1365.11.01

روزشمار جنگ سال 1365 1365.11.01
نام‌های دیگر	یک بهمن
تاریخ شمسی	1365.11.01
تاریخ میلادی	21 ژانویه 1987
تاریخ قمری	20 جمادی‌الاول 1407

1359.11.01

1360.11.01

1361.11.01

1362.11.01

1363.11.01

1364.11.01

1366.11.01

گزارش - 1

1. در سیزدهمین روز عملیات کربلای۵ و در حالی که اغلب فرماندهان یگانهای دو قرارگاه نجف و قدس با ادامه عملیات موافق نبودند، فرماندهی عملیات (محسن رضایی) با اصرار بر تعجیل در پیشروی به طرف کانال زوجی مأموریت قرارگاههای عملیاتی را تغییر داد. در پی عملیات روز گذشته قرارگاههای نجف و قدس در غرب نهر جاسم که شدت مقابله و عزم جدی ارتش عراق برای حفظ این منطقه و نیز توان کاهش یافته یگانهای خودی را بیش از پیش نمایان و ادامه عملیات در چنین وضعیتی را سخت کرده بود، صبح امروز فرماندهان یگانهای این دو قرارگاه عملیاتی گرد هم آمدند و درباره امکان ادامه عملیات در منطقه مذکور به گفتوگو نشستند. گزیدهای از مطالب طرح شده در این نشست چنین است: اسماعیل قاآنی فرمانده لشکر۲۱ امام رضا: «توان قرارگاه [نجف] مشخص است، هدفش هم مشخص است. بیایید حساب کنیم اگر امشب [به دشمن] بزنیم و جلو برویم؛ فردا چه طوری نگه داریم و ادامه آن را چه کنیم!؟ چگونه شهید و مجروح را [از منطقه درگیری] تخلیه کنیم!؟ اگر امشب با چهار گردان ما و لشکر نصر حمله کنیم و جلو هم برویم، فردا شب چه کار میخواهیم بکنیم!؟ اگر نیرویی نیست [برای ادامه عملیات]، بیاییم اینها [توان موجود] را لااقل نگه داریم، در خط سنگر درست کنیم، خط را تثبیت کنیم.» مهدی کیانی فرمانده لشکر۳۲ انصارالحسین: «فکر میکنم خود قرارگاه [نجف] به تنهایی نمیتواند تصمیم بگیرد. دو، سه روز هم هست که آقای شمخانی و رحیم [فرمانده و جانشین نیروی زمینی سپاه] را نمیبینیم. بیایند بنشینند راجع به اینجا تصمیم بگیرند. خط [تصرف شده در غرب نهر جاسم] اصلاً قابل نگهداری نیست. اگر فشاری دشمن بگذارد، حالا نمیدانم عراق جان ندارد، یا نمیخواهد، یا ما را بازی میدهد؛ اگر یک فشاری بیاورد، همه ما را میریزد بیرون.» علی فضلی فرمانده لشکر۱۰ سیدالشهداء: «نه، اون فکر کرده که از طرف ما، سمبه پرزور است!» مهدی کیانی: «خط باید تثبیت بشود، الآن خط [سرپل جاسم] تثبیت نیست. بسیار بیثبات است. آتش هم وحشتناک زیاد است. یعنی خدا شاهد است، حالا میگویید دو گردان؛ دو گردان یعنی دو گروهان. دو گردان تا به خط برسد میشود گروهان؛ [البته] اگر انسجامشان باقی بماند. اول باید فکر تثبیت خط باشیم، بعد هم اگر میخواهیم کاری کنیم ... اول خطی که باید تثبیت بشود، مشخص بکنیم کجاست و دستگاه هم باید بیاید. به خدا قسم بدون دستگاه نمیشود. ما یک لودر، بلدوزر که بتوانیم یک تیغ اینجا [برای سهولت تردد] بزنیم نداریم. یک راننده هم نداریم. ... عراق درست است که فشل [سست و ضعیف] شده، ولی ما هم [ضعیف] شدیم. بیاییم وضعیتی درست کنیم که بالاخره بشود یک کاری کرد. ... دیروز آن قدر با هلیکوپتر و کاتیوشا زدند به خط، [که الآن فقط] فرمانده گردان ما مانده با ۵ نفر. بقیه یا شهید شدند یا مجروح.» مصطفی ایزدی فرمانده قرارگاه نجف: «نظر شما چیه آقای کیانی؟» مهدی کیانی: «ما هیچ نیرویی نداریم، هیچ. خدا شاهد است. [در واحد] مهندسی فقط یک آدم دارم، بقیه شهید یا مجروح شدند. توی این خط هم دو گردان اعلام آمادگی کردم [اما] پنج گردان خرج کردم. نه اینکه پنج گردان بوده و من گفتم دو گردان [بلکه لشکر را] زدیم به هم، [واحدهای] تخریب و اطلاعات و ... را روی هم ریختیم این شده. دیگه کسی را نداریم. ... باید در خط کار مهندسی صورت بگیرد، اول تثبیت شود، بعدش هم عملیات. با دو گردان هم نمیشود عملیات کرد. ... اینجا باید عمل کرد ولی با تدبیر. ... وسیله بدهند، امکانات بدهند. بگذارند بازسازی بشود. ... همین جوری بگویند حالا که وضع عراق خراب است پس باید بزنیم به او، میشود دیروز. بچهها به تاخت میروند جلو، ولی نه مهمات به آنها میرسد، نه ماشین داریم، نه نیرو داریم که برسانیم. [حمله در این وضعیت] عاقبتی ندارد. ضرر اینکه عملیات نکنیم بهتر از این است که برویم و فردا برگردیم.» علی فضلی: «تا اینجا سر و سامان نگیرد عمل کردن درست نیست؛ ولی اگر امشب یگانها عمل کنند، ما هم کمکشان میکنیم. اینجا جنگ مهندسی و ادوات [آتش] است.» به این ترتیب، اگر چه توقف عملیات در وضعیت کنونی مطلوب اغلب فرماندهان یگانها بود، اما عدهای هم بودند که اعتقاد داشتند ابتدا باید حدود سه کیلومتر جلوتر رفته، یک خط درگیری تشکیل داد و سپس به تثبیت خط قبلی به عنوان خط پدافندی اقدام کرد. غلامرضا صالحی معاون عملیات قرارگاه نجف: «این خط نامناسب است. ما باید یک مقدار بکشیم جلو.» بر این اساس و با جمعبندی اظهارات حاضران در جلسه، مصطفی ایزدی ادامه عملیات تا نهر دوم (عماره) غرب جاسم و سپس توقف آن را مطرح کرد. محمدباقر قالیباف فرمانده لشکر۵ نصر: «آقای ایزدی! ... ما دو گردان داریم. [اگر] امشب بزنیم به خط، فردا صبح چه کسی میآید خط را تحویل میگیرد؟ دژ [خط جاسم] را تثبیت کنیم و به راست شلحه [صالحیه] هم خاکریز هلالی شکل بزنیم و خط را بدهیم دست چند یگان که احتیاطشان را هم در خط دوم بگذارند. چون اگر دشمن اینجا را گرفت، به دهانش مزه میکند و میآید جلو. این خط را باید تثبیت کرد.»

یدالله ایزدی راوی مرکز در لشکر۱۰ سیدالشهداء در عملیات کربلای ۵ درحال ضبط مکالمات علی فضلی فرمانده لشکر سرانجام و پس از حدود ۵/۱ ساعت بحث، این جلسه به دلایلی چون وجود دو نگاه متفاوت و نیز وابستگی عملیات در هر دو محور قرارگاههای قدس و نجف [شمال و جنوب جاده بوارین - تنومه در خط جاسم) به یکدیگر، بدون حصول نتیجه خاتمه یافت و ادامه بحث و تصمیمگیری قطعی به تشکیل جلسهای مشترک میان فرماندهان این دو قرارگاه با فرماندهی نیروی زمینی موکول شد. پس از پایان جلسه و در ساعت ۱۰:۵۵، مصطفی ایزدی با فرماندهی عملیات تماس گرفت و پیگیر تشکیل فوری جلسه با فرماندهی نیروی زمینی شد. مصطفی ایزدی: «برادر رحیم [صفوی جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه*] کجاست؟. ایشان باید بیاید [تکلیف] حمله امشب را روشن کنیم ... دشمن مرتب به سمت [لشکرهای]۳۲ و ۳۳ [در سرپل غرب نهر جاسم و در حوالی جاده بوارین - تنومه] پاتک میکند. با توجه به این وضعیت، عملیات چه میشود؟» محسن رضایی: «کار مهندسی انجام دهید.» ساعت ۱۲:۰۵ محسن رضایی به علی شمخانی فرمانده نیروی زمینی سپاه: «شما بروید پیش غلامپور [فرمانده موقت قرارگاه قدس] و ایزدی [فرمانده قرارگاه نجف]، آنها را برای عملیات فردا شب آماده کنید. خودشان جلسه داشتهاند؛ ولی به نفر سومی نیاز دارند که تصمیم بگیرد.» با وجود این دستور، وی در ساعت ۲۱:۰۷ در تماسی دیگر با علی شمخانی خواستار آن شد که قرارگاه کربلا با فرماندهی احمد غلامپور جایگزین قرارگاه قدس در منطقه عملیاتی سرپل غرب نهر جاسم شود؛ قرارگاه نجف به تثبیت مواضع فعلی خود در جنوبیترین قسمت خط جاسم و سرپل جزیره صالحیه بپردازد؛ و قرارگاه قدس هم به بخش شمالی منطقه عملیاتی (کانال ماهی) منتقل شود و مأموریت دفاع از مواضع تصرف شده آن و تأمین جناح راست را بر عهده گیرد.

گزارش - 2

2. یک روز پس از تهدید عراق به انجام حمله هوایی شدیدتر علیه شهرهای قم و تهران، شهر قم هدف بمباران گسترده هواپیماهای عراقی قرار گرفت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ابتدا مقارن ساعت ۵:۱۵ صبح امروز با ورود جنگندههای عراقی به حریم هوایی قم صدای چند انفجار در شهر شنیده شد و احتمالاً هواپیماهای مهاجم قصد بمباران پادگان منظریه قم را داشتند اما بر اثر آتش پرحجم پدافند هوایی مستقر در منطقه مجبور به فرار شدند و ناگزیر بمبهای خود را در کوه نمک واقع در شمال شرقی شهر قم فروریختند که هیچگونه تلفات جانی دربرنداشت. هواپیماهای عراقی بار دیگر در ساعت ۲۰:۴۵ شهر قم را هدف حمله خود قرار دادند و در این حمله ۹ نقطه مسکونی و تجاری در ۵ منطقه این شهر واقع در سه راه بازار، باجک، آذر، زاویه و دروازه کاشان هدف بمب و راکت قرار گرفت و ۱۰۸ شهید و ۴۳۵ مجروح بر جای گذاشت و به دهها واحد مسکونی و تجاری آسیبهای کلی و جزئی وارد آمد. از جمله درمانگاه هلال احمر واقع در منطقه دروازه کاشان صددرصد تخریب شد. بر اساس گزارش خبرنگاران خبرگزاری جمهوری اسلامی بیشترین خسارات وارده در منطقه سه راه بازار به دلیل واقع شدن مرکز تجاری شهر در این منطقه بوده است. این گزارش حاکی است در پی بمباران امروز، جمعی از اهالی قم درحال مهاجرت به شهرها و روستاهای امن اطراف شهر هستند. همچنین سایر شهرهای کشور نیز هدف حملات پردامنه جنگندههای عراقی قرار گرفت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از همدان در حمله هواپیماهای مهاجم به این شهر در ساعت ۵:۱۵ بامداد سه نقطه در کوههای اطراف همدان هدف قرار گرفت. گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز نیز حاکی است مقارن ۱۹:۴۵ دیشب و ۵:۱۵ بامداد امروز ۵ نقطه مسکونی دزفول هدف بمباران هواپیماهای عراقی قرار گرفت که علاوه بر تعدادی شهید و مجروح چندین واحد مسکونی تخریب یا مورد آسیب واقع شد. شهر دزفول در ساعت ۲۴ امشب نیز هدف حمله هوایی قرار گرفت و یک نقطه مسکونی بمباران شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اصفهان مقارن ساعت ۵:۲۳ بامداد امروز صحرای سین از توابع دولتآباد اصفهان هدف بمباران قرار گرفت. به گفته یک مقام آگاه در ژاندارمری اصفهان «انفجار بمبها تلفاتی نداشت و تنها تعدادی از شیشههای ساختمانهای اطراف محل اصابت شکسته است.» همچنین در حمله هوایی امشب هواپیماهای عراقی به شهر اصفهان ۴ بمب به بیابانهای کریمآباد و گرگاب در حوالی شاهینشهر اصابت کرد اما تلفات و خساراتی دربرنداشت. در یکی دیگر از شدیدترین حملات هوایی امروز شهر ایلام و محل اسکان آوارگان ایلامی هدف بمباران هواپیماهای عراقی قرار گرفت. گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از ایلام حاکی است مقارن ساعت ۱۳:۱۵ و ۱۳:۳۵ دو مرتبه و هربار به مدت ۵ دقیقه نقاطی از شهر ایلام هدف قرار گرفت که ۲ شهید و تعدادی مجروح به دنبال داشت. در این بمباران تعدادی منازل مسکونی و واحدهای تجاری در حوالی میدان شهدا، ۲۴ متری رسالت، خیابان سعدی، خیابان ولیعصر و بلوار امام خمینی تخریب شد و یا آسیب دید. همچنین به فرستنده و تقویتکننده رادیو ایلام خساراتی وارد آمد و برنامه صدای جمهوری اسلامی از همان ساعت قطع شد. خساراتی نیز به تأسیسات و محوطه صداوسیمای مرکز ایلام وارد آمد. بر پایه این گزارش در ادامه حملات هواپیماهای مهاجم در ساعت ۱۳:۳۰ دو نقطه از تنگ قوچعلی بمباران و حدود ۳۰ چادر اسکان آوارگان منهدم شد. بر اثر این حمله ۲۱ تن شامل دو مرد، سه زن و ۱۶ کودک شهید و ۲۰ تن نیز مجروح شدند.** در ساعت ۱۴:۳۰ مجدداً ایلام بمباران شد. بنا به این گزارش این هفتمین بار است که این شهر طی روزهای اخیر بمباران شده است. به نوشته نشریه داخلی اخبار روزانه در حمله امروز ۴ بمب ۵۰۰ کیلویی منفجر نشده است.

تعدادی از رزمندگان درحال عبور از کانال فتح شده در روی دژ عراق که دو طرف آن آبگرفتگی، سیمخاردار، موانع متعدد و سنگرهای متعدد وجود دارد و تعدادی تانک و خودروهای نیروهای خودی نیز در حال عبور میباشند. خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از استانداری لرستان گزارش داد در ساعت ۱۳:۵۵ تأسیسات تلمبهخانه تنگ فنی مورد اصابت چند فروند موشک هوا به زمین هواپیماهای عراقی قرار گرفت و کار انتقال نفت از این تلمبهخانه متوقف شد. جنگندههای مهاجم عراق همچنین بعدازظهر امروز تلمبهخانه نفت باغملک از توابع شهر ایذه را بمباران کردند که خساراتی به تلمبهخانه که کار پمپاژ نفت اصفهان را انجام میداد وارد شد. خبرگزاری جمهوری اسلامی از باختران گزارش داد در حمله هواپیماهای عراقی به این شهر که از ساعت ۱۵ تا ۱۵:۲۵ امروز صورت گرفت شهرک سجادیه، اطراف آریاشهر، اطراف سیلو، خانههای سازمانی توانیر، خیابان دلگشا، بازار طلافروشان، اطراف شهرک زمزم، میدان لشکر، کوچه لکها، چهارراه مدرس، خیابان گلستان، سیدفاطمه، نقلیه ارشاد و کتابخانه عمومی شهر، میدان آزادی و سهراه نواب هدف قرار گرفت. پیش از این حمله در ساعت ۵:۱۵ و ۱۰:۳۰ حریم هوایی استان باختران مورد تجاوز هواپیماهای مهاجم قرار گرفت و در دو نوبت دیوار صوتی بر فراز شهرهای باختران، اسلامآباد غرب و بخشهای تابعه استان شکسته شد. حمله هوایی امروز به باختران ۸ شهید و ۲۲ مجروح در پی داشت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از همدان در ساعت ۱۵:۴۰ شهر نهاوند مورد حمله ۴ فروند جنگنده مهاجم عراقی قرار گرفت و ده نقطه شهر بمباران شد. این حمله ۶ شهید و ۱۵ مجروح در پی داشت و همچنین تعدادی از واحدهای مسکونی و تجاری در این شهر ویران شد و یا مورد آسیب قرار گرفت. مقارن ۱۶:۵۰ امروز شهر پلدختر نیز هدف حمله ۶ فروند هواپیمای عراقی قرار گرفت و ۴ نقطه از مناطق مسکونی این شهر بمباران شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از خرمآباد بر اثر این حمله ۳۰ تن شهید و بیش از ۳۰ تن دیگر نیز مجروح شدهاند. ۱۶ تن از مجروحین که جراحات شدید برداشته بودند به خرمآباد اعزام گردیدند. همچنین ۲۰ واحد مسکونی به طور کامل تخریب شد و به دهها واحد مسکونی و تجاری دیگر خساراتی وارد آمد. گزارش دیگری حاکی است به دنبال این بمباران مردم پلدختر به طور سراسیمه و وحشتزده به کوهستانها و جادههای اطراف شهر پناه بردند و یا با هر وسیله ممکن و حتی با پای پیاده تلاش میکردند خود را از مناطق بمباران شده دور سازند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از تبریز در ساعت ۲۴ امشب ۴ نقطه از شهر تبریز واقع در مرکز این شهر هدف بمباران هواپیماهای عراقی واقع شد. در این حمله سه بمب به مناطق مسکونی برخورد کرد و بمب چهارم در محوطه آموزشگاه پاسبانی شهربانی فرود آمد که تنها منجر به شکسته شدن شیشههای ساختمان این آموزشگاه شد. بر اثر این حمله ۱۳ تن شهید و بیش از ۱۳ تن دیگر مجروح شدند.

همچنین شهرهای دیگری هدف حمله هواپیماهای عراقی قرار گرفت و دیوار صوتی بر فراز آنها شکسته شد. این شهرها عبارتند از: کاشان (دو نوبت)، سنندج، اراک، همدان، قمشه، بروجرد، اهواز ، مسجدسلیمان(دو نوبت)و نقده. هواپیماهای عراقی طی ۴ نوبت از ساعت ۱۸ روز گذشته تا ۶ صبح امروز وارد حریم هوایی شهر خرمآباد شدند و هربار دیوار صوتی را بر فراز آسمان این شهر شکستند. به نوشته نشریه اخبار روزانه به دنبال حملات هوایی مکرر به خرمآباد امروز اتومبیلهای شهربانی و کمیته انقلاب اسلامی به وسیله بلندگو اعلام کردند بنا به اطلاع واصله از استانداری لرستان، شهر خرمآباد در معرض تهدید بمباران شیمیایی قرار دارد و از مردم تقاضا کردند شهر را تخلیه کنند. نشریه مذکور ضمن انتقاد از اعلام این مطلب که به منظور خنثی کردن تلاشهای روانی عراق صورت میگیرد یادآور شد چنین اقداماتی موجب تشدید جوّ تشنج در شهرهای مورد هدف حملات عراق میگردد و خواستار اتخاذ سیاست هماهنگ در این زمینه شد. همچنین در پی بمباران سه روز پیش پل قطور در مسیر راهآهن ایران - ترکیه در نزدیکی شهر خوی نشریه اخبار روزانه گزارش داد پل یاد شده را هیئت فنی راهآهن به طور موقت تعمیر کردند و جهت عبور و مرور قطارها آزاد اعلام گردید.

گزارش - 3

3.در پاسخ به بمبارانهای پیدرپی مناطق مسکونی ایران، مراکز اقتصادی و نظامی شهر العماره عراق زیر آتش توپخانه قرار گرفت. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از منطقه عملیاتی کربلای۵ این گلولهباران از ساعت ۱۸:۲۰ روز گذشته بهوسیله واحدهای توپخانه نیروی زمینی سپاه پاسداران آغاز و اعلام شد تا قطع بمباران هواپیماهای عراقی روی شهرها و مناطق مسکونی ایران ادامه خواهد داشت. گزارش همچنین حاکی است خسارات وارده به پادگان دریهیه و مراکز اقتصادی - نظامی العماره بر اثر این گلولهباران سنگین بوده است.

در عین حال به رغم اعلام گلولهباران اهداف نظامی - اقتصادی شهر العماره در استان میسان در شرق عراق، خبرگزاری فرانسه در گزارشی از بغداد نوشت منابع نظامی عراق امروز اعلام کردند توپخانه دوربرد ایران شب گذشته شهر سلیمانیه در کردستان این کشور را گلولهباران کردند. این خبرگزاری ضمن این یادآوری که شهر سلیمانیه اولین بار است که از هنگام آغاز جنگ ایران و عراق با توپخانه گلولهباران میشود، بر پایه این ادعا از قول ناظران جنگ ایران و عراق خاطرنشان کرد: «این گلولهباران توسعه جنگ شهرهایی است که طرفین متخاصم از ۸ ژانویه (۱۸ دیماه گذشته) به آن پرداختهاند.»

گزارش - 4

4.امروز نیز گزارشهای دیگری از وضعیت شهرهای هدف حملات عراق و مشکلات آوارگان انتشار پیدا کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، اسلامآباد غرب پس از ۴۰ بار حمله موشکی و بمباران هواپیماهای عراقی طی سه ماه به صورت یک شهر جنگی و ویران شده درآمده و آثار این حملات در تمام خیابانها، کوچهها و معابر شهر مشهود است. صدها خانه ویران گردیده، مراکز تجاری، تأسیسات اداری و تنها واحد صنعتی شهر نیز هدف حمله قرار گرفته است. بر پایه این گزارش اهالی این شهر که به مناطق و بیابانهای اطراف پناه بردهاند خواهان ایجاد امکانات دفاعی مناسب، پناهگاه و استقرار مؤثرتر واحدهای پدافند در منطقه متناسب با میزان حملات دشمن هستند.

خبرگزاری جمهوری اسلامی از باختران نیز گزارش داد کمبود سوخت به صورت مشکل عمدهای برای مهاجرین شهرهای باختران و اسلامآباد غرب درآمده و اکثر خانوادههایی که مجبور به مهاجرت از این دو شهر شدهاند از این مشکل رنج میبرند. مردم روستاهایی که میزبان اهالی آواره باختران و اسلامآباد غرب شدهاند نیز با کمبود آرد و سایر مایحتاج عمومی روبهرو هستند. همچنین بخشداریهای صحنه، هرسین و فرمانداری سنقر به طور شبانهروزی به مراجعات آوارگان رسیدگی میکنند ولی کمبودها موجب شده رضایت اکثر مراجعین جلب نشود. بر اساس این گزارش دولت از نظر تأمین مواد سوختی، آرد، قندوشکر، روغن نباتی، تخممرغ و مرغ تسهیلاتی فراهم کرده است و عمده مشکل در توزیع مواد غذایی میباشد. گزارش در پایان حاکی است: «در حال حاضر بلاتکلیفی و نگرانی از آینده گروهی از آوارگان را دربرگرفته است.» به گزارش نشریه داخلی اخبار روزانه به دنبال بمبارانهای اخیر شهر نهاوند تعدادی از ادارات از جمله آموزش و پرورش و بانک سپه محل کارشان را به خارج از شهر (روستاها) منتقل کردهاند. بنا بر اطلاعات واصله، فرمانداری نهاوند مشوق اصلی حرکت مردم بوده و در آینده نیز تعداد دیگری از ادارات به خارج از شهر منتقل خواهند شد. این نشریه همچنین در گزارش دیگری از کمبود ارزاق عمومی از جمله نان در شهر ایذه در استان خوزستان خبر داد که دلیل آن عزیمت گروهی از اهالی سایر شهرهای این استان در پی بمبارانهای اخیر هواپیماهای عراقی به این شهر میباشد. همچنین خبرگزاری جمهوری اسلامی از اصفهان در گزارشی از اوضاع این شهر پس از حملات مداوم هواپیماهای عراقی نوشت: «طی ۴۸ ساعت اخیر حملات هوایی دشمن به اصفهان شدت یافته است. در این مدت اصفهان پنج بار هدف حمله هوایی جنگندههای رژیم کافر واقع شده که این تعداد حمله هوایی نسبت به ۱۸ حمله هوایی که طی ۱۳ روز اخیر انجام شده بیانگر تشدید حملات هوایی به این شهر میباشد. اما با این حال علیرغم تشدید حملات، خسارات و تلفات این حملات کاهش یافته (است). عوامل مهم کاهش ضایعات حملات هوایی یکی تخلیه اکثر ساکنین منطقه شمال و شمال غربی شهر اصفهان است که اکثراً هدف قرار میگرفته و دوم اصابت بمبهای دشمن به اطراف شهر میباشد. از پنج حمله هوایی اخیر سه حمله هوایی متوجه بیابانها و مزارع شمال اصفهان در منطقه برخوار و دولتآباد بوده است.» گزارش در مورد نقاط مسکونی هدف حملات هوایی و آمار تلفات این حملات حاکی است: «در این حملات بیش از ۶۵ بمب به سوی این شهر پرتاب شده که به بیش از ۷۰ باب منزل، حدود ۲۰ باب مغازه و ۱۸ باب مدرسه خسارات کلی رسانده و یا ویران کرده است. ۱۰۱ نفر در این حملات هوایی به شهادت رسیدهاند و ۲۵۷ نفر از مجروحین این بمبارانها در بیمارستانها بستری شدند.»

گزارش -5

5. عراق ادعا کرد حملات خود را در خلیج فارس به کشتیهای موجود در بنادر و آبهای ایران محدود کرده است. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از آتن سفارت عراق در آتن امروز این مطلب را با ارسال نامهای به خبرگزاری ملی یونان در پاسخ به قطعنامه کنفرانس “کشتیرانی زیر آتش” اعلام کرد. سفارت عراق همچنین در نامه خود اضافه کرد: «مسئولیت جان خدمه کشتیهایی که در این نواحی مورد اصابت موشک قرار میگیرند به عهده خود این کشتیهاست.» این گزارش یادآور شد: «کنفرانس کشتیرانی زیر آتش در قطعنامه خود بدون آنکه از کشوری نام ببرد حمله به کشتیهای تجاری در خلیج فارس را محکوم ساخته و خواستار توقف آن شده است. در این نشست دو روزه از سفارت عراق دو نماینده شرکت داشتند لیکن از سوی سفارت جمهوری اسلامی ایران در آتن کسی در این کنفرانس شرکت نداشت.»

گزارش - 6

6. رئیس جمهور عراق امروز در پیامی خطاب به ملت ایران بار دیگر شرایط صلح خود را در پنج ماده اعلام کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، رادیو بغداد از ساعت ۱۴:۴۵ با قطع برنامه عادی خود در دو نوبت خبر داد صدام حسین قرار است امروز پیامی صادر کند. این رادیو سپس متن فارسی پیام صدام به مردم ایران را در ساعت ۱۶:۵۶ پخش کرد و پیش از آن به نحوی بیسابقه به پخش تلاوت آیاتی از قرآن کریم پرداخت. در بخشی از پیام سرگشاده صدام آمده است: «آنها [رهبران ایران] از سه سال پیش صدها هزار از ایرانیان را بسیج کرده و شعار یکسره کردن جنگ از راه نظامی را در تمام سال جاری ایرانی سر دادهاند. همان شعار [نامفهوم] سرنوشت به زعم آنان یعنی نابود کردن عراق و به ذلت کشاندن مردم آن.» صدام در ادامه پیام با اشاره به بسیج به گفته وی ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار داوطلب در سالجاری علاوه بر نیروهای ارتش و سپاه برای تعیین سرنوشت جنگ مدعی شد: «صهیونیزم جهانی و امپریالیسم بود که آنها را با انواع جنگافزارها و کمک که گمان کردند تنها راه پیروزی باطل و ناحق بر حقانیت است مجهز ساختند و با وجود آن، خداوند حق را بر باطل پیروز ساخت و باطل در اطراف مرزهای بینالمللی روبهروی شهر بصره پایدار و پیروزیآفرین با شکست مواجه گردید.» رئیس جمهور عراق در ادامه این پیام خطاب به مردم ایران گفت: «بر شما اقتضا میکند که از [امام] خمینی و همدستانش بپرسید آیا آن ربع میلیون انسانی که به سوی جبهههای سپاه هفتم و سوم و دوم عراق فرستادید به کجا رفتند و سرنوشتشان چه شد و چه به دست آوردند که باز هم داوطلب بیشتر میخواهید.» وی سپس شرایط پنجگانه خود را برای برقراری صلح مورد اشاره قرار داد و گفت: «هر کس زندگی شرافتمندانه و آرام، پیروزی اسلام و کسب حیثیت و شرف به همراه داشته باشد همانا طرفدار صلح بر اساس و پایه های زیر میباشد: ۱. عقبنشینی بدون (قید و) شرط به مرزهای بینالمللی ۲. تبادل کامل اسرای جنگ ۳. امضای قرارداد صلح و عدم تجاوز به یکدیگر ۴. عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر و احترام متقابل هر کشور نسبت به کشور دیگر ۵. سعی و کوشش برای ایجاد امنیت و ثبات در منطقه و بهخصوص منطقه خلیج (فارس).» صدام در پایان اضافه کرد: «به جز این راه، راه دیگری جز راه مرگ و ننگ و شکست و رسوایی برای هر کسی که فکر تجاوز به سرزمین ما را کند نمیباشد.»

گزارش - 7

7. شورای فرماندهی عراق امروز با صدور حکمی کلیه عراقیهای ۱۴ تا ۳۵ ساله را به خدمت در ارتش فراخواند. به گزارش خبرگزاری رویتر از بغداد «در این حکم از کلیه لیسانسیهها و فوق لیسانسیههای زیر ۳۵ سال نیز خواسته شده است که خود را به مراکز نظامی معرفی کرده و به عنوان افسر مشغول خدمت شوند.» رویتر ضمن کم سابقه خواندن تصمیم شورای فرماندهی عراق که در شماره امروز روزنامه القادسیه ارگان ارتش این کشور به چاپ رسیده مینویسد در این حکم «به علت این احضار گسترده که حتی شامل نوجوانان ۱۴ ساله نیز شده اشارهای نشده است.»

گزارش - 8

8. امروز نیز نیروهای رزمی تخصصی بیش از ۲۰ شهر کشور به جبهههای جنگ عزیمت کردند. به گزارش روزنامه اطلاعات گروههای دیگری از نیروهای رزمی تخصصی و آموزشی و اعزام مجدد از شهرهای اصفهان، زرینشهر، خوانسار، گلپایگان، فریدن، برخوار، اردستان، درچه، خمینیشهر، نجفآباد، سمیرم، کاشان، نائین، مبارکه، قمشه، اراک، ساوه، خمین، دلیجان، محلات و سربند، تبریز، بیلهسوار، همدان و قم در میان بدرقه مردم عازم مناطق جنگی شدند.

گزارش - 9

9. در ادامه انتشار گسترده گزارشها از وقایع جاری نبرد در شرق بصره رادیو امریکا در گزارشی از قول یک سخنگوی کاخ سفید مدعی شد: ایرانیان امروز نسبت به یک هفته قبل به بصره نزدیکتر نشدهاند. باز هم نسبت به هفته قبل در وضعیتی نیستند که در عمل بصره را به تصرف خود درآورند. این گزارش میافزاید: «وزارت دفاع امریکا میگوید سربازان ایرانی به حومه بصره پیش نرفتند. سخنگوی وزارت دفاع امریکا میگوید ایرانیان هنوز در حدود ۱۰ کیلومتری بصره هستند و شهر در معرض خطر قریبالوقوع سقوط نیست.» رادیوی مذکور همچنین در مورد آمار تلفات طرفین درگیری به نقل از وزارت دفاع امریکا مدعی شد: «حداقل نیمی از چهل تا شصت هزار سرباز ایرانی که در نبردهای اخیر درگیر بودهاند به قتل رسیدند. همچنین وزارت دفاع امریکا تلفات عراق یعنی کشتهشدگان و مجروحین را در نبردهایی که از ماه دسامبر آغاز گردیده است بین ده تا بیست هزار میداند. وزارت دفاع امریکا تعداد کشتهشدگان عراق در نبردهای اخیر را کمتر از ده هزار تخمین میزند.» رادیو امریکا ادامه داد: «سخنگوی وزارت دفاع امریکا میگوید در جبهه بصره عراق از نیروی هوایی و توپخانه فوقالعاده بهتری بهرهمند است با این همه به گفته سخنگوی وزارت دفاع امریکا نیروی هوایی عراق به نحو مؤثری به پشت خطوط ایرانیان حمله نکردهاند.»*** همچنین داگلاس رابرتس خبرنگار رادیو امریکا در گزارشی از عمان ضمن اشاره به ادعای سخنگوی پنتاگون مبنی بر بنبست ایجاده شده در درگیریهای شرق بصره اضافه کرد: «کارشناسان نظامی امریکا بر این باورند که ایران قادر به دستیابی به یک پیروزی بزرگ در جنگ نیست، ولی وزارت دفاع امریکا نسبت به سرنوشت جنگ جانب احتیاط را مراعات میکند.» رادیو بیبیسی نیز در گزارشی به نقل از جیمز مور خبرنگار این رادیو گفت: «با برداشتهایی که از اعلامیههای نظامی دو طرف متخاصم که ۲۴ ساعته آنها را دنبال کردهایم داریم و با توجه به اوضاع و احوال در یک شبانهروز گذشته میتوانم بگویم که حداقل کاهشی در شدت نبردها پیش آمده (است). از این گذشته منابعی که به آخرین عکسهای ماهوارهای امریکا دسترسی دارند میگویند که ظاهراً دو طرف متخاصم با کاهش عملیات دارند نفس تازه میکنند، هر چند معلوم نیست که این وقفهای در شدت عملیات است یا تهاجم نیروهای ایران دیگر از قدرت افتاده است.» گزارشگر بیبیسی در عین حال اظهار عقیده کرد: «به نظر من موقعیت طوری نیست که مقامات عراقی اصلاً از آن آسودهخاطر باشند. آنها حداقل دو مشکل بزرگ دارند که یکی از آنها مشکل داخلی است. اگر هزاران نفر از ساکنان بصره این شهر را ترک کرده باشند و اگر اینطور که پیداست این وضع ادامه پیدا کند یا به عبارت دیگر نیروهای ایران به آتشباری و بمباران همچنان ادامه بدهند به طوری که متواریان به صرافت برگشتن به خانمان خود نیفتند، دولت عراق با پیامدهای احتمالی چنین کوچی از دومین شهر بزرگ کشور مواجه خواهد شد. ثانیاً در جبهه جنگ حتی اگر تهاجم نیروهای ایران هم از قدرت و حدت افتاده باشد شکی نیست که آنها در نقطهای استراتژیکی در داخل خاک عراق مواضعی به دست آورده و مستقر شدهاند. از این جا پایی که به دست آوردند میتوانند در آینده به منزله تخته پرشی برای هجوم به دروازههای بصره استفاده کنند.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از رم روزنامههای پرتیراژ ایتالیا امروز نزدیک شدن مواضع ایران به شهر بصره را مورد توجه خود قرار دادند و به تناقض بیانیههای جدید بغداد با اطلاعیههای قبلی در این مورد اشاره کردند. این گزارش حاکی است: «ده روزنامه مهم ایتالیا همگی در صفحات اول خود به صورت چشمگیر جدیدترین تحولات منطقه عملیاتی کربلای۵ و ادامه حملات علیه شهرها به خصوص حمله موشکی ایران به بغداد را منعکس ساخته و همگی بر فرار ساکنین بصره از این شهر تأکید دارند. در این میان اطلاعیه صادره از سوی گروه مجاهدین خلق (منافقین) نیز که مدعی شدهاند عملیات اخیر پنجاه هزار کشته و زخمی برای ایران در پی داشته است در اکثر روزنامههای ایتالیا انعکاس یافته است.» روزنامه ایتالیایی ایل جورناله در گزارشی از کویت با اشاره به تلاش اهالی بصره برای فرار از شهر مینویسد: «اکثر مهاجرین عراقی به طرف مرزهای کویت حرکت کردهاند چرا که عراق قسمتی از شهر کوچک صفوان را برای تسهیل ورود آنان در اختیار گرفته است.» این روزنامه میافزاید: «پنجاه تن از پرسنل شرکت نفت ایتالیا که در مناطق نفتی واقع در ۲۰ کیلومتری خط آتش مشغول به کار هستند در انتظار دستور رم جهت ترک محل مأموریت خود به سر میبرند.» همچنین روزنامههای ایل پوپولو و آوانتی ارگان احزاب حاکم دموکرات مسیحی و سوسیالیست ایتالیا «با انتقاد از مواضع قبلی غرب در قبال جنگ تحمیلی که خود را از تحولات به دور نگه داشته بود شرایط جدید را پیچیده توصیف کرده و از پیروزی ایران به خاطر اهمیت منطقه نفتخیز خلیج فارس برای اروپا ابراز نگرانی کردند.» آوانتی مینویسد: «یک قدرت نظامی حاکم بر ایران با ۳۰ میلیون جمعیت به علاوۀ امکانات عراق و سوریه، یک رقیب نظامی فوقالعاده برای اسرائیل خواهد بود و بدین ترتیب تهران امکانات لازم برای عملی کردن یک جنگ مقدس و نهایی علیه تلآویو را در اختیار خواهد داشت و این به معنای از بین رفتن هرگونه نشانهای برای تحقق صلح در منطقه خواهد بود.» گزارش دیگری از خبرگزاری جمهوری اسلامی از رم حاکی است ژنرال لویجی کانیگارین یکی از کارشناسان نظامی سرشناس ایتالیا امروز در مصاحبه با بخش خبری تلویزیون سراسری ایتالیا ضمن آنکه پیشبینی پیروزی ایران در جنگ را بسیار مشکل خواند، در مورد اوضاع جنگ در منطقه شرق بصره اظهار عقیده کرد: «با توجه به موقعیت زمین، نیروهای عراقی به خوبی قادرند تا امکانات زرهی خود را وارد عمل نمایند. بدین ترتیب میتوان تلاش گسترده اخیر ایران برای خرید موشکهای ضدتانک را با این امر مرتبط دانست.» گزارشگر تلویزیون ایتالیا نیز در بخش خبری امروز با اشاره به اطلاعیه جدید ایران مبنی بر تصرف منطقه دوعیجی واقع در ۱۵ کیلومتری بصره نتیجهگیری کرد: «ایرانیها آنقدرها هم به بصره نزدیک نشدهاند.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از بن تحولات اخیر در جبهه جنگ ایران و عراق همچنان طی دیروز و امروز مورد توجه رسانههای خبری آلمانغربی قرار دارد. روزنامه فرانکفورتر روند شاو در تفسیر کوتاهی با عنوان “بصره هنوز فتح نشده” است مدعی شد اخبار پیروزی ایران تبلیغاتی بوده است. این روزنامه افزود: «با این همه اوضاع برای ارتش عراق در درازمدت میتواند وخیم شود.» روزنامه مونشنر مرکور چاپ مونیخ نوشت: «هیچیک از ابرقدرتها مایل به پیروزی هیچکدام از طرفهای جنگ نیستند و دادن اسلحه و اطلاعات غلط جاسوسی به طرفین هم به همین دلیل است تا جنگ ادامه یابد ولی هیچکدام برنده نشوند. در صورت پیروزی ایران و قطع راه آبی عراق از خلیج (فارس) کشورهای میانهروی حاشیه خلیج (فارس) در معرض تهدید قرار خواهند گرفت.» روزنامه مزبور همچنین اضافه کرد: «شکست ایران و رژیم (امام) خمینی باعث خلع قدرت در منطقه و اجباراً دخالت ناخواسته ابرقدرتها خواهد شد.» بر پایه گزارش دیگری از خبرگزاری جمهوری اسلامی از بن شبکه یک تلویزیون آلمان در تفسیر دیشب خود درباره عملیات اخیر ایران ضمن اشاره به اینکه هنوز معلوم نیست دقیقاً در منطقه جنگی چه تحولاتی رخ داده است تأکید کرد: «نه تنها صدام حسین بلکه تمام شبهجزیره عربی نگرانند و ابرقدرتها در حالت آمادهباش هستند.» مفسر این شبکه تلویزیونی خاطرنشان کرد پیروزی ایران «باعث عواقب بسیار وخیم سیاست جهانی خواهد شد و موازنه قدرت در خاورمیانه به هم خواهد خورد و برای غرب عواقب غیرقابل پیشبینی دربرخواهد داشت.» وی افزود: «البته عراقیها تاکنون فقط در یک حمله شکست خورده و هنوز در جنگ بازنده نشدهاند، ولی کسانی که در ایران خواهان پیروزی نهایی هستند خود را تأیید شده میبینند.» در این بین، رادیو مسکو امروز در تفسیری به نقل از هفتهنامه شوروی اخبار مسکو گفت: «جنگ ایران و عراق قربانیهای بیشماری به بار آورده است اما جریان این جنگ که قریب هفت سال پیش آغاز شده بود ثابت نمود که هیچیک از کشورهای محارب نمیتوانند پیروز شوند. علت ایجاد بنبست در جنگ ناشی از تناسب برابر نیروها است.» این رادیو سپس یادآور شد: «اتحاد شوروی در آغاز ماه جاری اعلام کرده بود که حاضر است به کوشش در راهحل مسالمتآمیز مسئله درگیری مساعدت کند.» همچنین در خبری دیگر از تأثیر وقایع اخیر جنگ بر اوضاع سیاسی کشورهای منطقه خلیج فارس خبرگزاری جمهوری اسلامی از کویت گزارش داد یوسف بن علوی وزیر مشاور در امور خارجه سلطان نشین عمان گفت: «نگرانی از گسترش دامنه نزاع جاری میان اعراب و ایران تا زمانی که جنگ ادامه داشته باشد همچنان پابرجاست چه دامنه عملیات تشدید شود و چه حالت آرامش قبل از طوفان باشد.» وی در گفتوگوی خود با روزنامه کویتی الانباء که امروز منتشر شد موضع نظامی عراق در جبهههای جنگ را قوی توصیف کرد و مدعی شد: «عراق قادر است حملات گسترده نیروی انسانی ایران را دفع کند.» بن علوی همچنین نسبت به خطرات ناشی از بازگشت تمام عیار امریکا به ایران و ارسال اسلحه به آن کشور به عنوان یک همپیمان هشدار داد و در عین حال خاطرنشان کرد «معاملات اخیر اسلحه بین امریکا و ایران قدرت نظامی ایران را بالا نمیبرد و خطری برای عراق به شمار نمیرود.»

گزارش - 10

10. نمایندگان مجلس ایتالیا دولت این کشور را درباره گزارش اخیر روزنامه نیویورک تایمز مبنی بر اینکه کشتیهای جنگی ایران در حملات شبانه علیه عراق از موشکهای ساخت ایتالیا استفاده میکنند مورد سؤال قرار دادند. خبرگزاری جمهوری اسلامی ضمن اعلام این مطلب به نقل از خبرگزاری رویتر نوشت: «یک سناتور و دو نماینده مجلس رسماً از دولت خواستند نسبت به این گزارش که روز دوشنبه**** در نشریه امریکایی نیویورک تایمز چاپ شده پاسخگو باشند.» رویتر یادآور شد: «این نشریه به نقل از مقامات اطلاعاتی امریکا نوشت موشکهای دریایی مزبور در ناوهای ایران مستقر در نزدیکی تنگه هرمز نصب شده است. اعضای مجلس ایتالیا گفتند که آنها میخواهند بدانند چه زمانی فروش موشکها تصویب شد و چه وقت ارسال شده است.» در همین زمینه به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از رم یک کارشناس نظامی ایتالیا امروز در یک برنامه خبری تلویزیون این کشور ادعای وزارت خارجه امریکا در مورد حملات ایران به نفتکشهای کویت با استفاده از موشکهای ساخت ایتالیا را مورد اشاره قرار داد و گفت: «این موشکها که سی کیلر نام دارند در سال ۱۹۷۱ به ایران تحویل شده است و استفاده از آنها نمیتواند تغییری در سرنوشت جنگ ایجاد کند.»

گزارش - 11

11. انجمن طرفداران حقوق بشر در اسپانیا با صدور بیانیهای اعلام کرد قصد دارد یک راهپیمایی را که از کشورهای مختلف شروع و از طریق دریا و خشکی به سوی جبهههای جنگ ایران و عراق ادامه مییابد با هدف ممانعت از ادامه درگیری ترتیب دهد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از مادرید این انجمن در بیانیه خود «با اشاره به اینکه این جنگ در یک منطقه بسیار حساس از نظر سیاسی و اقتصادی واقع شده آن را محرک خطرناکی برای صلح و امنیت جهانی خواند و تأکید کرد علیرغم تلاشهای سازمانهای بینالمللی و منطقهای نظیر سازمان ملل، جنبش عدم تعهد و کنفرانس اسلامی این باور وجود دارد که دولتها و افکار عمومی جهانی هنوز اطلاع دقیقی از خطرات این جنگ نداشته و ضرورت خاتمه فوری آن را نمیدانند.» بر پایه این گزارش، انجمن مزبور روز گذشته از سفارتخانههای عربی از جمله سفارت عراق و همچنین سفارت ایران و گروهی از خبرنگاران عربی جهت شرکت در یک کنفرانس مطبوعاتی در زمینه راهپیمایی برای صلح دعوت به عمل آورد. در این کنفرانس مطبوعاتی که امروز انجام شد مطالب مشابهی نظیر متن بیانیه مطبوعاتی این انجمن اظهار گردید. علاوه بر رئیس انجمن ادولف پرز اسکوویل برنده جایزه صلح نوبل، ملیک حافوری یک شهروند عراقی که تابعیت اسپانیا را به دست آورده گردانندگان این کنفرانس بودند. به گفته خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی در بیانیه این انجمن از سازمانهای مترقی و مدافع حقوق بشر در تمام جهان و شخصیتهای هنری در جهان به عنوان شرکتکنندگان در این راهپیمایی نام برده شده است اما چنین بر میآید که هیچ سازمان و یا گروه مشخص از آنها حمایت نکرده و در بیانیه با کلیگویی شرکتکنندگان فرضی در این اقدام معرفی شدهاند.

گزارش - 12

12. مقدمات برگزاری پنجمین اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی امروز در میان تدابیر شدید امنیتی در کویت آغاز شد. خبرگزاری فرانسه از کویت ضمن اعلام این مطلب افزود کارشناسان و کارمندان حدود چهل کشور عضو سازمان کنفرانس اسلامی به مدت دو روز (چهارشنبه و پنجشنبه) دستور روز کنفرانس را تنظیم و نحوه گردهمایی وزرای خارجه کشورهای عضو این سازمان و همچنین تجمع پادشاهان و رؤسای دولتها را مهیا میسازند. در این زمینه نشریه گزارش مستقیم وزارت امور خارجه به نقل از نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در کویت مینویسد: «کویت سرانجام در اصرار خود مبنی بر تشکیل کنفرانس سران اسلامی پابرجا ماند و بعد از افتتاح مقر کنفرانس، کار اجلاس کارشناسی این کنفرانس آغاز شد و وزرای خارجه نیز به تدریج وارد میشوند. مقامات و جراید کویتی اعلام کردهاند تا به حال ۲۷ رئیس کشور اسلامی در اجلاس شرکت خواهند کرد. این مقامات ناامیدی خود را از عدم شرکت جمهوری اسلامی ایران در اجلاس همچنان پنهان کرده و اصرار دارند چون هنوز هیچیک از کشورهای عضو کنفرانس اسلامی عدم حضور خود را اعلام نکردهاند لذا ایران در کنفرانس شرکت میکند. در این باره آقای ماجد الشاهین (معاون وزارت خارجه کویت) که قبلاً گفته بود هفت خبرنگار ایرانی قریباً وارد خواهند شد اعلام کرده هیئت ایرانی به زودی برای شرکت در اجلاس وارد کویت میشوند.» نشریه مذکور میافزاید: «مقامات کویتی صرف برگزاری اجلاس را نوعی موفقیت برای کویت و اعراب و در درجه بعد اسلام میدانند و سعی دارند هم رهبران بسیاری از کشورهای اسلامی را به کویت بکشانند و هم به آنان اطمینان دهند کویت محل مناسب و امنی است.» به نوشته این نشریه در این میان در پی انعکاس اخبار پیشروی نیروهای ایران تا نزدیکی شهر بصره در مطبوعات کویت نوعی احساس ناامنی و ناراحتی مشهود گردید و این سؤالات که چه باید کرد و بعد چه خواهد شد به میان آمد اما بعد که اخبار مربوط به وقایع نبرد در شرق بصره کمی فروکش کرد سخن از مقاومت شهر بصره و نیز مقاومت عراق در مقابل هر نوع تهاجم دیگری به میان آمد. همچنین به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از کویت اجلاس مقدماتی وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی فردا پنجشنبه یک روز زودتر از زمان تعیین شده آغاز میشود. این گزارش حاکی است: «در کویت دلیلی برای زودتر تشکیل شدن اجلاس مقدماتی وزرای خارجه اعلام نشده است.» از سوی دیگر در پی حادثه آتشسوزی اخیر در تأسیسات نفتی کویت روزنامه گاردین بروز این حادثه را به این نحو مورد اشاره قرار داد که تنها چند ساعت پس از تهدید شدید وزیر امور خارجه ایران علیه برگزاری اجلاس کویت صورت گرفته است. گاردین نوشت: «به قول ایران کویت نه تنها صلاحیت برپایی این کنفرانس را ندارد بلکه دولت کویت نتوانسته امنیت اجلاس را تأمین کند و علاوه بر این تهران میافزاید تروریستهای حمایت شده از سوی عراق در اعمال خرابکاری در کویت سابقهای طولانی دارند.» رادیو اسرائیل نیز به نقل از روزنامههای کویت ادعا کرد آتشسوزی تأسیسات نفتی کویت بهوسیله گروههای وابسته به ایران صورت گرفته تا «ظاهراً نشان داده شود که کویت جای امنی برای برگزاری کنفرانس عالی اسلامی نمیباشد.» رادیو بیبیسی در گزارشی از خبرنگار این رادیو در کویت با بیان اینکه در کویت حالت عصبی زیادی وجود دارد و این حالت از سه آتشسوزی همزمان در تأسیسات نفتی این کشور تشدید شده است افزود: «کویت شدیداً مصمم است که کنفرانس به خوبی برگزار شود و مانند سایر کشورهای عرب معتقد است مسائل بسیار مهم و فوری در این کنفرانس مطرح شود. جنگ خلیج (فارس) و شطالعرب سی یا چهل مایل با کویت فاصله دارد و در سکوت شب میتوان صدای توپخانه سنگین را از جبههها شنید.» رادیوی مزبور در همین زمینه به اظهارات وحید خلف اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه پیش از ترک آنکارا به مقصد کویت اشاره کرد که ضمن ابراز تمایل کشورش به میانجیگری در جنگ ایران و عراق گفت: «انتظار میرود تلاش به منظور یافتن راهی برای پایان جنگ شش و نیم ساله ایران و عراق، سایر مذاکرات سران کنفرانس اسلامی را تحتالشعاع خود قرار دهد.» وی همچنین تأکید کرد ترکیه به بیطرفی کامل در جنگ ایران و عراق ادامه خواهد داد. پیش از این اعلام شد معاون وزیر خارجه ترکیه نیز در سفری کوتاه راهی بغداد شد تا پیام تورگوت اوزال نخستوزیر ترکیه به صدام رئیس جمهور عراق را تسلیم سازد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از آنکارا تلویزیون ترکیه هدف سفر کان دمیر را که روز گذشته در ملاقات با طه یاسین رمضان معاول اول نخستوزیر عراق پیام نخستوزیر ترکیه را تسلیم کرد “آمادهسازی زمینههای لازم برای شرکت ترکیه در کنفرانس سران کشورهای اسلامی در کویت” عنوان کرد. همچنین به گزارش خبرگزاری امارات روزنامه البیان چاپ امارات عربی متحده در شماره امروز خود مصرانه از تمامی رهبران عرب و مسلمان خواست به منظور بحث درباره مرحله جدید تشدید جنگ ایران و عراق و پایان دادن به این بحران دهشتناک که به گفته این روزنامه همه محدودیتها را زیر پا گذاشته است در اجلاس کویت شرکت کنند. البیان مینویسد: «اگر قرار نبود این کنفرانس ظرف چند روز آینده تشکیل شود نیاز مبرمی به فراخواندن یک اجلاس فوقالعاده وجود داشت.» امروز همچنین روزنامههای کویتی الوطن و القبس از شرکت حافظ اسد رئیس جمهور سوریه در اجلاس کویت خبر دادند. الوطن این خبر را از قول سفیر کویت در سوریه درج نمود، اما روزنامه القبس اعلام کرد رئیس جمهور سوریه ضمن یک گفتوگوی ۴ ساعته با این روزنامه اعلام کرده است شخصاً ریاست هیئت سوری را در پنجمین اجلاس سران کشورهای اسلامی کویت به عهده خواهد داشت. به نوشته این روزنامه حافظ اسد در این مصاحبه گفت: «من ابتدا در نظر نداشتم در اجلاس حاضر شوم اما پس از سفر وزیر خارجه کویت به سوریه و دریافت نامهای از امیر کویت که در آن تمایل کویت برای حضور شخص اینجانب عنوان شده بود تصمیم به حضور در رأس هیئت شرکتکننده کشورم گرفتم.» القبس اضافه کرد متن مصاحبه سردبیر این روزنامه با حافظ اسد به زودی منتشر خواهد شد.

گزارش - 13

13. نخستوزیر جمهوری اسلامی ایران نسبت به تلاش امریکا برای مرتبط کردن آرای دیوان لاهه با مسئله گروگانهای امریکایی در لبنان هشدار داد. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی میرحسین موسوی در جلسه امروز صبح هیئت دولت اظهار داشت: «امریکا نباید تصمیمات دیوان لاهه را در قبال گروگانهای امریکایی در لبنان گروگان بگیرد و موضوع گروگانهای امریکایی به ما ربطی ندارد و گفتههای اخیر مقامات امریکایی ممکن است صلاحیت دیوان داوری لاهه را در معرض تردیدی جدی قرار دهد.» وی افزود: «همه جهان میداند که ما حاضر نیستیم حتی از یک ریال حق خود در جهان بگذریم و آن قدرت را داریم تا در کوتاهمدت و یا در درازمدت حق خود را احقاق کنیم.» موسوی تأکید کرد: «همانطور که قبلاً اعلام شده موضوع گروگانهای امریکایی در لبنان مسئله مربوط به گروههای داخل لبنان و سیاستهای خاورمیانهای امریکاست و نمیتواند هیچ ارتباطی با حقوق ما که باید بر اساس قوانین بینالمللی احقاق شده، داشته باشد.»

گزارش - 14

14. جرج بوش معاون رئیس جمهور امریکا در سخنانی مدعی شد بر خلاف تصور گسترده به وجود آمده، مجوز فروش اسلحه به ایران از سوی ریگان در ازای آزادی گروگانهای امریکایی در لبنان صادر نشده است. به گزارش رادیو امریکا بوش که در یک کنفرانس درباره تروریسم سخنرانی میکرد همچنین گفت: «امریکا اکنون فرصت دارد که اعتبار سیاست خود را احیاء کند.» به گفته رادیوی مذکور از زمان علنی شدن ماجرای فروش تسلیحات امریکایی به ایران ریگان گفته است: «این سلاحهای تحویلی جزئی از برنامه امریکا برای نفوذ پیدا کردن در میان میانهروها بوده است (اما) اسناد کاخ سفید و شهادتهایی که مقامات پیشین کاخ سفید در کنگره دادهاند نشان میداده که بین فروش اسلحه به ایران و رهایی گروگانهای امریکایی در بیروت ارتباط وجود داشته است.» رادیو امریکا همچنین گزارش داد رابرت مکفارلین مشاور پیشین امنیت ملی رئیسجمهور امریکا شب گذشته در نخستین مصاحبه علنی خود از زمان افشای معامله تسلیحاتی امریکا با ایران تأکید کرد: «پرزیدنت ریگان در معامله تسلیحاتی با ایران عملی غیرقانونی انجام نداد.» وی که با شبکه تلویزیونی ایبیسی امریکا گفتوگو میکرد به تشکیل جلسهای در دسامبر ۱۹۸۵ در لندن اشاره کرد که هدف آن تهیه دستورکاری برای بهبود روابط امریکا و ایران بود. مکفارلین افزود: «در این جلسه منافع ایالات متحده، دلایل مخالفت امریکا با سیاست ایران، آسیبپذیری ایران در برابر شوروی از نظر ایالات متحده و زمینههای منافع مشترک دو کشور مورد بحث قرار گرفت.»***** همچنین در ادامه افشاگریهای رسانههای امریکایی در مورد معامله تسلیحاتی امریکا با ایران روزنامه لسآنجلس تایمز امروز گزارش داد: «سرهنگ نورث که چهارم آذرماه گذشته از مقام خود در شورای امنیت ملی امریکا برکنار شد در ماه اکتبر به ایران پیشنهاد معاوضه یک تانک تی۷۲ روسی به غنیمت گرفته شده از عراقیها در مقابل مسلسل داده بود.» به گزارش خبرگزاری فرانسه از لسآنجلس به نقل از روزنامه امریکایی یادشده این مبادله که صورت نگرفت قرار بود روی یک کشتی باری دانمارکی با پرچم پاناما که ظاهراً نورث از آن برای فروش محرمانه اسلحه به ایران استفاده میکرد انجام گیرد. بر پایه این گزارش لوسآنجلس تایمز علل شکست این معاوضه را توضیح نداده است. در این بین، به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از واشنگتن شبکه تلویزیونی سیبیاس در گزارشی از تهران گفت: «اندیشه چگونگی کسب پیروزی در جنگ با عراق، مقامات ایرانی را وادار نمود تسلیحات امریکایی را در قبال آزادسازی گروگانهای امریکایی در بیروت معاوضه نماید.» این شبکه که گزارش خود را گزارش اولین خبرنگار غربی خواند که بعد از افشای معامله تسلیحاتی امریکا با تهران از ایران بازدید میکند افزود: به علت وابستگی شاه به تسلیحات امریکایی، سلاحهای ایران اغلب امریکایی بوده و نیاز به تأمین قطعات یدکی این سلاحها به آن حد است که مقامات ایرانی تصمیم گرفتند برای به دست آوردن آنها با شیطان بزرگ رودرو معامله کنند. خبرنگار شبکه سیبیاس همزمان با پخش تصویری از هتل استقلال اشاره کرد مذاکرات محرمانه میان مقامات ایرانی و هیئت امریکایی در طبقات بالای هتل هیلتون سابق ایران انجام گرفت. خبرنگار یادشده همچنین مدعی شد: «پس از ۸ سال محکوم شدن امریکا در ایران هم اکنون میتوان مشاهده کرد که بسیاری از شعارهای لفظی ضدامریکایی محو شده است. البته شعارها و علامتهای مرگ بر امریکا بر در و دیوار همچنان در جای خود باقی است اما هیچکس به آنها توجه ندارد.» وی در پایان این گزارش به نقل از برخی منابع گفت که «تماسهای سطح پایین میان ایران و امریکا از طریق دفتر حفاظت منافع امریکا در سفارت سوئیس ادامه دارد.» وی افزود: «چنانچه هنوز به نفع ایران باشد این کشور باز هم از نفوذش در لبنان برای آزادی گروگانهای امریکایی استفاده خواهد کرد.»

گزارش - 15

15. وزیر دفاع امریکا در کنفرانسی درباره تروریسم مدعی شد ایران، سوریه و لیبی هنوز برای پیشبرد اهداف سیاسی خود از تروریسم بینالمللی حمایت میکنند. به گزارش خبرگزاری آلمان از واشنگتن کاسپر واینبرگر همچنین گفت: «بمباران لیبی توسط امریکا در آوریل گذشته تأثیر روشنی بر روی فعالیتهای تروریستی لیبی گذاشته است ولی در کل اهداف آن کشور عوض نشده است.» وی افزود: «امریکا هنوز جهت مقابله با کشورهایی که از تروریسم حمایت میکنند استفاده از اقدامات نظامی را مورد توجه قرار میدهد.»

گزارش - 16

16. مدیرکل سیاسی اروپا و امریکای وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در پایان دیدار سه روزه خود از پاریس بر تعهد فرانسه به پرداخت کامل بدهی خود به ایران تأکید و اعلام کرد مذاکرات عادیسازی روابط دو کشور ارتباطی با گروگانهای فرانسوی در لبنان ندارد. به گزارش روزنامه کیهان علی آهنی امروز طی یک مصاحبه مطبوعاتی که در حضور دهها تن از خبرنگاران فرانسوی و بینالمللی انجام شد نتایج مذاکرات با مقامات این کشور و موضع ایران در قبال برخی مسائل بینالمللی را تشریح کرد. وی با یادآوری شرایط جمهوری اسلامی ایران جهت عادیسازی روابط با فرانسه گفت: «چه در زمینههای سیاسی و چه اقتصادی و صنعتی امکانات بالقوه بسیاری برای همکاری بین دو کشور وجود دارد و ما امیدواریم با تلاشهای دو طرف این امکانات از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل گردد.» آهنی با اشاره به اقدامات عراق در استفاده از سلاحهای شیمیایی و حمله به مناطق مسکونی بر لزوم موضع بیطرفی دولت فرانسه در قبال جنگ تأکید کرد و در زمینه نقض قوانین بینالمللی از سوی رژیم عراق از خبرنگاران فرانسوی خواست افکار عمومی بینالمللی را در این موارد آگاه سازند و اظهار امیدواری کرد مقامات سیاسی و پارلمانی فرانسه با محکوم نمودن رژیم عراق در استفاده از سلاح شیمیایی به جامعه بشری کمک کنند. مدیرکل وزارت امور خارجه ایران در پاسخ به سؤالی درباره چگونگی پیشرفت مذاکرات جهت حل اختلافات مالی بین دو کشور گفت: «ما از فرانسه انتظار داریم که درباره پرداخت کامل بدهیهای خود به جمهوری اسلامی ایران به تعهدات بینالمللی خود عمل نماید.» وی تصریح کرد: «این وام هیچگونه ربطی با دیگر اختلافات مالی موجود بین دو کشور ندارد.» آهنی در مورد مسئله گروگانهای فرانسوی در لبنان گفت: «این مسئله کوچکترین ارتباطی با جمهوری اسلامی ایران و روند مذاکرات عادیسازی روابط بین تهران و پاریس ندارد. مقامات فرانسوی نیز به این موضوع واقف بوده و آن را مورد تأیید قرار میدهند. معذالک جمهوری اسلامی ایران همانگونه که بارها اعلام شده به لحاظ انسانی با توجه به نفوذ معنوی که در لبنان دارد از هیچ کوششی برای حل این مسئله بغرنج فرانسویان فروگذار نخواهد کرد. البته اگر فرانسه شرایط سهگانه جمهوری اسلامی ایران****** را بهتر مورد توجه قرار دهد بیشک افکار عمومی در ایران آمادگی بیشتری برای درک کوششهای ما جهت حل مشکلات دولت فرانسه در لبنان خواهند داشت.» بر پایه این گزارش آهنی در طول مدت اقامت خود در پاریس علاوه بر ملاقات با ژاک شیراک نخستوزیر و ژان برنارد ریمون وزیر خارجه فرانسه، با تعدادی از مقامات سیاسی پارلمانی و اقتصادی فرانسه نیز دیدار و گفتوگو کرد. خبرگزاری فرانسه در گزارشی از پاریس درباره یکی از سه شرط ایران برای عادیسازی روابط که در مصاحبه آهنی مورد اشاره قرار گرفته بود نوشت: «دولت فرانسه باید در جنگ عراق علیه ایران موضعی بیطرفانه اتخاذ کند که پاریس تاکنون از آن امتناع کرده است.» این گزارش حاکی است: «آهنی ملاقات خود با ژاک شیراک را جالب خوانده و افزود احساس میکند که نخستوزیر فرانسه خوشبین بوده و نسبت به حل مسائل میان فرانسه و ایران امید فراوان دارد.» خبرگزاری فرانسه همچنین به نقل از منابعی در کاخ نخستوزیری اعلام کرد فرستاده ایران در این ملاقات پیام میرحسین موسوی نخستوزیر ایران را تسلیم شیراک کرده است. منابع این خبرگزاری بدون هرگونه توضیح دیگری افزودند پیام یادشده روابط فیمابین ایران و فرانسه را در بر میگرفته است. خبرگزاری فرانسه با اشاره ضمنی به اینکه برای دیدار با شیراک هیچگونه برنامهریزی از قبل نشده بود نوشت: «بنابراین به نظر میرسد که فرستاده ایران همانطوری که خواسته بود با نخستوزیر فرانسه دیدار کرده است.» امروز همچنین ژان برنارد ریمون وزیر خارجه فرانسه در مصاحبه با کانال دو تلویزیون این کشور با اشاره به اینکه سفر علی آهنی در چارچوب مذاکرات کنونی فرانسه و ایران صورت گرفته است در مورد ارتباط مذاکرات عادیسازی روابط با مسئله گروگانهای فرانسوی گفت: «ما با ایران مذاکراتی برای عادیسازی روابطمان آغاز کردهایم و همواره فکر کردهایم که ایران بر ربایندگان نفوذ دارد. وانگهی ایرانیان این اندیشه ما را میدانند.» وی افزود: «آزادی همه گروگانها میبایستی پیامدی از عادیسازی روابط ایران و فرانسه باشد یعنی اینکه بین این دو امر ارتباطی نه مستقیم بلکه غیرمستقیم وجود دارد.» وزیر خارجه فرانسه همچنین با پیچیده خواندن مسائل مالی دو کشور و اشاره به این نکته که فرانسه نیز مطالباتی دارد گفت: «پس از پرداخت بخشی از وامهای پاریس به تهران (۳۳۰ میلیون دلار) فعلاً پرداخت مبالغی دیگر (نظر به پیچیده بودن پرونده) مطرح نیست.» برنارد ریمون بار دیگر برقراری روابط کامل به معنای مبادله سفیر و ارتقای روابط سیاسی را در صورت آزاد شدن همه گروگانها که به گفته وی در اسارت افرادی دارای ایدئولوژی شیعه و بنیادگرا میباشند امکانپذیر دانست.

گزارش - 17

17. امروز اعلام شد به دنبال افزایش صادرات ایران به انگلیس کسری تراز بازرگانی ایران با این کشور در سال میلادی گذشته کاهش یافته است. روزنامه اطلاعات به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد: «بر اساس آخرین آمار منتشره از سوی بخش تجارت و صنعت انگلیس دیتیای صادرات ایران به انگلیس در ده ماهه اول سال ۱۹۸۶ به ۳/۸۵ میلیون پوند افزایش یافت. این رقم در مقایسه با ۳/۶۳ میلیون پوند برای تمام سال ۱۹۸۵ ذکر شده است.» بر پایه این گزارش «گر چه ارقام مذکور به نفت و فرآوردههای نفتی نسبت داده شده اما سایر بخشها نیز نشانگر افزایشهای قابل توجهی است.» این گزارش حاکی است: «بر اساس ارقام مذکور واردات ایران از انگلیس در سال ۱۹۸۵ به میزان ۶/۵۲۵ میلیون پوند کاهش یافت و در ده ماهه اول سال ۱۹۸۶ به ۳۴۵ میلیون پوند رسید. بیشترین کاهش مبادلات تجاری ایران با انگلیس در بخش ماشینآلات و تجهیزات حمل و نقل بوده که تا حدود ۱۰۰ میلیون پوند کاهش یافته و به ۴/۲۱۶ میلیون پوند رسیده است. کاهش مذکور عمدتاً در رابطه با خرید کمتر خودروهای جادهای و وسایل خانگی از انگلیس ایجاد شده است. سایر بخشها که ایران واردات آنها را از لندن کاهش داده است شامل فراوردههای نفتی، محصولات کائوچویی، کاغذ، آهن و فولاد میباشد.»

گزارش - 18

18. رادیو بیبیسی در بخش انگلیسی خود تأثیر جنگ بر سیاستهای داخلی ایران را بهویژه درصورت دست نیافتن ایران به پیروزی وعده داده شده در آینده نزدیک به بحث گذاشت. در این برنامه هژیر تیموریان از نشریه تایمز در پاسخ به سؤال برنامه گفت: «رهبران ایران طی سال گذشته تمام منابع مالی و انسانی خود را برای انجام این حمله تجهیز کردند و اگر این حمله شکست بخورد بهویژه آنکه آنها به مردم قول دادهاند قبل از پایان سال جاری ایران (۲۱ مارس) عراق را تصرف کنند با مصیبت روبهرو خواهند شد.» تیموریان توضیح داد طبقات مختلف مردم در ایران و نه تنها طبقه متوسط که وی با آنها صحبت کرده است از مشکلات و کمبودها از جمله قطع طولانی مدت برق ناراحتاند. اما در همین زمینه، فرد هالیدی از مدرسه عالی اقتصادی لندن پاسخ داد: «فکر نمیکنم شکست ایران در تصرف بصره طی آینده نزدیک برای ایران فاجعهآمیز باشد. ایران در حمله اخیر خود نظیر حمله سال گذشته جاپایی در داخل خاک عراق به دست آورد.» وی افزود: «دولت میتواند نارضایی نیروهای مسلح و مردم را تحتکنترل خود درآورد و وانمود سازد در پی پایان موفقیتآمیز جنگ است. مردم ایران از جنگ خسته نیستند زیرا احساس میکنند همانطور که بر شاه و کارتر پیروز شدند بر صدام هم پیروز خواهند شد.» به عقیده هالیدی «نیروهای مسلح ایران ممکن است از تعداد تلفات عظیم امواج انسانی یاد بگیرند که چگونه از آتش توپخانه نیروی هوایی و سایر تواناییهای خود استفاده کنند و از نظر نظامی مفیدتر و کاراتر شوند.» وی گمان میکند: «در جبههها میان ارتش منظم ایران و سپاه پاسداران رقابت وجود دارد (اما) داوطلبان بسیج نیز در جبههها حضور دارند.» در ادامه برنامه باقر معین از بخش فارسی بیبیسی در اینباره که چه کسی واقعاً کنترل و اداره جنگ را در ایران به عهده دارد به نقش شورایعالی دفاع به ریاست رئیس جمهور، و رئیس مجلس به عنوان نماینده امام خمینی در این شورا اشاره کرد و افزود: «حجتالاسلام رفسنجانی که دومین مرد قدرتمند ایران محسوب میشود در خارج از کشور نیز به عنوان فردی که باید مراقب او بود معروف است.» وی همچنین در پاسخ به سؤالی درباره نقش مردم در جهتگیریهای آینده ایران گفت: «این امر بستگی به جنگ دارد. اگر جنگ امسال با موفقیت پایان یابد و دولت سرگرم بازسازی اقتصاد و بازگردانیدن وضع به حالت عادی شود مردم شاد خواهند شد ولی اگر وضع به همین منوال پیش برود نارضایتی در کشور بیشتر خواهد شد.» هالیدی نیز در پاسخ به همین سؤال با بیان اینکه جنگ نقش عمدهای در تعیین آینده حکومت جمهوری اسلامی ایفا میکند گفت: «اگر جنگ سالها طول بکشد و تلفات ادامه داشته باشد و عراق توانایی محدود کردن صادرات نفت ایران را دارا باشد این امر تأثیر جدی بر حکومت ایران خواهد گذاشت.» همچنین به عقیده وی «با آنکه نارضایی از حکومت بهویژه در رابطه با جنگ در ایران زیاد است ولی میتوان گفت ثبات رژیم از همیشه بیشتر است.» ضمیمه گزارش۵۱۵: ادامه گزارش رادیو امریکا از مصاحبه تلویزیونی رابرت مکفارلین مشاور پیشین امنیت ملی امریکا «...مکفارلین گفت طی گفتوگوهای روزانه با افراد بلندپایه (ایرانی) آشکارا گفتیم که اگر شما واقعاً آنچه میگویید هستید و میخواهید سیاست آن را تغییر دهید آیا میتوانید این امر را به سادگی با آزادسازی گروگانهای امریکایی نشان دهید و به این معنا که اگر واقعاً میتوانید چیزی را تغییر دهید باید واقعاً بتوانید گروگانها را آزاد کنید. رابرت مکفارلین گفت که به اعتقاد او این تماسها به آزادی گروگانهای امریکایی یا بهبود روابط نمیانجامید. وی گفت که به پرزیدنت ریگان توصیه کرد که به طرح برقراری رابطه با ایران پایان دهد و کوتاهزمانی بعد، از مقامش استعفا کرد. رابرت مکفارلین در مصاحبه دیشب با شبکه تلویزیونی ایبیسی امریکا گفت چندی بعد دوباره به خدمت فراخوانده شد و در ماه می ١٩٨٦ از او درخواست شد که مأموریت تهران را برعهده گیرد. وی گفت مقامات ایرانی موافقت کرده بودند که ٤ تن از گروگانهای امریکایی و جسد ویلیام باکلی******* گروگان کشته شده را با یک هواپیما مملو از قطعات یدکی نظامی معاوضه کنند. آقای مکفارلین گفت وقتی واسطههای ایرانی نتوانستند گروگانها را آزاد سازند او از ادامه مذاکره سر باز زد و دست خالی به واشنگتن بازگشت و ایرانیان سلاحها و قطعات نظامی را که او با خود به تهران برده بود در اختیار گرفتند. رابرت مکفارلین گفت در طول سال ١٩٨٥ پرزیدنت ریگان در جریان بحثهای داخل دولت بر سر پیگیری کردن یا نکردن تماسها با ایران قرار داشت تا اینکه سرانجام تصمیم گرفت که این کار را انجام دهد و خطرات را بپذیرد. رابرت مکفارلین با تأکید بر اینکه پرزیدنت ریگان قانونی را زیرپا نگذاشته است گفت من عمیقاً به این امر معتقدم که رئیس جمهوری هرگز قانونشکنی نکرد و هیچکسی را نیز به زیرپا گذاشتن قانون یا اقدامی برخلاف مقررات یا سیاست وادار نساخت. من به این امر اطمینان دارم. مکفارلین گفت پرزیدنت ریگان در طول این مدت خواستار این بود که برای ازمیان برداشتن خصومتها با ایران و در صورتیکه بتوانیم کسی را که عادی باشد بیابیم برای حرکت به سوی نوعی شرایط عادی بکوشیم. وی افزود رئیس جمهوری همچنین درباره گروگانها نگران بود که این امر کاملاً عادی است. آقای مکفارلین همچنین اظهار عقیده کرد که در کل ماجرا واشنگتن از این امر آگاه بود که با دولت بینظم و رژیمی افراطی طرف است.»

منابع و مآخذ روزشمار 1365/11/01