1366.05.19

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1366
1366.05.19
نام‌های دیگر نوزده مرداد
تاریخ شمسی 1366.05.19
تاریخ میلادی 10 اوت 1987
تاریخ قمری 14 ذیحجه 1407



گزارش- 292

امروز نيز در نخستين ساعت بامداد، دشمن با اجراي آتشي انبوه روي مواضع خودي در ارتفاع بلفت، حمله‌‌اي سنگيني به اين ارتفاع انجام داد. افراد دشمن كه در ساعت 1 بامداد به قصد دور زدن ارتفاع بلفت حركت خود را از روي جاده آسفالته آغاز كرده بودند، در اين جاده در كمين از پيش آماده شده نيروهاي تيپ 29 نبي اكرم(ص) گرفتار شدند، سپس ادوات و توپخانه خودي نيز آتش همآهنگ شده‌اي بر آنها فروريختند. سرانجام پس از يك ساعت نبرد، دشمن با دادن تلفاتي، ناگزير شد عقب‌نشيني كند. بار ديگر در ساعت 3 بامداد دشمن دست به حمله زد، بدين‌ترتيب كه از روي يال سمت راست ارتفاع بلفت تا زير سيم‌خاردار و كمين خودي پيش‌‌روي كرد و به كانال‌هاي مواصلاتي روي اين ارتفاع رسيد. فشار سنگين دشمن در ابتداي پاتك، موجب پراكندگي نيروهاي خودي و گسستن انسجام آنها شد ولي با تلاش و تدبير فرمانده تيپ نبي اكرم(ص) و رسيدن نيروهاي پشتيباني، مواضع خودي تقويت شد و نيروهاي اين تيپ موفق شدند در يك درگيري تن به تن و با كمك آتش سهمگين ادوات و توپخانه، دشمن را كه تلفات فراواني داده بود، به عقب برانند و تا ساعت 4 بامداد كاملاً بر منطقه مسلط شوند.[۱] حملات هوايي دشمن امروز نيز همانند روزهاي گذشته در منطقه عملياتي نصر7 ادامه داشت. هلي‌كوپترهاي عراق در پنج نوبت مواضع خودي را در ارتفاعات بلفت و دوپازا هدف قرار دادند.[۲] هواپيماهاي دشمن هم در ساعت 16:20 يال دوپازا را بمباران كردند.[۳]

گزارش- 293

درگيري ميان نيروهاي خودي و دشمن در منطقه عملياتي "فتح9" در "خورنوازان" در نزديكي "شهر زور" استان سليمانيه پس از گذشت شش روز از عمليات [ر.ك.به: 13/6/1366]، همچنان ادامه دارد. نيروهاي خودي در درگيري امروز، علاوه‌بر انهدام يك‌ دستگاه تانك يك تانك را غنيمت گرفتند و 9 تن از افراد دشمن را نيز به اسارت درآوردند، اما فشار دشمن همچنان ادامه دارد. فرمانده سپاه 11 امام حسن عسگري(ع) در گزارشي به فرمانده نيروي زميني سپاه، در مورد اقدامات تيپ 75 ظفر اعلام كرد: «اين تيپ هشت روز است با دست خالي و عدم امكانات ضدزره و پدافند هوايي و پشتيباني قوي و نداشتن جاده، با دشمن مي‌جنگد و تاكنون پنج پاتك را جواب داده است.»[۴]

گزارش- 294

هواپيماهاي دشمن امروز چند موضع خودي را در جبهه‌هاي جنوب بمباران كردند. در منطقه عمومي "بستان" پنج فروند جنگنده عراقي در ساعت 8:05 از ارتفاع پايين هشت نقطه در حوالي "چزابه" را بمباران كردند. دو هواپيماي ديگر نيز محل "آماده طبقه 5" در "دهلران" را با بمب‌هاي آتش‌زا هدف قرار دادند كه تلفات جاني در پي‌نداشت.[۵]

گزارش- 295

حملات هوايي عراق به تأسيسات صنعتي كارگري پس از يك وقفه بيست و پنج روزه با حمله به تبريز، گچساران و رامهرمز بار ديگر آغاز شد. در ساعت 8:45 دقيقه سه فروند هواپيماي عراقي پالايشگاه تبريز و كارگاه قندريزي اين شهر را بمباران كردند.[۶] دو فروند از اين هواپيماها كه از فضاي كشور تركيه استفاده كرده و از روبه‌روي "روستاي راويان" وارد خاك ايران شده بودند،[۷] خسارت‌هايي به دو بخش اصلي اين پالايشگاه وارد كردند. يكي از مسئولان پالايشگاه به‌طور ضمني، محل حادثه را وسيع و خسارات را بسيار، اعلام كرد. پس از اين بمباران ـ كه به‌طور ناگهاني و غافل‌گيرانه انجام گرفت ـ بي‌درنگ عمليات نجات مصدومان و مهار آتش آغاز شد. گروه‌هاي آتش‌نشاني پس از شش ساعت تلاش مستمر موفق شدند آتش ناشي از انفجار بمب‌ها را مهار سازند.[۸] در اين حمله، سه تن از كاركنان پالايشگاه شهيد و 9 تن نيز زخمي شدند.[۹] گزارش ديگري حاكي است كه چهار فروند از هواپيماهاي دشمن در ساعت 8:45 تأسيسات نفتي منطقه گچساران را بمباران كردند.[۱۰] در اين حمله، تأسيسات نفتي شماره دو "دشت بلوط" و تأسيسات بهره‌برداري شماره يك "بي‌بي حكميه" هدف قرار گرفتند[۱۱] كه بر اثر آن، علاوه بر از كار افتادن سيستم كنترل و توربين واحد شماره دو،[۱۲] هشت تن از كاركنان اين تأسيسات شهيد و 23 تن زخمي شدند.[۱۳] دو واحد نفتي در منطقه رامهرمز را نيز هواپيماهاي عراق بمباران كردند. در ساعت 8:30 دو فروند و در ساعت 10 يك فروند هواپيماي دشمن تأسيسات نفتي "كرنج"و گاز مايع "ان.جي.ام" در ده كيلومتري "رامشير" از توابع رامهرمز را بمباران كردند. در اين حملات، هشت تن شهيد و 38 تن زخمي شدند.[۱۴] به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، يك فروند هواپيماي عراقي كه صبح امروز قصد بمباران يك واحد صنعتي در استان خوزستان را داشت، هدف پدافند هوايي قرار گرفت و سرنگون شد. اين هواپيما كه از نوع "ميراژ" بود، در اطراف "جزيره بوبيان" كويت سقوط كرد.[۱۵]

گزارش- 296

رژيم عراق در اطلاعيه نظامي خود، دلايل آغاز مجدد حمله به مراكز اقتصادي ايران را، مخالفت ايران با قطع‌نامه اخير شوراي امنيت، حوادث مكه مكرمه، ادامه تجاوز ايران به عراق و حملات پياپي به مناطق مسكوني اين كشور برشمرد و اعلام كرد: «در اجراي اراده ملت عظيم خود، در نابودي تأسيسات اقتصادي و حياتي رژيم تهران، تأسيسات پالايشگاه تبريز، بي‌بي حكيمه، زرند، مارون، واحد شماره دو و سه گچساران، امروز بمباران شدند.»[۱۶] "نزار حمدون" سفير عراق در امريكا، در گفت‌وگو با شبكه تلويزيوني سي.ان.ان امريكا، درباره آغاز مجدد حملات هوايي عراق گفت: «از سرگيري اين حملات در حالي صورت گرفت كه عراق قطع‌نامه شوراي امنيت را قبول كرد ولي ايران آن‌را رد كرده‌است و ما فكر مي‌كنيم بدون قبول قطع‌نامه از سوي هر دو كشور درگير در جنگ برقراري آتش‌بس و تلاش براي حل‌و‌فصل جنگ دشوار خواهد بود.» حمدون تأكيد كرد: «تا زماني‌كه جنگ به دليل اصرار ايران ادامه دارد، عراق خود را مجاز به حمله به هر نقطه از خاك ايران مي‌داند.»[۱۷] راديو بي.بي.سي نيز در تفسيري از حملات عراق به تأسيسات نفتي ايران، گفت: «… عراق با بمباران چند ميدان و تأسيسات نفتي ايران در شمال، مركز و جنوب شرقي ايران، به وقفه 25 روزه حملات هوايي خود پايان داده است. اين حملات به دنبال تصويب قطع‌نامه شوراي امنيت سازمان ملل با درخواست آتش‌بس در جنگ ايران و عراق در روز بيستم ژوئيه (28 تير) متوقف شده بود.» راديو بي.بي.سي افزود: «عراق در توجيه آغاز مجدد حملات خود مي‌گويد قطع‌نامه شوراي امنيت سازمان ملل نتوانست ايران را مهار كند و حملات امروز به اراده مردم عراق كه خواهان درهم شكستن توان اقتصادي ايران و جلوگيري از ادامه جنگ به وسيله ايران هستند، پاسخ گفته است.»[۱۸]

گزارش- 297

رسانه‌هاي همگاني جهان ضمن مخابره اخبار مربوط به حملات عراق به مراكز اقتصادي ايران، به تجزيه و تحليل آن پرداختند. گزارشگر "راديو سوئد"، هدف عراق را از اين حمله‌ها رودررو قرار دادن ايران با امريكا، دانست: «سلاح عراق در جنگ هفت ساله، حمله عليه منابع نفتي و نفت‌كش‌هاي ايران بوده است. ايران تهديد كرده بود حملات هوايي عراق را تلافي خواهد كرد و اين تهديد ايران هرگز بدون عمل نبوده است، به همين جهت پس از حمله هوايي عراق، ريسك اوج‌گيري مجدد جنگ و همچنين تضاد و رودررويي ميان ايران و امريكا، افزايش يافته است.»[۱۹] روزنامه "سانفرانسيسكو كرونيكل" نيز در همين باره نوشت: «عراق مجدداً حمله به پايگاه‌هاي نفتي ايران در خليج‌فارس را آغاز كرد. اين تهاجمات احتمال اقدامات تلافي‌جويانه ايران عليه كشتي‌ها را افزايش داده است… اعلام شروع مجدد حملات هوايي عراق، بر روند تلاش‌هاي دبيركل سازمان ملل متحد و پايان جنگ ايران و عراق تأثير مي‌گذارد.»[۲۰] خبرگزاري جمهوري اسلامي نيز در گزارشي از لندن به بررسي پيامدهاي حملات عراق و تفسير مطبوعات غرب درباره اين حملات، پرداخت: «ناظران منطقه‌اي بر اين نظر تأكيد دارند كه تهاجم امروز عراق عليه تأسيسات اقتصادي جنوب و شمال ايران شرايط را كاملاً تغيير داده و خاوير پرز دكوئيار اكنون بايد در گزارش خود اين نكته را بگنجاند كه ايران و عراق هر دو قطع‌نامه لازم‌الاجراي شوراي امنيت را نقض كرده‌اند. امريكا تهديد كرده بود به‌خاطر مخالفت ايران با اين قطع‌نامه و عدم پذيرش آتش‌بس، تلاش خواهدكرد قطع‌نامه جديدي براي منع فروش سلاح به جمهوري اسلامي از تصويب شوراي امنيت بگذراند، اما به‌گفته منابع مطلع، شوروي و چين با اين نظر موافقتي ندارند و حملات عراق عليه تأسيسات اقتصادي ايران به احتمال زياد مقاومت آنها را در برابر تلاش‌هاي امريكا قوي‌تر خواهد ساخت. انگليس كه هم‌گام با امريكا تلاش‌هاي وسيعي براي جلب حمايت اعضاي شوراي امنيت در منع بين‌المللي فروش سلاح به ايران به‌عمل مي‌آورد، حملات هوايي عراق را در ارتباط با اين تلاش‌ها، بسيار غيرمشـّوقانه توصيف كرد و به‌طور ضمني اعتراف نمود كه ضربه مهمي به اين تلاش‌ها وارد شده است.[۲۱] روزنامه‌هاي"اكونوميست" و "گاردين"، حملات عراق را درجهت كاستن از فشار زميني ايران در جبهه‌ها و وادار كردن امريكا به جنگ به نفع عراق عنوان نمودند. "جورج جافي" مفسر خاورميانه‌‌أي اكونوميست لندن نوشت: "سياست عراق اين است كه صلح را به ايران تحميل كند و مي‌داند اگر به حملاتي نظير حملات روز دوشنبه مبادرت نكند، ايران عمليات زميني خود را ادامه خواهد داد. عراق بايد نشان دهد امريكا در جبهه آن كشور قرار دارد و از بغداد حمايت مي‌كند. عراق براي رهايي از فشار ايران در جبهه‌ها، به درگيري ايران و امريكا واقعاً احتياج دارد و سعي خواهد كرد آن‌را تحقق بخشد." روزنامه گاردين نيز سرمقاله خود را به حملات عراق بر تأسيسات صنعتي ايران اختصاص داد و نوشت: انجام اين حملات كه در متشنج‌ترين زمان صورت گرفت، بر اساس تمام احتمالات هدف عراق از آن، تحريك ايران به مقابله به مثل و به‌دنبال آن، كشيدن امريكا به دخالت بيشتر در جنگ به نفع عراق بوده است.»[۲۲] راديو امريكا نيز در اين زمينه گفت:«بار ديگر اين نگراني به‌وجود آمده‌است كه با وخيم‌تر شدن اوضاع، خطر مختل شدن كشتي‌راني در خليج‌فارس بالا گيرد… در گذشته در پاسخ به چنين حملاتي، ايران نفت‌كش‌ها و كشتي‌هاي در حال عبور از خليج‌فارس را با موشك‌هاي نصب‌شده در خاك ايران و جزاير خليج‌فارس، مورد حمله قرار داده است. در اين حملات، ايران اغلب نفت‌كش‌هاي كويتي و ساير نفت‌كش‌هايي را كه راهي بنادر عربي بودند، هدف‌گيري كرده است.»[۲۳]

گزارش- 298

براي نخستن‌بار در خارج از خليج‌فارس يك فروند نفت‌كش 274 هزار تني داراي پرچم "پاناما" ـ كه شركت‌هاي امريكايي آن‌را اداره مي‌كنند ـ به مين برخورد كرد و يك حفره چهارمتري در قسمت عرشه آن ايجاد شد. سوپر نفت‌كش "تكزاكو كاربين" كه از پايانه نفتي ايران در "لارك" به مقصد "روتردام" بارگيري كرده بود، پس از برخورد با مين در 13 كيلومتري شمال بندر "فجيره" و 50 كيلومتري دهانه جنوبي تنگه‌ هرمز، براي تعميرات اضطراري و جلوگيري از نشت نفت آن، در بندر فجيره لنگر انداخت.[۲۴] در پي برخورد نفت‌كش تكزاكوكارابين با مين، سخن‌گوي وزارت نفت در مصاحبه با خبرگزاري جمهوري اسلامي ضمن ابراز تأسف از وقوع اين حادثه، گفت: «به اعتقاد ما توطئه‌اي از سوي ايالات متحده امريكا به منظور تحميل جو عدم امنيت در كشتيراني در تمامي منطقه در حال شكل‌گيري است و احتمالاً تصادم اين نفت‌كش با مين آن هم در آب‌هاي فجيره مي‌تواند گوشه‌اي از اين نوع تلاش‌ها از سوي امريكا باشد.»[۲۵] مقام‌هاي امريكا در برابر حادثه برخورد نفت‌كش تكزاكوكارابين با مين، مواضع متفاوت و متناقضي را ابراز داشتند. سخن‌گوي كاخ سفيد (مارلين فيتز واتر) با اظهار بي‌اطلاعي از منشأ اين مين، بر لزوم پايان جنگ تأكيد كرد: «اين حادثه كه در نزديكي تنگه هزمز روي داده است، خطر كشتي‌راني بين‌المللي در خليج‌فارس را بار ديگر آشكار ساخت. اين مسئله موكداً لزوم پايان دادن سريع جنگ را ظاهر مي‌سازد و ثابت مي‌كند كه كليه كشورها بايد در جهت اجراي آتش‌بس مورد تصويب شوراي امنيت عمل نموده و در جهت صدور قطع‌نامه ديگري براي برقراري مجازات عليه كشوري كه آتش‌بس را رعايت نكند، اقدام نمايند.»[۲۶] "لس‌آسپين" رييس كميته نيروهاي مسلح كنگره امريكا در يك نشست مطبوعاتي، مين كار گذاشته شده را به ايران نسبت داد و خواستار اقدامي مشابه عليه كشتي‌هاي ايراني در خليج‌فارس شد: «اگر يك دست نامريي، مين در بخش غربي خليج‌فارس كار مي‌گذارد و به كشتي‌هاي ما ضربه مي‌زند، پس مطمئناً يك دست نامريي ديگر مي‌تواند مين‌هاي زيادي در بخش شرقي خليج‌فارس كه منحصراً مورد استفاده كشتي‌هاي ايراني است، كار گذارد.» وي افزود: «امريكا نبايد خود به اين كار اقدام كند؛ نيروهاي مقابل ايران در جنگ مي‌توانند به اين كار دست بزنند. به اعتقاد من ميني كه در خارج از تنگه هرمز با نفت‌كش تكزاكوكارابين برخورد كرد احتمالاً توسط ايران كار گذاشته شده بود.[۲۷] امريكا بايستي بي‌سروصدا به مين‌گذاري در مسير كشتي‌هاي ايراني اقدام كند. ما فاصله بسياري از يك اعلام موضع قاطع و جدي داريم و همه به‌خصوص تهران، اين را مي‌دانند. عدم وجود يك سياست منسجم در اين زمينه، يكي از جرايم دولت ريگان به‌شمار مي‌رود. حضور ما در خليج‌فارس هر روز بيش‌تر مي‌شود در حالي‌كه بدون سروصدا از كشتي‌هاي خود در خليج‌فارس حمايت مي‌كنند. آن‌ها به‌خوبي درك كرده‌اند كه سروصداي بي‌مورد در رابطه با اسكورت كشتي‌ها، وجود خبرنگاران و دوربين‌هاي تلويزيوني و انتشار مقالات و اخبار فراوان در اين زمينه به مثابه تحريك مستقيم ايران به‌شمار مي‌رود. هر اتفاقي روي دهد، ايالات متحده بايد دست به مقابله به مثل بزند. بايد در نظر داشته باشيم كه مي‌توان تعدادي مين در طرف ديگر خليج‌فارس يعني جايي‌كه نفت‌كش‌هاي ايران تقريباً تمام نفت صادراتي آن كشور را حمل مي‌كنند، كار گذاشت.» "لس آسپين" در مورد طرح حفاظت از نفت‌كش‌هاي كويتي گفت: «اگر چه من از ابتدا با طرح اسكورت نفت‌كش‌هاي كويتي توسط ناوگان ايالات متحده مخالف بودم و هنوز هم هستم. ولي در حال حاضر كنگره نبايد مانع ادامه اين طرح شود، چرا كه توقف اين طرح يك پيروزي بزرگ براي ايراني‌ها به‌شمار خواهد رفت.»[۲۸] وي افزود: «واشنگتن بايد سياست حفاظت از كشتي‌هاي كويتي در خليج‌فارس را محدود كند. دولت بايد هر چند ماه يك‌بار حضور خود در خليج‌فارس را مورد بررسي قرار دهد و در صورتي‌كه تهديد ايرانيان كاهش يابد، از حضور خود بكاهد و اين اقدام موجب مي‌شود تا ايران سياست‌هاي خود را تعديل كند.»[۲۹]

گزارش- 299

خبرگزاري رويتر در گزارشي اعلام كرد: «كشف شدن يك عدد مين در 50 مايلي منطقه‌اي كه نفت‌كش "بريجتون" با مين برخورد كرد، موجب شد كاروان نفت‌كش‌هاي كويتي و رزم‌ناوهاي اسكورت‌كننده آنها در نزديكي سواحل عربستان توقف كوتاهي داشته باشند. منابع كشتي‌راني در بحرين اعلام كردند كشف يك مين در نزديكي چاه‌هاي نفتي فلات قاره"خفجي"، موسوم به منطقه بي‌طرف بين عربستان سعودي و كويت و همچنين تشديد فعاليت نيروي دريايي ايران در منطقه، از عوامل اين توقف بوده‌اند. منابع ديپلماتيك اضافه كردند فعاليت نيروي دريايي ايران در شمال خليج‌فارس مشهود بوده است و نيروي دريايي امريكا احتمالاً براي پرهيز از درگيري با ايران و آسيب رسيدن به كاروان، حركت كاروان را براي مدت كوتاهي متوقف كرد.»[۳۰] راديو امريكا درباره تأثير كشف شدن اين مين در حركت كاروان نفت‌كش‌هاي كويتي و رزم‌ناوهاي امريكايي همراه آنها، گفت: «كاروان نفت‌كش‌هاي تحت اسكورت امريكا، با كشف مين در خليج‌فارس براي مدتي متوقف شد و سپس با سرعت كم به راه خود ادامه داد تا در روز روشن به خطرناكترين منطقه در مسير خود برسد.»[۳۱] خبرگزاري رويتر در ادامه گزارش خود از بحرين، اعلام كرد: «كاروان (نفت‌كش‌هاي كويتي و رزم‌ناوهاي اسكورت‌كننده) در انتظار ورود هلي‌كوپترهاي "ار.اچ.53. دي" ويژه مين‌روبي در آب‌ها، به‌سر مي‌برد و به گفته ديپلمات‌ها، هلي‌كوپترهاي مزبور كارايي بيش‌تري نسبت به هلي‌كوپترهاي موجود در عرشه رزم‌ناوهاي اسكورت كننده نفت‌كش‌ها دارند. يكي از منابع كشتي‌راني گفت: «كاروان، يك سكوت راديويي كامل را رعايت مي‌كند و به‌طور كلي اين كاروان بسيار بي‌سروصدا كار مي‌كند. فعاليت كاروان، اول بسيار آشكارتر بود.» وي تاكيد كرد: «تشخيص موقعيت كاروان، اول بسيار آسان بود و نيروي دريايي امريكا اكنون سخت‌گيرتر شده.»[۳۲] راديو امريكا با تأكيد بر اين موضوع، گفت: «امريكا مصمم است اين عمليات را محرمانه‌تر از مأموريت پيشين نگه دارد.»[۳۳] راديو بي.بي.سي. نيز به نقل از روزنامه "وال استريت ژورنال" با بيان اين نكته كه امريكا بايد آرام ولي پرقدرت عمل كند،" گفت: «موقعي كه امريكا آرام اقدام كند اما به اصطلاح سمبه‌اش پرزور باشد، كشورهاي عرب خواهان برخورداري از حمايت امريكا هستند. اما امريكا نبايد درباره كارهايش زياد سروصدا به راه بيندازد.» اين راديو افزود: «اكنون امريكا مي‌كوشد حضورش در خليج‌فارس كم‌تر به ‌چشم بخورد و نيز مي‌كوشد هم‌پيمانان خود را به پذيرش وظايف بيش‌تري در خليج‌فارس تشويق كند.»[۳۴] ايالات متحده امريكا اين روزها از هرگونه تحريكات لفظي دوري مي‌ورزد ولي از سوي ديگر، حضور خود را در خليج‌فارس و اطراف آن گسترش مي‌دهد. "راديو كلن" پس از بيان اين مطلب، افزود: «"واينبرگر" وزير دفاع امريكا، دستور داده است كه از اين پس بايد از سخن‌پردازي دوري شود و به‌جاي آن، تدارك هرگونه رويدادي كه محتمل باشد، ديده شود و شرايط مقابله با آن نيز فراهم شود و همين امر نيز تحقق يافته است. اولين گام آن بود كه كليه كشتي‌ها و هلي‌كوپترهاي مين‌ياب كه استفاده از آنها مقدور بود، از پايگاه‌هاي آنها در شمال امريكا به‌سوي خليج‌فارس حركت كردند و به موازات آن، تمركز قدرت دريايي يعني كشتي‌هاي جنگي در خليج‌فارس و براي نظارت و كنترل پوششي هوايي تدافعي، صورت گرفت. گام سوم منتقل نمودن يك واحد ممتاز و برجسته نيروي دريايي امريكا براي وظايف دشوار، به منطقه است. اين گروه در زمينه مقابله با ترور، آزاد نمودن گروگان‌ها و خارج نمودن كارمندان سفارت‌خانه‌هاي اشغال‌شده امريكا تعليم ديده‌اند.» اين راديو سپس افزود: «در اين روزها تعداد كشتي‌هاي جنگي امريكا در خليج‌فارس و اطراف آن به 24 كشتي جنگي و تعداد سربازان امريكا در اين منطقه به 15هزار نفر خواهد رسيد كه اين تمركز قوا از زمان جنگ ويتنام تاكنون سابقه نداشته و از انقلاب اسلامي ايران و سقوط شاه نيز در برابر سواحل ايران بي‌سابقه است.»[۳۵]

گزارش- 300

حجت‌الاسلام والمسلمين هاشمي رفسجاني رييس مجلس شوراي اسلامي، در ديدار سفير اسپانيا با وي ضمن اشاره به برخورد خصمانه انگليس و فرانسه با ايران و تلاش امريكا در ايجاد بحران در خليج‌فارس، گفت: «در مورد خليج‌فارس ما فكر مي‌كنيم اگر قدرت‌هاي بيگانه در اين‌جا سوءاستفاده نكنند، امنيت به‌طور نسبي تأمين خواهد بود. سياست ما به‌طور جدي اين ‌است كه خليج‌فارس براي دنيا امن باشد. گرچه عراق فكر مي‌كند با بحراني كردن خليج‌فارس و با دخالت قدرت‌هاي بزرگ نجات خواهد يافت، ولي ديديم كه عراق موفق نشد و حالا هم امريكا در صدد است همان كار را دنبال كند. فكر مي‌كنيم امريكا مي‌خواهد القاء كند كه جنگ به كشورهاي جنوبي خليج‌فارس توسعه يافته و خليج‌فارس بحراني است.»[۳۶] آقاي هاشمي رفسجاني همچنين در گفت‌وگو با روزنامه آلماني "دي ولت" بار ديگر بر سياست اصولي جمهوري اسلامي ايران مبني‌بر باز بودن تنگه هرمز براي همه يا هيچ‌كس، تأكيد كرد: «ما مطمئناً بسيار علاقه‌منديم كه تنگه هرمز باز باشد. موضع ما به راحتي قابل درك است. چنانچه ما نتوانيم از خليج‌فارس جهت صادرات نفت خود استفاده كنيم. آن‌وقت آن‌را خواهيم بست.» وي درباره علت اتخاذ چنين موضعي گفت: «حرف ما اين است يا آب‌راه براي همه باز خواهد بود و يا براي هيچ‌كس.» آقاي هاشمي رفسجاني در پاسخ به اين پرسش كه در اين روزها تحت چه شرايطي مي‌تواند برخوردي با ناوگان امريكا در خليج‌فارس به‌وجود آيد؟ و چنانچه چنين برخوردي حادث شود، آيا صحنه كارزار فقط در خليج‌فارس خواهد بود؟ گفت: «ما نمي‌خواهيم اولين قدم در راه جنگ را با امريكا برداريم و اين شامل تمامي كشورهاي جهان مي‌شود، اما چنانچه امريكا اولين قدم را برداشت، آن‌ وقت ما مجبوريم به اقدامات متقابل توسل جوييم.»[۳۷]

گزارش- 301

راديو امريكا به نقل از رجايي خراساني گفت: «دكتر لاريجاني معاون بين‌الملل وزير امورخارجه ايران، تا چند روز ديگر به نيويورك خواهد آمد و طي سفر با دبيركل سازمان ملل مذاكره خواهد كرد. در پاسخ به اين سوال كه "آيا پاسخ تهران به قطع‌نامه مثبت خواهد بود؟ آقاي خراساني گفت: «نمي‌توانيم بگويم كه پاسخ ما مثبت خواهد بود ولي مي‌توانم بگويم كه پاسخ تهران جا براي مذاكره خواهد گذارد و دبيركل مي‌تواند پاسخ تهران را به‌عنوان قدمي مثبت به‌‌طرف صلح تلقي كند.[۳۸] "جوليو آندره‌ئوتي" وزير خارجه ايتاليا نيز در ديدار با سفير جمهوري اسلامي ايران، درباره قطع‌نامه 598 و تلاش‌هاي صورت گرفته گفت: «دبيركل از وي خواسته است به‌طور جدي يك كميته كار در ارتباط با تعيين منشاء و آغازكننده جنگ ترتيب دهد.» وي افزود: «قطع‌نامه بعدي كه مبتني‌بر ارزيابي اين كميته است، با قطع‌نامه قبلي تفاوت خواهد داشت.» سفير جمهوري اسلامي ايران نيز در پاسخ گفت: «اساساً شرط اول، فراهم كردن زمينه عادلانه خاتمه جنگ، شناخت آغازكننده و متجاوز است و چگونه بدون شناخت از آن و اين‌كه چه كسي آغاز كننده جنگ بوده، مي‌تواند اقدام عادلانه‌اي صورت گيرد؟!»[۳۹]

گزارش- 302

دكتر ولايتي وزير امورخارجه، در نامه‌اي به دبيركل سازمان ملل متحد از بي‌توجهي اين سازمان در مورد استفاده عراق از سلاح‌هاي شيميايي عليه مردم سردشت و رسيدگي نكردن به نامه قبلي جمهوري اسلامي ايران، انتقاد كرد. در نامه اعتراض‌آميز دكتر ولايتي آمده است: «42 روز از بمباران شيميايي شهر 12 هزار نفري سردشت توسط عراق، گذشت. خبر حمله شيمايي عراق به سردشت بلافاصله به آن‌ جناب رسماً اعلام و درخواست اعزام تيم متخصص براي بازرسي و تهيه گزارش فني شد. در آن زمان به دلايلي كه پوشيده است، از اعزام تيم خودداري و به دريافت گزارش غيررسمي از تيم محقق مستقر در تهران بسنده شد. اين گزارش اگر چه توسط دبيرخانه انتشار نيافته و مرجع استناد شوراي امنيت واقع نگرديد، ولي براي اطلاع و اقدام توسط ارگان ذيربط در سازمان ملل مي‌توانست كافي باشد، اما مشخص بود كه اين واكنش ارتباطي با بازرسي فني نداشت و محذور[امتناع] دبيركل در موضع‌گيري و اقدام به هيچ‌وجه روشن نمي‌باشد.» دكتر ولايتي در اين نامه با اشاره به عملكرد شوراي امنيت در طول جنگ، افزود: «سابقه هفت ساله جنگ تحميلي ثابت كرده است كه سازمان ملل متحد و به‌خصوص شوراي امنيت، آمادگي و قابليت برخورد با جنايات و تجاوزات رژيم عراق را حتي به بهاي زيرپانهادن اصول اوليه خود، ندارد. در حالي‌كه فاجعه سردشت، اولين شهر جهان كه قرباني تسليحات شيميايي گرديد، مي‌بايد در كنار "هيروشيما" و "ناكازاكي" در دايرةالمعارف‌ها و كتب تاريخي ثبت شود، شوراي امنيت و حتي شخص دبيركل از حداقل واكنش در قبال آن احتراز نموده‌اند! اين اوج بي‌مسئوليتي از جانب شوراي امنيت، مبين دوگانگي عميق در مواضع برخي از اعضاي دائم آن است.»[۴۰]

گزارش- 303

در پي فشار دولت‌هاي غربي بر آلمان جهت محدود كردن فعاليت جمهوري اسلامي در اروپا، دولت آلمان كنسولگري ايران در "برلن" را تعطيل كرد و شش تن از كاركنان اين كسنولگري، برلن غربي را ترك كردند. "محمد جواد سالاري" سفير ايران در بن در يك نشست خبري، با اشاره به تلاش امريكا، انگلستان و فرانسه براي تيره‌كردن روابط ايران و آلمان، گفت: «امروز شش مقام كنسولگري ايران در اين شهر با اسكورت پليس عازم "هامبورگ" شدند و دو كارمند ديگر نيز تا هفته آينده اين شهر را ترك خواهند كرد. در احكام اخراج اين هشت ايراني هيچ اتهام ويژه‌اي ذكر نشده و فقط منابع امنيتي گفته‌اند آنها نگران تهاجمات با بمب بوده‌اند.» وي سپس به خبرنگاران گفت: «امريكا و فرانسه و انگليس از روابط خوب بن با تهران و كوشش‌هاي آلمان براي حل‌وفصل مناقشات بين‌المللي از طريق مذاكره، ناخشنود هستند.» خبرگزاري رويتر كه اين خبر را مخابره كرد، در ادامه گزارش خود به نقل از يك منبع دولتي آلمان غربي اعلام كرد: «ما نمي‌خواهيم شاهد باشيم كه اين اقدام متحدين سبب بروز مشكلات دو جانبه بشود. آلمان غربي كه در حال حاضر رييس شوراي امنيت است، از معدود كشورهاي غربي است كه داراي روابط خوب با ايران و عراق مي‌باشد.»[۴۱]

گزارش- 304

در مناطق بانه، اورامانات و پيرانشهر، نيروهاي خودي و ضدانقلاب چند بار با هم درگير شدند. در منطقه بانه گروهي از فرماندهان ژاندارمري در كمين حزب دمكرات گرفتار شدند و پنج تن از آنها به شهادت رسيدند. قرارگاه حمزه(ع) در مورد اين حادثه گزارش داد: «تعدادي از برادران ژاندامري به همراه قائم مقام سپاه بانه كه جهت شناسايي به روستاي "سوته" (واقع در شرق بانه) رفته بودند، در نزديكي روستاي مذكور با مزدوران دمكرات درگير شدند كه بر اثر آن، پنج تن از نيروهاي ژاندارمري شهيد شده و يك نفر كه معاونت هنگ ژاندارمري را بر عهده داشت، به اسارت درآمد. همچنين سه دستگاه خودرو متعلق به نيروهاي خودي توسط افراد حزب دمكرات به آتش كشيده شد و سه نفر از عناصر ضدانقلاب نيز كشته شدند.» اين گزارش افزوده است: «در همين منطقه عناصر گروهك خبات در ساعت 6 در بين پاسگاه "كاني سور" و "سيد صارم" در مسير نيروهاي ژاندارمري اقدام به اجراي كمين كردند كه در نتيجه آن، سه نفر از نيروهاي خودي شهيد و دو دستگاه ماشين آنها به آتش كشيده شد. در همين حال، پايگاه‌هاي فوق توسط چند گلوله آر.پي.جي. مورد حمله اشرار قرارگرفت.»[۴۲] در منطقه اورامانات (نودشه) پاوه در روستاي عباس‌آباد نيز حدود 200 تن از افراد دمكرات ـ از هيزهاي "شاهد" و "زاگرس" ـ ضمن نفوذ به اين منطقه، با نيروهاي خودي درگير شدند كه طي آن، يكي از افراد خودي به شهادت رسيد، چهار تن زخمي شدند و سه تن نيز به اسارت درآمدند.[۴۳] در منطقه پيرانشهر هم با كمين نيروهاي خودي، يك تن از نيروهاي ضدانقلاب كشته و يك تن ديگر زخمي شد.[۴۴]

گزارش- 305

مواضع مبارزان كُرد عراق در شمال اين كشور مورد حمله نيروهاي عراقي قرارگرفت. ارتش عراق در سه محور "دينارته"، "ريزان" و "شروان" ضمن حمله به شهر بارزان در شمال استان اربيل[۴۵] در محور شـِروان، ارتفاع "توتكلي" و پايگاه "كاني گوت" را كه نيروهاي حزب‌الله كُرد در آن مستقر بودند، به‌تصرف خود درآوردند.[۴۶] تهاجم دشمن ـ كه با آتش توپخانه و بمباران هوايي حمايت مي‌شود در محور شروان همچنان ادامه دارد و هواپيماهاي او نيز در ساعت 2 بعد از ظهر در دو نوبت شهرهاي شروان و بارزان را بمباران خوشه‌اي كردند.[۴۷] از سوي ديگر، پيش‌مرگان حزب دمكرات كردستان عراق با اجراي كمين در جاده دهوك ـ بامرني" (Bamerni) موفق شدند ضمن به‌ آتش كشيدن يك دستگاه جيپ ارتش عراق، هفت تن از سرنشينان آن‌را ـ كه در بين آنها يك سروان به‌نام "خالد خالد" بود به هلاكت برسانند.[۴۸]

گزارش- 306

امروز يك خلبان فراري ايراني در ژنو بر اثر حمله دو فرد ناشناس، كشته شد. خبرگزاري فرانسه در اين باره گزارش داد: «اين خلبان "احمد طالبي" نام دارد و ستوان سابق نيروي هوايي ايران بود. وي قبلاً با يك هواپيماي اف ـ 4 به عراق گريخت و سپس به سويس رفته و درخواست پناهندگي سياسي كرد. در جريان اين حمله پنج گلوله به سوي مقتول شليك شد كه سه گلوله به سر وي اصابت كرد. دو نفر متهم به قتل وي هستند.» روزنامه "لوماتين" نيز در اين باره نوشت: «طالبي، هم مي‌تواند توسط سرويس‌هاي اطلاعاتي ايران كشته شده باشد و هم توسط مجاهدين خلق، چرا كه مقتول با آنها نيز برخوردهايي داشته و مجاهدين وي را يك جاسوس دو جانبه تصور مي‌كردند.»[۴۹]



منابع و مآخذ روزشمار 1366/05/19

  1. سند شماره 0435 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات نصر7، قرارگاه قدس، راوي: برادر علي مژدهي، صص74ـ73.
  2. سند شماره 028919 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ:گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي، نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ـ معاونت عمليات و اطلاعات، شماره 21، 24/5/1366، صص14ـ12.
  3. مأخذ 1، ص76.
  4. سند شماره 0435 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات نصر7، قرارگاه قدس، راوي: برادر علي مژدهي، صص74ـ73.
  5. سند شماره 028919 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي، شماره21، از نزاجا(معاونت عمليات اطلاعات ـ مديريت اطلاعات)، به نيروي زميني سپاه، ص17، 24/5/1366.
  6. سند شماره 070046 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش، از ستاد منطقه15 ـ اطلاعات، به ستاد مركزي ـ اطلاعات، 24/5/1366.
  7. سند شماره 097367 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد قرارگاه حمزه سيد الشهدا(ص)، 28/5/1366.
  8. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 144، 20/5/1366، ص4، تبريز ـ به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي، 19/5/1366.
  9. مأخذ شماره 5، ص18.
  10. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 144، 20/5/1366، صص6ـ5، ياسوج ـ به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي، 19/5/1366.
  11. سند شماره 069993مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه ناحيه استان، به فرمانده كل سپاه، 22/5/1366.
  12. مأخذ 10، ص5.
  13. سند شماره 97344 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد مركزي سپاه پاسداران ـ معاونت اطلاعات، به ستاد مركزي سپاه پاسداران ـ معاونت اطلاعات، 26/5/1366.
  14. سند شماره 028919 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ:گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي، نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ـ معاونت عمليات و اطلاعات، شماره 21، 24/5/1366، صص14ـ12.
  15. روزنامه رسالت، 20/5/1366، ص2.
  16. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 144، 20/5/1366، ص6، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از راديو صوت‌الجماهير، 19/5/1366.
  17. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 145، 21/5/1366، ص6، واشنگتن ـ خبرگزاري كويت، 20/5/1366.
  18. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 144، 20/5/1366، صص20ـ18، به نقل از راديو بي.بي.سي، 19/5/1366.
  19. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 144، 20/5/1366، صص21ـ20، استكهلم ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 19/5/1366.
  20. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 144، 20/5/1366، صص20ـ18، به نقل از راديو بي.بي.سي، 19/5/1366.
  21. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 144، 20/5/1366، صص21ـ20، استكهلم ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 19/5/1366.
  22. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 145، 21/5/1366، ص15، لندن ـ روزنامه "گاردين".
  23. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 145، 21/5/1366، ص8، به نقل از راديو امريكا، 250/5/1366.
  24. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 144، 20/5/1366، ص7، بحرين ـ به نقل از خبرگزاري رويتر، 19/5/1366.
  25. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 144، 20/5/1366، ص9، تهران ـ به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي، 19/5/1366.
  26. روزنامه رسالت، 20/5/1366، ص آخر.
  27. روزنامه رسالت، 20/5/1366، ص12، خبرگزاري رويتر.
  28. روزنامه كيهان، 20/5/1366، ص20، واشنگتن ـ به نقل از خبرگزاري آسوشيتدپرس.
  29. روزنامه اطلاعات، 20/5/1366، ص16، واشنگتن ـ خبرگزاري رويتر.
  30. روزنامه اطلاعات، 20/5/1366، ص16، بحرين ـ به نقل از خبرگزاري رويتر.
  31. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هــاي ويـــژه"،
  32. روزنامه اطلاعات، 20/5/1366، ص16، بحرين ـ به نقل از خبرگزاري رويتر.
  33. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 144، 20/5/1366، ص24، به نقل از راديو امريكا، 19/5/1366.
  34. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 144، 20/5/1366، ص22، راديو امريكا، به نقل از روزنامه "وال استريت ژورنال"، 19/5/1366.
  35. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 144، 20/5/1366، ص14، به نقل از راديو كلن، 19/5/1366.
  36. روزنامه اطلاعات، 20/5/1366، ص1.
  37. اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، "بررسي مطبوعات جهان"، نشريه شماره 1257، 7/6/1366، ص12، به نقل از هفته نامه "دي‌ولت"، چاپ آلمان، 19/5/1366.
  38. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 145، 21/5/1366، صص13ـ11، به نقل از راديو امريكا، 20/5/1366.
  39. سند شماره 201695، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، 19/5/1366.
  40. روزنامه كيهان، 2/5/1366، ص18.
  41. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 145، 21/5/1366، ص58، بن ـ خبرگزاري رويتر، 19/5/1366.
  42. سند شماره 069986 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده قرارگاه حمزه(ع)، به فرمانده نيروي زميني سپاه، 22/5/1366.
  43. سند شماره 028919 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي شماره 21 نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران ـ معاونت عمليات و اطلاعات، 16/5/1366تا 24/5/1366، ص20.
  44. سند شماره 069986مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده قرارگاه حمزه(ع)، به فرمانده نيروي زميني سپاه، 22/5/1366.
  45. سند شماره 028910مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده سپاه پانزدهم رمضان ـ معاونت اطلاعات، به فرمانده نيروي زميني سپاه، 24/5/1366.
  46. سند شماره 028913مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده سپاه پانزدهم رمضان ـ معاونت اطلاعات به فرمانده نيروي زميني سپاه ـ معاونت اطلاعات، 24/5/1366.
  47. سند شماره 070041مركز مطالعات و تحقيقات جنگ:
  48. سند شماره 069970 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده سپاه پانزدهم رمضان ـ معاونت اطلاعات، به فرمانده نيروي زميني سپاه ـ معاونت اطلاعات، 20/5/1366.
  49. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 146، 22/5/1366، ص55.