1364.05.18

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1364
1364.05.18
نام‌های دیگر هجده مرداد
تاریخ شمسی 1364.05.18
تاریخ میلادی 9 اوت 1985
تاریخ قمری 21 ذیقعده 1405



گزارش- 539

امروز يك حركت انهدامي را تيپ بدر (مجاهدين عراقي) در منطقة عملياتي "قدس4" در هور انجام داد. هدف، انهدام نيروهاي موسوم به "فرسان الهور" بود. "فرسان الهور" به نيروهاي بومي منطقه اطلاق مي‌شود كه به جاي خدمت سربازي يا با شرايط و مزاياي ديگر، حفاظت هور را بر عهده دارند. بنابر اطلاعات رسيده، 250 تن از اين افراد بعد از عمليات قدس4 فراري شده‌اند. پيش‌بيني ‌شده‏است كه با انهدام نيرو، ديگر فرسان الهور در درياچه نخواهد ماند و نيروهاي آن به سبب ضعف انگيزه، فراري خواهند شد و در نتيجه، حفاظت هور ضعيف خواهد گرديد. بدين ترتيب، عمليات انهدامي در غرب درياچة ام‌النعاج (در هورالهويزه) در دستور كار تيپ بدر قرار گرفت. براساس طرح قبلي، امروز نيروهاي اين تيپ در ساعت15:30 از آخرين پاسگاه در "شط‌الدوب" به سمت هدف يعني "الابيض" و "ام‌الورد" حركت كردند و در ساعت19:26 با رمز "يا الله، يا الله" به دشمن هجوم بردند. نيروهاي خودي پس از تصرف و پاك‌سازي كمين‌ها، اطلاعيه‌هاي آماده شده از قبل را به ني‌هاي هور چسباندند و در ساعت55 :19 با دستور، عقب‌نشيني كردند. در اين اطلاعيه‌ ضمن افشاي جنايات حكومت عراق و تبيين وضعيت مجاهدان مبارز عراقي، از نيروهاي "فرسان‌الهور" خواسته شده كه يا به "هورالحمار" بگريزند، يا اين كه به ايران پناهنده شوند.[۱]

گزارش- 540

در پي اقدامات عناصر ضدانقلاب كه از چند روز پيش به قصد اخلال در برگزاري انتخابات رياست جمهوري آغاز شده‏است، امروز نيز انفجاراتي در بعضي از شهرهاي كشور و نيز هم‏سو با آن، انفجاري در سفارت ايران در بن به وقوع پيوست: دو عدد بطري محتوي مواد آتش‌زا در قسمت شوفاژخانة ادارة راه شهرستان رشت تعبيه شده‏بود كه يكي از آن‏ها منفجر و ديگري خنثي گرديد. اين انفجار خسارت مالي و جاني نداشته‏است.[۲] همچنين دو دستگاه اتومبيل در دو نقطه از شهر اصفهان به‏دست عوامل ضدانقلاب به آتش كشيده شد.[۳] يك دستگاه اتومبيل مربوط به يكي از اعضاي سپاه شهرستان "لار" نيز در نزديكي منزلش به آتش كشيده شد.[۴] همچنين عصر امروز يك پاكت نامه حاوي مواد منفجره كه به نشاني سفارت جمهوري‌اسلامي ايران در بن پست شده‏بود، در يكي از اتاق‌هاي سفارت منفجر شد. به گزارش روزنامة كيهان، در اين حادثه خسارت جزئي به يكي از پنجره‌هاي اتاق وارد شده و كف‌دست يكي از كاركنان سفارت نيز اندكي زخم شده‏است.[۵] يك سخن‌گوي پليس بن تأييد كرد كه «بر اثر انفجار يك بمب پستي، دست يكي از كارمندان سفارت ايران در جمهوري فدرال آلمان جراحت برداشته است.» اين سخن‌گوي پليس افزود: «اين بمب كه از پاريس ارسال شده‏بود، در دست سرهنگ قائم‌مقامي، مسئول امنيتي و رايزن نظامي سفارت، منفجر شد كه خسارات بسيار جزئي بر جاي گذاشت.[۶] اما خبرنگار صداي امريكا از بن به نقل از نشرية "بن اكسپرس" چنين گزارش داد: «هنگامي كه وابستة سياسي سفارت ايران در بن مشغول بررسي نامه‌هاي پستي رسيده براي سفارت بود ناگهان صداي انفجار مهيبي در ساختمان اين سفارت‏خانه - كه در محلة ديپلماتيك شهر قرار دارد - شنيده شد. به همين جهت پاسداران سفارت، ديپلمات ايراني را كه از ناحية چشم‌ها و سر و دست‌ها به سختي مجروح شده بود به نزديك‌ترين بيمارستان شهر بن انتقال دادند. براساس اين گزارش، پزشكان معتقدند كه اين ديپلمات ايراني احتمالاً بينايي خود را از دست خواهد داد.»[۷]

گزارش- 541

امروز يك شبكة راديويي امريكا خبر داد تعدادي از اعضاي كنگرة اين كشور كه در حمايت از "سازمان‌ مجاهدين خلق" نامه‌هاي اين سازمان را امضا كرده بودند، به اشتباه مواضع خود در حمايت از اين سازمان اعتراف كردند. شبكة راديويي "سي.‌بي.‌اس." در يك بخش خبري امروز گفت: «حمايت نمايندگان كنگره امريكا از گروه منافقين موجب شرمندگي و خجالت آن‏ها شده‏است.» اين راديو افزود: «22 تن از نمايندگان مجلس كه از مواضع سازمان منافقين پشتيباني نموده‌اند و در حمايت از آنان نامه نوشته‌اند، اعلام نموده‌اند كه در موقع ابراز حمايت، از حقايق مطلع نبوده‌اند.» "سي.‌بي.‌اس." به نقل از اين نمايندگان گفت: «آن‏ها با عده‌اي ايراني خوش لباس كه ضد دولت خميني و طرف‏دار صلح بودند، مواجه شده و از آنان پشتيباني نموده‌اند.»[۸] آسوشيتدپرس نيز در اين‌باره گزارش داد: «حداقل 19 عضو كنگره امريكا نامه‌ها يا بيانيه‌هايي را كه توسط سازمان مجاهدين خلق ايران پخش شده، امضا كردند بدون آن‏كه بدانند وزارت امورخارجه، اين گروه مقاومت را يك جنبش تروريستي طرف‏دار خشونت و مسئول مرگ شش امريكايي در ايران ناميده است. اين اعضاي كنگره يا مشاوران آن‏ها در مصاحبه‌ها اعتراف نموده‌اند كه آن‏ها نام و اعتبار خود را در اختيار اين سازمان قرار دادند كه بعداً نام‌هاي ايشان را در يك آگهي تمام صفحه در شمارة 28 ژوئيه 1985 [6 مرداد 1364] روزنامة نيويورك تايمز به چاپ رسانيده‌اند. در اين آگهي از بيش از دو هزار سياست‏مدار و نمايندة پارلمان در امريكا و اروپاي غربي نام برده شده و گفته شده‏است كه اين عده درخواست‌ها را امضا نموده‌اند. نمايندگان ديگري كه در آگهي مذكور نام آن‏ها نيامده است، نامه‌هايي ظرف 13 ماه گذشته براي مسعود رجوي ارسال كرده‌اند؛ از جملة اين‌ها عبارت‏اند از سناتورهاي دمكرات "گاري‌هارت"، "ادوارد كندي" و "كلبيورن پل".» آسوشيتدپرس افـزوده است: «سازمان مذكور و سـازمان وابسته به آن به نـام "شوراي مقـاومت" و رجوي در يك سند كه از طرف وزارت خارجه [آمريكا] دوبار در تـاريخ‌هاي 14 فوريه [25 بهمن 1363] و 17 ژوئن [27 خرداد 1364] به كنگره ارائه شده، به‌عنوان ضدامريكايي معرفي شده‌اند. در اين سند گفته شده‏است كه مجاهدين تا حدودي مسئوليت نگه داشتن 52 گروگان امريكايي به مدت 444 روز در سفارت امريكا در تهران را به عهده گرفتند و مسئول قتل حداقل 16 امريكايي در ايران بوده‌اند. گروه مذكور اين مطالب و ديگر مطالب اعلام شده توسط وزارت خارجه را تكذيب كرده‏است.»[۹]

گزارش- 542

به گزارش يك نشرية داخلي سپاه، بر اثر چهارده مورد درگيري در ده روز اخير در كردستان، 12 تن از ضدانقلابيون به هلاكت رسيده و 24 تن زخمي شده‌اند. تلفات نيروهاي خودي نيز 7 شهيد و 11 زخمي بوده‏است.[۱۰]

گزارش- 543

آقاي "نظران" دبير شوراي عالي دفاع، در يك گفت‌وگوي كوتاه؛ با خبرنگار خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، اعلام كرد كه در ايام سال‏گرد تجاوز حكومت بعثي - صهيونيستي عراق به جمهوري‌اسلامي ايران، يك صد اسير معلول ديگر عراقي را ايران به‌طور يك جانبه آزاد خواهد كرد. وي افزود: «همان گونه كه اعلام شده است، اين اقدام نوع‏دوستانه پس از آزادي اين گروه يك صد نفري، همچنان دنبال خواهد شد.»[۱۱]

گزارش- 544

روزنامة كيهان به نقل از واحد مركزي خبر از اروميه گزارش داد كه اهدافي در منطقة "شيخان" عراق و "مرگه‌سور" واقع در شمال اين كشور، مورد حملة مبارزان كرد عراقي قرار گرفته‏است. همچنين آنان در داخل شهر "دهوك" نيز در يك عمليات نظامي - تبليغاتي، يك ساختمان هفت طبقة متعلق به كارشناسان خارجي را تصرف كردند و پس از به هلاكت رساندن تعدادي از نيروهاي بعثي، به وسيلة بلندگو به افشاي جنايات صدام عليه مردم محروم عراق، پرداختند.[۱۲] كيهان در گزارشي ديگر، از حمله به دو خودرو ارتش بعثي عراق در محور "پاوه - نور - شيخ‌لنگه" خبر داد كه مبارزان يازده تن از سرنشينان خودرو را به هلاكت رسانده و ضمن انهدام كامل خودروها، چندين قبضه اسلحه به غنيمت گرفته‌اند.[۱۳]

گزارش- 545

به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از لندن، روزنامة "تايمز" در شمارة امروز خود نوشته‏است: «عراق در نامه‌اي به سازمان عفو بين‌الملل، اعدام 19 نفر به سبب جرايم سياسي در ماه‌هاي فوريه و مارس [اسفند و فروردين] سال جاري ميلادي را تأييد كرده‏است.» به نوشته اين روزنامه، شش تن از اين افراد، اعضاي حزب دمكرات كردستان عراق و ده تن از اعضاي خانوادة حكيم و سه تن ديگر از اقليت مسيحي عراق بوده‌اند. اتهام اين افراد، خراب‏كاري و حمل و نقل اسلحه بوده‏است.[۱۴]

گزارش- 546

رئيس پيشين ستاد ارتش مصر - كه وزير دفاع اين كشور نيز بوده‏است - در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاري جمهوري‌اسلامي در الجزيره، با تأييد كمك‌هاي نظامي و پرسنلي حكومت مصر به عراق، گفت كه حكومت عراق قبلاً بيش از هر كشور ديگر عرب بر لزوم مجازات حكومت مصر اصرار داشت، ولي در حال حاضر بر اثر فشارهاي جنگ با ايران، به دولت مبارك پناه آورده است.[۱۵]

گزارش- 547

آقاي "هاشمي‌رفسنجاني" امام جمعة موقت تهران، در خطبه‌هاي نمازجمعة اين هفته، پس از تأكيد بر شركت گستردة مردم ايران در انتخابات رياست جمهوري به مسئله جنگ پرداخت و با موفقيت‌آميز خواندن اجراي تاكتيك‌هاي مرحله‌اي ارتش و سپاه، گفت: «اطلاعاتي كه به دست آورده‌ايم، مي‌گويد اين مسئله كه براي آيندة عراق بايد فكري كرد، به‌طور جدي در دنيا مطرح است و اين شايد از دست‏آوردهاي مرحلة جديد جنگ باشد.»[۱۶] وي سپس با اشاره به اين‌كه نيروهاي خودي در عمليات‌هاي محدود (پنج عمليات قدس)، تلفات ناچيزي داشته‌اند، افزود: «نوعاً دشمن يا اسير شده يا فرار كرده و يا از پاي درآمده و با آن كه [رزمندگان خودي] 350 كيلومترمربع از جاهاي حساس را كه ارزش استراتژيك دارد، تصرف كرده‌اند، حدود سه هزار نفر را به هلاكت رسانده و 233 نفر اسير با غنايم به دست آمده، رزمندگان اسلام براي ادامة رزم هم اكنون نيز آمادگي دارند.»[۱۷] آقاي هاشمي به همكاري معارضان عراقي با جمهوري‌اسلامي ايران نيز اشاره كرد و گفت: «حضور برادران عراقي اعم از كردها و عرب‌ها و حزب‌اللهي‌هاي عراق در شمال و جنوب تحول تازه‌اي به وجود آورده و مي‌رود تا از شمال و جنوب آن‏ها را به محاصره بكشيم و با تلفات كم‏تر بتوانيم موفق شويم ملّت عراق را آزاد كنيم تا دنيا شاهد همكاري دو كشور در صحنة بين‌المللي باشد.»[۱۸]

گزارش- 548

در پي انتشار اخباري مبني بر قاچاق اسلحة امريكايي به ايران و دست‏گيري عناصري از دست‌اندركاران قاچاق اسلحه - كه در مطبوعات امريكا با سر و صدايي همراه بوده‏است - نشرية "لوس‌آنجلس تايمز" گزارشي با عنوان "ايران در جست‏وجوي ميلياردها دلار اسلحه" منتشر ساخت. اين نشريه كه مدعي است اين گزارش حاصل تحقيقات و بازرسي‌هاي اقتصادي كه تاكنون آشكار شده، مي‌باشد، به چگونگي نفوذ ايران در مراكز تسليحاتي امريكا و نيز برقراري ارتباط با عناصر و مقام‏هاي رسمي اين كشور اشاره كرده است. راديو صداي امريكا نيز اين گزارش را به دليل تفصيل و اهميّت مضامين آن، در سه قسمت در مورخ 16 و 17 و 18/5/1364 پخش كرد كه اهم موارد آن چنين است: «جست‏وجوي آيت‌الله خميني براي تهية تسليحات و قطعات يدكي مورد نياز به منظور ادامة جنگ عراق، به عملياتي پيچيده و چند ميليارد دلاري براي نفوذ در زرادخانه‌هاي ارتش و فروشندگان تجهيزات دفاعي امريكا منجر شده‏است؛ عملياتي مخفيانه و سرّي كه شبكه‌اي از عوامل ايراني درگير در آن را در ايالات متحده، اروپا و آسيا پراكنده كرده‏است. يك تحقيق كه متكي به مصاحبه‌هاي به عمل آمده با مأموران بازجويي و مقامات رسمي در داخل و خارج امريكا و هزاران برگ اسناد و مدارك دولتي است، نشان مي‌دهد كه عوامل ايراني در خريد مستقيم سخت‏ابزارهاي نظامي از انبارهاي تسليحاتي وزارت دفاع امريكا سوداگران امريكايي و منابع ديگر، موفق بوده‌اند. نقش يك اروپايي متهم به قاچاق اسلحه - كه تا اوايل سال جاري و پيش از آن كه تحت تعقيب قانوني قرار گيرد، براي تسريع در ارسال بسته‌هاي سياسي به كشورهاي كمونيست، براساس قراردادي كه با دولت داشت از تسهيلات ويژه‌اي برخوردار بود - نشان دهندة پيچيدگي عمليات و حوزة عمل ايرانيان در اين تلاش است. اين قاچاقچي مدت‌ها از دفتر خدمات پيك سياسي وزارت امورخارجة امريكا براي برقراري تماس‌هاي تلفني مربوط به فعاليت‌هايش با ايران، استفاده مي‌كرد. ماجرا هم اكنون از سوي مقامات وزارت امورخارجه، گمرك و (اف‌.بي‌.آي.) مورد تحقيق قرار گرفته‏است. تكان دهنده‌ترين ماجرا، به تعقيب قانوني يكي ازكارشناسان امور موشكي در وزارت دفاع امريكا كه يك سرهنگ دوم با 25 سال سابقه كار در ارتش است، بازمي‌گردد. وي به توطئه‌چيني و هم‏دست شدن با سوداگران بين‌المللي اسلحه و مقامات دولتي ايران براي فروش هزاران موشك مدرن امريكايي و فرانسوي به رژيم [امام] خميني به ارزش بيش از 140 ميليون دلار متهم شده‏است. يك هفته پيش از كشف و خنثي شدن اين توطئه، هفت تن ديگر از جمله يك كارشناس تداركاتي نيروي هوايي مأمور خدمت در ناو هواپيمابر "كيتي هاوك" و يك كارمند غيرنظامي تسليحات ارتش در سانتياگو به اتهام سرقت قطعات موشك‌هاي "فونيكس" - كه جزو قطعات مهم و حياتي مورد نياز جنگنده‌هاي اف‌-14 محسوب مي‌شود - و نيز سرقت قطعات ديگر و قاچاق آن‏ها به تهران، تحت تعقيب قرار گرفته بودند. بازداشت‌هاي اخير تنها نشان دهندة بخشي از عمليات گسترده و هماهنگ شدة ايران است.[۱۹] در سال‌هاي1980- 1979 كه گروگان‌گيري ديپلمات‌هاي امريكايي در ايران، مناسبات دو كشور را بحراني ساخت، تحريم كامل صدور تسليحات ساخت امريكا به ايران به مورد اجرا گذاشته شد. مقامات رسمي مي‌گويند عمليات قاچاق اسلحه به ايران فقط قريب به ده درصد از نيازهاي تسليحاتي ايران را تأمين كرده‏است و موفقيت ناشي از اجراي تحريم، بر استيصال [امام] خميني افزوده‏است. "ويليام دونراب" سرپرست گمركات امريكا، مي‌گويد آمار و اسناد وزارت دادگستري امريكا گوياي تشديد عمليات بازرسي و احتمالاً بالاگرفتن عمليات قاچاق اسلحه به ايران است. طي دوازده ماه گذشته رسيدگي به چهار پرونده كه در آن‏ها عليه 54 نفر و 8 شركت ادعانامه صادر شده‏است، آغاز گشته كه دو برابر شمار مجموع و پرونده‌هاي تشكيل داده شده در طول سه سال گذشته است. زماني كه جنگ ايران و عراق آغاز شد، تقاضاهاي ارتش ايران شدت گرفت. رژيم تهران در لندن و درست در خياباني پايين‌تر از مقر "اسكاتلنديارد" براي قطعات يدكي مورد نياز دفاتري داير كرد و از همان‌جا بود كه اقدامات هماهنگ شده‌اي در سطح بين‌المللي آغاز شد كه به تدريج در سراسر جهان گسترش يافت. شيوة ديگري كه براي خارج ساختن تسليحات از امريكا به مقصد ايران به كار گرفته شد، استفاده از اسناد معتبر صادراتي است كه به گفتة عوامل ايراني، از مقامات نظامي در كشورهاي جهان سوم و يا بعضي از كشورهايي كه متحدان نظامي امريكا هستند خريداري مي‌شود. هر يك از اين اسناد - كه معمولاً امضاي يك ژنرال را دارد - به گفتة يك عامل ايراني، در بازارهاي سياه اسلحه دست كم به قيمت 100 هزار دلار رد و بدل مي‌شود. چنين اسنادي خروج تسليحاتي را از ايالت متحده امكان‌پذير مي‌سازد.[۲۰] در حالي كه لندن مركز خريدهاي عمدة نظامي ايران است، بسياري نيز از شهرهايي در ايالات متحده نام مي‌برند كه نظير "بوستن" و "لوس‌آنجلس" هزاران كيلومتر با يك‏ديگر فاصله دارند، يا چون "شيكاگو" و "ليتون". يكي از مأموران تحقيقِ با سابقة فدرال، مي‌گويد وي در اين زمينه سه شيوة كاملاً متفاوت را تشخيص داده است: نخست اعزام تعداد زيادي عامل به گوشه و كنار كشور كه حتي اگر 80 درصد آن‏ها نيز به دام بيفتند، بتوانند روي 20 درصد باقي‏مانده حساب كنند. در شيوة دوم، ايران تصميم گرفت از دلالان به‌عنوان عاملان خريد در معاملات پنهاني استفاده كند؛ اين يك استراتژي بسيار پرخرج بود. علاوه‌بر گران تمام شدن چنين شيوه‌اي، مقامات ايراني دريافته‌اند كه اين استراتژي با مانع عمدة ديگري نيز روبه‌روست، زيرا بعضي اوقات مزدوران و قاچاقچي‌ها به تعهدات خود عمل نمي‌كنند. گفته مي‌شود هزينة گزاف استراتژي دوم همراه با شدت عمل مأموران گمرك امريكا در بازرسي محمولات، ايران را ناگزير ساخت كه به استراتژي سوم كه بسيار پيچيده و غامض است، متوسل شود. هدف اين استراتژي همان گونه كه در اعترافات مربوط به دو پروندة اخير قاچاق اسلحه به ايران منعكس است، آن است كه تهران و عوامل آن بتوانند مستقيماً به زرادخانه‌هاي ارتش امريكا و انبارهاي فروشندگان وسايل دفاعي دست‏رسي پيدا كنند. هم‏زمان با افزايش تهديد‌هاي ناشي از بالا گرفتن قاچاق اسلحه به ايران، اقدامات مأموران مبارزه با قاچاق اسلحه به‌ويژه عمليات مأموران گمرك در امريكا نيز شدت گرفته است و در بسياري موارد مأموران گمرك به شيوه‌هايي متوسل شده‌اند كه كم‏تر سابقه داشته است؛ به‌عنوان نمونه، مأموران گمرك فرودگاه بين‌المللي شيكاگو محموله‌اي از قطعات جت‌هاي جنگندة‌ "اف 5" را كه قرار بود براي يكي از فروشندگان اسلحه در لندن حمل شود، كشف كردند و اين محموله كه براي ادامة پرواز جنگنده‌هاي اف 5 در جنگ ايران و عراق اهميّت زيادي داشت، ضبط شد. يكي ديگر از مأموران با سابقة گمرك مي‌گويد به رغم تشديد عمليات مبارزه با قاچاق اسلحه به ايران و افزايش شمار پرونده‌هايي كه تاكنون به جريان افتاده است، هنوز ارسال قطعات و تجهيزات ادامه دارد.»[۲۱]

گزارش- 549

اجلاس فوق‌العادة سران شانزده كشور عضو اتحادية عرب، امروز كار خود را در "دارالبيضا"ي مراكش خاتمه داد. برخي موارد مهم مندرج در قطع‏نامة نهايي كنفرانس - كه "شاذلي‌قليبي" آن را خواند - چنين است: 1- جنگ ايران و عراق. 2- مسئله فلسطين و چگونگي خاتمه بخشيدن به اختلافات كشورهاي عرب. در خصوص اختلافات ميان كشورهاي عرب، دو كميته به دستور كنفرانس تشكيل شده‏است: كميتة اول متشكل از "عربستان و تونس" مأمور حل اختلافات سوريه، اردن و عراق شده‏است. كميتة دوم متشكل از "مراكش، امارات عربي متحده و موريتاني" موظف است اختلافات عراق و ليبي را فيصله داده و اختلافات ليبي و سازمان آزادي‌بخش فلسطين را نيز مرتفع سازد. در مورد جنگ ايران و عراق، كنفرانس مراتب نگراني خود را از ادامة درگيري ابراز داشته‏است. در قطع‏نامة كنفرانس، جمهوري‌اسلامي ايران به دليل پافشاري بر ادامه دادن به جنگ، مورد انتقاد شديد قرار گرفته است. آسوشيتدپرس نوشته‏است لحن محكوميت اين قطع‏نامه از لحن كنفرانس فوق‌العادة وزيران خارجة عرب در 1984 كه در بغداد تشكيل شد، شديدتر است. كنفرانس در مورد جنگ ايران و عراق بار ديگر بر تعهد خود به اجراي قطع‏نامة كنفرانس "فاس" و مادة ششم منشور اتحادية عرب و مادة دوم پيمان دفاعي مشترك اعراب تأكيد كرده‏است. كنفرانس بر درخواست اجلاس فوق‌العادة شوراي اتحاديه عرب كه سال گذشته در بغداد تشكيل شد و در آن از ايران خواسته شد كه فوراً به جنگ خاتمه دهد و ابتكارات صلح را بپذيرد، تأكيد كرده است. در بيانية كنفرانس خاطرنشان شده‏است كه ادامة جنگ ايران عليه عراق موجب خواهد شد كه كشورهاي عربي روابط با ايـران را مورد ارزيـابي مجدد قرار دهند و در جهت اجـراي آن دست به اقدامات ضروري بزنند.[۲۲] خبرگزاري فرانسه نيز از كازابلانكا گزارش داد: «اجلاس سران عرب در بيانية پاياني خود، تألم و نگراني عميق‌اش را نسبت به ادامة جنگ عراق و ايران از نظر تلفات انساني و خسارات مادي عظيم آن، تهديدش بر امنيت، ثبات و پيشرفت منطقه و همچنين بر صلح و امنيت جهان، ابراز داشت. طي اين بيانيه - كه توسط شاذلي قليبي دبيركل اتحاديه عرب قرائت شد - همچنين آشتي‌ناپذيري ايران و تشديد حملاتش عليه عراق به منظور اشغال اراضي اين كشور و اعمال حاكميت خود بر آن، شديداً تقبيح شده‏است. در ادامة بيانيه آمده‏است كه تهران بدين ترتيب با قوانين و كنفدراسيون‌هاي بين‌المللي، اساس‏نامة ملل‌متحد و قطع‏نامه‌هايش به مبارزه‌جويي پرداخته و ضمن استهزاء هرگونه ابتكار عمل ميانجي‌گري، ابتكار عمل عراق مبني بر آتش‌بس و اجراي يك صلح عادلانه و شرافت‏مندانه از طرفين مذاكره كه ضامن حقوق مشروع طرفين باشد را نيز تحقير مي‌كند‏. در پايان به ايران هشدار داده شده‏است كه اگر در جنگ خود عليه عراق پافشاري كند، كشورهاي عرب احتمالاً به سوي تجديدنظر در رابطة خود با ايران كشيده خواهند شد و در نتيجه، تدابيري اتخاذ خواهند كرد كه مجبور به اعمال آن باشند.»[۲۳] دربارة بخش اصلي مورد دوم مندرج در قطع‌نامة اجلاس فوق‌العادة سران اتحادية عرب، يعني مسئله فلسطين، در حالي‌كه اين اجلاس به‌طور رسمي براي بررسي آخرين وضعيت مسئله فلسطين تشكيل شده‏بود، اما در اين‌باره بدون نتايج و تصميمات مشخص جديدي به كار خود پايان داد! آسوشيتدپرس از مراكش گزارش داد: «اجلاس سران عرب امروز با طرح ضرورت اتفاق آراء دربارة طرح صلح با اسرائيل، نتوانستند طرح شاه‏حسين را مورد تأييد قرار دهند. "حسين" شاه اردن از اجلاس دو روزة سران عرب خواسته بود تا از طرح صلح اردني - فلسطيني به مثابة راه‏حل نهايي حمايت كنند، اما كنفرانس برخلاف خواستة شاه حسين از طرح اجلاس اتحادية عرب 1982 در "فاس" مراكش حمايت كرد. طرح فاس خواستار هم‏زيستي مسالمت‌آميز دولت‌هاي منطقه و دولت مستقل فلسطيني است. در طرح فاس، بيت‌المقدس به‌عنوان پايتخت مطرح شده‏است، اما طرح صلح اردني - فلسطيني فقط دولت فلسطيني با كنفدراسيون با اردن را مطرح مي‌كند و در رابطه با بيت‌المقدس به جزئيات نمي‌پردازد. "حسن دوم" شاه مراكش به منظور بحث دربارة قضية فلسطين، توافق اردن - ساف و بررسي اتحاد اعراب برپايي اين اجلاس اضطراري را پيشنهاد كرده‏بود. البته، اگر چه اجلاس بر طرح فاس اصرار ورزيده اما با اين همه، درها را بر روي ابتكار صلح اردني - فلسطيني عرفات و شاه حسين نبسته است. بيانية نهايي اجلاس در عين حال خواستار برپايي يك كنفرانس بين‌المللي با حضور امريكا، شوروي و سازمان آزادي‌بخش فلسطين شده‏است. براساس خواست اجلاس، اين كنفرانس بايد در چارچوب سازمان‌ملل و تحت سرپرستي آن برگزار گردد. لازم به يادآوري است كه شوروي و سوريه با برپايي چنين كنفرانسي موافق و امريكا و اسرائيل با آن مخالف هستند.»[۲۴]

گزارش- 550

بازتاب تصميمات كنفرانس سران عرب در نزد دو طرف جنگ (ايران و عراق) كاملاً متفاوت است: عراق به حداكثر خواسته‌هاي خود رسيده است، هر چند در تحميل خواسته‌هاي خود به ايران باز هم راه‏حل فوري يا حتي كوتاه مدتي پيش رو نمي‌بيند. از سوي ديگر، در ايران، "هاشمي‌رفسنجاني" رئيس مجلس شوراي اسلامي - كه بعد از امام، فرمانده عالي جنگ و قدرت‏مندترين شخصيت نظام محسوب مي‌شود - در خطبه‌هاي نمازجمعه به شدت گردانندگان اجلاس و نتايج آن را محكوم كرد. وي به هم‏زماني كنفرانس سران عرب و مانور "ستارة درخشان" امريكايي‌ها در مصر اشاره كرد و اين اجلاس را عامل تفرقه بين مسلمانان و در جهت سازش با اسرائيل دانست: «كنفرانس سران عرب بايد براي حل مشكل دنياي عرب تشكيل شود، اما متأسفانه سران اين كشورها به جاي حل مشكل، ايجاد مشكل مي‌كنند. عده‌اي از مرتجعين و محافظه‌كاران جمع شده‌اند تا در مورد سازش با اسرائيل و امضاء كمپ ديويد، كلاه گذاشتن بر سر مردم لبنان، محكوم كردن نيروهاي مترقي و مبارزات مردم و ميدان دادن به نيروهاي مرتجع، بحث و گفت‌وگو كنند. ما متأسفيم در موقعي كه دنياي عرب و اسلام احتياج به وحدت دارد، كنفرانسي تشكيل شده كه موجب تفرقه است و راه كج مي‌روند. از طرف ديگر، در كنار كنفرانس سران عرب، امريكايي‌ها در مصر در حال انجام مانور ستارة درخشان هستند و متأسفانه وضع بدي بر دنياي عرب حاكم است.»[۲۵]

گزارش- 551

امروز حجاج ايراني يك راه‏پيمايي در مدينه برگزار كردند. روزنامة كيهان دربارة اين راه‏پيمايي گزارش داد: «در راه‏پيمايي مدينة منوره كه از برابر بعثة حضرت امام آغاز و به جوار حرم شريف نبوي منتهي شد، انبوه مسلمانان در صفوف به هم فشرده شعار مقدس "اتحاد و وحدت اسلامي" را سردادند. در اين راه‏پيمايي كه با فريادهاي مرگ بر امريكا، مرگ بر شوروي، مرگ بر اسرائيل همراه بود، حجت‌الاسلام والمسلمين "كروبي" نمايندة امام در حج، طي سخناني با اشاره به جامعيت دستورات اسلام و تأكيد بر تفكيك‏ناپذيري دين و سياست در مكتب اسلام و نيز اين كه در كنار دستورات عبادي حج، به مسائل سياسي جهان اسلام بايد توجه شود، افزود: "حضور ميليون‌ها انسان در مكه و مدينه - مركز توحيد و وحي - بايد مبارزه و نبرد با شرك و كفر طاغوت و شيطان را در پي داشته باشند". سپس با اشاره به جنايات امريكا و توطئه‌هايش عليه مسلمانان، گفت: هر چه حركت‌هاي اسلامي قوي‌تر و نيرومند‌تر شود، امريكا تلاش و رذالتش بيش‏تر مي‌شود.»[۲۶] راديو اسرائيل نيز دربارة اولين تظاهرات حجاج ايراني در مدينه، گفت: «نخستين راه‏پيمايي سياسي زائران ايران، امروز در شهر مذهبي مدينه برگزار شد. نيروهاي امنيتي عربستان‌سعودي از دخالت در اين راه‏پيمايي خودداري ورزيدند و به احتمال قوي تظاهرات بدون هيچ‌گونه برخوردي پايان يافت. اين راه‏پيمايي نخستين تظاهرات سياسي زائران در مراسم حج بود و انتظار مي‌رود در ظرف هفته‌هايي كه تا پايان حج باقي مانده، تظاهرات متعدد ديگري نيز صورت گيرد.»[۲۷]

گزارش- 552

يك روزنامة هندي امروز دربارة تجهيز شدن عربستان‌سعودي به منظور برخورد با راه‏پيمايي حجاج ايراني، نوشت: «پاكستان با درخواست دولت عربستان‌سعودي مبني بر اعزام سربازان بيش‏تر به مكة معظمه و مدينة منوره به هنگام برگزاري مناسك حج براي مقابله با آشوب‌هاي احتمالي، موافقت نموده‏است.» روزنامة "هندوستان تايمز" سپس افزود كه يك تيپ از نيروهاي پاكستاني اكنون براي عزيمت به عربستان‌سعودي در حال آماده‏باش است. به نوشتة اين روزنامه، مقام‏هاي سعودي براي حفظ نظم و امنيت در هنگام برگزاري مناسك حج، كارشناسان امنيتي از شركت‌هاي خصوصي امريكا و آلمان غربي و فرانسه استخدام كرده‏است. "هندوستان تايمز" در جاي ديگر گزارش خود با اشاره به تعداد كثير زايران ايراني در مناسك حج امسال، ادعا كرده كه بعضي از آن‏ها در واقع "سرباز" هستند. در ادامة اين گزارش آمده‏است: «قبل از سفر 18 ماه مه "سعودالفيصل" وزير خارجة عربستان‌سعودي به ايران، گزارش شده‏است كه مقامات سعودي سلاح‌هايي كه از ايران و ليبي به‌طور قـاچاق به جده حمـل شده‏بود را كشف كرده‌اند.» اين روزنامه اشاره‌اي به منابع خبري خود نكرده‏است.[۲۸]



منابع و مآخذ روزشمار 1364/05/18

  1. سند شمارة 0630 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "عمليات قدس4" گزارش راوي عمليلات قدس 4 (علي مژدهي)، صص 34 تا 36.
  2. سند شمارة 200034 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، 21/5/1364، ص‏1.
  3. سند شمارة 200035 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، 22/5/1364، ص1.
  4. سند شمارة 200036 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، 23/5/1364، ص1.
  5. روزنامة كيهان، 21/5/1364، ص 34، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از بن، 18/5/1364.
  6. سند شمارة 238525 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، 31/5/1364، ص 73.
  7. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه"، شمارة 144 (20/5/1364)، صص 16 و 17، راديو امريكا، 19/5/1364.
  8. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه"، شمارة 143 (19/5/1364)، ص 15، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از واشنگتن، 18/5/1364.
  9. همان، صص 15 و 16، واشنگتن - آسوشيتدپرس، 18/5/1364.
  10. دفتر سياسي نمايندگي امام در سپاه، نشرية "رويدادها"، شمارة 57 (29/5/1364)، ص 14.
  11. روزنامة كيهان، 19/5/1364، ص3.
  12. همان، واحد مركزي خبر، ص3.
  13. روزنامة كيهان، 20/5/1364، ص3، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، از باختران.
  14. روزنامة اطلاعات، 19/5/1364، ص2، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از لندن به نقل از روزنامه "تايمز" چاپ لندن.
  15. سند شمارة 200033 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، 20/5/1364.
  16. مأخذ 14، ص13.
  17. مأخذ 11، ص19، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.
  18. مأخذ 11، ص19.
  19. واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 17/5/1364، صص 1 تا 3، راديو امريكا، 16/5/1364، به نقل از نشرية "لوس‌آنجلس تايمز".
  20. واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 19/5/1364، صص 4 تا 7، راديو امريكا، 17/5/1364، به نقل از نشرية "لوس‌آنجلس تايمز".
  21. همان، صص 8 تا 11، راديو امريكا، 18/5/1364، به نقل از نشرية "لوس‌آنجلس تايمز".
  22. سند شمارة 0212258 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اسناد سياسي، 20/5/1364بخش ضميمه، صص 1 تا 4.
  23. مأخذ 8 ، ص3، كازابلانكا - خبرگزاري فرانسه، 18/5/1364.
  24. مأخذ 11، صص 1 و 24، كازابلانكا - آسوشيتدپرس.
  25. مأخذ 11، ص19.
  26. مأخذ 11، ص1.
  27. مأخذ 7، ص23، راديو اسرائيل، 19/5/1364.
  28. مأخذ 8 ، ص9، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از دهلي‌نو، 18/5/1364.