1365.07.05

روزشمار جنگ سال 1365 1365.07.05
نام‌های دیگر	پنج مهر
تاریخ شمسی	1365.07.05
تاریخ میلادی	27 سپتامبر 1986
تاریخ قمری	22 محرم 1407

1359.07.05

1360.07.05

1361.07.05

1362.07.05

1363.07.05

1364.07.05

1366.07.05

گزارش -186

در حالي كه طرح‌ريزي مانور عمليات بزرگ آتي موسوم به حيدر، مراحل نهايي خود را مي‌گذراند، امروز حجت‌الاسلام هاشمي‌رفسنجاني نماينده امام در شوراي‌عالي‌دفاع و فرمانده عالي جنگ طي سفري به اهواز، از نزديك آخرين مراحل طراحي اين عمليات را مورد بررسي قرار داد. در جلسه‌اي با حضور ايشان در قرارگاه خاتم، بعد از بحث‌هاي طولاني در خصوص طرح مانور، بر عبور از باريكه بين جزاير ماهي و ام‌الرصاص به‌عنوان مهم‌ترين عامل غافل‌گيري دشمن و تاكتيك ويژه در اين عمليات، تأكيد شد. در اين جلسه كه فرمانده كل و ديگر فرماندهان ارشد عملياتي سپاه در جنوب حضور داشتند، بررسي عمليات اصلي در دستور كار جلسه قرار داشت. قبل از اين جلسه، جزئيات طرح تصويب‌شده در تاريخ 9/5/1365، را فرمانده كل سپاه به اطلاع آقاي هاشمي رسانده بود. در جلسه امروز ابتدا فرمانده قرارگاه قدس برادر محمدعلي(عزيز) جعفري ـ كه مسئوليت اصلي پي‌گيري عمليات را به‌عهده دارد ـ پس از مرور مختصري بر سير طرح‌ريزي عمليات، آخرين طرحي را كه موردنظر فرمانده‌هان يگان‌ها، قرارگاه قدس و نيروي‌زميني بود و با طرح 9/5/1365 تفاوت داشت، بيان كرد ( ضميمه دارد). وي در خصوص اين طرح گفت: «در اين طرح تلاش اصلي، عمليات از مقابل جزيره "مينو" و "ام‌الرصاص" است و پيشروي به سوي هدف نيز متكي بر جاده اول و دوم مي‌باشد. محور اصلي اين طرح از مقابل "جزيره مينو" و محور فرعي آن متكي به عبور از "تنگه" است.» به‌دنبال اين مقدمات، آقاي هاشمي كه ذهنيت‌اش بر اساس زاويه ديد فرمانده كل سپاه شكل گرفته‌بود و ديدگاه ديگري در مورد طرح داشت، گفت: «اولين طرحي كه مطرح گرديد، نكته‌اي داشت كه غافل‌گيري را تأمين مي‌كرد و آن نكته، شروع عمليات از جزيره "بلجانيه" به بعد بود كه دشمن خط دفاعي ندارد و قرار بود كه دشمن از پشت غافل‌گير شود. اما نقطه قوت اصلي كه براي اولين بار طرح اوليه را پذيرفتيم، در اين طرح نيست.» وي افزود: «اين طرحي كه شما مي‌گوييد، واقعاً يك حمله رو در رويي (تك جبهه‌اي) است. همان‌طور كه شما گفتيد، اگر دشمن در اين‌جا از همه‌جا هوشيارتر نباشد حداقل فكر مي‌كند از اين‌جا مي‌خواهيد حمله كنيد، پس اگر بخواهيد با همين مانور رو در رو با دشمن بجنگيد و وارد ميدان (آن‌طرف ام‌الرصاص) بشويد، مشكل‌ترين حمله‌اي است كه انتخاب كرده‌ايد و سخت‌ترين جا مي‌باشد.» برادر جعفري درباره علت تغيير طرح مانور گفت: «اجراي طرح قبلي خيلي پيچيده و مشكل بود. چون نيروهاي ما مي‌بايست، سوار بر آب حركت كنند و اين لازمه‌اش اين است كه ما همه قايق‌هايمان را در رودخانه كارون جا بدهيم و پس از پاك‌سازي ساحل جزاير "ام‌الرصاص" و "ماهي" از آن‌جا عبور كنيم كه با چند مشكل مواجه بود: اول، لزوم تصرف زمين مقابل "ام‌الرصاص" و قسمت چپ آن جهت تأمين عقبه عمليات؛ دوم، احتمال عدم‌موفقيت در انجام تاكتيك ويژه وجود دارد و با وضعيت خاصي كه "ام‌الرصاص" دارد، با باقي ماندن يك تيربار دشمن در طول خط يا سواحل چهارگانه (جزاير "بوارين"، "ماهي"، "ام‌الرصاص"، بلجانيه") تمامي امكانات پشتيباني ما گير مي‌كند كه احتمالش نيز زياد است؛ سوم، پيچيده بودن مانور عبور از تنگه و هوشياري دشمن در منطقه است زيرا با توجه به حساسيت دشمن در منطقه، عبور 4000 غواص از تنگه اكنون بسيار مشكل شده‌است و احتمال "لو رفتن" عمليات مي‌رود؛ چهارم، نبود نهرهاي متعدد در منطقه نيز باعث گرديده كه غواص‌ها متكي به يك نهر باشند، پس اگر به آب انداختن هر غواص نيم دقيقه طول بكشد براي 500 غواص 250 دقيقه يعني بيش از 4 ساعت وقت لازم است در حالي كه مدت زمان مد كامل 3 ساعت است؛ پنجم، آن كه برآورد مي‌شود پاك‌سازي "شلمچه" بيش از 24 ساعت طول بكشد و در نتيجه انتقال عقبه ظرف 48 ساعت به آن‌جا، غيرممكن مي‌باشد.» فرمانده قرارگاه قدس افزود: «در نتيجه با اين مشكلات، فرماندهان يگان‌ها اين مانور را عملي ندانسته و گفتند: "مانور بسيار پيچيده‌اي است." و نظر همه اين بود كه مانور به سمت چپ گسترش پيدا كند.» پس از توضيح علل تغيير طرح مانور، آقاي هاشمي برداشت خود را از طرح مانور قبلي توضيح داد و گفت: «اين ادله‌اي كه مي‌گوييد، درست است چون ما اول هم به ذهنمان مي‌آمد كه عبور دادن غواص از اروند به اين شكل كه بتوانند در دو طرف اروند به پشت دشمن بزنند، قابل اعتماد نيست و آسان به‌نظر نمي‌رسد، منتها اگر اين تلاش را از اين طرح حذف كنيم اشكالاتش كم‌تر از عمل به آن نيست.» وي سپس دو اشكال عمده را بر طرح جديد وارد دانست و اشكال اول را چنين بيان كرد: «اگر شما موفق بشويد "جاده دوم" را تأمين كنيد، همة نيروي سپاه از اين به بعد گرفتار و درگير خطوط پدافندي اين منطقه خواهند شد، آن وقت شما ديگر نمي‌توانيد نيرويي آماده كنيد تا در پايين اين منطقه (سمت فاو) عمليات انجام دهد.» آقاي هاشمي اشكال دوم را چنين مطرح كرد: «به احتمال خيلي قوي دشمن اين حركت شما (يعني پيش‌روي از روي جادة اول و دوم در مقابل جزيره "مينو" تا "ابوالخصيب") را كشف مي‌كند و حتي اگر در لحظه شكستن خط غافل‌گير شود، اين آمادگي را دارد كه نگذارد شما از آن‌جا عبور كنيد و با همة امكانات خود جلو عبور شما را مي‌گيرد.» به دنبال طرح اين اشكالات و پس از مدتي بحث، فرمانده كل سپاه (محسن رضايي) براي رهايي از اين بن‌بست، اجراي عمليات محدود در "شلمچه" و "بوارين" را پيشنهاد داد، اما آقاي هاشمي ضمن رد اين پيشنهاد گفت: «اين خودش يك عمليات سنگيني است. گرفتن "شلمچه" از 5 سال پيش جزء اهداف ما بوده‌است كه اگر اين‌جا وارد عمل شويم، بيش از سه‌ماه و حتي بيش‌تر از فاو درگير خواهيم بود. از طرفي در اين‌جا، دشمن توپخانه‌هاي زيادي دارد و از همه طرف مي‌تواند روي منطقه اجراي آتش بكند. پس اين كه اول اين‌جا عمل كنيم (شلمچه و جزيره بوارين را تصرف كنيم) و دوباره نيروهايمان را تجهيز كنيم (براي عبور از اروند و بستن تنگه ابوالخصيب) و دوباره عمل كنيم، نمي‌دانم چگونه است‌! مطمئناً وقتي اين‌جا بياييم (بوارين را تصرف كنيم)، دشمن (در جنوب اروند) خط "پتروشيمي" و اطراف آن را خالي نمي‌گذارد و خط تشكيل مي‌دهد.» در مجموع، در اين جلسه آقايان هاشمي رفسنجاني و محسن رضايي تأكيد كردند كه تنها راه پذيرفتني، تلاش براي عبور از تنگه است. آقاي هاشمي برادران را به كار بيش‌تر براي "عبور از تنگه" سفارش كرد و در توجيه اهميت مسئله، استدلالي چون استدلال برادر محسن رضايي آورد: «آن نقطه‌اي كه به نظر من كليد منطقه است و بايد براي آن راه‌حل پيدا كنيد اين است كه پس از شكسته شدن خط اول دشمن، (در جنوب اروند) شما از طرف پتروشيمي وارد شويد، چون دشمن در اين‌جا (سواحل كارخانه پتروشيمي) آماده اين‌گونه مسائل نيست.» سپس افزود: «شما در طرح خود از مقابل جزيره "مينو" تا "ابوالخصيب" سه مرحله پيش‌بيني كرده‌ايد در حالي‌كه در اجراي آن با كمبود يگان روبه‌رو مي‌شويد، بنابراين مرحلة اول را تصرف "ام‌الرصاص" و قسمتي از "بوارين" و ساحل "بلجانيه" در نظر بگيريد تا در شب اول از تاريكي استفاده كنيد و در اين فرصت بدون غواص، [باقايق‌] نيرو و تداركات را از تنگه عبور دهيد.» برادر محسن رضايي نيز ضمن تأييد نظر آقاي هاشمي گفت: «اصلاً جهت كلي مانور اين است و ضمانتش هم بستگي به حل گره (تنگه) دارد كه بايد با قوت روي آن عمل شود. البته عبور از تنگه مشكل است كه بايد آن‌را حل كرد و برايش نيرو گذاشت.» در نهايت مقرر شد كه بحث در خصوص يافتن راه‌حل‌هاي مناسب براي مشكلات طرح مانور با تأكيد بر عبور از تنگه "ام‌الرصاص" به‌عنوان تاكتيك ويژه عمليات ادامه يابد. در ادامة جلسة قبل طرح‌هاي ديگر سپاه از جمله طرح عمليات يدك در "هور" و اجراي عمليات‌هاي محدود در مناطق بدره، زرباطيه (مندلي) و ماؤوت مطرح شد كه نماينده امام در شوراي عالي دفاع (آقاي هاشمي) توجه بيش‌تر به طرح "هور" داشت و گرفتن بدره، زرباطيه و مندلي را داراي ارزش چنداني ندانست. وي در اين جلسه طرح ارتش براي تصرف خانقين را مطرح كرد. در جلسة ديگري در قرارگاه نيروي‌زميني سپاه در اهواز، مسئولان اين نيرو در حضور آقاي هاشمي طي گزارش‌هايي، فعاليت‌هاي دشمن در سرتاسر جبهه‌ها، اوضاع خطوط خودي، همچنين مشكلات تأمين مهمات و امكانات مهندسي و لجستيكي را تشريح كردند. در نخستين گزارش، پس از عادي خواندن فعاليت دشمن در مناطق شمال‌غرب و غرب، بر تشديد حساسيت در مناطق "شرق دجله"، "هور"، "جزيره‌مجنون"، "شلمچه" و "فاو" تأكيد شد. سپس افزوده شد كه دشمن توان رزمي لشكر گارد و همچنين سرعت بازسازي نيروهايش را افزايش داده‌است به‌طوري كه هم‌اكنون پادگان‌هاي عراق پر از نيرو مي‌باشد. اقدامات مهندسي دشمن در منطقه فاو تا روبه‌روي جزيره مينو و نفوذ عناصر شناسايي او به مواضع نيروهاي خودي در سواحل اروند تا شلمچه، از موضوع‌هاي گزارش بعدي بود. در ادامة اين جلسه، گزارش‌هايي نيز دربارة وضعيت نيروهاي خودي و مشكلات آنها از جمله كمبود مهمات، ادوات و تجهيزات مهندسي به‌خصوص در خط "فاو"، مطرح شد و سپس تصميماتي به‌منظور رفع اين مشكلات اتخاذ گرديد ( ضميمه دارد).

گزارش -187

در ادامه اقدامات دشمن به‌منظور آمادگي براي مقابله با عمليات احتمالي نيروهاي ايراني در منطقه بصره (هورالعظيم)، امروز در يك مانور، روش پشتيباني از سپاه ششم كه در شمال "بصره" مستقر است، تمرين شد. اين مانور با 45 خودرو سنگين و تريلر از گردان‌هاي 1 و 2 و قرارگاه تيپ6 زرهي عراق انجام گرفت.

گزارش -188

به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، پس از 48 ساعت گلوله‌باران مناطق صنعتي و تأسيسات نظامي "بصره" با آتشبارهاي نيروهاي خودي، از ساعت 20 امروز در پايان مدت زمان تعيين‌شده، اين گلوله‌باران قطع گرديد. اين اقدام در پي قطع حملات هوايي عراق به مناطق مسكوني كشورمان در 48 ساعت گذشته، صورت گرفت. به گزارش اين منبع، جمهوري‌اسلامي ايران به رژيم عراق هشدار داده‌است كه با هرگونه تعدي و ماجراجويي آن رژيم با شدت تمام مقابله خواهد كرد.

گزارش -189

طبق گزارش روزنامه كويتي "القبس"، منابع غربي فاش ساختند كه مذاكرات محرمانه‌اي در حال حاضر ميان چند كشور اروپاي غربي دربارة يك طرح مشترك جهت توقف حملات به نفت‌كش‌ها و كشتي‌هاي تجاري در آب‌هاي خليج‌فارس، در جريان است. اين روزنامه درشماره امروز خود در اين باره نوشت: «دولت انگليس ـ كه ارائه دهندة اين طرح است ـ طي روزهاي گذشته تماس‌هاي متعددي با امريكا، فرانسه، ژاپن و چند كشور اروپاي‌غربي ذي‌نفع در تحولات جنگ ايران و عراق به‌عمل آورده‌است. هدف از طرح پيشنهادي دولت انگليس متقاعد ساختن كشورهاي مذكور براي انجام يك تحرك مشترك غربي با همكاري "ژاپن" و با هماهنگي ايران و عراق جهت اعلام يك آتش‌بس در آب‌هاي خليج است. طرح مذكور در پي افزايش حملات به نفت‌كش‌ها در آب‌هاي خليج‌فارس از جمله حمله اخير به نفت‌كش بريتانيايي، پيشنهاد شده‌‌است.»

گزارش -190

در ششمين روز هفته جنگ، صدها كاميون، تريلر، وانت و وانت‌بار حامل هداياي مردم شهيدپرور كشورمان به رزمندگان اسلام تحت عنوان كاروان‌هاي "حماسه‌سازان عاشورا" و "محرم" روانه جبهه‌ها شدند كه اين كمك‌ها بالغ بر 800 ميليون ريال برآورد شده‌است. بنابر گزارش‌هاي رسيده از شهرستان‌ها، هداياي مردم اصفهان در 300 خودرو، 165 خودرو حامل هداياي مردم كردستان، كمك‌هاي مردم مازندران در 420 خودرو، هداياي مردم آذربايجان غربي در 60 خودرو، همچنين ده‌ها دستگاه ديگر حامل كمك‌هاي اهالي استان بوشهر و آذربايجان شرقي به رزمندگان غيور اسلام، در ميان بدرقه گرم مردم به سوي جبهه‌ها حركت كردند. همچنين 50 كاميون حامل هداياي مردم تهران به ارزش 75 ميليون ريال تقديم رزمندگان اسلام شد. فرمانده سپاه ناحيه مازندران نيز اعلام كرد كه امروز "كاروان فتح" متشكل از 140 كاميون حامل كمك‌هاي مردم اين استان به جبهه‌ها اعزام شده‌است.

گزارش -191

در حالي كه اعزام نيرو به جبهه ادامه دارد، معاونت نيروي انساني نيروي زميني سپاه امروز طي نامه‌اي به رده‌هاي تابع خود در يگان‌هاي مستقر در جنوب، خواستار اعلام نظر آنها در اين موارد شد: مشكلات ناشي از كوتاه بودن مدت مأموريت بسيجيان، اعزام نيروهاي غيررزمي، سنت‌هاي غلط در به‌كارگيري نيروها در ناحيه بومي خود، بي‌كاري نيروها در مدت حضور در جبهه و خستگي ناشي از آن، همچنين عدم حضور نيروي لازم در زمان‌هاي مورد نياز. در اين نامه در خصوص مشكلات و موانع موجود در راه بهره‌برداري مناسب از نيروهاي بسيجي آمده‌است: «1ـ يكي از مشكلات اساسي، كوتاه مدت بودن حضور نيروهاي بسيجي است كه گاهي به هنگام عمليات‌ها نيروها تعويض شده و در نتيجه به نيروهاي جديد نياز است. ثانياً، به دليل همين عدم ثبات و كمي تجربه، كيفيت نيروها پايين مي‌ماند و لذا براي جبران اين كيفيت پايين، نياز به كميت بيش‌تر احساس مي‌شود. ثالثاً، از توان و تجربه نيروها به‌دليل فوق نمي‌توان در وظايف تخصصي مورد نياز استفاده كرد. 2ـ مشكل ديگر، بالا بودن اعزام نيروهاي غيررزمي (پير، كم سن و غيره) است. 3ـ مشكل عمده ديگر، وجود سنت‌هاي غلط در امر به‌كارگيري بسيجي است؛ از جمله اين كه امكان به‌كارگيري نيروهاي يك ناحيه در يگان ديگر در شرايط اضطراري وجود ندارد و يا اغلب نيروهاي بسيجي بعد از انجام يك عمليات حتي پيش از اتمام مدت مأموريت خود، به عقب برگشته و از خط ترخيص مي‌شوند. 4ـ بي‌كاري نيروها در زمان حضور در جبهه و احساس عدم ضرورت وجود نيرو در جبهه، از جمله مشكلاتي است كه خود موجب ترخيص زود هنگام نيروها شده كه در پي‌آمد آن، نيروهاي موجود در شهرها احساس مي‌كنند كه جبهه به آنها نيازي نداشته و اعزام خود را غيرضروري مي‌دانند. 5ـ يكي ديگر از مشكلات، عدم‌تناسب ‌تعداد نيروها با ميزان نياز در زمان‌هاي غيرعمليات و يا پيش از عمليات‌ها است. اين امر موجب شده است تا اولاً توان اجراي عمليات‌هاي ايذايي و محدود به‌صورت مستمر، كاهش يابد و ثانياً براي فراهم كردن نيرو، هر بار بايد چند ماه تبليغات كرد و در هر مرتبه از مسئولين درجه اول كشور سرمايه گذاشت. البته اين مشكل در درجه اول بايد به‌صورت اساسي توسط سپاه كشوري حل شود و نيروي زميني در اين مورد پيشنهاد دهنده است.» در اين نامه معاونت نيروي انساني نيروي زميني سپاه ضمن برشمردن مسائل ياد‌شده، خواستار اعلام نظر رده‌هاي ذي‌ربط براي رفع آنها شده‌است.

گزارش -192

در ادامه فشارهاي سياسي بر ايران براي سازش با عراق، وزارت خارجه امريكا امروز با انتشار بيانيه‌اي رسمي در خصوص جنگ ايران و عراق ـ كه "چارلز ردمن" سخن‌گوي وزارت خارجه امريكا آن را خوانده است ـ اعلام كرد كه ايالات متحده براي پايان بخشيدن به جنگ شش‌ساله خليج‌فارس خواستار يك راه حل مسالمت‌آميز است. به گزارش راديو امريكا، "ردمن"، اين جنگ را جنگي بي‌معنا توصيف كرده و افزوده‌است: «دولت ريگان از تلاش‌هاي سازمان ملل متحد و ديگران براي پايان بخشيدن به جنگ جانب‌داري مي‌كند.» اين سخن‌گو سپس ايران را به ناديده گرفتن درخواست‌هاي آتش‌بس و پايان دادن به جنگ از طريق گفت‌وگو، متهم كرده و گفت‌وگو را بهترين راه پايان دادن به جنگ دانسته است.

گزارش -193

به گزارش راديو "نداي اسلام"، "اميرسعودالفيصل" وزير خارجه عربستان سعودي در نطقي كه امروز در اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل متحد ايراد كرد، درباره جنگ‌ايران و عراق گفت: «اين جنگ براي هيچ يك از طرفين در حال جنگ منافعي در پي‌نداشته و نه تنها امنيت منطقه بلكه صلح و امنيت جهاني را در معرض تهديد قرار داده و مي‌دهد.» وي حمايت دولت سعودي را از تلاش‌هاي صلح‌جويانة سازمان‌هايي كه براي پايان دادن به اين جنگ اقدام مي‌كنند، اعلام كرد و با اشاره به پاسخ مثبت عراق به اين تلاش‌ها، از ايران نيز خواست كه به اين درخواست‌ها پاسخ مثبت بدهد. "سعودالفيصل سپس از سازمان ملل متحد خواست تا اقدامات لازم را براي خاتمه دادن به اين جنگ، انجام دهد.

گزارش -194

به گزارش راديو اسرائيل، ژنرال "عبدالجبار خليل شنشل" وزير مشاور در امور نظامي در دولت عراق وارد "برزيل" شد تا امكان خريد اسلحه از آن كشور را بررسي نمايد. اين راديو با اشاره به اين‌كه عراق در جنگ شش‌ساله خود با جمهوري‌اسلامي يكي از خريداران عمده اسلحه‌هاي برزيلي مي‌باشد، به نقل از سخن‌گوي سفارت عراق در برزيل اعلام كرد كه ژنرال "شنشل" از كارخانجات اسلحه‌سازي در مركز آن كشور ديدن كرده و با مقامات ارتش برزيل از جمله فرماندهان نيروهاي زميني، دريايي و هوايي گفت‌وگو كرده است. راديو اسرائيل در ادامه اين خبر پس از اشاره به بازگشت "علي‌محمد بشارتي" معاون وزير خارجه جمهوري‌اسلامي ايران از امريكاي لاتين به تهران، افزود: «آقاي بشارتي در اين مسافرت از كشورهاي پرو، برزيل و آرژانتين ديدار كرد و با مسئولان آنها به گفت‌وگو پرداخت.»

گزارش -195

به گزارش خبرگزاري فرانسه از رم، وزارت بازرگاني خارجي ايتاليا اعلام كرد كه اين كشور به عراق براي بازپرداخت قروض خود ناشي از قراردادهاي سال 1983(1362)، بار ديگر از طريق قسط بندي مهلت داده‌است. اين منبع افزود: «طي سفر هفته جاري "صبحا ياسين قديري" وزير صنايع عراق به ايتاليا و در مذاكره وي با "اينوفورميكا" وزير بازرگاني خارجي ايتاليا در اين مورد قراردادي منعقد شده‌است. اين قرارداد با قراردادهاي مستقيم ميان شركت‌هاي ذي‌نفع دو دولت تكميل خواهد شد. در اين قرارداد عراق متعهد شده‌است تا بهره ناشي از اين تعويق را يك‌جا پرداخت كرده و مشكلات ناشي از اوراق اعتباري را حل نمايد.»

گزارش -196

"احمد عبدالعزيز جاسم" سفير كويت در سوريه، در مصاحبه‌اي با روزنامه كويتي "السياسه" نتايج گفت‌وگوهاي اخير خود را با مقامات سوريه تشريح كرد. وي گفت كه دولت سوريه به او اطمينان داده‌است كه با هرگونه گسترش جنگ ايران و عراق مخالف است و نگراني خود را از به خطر افتادن آزادي كشتي‌راني در خليج‌فارس ابراز داشته‌است. به نوشته السياسه، دمشق همچنين علاقه خود را به استقرار امنيت و ثبات در كويت و ديگر كشورهاي خليج‌فارس كه از روابطي مستحكم و قوي با سوريه برخوردار هستند، مورد تأكيد قرار داده‌است. سفير كويت پس از اعلام اين‌كه روابط سوريه و كويت در حال پيش‌رفتن از يك مرحلة خوب به سوي يك مرحله بهتر در تمامي زمينه‌ها مي‌باشد، افزود كه تماس و ديدار بين مقامات كويتي و سوري در كليه سطوح همچنان ادامه دارد. وي در پايان اين مصاحبه تأكيد كرد: «اگر كشور سوريه هدف تهاجم قرار گيرد، كويت در كنار اين كشور خواهد بود.»

گزارش -197

به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "ژاك شيراك" نخست‌وزير فرانسه در مصاحبه با شبكه تلويزيوني سراسري ".C.B.A" امريكا، ضمن رد اتهام حمايت ايران، سوريه و ليبي از تروريسم، مدارك موجود را براي اثبات اين اتهام ناكافي دانست ( ضميمه دارد). شيراك در اين مصاحبه در پاسخ به ادعاي مجري برنامه مبني‌بر دخالت كشورهاي ايران، سوريه و ليبي در عمليات تروريستي و سكوت فرانسه در قبال آنها، گفت: «اعلام اين‌كه ايران، سوريه و ليبي مجري تروريسم هستند كار ساده‌اي است ولي شواهد شما براي اثبات اين ادعا كجاست‌؟ اين تهمت‌ها خود يك نوع تروريسم است.» وي تأكيد كرد كه اقدامات اخير تروريستي عليه كشورش را خانواده و دوستان عبدالله‌ ـ كه به اتهام قصد انجام دادن اقدامات تروريستي هم‌اكنون در فرانسه زنداني است ـ انجام داده‌اند و پاي هيچ كشوري در ميان نبوده است. وي همچنين اهميت روابط فرانسه با كشورهاي عرب را مورد تأكيد قرار داد و تصريح كرد كه فرانسه مايل نيست مسئلة تروريسم منجر به تيرگي اين روابط حسنه شود. گفتني است كه در ادامه خبرهاي منتشرشده مبني‌بر دست داشتن ايران و سوريه در انفجارات اخير پاريس، راديو اسرائيل نيز امروز به نقل از هفته‌نامه امريكايي "تايم" گزارش داد: «احتمالات موجود آن است كه يكي از دو كشور ايران و سوريه و يا هر دو آنها حاميان سلسله عمليات تروريستي در پاريس هستند. رژيم اسلامي تهران مي‌خواهد به اين وسيله فرانسه را از ادامه كمك به عراق در جنگ خليج‌فارس باز دارد و در اجراي اين هدف، شيعيان حزب‌الله مقيم لبنان را به كار مي‌گيرد.» ( ضميمه دارد).

گزارش -198

"شيرين هانتر" كارشناس خاورميانه در "مؤسسة مطالعات استراتژيك و بين‌المللي دانشگاه جرج تاون" در واشنگتن، در گفت‌وگويي تلفني با بخش فارسي راديو امريكا نظر خود را در خصوص وضعيت كنوني جنگ و تحولات آتي آن، بيان كرد. وي در خصوص وضعيت كنوني جنگ گفت: «اين روزها صحبت از اين است كه جنگ به يك مرحله حساسي رسيده كه ممكن است سرنوشت آن را تعيين كند، اما تا آن‌جايي كه آدم مي‌تواند از روي واقعيت قضاوت بكند من تغيير خيلي فاحشي در موازنه نيروهاي دو طرف نمي‌بينم و به‌خصوص كه عراقي‌ها اخيراً موفق شده‌اند حملات هوايي خود را خيلي بهتر انجام بدهند كه البته اين مشكلات بيش‌تري براي ايران ايجاد مي‌كند و به‌صورتي كه من مي‌توانم ببينم فكر مي‌كنم متأسفانه همين حالت بلاتكليفي در جنگ ادامه پيدا كند.» شيرين هانتر درباره طرح مسئلة جنگ در گفت‌وگوهاي دو ابرقدرت، گفت: «تا آن‌جايي كه من مي‌بينم امريكا و شوروي قصد اين دارند كه نگذارند جنگ ايران و عراق باعث شود كه به اصطلاح اشكال خيلي شديدي در روابط آنها ايجاد بكند و فكر نمي‌كنم كه لااقل در مرحله فعلي با توجه به وضع روابط دو كشور، آنها موفق بشوند كه به‌اصطلاح با راه‌حل مشتركي راجع به خاتمه دادن به جنگ و يا حل اين مشكل موفق بشوند.» وي سپس دربارة ادامه حمايت اعراب خليج‌فارس از عراق گفت: «تا زماني كه ايران شرايط خودش براي خاتمه دادن به جنگ از جمله از بين رفتن صدام حسين و رژيم بعثش را عوض نكرده، من فكر مي‌كنم كشورهاي عربي خليج‌فارس به‌خصوص "كويت" و "عربستان سعودي" به كمك خودشان به عراق تا آن‌جايي كه ممكن است، ادامه خواهند داد و البته تا وقتي كه ايران اصرار مي‌كند كه راه‌حل جنگ فقط "پيروزي كامل ايران" است، اين كشورها عراق را رها نخواهند كرد و تنها نخواهند گذاشت، اما اگر ايران شرايط صلح خودش را تعديل بكند و واقعاً نشان بدهد كه مي‌خواهد يك راه‌حل صلح‌آميزي را براي خاتمه دادن به جنگ اتخاذ كند، آن وقت من فكر مي‌كنم كشورهاي خليج‌فارس به عراق فشار وارد مي‌آورند و سعي مي‌كنند كه مذاكرات صلح بين ايران و عراق ايجاد شود.» وي در خاتمه در خصوص پايان جنگ گفت: «به نظر من با وضع بازارهاي بين‌المللي نفت فكر نمي‌كنم كه دولت ايران علي‌رغم حرف‌هايي كه مي‌زند بتواند بيش‌تر از شش ماه اين وضع را ادامه بدهد، يعني هم جنگ بكند و هم سعي بكند كه حداقل احتياجات مملكت را تأمين بكند.»

گزارش -199

به‌منظور اتخاذ مواضع مشترك در اجلاس آتي اوپك دربارة آيندة سياست‌هاي نفتي 13 كشور عضو اين سازمان (اوپك)، آقازاده وزير نفت ايران امروز وارد عربستان سعودي شد. وي قبل از سفر طي مصاحبه‌اي با خبرگزاري جمهوري‌اسلامي گفت: «اعضاي اوپك و غيراوپك به اين نتيجه رسيده‌اند كه اگر به تصميم مشترك رسيده و مسائل خود را حل كنند، تأثير اساسي در بازار نفت خواهند گذارد.» آقازاده افزود: «هر چند وضعيت قيمت‌هاي نفت از قبل بهتر شده ولي هنوز هم تا قيمت‌هاي رسمي اوپك فاصله دارد.» وي در اين سفر ـ كه احتمالاً چهار روز به طول خواهد انجاميد ـ ابتدا در عربستان با وزير نفت و پادشاه اين كشور، سپس در كويت نيز با وزير نفت (علي خليفه) و امير اين كشور ملاقات خواهد كرد. به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، محورهاي مورد بحث اجلاس آيندة اوپك، رعايت درازمدت سهميه‌هاي مشخص‌شدة توليد اعضاي اين سازمان و ساختار تعيين قيمت نفت و نحوة فروش آن خواهد بود.  ضميمه اول گزارش شماره 186: مشروح طرح مانور ارائه شده در جلسه 5/7/1365 قرارگاه خاتم‌الانبيا (ص) طرح مانور مطرح شده در اين جلسه به اين ترتيب است: هدف: بستن "تنگه ابوالخصيب" (عنواني كه در محاوره برادران به حدفاصل اروندرود تا خور زبير در ناحيه مجاور ابوالخصيب، داده شده بود). محدودة عمليات: محدودة عملياتي در جهت عرضي از جزيره "مينو" (در جناح چپ) تا كارخانه پتروشيمي و نهر "ابوالفلوس" (در مقابل جزاير "بوارين") و در عمق تا جاده دوم (در محاورة برادران موسوم به جاده استراتژيك) مي‌باشد. براي تصرف اين منطقه دو قرارگاه سپاه (كربلا و قدس) به فرماندهي برادران احمد غلامپور و محمدعلي (عزيز) جعفري با تحت امر داشتن تمامي يگان‌هاي مانوري سپاه، در سه مرحله وارد عمل مي‌شوند. مانور قرارگاهي آن در مراحل مختلف چنين‌است: الف ـ قرارگاه كربلا: در عرض از جزيرة "قطعه" كه در جنوب اروند، در مقابل جزيره مينو قراردارد ـ تا جزيره "ام‌البابي" غربي و در عمق تا جاده دوم (موسوم به جاده استراتژيك) به نحوي كه جاده سوم زير آتش خمپاره 120 ميليمتري و ميني‌كاتيوشا قرار بگيرد. اين قرارگاه كه تأمين جناح چپ عمليات را به عهده دارد، با شش لشكر14 امام‌حسين(ع)، 41 ثارالله، 7 ولي عصر(عج)، 17 علي‌بن‌ابي‌طالب(ع)، 5 نصر و 33 المهدي و تيپ مستقل 44 قمربني‌هاشم(ع) در سه مرحله عمل مي‌كند. ب ـ قرارگاه قدس: در عرض از جزيره "ام‌البابي" شرقي تا انتهاي جزيره "بوارين" تا (كارخانه پتروشيمي) و در عمق تا جاده دوم پيشروي نموده تا پشت نهر "ابوفلوس" پدافند كنند. اين قرارگاه نيز با شش لشكر25 كربلا، 27 حضرت رسول(ص)، 8 نجف‌اشرف، 10 سيدالشهدا(ع)، 31 عاشورا و 21 امام‌رضا(ع) و تيپ مستقل 18 الغدير در سه مرحله وارد عمل مي‌شود. تيپ32 انصارالحسين در مرحله اول تحت امر قرارگاه قدس و در مرحله سوم تحت امر قرارگاه كربلا قرار دارد. ضميمه دوم گزارش شماره 186 گزارش اوضاع جبهه‌ها به فرمانده عالي جنگ: در جلسه امروز قرارگاه نيروي زميني سپاه در اهواز كه در حضور حجت‌الاسلام هاشمي‌رفسنجاني برقرار شد، مسئولان نيروي‌زميني سپاه طي گزارشي به تشريح اوضاع خطوط خودي و فعاليت‌هاي دشمن در سرتاسر جبهه‌ها و مشكلات نيروهاي خودي در تأمين مهمات و امكانات مهندسي و لجستيكي پرداختند. در اين جلسه در ابتدا گزارش اطلاعاتي از وضع عمومي دشمن در طول جبهه‌ها در فاصله زماني دهم شهريور تا چهارم مهرماه را مسئول اطلاعات نيروي زميني "برادر محمد باقري" بيان كرد. وي در خصوص وضع جبهه‌ها به ترتيب از شمال به جنوب گزارش داد كه اهم موارد آن به اختصار بدين شرح است: «وضعيت دشمن در منطقه عمومي "پيرانشهر" و "شمال‌غرب" اكنون عادي است و به تحكيم مواضع پدافندي مشغول مي‌باشد. عمده فعاليت دشمن در اين محور گلوله‌باران عقبه نيروهاي خودي به‌وسيله تانك است. در اين منطقه دشمن تا بيستم شهريور ماه گذشته احتمال حمله نيروهاي خودي را مي‌داد و به همين دليل پرتاب "منور" و فعاليت‌هاي هوايي دشمن تشديد شده بود اما بعد از اين تاريخ وضعيت عادي شده‌است. در منطقه سردشت نيز دشمن تلاش دارد تا راه ارتباطي بين نيروهاي خودي و نيروهاي "اتحاديه ميهني كردستان" در شمال عراق را در "هرزينه" و ارتفاعات "ويسي" قطع كند، كه اين تلاش‌ها بعد از عمليات اخير اتحاديه در منطقه "كاريزه" تشديد شده‌است. در منطقه "بانه" و "پنجوين" (منطقه عملياتي والفجر4) نيز علي‌رغم اين‌كه دشمن نيروهاي "جاش" را تقويت كرد اما به‌طور كلي وضعيت كنوني منطقه عادي است. در منطقه سد "دربنديخان" فعاليت‌هاي هوايي و بمباران دشمن متوقف شده اما نيروهاي قبلي دشمن در منطقه باقي مانده‌اند و اكنون منطقه حالت عادي به‌خود گرفته‌است. در منطقه عمومي غرب نيز عمده فعاليت‌هاي دشمن در منطقه "مندلي" و پشت "نفت‌شهر" مي‌باشد كه طي آن اقدام به ساختن چند جاده در پشت ارتفاعات اين منطقه كرده‌است. دشمن نسبت به منطقه تا حدي حساس مي‌باشد و به‌همين دليل منطقه را به‌طور محدود تقويت كرده‌است. يكي از اهداف كنوني دشمن در منطقه غرب، گرفتن اسير است تا بتواند اطلاعات لازم را كسب كند كه به اين منظور اقدام به اعزام گروه‌هاي گشتي رزمي مي‌كند و در گرفتن اسير از نيروهاي خودي نيز تا حدي موفق بوده‌است. در مناطق شمال "عماره" عمده فعاليت دشمن، فعاليت‌هاي پدافندي است و علي‌رغم اين‌كه در شهريورماه تا حدي نسبت به اين منطقه حساسيت پيدا كرد اما اكنون وضعيت منطقه عادي است. دشمن اكنون نسبت به منطقه "شرق دجله" و "هور" حساسيت بيش‌تري دارد به‌طوري كه در منطقه "القرنه" 170 تانك را مجتمع كرده‌است. دشمن در منطقه "هور" حساسيت مؤكد و ويژه‌اي دارد، دليل اين امر افزايش آب "هور" در اين فصل سال و همچنين سابقه انجام حملات در اين فصل از سال مي‌باشد. دشمن در جزيره "مجنون" از مدت‌ها قبل آماده عمليات بود ولي با عمليات نيروهاي خودي در پد غربي جزيره (عمليات انصار)، نيروهاي عملياتي دشمن منهدم شدند ولي به هر حال "صدام حسين" به فرمانده لشكر31 عراق مأموريت داده‌است تا جزيره را از نيروهاي ايراني بازپس گيرد و به‌همين دليل نيروهاي تيپ ويژه عراق در جزيره مستقر شده‌اند و ضمن گلوله‌باران نيروهاي خودي با توپ، تانك و خمپاره، خود را براي عمليات روي پدشرقي در جزيره، آماده مي‌كنند. با تغيير فرمانده سپاه سوم كه در جنوب مستقر است و جايگزين شدن سرلشكر "ضياءالدين جمال" كه از فرماندهان گارد و از منسوبين صدام نيز مي‌باشد، به‌نظر مي‌رسد كه حساسيت دشمن در جنوب زياد شده و قصد تقويت جبهه سپاه سوم در جنوب را دارد. دشمن همچنين در منطقه آب‌گرفتگي (پاسگاه) "بوبيان" نيز در حال احداث جاده‌اي است تا بتواند خط دفاعي جديدي را در "شلمچه" ايجاد كند و پدافند خود را عمق دهد و پيشرفت در جاده‌سازي، هر شب حدود 100 متر است. در منطقه "آبادان" و "خرمشهر" نيز دشمن در حال حفر كانال، احداث خاك‌ريز، سيل‌بند و ادامه كارهاي پدافندي مي‌باشد. همچنين جديداً سكوهايي براي تانك به منظور زير آتش قرار دادن پشت جبهه نيروهاي خودي احداث كرده و با توجه به حساسيتي كه نسبت به منطقه دارد، تعداد دكل‌ها و نقاط ديده‌باني خود را در اين منطقه افزايش داده‌است. دشمن منطقه فاو را در تاريخ يازدهم شهريور ماه با نيرويي به استعداد يك لشكر پياده تقويت كرد و چيزي حدود چهار گردان توپخانه به منطقه اضافه كرد و ضمن تقويت منطقه، اقدام به احداث مواضع و سنگرهاي جديد كرده‌است. بازسازي نيروهاي دشمن با شدت دنبال مي‌شود كه از جمله مي‌توان به گسترش توان رزمي لشكر گارد (در حد سپاه) و افزايش آن تا حد 15 تيپ اشاره كرد. در مورد نيرو نيز اكنون تمامي پادگان‌هاي عراق پر از نيرو است كه عمدتاً نيروهاي دانش‌آموز و دانشجو مي‌باشند و در حال گذراندن دوره آموزشي هستند اما به دلايل نامعلومي آنها را وارد واحدهاي پدافندي در مناطق عملياتي نمي‌كنند. البته استعداد نيروهاي عملياتي تقويت نشده‌است. عمده فعاليتي كه الان دشمن دارد، همين حفظ هوشياري است و تلاش مي‌كند تا محل عمليات آتي احتمالي نيروهاي خودي را در سراسر جبهه‌ها كشف كند.» در ادامه اين جلسه مسئول اطلاعات قرارگاه كربلا (برادر محرابي) گزارشي از اقدامات شديد مهندسي دشمن در "فاو"، بيان كرد و افزود: «دشمن با يك برنامه‌ريزي اساسي از شمال "كارخانه نمك" تا "ام‌القصر" و تا منطقه جزيره "مينو" به فعاليت مهندسي مشغول است و اكنون رده‌هاي دوم و سوم پدافندي او در منطقه ساخته شده و آتش خود را روي خطوط نيروهاي خودي گسترش داده است. دشمن در مورد سواحل "اروند" تا "شلمچه" حساسيت خاصي دارد به‌طوري كه از يك سو نيروهاي شناسايي دشمن در اين منطقه به مواضع خودي نفوذ مي‌كنند، دكل‌هاي ديده‌باني خود را افزايش داده‌است و در حال كسب اطلاعات مي‌باشند و از سوي ديگر با شليك تير مستقيم تانك تمامي دكل‌هاي ديده‌باني خودي را منهدم كرده‌است.» وي در خاتمه گفت: «علي‌رغم عدم تغيير زياد در خطوط مقدم خودي، دشمن در منطقه فاو و كل سپاه هفتم دست به يك تقويت نسبي زده و آمادگي خود را افزايش داده‌است.» در ادامه اين جلسه گزارش‌هايي نيز از وضعيت نيروهاي خودي بيان شد كه در اين گزارش ضمن تشريح نحوه گسترش اين نيروها در خطوط پدافندي، به مشكلات آنها از جمله كمبود مهمات و ادوات مهندسي مخصوصاً در خط فاو اشاره شد و گفته شد كه تاكنون برخلاف آنچه قرار بود، تنها 17 كيلومتر از 200 كيلومتر جاده‌هاي منطقه فاو شن‌ريزي شده‌است. در اين باره فرمانده قرارگاه كربلا (برادر غلامپور) ضعف امكانات مهندسي را مهم‌ترين دليل اين كندي كار دانست. مشكلات عقبه و عدم تقويت خاك‌ريزها به‌منظور كاهش تلفات در خطوط خودي، اقداماتي براي جلوگيري از نفوذ نيروهاي اطلاعاتي دشمن به خطوط خودي، از ديگر مباحثي بود كه در جلسه امروز مطرح و تصميمات لازم در مورد آنها اتخاذ شد. ضميمه گزارش شماره 197 يادآوري مي‌شود كه به گزارش روزنامه لوموند چاپ فرانسه (20/6/1365)، ژاك شيراك پيش از اين، بعد از انفجار بمب در اداره پست شهرداري مركزي پاريس طي سخناني گفته بود: «ايران و سوريه و ليبي هر سه مي‌كوشند مانع اجراي سياست خارجي فرانسه در خاورميانه، لبنان و آفريقا شوند و هر يك از اين سه كشور كه اختلافي با فرانسه دارند، احتمال دارد در معرض پي‌آمدهاي جنگ دولت فرانسه با تروريسم قرار گيرند.»

منابع و مآخذ روزشمار 1365/07/05