1363.03.08

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1363
1363.03.08
نام‌های دیگر هشت خرداد
تاریخ شمسی 1363.03.08
تاریخ میلادی 29 مه 1984
تاریخ قمری 27 شعبان 1404


گزارش - 1

1. مرحله پنجم عملیات قائم آل محمد(عج) به نام "عملیات شهید هادوی" در منطقه سرشیو واقع در جنوب سقز و شرق بانه به فرماندهی قرارگاه مشترک شهید شهرامفر و با حرکت نیروها به سوی اهداف از پیش تعیینشده آغاز شد. بهدلیل حضور عناصر ضدانقلاب در مسیر، نیروهای عملکننده ناخواسته با آنها درگیر شدند.[۱] نیروهای خودی برای پاکسازی منطقه سرشیو که علاوهبر بیمارستان حزب دمکرات و مقر کمیته هاژوان، 18 تن از عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) نیز در آنجا حضور دارند،[۲] از سه محور روستای ساوجی در جنوب منطقه، پل دوآب در شمالشرق و سیانزار در شمالغرب منطقه با هدف رسیدن به روستاهای حاجعبدل، هرمیدل، میشاو و مام سیفالدین وارد عمل شدند. حرکت نیروها از محور روستای ساوجی در جنوب منطقه عملیاتی ازسمت دره شیلر بهدلیل طولانیبودن مسیر از ساعت 8 شب گذشته شروع شده بود و نیروها پس از 14 ساعت حرکت، امروز اندکی استراحت کرده و دوباره از بعدازظهر بهسمت ارتفاعات مشرف بر حاجعبدل، که پوشیده از برف بود، پیش رفتند. نیروهای این محور در طول مسیر با یک گروه گشتی کومهله برخورد کرده و با آنها درگیر شدند. در این حادثه، 5 نفر از عناصر کومهله کشته شدند و یک نفر هم دستگیر شد.* هدف نیروهای محور روستای ساوجی استقرار در ارتفاعات مشرف بر منطقه هرمیدل و حاجعبدل و بستن جنوب و غرب منطقه عملیاتی است.[۳] در محور دوم نیز نیروها از روستای پل دوآب حرکت کرده و پس از عبور از کوه آسمان بلاغی در ساعت 8 شب به روستاهای کاومله، دگاگا و بایدر رسیده و در آنها مستقر شدند. هدف نیروهای این محور تأمین ارتفاعات شرقی و شمالشرقی مشرف بر منطقه عملیاتی و بستن مسیر فرار دشمن است. در محور سوم نیز نیروهای خودی از روستای سیانزار واقع در شمالغربی منطقه عملیاتی، راه افتاده و پس از عبور از ارتفاعات کوه نعلسختان و شربگ به روستاهای میشاو بزرگ و کوچک و مام سیفالدین رسیدند. آنها پس از استراحت کوتاه در این منطقه، ساعت 10 شب بهسوی ارتفاعات روستاهای مذکور حرکت کرده و در آنجا مستقر شدند تا فردا بهصورت همزمان از سه محور جنوب، شرق و شمالشرق، و شمال و شمالغرب، عملیات پاکسازی منطقه را آغاز کنند. امروز برخلاف محور اول، در دو محور دیگر نیروهای عملکننده هیچگونه درگیری با عناصر ضدانقلاب نداشتند و با حرکت بهسمت منطقه عملیاتی برای آغاز پاکسازی منطقه عملیاتی آماده شدند.[۴] از سوی دیگر همزمان با اقدامات نیروهای خودی برای پاکسازی شرق بانه، تعدادی از عناصر و مسئولان حزب دمکرات در این منطقه به آبادیهای مختلف ازجمله روستاهای هواره خول، سورین و دوسینه رفتند و از اهالی هرکدام از این روستاها یک نفر را انتخاب کرده و به او دستور دادهاند که باید از هر خانوار نسبت به توانایی خود از 100 تا 1000 تومان برای کمک به حزب دریافت کند.[۵] همچنین فرمانداری بانه در نامهای به استانداری کردستان اعلام کرد که پس از شروع عملیات قائم آلمحمد(عج) در منطقه سارال، بیش از 400 نفر از عناصر گروههای مسلح غیرقانونی دمکرات، کومهله و خبات از منطقه خارج شدهاند. این افراد که عموماً از مسیر روستای بلکه واقع در جنوبغربی بانه و شمال دره شیلر منطقه را ترک کردهاند، به سلاحهای سبک مجهز بوده و در میان آنها حدود 10 فرد زخمی و تعدادی زن هم حضور داشتهاند.[۶]

گزارش - 2

2. عملیات پاکسازی روستای شیروانی سلماس، حمله افراد حزب دمکرات به پایگاه حسننوران اشنویه و مینگذاری در منطقه عمومی پیرانشهر از مهمترین رویدادهای امروز مناطق کردنشین ایران بودند. نیروهای دو یگان حزبالله سپاه سلماس و عدهای از پیشمرگان مسلمان کرد عملیات پاکسازی روستای شیروانی واقع در غرب جاده سرو به سلماس را آغاز کردند. سپاه پاسداران سلماس بهمنظور پاکسازی منطقه و تأمین امنیت آن درصدد تصرف این روستا و ایجاد پایگاه در آن است تا از این طریق به محل استقرار عناصر ضدانقلاب نزدیک شده و زمینه لازم را برای پاکسازی کامل منطقه فراهم کند. نیروهای عملکننده با پشتیبانی 2 قبضه توپ105 میلیمتری تا 5/1 کیلومتری روستای مزبور پیشروی کردند، اما نیروهای ضدانقلاب با آگاهشدن از موضوع، در تپههای اطراف روستا سنگر گرفته و با مقاومت شدید و اجرای آتش بهوسیله دوشکا و خمپاره از پیشروی نیروهای عملکننده بهسمت روستا جلوگیری کردند.** در این عملیات بهجز یک زخمی، «هیچگونه تلفاتی به نیروهای خودی وارد نشده و طبق اخباری که از تسلیمیها و شنود به دست آمده است از عوامل دشمن دستکم 5 نفر کشته شدهاند.» سپاه سلماس در گزارشی، تعجیل در اجرا، ضعف فرماندهی، ضعف آتش پشتیبانی و وارد عمل نشدن نیروهای حزباللهی داخل روستا را دلایل ناکامی نیروهای خودی در رسیدن به اهداف عملیات دانست.[۷] در منطقه عمومی اشنویه نیز بامداد امروز، افراد مسلح حزب دمکرات به پایگاه حسن نوران حمله کردند. مقاومت نیروهای پایگاه تا ساعت 5 صبح ادامه یافت و با رسیدن نیروهای جندالله به منطقه، مهاجمان متواری شدند. در این درگیری یکی از نیروهای خودی و 4 نفر از افراد دشمن مجروح شدند.[۸] همچنین امروز یک سرباز جمعی گردان117 پیاده در محل استقرار تیپ2 در منطقه عمومی پیرانشهر، براثر برخورد با مین به شهادت رسید و یکی از سربازان جمعی گردان1940 احتیاط قدس در محل استقرار تیپ یک لشکر64 ارومیه مجروح شد. در این انفجارها یک دستگاه بیسیم بههمراه سلاحهای انفرادی سربازان بهکلی نابود شد. بااینحال افراد مینیاب لشکر64 ارومیه توانستند 3 عدد مین و 12 پوند مواد منفجره را کشف و خنثی کنند.[۹] در مناطق کردنشین، تسلیمشدن عناصر وابسته به گروههای ضدانقلاب به نیروهای خودی و تلاش گروههای مسلح غیرقانونی برای مقابله با این امر ادامه دارد. در هزارکانیان سقز یکی از افراد حزب دمکرات با اسلحه قناسه و مهمات خود را به گروهان ژاندارمری منطقه معرفی و تسلیم کرد.[۱۰] درهمینحال، عناصر حزب دمکرات برای دومین بار در یک ماه گذشته، در تکاب یکی از افرادی که تسلیم شده بود را بههمراه 4 نفر از اعضای خانوادهاش در ساعت 3 بامداد در منزلش ترور کردند. سپاه تکاب با اعلام این خبر درمورد برخورد با این موضوع هشدار داد و افزود: «مشخصنشدن عاملین این ترورها احساسات مردم را شدیداً جریحهدار کرده است. چون نامبرده تسلیمی بود، عواقب آن منجر به کوری خط تسلیم و وحشت در بین تسلیمیها خواهد شد.»[۱۱]

گزارش - 3

3. حزب دمکرات کردستان عراق امروز در نامهای از درگیری شدید بین نیروهای دولت عراق و عوامل این حزب خبر داد. براساس این نامه، درگیری از سه روز پیش، با حمله نیروهای رژیم عراق به مواضع گروههای کرد در منطقه زاخو در استان دهوک آغاز شده است. نیروهای دولتی عراق با 4 فروند بالگرد، توپهای سنگین، چند گردان از نظامیان ارتش و بیش از 1500 نفر از نیروهای جاش*** در منطقه سمیل واقع در بین زاخو و دهوک، به افراد حزب دمکرات کردستان عراق حمله کرده و با آنها درگیر شدند. در این درگیری که تا امروز ادامه یافت بیش از 40 تن از جاشها و 11 تن از افراد ارتش عراق کشته شدند. از نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق نیز 2 تن کشته و 4 تن مجروح شدند. در جریان این درگیری، 4 روستای منطقه براثر آتش سنگین نیروهای عراقی بهشدت آسیب دید و 4 تن از اهالی این روستاها کشته شدند.[۱۲] همچنین بنا به اعلام حزب دمکرات کردستان عراق، در منطقه دهوک ارتش ترکیه و عراق با همدیگر همکاری و هماهنگی دارند. آنها برای بررسی مسائل و موضوعات منطقه هیئتی مشترک ایجاد و ضمن تصمیمگیری درمورد موضوعات مرزی با یکدیگر همکاری میکنند. شوکت بارزانی نماینده حزب دمکرات کردستان عراق در ستاد ویژه کمبا 11 اعلام کرد: «یک هیئت مشترک از ارتش ترکیه و عراق در ابراهیم خلیل که یک نقطه مرزی مشترک میباشد در شمال زاخو، مبادرت به ایجاد مقر نموده و جلسات مداوم بین طرفین تشکیل میشود. آنها امروز بهمنظور شناسایی منطقه با استفاده از هلیکوپتر دست به یک گشت مشترک زدند.»[۱۳]

گزارش - 4

4. حملات متناوب ارتش عراق به شهر آبادان از ساعت 21 امروز تا حوالی بامداد شدت یافت. براثر اجرای آتش سلاحهای سنگین دشمن بیش از 8 باب منزل مسکونی و ساختمان دبیرستان شهید مرتضی مطهری آبادان خسارت دید و یک غیرنظامی هم به شهادت رسید. در منطقه عملیاتی آبادان نیز براثر تبادل آتش بین نیروهای خودی و قوای عراقی 7 تن از افراد نیروی زمینی و ژاندارمری مجروح شدند و یک نفر هم شهید شد.[۱۴] در جبهه کرمانشاه، در منطقه قلخانی اسلامآباد غرب، چند فرد مسلح با اجرای کمین در مسیر حرکت خودروی سپاه با افراد سپاه درگیر شدند. در این درگیری که ساعت 11 ظهر امروز رخ داد، علی مدد ایوانی فرمانده سپاه پاسداران زاوله، شهید و از مهاجمان نیز یک نفر کشته شد. درپی این حادثه بلافاصله نیروهای بیشتری به محل درگیری اعزام شدند و منطقه از عناصر مسلح غیرقانونی پاکسازی گردید.[۱۵]

گزارش - 5

5. فرماندهی تیپ زرهی72 محرم به سؤالات طرحشده ازسوی فرماندهی قرارگاه کربلا**** درخصوص عملیاتهای بزرگ ایران و علل موفقیت یا ناکامی آنها در جبهههای جنگ پاسخ داد. فرماندهی این تیپ درمورد دلایل خودداری از تعقیب نیروهای شکستخورده دشمن در عملیاتهای فتحالمبین، بیتالمقدس و رمضان به مواردی چون کمبود نیرو، شناسایینشدن مناطق، مشخصبودن حد عملیاتی یگانها و بههمخوردن سازمان یگانها و تجدیدنشدن نیروها و بازگشت آنها به شهرهای خود اشاره و مشکلات فعلی جبهههای جنگ را در این موارد خلاصه کرد: «کمبود استحکامات، عدم آموزش منطبق با زمین، عدم استفاده صحیح از زرهی و مهندسی، عدم استفاده از اصل غافلگیری و حفاظت اطلاعات، عدم بهکارگیری یگانهای کیفی، عدم استفاده از تاکتیکهای مناسب، کمعرض بودن زمین عملیات، عدم استفاده صحیح از امکانات ارتش و سپاه و...» فرماندهی این یگان درخصوص راههای کاهش تلفات نیروی انسانی افزوده است: ایجاد گروههای تخلیه مجروح و شهید، استفاده از نفربر و سایر خودروهای شنی برای تخلیه مجروحان و استفاده از برانکاردهایی که بر روی موتور نصب شدهاند، میتواند میزان تلفات یگانها را کاهش دهد. تیپ زرهی72 محرم همچنین ایجاد ساختارهای دقیق اداری و تنظیم مقررات در بهکارگیری نیروها و تحویل تجهیزات و تسلیحات به افراد را از راههای کاهش ضایعات تسلیحاتی و تجهیزاتی در جبهههای جنگ عنوان کرد.[۱۶]

گزارش - 6

6. رئیسجمهور صبح امروز به اتفاق فرماندهان نیروی هوایی و دریایی بهمنظور بررسی آخرین تحولات نظامی در خلیجفارس و بازدید از قدرت رزمی نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران وارد بندرعباس شد. رئیس شورایعالی دفاع ضمن تشریح سیاست ایران دربرابر بحران خلیجفارس و اقدامات احتمالی دولت امریکا، گفت دستورهای لازم به نیروهای مسلح برای مقابله با تهدیدات امریکا و متحدان منطقهای عراق صادر شده است. آیتالله خامنهای در جمع نیروهای ناوگان خلیجفارس و دریای عمان، با محکومکردن ماجراجویی اخیر حکام بغداد در حمله به کشتیها در خلیجفارس تأکید کرد: «ما اعلام کردهایم و بار دیگر اعلام میکنیم که طرفدار بحران و جنگ در خلیجفارس نیستیم. ما جنگ را در خلیجفارس و هیچ جای دیگر آغاز نکردهایم. اما وقتی جنگ را بر ما تحمیل کنند و بخواهند زور بگویند، ارتش و افسران شجاع ما و دلهای مؤمن مردم ما این را تحمل نخواهد کرد و دیدید که تحمل نکردند.» رئیس شورایعالی دفاع افزود: «این امکان ندارد که خلیجفارس برای کشوری که بزرگترین ساحل را در این منطقه دارد، ناامن باشد و برای دیگران امن. ما این را اعلام کردهایم و دنیا نیز تجربه کرد که چنین امکانی وجود ندارد.» رئیسجمهور به تبلیغات سوء و جوسازی کشورهای حاشیه خلیجفارس علیه جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: «ما در پاسخ میگوییم اگر آنها در جنگ بیطرف باشند، یقیناً هیچ تعرضی نخواهند دید، اما امکان ندارد پایگاه، آواکس، امکانات بندری و پرچم کشور شما مورد استفاده رژیم عراق قرار بگیرد و شما ادعای بیطرفی کنید. شما به شرطی در جنگ بیطرف هستید که هیچ کمکی به رژیم عراق نکنید. ما تاکنون هیچگاه در همسایگان خود در خلیجفارس مبارزه و جنگطلبی نکردهایم و به حقوق آنها احترام گذاشتهایم، اما اگر علیه ما تعرض بنمایند، پاسخ میدهیم و نیروهای مسلح و مردم ما نشان دادهاند که قدرت پاسخ دارند.» همچنین در این سفر رئیسجمهور و هیئت همراه ضمن بازدید از تأسیسات ناوگان خلیجفارس در عرشه ناو زال حضور یافتند. آیتالله خامنهای در جمع نیروهای این ناو درخصوص آمادگی نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با اقدامات رژیم بغداد اظهار کرد: «دراینرابطه دستورات لازم به نیروهای مسلح داده شده است و مردم همیشه در صحنه ما نیز کاملاً به وظایف خود آشنا هستند تا به هرگونه ماجراجویی و دخالت دشمنان اسلام در منطقه پاسخی قاطع و دندانشکن بدهند. ما در پی بحران در خلیجفارس نیستیم و مایلیم خلیجفارس به دور از تشنج بماند. البته اخیراً شیطنتهایی ازسوی عراق شروع شده است که ما اعلام کردهایم در مقابل آنها سکوت نخواهیم کرد و به دولتهای منطقه توصیه میکنیم که خودشان را در این ماجرا دخیل نکنند.»[۱۷]

گزارش - 7

7. سه روز مانده به طرح مجدد موضوع شکایت دولتهای عربی حاشیه جنوبی خلیجفارس در شورای امنیت، اظهارنظرها و تلاشهای دیپلماتیک ایران و عراق و کشورهای دیگر جهان درمورد جنگ و بحران در منطقه خلیجفارس همچنان ادامه دارد. به گزارش خبرگزاریهای بینالمللی، کمیته جنبش عدمتعهد در سازمان ملل تلاش دارد اطمینان یابد اقدامات شورای امنیت در جهتی است که به کاهش شدت جنگ در خلیجفارس کمک کند. سعید رجایی خراسانی نماینده دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل، که از شرکت در مباحث شورای امنیت سازمان ملل خودداری میکند، امروز با حضور در محل برگزاری اجلاس اعضای جنبش عدمتعهد خواستار قضاوت منصفانه درمورد جنگ شد. خبرگزاری پی.تی.ای به نقل از وی اعلام کرد: «برقراری صلح در یک طرف خلیجفارس و تداوم جنگ در طرف دیگر آن امکانپذیر نیست؛ صلح تقسیمناپذیر است.»[۱۸] ایران اعلام کرده است هر قطعنامهای که حملات عراق به کشتیها در حوالی بنادر این کشور را نادیده بگیرد، نخواهد پذیرفت.[۱۹] درهمینحال، در اجلاس عدمتعهد، ریاض القیسی نماینده عراق در سازمان ملل، ضمن سخنانی مدعی شد تجاوز ایران در خلیجفارس ارتباطی به جنگ ایران و عراق ندارد و نمیتواند قابلتوجیه باشد. وی همچنین در مصاحبه با تلویزیون ای.بی.سی امریکا ادعا کرد: «همزمان با تلاش جامعه بینالملل برای پایاندادن به جنگ، دولت ایران خود را برای انجام یک حمله گسترده به خاک عراق آماده میکند و ما در انتظار این حمله هستیم و نیروهای عراق همانند دفعات قبل آماده هستند که آنها را به عقب برانند.»[۲۰] از سوی دیگر به گزارش خبرگزاری پی.تی.ای، دولتهای حاشیه خلیجفارس پیشنویس قطعنامه پیشنهادی به شورای امنیت را دوباره مورد تجدیدنظر قرار دادند. متن پیشنویس این قطعنامه که امروز بین نمایندگی دولتها پخش شد و در روز جمعه به رأی گذاشته میشود، بهگونهای است که تنظیمکنندگان آن امیدوارند حتی اگر به اتفاق آرا به تصویب نرسد، بتواند از حمایت اکثریت برخوردار شده و موازنه بیشتری را به نفع عراق در جنگ خلیجفارس ایجاد کند.[۲۱] در میان کشورهای حاشیه جنوبی خلیجفارس، دولت کویت موضع تندتری در قبال بحران این منطقه دارد. شیخ صباح الاحمد الصباح وزیر امور خارجه این کشور، امروز با اشاره به بررسی بحران خلیجفارس در شورای امنیت گفت که «کشورش هرگونه قطعنامهای که درمورد حمله به کشتیها در خلیج [فارس] نامی از متجاوز نبرده باشد را نخواهد پذیرفت.» وزیر امور خارجه کویت که برای شرکت در اجلاس شورای امنیت در نیویورک به سر میبرد، اعلام کرد: «ما حذف نام متجاوز از قطعنامه را نخواهیم پذیرفت.»[۲۲] شیخ محمد بن مبارک آل خلیفه وزیر امور خارجه بحرین نیز ایران را به تجاوز علیه امنیت و حق حاکمیت کشورهای ثالث در خلیجفارس متهم کرد و از شورای امنیت خواست تا اقدامات قاطعانهای علیه ایران به عمل آورد. در پیشنویس قطعنامه پیشنهادی کشورهای حاشیه جنوبی خلیجفارس، حق آزادی کشتیرانی بینالمللی تأیید و ضمن تقبیح اقدامات ایران در منطقه تهدید شده است که اگر تهران به تهاجمات خود علیه کشورهای منطقه ادامه دهد، تحریمهایی علیه این کشور عملی خواهد شد.[۲۳] دولتهای حاشیه جنوبی خلیجفارس علاوهبر رایزنی گسترده در صحن سازمان ملل، سفرهای دیپلماتیک گستردهای را به پایتخت کشورهای مختلف جهان در دستور کار خود قرار دادهاند. امروز سفر شانزده روزه معاون وزیر امور خارجه کویت راشد الراشد، به کشورهای بلوک شرق که با سفر به مسکو و گفتوگو درمورد جنگ ایران و عراق و قطعنامه تهیهشده ازسوی شورای همکاری خلیجفارس شروع شده بود، پایان یافت. در این سفر معاون وزیر امور خارجه کویت علاوهبر مسکو از پایتخت کشورهای لهستان، مجارستان و بلغارستان دیدار و درمورد خطرهای گسترش جنگ در منطقه با مقامات این کشورها گفتوگو کرد. وی گفت: «مقامات این کشورها نسبت به دیدگاه ما درمورد بحران خلیجفارس و قطعنامه اضطراری اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیجفارس که حملات ایران علیه نفتکشها را محکوم میکند، کاملاً موافقت دارند.»[۲۴]

گزارش - 8

8. همزمان با حرکت ناوگان نظامی امریکا از اقیانوس هند بهسوی خلیجفارس[۲۵] و فروش 400 فروند موشک استینگر به عربستان، رونالد ریگان رئیسجمهور امریکا، با بیان اینکه ضرر بستهشدن راههای نفتی خلیجفارس برای امریکا به مراتب کمتر از اروپا است، یک بار دیگر مداخله نظامی در این منطقه را رد کرد. وی در مصاحبه با تلویزیون ایرلند با اشاره به حملات علیه کشتیها و نفتکشها در خلیجفارس گفت: «این مشکل غرب است. اروپا بیش از امریکا به نفت منطقه خلیجفارس وابسته است. امریکا تنها بخش اندکی از نفت مورد نیاز خود را از این منطقه وارد میکند.» خبرگزاری فرانسه با انعکاس سخنان ریگان به نقل از وی اضافه کرد: امریکا مصمم است از بستهشدن تنگه هرمز، که بخش بزرگی از نفت جهان غرب از آن تأمین میشود، ممانعت کند. ریگان بدون اشاره به مخالفت کشورهای خلیجفارس با درخواست امریکا برای دراختیارگرفتن پایگاه نظامی در این کشورها، اعلام کرد که دولتهای خلیجفارس بدون مداخله خارجی با این بحران مقابله خواهند کرد.[۲۶] از سوی دیگر، امریکا با فروش 400 فروند موشک ضدهوایی استینگر، 2 هواپیمای سوخترسانی به عربستان و افزایش برد جنگندههای مدرن اف15 آن کشور، میکوشد توان نظامی عربستان را دربرابر حملات هوایی به کشتیها در منطقه افزایش دهد.[۲۷] خبرگزاری رویتر به نقل از مقامات رسمی دولت ریگان گزارش داد: امریکا تصمیم گرفته است بهصورت اضطراری 400 فروند موشک و 200 سکوی پرتاب به ارزش بیش از 30 میلیون دلار دراختیار عربستان سعودی قرار دهد و این تسلیحات را ظرف 72 ساعت به عربستان بارگیری و بههمراه کارشناسان نظامی بهسوی منطقه ارسال کند.[۲۸] هفتهنامه اویشن ویک نیز درمورد خریدهای تسلیحاتی عربستان نوشت: ریاض در نظر دارد یک اسکادران هواپیماهای جنگنده بمبافکن از نوع تورنادو که ساخت بریتانیا است، خریداری کند.[۲۹] درهمینحال، شبکه ان.بی.سی امریکا به نقل از مقامات دولت ریگان گفت: اگر براثر فشار حملات نظامی ایران، علائم سقوط رژیم صدام حسین آشکار گردد، ممکن است دولت امریکا مجبور شود با نیروی نظامی در منطقه مداخله کند، تا از پیروزی ایران جلوگیری به عمل آورد. این شبکه با اشاره به آمادگی نیروهای نظامی ایران در جبهههای جنگ، اضافه کرد: احتمال حمله بزرگ ایران در جبهههای جنگ موجب نگرانی فراوان دولت ریگان شده است. ازنظر تحلیلگر این شبکه خطر گسترش اسلام بنیادگرای آیتالله خمینی به مناطق پیرامون ایران کمتر از قطع جریان نفت نمیباشد. این ایدئولوژی تمام ماهیت راهبردی منطقه را تغییر داده و این ناحیه را به یک پایگاه مبارزه با امریکا و غرب تبدیل خواهد کرد. در برنامه دیگر این شبکه استانز ترنر رئیس سازمان سیا در دولت کارتر گفت که بنیادگرایی نهتنها در میان شیعیان، بلکه در میان سنیها نیز رشد کرده است و ما نباید اجازه بدهیم عراق شکست بخورد. وی افزود: «ما باید مانع از شکست عراق بشویم. ضمن اینکه ما نباید خود را بیش از حد متعهد نماییم، ولی اگر به نظر آید که عراق در شرف سقوط است، در آن صورت باید مراقب باشیم که خلیجفارس از منافع حیاتی ما است و باید ارتشی ساخت تا بتواند در آنجا بهصورت مؤثر عمل کند.» ترنر راهحل نهایی برای جلوگیری از وخامت اوضاع خلیجفارس را مداخله نظامی امریکا در منطقه اعلام کرد و گفت مداخله نظامی امریکا باید به دو صورت استفاده از هواپیماهای مستقر بر روی زمین در پایگاههای عربستان و استفاده از هواپیماهای مستقر بر روی عرشه ناوهای هواپیمابر امریکا در منطقه باشد.[۳۰]

گزارش - 9

9. یاسر عرفات رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین، که مشغول دیدار از کشورهای حاشیه جنوبی خلیجفارس است، امروز در کویت از ایران و عراق خواست برای جلوگیری از مداخله قدرتهای بزرگ در منطقه خلیجفارس به جنگ پایان دهند. وی در یک مصاحبه مطبوعاتی درمورد میانجیگری در جنگ ایران و عراق گفت: «از ایندیرا گاندی، نخستوزیر هند - که رئیس کنونی جنبش عدمتعهد میباشد - تقاضا کرده است که تلاشهای میانجیگرانه خود را برای پایاندادن به جنگ ایران و عراق از سرگیرد.»[۳۱] عرفات درمورد تلاشهای سازمان آزادیبخش فلسطین نیز اضافه کرد: «من در غیاب رئیس احمد سکوتوره [رئیس کمیته صلح جنبش عدمتعهد] این کار را در دست گرفتهام و هماکنون طرح ما در دست بررسی است و بنابراین جزئیات آن نباید فاش شود، ولی دوست دارم بگویم که این طرح یک عمل است نه یک تلاش.» وی در این مصاحبه مطبوعاتی، دیدار با مسعود رجوی رهبر سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، را یک شایعه خواند و گفت که این شایعه با هدف ازبینبردن تلاشهای میانجیگرانه جاری میان ایران و عراق پخش شده است.[۳۲] رئیس سازمان آزادیبخش فلسطین که پس از دیدار از کویت وارد قطر شده است، تصریح کرد: «ما سرگرم توضیح طرح صلح خود به مقامات کشورهای خلیجفارس هستیم و از دولتهای چین و کره شمالی هم خواستهایم که ارسال اسلحه به ایران را متوقف سازند.» یونایتدپرس در گزارشی از ابوظبی با اشاره به تلاشهای عرفات برای پایاندادن به جنگ ایران و عراق اعلام کرد: «عرفات معتقد است که جنگ ایران و عراق، جنگ اعراب و اسرائیل را تحتالشعاع قرار داده و درخواست برای قطع ارسال سلاح به ایران در راستای پایاندادن به جنگ و توجه بیشتر به مسئله فلسطین است.»[۳۳]

گزارش - 10

10. دولتهای عرب حامی عراق ضمن ارائه کمکهای مالی و تسلیحاتی به بغداد با طرح شایعه فروش سلاحهای اسرائیلی به ایران همواره در پی بدنامکردن جمهوری اسلامی ایران در میان مردم مسلمان منطقه هستند. برخلاف ادعای دولتهای عربی، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا و وزیر دفاع رژیم صهیونیستی ادعای فروش سلاحهای اسرائیلی به جمهوری اسلامی ایران را تکذیب و آن را نادرست خواندند. سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا در یک مصاحبه مطبوعاتی در واکنش به ادعای سفیر سابق امریکا در عربستان درمورد تداوم فروش سلاحهای اسرائیلی به ایران گفت: «هیچ قرینهای در دست نیست که نشان دهد اسرائیل به ایران اسلحه میفروشد.»[۳۴] موشه آرنز وزیر دفاع رژیم صهیونیستی، نیز شایعات فروش اسلحه اسرائیلی به ایران را بیاساس خواند و در یک نشست مطبوعاتی در لندن با تأکید بر اینکه اسرائیل به ایران اسلحه نمیفروشد، گفت: «هدف از انتشار این شایعات موجه جلوهدادن صدور اسلحه به عراق است.» وی فروش گسترده سلاحهای فرانسوی به عراق را موجب بروز بحران در منطقه دانست و افزود: عراق با استفاده از این سلاحها به کشتیهای کشورهای بیطرف حمله کرده است و اگر نیروی هوایی اسرائیل سه سال پیش به رآکتور اتمی عراق حمله نمیکرد، اکنون عراقیها با شدتیافتن جنگ در خلیجفارس به بمب اتم هم متوسل میشدند.[۳۵] درهمینحال، برخی اخبار حاکی است درپی اقدام دولت مصر مبنیبر تحویل تانکهای خریداریشده از رومانی به رژیم بعث عراق، دولت رومانی از تحویل 140 دستگاه تانک دیگر به مصر خودداری کرد. به گزارش اداره دوم ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، طبق قرارداد بین دو کشور، قرار بود رومانی 200 دستگاه تانک مدل ام55 دراختیار مصر قرار دهد. اما بهعلت تحویل 60 دستگاه تانک دریافتی به عراق، دولت رومانی از ارسال بقیه تانکها خودداری کرده است. بنا به همین گزارش دولت مصر در نظر دارد تانکهای مشابه روسی را از یوگسلاوی خریداری کند.[۳۶]

گزارش - 11

11. آلمانغربی و ژاپن خواستار خویشتنداری بیشتر کشورهای درگیر در جنگ ایران و عراق و تلاش جامعه جهانی برای پایاندادن به این منازعه و بحران خلیجفارس شدند. سفیر دولت ژاپن در سازمان ملل امروز در اجلاس شورای امنیت از ایران، عراق و دیگر کشورهای جهان خواست تا در منطقه خلیجفارس خویشتنداری بیشتری به خرج دهند. میزو کورودا گفت: «کشورش قویاً از دو طرف درحال جنگ در خلیجفارس میخواهد که به حق امنیت کشتیرانی احترام بگذارند و از تمام کشورهای دنیا درخواست دارد از انجام هرگونه اقدامی که اوضاع را وخیمتر کند، خودداری نمایند.» سفیر آلمانغربی در سازمان ملل نیز ضمن درخواست مشابهی از کشورهای درگیر منازعه و جامعه جهانی خواست برای جلوگیری از وخامت اوضاع حداکثر خویشتنداری را از خود نشان دهند.[۳۷] همچنین اروین مولمان دبیر امور وزارت خارجه آلمانغربی، امروز در بن گفت که کشورهای اروپایی باید تلاشهای بیشتری برای پایاندادن به جنگ خلیجفارس انجام دهند. وی با انتشار بیانیهای اعلام کرد: «با تشدید جنگ ایران و عراق بسیاری از منافع حیاتی اروپا در خلیجفارس به مخاطره افتاده است. موضع کنونی غرب ثابت میکند هیچ طرح سیاسی جامعی برای مواجهه با هرگونه تحولی که در خارج از حیطه ناتو به وقوع میپیوندد، وجود ندارد.» مولمان با اشاره به دیدار معاون وزارت امور خارجه کویت از شوروی و دیدار آتی وزیر دفاع این کشور از مسکو اضافه کرد: «غرب باید بهسرعت به کمک کشورهای خلیجفارس که ناتوان از دفاع از خود هستند، بشتابد.» وی وابستگی اروپا به نفت منطقه را بهعنوان دلیل این اقدام رد کرد و گفت: ما دوستانی در منطقه داریم که انتظار ندارند، ما بیتفاوت باشیم. آنها بر گسترش همکاری با غرب تأکید دارند.[۳۸]

گزارش - 12

12. شیخ علی تهرانی پس از پناهندگی به عراق با حضور در رسانههای این کشور ازجمله رادیو بغداد نقش پررنگی را در تبلیغات علیه جمهوری اسلامی ایران برعهده گرفته است. رسانههای غربی در گزارشهای متعددی به شخصیت و نقش وی در جنگ ایران و عراق و تبلیغات گستردهاش علیه جمهوری اسلامی ایران پرداختند. رادیو اسرائیل در گزارشی از فعالیتهای وی گفت: «شیخ علی تهرانی پس از رفتن به عراق بهجای شرفیابی به محضر آیتالله خویی رهبر شیعیان جهان، به انجام مصاحبه مطبوعاتی در حوزه علمیه شهر مقدس نجف اشرف [اقدام کرده] ... [و] دفعتاً سر از رادیو بغداد درآورده است و هر شب دست به جنجالآفرینی میزند.» این رادیو ضمن پخش مطالبی درمورد زندگینامه شیخ علی تهرانی به طرح برخی دیدگاههای وی درمورد رهبر انقلاب اسلامی ایران پرداخت به نقل از او مدعی شد: رهبر انقلاب در طول چند سال گذشته بهشدت تغییر موضع داده است. طرح این مباحث موجب زندانیشدن شیخ علی تهرانی به مدت هشت ماه شد و پس از آن نیز به مدت دو سال تحتنظر بود تا درنهایت با خروج از کشور و حضور در عراق تبلیغات وسیعی را علیه ایران سازماندهی کرده و رهبران ایران را به قدرتطلبی و تلاش برای حذف رقبا متهم میکند.[۳۹] شیخ علی تهرانی علاوهبر رادیو بغداد با رسانههای غربی نیز مصاحبههای طولانی انجام میدهد. برای نمونه اشپیگل ضمن درج توضیحی مفصل از زندگی وی نوشت: «حجتالاسلام علی تهرانی یکی از افراد بسیار مورد اطمینان آیتالله خمینی بود که به یکی از دشمنان سرسخت وی مبدل شده است.»[۴۰] هفتهنامه نیوزویک (چاپ سوئیس) نیز در گزارشی نوشت: «مدت سه ماه است که این آیتالله خائن حامی عمده و درجه یک دستگاه تبلیغاتی عراق که به زبان فارسی برای غرب ایران و 80 هزار اسیر جنگی [برنامه] پخش میکند، بوده است.» وی انتقاد از مقامات ایران را با تمام قدرت و با بهکارگیری بدترین واژهها انجام میدهد. اما هیچگونه نشانهای وجود ندارد که سخنان تند و پرحرارت او ایرانیها را برای پیوستن به جناح عراقیها وسوسه کند.[۴۱]


منابع و مآخذ روزشمار 1363/03/08

  1. سند شماره 23247 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از تیپ155 ویژه شهدا، شماره 62، 8/3/1363، ص2.
  2. سند شماره 23247 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از تیپ155 ویژه شهدا، شماره 62، 8/3/1363، ص2.
  3. سند شماره 402104 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه ناحیه کردستان (اطلاعات)، 8/3/1363.
  4. سند شماره 407005 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه11 سپاه پاسداران، 15/3/1363، صص 8 و 9؛ و - سند شماره 161689 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از روابط‌عمومی فرماندهی کل سپاه پاسداران، 20/3/1363، ص3.
  5. سند شماره 345602 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از باقیمانده لشکر28 سنندج (رکن2)، 12/3/1363.
  6. سند شماره 338194 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری بانه، 10/3/1363.
  7. سند شماره 399564 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از عملیات سپاه سلماس، 12/3/1363؛ و - سند شماره 402140 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از پایگاه سلماس، 10/3/1363.
  8. سند شماره 406400 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه اشنویه، 8/3/1363.
  9. سند شماره 392361 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی فرماندهی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب نزاجا (رکن3)، شماره 71، 9/3/1363، صص 2 و 3.
  10. سند شماره 302515 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن3)، 9/3/1363.
  11. سند شماره 406316 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه تکاب (اطلاعات)، 9/3/1363؛ و - سند شماره 406315 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه تکاب، 9/3/1363.
  12. سند شماره 406444 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از کمبا11، 9/3/1363.
  13. سند شماره 406443 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از کمبا11، 9/3/1363.
  14. سند شماره 300111 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان، 9/3/1363.
  15. سند شماره 81443 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی کمیته انقلاب اسلامی، 9/3/1363؛ و - سند شماره 81444 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا، 9/3/1363.
  16. سند شماره 123374 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی تیپ72 محرم به فرماندهی قرارگاه کربلا، 8/3/1363.
  17. روزنامه کیهان، 9/3/1363، ص20.
  18. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 69، 7/3/1363، ص69، رادیو صوت‌الجماهیر.
  19. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 72، 10/3/1363، ص8، کویت - خبرگزاری رویتر.
  20. روزنامه کیهان، 9/3/1363، ص20.
  21. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 69، 7/3/1363، ص69، رادیو صوت‌الجماهیر.
  22. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 72، 10/3/1363، ص8، کویت - خبرگزاری رویتر.
  23. همان، ص15، نیویورک - خبرگزاری آلمان‌غربی؛ و - همان، ص13، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  24. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 71، 9/3/1363، ص4، کویت - خبرگزاری کویت.
  25. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 8/3/1363، صص 22 - 19، رادیو اسرائیل.
  26. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 72، 10/3/1363، ص3، واشنگتن - خبرگزاری فرانسه.
  27. همان.
  28. روزنامه کیهان، 8/3/1363، ص28.
  29. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 12/3/1363، ص25، رادیو اسرائیل.
  30. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 71، 9/3/1363، صص 34 و 35، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  31. همان، ص17، کویت - خبرگزاری فرانسه.
  32. همان، ص18، کویت - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  33. همان، ص26، ابوظبی - یونایتدپرس.
  34. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 12/3/1363، ص28، رادیو اسرائیل.
  35. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 16/3/1363، ص22، رادیو اسرائیل.
  36. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 71، 9/3/1363، ص13، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  37. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 72، 10/3/1363، ص2، سازمان ملل - آسوشیتدپرس.
  38. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 71، 9/3/1363، ص27، بن - خبرگزاری کویت.
  39. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 13/3/1363، صص 24 و 25، رادیو بغداد.
  40. اداره کل مطبوعات خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 547، 20/3/1363، صص 49 - 33، به نقل از اشپیگل، 4 ژوئن 1984.
  41. اداره کل مطبوعات خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 578، 27/4/1363، ص6، به نقل از نیوزویک، 9 ژوئیه 1984.