1363.02.04

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1363
1363.02.04
نام‌های دیگر چهار اردیبهشت
تاریخ شمسی 1363.02.04
تاریخ میلادی 24 آوریل 1984
تاریخ قمری 22 رجب 1404


گزارش - 1

1. بعد از بروز ابهام در تداوم عملیاتهای بزرگ،* قرارگاهها و یگانهای عملیاتی به بازخوانی تجارب و درسهای عملیاتهای گذشته پرداخته و میکوشند تا مقدمات عملیات موفق جدیدی را فراهم آورند. دراینزمینه فرماندهان قرارگاههای نجف و بدر در گزارشی بر ضرورت تقویت آموزش نیروها تأکید کردند. به عقیده آنها مسائل و مشکلات اصلی عملیات باید مشخص شود تا براساس آن برای آموزش نظامی نیروهای رزمنده برنامهریزی و اقدام شود. عبور از موانع، میدانهای مین و کانالهای حفرشده؛ مقابله با تیربارهای دشمن؛ جنگ و پدافند در روز؛ استفاده از انواع سلاح و بهرهگیری از عوامل طبیعی و جغرافیایی ازجمله مسائلی است که باید در دورههای آموزشی طرح و عملیاتی شود. ازنظر فرماندهان قرارگاههای عملیاتی این آموزشها زمانی میسر است که اولاً، نیروها و کادر آموزش تأمین و تثبیت شده و هویت مشخصی بیابند. ثانیاً، پادگانهای نظامی آموزشی در مراکز مناطق یازدهگانه زیر نظر تیپها و لشکرها ایجاد شده تا در آنجا تجربیات فرماندهان عملیاتی بهصورت منظم به نیروها و مربیان آموزشی منتقل و فرماندهان لشکرها و تیپها در جریان نحوه آموزش نیروهای بسیجی و مؤثر بودن آموزشها قرار بگیرند.[۱] تیپ33 المهدی(عج) سپاه نیز در جلسهای با شرکت فرماندهان گردانها و مسئولان واحدهای اطلاعات، تخریب و محورها موضوعات مختلف مرتبط با عملیات ازجمله عبور از استحکامات، پاکسازی و انهدام سنگرهای دشمن، استفاده صحیح از سلاحها، الحاق یگانهای خودی، پدافند مواضع، مهندسی رزمی، تخلیه شهدا، استمرار عملیات، آموزش حفاظت، بازسازی و ترمیم کادرهای سازمانی و لزوم بررسی تجارب عملیاتهای گذشته را طرح و آنها را درقالب جزوهای برای بهرهبرداری یگانها ارائه کرد. در این جزوه برای عبور از استحکامات عراق، متمرکزساختن آتش شدید روی کمینهای دشمن، استفاده از دسته پیشرو با هدف شناسایی دقیق، استفاده از سلاحهای آتشزا برای ایجاد وحشت در نیروهای طرف مقابل و بهکارگیری وسایل مکانیکی برای گشودن معبر بعد از شکستهشدن خط، ضروری برشمرده شده است. در بخش دیگری از جزوه آموزشی تیپ33 المهدی(عج) آمده است: بعد از تصرف منطقه، پاکسازی نکردن سنگرها و استحکامات دشمن میتواند به تهدیدی علیه نیروهای خودی تبدیل شود. توجیهنشدن نیروها درمورد پاکسازی و عدم تذکر فرمانده دسته پاکسازی در حین عمل، موجب میشود که نیروهای رزمنده دراینمورد کوتاهی کنند. آنها به تصور اینکه سنگرها قبلاً پاکسازی شدهاند از این عمل خودداری کرده یا آن را به شکل ناقص و با پرتاب نارنجک انجام میدهند اما بهعلت وجود پیچ در بخش ورودی سنگر، عملاً افراد باقیمانده در داخل آن در امان میمانند. ضمن اینکه ارتش عراق به نیروهای خود دستور داده است برای کاهش تلفات در سنگرها بمانند و بعد از روشنایی هوا اقدام کنند. پاکسازی نشدن منطقه و بهموقع نرسیدن یگانهای عملکننده مجاور، تشخیص ندادن دقیق موقعیتها و فواصل، موجب بروز دشواریهای زیاد در الحاق نیروها شده و آنها را دربرابر ضدحملههای دشمن آسیبپذیر میسازد. درعینحال خستگی جسمی و روحی رزمندگان بهدلیل شهادت همرزمان یا فرماندهانشان و بازگشت برخی نیروها به عقب، بههمراه آتش شدید دشمن پدافند از منطقه را بسیار دشوار میسازد. آموزش نظامی صحیح و استفاده درست از سلاحها، حفر کانال و سنگرهای گروهی و فردی، احداث سریع خاکریز و بهکارگیری سریع مهندسی رزمی، تدارک نیروها ازنظر آب و آذوقه و سلاح و مهمات عوامل ضروری برای پدافند درست از مواضع بهدستآمده است. تخلیه شهدا باید ازسوی تیپ شهدا انجام گیرد تا نیروهای تکور مجبور نشوند همراه شهدا به عقب برگردند. برای استمرار عملیات باید توان رزمی دشمن در نظر گرفته شده و نیروهای تازهنفس وارد میدان شوند و درصورت پایان عملیات، خطوط عملیاتی ترمیم شود تا دفاع از آنها با کمترین نیروی ممکن میسر گردد. درهمینحال، یگانها باید به ترمیم کادرهای سازمانی خود اقدام کنند.[۲]

گزارش - 2

2. عراق ضمن متهمکردن ایران به گلولهباران مناطق مسکونی، بر شدت حملات توپخانهای خود به آبادان افزوده و محل استقرار تیپ امام حسن(ع) در جبهه جنوب را هم بمباران کرد. براساس گزارش شهربانی آبادان در 24 ساعت گذشته، این شهر بهصورت متناوب زیر آتش سلاحهای سنگین دوربرد عراق قرار داشت. براثر این حملات 19 منزل مسکونی، 3 مغازه، یک حمام، مطب یک پزشک و دفتر نمایندگی بیسکویت گرجی خسارت دید و یک فقره آتشسوزی در شهر رخ داد که با تلاش نیروهای آتشنشانی مهار شد. درهمینحال، در گلولهباران جبهه آبادان، 5 نفر از نیروهای خودی مجروح شدند.[۳] ارتش عراق در اقدامی دیگر محل استقرار تیپ امام حسن(ع) را در جبهه جنوب بمباران کرد. به گزارش این تیپ، یک فروند هواپیمای عراقی با پرواز بر فراز محل استقرار تیپ، تدارکات یک گردان در مجابلات1 را بمباران کرد. در این حمله یکی از رزمندگان به شهادت رسید.[۴] از سوی دیگر، ارتش عراق در اطلاعیه خود مدعی شد که ایران در طول شب گذشته و امروز، شهرهای بصره، مندلی و قصبههای زرباطیه و خورمال را هدف آتش توپخانه سنگین خود قرار داده است که در نتیجه این حملات چندین نفر مجروح شدهاند و خساراتی به برخی تأسیسات شهرهای مذکور وارد آمده است.[۵] باوجود تشدید حملات هوایی و توپخانهای عراق علیه مناطق مسکونی ایران، وزارت امور خارجه عراق در نامهای به دبیرکل سازمان ملل، جمهوری اسلامی ایران را به حمله علیه اهداف غیرنظامی عراق متهم کرد. در این نامه آمده است که ایران از 12 تا 28 فروردین، اهداف غیرنظامی را در قسمتهای مختلف خاک عراق گلولهباران کرده است. نمایندگی عراق در سازمان ملل ضمن ارائه تعدادی عکس و پیوستکردن اطلاعیههای نظامی ارتش عراق، خواستار اتخاذ ترتیبات مؤثر بینالمللی برای جلوگیری از حملات علیه مراکز غیرنظامی و مناطق مسکونی شد.[۶]

گزارش - 3

3. پاکسازی شرق روستای ربط در سردشت، تجمع افراد حزب دمکرات در منطقه پیرانشهر و حمله به پاسگاه دربند در سیلوانا از مهمترین تحرکات نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و گروههای مسلح غیرقانونی در مناطق کردنشین بود. نیروهای جندالله و گردان علیبنابیطالب(ع) که از بعدازظهر روز قبل با هماهنگی تیپ ویژه شهدا به شهرک ربط واقع در 15 کیلومتری سردشت و در کنار جاده سردشت به مهاباد رفته بودند، منطقه را زیر نظر گرفته و با تأمین جاده و اجرای کمین شرایط را برای پاکسازی منطقه سیسر و نستان** واقع در شرق روستای ربط آماده کردند. عملیات پاکسازی منطقه از ساعت 12 نیمهشب شروع شد و قرار است در سه مرحله بخش مهمی از روستاهای منطقه از وجود عناصر گروههای مسلح غیرقانونی پاکسازی شود. نیروهای عملکننده در 24 ساعت اول عملیات، مقرهای گروههای ضدانقلاب را تصرف و روستاهای سیسر و نستان، نئونان، گله (گوله)، شالگه و هندآباد را پاکسازی کردند. بعد از این عملیات، چند پایگاه نظامی در منطقه تأسیس و مقرر شد به کمک جهاد همدان و مهندسی رزمی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) تکمیل شود.[۷] از سوی دیگر در منطقه پیرانشهر، بهدنبال تشدید تجمع افراد حزب دمکرات کردستان، فعالیت آنها هم افزایش یافته است. عصر امروز، در روستای هنگآباد در 30 کیلومتری جاده پیرانشهر به سردشت، عناصر این حزب در کمین نیروهای ضربت خودی قرار گرفته و باهم درگیر شدند. در این حادثه یک نفر از افراد حزب دمکرات کشته و جنازه او به دست نیروهای خودی افتاد، اما به نیروهای ضربت آسیبی نرسید.[۸] درهمینحال، عناصر حزب دمکرات کردستان قصد داشتند شب گذشته به پایگاه سوته حمله کنند، اما بهدلیل برخورد یکی از عناصر این حزب با مین در خورخوره این اقدام منتفی شد.[۹] از پیشمرگان هیز سیمتکو نیز یک نفر به نام اسماعیل وهابی خود را تسلیم پایگاه پیرانشهر کرد.[۱۰] در منطقه سیلوانا (واقع در غرب ارومیه) نیز عناصر حزب دمکرات کردستان به پایگاه دربند، حمله کردند. درپی این هجوم بهسرعت یک گروه از نیروهای خودی به کمک نیروهای پاسگاه رفته و با مهاجمان درگیر شدند. در این درگیری 4 نفر از افراد خودی شهید و 10 نفر زخمی شدند و یک قبضه اسلحه کالیبر50 و 700 تیر فشنگ و یک قبضه خمپاره60 میلیمتری به دست مهاجمان افتاد. در این حادثه پایگاه مزبور بههمراه یک دستگاه تویوتا که دراختیار پاسگاه بود، به آتش کشیده شد.[۱۱]

گزارش - 4

4. جلال طالبانی پس از مذاکره با رژیم صدام در پی آن است تا ائتلافی از احزاب و گروههای کرد ایران و عراق با محوریت اتحادیه میهنی کردستان عراق به وجود آورد. فرماندهی قرارگاه عملیاتی شمالغرب ارتش (رکن2) در خبری اعلام کرد جلال طالبانی با قاسملو دبیرکل حزب دمکرات کردستان ایران، به توافقاتی دست یافته و به سران کومهله پیام فرستاده که آنها نیز اختلافات خود را با حزب دمکرات حل کنند و در کردستان خط واحدی تشکیل دهند، اما برخلاف خواسته جلال طالبانی، اقدامات وی موجب بروز دودستگی درمیان گروههای کرد شده است. عدهای از سران کومهله با این تغییر سیاسی موافقت کرده و هوادار جلال شده و گروهی دیگر همچنان مخالف وی هستند و تلاشهای طالبانی را موجب نفوذ بیشتر اتحادیه میهنی کردستان عراق و رئیس آن در منطقه کردستان میدانند.[۱۲] درهمینحال، در کردستان عراق نیز جلال طالبانی میکوشد تا بارزانیها را به سازش با رژیم صدام متقاعد کند. طبق اعلام واحد اطلاعات سپاه اشنویه، نمایندگان طالبانی و مأموران امنیتی عراق با افرادی از بارزانیها در داخل عراق دیدار کرده و برای به توافق رسیدن حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانیها) با رژیم بغداد سرگرم مذاکره هستند.[۱۳] از سوی دیگر، در خارج از مرزهای ایران و عراق قاسملو دبیرکل حزب دمکرات کردستان ایران، که با طالبانیها روابط خوبی دارد، با سفر به دمشق درپی مذاکره با گروههای کرد عراقی درمورد مسائل کردستان و روابط با رژیم بغداد است؛ موضوعی که با امتناع اولیه گروه بارزانیها روبهرو شده و به نتیجه نرسیده است.[۱۴] براساس برخی گزارشها قرار است در 11 اردیبهشتماه جاری، تمام مسئولان سیاسی و نظامی بارزانیها برای بحث درخصوص توافق صدام و جلال طالبانی در منطقه سیدکان و راژان جلسه تشکیل بدهند. در این نشست طرحها و فعالیتهای آینده حزب مورد بررسی قرارگرفته و تصویب میشود.[۱۵]

گزارش - 5

5. در صحنه واقعی کردستان عراق، باوجود دستور دفتر سیاسی حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانیها) به تمام مقرهای این حزب برای اجتناب از درگیری با نیروهای اتحادیه میهنی کردستان،[۱۶] درگیری میان طالبانیها با سایر گروههای کرد ازجمله بارزانیها و گروه محلی عبید گوران ادامه دارد. درواقع اتحادیه میهنی کردستان عراق ضمن دریافت کمکهای رژیم صدام، میکوشد با ایجاد پایگاه در سلیمانیه و مقر فرماندهی در منطقه سیدکان، موقعیت خود را تقویت کند. براساس اخبار رسیده از کردستان عراق، افراد جلال طالبانی و نیروهای ارتش عراق در نواحی شیرهمر با نیروهای بارزانی درگیر و یک نفر از آنها به نام حمه سعید را کشتهاند.[۱۷] علاوهبراین، اتحادیه میهنی کردستان عراق بهمنظور کنترل و تعقیب افراد قیاده موقت و حفظ نظم منطقه، سه پایگاه انتظامی در روستای کاپیسکه (واقع در 8 کیلومتری شمال سلیمانیه)، بکرجو (واقع در 10 کیلومتری شرق سلیمانیه) و رأس در نزدیکی سلیمانیه ایجاد کرده است.[۱۸] همچنین، جلال طالبانی بههمراه نیروهای بعثی در منطقه سیدکان در کوهی به نام کرگوس یک مقر احداث کرده است.[۱۹] در این منطقه، نیروهای طالبانی، نیروهای بعثی و جاشهای محلی حضور دارند که گاهی با یکدیگر درگیر میشوند. یکی از این گروههای محلی، گروه عبید گوران است که از طرفداران رژیم بعث عراق بوده و حدود 250 نفر نیرو دارد.[۲۰] رژیم صدام در قبال همکاری طالبانیها با دولت عراق، 700 دستگاه خودرو و تعدادی سلاح و مهمات دراختیار این حزب قرار داده و از آنها خواسته تا نیروهای خود را در مرزهای بینالمللی ایران و عراق مستقر و منطقه را کنترل کنند.[۲۱]

گزارش - 6

6. درحالیکه اعتماد اعراب به عراق برای جلوگیری از موفقیت نیروهای ایرانی در جبهههای جنگ کاهش یافته است، الکساندر هیگ وزیر امور خارجه اسبق امریکا و پروفسور رودنی جونز عضو شورای روابط خارجی امریکا، در اظهارنظرهایی جداگانه درخصوص جنگ ایران و عراق، اعلام کردند که امریکا اجازه نمیدهد بغداد در جنگ شکست بخورد. الکساندر هیگ وزیر امور خارجه پیشین امریکا، در مصاحبه با یک شبکه تلویزیونی این کشور خواستار تشدید اقدامات امریکا علیه ایران شد و تأکید کرد: «برای اقدامی قاطع و یکپارچه علیه کشورهایی نظیر جمهوری اسلامی ایران که از حرکتهای ضدامریکایی در منطقه حمایت میکنند، دولت ریگان باید در جامعه بینالمللی به تدابیر عمدهای متوسل شود که جنبه تهاجمی داشته باشد.» هیگ پیشنهاد کرد دولتهای غربی با بستن سفارتخانههای ایران و مسدودکردن تمامی داراییهای ضروری این کشور برای دادوستدهای بینالمللی، ایران را منزوی کنند.[۲۲] درهمینحال، رودنی جونز عضو شورای روابط خارجی امریکا، که سرگرم دیدار از پاکستان است، در مرکز فرهنگی امریکا در اسلامآباد گفت: «شکی نیست که عراق جنگ علیه ایران را آغاز کرده و نمیتواند ایران را شکست بدهد، اما امریکا نمیگذارد عراق شکست بخورد. شکست عراق اوضاع منطقه را شدیداً تحتتأثیر قرار میدهد.» وی با اشاره به تأمین 60 درصد نفت وارداتی اروپای غربی و 80 درصد نفت ژاپن از خلیجفارس، در پاسخ به سؤالی درمورد سیاست امریکا در قبال انقلاب اسلامی ایران گفت: «امریکایی ها هنوز انقلاب ایران را درک نکرده اند. آنها نمی دانند که آیت الله خمینی سیاست حفظ منافع ملی کشورش را در پیش خواهد گرفت یا سیاست برپا کردن انقلاب جهانی اسلام را دنبال خواهد نمود. چون ایشان شیطان شمال (شوروی) را به اندازه شیطان غرب بد میداند.»[۲۳] روزنامه هرالد تریبیون (چاپ لندن) نیز در شماره امروز خود با اشاره به پیشنهادهای امریکا به دولتهای عرب خلیج فارس برای افزایش همکاریهای نظامی نوشت: امریکا رهبران کشورهای محافظهکار عرب را برای قبول همکاری نزدیکتر نظامی با واشنگتن تحت فشار قرار داده و معتقد است که این موضوع برای محافظت از خود آنها و چاههای نفت منطقه ضروری میباشد. این روزنامه در ادامه با اشاره به شکست عراق در میدان جنگ و خروج نیروهای امریکایی از لبنان بهدنبال انفجار مقر تفنگداران دریایی این کشور اضافه کرد: رهبران عرب که بهطور روزافزون از توانایی عراق در بازداشتن نیروهای ایرانی برای یک مدت طولانی نگران میباشند، از سیاستها و اقدامات امریکا در منطقه ناامید و عصبانی هستند. اعراب به طرحهای مشترک نظامی با امریکا علاقه نشان نمیدهند و به سیاست حمایت آشکار امریکا از رژیم صهیونیستی اسرائیل، موشکافی کنگره درمورد هرگونه برنامه رسمی همکاری و عقبنشینی نیروهای امریکایی از منطقه بدبیناند. این روزنامه به نقل از یک دیپلمات امریکایی نوشت: رهبران منطقه در برخورد با ما بسیار با احتیاط عمل میکنند و تمایل به میانهروی دارند. این نوع رفتار بعد از ماجرای لبنان پدید آمده است و بهطور آشکار احساس ميشود که ما دوستانمان را بار ديگر از خود رنجاندهایم.[۲۴]

گزارش - 7

7. به دنبال ادعای برخی مطبوعات اروپایی درمورد فروش تسلیحات آلمانی به ایران، دولت آلمانغربی با صدور بیانیهای ضمن رد این ادعاها خواستار کنترل شدیدتر و برخورد با هرگونه تخلفی درزمینه صادرات اسلحه شد. روزنامه های پولیتیکا و پولیتیکا اکسپرس (چاپ بلگراد) و بیلدم زونتاگ (چاپ بن) در شماره های روز گذشته خود مدعی شده بودند که «ایران درخواست خرید 6 فروند زیردریایی 400 تنی مدل 209 از آلمان کرده است.» این روزنامهها ضمن اشاره به روابط تجاری بسیار نزدیک آلمانغربی با ایران از یکسو و فروش تانکهای آلمانی به عربستان از سوی دیگر، درخواست ایران را موجب سردرگمی آلمان دانسته و نوشته بودند: آلمانغربی نگران است ادامه فروش تانک به عربستان سعودی - که از حامیان عراق در جنگ علیه ایران است - تهران را به قطع روابط اقتصادی با آلمانغربی وادارد.[۲۵] درهمینحال، دولت آلمانغربی امروز با صدور بیانیهای اعلام کرد که بن از طرحهای ادعایی مبنیبر تولید تانکهای آلمانی در آرژانتین به منظور فروش به ایران، عراق، لیبی و سایر کشورها اطلاعی ندارد و اگر تخلفی باشد طبق مقررات باید تعقیب شود. در این بیانیه همچنین بر فروش سلاح به کشورهایی که درحال جنگ نیستند، تصریح شده و آمده است: فروش سلاحهای ساخت آلمانغربی به کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی و سایر کشورهای دوست خارج از مناطق بحرانی مجاز است.[۲۶] گفتنی است میزان صادرات نفت ایران به آلمانغربی 5/2 میلیون تن است که نسبت به دوران قبل از انقلاب، 9 میلیون تن کاهش یافته است. ایران با 5/1 میلیارد مارک سرمایهگذاری در آلمانغربی دهمین سرمایهگذار خارجی در این کشور به شمار میآید. صادرات آلمانغربی به ایران 4 میلیارد مارک است و ایران یک سفارش 7 میلیارد مارکی برای تأسیس دو نیروگاه اتمی به این کشور داده است. عربستان سعودی با تهدید به خارجساختن ذخایر ارزی خود از بانکهای آلمانغربی میکوشد از فروش سلاح به ایران جلوگیری کند.[۲۷]

گزارش - 8

8. طه یاسین رمضان معاون اول نخستوزیر عراق، امروز بهمنظور گسترش همکاریهای بغداد - مسکو، جلب حمایت بیشتر شوروی از مواضع عراق و تأمین نیازهای تسلیحاتی این کشور وارد مسکو شد و با نخستوزیر شوروی دیدار و درمورد جنگ ایران و عراق، سیاست امریکا در منطقه، خرید سلاح و تجهیزات از شوروی و عبور خط لوله عراق از سوریه بحث و گفتوگو کرد. به گزارش خبرگزاری کویت، در این دیدار نیکلای تیخونوف نخستوزیر شوروی، موضع عراق در قبال جنگ و پاسخ این کشور به میانجیگریها درخصوص پایاندادن به جنگ را ستود.[۲۸] همچنین دوطرف سیاستهای امریکا در منطقه غرب آسیا و خلیجفارس را محکوم و تصریح کردند که سیاستهای امریکا در غرب آسیا عامل ادامه بحران در این منطقه است. دیپلماتهای غربی این موضوع را نشانه روابط گرم سیاسی بین بغداد و مسکو پس از یک دوره طولانی از کدورت دانستند. مقامات عراق و شوروی تلاشهای امریکا برای مداخله در امور خلیجفارس به بهانه تأمین آزادی کشتیرانی در منطقه را بهعنوان طرحهای امپریالیستی محکوم کردند. گزارش خبرگزاری تاس حاکی است مقامات عراق برای اولینبار از ادعاهای شوروی مبنیبر تلاش امریکا برای بهرهبرداری از جنگ ایران و عراق بهمنظور مداخله نظامی در منطقه، حمایت کامل به عمل آوردند. البته دیپلماتها موضعگیری عراق علیه امریکا را فقط نوعی اظهارات لفظی میدانند که با هدف جلب رضایت روسها برای دریافت سلاحهای بیشتر عنوان میشود.[۲۹] در گفتوگوهای معاون اول نخستوزیر عراق با مقامات روسی همچنین موضوع خرید تسلیحات روسی، احداث نیروگاههای آبی، توسعه یک میدان نفتی در عراق و روابط دو کشور بعثی عراق و سوریه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. بعد از سفر طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق به شوروی در آبان سال گذشته و بازدید رئیس کمیته روابط اقتصادی خارجی شوروی از عراق در فروردین امسال، موضع مسکو در قبال بغداد تغییر کرده و ارسال تجهیزات و تسلیحات نظامی ساخت شوروی به عراق از سرگرفته شده است. تانیوگ خبرگزاری یوگسلاوی، در گزارشی از مسکو اعلام کرد: در مذاکرات جاری طه یاسین رمضان با مقامات شوروی، امكان بهبود روابط عراق و سوریه و تضمین عبور نفت عراق از خاک سوریه بررسی شد. اين خبرگزاري هدف سفر برخی از مقامات حزب کمونیست شوروی به عراق و سوریه را تلاش برای آشتیدادن دمشق و بغداد دانسته است.[۳۰]

گزارش - 9

9. جنگ ایران و عراق موضوع محوری سفر امیر قطر به چند کشور مهم آسیایی است. شیخ خلیفه بن حمد آل ثانی امیر قطر و رئیس شورای همکاری خلیجفارس، بعد از دیدار از هند، به ژاپن رفت و در طول سه روز اقامت خود در این کشور با مقامات عالیرتبه ژاپن ملاقات و درخصوص مسائل مختلف منطقه غرب آسیا و روابط دو کشور بحث و گفتوگو کرد. امیر قطر در دیدار یاسو هیرو ناکاسونه نخستوزیر ژاپن، ضمن اشاره به احتمال گسترش دامنه جنگ به خلیجفارس و مسدودشدن تنگه هرمز و تأثیرات این امر بر قیمت نفت و اقتصاد کشورهای صنعتی، از ژاپن خواست برای پایاندادن به جنگ ایران و عراق به اقداماتی دست بزند. به گفته وزیر اطلاعات قطر، منظور شیخ خلیفه از این اقدامات میانجیگری در جنگ بوده است.[۳۱] در این ملاقات، مقامات دو کشور با ابراز نگرانی شدید از جنگ ایران و عراق، اظهار امیدواری کردند که این جنگ به طور واقع بینانه ای حل شود.[۳۲] آنها همچنین با انتشار بیانیه مشترکی خواستار پایان درگیری نظامی در منطقه غرب آسیا ازطریق خروج کامل نیروهای رژیم صهیونیستی از سرزمینهای عربی (فلسطین) شده و درمورد جنگ ایران و عراق و تأثیرات آن بر اقتصاد جهان بهشدت ابراز نگرانی کردند. براساس این بیانیه مشترک، شیخ خلیفه ژاپن را به ایفای نقشی فعالتر تشویق کرده و ژاپن قول داده است بهمنظور ایجاد فضایی برای کمک به پایانیافتن جنگ خلیجفارس تلاش کند.[۳۳] وزیر امور خارجه ژاپن بعد از دیدار با همتای قطری خود ضمن تأکید بر بیطرفی ژاپن در جنگ، طرفداری این کشور از ایران را تکذیب کرد و گفت: «ژاپن به هیچکدام از طرفین درگیر در این جنگ اسلحه نمیفروشد و این واقعیت ژاپن را قادر ساخته است تا پیوندهای خود را هم با تهران و هم با بغداد مصمم [مستحکم] کند.»[۳۴]



منابع و مآخذ روزشمار 1363/02/04

  1. سند شماره 122852 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: آموزش، فرماندهی قرارگاه نجف و بدر، 3/2/1363.
  2. سند شماره 78970 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: جزوه آموزشي تیپ33 المهدی(عج) با موضوع تک جبهه‌ای و مشکلات آن، 3/2/1363.
  3. سند شماره 122852 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: آموزش، فرماندهی قرارگاه نجف و بدر، 3/2/1363.
  4. سند شماره 8073 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از اطلاعات عمليات فرماندهي سپاه هشتم به اطلاعات عملیات قرارگاه نجف (گزارش تیپ امام حسن(ع))، 6/2/1363.
  5. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 35، 4/2/1363، ص1، رادیو صوت‌الجماهیر، 3/2/1363.
  6. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد سوم، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس، 1387، صص 127 - 125.
  7. سند شماره 372894 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از واحد طرح و عملیات سپاه سردشت به واحد طرح و عملیات قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، 16/2/1363، ص2؛ و - سند شماره 372865 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه شهید بروجردی به قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، 17/2/1363.
  8. سند شماره 423770 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهی سپاه پیرانشهر به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 4/2/1363؛ و - سند شماره 423742 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهی منطقه11 قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهي كل سپاه، 8/2/1363، ص1.
  9. سند شماره 344038 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: نامه فرمانداری سقز به استانداری كردستان، 6/2/1363.
  10. سند شماره 423789 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از اطلاعات سپاه اشنویه به اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 5/2/1363.
  11. سند شماره 423898 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از عملیات سپاه پاسداران ارومیه به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 12/2/1363.
  12. سند شماره 183322 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش رکن2 قرارگاه عملیاتي شمال‏غرب به فرمانده اطلاعات قرارگاه عملياتي حمزه سيدالشهدا(ع) (شمال‌غرب ژاجا - ركن2)، 9/2/1363.
  13. سند شماره 183357 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: تلفن‌گرام پایگاه اطلاعاتی برون‌مرزی سپاه مستقر در نقده به اطلاعات سپاه منطقه11، 12/2/1363.
  14. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 45، 14/2/1363، ص25،‌ تهران - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 13/2/1363.
  15. سند شماره 183361 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن2) به فرماندهي اطلاعات نزاجا، 11/2/1363.
  16. سند شماره 171570 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه پیرانشهر به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 8/2/1363.
  17. سند شماره 338399 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 8/2/1363.
  18. سند شماره 314627 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن2) به مشاور سياسي استانداری کردستان، 17/2/1363، ص2.
  19. سند شماره 183345 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از اطلاعات سپاه پیرانشهر به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 13/2/1363.
  20. سند شماره 148676 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ابوجهاد به روابط بین‌الملل سپاه، 7/2/1363.
  21. سند شماره 183341 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ابوجهاد به روابط بین‌الملل سپاه، 2/2/1363.
  22. روزنامه کیهان، 5/2/1363، ص28.
  23. همان، صفحه آخر.
  24. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 36، 5/2/1363، ص17، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 4/2/1363.
  25. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد سوم، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس، 1387، صص 127 - 125.
  26. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 38، 7/2/1363، ص4، بن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 5/2/1363.
  27. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 35، 4/2/1363، ص7، بلگراد - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 3/2/1363؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 34، 3/2/1363، ص21، بن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/2/1363.
  28. روزنامه کیهان، 5/2/1363، ص28.
  29. همان، صص 10 و 11، مسکو - خبرگزاری رویتر، 5/2/1363.
  30. همان، ص13، مسکو - خبرگزاری تانیوگ (یوگسلاوی)، 5/2/1363.
  31. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 36، 5/2/1363، ص2، توکیو - خبرگزاری رویتر، 4/2/1363.
  32. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 35، 4/2/1363، صص 3 و 4، توکیو - خبرگزاری آلمان‌غربی، 3/2/1363.
  33. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 37، 6/2/1363، ص5، توکیو - خبرگزاری کیودو، 5/2/1363.
  34. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 35، 4/2/1363، صص 3 و 4، توکیو - خبرگزاری آلمان‌غربی، 3/2/1363.