1365.05.27

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1365
1365.05.27
نام‌های دیگر بیست و هفت مرداد
تاریخ شمسی 1365.05.27
تاریخ میلادی 18 اوت 1986
تاریخ قمری 12 ذیحجه 1406



گزارش - 553

با نزديك‌ شدن‌ زمان‌ عمليات‌ نيروهاي‌ خودي‌ در منطقه‌ حاج‌عمران‌، عراق‌ بسياري‌ از نيروهاي‌ خود را در يك‌ ماه‌ گذشته‌ به‌ خطوط جبهه‌ اين‌ منطقه‌ منتقل‌ كرده‌است‌ و در حال‌ حاضر در منطقه‌ "دوگلي‌" و پشت‌ كوه‌هاي‌ حاج‌عمران‌ در حال‌ احداث‌ جاده‌ مي‌باشد. در برخي‌ از گزارش‌ها آمده‌است‌ كه‌ عراق‌ قصد دارد پس‌ از اتمام‌ اين‌ جاده‌سازي‌، به‌ حاج‌عمران‌ حمله‌ كند.[۱] در حالي‌كه‌ نيروهاي‌ خودي‌ براي‌ عمليات‌ در جبهه‌هاي‌ شمال‌ غرب‌ آماده‌ مي‌شوند، قرارگاه‌ كربلا (سپاه‌ پاسدارن‌) طي‌ نامه‌اي‌ از يگان‌هاي‌ خود در منطقه‌ جنوب‌ خواست‌ به‌منظور فريب‌ دشمن‌ به‌ ثبت‌ تيرهاي‌ مكرر و ازدياد مكالمات‌ بي‌سيم‌ و اعزام‌ گروه‌هاي‌ گشتي‌ و افزايش‌ تردد و جابه‌جايي‌ در عقبه‌ها به‌ صورت‌ ستوني‌ در شب‌ با چراغ‌ روشن‌، بپردازند و در مجموع‌ با غيرعادي‌ جلوه‌ دادن‌ خطوط پدافندي‌ و ايجاد سر و صداي‌ دستگاه‌هاي‌ مهندسي‌ با بلندگو و احداث‌ خاك‌ريزهاي‌ جديد به‌ عنوان‌ قرارگاه‌ و موضع‌ توپخانه‌ توجه‌ دشمن‌ را از منطقه‌ عمليات‌ در غرب‌ و شمال‌غرب‌ دور كنند و موجبات‌ اضطراب‌ و آماده‌باش‌ را دشمن‌ در جنوب‌ فراهم‌ آورند.[۲]

گزارش - 554

صبح‌ امروز يك‌ كشتي‌ نفت‌كش‌ با پرچم‌ ليبريا به‌ نام‌ "آكاريتا"(Akarita) در جنوب‌ خليج‌فارس‌ مورد اصابت‌ يك‌ راكت‌ قرارگرفت‌. اين‌ كشتي‌ كه‌ بيش‌ از 230هزار تن‌ ظرفيت‌ داشت‌ در نزديكي‌ سواحل‌ امارات‌ متحده‌ عربي‌ در ساعت‌ 11:25 به‌ وقت‌ محلي‌ مورد حمله‌ واقع‌ و دچار آتش‌سوزي‌ شد. به‌ گزارش‌ خبرگزاري‌ يونايتدپرس‌، براي‌ جلوگيري‌ از سرايت‌ آتش‌ از نفت‌كش‌ مذكور به‌ پايانه‌ نفتي‌ فاتح‌ كه‌ در خارج‌ از دوبي‌ قرار دارد، "خدمات‌ دريايي‌ بين‌المللي‌"، از هفت‌ يدك‌كش‌ خواست‌ تا شعله‌هاي‌ آتش‌ اين‌ نفت‌كش‌ را خاموش‌ كنند. يك‌ كشتي‌ ناشناس‌ خدمه‌هاي‌ اسپانيايي‌ اين‌ كشتي‌ را كه‌ براي‌ فرار از آتش‌ خود را به‌ درون‌ دريا پرتاب‌ كرده‌ بودند از آب‌ گرفت‌. اين‌ حمله‌ تلفاتي‌ دربر نداشت‌. در كتاب‌ "Tanker War" (جنگ‌ نفت‌كش‌ها) كشور مهاجم‌، ايران‌ معرفي‌ گرديده‌است‌. بي‌.بي‌.سي‌ نيز اين‌ حمله‌ را به‌ ايران‌ نسبت‌ داده‌ و افزود: «اين‌ سومين‌ حمله‌ از اين‌ نوع‌ در طي‌ چهار روز گذشته‌ به‌ كشتي‌هاي‌ كشورهاي‌ عربي‌ منطقه‌ است‌.» راديو اسرائيل‌ نيز به‌ نقل‌ از منابع‌ كشتي‌راني‌، ايران‌ را عامل‌ اين‌ حمله‌ دانست‌ و گفت‌ كه‌ اين‌ حمله‌ با هلي‌كوپتر انجام‌ گرفته‌ است‌. اين‌ راديو افزود كه‌ اين‌ حمله‌، اولين‌ حمله‌ ايران‌ به‌ كشتي‌هاي‌ امارات‌ متحده‌ عربي‌ است‌. گفتني‌ است‌ كه‌ اين‌ سوپر تانكر يك‌ بار در سال‌ 1984 هنگامي‌كه‌ در ناوگان‌ كرايه‌اي‌ ايران‌ براي‌ انتقال‌ نفت‌ از پايانه‌ خارك‌ به‌ پايانه‌ موقت‌ سيري‌ در حركت‌ بود، هدف‌ جنگنده‌هاي‌ عراقي‌ قرارگرفت‌. به‌ گفته‌ منابع‌ كشتي‌راني‌، حمله‌ امروز صدوپنجاه‌ويكمين‌ حمله‌ به‌ كشتي‌ها از آغاز جنگ‌ نفت‌كش‌ها(در آوريل‌ 1983) است‌. طبق‌ آمار منابع‌ كشتي‌راني‌ مستقل‌ در خليج‌فارس‌، 88 فروند از اين‌ كشتي‌ها را هواپيماهاي‌ عراقي‌ و 63 فروند ديگر را هلي‌كوپترهاي‌ موشك‌انداز ايراني‌ در عمليات‌ تلافي‌جويانه‌ مورد حمله‌ قرار داده‌اند.[۳]

گزارش - 555

در ادامه‌ بازرسي‌ نيروي‌دريايي‌ جمهوري‌اسلامي‌ ايران‌ از كشتي‌ها، امروز نيز يك‌ كشتي‌ تجاري‌ خارجي‌ در محدودة‌ آب‌هاي‌ تنگه‌هرمز بازرسي‌ شد كه‌ پس‌ از اطمينان‌ از نداشتن‌ كالا براي‌ عراق‌، به‌ آن‌ اجازه‌ پيمودن‌ براي‌ ادامه‌ مسير داده‌شد.[۴]

گزارش - 556

به‌ گزارش‌ امروز خبرگزاري‌ جمهوري‌اسلامي‌ از باختران‌، بر اثر كمين‌هاي‌ ضدانقلاب‌ در محور پاوه‌ ـ نوسود طي‌ يك‌ ماه‌ اخير 15 تن‌ از نيروهاي‌ بومي‌ و فرماندهان‌ آنها شهيد شده‌اند، و نيز يك‌ تن‌ اسير و چندين‌ پايگاه‌ و مقادير فراواني‌ سلاح‌ و مهمات‌ آن‌ها به‌ آتش‌ كشيده‌ شده‌است‌.[۵] "عمر ايلخاني‌زاده‌" يكي‌ از اعضاي‌ كميته‌ مركزي‌ كومه‌له‌ بر دريافت‌ كمك‌ از عراق‌ تأكيد كرد. وي‌ در مصاحبه‌اي‌ با بي‌.بي‌.سي‌ گفت‌: «ما از دولت‌ عراق‌ كمك‌هاي‌ مالي‌ و تسليحاتي‌ و تداركاتي‌ دريافت‌ مي‌كنيم‌.»[۶] ايلخاني‌زاده‌ درباره‌ درگيري‌ گروهش‌ با حزب‌ دمكرات‌ گفت‌: «ما به‌عنوان‌ كومه‌له‌، بارها يادآوري‌ كرده‌ايم‌ كه‌ جنگ‌ داخلي‌ در كردستان‌ باعث‌ تضعيف‌ جنبش‌ خلق‌ كرد خواهد شد و به‌ همين‌ دليل‌ به‌دنبال‌ راه‌ حل‌ سياسي‌ و آتش‌بس‌ بي‌قيد و شرط سياسي‌ هستيم‌.»[۷]

گزارش - 557

به‌ گزارش‌ قرارگاه‌ رمضان‌(مركز عمليات‌ نامنظم‌ سپاه‌پاسداران‌ انقلاب‌اسلامي‌)، پيش‌مرگان‌ حزب‌الله‌ كرد طي‌ يك‌ سلسله‌ عمليات‌ مين‌گذاري‌ در پايگاه‌هاي‌ دشمن‌ در منطقه‌ "مرگه‌ سور" و پايگاه‌ "مانديان‌" در شمال‌ عراق‌، 10تن‌ از نيروهاي‌ بعثي‌ را كشتند يا زخمي‌ كردند.[۸]


گزارش - 558

دولت‌ عراق‌ امروز با تعيين‌ يك‌ مهلت‌ پنج‌روزه‌ براي‌ جذب‌ افراد داوطلب‌ به‌منظور اعزام‌ به‌ جبهه‌ها، اعلام‌ كرد كه‌ بعد از اين‌ مدت‌، اجباراً افراد 13 تا 18 ساله‌ را به‌ جيش‌الشعبي‌ و افراد 18 تا 38 ساله‌ را به‌ ارتش‌ عراق‌ براي‌ آموزش‌ اعزام‌ مي‌كند.[۹] بنا به‌ گزارش‌ خبرگزاري‌ جمهوري‌اسلامي‌، اين‌ دستور دولت‌ عراق‌ به‌ نيروهاي‌ جيش‌الشعبي‌ و جيش‌الخفيه‌ كردستان‌ عراق‌ (يعني‌ عزيمت‌ اجباري‌ به‌ جبهه‌ها)، موجب‌ شده‌است‌ تا ده‌ها تن‌ از اين‌ نيروها به‌ انقلابيون‌ مسلمان‌ كرد عراقي‌ بپيوندند؛ از جمله‌ در هفته‌ گذشته‌ بيش‌ از 200 تن‌ از نيروهاي‌ جيش‌الشعبي‌ به‌ انقلابيون‌ كرد عراق‌ پيوسته‌اند.[۱۰]

گزارش - 559

به‌منظور تأمين‌ نيروي‌ انساني‌ يگان‌هاي‌ عملياتي‌، برادر محسن‌ رضايي‌ خواستار تكميل‌ ستادهاي‌ پشتيباني‌ جنگ‌ در رده‌ بخش‌ و دهستان‌ و راه‌اندازي‌ شوراهاي‌ نظامي‌ در كليه‌ مراكز دولتي‌، مساجد و روستاها شد. فرمانده‌ كل‌ سپاه‌، طي‌ نامه‌اي‌ از كليه‌ فرماندهان‌ سپاه‌ خواسته‌است‌ كه‌ پي‌گيري‌هاي‌ لازم‌ را به‌منظور راه‌اندازي‌ اين‌ تشكيلات‌ تا دهم‌ شهريور جاري‌ انجام‌ دهند. هدف‌ از تشكيل‌ شوراهاي‌ مذكور، جذب‌ نيروهاي‌ مورد نياز و مشكلات‌ آموزش‌ رزمندگان‌ و مشكلات‌ خانوادگي‌ آنها، همچنين‌ جمع‌آوري‌ كمك‌هاي‌ مردمي‌ براي‌ جبهه‌ها ذكر شده‌است‌. در اين‌ نامه‌ قيد شده‌است‌ كه‌ شوراي‌ نظامي‌ روستا از فرمانده‌ پايگاه‌ مقاومت‌ بسيج‌ مستضعفين‌ سپاه‌، روحاني‌ محل‌ و نماينده‌ شوراي‌ اسلامي‌ روستا تشكيل‌ مي‌شود.[۱۱]

گزارش - 560

اعزام‌ مجروحان‌ شيميايي‌ ايراني‌ به‌ بيمارستان‌هاي‌ اروپايي‌ براي‌ درمان‌، خودبه‌خود افشاگر ددمنشي‌ عراق‌ و حاميان‌ اين‌ كشور ـ كه‌ در تهيه‌ اين‌ گونه‌ سلاح‌ها عراق‌ را ياري‌ مي‌كنند ـ شده‌است‌. به‌ گزارش‌ خبرگزاري‌ فرانسه‌، سخن‌گوي‌ بيمارستان‌ "آكادميك‌ اوترخست‌" شهر "موتريخت‌" هلند امروز اعلام‌ كرد كه‌ يكي‌ از مجروحان‌ ايراني‌ جنگ‌ ايران‌ و عراق‌ پس‌ از معالجات‌ طولاني‌ درگذشته‌ است‌. اين‌ مجروح‌ با هشت‌ نظامي‌ ديگر ايراني‌ ـ كه‌ به‌ گفته‌ سفير ايران‌ در لاهه‌، از جراحات‌ سلاح‌هاي‌ شيميايي‌ ناشناخته‌ رنج‌ مي‌بردند ـ در اول‌ اسفند سال‌ گذشته‌ وارد هلند شده‌ بود. سخن‌گوي‌ يادشده‌ خاطرنشان‌ كرد كه‌ هشت‌ نظامي‌ ديگر پس‌ از معالجات‌ موفقيت‌آميز، طي‌ ماه‌هاي‌ گذشته‌ به‌ تهران‌ بازگشته‌اند.[۱۲]

گزارش - 561

در آستانه‌ برگزاري‌ اجلاس‌ جنبش‌ عدم‌تعهد، دكتر ولايتي‌ وزير امورخارجه‌ بعدازظهر امروز در رأس‌ يك‌ هيئت‌ سياسي‌ عازم‌ پاكستان‌ شد. وزير امورخارجه‌ در اين‌ سفر از هند نيز ديدن‌ خواهد كرد. به‌ گزارش‌ خبرگزاري‌ جمهوري‌اسلامي‌، منظور از اين‌ سفر، هماهنگي‌ ايران‌ با دو كشور پاكستان‌ و هند دربارة‌ اجلاس‌ آتي‌ جنبش‌ عدم‌تعهد است‌. دكتر ولايتي‌ طي‌ گفت‌وگويي‌ كوتاه‌ ضمن‌ اعلام‌ اين‌ مطلب‌ گفت‌: «در سفر به‌ پاكستان‌ با مسئولان‌ آن‌ كشور در مورد روابط دو كشور مذاكره‌ خواهد شد. با مقام‌هاي‌ هند نيز علاوه‌ بر هماهنگي‌هاي‌ لازم‌ در مورد موضوعات‌ اجلاس‌ آتي‌ غيرمتعهدها، دربارة‌ همكاري‌هاي‌ دو كشور در زمينه‌هاي‌ مختلف‌ گفت‌وگو خواهد شد.»[۱۳]

گزارش - 562

معاون‌ اقتصادي‌ و بين‌المللي‌ وزارت‌ امورخارجه‌ ايران‌ (محمدجواد لاريجاني‌) در مصاحبه‌اي‌ اختصاصي‌ با روزنامه‌ رسالت‌ كه‌ امروز منتشر شد روابط ايران‌ با شوروي‌ و فرانسه‌ و همچنين‌ مواضع‌ آينده‌ ايران‌ در قبال‌ جنبش‌ عدم‌تعهد را مورد بررسي‌ قرار داد. وي‌ در اين‌ مصاحبه‌ گفت‌: «اصولاً ما با مقامات‌ اتحاد جماهير شوروي‌ در زمينه‌ روابط درازمدت‌ مذاكره‌ كرديم‌ و معتقديم‌ كه‌ جنگ‌ تحميلي‌ و رژيم‌ عراق‌ باقي‌ نمانده‌ و از بين‌ مي‌روند اما روابط ما با اتحاد جماهير شوروي‌ بايد باقي‌ بماند، لذا ما روابط خود را با اتحاد جماهير شوروي‌ قطع‌ نظر از رژيم‌ عراق‌، بررسي‌ و تحليل‌ كرديم‌ و در يك‌ چنين‌ افق‌ وسيعي‌ مذاكره‌ داشتيم‌ و اين‌ اتفاقاً دليل‌ اهميت‌ مذاكرات‌ ما بود.»[۱۴] وي‌ در مورد روابط ايران‌ و فرانسه‌ گفت‌ كه‌ اين‌ روابط وارد مرحله‌ مثبتي‌ شده‌است‌ و ايران‌ از حسن‌نيت‌ فرانسه‌ در عادي‌ ساختن‌ روابط استقبال‌ مي‌كند. لاريجاني‌ افزود: «فرانسه‌ در گذشته‌ با پناه‌ دادن‌ به‌ جانيان‌ ضدانقلاب‌ ايراني‌ مرتكب‌ خطا شده‌ و اكنون‌ دولت‌ فرانسه‌ سياست‌ خود را تصحيح‌ نموده‌ و براي‌ عادي‌ ساختن‌ روابط خود با ايران‌ حسن‌نيت‌ نشان‌ داده‌است‌. البته‌ هنوز نكات‌ مورد اختلاف‌ وجود دارد اما اميدواريم‌ كه‌ اين‌ نكات‌ در مذاكراتي‌ كه‌ در جريان‌ است‌ مرتفع‌ شود.[۱۵] معاون‌ وزير امورخارجه‌ در خصوص‌ اجلاس‌ آتي‌ جنبش‌ عدم‌تعهد گفت‌: «ما از مطرح‌ شدن‌ موضوع‌ جنگ‌ در اجلاس‌ خيلي‌ خوشحاليم‌ زيرا ما مظلوم‌ هستيم‌ و مورد تجاوز واقع‌ شديم‌ و لذا هر فرصتي‌ كه‌ پيدا كنيم‌، ظلم‌ و تجاوزي‌ را كه‌ بر ما رفته‌است‌ توضيح‌ مي‌دهيم‌. و اين‌ كه‌ جنبش‌ با چنين‌ تجاوز عظيم‌ و آشكاري‌ هيچ‌گونه‌ برخوردي‌ نكرده‌، جاي‌ بسيار تأسف‌ است‌ و از اين‌ كه‌ در جنبش‌ بعضي‌ صحبت‌ها مطرح‌ مي‌شود مثل‌ اين‌ كه‌ "حالا بياييد با هم‌ صلح‌ كنيد و خون‌ريزي‌ بس‌ است‌." به‌نظر توهين‌آميز است‌. نهضت‌ عدم‌تعهد بايد براي‌ مقابله‌ با تجاوز متجاوز، موضع‌ محكمي‌ بگيرد نه‌ اين‌ كه‌ از دفع‌ كننده‌ تجاوز بخواهد كه‌ به‌ متجاوز فرصت‌ بيشتري‌ بدهد! اين‌ اصلاً يك‌ موضع‌ غيراصولي‌ است‌. ما متأسفيم‌ از اين‌ كه‌ ببينيم‌ حتي‌ سازمان‌ ملل‌ در مورد جناياتي‌ كه‌ عراق‌ انجام‌ داده،‌ بخصوص‌ در استفاده‌ از سلاح‌ شيميايي‌، موضع‌گيري‌ مي‌كند اما نهضت‌ عدم‌ تعهد ساكت‌ است‌.»[۱۶]

گزارش - 563

راديو امريكا در گزارشي‌ ضمن‌ تأكيد بر اين‌ كه‌ با به‌ درازا كشيدن‌ جنگ‌، خطر گسترش‌ آن‌ نيز افزايش‌ مي‌يابد، گفت‌: «خطر گسترش‌ آتش‌ جنگ‌ در تمام‌ منطقه‌ آشكار است‌. ايالات‌ متحده‌ از دو كشور كه‌ در اين‌ جنگ‌ وحشتناك‌ درگيرند مي‌خواهد كه‌ از بالا گرفتن‌ بيشتر نبردها خودداري‌ ورزند.» اين‌ منبع‌ افزود: امريكا تهديد ايران‌ عليه‌ كشورهاي‌ منطقه‌ را كه‌ در جنگ‌ نيستند، مورد سرزنش‌ قرار داده‌ و گسترش‌ جنگ‌ را به‌ ساير كشورهاي‌ خليج‌فارس‌ خطري‌ عمده‌ براي‌ ايالات‌ متحده‌ به‌ شمار مي‌آورد.[۱۷] راديو بي‌.بي‌.سي‌ نيز به‌ بررسي‌ منافع‌ دو ابرقدرت‌ در جنگ‌ پرداخت‌ و گفت‌: «دو ابرقدرت‌ امريكا و شوروي‌ در يك‌ مسئله‌ متفق‌ هستند و آن‌ اين‌ است‌ كه‌ نمي‌خواهند ايران‌ در جنگ‌ خليج‌فارس‌ پيروز شود. آنان‌ همچنين‌ خواستار شكست‌ ايران‌ هم‌ نيستند، به‌ويژه‌ امريكا، زيرا اين‌ كشور گمان‌ مي‌كند اگر ايران‌ تضعيف‌ يا تجزيه‌ شود، شوروي‌ فرصت‌ مداخله‌ در آن‌جا را پيدا خواهد كرد.» بي‌.بي‌.سي‌ درباره‌ دليل‌ نگراني‌ شوروي‌ از پيروزي‌ ايران‌ در جنگ‌، گفت‌: «شوروي‌ نگران‌ آن‌ است‌ كه‌ اگر ايران‌ در منطقه‌ تبديل‌ به‌ قدرت‌ مسلط شود، مسئله‌ افغانستان‌ دشوارتر خواهد شد، بنابراين‌ شوروي‌ بايد به‌ سياست‌هاي‌ خود توازن‌ بخشد. شوروي‌ در عين‌ حال‌ بايد احتمال‌ پيروزي‌ ايران‌ در جنگ‌ را هم‌ در نظر داشته‌ باشد و به‌خاطر همين‌ احتمال‌، بايد اطمينان‌ يابد حتي‌ اگر ايران‌ در جنگ‌ پيروز شود، اهرم‌ها و نفوذ لازم‌ مورد نظر خود را در ايران‌ داراست‌.»[۱۸]

گزارش - 564

سرپرست‌ ستاد تبليغات‌ جنگ‌ جمهوري‌اسلامي‌ (كمال‌ خرازي‌) در جلسه‌ كميته‌ تبليغات‌ جنگ‌ در استان‌ خراسان‌ اعلام‌ كرد كه‌ "بنگاه‌ حفظ آثار جنگ‌" به‌ منظور گردآوري‌ اطلاعات‌ و اخبار جنگ‌ به‌زودي‌ تشكيل‌ مي‌شود وي‌ بر نقش‌ مردم‌ در جنگ‌ و اهميت‌ ادامه‌ آن‌ تا پيروزي‌ نهايي‌ تأكيد كرد، سپس‌ درباره‌ حمله‌ موشكي‌ اخير ايران‌ به‌ بغداد گفت‌ اين‌ حمله‌ وحشت‌ شديدي‌ در بغداد ايجاد كرد به‌طوري‌ كه‌ عده‌اي‌ مي‌خواستند از شهر بگريزند و به‌ كشورهاي‌ ديگر پناه‌ ببرند.[۱۹]

گزارش - 565

راديو مسيحي‌ صداي‌ لبنان‌ گزارش‌ داد كه‌ مردان‌ مسلح‌ ناشناس‌ امروز وابسته‌ نظامي‌ سفارت‌ فرانسه‌ را در شرق‌ بيروت‌ به‌ رگبار بسته‌ و كشتند. اين‌ راديو گفت‌: «مردان‌ مسلح‌ از داخل‌ اتومبيل‌ به‌ روي‌ سرهنگ‌ "كويتر" كه‌ در خارج‌ از سفارت‌ در محله‌ "مرتكله‌" ساكن‌ بود. در ساعت‌ 8:30 صبح‌ (5:30 گرينويچ‌) آتش‌ گشوده‌ و به‌ مغز وي‌ سه‌ گلوله‌ شليك‌ نمودند. اگرچه‌ نام‌برده‌ را به‌ بيمارستان‌ هتل‌ "ديو" در شرق‌ لبنان‌ انتقال‌ دادند ولي‌ قبل‌ از انجام‌ هركاري‌، وي‌ جان‌ سپرد ... هنوز جزئيات‌ بيشتري‌ از اين‌ واقعه‌ مخابره‌ نشده‌است‌.»[۲۰]



منابع و مآخذ روزشمار 1365/05/27

  1. سند شماره‌ 113437 مركز مطالعات‌ و تحقيقات‌ جنگ‌: "گزارش‌ نوبه‌اي‌ و اطلاعاتي‌ شماره‌8"، قرارگاه‌ رمضان‌(واحد اطلاعات‌)، 27/5/1365، ص‌1.
  2. سند شماره‌ 89528 مركز مطالعات‌ و تحقيقات‌ جنگ‌: فرماندهي‌ قرارگاه‌ كربلا، "طرح‌ فريب‌"، 27/5/1365.
  3. خبرگزاري‌ جمهوري‌اسلامي‌، "گزارش‌هاي‌ ويژه‌"، نشريه‌ شماره‌ 153، 29/5/1365، ص‌3، به‌ نقل‌ از خبرگزاري‌ يونايتدپرس‌، 28/5/1365؛ و روزنامه‌ كيهان‌، 28/5/1365، ص‌3، به‌ نقل‌ از راديو بي‌.بي‌.سي‌؛ و واحد سياسي‌ دفتر تبليغات‌ اسلامي‌ حوزه‌ علميه‌ قم‌، "گزارش‌"، نشريه‌ شماره‌ 33، 7/6/1365، به‌ نقل‌ از خبرگزاري‌ فرانسه‌؛ وـ
  4. روزنامه‌ جمهوري‌اسلامي‌، 29/5/1365، ص‌2، اطلاعيه‌ 2568 ستاد مشترك‌ ارتش‌ جمهوري‌اسلامي‌ ايران‌.
  5. خبرگزاري‌ جمهوري‌اسلامي‌ "گزارش‌هاي‌ ويژه‌"، نشريه‌ شماره‌152، 28/5/1365، ص‌ص‌ 13 و 14.
  6. واحد مركزي‌ خبر صدا و سيماي‌ جمهوري‌اسلامي‌ ايران‌، بولتن‌ "راديوهاي‌ بيگانه‌"، 28/5/1365، ص‌ص‌ 21 و 22، به‌ نقل‌ از راديو بي‌.بي‌.سي‌، 27/5/1365.
  7. سند شماره‌ 226115 مركز مطالعات‌ و تحقيقات‌ جنگ‌: منابع‌ سياسي‌ داخلي‌ سپاه‌، 4/6/1365، ص‌18، به‌ نقل‌ از راديو "بي‌.بي‌.سي‌".
  8. مأخذ شماره‌ 1.
  9. مأخذ شماره‌ 1، ص‌2.
  10. روزنامه‌ رسالت‌، 27/5/1365، ص‌12، به‌ نقل‌ از خبرگزاري‌ جمهوري‌اسلامي‌.
  11. سند شماره‌ 97072 مركز مطالعات‌ و تحقيقات‌ جنگ‌: فرماندهي‌ كل‌ سپاه‌، "شوراهاي‌ نظامي‌"، 27/5/1365، ص‌ص‌ 1 و 2.
  12. مأخذ شماره‌5، ص‌30، خبرگزاري‌ فرانسه‌، 27/5/1365؛ وـ روزنامه‌ كيهان‌، 3/6/1365، ص‌20.
  13. روزنامه‌ كيهان‌، 28/5/1365، ص‌3، به‌ نقل‌ از خبرگزاري‌ جمهوري‌اسلامي‌.
  14. مأخذ شماره‌10، ص‌ 3.
  15. مأخذ شماره‌ 10، ص‌ 3؛ وـ اداره‌ كل‌ مطبوعات‌ و رسانه‌هاي‌ خارجي‌ وزارت‌ فرهنگ‌ و ارشاد اسلامي‌، "بررسي‌ مطبوعات‌ جهان‌"، نشريه‌ شماره‌ 1178، 7/7/1365، ص‌27، به‌ نقل‌ از روزنامه‌ "لوكوتيدين‌ دوپاري‌ "، چاپ فرانسه‌، به‌ نقل‌ از روزنامه‌ رسالت‌.
  16. مأخذ شماره‌ 10، ص‌3.
  17. مأخذ شماره‌7، ص‌8، به‌ نقل‌ از راديو امريكا.
  18. واحد سياسي‌ دفتر تبليغات‌ اسلامي‌ حوزه‌ علميه‌ قم‌، "گزارش‌"، نشريه‌ شماره‌ 33، 7/6/1365، ص‌9، به‌ نقل‌ از راديو بي‌.بي‌.سي‌.
  19. مأخذ شماره‌ 13، مشهد، خبرنگار كيهان‌.
  20. روزنامه‌ كيهان‌، 27/6/1365، ص‌1، بيروت‌، خبرگزاري‌ يونايتدپرس‌، به‌ نقل‌ از راديو مسيحي‌ صداي‌ لبنان‌.