1365.03.05
| روزشمار جنگ سال 1365 1365.03.05 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | پنج خرداد |
| تاریخ شمسی | 1365.03.05 |
| تاریخ میلادی | 26 مه 1986 |
| تاریخ قمری | 16 رمضان 1406 |
گزارش - 1
1. تک نيروهاي لشكر41 ثارالله(ع) سپاه پاسداران در منطقه فاو عليه سنگر كمين دشمن و اجرای آتش توپخانه‌ای عراق در جبهه غرب به شهادت تعدادی از رزمندگان خودی انجاميد. ساعت 23 شامگاه روز جاری، نيروهاي لشكر41 ثارالله(ع) عليه كمين دشمن در نخل‌‌هاي كنار جاده البحار تك ايذايي اجرا كردند. به گزارش واحد اطلاعات قرارگاه كربلا، رزمندگان با استعداد 4 تيم ده نفره به‌طور كاملاً غافلگيرانه، به سنگر كمين نيروهايي از گردان يكم تيپ701 دشمن در فاصله 300 متري از خط مقدم حمله كردند و موفق شدند تعدادي از نيروهاي عراقي را كشته يا مجروح کنند و 18 نفر را به اسارت بگيرند. از نيروهاي خودي در اين عمليات فقط يك نفر شهيد شد. طبق گفته اسرا، آنان هيچ اطلاعي از عمليات رزمندگان نداشتند و آماده مقابله با آن نبودند، به همين دليل، در ابتدا نتوانستند حركت سريعي انجام دهند،[۱] اما در ادامه عملیات، عناصر دشمن به‌سرعت واکنش نشان دادند، بدين صورت كه ابتدا اقدام به اجراي آتش سنگين توپخانه كرده و سپس با انتقال سریع یک گردان نیروی تازه‌نفس، مبادرت به پاتک کردند. درنتيجه نيروهاي خودي پس از 4 ساعت درگيري در ساعت 3 بامداد، به مواضع خود بازگشتند. گفتنی است تلفات نیروی انسانی لشکر41 ثارالله(ع) در اجرای این تک محدود، شامل 5 شهید، یک مفقودالاثر و تعدادی مجروح بود.[۲] از سوي ديگر، خبرگزاری جمهوری اسلامی از باختران اعلام کرد که امروز، براثر اصابت یک گلوله توپ به خودروی حامل نیروهای رزمنده روی پل جمهوری در منطقه شیخ‌صله، 7 نفر از رزمندگان به شهادت رسیدند.[۳]
گزارش - 2
2. قرارگاه‌هاي حمزه سیدالشهدا(ع) و نجف سپاه پاسداران درخصوص تحرکات نظامی عراق در مناطق عملیاتی چوارتا و مهران - سومار - قصرشيرين هشدار دادند. درهمين‌حال، علاوه‌بر اجراي كمين نيروهاي عراقي در منطقه دهلران، مقامات نظامی عراق نيز از جبهه مهران بازديد و بر حفظ و نگهداري آن تأكيد كردند. بنا بر اعلام واحد اطلاعات قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، ارتش عراق تعداد 80 فروند بالگرد توپ‌دار و نفربر در پادگان چوارتا و اطراف آن مستقر كرده و قصد دارد در آينده بسيار نزديك بر روي ارتفاعات طلوي و سوركوه هلي‌برن كند و با پشتيباني يك تيپ پياده دست به اجراي عمليات بزند.[۴] درهمین‌حال واحد اطلاعات قرارگاه نجف2 در جبهه میانی از تحكيم مواضع پدافندي عراق در منطقه مهران و بازديد عدنان خيرالله وزير دفاع عراق، فرمانده لشكر17 عراق، و ديگر فرماندهان عراقي از تپه 270 در مهران و نیز تقويت نيروهاي دشمن در جبهه عمومی مهران خبر داد. این واحد اطلاعاتی همچنین در ادامه، درخصوص تحركات عراق، ازجمله اعزام گشتي‌هاي شناسايي و انجام مراقبت هوايي در مناطقي چون مهران، سومار، صالح‌آباد، ميمك و قصرشيرين هشدار داد.[۵] به گفته واحد اطلاعات قرارگاه نجف2، اقدامات دشمن در جبهه‌های یادشده نشان‌دهنده تاکتیک دشمن براي فریب و غافلگیری نیروهای خودی است و هدف اصلي آن برنامه‌ريزي براي اجراي عمليات در منطقه فاو است. ضمن آنكه دشمن با اجراي عملیات‌های محدود، همچنان قصد بهره‌برداری تبلیغاتی و اعاده روحیه رزمی نیروهایش را دارد.[۶] از سويي استانداری ایلام نیز با استناد به گزارش فرماندهی منطقه دهلران اعلام کرد: «در ساعت 7:30 امروز، گشت پایگاه سه‌گلال که جهت تأمین سه‌گلال سه‌گره‌پشته به‌سمت ارتفاعات رفته بود با کمین دشمن برخورد کرد که درنتیجه یک نفر به شهادت [مي‌رسد] و 6 نفر اسیر می‌شوند و یک سرباز وظیفه موفق به فرار می‌شود.»[۷]
گزارش - 3
3. رئیس‌جمهور و فرمانده کل نیروهای مسلح عراق در دیدار با فرماندهان نظامی بر بازپس‌گیری فاو تأکید کرد. فرماندهی سپاه منطقه5 به نقل از خبرگزاری عراق اعلام کرد که امروز، صدام حسین رئیس‌جمهور عراق، با عده‌ای از افسران لشکر7 - که مأمور تنگ‌ترکردن محاصره نیروهای ایرانی در شبه‌جزیره فاو بود - ملاقات و درباره فراهم‌آوردن زمینه حمله نهایی براي آزادسازی فاو با آنها گفت‌وگو كرد.[۸] لازم به ذكر است پيش از اين، منبع مذكور اعلام كرده بود كه «سپهبد بازنشسته سعيد حمود كه جديداً به ارتش عراق بازگشته است مسئوليت آزادي فاو را برعهده گرفته. اين فرمانده سابقه سركوب معارضين كرد در كردستان عراق را داشته و اعلام نموده بهترين راه براي آزادي فاو اين است كه فعلاً پاتك‌ها به فاو متوقف گردد و نيروهاي ايراني را در جاهاي (مناطق) ديگر مشغول نماييم.»[۹] همچنين راديو بغداد به نقل از سرهنگ ستاد عبدالامير ساعدي يكي از فرماندهان ارتش عراق در منطقه سپاه دوم در مهران، گفت: «نيروهاي عراق تمام شهر مهران و روستاهاي اطراف و بلندي‌هاي اين منطقه را در دست دارند و نيروها آماده هستند در شرايطي كه فرمانده كل قوا دستور پيشروي دهند بيشتر وارد خاك ايران شوند.» سرهنگ دوم عبدالامير ساعدي در ادامه اين مصاحبه گفت: هيچ نيرويي قادر نيست نيروهاي عراق را از اين منطقه عقب براند و پرچم پرافتخار عراق در اين منطقه همچنان به حالت اهتزاز باقي خواهد ماند.[۱۰] عبدالامير فضعل سامر فرمانده گردان تانك در منطقه مهران نيز در گفت‌وگو با راديو بغداد ادعا كرد كه هرگز از مهران خارج نخواهند شد. وي با اشاره به اينكه وسعت منطقه اشغال‌شده مهران چندين برابر وسعت منطقه فاو است، به صدام حسين رئيس‌جمهور عراق، قول داد تازماني‌كه ايرانيها از شهر فاو خارج نشوند، نيروهاي تحت‌امرش مواضع اشغالي در مهران را با دست آهنين حفظ خواهند كرد و چنانچه ايران اصرار به ماندن در فاو داشته باشد، به شهرهاي ديگر حمله و آنها را تصرف خواهند كرد.[۱۱]
گزارش - 4
4. جانشين فرمانده نيروي زميني سپاه با حضور در پادگان پيرانشهر و ديدار با فرماندهان يگانها در منطقه حاج‌عمران از خدمات و مقاومت آنها تجليل كرد و صلابت و قدرت رزمندگان در پيكار با دشمن در اين منطقه را مايه سرشكستگي سياسي و نظامي عراق دانست. رحيم صفوي جانشين فرمانده نيروي زميني سپاه، درباره تأثير همكاري سپاه و ارتش در جبهه حاج‌عمران خاطرنشان کرد که در اين عمليات دست فرمانده تيپ ارتش در دست فرمانده تيپ سپاه گذاشته شد، يعني اين مسئله در جمهوري اسلامي تثبيت شد كه ارتش ما ميتواند با ارتش عراق بجنگد اگر انهدام دشمن را به همین شيوه که در منطقه حاج‌عمران انجام شد ادامه بدهيم و دشمن در ما صلابت و قوت ببيند، وقتي رزمندگان حمله مي‌‌كنند منهدم ميشود و دست از اين راهبرد جديدش خواهد كشيد. چون براي دشمن انهدام قابل‌قبول نيست. جانشين فرمانده نيروي زميني سپاه حمله عراق به حاج‌عمران را اقدامي سياسي خواند و گفت: تصرف ارتفاع 2519 به تنهايي هدف عراق نبوده، بلکه دشمن ميخواهد از آن فيلم تهيه كند و بفرستد روي آنتن بين‌المللي و به دنيا بگويد ما پادگان حاج‌عمران را از دست ايرانيها گرفتيم، زيرا نرسيدن به پادگان حاج‌عمران برای عراقی‌ها يعني شكست؛ شكست سياسي و شكست نظامي عراق همين است كه نتوانست فيلم حاج‌عمران را در تلويزيون خودش نشان بدهد. مردم عراق هم مي‌‌دانند كه وقتي حاج‌عمران را نشان نداد، يعني در عمليات حاج‌عمران شكست خورده است. چرا اينقدر توپخانه آورد؟ چرا هواپيماهايش در 170 سورتي پرواز منطقه را بمباران كردند؟ چون فشار روي دشمن زياد بود. اينكه ميبينيد اين‌‌همه بالگرد از دشمن منهدم شد و بازهم دشمن ادامه می‌دهد چون از شکست ناراحت است. همان‌طور كه ميبينيد اينقدر كه اينجا را بمباران كرد، مهران را بمباران نكرده، معلوم است كه اينجا شما خيلي به دشمن فشار آورديد.[۱۲] شایان ذکر است طبق آخرین گزارش در منطقه حاج‌عمران، دشمن همچنان ارتفاع 2519 و ارتفاع شهيد صدر را دراختيار دارد و بااينكه نيروهاي خودي چندين مرتبه در اين ارتفاعات پاتك كرده‌اند و اين دو قله چند مرتبه دست‌به‌دست شده است، اما همچنان نیروهای عراقی بر آن مسلط هستند.[۱۳]
گزارش - 5
5. درپي افزايش تهديدات امريكا در خلیج‌فارس، فرماندهي كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي دستور آمادگي، تقويت و توسعه سازمان پدافند دريايي را ابلاغ كرد. باتوجه‌به اظهارات تحريك‌آميز و تهديدات امريكا و حساسيت موقعيت جزيره بوموسي در خليج‌فارس، امروز، محسن رضايي فرمانده كل سپاه پاسداران، در نامهاي محرمانه به نيروي دريايي سپاه پاسداران دستور داد ترتيبي اتخاذ شود كه اقدامات لازم براي آماده‌ساختن عوامل پدافندي مناسب در جزيره بوموسي و مجهزساختن آن به يگان، به‌منظور مقابله احتمالي با هرگونه تجاوز امريكا، انجام پذيرد.[۱۴]
گزارش - 6
6. تيپ هفتم موشکی الحديد ضمن شناسايي مناطقي براي ايجاد پايگاه موشكي، احداث آن را منوط به دريافت تجهيزات راداري جديدتر اعلام كرد. حسن تهراني مقدم فرمانده تيپ الحديد، امروز در گزارشی به فرماندهی نیروی زمینی سپاه پاسداران اقدامات این تيپ* را درزمينه شناسايي و مكان‌يابي براي احداث پايگاه موشكي تشريح كرد. وی در اين گزارش اعلام كرده است كه برای احداث پايگاه موشكي در منطقه عمومي اهواز ـ اميديه مختصات منطقه به‌طور كامل شناسايي و ازنظر آماده‌‌سازي مهندسي و نقشه‌‌برداري مواضع، اقدامات لازم صورت گرفته است و در منطقه عمومي بوشهر ـ خورموج، موضع پرتاب، شناسایی و اقدامات مربوط به تجهیز موضع و نقشه‌برداری درحال انجام است. همچنين تجهيزات حمل سكوي پرتاب و موشك در مسافت‌‌هاي طولاني به‌همت پرسنل اين تيپ طراحي و ساخته شده است. تهراني مقدم در خاتمه گزارش با يادآوري ازكارافتادن سيستم رادار موشكي و نبود ايستگاه‌هاي هواشناسي جو بالا در اهواز و بوشهر تصريح كرده است: تا جايگزين‌شدن رادار هواسنجي مدرن‌‌تر (از نوع ماروتين) اجراي مأموريت درخواستي در مناطق مذكور ميسر نمي‌باشد.[۱۵]
گزارش - 7
7. امروز، درحالي مقر فرماندهي عراق در شمال بصره هدف حمله هواپيماهاي جنگنده ايران قرار گرفت كه هواپیماهای عراقی با تجاوز به حریم هوایی ایران، پايگاه پل قطور، روستاي قره‌داغ، پادگان عين‌خوش و پادگان حميد را بمباران کردند. حريم هوايي شهر ايلام و منطقه پادگان جلديان هم موردتجاوز هواپيماهاي دشمن قرار گرفتند. يك فروند جنگنده عراقي نیز در منطقه شرهاني با آتش پدافند هوايي سرنگون شد. بنا بر اعلام ستاد مشترك ارتش، ساعت 9:35 صبح امروز، چند فروند هواپيماي شكاري بمب‌افكن نيروي هوايي ایران، محل تجمع نيروهاي زرهي عراق در اطراف جاده الكميت در شمال بصره را بمباران كرده و سالم به پايگاه‌هاي خود بازگشتند.[۱۶] به گزارش ركن2 ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي، در ساعت 13:26 امروز، پايگاه پل قطور موردحمله 6 فروند هواپيماي دشمن قرار گرفت كه درنتيجه به آسايشگاه، اتاق فرماندهي بي‌سيم و آشپزخانه پايگاه و كليه خودروهاي راه‌آهن خسارت وارد شد.[۱۷] به گفته فرماندهي سپاه خوي، درنتيجه اين بمباران 2 نفر از پرسنل نيروي هوايي، يك افسر، يك سرباز و 6 نفر از كارگران راه‌آهن شهيد و حدود 12 نفر از نيروهاي ژاندارمري راه‌آهن مجروح شدند و يك قبضه توپ ضدهوايي هم خسارت ديد.[۱۸] علاوه‌برآن 2 فروند هواپيماي متجاوز عراقي منطقه عملياتي والفجر2 (حاج‌عمران)، حوالي مواضع توپخانه نيروهاي خودي در تپه شهيد مقبلي (واقع در منطقه كهنه‌لاهيجان) و مواضع توپخانه 203 ميلي‌‌متري را بمباران كردند كه تلفات انسانی در بر نداشت و فقط يك قبضه از توپ‌ها آسيب ديد.[۱۹] همچنين بنا بر اعلام سپاه منطقه2 مريوان، براثر بمباران 5 روستا در منطقه قره‌داغ، حدود 10 نفر شهيد و تعدادي مجروح شدند كه بيشتر شهدا و مجروحان زن و كودك هستند.** [۲۰] از سويي هواپيماهاي عراقي امروز، در چند نوبت حريم هوايي پادگان جلديان، شهر ايلام و اروميه را مورد تجاوز قرار دادند، اما قبل از هرگونه اقدامي منطقه را ترك كردند.[۲۱] ستاد مشترک ارتش اعلام کرد: در ساعت 13:30، يك فروند جنگنده بمب‌افكن عراقي كه قصد بمباران مناطق عملياتي شرهاني را داشت هدف آتش پدافند هوايي يگان‌هاي نيروي زميني قرار گرفت و سرنگون شد.[۲۲] ارتش عراق ضمن اعتراف به سرنگوني يك فروند هواپيماي جنگنده آن كشور در خاك ايران، علت آن را وجود نقص فني اعلام كرد.[۲۳] راديو صوت‌الجماهير به نقل از اطلاعيه نظامي شماره 2240 فرماندهي كل نيروهاي مسلح عراق با اشاره به بمباران مناطق مذكور، اعلام كرد كه در نتيجه 99 مأموريت رزمي نيروي هوايي و 50 مأموريت هوانيروز، پادگان حميد نيز بمباران و خساراتي به آن وارد شد.[۲۴]
گزارش - 8
8. مصدومان بمباران شيميايي منطقه عملياتي مهران در باختران تحت‌درمان قرار گرفتند. درپي حمله هوايي روز گذشته عراق و بمباران شيميايي محل تجمع رزمندگان در منطقه صالح‌آباد (15 كيلومتري شهر مهران) 600 نفر از مجروحان در طول شب گذشته و امروز، به باختران منتقل شده و تحت‌درمان قرار گرفتند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي «حال 15 نفر از اين عده وخيم است كه براي معالجه به تهران منتقل مي‌شوند. ... به گفته پزشكان معالج نوع مواد شيميايي در بمباران روز گذشته گاز خردل و اعصاب بود.» چند تن از مصدومان در گفت‌وگو با اين خبرگزاري اظهار داشتند: «تعداد بمب‌ها به‌قدري زياد بود كه تمام منطقه را پوشاند و فرصت استفاده از ماسك براي همه فراهم نشد.» گفتني است در حمله شيميايي عراق، يك گردان از ارتش و يگان‌هايي از لشكر21 امام رضا(ع) سپاه پاسداران هدف بمباران قرار گرفتند.[۲۵]
گزارش - 9
9. قرارگاه ستاد ناحيه2 سپاه رمضان، شيوه ارتباط و تردد آزاد و مستقل احزاب كرد عراقي براي نفوذ به كردستان عراق را اعلام كرد. از آنجا كه در استان‌هاي كردستان ايران و كردستان عراق برخي افراد بومي براي تأمين معيشت خود و خانواده‌شان در كار قاچاق بوده و به‌همين‌دليل آشنايي و تسلط زيادي به كوره‌راه‌هاي (راه‌هاي مخفي) خروج يا ورود به كشور مقابل را دارند، جلسه‌اي در تاريخ 13/2/1365، با حضور مسئولان قرارگاه رمضان و نيروهاي تحت‌امر در مريوان برگزار و مقرر شد تا از مهارت برخي از اين افراد كه سوء سابقه ندارند بهره گرفته شود و با اعتماد به عرق ملي، از كمك آنها به رزمندگان براي تردد بي‌خطر يا كم‌خطر به خاك كردستان عراق استفاده شود. دراين‌خصوص از ستاد ناحيه2 درخواست شد تا بررسي جامعي درباره موضوع انجام دهد. ازاين‌رو امروز، احمد كريمي فرمانده ستاد ناحيه2 سپاه در نامهاي به فرمانده قرارگاه رمضان نتيجه اقدامات انجام‌شده براي بررسي طرح شيوه ارتباط و تردد آزاد و مستقل احزاب براي نفوذ در خاك عراق*** را بدين شرح اعلام كرد: «به‌دنبال جلسه مورخه 13/2/1365، در مريوان درمورد ايجاد شبكه‌اي از افراد قاچاقچي، ولي مطمئن جهت ايجاد سيستم تردد و ارتباط و نقل‌وانتقال مخفي و مستقل از احزاب براي مواقع عادي و اضطراري، اعلام مي‌گردد كه براي اين كار محور اشكان، چومان را در نظر گرفته‌ايم، اما براي تردد آزاد همراه قاچاقچي همان‌‌طوركه قبلاً اعلام شده مبلغ پنج‌هزار دينار و سي‌هزار تومان و لوازم كاري مثل قاطر موردنياز است كه درمورد پرداخت مبلغ مذكور دستور لازم را صادر فرماييد.»[۲۶]
گزارش - 10
10. امروز، شهرهاي مريوان و سنندج صحنه درگيري نيروهاي خودي با عناصر ضدانقلاب بود. همچنين ربودن جوانان بومي منطقه، تلاش براي مين‌گذاري در جاده‌هاي مواصلاتي، همکاری منافقین با نظامیان عراقی دراین‌مورد و انتقال مهمات به روستاها براي حمله به پايگاه‌ها از ديگر فعاليت‌هاي گروه‌هاي ضدانقلاب در منطقه بوده است. بنا بر اعلام فرماندهي سپاه ناحيه كردستان و فرماندار شهرستان مريوان، ساعت 3 بامداد، گروهي از عناصر حزب دمكرات به استعداد 50 نفر كه عضو مالبند يك هيز زريوار بودند به پايگاه مقاومت روستاي انجینه و پايگاه مقاومت روستاي رزاب از توابع مريوان حمله كردند. پس از يك ساعت درگيري و رسيدن نيروهاي گروه ضربت سپاه سروآباد، عناصر ضدانقلاب متواري شدند. در اين درگيري 3 نفر از نيروهاي خودي مجروح و به گفته اهالي 3 نفر از ضدانقلابيون كشته شدند.[۲۷] شهرباني استان كردستان نيز از درگيري بين نيروهاي خودي و عوامل حزب دمكرات در روستاي تژمار واقع در محور سروآباد از توابع مريوان خبر داد كه درنتيجه آن يكي از نيروهاي خودي مجروح شده است.[۲۸] در سنندج هم چته‌هايي از گروهك كومه‌له در شامگاه روز جاري، به پايگاه مقاومت بازي‌رباب محور ديواندره حمله كردند و ضمن انهدام پايگاه و غارت اموال آن، 2 نفر از نيروهاي خودي را شهيد و 2 نفر را مجروح کردند و 3 نفر را به اسارت بردند.[۲۹] همچنين به‌دنبال تهديد گروهك‌هاي ضدانقلاب در سطح استان كردستان مبني‌بر برخورد با جواناني كه قصد رفتن به خدمت سربازي دارند، امروز، تعدادي از عوامل گروهك كومه‌له مسلح به سلاح‌هاي سبك و خمپاره‌انداز به روستاي سفيده از توابع مريوان رفته و 3 نفر از اهالي روستاي چومان از توابع اين شهرستان را كه تصميم گرفته بودند خود را براي خدمت سربازي معرفي كنند به اسارت گرفتند.[۳۰] اطلاعات ستاد سپاه ناحيه كردستان نیز با اشاره به تردد تعدادي از چته‌هاي كومه‌له از گردان شوان كه همراه 4 قاطر با بار مهمات در روستاي كلك از توابع بيجار به سر مي‌برند، هشدار داد كه چته‌هاي اين گروه قصد دارند عمليات‌هايي بر روي پايگاه‌هاي نزديك به شهرهاي سنندج، بيجار و ديواندره اجرا كرده و هم‌زمان با حمله به اين پايگاه‌ها، چند ماشين را به آتش بكشند و در نزديك شهرها اجراي كمين كنند.[۳۱] از سويي درپي افزايش ارتباط و همكاري عناصر سازمان مجاهدين خلق ايران (منافقين) با ارتش عراق، حدود 35 نفر از منافقین با 9 رأس قاطر و تعدادي مين ضدنفر و ضد تانك در منطقه ميسك از توابع بانه در نوار مرزي خاك عراق مستقر شده و قصد دارند با همكاري ارتش بعث جاده نظامي سوركوه و حوالي كوه گمو را مين‌گذاري كنند.[۳۲]
گزارش - 11
11. در جريان 3 درگيري جداگانه معارضين كرد عراقي با نيروهاي نظامي عراق، هر دو طرف متحمل تلفات و خساراتي شدند. در اين درگيري‌ها تعدادي از نظاميان عراقي به اسارت كردها درآمدند و تعدادي خود را تسليم كردند. درهمين‌حال، ارتش بعث يك فرمانده خود را به‌دليل خودداري از جنگ با كردها اعدام كرد. برپايه گزارش نماينده حزب دمكرات كردستان عراق به فرماندهي تيپ3 نوهد، نيروهايي از پيشمرگان اين حزب در منطقه عقره، در يك عمليات نفوذي به محل تجمع زره‌پوش‌هاي ارتش بعثي در جاده دهوك ـ زاوتيه هجوم بردند و ضمن كشتن افراد و انهدام تجهيزات آنها، جاده مزبور را به كنترل خود درآوردند. سپس نيروهاي مكانيزه دشمن به‌تلافي اين درگيري به روستاي صاركه در يك‌كيلومتري پادگان كفاسن از توابع منطقه بادگيرا، يورش بردند و پس از انهدام مسجد روستا و برخي منازل مسكوني، شماري از دام‌هاي اهالي را کشته و خسارت‌هايي را به مزارع روستائيان وارد آوردند.[۳۳] همچنين در روز جاري، گروهي از نظاميان رژيم بعثي عراق كه قصد شناسايي منطقه گمو را داشتند در بين راه با نيروهاي حزب اتحاديه ميهني كردستان عراق (طالباني‌ها) درگير و با به‌جاگذاشتن چند كشته، مجبور به ترك منطقه شدند.[۳۴] روزنامه کیهان در شماره امروز خود به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي گزارش داد: در سومين درگيري، انقلابيون مسلمان كرد عراقي با حمله به پايگاه لهيبان واقع در بخش سركوله در شمال عراق اين پايگاه را منهدم كردند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، در اين حمله تعدادي از نظاميان عراقي زخمي و 7 تن از آنها كشته شدند. ضمن آنكه پيشمرگان مسلمان كرد عراقي در چند روز اخير، با نفوذ به روستاي راكا محل استقرار نيروهاي بعثي عراق در بخشداري الگوش، 15 تن از عوامل بعثي را به اسارت گرفتند. درهمين‌حال رژيم بعثي عراق كه نگران اوضاع شمال اين كشور است، مي‌كوشد با مين‌گذاري در مسير جاده‌هاي روستايي ايجاد رعب و وحشت كند. گفتني است براثر انفجار يكي از اين مين‌ها در مسير جاده برهوله تا دليجان در بخشداري باطوقه، يك روستايي كشته شد. درهمین‌حال، به گزارش روزنامه كيهان، «يك گروهان از نيروهاي رژيم بعثي به فرماندهي يونس باويل در منطقه اربيل خود را تسليم پيشمرگان كرد كردند.» همچنين خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از منابع خبري در داخل عراق اعلام كرد كه ارتش بعث عراق يك فرمانده گردان به نام شيخ لطيف برزنجي را كه از حمله به منطقه شاخ شميران در شمال عراق سرپيچي كرده بود در يك‌كيلومتري شهر سيدصادق در منطقه سراي صبحانه، اعدام كرده است.[۳۵]
گزارش - 12
12. پس از گذشت دو هفته از تصرف شهر منگيش به‌دست كردهاي معارض عراق، امروز، جمعي از خبرنگاران وارد اين شهر شدند. به گفته خبرنگاران، بااينكه رژيم عراق به دستگيري و توبيخ رهبران كرد معارض عراقي به‌دليل مخالفت با دولت يا سرپيچي از همكاري با ارتش ادامه مي‌دهد، اما درهمين‌حال به‌منظور جلب حمايت آنها براي مشاركت در جنگ با ايران، هزينه گزافي را به برخي از رهبران گروه‌هاي كرد پرداخت مي‌كند. به گزارش راديو بي‌بي‌سي، رژيم عراق عده‌اي از خبرنگاران خارجي را به منگيش برد**** تا نشان دهد ادعاي نيروهاي حزب دمكرات كردستان عراق (به رهبري مسعود بارزاني) مبني‌بر تصرف اين شهر، كذب بوده و علاوه‌براينكه اين منطقه در كنترل نيروهاي عراق است، يك فرمانده ارتش عراق نيز مأمور حفظ نظم و امنيت در اين دهكده دورافتاده شده است. بي‌بي‌سي در ادامه گزارش خود به نحوه برخورد دوگانه رژيم عراق با مخالفان كرد پرداخت و درخصوص برخورد انفعالي با كردها از يك‌سو و شيوه جلب همكاري آنها براي مشاركت در جنگ با ايران از سوي ديگر گفت كه رژيم عراق رهبر يك ايل پانصدنفري در منگيش به نام جعفر رسفكي را كه حاضر نشده است در ضدحمله عراق عليه ايران در نواحي شرق كردستان عراق، همراه نيروهاي ارتش عراق بجنگد، توبيخ كرد. دراين‌ارتباط سرتيپ محمد طه، رسفكي را خائن و جاني خواند، زيرا معتقد است وي از همكاري با ارتش عراق در جبهه كردستان سر باز زده و از سيزده تا هفدهم مارس (22 تا 29 اسفندماه 1364) از دهكده خود خارج نشده و مردم اين ناحيه را به سرپيچي از اوامر دولت دعوت كرده است. سرتيپ محمد طه، با تكذيب مخالفت اكثر مردم كردستان با رژيم بعثي افزود: «كميت كردهاي عراق تقريباً سه و نيم ميليون نفر، يعني 17 درصد كل جمعيت عراق است كه در تهاجم اخير در جبهه شمالي جنگ، از كردهاي عراق خواسته شده تا با كردهاي معارض دولت عراق (اتحاديه ميهني كردستان و حزب دمكرات كردستان) كه تحت‌حمايت ايران هستند، بجنگند.» به گفته طه، «كردهاي ايراني و عراق هدف مشتركي دارند و هردو خواستار ايجاد يك جمهوري خودمختارند.» راديو بي‌بي‌سي در ادامه گزارش، تهاجم نيروهاي عراق به چوارتا و سليمانيه در چند هفته اخير را بسيار موفقيت‌آميز خواند و درباره علت اين امر به نقل از كارشناسان نظامي غرب گفت: «رژيم عراق به ايل‌هاي محلي براي تصرف ارتفاعات كوهستاني در اين منطقه پول هنگفتي مي‌پردازد. گفته ميشود كه نرخ تصرف هر قله كوه نيم‌ميليون دينار عراقي يا يك ميليون دلار به نرخ رسمي ارز است.» بي‌بي‌سي افزود: «مقامات حزب بعث عراق در شمال اين كشور انتشار چنين گزارش‌هايي را تكذيب كردند و گفتند كه كردهاي عراقي وفادار به دولت هستند و براي اينكه با دولت بجنگند پول نمي‌خواهند.»[۳۶] خبرگزاري فرانسه نيز در گزارش خود اعلام كرد: «محمد حمزه نماينده حزب بعث در منگيش مدعي شد كه اوضاع در كنترل نيروهاي دولتي و وضع كاملاً عادي است.»[۳۷] سرتيپ محمد توفيق يك فرمانده ارتش عراق خاطرنشان كرد: «نيروهاي عراق يك يورش به سركردگي جعفر باسيلكي در دهكده منگيش واقع در شمال منطقه كردنشين عراق را سركوب كرده‌اند.» به گفته آسوشيتدپرس اين افسر عراقي گفت: «منگيش در 17 ماه مي (17 ارديبهشت‌ماه) از دست شورشيان خارج شده است.» اين افسر درباره سابقه عملكرد باسيلكي افزود: «حزب دمكرات كردستان به رهبري مسعود بارزاني پيشنهاد كمك به باسيلكي داده بود.» وي از باسيلكي به‌عنوان يك فرد مزاحم ياد كرد و گفت: «زماني او يك گروه رزمنده كرد طرف‌دار ارتش عراق را فرماندهي مي‌كرد، ولي يك بار (حدود سه، چهار ماه پيش) از اطاعت دستورات ارتش سر باز زد و ما تلاش كرديم مسئله را ازطريق صلح‌آميز حل كنيم، ولي باسيلكي پيشنهاد را رد كرد.» توفيق در ادامه گفت: «هم‌اكنون حدود 15 تن از پيروان باسيلكي به كوهستان‌ها متواري شدند و بقيه به نيروهاي ميليشاي محلي در اين ناحيه پيوسته‌اند.»[۳۸] اين درحالي است كه مسعود بارزاني رهبر حزب دمكرات كردستان عراق، در گفت‌وگو با روزنامه واشنگتن پست در دمشق اعلام كرده بود: «پيشمرگان كرد عراقي در درگيري با نظاميان رژيم بعثي در منطقه منگيش 1599 [تن] را اسير كرده‌اند كه بزرگ‌ترين پيروزي طي 25 سال مبارزه با رژيم است.»***** خبرگزاري فرانسه در ادامه اين خبر به نقل از يك سخنگوي اين حزب با اشاره به عمليات در منگيش در 25 ارديبهشت‌ماه سال‌جاري گفت: «جنگجويان كرد در اين عمليات 800 سرباز عراقي را كشتند.»[۳۹] خبرگزاري آسوشيتدپرس در گزارش خود با ادعاي حمايت و پشتيباني ليبي و ايران از كردهاي طرف‌دار بارزاني گفت: «نيروهاي حزب دمكرات كردستان عراق قصد افزايش‌دادن عمليات نظامي در شمال عراق را دارند تا رهبري عراق نيروهاي خود را از جنوب و جبهه مركزي، متوجه شمال سازد.»[۴۰]
گزارش - 13
13. مك فارلين مشاور ويژه رئيس‌جمهور امريكا و هيئت همراه وي امروز، موفق به ملاقات با مقامات جمهوري اسلامي نشدند. باوجود برنامه‌ريزي قبلي و تعيين شخص مذاكره‌كننده (دكتر هادي) با هيئت امريكايي به سرپرستي مك فارلين مشاور ويژه ريگان رئيس‌جمهور امريكا، امروز، به‌دليل مخالفت سران كشور براي مذاكره، ملاقاتي بين نمايندگان دو كشور انجام نشد. حجت‌الاسلام هاشمي رفسنجاني رئيس مجلس شوراي اسلامي، دراين‌باره در يادداشت‌هاي روزانه خود آورده است: «در منزل بودم، دكتر هادي و دكتر [حسن] روحاني آمدند و پس از توصيه آنها درمورد مسائل قابل‌بحث، قرار شد دكتر هادي با هيئت امريكايي مذاكره كند. عصر آمدند و گفتند مك فارلين ناراضي است و مدعي شده به او توهين شده است كه چرا مقامات با او حرف نمي‌زنند و چرا هديه‌اش را نمي‌پذيريم. او مي‌گويد اگر من براي خريد پوست گربه به روسيه بروم، گورباچف [رئيس‌جمهور شوروي] در روز دو بار با من ملاقات مي‌كند. دیشب، موضوعات مهمی را مطرح کرده‌اند که قابل گفت‌وگو است و مدعی‌اند که روسیه قصد حمله به ایران را دارد. بازهم موضوع قابل‌بحث را مشخص کردم و گفتم مانعی ندارد که دکتر هادی با همراهان او صحبت کند، ولی سران کشور ما ملاقات و مذاکره با آنها را نمی‌پذیرند. قرار شد به آنها بگویند به‌خاطر تخلف‌ها و بدقولی‌هایشان اعتماد به آنها نیست و تا عملاً جلب‌اعتماد نکنند مذاکره رسمی ممکن نیست، این نظر سران قوا است.»[۴۱]
گزارش - 14
14. نخست‌وزیر عامل پيروزي ملت مسلمان ايران و انقلاب اسلامي را در جهان و دربرابر استكبار، ايمان، مقاومت، ايثار مردم و روحيه شهادت‌طلبي ذكر كرد. در آستانه شب‌های قدر ميرحسين موسوي در اجتماع مردم جنوب تهران در مسجد جامع خزانه بخارایی به مقايسه وضعيت مسلمانان صدر اسلام و جنگ بدر با وضعيت كنوني جامعه پرداخت و گفت: «ملت مسلمان ايران امروز، بدون برخورداربودن از كمترين حمايت خارجي در مقايسه با عراق كه انواع سلاح‌هاي مختلف پيچيده ازسوي استكبار جهاني دراختيارش گذارده ميشود، توانسته تنها با تكيه بر ايمان فرزندان مسلمان خويش و شهادت‌طلبي، همان الگوي صدر اسلام را پياده كند و همچنان مقاوم و نستوه كليه فشارها و توطئه‌هاي آنها را خنثي نمايد.» ميرحسين موسوي در ادامه با اشاره به تلاش ديپلماتيك و رسانه‌اي خارجي براي برانگيختن افكارعمومي جامعه ايران و جهان عليه انقلاب افزود: «ازلحاظ سياسي نيز علي‌رغم حمايت‌هاي بي‌دريغ دشمنان از جريان‌هاي منحرف داخلي و تشكيل اتحاديه‌هاي نامقدس خارجي عليه ما و نيز اتفاق‌نظر سازمان‌هاي بين‌المللي براي محكوميت انقلاب و رفت‌وآمدها و ترددهاي مشكوك سياسي آنان، اما ملت ما با ايمان به‌دست‌آورده در مساجد و با ازخودگذشتگي و ايثار بر همه ترفندهاي سياسي دشمن غلبه مي‌كند و امروز، به بركت حضور مردم در صحنه، صدايي رساتر از صداي انقلاب اسلامي در جهان نيست.»[۴۲]
گزارش - 15
15. درحالي‌كه عزيمت نيروهاي رزمي و تخصصي از شهرهاي مختلف كشور به جبهه‌هاي جنگ ادامه دارد، سپاه پاسداران انقلاب اسلامي براي تأمين نيازمندي‌هاي جبهه به‌خصوص ازنظر نيروي انساني و با هدف تكميل استعداد لازم در پدافند و آفند در سراسر خطوط عملياتي طرح "لبيك يا امام" را پيشنهاد داد. به نوشته روزنامه كيهان، امروز، هفتمين كاروان لبيك يا امام شهرستان اليگودرز متشكل از نيروهاي داوطلب مردمي و گروهي از كارگران شهرداري؛ از اصفهان اكيپ‌هاي مجهز به امكانات راه‌سازي، سرويس‌كار و مكانيك؛ از بوكان يك گردان رزمي؛ از ارسنجان يك گروهان از رزمندگان بسيجي؛ از گنبدكاووس اولين كاروان پاسداران افتخاري سني و شيعه؛ 2 گردان از نيروهاي آموزش‌ديده چالوس و عده كثيري از نيروهاي رزمي تخصصي شهرهاي فريدن، سرخس، شيراز، شهركرد و جيرفت عازم جبهه‌هاي جنگ شدند.[۴۳] همچنين گروهي از اعضاي بسيج لامرد و اكيپي از ستاد پشتيباني جنگ استان گيلان و سمنان مركب از نيروهاي خدماتي، مهندسي رزمي، مكانيك و راننده ماشين‌آلات سنگين و سبك به جبهه‌هاي نبرد عزيمت كردند. فرمانده سپاه پاسداران سمنان ضمن بدرقه نيروهاي اعزامي اين شهرستان گفت: علاوه‌بر نيروهاي فوق نيروهاي آماده ديگري منتظر اعزام به جبهه مي‌باشند. وي با اشاره به تشكيل گردان‌هاي مستقل قائم - به‌منظور نگهباني از مرزها و آزادسازي يگان‌هاي عملياتي و آفندي - ابراز اميدواري كرد كه اولين گردان مستقل سپاه پاسداران سمنان دو هفته ديگر عازم جبهه‌ها شود.[۴۴] از سويي پس از اعلام نتيجه بررسي و برآورد نهايي فرماندهان سپاه پاسداران درباره نيروي موردنياز براي اجراي عمليات‌هاي آينده كه طبق آن به حدود 1000 گردان نيروي رزمي و خدمات رزم نياز است، سپاه كشوري طرحي را موسوم به "لبيك يا امام" براي رزم تا پايان سال 1365، پيشنهاد كرد تا برمبناي آن كليه مراكز مسئول اعم از داخل و خارج سپاه براي جذب و اعزام نيرو، برنامه‌ريزي و عمل كنند. ازاين‌رو فرمانده سپاه کشوري در نامهاي به فرماندهان نواحي سپاه ضمن اشاره به ضرورت تأمين نيرو براي جبهه‌ها درباره برآورد و استعداد موردنياز چنين تأکيد كرده است: «بحمدالله در سطح مسئولين مملکت اقدامات ارزنده‌اي جهت به‌کارگيري کليه امکانات مملکتي درارتباط‌با جنگ صورت گرفته است و آمادگي همه نوع همکاري را اعلام نموده‌اند. براي حل مسئله جنگ به‌صورت قاطع احتياج به تشکيل هزار گردان رزمي مي‌باشد که با ظرفيت موجود سپاه به‌لحاظ ضعف نيرو و امکانات، چنين امري فقط توسط سپاه، امري غيرممکن است و لازم است از امکانات و توان کل مملکت استفاده نمود و سپاه نقش هدايت، نظارت و کنترل را عهده‌دار باشد. موضوع مهمي که دراين‌رابطه مطرح است شناسايي امکانات موجود مردمي و دولتي و نحوه استفاده ناب از آنها مي‌باشد که کليه برادران موظف‌اند درارتباط‌با موضوعاتي چون شناسايي امکانات پذيرشي و گزينشي ادارات و نيروهاي مردمي و نحوه استفاده از آنها، آموزش، برطرف‌کردن عوامل و موانع جذب و تبليغات طرح‌هایی را پیاده کنند (و پیشنهاد دهند) که به موجب آن همواره استعداد لازم برای پدافند و آفند در سراسر خطوط تأمین گردد.»****** [۴۵]
گزارش - 16
16. كميته امداد امام خميني خواستار رسيدگي بيشتر به معيشت خانواده‌هاي مشمولان نظام‌وظيفه شد. به‌منظور تأمين معيشت خانواده‌هاي مشمولاني كه با اعزام به خدمت وظيفه، قدرت اداره معاش را از دست داده‌اند، سیدرضا نیری سرپرست كميته امداد امام خميني، در نامهاي به رياست‌جمهوري ضمن بيان اين نكته و با اشاره به نبود امكانات كافي در كميته امداد امام به‌لحاظ كثرت افراد تحت‌پوشش و نيز تأمين‌نشدن اين امكانات ازسوي مراجع مسئول، تقاضاي چاره‌انديشي و استمداد كرد. در بخشي از نامه مذكور آمده است: به‌سبب اهميت مسئله و به‌منظور رفع مشكلات خانواده‌هاي محروم و سيل توقعات بحق اين عزيزان مستمند در انتظار نشسته اين موضوع بارها از سال 1363، با مكاتبات لازم به مسئولان كشور اعلام شده كه تاكنون به‌دليل تأمين‌نشدن امكانات ازسوي مسئولان، كميته امداد نتوانسته اقدام مؤثري دراين‌زمينه انجام دهد، بنابراين خدمتگزاران اين نهاد در سراسر كشور تقاضاي استمداد دارند. انتظار مي‌رود در راستاي اهداف و سياست جمهوري اسلامي مبني‌بر تأمين رفاه اين خانواده‌ها و رفع نگراني برادران سرباز به‌ويژه در اين زمان كه در متن قانون نظام‌وظيفه نيز موردتوجه قرار گرفته است، با تصميم و دستوري كه صادر خواهيد كرد اقدام مناسبي براي خدمت و تأمين حداقل معيشت اين خانواده‌هاي محترم و جلوگيري از ضايعات و پيشامدهاي غيرمترقبه انجام پذيرد.******* [۴۶]
گزارش - 17
17. ارتش عراق براي ايجاد ناامني در سيستان‌وبلوچستان ايران تلاش مي‌كند. تلاش رژيم عراق براي ايجاد ناامني در ايران، محدود به منطقه كردستان و ارتباط با گروه‌هاي ضدانقلاب منطقه نمي‌شود. رئيس ستاد ناحيه سيستان‌وبلوچستان به نقل از ژاندارمري به پايگاه‌هاي نظامي منطقه درباره همكاري ارتش عراق با اشرار منطقه هشدار داد و گفت: حدود يك ماه قبل، 3 افسر عراقي همراه تعدادي از بلوچ‌هاي طرف‌دار محمد ميرلاشاري از مرز هنگ‌ويشاسك در پوشش لباس محلي وارد خاك جمهوري اسلامي شده و براي آموزش تفنگچيان محمدخان ميرلاشاري به منطقه لاشار رفته‌اند.[۴۷]
گزارش - 18
18. به نوشته يك روزنامه فرانسوي، ايران براي تجديد قرارداد استرداد مجرمان با فرانسه، از مدت‌ها قبل، پرونده ضدانقلابيون ايراني ساكن پاريس را تحويل مقامات فرانسه داده است. پس از پايان سفر هيئت ايراني به فرانسه روزنامه اومانيته ارگان حزب كمونيست فرانسه امروز، در مقاله‌اي درباره اين سفر نوشت: به نظر مي‌رسد كه مخالفان رژيم (امام) خميني در فرانسه بهاي عادي‌سازي روابط بين پاريس و تهران را مي‌پردازند. اومانيته با اشاره به 3 شرط ايران براي عادي‌سازي روابط خود با فرانسه به‌خصوص درباره شرط مربوط به استرداد يا اعمال حداكثر محدوديت عليه سازمان مجاهدين خلق (منافقين) به نقل از مشاور نخست‌وزير ايران افزود: «معيري فاش كرد كه پرونده‌هاي كساني كه به گفته وي ضدانقلابيون و تروريست ... مي‌باشند، چند ماه پيش به مقامات فرانسوي منتقل شده است و تهران دراين‌مورد خواستار به‌كاربستن يك قرارداد استرداد مي‌باشد كه در سال 1984، بين فرانسه و ايران به امضا رسيده است.» اومانيته در ادامه نوشت: «معيري تعداد پرونده‌هاي منتقل‌شده را مشخص نكرد، ولي تأييد كرد كه پرونده رهبر سازمان مجاهدين خلق (منافقين) مسعود رجوي، در زمره اين پرونده‌ها قرار دارد.»[۴۸]
گزارش - 19
19. با افزايش فشارهاي اقتصادي جنگ بر عراق، مسئولان اين كشور با سفر به هند و برزيل خواستار مهلت بيشتري براي بازپرداخت بدهي‌هاي خود شدند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از هند امروز، يك هيئت عراقي به سرپرستي معاون وزير كابينه رژيم عراق به‌منظور مذاكره با مقامات هندي درمورد موضوعات عمده بازپرداخت و وام‌هاي خارجي عراق وارد دهلي‌نو شد. هم‌زمان با اعزام اين هيئت راديو اسرائيل از سفر معاون اول نخست‌وزير عراق طه ياسين رمضان، به برزيل خبر داد.******** محور مذاكرات هيئت عراقي با مقامات هند بازپرداخت وام‌هاي معوقه به ميزان 68 ميليون دلار است كه اغلب مربوط به شركت‌هاي ساختماني هندي مي‌باشد. گفتني است كشور هند در كنار تركيه، ژاپن، يوگسلاوي و آلمان‌غربي يك وام‌دهنده عمده به عراق مي‌باشد، اما دراين‌ميان به‌طور مشخص بارها در معرض تعويق بازپرداخت وام قرار گرفته است. درحالي‌كه وام‌دهندگاني نظير فرانسه، ايتاليا و انگليس كمتر از ديگران با مشكل بازپرداخت روبه‌رو شده‌اند، زيرا اين كشورها ابزار راهبردي را دراختيار عراق قرار مي‌دهند.[۴۹]
گزارش - 20
20. كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج‌فارس بيش از 50 ميليارد دلار به عراق در جنگ با ايران كمك مالي كرده‌اند. به گفته راديو كلن آلمان، «[كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج‌فارس********] براثر گام‌هايي كه برداشتند، مقادير زيادي از پولشان در چارچوب پشتيباني از تلاش‌هاي جنگي عراق، نيست‌ونابود شد. اين كشورها از زمان آغاز جنگ بين ايران و عراق، بيش از 50 ميليارد دلار به‌صورت كمك‌هاي مالي بلاعوض يا به‌صورت اعتبارات مالي كه پرداخت اصل و فرع آن امري غيرممكن است دراختيار عراق قرار داده‌اند و چون از سال 1982، از ميزان مصرف نفت خام در جهان و درنتيجه از ميزان درآمدهاي ناشي‌از فروش آن كاسته شده، ادامه كمك‌هاي مالي كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج [فارس] به عراق مشكل بزرگي را براي بودجه عمراني آنها به‌وجود آورده است.»[۵۰]
گزارش - 21
21. تحلیل‌گر نشريه واشنگتن‌تايمز هدف حمله آينده ايران را تصرف جزيره بوبيان و شهر بصره ذكر كرد و احتمال استفاده عراق از تسليحات شيميايي را براي مقابله با حمله ايران، دور از انتظار ندانست. روزنامه كريستين ساينس مانيتور نيز ايران را خطري بالقوه عليه كشورهاي حوزه خليج‌فارس برشمرد. به‌دنبال جنگ رسانه‌اي عليه ايران و تحريك بيشتر دو كشور عربستان سعودي و كويت در تقابل سياسي با جمهوري اسلامي ايران روزنامه محافظه‌كار و راست‌گراي واشنگتن تايمز در بخش گزارش‌هاي جاسوسي خود با اشاره به اينكه عراق براي بازپس‌گيري بندر فاو به زانو درآمده است، خاطرنشان كرد: ايران طرح تهاجم وسيعي را شامل اشغال جزيره بوبيان كويت و تقسيم‌كردن عراق به 2 بخش با يك حمله دقيق‌تر به بندر بصره، برنامه‌ريزي كرده است. اين نشريه در ادامه بدون اشاره به اینکه اظهارات كمال خرازي رئیس ستاد تبلیغات جبهه و جنگ در چه زمان و مکانی ذکر شده است به نقل از وي نوشت: «قصد ايران تقسيم‌نمودن عراق به دو بخش و سپس برانداختن رژيم صدام حسين مي‌باشد. ... چنانچه ايرانيها موفق به فتح بصره شوند، رژيم صدام حسين به‌وضوح به خطر مي‌افتد.» واشنگتن تايمز در پايان به نقل از منابع خود در اروپا و غرب آسيا افزود: تهاجم اصلي ايران در اوايل ماه آينده مسيحي (اواسط خردادماه)، آغاز خواهد شد و احتمال دارد عراق با تسليحات شيميايي جديد و قوي‌تري با اين حمله مقابله كند.[۵۱] از سويي روزنامه كريستين ساينس مانيتور پرواز يك هواپيماي جنگي بر فراز پايانه مهم نفتي عربستان در سال 1982 را بهانه عمليات رواني قرار داده و دراين‌مورد نوشت: «گرچه هواپيماي ايراني كه بر فراز تأسيسات نفتي عربستان به پرواز درآمده، قصد خصمانه‌اي نداشت ... اما همين رويداد نمايانگر آسيب‌پذيري بزرگ‌ترين توليدكننده نفت خليج‌فارس دربرابر حملات نظامي احتمالي يك كشور ستيزه‌جو بود. ... [به‌ويژه آنكه عربستان] از حيث نيروي نظامي ضعيف است و اگر حمله هماهنگي از خارج به آن كشور شود، به عقيده تحليل‌گران [موقعيتش] شديداً به خطر مي‌افتد.» به گفته راديو امريكا، روزنامه كريستين ساينس مانيتور افزود: «نيروهاي مسلح ايران منظماً دارند قدرتي را كه در زمان شاه داشتند بازمي‌يابند كه اين قدرت اكنون متوجه مقابله با عراق است. فتح بندر فاو به‌وسيله نيروهاي ايران نشان مي‌دهد كه ايران اكنون به نظاميگري بيشتر اهميت مي‌دهد تا به حملات انتحاري و به‌كاربردن تعداد زيادي افراد شبه‌نظامي بي‌تجربه. ايران تدريجاً دارد در جنگ عليه همسايه خود امتياز كسب مي‌كند و با سماجت به ستيزه‌جويي خود مي‌افزايد. ... حقيقت اين است كه ايران ازلحاظ جمعيت و موقعيت جغرافيايي خود ميتواند ابرقدرت ناحيه باشد و اكنون دارد از اين وضعيت به‌نحوي‌كه هيچ‌كس خواهان آن نيست استفاده مي‌كند.» اين نشريه به نقل از جفري كمپ از مقامات پيشين اداره امنيت ملي امريكا در كاخ سفيد، اضافه كرده است: «عربستان سعودي درنهايت امر نمي‌تواند حريف ايران شود.»******** [۵۲]
گزارش - 22
22. روزنامه‌های امروز فرانسه نقش ایران و سوریه در آزادی احتمالی گروگان‌های فرانسوی در لبنان را موردتوجه قرار دادند. درپی برخی اطلاعات مندرج در روزنامه‌های لبنانی مبني‌بر آزادی زودهنگام تمام یا تعدادی از گروگان‌های فرانسوی و امریکایی رسانه‌های نوشتاری پاریس امروز، به تحليل نقش ایران و سوریه و رقبای این دو کشور درخصوص آزادی گروگان‌ها پرداختند. روزنامه لوکوتیدین دوپاری دراین‌باره نوشت: رهبران پاریس ازاین‌پس اطمینان دارند که تهران کلید اصلی آزادی گروگان‌هاست، ولی نقش سوریه را نیز ضروری می‌دانند. این روزنامه در تحلیلی دوپهلو ایران را مانع آزادی گروگان‌ها برشمرد و با یادآوری شکست تلاش‌های سوریه برای آزادکردن گروگان‌ها در پایان سال گذشته، مدعی شد ایران این شکست را فراهم کرده بود و فرانسویان هم متوجه شدند که سوریه به‌تنهایی قادر به هیچ کاری نیست به‌ویژه آنکه نفوذ این کشور در برخی از بخش‌های لبنان روزبه‌روز کاهش می‌یابد. بااین‌همه درحال‌حاضر به نفع سوریه است که گروگان‌های فرانسوی را هرچه زودتر آزاد کند، زیرا برخی کشورهای غربی دمشق را به همدستی با نهضت‌های تروریستی متهم کرده‌اند و آن کشور باید بدین‌وسیله از خود رفع اتهام كند.[۵۳] ضميمه گزارش589: تشريح اهداف كلي طرح "لبيك يا امام" سپاه پاسداران اهداف كلي كه در طرح "لبيك يا امام" مدنظر است بدين شرح مي‌باشد: 1. تأمين نيروهاي موردنياز يگان‌هاي رزمي به‌طور مستمر (با تفكيك نوع تخصص و مدت مأموريت). 2. سهميه‌بندي نيروهاي موردنياز يگانها بين شهرها و رده‌هاي مقاومت و ادارات و كارخانجات و اقشار و صنوف و... به‌طوري‌كه با نوبه‌بندي، نيروي مربوط به خود را طبق زمان‌بندي اعلام‌شده، تأمين كند. 3. مسئوليت‌دادن به مسئولان شهرها و رده‌هاي مقاومت بسيج و ادارات و كارخانجات در تأمين نيروهاي موردنياز جبهه و تشويق آنها. 4. ايجاد رقابت سالم بين شهرها و رده‌هاي مقاومت و ادارات و... در تأمين نيروهاي موردنياز جبهه‌ها. 5. ايجاد ارتباط منظم و مستمر بين يگان‌هاي احتياط قدس و يگان‌هاي رزمي سپاه به‌طوري‌كه با سهميه‌بندي بين گردان‌هاي قدس، استعداد گردان‌هاي رزمي تأمين شوند. 6. افزايش استعداد يگان رزمي سپاه و بالابردن كيفيت نيروهاي اعزامي. گفتني است پيش از اين طرح، فرماندهي سپاه پاسداران اقدام به برگزاري يك گردهمايي كرد كه در آن ضمن تحليل جنگ و وضعيت سازمان رزم سپاه پاسداران و نيز بررسي مشكلات موجود براي تأمين نيازمندي‌هاي جنگ هم‌زمان فرماندهان ديدگاه‌هاي خود را بيان كردند. در سند شماره 96709 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ كه به برنامه نيروي انساني يگان‌هاي رزم تا پايان سال 1365، مربوط ميشود اظهارات يكي از فرماندهان سپاه پاسداران ـ كه نام وي ذكر نشده ـ به تفصيل آمده است. اين فرمانده با تأكيد بر ضرورت تلاش بيشتر نواحي سپاه در جذب نيرو و نيز افزايش تعامل با دستگاه‌هاي اجرايي كشور درباره راهبرد نظامي سپاه براي تداوم جنگ گفت: «ما سه مرحله نظامي را درپيش داريم. مرحله اول سدكردن دشمن، مرحله دوم آزادكردن يگان‌هاي آفندي از پدافند و مرحله سوم برنامه‌ريزي نظامي براي انجام عملياتي بزرگ‌تر از فاو (والفجر8) يا انجام دو عمليات هم‌زمان كه هركدام مشابه فاو باشد. بدين جهت ما بايد تلاش خود را روي اين خط كاري تمركز دهيم. اگر تا ديروز، مسئله اين بود كه اين استراتژي جنگ را تا كي بايد ادامه بدهيم، امروز، بحث اين است كه با چه تواني و با چه ظرفي اين كشور را وارد جنگ كنيم؟ و چگونه بايستي اين كشور وارد جنگ شود؟ و برنامه‌ريزي اجرايي اين جنگ را بايستي چه كسي طراحي كند؟» اين فرمانده در ادامه با اشاره به اينكه اجراي عمليات‌هاي بزرگ در حد فاو امكانات و بودجه كافي ميخواهد و به‌تنهايي در توان سپاه نيست، افزود: «مسلم [است] كه سپاه نمي‌تواند به‌تنهايي راهبر جنگ باشد، لذا براي اين كار آقاي هاشمي رفسنجاني كه فرمانده جنگ است دستور داد تا يك ستاد اجرايي خاتم تشكيل شود. ستادي كه مسئوليت دارد براي كل كشور درارتباط‌با جنگ برنامه‌ريزي انجام دهد و براي چگونگي مشاركت دستگاه‌هاي اجرايي در جنگ اعم از نيرو، خدمات و امكانات برنامه‌ريزي كند. اين ستاد هم‌اكنون در شرف تشكيل است.» وي سپس با طرح اين سؤال كه چرا اين مسئوليت و نقش را به سپاه سپرده‌اند، اظهار داشت: «براي اينكه عمده كارهايي كه ميخواهد در جنگ صورت بگيرد درارتباط‌با نيروي مردمي است. يعني سازمان رزم؛ سازماني كه سازمانش كلاسيك نيست. ازاين‌رو مسئولين با دو مسئله مواجه بودند، يا بايستي كشور را دراختيار سپاه مي‌گذاشتند و سپاه مي‌آمد براي همه، براي مجلس، دولت و... برنامه‌ريزي مي‌كرد كه خب اين شدني نبود يا بايستي سپاه بيايد به مسئولين كمك كند و چگونه و به چه ميزان آنها اختيارات و توان خود را دراختيار سپاه قرار دهند. راه‌حل دوم انتخاب شد. بدين ترتيب سپاه در يك شأن و مسئوليت جديد قرار گرفت.» اين فرمانده با اشاره به نقش‌پذيري جديد در عرصه راهبري جنگ، خطاب به فرماندهان و مسئولان تصريح كرد: «ما بايد اولين كاري كه در اين جلسه (گردهمايي) مي‌كنيم اين باشد كه چه مسائلي را سپاه اجرا كند و چه اجرائياتي را بايد به‌عهده ارگان‌هاي ديگر واگذارد. به‌عنوان نمونه ما تمام آموزش‌هاي عمومي نظامي را مي‌توانيم واگذار كنيم. كمااينكه اين موضوع را با چهار تن از وزرا شامل وزير كار، علوم، كشور و آموزش‌وپرورش طرح كرديم و گفتيم كه ما مي‌خواهيم در كشور توسعه رزمي پيدا كنيم و احتياج به كمك شما داريم. خب، نظرات مختلف و خوبي دارند. وزير آموزش‌وپرورش مدعي بود كه ما ازطريق معلمين مي‌توانيم در كار گزينش و جذب نيرو كمك كنيم. وزير ديگر گفت ما حاضريم 25 درصد كارمندانمان را براي حضور در جبهه نوبه‌اي كنيم. خب اينها اگر بخواهند اين كار را بكنند، بسيار خوب است. چون همين الآن سپاه براي اينكه پاسدارهاي خودش را نوبه‌اي كند توان ندارد. يعني توان اجرايي ندارد. مرحله بعد رفتيم شرق تهران، روحانيت مبارز و شوراي اصناف آنها را پيدا كرديم و برايشان حرف زديم. ما به اين نتيجه رسيده‌ايم كه در سطح خارج از سپاه هم آدم‌هاي مدير و قوي هستند و اين وظيفه ماست كه طرح و برنامه‌اي ارائه دهيم كه گرد آن، تمام مديريت انقلاب در خدمت جنگ به كار گرفته شود. از الآن كه مسئولين مي‌خواهند به سپاه اهميت دهند و ديگران (نهاد و ارگان‌هاي دولتي) را دستشان را در دست ستاد خاتم بگذارند، نبايد صنفي برخورد كنيم. ما نمي‌توانيم جنگ مردمي كنيم، اما برنامه‌ريزي‌هايمان يك برنامه اداري خشك باشد. برنامه‌ريزي بايد متناسب با جنگ مردمي باشد، متناسب با استراتژي‌مان باشد.» اين فرمانده با انتقاد از نگرش برخي مسئولان مبني‌براينكه اگر سپاه بي‌رويه توسعه سازمان رزم دهد، كيفيتش پايين مي‌آيد، اضافه كرد: «مگر ما با كدام نيرو عمليات والفجر9 را انجام داديم، آيا كيفيت آنها، كيفيت بالايي بود. ما با همان تيپ‌هاي پدافندي و گردان‌هاي جندالله و تيپ‌هايي كه در كردستان بودند عمليات كرديم، اما چرا موفق شديم براي اينكه دشمن در دو نقطه (فاو و جاي ديگر) نمي‌تواند با ما بجنگد. دشمن تا قبل از فاو فهميده بود كه ما در يك نقطه مي‌جنگيم و او در عرض 20 كيلومتر مي‌آمد هرچه توپخانه داشت متمركز مي‌كرد. بدين ترتيب بچه‌هاي خوب مردم كه خودجوش به جبهه مي‌آمدند در بيست كيلومتر در معرض آسيب قرار مي‌گرفتند. حالا اگر ما توسعه سازمان دهيم و در دو يا چند نقطه بجنگيم دراين‌صورت دشمن با 2500 قبضه توپ در بيست كيلومتر آتش بريزد اثرش بيشتر است يا در سيصد كيلومتر؟» اين فرمانده در ادامه با اشاره به اينكه اگر در والفجر9 توسعه سازمان داشتيم به همه دستاوردها و اهداف عمليات دسترسي پيدا مي‌كرديم، افزود: «ما در آنجا سه گروهان از برادران ارتش داشتيم. برادران قسم مي‌خوردند كه اگر همين نيروها در والفجر9 عمل كرده بودند ما خط را راحت مي‌توانستيم حفظ كنيم. تا سه هفته، دشمن اصلاً جلوي منطقه والفجر9 تكان نخورد. اصلاً جان نداشت. شهر سليمانيه (عراق) باز بود. اگر دو تا لشكر [اضافه داشتيم] مي‌توانستيم به سليمانيه برسيم بچه‌ها تا 14، 15 روز مي‌گفتند دو تا لشكر بفرستيد.» اين فرمانده با اشاره به اهميت زمان و موقعيت پيش‌آمده تأكيد كرد كه «سپاه راهي جز توسعه سازمان رزم ندارد. سپاه به‌تنهايي قادر به اين توسعه نيست. بايد برويد و در تعامل با ديگران به ارگان‌ها و سازمان‌هاي دولتي در نحوه سازماندهي و برنامه‌ريزي كمك كنيد. بايد برنامه و طرح براي واگذاري آموزش عمومي به ديگران بريزيد. بايد تلاش كنيد تا آموزشگاه فرماندهي گردان را از نو تأسيس كنيد. شما كارشناس در دولت در وزارتخانه‌ها بفرستيد و بر كارهاي آموزش نظارت كنيد. بنا براين هركس ميخواهد خدمتي به اين انقلاب كند، بايد اين جنگ را مردمي كند.»[۵۴]
منابع و مآخذ روزشمار 1365/03/05
- ↑ سند شماره 14076 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش تک رزمندگان، واحد اطلاعات قرارگاه کربلا، 6/3/1365؛ و - سند شماره 74750 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد طرح و عملیات قرارگاه کربلا به گيرندگان، 7/3/1365؛ و - سند شماره 3402 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه كربلا به فرماندهي نيروي زميني سپاه، 6/3/1365.
- ↑ سند شماره 3402 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، پیشین، ص1؛ و - سند شماره 122572 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات لشکر41 ثارالله(ع)، 5/3/1365.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 69، 7/3/1365، ص4، باختران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 6/3/1365.
- ↑ سند شماره 181611 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به واحد اطلاعات ستاد مرکزی سپاه، 5/3/1365.
- ↑ سند شماره 14076 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش تک رزمندگان، واحد اطلاعات قرارگاه کربلا، 6/3/1365؛ و - سند شماره 74750 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد طرح و عملیات قرارگاه کربلا به گيرندگان، 7/3/1365؛ و - سند شماره 3402 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه كربلا به فرماندهي نيروي زميني سپاه، 6/3/1365.
- ↑ همان.
- ↑ سند شماره 366712 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری ایلام به نخست‌وزیری، 8/3/1365.
- ↑ سند شماره 75792 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه منطقه5 به فرماندهان نواحی، 14/3/1365.
- ↑ سند شماره 14024 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌اي واحد اطلاعات قرارگاه عملياتي نجف2، شماره 118، 3/3/1365.
- ↑ واحد مركزي خبر صداوسيماي جمهوري اسلامي، بولتن راديوهای بيگانه، 6/3/1365، صص 2 و 3، راديو بغداد، 5/3/1365.
- ↑ سند شماره 14064 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی واحد اطلاعات قرارگاه عملیاتی نجف2، شماره 1938، 6/3/1365، صص 1 و 11.
- ↑ سند شماره 655/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تهاجم عراق به منطقه حاج‌عمران، گزارش راوی قرارگاه نجف، سعید سرمدی، اردیبهشت و خرداد 1365، ص20.
- ↑ سند شماره 14145 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای واحد اطلاعات قرارگاه عملیاتی خاتم‌الانبیا(ص)، شماره15، 9/3/1365، ص1.
- ↑ سند شماره 90843 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به نیروی دریایی سپاه، 5/3/1365.
- ↑ سند شماره 442684 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر فرماندهی قرارگاه مرکزی نیروی زمینی سپاه در جنوب به دفتر فرماندهی کل سپاه، 15/3/1365.
- ↑ روزنامه رسالت، 6/3/1365، ص2.
- ↑ سند شماره 75730 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی سپاه به قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) و منطقه2، 5/3/1365.
- ↑ سند شماره 399927 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه خوی به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 5/3/1365.
- ↑ سند شماره 361834 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌ای قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب، شماره 67، 5/3/1365.
- ↑ سند شماره 655/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تهاجم عراق به منطقه حاج‌عمران، گزارش راوی قرارگاه نجف، سعید سرمدی، اردیبهشت و خرداد 1365، ص20.
- ↑ سند شماره 366715 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از استانداری ایلام به دفتر نخست‌وزیری، 5/3/1365.
- ↑ روزنامه رسالت، 6/3/1365، ص2.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 6/3/1365، ص1، رادیو بی‌بی‌سی، 5/3/1365.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 68، 6/3/1365، ص1، رادیو صوت‌الجماهیر، 5/3/1365.
- ↑ همان، ص3، باختران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 5/3/1365.
- ↑ سند شماره 495431 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده ستاد ناحیه2 سپاه به فرمانده قرارگاه رمضان، 5/3/1365.
- ↑ سند شماره 361877 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی ناحیه کردستان به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 7/3/1365؛ و - سند شماره 339808 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی مریوان به استانداری کردستان، 5/3/1365؛ و - سند شماره 250744 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، 6/3/1365.
- ↑ سند شماره 340023 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استاندار کردستان، 8/3/1365.
- ↑ سند شماره 301246 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه وزارت اطلاعات اداره کل استان‌های کردستان و آذربایجان‌غربی به استاندار کردستان، 6/3/1365؛ و - سند شماره 250744 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ سند شماره 340153 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استاندار کردستان، 5/3/1365.
- ↑ سند شماره 250745 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد اطلاعات ستاد ناحیه کردستان به واحد اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 8/3/1365.
- ↑ سند شماره 14175 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از وزارت کشور (شاجا) به وزارت اطلاعات، 12/3/1365.
- ↑ سند شماره 151134 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از نماینده کمبا11 (شوکت بارزانی) به فرمانده گردان1 تیپ3 نوهد، 11/3/1365.
- ↑ سند شماره 339947 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 18/3/1365.
- ↑ روزنامه كيهان، 5/3/1365، ص2.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 6/3/1365، صص 11 و 12، رادیو بی‌بی‌سی، 5/3/1365.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 68، 6/3/1365، ص29، دهوک (بغداد) - خبرگزاری فرانسه، 5/3/1365.
- ↑ همان، ص28، منگیش (عراق) - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 5/3/1365.
- ↑ همان، ص29، دهوک (بغداد) - خبرگزاری فرانسه، 5/3/1365.
- ↑ همان، ص29، منگش (عراق) - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 5/3/1365.
- ↑ اکبر هاشمی رفسنجانی، اوج دفاع (کارنامه و خاطرات سال 1365)، به اهتمام عماد هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ هشتم 1388، ص109.
- ↑ روزنامه رسالت، 6/3/1365، ص2.
- ↑ روزنامه كيهان، 6/3/1365، ص1.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 6/3/1365، ص11.
- ↑ سند شماره 96709 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده سپاه كشوري به فرماندهان نواحي، 5/3/1365.
- ↑ سند شماره 442692 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شورای‌عالی دفاع به رئیس‌جمهور و رئیس شورای‌عالی دفاع، 6/3/1365.
- ↑ سند شماره 75734 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از واحد اطلاعات ناحیه سیستان‌وبلوچستان به پایگاه‌های ایرانشهر و نیک‌شهر، 5/3/1365.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 6/3/1365، صص 20 و 21، به نقل از روزنامه اومانیته، 5/3/1365.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 7/3/1365، ص3.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 6/3/1365، صص 7 و 8، رادیو کلن، 5/3/1365.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 69، 7/3/1365، ص5، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 6/3/1365.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 68، 6/3/1365، ص21، رادیو امریکا به نقل از روزنامه کریستين ساینس مانیتور، 5/3/1365.
- ↑ همان، صص 23 و 24، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از روزنامه لوکوتیدین دوپاری، 5/3/1365.
- ↑ سند شماره 96709 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، پیشین.