1366.04.07

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1366
1366.04.07
نام‌های دیگر هفت تیر
تاریخ شمسی 1366.04.07
تاریخ میلادی 28 ژوئن 1987
تاریخ قمری 1 ذیقعده 1407
1360.04.07
1361.04.07
1362.04.07
1363.04.07
1364.04.07
1365.04.07
1367.04.07



گزارش - 406

امروز هواپیماهای عراق در اقدامی هولناک، با بمب‏های شیمیایی، مناطق مسکونی سردشت را بمباران کردند. در این حمله، ده فروند هواپیمای دشمن در ساعت 16، به چهار منطقه شهر سردشت از جمله بازار این شهر با بمب‏های حاوی گاز خردل هجوم آوردند. شدت بمباران به حدی مردم را غافلگیر کرده بود که در لحظات نخست حمله، 30 تن از اهالی شهر شهید و 3500 تن نیز مصدوم شدند. 600 تن از مصدومان این حمله به مراکز درمانی خارج از استان از جمله تبریز، شیراز و تهران اعزام شدند. 20 تن دیگر از مجروحان این حمله به علت شدت صدمات وارده، در بیمارستان‏های تبریز به شهادت رسیدند.[۱]

چند تن از مصدومان حمله شیمیایی عراق به شهر سردشت

چند تن از مصدومان حمله شیمیایی عراق به شهر سردشت در پی این اقدام عراق، ستاد تبلیغات جنگ از نمایندگان رسانه‏ها و کارشناسان سازمان ملل دعوت کرد تا از آثار بمباران شیمیایی عراق در شهر سردشت بازدید کنند. در بخشی از اطلاعیه ستاد تبلیغات جنگ آمده است: «مردم جهان باید بدانند که جنایت‏کاران جنگی حاکم بر عراق در وحشی‏گری و رذالت، گوی سبقت را از هیتلر و سران ارتش نازی ربوده‏اند و این وظیفه، بر عهده ارگان‏های بین‏المللی و رسانه‏های گروهی است که افکار عمومی را از عمق این جنایات آگاه سازند.»[۲]

گزارش - 407

رادیو بی‌بی‌سی با بیان این موضوع که گفته می‏شود شوروی گازهای شیمیایی را در اختیار عراق گذاشته است، سخنان یک کارشناس سلاح‏های شیمیایی را - که تلاش می‌کرد نقش کشورهای غربی در تجهیز عراق به سلاح‏های شیمیایی را کم‌رنگ جلوه دهد - پخش کرد. این کارشناس که جولی‏اند رابینسون معرفی شد، ‏گفت: «این سلاح‏ها فی‏الواقع ساخت داخل عراق بوده. عراقی‏ها خودشان اینها را بر اساس اطلاعات تکنولوژیکی و اجزای وارداتی، فراهم کرده بودند. حالا این سؤال مطرح است که تأمین‌کننده این مواد و اجزا، کدام کشورها بوده‏اند؟ هنوز اطلاعات در این زمینه تکمیل نشده است، اما یکی از عوامل اصلی این معامله، شرکت‏های خصوصی غربی هستند که سفارشی برای فلان مقدار از فلان ماده شیمیایی دریافت می‏کنند و بدون تأمل در این‏گونه سفارشات، مواد درخواستی را برای مقام وزارتی امور دفع آفات عراق می‏فرستند. این یک شیوه از تولید و بسط این نوع سلاح‏ها است که کنترل آن بی‏نهایت دشوار است و قراردادها هم به هیچ ‏وجه نمی‏تواند آن را مشمول ممنوعیت بکند، چون درست همین مواد شیمیایی، موادی است که واقعاً می‏توان از آنها برای مقاصد سودمند در دفع آفات استفاده کرد.»[۳]

رادیو بی‌بی‌سی و مجله ژون‌آفریک به بررسی چگونگی تأمین سلاح‌های شیمیایی عراق و سابقه به کارگیری این سلاح‌ها در ارتش عراق پرداختند. مجله ژون آفریک نیز با بیان سابقه ارتش عراق در به‏کارگیری سلاح‏های شیمیایی، سکوت مجامع بین‏المللی را در توسعه این روند مؤثر می‏داند. ژون آفریک می‏نویسد: «از ماه مارس گذشته (فروردین)، رژیم بغداد برای اولین بار، در مقابله با عملیات روزافزون پیش‏مرگان کرد در کردستان عراق، از سلاح‏های شیمیایی استفاده کرد.» این نشریه می‌افزاید: «بغداد نه تنها واحدهای مسلح مخالف خود، بلکه روستاهایی را که رزمندگان کرد عراقی ممکن است در آنجا پناه یابند، هدف بمباران‏های شیمیایی قرار می‏دهد و چون جوامع بین‏المللی این رفتارهای غیرانسانی را نکوهش نمی‏کند و فشارهای مؤثری وارد نمی‏شود، بیم آن‏ می‏رود که چنین عملیاتی گسترش و فزونی یابد، به‏ویژه آنکه نیروهای مسلح صدام در شمال کشور، زیر ضربات مداوم پیش‏مرگان کرد عراقی و نیروهای جمهوری اسلامی، در تنگنا قرار دارند.»[۴]

گزارش - 408

ارتش جمهوری اسلامی ایران در ادامه اجرای مانور ذوالفقار2 در منطقه خلیج‏فارس، امروز نیز پنجمین مرحله از این مانور را با حضور میرحسین موسوی نخست‏وزیر، چند تن از وزیران و فرماندهان نظامی، در منطقة حساس و استراتژیک خلیج‏فارس برگزار کرد. خبرگزاری جمهوری اسلامی دراین‌باره گزارش داد: «در این مانور یگان‏های مختلف نیروی دریایی با بهره‏گیری از پیشرفته‏ترین تاکتیک‏های نظامی، قدرت و آمادگی خود را در مقابله با توطئه‏های استکبار جهانی و حفاظت از آب‏های میهن اسلامی بر پهنه آب‏های نیلگون خلیج‏فارس به نمایش گذاشتند. در مانور بزرگ ذوالفقار، ابتدا ده‏ها فروند از واحدهای شناور رزمی از برابر نخست‏وزیر که بر عرشه ناوشکن البرز مستقر بود، رژه رفتند و سپس با حرکت به سوی اهداف از پیش تعیین شده، قدرت آتش آفندی و پدافندی خود را به نمایش گذاشتند.»[۵]

حضور نخست‌وزیر و تعدادی از وزیران در جریان اجرای مانور ذوالفقار2 در منطقه خلیج‌فارس میرحسین موسوی نخست‏وزیر، در گفت‏وگویی با خبرنگار واحد مرکزی خبر درباره برگزاری این مانور گفت: «این مانور یک مانور نمایش قدرت بود که در یک موقعیت حساس و منطقه حساس برگزار شد و یک هشدار سیاسی نظامی به کسانی است که دنبال تشنج‏آفرینی در منطقه هستند. ما شاهد بودیم که 24 شناور جنگی ما در بهترین شرایط، اقدام به مانور کردند و ناوهای جنگی و هلی‌کوپترها نیز وارد عمل شدند و از همه مهم‏تر، احساس روحیه قوی در میان دریادلان بود.» وی افزود: «این مانور نشان می‏دهد، در حالی که یک توطئه علیه کشور ما و حمایت از صدامیان در حال انجام است، به خیال آنکه ما را عقب بکشانند و دچار سازش کنند، هیچ‌گاه توطئه‏گران نمی‏توانند از این منطقه سالم بیرون بروند.»[۶]

گزارش - 409

روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با انتشار اطلاعیه‏‏ای ضمن دعوت از کلیه نیروهای داوطلب بسیجی، برنـامه اعزام مدافعـان خلیج‏فارس را از استان‏ها و نواحی سراسر کشور اعلام کرد.[۷] بر اساس این برنامه، نیروهای استان‏های تهران، مرکزی، آذربایجان ‏غربی و شرقی، لرستان، خوزستان، گیلان، ایلام، همدان، کرمان و باختران در هفتم تیر، نیروهای استان زنجان در نهم تیر، نیروهای استان‏های یزد و فارس در دهم تیر، نیروهای استان‏های سمنان و مازندران در پانزدهم تیر، نیروهای استان کردستان در شانزدهم تیر، نیروهای استان خراسان در هفدهم تیر و نیروهای استان سیستان و بلوچستان در بیستم تیر اعزام خواهند شد.[۸]

گزارش - 410

دفاع در برابر اقدامات زورمندانه ابرقدرت‏ها، پیش‏قدم نبودن ایران در ایجاد بحران و ناامنی در منطقه، مقابله به مثل در صورت شرارت عراق در خلیج‏فارس و خروج نیروهای بیگانه از این منطقه، محورهای بیانات آیت‏الله خامنه‏ای در جمع داوطلبان بسیجی عازم به خلیج‏فارس بود. به گزارش روزنامه کیهان، رئیس‌جمهور ایران در جمع مدافعان خلیج‏فارس گفت: «اگر ابرقدرت‏ها بخواهند به‏صورت متجاوزانه در منطقه دخالت کنند و در مقابل سخن عادلانه جمهوری اسلامی ایران متوسل به فشار شوند، یقیناً ضربه سختی را از سوی ما متحمل خواهند شد. ما هیچ‏وقت در ایجاد بحران و ناامنی در خلیج‏فارس پیش‏قدم نبوده و نخواهیم بود و اگر ناامنی ایجاد نشود، ما هرگز پیش‏قدم نخواهیم شد. ولی اگر رژیم عراق بخواهد با حمایت و اتکا به ناوهای امریکایی، به شرارت در منطقه بپردازد، ما اقدام به مقابله به مثل خواهیم کرد و آن زمان، مهم نیست که هدف، تحت چه پرچمی قرار دارد.» آیت‏الله خامنه‏ای افزود: «زمان قلدری‏های بزرگ گذشته است. ما به هیچ کشوری در منطقه اجازه نخواهیم داد تا از قدرت‏های بیگانه برای حضور در خلیج‏فارس دعوت کنند.»[۹] رئیس‏جمهوری گفت: «ما بارها گفته‏ایم که امنیت در خلیج‏فارس تجزیه‌ناپذیر است. اگر قرار است خلیج‏فارس امن باشد، تأمین آن و بهره‏برداری از آن، متعلق به کشورهای منطقه است و اگر قرار است ناامن باشد، این ناامنی برای همه است ... ما می‏گوییم که خلیج‌فارس متعلق به کشورهای منطقه است و تأمین امنیت آنان به عهده مردم منطقه خواهد بود و قدرت‏های بیگانه که با خود همیشه فتنه و جنگ به ارمغان می‏آورند، باید از منطقه خارج شوند و این مطلب، حرف قطعی ماست.»[۱۰]

گزارش - 411

حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، در دیدار با نیروهای لشکر بدر"، عملکرد این لشکر در یک ‏سال اخیر را موفقیت‏آمیز خواند و نقش این یگان را در آینده عراق و همچنین رسالت دو کشور ایران و عراق را پس از سرنگونی رژیم صدام، تشریح کرد: «لشکر بدر و به خصوص گردان حمزه، در یک ‏سال اخیر و در عملیات کربلای4 و 5 و همچنین مکان‏های حساسی مانند جزیره صالحیه، پایداری و مقاومت شایسته‏ای از خود نشان دادند و حادثه‏ای در تاریخ ثبت شد که نشان‏‌دهنده قدرت و ایمان شماست.» وی افزود: «جایز نیست که بالای سر مردم عراق، پرچم کفر افراشته باشد. مردم عراق، مسلمان و با فرهنگ هستند. تحقیقاً در این برهة تاریخ که حزب بعث حاکم بر عراق است، به لحاظ ماهیت این حزب، مردم عراق از صمیم دل با این جریان کفر و طاغوت مخالف هستند.» رئیس مجلس اظهار کرد: «این ملت به هر حال آزاد خواهد شد. امروز برادران ما که نمونه‏هایشان اینجا هستند و بقیه جوان‏های رزمنده ایرانی که داوطلب برای نجات مردم عراق هستند، باید دست در دست هم، عراق را نجات دهند. اگر روزی عراق مثل ایران زیر پرچم اسلام اداره شود و با هم به جنگ کفّار بروند، شرّ صهیونیست‏ها را از منطقه خواهند کند و کسی جرئت نخواهد کرد که در منطقه علیه اسلام اقدام کند ...» هاشمی رفسنجانی در ادامه گفت: «از این پس ما باید برای آزادی مردم در درون عراق بجنگیم و پس از آزادی عراق، به‏خاطر عظمت اسلام و شکستن دست صهیونیست‏ها و استکبار از این منطقه، مردم ما با ملت عراق همکاری خواهند کرد.» وی افزود: «من شک ندارم که دو ملت ایران و عراق اگر با هم در میدان سیاسی، نظامی و فرهنگی همکاری داشته باشند، عظمت حکومت جهانی اسلام پایه‏ریزی می‏شود و در این دو کشور ثروت، ایدئولوژی قوی، فرهنگ غنی و انسان‏های نیرومند وجود دارند. و ان‏شاء‏الله، این حرکت لشـکر بدر بتواند هسته خوبی برای آزادی و نجات و نهایتاً، ارتش اسلامی عراق باشد.»[۱۱]

گزارش - 412

در پی حمله روز گذشته قایق‏های توپ‌دار به نفت‏کش میامارگارت، خبرگزاری آسوشیتدپرس دربارة آخرین وضعیت این نفت‌کش و جزئیات حمله به آن گزارش داد: «کشتی غول‏پیکر میامارگارت که اصابت سه موشک قایق‏های توپ‏دار ایران، موجب از کارافتادگی آن شده است، امروز به سوی سواحل بحرین یدک کشیده شد. منابع کشتی‏رانی گفتند این نفت‏کش نروژی قرار است از بحرین عازم دوبی شود و ضمن تخلیه یک‌صد هزار تن محموله نفتی خود، مورد ارزیابی کارشناسان قرار گیرد.»[۱۲] آسوشیتدپرس ‏افزود: «کارکنان نفت‏کش میامارگارت گفتند سه موشک کوچک ایرانیان، مستقیماً به موتورخانه نفت‏کش اصابت کرد و آن را به آتش کشید. قایق‏های سعودی به خدمه نروژی نفت‏کش کمک کردند و پس از چند ساعت تلاش، آتش را خاموش نمودند. هنوز ساعتی از حمله به میامارگارت نگذشته بود که قایق‏های توپ‏دار ایران، به نفت‏کش استنا کنکوردیا که در حدود 32 کیلومتری سعودی، عازم کویت بود، حمله کردند. یدک‏کش‏های امدادی که به استنا کنکوردیا کمک می‏کنند، گزارش دادند که این کشتی نیز دچار خسارت وسیعی شد، گرچه پس از توفیق خدمه‏اش در خاموش کردن حریقی کوچک در عرشه، درخواست کمک را لغو کرد. مسئولین اجرایی کشتی‏رانی در خلیج‏ گفتند این نفت‏کش از ناحیه بریج سکوی کاپیتان، اطاق مخابرات و فرمان صدمه دیده و کشتی اکنون در محل حمله، به انتظار یدک‏کش، لنگر انداخته است. مقامات امدادی دریایی عقیده دارند که قایق‏های توپ‏دار از جزیره کوچک ایرانی فارسیان در بخش مرکزی خلیج‏[فارس]، عازم این حملات شده‏اند. این نخستین‏بار از آغاز جنگ به اصطلاح نفت‏کش‏ها است که ایرانیان به فاصله یک ‏ساعت، دو کشتی را زده‏اند.»[۱۳]

گزارش - 413

سخنان روز گذشته حسین علایی فرمانده نیروی دریایی سپاه، دربارة ایستادگی در مقابل تهدیدات امریکا و مقابله به مثل در صورت حمله به کشتی‏های ایرانی، بازتاب‌هایی در رسانه‏های غرب داشت. رادیو امریکا دراین‌باره گفت: «یک فرمانده ارشد نظامی جمهوری اسلامی ایران بار دیگر به ایالات متحده هشدار داده است که خود را از منطقه جنگی خلیج‏فارس دور نگه دارد. آخرین هشدار را حسین علایی فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب، صادر کرده است. وی گفت: تقویت نیروی دریایی امریکا در خلیج‏فارس، معادل اعلام جنگ علیه جمهوری اسلامی است. وی افزود: ایران قادر است درسی تلخ و فراموش نشدنی به ایالات متحده بیاموزد. حسین علایی گفت: طرح امریکا برای اسکورت کشتی‏های نفتی کویتی که با پرچم امریکا حرکت خواهند کرد، تنها مقدمه‏ای برای دخالت در امور خلیج‏فارس به‏شمار می‏رود. وی اعلام کرد که نه امریکا و نه شوروی، قادر به حفظ و تضمین امنیت در منطقه نیستند.»[۱۴] خبرگزاری فرانسه نیز در این‏باره گزارش داد: «آقای حسین علایی فرمانده واحدهای دریایی پاسداران انقلاب ایران، روز گذشته گفت که اگر عراق به تأسیسات نفتی ایران حمله کند، مشابه این تأسیسات در خلیج‏[فارس] مورد حمله قرار خواهد گرفت. وی هشدار داد در صورتی ‏که کشتی‏های ایرانی طی روزهای آینده، توسط رژیم عراق هدف قرار گیرند، به کشتی‏های متحدان عراق نیز حمله خواهد شد. آقای علایی همچنین به کویت هشدار داد که اگر علاقه‏مند به امنیت خلیج‏[فارس] است، از حمایت عراق چشم بپوشد.»[۱۵]

گزارش - 414

روزنامه کویتی الاتحاد از تلاش جدید خاویر پرز دکوئیار برای متوقف ساختن جنگ ایران و عراق و ایجاد ناوگان دریایی بدین منظور خبر داد. به نوشته این روزنامه، دبیرکل سازمان ملل متحد در سفر جاری خود به شوروی، طرح جدیدی را به منظور متوقف ساختن جنگ ایران و عراق، به مقامات این کشور ارائه خواهد کرد. الاتحاد ضمن اعلام این مطلب به نقل از منابع سیاسی نزدیک به دکوئیار، می‏افزاید: «مذاکرات وی با مقامات شوروی، به‏طور کلی در اطراف دو مسئله مهم بین‏المللی یعنی جنگ ایران و عراق و برگزاری کنفرانس بین‏المللی صلح در خاورمیانه دور خواهد زد. منابع مذکور گفته‏اند که دکوئیار در این سفر، حامل طرحی جدید در مورد جنگ ایران و عراق است که متضمن ایجاد ناوگان جنگی با پرچم سازمان ملل و با مشارکت کشورهای عضو غیردائمی شورای امنیت به‏منظور مراقبت از اوضاع در منطقه خلیج‏فارس و همراهی کشتی‏های تجاری به‌ویژه نفت‏کش‏هایی خواهد بود که مرتباً مورد حمله قرار می‏گیرند.»[۱۶] در این حال، پنج عضو غیردائمی و غیرمتعهد شورای امنیت سازمان ملل پیش‏نویس قطعنامه‏ای را به اعضای دائم شورای امنیت این سازمان پیشنهاد دادند. اولین بند این پیشنهاد، تشکیل کمیته ویژه برای بررسی مسئولیت‌ها در جنگ است. خبرگزاری فرانسه در این‏باره گزارش داده است: «کشورهای عضو جنبش عدم تعهد که در شورای امنیت نیز عضویت دارند، در قبال طرح پیش‏نویس قطعنامه‏ای که توسط پنج کشور بزرگ اعضای دائمی شورای امنیت به منظور تسریع در خاتمه جنگ ایران و عراق تهیه شده است، تا حدودی با احتیاط برخورد کرده‏اند. نمایندگان آرژانتین، کنگو، امارات متحده عربی، غنا و زامبیا که پنج عضو جنبش عدم تعهد در شورای امنیت سازمان ملل هستند، روز جمعه (5/4/1366)، در نخستین نشست خود، بحث پیرامون این طرح را آغاز کردند. یکی از این نمایندگان دراین‌باره اظهار کرد: طرحی که به ما ارائه شده است، طرح پیشنهادی کشورهای عضو دائمی شورای امنیت، بیش از آنکه مسائلی را حل کند، سؤالاتی را پیش آورده است. وی خاطرنشان کرد برای کشورهای جنبش عدم تعهد، مشکل خواهد بود که بدون روشن شدن چند نکته در این طرح، از ایده‏های مطرح شده توسط پنج کشور عضو دائمی شورای امنیت، حمایت کنند. اعضای جنبش عدم تعهد در شورای امنیت به‏ویژه مایل‏اند جزئیاتی در مورد مسائلی که تاکنون در قطعنامه‏های قبلی گنجانده نشده بود، ارائه شود؛ مسائلی از قبیل: 1- ایجاد یک ارگان مسئول برای بررسی مسئولیت‏ها در جنگ. 2- تهیه یک طرح برای بازسازی، به محض پایان یافتن جنگ. 3- تحکیم ثبات و امنیت در خلیج‏فارس.»[۱۷]

گزارش - 415

جرج شولتز وزیر امورخارجه امریکا، دربارة عملیات محافظت از کشتی‏های کویتی گفت: «عملیات محافظت از نفت‏کش‏های کویتی احتمالاً در نیمه اول ژوئیه (اواخر تیر) آغاز خواهد شد و به تأخیر انداختن این عملیات ناگوار خواهد بود.»[۱۸] وی اضافه کرد: «تاریخ دقیق این عملیات بستگی به آن دارد که چه وقت نیروی دریایی امریکا برای حفاظت از نفت‏کش‏ها، آمادگی لازم را داشته باشد. کشتی‏های امریکا، در خارج از تنگه هرمز مستقر می‏شوند، اما مناطق اطراف این تنگه را که ایران سرگرم استقرار موشک‌های سیلک‏ ورم (کرم ‌ابریشم) در آنجاست، در تیررس خواهند داشت.»[۱۹] شولتز در پاسخ به این سؤال که آیا امریکا در نظر دارد نصب پرچم خود روی کشتی‏های کویتی و همچنین مأموریت اسکورت نفت‏کش‏ها را به تعویق بیندازد؟ گفت: «من تصور می‏کنم از نظر امریکا این یک چیز خیلی بدی خواهد بود. بدترین چیزی که می‏تواند در جهان برای امریکا اتفاق بیفتد، عقب راندن این کشور از خلیج‏فارس است.»[۲۰] شولتز افزود: «بدترین چیزی که ممکن است روی دهد، این خواهد بود که شوروی‏ها تأمین نفت مورد نیاز دنیای آزاد را به‏دست گیرند.»[۲۱] علاوه بر اظهارات شولتز که نشان‏‌دهنده نگرانی مقامات امریکا از حضور شوروی در خلیج‏فارس است، رابرت هانتر مدیر بخش مطالعات اروپا در مرکز مطالعات بین‏المللی و استراتژیک دانشگاه جورج تاون نیز با ابراز این نگرانی، دربارة سابقه تلاش شوروی برای ورود به عرصه خلیج‏فارس و لزوم هوشیاری امریکا برای دور نگاه داشتن شوروی از خلیج‏فارس گفت: «دو قرن است که روس‏ها کوشیده‏اند دست‌کم دامنه نفوذشان را به کرانه‏های خلیج‏فارس بکشانند و طی چند هفته گذشته، آنها حتی بیش از همیشه، به واقعیت بخشیدن به این رؤیا نزدیک شده‏اند و عملکرد امریکا، این فرصت لازم را برای روس‏ها فراهم کرده است و سیاست امریکا نیز باید از آن جلوگیری کند. فرصت زمانی پیدا شد که کویت دریافت نیاز دارد از نفت‏کش‏هایش در برابر حمله‏های ایران محافظت کند. وقتی شوروی پذیرفت که تعدادی از نفت‏کش‏های خود را با پرچم‏های سرخ به کویت اجاره دهد، زنگ‏های خطر در واشنگتن به صدا درآمد. دولت ریگان شتاب‏زده طرحی را تهیه کرد که بر اساس آن امریکا به تغییر پرچم یازده نفت‏کش کویتی می‏پرداخت و به این ترتیب، آنها را در پناه حفاظت پرچم‏های امریکا قرار می‏دهد. اما آن گونه که در حمله عراق به ناو استارک آموختیم، به نظر می‏رسد که در این روند، هیچ‌کس به خطر‏ها و پیامدهای احتمالی کار، نیندیشیده است. ... امریکا به اندازه کافی در مورد نقش محدود مسکو سر و صدا به راه انداخته است و شوروی نیز نمی‏خواهد خطر ناراحتی ناشی از حمله به کشتی‏های دیگرش را بپذیرد. همانند امریکا، مسکو وضعیتی را برگزیده است که کم‏خرج، کم‌خطر و بسیار پرسود است. شوروی در انتظار اشتباه امریکاست. امریکا که خود را آماده مبارزه ساخته است، نمی‏تواند به آسانی از صحنه خارج شود، اما می‏تواند کارش را با بررسی دقیق‏ترِ مشکل آغاز کند.»[۲۲] رادیو بی‌بی‌سی نیز درباره تلاش‌های اخیر شوروی برای حضور در خلیج‏فارس و اقدام عجولانه و منفعلانه امریکا در این زمینه گفت: «ظرف چند هفته گذشته، نیروی دریایی شوروی به آرامی واحدهایی را به آب‏های خلیج‏فارس اعزام داشته است و اسباب ناخشنودی پرزیدنت ریگان را که از کم شدن نفوذ امریکا در منطقه هراس دارد، فراهم آورده است. یک ناو تدارکاتی عظیم شوروی مدت حداقل دو هفته است که در فجیره از امارات متحده عربی در خلیج ‏عمان که چند کیلومتر از تنگه هرمز و مدخل خلیج‏فارس بیشتر فاصله ندارد، پهلو گرفته است. هفته پیش، یک ناوچه یدک‏کش اقیانوس‏پیما، یک نفت‏کش و سه روز پیش نیز سه فروند مین‏یاب به آنها پیوستند. این کشتی‏ها را نیروی دریایی بریتانیا از نزدیک کنترل می‏کند. دو مین‏یاب نیز در حال حاضر، داخل آب‏های خلیج‏فارس هستند و حرکات نفت‏کش‏های کویتی را که با پرچم شوروی به حرکت در آمده‏اند، تحت نظارت قرار می‏دهند. نفت‏کش‏های شوروی نیز به‌طور مستقیم، در آب‏های خلیج‏فارس مشغول رفت و آمدند. ... گفته می‏شود که پرزیدنت ریگان از ازدیاد نفوذ شوروی در منطقه نگران شده است و می‏خواهد که طرح افراشتن پرچم امریکا بر فراز کشتی‏های کویتی را علی‏رغم مخالفت کنگره امریکا، به اجرا گذارد. در حال حاضر، امریکا صاحب شش رزم‏ناو در آب‏های خلیج‏فارس است و قرار است ظرف هشت هفته دیگر، سه رزم‏ناو و یک ناو موشک‏انداز نیز به آنها بپیوندند. ناوهای نیروی دریایی بریتانیا و فرانسه نیز در حال حاضر، به گشت در آب‏های خلیج‏فارس مشغول‏اند.»[۲۳]

گزارش - 416

امروز در بغداد، صدام‏حسین در دیدار با وزیر مشاور در امورخارجه کویت، پیام امیر کویت را دریافت کرد. رادیو صوت‏الجماهیر دراین‌باره گفت: «صدام‌ حسین در این دیدار موضع اصولی عراق را مبنی‌بر اینکه هدف تجاوز ایران امت عربی و تمامی منطقه خلیج است، مورد تأکید قرار داد و گفت: عراق در راستای موضع قومی و ثابت خود و همچنین، به خاطر مناسبات برادرانه و نزدیک خود با کویت، از برادران خویش در این کشورِ برادر، در دفاع از امنیت و منافع خود، به‌طور مطلق جانب‏داری می‏کند.»[۲۴] از سوی دیگر، رادیو امریکا با چشم‏پوشی از جزئیات کمک‏های تسلیحاتی، مالی، سیاسی و سایر کمک‌های کویت به عراق، تلاش‏های اخیر این کشور در جلب حمایت بین‏المللی در خلیج‏فارس و همچنین طرح جدید سیاسی این کشور را مورد توجه قرار داده است. رادیو امریکا می‏گوید: «دولت کویت برای جلب حمایت جهانی در برابر تهدیدهای فزاینده ایران، دست به یک رشته اقدامات عمدة سیاسی زده است. جمهوری اسلامی ایران در اوایل ماه‏ جاری میلادی، حملات تند خود را علیه کویت در رسانه‏های گروهی ایران از سرگرفت، اما سابقه تشنج میان این دو کشور، به آغاز جنگ خلیج‏فارس و تقریباً، هفت‏سال پیش بازمی‏گردد. در این حال، دولت تهران از چندین طرف اقداماتی را پشت‏بند حملات لفظی علیه کویت، اجرا کرده است؛ طی سه سال گذشته، ایران به بیش از پنجاه کشتی که یا به سوی کویت حرکت می‏کردند یا مبدأشان کویت بود، حمله کرده است. منابع دیپلماتیک در کویت معتقدند که پاسداران انقلاب ایران به مین‏گذاری آبراه‏های منتهی به ترمینال نفتی کویت اقدام کرده‏اند. کویت یکی از چند کشور عرب است که از آغاز جنگ، از عراق پشتیبانی مالی کرده‏اند. عراق همچنین به بنادر کویت شدیداً متکی است.» این رادیو می‌افزاید: «دولت کویت در تلاش برای جلب حمایت بین‏المللی، فرستادگانی به کشورهای اروپایی، آسیایی و افریقایی اعزام داشته است. هدف دیگر کویت از اعزام این فرستادگان آن است که در مورد تصمیم خود در زمینه استمداد از نیروهای دریایی خارجی برای محافظت از صادرات نفتی‏اش، توضیح بدهد. کویت سه نفت‏کش شوروی را اجاره کرده است و همچنین مالکیت یازده نفت‏کش خود را در یک شرکت امریکایی به ثبت رسانده است تا این نفت‏کش‏ها بتوانند با اهتزاز پرچم امریکا در خلیج‏فارس، حرکت کنند‏. ایران این اقدام کویت را محکوم کرده و هشدار داده است که این کار، سبب افزایش تشنج در منطقه خواهد شد. اما مقامات کویتی می‏گویند در پی افزایش حملات ایران به کشتی‏هایی که مقصد یا مبدأشان این شیخ‏نشین نفت‏خیز است، راهی دیگر برای‏شان باقی نمانده است.»[۲۵]

گزارش - 417

نیروهای عراقی امروز شهر مریوان را زیر آتش توپخانه دوربرد قرار دادند. طی این گلولـه‌باران که به‌طور متناوب از ساعت 17:50 تا ساعت 22 ادامه یافت، حدود 20 گلولـه به داخل و اطراف شهر اصابت کرد و خساراتی وارد شد. همچنین بر اثر اصابت یکی از این گلولـه‌ها به یک دستگاه آمبولانس، دو تن از سرنشینان آن مجروح شدند.[۲۶]

گزارش - 418

در ادامه عملیات فتح7، امروز نیروهای حزب پارتی عراق (حزب دمکرات کردستان عراق - بارزانی‌ها)، به ریشن (مقر گردان ریشن) حمله کردند و توانستند آنجا را به مدت چند ساعت تصرف کنند. در این عملیات، نیروهای معارض کرد پارتی، مقر گردان ریشن را منهدم کردند و پانزده تن از افراد عراقی را به اسارت درآوردند. در این عملیات، مقادیر فراوانی سلاح و مهمات به دست نیروهای عمل‌کننده افتاد.[۲۷]

گزارش - 419

اتحادیه میهنی کردستان عراق و قرارگاه رمضان، از حمله گسترده نیروهای عراقی به بخشی از مناطق کردنشین در استان اربیل خبر دادند: «ارتش عراق با استفاده از چهار فروند هواپیمای پیلاتوز، شش فروند هلی‌کوپتر، هشت عراده توپ و ماشین‏آلات تخریب، در هفته گذشته به قصد تخریب چهار روستای بچکه، زیارت، خوران و حاجی‌احمد واقع در استان اربیل، دست به یک تعرض شدید خصمانه زد. در این نبرد، مبارزین کرد به مقابله شدید برخاستند. نبرد که از جاده مصیف صلاح‏الدین شروع شد، از ساعت 7:30 بامداد تا ساعت 16 ادامه داشت. در این حمله، تعداد سی نفر از نظامیان عراق کشته شدند و عده‏ای نیز به اسارت درآمدند.»[۲۸] در پی فعال شدن نیروهای معارض عراقی در محورهای مختلف مناطق کردنشین عراق، روزنامه جمهوریت (چاپ ترکیه) درباره تأثیر این اقدامات در حمل‌ونقل کالاهای بازرگانی بین عراق و ترکیه، می‏نویسد: «رانندگان تریلرهای ترک که برای حمل کالا به کشورهای عراق و عربستان سعودی، ناچار به عبور از جاده ترانزیتی عراق - ترکیه می‏باشند، می‌گویند که جاده مذکور اخیراً به شدت از سوی نیروهای مخالف رژیم عراق مورد تهدید قرار گرفته است و رانندگانی که در این مسیر جاده ترانزیتی ترکیه به عراق تردد می‏کنند، از هیچ‌گونه امنیت جانی و مالی برخوردار نیستند. رانندگان ترکیه از ترس حملات نیروهای مخالف رژیم عراق، تمایلی به عبور از جاده ترانزیتی ترکیه به عراق که تنها راه ارتباطی زمینی دو کشور می‏باشد، ندارند و می‌گویند هر روز تعداد بسیاری از تریلرهای ترکیه در مسیر جاده مذکور، مورد حمله قرار می‏گیرند و وسایل نقلیه آنان به آتش کشیده می‏شود.»[۲۹]

گزارش - 420

خبرگزاری جمهوری اسلامی از ارومیه گزارش داد: «طی چند روز گذشته، 32 تن دیگر از فریب‏خوردگان صدامی در مناطق شیخان، عمادیه، دهک و مرگه‏سور، تسلیم نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق شدند و به نهضت مردم شمال کردستان عراق ملحق گردیدند.»[۳۰]

گزارش - 421

دربارة آخرین تلاش‏‏های سوریه برای محدود کردن اتباع ایرانی که از سردی روابط سیاسی با ایران ناشی شده است، خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد: «به دنبال تحولات اخیر که در رسانه‏های خبری از آن به‏عنوان سردی مناسبات میان ایران و سوریه یاد می‏کنند، هم‏اکنون بعضی از نشانه‏های این بحران تازه ظاهر شده است. دراین‌باره به دنبال لغو کارت عبور ویژه افراد سپاه توسط سوریه که به توقف رفت و آمد اعضای سپاه از مرز سوریه و لبنان منجر شد، پست‏های بازرسی سوریه در مرز لبنان طی دو روز گذشته، از رفت و آمد کارمندان ایرانی و خانواده‏هایشان از طریق مرز زمینی سوریه به لبنان و بالعکس، جلوگیری می‏کنند. در این راستا، رفت‏ و آمد مأمورین ایرانی از دمشق به بیروت کاملاً متوقف شده است. قبلاً عبور اتومبیل‏های سفارت ایران که دارای شماره سیاسی است، از سوریه به لبنان مجاز بود.»[۳۱] روزنامه النهار نیز در سرمقاله‏ای با اشاره به تماس‏های جاری میان امریکا و سوریه، نقش سفر اخیر شاه‏ حسین به دمشق را در تصمیم‏گیری نهایی سوریه دراین‌باره مؤثر می‏داند و می‏نویسد: «تجدید مناسبات سوریه با امریکا، بدون شک ضربه شدیدی بر هم‏پیمانی سوریه با ایران خـواهد زد.»[۳۲] النهار می‏افزاید: «سوریه ربودن فرزند وزیر دفاع لبنان و خبرنگار امریکایی را ضربه‏ای علیه طرح امنیتی خود تلقی می‏کند، زیرا ورود نیروهای سوریه به داخل بیروت، هرچند نتوانست باعث آزادی گروگان‏ها شود، ولی حداقل به متوقف شدن جریان آدم‏ربایی انجامیده بود. لذا بازگشت مناسبات سوریه و امریکا را می‏توان آغاز مرحله دور شدن سوریه از ایران توصیف کرد.» این روزنامه ادامه می‏دهد: «با توجه به حضور سیاسی و نظامی ایران در صحنه لبنان، در صورتی که اختلافی میان سوریه و ایران بروز کند، احتمال آزادی گروگان‏ها بسیار ضعیف خواهد بود، چرا که مخالفان سوریه با یکدیگر متحد خواهند شد و ایران نیز مشکلات زیادی برای سوریه به وجود خواهد آورد که در آن صورت، این تغییر استراتژی برای سوریه گران تمام خواهد شد.»[۳۳] النهار در پایان مقاله خود، نتیجه‏گیری کرده است: «سوریه، قبل از اطمینان یافتن از موضع مشترک امریکا و شوروی در رابطه با مسائل ذیل، اقدام به چنین حرکتی نخواهد کرد: 1- تلاش دو ابرقدرت برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق از طریق نزدیک شدن سوریه به عراق. 2- مهار جنبش‏های اصولی و تندرو اسلامی که شوروی را نگران و منافع امریکا را نیز تهدید می‏کند. 3- تأکید کنفرانس بین‏المللی صلح در منطقه خاورمیانه. 4- پشتیبانی و تلاش در مورد بحران لبنان، مشروط بر حفظ استقلال و تمامیت ارضی آن کشور.»[۳۴]

گزارش - 422

تشنج در روابط سیاسی ایران و انگلیس، امروز با خروج کاردار انگلیس از ایران وارد مرحلة تازه‏ای شد. خبرگزاری فرانسه در گزارشی با اعلام این خبر و بیان پیامدهای اجرایی خروج این دیپلمات انگلیسی، به سابقه این موضوع نیز اشاره کرده است: «وزارت امورخارجه انگلیس اعلام کرد کریستوفر مک‌ری کاردار انگلیس در تهران، امروز تهران را ترک کرد و بدین‏ترتیب به دنبال بحران اخیر میان دو کشور، تنها نماینده انگلیس که در تهران باقی ماند پل رامسی 31 ساله است. وی از این پس تنها دیپلمات در بخش حافظ منافع انگلیس در سفارت سوئد در تهران خواهد بود. وزارت امورخارجه انگلیس تصریح کرد که نقش وی عمدتاً نقش یک نگهبان مأمور حفظ اماکن به استثنای هرگونه وظایف دیپلماتیک تجاری یا کنسولی خواهد بود. لندن و تهران نمایندگی‏های خود را به یک تن کاهش دادند. مقامات ایرانی تا روز سه‏شنبه آینده فرصت دارند تا انتقال پانزده تن از شانزده عضو سفارت خود را - که در اواسط ماه ژوئن، هنگامی که بحران توأم با یک سلسله اخراج و انتقال داوطلبانه به اوج خود رسید و تا به حال در لندن بوده‏اند - انجام دهند. اختلافی که به انسداد روابط دوجانبه انجامید، به دنبال بازداشت نایب کنسول ایران در منچستر، به خاطر [ادعای] سرقت از فروشگاه به وجود آمد. این حادثه فوراً در قلب تهران با بازداشت یک دیپلمات انگلیسی دنبال شد.»[۳۵] در این حال، جفری هاو وزیرخارجه انگلیس، در این‏باره گفت: «کشورش مایل است روابط سازنده‏ای با ایران داشته باشد.» وی افزود: «حضور کشتی‏های جنگی انگلیس تنها به منظور حمایت از منافع این کشور می‏باشد.» وی ضمن خودداری از قبول هرگونه مسئولیت دربارة تیرگی روابط دو کشور، تأکید کرد: «ایران این وضع را انتخاب کرده است، نه ما.» وزیرخارجه انگلیس در پاسخ به نگرانی‏های یکی از اعضای عالی‏رتبه حزب کارگر دربارة خطرات موجود در خلیج‏فارس و حضور ناوگان انگلیس در منطقه گفت: «نیروی دریایی این کشور دنبال ایجاد درگیری نیست.» وی افزود: «حضور ناوگان انگلیس به منظور حمایت از منافع مشروع انگلیس می‏باشد.»[۳۶]

گزارش - 423

به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی، سناتور جولیو اورلاندو مسئول روابط بین‏الملل حزب حاکم دمکرات مسیحی ایتالیا، در تفسیری، ضمن تأکید بر این واقعیت که عراق آغازگر جنگ تحمیلی است، مانع اصلی در عملی شدن طرح‏های میانجی‏گرانه برای پایان جنگ را عدم تعیین متجاوز خواند. اورلاندو در مقاله خود تصریح کرده است: «به نظر ما، مانعی که همواره در این راه وجود داشته است، شناسایی کشور متجاوز می‏باشد. تا زمانی که قسمت اعظم دول جهان بر عناد خود با دولت جمهوری اسلامی ایران غلبه نکنند و نپذیرند که مخاصمات، توسط بغداد علیه تهران آغاز شده است، به وجود آوردن شرایط برقراری آتش‏بس میان طرفین درگیر، بسیار دشوار خواهد بود.»[۳۷]

گزارش - 424

کشور افریقایی و مسلمان‌نشین موریتانی به هواخواهی از دولت عراق، رابطة سیاسی خود را با ایران قطع کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه منابع رسمی در نواکشوت اعلام کردند: موریتانی در اعتراض به موضع ایران در جنگ با عراق و ممانعت سرسختانه این کشور از انجام دادن هرگونه مذاکره، تصمیم به قطع روابط دیپلماتیک خود با ایران گرفت. ایران و موریتانی هر دو جمهوری اسلامی‌اند و از 20 سال پیش روابط دیپلماتیک دارند، لیکن روابط تجاری میان دو کشور عملاً وجود نداشته است. این خبرگزاری می‌افزاید در اطلاعیه وزارت امورخارجه موریتانی آمده است: تقریباً از 7 سال پیش جنگی بیش از پیش مرگبار در منطقه خلیج‌(فارس) جریان دارد که در آنجا هر روز زیان‌های انسانی و مالی متعددی بر جای می‌گذارد. در همین اطلاعیه گفته شده است: در مقابل این جنگ که دو کشور مسلمان را با یکدیگر روبه‌رو ساخته، جمهوری اسلامی موریتانی همواره توقف فوری خصومت‌ها را توصیه کرده و برای یک حل و فصل مبتنی بر مذاکره فعالیت می‌کند ... ایران همیشه تلاش‌هایی را که برای یک حل و فصل مبتنی بر مذاکره توسط سازمان ملل، غیرمتعهدها و سازمان کنفرانس اسلامی انجام گرفته با شکست مواجه ساخته است.[۳۸]

گزارش - 425

با پایان یافتن هشتادویکمین اجلاس وزیران نفت کشورهای عضو اوپک، محافل سیاسی و اقتصادی نتایج این اجلاس را یک پیروزی برای ایران توصیف کردند. خبرگزاری رویتر در این‏باره گزارش داده است: «برای تهران که خواهان افزایش شدید بهای نفت است، تصمیم اوپک مبنی‌بر محدودیت تولید نفت کشورهای میانه‏رو نظیر عربستان که طرف‏دار کاهش بهای نفت و افزایش تولید است، یک پیروزی محسوب می‏شود. غلامرضا آقازاده وزیر نفت ایران، به خبرنگاران گفته است: اثر کوتاه‌مدت توافق اجلاس هشتادویکم اوپک بر قیمت نفت، افزایش قیمت تک محموله‏ای در بازار، بر قیمت رسمی (18 دلار برای هر بشکه) خواهد بود. آقازاده از نتایج اجلاس به‌عنوان تفاهم بسیار خوب یاد کرد و آن را موفقیت‏آمیز خواند. آقازاده پیش‏بینی کرد که قیمت نفت در سه ماهه چهارم سال به دلیل کاسته شدن سقف تولید، از مرز بشکه‏ای 20 دلار تجاوز نماید. وزیر نفت ایران در عین حال گفت: در صورت افزایش سریع و بی‏رویه قیمت نفت تا قبل از اجلاس آتی اوپک، وزرای نفت کشورهای عضو اوپک، احتمالاً با برگزاری اجلاس فوق‏العاده، اتخاذ اقداماتی جهت تحکیم بخشیدن به بازار نفت را در نظر خواهند گرفت.» در این حال، عراق آشکارا اعلام کرد که خود را ملزم به تصمیمات اوپک نمی‏داند. خبرگزاری رویتر در این‏باره می‏افزاید: «وزیر نفت عراق پس از شرکت در کنفرانس اوپک در وین گفت: عراق علی‏رغم نتایج حاصل از این کنفرانس، به موضع خود ادامه خواهد داد و تولید نفت خود را خارج از مصوبات توافق اخیر اوپک - که طی آن، سقف تولید این سازمان را در نیمه دوم سال جاری به میزان 6/16 میلیون بشکه در روز تعیین کرده است - ادامه می‏دهد. به گفته [رادیو] صوت‏الجماهیر، وی افزود، این موضع عراق از نظر اغلب کشورهای عضو اوپک، قابل درک بوده است، لذا تولید نفت عراق بر طبق تصمیمات این کشور، در چارچوب سیاست صادراتی خود که در مدت اخیر شاهد افزایش مستمری بوده است، خواهد بود.»[۳۹]

گزارش - 426

بازنگری‏های اقتصادی عراق برای بهبود اوضاع اقتصادی و تأثیر کاهش و افزایش قیمت نفت در ساختار اقتصادی این کشور، موضوع گزارش امروز خبرگزاری رویتر است. این خبرگزاری دربارة تصمیمات اخیر دولت عراق، به نقل از دیپلمات‏های مقیم بغداد گزارش داده است: «اولین تصمیمات دولت عراق در زمینه گسترش بخش خصوصی، لغو مالیات‏هایی است که بر روی کالاهای وارداتی بخش خصوصی مثل مواد خام و اولیه و قطعات یدکی ماشین‏آلات بسته شده است. طرح‏های تحت مطالعه نیز شامل فروش بعضی از مراکز صنعتی و سازمان‏های تعاونی کشاورزی به بخش خصوصی و همچنین لغو محدودیت‏هایی است که برای میزان سرمایه‏گذاری بخش خصوصی وجود دارد. ... سقوط بهای جهانی نفت که در آغاز سال 1986 (حدود بهمن‏ 1364) قیمت یک بشکه نفت خام را از 28 دلار به حدود 8 دلار تقلیل داد، درآمد عراق از راه صدور نفت را از 11 میلیارد و 500 میلیون دلار در سال 1985 (64 - 1363) به 7 میلیارد و 500 میلیون دلار در سال 1986 (65 - 1364) تقلیل داد. به تخمین دیپلمات‏های مزبور، درآمد امسال عراق از نفت صادراتی با توجه به افزایش نسبی بهای نفت و همچنین افزایش حجم صادرات نفت عراق، باید به حدود 11 میلیارد دلار افزایش یابد. کاهش درآمد نفت و نزول ارزش دلار، دولت عراق را مجبور کرده است تا از میزان واردات خود کاسته و سررسید قروض 55 میلیارد دلاری خود را پس از مذاکره با بانک‌های طلب‏کار در فرانسه، ژاپن، ایتالیا و اتریش تمدید کند.»[۴۰]

گزارش - 427

یک نشریه نفتی از تلاش ایران به منظور احداث یک خط لولـه برای انتقال نفت به خارج از منطقه خلیج‏فارس خبر داد. خبرگزاری فرانسه به نقل از نشریه پترو استراتژی (چاپ پاریس) گزارش داد: «ایران برای اجتناب از صادرات نفتی‏اش از طریق خلیج‏فارس، به‌طور کاملاً محرمانه‏ای اقدام به احداث یک خط لولـه نفت شمال - جنوب به طرف دریای عمان کرده است. این روزنامه خاطرنشان کرد که کارهای این خط لولـه، بهار گذشته شروع شده و قرار است اوایل سال 1988 (بهمن‏ 1366) به پایان رسد. در این کار، پنج‏هزار نفر شرکت دارند. به نوشته پترو استراتژی این خط لولـه نفت به ظرفیت یک‌میلیون بشکه در روز، از منطقه گچساران به طرف دریای عمان کشیده می‏شود. این نشریه به شرکت کمپانی‏های خارجی در این عملیات اشاره نکرده ولی افزوده است که لولـه‏های آن از آلمان ‏غربی، ژاپن و کره‏جنوبی خریداری شده است. ایران طی سال‏های اخیر، برای آنکه به تنها ترمینال نفتی‏اش در خارک وابسته نباشد، در مورد احداث این خط لولـه مطالعاتی انجام داده بود. ترمینال خارک و همچنین نفت‏کش‏های مورد اجاره ایران برای انتقال نفت خارک به جزیره لارک نیز مرتباً مورد حمله قرار می‏گیرند.»[۴۱]




منابع و مآخذ روزشمار 1366/04/07

  1. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 101، 8/4/1366، ص3، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 7/4/1366؛ و - همان، ص3، ارومیه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 7/4/1366؛ و - معاونت سیاسی سپاه پاسداران، نشریه بررسی، شماره 13، 12/4/1366، ص8؛ و - دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 151، 10/4/1366، ص9؛ و - دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 153، 24/4/1366، ص7.
  2. ↑ روزنامه اطلاعات، 8/4/1366، ص18.
  3. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 101، 8/4/1366، صص 7 و 8، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 7/4/1366.
  4. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 7/4/1366، ص5.
  5. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 7/4/1366، ص5.
  6. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 101، 8/4/1366، صص 7 و 8، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 7/4/1366.
  7. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 101، 8/4/1366، ص3، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 7/4/1366؛ و - همان، ص3، ارومیه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 7/4/1366؛ و - معاونت سیاسی سپاه پاسداران، نشریه بررسی، شماره 13، 12/4/1366، ص8؛ و - دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 151، 10/4/1366، ص9؛ و - دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 153، 24/4/1366، ص7.
  8. ↑ روزنامه اطلاعات، 8/4/1366، ص18.
  9. ↑ روزنامه کیهان، 8/4/1366، ص18.
  10. ↑ همان؛ و - روزنامه اطلاعات، 8/4/1366، ص3.
  11. ↑ روزنامه اطلاعات، 8/4/1366، ص3.
  12. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 7/4/1366، ص12.
  13. ↑ همان، ص11، منامه - خبرگزاری آسوشیتدپرس.
  14. ↑ همان، ص20، رادیو امریکا، 7/4/1366.
  15. ↑ همان، ص19، پاریس - خبرگزاری فرانسه، 7/4/1366.
  16. ↑ همان، ص5، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 7/4/1366.
  17. ↑ روزنامه رسالت، 7/4/1366، ص12.
  18. ↑ روزنامه اطلاعات، 8/4/1366، ص18.
  19. ↑ روزنامه کیهان، 8/4/1366، صفحه آخر.
  20. ↑ روزنامه اطلاعات، 8/4/1366، ص20.
  21. ↑ روزنامه رسالت، 8/4/1366، صفحه آخر.
  22. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 101، 8/4/1366، صص 17 و 18، رادیو امریکا.
  23. ↑ همان، ص15، رادیو بی‌بی‌سی، 7/4/1366.
  24. ↑ همان، ص32، رادیو صوت‏الجماهیر، 7/4/1366.
  25. ↑ همان، صص 40 - 38، رادیو امریکا، 7/4/1366.
  26. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 103، 10/4/1366، ص10، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/4/1366.
  27. ↑ سند شماره 299/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: ‏ عملیات فتح7، گزارش راوی تیپ75 ظفر، محمدرضا افخم، 7/4/1366، صص 30 و 32.
  28. ↑ روزنامه کیهان، 14/4/1366، ص33.
  29. ↑ روزنامه اطلاعات، 7/4/1366، ص14.
  30. ↑ همان.
  31. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 101، 8/4/1366، ص31، بیروت - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 7/4/1366.
  32. ↑ سند شماره 299/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: ‏ عملیات فتح7، گزارش راوی تیپ75 ظفر، محمدرضا افخم، 7/4/1366، صص 30 و 32.
  33. ↑ روزنامه کیهان، 14/4/1366، ص33.
  34. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 101، 8/4/1366، صص 33 و 34، بیروت - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 7/4/1366.
  35. ↑ همان، ص35، لندن - خبرگزاری فرانسه، 7/4/1366.
  36. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 7/4/1366، ص3.
  37. ↑ همان، ص12.
  38. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 101، 8/4/1366، ص29، نواکشوت - خبرگزاری فرانسه، 7/4/1366.
  39. ↑ روزنامه کیهان، 8/4/1366، صفحه آخر.
  40. ↑ روزنامه اطلاعات، 7/4/1366، ص3.
  41. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، ص63، پاریس - خبرگزاری فرانسه، 8/4/1366.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1366.04.07&oldid=2524»