1366.07.23
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.07.23 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | بیست و سه مهر |
| تاریخ شمسی | 1366.07.23 |
| تاریخ میلادی | 15 اکتبر 1987 |
| تاریخ قمری | 21 صفر 1408 |
گزارش- 403
تلاش مسئولان نيروي زميني سپاه، قرارگاه نجف، قرارگاه رمضان و يگان‌هاي تحت امر جهت آمادگي براي اجراي عمليات در غرب منطقه ماووت ادامه دارد. جانشين فرمانده نيروي زميني سپاه (رحيم صفوي) از صبح امروز با حضور فرمانده قرارگاه نجف، طي جلسه‌هاي جداگانه با يگان‌هاي اين قرارگاه به بررسي ميزان آمادگي آنها پرداخت. نخست طرح مانور لشكر32 انصار‌الحسين(ع) و نتايج آخرين شناسايي‌ها و وضعيت نيروها بررسي شد. فرمانده لشكر32 (علي شادماني) طرح مانور 5 گروهان نيرويي را كه در اختيار دارد توضيح داد و ضمن بيان اينكه روحيه بچه‌ها براي اجراي اين مانور خيلي خوب است، اضافه كرد كه از لحاظ نيروي بسيجي، هم اكنون در بدترين وضعيت دوران جنگ هستيم. وي وسيله تدارك نيروها را 20 رأس قاطري كه در اختيار آنها قرار گرفته ذكر كرد و افزود با توجه به شناسايي‌هاي انجام شده، بچه‌ها تسلط كامل بر منطقه مأموريت خود دارند. در پايان اين جلسه رحيم صفوي تأكيد كرد كه نيروي احتياط در نظر بگيريد چون دو روز بايد اينجا بجنگيد. ليكن علي شادماني گفت كه ما فقط گرفتن اهداف را تضمين مي‌كنيم ولي براي بقيه كارها بايد روي آنچه در دستمان مي‌ماند حساب كنيم.[۱] جلسه دوم با حضور فرمانده تيپ12 قائم(عج) (مهدي مهدوي‌نژاد) و مسئولان اين تيپ برگزار شد. فرمانده تيپ12 قائم(عج) گفت كه با يك گردان اجراي عمليات مي‌كند و يك گردان احتياط نيز در اختيار دارد. از جمله مشكلات اين تيپ مشكل كمبود امكانات براي استقرار در منطقه، كمبود استحكامات و نداشتن مقر مناسب ذكر شد. مهدوي‌نژاد سپس درباره راه‌كارهاي شناسايي شده و مشكلات آن توضيح داد و مسئول اطلاعات تيپ نيز گفت كه نيروها در مسيرخود دو جا بايد از آب عبور كنند، يك جا از عرض 3 متر كه تا زانو عمق دارد و كف آن لغزنده است و جاي ديگر 6 متر عرض دارد و عميق‌تر است. وي افزود از هر دو راه‌كار ما قاطر نمي‌رود و براي پشتيباني و تداركات مشكل داريم. وي همچنين گفت با توجه به محدوديت زمان و سه محور براي شناسايي، پاي بچه‌هاي شناسايي تاول زده و چند كيلو لاغر شده‌اند. در ادامه جلسه، قائم‌مقام فرمانده نيروي زميني سپاه مشخصات راه‌كار مناسب را چنين برشمرد: بايد براي نيرو آسان باشد؛ دشمن را غافل‌گير كند؛ در صورت لو رفتن، زير ديد و تير دشمن نباشد. رحيم صفوي در پايان خطاب به مسئول پشتيباني نيروي زميني سپاه (جمال آبرومند) گفت كه اين يگان دير آمده، كارش خوب بوده و هدفش مهم است؛ پليت، گوني، تراورس، بيل و كلنگ و لاستيك خودرو در اختيار اين تيپ قرار دهيد.[۲] جلسه بعد با حضور فرمانده و مسئولان لشكر57 ابوالفضل(ع) و فرماندهان گردان‌هاي عمل‌كنندة اين لشكر برگزار و طرح مانور اين لشكر و نتايج شناسايي‌هاي آن بررسي شد. پس از جلسات مذكور جلسه‌اي با حضور قائم‌مقام فرمانده نيروي زميني سپاه، فرمانده قرارگاه نجف و فرماندهان لشكرهاي 57، 32، 105 و 155 سپاه و همچنين مسئول لجستيك نيروي زميني تشكيل شد كه در اين جلسه به بررسي مشكلات و كمبود امكانات از جمله خودرو، لاستيك خودرو، دستگاه‌هاي مهندسي و ديگر كمبودهاي ضروري يگان‌هاي عمل‌كننده پرداخته شد و مقرر گرديد واحد لجستيك در حد امكانات موجود، بخشي از نيازهاي اين يگان‌ها را تأمين كند. رحيم صفوي تأكيد كرد كه هر چه خودرو در انبار هست همه در اختيار يگان‌ها قرار گيرد.[۳] رحيم صفوي در اين جلسه نكاتي را درباره عمليات به فرماندهان يادآور شد: 1- ايام اربعين است نيروها به اين موضوع توجه كنند. 2- توجيه برادران به عمليات در غرب و مشكل كمبود نيرو. 3- يادآوري اهداف سياسي و نظامي عمليات در اين منطقه. 4- كراهت رژيم عراق از جنگيدن در اين منطقه. 5- مشكل بودن جنگ در كوهستان و ضرورت دقت در طراحي، حركت، ارتباطات، هماهنگي و شناسايي. 6 - توجه به اينكه اين اولين عملياتي است كه دو يگان نامنظم (بدر و پاسداران) با يگان‌هاي منظم الحاق مي‌كنند و اگر الحاق صورت نگيرد، همه محاصره مي‌شوند. 7- زمين عوارض قابل پدافند دارد، از زمين خوب استفاده شود. 8- كنترل سلاح‌ها و تجهيزات نيروها، سلاح‌ها خراب نباشد، سبك بار باشند، فشنگ كم ببرند، و كم بزنند، بيهوده شليك نشود. نيروها حتماً بادگير داشته باشند. آر.پي.جي‌ها امتحان شود. 9- در مسير حركت سكوت رعايت شود. 10- طول خط پدافندي به حداقل برسد.[۴] در جلسه‌اي ديگر، فرماندهان گروه هوانيروز كرمان كه روز گذشته مأموريت آنها در عمليات غرب ماووت ابلاغ شده بود، امروز با حضور در قرارگاه نجف به طور مشروح با منطقه عملياتي، نقاط مأموريت و مأموريت‌هاي مختلف هوانيروز در اين منطقه آشنا شدند و چگونگي اجراي مأموريت خود و نوع هلي‌كوپترهاي مناسب براي اجراي آن را بررسي كردند. رحيم صفوي در اين جلسه تأكيد كرد كه ما در اين منطقه 4 روز تدارك رساني و تخليه مجروح مي‌خواهيم از جمله روزانه 8 تا 10 تن آذوقه و مهمات بايد به يگان‌ها رسانده شود.[۵]
گزارش- 404
با توجه به ابلاغ زمان عمليات (27/7/1366) و لزوم انتقال نيروهاي يگان‌هاي قرارگاه رمضان (لشكر بدر و تيپ پاسداران) كه قرار است براي عمليات به داخل عراق رفته و از پشت به دشمن بزنند و براي همين بايد مسيري طولاني را پياده‌روي كنند، لذا اين دو يگان و قرارگاه رمضان در تلاش هستند كه نيرو و امكانات خود را امشب حركت دهند، اما در اين ميان مشكل كمبود قاطر كه براي انتقال آذوقه و مهمات ضروري است، بروز مي‌كند. هر چند قبلاً در اين زمينه پيش‌بيني شده بود و 74 قاطر به اين منظور آماده شده بود، ليكن با توجه به افزايش تعداد نيروهاي عمل‌كننده، سه روز قبل 30 قاطر براي انتقال كيسه خواب و آذوقه به داخل عراق فرستاده شد و 30 قاطر نيز از سقز به پيرانشهر فرستاده شده است. با توجه به افزايش نياز، تلاش زيادي براي تهيه قاطر از نقاط مختلف صورت گرفت ولي تا شب هنگام نتيجه‌اي حاصل نشد. علاوه بر اين، براي راهنمايي و انتقال نيرو و امكانات، نياز به تعداد 80 نيرو از افراد اتحاديه ميهني بود، ولي اتحاديه فقط 20 تن براي اين كار در نظر گرفته بود. به هر صورت، با توجه به كمبودهاي مذكور و همچنين آماده نشدن نيروها و بارگيري قاطرهاي موجود با تأخير، انتقال نيروها و امكانات تا شب هنگام مسير نشد.[۶]
گزارش- 405
هفده تن از فرماندهان و مسئولان ارشد سپاه حدود 20 روز قبل از سردشت وارد خاك عراق شدند و طي 20 روز نقاط استراتژيك استان سليمانيه عراق را شناسايي كردند. چند تن از اين برادران امروز در جلسه‌اي با حضور فرمانده نيروي زميني سپاه، بخشي از نتايج شناسايي‌هاي خود را ارائه كردند.[۷] گوشه‌اي از مباحث اين جلسه در ضميمه روزشمار امروز درج شده است. (ضميمه دارد).
گزارش- 406
عناصر سازمان مجاهدين خلق (منافقين) با حمله به ارتفاعات لَري در محور پنجوين، 18 تن از نيروهاي ارتش را اسير كردند. افراد اين سازمان با اطلاعات كسب شده از شناسايي‌هاي مكرر قبلي و حمايت آتش توپخانه ارتش عراق به مقر گردان نيروهاي ارتش حمله نمودند. در اين حمله از نيروهاي خودي 19 تن شهيد و 35 تن مجروح شدند. نيروهاي مهاجم پس از نيم ساعت درگيري به عقب گردان قائم گيلان نفوذ كردند و با نصب عكس و پرچم و دادنِ شعار، دو خودرو تويوتا را به غنيمت گرفتند و تعداد 15 تا 20 تن از كشته‌ها و زخمي‌هاي خود را در داخل آنها قرار دادند. مهاجمان به هنگام بازگشت با آتش سنگين نيروهاي خودي مواجه گرديدند كه تعدادي از آنها كشته شدند و دو خودرو مذكور همراه با اجساد منافقين در منطقه باقي ماند.[۸] فرمانده سپاه دوم عراق در جمع نيروهاي خود با اشاره به تحركات اخير منافقين گفت: «در برابر اين همه پيروزي‌ها و موفقيت‌ها شگفت زده و با تعجب به آنها خيره شديم.»[۹]
گزارش- 407
واحد اطلاعات سپاه پانزدهم رمضان گزارش داد: «شخصي به نام "مصطفي گوچ" از افراد استخبارات عراق، با 50 مزدور براي ناامن كردن منطقه شيخان و ايجاد اخلال در امر جاده‌سازي، به منطقه آمده‌اند. در منطقه مذكور و اطراف جاده چند گلولـه توپ و خمپاره شليك شده است. ضمناً با توجه به سابقه اين افراد و اخبار رسيده، احتمالاً اين گروه هماهنگي لازم با دشمن جهت شناسايي و بمباران منطقه و جاده را دارند و عمده مأموريت اينها تخريب جاده‌ها و اخلال در امر جاده‌سازي است.»[۱۰] همچنين به گزارش قرارگاه حمزه در منطقه بانه نيز رزمندگان اسلام در اطراف روستاي برده‌رش با مزدوران حزب دمكرات درگير شدند كه عناصر ضدانقلاب با تحمل يك كشته فرار كردند.[۱۱]
گزارش- 408
فرماندهي سپاه پانزدهم رمضان طي نامه‌اي به فرماندهي نيروي زميني سپاه‌پاسداران، با اشاره به همكاري مردم سليمانيه عراق با نيروهاي مبارز، خواستار افزودن نام اين شهر به ليست شهرهاي امن عراق شد. در اين نامه آمده است: «با توجه به همكاري بسيار خوب مردم سليمانيه و حركت مردم شمال عراق عليه صدام، براي جلب توجه مردم كرد سليمانيه و خنثي كردن تبليغات دشمن در مورد مخالفت ما با كردها، پيشنهاد مي‌شود كه ايران رسماً اعلام كند با توجه به اينكه دولت ايران شهر سليمانيه را جزء شهرهاي امن قرارداده، از هر گونه تعرض به آن خودداري خواهد كرد.»[۱۲]
گزارش- 409
درپي حمله نيمه شب 16/7/1366 نيروهاي امريكايي به چند قايق گشتي سپاه‌پاسداران و شهيد و مجروح كردن چند تن از سرنشينان قايق‌ها و انهدام قايق‌ها در خليج فارس و نيز حمله هلي‌كوپترهاي امريكايي به كشتي ايران - اجر در تاريخ 30/6/1366، و همچنين ادامه شرارت‌هاي نيروي دريايي امريكا و افزايش قواي نظامي كشورهاي غربي در خليج فارس و تهديد روزافزون جزاير و سواحل ايران در خليج فارس، ضرورت طرح‌ريزي و اجراي اقدامات تأميني براي حفاظت از جزاير و سواحل جمهوري اسلامي ايران و ديگر منافع كشور در خليج فارس بيش از پيش نمايان شده است. سپاه‌پاسداران علاوه بر اقدامات قبلي در اين زمينه، از امروز تلاش‌هاي ديگري را شروع كرد. به همين منظور فرمانده كل سپاه امروز دو نامه براي فرمانده قرارگاه خاتم الانبيا(ص) ارسال كرد. در نامه اول آمده است: «فرماندهي محترم قرارگاه خاتم الانبيا(ص) - سلام‌عليكم - به منظور وحدت فرماندهي در مقابله با شرارت‌هاي امريكاي جنايت‌كار و اقمارش در منطقه خليج فارس و همچنين ايجاد كنترل عملياتي مناسب و هدايت منطقي عمليات‌هاي آفندي و پدافندي در اين منطقه، ضرورت دارد مسئوليت كنترل و بهره‌برداري عملياتيِ جزيره تنب بزرگ به نيروي دريايي سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامي واگذار گردد.»[۱۳] نامه دوم محسن رضايي چنين است: «فرمانده محترم قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) - سلام‌عليكم - پيرو هماهنگي شفاهي قبلي و به منظور قرار گرفتن در جريان آخرين وضعيت عملياتي خليج فارس و همچنين كنترل عملياتي و هدايت منطقي عمليات يگان‌هاي نيروي دريايي سپاه در منطقه، بهره‌برداري از امكانات ارتش جمهوري اسلامي در موارد زير ضروري است: 1- حضور نمايندگان سپاه‌پاسداران در سايت‌هاي مستقر در ايستگاه‌هاي نوروز، فروزان و جزيره فارسي و بهره‌برداري از آنها. 2- حضور نمايندگان سپاه‌پاسداران در مراكز فرماندهي نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي در بوشهر، بندرعباس، تهران و بهره‌برداري از آنها. بدين منظور سپاه‌پاسداران آمادگي استقرار نمايندگي در مراكز قيد شده را دارا بوده و هماهنگي و همكاري ارتش جمهوري اسلامي را نياز دارد.»[۱۴] همچنين رئيس ستاد كل سپاه‌پاسداران امروز با ارسال سه نامه، دستورهاي فرمانده كل سپاه را براي آمادگي مقابله با دشمن در خليج فارس به فرمانده نيروي دريايي سپاه ابلاغ كرد. در ابلاغ اول آمده است: «فرماندهي محترم نيروي دريايي سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامي - سلام‌عليكم - حسب‌الامر فرماندهي كل سپاه به منظور مقابله با شرارت‌هاي امريكاي جنايت‌كار در آب‌هاي خليج فارس و سواحل درياي عمان، موارد زير جهت اجرا ابلاغ مي‌گردد: 1- تهيه طرح مقابله با ناوهاي امريكايي در محدوده جزيره سري تا جاسك. 2- تشكيل پايگاه‌هاي عملياتي قوي در جزاير هنگام، سريك، ابوموسي و تنب‌بزرگ و آماده‌باش به صورت مستمر جهت اجراي عمليات بنا به دستور. 3- نصب رادار قوي در جزاير لارك، هنگام، تنب بزرگ، سريك و ابوموسي به منظور كنترل منطقه. 4- احداث و نصب تعداد 100 بويه ]چراغ دريايي[ در آب‌هاي بين‌المللي … »[۱۵] در نامه دوم آمده است: «حسب‌الامر فرماندهي كل سپاه موارد زير جهت اجرا ابلاغ مي گردد: 1- مطالعه و بررسي طرح گسترش سازمان‌دهي نيروي دريايي در منطقه خليج فارس و درياي عمان از سه منطقه به پنج منطقه. 2- بررسي نحوة پشتيباني اصفهان و كرمان از نيروي دريايي و ارائه پيشنهاد.»[۱۶] ابلاغ سوم رئيس ستاد كل سپاه‌پاسداران (محمد فروزنده) چنين است: «حسب‌الامر فرماندهي كل سپاه، به منظور پاسخ‌گويي به شرارت‌هاي امريكاي جنايت‌كار در خليج فارس، حداكثر تا 25 مهرماه 1366، منطقه يكم تيم‌هاي هجوم جهت حمله به ناوهاي امريكايي مستقر در خليج فارس را سازمان‌دهي، آموزش و تجهيز نموده، ضمن تهيه طرح‌هاي عملياتي آماده باشيد بنا به دستور عمل نماييد.»[۱۷]
گزارش- 410
امروز سه حوزه تأسيسات نفتي در مناطق آغاجاري، گچساران و بهرگان و چند شهر هدف حمله هوايي دشمن قرارگرفت. در آغاجاري واحد بهره‌برداري شماره2 و كارخانه توليد گاز مايع يا ان.جي.ال200 كه در مجاورت هم قرار دارند، در ساعت 12:55 بمباران شدند. در جريان اين حمله تأسيسات برق، نمك‌زدايي يونيت2 - كه جديداً نوسازي شده و آماده بهره‌برداري بود - هدف اصابت بمب‌هاي خوشه‌اي قرار گرفت و به مدت دو ساعت در آتش سوخت.[۱۸] در اين حمله كه دو هواپيماي ميراژ شركت داشتند، به واحد بهره‌برداري شماره2 حدود 40 تا 70 درصد خسارت وارد شد.[۱۹] در ساعت 12:55 نيز شش هواپيماي عراقي به منطقه نفتي گوره گچساران حمله كردند. در جريان اين حمله كه هواپيماهاي دشمن با آتش پرحجم پدافند ضدهوايي منطقه مواجه شده بودند، بمب‌هاي خود را در اطراف تأسيسات فرو ريختند و تنها دو راكت به گوره پرتاب شد كه هيچ‌كدام عمل نكرد و خسارت جزئي وارد گرديد.[۲۰] در اين حمله يك هواپيماي دشمن هدف آتش پدافند هوايي مستقر در منطقه قرار گرفت و سرنگون شد.[۲۱] در خليج فارس، اسكله شناور منطقه نفتي بهرگان موسوم به "اس.پي.ام." ساعت 14 امروز هدف حمله هواپيماهاي عراق قرار گرفت. اين اسكله يكي از فعال‌ترين اسكله‌هاي شناور ايران در خليج فارس است كه تاكنون چندين‌بار هدف حمله هواپيماهاي عراقي قرار گرفته است. خبرگزاري جمهوري اسلامي با اعلام اين خبر، درباره اهميت اسكله‌هاي شناور در تأمين نفت مورد نياز داخل و صدور آن نوشت: «اين اسكله‌هاي شناور كه به دنبال حملات عراق به مناطق نفتي دريايي ايران كاربرد وسيع يافته‌اند، قادرند در كوتاه‌ترين زمان ممكن نفت خام و ديگر فرآورده‌هاي نفتي را از دريا به بندر يا بالعكس انتقال دهند. از اسكله‌هاي شناور موجود در بهرگان جهت انتقال واردات فراورده‌هاي نفتي به داخل از طريق خط لولـه ماهشهر استفاده مي‌شود. اين اسكله‌هاي شناور نقش حساسي در تأمين مواد سوختي داخل كشور دارند. شبيه اين اسكله‌ها چند دستگاه در بندر گناوه كار گذاشته شده است كه از آنها براي صدور نفت استفاده مي‌شود. اسكله‌هاي شناور به لحاظ حجم بسيار كوچك و مخفي بودن لولـه‌هاي مرتبط به آن، كم‌تر در معرض ديد قرار مي‌گيرند و آسيب‌پذيري كم‌تري دارند ولي اين دستگاه‌ها علي‌رغم كوچكي حتي قادرند تا يك ميليون بشكه در روز نفت را انتقال دهند.»[۲۲] هواپيماهاي عراقي همچنين يك نفتكش از كار افتاده را در ترمينال نفتي جزيره خارك ايران هدف حمله قرار دادند. خبرگزاري رويتر به نقل از يك منبع كه با ترمينال‌هاي ايران سر و كار دارد، گزارش داد: «نفتكش‌هايي كه در حملات قبلي عراق آسيب ديده‌اند به عنوان هدف‌هاي ساختگي در خارك باقي گذاشته شده‌اند. اين منبع به نقل از يك ناخدايي كه خارك را ترك كرده بود، گفت: «هواپيماهاي عراقي حداقل يك موشك به هدف مزبور زدند. عراق روز پنجشنبه اعلام كرد: كه طي حمله‌اي در ساعت 15:30 به وقت گرينويچ، دو كشتي را در نزديكي ساحل ايران زده است.»[۲۳] هواپيماهاي عراقي علاوه بر حمله به تأسيسات نفتي، بعد از ظهر امروز به حريم هوايي شهرهاي اصفهان، مريوان و سردشت تجاوز كردند كه پس از مواجه شدن با آتش پرحجم پدافند هوايي فرار كردند.[۲۴]
گزارش- 411
نماينده ايران در سازمان ملل امروز در نامه‌اي به دبيركل اين سازمان گزارشي از حملات هواپيماهاي عراقي و بمباران مناطق غيرنظامي ايران در روزهاي 18 و 20 مهر 1366 ارائه كرد. در اين گزارش آمده است كه منطقه مسكوني كوت‌عبدالله، سه واحد كارگري صنعتي در اصفهان، يك واحد كارگري صنعتي و يك مدرسه در لرستان هدف بمباران قرار گرفته‌اند.[۲۵] از سوي ديگر، نماينده عراق در سازمان ملل نيز امروز با ارسال نامه‌اي براي دبيركل اين سازمان ادعا كرده است كه بر اثر حمله ايران در دو روز گذشته به نقاط غيرنظامي بصره، سليمانيه، دياله، واسط و قلعه‌ديزه در مجموع 11 تن كشته و 56 تن مجروح شده‌اند.[۲۶]
گزارش- 412
درپي تشديد حملات دشمن به مناطق غيرنظامي، ستاد تبليغات جنگ با انتشار اطلاعيه‌اي اعلام كرد كه عراق روز پنجشنبه نيز به شرارت‌هاي خود تداوم بخشيد و چند منطقه غيرنظامي كشورمان را هدف بمباران وحشيانه قرار داد. در اين اطلاعيه آمده است: «عمليات مقابله به مثل رزمندگان اسلام كه اقدامي بازدارنده است تا هنگامي كه رژيم عراق دست از شرارت برندارد، ادامه خواهد يافت. در همين راستا مردم ساكن شهرهاي عراق 24 ساعت مهلت دارند تا به طور كامل اطراف تأسيسات نظامي، اقتصادي و صنعتي كليه شهرهاي عراق به جز چهار شهر امن را تخليه كنند تا در جريان عمليات مقابله به مثل رزمندگان به آنان آسيبي وارد نشود.»[۲۷] ستاد تبليغات جنگ امروز در اطلاعيه‌اي ديگر اعلام كرد: «پس از هشدارهاي مكرر درباره حملات بازدارنده ايران به مراكز نظامي و صنعتي عراق، مسئوليت هرگونه حادثه احتمالي كه براي غيرنظاميان عراق پيش آيد به عهده رژيم بغداد است. … » به موجب اين اطلاعيه بر اثر حملات رژيم عراق به مناطق غيرنظامي ايران، از ابتداي شهريور سال جاري تاكنون 133 غيرنظامي شهيد و 1304 تن مجروح شده‌اند.[۲۸]
گزارش- 413
بر اثر اجراي آتش توپخانه ساحلي سپاه‌پاسداران روي 8 شناور عراقي - كه از صبح امروز قصد عبور از آبراه خورعبدالله را داشتند و براي كمك‌رساني به نيروهاي لشكر هفتم دريايي ارتش عراق به طرف اسكله‌هاي البكر و العميه در حركت بودند - به 4 فروند از اين شناورها خسارت‌هاي فراواني وارد شد و گروهي از تفنگ‌داران لشكر هفتم دريايي كشته يا زخمي شدند.[۲۹]
گزارش- 414
سوپر نفتكش امريكايي "سانگاري" در سحرگاه امروز در خليج فارس هدف يك موشك كرم ابريشم قرار گرفت و دچار آتش‌سوزي شد. پس از حمله امريكا به كشتي ايران - اجر و شناورهاي ايراني، اين نخستين باري است كه يك نفتكش امريكايي با موشك هدف حمله قرار مي‌گيرد. سوپر نفتكش سانگاري كه متعلق به شركت امريكايي "او.ام.اي" است در ليبريا به ثبت رسيده و همراه با دو نفتكش ديگر در ترمينال نفتي "الاحمدي" كويت لنگر انداخته بود.[۳۰] بر اثر اصابت موشك كرم ابريشم سوراخي به بزرگي 8 متر مربع در بدنه كشتي به وجود آمد. ساكنان بندر "الاحمدي" گفتند: در نتيجه انفجار تمامي شيشه‌ها به لرزه درآمد و آتش عظيمي دو تا سه مايلي آسمان ساحل كويت را روشن كرد.[۳۱] راديو بي.بي.سي در گزارشي گفت: «بعد از اصابت موشك به نفتكش سانگاري، دود انبوهي اين كشتي را فرا گرفت و شعله‌هاي آتش در آسمان ساحل كويت آشكار شد.»[۳۲] بيمه لويدز لندن نيز با تأييد حمله، اعلام كرد كه نفتكش سانگاري دچار حريق شده و نفت آن به داخل آب نشت كرده است.[۳۳] آتش‌سوزي نفتكش سانگاري پس از پنج ساعت تلاش خاموش شد. اين حمله تلفات جاني نداشت.[۳۴]
گزارش- 415
معاون نخست‌وزير و وزيرخارجه كويت، "شيخ صباح الاحمد الصباح" با ارسال پيام‌هاي فوري به دبيركل سازمان ملل و دبيران كل اتحاديه عرب، شوراي همكاري خليج فارس و سازمان كنفرانس اسلامي، حمله به نفتكش سانگاري را تجاوز جديد ايران عليه كويت عنوان كرد و گفت: ايران همواره به تجاوزات خود عليه كويت ادامه مي‌دهد.[۳۵] در نامه وزيرخارجه كويت به دبيركل سازمان ملل آمده است: «ايران بر اقدامات خصمانه‌اش عليه كويت، بدون توجه به مقررات و قطع‌نامه‌هاي بين‌المللي، اصرار مي‌ورزد امروز (15 اكتبر 1987) يك موشك به نفتكش ليبريا كه با پرچم ليبريا به سوي آب‌هاي سرزمين كويت در حركت بود، شليك كرد. ... آنچه كه باعث برانگيختن خشم و محكوميت شديد گرديده، چنين اقدامات خصمانه ايران عليه يك كشور بي‌طرف است ... كويت انتظار دارد كه سازمان ملل به صورتي كه شوراي امنيت و شخص جناب‌عالي نشان داده‌ايد، حداكثر توجه به اين مهم را معطوف داشته، زيرا باعث تشديد آمرانه تنش در منطقه شده و همگان از پيامدهاي متعاقب آن به خوبي آگاه هستند.»[۳۶] راديو كويت به نقل از مقام‌هاي نفتي اين كشور بسته شدن بندر صدور نفت الاحمدي كويت بر اثر اصابت موشك به يك نفتكش در آب‌هاي منطقه‌اي كويت را تكذيب و اعلام كرد: «بندر مذكور به همراه تمامي بنادر صدور نفت كويت امروز عمليات صدور نفت خود را به طور عادي انجام دادند.»[۳۷] خبرگزاري رويتر به نقل از منابع كشتي‌راني در منطقه گزارش داده بود كه بعد از حمله به نفتكش سانگاري پالايشگاه كويت بلافاصله تعطيل شد.[۳۸]
گزارش- 416
مقام‌هاي امريكا با استناد به قرارداد اسكورت نفتكش‌هاي كويتي در آب‌هاي بين‌المللي، سعي دارند حمله موشكي به سوپر نفتكش سانگاري را خارج از تعهدات امريكا اعلام نموده و خود را از دو راهيِ گزينش دست زدن به "اقدامي تلافي‌جويانه" و در نتيجه رويارويي نظامي با ايران و يا خودداري از هرگونه عملي و در نهايت قبول "خفت و خواري" برهانند. ريگان رئيس‌جمهور امريكا در اولين واكنش خود از پاسخ به اين سؤال كه آيا امريكا حمله اخير را تلافي خواهد كرد، طفره رفت و گفت: «ما با هر حمله‌اي كه در خليج فارس با آن مواجه شويم، مقابله خواهيم كرد. سياست ما مبتني بر مقابله با هر حمله‌اي است كه به ما بشود.» وي در مورد اقدام تلافي‌جويانه گفت: «بايد با مشاوران نظامي خود ملاقات كنم.»[۳۹] شولتز وزير خارجه امريكا نيز با طرح اينكه نفتكش سانگاري در آب‌هاي كويت مورد حمله قرار گرفته است و در آن موقع اين كشتي تحت پوشش امنيتي نيروي نظامي امريكا نبوده، سعي كرد امكان تلافي را منتفي بداند.[۴۰] "يوجين كارول" دريادار بازنشسته امريكا در اين مورد گفت: اگر يك كشتي جنگي امريكا مورد اصابت موشك قرار گرفته بود من كم‌ترين شكي ندارم كه ما به تلافي گسترده‌اي دست مي‌زديم.[۴۱] آسوشيتدپرس هم در گزارشي به نقل از مقام‌هاي رسمي امريكا نوشت: «هيچ رزم‌ناو امريكايي به هنگام حمله مذكور در آب‌هاي كويت نبوده و چهار نفتكش كويتي كه با پرچم امريكا سه‌شنبه وارد الاحمدي شده بودند، بر اثر اين حمله آسيبي نديده‌اند. يك مقام رسمي كه خواست نامش فاش نشود گفت: ما با پيش‌بيني هرگونه خطري يك فاصله و مسافت مقتضي را حفظ مي‌كنيم اين نفتكش‌ها در وضعيت نگران كننده‌اي قرار ندارند.»[۴۲]
گزارش- 417
حمله به نفتكش "سانگاري" در آب‌هاي داخلي كويت، بار ديگر محدوديت‌هاي امريكا در جلوگيري از حملات به نفتكش‌ها را از طريق اسكورت و اعزام نيروي دريايي، آشكار كرد. رسانه‌هاي جهان خبر برخورد موشك كرم ابريشم به يك سوپر نفتكش در بندر الاحمدي را در صدر اخبار خود قرار داده، به تجزيه و تحليل آن پرداختند. مفسر راديو بي.بي.سي اين حمله را نشانه‌اي از محدوديت دامنه عمليات حفاظتي نيروي دريايي امريكا در خليج فارس دانست و گفت: «اين حمله نگراني كشورهاي عرب حوزه خليج فارس را از توان محافظت امريكا افزايش داده است.»[۴۳] ديپلمات‌هاي غربي نيز گفتند: «اين حمله ايران اقدامي ديگر در تشديد تشنج خليج فارس بوده و اين احتمال را به وجود آورده است كه امريكا دست به حملات عليه سكوهاي پرتاب موشك كرم ابريشم در داخل خاك ايران بزند.» اما يك منبع نظامي عالي‌رتبه غربي گفت: «انجام دادن اقدامات تلافي‌جويانه در قبال حمله ايران به كشتي‌ها و نفتكش‌هاي غيرحامل پرچم امريكا، جزو وظايف نيروهاي امريكايي مستقر در خليج فارس نيست.» يك ديپلمات عالي‌رتبه غربي نيز گفت: «ايران مي‌خواهد به دنيا بفهماند كه امريكا مي‌تواند نفتكش‌هاي كويتي را در سراسر خليج فارس اسكورت كند، ولي اين نفتكش‌ها هنوز در آب‌هاي كويت آسيب‌پذير هستند.»[۴۴] "الكسي كربي" گزارشگر راديو بي.بي.سي با ارسال گزارشي ضمن اعلام نگراني خود از حمله جديد گفت: «اين حمله كيفيتي نگران‌كننده دارد؛ اولين بار است كه يك نفتكش در داخل آب‌هاي ساحلي كويت هدف حمله قرار گرفته است و از اين گذشته پايانه نفتي بندر الاحمدي مقصد نفتكش‌هايي است كه با پرچم امريكا و تحت حفاظت رزم‌ناوهاي اين كشور به طرف شمال خليج فارس مي‌روند. رزم‌ناوها معمولاً در خارج از آب‌هاي كويت توقف مي‌كنند و منتظر كاروان نفتكش‌هايي مي‌مانند كه از آب‌هاي ساحلي كويت خارج مي‌شود. اين رزم‌ناوها مي‌توانند در برابر حملات موشكي از خود دفاع كنند اما ظاهراً راهي براي حفاظت از نفتكش‌ها در مدتي كه در پايانه نفتي هستند وجود ندارد. اگر نيروهاي امريكا درصدد حفاظت از نفتكش‌ها در اين ناحيه برآيند آن وقت به حفاظت از پايانه نفتي كويت متهم مي‌شوند. به اين معني كه امريكا باز هم عليه ايران گامي ديگر برداشته است. … »[۴۵] روزنامه داگنز نيهتر چاپ سوئد نيز با اشاره به اينكه بندر الاحمدي خارج از حوزه محافظت نيروهاي امريكايي قراردارد، حمله اخير را موجب ايجاد يك سلسله مشكلات نظامي و سياسي براي امريكا دانست و نوشت: «اين حمله نشان داد ايرانيان منطقه آزاد را كه سابقاً قبول داشتند، ديگر قبول ندارند. اين امر امريكا را در برابر اين سؤال قرار مي‌دهد كه آيا آنها نفتكش‌ها را فقط در حال حركت حمايت مي‌كنند يا به حمايت از آنان در مواقع بارگيري هم خواهند پرداخت.» روزنامه مذكور عقيده دارد در صورتي كه امريكا به اين شيوه از كويتي‌ها حمايت نمايد ايرانيان با حفظ حقوق خود مي‌توانند به راحتي مسئله بي‌طرفي امريكا را مورد سؤال قرار دهند. ايران مي‌تواند مطرح نمايد كه امريكا با استفاده از موضوع اسكورت كشتي‌ها، حمايت از بندرها و ترمينال‌هاي كويت را به عهده گرفته است.[۴۶] خبرگزاري فرانسه نيز تفسيري از راديوي جمهوري اسلامي ايران دربارة حمله موشكي به نفتكش سانگاري را چنين نقل كرد: «راديو رسمي ايران كه در پاريس شنيده شد، در تفسيري درباره حادثه جديد امروز (23/7/66) مسئوليت ايران را در شليك موشك به سوي يك نفتكش بزرگ امريكايي حامل پرچم ليبريا، به نام سانگاري، تلويحاً پذيرفت. راديو تهران پس از اشاره به حادثه به نقل از خبرگزاري‌ها، تأكيد كرد كه ايران خطاب به رهبران امريكا و كليه كساني كه با حضور امريكا در منطقه موافق هستند، اعلام مي‌كند كه خليج فارس يا يك جاي امن براي همه خواهد بود و يا براي هيچ‌كس. راديو ايران افزود: هيچ قدرتي نمي‌تواند به ايران كه موضع خود را درباره ضرورت مجازات متجاوز در جنگ ايران و عراق حفظ كرده، نظرهاي خود را تحميل كند. اين راديو تأكيد كرد كه اين حادثه جديد يك بار ديگر ثابت مي‌كند كه حضور امريكا در خليج فارس عدم امنيت در منطقه را وخيم‌تر مي‌كند. به گفته اين راديو حمله عليه نفتكش امريكايي پس از سخنان خصومت‌آميز رهبران امريكا روي مي‌دهد. هدف اعلام شده حضور امريكا در خليج فارس وارد ساختن فشار به انقلاب اسلامي ايران است. راديو تهران تأكيد كرد: در هنگامي كه امريكا و متحدان آن همه امكانات خود را براي ضربه‌زدن به ايران بسيج كرده‌اند، مردم و رزمندگان ايران بيش از هر وقت ديگر مراقب و آماده پشيمان ساختن دشمنان اسلام با اقدامات خود هستند. راديو ايران نتيجه گرفت: ما به امريكا و متحدانش مي‌گوييم كه با پرداختن مجدد به تجربه‌اي كه از قبل شناخته شده است، اشتباه مي‌كنند.»[۴۷]
گزارش- 418
يك عدد مين ديگر در سواحل امارات متحده عربي كشف شد. وزارت دفاع انگلستان اعلام كرد: مين‌روب "بركون"، يكي از چهار مين‌روب انگليس در خليج فارس، در سواحل "فجيره" نزديك نقطه‌اي كه روز گذشته دو عدد مين كشف شد، يك مين ديگر يافته است. سخنگوي وزارت دفاع انگلستان گفت: تمامي اين سه مين با استفاده از زير دريايي‌هاي كوچك منفجر و منهدم شده‌اند.[۴۸]
گزارش- 419
دبيركل سازمان ملل متحد طرح جديد خود درباره پايان دادن به جنگ ايران و عراق را براي وزيران امور خارجه ايران و عراق ارسال كرد[۴۹] و از آنها خواست تا 15 روز ديگر پاسخ كتبي خود به اين طرح را ارائه دهند.[۵۰] گفتني است كه شوراي امنيت سازمان ملل متحد پس از دو هفته مذاكره، ضمن رد نظر عراق درباره قطعنامه 598 مبني بر اجراي بندهاي آن به ترتيب موجود، با قبول طرح دبيركل، به وي اجازه داد تا اقدامات لازم را براي اجراي قطعنامه 598 انجام دهد. دكوئيار درباره طرح خود گفت كه دستور كار جديد، جامع‌تر از آن چيزي است كه وي در هنگام سفر به تهران و بغداد از شوراي امنيت دريافت كرده بود و همچنين حوزه مانور وي در اين طرح بيش‌تر مي‌باشد. وي افزود: ايران و عراق براي مطالعه و بررسي طرح جديد اجراي قطعنامه 598، مدت 15 روز فرصت دارند. خبرنگار روزنامه اطلاعات نيز در گزارشي از نيويورك نوشت: «بر اساس اين طرح يكي از درخواست‌هاي جمهوري اسلامي ايران مبني بر هم‌زماني اجراي آتش‌بس و تشكيل كميسيون تحقيق براي شناسايي متجاوز، جامه عمل پوشيده است. در طرح جديد براي اجراي مواد قطعنامه 598 طرفين متخاصم موظفند در مورد يك تاريخ مشخص براي رعايت آتش‌بس موافقت كنند. بقيه مواد اجرايي قطعنامه نيز به همين تاريخ بستگي دارد، از جمله اعزام نيروهاي حافظ صلح سازمان ملل به منطقه، تعيين زمان بازگشت نيروها به مرزهاي بين‌المللي، تبادل اسيران جنگي، بررسي امنيت منطقه‌اي، تعيين آغازگر جنگ و بازسازي ضايعات ناشي از جنگ. در جزئيات طرح پيشنهادي، درباره تركيب نيروهاي حافظ صلح سازمان ملل و كميسيون تحقيق نيز به تفصيل صحبت شده است.»[۵۱] روزنامه ديلي تلگراف نيز در اين باره نوشت: «اميد مي‌رود انعطاف‌پذيري اين طرح، ايران را به پذيرش مفاد آن ترغيب نمايد. ايران از پذيرفتن درخواست‌هاي سازمان ملل درباره برقراري آتش‌بس امتناع كرده اما براي آغاز مذاكرات صلح تحت فشارهاي سياسي و نظامي شديدي قرار گرفته است.»[۵۲] راديو امريكا نيز با اشاره به اينكه پايه طرح جديد، آتش‌بس ميان ايران و عراق است، به نقل از دبيركل سازمان ملل گفت: «پنج عضو دائمي شورا خواستار آتش‌بس همراه با عقب‌نشيني نيروها شدند و درباره تبادل اسراي جنگي هنوز مذاكره نشده است. مهم‌ترين نكته طرح دبيركل تشكيل كميته‌اي ويژه براي مشخص كردن آغاز كننده جنگ است. شخص دبيركل مسئول انتصاب افراد شركت كننده در اين كميته خواهد بود. عراق خواستار آن شده است كه مسئله تشخيص آغاز كننده جنگ در دادگاه بين‌المللي لاهه حل شود ولي ايران مايل است كه كميته‌اي ويژه تشكيل شود. به گفته منابع نزديك به جمهوري اسلامي ايران، تهران تنها در صورتي با آتش‌بس موافقت خواهد كرد كه كميته در مدتي بسيار كوتاه به وضوح اعلام كند كه عراق جنگ را آغاز كرده است. از طرف ديگر همين كميته خواهد گفت كه جمهوري اسلامي ايران مسئول ادامه جنگ است. دبيركل خاطر نشان كرد كه در حال حاضر بزرگ‌ترين مشكل كار وي راضي كردن تهران به عقب‌نشيني نيروهايش از عراق است. مي‌توان حدس زد كه تهران عقب‌نشيني نيروها را به پرداخت غرامت توسط عراق ربط دهد. يكي از نكات قابل توجه دبيركل اين بود كه درباره پرداخت غرامت، به بغداد گفته است كه حتي اگر مشخص شود كه عراق جنگ را آغاز كرده، اين كشور تنها مسئول روز اول جنگ است و به اين ترتيب تنها غرامت پانزده روز اول جنگ را خواهد پرداخت و ايران بايد مسئوليت ادامه آن را بر عهده بگيرد.»[۵۳]
گزارش- 420
در حالي كه فشارهاي ديپلماتيك امريكا براي جلوگيري از هرگونه معامله اقتصادي و تسليحاتي ديگر كشورها با ايران تشديد شده است و حتي گزارش‌هايي از موافقت شوروي و چين با مواضع غرب در اين زمينه وجود دارد، حمايت تسليحاتي ابرقدرت‌ها از عراق رو به افزايش گذاشته است. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، هفته‌نامه الحوادث چاپ لندن - كه رژيم عراق آن را پشتيباني مي‌كند - در شماره اخير خود به نقل از محافل واشنگتن نوشت: «امريكا از شوروي و چين درباره خودداري اين دو كشور از وتوي تصميمات شوراي امنيت براي ممنوعيت فروش اسلحه به ايران، تأكيداتي دريافت كرده است.» به نوشته الحوادث وزير امور خارجه امريكا هنگامي كه جداگانه با وزير امور خارجه شوروي و وزير امور خارجه چين ديدار كرده اين تأكيدات را شنيده است.[۵۴] از سوي ديگر، گزارش‌ها حاكي است كه شوروي و فرانسه ديروز و امروز سه كشتي حامل گلولـه‌هاي توپ، خمپاره، مسلسل‌هاي سنگين، تانك‌هاي پيشرفته و چند نوع موشك‌انداز از طريق خليج فارس و بندر عقبه اردن به عراق ارسال كرده‌اند و قرار است به زودي 10 هواپيماي ميراژ 2000 با چند كارشناس از فرانسه وارد عراق شوند. همچنين 30 كارشناس شوروي براي آموزش موشك‌ها و اسلحه‌هاي جديد وارد بغداد شدند و در فرودگاه مورد استقبال طه‌ياسين رمضان و سپهبد عبدالجبار شنشل قرار گرفتند و بلافاصله به طرف مهمانسراي نظامي در پادگان الرشيد هدايت شدند.[۵۵] خبرگزاري جمهوري اسلامي نيز از لندن گزارش داد: «بر اساس فيلمي كه امروز از تلويزيون "اي.تي.وي" انگليس پخش شد، يك كشتي باربري روسي حامل تجهيزات نظامي به طرف شمال خليج فارس در حركت است،حداقل 5 كاميون كه ظاهراً موشك‌انداز با خود حمل مي‌كردند، بر عرشه كشتي ديده مي‌شد. همچنين تعدادي آمبولانس و تجهيزات نظامي و پزشكي كه علامت صليب‌سرخ بر آنها قرار داشت، كاملاً نمايان بودند. اين كشتي روسي را حداقل يك رزم‌ناو روسي همراهي مي‌كرد. مقصد نهايي كشتي مزبور و سفارش دهنده تجهيزات مشخص نيست، اما كويت يكي از بنادر مهم ترانزيت تجهيزات نظامي به عراق، كه بيش‌تر سلاح‌هاي خود را از مسكو دريافت مي‌كند، بوده است. گزارشگر شبكه اي.تي.وي در اين باره گفت: حمل اين تجهيزات در اين زمان و از طريق دريا نشان دهنده اين است كه حمله زميني بزرگي در شرف انجام است.»[۵۶] گزارش‌هاي ديگري حاكي است كه يك شركت بلژيكي از طريق هلند مواد اوليه توليد گاز خردل در اختيار عراق داده است. روزنامه "ليبر" چاپ بلژيك به نقل از مدير شركت فيليپس پتروليوم نوشت: «در اگوست 1983 حدود 500 تن از ماده "تيودي گليكول" كه براي توليد گاز خردل به كار مي‌رود، به شركت "كي.بي.اس" هلند داده بود كه عيناً به عراق صادر شد. به اعتراف وي در سال 1985 نيز 22 بشكه از همين ماده شيميايي به شركت "كارلس" در بارسلون اسپانيا صادر شده كه به نوشته يكي از روزنامه‌هاي بلژيك مقصد اين محموله نيز نهايتاً عراق بوده است.»[۵۷]
ضميمه گزارش 405: گزارش شناسايي چند تن از فرماندهان و مسئولان سپاه از استان سليمانيه عراق در جلسه امروز قرارگاه نيروي زميني سپاه گزارشي از شناسايي مناطق استراتژيك استان سليمانيه عراق ارائه شد كه بخشي از آن در اينجا درج مي‌گردد: مصطفي ايزدي (مسئول معاونت نيروي زميني سپاه): حدود 17 نفر بوديم كه 20 روز پيش از منطقه سردشت به داخل عراق رفتيم. اصغر مقدم: 27 ساعت تا سيروان رفتيم كه از اين مدت، 21 ساعت راه‌پيمايي كرديم. گوره‌ده مقر حزب دمكرات پشت ارتفاع گوجار است. … آثار گلولـه‌هاي توپخانه كه به مقر حزب دمكرات خورده بود، مشخص بود ولي كو‌مه‌له‌ها فهميده بودند و فرار كرده بودند. سد دوكان و شهر دوكان را هم از بالاي ارتفاع ديديم. همان روز توپخانه‌مان سد را خوب زد. … پشت سليمانيه، توي پادگان حدود 200 چادر بود كه طالباني‌ها مي‌گفتند اخيراً 2 گردان از نيروهاي گارد جمهوري عراق اينجا آمده‌اند و تصميم دارند در اينجا نيروهايشان را به يك تيپ برسانند. حسين همداني (مسئول معاونت عمليات قرارگاه قدس): روز چهارم مجدداً از ياغسمر به آسوس برگشتيم تا نزديك روستاي سوفيان با ماشين آمديم، از روستاي سوفيان روي آسوس رفتيم. آنجا مشخص شد كه دشمن يك جاده روي ارتفاع جنگلي زده است كه قبلاً ما آن را از طرف دوپازا نمي‌ديديم. دشمن به دليل ديده‌باني نفوذي ما در اين منطقه، عقبه‌هاي خودش را عوض كرده بود. مصطفي ايزدي: دشمن روي پوزه آسوس (كنارتنگه) دو پايگاه نيروي ارتشي و دو پايگاه نيروي جاش دارد. … در منطقه قلعه‌ديزه مردم حضور دارند و شهر قلعه‌ديزه پر از نيرو است. در روستاي ژراوه چادر زيادي وجود دارد كه مي‌گويند ارتشي‌هاي عراق مستقرند. همداني: اگر روي آسوس مستقر شويم قلعه‌ديزه از ارزش مي‌افتد. مصطفي ايزدي: منطقه قلعه‌ديزه به گونه‌اي است كه مي‌شود تكه تكه گرفت و حفظ كرد. مثلاً تپه منافقين، باني گدار، جنگلي، و يال دوپازا هر كدام را جداگانه و مرحله‌اي مي‌شود تصرف و پدافند كرد. محمد باقري (مسئول واحد اطلاعات نظامي سپاه): دشمن از روي گيوه‌رش (ارتفاع مقابل ارتفاع آسوس) جاده كشيده براي اينكه جاده‌اي را كه از وسط تنگه عبور مي‌كند، از محدوديت خارج كند، تا 5 كيلومتري طرفين جاده (پشت پيرمگرون) هر چه روستا بوده خراب كرده است. محمد باقري: دشمن بخش "آن‌جدلر" را با خاك يكسان كرده است. از سد دوكان و رودخانه زاب به طرف كركوك راه افتاديم و پس از گذشتن از سه چهار روستا به ارتفاع خلخالان رسيديم. روي خلخالان قبلاً درگيري زيادي شده است ولي الان كسي روي آن نيست اما دشمن به آن حساس است . از بالاي خلخالان شعله پالايشگاه كركوك را ديديم. شب از خلخالان پايين آمديم. ساعت 4 صبح از 3 كيلومتري چمچال عبور كرديم. ساعت 9 شب به تنگه (ارتفاع قره‌داغ) رسيديم. ارتفاع قره‌داغ كاملاً سنگي بود، ولي ارتفاعات مقابل آن خاك و سنگ است. پس از آن به روستاي قره‌داغ رفتيم. اين روستا كاملاً خراب نشده بود ولي گلولـه زيادي به آن خورده بود. از روستاي قره‌داغ به طرف سد دربندي‌خان حركت كرديم ولي گفتند رفت 24 ساعت و برگشت24 ساعت طول مي‌كشد كه راهنماها نبردند. رفتيم روستاي دوكان و از آنجا رفتيم روي ارتفاع قاشقي و بخش دربندي‌خان را به طور كامل ديديم. در جنوب دربندي‌خان نظاميان مستقرند و در شمال آن مردم هستند. دشمن روي ابتداي قره‌داغ 22 پايگاه و يك جاده دارد. جاده‌اي كه پشت شاخ خشيك زده تا نيمه ارتفاع رفته و آنجا گير كرده است. ولي از پشت زيمناكوه يك جاده روي زيمناكوه رفته است و يك جاده هم از طرف ارتفاع ... روي شاخ خشيك آمده است. تأسيسات دربندي‌خان توي دره است كه پيدا نبود. اطراف جادة دربندي‌خان - سليمانيه پاسگاه بتوني ساخته است. يك جاده از شمال زيمناكوه به طرف برددكان مي‌آيد و يك جاده هم روي شاخ شميران مي‌رفت. ارتفاع تيمورژنان به صورت سنگي ديده مي‌شد. … حلبچه شهر بزرگي است. غلامرضا صالحي: برادر الله‌كرم و برادر مجيد در روستاي خاوويه از ما جدا شده و به طرف خانقين رفتند. شهر سليمانيه حدود 3*10 كيلومتر بود. در جنوب سليمانيه يك مركز مهندسي است كه حدود 500 دستگاه كمپرسي، لودر و بولدوزر در آن به صورت فشرده پارك شده بود و قابل دسترسي براي طالباني‌ها بود ولي نمي‌دانم چرا آنها را منهدم نمي‌كردند. كليشادي: اصلاً مي‌توانند بروند، سوار شوند و با خودشان بياورند. غلامرضا صالحي: از نزديكِ پايگاه دشمن عبور كرديم كه به طرف ما آر.پي.جي زدند. به تانجارو رسيديم و از آنجا داخل آب و گل عبور كرديم. كانالي زده‌اند كه حداكثر 3 متر عرض و حدود 2 متر عمق دارد. از منطقه پايگاه دشمن كه حركت كرديم به ما گفتند اين چهار نفر راهنما هستند، اگر اتفاقي بيفتد با ما نيست. از اين منطقه با سرعت حركت مي‌كرديم. همه خسته شده بودند تا اينكه ساعت هشت و نيم شب به خورمال رسيديم. بعد از خوردن غذا و كمي استراحت ساعت 10 از خورمال حركت كرديم. از پشت پايگاه "زلم" عبور كرديم و تا "هاني نوه" رفتيم و 7 صبح رسيديم روي ارتفاعات محل مقر قرارگاه رمضان. كليشادي: از "سه‌گرمه" (قسمتي از ارتفاع قره‌داغ به طرف سليمانيه كه به وسيله جاده جدا مي‌شود) ارتفاع قره‌داغ از 50 متر به پايينِ ارتفاع خاكي مي‌شود كه امكان احداث جاده هست ولي بالاي ارتفاع سنگي است. مقدم: دشمن تمام روستاهاي اطراف جاده سليمانيه تا دربندي‌خان را خراب كرده است. محمد باقري: با سرهنگ دارا - كه هنوز در "ياغسمر" مستقر است و رابطه اطلاعاتي دارد - صحبت كرديم، مي‌گفت كه دشمن منطقه را خيلي خلوت كرده است. لشكر7 عراق و لشكر بغداد از منطقه خارج شده بودند. توپخانه دشمن در منطقه كم شده است. فرماندة سپاه يكم عوض شده و فرمانده قبلي لشكر27 به نام كامل ساجد، فرمانده سپاه يكم شده است. استعداد لشكر39 كه در اين منطقه مستقر است 7 گردان پياده، 3 گردان جاش و 3 گردان توپخانه مي‌باشد. همچنين استعداد لشكر27 پياده، 11 گردان پياده، 3 گردان جاش، 2 گردان تانك و 3 گردان توپخانه است كه بيش‌ترين خط حد را نيز دارد. دشمن از نظر مهمات ادوات دچار مشكل است ولي در مهمات توپخانه كمبودي ندارد. سرهنگ دارا مي‌گفت يگان‌هاي عراقي از نظر كمي بازسازي شده‌اند ولي روحيه جنگي ندارند؛ به خصوص كه فكر مي‌كردند صلح نزديك است ولي بعد از صحبت آقاي خامنه‌اي در سازمان ملل، روحيه‌هايشان ضعيف‌تر شده است. سرهنگ دارا مي‌گفت دشمن ابتدا به منطقه لشكر39 و پس از آن به منطقه قلعه‌ديزه حساس است. عراق از دربندي‌خان تا قلعه‌ديزه كلاً 8 گردان توپخانه دارد. مصطفي ايزدي: جنگ شهرها در اين منطقه به هيچ وجه به نفع جمهوري اسلامي نيست. در خورمال يك خانمي گفت همه بياييد چايي بخوريد و سپس به آقاي مقدم گفته بود تو را به خدا خورمال را نزنيد، چون توي شهر فقط مردم هستند. سليمانيه را هم نبايد بزنيم … بر اساس تبليغات سوء در كردستان عراق، چنين وانمود شده بود كه جمهوري اسلامي به سازش با امريكا تن داده است، ليكن وقتي كه سخنان رئيس‌جمهور را در سازمان ملل شنيده بودند، تمام تبليغات دشمن در اين زمينه خنثي شد و ما در برخورد با مردم كردستان عراق افتخار مي‌كرديم كه رئيس‌جمهورمان اين طور صحبت كرده است.[۵۸] محمد باقري: عراق 145 گردان دفاع الوطني (جاش) از نيروهاي بومي تشكيل داده بود. در حال حاضر ارتش عراق در منطقه سپاه يكم و سپاه پنجم خود نيروي كمي دارد. از نيروهاي بومي (جاش‌ها) علاوه بر تأمين جاده‌ها، در خطوط مقدم نيز استفاده مي‌كند؛ به گونه‌اي كه ارتش عراق قبلاً ارتفاع سورن را با 5 تيپ پدافند مي‌كرد ولي الان با يك تيپ منظم و با استفاده از گردان‌هاي جاش در اين ارتفاع پدافند مي‌كند. شهر سليمانيه توسعه زيادي يافته است طوري كه مساحت آن حدود 50 كيلومترمربع مي‌شود. اطراف سليمانيه نيز كارخانجات و صنايع مختلف وجود دارد. از نظر نظامي امكان اجراي عمليات‌هاي منظم و نامنظم را در منطقه داريم كه طرح‌هايش آماده است و به نيروي زميني ارائه داده‌ايم. با جلال طالباني كه صحبت مي‌كرديم با گوشه و كنايه مي‌گفت جمهوري اسلامي صبر انقلابي دارد؛ يك سال جلسه مي‌گذارد تا يك عمليات اجرا كند. آنها مي‌گويند شما بياييد روي (ارتفاع) گوجار، ما مي‌رويم روي ارتفاع بعدي و همين‌طور ]ادامه مي‌دهيم[.[۵۹]
منابع و مآخذ روزشمار 1366/07/23
- ↑ سند شماره 1521/د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نجف در عمليات نصر8 (نادر نوروز‌شاد)، 19/7 تا 21/7/1366، ص47 تا 50.
- ↑ همان ص54 تا59.
- ↑ همان، ص63 و 64.
- ↑ همان، ص59 تا 61.
- ↑ - سند‌شماره 091410 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از رئيس ستاد كل سپاه‌پاسداران، به فرماندهي نيروي دريايي سپاه، 23/7/1366.
- ↑ - سند شماره 091409 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از رئيس ستاد كل سپاه‌پاسداران، به فرماندهي نيروي دريايي سپاه، 23/7/1366.
- ↑ سند شماره 1517/د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نيروي زميني سپاه (اسدالله احمدي)، ص61.
- ↑ - سند شماره 088356 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ژاجا، ركن3- مركز فرماندهي، به دفتر نخست‌وزير، و - خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه،" شماره210، 24/7/1366، ص4.
- ↑ سند شماره 029445 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي تيپ 443 پياده عراق، به گردان‌هاي 1 و 2 و 3 تحت امر (سند به دست آمده از قرارگاه تاكتيكي گردان1 از تيپ1 عراق، 23/7/1366).
- ↑ سند شماره 029444 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي سپاه پانزدهم رمضان - معاونت اطلاعات، به فرماندهي نيروي زميني سپاه، 23/7/1366.
- ↑ سند شماره 046214 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه حمزه، به فرماندهي نيروي زميني سپاه، 18/8/1366.
- ↑ سند شماره 088379 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي سپاه پانزدهم رمضان، به فرماندهي نيروي زميني سپاه، 23/7/1366.
- ↑ سند شماره 091415 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي كل سپاه پاسداران به فرماندهي قرارگاه‌خاتم‌الانبيا(ص)، 23/7/1366.
- ↑ سند شماره 091414 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي كل سپاه‌پاسداران، به فرماندهي قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص)، 23/7/1366.
- ↑ سند‌شماره 091410 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از رئيس ستاد كل سپاه‌پاسداران، به فرماندهي نيروي دريايي سپاه، 23/7/1366.
- ↑ سند شماره 091409 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از رئيس ستاد كل سپاه‌پاسداران، به فرماندهي نيروي دريايي سپاه، 23/7/1366.
- ↑ سند‌شماره 091416 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از رئيس ستاد كل سپاه‌پاسداران، به فرماندهي نيروي دريايي سپاه 23/7/1366؛ و سند شماره 1556 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي نيروي دريايي سپاه (سعيد سرمدي)، 11/8/1366 تا 9/9/1366، ص78.
- ↑ سند شماره 088356 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ژاجا، ركن3- مركز فرماندهي، به دفتر نخست‌وزير، و - خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه،" شماره210، 24/7/1366، ص4.
- ↑ سند شماره 088358 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ژاجا، ركن3- مركز فرماندهي به دفتر نخست‌وزير،23/7/1366.
- ↑ سند‌شماره 088413 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه ناحيه كهكيلويه و بوير احمد، به ستاد مركزي سپاه - معاونت اطلاعات، 25/7/1366؛ و - خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه" شماره210، 24/7/1366،ص4، ياسوج - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 23/7/1366.
- ↑ سند شماره 097672 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفتر فرماندهي سپاه ناحيه كهكيلويه و بوير‌احمد، 26/7/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره210، 24/7/1366، ص5.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه،" شماره211، 25/7/1366، ص41، بحرين - خبرگزاري رويتر، 24/7/1366.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 25/7/1366، ص14.
- ↑ سند S/19211 شوراي امنيت سازمان ملل، 15 اكتبر 1987، ترجمه مركز مطالعات و تحقيقات جنگ.
- ↑ سند S/19209 شوراي امنيت سازمان ملل، 15 اكتبر 1987، ترجمه مركز مطالعات و تحقيقات جنگ.
- ↑ مأخذ24، ص14.
- ↑ مأخذ24، ص14.
- ↑ مأخذ24، ص14.
- ↑ Sreed har kapiL kauL tanker war Aspect of irad Eran war (1980/88) New Delhi , ABC publishing House 1989
- ↑ سند‌شماره029457 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي كل سپاه‌پاسداران، 25/7/1366.
- ↑ مأخذ22، ص27، راديو بي.بي.سي، 23/7/1366.
- ↑ مأخذ31.
- ↑ مأخذ22، ص27، راديو بي.بي.سي، 23/7/1366.
- ↑ مأخذ22، ص23، كويت - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 23/7/1366.
- ↑ سند شماره S/19210 شوراي امنيت سازمان ملل، 15 اكتبر 1987، ترجمه مركز مطالعات و تحقيقات جنگ.
- ↑ مأخذ22، ص23، كويت - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 23/7/1366.
- ↑ مأخذ22، ص24، خبرگزاري رويتر.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 25/7/1366، ص3، واشنگتن، به نقل از فرانس‌پرس.
- ↑ سند شماره 238060 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نشريه تحليل و رويدادها، شماره98، آبان 1366، ص17؛ و - روزنامه اطلاعات، 25/7/1366، ص16.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 25/7/1366، ص10، واحد مركزي خبر، به نقل از رويتر.
- ↑ مأخذ22، ص25، منامه - آسوشيتدپرس، 23/7/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه" شماره210، 24/7/1366، ص31، راديو بي.بي.سي، 23/7/1366.
- ↑ همان، ص29، كويت - رويتر، 23/7/1366.
- ↑ همان، ص27، راديو بي.بي.سي، 23/7/1366.
- ↑ مأخذ23، ص18، استهكلم - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 24/7/1366، به نقل از روزنامه داگنز نيهتر.
- ↑ مأخذ43، ص23، پاريس - خبرگزاري فرانسه، 23/7/1366.
- ↑ مأخذ43، ص34، لندن - رويتر، 23/7/1366.
- ↑ Chronology of United Nations Negotiation To End The Iran Iraq War
- ↑ روزنامه رسالت، 25/7/1366، ص12، نيويورك - خبرگزاري فرانسه؛ و - روزنامه جمهوري اسلامي، 25/7/1366، ص10، به نقل از خبرگزاري رويتر.
- ↑ عباس هدايتي‌خميني، شوراي امنيت و جنگ تحميلي، تهران: دفتر مطالعات سياسي و بين‌المللي، چاپ دوم، 1374، ص170؛ و - روزنامه اطلاعات، 25/7/1366، ص‌آخر.
- ↑ مأخذ23، ص36، لندن - خبرگزاري جمهوري اسلامي.
- ↑ مأخذ23، ص38، راديو امريكا، 24/7/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه"، شماره209، 23/7/1366، ص28.
- ↑ سند شماره 227186 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: واحد اطلاعات سپاه‌پاسداران، نشريه "گزارش روزانه"، شماره262، 8/7/1366، ص1.
- ↑ مأخذ22، ص35، لندن - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 23/7/1366.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 25/7/1366، ص14، تهران - خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از روزنامه "ليبر" چاپ بلژيك.
- ↑ مأخذ7، ص61 تا 72.
- ↑ مأخذ7، ص95 و 96.