1364.04.23

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1364
1364.04.23
نام‌های دیگر بیست و سه تیر
تاریخ شمسی 1364.04.23
تاریخ میلادی 14 ژوئیه 1985
تاریخ قمری 25 شوال 1405



گزارش- 301

براي شروع عمليات در منطقة سيدكان، طبق برنامه قرار بود همة نيروها تا ساعت22:30 امشب، در ارتفاعات مشخص شده، استقرار يابند و در اين ساعت به‌طور هم‏زمان در محورهاي مختلف، حملة خودي آغاز شود، اما بروز مشكلاتي سبب شد كه عمليات در زمان مقرر شروع نشود و به ساعت اوليه بامداد روز بعد كشيده شود. براساس طرح، منطقة عملياتي به سه محور تقسيم شده‏است: راست، مياني و چپ. در محور راست، تيپ1 لشكر23 نوهد مي‌بايد با اشغال ارتفاعات خالي، خود را به يك كيلومتري پايگاه دشمن در "سراسپندار" برساند و با اقدام به جاده‌سازي، آمادة عمليات در مرحلة دوم گردد. تيپ2 اين لشكر ارتفاعات مشرف بر "بيركم" و 1830 را تصرف مي‏كند و تيپ3 نيز با تحت امر گرفتن نيروهاي بارزاني، به اجراي عمليات نامنظم در منطقة سرپيران، مرگه‌سور و به‌طور كلي در عقبه‌هاي دشمن، مي‌پردازد. در محور مياني، تيپ1 لشكر77 با يك گردان "سربله" را تأمين مي‌كند و تيپ2 لشكر28 نيز ارتفاع خالي "سرهويز" و "بربزين" و يال آن را اشغال مي‌كند. در محور چپ پس از اقدام اولية يگان‌هاي اين محور، جهاد سازندگي به كمك مهندسي سپاه جاده‌هاي عقبه را به ارتفاعات تصرف شده وصل مي‌كند. در اين محور تيپ ويژة شهدا با يك گردان ارتفاع گوشينه را تصرف مي‌كند، سپس جهت ادامة تك آماده مي‌شود و تثبيت گوشينه به تيپ1 لشكر77 واگذار مي‌شود كه اين مأموريت را با يك گردان نيرو انجام خواهد داد. استعداد يگان‌هاي عمل‌كننده در مرحلة اول هشت گردان خواهد بود: در محور راست، لشكر23 با سه گردان وارد عمل مي‌شود؛ در محور مياني و چپ نيز چهار گردان از ارتش و يك گردان از سپاه در عمليات شركت مي‌كنند. فاصلة استقرار نيروها تا اهداف تعيين شده در محورهاي مختلف تفاوت دارد: در محور مياني پنج ساعت زمان لازم است تا تيپ1 لشكر77 به ارتفاعات سربله برسد؛ در محور چپ با توجه به فاصلة طولاني، نيروهاي تيپ‌ويژة شهدا شب قبل از عمليات حركت كردند و تا غروب آفتاب امروز خود را به پايين ارتفاع حصاروست (پشت ارتفاع 2002) رساندند و در آن‏جا مستقر گرديده‏اند؛ در محور راست، نيروهاي لشكر23 نوهد شب عمليات، زير ارتفاع سراسپندار مستقر شده‏اند، اما در همة محورها نيروها ديرتر از زمان مقرر به محل‌هاي مورد نظر رسيده‏اند، در نتيجه، عمليات در ساعت22:30 شروع نشد.[۱] موضوع عمليات سيدكان، امروز در حاشية جلسة فرماندهان سپاه در قرارگاه خاتم‌الانبياء (جنوب) مورد بحث و بررسي قرار گرفت. مجموعة نظرهاي حاضران - كه براي بحث دربارة عمليات محدود سپاه، گردآمده بودند - نشان مي‌داد كه اميدواري چنداني به توفيق خودي در اين عمليات نيست؛ مثلاً "عباس محتاج" از فرماندهان سپاه در غرب كشور، ضمن اين‌كه گزارش داد عمليات دو مرحله‌اي شده‏است، اظهار نظركرد كه در اين منطقه دشمن كاملاً هوشيار شده و نيروهاي در خط را تعويض كرده و به نظر مي‌رسد طرح لو رفته است. وي افزود كه بارزاني‌ها مي‌گويند: عمليات خوبي نيست. محسن رضايي نيز در تأييد گفته‌هاي وي، تأكيد كرد: «دشمن بيست روز است كه فهميده است.»[۲]

گزارش- 302

قرارگاه نوح نبي(ع) واقع در روستاي "مارد" آبادان هدف بمباران هواپيماهاي ارتش عراق قرارگرفت و حدود سي تن شهيد يا مجروح شدند.[۳] يادآوري مي‌شود كه قرارگاه نوح يكي از قرارگاه‌هاي سپاه است و از مدتي قبل مأموريت يافته كه در اختفاء كامل و با رعايت شديدترين تدابير حفاظتي، جنوبي‌ترين قسمت منطقة عملياتي آتي در فاو را براي اجراي عمليات آماده كند. بمباران اين قرارگاه مي‌تواند نگراني‌هايي را در مورد هشيار شدن دشمن، درپي داشته باشد، هرچند براي اين‌كه معلوم شود دشمن ردپايي يافته يا فقط بمباران عادي مراكز نظامي خودي بوده است، تلاش‌هاي بعدي دشمن را مي‏بايد منتظربود و اين مورد بمباران، تعيين‏كننده نيست.

گزارش- 303

راديو اسرائيل به نقل از هفته‌نامة امريكايي "ديفنس الكترونيك" گزارش داد: «در جنگ ايران و عراق تاكنون حداقل چهارده فروند از هواپيماهاي بسيار پيشرفتة متعلق به ايران از نوع " اف-14" امريكايي توسط جنگنده‌هاي فرانسوي "ميراژ-1" متعلق به نيروي هوايي عراق، سرنگون شده‌اند. اف-14 هواپيماي بسيار پيشرفته‌اي است كه ايالات متحده جز به رژيم شاه فقيد ايران، آن‏را به هيچ كشور ديگري نفروخته است، ولي عراقي‌ها با نصب موشك‌هاي هوا به هوا از نوع "ماترا-530" و "ماترا-550" زير بال‏هاي ميراژ-1، آن‏ها را كاملاً براي زورآزمايي با اف-14 ايراني‏ها آماده ساخته‌اند.»[۴]

گزارش- 304

روزنامة امريكايي " لوس‌آنجلس تايمز" نوشته‏است كه مقام‏هاي امريكايي پنج مرد را كه مظنون به قاچاق قطعات نظامي به ايران هستند، دست‏گير كرده‏اند. اين پنج تن - كه احتمالاً دو تن از آنان عضو نيروي دريايي‏اند - عبارت‌اند از سه‌ امريكايي كه در شهر "سن ديه گو" واقع در جنوب كاليفرنيا بازداشت شده‌اند، يك تاجر امريكايي و يك ايراني كه به ترتيب در نيويورك و انگلستان بازداشت شده‌اند.[۵] در ميان قطعات، تجهيزات رادار جنگندة اف‌-14 نيز بوده است به اعتقاد مقام‏هاي مربوطه، هيچ‌يك از اين تجهيزات به ايران نرسيده است.[۶]

گزارش- 305

به‏گزارش خبرگزاري كويت، امروز رسماً در طرابلس اعلام شده كه "معمر قذافي" رهبر ليبي، به مناسبت بيست و هفتمين سالگرد روز ملي عراق پيام تبريكي براي "صدام‌حسين" رئيس‏جمهوري اين كشور، فرستاده است. اين خبرگزاري افزوده كه قذافي در پيام خود انقلاب عراق را - كه 27 سال پيش به وقوع پيوسته - يكي از روزهاي مهم تاريخ عرب توصيف كرده‏است.[۷] گفتني است كه اين گزارش خبرگزاري كويت را هيچ يك از منابع خبري ديگر تأييد يا تكذيب نكرده‌اند.

گزارش- 306

خبرگزاري فرانسه به نقل از پليس پاكستان اعلام كرد كه امروز انفجار بسيار شديدي دفتر شركت هواپيمايي "پان‌امريكن" در كراچي را با خاك يكسان كرده‏است.[۸] به‏گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از اسلام‌آباد، مقام‏هاي پليس شهر كراچي گفته‌اند كه اين انفجار را گروه‏هاي طرف‏دار امام‌خميني انجام داده‌اند. به گزارش روزنامة دولتي "پاكستان تايمز"، اين مقام‌هاي پليس به تحقيق دربارة دخالت عوامل خارجي در دو انفجار لاهور و كراچي پرداخته‌اند و دراين خصوص تعدادي از ايرانيان و اتباع كشورهاي خاورميانه بازجويي شده‌اند. اين گزارش حاكي‏ است، كه پليس، طرف‏داران امام‌خميني در پاكستان را بازجويي مي‌كند تا رابطة اين بمب‏گذاري‌ها و درگيري‌هاي اخير در كويته را كشف كند. روزنامة دولتي "پاكستان تايمز" مسئوليت درگيري مسلحانة اخير ميان پليس و شيعيان در كويته را نيز به عهدة طرف‏داران امام‌خميني گذاشته است.[۹] در پي اين ماجراها، امروز معاون سياسي وزارت امورخارجه آقاي "حسين شيخ‏الاسلام"، سفير پاكستان در تهران را به اين وزارت‏خانه فراخواند و مراتب نگراني جمهوري‌اسلامي ايران را از درگيري اخير بين پليس و شيعيان پاكستان، به وي ابلاغ كرد. شيخ‌الاسلام توطئه‌چيني‌هاي امريكا عليه اسلام و مسلمانان در منطقه را خاطرنشان كرد و نگراني جمهوري‌اسلامي ايران را به‌عنوان يك كشور دوست و همساية پاكستان از اين گونه درگيري‏ها اعلام كرد.[۱۰]

گزارش- 307

"راديو مجاهد" متعلق به سازمان مجاهدين خلق ايران، در اطلاعيه‌اي مردم را دعوت كرده كه انتخابات آتي رياست‌جمهوري را تحريم كنند تا سرنگوني حكومت جمهوري‌اسلامي تسريع گردد. اين راديو علاوه بر اعلام اين كه "شوراي ملي مقاومت" اين انتخابات را تحريم كرده‏است، تهديد كرد كه همة نامزدهاي رياست جمهوري را جنايت‏كار خواهد شناخت.[۱۱]  ضميمة گزارش 301: علل تأخير در شروع عمليات دربارة تأخير در شروع عمليات، برادر ‏‏‏‏"شوق" مسئول طرح و عمليات تيپ ويژة شهدا، توضيح داده است: «عمليات بنا بود ساعت10:30 شب شروع بشود ولي به علت مشكلاتي كه در طول مسير داشتيم، نتوانستيم. ما يك شب قبل از عمليات از ارتفاع "گلازرده" كه در ديد دشمن نبود، حركت كرديم؛ حدود مغرب (روز بعد) كنار چشمه‌اي در دامنة يال "حصاروست" نيروها را براي استراحت استقرار داديم كه پس از استراحت حركت كنيم و تا ساعت10:30 به محل مورد نظر برسيم، ولي به‌واسطة اعتماد كاذب به زمان‌بندي و مسير حركت بارزاني‌ها، وقتي نيرو را حركت داديم، با مشكلات راه و كندي حركت نيروها و قاطرهايي كه مهمات را حمل مي‌كردند، مواجه شديم و خلاصه ساعت2 الي 2:30 بامداد رسيديم زير پاي دشمن در گوشينه.» چنان‏ كه گفته شد، محورهاي ديگر نيز تأخير داشتند، مثلاً نيروهاي محور مياني (سربله) ساعت5:30 بامداد روي ارتفاع رسيدند.[۱۲]

ضميمة گزارش 305: مروري بر تحولات اخير در منطقه و آثار آن بر مواضع ليبي در اين ضميمه مروري از سير تحولات و حوادث اخير در منطقه كه مرتبط با اين موضوع است ارائه مي‌شود تا به روشن شدن ابعاد اين خبر كمك كند. سفر "تريكي" وزير خارجة ليبي به عراق (27/3/1364)[۱۳] پس از چند سال تيرگي روابط ديپلماتيك دوطرف به دليل حمايت‏هاي سياسي - نظامي ليبي از ايران، با واكنش سرد و منفي‌ عراق روبه‏رو شد، به‌گونه‌اي كه اين سفر با بي‏توجهي كامل مقام‏هاي عراقي پايان يافت.[۱۴] اين سفر هنگامي انجام شد كه دو روز پيش از آن (در تاريخ 25/3/1364) عراق در ادامة كوشش‏هايش براي جلب حمايت‏هاي كشورهاي عربي منطقه، وزير امورخارجه‌اش را جهت مقابله با نطق "قذافي" رئيس جمهور ليبي در مراسم پانزدهمين سال‏گرد برچيده شدن پايگاه امريكا از ليبي، به مصر فرستاده بود.[۱۵] از سوي ديگر، رئيس مجلس شوراي اسلامي ايران در مورخ 30/3/1364 (سه روز پس از ديدار وزير خارجة ليبي از عراق) وارد ليبي شد و در چهار روز اقامت خود در اين كشور به نتايجي مهم دست يافت كه با واكنش كشورهاي منطقه و نظام بين‌المللي روبه‏رو شد. مهم‌ترين نتيجة اين سفر، صدور بيانية مشترك ايران و ليبي در تاريخ 2/4/1364 بود با بندهايي چون تشكيل كميتة مشترك سياسي، نظامي و نيز مقابله عليه هم‌پيماني مصر و عراق.[۱۶] اين بيانيه واكنش‌هايي شديد در منطقه برانگيخت، از جمله،كساني انعقاد چنين معاهده‌اي بين ايران و ليبي را موجب پديد آمدن انشعاب در اتحاد اعراب، هدف قرار دادن شوراي همكاري خليج‌فارس و نظاير آن تفسير كردند و با ابراز تنفر، آن را مضر به حال خود خواندند.[۱۷] صدور اين بيانيه، پي‌آمدهاي ديگري نيز داشت‌: سفر رئيس پارلمان مراكش به عراق (در 3/4/1364) براي اعلام حمايت مراكش از حكومت عراق در جنگ با ايران؛[۱۸] سفر ‌"طه‏ياسين‌رمضان" معاون نخست‏وزير عراق به مصر (در 4/4/1364).[۱۹] يادآوري مي‌شود كه از سال 1356 در تقبيح سفر سادات (رئيس‌جمهور وقت مصر) به بيت‏المقدس براي مذاكره با "مناخيم بگين"(نخست‏وزير وقت اسرائيل‌)، عراق ( و كشورهايي چون سوريه، الجزاير، يمن جنوبي، ليبي) با مصر قطع ارتباط كرده‏بود، بنابراين، سفر رمضان به مصر، در جهت تقويت جبهه‌اي از كشورهاي عرب چون مصر، اردن، عمان و عربستان در مقابل كشورهايي چون ليبي، سوريه و ايران مورد توجه قرار گرفت. پي‏آمد ديگر بيانيه ايران و ليبي اين بود كه در همين روز، سفر شصت تن از اعضاي كنگرة ليبي به مراكش جهت تحكيم وحدت دو كشور (ليبي و مراكش) كه از يك سال پيش زمينه‏سازي شده بود و قرار بود در 5/4/1363 انجام شود، به تعويق افتاد و به تبع آن، اجلاس مشترك پارلماني دو كشور در راستاي اجلاس فوق‏العادة دولت‌هاي عربي براي بررسي مسائل لبنان كه قرار بود در همين سفر انجام شود نيز به تعويق افتاد.(27) در چنين اوضاعي كه ليبي خود را با يك تدارك انزوا روبه‏رو مي‌ديد، در تاريخ 9/4/1364 خبرگزاري جانا (خبرگزاري ليبي‌) اعلام كرد كه پيمان با ايران به‌منظور آزادسازي قدس و اتحاد جهان اسلام بسته شده و هدفي ديگر، ندارد.(21) در تاريخ 12/4/1364 "طارق عزيز" معاون نخست‏وزير و وزير امور خارجة عراق با پيامي از صدام‌حسين عازم رباط شد و با "حسن" شاه مراكش ديدار كرد. گفته مي‌شد كه اين ديدار به‌منظور جلوگيري از تأثير منفي اختلاف عراق و ليبي بر اجلاس فوق‏العادة سران عرب بوده‏است كه براي بررسي مسئله فلسطين قرار بود برگزار شود.(22) از طرف ديگر، اجلاس مشترك پارلمان‏هاي مراكش و ليبي كه از 5/4/1364 به تعويق افتاده بود، در روز يكشنبه 16/4/1364 برگزار شد و با صدور قطع‏نامه‌اي در مورد مسائل خاورميانه و آفريقا به كار خود پايان داد، در حالي كه گفته مي‌شد اين اجلاس پس از آن تشكيل شد كه ليبي اعلام كرد صدور بيانية مشترك با ايران در جهت آزادسازي قدس و اتحاد جهان اسلام بوده‏است. در هر حال، يك روز پس از اين اجلاس (17/4/1364) "شاه حسن دوم" پادشاه مراكش، اعراب را به پشتيباني از عراق در مقابله با "تجاوز"(؟!) ايران فراخواند و افزود‌: «آن كسي كه مي‌گويد عراق را در اين جنگ به حال خود واگذاريد، اين حقيقت را نمي‌داند كه جسم عرب يكي است و امت عرب، امت واحدي است و قابل تفكيك نيست.»(23) با توجه به سير اين حوادث در منطقه، صرف‌نظر از صحت و سقم گزارش خبرگزاري كويت (مندرج در متن)، مي‌توان نتيجه گرفت كه چه بسا فشارهاي منطقه‌اي و ديپلماسي "تحبيب و چانه‌زني" و نيز دورانديشي ليبي در راستاي حفظ منافع ملي خود، نه "اسلامي - انساني"، اين كشور را به اين جمع‌بندي رسانده باشد كه به‌گونه‌اي زمينه‌هاي ايجاد نوعي روابط بهتر با عراق را با هدف دوري گزيدن از يك انزواي سياسي، فراهم آورد. و مفاد بيانية استراتژيك بين خود و ايران را كه اصولي محكم همچون "اتحاد استراتژيك نظامي سياسي و يا ..."دارد، صرفاً در اهداف دوردستي چون آزادسازي قدس و نيز كلياتي چون اتحاد جهان اسلام، خلاصه كند.




منابع و مآخذ روزشمار 1364/04/23

  1. سند شمارة 0632 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "عمليات قادر3-2-1" گزارش راويان در عمليات قادر (جواد زمان‏زاده، شهيد علي فتحي، مجيد مختاري، مجيد نداف) آبان 1364)، صص40 و 41.
  2. سند شمارة 0632 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "عمليات قادر3-2-1" گزارش راويان در عمليات قادر (جواد زمان‏زاده، شهيد علي فتحي، مجيد مختاري، مجيد نداف) آبان 1364)، صص40 و 41.
  3. سند شمارة 0632 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "عمليات قادر3-2-1" گزارش راويان در عمليات قادر (جواد زمان‏زاده، شهيد علي فتحي، مجيد مختاري، مجيد نداف) آبان 1364)، صص40 و 41.
  4. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 117 (24/4/1364)، ص12، راديو اسرائيل.
  5. مأخذ 3، ص9، خبرگزراي فرانسه.
  6. واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 24/4/1364، صص‌ 5 و 6، راديو امريكا.
  7. مأخذ 3، ص15، طرابلس - خبرگزاري كويت، 24/4/1364.
  8. روزنامة اطلاعات، 24/4/1364، ص2.
  9. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 120 (27/4/1364)، ص25، اسلام‌آباد - خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 26/4/1364.
  10. مأخذ 8 ، ص14.
  11. واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن‌"‌راديوهاي بيگانه"، 26/4/1364، صص19 و 20، راديو مجاهد.
  12. مأخذ 1، ص41.
  13. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه" شماره 90 (28/3/1364)، ص11، بغداد - خبرگزاري عراق، 27/3/1364.
  14. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه"، شماره 92 (30/3/1364)، صص 20 و 21 بغداد - خبرگزاري آلمان غربي 28/3/1364.
  15. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه" شماره 88 (26/3/1364)، ص 4، قاهره - خبرگزاري رويتر 25/3/1364؛ و - مأخذ 14، ص 22، طرابلس - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 29/3/1364.
  16. روزنامه اطلاعات 3/4/64، ص 19.
  17. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه" شمارة 101 (8/4/1364)، ص3، كويت - خبرگزاري جمهوري اسلامي 7/4/1364.
  18. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشريه "گزارش‏هاي ويژه" شمارة 97 (4/4/1364)، ص36، بخش عربي راديو صوت‌الجماهير، 3/4/1364.
  19. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشريه "گزارش‏هاي ويژه" شمارة 99 (6/4/1364)، ص28، راديو امريكا، 5/4/1364.