1363.04.06

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1363
1363.04.06
نام‌های دیگر شش تیر
تاریخ شمسی 1363.04.06
تاریخ میلادی 27 ژوئن 1984
تاریخ قمری 27 رمضان 1404






گزارش- 1

1. یک فروند نفتکش غولپیکر سوئیسی که با پرچم لیبریا حرکت میکرد، ظهر امروز در آبهای خلیجفارس هدف حمله هوایی قرار گرفت و بهشدت آسیب دید. درهمینحال مقامات ایرانی به آغاز مجدد حملات عراق به کشتیها در خلیجفارس واکنش نشان دادند. نفتکش 260 هزار تنی تیبورن* که ساعت 7:35 از جزیره خارک بارگیری کرده و به مقصد فجیره در حرکت بود، ساعت 13 در 58 مایلی جنوبغربی جزیره خارک، هدف حمله یک فروند هواپیمای سوپراتاندارد عراقی قرار گرفت و دچار آتشسوزی شد. در این حادثه 7 تن از سرنشینان کشتی کشته و تعداد 10 تن دیگر مجروح شدند. با رسیدن نیروهای کمکی 19 تن از خدمه کشتی سالم به بوشهر منتقل شدند و مأموران ایرانی و بحرینی به مهار آتشسوزی پرداختند. [۱] خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از ستاد تبلیغات جنگ، حمله عراق به نفتکش سوئیسی را تأیید و اعلام کرد که رژیم عراق امروز یک فروند نفتکش سوئیسی را در 100 کیلومتری جزیره خارک مورد حمله قرار داده است.[۲] به گفته منابع کشتیرانی سوئیس نفتکش تیبورن که قبلاً سی اسکات نام داشت، با یک فروند موشک اگزوسه هدف قرار گرفته است و چندین خدمه آن مجروح شدند. بنا به گزارش خبرگزاری رویتر این نفتکش بزرگ، خواهر نفتکش سعودی سفینه العرب محسوب میشود که پنجم اردیبهشت در جنوب جزیره خارک هدف حمله هوایی عراق قرار گرفت.[۳] پس از حمله به نفتکش تیبورن عراق در اطلاعیه نظامی خود مدعی شد که در خلیجفارس به دو فروند کشتی در اطراف جزیره خارک حمله کرده است.[۴] ازسرگیری حملات عراق به نفتکشهای درحال آمدوشد به جزیره خارک با واکنش مقامات ایرانی مواجه شد. هیئت وزیران ایران در جلسه امروز خود این موضوع را مورد بحث و بررسی قرار داد. میرحسین موسوی نخستوزیر، در پایان جلسه هیئت دولت تأکید کرد: «ما هر ضربه عراق را با ضربه متقابل پاسخ میدهیم. کسانی که کشتیها را مورد حمله قرار میدهند و کسانی که از آنها حمایت میکنند، نباید خود را از حرکات متقابل رزمندگان اسلام در امان ببینند.»[۵] وی در دیدار با سفیر سوئیس در تهران نیز تصریح کرد: «سیاست ما در خلیجفارس روشن است و اگر کسی به ما شلیک نکند، ما هم به روی کسی شلیک نخواهیم کرد.»[۶] محمد غرضی وزیر نفت، نیز با اشاره به تلاش عراق برای محاصره خارک و بیاثر بودن این تلاش گفت: «دشمن نتوانسته است مشکلی برای تولید و صادرات نفت ایران ایجاد نماید و قادر نیست تردد در خلیجفارس را به خطر اندازد.»[۷] از سوی دیگر رادیو بیبیسی هم به نقل از منابع دیپلماتیک در تهران گفت: بندر خارک هماکنون تعطیل است و فقط نفتکشهای کوچک میتوانند در آنجا پهلو بگیرند. منابع نفتی معتقدند که این مشکل تا یک هفته آینده برطرف خواهد شد.[۸] این رادیو در بخش انگلیسی خود ضمن مصاحبهای با شهرام چوبین هدف عراق از حمله به جزیره خارک را قطع درآمد نفت ایران عنوان کرد و افزود: «عراق بهدنبال محاصره کامل خارک است تا به این طریق با قطع صادرات نفت ایران درآمد این کشور را قطع کند یا ایران را به انجام اقدامات تلافیجویانه علیه کشورهای حاشیه خلیجفارس وادار سازد و پای امریکا را به میان بکشد.»[۹] این درحالی است که امروز اعلام شد جمهوری اسلامی ایران بهمنظور کاهش وابستگی خود به پایانه نفتی جزیره خارک، دو منبع بزرگ نفت در جزیره لاوان ایجاد میکند. به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس، ایران درصدد ساختن منابع اضافی نفت در یک جزیره کوچک به نام لاوان در نزدیکی تنگه هرمز در خلیجفارس میباشد. این خبرگزاری با اعلام اینکه «ایران دو منبع بزرگ با ظرفیت یک و نیم میلیون بشکه نفت را به شرکتهای ژاپنی سفارش داده است»، اضافه کرد که تاکنون 8 میلیون بشکه نفت در این جزیره ذخیره شده است.[۱۰]

گزارش- 2

2. ارتش عراق امروز شهرهای آبادان و سردشت را زیر آتش گلوله های توپ و خمپاره گرفت و هواپیماهای این رژیم به حریم هوایی شهرهای تهران و باختران تجاوز کردند. در جبهه های زمینی تبادل آتش بین نیروهای ایرانی و عراقی در مناطق رأسالبیشه، پاسگاه زید، ابوالخصیب و شرق بصره به تناوب ادامه داشت که در برخی از مناطق برتری آتش با نیروهای ایرانی بود. رژیم عراق با نقض آشکار آتشبس پذیرفته شده در خودداری از حمله علیه مناطق غیرنظامی، از ساعت 19:25 تا 19:40، مناطق مسکونی آبادان را با گلوله های توپ، کاتیوشا و خمپاره هدف قرار داد. تعدادی از گلوله های پرتابشده به محوطه پالایشگاه شماره 2 آبادان اصابت کرد که خسارت جانی نداشت،[۱۱] اما موجب بروز یک فقره آتشسوزی شد که با تلاش مأموران مهار و خاموش گردید. طبق اعلام ستاد امدادگران، در منطقه عملیاتی آبادان نیز براثر تبادل آتش بین دو طرف یک تن از نیروهای خودی به شهادت رسید و 18 نفر ازجمله یک غیرنظامی مجروح شدند.[۱۲] علاوه بر گلوله باران آبادان، ارتش بعث عراق بعدازظهر امروز در ساعت 18:30، چندین گلوله توپ به محله نیزهرو سردشت و روستای بنیخلف واقع در شرق ارتفاع بلفت شلیک کرد. در این حملات یک باب منزل مسکونی در سردشت آتش گرفت و یک کودک 5 ساله زخمی شد.[۱۳] در روستای بنیخلف نیز براثر اصابت 2 گلوله توپ نیروهای عراقی، 2 تن از اهالی روستا شهید و 7 تن دیگر مجروح شدند.[۱۴] فرماندهی منطقه11 سپاه با اشاره به حملات عراق در سردشت، درخصوص علت این حملات اعلام کرد: «مدتی پیش در سردشت شایع شده بود که یک عملیات برونمرزی در منطقه سردشت در پیش است و احتمالاً عراق در جهت جلوگیری از انجام عملیات، اقدام به توپباران سردشت نموده است.»[۱۵] درهمینحال امروز، یک فروند هواپیمای دشمن با تجاوز به حریم هوایی ایران دیوار صوتی را بر فراز تهران شکست. این هواپیما که در ارتفاع بالا پرواز میکرد، بدون اینکه قادر به اجرای عملیات نظامی مؤثر باشد، دیوار صوتی را شکسته و متواری شد.[۱۶] همچنین در ساعت 15:10، یک فروند جنگنده عراقی از نوع میگ 25 به آسمان شهر باختران تجاوز کرد، اما قبل از اجرای هرگونه عملیاتی با آتش به موقع پدافند هوایی ناچار به ترک آسمان منطقه شد.[۱۷] از سوی دیگر ساعت 10:30 دقیقه، آتش توپخانه ایران بر روی مواضع نیروهای عراقی در منطقه البحار موجب وقوع آتشسوزی شد.[۱۸] در جزیره مجنون نیز نیروهای عراقی اقدام به حفر کانال انحرافی کرده و با جاریساختن آب در این کانالها باعث بالاآمدن آب در منطقه شدند. درنتیجه نیروهای مستقر در منطقه ناچار منطقه را ترک کردند.[۱۹]

گزارش- 3

3. رژیم عراق کلیه یگانهای نظامی مستقر در جبهه های جنگ را به سلاحهای شیمیایی مجهز کرده است. نگرانی این رژیم از حمله احتمالی ایران است و بیتفاوتی جامعه بینالمللی دربرابر نقض قواعد و قوانین بینالمللی در استفاده از سلاحهای شیمیایی عراق را در بهرهگیری از این سلاحها گستاختر کرده است. سرلشکر هشام الفخری فرمانده سپاه چهارم عراق که در شرق بصره مستقر است، اعلام کرد: «تدابیر نظامی در جبهه های جنگ به عمل آمده است تا هرگونه حمله ایرانیان را دفع کنند.» ارتش عراق با تجهیز کلیه یگانهای نظامی خود به سلاحهای شیمیایی درصدد استفاده گسترده از این سلاح علیه نیروهای ایرانی است. رژیم عراق قبلاً فقط تعداد محدودی از یگانهای ارتش را به این سلاحها تجهیز میکرد. کارشناسان نظامی در لندن بر این باورند که اگر ایران از سلاحهای شیمیایی استفاده نکند و در حمله بعدی به اقدامات متقابل دست نزند، ایرانیان با یک فاجعه هولناک روبهرو خواهند شد. چراکه صدام مصمم است از این سلاحها به شکل گسترده استفاده کند. آنها معتقدند تهدید ایران به اقدام متقابل در برابر عراق در استفاده از سلاحهای کشتار جمعی موجب بازدارندگی دربرابر رژیم صدام است.[۲۰]

گزارش- 4

4. همزمان با تشدید عملیات پاکسازی مناطق کردنشین، تلاش در فراهمسازی زمینه تسلیمشدن باقیمانده عناصر ضدانقلاب در دستورکار ستاد منطقه11 سپاه قرار گرفته و تعداد افراد تسلیمی افزایش یافته است. امروز 16 تن از عناصر گروههای مسلح غیرقانونی در سلماس و ارومیه خود را به پایگاههای سپاه معرفی و تسلیم کردند. از این تعداد 9 تن در ارومیه و 7 تن در سلماس تسلیم شدند. در سلماس چند تن از افراد سنار مامدی، حزب دمکرات و مسئول تشکیلات قضایی این گروه با مراجعه به پایگاه سپاه سلماس خود را تسلیم کردند. افراد تسلیمی در ارومیه از چتههای حزب دمکرات بودند.[۲۱] ستاد منطقه11 سپاه نیز در نامهای به سپاه سلماس و ارومیه با اشاره به موقعیت مناسب بهوجودآمده در منطقه پس از عملیات پاکسازی** از آنها خواست با بسیج کلیه امکانات برای ایجاد زمینه تسلیمشدن باقیمانده فریبخوردگان اقدام کنند. در این نامه راهکارهایی بدین شرح پیشنهاد شده است: تماس با فریبخوردگان ازطریق خانوادههایشان؛ برگزاری گردهمایی با روحانیون و معلمان برای متقاعدکردن این افراد؛ فرستادن تائبین قبلی بهدنبال ضدانقلابیون فعلی؛ پخش اطلاعیه رادیو و تلویزیونی؛ فرستادن نامه به فریبخوردگان بهصورت غیررسمی؛ سخنرانی روحانیون بومی و غیربومی در دهات پاکسازیشده؛ مصاحبه با کلیه تائبین جدید پس از تخلیه اطلاعاتی و هماهنگی در صداوسیمای ارومیه؛ پخش گزارش اخبار تسلیمشدن افراد با ذکر نام از صداوسیمای ارومیه به شکل روزانه و نصب پلاکاردهایی بهمنظور ترغیب فریبخوردگان به تسلیمشدن بر سر محورهای اصلی تردد به مناطق کردنشین.[۲۲] همچنین امروز عملیات پاکسازی محور سنته به زیویه در شرق سقز، بدون درگیری با عناصر ضدانقلاب با موفقیت اجرا شد. در این عملیات که با شرکت یک گردان از نیروهای تیپ قدس زیرنظر قرارگاه شهید شهرامفر از صبح امروز شروع شده بود روستاهای چاپان پائین، چاپان بالا، قوزلی پائین و قوزلی بالا و شیانلو بدون درگیری با عناصر گروههای مسلح غیرقانونی پاکسازی و تأمین شدند. با ورود و استقرار نیروهای ژاندارمری منطقه*** نیروهای عملیاتی به مقر خود بازگشتند.[۲۳]

گزارش- 5

5. امروز درگیریهای نظامی محدودی در مریوان، بانه، کامیاران و ماکو میان نیروهای خودی و افراد وابسته به گروههای ضدانقلاب به وقوع پیوست. در مریوان، نیروهای پایگاه تیژتیژ در پنج کیلومتری این پایگاه، با اجرای کمین در مسیر عناصر گروههای مسلح غیرقانونی با آنها درگیر شدند. در این درگیری یک تن از عناصر ضدانقلاب کشته و 2 دستگاه تلویزیون و 9 بسته چای کشف شد.[۲۴] در بانه 4 تن از نیروهای خودی (2 نفر از مهندسان وزارت سپاه و 2 نفر از افراد سپاه) قصد رفتن به ولیآباد را داشتند که در مسیر به اسارت عناصر ضدانقلاب درآمدند.[۲۵] در کامیاران نیز بهدنبال اعلان یک خبر، گروهی از نیروهای گردان محمد رسولالله(ص) و یگان حزبالله به منطقه قلههای یکشنبه و کاشتر رفتند. این افراد در ساعت 13:30، با عناصر گروههای مسلح غیرقانونی درگیر شدند. در این درگیری 8 تن از نیروهای گردان محمد رسولالله(ص) شهید و 6 تن دیگر زخمی شدند.[۲۶] در ماکو، در شمال استان آذربایجانغربی نیز 2 نفر از اتباع عراقی در روستای دامبات با نیروهای سپاه درگیر و درحالیکه مجروح شده بودند، دستگیر شدند. این افراد که 20 و 22 سال سن داشتند، مدتها قبل ازطریق زیوه ارومیه به ایران آمده و پناهنده شده بودند. حضور آنها در منطقه ماکو موجب بروز این درگیری شد.[۲۷]

گزارش- 6

6. فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی امروز در حکمی حسین علائی را به فرماندهی مناطق ساحلی ایران در خلیجفارس و دریای عمان منصوب و به منظور افزایش آمادگی نیروهای سپاهی و جذب بیشتر داوطلبان مردمی دستور برگزاری مانور آزادی قدس را صادر کرد. در این حکم که علی شمخانی آن را امضا کرده، خطاب به حسین علائی آمده است: «به موجب این حکم شما به فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه12 (سواحل خلیجفارس و دریای عمان) در استانهای بوشهر، هرمزگان و حوزه بنادر ماهشهر و چابهار منصوب میشوید.»[۲۸] امروز همچنین فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دستورالعمل شماره 1 مانور آزادی قدس از نیروهای سپاه خواست با همکاری سایر نیروهای مسلح آماده شوند تا اولین مرحله این مانور را بهمنظور ایجاد آمادگی نظامی برای مقابله با تهدیدات شرق و غرب، تجدید تشکل و حفظ انسجام نیروهای نظامی و نمایش قدرت جمهوری اسلامی ایران در اول مهرماه سال جاری برگزار کنند. براساس این دستورالعمل، دو قرارگاه قدس شمال (ثامنالائمه(ع)) و قدس جنوب (نوح) که اولی در تهران و دومی در شیراز مستقر است، کنترل عملیاتی اجرای این مانور را بر عهده خواهند داشت. این دو قرارگاه بدون ورود به مرحله اجرا، وظایف زیر را برعهده دارند: 1. هدایت عملیات شناسایی، اطلاعاتی، حفاظتی در محدوده مشخص. 2. تهیه طرحهای پدافند رزمی و داخلی و طرحهای مانور با هماهنگی قرارگاه مرکزی قدس. 3. هدایت و کنترل عملیات مانور مناطق در کنترل و پشتیبانی. 4. هدایت و کنترل عملیات سایر یگانهایی که از ارگانها، نهادها و نیروهای دیگر آمدهاند. 5. سازماندهی و هماهنگی فعالیت ارگانها و نهادهای غیرنظامی. 6. نظارت کلی بر وظایف محولشده به مناطق.[۲۹]

گزارش- 7

7. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با صدور دو اطلاعیه جداگانه ضمن فراخواندن نیروهای فتح 1 و 2 برای اعزام به مناطق عملیاتی، نیاز جبهه های جنگ به متخصصان را در حوزه های مختلف اعلام کرد. قرارگاه سپاه دهم قدس در اطلاعیه ای باقیمانده نیروهای فتح3 و داوطلبان فتح 1 و 2 را برای اعزام به جبهه ها فراخواند تا در روز پنجشنبه هفتم تیرماه همراه سایر داوطلبان به جبهه های جنگ اعزام شوند.[۳۰] از سوی دیگر امروز، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطلاعیهای نیروی انسانی متخصص مورد نیاز جبهه های جنگ را بدین شرح اعلام کرد: 1. مکانیک سنگین، سبک و راهسازی. 2. راننده لودر، بلدوزر، گریدر و پایه یک و دو. 3. صافکار، نقاش و باطریساز اتومبیل. 4. آشپز، پزشکیار. 5. نقاش، طراح و خطاط. در این اطلاعیه از نیروهای متخصص خواسته شده است که برای اعزام به جبهه های جنگ به دفتر جذب نیروهای متخصص سپاه مراجعه کنند. حداکثر مدت مأموریت این افراد 45 روز خواهد بود.[۳۱]

گزارش- 8

8. کمیسیون ویژه مجلس شورای اسلامی خسارات ناشیاز جنگ تحمیلی را تا پایان سال 1362، بالغبر 160 میلیارد دلار برآورد کرده است. براساس اعلام این کمیسیون، میزان ویرانی و اتلاف امکانات و فرصتها در صنایع نفتی 6/53 میلیارد دلار، در کشاورزی 7/40 میلیارد دلار و در صنایع 2/8 میلیارد دلار است. هزینه اتلاف امکانات در این آمار 80 میلیارد دلار برآورد شده که بیشترین آن مربوط به استان خوزستان بوده است. در بخشی از گزارش کمیسیون ویژه مجلس آمده است: بدون شک آثار جنگ در خرمشهر مشهودتر از سایر مناطق است. این بندر مهمترین بندر ایران در اروندرود است. در آغاز جنگ، انبارهای این بندر گمرکی مملو از کالا بود که نیروهای عراقی آن را غارت کردند. آبادان نیز در جنوب ایران قرار دارد و خسارات فراوانی دیده است. تمام تأسیسات این شهر به ویژه پالایشگاه آن که قبلاً بزرگترین پالایشگاه جهان بود، دچار آتشسوزی شده و روزانه زیر آتش گلوله های ارتش عراق قرار دارد. در استان خوزستان تأسیسات نفتی، چاههای نفتی، تلمبه خانه و لوله های نفتی زیادی منهدم شدهاند، که جمهوری اسلامی ایران به منظور تداوم صدور نفت خود بسیاری از آنها را بازسازی کرده است. خوزستان درزمینه کشاورزی نیز غنیترین استان ایران بوده و در آن سالی دو بار محصول برداشت میشد. دراینزمینه نیز این استان براثر جنگ با رکود کامل روبهرو است. مزارع کشاورزی به میدانهای جنگ تبدیل شدهاند و پر از مواد منفجره و تجهیزات منهدمشدهاند. خبرگزاری فرانسه در خبری با تشریح بخشهای مهمی از گزارش کمیسیون ویژه مجلس شورای اسلامی بر اهمیت آن تأکید کرده و افزود: «این برآورد خسارات در ایران اولین در نوع خود است. مسئولان ایرانی خسارات جنگ را بالغبر 160 میلیارد دلار تخمین میزنند و پرداخت این خسارات به عنوان یکی از شروط صلح ایران مطرح شده است. درحالیکه این خسارات مبالغ مصرفشده در زمینه های نظامی را شامل نمیشود.» این خبرگزاری اضافه کرد که ایران در سالهای اخیر کمتر از 10 میلیارد دلار به خرید اسلحه اختصاص داده است و این مقدار عملاً یکسوم بودجه کشور است.[۳۲] روزنامه امریکایی شیکاگو تریبون نیز در گزارشی به تأثیرات اقتصادی جنگ در زندگی مردم تهران پرداخته و نوشت: «با آنکه جبهه جنگ ایران و عراق تا مرکز ایران فاصله نسبتاً زیادی دارد، اما اثر جنگ و وحشت ناشیاز آن را میتوان در میان ساکنان تهران مشاهده کرد. این جنگ برای هریک از ساکنان تهران به شکلی مؤثر بوده است. یکی پدر خود را از دست داده است؛ خانواده دیگری فرزندش قربانی جنگ شده است؛ یکی به خیل معلولین جنگ پیوسته و دیگری با این بلایا روبهرو نبوده است، اما با کمبود مواد غذایی و افزایش سرسامآور قیمتها دستوپنجه نرم میکند.» این روزنامه اضافه کرد: «اغلب کسانی که ساعتها برای خرید کمی گوشت یا کره در صفهای طولانی میایستند، بهعلت کمبود این نوع مواد غذایی گاهی اوقات دستخالی به خانه برمیگردند.» باوجود این دشواریها گروه بیشماری از جوانان و نوجوانان تهرانی برای مبارزه با آنچه نیروی کفر نامیده میشود، داوطلبانه ثبتنام کرده و به جنگ اعزام میشوند. درهمینحال، طولانیشدن جنگ موجب شده است که ایرانیان آشکارا لب به شکایت بگشایند، اما این شکایتها هیچ تأثیری در تصمیم مقامات جمهوری اسلامی ایران ندارد. آنها از افزایش قیمتها شاکی هستند و دولت میکوشد قیمتها را ثابت نگه دارد، اما کمبود مواد غذایی مانع اجرای این طرح میشود.[۳۳]

گزارش- 9

9. تأثیرات جنگ تحمیلی در داخل عراق کاملاً مشهود است و بصره به عنوان دومین شهر بزرگ و بندری این کشور در معرض حمله نظامی و گلولهباران توپخانه ای ایران است. خبرگزاری رویتر در گزارشی از بصره با تکرار ادعای حملات توپخانهای ایران به بصره آورده است: میلیونها عدد کیسه شن بر روی هم انباشته شده و نزدیک به هم در طول جاده مارپیچ بخش غربی شط العرب (اروندرود) مشاهده میشود. در شهر بصره نزدیک به نیم میلیون نفر جمعیت زندگی میکنند. توپهای ضدهوایی در ساختمانهای راهبردی مستقر شدهاند. در مقابل پنجره ها و درهای اکثر ادارات دولتی و همچنین بسیاری از منازل کیسه های شن گذاشته شده است. نیروهای ایرانی در فاصله 20 کیلومتری سواحل شطالعرب (اروندرود) مستقر هستند و دیپلماتهای ساکن در بغداد میگویند انتظار میرود ایرانیان درصدد تهاجم مستقیم در طول شطالعرب (اروندرود) برآیند. محاصره دهانه خلیجفارس ازسوی ایران در همان آغاز جنگ موجب شده که راه آبی بصره به دریا قطع شود. ایرانیها بهدنبال آن هستند که بزرگراه بغداد - بصره را قطع کنند، اما تاکنون موفق به این کار نشدهاند. سپاه سوم عراق که مسئولیت دفاع از این منطقه را دارد با ایجاد دریاچههای مصنوعی، باتلاقهای وسیع و موانع گسترده نظامی که صدها کیلومتر منطقه مرزی شمال بصره را میپوشانند، میکوشند مانع پیشروی ایران بهسوی بصره بشوند. این خبرگزاری به نقل از سرلشکر ماهر عبدالرشید فرمانده سپاه سوم ارتش عراق، نوشت: «اگر ایرانیان به بصره و نواحی اطراف آن مجدداً حمله کنند، نیروهای عراق برای نابودکردن آنها آمادگی کامل دارند. ما هرگونه اقدام و تدبیر و تسلیحات نابودکنندهای را برای سرکوب افرادی که بخواهند به مرزهای ما نفوذ کرده و خاک ما را اشغال کنند، به کار خواهیم گرفت.» در بصره نوارهای پارچه سیاه در مقابل ادارات و منازل مشاهده میشود که بر روی آنها اسامی شهروندانی که در جریان گلولهباران بصره ازسوی توپخانه ایران کشته شدهاند، نوشته شده است. عراق میگوید قبل از برقراری آتشبس بیش از 800 گلوله توپ بهطرف بصره، شلیک شده و در طول 14 روز گلولهباران بصره صدها تن کشته و بسیاری از منازل مسکونی این شهر ویران شده است.[۳۴] قرارگاه رمضان نیز در گزارشی به نقل از منابع مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق درخصوص گلولهباران بصره در اوایل ماه گذشته، اعلام کرد: «بهدنبال حملات وحشیانه مزدوران کافر و بمباران مناطق مسکونی بیدفاع جمهوری اسلامی ایران، دلاوران سلحشور اسلام ضمن بمباران ساختمانهای دولتی و مراکز فساد و فحشا در شهر بصره صدها تن از مزدوران بعثی را به هلاکت رساندند.» در این گزارش درخصوص واکنش مردم به گلولهباران شهر آمده است: «افراد مؤمن و متدین که طرفدار جمهوری اسلامی ایران هستند، معتقدند که چنانچه این بمبارانها در نهایت به سقوط صدام بینجامد، پس چه بهتر است بیشتر شود، ولی افراد طرفدار رژیم بعث از این مسئله ناراحت بوده و خواستار قطع بمباران و پاسخ متقابل ازسوی عراق هستند.» براساس این گزارش، دولت عراق از شیخ عشیره آل حمیدان، از عشایر معروف بصره، خواسته است که افراد خود را متقاعد کند از بصره خارج نشوند.[۳۵] رادیو بیبیسی نیز در گزارشی به تأثیرات جنگ بر اوضاع داخلی عراق پرداخت و گفت: آثار این جنگ در بغداد بهخوبی مشهود است. این گزارش با اشاره به ساختوسازهای گسترده در بغداد ازسوی شرکتهای بزرگ خارجی و حضور بیش از یک میلیون و پانصد هزار الی دو میلیون کارگر مصری شاغل در عراق افزود: این افراد از وضع نامساعد اقتصادی عراق آسیب دیده، بیکار شده و به کارهایی چون فروش عکسهای رنگی خوانندگان در مرکز شهر روی آوردهاند. اقتصاد عراق آسیب دیده و وضع نامساعدی دارد. بااینکه وضع ظاهری بغداد ابتدا آرام به نظر میرسد، اما عادی نیست. جنگ برای همه عراقیهای پیر و جوان، شهری و روستایی، نظامی و غیرنظامی یک مشغله عمده است. مردم عراق احساس میکنند که در جنگ با ایران تنها هستند و کشورهای خارجی چه غربی و شرقی، چه عرب و غیرعرب هیچکدام برای خاتمه جنگ به اندازه کافی تلاش نمیکنند. در داخل عراق، در سایه جنگ، سرکوب مخالفان ازسوی دولت موفقیتآمیز بوده است. موضع صدام حسین در عراق متزلزل به نظر نمیرسد. بااینکه در تبلیغات دولت، این جنگ، جنگ صدام حسین یا قادسیه خوانده میشود، اما به نظر میرسد مردم عراق صدام حسین را مسئول تلفات ناشیاز جنگ نمیدانند، ولی پرسش این است که اگر جنگ ادامه یابد، صدام باز مصون خواهد بود؟[۳۶]


منابع و مآخذ روزشمار 1363/04/06

  1. سند شماره 152242 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه نوح نبی(ع) به ستاد مرکزی یگان دریایی (طرح و عملیات)، 6/4/1363؛ و - سند شماره 152240 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه نوح نبی(ع) به ستاد مرکزی یگان دریایی (طرح و عملیات)، 7/4/1363؛ و - سند شماره 152243 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه نوح نبی(ع) به ستاد مرکزی سپاه پاسداران، 7/4/1363.
  2. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 100، 7/4/1363، ص5.
  3. سند شماره 152242 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه نوح نبی(ع) به ستاد مرکزی یگان دریایی (طرح و عملیات)، 6/4/1363؛ و - سند شماره 152240 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه نوح نبی(ع) به ستاد مرکزی یگان دریایی (طرح و عملیات)، 7/4/1363؛ و - سند شماره 152243 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه نوح نبی(ع) به ستاد مرکزی سپاه پاسداران، 7/4/1363.
  4. همان، ص1.
  5. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 100، 7/4/1363، ص5.
  6. روزنامه اطلاعات، 6/4/1363، ص2.
  7. روزنامه اطلاعات، 7/4/1363، ص4.
  8. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 101، 8/4/1363، ص27.
  9. همان، ص39، رادیو بی‌بی‌سی انگلیسی.
  10. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 99، 6/4/1363، ص27.
  11. سند شماره 58875 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 6/4/1363.
  12. سند شماره 299919 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به استانداری خوزستان، 7/4/1363.
  13. سند شماره 58911 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مرکز فرماندهی منطقه11 سپاه به فرماندهی کل سپاه، 7/4/1363.
  14. سند شماره 8283 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، شماره 25، 9/4/1363، ص2.
  15. سند شماره 58911 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  16. روزنامه اطلاعات 7/4/1363، ص2.
  17. سند شماره 58886 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 6/4/1363.
  18. سند شماره 8364 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای ستاد مرکزی سپاه پاسداران (اطلاعات تاکتیکی)، شماره 8، 21/4/1363، صص 2 و 3.
  19. همان، ص1.
  20. همان، ص3.
  21. سند شماره 416853 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه سلماس به ستاد منطقه11 سپاه، 6/4/1363؛ و - سند شماره 416870 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه ارومیه به ستاد منطقه11 سپاه، 6/4/1363.
  22. سند شماره 416994 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه11 سپاه به سپاه سلماس و ارومیه، 6/4/1363.
  23. سند شماره 384910 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران سقز، 6/4/1363.
  24. سند شماره 417016 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن2)، شماره 50، 8/4/1363، ص3.
  25. سند شماره 417087 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر فرماندهی سپاه ناحیه کردستان به دفتر فرماندهی منطقه11 سپاه، 8/4/1363.
  26. همان.
  27. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 101، 8/4/1363، ص27.
  28. سند شماره 105492 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه پاسداران، 6/4/1363.
  29. سند شماره 323750 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 6/4/1363.
  30. روزنامه جمهوری اسلامی، 6/4/1363، ص2.
  31. روزنامه اطلاعات، 6/4/1363، ص15.
  32. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 100، 7/4/1363، صص 10 و 11، تهران - خبرگزاری فرانسه.
  33. همان، ص24.
  34. همان، صص 4 - 2، بصره - خبرگزاری رویتر.
  35. سند شماره 439075 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه مرکزی رمضان به فرماندهی کل سپاه، 9/4/1363.
  36. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 100، 7/4/1363، صص 28 - 26، رادیو بی‌بی‌سی.