1363.03.13

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1363
1363.03.13
نام‌های دیگر سیزده خرداد
تاریخ شمسی 1363.03.13
تاریخ میلادی 3 ژوئن 1984
تاریخ قمری 3 رمضان 1404


گزارش - 1

1. شهر آبادان و بخشهایی از جبهه سوسنگرد امروز بهطور پراکنده زیر آتش سلاحهای سنگین و دوربرد نیروهای عراق قرار داشت. در جریان گلولهباران آبادان، به 11 منزل مسکونی خسارت وارد آمد و 2 فقره آتشسوزی در شهر رخ داد که با تلاش مأموران آتشنشانی مهار و خاموش شد. در منطقه عملیاتی آبادان نیز 13 تن از افراد نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران براثر آتش سلاحهای سنگین دشمن مجروح شدند و یک تن جمعی نیروی زمینی ارتش به شهادت رسید. [۱] همزمان با آبادان ارتش عراق جبهه سوسنگرد را نیز هدف گلولهباران سنگین قرار داد. هنگ ژاندارمری سوسنگرد در گزارشی اعلام کرد: «در 24 ساعت گذشته، جبهه بستان و پاسگاههای این منطقه زیر آتش شدید دشمن بود که بحمدالله تلفات جانی نداشت.»[۲]

گزارش - 2

2. امروز عناصر گروههای مسلح غیرقانونی برای دومینبار در یک هفته اخیر، در اقدامی غافلگیرانه به خودروی رزمندگان در جبهه مهران، حمله کردند. در جبهه مهران نیروهای خودی علاوهبر جنگ با ارتش عراق در خط مقدم، در پشت جبهه نیز با گروههای مسلح غیرقانونی درحال نبرد هستند. عناصر گروههای مسلح غیرقانونی در 70 کیلومتری محور مهران به دهلران، جاده را مسدود و به یک دستگاه تویوتای ستاد بازسازی ایلام حمله کردند. مهاجمان پس از متوقفکردن این خودرو با سرنشینان آن درگیر شده و یکی از آنها را به شهادت رساندند و 2 نفر دیگر را به اسارت بردند. واحد اطلاعات قرارگاه سلمان، که در اسلامآباد مستقر است، با اعلام این خبر درخصوص اهداف و انگیزههای دشمن افزود: «دقیقاً مشخص است که هدف از این فعالیتها صرفاً آلودهکردن عمق [جبهه خودی] میباشد. ... هدف آنها درگیری در خط نمیباشد. آنها به دنبال مسائلی هستند که منتهی به درگیری داخلی شود.» این گزارش با استناد به اطلاعات دریافتی از اسرای عراقی هویت این عوامل را ترکیبی از عناصر داخلی و عدهای از مزدوران بعثی دانسته و اضافه کرده است: این افراد با اطمینان کامل در عمق درگیری ایجاد میکنند و در سفرهای خود مدت زیادی را در عمق اقامت کرده و در فرصت معین اقدام میکنند؛ برخی از این عوامل نفوذی به عربی صحبت میکنند و پس از درگیری، با استفاده از شیارهای منتهی به خاک عراق از منطقه میگریزند؛ بلافاصله، رادیو عراق خبر حملات و اقدامات آنها را بهعنوان مبارزان کرد اعلام میکند.[۳]

گزارش - 3

3. درگیری در محورهای سردشت - مهاباد و ارومیه - سرو، حمله عناصر گروههای ضدانقلاب به پایگاه بسیج عشایری شهر سردشت و آزادی چند زندانی ازسوی حزب دمکرات ازجمله رخدادهای مهم در مناطق کردنشین بود. درهمینحال روند تسلیمشدن افراد گروههای مسلح غیرقانونی به نیروهای خودی همچنان ادامه دارد. در محور سردشت - مهاباد، تعدادی از نیروهای پایگاه خورخوره که عهدهدار تأمین گروه جادهسازی پایگاه سلامت بودند، هنگام اسکورت وسایل جادهسازی در بازگشت به پایگاه، با عناصر ضدانقلاب درگیر شدند. نیروهای کمکی از پایگاههای همجوار به محل درگیری اعزام شدند و از پایگاه سونیاس نیز واحد ضربت بهوسیله یک وانت تویوتای مجهز به دستگاه بیسیم پی.آر.سی77 و یک قبضه تیربار کالیبر5/14 در محل درگیری حاضر و با عناصر مسلح غیرقانونی درگیر شدند. در این درگیری 45 نفر از عناصر ضدانقلاب از لک یک، دو و سه هیز پیشوا حضور داشتند و نیروهای تأمین توانستند به کمک نیروهای جهاد سازندگی، وسایل راهسازی را بیآنکه خسارتی به آنها وارد آید، از محل درگیری خارج کنند. در این درگیری 2 نفر از نیروهای ژاندارمری شهید شدند[۴] و یک نفر به اسارت گرفته شد.* [۵] قرارگاه شهید بروجردی سپاه در نامهای به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) ضمن اعلام خبر این درگیری نوشت: «قبل از استقرار نیروهای راهسازی جهاد سازندگی استان سمنان در منطقه، بارها به مسئولین ژاندارمری مبنیبر استقرار نیرو در پایگاه سلامت و ضرورت تأمین امنیت وسایل راهسازی تذکر داده شد، اما بیتوجهی آنها موجب شد ضدانقلاب از این سفره گسترده استفاده کرده و بدون کمترین دغدغه خاطر یک دستگاه تویوتا، یک قبضه ضدهوایی و یک دستگاه بیسیم را به غنیمت برد و 2 تن از سربازان را شهید نماید.»[۶] گروههای مسلح غیرقانونی در اقدام دیگری در ساعت 11:30 شب با ورود به شهر سردشت، پایگاه بسیج عشایری این شهر را با شلیک چهار موشک آر.پی.جی هدف قرار دادند. براثر این حمله یکی از پیشمرگان مسلمان کرد به نام ابوبکر احمد شهید شد و 3 تن دیگر مجروح شدند. نیروهای بسیج و شهربانی به مقابله با مهاجمان پرداختند و عوامل ضدانقلاب پس از یک ساعت درگیری و پخش تعدادی اطلاعیه در محل، متواری شدند.[۷] درهمینحال امروز، درگیریها و رویدادهای پراکنده دیگری نیز در سایر مناطق کردنشین به وقوع پیوست که نشاندهنده تداوم تنش در این مناطق است. در یکی از این حوادث، نیروهای پایگاه خرابه واقع در محور ارومیه - سرو، با عناصر مسلح ضدانقلاب درگیر شدند. در این درگیری که ساعت 20:45 شروع شد، یک سرباز که برای خرید وسایل به روستای خرابه رفته بود، بهدست اشرار به شهادت رسید.[۸] علاوهبراین، ساعت 9 امشب یک فرد مسلح پس از ورود به روستای علیآباد در محور اشنویه به نقده، ماموستای این آبادی به نام ملامصطفی را با خود به گروگان برد.[۹] از سوی دیگر، امروز حزب دمکرات کردستان ضمن اقدام به برچیدن مقر خود در روستای دوله گوزن پیرانشهر 7 تن از سربازان و چند نفر از زندانیان مسن را از زندان آزاد کرد.[۱۰] در ادامه روند تسلیمشدن عناصر گروههای مسلح غیرقانونی به سپاه امروز یک نفر از عناصر حزب دمکرات در بوکان و 2 نفر در پیرانشهر خود را تسلیم نیروهای نظامی مستقر در منطقه کردند. در بوکان فرد تسلیمی بدون سلاح و مهمات به سپاه این شهر مراجعه و درخواست اماننامه کرد.[۱۱] در پیرانشهر نیز 2 نفر از اعضای هیز سیمتکو و هیز آواره حزب دمکرات، به سپاه پیرانشهر رفته و تسلیم شدند.[۱۲]

گزارش - 4

4. گروههای مسلح غیرقانونی در کردستان ایران ضمن همکاری با سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و رژیم بعثی صدام، میکوشند به شیوههای گوناگون مانند جمعآوری کمک از اهالی روستاها، قاچاق کالا و انسان از مرز و باجخواهی از خانواده گروگانها، درآمدهای خود را افزایش دهند. امروز حزب دمکرات کردستان با تعدادی از عناصر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در روستای گاگش بخش خلیفان مهاباد، جلسه مشترک داشتند. عناصر این حزب هنگام برگزاری جلسه کلیه جادههای منتهی به روستا را مسدود کرده و در اطراف روستا نگهبانی میدادند.[۱۳] همچنین قرارگاه عملیاتی شمالغرب ژاجا اعلام کرد عناصری از حزب دمکرات کردستان، سازمان کومهله و سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در روستای گله واقع در شمالشرقی سردشت، حضور یافته و ضمن همکاری با یکدیگر با رژیم بعثی عراق نیز در ارتباط بوده و از این رژیم پول، سلاح و مهمات دریافت میکنند.[۱۴] گزارشهای دریافتی از منطقه نیز حاکی است سازمان مجاهدین خلق (منافقین) با تهیه و پخش اطلاعیههایی از مردم مناطق کردنشین ایران خواسته که به پیشمرگان گروههای سیاسی کرد پیوسته و آنها را در اعتراض و مبارزه برای آزادی زندانیان سیاسی و دستیابی به اهدافشان یاری کنند.[۱۵] افزون بر کمکهای دریافتی از رژیم عراق، باجگیری از اهالی روستاهای کردنشین و قاچاق انسان و کالا از منابع درآمد احزاب ضدانقلاب در کردستان است. دراینزمینه امروز ساعت 3 بعدازظهر، 5 نفر از چتههای مسلح غیرقانونی به روستای بیوچ واقع در شمالشرقی بانه، آمده و مبالغی را که شخصی از اهالی محل دریافت کرده بود، تحویل گرفته و پس از انجام یک سخنرانی از روستا خارج شدند. براساس گزارش استانداری کردستان، آنها از هر خانه 100 تا 150 تومان و از هر مغازهدار 200 تومان دریافت کردهاند.[۱۶] خارجکردن افراد فراری از مرزهای کشور یکی دیگر از منابع درآمدی احزاب ضدانقلاب در کردستان است. برابر اعلام شهربانی استان کردستان، فراریان و کسانی که قصد خروج از کشور را دارند، به مناطق کردنشین مراجعه و با دادن مبلغی پول به افراد بهویژه اعضای گروههای مسلح ضدانقلاب ازطریق مرز عراق به خارج از کشور میروند.[۱۷] در کنار قاچاق انسان، قاچاق دام به عراق یکی دیگر از منابع درآمدی حزب دمکرات به شمار میآید. براساس گزارش ژاندارمری در منطقه اورامان و مریوان، افرادی از محل دامهای منطقه را از اهالی خریده و با همکاری عناصر حزب منحله دمکرات به عراق برده و در آنجا به فروش میرسانند.[۱۸] سازمان امنیت عراق نیز در گزارشی ضمن تأیید افزایش میزان کالاهای قاچاق در مناطق هممرز با ایران در استان سلیمانیه و حتی ورود آنها به بغداد، بر ضرورت اتخاذ تدابیر جدی تأکید دارد. در قسمتی از این گزارش آمده است: «بهخاطر ویژگیهای استثنایی مناطق شمالی و بهطور خاص استان سلیمانیه که به ما فرصت اتخاذ تصمیمات جدی درباره مغازهدارانی که اجناس قاچاق میفروشند، نمیدهد، اقدامات باید به قبل از ورود کالاها به بازار و بر مبادی ورودی متمرکز باشد.»[۱۹]

گزارش - 5

5. در خلیجفارس، صبح امروز یک فروند نفتکش 150 هزار تنی ترکیه به نام بیوک هان در اطراف بندر بوشهر هدف حمله هوایی عراق قرار گرفت. در ساعت 10:35 امروز، دو فروند هواپیمای عراقی با اجرای عملیات فریب در دهانه اروند و سرگرمکردن نیروهای پدافند هوایی ایران در منطقه، فضایی را ایجاد کردند تا یک فروند دیگر از هواپیماهای عراقی از غرب سکوی نفتی فروزان با دو فروند موشک پیشرفته فرانسوی اگزوسه به نفتکش ترکیه حمله کند. یکی از این موشکها در آب فرود آمد و دیگری به پاشنه سمت چپ کشتی اصابت کرد و موجب شکاف و آتشسوزی شدید در موتورخانه و طبقه دوم کشتی شد. در این حمله 3 نفر از خدمه کشتی کشته، 2 نفر مجروح و بقیه به بوشهر منتقل شدند.[۲۰] به گزارش قرارگاه نوح(ع) در زمان حمله جنگندههای عراقی، دو فروند هواپیمای اف4 و یک فروند اف14 خودی در آسمان منطقه بودند که اقدام به تعقیب هواپیماهای مهاجم کردند.[۲۱] ارتش عراق در اطلاعیه نظامی امروز خود مدعی شد جنگندههای این کشور «دو هدف بزرگ دریایی ایران را در جنوب جزیره خارک و در نزدیکی سواحل ایران مورد اصابت دقیق و مؤثر» قرار دادند.[۲۲] کابینه ترکیه امشب در یک نشست فوقالعاده اوضاع خلیجفارس و حمله عراق به نفتکش ترکیه را مورد بحث و بررسی قرار داد.[۲۳] تورگوت اوزال نخستوزیر ترکیه، در نامهای به طه یاسین رمضان با بیان اینکه «عمل زشتی را مرتکب شدهاید» بهشدت به اقدام عراق در حمله به نفتکش ترک اعتراض و تأکید کرد: «مدتی پیش در عراق بودم و با شما ملاقات داشته و بر سیاست بیطرفی ترکیه تأکید کردم که این امر با استقبال شما روبهرو شد. از شما و سایر مقامات عراقی بهعنوان یک کشور دوست خواستم که از دستزدن به اعمالی که مغایر منافع ترکیه باشند، اجتناب نمایید. ما انتظار چنین عملی را ازطرف شما نداشتیم. من در یک سطح عالی تأسف بسیار عمیق خود را شخصاً به اطلاع شما میرسانم.»[۲۴] روزنامه ملیت (چاپ ترکیه) نیز با اشاره به اینکه ترکیه ناگزیر به ادامه خرید نفت از ایران است، تهدید کرد: «درصورت تداوم حملات عراق به نفتکشهای ترکیه، این کشور چارهای جز انجام اقدامات تلافیجویانه علیه آن نخواهد داشت.»[۲۵] از سوی دیگر، دو روزنامه عراقی الثوره و الجمهوریه نیز در مقالاتی از حملات عراق به نفتکش ترکیه حمایت و آن را در راستای تحکیم محاصره بنادر ایران اعلام کردند که «در پاسخ به غرور و نخوت رهبران ایران صورت میگیرد که همچنان میخواهند به تهاجم خود علیه عراق ادامه دهند.» روزنامه الجمهوریه در توجیه اقدامات غیرقانونی دولت عراق مدعی شد: «عراق از قوانین بینالمللی تخطی نکرده است، زیرا این کشور پس از توسل به همه راههای صلحآمیز راهی جز توسل به زور ندارد تا رژیم ایران را وادار به پایانبخشیدن به تهاجم علیه ملت خود نماید.»[۲۶]

گزارش - 6

6. امروز در تبریز یک فروند هواپیمای جنگنده در حین آموزش سقوط و خلبان و کمکخلبان آن شهید شدند. این هواپیما که از نوع اف5 بود ساعت 8:30 در حوالی دروازه تهران شهرستان تبریز، سقوط و بهطور کامل متلاشی شد. جنازه دو خلبان این هواپیما بعد از 6 ساعت از زیر آوار بیرون کشیده شد. براثر این سانحه، 6 باب منزل مسکونی خسارت دید و علاوهبر خلبانان 4 نفر از مردم عادی (3 کودک و یک جوان 19 ساله) به شهادت رسیدند.[۲۷]

گزارش - 7

7. کمبود نیروهای داوطلب مردمی در جبهههای جنگ، مسئولان ادارات، یگانها و مناطق سپاه را به تأمل بیشتر و ارائه راهحلها و سازوکارهایی برای بسیج و جذب داوطلبان مردمی واداشته است. استانداری تهران برای تأمین و تدارک نیروهای رزمنده امروز «اساسنامه و شرح وظایف سازمان و ستاد مرکزی دفاتر پشتیبانی جنگ استان تهران» را اعلام کرد. در اساسنامه، هدف از تشکیل این دفاتر «ایجاد فضای مناسب بهمنظور برخورداری از کلیه امکانات و بهکارگیری نیروهای داوطلب اعزام به جبههها»، «تقویت روحیه فداکاری و ایثار و شهادتطلبی»، «ایجاد هماهنگی بین دفاتر جنگ در ادارات کل استان تهران»، و «ایجاد هماهنگی برای تأمین نیازمندیها و احتیاجات واحدها» ذکر شده است. این دفاتر زیر نظر هیئتی مرکب از استاندار، امامجمعه تهران و دبیرخانه جامعه روحانیت مبارز اداره خواهد شد. سازمان دفاتر جنگ در استان مسئولیت جمعآوری و حفظ و حراست از اعانات و کمکهای مردمی، شناسایی نیروهای متخصص و رزمنده از بین کارمندان ادارات و کارگران و کارکنان واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی را به عهده دارد.[۲۸] در جلسه شورای مسئولان لشکر17 علیبنابیطالب(ع) نیز اعلام شد: کمبود شدید نیروی بسیجی بهگونهای است که نیروهای انتظامات از پاسداران انتخاب شدهاند و باوجود پیگیریهای متعدد از منطقه در جذب نیروی بسیجی اقدام جدی انجام نگرفته است. مسئولان این لشکر فصل کشاورزی و امتحانات و پارهای از اختلافات شهری را دلایل اصلی این موضوع میدانند. تأمیننشدن بهموقع نیروهای پاسدار یکی دیگر از مشکلات لشکر17 علیبنابیطالب(ع) عنوان شده و اعضای جلسه خواستار پیگیری دقیق و سریع نیروهای پاسدار غایب و متمرد از جبهه شدند. همچنین آنها تصویب کردند که بسیج منطقه ضمن ارتباط مستمر با استانداری و صنوف مرتبط، نیروهای فنی و تخصصی مورد نیاز لشکر را تأمین کنند و هیئتی به سرپرستی فرماندهی منطقه برای توجیه و جذب نیروی بسیج و مشمول به شهرهای پرجمعیت و مراکز استانها اعزام شود.[۲۹] درهمینحال، منطقه 4 سپاه پاسداران نیز بهمنظور افزایش توان جذب و اعزام نیروهای بیشتر به جبهههای جنگ خواستار اجرای مواردی بدین شرح شد: ارتباط مستمر و مداوم با امامجمعه و ائمه جماعات و روحانیت مبارز و دیگر شخصیتهای منطقه و توجیه آنها درمورد اهمیت جنگ در برهه کنونی بهگونهای که آنها درحدامکان در سخنرانیها و خطبههای نماز جمعه درمورد جذب و اعزام نیرو به جبهههای جنگ توضیحات و تذکرات لازم را بدهند. ارتباط با مسئولان نهادهای انقلابی و ادارات دولتی و توجیه آنان درخصوص جبههها بهمنظور فراهمشدن تسهیلات لازم برای اعزام کارمندان داوطلب به جبهه. ارتباط با انجمنهای اسلامی دانشآموزان، بازار، مساجد و تشکیل نشستهای توجیهی درمورد ضرورت اعزام نیرو به جبههها با هدف تشویق و ترغیب آنان برای شرکت در جبهههای جنگ.[۳۰] علاوهبراین، واحد طرح و عملیات ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در نامهای به فرماندهی کل سپاه درخواست کرد که مناطق شمالی خلیجفارس مانند مناطق عملیاتی در نظر گرفته شده و حقوق نیروهای حاضر در این مناطق بهشرط اینکه از نیروهای بومی منطقه نباشند، همانند مناطق جنگی محاسبه شود.[۳۱]

گزارش - 8

8. امروز همزمان با حملات هوایی عراق به کشتیها در خلیج فارس، وزیر دفاع کویت از اعلام آمادهباش کامل این کشور، وزیر امور خارجه پاکستان از رایزنی با مقامات امریکا به منظور جلوگیری از گسترش جنگ در منطقه و رسانه ها از تلاش مقامات الجزایر برای میانجیگری بین ایران و عراق و پایاندادن به جنگ بین دو کشور خبر دادند. وزیر دفاع کویت اعلام کرد: «ارتش این کشور در آماده باش به سر می برد و نیروهای پدافندی آن نیز به دلیل اوضاع متشنج منطقه از چندی پیش به حال آمادهباش درآمدهاند.» براساس گزارشهای خبری، دولت کویت از چهار روز پیش شروع به برگزاری مانور آمادگی دفاعی در سراسر این کشور کرده است. یکی از فرماندهان کویتی گفت: «این مانور اولین بار در نوع خود در کویت میباشد که 80 درصد موفقیتآمیز بوده است.»[۳۲] صاحبزاده یعقوبخان وزیر امور خارجه پاکستان، صبح امروز هنگام بازگشت از امریکا با بیان اینکه جنگ ایران و عراق و تحولات خلیجفارس در رأس مذاکرات مقامات امریکا و پاکستان بوده است، تصریح کرد: «در تمامی مذاکراتش با مقامات امریکایی جنگ خلیج [فارس] در رأس گفتوگوها قرار داشته و مقامات امریکایی تأکید داشتند که پاکستان میتواند از توسعه جنگ جلوگیری کند.» یعقوبخان با اشاره به نگرانی مقامات امریکایی از جنگ، تأکید کرد: «پاکستان خواهان حل درگیری بین دو کشور برادر است و برای برقراری صلح در منطقه که در ارتباط با منافع پاکستان نیز میباشد، هرگونه کوشش ممکن را انجام خواهد داد.» وی همچنین از تصویب قطعنامه 552 شورای امنیت بهعنوان یک موفقیت یاد کرد و افزود: «هدف این قطعنامه جلوگیری از توسعه جنگ و دخالت قدرتهای خارجی در جنگ است.»[۳۳] رادیو بیبیسی نیز در گزارشی از میانجیگری الجزایر بین ایران و عراق خبر داد و گفت: «رابح بیطاط رئیس مجلس ملی الجزایر، به تهران و محمد بن حمد عبدالغنی نخستوزیر سابق این کشور، به بغداد رفتهاند تا با مقامات این دو کشور درمورد راههای پایاندادن به جنگ گفتوگو کنند. این سفرها تلاشهای جدید الجزایر برای پایاندادن به جنگ ایران و عراق است. الجزایر مدتهاست که برای میانجیگری تلاش میکند.» رادیو بیبیسی با اشاره به اینکه الجزایر تا دو هفته پیش تأکید داشت که احتمال هیچ نوع تماسی با کشورهای عراق و ایران در آینده نزدیک وجود ندارد، درمورد دلایل اقدام دولت الجزایر گفت: «الجزایر نسبت به وخامت اوضاع در خلیجفارس احساس خطر کرده و به این باور رسیده است که تنها دو مقام سیاسی ارشد این کشور قادرند ناخشنودی الجزایر را نسبت به اوضاع به رهبران ایران و عراق ابراز دارند.» به گزارش این رادیو، سفر مقامات الجزایری به ایران و عراق میتواند مأموریت میانجیگری باشد. هرچند ممکن است این سفر نتواند مقدمات صلح را فراهم آورد، ولی به جهان عرب و اسلام نشان میدهد که الجزایر همچنان در راه ایجاد صلح تلاش میکند.[۳۴] رادیو مسکو نیز با اشاره به روابط مستحکم و تاریخی الجزایر با دو کشور ایران و عراق از سفر مقامات این کشور به تهران و بغداد بهعنوان ابتکار جدید شاذلی بن جدید رئیسجمهور الجزایر، برای مصالحه بین ایران و عراق یاد کرد و گفت: «الجزایر تلاشهای خود را برای کمک به متوقفساختن درگیری مسلحانه بین ایران و عراق تشدید کرده است. دولت این کشور معتقد است که درگیری ایران و عراق را جز با مذاکرات شرافتمندانه و برابر نمیتوان حلوفصل کرد.»[۳۵]

گزارش - 9

9. دولت انگلستان تمایلی به دخالت در خلیجفارس و درگیرشدن در جنگ ایران و عراق ندارد. روزنامه ساندی تایمز (چاپ لندن) در سرمقاله امروز خود نوشت: «دولت انگلستان قصد ندارد در جنگ بین ایران و عراق دخالت نظامی کند حتی اگر تنگه استراتژیک هرمز بر روی رفتوآمد نفتکشها بسته شود.» این روزنامه به نقل از مقامات عالیرتبه دولتی اضافه کرد: «دولت بریتانیا بر این عقیده است که این دخالت علاوهبر داشتن مخاطرات سیاسی و نظامی به بهای کشتهشدن نیروهای انگلیسی تمام خواهد شد، درحالیکه هیچگونه کمکی به پایاندادن به جنگ خلیج [فارس] نمیکند.» روزنامه ساندی تایمز درخصوص انتشار گزارشهایی درمورد احتمال اعزام یک نیروی ضربتی ازسوی دولتهای غربی به منطقه خلیجفارس برای حفاظت از نفتکشها افزود: «هیچگونه دورنمایی از این اقدام مشترک مشاهده نمیشود و بریتانیا نیز هیچ دلیلی نمیبیند خون سربازان این کشور بهخاطر ارسال نفت به فرانسه ریخته شود.» بریتانیا فرانسه را بهدلیل تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق مسئول تشدید جنگ میداند. در ادامه این گزارش به نقل از منابع وزارت دفاع انگلستان، آمده است: درحالحاضر انگلستان دو ناوشکن در نزدیکی پاکستان و یک گروه از کشتیهای کوچک ویژه مین جمعکنی در آبهای مدیترانه دارد.[۳۶] یادآوری میشود روز گذشته نیز مارگارت تاچر نخستوزیر انگلستان، مداخله نظامی در منطقه خلیجفارس را رد کرده و گفته بود: «درحالحاضر، من بههیچوجه موجباتی برای مداخله نظامی نمیبینم و فکر میکنم این بحران باید از کانالهای دیپلماتیک مورد بحث قرار گیرد.»[۳۷] روزنامه گاردین (چاپ لندن) نیز در تحلیلی از تحولات خلیجفارس و نقش اروپا در این منطقه نوشت: «جنگ در خلیجفارس هر روز خطرناکتر میشود، ولی اگر ابرقدرتها در برخورد با مسائل منطقه با درک متقابل دست به اقدام بزنند، قابلکنترل خواهد بود.» این روزنامه با اشاره به همسویی منافع ابرقدرتها در جنگ ایران و عراق اضافه کرد: «در جنگ ایران و عراق منافع ابرقدرتها از هر زمان و بحران ممکن دیگری به هم نزدیکتر است. اما پرسش این است که [آیا] ادامه حملات به کشتیها، که الآن ازسوی دو طرف جنگ صورت میگیرد، منجر به مداخله امریکا در منطقه و احتمالاً تنش بین دو ابرقدرت نخواهد شد؟» این روزنامه با بیان اینکه هیچکدام از دو ابرقدرت نفوذی در تهران ندارند و روابط دوجانبه آنها در بدترین وضعیت تاریخی قرار دارد، در حلوفصل بحران خلیجفارس بر نقش برجسته اروپا اشاره کرده و افزوده است: باید مذاکرات مربوط به مدیریت و کنترل بحران در لندن و پاریس یا بروکسل صورت گیرد و از این نظر اروپا جایگاه ویژهای در برخورد با بحران دارد.[۳۸]

منابع و مآخذ روزشمار 1363/03/13

  1. سند شماره 300031 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: شهربانی خوزستان، 14/3/1363؛ و - سند شماره 300178 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: استانداری خوزستان (اداره کل سیاسی - انتظامی)، 14/3/1363.
  2. سند شماره 406467 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: استانداری خوزستان (اداره کل سیاسی - انتظامی)، 14/3/1363.
  3. سند شماره 300031 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: شهربانی خوزستان، 14/3/1363؛ و - سند شماره 300178 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: استانداری خوزستان (اداره کل سیاسی - انتظامی)، 14/3/1363.
  4. سند شماره 406744 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: استانداری خوزستان (اداره کل سیاسی - انتظامی)، 14/3/1363؛ و - سند شماره 406655 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: قرارگاه شهید بروجردی ارتش (رکن2)، 26/3/1363.
  5. سند شماره 406738 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3)، شماره 77، 15/3/1363، ص3.
  6. سند شماره 431733 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: قرارگاه شهید بروجردی سپاه، 16/3/1363؛ و - سند شماره 406626 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: قرارگاه شهید بروجردی (ژاجا)، 20/3/1363.
  7. سند شماره 406722 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن2)، شماره 38، 15/3/1363، ص2؛ و - سند شماره 81407 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اداره اطلاعات شاجا، 14/3/1363؛ و - سند شماره 431714 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اطلاعات سپاه سردشت، 14/3/1363.
  8. سند شماره 406739 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3)، شماره 76، 14/3/1363، ص3.
  9. سند شماره 406327 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اطلاعات سپاه اشنویه، 14/3/1363.
  10. سند شماره 406433 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اطلاعات سپاه پیرانشهر، 13/3/1363.
  11. سند شماره 431736 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: سپاه بوکان، 15/3/1363.
  12. سند شماره 431724 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: سپاه پیرانشهر، 13/3/1363.
  13. سند شماره 431761 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: سپاه مهاباد، 16/3/1363؛ و - سند شماره 406951 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اطلاعات ستاد منطقه11 سپاه، 16/3/1363.
  14. سند شماره 301331 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: شهربانی کردستان، 13/3/1363.
  15. سند شماره 503734 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفتر فرماندهی منطقه6 سپاه، 30/3/1363.
  16. سند شماره 402318 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: استانداری کردستان، 24/3/1363.
  17. سند شماره 301316 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: شهربانی کردستان، 13/3/1363.
  18. سند شماره 273716 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: فرماندهی عملیاتی غرب ژاجا (رکن2)، 14/3/1363.
  19. سند شماره 178051 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: مدیریت سازمان امنیت کل (بخش اقتصادی)، 14/3/1363.
  20. سند شماره 152277 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: قرارگاه نوح نبی(ع)، 13/3/1363؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 76، 14/3/1363، ص20؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 77، 15/3/1363، ص22.
  21. سند شماره 152276 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: قرارگاه نوح نبی(ع)، 13/3/1363.
  22. سند شماره 152277 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: قرارگاه نوح نبی(ع)، 13/3/1363؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 76، 14/3/1363، ص20؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 77، 15/3/1363، ص22.
  23. روزنامه جمهوری اسلامی، 16/3/1363، ص3.
  24. اداره کل مطبوعات خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 574، 23/4/1363، ص29، به نقل از روزنامه ملیت.
  25. اداره کل مطبوعات خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 572، 20/4/1363، ص5، به نقل از روزنامه ملیت.
  26. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 77، 15/3/1363، ص2.
  27. سند شماره 119209 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: ستاد مرکزی سپاه، 23/3/1363؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 76، 14/3/1363، ص25.
  28. سند شماره 167181 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: مشاوره اجرایی استانداری تهران، 23/3/1363.
  29. سند شماره 4374900 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: فرماندهی منطقه یک سپاه پاسداران، 16/3/1363.
  30. سند شماره 23259 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: سپاه منطقه4، 20/3/1363.
  31. سند شماره 437486 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد طرح و عملیات ستاد مرکزی سپاه، 16/3/1363.
  32. سند شماره 503734 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  33. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 76، 14/3/1363، ص10، اسلام‌آباد - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  34. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 77، 15/3/1363، صص 41 و 42، رادیو بی‌بی‌سی، 14/3/1363.
  35. همان، ص50، رادیو مسکو، 14/3/1363.
  36. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 76، 14/3/1363، ص3، لندن - خبرگزاری رویتر.
  37. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 13/3/1363، صص 15 و 16، رادیو صدای امریکا، 12/3/1363.
  38. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 77، 15/3/1363، ص20.