1363.02.06

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1363
1363.02.06
نام‌های دیگر شش اردیبهشت
تاریخ شمسی 1363.02.06
تاریخ میلادی 26 آوریل 1984
تاریخ قمری 24 رجب 1404


گزارش - 1

1. درپی حمله روز گذشته عراق به کاروان کشتیهای تجاری در دهانه خور موسی، امروز دو فروند جنگنده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ساعت 7:36 دقیقه صبح، سکوی پرتاب موشک و یک دستگاه رادار عراق را در رأسالبیشه هدف قرار داده و بمباران کردند.[۱] عراق با استقرار سکوهای پرتاب موشک در سواحل فاو و دیدبانی آمدوشد کشتیهای تجاری در سواحل شمالی خلیجفارس، میکوشد با حمله به کشتیهای تجاری از ورود آنها به بندر امام خمینی جلوگیری کند.[۲]

گزارش - 2

2. حجت الاسلاموالمسلمین مهدی شاهآبادی* نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، امروز بعدازظهر، هنگام بازدید از جبهههای جنگ، براثر اصابت ترکش گلوله توپ به شهادت رسید. وی بههمراه چند نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی که برای بازدید از جبهههای جنگ و تقویت روحیه رزمندگان به جزیره مجنون رفته بودند، هنگام بازگشت از محل سقوط یک هواپیمای عراقی در این جزیره، هدف حمله توپخانهای عراق قرار گرفتند و یک گلوله توپ در فاصله هشت متری آنها به زمین خورد. یکی از ترکشهای این گلوله به سر حجتالاسلاموالمسلمین مهدی شاهآبادی اصابت کرده و درنتیجه وی به شهادت رسید.[۳]

گزارش - 3

3. همزمان با ادامه عملیات پاکسازی منطقه محال انزل، نیروهای پایگاه جونیان سقز با عناصر مسلح ضدانقلاب درگیر شدند. در مهاباد نیز 3 نفر از عناصر وابسته به احزاب مسلح غیرقانونی دستگیر و تعدادی سلاح و مهمات کشف شد. عملیات پاکسازی منطقه محال انزل در غرب جاده ارومیه - سلماس، که از دیروز شروع شده بود، امروز با پیشروی نیروهای عمل کننده در ارتفاعات و پاکسازی روستاهای منطقه از عناصر گروههای مسلح غیرقانونی ادامه یافت. یگانهای عمل کننده با پشتیبانی آتش سلاحهای سنگین به طرف ارتفاعات چهارشنبه، شیخ بایزید و نورالدین حرکت کرده و با استقرار در ارتفاع 2410 بلندوک و پاکسازی روستای نورالدین به ایجاد پایگاه در این روستا اقدام کردند.[۴] با پیشروی نیروهای خودی، افراد هیز سرگرد عباسی به سرپرستی کرم کلشی و گروه ضربت جمشید اهل گیجه منطقه را تخلیه کرده و بهسوی دره میرداود و روستاهای پیرگل، مشیک و کوره عليا گریختند.[۵] در درگیریهای امروز منطقه انزل یکی از فرماندهان گروههای مسلح ضدانقلاب به نام بشار مامدی، برادر سنار مامدی، کشته شد و جسد و اسلحه و مهمات وی به دست نیروهای عملکننده افتاد. از نیروهای جندالله نیز 2 نفر مجروح شدند و یک نفر به شهادت رسید.[۶] درهمینحال، براساس اعلام هنگ سقز، تأمینهای پایگاه جونیان در ساعت 16 امروز با عناصر ضدانقلاب درگیر شدند. این درگیری دو ساعت طول کشید و بدون تلفات نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران پایان یافت.[۷] همچنین در مهاباد، نیروهای خودی در دو اقدام جداگانه ضمن دستگیری یک نفر از اعضای حزب دمکرات کردستان ایران و 2 نفر از افراد مشکوک به همکاری با این حزب،[۸] تعدادی از تجهیزات و تسلیحات عناصر گروههای مسلح غیرقانونی را در روستای قزلجه در 14 کیلومتری جنوبشرقی مهاباد، کشف و ضبط کردند. 300 عدد مین ضدنفر، 1 عدد دوربین موشک تاو، 1 دستگاه بیسیم، 12 قبضه اسلحه برنو، 1 قبضه اسلحه بازوکا، 5 قبضه کلاشينكف، 3 قبضه ام.یک و مهمات این سلاحها ازجمله تجهیزات ضبطشده است.[۹]

گزارش - 4

4. در منطقه شمالشرقی سردشت، عناصری از گروههای مسلح غیرقانونی دمکرات، کومهله، مجاهدین خلق (منافقین)، خبات و... حضور دارند و به زبانهای مختلف کردی، فارسی، ترکی استانبولی و عربی صحبت میکنند. در گزارش اطلاعاتی واحد اطلاعات - عملیات تیپ ویژه شهدا درمورد وضعیت و توان گروههای مزبور در شمالشرقی سردشت آمده است: در این منطقه، عناصری از حزب دمکرات کردستان ایران به استعداد 170 نفر، سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به استعداد 110 نفر و تعداد کمی از افراد کومهله و خبات حضور دارند. آنها با استقرار در بخشهای راهبردی منطقه مانند کوه کولان و كوه نیستان و مینگذاری در جاده و اجرای کمین میکوشند از پیشروی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران جلوگیری کنند. درهمینحال، گروههای مذکور با پیشبینی وضعیت حساس منطقه و احتمال اقدام نظامی ایران، تعدادی از نیروهای خود را از منطقه خارج کرده یا بهگونهای عمل میکنند که درصورت لزوم چنین اقدامی را انجام دهند. انبار مهمات و سلاحهای سنگین و نیمهسنگین آنها در روستاهای گندمان، نیستان و گله قرار دارد. براساس گزارش شنود بیسیم، عناصر گروههای مسلح غیرقانونی به زبانهای کردی، ترکی استانبولی، عربی و فارسی صحبت میکنند. مردم منطقه از ظلموستم گروههای مسلح غیرقانونی به ستوه آمدهاند و آماده پذیرش و استقرار نیروهای جمهوری اسلامی در منطقه هستند.[۱۰]

گزارش - 5

5. محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، امروز در گردهمایی فرماندهان مناطق، قرارگاهها و تیپهای سپاه پاسداران، پیامدهای اجرای عملیات خیبر، وضعیت جبهههای جنگ و علل آغاز حملات هوایی عراق به نفتکشها و کشتیهای تجاری در خلیجفارس را تشریح کرده و با اشاره به حمایتهای مالی، اطلاعاتی و تسلیحاتی ابرقدرتها و کشورهای منطقه از عراق، وضعیت داخلی این کشور و تسلط حزب بعث بر تمام شئونات آن، بر ضرورت حفظ روحیه نیروها و آمادهسازی آنها برای اجرای عملیات بعدی تأکید کرد. وی درمورد عملیات خیبر و تأثیرات آن بر سیاستها و اقدامات کشورهای دیگر گفت: با شروع عملیات خیبر تحولات جدیدی در دنیا به وجود آمد. عراق در این عملیات بهصورت گسترده از سلاحهای شیمیایی استفاده کرد که در دوره پس از جنگ جهانی دوم، بیسابقه بود. تحرک شخصیتهای دنیا برای میانجیگری در جنگ افزایش یافت و رژیم صدام برای نجات خود حمله علیه کشتیها را در خلیجفارس آغاز کرد. محسن رضایی با اشاره به اینکه تاکنون تأثیرات نظامی عملیات خیبر کمتر مورد توجه قرار گرفته است، افزود: «در عملیات خیبر، هفت شبانهروز دجله دست ما بود. نیروهای رزمنده با کلاش و آر.پی.جی در مقابل دشمنان تا دندان مسلح هفت شبانهروز ایستادند و جنگیدند. ... در جزیره مجنون، تنها چند ایفای خراب و ترکشخورده داشتیم. ... [این درحالی است که] یک ماه و نیم قبل از عملیات، فرماندهان ارتش عراق 50٪ در جریان عملیات بودند و ماهوارههای امریکا 24 ساعت قبل از شروع عملیات، آخرین گزارشها [ی وضعیت منطقه] را دراختیار عراق قرار داده بودند. ... ما در جایی بودیم که نیروهای ما خاکریز نداشتند ... و بهدلیل نبودن پدافند، عراق از توپولف (که به اتوبوس هوایی معروفاند) استفاده میکرد [و جزیره مجنون را قدمبهقدم بمباران میکردند] ... آنچه که دنیا را به وحشت انداخت حماسه یکهفتهای نیروهای ما در خط خیبر بود. فرمانده سپاه سوریه دائماً با ما در تماس بود و میگفت مسلمانان لبنان درمورد دجله و فرات سؤال میکنند. ... دنیا منتظر رسیدن اسلام است. با شروع عملیات خیبر همه دنیا نگاه میکردند که عملیات به کجا میکشد. ... تمام مظلومین دنیا نظارهگر جنگ هستند و در ایران همه مسئولین انتظارشان از سپاه و بسیج است. ... امروز نه فرار قابلتوجیه است و نه دانشگاه و مدرسه و زن و بچه و خانواده؛ باید محکم در میدان باشیم.» فرمانده کل سپاه درمورد عملیات آینده و ضرورت کسب آمادگی برای آن خاطرنشان کرد: ما نمیتوانیم جنگ کلاسیک بکنیم، ما جنگ چریکی نمی کنیم، ما شب حمله میکنیم و بنابراین اصل غافلگیری برای ما از همه مهمتر است؛ رازداری بسیار مهم است. ما به اندازه کافی آتش نداریم، اما لشکرها باید کامل باشند؛ فرصت کوتاه است و ما قبل از آنکه امریکا و شوروی تصمیم بگیرند، باید یک حرکت قاطع داشته باشیم. در نگهداری و تعمیر و حفظ بیت المال و جان نیروها بکوشید و با حفظ روحیه و تقویت آموزشها توان نیروها را افزایش بدهید. با نشاط به لشکرها و تیپها سرکشی کنید و نارساییها را برطرف کرده و سریعتر نیروها را آماده کنید تا انشاءالله لشکرها ترمیم شود و بیش از این به دشمن فرصت ندهیم.[۱۱]

گزارش - 6

6. جمهوری اسلامی ایران با بسیج هزاران داوطلب رزمنده، احداث پل و جاده و تدارک یگانهای عملکننده درصدد اجرای عملیات سرنوشتساز در جبهه های جنگ است. روزنامه و هفتهنامه گاردین (چاپ لندن) با ذکر این مطالب در گزارشهایی به بررسی وضعیت جبهه های جنگ و حمله احتمالی ایران پرداختند. روزنامه گاردین در تحلیلی از وضعیت جبهه های جنگ و عملیات آتی ایران نوشت: «چنین مینماید که جمهوری اسلامی ایران تعرض دیگری را به خاک عراق تدارک میبیند و رهبران آن امیدوارند که این تعرض بر جنگ سه سال و نیمهشان با عراق تعیینکننده باشد.» این روزنامه اضافه کرد که ایران یک میلیون بسیجی و پاسدار در میدانهای نبرد گرد آورده است و احتمالاً یک یا دو هفته آینده، عملیات جدید خود را آغاز خواهد کرد. عراقیها سعی میکنند با بمباران مواضع و مراکز تجمع این نیروها ارتباط آنها را بگسلند و مانع از شروع عملیات جدید ایران شوند. روزنامه گاردین به نقل از کارشناسان افزوده است: مقامات جمهوری اسلامی ایران میپنداشتند که یک جنگ درازمدت به نفع آنها است، اما اکنون با مشاهده سیل کمکهای کشورهای دیگر به سوی عراق به ایده قبلی خود اطمینان چندانی ندارند و درپی راهی برای توقف جنگ هستند. نویسنده مقاله پس از درج این مطلب چنین اظهار عقیده کرده است: به همین دلیل، مسئولان ایران ضمن اعزام نیرو به جبهه های جنگ ارتباطشان را با جنبش عدمتعهد و خانم گاندی حفظ کردهاند.[۱۲] هفتهنامه گاردین نیز در تحلیلی از وضعیت جبهه های جنگ اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران در تدارک آغاز حمله سرنوشتساز است و این تهاجم میتواند سرنوشت جنگ را تغییر دهد. هزاران داوطلب جدید در هفته های اخیر بسیج و به جبهه های جنگ اعزام شدهاند؛ ایرانیان سرگرم احداث جادهها و پلهای تدارکاتی بهطرف جزایر مجنون هستند. این جزایر در عملیات گذشته به تصرف نیروهای ایرانی درآمد. حمله جدید ایران احتمالاً تا دو هفته آینده، شروع خواهد شد. عراق نیز دراینمورد ساکت ننشسته است و بهمنظور خنثیکردن عملیات جدید ایران سه منطقه را، که احتمال میدهد حمله از آنها آغاز شود، مرتب بمباران میکند. هفتهنامه گاردین با اشاره به مصاحبه حجتالاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی که وضعیت جنگ را ازنظر نظامی رو به پایان دانسته بود، تحلیل کرده است که تدارک عملیات جدید با ایجاد یک جو خوشبینانه در تهران همراه است که جنگ را ظرف یک سال آینده پایانیافته تلقی میکند. ایرانیان در عملیات قبلی موفق شدند شهر القرنه (واقع در شمال بصره) را به تصرف خود درآورند و ستونی از نیروهای ایرانی به جاده راهبردی بغداد - بصره رسیدند، اما بهدلیل کمبود تدارکات مجبور به عقبنشینی شدند. این بزرگراه همچنان زیر آتش توپخانه ایران قرار دارد و نیروهای ایرانی در موقعیتی هستند که اگر بخواهند میتوانند آن را قطع کنند. گاردین در ادامه آورده است: «این جنگ موجب شده است که رهبران ایران مواضع خود را مستحکم نموده، حمایت ارتش را به دست آورند، اقتصاد را سازمان دهند و حمایت بخش اعظم کشور را نیز به دست آورند.» این هفتهنامه با اشاره به حمایتهای گسترده از عراق، درمورد پایان جنگ به نقل از یک ناظر سیاسی در لندن نوشته است: ایرانیان قبلاً بر این عقیده بودند که یک جنگ طولانی در جهت منافع آنها است، اما با مشاهده سیل کمکهای سرازیرشده بهسوی عراق به پایان جنگ تمایل یافتهاند. اما اگر عملیات بعدی ایران با موفقیت همراه نشود، موضوع مشکلتر خواهد شد و اکنون ایرانیان خود را برای دادن قربانیان بیشتر آماده میکنند.[۱۳]

گزارش - 7

7. میرحسین موسوی نخستوزیر، در دیدار با گروهی از پاسداران انقلاب اسلامی و نیروهای داوطلب مردمی ضمن تقدیر از جانبازی رزمندگان، جنگ ایران و عراق را نمادی از تقابل قدرتهای بزرگ با انقلاب اسلامی دانست. نخستوزیر در این دیدار گفت: ما ازنظر جمعیت، تسلیحات، قدرت مالی و اطلاعاتی در مقابل قدرتهای بزرگ، کوچک هستیم، اما خداوند ترس آنها را از دلهای رزمندگان شسته و بهجای آن عشق به لقاءالله، عشق به کربلا، عشق به دگرگونی عمیق و ساختن جهانی نو را که فارغ از ظلم و جور است، نشانده است. وی درمورد مواضع امریکا در قبال جنگ گفت: «اگر امریکا مطمئن بود که با کنارگذاشتن صدام و بدون ایجاد یک تحول عمیق در منطقه میتواند به جنگ پایان دهد این کار را کرده بود. اما امریکا و نوکرانش در منطقه از عاقبت این کار آگاهاند و ازهمینرو، همه آنها علیه ایران بسیج شدهاند.» موسوی افزود: «جبهه های ما جبهه های گشودهشده بهخاطر خاک و اختلافات نژادی و منافع مادی نیست؛ این جبهه ها، جبهه هایی اعتقادی به وسعت جهان است که ظاهراً در طول قریب به یک هزار کیلومتر مرز مشترک ایران و عراق گشوده شده است.» در ابتدای این مراسم، یکی از نیروهای رزمنده به نمایندگی از سایر رزمندگان مبلغ یک میلیون و پانصد هزار ریال را برای کمک به جبهه های جنگ تحویل نخستوزیر داد و گفت که رزمندگان میخواهند همزمان با ایثار جان، با مال ناچیز خود نیز در راه خدا جهاد کنند. میرحسین موسوی هم ضمن تقدیر از فداکاری رزمندگان اظهار کرد: «معنویتی که کمکهای شما در جامعه ما ایجاد میکند بسیار مهمتر از تأثیر مادی آن است و ملت ما با تکیه بر همین حرکتهای معنوی روی پای خود ایستاده است.»[۱۴]

گزارش - 8

8. معاون سیاسی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با شرکت در اجلاس خلع سلاح ژنو ضمن تشریح چگونگی استفاده عراق از سلاحهای شیمیایی علیه نیروهای ایران، نقش دولتهای غربی در تأمین این جنگافزارها برای عراق و سکوت مجامع بینالمللی در قبال استفاده عراق از آنها را محکوم کرد. حسین شیخالاسلام در سخنانی درمورد شواهد استفاده عراق از سلاحهای شیمیایی گفت که در طول حیات سازمان ملل متحد، شاید ایران اولین قربانی سلاحهای شیمیایی باشد که مراجع بینالمللی رسماً دراینزمینه تحقیق کردهاند و بر کاربرد این نوع جنگافزارها صحه گذاشتهاند. این موضوع در سند شماره 16432 مورخ 26 مارس 1984 (6/1/1363) شورای امنیت و گزارش تحقیقات کارشناسان اعزامی ازطرف دبیرکل سازمان ملل متحد منعکس است. در موافقتنامههای بینالمللی بهوضوح کاربرد سلاحهای شیمیایی و گاز سمی ازنوع خردل و اعصاب به نام تابون ممنوع شده است. همانطور که آگاهی دارید. هیئت اعزامی دبیرکل سازمان ملل بسیاری از مجروحین سلاحهای شیمیایی را معاینه کردند، از آثار این حملات عکس و فیلم تهیه کردند. معاون سیاسی وزارت امور خارجه در ادامه افزود: قربانیان و مجروحان این حملات برای معالجه به کلینیکهای کشورهای اروپایی و ژاپن اعزام شدند و پزشکان این مراکز آنها را معاینه و استفاده از سلاحهای شیمیایی را تأیید کردهاند. درهمینحال، ظرف ماه آینده، یک گردهمایی در ایران برگزار خواهد شد که از همه دعوت خواهیم کرد تا بیایند و از نزدیک آنها را ببینند. همه آنها گویای استفاده عراق از این سلاحها و ضرورت اقدام دستهجمعی جهانی برای مقابله با آن است. حسین شیخالاسلام با اشاره به سابقه استفاده عراق از سلاحهای شیمیایی و تداوم و گسترش آن در ماههای گذشته، به سکوت سازمانهای بینالمللی اعتراض کرد و گفت: «دراثر سکوت و بیتفاوتی جامعه بینالمللی رژیم بعث عراق جریتر شده و همچنان به جنایات خود که حیثیت و شرافت بشری را خدشهدار کرده است، ادامه میدهد. متأسفانه از جنبش عدمتعهد نیز که در 1970 بر منع تولید، توسعه و ذخیرهسازی سلاحهای شیمیایی اشاره داشت، حرکت قابلملاحظهای مشاهده نشد.» معاون وزیر امور خارجه سپس مسئله اساسی در تدوین کنوانسیون جدید سلاحهای شیمیایی را ارتقاء تعهدات اعضا و پیشبینی ضمانت اجرایی لازم ازطریق اقدامات پیشگیرانه عنوان کرد و گفت: «لازم است ترتیبات مؤثر و دستهجمعی بینالمللی جهت مجازات نقضکنندگان آنها پیشبینی شود وگرنه بر این کنوانسیون نیز همان رود که بر پروتکل 1925 ژنو رفت و بار دیگر شورای امنیت همان برخوردی را با گزارش تحقیقات انجامشده طبق کنوانسیون جدید خواهد کرد که با گزارش کارشناسان اعزامی دبیرکل به جمهوری اسلامی نمود.» شیخالاسلام در پایان با اشاره به کمک کشورهای دیگر در دستیابی عراق به سلاحهای شیمیایی تصریح کرد: «عراق ازنظر فنی در وضعیتی نیست که بتواند حداقل محفظه بمبهای شیمیایی را تولید کند. تدارککنندگان عراق با این سلاحها اگر نگوییم که بیشتر از رژیم حاکم بر عراق مسئولیت دارند، لااقل در مقابل جامعه بشری به همان میزان مسئول هستند. ... و باید تحقیق شود که چه کشورهایی در تأمین و تدارک این سلاحها دست داشتهاند.» لازم به ذکر است در اجلاس خلع سلاح ژنو نمایندگان 40 کشور جهان دور هم جمع شدهاند تا کنوانسیون جدید منع استفاده از سلاحهای شیمیایی را تدوین کنند.[۱۵]

گزارش - 9

9. امروز کنسولگری ایران در لندن، سفارت ایران در لاهه، دفتر هواپیمایی هما در فرانکفورت و دفتر نمایندگی ایران در یونسکو (در فرانسه)، هدف حمله تعدادی از اعضای سازمان چریکهای فدایی خلق ایران قرار گرفته و خساراتی به این اماکن وارد آمد. خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن گزارش داد: «12 نفر از ضدانقلابیون کمونیست ساعت 9 صبح، به ساختمان سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در لندن حمله کردند که با هوشیاری کارکنان کنسولگری تعدادی از آنها دستگیر و 2 نفر فرار کردند.» در این حمله، تعدادی از میز و صندلیهای کنسولگری شکسته و خساراتی به آن وارد شد. کنسولگری ایران مهاجمان را تحویل پلیس داد.[۱۶] معترضان با ارسال بیانیهای به دفتر خبرگزاریهای بینالمللی خود را هواداران سازمان چریکهای فدایی خلق ایران معرفی و درخواست کردند جامعه جهانی با اعزام یک هیئت به ایران وضعیت زندانیان سیاسی را بررسی و گزارشی از آن تهیه کند.[۱۷] وزارت امور خارجه انگلستان در اولین واکنش به این رویداد اعلام کرد که از وقایع امروز اطلاع دارد و با مقامات کنسولگری ایران، پلیس و معترضان در ارتباط است تا موضوع پایان یابد.[۱۸] در لاهه نیز 17 نفر از طرفداران چریکهای فدایی خلق به سفارت ایران حمله کرده و ضمن مضروبکردن نگهبان سفارتخانه و زدوخورد با کارمندان آن، برای مدت کوتاهی این سفارتخانه را به اشغال خود درآوردند. در این حادثه، حسین تاجگردون سفیر ایران در هلند، مجروح شد که به بیمارستان انتقال یافت.[۱۹] علاوهبر حوادث مذکور امروز دفتر نمایندگی شرکت هواپیمایی ایران ایر (هما) در فرانکفورت نیز هدف حمله اعضای این سازمان قرار گرفت. این افراد که تعداد آنها به 16 نفر میرسید، با صندلی شکسته و اسپری به کارمندان این دفتر حمله کردند. آنها قصد داشتند دفتر هما را اشغال کنند، اما با مقاومت کارکنان دفتر نمایندگی هما، درگیری بعد از 10 دقیقه به پایان رسید و مهاجمان فرار کردند. در این درگیری یک نفر از کارکنان دفتر نمایندگی هما جراحت سطحی برداشت و دفتر بعد از دفع حمله مهاجمان به کار خود ادامه داد.[۲۰] در فرانسه نیز حدود 17 نفر از اعضای سازمان چپگرای چریکهای فدایی خلق به دفتر نمایندگی ایران در یونسکو حمله و آنجا را به مدت سه ساعت و نیم، اشغال کردند. مهاجمان با پلاکاردهایی که روی آنها عبارت "مرگ بر جمهوری اسلامی" نوشته شده بود، خواستار رسیدگی به وضع زندانیان سیاسی در ایران بودند. در این حمله چند نفر از کارکنان دفتر مجروح شدند که یکی از آنها برای مداوا به بیمارستان منتقل و بستری شد.[۲۱] خبرگزاری آسوشیتدپرس درباره این حوادث گزارش داد: گروههای دانشجویان ایرانی مخالف نظام جمهوری اسلامی، امروز بهصورت هماهنگ چند مقر نمایندگی دیپلماتیک و عمومی ایران را در شهرهای لندن، پاریس، لاهه و فرانکفورت هدف حمله قرار داده و علیه جمهوری اسلامی ایران و رهبران آن شعار دادند. مهاجمان که چوب در دست داشتند، به ساختمانهای دیپلماتیک ایران آسیب زدند. بااینکه در اغلب این حملات نیروهای پلیس در محل حضور داشتند، اما از هجوم این افراد جلوگیری نکردند.** [۲۲]

گزارش - 10

10. در سفر سهروزه طه یاسین رمضان معاون اول نخست وزیر عراق، به مسکو که امروز پایان یافت، مقامات دو کشور ضمن گفتوگو درمورد جنگ ایران و عراق و حضور امریکا در منطقه خلیجفارس، بر گسترش همکاریهای دوجانبه تأکید و چندین قرارداد تسلیحاتی، تجاری و اقتصادی امضا کردند. درپی این سفر، موضوع مناسبات عراق و شوروی در برخی رسانهها نیز بازتاب یافت. به گزارش خبرگزاری رویتر، طه یاسین رمضان پس از بازگشت از شوروی گفت: «کرملین از سیاست صلحآمیز عراق مبنیبر دستیابی به یک راهحل از راه مذاكره [برای پایاندادن به جنگ] حمایت كرده است» و دو کشور با صدور بیانیهای ضمن اشاره به خطرهای ناشیاز تشدید جنگ، خواستار پایاندادن به آن شدند. یاسین رمضان همچنین اعلام کرد که عراق و شوروی چندین قرارداد همکاری در زمینههای فنی، تجاری و اقتصادی امضا و راههای توسعه همکاریهای مشترک را بررسی کردند.[۲۳] یادآوری میشود پس از عملیات خیبر و افزایش امکان شکست نظامی عراق در میدان جنگ، شوروی بر تلاش خود برای تقویت نظامی این رژیم افزود. در فروردین 1363، یک هیئت بلندپایه شوروی به ریاست پاکوف ریابوف (از افسران بلندپایه کا.گ.ب) بهعنوان رئیس کمیته روابط اقتصادی خارجی شوروی از عراق دیدار کرد و فروش چهار و نیم میلیارد دلار سلاح ازجمله هواپیماهای میگ 21 و 23، بالگردهای توپدار و 350 موشک اسکاد بی را به این کشور پیشنهاد کرد که در سفر طه یاسین رمضان به مسکو قرارداد آن نهایی شد.[۲۴] سفر معاون اول نخستوزیر عراق به مسکو و گسترش روابط عراق و شوروی در برخی رسانهها بازتاب یافت. رادیو بیبیسی در گزارشی دراینباره گفت: «به نظر میرسد سفر طه ياسين رمضان به مسکو مهر تأییدی داشته است بر از سرگرفتهشدن روابط نزدیک دیپلماتیک میان اتحاد شوروی و عراق که مقدمات آن از 18 ماه پیش در جريان بود.» در بیانیه مشترک دو کشور ماجراجویی ایالات متحده در غرب آسیا، محکوم شده است. به گفته تحلیلگر این رادیو، چهار سال طول کشید تا روابط عراق و شوروی به همان سطحی برسد که قبل از انقلاب اسلامی ایران در آن قرار داشت. 18 ماه پیش، با سفر طارق عزیز به مسکو راه بازسازی روابط دو کشور باز شد و پس از آن بود که دوباره ارسال کمکهای تسلیحاتی از قبیل انواع موشک، تانک و هواپیما به عراق از سرگرفته شد و تعهدات شوروی به این کشور بهشدت افزایش یافت.[۲۵] روزنامه جمهوری اسلامی نیز با اشاره به سفر ریچارد مورفی دستیار وزیر امور خارجه امریکا در امور غرب آسیا به منطقه، درمورد گسترش روابط عراق و شوروی نوشت: «شکستهای متوالی امریکا در خاورمیانه [غرب آسیا] بهویژه در لبنان، شوروی را تشویق کرد که تلاشهای تازهای را برای تقویت روابط خود با کشورهای منطقه به عمل آورد و این فرصت را برای ازسرگیری روابط گسترده با عراق مغتنم بشمارد.» نیاز مبرم صدام به اسلحه و مهمات و نیاز شوروی به گسترش نفوذ خود در منطقه موجب شد تا آنها به هم نزدیک شده و مسکو به درخواست صدام برای ارسال بیقیدوشرط سلاح به این کشور پاسخ مثبت بدهد.[۲۶] روزنامه ملیت (چاپ ترکیه) هم دراینباره آورده است: بعد از این سفر بود که صدام حسین اعلام کرد «عراق در آینده نزدیک صاحب سلاحهای قوی خواهد شد.» ارتش عراق که عمدتاً به سلاحهای ساخت شوروی مجهز است، در ماههای اخیر نتوانسته از موشکهای اگزوسه فرانسه که تبلیغات زیادی درمورد آنها شده بود، به طور مؤثری استفاده کند. برایناساس، رژیم عراق تصمیم گرفت بار دیگر مناسبات خود را با مسکو بازسازی کرده و از مقامات کرملین بخواهد که نیروهای مسلح این کشور را به سلاحهای پیشرفته مجهز کنند. سفر طه یاسین رمضان به مسکو گامی در جهت احیای روابط دو کشور و بازسازی ارتش عراق با سلاحهای ساخت شوروی است.[۲۷]

گزارش - 11

11. دولتهای عرب حامی عراق بهمنظور جلب حمایت کشورهای دیگر برای افزایش فشار بر جمهوری اسلامی ایران، تلاشهای وسیعی را آغاز کردهاند. امروز همزمان با اعزام فرستادگان ویژه دولت مصر به کشورهای افریقایی و دیدار وزیر مشاور در امور خارجی آلمانغربی از قاهره، یک هیئت دیپلماتیک بلندپايه اتحادیه عرب راهی اروپا شد تا کشورهای مهم این منطقه را برای کمک به پایاندادن به جنگ ایران و عراق متقاعد سازد. هیئت دیپلماتیک اتحادیه عرب متشکل از وزیران امور خارجه دو کشور اردن (طاهر المصري) و یمنشمالی (احمد محمد الاصبحی) امروز وارد بروکسل شد و با مقامات بلژیک دیدار و گفتوگو کرد. ویلفرد مارتنز نخستوزیر بلژیک، در دیدار با این هیئت گفت که بلژیک نیز مانند سایر کشورهای عضو جامعه اقتصادی اروپا به پایان فوری جنگ ایران و عراق علاقهمند است. اعضای جامعه اقتصادی اروپا در بیانیه 27 مارس (7/1/1363) خود بهصراحت از ایران و عراق خواسته بودند برای دستیابی به یک راهحل صلحآمیز، که احترام هر دو طرف در آن محفوظ باشد، با یکدیگر همکاری کنند. در این دیدار که مقاماتی از وزارت امور خارجه دو کشور عربستان و عراق نیز حضور داشتند، هیئت اتحادیه عرب خواستار توقف فروش اسلحه به ایران شد و نخستوزیر بلژیک تأکید کرد این کشور از صدور اسلحه به هر کشوری که در یک جنگ داخلی یا خارجی شرکت داشته باشد، خودداری میکند.[۲۸] هیئت دیپلماتیک اتحادیه عرب قرار است در روزهای بعد از کشورهای سوئیس، ایتالیا، هلند، انگلستان، یونان و آلمانغربی دیدار کند. سفر این هیئت به کشورهای اروپایی بهدنبال تصمیم اتحادیه عرب در نشست مورخ 24 اسفند 1362 در بغداد مبنیبر انجام یک اقدام سیاسی اساسی بهمنظور پایاندادن به جنگ ایران و عراق انجام میگیرد.[۲۹] همزمان با سفر هیئت دیپلماتیک اتحادیه عرب به اروپا، یورگین مولمان وزیر مشاور در امور خارجی آلمانغربی، در قاهره با مقامات مصر دیدار و علاوهبر روابط دوجانبه، درمورد جنگ ایران و عراق نیز گفتوگو کرد. یورگین مولمان از تلاشهای مصر برای پایاندادن به این جنگ حمایت کرده و از جنبش عدمتعهد نیز خواست که دراینزمینه تلاش کند.[۳۰] درهمینحال، خبرگزاری فرانسه در گزارشی از تلاشهای مصر برای پایاندادن به جنگ ایران و عراق اعلام کرد: حسنی مبارک بهمنظور جلب حمایت کشورهای دیگر از طرح صلح مصر درخصوص جنگ ایران و عراق، نامههایی را خطاب به رؤسای کشورهای افریقایی تهیه کرده است که امروز توسط دو فرستاده جداگانه به کشورهای نیجریه، زئیر، گینه، سنگال و ساحل عاج و همچنین کشورهای تانزانیا، کنیا، اتیوپی و زامبیا ارسال میشود. طرح مصر درمورد پایاندادن به جنگ ایران و عراق است که به جنبش عدمتعهد ارائه شده است.[۳۱]

گزارش - 12

12. خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمان ملل، که از اسپانیا دیدار میکند، جنگ ایران و عراق را تهدیدی علیه امنیت بینالمللی عنوان کرد و خواستار پایاندادن به جنگ شد. وی گفت: «جنگ ایران و عراق یکی از خطرناکترین تهدیدها نسبت به صلح و امنیت جهانی به شمار میآید.» دبیرکل سازمان ملل با اشاره به موقعیت جغرافیایی دو کشور و خطرهای زیاد گسترش جنگ برای آذوقه و انرژی کشورهای اروپایی، بر حلوفصل مسالمتآمیز جنگ تأکید کرد و افزود: «روزی نمیگذرد که من تلاش خود را برای پیداکردن راهی که بتواند دو طرف متخاصم را متقاعد سازد تا ازطریق مذاکره به یک راهحل مسالمتآمیز دست بیابند، به کار نبرم.» وی خاطرنشان ساخت: من هر هفته با اولاف پالمه نخستوزیر سوئد که نماینده ویژه سازمان ملل در جنگ ایران و عراق است، دیدار و گفتوگو کرده[۳۲] و بهنوعی ازطریق وی در تماس دائم با طرفین متخاصم هستم.[۳۳]

گزارش - 13

13. درپی انفجار مقر تفنگداران امریکا در بیروت در اول آبان 1362، دولت ریگان لایحهای ضدتروریستی را بهمنظور مقابله با اقدامات تروریستی به کنگره امریکا ارائه داد. درصورت تصویب این لایحه از این پس، گروگانگیری بهجز در موارد اختلافات خانوادگی جرم عمومی محسوب شده و اف.بی.آی اجازه دارد در هر زمانی وارد عمل شود. براساس این لایحه، کسانی که اطلاعاتی ارائه دهند که موجب دستگیری یا محکومیت تروریستها گردد یا از بروز اعمال تروریستی جلوگیری کند، بهصورت قانونی جایزه دریافت خواهند کرد؛ میزان این جایزه ممکن است به 500 هزار دلار بالغ شود. این افراد تحت پوشش حفاظتی دولت فدرال امریکا قرار میگیرند و درصورتیکه اطلاعدهندگان خارجی باشند، به تابعیت امریکا درخواهند آمد. رونالد ریگان رئیس جمهور امریکا، هنگام تحویل این لایحه به کنگره در پیامی گفت: در طول 15 سال گذشته، تروریسم بهصورت یک عامل خطرناک برای آرامش و ثبات سیاسی کشورهای دوست و متحد امریکا بروز کرده و تعداد زیادی از شهروندان امریکایی قربانی حملات تروریستی شدهاند. برای نمونه در سال گذشته، 250 امریکایی ازجمله تعدادی تفنگدار و اعضای سفارت امریکا در لبنان در جریان حملات تروریستی کشته شدند. رئیسجمهور امریکا در این پیام اضافه کرد که موضوع جدید و شومی که در این رویدادها مطرح است "تروریسم دولتی" و استفاده مستقیم دولتهای خارجی از ابزار ترور است، که باید با آن مقابله شود.[۳۴]

گزارش - 14

14. مقامات امریکا و رژیم صهیونیستی در دیدار با یکدیگر از گسترش دامنه جنگ ایران و عراق به سایر کشورهای منطقه ابراز نگرانی کردند. یک هیئت اسرائیلی به ریاست دیوید کیمجه مدیر وزارت امور خارجه اسرائیل، امروز با هیئت امریکایی به ریاست لارنس ایگل برگر، معاون وزیر امور خارجه و ریچارد مورفی دستیار ویژه وزیر امور خارجه امریکا در امور غرب آسیا، دیدار و درمورد مسائل منطقه ازجمله نگرانیهای ناشیاز گسترش جنگ ایران و عراق به دیگر کشورهای منطقه خلیج فارس گفت وگو کرد. اعضای این دو هیئت با ابراز نگرانی شدید از تیرهشدن روابط اسرائیل و مصر، حضور گسترده نیروهای سوری در لبنان را خطری برای منافع خود خواندند. در این دیدار، دو طرف بر همکاریهای نزدیک با یکدیگر درزمینه فراهمآوردن کمکهای فنی به کشورهای جهان سوم تأکید و خاطرنشان کردند که فناوری اسرائیل در بعضی از زمینه ها به خصوص درزمینه سیستم آبیاری قطرهای و سیستمهای سوخت ارزان برای برخی از کشورها ازجمله کشورهایی که با اسرائیل روابط دیپلماتیک ندارند، کارساز خواهد بود.[۳۵]


منابع و مآخذ روزشمار 1363/02/06

  1. روزنامه جمهوری اسلامی، 8/2/1363، ص2.
  2. روزنامه جمهوری اسلامی، 8/2/1363، ص2.
  3. اکبر هاشمی رفسنجانی، به سوی سرنوشت (کارنامه و خاطرات سال 1363)، به اهتمام محسن هاشمی، تهران: نشر معارف انقلاب، چاپ پنجم 1386، ص68.
  4. حسین علایی، روند جنگ ایران و عراق، جلد1، تهران: انتشارات مرزوبوم، 1391، ص634.
  5. سند شماره 423892 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده سپاه پاسداران ارومیه به ستاد منطقه11 سپاه، 12/2/1363.
  6. سند شماره 423800 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ركن3 قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا به فرماندهی ركن3 ژاجا، 7/2/1363؛ و - سند شماره 423804 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا به فرماندهی ژاجا، 6/2/1363.
  7. سند شماره 302486 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از رکن3 ژاندارمری کردستان به استانداری کردستان، 7/2/1363.
  8. اکبر هاشمی رفسنجانی، به سوی سرنوشت (کارنامه و خاطرات سال 1363)، به اهتمام محسن هاشمی، تهران: نشر معارف انقلاب، چاپ پنجم 1386، ص68.
  9. سند شماره 423742 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر فرماندهی منطقه11 قرارگاه حمزه‌ سیدالشهدا(ع) به فرماندهی کل سپاه پاسداران، 8/2/1363، ص1.
  10. سند شماره 423812 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: از اطلاعات عملیات تیپ ویژه شهدا، 6/2/1363، صص 5 - 1.
  11. سند شماره 262084 مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ: سمينار فرماندهان مناطق، قرارگاه‌ها و تيپ‌ها، 6/2/1363.
  12. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 36، 5/2/1363، صص 29 و 30، بخش فارسی رادیو ایران، 4/2/1363.
  13. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 39، 8/2/1363، صص 12 - 10، هفته‌نامه گاردین، 7/2/1363.
  14. روزنامه کیهان، 6/2/1363، ص3.
  15. روزنامه کیهان، 11/2/1363، ص20.
  16. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 38، 7/2/1363، ص9، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی،‌ 6/2/1363.
  17. همان، صص 9 و 10، لندن - خبرگزاري يونايتدپرس، 6/2/1363.
  18. همان، ص10، لندن - خبرگزاری کویت، 6/2/1363.
  19. همان، ص16، لاهه - خبرگزاری رویتر و خبرگزاري فرانسه، 6/2/1363.
  20. روزنامه کیهان، 11/2/1363، ص20.
  21. همان، ص21، پاریس - خبرگزاری فرانسه.
  22. همان، ص17، لندن - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 6/2/1363.
  23. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 39، 8/2/1363، ص9، بغداد - خبرگزاری رویتر، 7/2/1363.
  24. محمد درودیان، سیری در جنگ ایران و عراق: از آغاز تا پایان، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، چاپ شانزدهم 1390، ص90.
  25. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 38، 7/2/1363، صص 40 و 41، رادیو بی‌بی‌سی، 6/2/1363.
  26. روزنامه جمهوری اسلامی، 20/2/1363، صص 4 و 9.
  27. اداره کل مطبوعات خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 561، 6/4/1363، صص 13 و 14، به نقل از روزنامه ملیت (چاپ ترکیه).
  28. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 38، 7/2/1363، ص6، بروکسل - خبرگزاری رویتر، 6/2/1363؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 39، 8/2/1363، ص12، بروکسل - خبرگزاری کویت، 7/2/1363.
  29. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 39، 8/2/1363، ص4، بروکسل - خبرگزاری آلمان، 7/2/1363.
  30. همان، صص 3 و 4، دمشق - خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، 7/2/1363.
  31. همان، ص8، قاهره - خبرگزاری فرانسه، 7/2/1363.
  32. همان، ص4، مادرید - خبرگزاری فرانسه، 7/2/1363.
  33. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 38، 7/2/1363، ص47، بخش عربی رادیو صوت‌الجماهیر، 6/2/1363.
  34. حسین علایی، روند جنگ ایران و عراق، جلد1، تهران: انتشارات مرزوبوم، 1391، ص634.
  35. همان، صص 9 و 10، واشنگتن - یونایتدپرس، 7/2/1363.