1365.08.17

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1365
1365.08.17
نام‌های دیگر هفده آبان
تاریخ شمسی 1365.08.17
تاریخ میلادی 8 نوامبر 1986
تاریخ قمری 5 ربیع‌الاول 1407



گزارش -856

آخرين وضعيت دشمن در منطقه عمليات بزرگ آتي و شناسايي‌هاي انجام گرفته و اقدامات دشمن در اين منطقه، در جلسه صبح امروز نيروي زميني سپاه با حضور فرمانده اين نيرو و جانشين وي و فرماندهان قرارگاه‌هاي كربلا و قدس بررسي شد. فرمانده لشكر14 امام‌حسين نيز با حضور در جلسه، خواستار لغو مأموريت اين لشكر براي اجراي عمليات روي اسكله العميه شد. فرمانده قرارگاه كربلا براساس شناسايي‌هاي انجام‌شده، گفت: دشمن شب‌ها در محور ام‌الرصاص و جنوب شلمچه به طور مرتب منور مي‌ريزد و در نوك غربي ام‌الرصاص نورافكن بزرگي گذاشته‌است. آتش دشمن در اين منطقه افزايش يافته و مجموعه عوامل نشان‌دهنده حساس‌تر شدن دشمن است. فرمانده قرارگاه قدس نيز گفت: دشمن روي ام‌البابي شرقي دو پل لوله‌اي و روي ام‌الرصاص يك پل احداث كرده‌است و جاده ام‌الرصاص را تعريض و ترميم مي‌كند و فعاليت مهندسي دشمن در اين محور تشديد شده‌است. وي از جمله فعاليت‌هاي ديگر دشمن را احداث تپه‌هاي خاكي در ام‌الرصاص و شمال شلمچه و داخل پنج‌ضلعي و افزايش ارتفاع اطراف جاده در جزيره ماهي و استقرار سلاح‌هاي پدافند هوايي در شلمچه و پنج‌ضلعي ذكر كرد و افزود: كاهش حجم آتش و تحرك هوايي دشمن در اين منطقه به دليل افزايش كار مهندسي عراق در اين منطقه است. از ديگر مباحث اين جلسه، گله فرمانده قرارگاه قدس از تأخير در واگذاري امكانات مورد نياز براي عمليات، به خصوص تجهيزات قايق‌ها بود. در اواخر جلسه امروز صبح، برادر خرازي فرمانده لشكر14 امام‌حسين ضمن اعلام خبر عبور يك تيم شناسايي خودي در شب گذشته از تنگه حدفاصل جزاير ام‌الرصاص و ماهي (كه تاكتيك ويژه عمليات بزرگ آينده است) گفت: اين تيم دو نفره بدون هيچ‌گونه درگيري از تنگه عبور كردند و بعد از يك ساعت و نيم به سواحل بلجانيه رسيدند و در ساحل پياده شدند و موانع عمده‌اي را در اين منطقه مشاهده نكردند. آنها در حالت جزر ظرف يك ساعت و 10 دقيقه به مواضع خودي بازگشتند. بنا به گفته اين تيم شناسايي، دشمن به طور ممتد در تنگه بين جزاير ماهي و ام‌الرصاص نارنجك در آب پرتاب مي‌كند. فرمانده لشكر امام‌حسين در اين جلسه با توجه به ابلاغ مأموريت اجراي عمليات محدود در اسكله العميه به اين لشكر، گفت: ما نمي‌توانيم هم در عمليات اصلي و هم در يك عمليات محدود عمل كنيم و خواستار لغو مأموريت العميه براي اين يگان شد.[۱]

گزارش -857

در جلسه بعدازظهر امروز قرارگاه مركزي سپاه كه با حضور فرمانده كل سپاه، فرماندهان نيروي زميني و هوايي سپاه، جانشين فرمانده نيروي زميني و مسئول معاونت اطلاعات نيروي زميني سپاه و … تشكيل شد، پشتيباني هوايي عمليات آينده، وضعيت منطقه عملياتي و فعاليت‌هاي دشمن مورد بررسي قرارگرفت. در اين جلسه برادر علي شمخاني نيازمندي‌هاي هوايي عمليات را در سه زمينه: پدافند هوايي، پشتيباني هوايي و نقل و انتقال به وسيله هوانيروز ذكر كرد. سپس شيوه‌هاي استفاده از يگان‌هاي هوايي ارتش مورد بحث قرارگرفت و در نهايت فرمانده نيروي زميني پيشنهاد كرد كه مديريت يگان‌هاي هوايي ارتش كه براي اجراي عمليات در اين منطقه مأمور مي‌شوند، به عهده فرماندهان ارتشي باشد، منتهي براي هماهنگي بيشتر، در محل قرارگاه فرماندهي عمليات مستقر شوند و در اختيار اين فرماندهي قرارگيرند.[۲] در ادامه جلسه برادران محمد باقري و محمد پيش‌بهار كه امروز منطقه عملياتي را از نزديك بررسي كرده‌بودند، گزارش دادند. برادر باقري (مسئول معاونت اطلاعات نيروي زميني سپاه) گفت: احداث سيل‌بند جديد دشمن در آب‌گرفتگي شمال كوت‌سواري به اتمام رسيده‌است و دشمن با پمپ مشغول خالي كردن آب موجود در فاصله اين سيل‌بند و كانال پرورش ماهي است. از سوي ديگر، عمق آب در آب‌گرفتگي 10 سانتي‌متر اضافه شده‌است. همچنين از شمال آب‌گرفتگي تا پاسگاه بوبيان، روي دژ جديد سنگرهايش را تكميل كرده‌است. جاده هم عريض است و دو طرف آن نيز خاكريز دارد. در اين محور دو مورد 2 نفره غواصان دشمن ديده شده‌اند كه به خط خودي نزديك شده‌اند. دشمن در منطقه شلمچه هيچ‌گونه تقويت و تحولي نداشته‌است به جز كار روي سيل‌بند جديد. همچنين در اضلاع پنج‌ضلعي 6 سلاح پدافند چهارلول اضافه كرده‌است. در جزيره بوارين به طرف جزيره ماهي نيز فعاليت مهندسي دارد كه احتمال ايجاد سدّ خاكي مي‌رود. در جزيره ام‌البابي غربي دو سد خاكي دارد و در ام‌الرصاص نيز يك سد خاكي دارد. يك دستگاه رادار رازيت در جنوب غربي مينو اضافه و 2 دكل خيلي بلند در نزديكي بصره ايجاد كرده‌است. در محور ام‌الرصاص هر شب 50 تا 70 منور و در محور شلمچه حدود 30 منور پرتاب مي‌كند. شب گذشته نيروهاي شناسايي لشكر نجف نوك شرقي ام‌الرصاص را دور زده و با عبور از كمين دشمن، در ساحل جنوبي ام‌الرصاص پياده شدند و حدود 2 ساعت آنجا بودند. آنها در هنگام مد رفتند و موقع جزر برگشتند. لشكر امام‌حسين هم يك شناسايي در ساحل بلجانيه داشت (گزارش آن در صفحات قبل آمد). منطقه خودي از لحاظ تردد خودرو خلوت ولي فعاليت مهندسي چشمگير است. تعداد دكل‌هاي خودي در سرتاسر جبهه خيلي خوب است كه با همت وزارت نيرو اين كار انجام شده‌است.[۳] در اين جلسه برادر رحيم صفوي گفت: «عدنان خيرالله (وزير دفاع عراق) گفته كه ايراني‌ها مي‌خواهند ما [عراقي‌ها] را فريب بدهند و در دو سه محور قرار است حمله كنند، ولي ما پي برديم و از جابه‌جايي نيروها جلوگيري كرديم.» برادر محسن رضايي در اين باره گفت: «اينها نمي‌دانند. هيچ وقت نبوده كه بدانند و نگويند.» برادر صفوي اضافه كرد: «در نشريه‌اي خواندم كه ماهواره‌هاي امريكايي محل تجمع نيروهاي ايراني را كشف كرده و به عراقي‌ها اطلاع داده‌اند.»[۴]

گزارش -858

امروز در قرارگاه قدس و قرارگاه كربلا جلساتي درباره عمليات بزرگ آينده تشكيل شد. در جلسه قرارگاه كربلا كه با حضور فرمانده كل سپاه تشكيل شد، برادر غلامرضا محرابي مسئول معاونت اطلاعات قرارگاه كربلا گزارشي درباره اهميت شناسايي منطقه، زمين و دشمن و اهميت استفاده از عكس‌ هوايي داد. وي افزود: به اين منظور اخيراً چند هواپيماي كوچك قابل كنترل از راه دور تهيه كرده‌ايم كه با نصب دوربين روي آن از منطقه‌اي به ابعاد 3×2 كيلومتر عكس‌برداري مي‌كنيم. برادر محرابي درباره اقدامات ديگر براي شناسايي گفت: ما از فاو تا چنگوله 120 دكل زده‌ايم تا در حين آفند يا پدافند، دشمن در كنترل باشد.[۵]

گزارش -859

فعاليت زرهي دشمن در جزيره جنوبي مجنون نسبت به دوره قبل افزايش شديد داشته‌است كه در يك مورد آتش تانك‌هاي دشمن توانست چند دستگاه كمپرسي نيروهاي خودي را منهدم نمايد. گروهان ديده‌باني ثارالله از فعاليت‌هاي دشمن در جزيره جنوبي چنين گزارش مي‌دهد: در چند روز اخير دشمن مبادرت به فعاليت‌هايي كرده كه حاكي از حساسيت او به منطقه است. مثلاً دشمن براي مختل ساختن فعاليت مهندسي خودي، تعدادي تانك‌ها و يا قبضه‌هاي كاتيوشا و آتشبارهاي خود را به طوركامل براي اجراي آتش روي محل‌هايي كه فعاليت مهندسي ما زياد است، مأمور ساخته است. مثلاً دو دستگاه تانك را كه قبلاً روي خط متصل به پد نفتي و ضلع مياني وجود نداشته‌اند، مأمور ساخته كه با اجراي آتش روي معدن خاكي كه جهت اجراي فعاليت مهندسي ما به كار مي‌رود، فعاليت مهندسي را مختل سازد. دشمن در چند روز اخير روي پد نفتي تانك آورده‌است كه اين امر حاكي از احساس خطر دشمن در اين منطقه مي‌باشد.[۶]

گزارش -860

برنامه‌ريزي براي اعزام بزرگ نيرو به جبهه‌ها، با نام "سپاه محمد (ص)" كه در هفته بسيج (5 تا 11 آذر) انجام خواهد شد، ادامه دارد. در اين زمينه نخست‌وزير امروز طي بخش‌نامه‌اي خواستار همكاري همه‌جانبه كليه وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌‌ها و مؤسسات دولتي براي فراهم آوردن تسهيلات لازم در اين خصوص گرديد.[۷] همچنين بهداري كل سپاه دستورالعملي در زمينه تأمين نيازهاي نيروهاي اعزامي به نواحي سپاه ابلاغ كرد.[۸] در اين حال حجت‌الاسلام خامنه‌اي رئيس‌جمهور ديروز ضمن بازديد از اولين دوره عمومي آموزش نظامي كاركنان نهاد رياست جمهوري بر ضرورت تشكيل كلاس‌هاي آموزش نظامي در ادارات دولتي تأكيد كرد. رئيس‌جمهور با اشاره به اهميت اين آموزش‌ها، گفت: «سرنوشت مبارزات ملتي كه ايمان و احساس برنامه‌ريزي دارد جز پيروزي نيست.» وي افزود: «ما بايد به مبارزه خود تا پيروزي نهايي ادامه دهيم زيرا چشم تمام نهضت‌هاي آزادي‌بخش به ايران و نتيجه مبارزات ما دوخته شده‌است.»[۹]

گزارش -861

در ادامه تلاش ايران براي انسجام و سازمان‌دهي گروه‌هاي معارض عراقي، جلال طالباني دبيركل اتحاديه ميهني كردستان عراق، امروز با حجت‌الاسلام حكيم ملاقات و گفت‌وگو كرد. طالباني با اشاره به روحيه عالي كه پس از عمليات فتح1 در كردها به وجود آمده و نيز تأثيري كه اين حركت بر ملت عراق گذاشته، گفت: «رژيم بعثي اقدام به احداث خاكريز در اطراف كركوك كرده‌است تا اين شهر را با يك كمربند امنيتي حفاظت كند. همچنين دست به تقويت امنيتي در منطقه دوكان و دربندي‌خان زده است.» سپس آقاي حكيم گفت: «به نظر من اگر بتوان جنگ را از حالت كنوني به جنگ بين عراقي‌ها و رژيم بعث تبديل كرد هم براي آينده عراق و هم آينده منطقه خيلي بهتر خواهد بود. جمهوري‌اسلامي ايران نيز به اين استراتژي روي آورده كه خود عراقي‌ها بايد اين مسئوليت را متحمل شوند.» وي در مورد كردهاي عراقي اظهار داشت: «كردها مي‌خواهند از ظلم و جور حاكم بر آنها رهايي يابند. ما معتقديم كه كردها بخشي از ملت عراق هستند و جزء مهمي از قضيه عراق را شامل مي‌شوند.» آقاي حكيم در ادامه سخنان خود بر ايجاد زمينه و شرايط مناسب براي فعاليت علماي اسلامي در سطح منطقه كردستان تأكيد نمود و از جلال طالباني خواستار همكاري در اين زمينه گرديد تا به تدريج نشانه‌هاي بارزي از اسلام در سطح كردستان متجلي گردد. جلال طالباني در پاسخ گفت: «ما ضد اسلام و ضد حكومت اسلام نيستيم و اميدواريم كه يك دولت اسلامي واحد ايجاد شود و براي ما مانعي وجود ندارد كه امام خميني ولي‌فقيه [عراق] باشد، حال مي‌خواهد حزب ما متضرر شود و يا جلال طالباني متضرر شود، ليكن ملت كرد است كه بهره‌مند خواهد شد. آن هم به عنوان ملتي كه سرگردان و رنجديده بوده‌است.» وي تأكيد كرد: «ما نمي‌توانيم در قبال ابرقدرت‌ها و كشورهاي بزرگ ايستادگي كنيم، مگر اين‌كه در يك تجمع بزرگ اسلامي (زير لواي اسلام) گرد هم آييم.» طالباني خاطرنشان ساخت: ما خواهان خودمختاري كردستان در چارچوب اسلام هستيم و هرچه اسلام مي‌خواهد همان را خواهانيم.[۱۰] راديو اسرائيل در تفسيري با اشاره به ملاقات آقاي حكيم و جلال طالباني گفت: «حكومت اسلامي ايران از چندي پيش مي‌كوشد براي دست‌يابي به اهداف خود در عراق از احزاب نواحي كردنشين شمال آن كشور نيز كمك بگيرد ولي هنوز معلوم نيست كه دولت تهران در مورد خواسته‌هاي خودمختاري‌طلبان كرد عراقي چه موضعي دارد.»[۱۱] واشنگتن‌پست نيز در مقاله‌اي درباره مشكلات عراق با انقلابيون كرد آن كشور نوشته‌است: «در هنگامي كه عراق با حمله عظيمي از سوي ايران رو به روست، دولت عراق ناچار است كه منابع پر ارزش نظامي خود را براي مقابله با تهديد فزاينده اقليت كرد آن كشور اختصاص دهد. به گفته تحليل‌گران غربي در بغداد، آنچه كه اخيراً موجب نگراني مقامات عراق شده‌است همكاري‌هاي كردهاي چپ‌گرا با جمهوري‌اسلامي ايران است. طي ماه گذشته ايران دو بار ادعا كرد كه با همكاري اتحاديه ميهن‌پرستان كردستان به رهبري جلال طالباني، مراكز حياتي اقتصادي عراق را در شمال آن كشور منهدم كرده‌است. واشنگتن‌پست در ادامه مي‌نويسد: به گفته يكي از تحليل‌گران نظامي، در زماني كه عراق ترجيح مي‌دهد نيروهاي خود را در جبهه‌هاي جنوبي‌ ‌ـ‌كه ارزش حياتي داردـ متمركز كند، آماده‌باش كامل در شمال كشور، نگراني‌هايي براي دولت عراق ايجاد كرده‌است. به اعتقاد يك كارشناس نظامي غربي، عراق ناچار است احتمالاً حدود يكصد هزار نفر از سربازان خود را در شمال كشور براي مقابله با حملات كردها متمركز كند. با توجه به اين‌كه هيچ وقت معلوم نيست كه كردها از چه محلي دست به حمله مي‌زنند، سربازان عراقي ناچارند كه از همه پل‌ها، جاده‌ها و تأسيسات دولتي در سراسر كشور حفاظت كنند.[۱۲]

گزارش -862

يكي از رزمندگان امروز طي نامه‌اي خطاب به فرمانده كل سپاه از تلاش برخي براي پايان دادن به جنگ از راه سازش و يا تأكيد براي حذف صدام از طريق تماس‌هاي بين‌المللي ابراز نگراني كرده‌است. در اين نامه آمده‌است: «حقيقت اين است كه بسياري از برادران رزمنده عاشق امام و انقلاب از عاقبت جنگ نگرانند. دائم در اين فكرند كه مبادا روي خون شهدا معامله‌اي صورت بگيرد. مبادا به خاطر زودتر تمام شدن جنگ به جناح‌هاي مختلف استكبار متوسل شويم و مبادا … ليبرال‌ها و كهنه‌كاران سياسي كه متخصص در امر سازش و مماشات با شياطين هستند دائم مي‌گويند كه اين بار هم مثل قضيه لانه جاسوسي بايد سر و ته قضيه به هم بيايد! برخي هم دائم مي‌گويند چه كسي جواب اين خون‌ها را مي‌دهد و اينها به چه حقي جنگ را ادامه مي‌دهند؟ اينها شايعات و جوسازي نيست بلكه حرف‌هايي است كه از گلوي بسيار شنيده شده‌است و من مي‌دانم كه اينها شب و روز تلاش مي‌كنند كه خون شهيدان حزب‌الله را پايمال كنند و بايد از وسوسه‌هاي اين شياطين ظاهرالصلاح برحذر باشيم! عزيزان ما در جبهه‌ها بايد اطمينان قلب پيدا كنند كه جنگ تا پيروزي نهايي ادامه پيدا خواهد كرد و اين وظيفه برادران مسئول است كه با ادامه حملات بازار شايعات ضدانقلاب را تعطيل كنند و مشتي محكم بر دهان عناصر صلح‌طلب بزنند. تكيه كردن به تماس‌هاي بين‌المللي براي حذف صدام راه‌ اساسي نمي‌باشد. واقعيت اين است كه بسياري از برادران رزمنده حزب‌اللهي از اين‌كه رفت و آمدهاي بي‌سر و صدايي با فرستاده‌هاي ابرقدرت‌ها و ارتجاع منطقه در رابطه با جنگ صورت بگيرد ناراحتند. در عين اين‌كه هيچ انسان مخلصي روابط سياسي را با ديگر كشورها نفي نمي‌كند ولي طوري نباشد كه خداي ناكرده به جاي جنگيدن در جبهه‌ها به اين‌گونه راه‌حل‌ها رو بياوريم كه هم غافل از تكليف الهي خود شويم و هم اين‌كه به عده‌اي جاهل و يا مغرض بهانه‌اي بدهيم كه در جامعه مسئولين را متهم به سازش و تماس‌هاي پنهاني با عوامل سياسي استكبار كنند.»[۱۳]

گزارش -863

اقدام رئيس‌جمهور امريكا در اجازه ارسال سلاح به ايران، مورد انتقاد مقامات امريكايي قرارگرفته‌است. رهبران سياسي هر دو حزب بزرگ امريكا از كنگره خواسته‌اند كه درباره گزارش‌هاي مربوط به معامله دولت ريگان با ايران در مورد فروش اسلحه در ازاي آزادي گروگان‌هاي امريكايي در لبنان به تحقيق بپردازند. "رابرت دال" رهبر جمهوري‌خواهان در سناي امريكا گفت: چنين تحقيقي نشان خواهد داد كه آيا مذاكراتي انجام گرفته‌است؟ و آيا دولت امريكا مطابق اصول عمل كرده‌است؟ و آيا از خط اصول منحرف شده‌است؟ "رابرت برد" رهبر دمكرات‌ها نيز از دولت انتقاد كرده‌است كه چرا در مورد نقش خود در تلاش براي آزادي گروگان امريكايي "ديويد جاكوبسن" رهبران احزاب امريكا و كنگره را مطلع نساخته‌است.[۱۴] همچنين سناتور "باب‌دولد" رهبر اكثريت سناي امريكا در زمان پيش از برگزاري انتخابات جديد كنگره، ضمن ستايش از تلاش‌هاي ريگان براي آزادي "جاكوبسن" درباره شيوه كسب اين آزادي هشدار داد و گفت: نظر من اين است كه سياست ما بايد به اين منوال باشد كه با هركسي در رابطه با گروگان‌ها گفت‌وگو كنيم، اما نبايد با تروريست‌ها مذاكره كنيم و نبايد به تروريست‌هايي كه اتباع امريكايي را به گروگان مي‌گيرند پاداش دهيم و همچنين نبايد به آغاز معامله و مبادله با آن كساني كه احتمالاً در گروگان‌گيري مسئولند، بپردازيم.[۱۵] شولتز وزير خارجه امريكا مي‌گويد به نظر او هنوز هم نبايد با تروريسم معامله كرد. ولي در مورد اين‌كه آيا اين سياست امريكا هنوز هم رعايت مي‌شود يا خير، وي اظهاري نكرد. وزير دفاع امريكا نيز در جواب خبرنگاران كه از وي پرسيدند كه آيا سياست امريكا در مورد ندادن تسليحات به ايران پابرجاست، گفت: دولت امريكا علاقه‌اي به كمك كردن به ايران براي پيروزي در جنگ ندارد … پيروزي ايران در جنگ ثبات منطقه را به كلي بر هم خواهد زد. واينبرگر افزود: دولت امريكا رساندن تسليحات را به ايران اجازه نداده‌است. ارباب مطبوعات نبايد اين ادعاي ايران را كه امريكا اخيراً ارسال تسليحات را به ايران مجاز ساخته‌است، باور كنند. گفتني است كه وزير دفاع امريكا در ديدار از كشور چين، در مورد فروش تسليحات از طرف چين به ايران اظهار نگراني كرده‌بود.[۱۶] از سوي ديگر، به نوشته واشنگتن‌پست، مخالفت وزيران دفاع و امورخارجه امريكا با مبادله قطعات نظامي در مقابل گروگان‌هاي امريكايي، موجب شد تا كاخ سفيد سازمان "سيا" را وارد قضيه نكند تا از اين طريق كنگره از اين اقدام دولت ريگان مطلع نشود.[۱۷]

گزارش -864

جريان سفر هيئت امريكايي به ايران همچنان از مهم‌ترين موضوع‌هاي مورد بحث رسانه‌هاي امريكايي و ديگر كشورها است. روزنامه نيويورك‌تايمز امروز به نقل از مقامات دولت ريگان نوشت: «ريگان رئيس‌جمهور امريكا 18 ماه پيش طرح وسيعي را براي برقراري تماس‌هاي سرّي با ايران مورد تأييد قرار داد. اين طرح را مك‌فارلين مشاور امنيت ملي به ريگان داد كه در آن، شرايط برقراري روابط بهتر با ايران چنين ذكر شده‌است: متوقف كردن صدور تروريسم و انقلاب در خليج‌فارس، مذاكره براي ختم جنگ ايران و عراق و كمك به امريكا براي آزادي گروگان‌هايي كه در اختيار گروه‌هاي طرف‌دار ايران در بيروت نگه‌داري مي‌شوند. امريكا براي اين كار يك سياست "دوراهه" اتخاذ كرد؛ از يك طرف از طريق تعدادي ميانجي از جمله مك‌فارلين شروع به تحقيق كرد كه آيا تهران براي روابط بهتر با واشنگتن آماده است يا خير. از طرف ديگر سعي در يافتن راهي براي تركيب نمودن ارسال تسليحات همراه با تشديد اقدامات براي كسب آزادي گروگان‌ها نمود. هر دو اقدام همزمان توسط گروه كوچكي از مقامات شوراي امنيت ملي امريكا مورد تعقيب قرارگرفت.»[۱۸] راديو بي‌بي‌سي در تفسيري از اين ماجرا گفت: «بسياري ناظران معتقدند كه امريكا هدف‌هاي بلندپروازانه‌تري از آزادي‌ گروگان‌‌ها، براي آينده دارد كه آن فراهم كردن زمينه بهبود روابط با ايران پس از خميني است و اين امري بسيار حساس است … ايران و امريكا با وجود خصومت دو جانبه منافع مشترك هم دارند. هر دو شديداً ضد كمونيست هستند و از اين مهم‌تر مي‌توان گفت كه در هر يك از اين دو كشور براي ديگري منافعي واقعي وجود دارد. با اين‌كه رژيم آيت‌الله خميني مورد نفرت امريكاست در درازمدت امريكا نمي‌تواند ايران را از دست رفته حساب كند و از خير آن بگذرد. ايران بالقوه توانايي آن را دارد كه قدرت مسلط در منطقه خليج‌فارس بشود. بنابراين به نفع امريكا است كه با گروه‌هاي معتدل‌تر در ايران به اميد روابط بهتر در آينده راه ارتباط و تماس را بگشايد. ايران هم در برقراري مناسبات با امريكا منافعي دارد. اين كشور به امريكا به عنوان تأمين‌كننده سلاح و قطعات يدكي سلاح‌هاي امريكايي خود نيازمند است. گزارش شده كه روز گذشته حجت‌الاسلام هاشمي‌رفسنجاني گفته است كه ايران ممكن است در ازاي دريافت اسلحه از امريكا به آزادي گروگان‌هاي امريكا در لبنان كمك كند. اين اولين بار است كه يك مقام بلندپايه ايران علناً به امريكا پيشنهاد معامله كرده‌است. ضمناً اظهارات هاشمي را بايد با ملاحظه امتناع قاطع ساير مقامات ايران از جمله ميرحسين موسوي نخست‌وزير از هرگونه معامله‌‌اي با امريكا مورد توجه قرار داد. گفته مي‌شود كه افراد با قدرتي مانند هاشمي‌رفسنجاني و علي‌اكبر ولايتي (وزيرخارجه) نسبت به امريكا برخورد انعطاف‌پذيرتر و آشتي‌جويانه‌تري دارند. اما تا آيت‌الله خميني در قيد حيات است اين گروه‌ها و افراد نمي‌توانند عقايد خود را علناً ابراز كنند.»[۱۹] روزنامه الرأي‌العام چاپ كويت نيز نوشت: «اصل حفظ منافع موجب گرديده تا امريكا پا روي همه مواضع سياسي خود در زمينه عدم ارسال اسلحه به ايران بگذارد و بي‌طرفي خود در جنگ ايران و عراق را مختل سازد. ارسال محموله‌هاي اسلحه امريكايي به ايران به مبادله آن با يكي دو گروگان يك نقطه تحول اساسي در روند جنگ جاري در منطقه به شمار مي‌رود.» الرأي‌العام با اظهار نگراني از آنچه آن را تحول در سياست امريكا در مورد ايران خواند، نوشت: «با اصرار دعوت مي‌نماييم تا سياست‌ها و مواضع و معيارهاي جديدي كه مناسب با معادلات جاري در منطقه خليج و خاورميانه باشد، اتخاذ گردد.»[۲۰] گفتني است كه امروز نيز برخي رسانه‌هاي امريكايي و غربي با تكرار ادعاهايي در مورد دخالت اسرائيل در انتقال سلاح‌هاي امريكايي به ايران، تلاش كردند تا فشارهاي سياسي وارده بر دولت امريكا به دليل افشاي اين ماجرا را به ايران منتقل كنند.

گزارش -865

امريكا در تدارك يك معامله تسليحاتي ديگر با ايران است. روزنامه ديلي تلگراف چاپ لندن در شماره امروز خود، تحت عنوان مذكور نوشت: «سرهنگ اوليورنورث مشاور بلندپايه امنيت ملي ريگان، اين هفته براي يك مأموريت محرمانه به بيروت رفت كه اين سفر مبين اين است كه امريكا در تدارك يك معامله تسليحاتي ديگر با ايران است تا آزادي گروگان‌هاي امريكايي در بيروت را تأمين كند … نورث با يك هواپيماي انگليسي از لندن وارد قبرس شد و قبل از رفتن به محل مأموريت خود در شرق بيروت براي گفت‌وگو با مقامات امريكايي به سفارت امريكا در نيكوزيا رفت.» به نوشته ديلي تلگراف «نورث پس از شكست تلاش مك‌فارلين براي مذاكره مستقيم با ايران، به بيروت اعزام شد. حضور غيرمترقبه‌ وي در يك لحظه حساس، به وضوح مبين مذاكرات ديگري در زمينه معاملات تسليحاتي است.»[۲۱]

گزارش -866

به دنبال آزادي يك گروگان امريكايي كه بدون دخالت سوريه انجام شد، نيروهاي سوري مستقر در طرابلس لبنان در چند روز اخير يك هزار نفر از اهالي اين شهر را دستگير كردند. منابع نزديك به جنبش "توحيد اسلامي" در بيروت گفتند كه از بازداشت‌شدگان درباره حملاتي كه اخيراً عليه پست‌هاي بازرسي نيروهاي سوري در طرابلس صورت گرفته‌است، بازجويي مي‌شود. گفتني است كه حركت توحيد اسلامي از جمله وفادارترين نيروهاي طرف‌دار انقلاب اسلامي است و حدود يك سال قبل نيروهاي سوري با همگامي گروه‌هاي چپ، جنگ سختي را عليه حركت توحيد اسلامي آغاز نموده‌بودند كه با دخالت جمهوري‌اسلامي ايران و ورود نيروهاي سوري به طرابلس درگيري‌ها خاتمه يافت. همچنين چند روز قبل از بازداشت دسته‌جمعي فوق‌الذكر، خبر آزادي ديويدجاكوبسن كه بر خلاف روش معمول بدون دخالت سوريه و به اشاره مقامات جمهوري‌اسلامي صورت گرفت و نيز اخبار و شايعات مربوط به ديدار هيئت امريكايي از تهران و معامله اسلحه در قبال آزادي گروگان‌هاي امريكايي در سطح وسيعي از منطقه منتشر شده‌بود.[۲۲]

گزارش -867

به گزارش نمايندگي جمهوري‌اسلامي ايران از بيروت، امروز حدود ساعت 17 به وقت بيروت، ساختمان جديد سفارت جمهوري‌اسلامي در بيروت هدف چهار موشك قرارگرفت كه سه موشك به ساختمان سفارت و موشك چهارم به ساختمان مجاور اصابت كرد. راديو صداي لبنان آزاد (سخن‌گوي نيروهاي فالانژيست) در برنامه خبري ساعت 13:45 خود گفت كه سازماني به نام سازمان ژوئن سياه ضمن مورد تهديد قرار دادن سفارت جمهوري‌اسلامي ايران در بيروت، اعلام كرد كه ظرف 48 ساعت آينده عليه سفارت جمهوري‌اسلامي ايران عملياتي انجام خواهد داد.[۲۳]

گزارش -868

امروز راديو رياض، مقاله‌اي از روزنامه "الرياض" چاپ سعودي نقل كرد كه در آن از تمايل كشورهاي عضو شوراي همكاري با همزيستي مسالمت‌آميز و داشتن وحدت عقيده با جمهوري‌اسلامي ايران سخن رفته‌است. در ادامه اين نقل قول آمده‌است: اين همزيستي مسالمت‌آميز بايد در سطحي بالاتر از تحريكات بده‌بستان‌هاي تروريستي و تحريك افراد سودجوي دور و نزديك كه خارج از چارچوب اسلامي هستند، باشد.[۲۴]

گزارش -869

مانور نظامي 12 روزه امريكا ـ تركيه پايان يافت. سخن‌گوي دولت تركيه در اين باره گفت: «اين مانور طبق برنامه‌هاي معمول همه‌ساله انجام گرفت و پرواز هواپيماهاي جنگنده اف-16 و حمل و نقل سي ـ 5 به منظور تأمين اهداف لجستيكي، از قبل در برنامه‌هاي مانور پيش‌بيني شده‌بود و در اين مورد هيچ چيز غيرعادي وجود نداشته‌است.» اين مانور از 5 آبان در پايگاه امريكايي اينجرليك در جنوب تركيه و نزديك مرز سوريه آغاز شده‌بود و همزمان با تهديدات دولت امريكا بر عليه سوريه انجام شد. گفتني است كه روزنامه حريت قبلاً از برخي تحركات نظامي غيرعادي در خاك تركيه خبر داده‌بود.[۲۵]

گزارش -870

سيداحمدكاشاني نماينده مردم نطنز در مجلس شوراي اسلامي به همراه چند تن از افسران ارتش هفته گذشته به اتهام تحريك ارتشيان عليه سپاه‌پاسداران بازداشت شد. به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي اين عده به حكم دادستاني نيروهاي مسلح جمهوري‌اسلامي ايران دستگير شده‌اند. اتهام كاشاني، تنظيم، تهيه و تكثير و توزيع اطلاعيه‌هايي بوده‌است كه در آن ارتشيان عليه سپاه‌پاسداران تحريك مي‌شده‌اند. هفت شماره از اين اطلاعيه‌ها تا كنون منتشر شده‌است و شماره 8 آن در حالي كه مراحل تنظيمي آن در منزل احمد كاشاني طي مي‌شده به دست آمده‌است. از جمله افسراني كه در ميان بازداشت‌شدگان هستند، از افرادي به نام‌هاي "آگاه" و "عظيمي" ياد مي‌شود.[۲۶] روابط عمومي وزارت اطلاعات در اين باره اعلام كرد: اين شب‌نامه‌ها با الهام از ضدانقلاب در حساس‌ترين مقطع دفاع مقدس ملت مسلمان ايران منتشر شد تا توجه نيروهاي مسلح را در جبهه‌هاي جنگ به مسائل غيرواقعي بكشاند.[۲۷] نشريه "گزارش" از انتشارات دفتر "تبليغات حوزه علميه قم" در اين زمينه نوشت: «به دنبال مسائلي كه حول و حوش تغيير در فرماندهي نيروي زميني ارتش اتفاق افتاد، نيروهايي از جناح راست با استفاده از اطلاعاتي كه از اين جريان داشتند، اقدام به برخورد با مسائل جنگ كرده و با امضاهاي مجعول اطلاعيه‌ها و شب‌نامه‌هايي صادر كردند. در اين رابطه احمد كاشاني نماينده نطنز در مجلس و نيز چند تن از سران ارتش كه سابقه فعاليت در "انجمن حجتيه" داشته‌اند، از جمله سرهنگ كتيبه (رياست ركن 2 ارتش) و سرهنگ آگاه به اتهام شركت در انتشار مسائل تفرقه‌افكنانه بين ارتش و سپاه، توسط وزارت اطلاعات دستگير شدند. نشريه گزارش در ادامه مي‌نويسد: پس از فرار "مظفر بقايي" از كشور، جناح مذهبي طرفدار وي در ايران باقي ماند و مبادرت به اقداماتي و ابراز نظرهايي در كنار نيروهاي "جناح راست" نمودند كه احمد كاشاني از جمله اين افراد است.[۲۸] راديو بي‌بي‌سي نيز در اين زمينه گفت: سيداحمد كاشاني پسر آيت‌الله كاشاني است كه مخالفتش با مصالحه‌كردن با فرانسه در رابطه با بازپرداخت وام يك ميليارد دلاري ايران به آن كشور به شهرت او افزود. آخرين اعتراض سيداحمد كاشاني به دولت در رابطه با بدرفتاري با پزشكان بود. او اعتراض خود را در قالب سؤالي خطاب به وزير كشور مطرح كرد كه در اجلاس روز سه‌شنبه مجلس صورت گرفت. در پاسخ به سؤال احمد كاشاني، وزير كشور او را متهم كرد كه با سناتورهاي امريكايي هم‌صدا شده‌است. هيچ‌گونه اطلاع رسمي كه حاكي از دلايل بازداشت احمد كاشاني باشد در دست نيست.[۲۹] راديو بي‌بي‌سي چند روز بعد به نقل از جهانگير بهروز سردبير نشريات "اكو" در تهران گفت: «اين دستگيرشدگان شب‌نامه‌هايي پخش كرده‌اند كه ظاهراً قصد آنها اين بوده‌است كه در داخل ارتش يك هسته مقاومت در مقابل سپاه به وجود بياورند. در مرحله كنوني فعاليت آنها منحصر به تشكيل جلسات و پخش اين‌گونه شب‌نامه‌ها در واحدهاي نظامي بوده‌است. در آخرين شب‌نامه‌اي كه شماره آن 7 است به نظاميان هشدار داده شده كه در مقابل توسعه نفوذ و قدرت سپاه بي‌تفاوت نباشند، زيرا اگر وضع به همين منوال پيش برود سپاه جانشين ارتش خواهد شد.»[۳۰]

گزارش -871

بنا به گزارش وزارت بازرگاني طي شش ماهه اول سال جاري، حدود 253هزار تن كالا به ارزش 27427 ميليون ريال به خارج صادر شده‌است كه علي‌رغم 13 درصد كاهش در وزن، 8/58 درصد از نظر ارزش افزايش دارد.[۳۱] بي‌بي‌سي در اين باره گفت: در حالي كه در ميان صادرات غيرنفتي ايران صادرات كالاهاي صنعتي و مواد معدني كاهش شديدي نشان مي‌دهد، ميوه تازه، بعد از فرش، به صورت مهم‌ترين قلم صادراتي ايران در آمده‌است.[۳۲]

گزارش -872

"راشد الغنوشي" رهبر جنبش گرايش اسلامي تونس در مصاحبه با ماه‌نامه "عربيا" ضمن تجليل از انقلاب اسلامي گفت: «انقلاب اسلامي ايران نمايانگر يك تحول كيفي در جنبش اسلامي معاصر است … امتياز انقلاب اسلامي در اين است كه مؤسسات موجود را جاهلي مي‌شمرد و متعلق به استعماگران مي‌داند. يك جذبه ديگر اين انقلاب تأكيدي است كه جنبه رباني تعاليم پيروان خود دارد و به اين ترتيب روحيه شهادت‌طللبي و خصومت نسبت به استعمارگراني كه امت را تحقير مي‌كردند توسعه مي‌دهد.» وي در مورد جنبه‌هاي نوآوري انقلاب اسلامي در ايران گفت: «اين انقلاب توانايي بسيج كامل توده‌ها براي از بين بردن نفوذ استعماري در داخل و خارج از منطقه را افزايش داده‌است.» راشد الغنوشي تأكيد كرد كه انقلاب اسلامي در ايران با تبديل اسلام به يك مبارزه عملي و تئوري كه فقدان آن نقطه ضعف جنبش اسلامي معاصر مي‌باشد دگرگوني به وجود آورده‌است.[۳۳]



منابع و مآخذ روزشمار 1365/08/17

  1. سند شماره 1257 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت راوي قرارگاه خاتم‌الانبيا (داود رنجبر)، 12 تا 24/8/65، ص‌ص65 تا 72.
  2. پيشين، ص‌ص77 و 85.
  3. مأخذ شماره 1، ص‌ص80 تا 85.
  4. مأخذ شماره 1، ص75.
  5. سند شماره 1271 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه كربلا (فرهاد درويشي)، 16/8/65 تا 23/8/65، ص8.
  6. سند شماره 122622 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: واحد اطلاعات نظامي قرارگاه نصرت (كربلاي2)، گزارش نوبه‌اي شماره 140، 18/8/65، ص‌ص1 و 4.
  7. سند شماره 078104 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مركزي سپاه (واحد بسيج)، 17/8/65.
  8. سند شماره 078105 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد سپاه كشوري (بهداري كل)، 17/8/65.
  9. روزنامه كيهان، 18/8/65، ص2.
  10. سپاه‌پاسداران، دفتر سياسي نمايندگي امام، "رويدادها"، شماره 121، 5/9/65، ص13.
  11. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 236، 20/8/65، ص3.
  12. واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي ايران، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 18/8/65، ص‌ص5 و 6، راديو امريكا، 17/8/65.
  13. سند شماره 071396 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نامه يك رزمنده به فرمانده كل سپاه‌پاسداران، 17/8/65.
  14. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 234، 18/8/65، ص36، راديو بي‌بي‌سي.
  15. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 235، 19/8/65، ص‌ص5 و 6، راديو امريكا.
  16. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، تلكس ويژه، شماره 23، 17/8/65، راديو امريكا.
  17. مأخذ شماره 14، ص31.
  18. مأخذ شماره 15، ص‌ص15 و 16.
  19. مأخذ شماره 14، ص‌ص38 تا 40.
  20. مأخذ شماره 14، ص6.
  21. مأخذ شماره 14، ص40.
  22. سپاه‌پاسداران، دفتر سياسي نمايندگي امام، "رويدادها"، شماره 120، 28/8/65، ص61.
  23. سند شماره 212548 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش‌هاي سياسي خارجي، 19/8/65.
  24. مأخذ شماره 15، ص3.
  25. مأخذ شماره 9، ص20.
  26. مأخذ شماره 14، ص8.
  27. مأخذ شماره 9، ص2.
  28. دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، واحد سياسي، نشريه گزارش، شماره 38، 16/8/65، ص30.
  29. مأخذ شماره 12، ص‌ص24 و 25، بي‌بي‌سي، 17/8/65.
  30. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 239، 23/8/65، ص58.
  31. مأخذ شماره 9، ص7.
  32. مأخذ شماره 12، ص2، بي‌بي‌سي، 17/8/65.
  33. روزنامه كيهان، 17/8/65، ص2، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.