1365.11.14

روزشمار جنگ سال 1365 1365.10.14
نام‌های دیگر	چهارده دی
تاریخ شمسی	1365.10.14
تاریخ میلادی	4 ژانویه 1987
تاریخ قمری	3 جمادی‌الاول 1407

1359.10.14

1360.10.14

1361.10.14

1362.10.14

1363.10.14

1364.10.14

1366.10.14

گزارش - 1

1. ارتش عراق یک نفتکش دیگر را در خلیج فارس هدف قرارداد و سپس اعلام کرد قصدش از این حملات قطع درآمدهای نفتی ایران است. دو روز پس از حمله هواپیماهای عراق به یک نفتکش در نزدیکی جزیره خارک، در ساعت ۱۰:۴۸ امروز یک نفتکش دیگر به نام ماترهورن در ۶۰ مایلی این جزیره مورد اصابت موشکهای شلیک شده از سوی هواپیماهای عراقی قرار گرفت. یک مقام وزارت نفت ایران با اعلام این خبر اضافه کرد واحد امور امداد و نجات این وزارتخانه به موقع این کشتی را نجات داده است. نیروی دریایی سپاه پاسداران هم با اعلام اینکه این حمله تلفات جانی در برنداشته است، از کمکرسانی یک یدکش به این کشتی خبر داد. مدیرعامل شرکت ملی نفتکش ایران در گزارشی به وزیر نفت تأیید کرد در روزهای دوازدهم (جمعه) و چهاردهم دیماه (امروز یکشنبه) نفتکشهای گالری و ماترهورن حدود ۶۰ مایلی جزیره خارک مورد اصابت موشکهای هواپیماهای عراقی قرار گرفتهاند. در ادامه این نامه ضمن اشاره به نجات بهموقع کشتیهای مورد حمله توسط اقدامات امدادی، از کشف احتمالی ساعت حرکت کاروانها خبر داده و خواستار بررسی لازم در این زمینه شده است. همچنین، خبرگزاری فرانسه به نقل از شرکت بیمه لویدز لندن این نفتکش را لیبریایی معرفی کرد و از آتشسوزی آن در نزدیکی جزیره خارک بدون ذکر علت آن گزارش داد. ارتش عراق نیز در اطلاعیه امروز خود این حمله را موفقیتآمیز و هدف از آن را قطع درآمدهای نفتی ایران اعلام کرد.

گزارش - 2

2. طرح بهکارگیری نفربرهای آبی - خاکی خشایار (بیتیآر۵۰) در عملیات آتی شلمچه نه تنها مبتنی بر این تدبیر فرمانده کل سپاه بود که لازمه موفقیت در رویارویی با دشمن بهرهگیری از ابتکار عمل جدید است، بلکه وی با طرح این موضوع و برگزاری مانور این نفربرها سعی داشت بخشی از تردید و ابهام فرماندهان را در زمینه عبور و پشتیبانی خصوصاً در جناح راست منطقه شلمچه برطرف کند. بر همین اساس، صبح امروز محسن رضایی برای پیگیری مانور نفربرهای خشایار که قرار است در کانال سلمان - واقع در شرق شلمچه - انجام شود، به این مکان رفت و با مسئولان زرهی نیروی زمینی سپاه دیدار و گفتوگو کرد. در این دیدار، فرمانده کل سپاه گفت: «جنگ با دشمنان تنها نفر با نفر و امکانات با امکانات نیست؛ بلکه شیوهها با شیوهها و ابتکارات با ابتکارات است. ابتکارات عامل بسیار تعیین کنندهای در جنگ است.» وی با اشاره به وجود مناطق آبی در اغلب نقاط جبهه جنوب ادامه داد: «اگر ما میخواستیم جنگ آبی - خاکی را در پیش نگیریم و آن را به عنوان یک تاکتیک وارد جنگ نکنیم، در هیچ نقطهای در جبهه جنوب نمیتوانستیم بجنگیم.» محسن رضایی همچنین گفت: «دشمن از تاکتیک آب برای جلوگیری از پیشروی ما استفاده کرده است و ما باید برای از میان برداشتن موانع ابتکار میکردیم. ما در جنگمان ابتکارات زیادی داشتیم؛ بهکارگیری غواص و قایق، جنگ در رودخانه و آبهای ساکن. ما در ارزیابی عملیات کربلای۴ به این نتیجه رسیدیم که دشمن دست ما را در استفاده از قایق و غواص خوانده؛ ما باید ابتکار جدیدی بکنیم تا باز خط را بشکنیم و عبور بکنیم.» وی با اشاره به تجارب به دست آمده از بهکارگیری نفربرهای خشایار به عنوان کشنده و برای ترابری در برخی عملیاتهای گذشته، اضافه کرد: «با توجه به جمعبندی و تجاربی که داشتیم، این وسیله را انتخاب کردیم تا به چند منظور از آن استفاده کنیم.» فرمانده کل سپاه آنگاه درباره لزوم برگزاری مانور این نفربرها گفت: «چون کار جدیدی است و ما تا به حال به این صورت از خشایار استفاده نکردهایم، ضعفهایی دارد و باید برطرف شود که شب عملیات نماند [کارآیی داشته باشد.]» محسن رضایی از ترابری گسترده، کمک به غواصها و نیروهای خط شکن، عمق بخشیدن به عملیات در عبور از منطقه آبگرفتگی دوم* و مشارکت در خط دفاعی به عنوان چهار مأموریت مهم نفربرهای خشایار نام برد و دو روز فرصت داد تا تمامی این نفربرها به تیربار و بیسیم مجهز و برای شرکت در مانور آماده شوند. در این دیدار، فتحالله جعفری فرمانده زرهی نیروی زمینی سپاه هم گفت: «همه [مسئولان زرهی] یگانهایی که اینجا هستند، توجیه شدهاند و میروند دنبال کارشان؛ و فقط میماند نقل و انتقال. برای آموزش هم برنامهریزی کردهایم تا هم خدمه [نفربرها] ورزیده شوند و هم ضعفها برطرف شود.» اگر چه انجام این مانور برای کسب اطمینان از کارآیی نفربرهای خشایار هنگام حرکت در آب و بالا رفتن از سیلبندها ضرروت داشت، اما سخنان فتحالله جعفری از مشکلاتی چون انتقال تعدادی از این نفربرها از تهران به منطقه عملیاتی، جمعآوری نفربرهای موجود در یگانها، تجهیز یگانها، تجهیز آنها به تیربار و بیسیم، به آب انداختن آنها در کانال و آموزش خدمه حکایت میکرد که به نظر میرسید برگزاری مانور در فرصت تعیین شده (دو روز) را غیرممکن سازد.

گزارش - 3

3. پیرو ابلاغ کلیات طرح عملیات منطقه شلمچه از سوی فرماندهی نیروی زمینی سپاه پاسداران به قرارگاههای کربلا، قدس و نجف در ۱۲/۱۰/۱۳۶۵، امروز هر یک از این سه قرارگاه عملیاتی جزئیات طرح مانور خود را اعلام کردند. فرماندهی نیروی زمینی نیز بر گنجاندن چند نکته در طرح دو قرارگاه قدس و نجف تأکید کرد. قرارگاه (سپاه یکم) کربلا در بخش نخست طرح مانور خود برای عملیات در منطقه شلمچه چنین آورده است: «مأموریت: قرارگاه ضمن پدافند از مناطق محوله در ساعت “س” و روز “ر” تحت پوشش تاریکی توأم با غافلگیری تک نموده و کانال ماهیگیری، پنج ضلعی، منطقه شلمچه را تصرف نموده و تک را به طرف کانال زوجی در پشت خط پیروزی ادامه داده و پدافند مینماید. مانور: قرارگاه کربلا با شش یگان در خط - به ترتیب تیپ۱۸ الغدیر، لشکر۳۳ المهدی، لشکر۴۱ ثارالله، لشکر۳۱ عاشورا، لشکر۱۹ فجر و لشکر۱۰ سیدالشهدا - ضمن عبور از آبگرفتگی بوبیان و پنج ضلعی تک نموده و قسمتی از کانال ماهیگیری و جبهه شلمچه را تصرف نموده و تک را به طرف کانال زوجی در پشت خط پیروزی ادامه داده و پدافند مینماید.» قرارگاه کربلا در بخش دوم طرح مانور خود نیز ضمن اینکه از یگانهای تابعه خواسته آمادگیشان را تا ۱۷/۱۰/۱۳۶۵ اعلام کنند، جزئیات طرح مانور هر یک از آنها را به تفکیک تشریح کرده است. در طرح مانور قرارگاه قدس نیز آمده است: «مأموریت: سپاه سوم [قرارگاه] قدس با یاری خداوند متعال در ساعت “س” روز “ر” با عبور از خط قرارگاه کربلا در جنوب پنج ضلعی تک نموده، ضمن انهدام قوای بعثی عراق، خط فتح [نهر دوعیجی] و نصر [نهر جاسم] را تصرف و تأمین مینماید و آماده میشود بنا به دستور تک را به سمت غرب [کانال زوجی] ادامه دهد. مانور: مانور عملیات در دو مرحله اجرا میگردد: مرحله یکم سپاه سوم قدس با لشکر۱۴ امام حسین و لشکر۸ نجف اشرف از سمت راست [جنوب غربی پنج ضلعی] تک نموده و خط فتح را تصرف و تأمین مینماید. در این مرحله لشکر۲۷، لشکر۳۲ و تیپ۴۴ در احتیاط قرارگاه میباشند. مرحله دوم سپاه سوم قدس با لشکر۲۷ حضرت رسول، لشکر۳۲ انصارالحسین و تیپ۴۴ قمر بنیهاشم تک نموه و خط نصر [نهر جاسم] را تصرف و تأمین مینمایند. در این مرحله لشکر۱۴ و لشکر۸ و ۴۴ را در انجام مأموریت کمک میکنند. لشکر۷ ولی عصر هم در احتیاط قرارگاه میباشد.» در بخش دوم این طرح نیز جزئیات طرح مانور هر یک از یگانهای قرارگاه قدس به تفکیک آورده شده است. همچنین، قرارگاه (سپاه دوم) نجف در طرح مانورش آورده است: «مأموریت: قرارگاه نجف اشرف با توکل بر خداوند متعال در ساعت “س” روز “ر” با استفاده از تاریکی شب و توأم با غافگیری دشمن تک نموده، ضمن انهدام قوای بعثی عراق خط نصرت [جزیره بوارین] و نهایت خط سبز [جاده شلمچه تا نهر دوعیجی] را تأمین نموده و آماده میگردد بنا به دستور تک را به سمت غرب [کانال زوجی] ادامه دهد. مانور: مانور عملیات در فاز اول در سه مرحله انجام میشود. مرحله یکم - قرارگاه نجف اشرف با بهکارگیری لشکر۲۱ امام رضا همزمان با مرحله اول عملیات قرارگاه کربلا قسمتی از خط نصرت در شرق جزیره بوارین را تصرف و تأمین مینماید. در این مرحله تیپ۱۱۰ کمک پشتیبان لشکر۲۱ میباشد. مرحله دوم - قرارگاه نجف اشرف با بهکارگیری لشکر۵ نصر، لشکر۱۷ علیبنابیطالب و تیپ۱۲ قائم همزمان با قرارگاه قدس در مرحله دوم عملیات تک نموده و خط نصرت را تصرف و تأمین مینماید. در این مرحله، یگانهای ۵۷، ۱۰۵، ۱۵۵ و ۲۹ احتیاط قرارگاه را تشکیل میدهند. مرحله سوم - قرارگاه نجف اشرف با بهکارگیری یگانهای ۵۷، ۱۰۵، ۱۵۵ و ۲۹ بلافاصله پس از تأمین خط نصرت تک نموده و خط سبز را تصرف و تأمین مینماید.» در بخش دوم این طرح نیز مانور هر یک از یگانهای قرارگاه نجف به تفکیک آورده شده است. در همین حال، علی شمخانی فرمانده نیروی زمینی سپاه نیز امروز در نامهای به فرماندهان دو قرارگاه قدس و نجف از آنان خواست این موارد را در طرح عملیاتی خود بگنجانند: «۱- قرارگاههای قدس و نجف به محض درگیری، اقدامات مهندسی، تخریب و تأمین را شروع کنند. ۲- آتش مستقیم و منحنی از ابتدای (نوک) بوارین تا آخرین حد قرارگاهها اجرا شود. ۳- در ساعت “س” که قرارگاه کربلا تک خود را آغاز میکند، قرارگاههای قدس و نجف طبق آتش طرحریزی شده اقدام به اجرای آتش نمایند.»

گزارش - 4

4. در جلسه امشب قرارگاه خاتمالانبیا، معاونان اطلاعات قرارگاه کربلا و نیروی زمینی سپاه از آخرین شناساییهای انجام شده و نیز وضعیت دشمن در منطقه شلمچه گزارش دادند و سپس فرمانده قرارگاه کربلا طرح مانور این قرارگاه در عملیات پیشرو را تشریح کرد. در جلسهای که از ساعت ۲۰:۴۵ با حضور محسن رضایی (فرمانده کل سپاه)، علی شمخانی و رحیم صفوی (فرمانده و جانشین نیروی زمینی سپاه)، احمد غلامپور، عزیز جعفری و مصطفی ایزدی (فرماندهان قرارگاههای کربلا، قدس و نجف) و جمعی دیگر از فرماندهان عملیاتی و مسئولان ستادی سپاه برگزار شد، ابتدا غلامرضا محرابی معاون اطلاعات قرارگاه کربلا از تلاشهای انجام شده یگانهای این قرارگاه برای شناسایی معابر وصولی، کمینهای دشمن، عمق آب و ... جناح راست منطقه شلمچه گزارش داد و سپس گفت: یک جاده قدیمی در قسمت آبگرفتگی شرق کانال پرورش ماهی وجود دارد که فقط ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر آب روی آن را پوشانده است و برای تردد قایقها مشکل ایجاد میکند. بنابراین، باید قسمتی از این جاده شکافته شود. وی همچنین از کاهش حجم آتش توپخانه دشمن در این منطقه از بعدازظهر دیروز خبر داد و اضافه کرد یک کانال ارتباطی در مقابل شلمچه وجود دارد که میتواند برای عبور قایقها مناسب باشد. محمد باقری معاون اطلاعات نیروی زمینی سپاه نیز در تکمیل گزارش غلامرضا محرابی از تقویت نیروی دشمن در منطقه شلمچه خبر داد و گفت: «از یک هفته قبل از عملیات کربلای۴ تا پنج روز بعد از این عملیات، دشمن این منطقه را با ۴ تا ۵ تیپ تقویت کرده است. پنج، شش روز بعد از این عملیات هم به نیروهایش آمادهباش داد که پس از ۲۴ ساعت لغو شد.» وی همچنین گفت: علاوه بر نیروهای دو تیپ گارد ریاست جمهوری که به مرخصی رفتهاند، لشکر۶ زرهی که در محور جزیره امالرصاص مستقر است به تیپهای تحت امرش اعلام کرده مجاز هستند به نیروهایشان مرخصی بدهند. در ادامه جلسه، احمد غلامپور فرمانده قرارگاه کربلا طرح مانور عملیات این قرارگاه را که مأموریت دارد در مرحله اول عملیات جایپایی را تصرف کند تا مقدمات عبور قرارگاههای قدس و نجف فراهم شود، تشریح کرد. براساس این طرح، تیپ مستقل ۱۸ الغدیر انجام عملیات روی سیلبند تازه احداث دشمن در جناح راست منطقه را بر عهده دارد تا از تهدید دشمن در این جناح جلوگیری کند. لشکر۳۳ المهدی نیز در همین جناح روی پاسگاه و پد بوبیان عمل میکند و با کمک تیپ الغدیر ضمن افزایش ضریب اطمینان حفظ جناح راست، عقبه کلی عملیات و نیز عقبه یگانهای عبور کننده را تأمین مینماید. لشکر۴۱ ثارالله هم مأموریت دارد تا بعد از عبور از جنوبیترین پل روی کانال پرورش ماهی، سرپل غرب این کانال را تصرف کند و سپس لشکر۲۵ کربلا از طریق این سرپل به طرف کانال زوجی پیشروی مینماید؛ و اگر چنین امکانی فراهم نشود این لشکر با عبور از لشکر۳۱ عاشورا از داخل (غرب) منطقه پنج ضلعی به طرف نوک کانال پرورش ماهی پیشروی کرده و سرپل غرب این کانال را تصرف میکند. مأموریت تصرف پنج ضلعی نیز بر عهده سه لشکر۳۱ عاشورا، ۱۹ فجر و ۱۰ سیدالشهدا است. آنها میبایست با یک مانور شمالی - جنوبی به ترتیب از سمت راست به چپ پس از تصرف این منطقه از کانال جنوب آن (هفت دهنه) عبور کنند و با در اختیار گرفتن جاده شلمچه زمینه عبور قرارگاههای قدس و نجف را مهیا نمایند. در ادامه عملیات، لشکر۳۱ بیدرنگ به غرب کانال پرورش ماهی رفته، همراه با لشکر۲۵ منطقه مثلثی شکل (حد فاصل این کانال با کانال زوجی و جاده شلمچه) را تأمین کند. لشکرهای ۱۹ و ۱۰ نیز به پاکسازی محدوده جاده شلمچه بپردازند. فرمانده قرارگاه کربلا که پیشبینی میکرد در این عملیات نیروهایش باید با دشمن هوشیارِ موضع گرفته در میان استحکامات متعدد سینه به سینه بجنگند و همین موضوع موجب خواهد شد از سرعت پیشروی آنها کاسته شود، همچنین گفت: «ما پیشنهاد میدهیم وقتی که درگیری شروع شد، یک آتش سنگین از کانال داخل پنج ضلعی تا کانال زوجی و [کانال پرورش] ماهی ریخته شود تا موقعی که نیروها به آنجا میرسند و [نیروی] دنبال پشتیبان میخواهد عبور کند، نیروی قابل توجهی با آنها درگیر نشود.» این پیشنهاد مبتنیبر این تدبیر بود که در عملیات پیشرو باید از حجم سنگین آتش متمرکز استفاده شود تا به این وسیله دشمن زمینگیر شده و از تحرک کمتر برخوردار باشد. از آنجا که لازمه تحقق این پیشنهاد هماهنگی آتش هر سه قرارگاه عملیاتی کربلا، قدس و نجف بود، فرمانده کل سپاه گفت: «در ساعت “س” قرارگاه کربلا تک خود را آغاز میکند و قرارگاههای قدس و نجف [به عنوان دنبال پشتیبان] آتشهای مستقیم و منحنی را طبق طرح آتش اجرا میکنند.»

گزارش - 5

5. نخستوزیر گفت سرانجام ضربه خود را به حامیان صدام خواهیم زد و انتقام خود را از آنها خواهیم گرفت. در همین حال یک روزنامه چاپ لندن از مانور تمرینی نیروی هوایی عراق در خاک اردن برای حمله به تأسیسات صادرات نفت ایران در خلیج فارس خبر داد. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی میرحسین موسوی که در پایان جلسه امروز هیئت دولت با خبرنگاران سخن میگفت درمورد اظهارات برخی از خلبانان عراقی درباره همکاری تعدادی از کشورهای حوزه خلیجفارس با عراق در حمله به تأسیسات نفتی ایران تأکید کرد: «ما از هیچکس که علیه انقلاب اسلامی اقدام کرده و به دشمنان ما کمک رسانده باشد نخواهیم گذشت و سیاست ما ضربه در مقابل ضربه است.» روزنامه ساندی تلگراف چاپ لندن از مانور تمرینی نیروی هوایی عراق در خاک اردن برای حمله به تأسیسات صادرات نفت ایران در خلیج فارس خبر داد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن ساندی تلگراف در مقالهای مینویسد: «این عملیات با تشویق اردن و برای آموزش پرسنل هوایی ارتش عراق جهت سوختگیری در هوا و کسب مهارتهای لازم و برای جلوگیری از شناسایی توسط رادارهای ایران صورت گرفته است.» سیمون راسل که این مطلب را به نقل از منابع نظامی اردن اعلام کرده است میافزاید: «کسب این مهارتها برای عراق جهت حمله به تأسیسات صادرات نفت ایران در جزیره سیری و لارک ضروری است.» در ادامه این مقاله آمده است: «گرچه گفته میشود نیروی هوایی ایران کمتر از ۵۰ هواپیمای جنگنده دراختیار دارد، اما هواپیماهای بازدارنده ایرانی و موشکهای زمینبههوای این کشور میتوانند درصورتیکه هواپیماهای عراقی بر فراز تأسیسات نفتی در محدوده مربوط به آنها پرواز کنند ضربه محکمی به آنها وارد آورند.» نویسنده عقیده دارد: «حمله ماه اوت به سیری بهوسیله هواپیماهای ا.ن.۲ روسی عراق انجام شده است. دراثر این حمله صادرات نفت ایران بهمدت بیشتر از یک ماه از ۲/۱ میلیون بشکه در روز به حدود ۶۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت.» ساندی تلگراف همچنین به نقل از منابع اردنی میافزاید: «بهخاطر پوشش محدود مناطق شمالی و میانی خلیج (فارس) توسط رادارهای ایران، عراق میتواند در جنوب در مسیرهای شناختهشده هوایی طوری پرواز کند که علائمی شبیه آنچه هواپیماهای مسافربری روی رادارهای ایران ثبت میکنند، ثبت نمایند. هواپیماهای تانکر بهطور علنی در مسیر هواپیماهای مسافربری پرواز خواهند کرد تا به منطقه خارج از پوشش راداری ایران برسند. آنها برای سوختگیری هواپیماهای عراقی مورداستفاده قرار خواهند گرفت.»

گزارش - 6

6. نخستوزیر اعلام کرد در صورت تغییر محل برگزاری کنفرانس سران کشورهای اسلامی، پاکستان میزبان مناسبی برای این کنفرانس به جای کویت خواهد بود. وی در پایان جلسه امروز هیئت دولت در گفتوگو با خبرنگاران به دلایل مخالفت جمهوری اسلامی ایران با برگزاری اجلاس سران کشورهای اسلامی در کویت اشاره کرد و گفت: «در مذاکرات با آقای پیرزاده دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی صریحاً مطرح شد که باوجود تروریستهای رژیم بعث عراق در داخل خاک کویت و باوجود حملونقل دائمی مقادیر معتنابهی مواد منفجره ازسوی بنادر کویت بهسمت عراق و نفوذ هواپیماهای عراقی، باسابقهای که عراق در حمله به هواپیماهای مسافری دارد شیطنت و جنایت رژیم متجاوز عراق برای همه جهانیان روشن است، فکر میکنیم تشکیل کنفرانس اسلامی در کویت به دور از عقل و احتیاط است.» موسوی در ادامه تأکید کرد: «کویت بیطرف نیست، بلکه واقعاً بهعنوان یک استان عراق عمل میکند و متأسفانه حکام کویت از اوایل جنگ تاکنون سرنوشت خود را به سرنوشت صدام گره زدهاند بدون آنکه به منافع خود لحظهای بیندیشند و دراینصورت طبیعی است که برگزاری کنفرانس اسلامی در کویت ثمره خوبی نداشته باشد.» نخستوزیر سپس گفت: «درصورت عدم برگزاری کنفرانس اسلامی در کویت ما نظر خاصی نداریم که این کنفرانس در کجا برگزار شود، ولی کشور پاکستان جهت میزبانی این کنفرانس مکان خوبی است.» وی همچنین درباره نتایج بهدستآمده درمورد تغییر محل کنفرانس تأکید کرد: «موضعگیری ما درمورد برگزاری اجلاس کنفرانس اسلامی بههرحال مؤثر است خواه این کنفرانس [در کویت] تشکیل شود یا نشود، زیرا این موضعگیری در جهتگیریها و نقطهنظرات ملتهای مسلمان اثر میگذارد بهطوریکه نمونههایی از مخالفت با تشکیل این کنفرانس در کویت مشاهده شده و تا آنجا که ما مطلع هستیم درحال وسعتیافتن است.» در پی این سخنان، رادیو اسرائیل با اشاره به برخی اظهارات مقامهای جمهوری اسلامی ایران که موافقت خود را با اعزام تنها یک هیئت دونپایه ایرانی به این گردهمایی اعلام کرده بودند گفت: «اما امروز این تصمیم تغییر کرد. میرحسین موسوی رسماً اعلام داشت که جمهوری اسلامی در کنفرانس اسلامی شرکت نخواهد کرد و خواستار گردید که این گردهمایی در یک کشوری بیطرف و ازجمله پاکستان برگزار گردد.» این رادیو اضافه کرد: «در این زمینه رسانههای گروهی ایران دیروز مطالبی از جراید پاکستان نقل کردند که طی آنها اسلامآباد به عنوان محل این کنفرانس مطرح شده بود ولی تاکنون دولت پاکستان رسماً چنین پیشنهادی را به عمل نیاورده و به نظر نیز نمیرسد که پاکستان بتواند در چنین فرصت کوتاهی که از ۲۰ روز تجاوز نمیکند میزبانی کنفرانس اسلامی را به عهده بگیرد.»

گزارش - 7

7. وزیر امور خارجه کویت در پایان سفر یکروزه به سوریه و عراق از تلاشها برای حل اختلافات اعراب در آستانه اجلاس سران کنفرانس اسلامی ابراز رضایت کرد. این در حالی است که گزارشها از نگرانی محافل عرب نسبت به شکست تلاشهای مرتبط با این کنفرانس در مورد جنگ ایران و عراق حکایت دارد. خبرگزاری آسوشیتدپرس از کویت گزارش داد شیخ صباح الاحمد الصباح در هنگام بازگشت از سفر به سوریه و عراق به خبرنگاران گفت در پاسخ به پیامهایی که از شیخ جابر الاحمد امیر کویت تسلیم رؤسای جمهوری عراق و سوریه کرده همهگونه تفاهم و حمایت یافته است. وی افزود: «این پیامها حول دعوت امیر کویت به همکاری برای برداشتن تمام موانع چه دررابطهبا مسائل عربی و چه اسلامی بودهاند.» وزیر امور خارجه کویت گرچه توضیح بیشتری درباره مسائل عربی و اسلامی مورد اشاره نداد، اما به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از کویت روزنامه الوطن در شماره امروز خود نوشت این سفر و نامههای امیر کویت برای حافظ اسد و صدام حسین «در چارچوب ایجاد فضای مناسب جهت نزدیکساختن نظرات اعراب درمورد مسائل مهم و بهویژه مسئله جنگ ایران و عراق قرار دارد.» در همین زمینه رادیو بیبیسی در گزارشی از باب جابین خبرنگار این رادیو ضمن اشاره به اینکه اختلافها و رقابتهای موجود در جهان عرب هر نوع اتحاد بین اعراب را غیرممکن ساخته و اکنون ملاقات سران را نیز تهدید میکند گفت: «جنگ ایران و عراق بهخصوص برای کویت کشور میزبان مشکلاتی بهوجود آورده است. رئیسجمهور ایران گفته است که کنفرانس اسلامی باید در یک کشور دیگر یک کشوری بیطرف برگزار شود. زیرا به گفته ایران کویت در جنگ ایران و عراق از عراق حمایت میکند. حمایت سوریه از ایران هم مسائل را از این هم پیچیدهتر کرده است و درحالیکه در آخرین کنفرانس سران عرب که در سال ۱۹۸۱ در عربستان سعودی برگزار شد، رؤسای جمهور سوریه و عراق هر دو شرکت داشتند تلاشهای پیدرپی برای آشتیدادن دو کشور عرب با شکست روبهرو شده است.» در این بین به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از رادیو کویت عصمت عبدالمجید وزیر امور خارجه مصر امروز در نطقی در پارلمان این کشور با اعلام اینکه مصر برای شرکت فعال در کنفرانس آماده میشود گفت: «امنیت مصر به امنیت جهان عرب بهویژه امنیت منطقه خلیج (فارس) مرتبط است.» وی ضمن ابراز همبستگی مصر با دولتهای عرب خلیج فارس در رویارویی با خطراتی که امنیت آنان را تهدید میکند بار دیگر بر حمایت مصر از عراق تأکید کرد.

گزارش - 8

8. سفیر جدید شوروی در کویت اعلام کرد کشورش تلاش میکند جنگ ایران و عراق را براساس عدم پیروزی یک طرف و شکست طرف دیگر متوقف سازد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از کویت ارنست زیفیرف در گفتوگویی که امروز در روزنامه کویتی الوطن منتشر شد همچنین با اشاره به مذاکرات دوجانبه اتحاد شوروی با ایران و عراق در جهت توقف جنگ اضافه کرد: «ما در مذاکراتمان با تمام کشورهای جهان ازجمله امریکا مسئله پایاندادن به جنگ ایران و عراق را مطرح کردیم و گامهای مشترکی دراینزمینه برداشتیم، اما واشنگتن بهویژه پس از ارسال محمولههای سلاح، به ایجاد راهحلی برای توقف جنگ کمک نکرده است.» سفیر شوروی برگزاری اجلاس سران کشورهای اسلامی در کویت را یک رویداد بینالمللی خواند و گفت: «ما از تلاشهای این سازمان و تلاشهای دولت کویت برای ایجاد راهحلی برای جنگ ایران و عراق استقبال میکنیم.» یک نشریه داخلی در حاشیه این خبر یادآور شد سفیر شوروی در امارات متحده عربی نیز قبلاً در مصاحبهای اظهارات مشابهی را عنوان کرده بود که به عقیده این نشریه مطرح شدن این دیدگاهها اقدامی در جهت جلب نظر اعراب در پی افشای ماجرای تحویل سلاحهای امریکا به ایران است و حال آنکه اتحاد شوروی همزمان روابط تسلیحاتی گسترده خود را با عراق حفظ کرده است.

گزارش - 9

9. طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق به دعوت همتای الجزایری خود فردا دوشنبه رهسپار الجزایر میشود. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی رادیو مونت کارلو در برنامه خبری امروز ضمن اعلام این مطلب افزود: «یک مقام رسمی در الجزایر که این خبر را اعلام داشته هیچگونه توضیحی درباره برنامه دیدار مذکور یا مدت آن نداده است، ولی باید خاطرنشان ساخت که دیدار طارق عزیز از الجزایر بهدنبال مرحلهای از تشنج در روابط الجزایر و عراق و در زمانیکه گزارشهایی درباره ازسرگیری وساطت الجزایر در جنگ خلیج (فارس) عنوان شد، صورت میگیرد.» به گزارش روزنامه اطلاعات خبرگزاری فرانسه از الجزیره ضمن گزارشی در این زمینه نوشت: «الجزایر در جنگ ایران و عراق روش بیطرفی کامل در پیش گرفته و رسانههای گروهی عراق چندین بار الجزایر را به عدم همبستگی در برابر حملهای که به یک کشور عربی شده متهم کرده بودند.» این خبرگزاری یادآور شد: «رهبران الجزایر که از هنگام آغاز جنگ خلیج (فارس) به میانجیگری بین دو کشور دست زدند، بارها گفتهاند که اختلافهای دو کشور باید بر اساس قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر که مرزهای بینالمللی دو کشور را به طور قطع تعیین کرده حل شود نه از راه توسل به زور.» خبرگزاری فرانسه همچنین اشاره کرد: «الجزایر پس از تلاشهای زیاد که به قیمت از دست رفتن جان محمدصدیق بنیحیی وزیر خارجه آن کشور در سال ۱۹۸۲ تمام شد به علت روش آشتیناپذیر دو کشور متخاصم به میانجیگری خود پایان داد.»

گزارش - 10

10. دبیر شورایعالی دفاع و سرپرست کمیسیون اداره اسرای عراقی امروز ضمن تشریح وضعیت اسرای عراقی، سودانی و مصری و چگونگی آغاز به کار مجدد صلیب سرخ جهانی در ایران اعلام کرد ۱۰۰ اسیر معلول و مسن عراقی به زودی آزاد خواهند شد. به گزارش جراید داخل کشور محمدعلی نظران در یک مصاحبه مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی اشاره کرد آزادی این عده از اسرا بر اساس تصمیمی است که در سال ۱۳۶۳ گرفته شده و باتوجهبه فعالیت مجدد صلیبسرخ در ایران مقرر گردید که این اقدام با هماهنگی این سازمان انجام گیرد. نظران درمورد بازدید مجدد سازمان صلیب سرخ از اردوگاههای اسرای عراقی، با اشاره به حادثه اردوگاه گرگان در سال ۱۳۶۳ و نقش عوامل صلیب سرخ در این حادثه که به جلوگیری موقت از فعالیت این سازمان در ایران منجر شد گفت: «پس از آنکه صلیب سرخ به اشتباه خود پی برد بنا به درخواست رئیس سازمان صلیب سرخ جهانی و با اخذ تعهداتی از آنها به تازگی هیئتی از صلیب سرخ به ایران آمده و فعالیت خود را مجدداً آغاز کرده است.» وی افزود: «هیئت جدید صلیب سرخ تاکنون از ۳ اردوگاه بازدید کرده و اعتراف دارد که اسرا به بهترین وجه نگهداری میشوند و به زودی گزارشی در این رابطه منتشر خواهد کرد.» دبیر شورای عالی دفاع سپس با اشاره به اینکه پس از تعطیلی دفاتر صلیبسرخ در تهران این سازمان برخلاف قرارداد ژنو بازدید خود از اردوگاههای اسرای ایرانی در عراق را متوقف ساخت گفت: «طبق اعترافات صریح نمایندگان صلیبسرخ، رژیم عراق تاکنون تخلفات زیادی دررابطهبا اسرای ایرانی انجام داده و باوجود اینکه بعثیها اسرای ما را در مقابل هیئت صلیبسرخ تنبیه بدنی کردهاند، اما جنایات رژیم عراق تاکنون برای جهانیان افشا نشده است. متأسفانه ما با سازمانی روبهرو هستیم که مفاد اساسنامه و قوانین مربوط به آن را دشمنان اسلام تنظیم کردهاند و باتوجهبه وجود یکمیلیارد مسلمان مُصرّانه میخواهیم که نظرات مسلمین نیز در قراردادهای بینالمللی ازجمله قرارداد ژنو مدنظر قرار گیرد.» سرپرست کمیسیون اداره اسرای عراقی همچنین به مسأله اسرای مصری و سودانی در ایران اشاره کرد و گفت: «تعدادی مصری حدود ۳ سال قبل در آبهای شمال خلیج فارس به اتهام جاسوسی دستگیر شدند که پس از بررسیهای لازم این اتهام محرز نشده و اکنون با درخواست علمای مصر حدود ۱۶ نفر از این عده به زودی آزاد خواهند شد اما آن دسته از مصریان مزدوری که در جبهههای جنگ و در حال نبرد با رزمندگان اسلام دستگیر شدهاند آزاد نخواهند شد.» وی در این زمینه افزود: «طبق قرارداد ژنو حق قانونی اسیر به مزدوران مصری تعلق نمیگیرد بلکه اینها مهدورالدم هستند اما ما بر اساس اعتقادات اسلامی خود با اینها نیز همچون سایر اسرا مانند میهمان رفتار میکنیم.» نظران با اشاره به آزادی اسرای سودانی گفت: «ما دهها نفر اسیر سودانی را که زمان رژیم (جعفر) نمیری به جبهههای جنگ عراق علیه ایران اعزام شده بودند دستگیر کردیم که با روی کار آمدن دولت جدید سودان و درخواست رسمی این دولت حدود ۱۵ نفر از آنان را آزاد کردهایم. این عده همراه آقای صادقالمهدی نخستوزیر سودان به کشورشان بازگشتند.» وی این اقدام را بزرگترین هدیه به دولت و ملت سودان خواند و افزود: «متأسفانه شنیدهایم دولت سودان آنها را در اردوگاههایی نگهداری کرده است. ما تأکید میکنیم تنها درصورتیکه اسرای مذکور به خانوادههایشان تحویل شوند آزادی بقیه اسرای سودانی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.»

گزارش - 11

11. موضع دولت ایران در قبال توقف بدون نتیجه مذاکرات نمایندگان ایران و امریکا در دیوان داوری لاهه اعلام شد. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی میرحسین موسوی نخست وزیر که در پایان جلسه امروز هیئت دولت با خبرنگاران گفت وگو میکرد «ترک ناگهانی دادگاه لاهه ازسوی هیئت امریکایی و بدون نتیجه ماندن مذاکرات درجهت احقاق حقوق جمهوری اسلامی ایران را نشانه جنایت و شیطنت عمیق امریکا توصیف کرد و دراین زمینه گفت: ما مجدداً به دادگاه لاهه مراجعه خواهیم کرد، زیرا این مذاکرات براساس توصیه دادگاه لاهه صورت گرفته و حتی یک مدت معینی برای آن در نظر گرفته شده که اگر مذاکرات به نتیجه نرسد بتوان به دادگاه رجوع کرد.» موسوی سپس با اشاره به بحران جاری در هیئت حاکمه امریکا در پی افشای معامله سلاح با ایران تأکید کرد: «آن چیزی که برای ما مهم است ضعف نظامهای استکباری در مقابل افکار عمومی جهان و بیپایگی و تحلیل های غلط سردمداران امریکایی در مقابل یک نظام انقلابی است و ما معتقدیم که با پیشرفت قضایا و افشاشدن قدمهای کجی که هیئتحاکمه امریکا برداشته است این ضعفها بیشتر مشهود خواهد شد و از سوی دیگر تعارضات داخل جامعه امریکایی را بهوضوح نشان خواهد داد.»

منابع و مآخذ روزشمار 1365/10/14