1366.08.13

روزشمار جنگ سال 1366 1366.08.13
نام‌های دیگر	سیزده آبان
تاریخ شمسی	1366.08.13
تاریخ میلادی	4 نوامبر 1987
تاریخ قمری	11 ربيع‌الاول 1408

1359.08.13

1360.08.13

1361.08.13

1362.08.13

1363.08.13

1364.08.13

1365.08.13

گزارش- 737

عمليات مشترك نيروهاي تحت امر قرارگاه رمضان و پيشمرگان اتحاديه ميهني كردستان عراق روي سد دوكان، به دلايل مختلف از جمله آمادگي نداشتن يگان‌هاي عمل‌كننده، منتفي اعلام شد. پس از اينكه اجراي عمليات نصر8 در منطقه ماووت به تعويق افتاد ]به روزشمارهاي 27 و 28/7/1366 نگاه كنيد[ در جلسه مشترك مسئولان قرارگاه تاكتيكي فتح و مسئولان اتحاديه ميهني كردستان عراق در تاريخ 2/8/1366 تصميم گرفته شد عمليات مشتركي در منطقه دوكان و سد دوكان اجرا شود ]به روزشمار 2/8/1366 نگاه كنيد[ و پس از بررسي طرح‌ها، زمان عمليات 12 آبان تعيين شد. اتحاديه تصرف پايگاه‌هاي اطراف سد را به عهده گرفت و قرارگاه فتح نيز انهدام تأسيسات سد دوكان را عهده‌دار شد. با نزديك شدن زمان عمليات و شناسايي كامل‌تر از منطقه عمليات، مشخص گرديد كه تعداد پايگاه‌هاي دشمن از تعداد پيش‌بيني شده بيش‌تر است و همچنين انهدام تأسيسات سد نياز به توان بيش‌تري دارد. به همين دليل ترديدهايي درباره موفقيت عمليات ابراز شد. براي آمادگي بيش‌تر، عمليات يك روز به تعويق افتاد و فرمانده قرارگاه فتح كه تلاش و تأكيد بسياري براي اجراي عمليات داشت، نيروهاي عمل‌كننده را به پاي كار اعزام كرد ولي با نزديك شدن زمان اجراي عمليات، ترديد در موفقيت عمليات بيش‌تر شد، طوري كه فرماندهان نيروهاي عمل‌كننده، اجراي عمليات را منوط به دقت نظر بيش‌تري مي‌دانستند و درخواست مذاكره حضوري مي‌كردند. امّا فرمانده قرارگاه فتح به رغم اطلاع از مشكلات موجود بر سر راه عمليات، مصالح ديگري را در نظر داشت و با توجه به اينكه ايجاد ترديد را از جانب نيروهاي اتحاديه مي‌دانست، بر اجراي عمليات تأكيد مي‌كرد تا نيروهاي جمهوري اسلامي منتفي‌كننده عمليات محسوب نشوند. به هر صورت، طبق يادداشت‌هاي راوي مركز مطالعات و تحقيقات جنگ در قرارگاه رمضان، در ادامه پيام‌هايي كه بين فرماندهي قرارگاه رعد (فتح) و فرماندهان نيروهاي عمل‌كننده خودي در شب گذشته رد و بدل شد، در ساعت 10 دقيقه بامداد روز 13/8/1366 فرمانده قرارگاه فتح پيام زير را براي فرماندهان نيروهاي عمل‌كننده ارسال كرد: «بسمه‌تعالي، برادران دهقان و رسول - سلام‌عليكم. 1- شما فقط مسئول كار خودتان هستيد. 2- در رابطه با كار برادران اتحاديه شما هيچ‌گونه مسئوليتي نداشته و دخالت نكنيد. 3- از نظر مواد و وسايل تخريب به هر ميزان كه در اختيار داريد اقدام كنيد. 4- ناهماهنگي با اتحاديه قابل توجيه نيست. 5 - از اهداف به هر مقدار كه دسترسي داريد، تخريب كنيد. 6- زمان و ساعت عمل كه از طرف برادران اتحاديه به شما اعلام شده به هيچ وجه تغييرپذير نيست. 7- براي صحبت حضوري وقت نيست و با تجمع نيروي زياد ما، دشمن متوجه مي‌شود. 8- اگر شما هم اقدام نكنيد، عمليات در موقع خودش انجام خواهد شد. نصرت از خداست و پيروزي نزديك. والسلام.» در ساعت 35 دقيقه بامداد نيز ارتباط ديگري برقرار شد كه در آن برادر دهقان بر مذاكرة حضوري اصرار داشت. وي در ساعت 1:30 بامداد در ارتباط ديگري بر نامساعد بودن اوضاع تأكيد كرد ولي برادر جعفري اجراي حتمي عمليات را ابلاغ كرد كه در پي آن برادر دهقان گفت كه اگر مسئوليت عمليات را قبول مي‌كنيد، ما عمليات مي‌كنيم و وقتي برادر جعفري گفت كه مسئوليت عمليات را مي‌پذيرد، وي گفت: سمعاً و طاعتاً. منطقه عملياتي دوكان

در ساعت 6:30 صبح كاك شيردل (از مسئولان اتحاديه) با نامه‌اي از كاك عمر (از مسئولان اتحاديه) به مقر برادر جعفري آمد. نامه چنين بود: «كاك وهاب (از مسئولان اتحاديه) طي نامه‌اي كه داده اعلام كرده كه برادران شما مي‌گويند امكان ورود به تأسيسات سد وجود ندارد و فقط مي‌توانند روي تأسيسات برق عمليات كنند. لذا نوشيروان و عمر در نظر دارند يك روز در عمليات تأخير شود.» فرمانده قرارگاه فتح تأخير در عمليات را نپذيرفت و مقرر شد موضوع در جلسه‌اي با مسئولان اتحاديه بررسي شود. برادر جعفري در صحبتي با برادران حاضر در قرارگاه درباره اصرار بر اجراي عمليات و نپذيرفتن تأخير گفت كه من بر اجراي عمليات در موعد مقرر تأكيد داشتم تا تأخير عمليات بر عهدة ما نباشد. در ساعت 12:07 جلسه‌اي با حضور برادران جعفري و فتاح و جلال طالباني، شيردل و عمر از مسئولان اتحاديه برگزار شد. مسئولان اتحاديه اجراي كامل عمليات را مسئله‌اي استراتژيك مي‌دانستند كه در صورت اجراي عمليات به‌طور ناقص دشمن همه جا را تقويت خواهد كرد و امكان آن در زماني ديگر ميسّر نخواهد بود. برادر جعفري در اين باره گفت: «برادران ما مشكلشان اين نيست كه اين كار را انجام ندهند، انجام مي‌دهند ولي حرفشان اين است كه برادران شما پايگاه‌ها را سقوط نمي‌دهند و ما بايد نيروهاي خودمان را بياوريم كه پايگاه‌هاي دشمن را سقوط دهند تا امكان اجراي كامل عمليات فراهم شود.» برادر جعفري افزود: «برادرهاي ما مي‌گويند اتحاديه تضمين بدهد كه پايگاه‌ها را تصرف مي‌كند، ما عمل مي‌كنيم…» جلال طالباني چنين تعهدي را نپذيرفت و بحث در اين زمينه ادامه يافت. در اين حين پيامي از بي‌سيم اتحاديه ميهني دريافت شد مبني بر اينكه "كار پيروز نمي‌شود." در ساعت 13:15 نيز پيامي از برادر دهقان مبني بر امكان‌ناپذير بودن عمليات و منتفي شدن آن به فرمانده قرارگاه فتح رسيد. برادر جعفري نتيجه جلسه با مسئولان اتحاديه و همچنين منتفي شدن عمليات را در ساعت 15:15 در پيامي براي فرمانده قرارگاه رمضان ارسال كرد. شب هنگام نيز در جلسة ديگري در ياغسمر با حضور فرمانده قرارگاه فتح، جلال طالباني و كاك شيردل وضعيت، سرانجام و امكان اجراي عمليات در آينده بررسي شد و تصميم گرفته شد با طرحي قوي‌تر و گسترده‌تر و با فرماندهي جلال طالباني به اجرا درآيد. نتيجه اين جلسه براي برادر ذوالقدر ارسال شد.

گزارش- 738

عراق بار ديگر به مناطق و تأسيسات غيرنظامي و بنادر و خطوط كشتي‌راني در خليج فارس حمله كرد و به آرامش ده روزه در اين منطقه پايان داد. به گزارش فرماندهي نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران: «از ساعت 10:22 تا 22:56 امروز، 24 هواپيماي عراقي در 12 مسير (يك تا شش فروندي) به قلمرو فضايي ايران، حوالي طلائيه، جفير، اميديه، ماهشهر، آغاجاري، بهبهان، گناوه، شادگان، خارك، بندر ديلم، سكوهاي سروش، ابوذر، نوروز، فروزان و بندر امام تجاوز كرده‌اند. سه فروند از هواپيماهاي مذكور از نوع ميگ 25 بوده كه به اكثر مناطق فوق‌الذكر به جز خرمشهر و بوشهر تجاوز و عكس‌برداري هوايي كرده‌اند. رادارهاي دوربُرد اين نيرو هواپيماهاي دشمن را كشف كرده‌اند كه عليه آنها اقدامات تاكتيكي انجام شده است، در نتيجه يكي از هواپيماهاي دشمن از نوع ميراژ با پدافند زمين به هوا سرنگون گرديد.» حملات امروز هواپيماهاي عراق به آغاجاري، دارخوين، بوشهر و جزيره خارك خساراتي به جاي گذاشت. هواپيماهاي دشمن در ساعت 14 تأسيسات آب شيرين دارخوين را هدف قرار دادند و خسارات كلي بر آن وارد. كردند. در جريان اين حمله دو تن شهيد شدند و يك تن مجروح گرديد. در حال حاضر آب آشاميدني دارخوين، شادگان، سربندر و بندر امام خميني كه از اين تأسيسات تهيه مي‌شد، قطع شده است. تأسيسات نفت و گاز "پازنان 1 و 2" در منطقه آغاجاري و بهبهان نيز امروز هدف حمله هوايي ارتش عراق قرار گرفت و چند لولـه انتقال گاز و نفت گچساران منهدم شد. در اين حمله يك تن زخمي و يكي هم دچار موج‌گرفتگي شد. در 20 كيلومتري اميديه هم سردخانه ايستگاه گاز فلور هدف قرار گرفت و آسيب ديد. اين شركت بعدازظهر نيز مجدداً بمباران شد كه بر اثر آن 8 تن از كاركنان آن دچار موج‌گرفتگي شدند. در جريان اين حملات يكي از هواپيماهاي دشمن هدف آتش پدافند قرار گرفت و سرنگون گرديد. خلبان اين هواپيماي ميراژ اف - 1 به نام "رياض فرج محمد" كه از پايگاه نينوا به پرواز در آمده بود، اسير شد.

در حملات هوايي امروز عراق سه ميگ 25 شركت داشتند. اين هواپيماهاي سريع و قدرتمند اغلب در زمينه تدافعي موفق عمل مي‌كردند.

در جريان حملات امروز هواپيماهاي عراقي يك هواپيماي ميراژ اف ـ 1 سرنگون گرديد و خلبان آن اسير شد. هواپيماي ميراژ F.1 EQ.5 در سال 1983 به طور خاص براي نيروي هوايي عراق طراحي و ساخته شد كه در جنگ نفتكش‌ها در سطحي وسيع از آن استفاده شد. اين هواپيما موشك‌هاي اگزوسه را حمل مي‌كرد. به گزارش خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي صبح امروز هم‌زمان با بمباران تأسيسات نفت و گاز در منطقه آغاجاري، پالايشگاه نفت و گاز گچساران نيز هدف حمله هواپيماهاي دشمن قرار گرفت. هواپيماهاي دشمن هم‌زمان با برگزاري مراسم سيزده آبان، بيش از 20 بار به حريم هوايي اهواز تجاوز كردند كه هر بار با آتش پر حجم پدافند هوايي متواري شدند. هواپيماهاي دشمن بعد از ظهر امروز دو بار به حريم هوايي دزفول، آغاجاري و بهبهان تجاوز و اقدام به شكستن ديوار صوتي كردند. در سواحل خليج فارس شهرهاي استان بوشهر و جزيره خارك هدف حملات هواپيماهاي عراق قرار داشت. در حمله هواپيماهاي دشمن به سواحل بوشهر و جزيره خارك كه در دو نوبت انجام شد، نفتكش تفتان و ناو كركس هدف قرار گرفتند و آسيب ديدند. در حمله به جزيره خارك كه در ساعت 13:28 صورت گرفت، چهار هواپيماي دشمن شركت داشتند. دو فروند از اين هواپيماها به اسكله شماره 15 آذرپاد حمله كردند و دو فروند ديگر نفتكش تفتان را كه در حال بارگيري بود، از سمت سينه هدف گرفتند. نفتكش تفتان كه دچار حريق شده بود با تلاش گروه اطفاي حريق، خاموش شد. دشمن امروز دومين هواپيماي خود را در حريم هوايي خارك از دست داد. پدافند هوايي مستقر در جزيره خارك با گشودن آتش روي هواپيماهاي دشمن يكي از آنها را هدف قرار داد و سرنگون كرد. در سواحل بوشهر يك جنگنده عراقي با پرتاب موشك اگزوسه به ناو كركس و كارگاه تعمير و نگهداري، خساراتي بر آنها وارد كرد. در اين حمله كه در ساعت 18:10 و عليه اسكله ناو‌گروه (شهيد ميثمي) انجام گرفت، ناو كركس متعلق به ارتش جمهوري اسلامي ايران از ناحيه پل فرماندهي هدف واقع شد و دچار آتش‌سوزي گرديد كه با همت پرسنل ناو به سرعت مهار شد. علاوه بر اين، در حمله هوايي دشمن، يك شناور طارق و سه قايق بعثت كه در كنار مين‌روب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي ارتش پهلو گرفته بودند، خسارت ديدند و يك تن مجروح شد. در حمله ساعت 22:05 هواپيماهاي دشمن، يك موشك به سمت اسكله ناو گروه منطقه دوم دريايي سپاه در بوشهر شليك شد كه به وسيله پدافند هوايي هدف قرار گرفت و در هوا منفجر گرديد. عراق در اطلاعيه نظامي امروز خود ادعا كرد كه جنگنده‌هاي اين كشور سه كشتي و ترمينال نفتي خارك را هدف حمله قرار داده‌اند. بيمه لويدز لندن تنها حمله به نفتكش تفتان را تأييد كرد. خبرگزاري جمهوري اسلامي نيز در گزارشي از بوشهر نوشت: «جنگنده‌هاي عراق از چهارم آبان به اين منطقه تجاوزي نداشتند و امروز هم‌زمان با سالروز تسخير لانه جاسوسي امريكا، حملات خود را با شدت آغاز كردند.»

گزارش- 739

راه‌پيمايي سراسري 13 آبان به دليل حضور نظامي امريكا در منطقه، با استقبال گسترده مردم و با شعار يكپارچه "مرگ بر امريكا" در سراسر كشور آغاز شد. مردم مسلمان ايران در سالروز تسخير لانه جاسوسي امريكا، روز دانش‌آموز و تبعيد حضرت امام خميني، به خيابان‌ها آمدند و با راه‌پيمايي، انزجار خود را از عملكرد امريكا به نمايش گذاشتند و خواستار بسيج كليه امكانات كشور براي مقابله با امريكا شدند. مردم تهران با دادن شعارهايي چون "مرگ بر امريكا"، "خليج فارس ايران محل دفن ريگان" و … به سوي ميدان آزادي راه‌پيمايي كردند و با اجتماع در آنجا به سخنان حجت‌الاسلام هاشمي‌رفسنجاني گوش دادند. نماينده امام در شوراي عالي دفاع با تشريح سياست خارجي امريكا در قبال انقلاب اسلامي، آن را سياست سردرگمي ناميد و گفت: «سياست ناموفق آقاي ريگان علاوه بر عدم دست‌يابي به امنيت منطقه، كار را به جايي كشانده است كه ملت ما تصميم گرفت كاري كه در سال‌هاي ديگر نمي‌كرد، امسال انجام دهد و امروز در قطعنامه خودش از مسئولين كشور خواست تا امكانات كشور را براي رويارويي با تجاوز امريكا در خليج فارس تجهيز كند كه اين درخواست به حقي است و ما بايد به خواست ملت جواب مثبت بدهيم و جواب مي‌دهيم.» آقاي هاشمي خطاب به انبوه جمعيت راه‌پيمايان گفت: «با توجه به خواست شما ملت مسلمان و انقلابي از فردا هفته آمادگي براي رويارويي با تجاوز امريكا در خليج فارس آغاز خواهد شد. در اين راستا مجلس، دولت، رسانه‌هاي خبري، نيروهاي مسلح، نهادها و همه امكانات ما بايد در اين هفته بسيج شوند براي اينكه امريكا بداند اشتباه بزرگي مرتكب شده و جاي قدرت‌نمايي در كنار اين ملت انقلابي نيست و ملت ما تحمل اين عربده‌ها را نخواهد كرد.» مراسم 13 آبان امسال كه نسبت به سال‌هاي گذشته با شكوه بيش‌تري برگزار شد، با اعلام هفته آمادگي عمومي به وسيله رئيس مجلس شوراي اسلامي، با هدف تأمين نيروي انساني مورد نياز جبهه‌ها و تدارك آن براي اجراي عمليات‌هاي نظامي قوي‌تر، اهميتي مضاعف يافت و بازتاب وسيعي در پي داشت: راديو امريكا به نقل از گزارش خبرنگار خود در دوبي گفت: «امروز ميليون‌ها ايراني در تظاهرات گسترده ضدامريكايي در سرتاسر ايران شركت كردند. تظاهرات به منظور جلب حمايت مردم و ابراز مخالفت دولت تهران با افزايش قدرت نظامي امريكا در خليج فارس برگزار شد. به گزارش خبرگزاري رسمي ايران، در شهرهاي ايران تظاهرات عظيمي برپا شد و صدها پاسدار انقلاب و سرباز و ارتشي در تظاهرات شركت كردند.» راديو امريكا افزود: «علي‌اكبر هاشمي رفسنجاني طي نطقي كه در مراسم تظاهرات تهران كرد، آغاز يك هفته بسيج ملي را براي مقابله با تهاجمات امريكا در خليج فارس اعلام نمود. وي گفت: امريكا بايد بداند خطاي بزرگي مرتكب شده است و ايران تحركات آن كشور را تحمل نخواهد كرد. سياست امريكا را در خليج فارس نمي‌توان موجه دانست و اين سياست به از ميان بردن امنيت منطقه انجاميده است.» راه‌پيمايي سراسري 13 آبان به مناسبت سالروز تسخير لانه جاسوسي امريكا، روز دانش‌آموز و تبعيد امام خميني با توجه به تجاوزات اخير امريكا به حقوق ايران در خليج فارس، اين راه‌پيمايي نسبت به سال‌هاي گذشته با شكوه بيش‌تري برگزار شد. آقاي هاشمي خطاب به شركت‌كنندگان در راه‌پيمايي 13 آبان گفت: بنا به خواست شما ملت انقلابي از فردا هفته آمادگي براي رويارويي با تجاوز امريكا در خليج فارس آغاز خواهد شد.

گزارش- 740

هم‌زمان با راه‌پيمايي مردم مهاباد، بمبي را كه عناصر ضدانقلاب كار گذاشته بودند، منفجر شد و چند تن از مردم اين شهر را به شهادت رساند يا مجروح كرد. انفجار ساعت 10 صبح هنگامي كه اقشار مختلف مردم مهاباد در راه‌پيمايي 13 آبان حضور داشتند روي داد. مواد منفجره در داخل يك كپسول گاز جاسازي شده و در يك وانت قرار گرفته بود كه بر اثر انفجار، راننده و يك زن در جا به شهادت رسيدند و به ده دستگاه خودرو، يك مغازه و پنج منزل خساراتي وارد شد. انفجار در خيابان "سيدنظام" كه از مسير راه‌پيمايي دور بود روي داد.

گزارش- 741

گردهمايي فرمانداران و مسئولان مبارزه با گران‌فروشي امروز با سخنان وزير كشور و تأكيد بر مبارزه با گران‌فروشي در داخل و مبارزه با اقدامات امريكا در خليج فارس و حمايت از رزمندگان در جبهه‌هاي جنگ پايان يافت. وزير كشور، حجت‌الاسلام محتشمي در سخنان خود درباره انتخابات دوره سوم مجلس شوراي اسلامي گفت: «اهميت انتخابات براي ما مسئولان رأي مردم است. لذا بايد سعي كنيم ببينيم مردم چه مي‌خواهند، نه آنكه ببينيم من و شما و دسته و گروه چه مي‌خواهد. ما بايد مجلسي برخاسته از مردم داشته باشيم، مجلس هر چقدر وابستگي بيش‌تري به مردم داشته باشد، قوي‌تر است.» در پايان اين گردهمايي فرمانداران بر حمايت از رزمندگان و خانواده‌هاي آنان، كوشش براي اجراي تعزيرات حكومتي، گسترش امنيت اجتماعي از طريق مبارزه با محتكران و گران‌فروشان، كوشش براي گسترش وحدت بين مردم و برگزاري سالم انتخابات دوره سوم مجلس شوراي اسلامي تأكيد كردند. مدعوين اين گردهمايي امروز همچنين در مراسم راه‌پيمايي روز 13 آبان شركت كردند. در اين گردهمايي رئيس كميسيون نظارت بر قيمت‌ها اعلام كرد علاوه بر 37 قلم كالا كه مشمول طرح قيمت‌گذاري شده‌ است فهرست سوم كالاهاي مشمول طرح به زودي اعلام خواهد شد.

گزارش- 742

كويت براي مقابله با موشك‌هايي كه به سمت سواحل اين كشور پرتاب مي‌شود، دست به اقدامات جديدي زده است. وزير دفاع كويت، شيخ سالم ‌الصباح، گفت: «در پي حملات اخير عليه قلمرو كويت، ارتش اين كشور اقدام به جابه‌جايي نيروها و انتقال سلاح‌هاي خود به مناطق مختلف كرده و سكوهاي ضد موشك موسوم به "رفلكتر" را در مناطق مورد نياز نصب كرده است.» وي گفت: «هنوز وقت آن نرسيده است كه كشورش وارد جنگ شود. كويت در صورتي كه نتواند حملات عليه قلمرو اين كشور را دفع كند از كشورهاي عربي حوزه خليج فارس و يا جهان عرب و دوستان ديگر كمك خواهد گرفت.» راديو بي.بي.سي در گزارشي اقدامات كويت براي مقابله با حملات موشكي را بررسي كرد و گفت: «در كويت شيخ سالم الصباح وزير دفاع اين كشور با ژنرال "جورج كرس" فرمانده نيروهاي مركزي امريكا درباره راه‌هاي مقابله با حملات ايران با موشك‌هاي كرم‌ ابريشم گفت‌وگو كرده و با سفير فرانسه در كويت هم به همين منظور ملاقاتي داشته است. شيخ ‌سالم گفت: دولت كويت علاوه بر امريكا و فرانسه با توليدكنندگان اسلحه در چندين كشور ديگر از جمله بريتانيا و اتحاد شوروي كه احتمالاً داراي سلاح‌هايي براي مقابله با موشك "سيلك‌ورم" يا كرم ‌ابريشم هستند تماس دارد. در حال حاضر كويت براي مقابله با موشك كرم ‌ابريشم در حال پرتاب، امكاناتش بسيار محدود است. كويت يك واحد پرتاب موشك‌هاي هاوك ساخت امريكا دارد كه اگر شانس ياري كند شايد بتواند موشك كرم‌ ابريشم پرتاب شده را هدف قرار بدهد و آن را منهدم كند. كويت تعدادي از اين سلاح‌ها را در جزيره "فيلكه" در فاصله بين كويت و محل موشك‌هاي كرم ابريشم در بخش تصرف شده خاك عراق (شبه جزيره فاو) مستقر كرده است. تحليل‌گران امور دفاعي غربي گفته‌اند بهترين راه مقابله با موشك‌هاي كرم ابريشم اين نيست كه آنها را در حال پرتاب هدف قرار بدهند، بلكه بايد به محلي كه اين موشك‌ها از آنجا پرتاب مي‌شود حمله كرد. اما تازه اگر كويت بتواند دست به چنين حمله‌اي بزند، شايد در حال حاضر اين كار با ملاحظات سياسي برايش قابل قبول نباشد و به همين ترتيب صلاح نمي‌بيند كه به‌طور مستقيم مثلاً از ايالات متحده امريكا يا بحرين درخواست كمك بكند، چون احتمالاً اين امر مستلزم آن خواهد بود كه تعداد زيادي از افراد نظامي خارجي در خاك كويت مستقر شوند. ظاهراً مناسب‌ترين راه حل براي كويت در كوتاه مدت، خريداري دستگاه‌هاي منحرف كننده امواج رادار است كه مي‌توان آنها را بر پايه‌هاي مسطح نصب كرد تا موشك‌هاي كرم ابريشم پرتاب شده را از هدف‌هاي مورد نظر منحرف سازد.»

گزارش- 743

انگلستان سه كشتي جنگي و يك كشتي تداركاتي ديگر به خليج فارس اعزام كرد. اين كشتي‌ها امروز از كانال سوئز عبور كردند تا به ناوگان انگلستان در خليج فارس بپيوندند. ناوهاي اعزامي انگلستان از ناوشكن يورك‌باتل، اكس و سسيلا و كشتي تداركاتي تيداسپرينگ تشكيل شده‌اند.

گزارش- 744

هم‌زمان با فشارهاي امريكا در شوراي امنيت براي تصويب قطعنامه تحريم تسليحاتي ايران، رسانه‌هاي غرب نقش مهمي در آماده كردن افكار عمومي جهان، فشار به طرف‌هاي معامله با ايران و القاء اين كه جمهوري اسلامي با وجود مواضع ضد غربي‌اش در نهايت از كمك‌هاي تسليحاتي غرب بهره‌مند مي‌شود، دارند. اين رسانه‌ها در آستانه برگزاري مراسم 13 آبان تبليغات گسترده‌اي را درباره معاملات شركت فرانسوي لوشر با ايران به راه انداخته‌اند. شيكاكو تريبون نوشت: «اخيراً در فرانسه جنجالي در گرفته است كه در محافل سياسي خبري جهان به ماجراي "لوشر" اشتهار يافته است و به رسوايي مك‌فارلين شبيه مي‌باشد. قضيه از اين قرار است كه پاره‌اي از محافل سياسي - خبري فرانسه ادعا مي‌كنند دولت سوسياليست فرانسه در فاصله سال‌هاي 83 تا 86 تعداد 450 هزار گلولـه توپ در اختيار ايران قرار داده است. اين محافل ادعا مي‌كنند كه اين مسئله در زمان دولت "لورن‌ فابيوس" صورت گرفته و رئيس‌جمهور فرانسه نيز از آن مطلع بوده است.» روزنامه فيگارو نيز در اين‌باره نوشت: «مدير بازرسي نيروهاي مسلح فرانسه با اشاره به اطلاع "ميتران" و "شارل ‌ارنو" از ارسال مهمات به ايران در طول دو سال گذشته، گفت كه مدير شركت "لوشر" به وي گفته كه فروش مهمات جنگي به ايران در تلاش براي حفظ موجوديت شركت فوق صورت گرفته است.» روزنامه لوموند نيز به نقل از گزارش‌هاي كميته محققان دولت فرانسه نوشت: «برخي از افراد نامشخص از طريق يك حساب بانكي در سوئيس جمعاً 100ميليون فرانك (19ميليون دلار) به عنوان حق‌الزحمه براي روبه‌راه كردن معامله مربوط به فروش 500 هزار گلولـه توپ به ارزش 700 ميليون فرانك دريافت كرده بودند.» در همين حال وزارت خارجه سوئد ضمن رد ارسال سلاح به ايران، از چندين كشور خواست تا براي مشخص شدن اين نكته كه چگونه احتمالاً سلاح‌هاي پيشرفته به طور قاچاقي به ايران ارسال شده، انبارهاي موشك‌هاي ساخت سوئد را بازرسي كنند.

گزارش- 745

در پي انتشار خبر سفر رئيس مجلس شوراي اسلامي ايران به اتحاديه جماهير شوروي در هفته آينده، صاحب‌نظران و تحليل‌گران سياسي به تجزيه و تحليل روابط ايران و شوروي پرداختند. يك نشريه دولتي آلمان غربي كه فقط براي اعضاي پارلمان و مراكز دولتي آلمان ارسال مي‌شود، نوشت: «ديدار هاشمي رفسنجاني رئيس مجلس ايران از مسكو در اواخر ماه جاري‏، روند نزديكي تهران و مسكو به يكديگر را بيش از پيش نمايان خواهد كرد. ايران و شوروي براي نزديك شدن به يكديگر انگيزه‌هاي متفاوتي دارند. ايران از طرفي قصد دارد با افزايش همكاري و بهبود روابط با شوروي همگامي احتمالي اين كشور با امريكا در جهت اعمال يك تحريم تسليحاتي بين‌المللي را عليه ايران كاهش دهد و از سوي ديگر شوروي بدان لحاظ به ايران نزديك مي‌شود كه جنگ‌ خليج فارس را به دليل طولاني بودن مرزهاي ايران و شوروي تهديدي عليه امنيت ملي خود تلقي مي‌كند. شوروي همچنين مخالف با بين‌المللي كردن جنگ خليج فارس است، زيرا عواقب چنين پيش‌آمدي ممكن است شوروي را به مداخله نظامي، در صورت اقدام نظامي مستقيم امريكا عليه ايران، در منطقه ترغيب كند.» اين نشريه با اشاره به افزايش همكاري‌هاي اقتصادي بين دو كشور، از جمله سفر اخير وزير نفت ايران به مسكو، خاطرنشان مي‌كند كه در اين سفر طرفين بر انتقال نفت صادراتي ايران از طريق خاك شوروي، احداث خط راه‌آهن بين بندر‌عباس و تركمنستان شوروي و از سرگيري كار روي دو راكتور اتمي در ايران توافق كردند. در گزارش اين نشريه براي تشريح موقعيت رفسنجاني در ايران به اين مطلب اشاره شده كه وي كسي است كه قهرمانان ماجراي ايران‌گيت براي بهبود روابط بين تهران و واشنگتن سعي داشتند با وي ارتباط پيدا كنند. بر اساس گزارش اين نشريه، ايران اميدوار است از طريق بهبود روابط با شوروي به يك شريك تجاري جايگزين براي مقابله با اِعمال تحريم تجاري كامل به‌وسيله غرب دست يابد و در زمينه سياسي نيز از تباني احتمالي دو ابرقدرت عليه ايران، مشابه با آنچه كه در مورد قطعنامه 598 شوراي امنيت صورت گرفت، جلوگيري كند. در گزارش نشريه مزبور در عين حال تأكيد شده است كه شوروي از همان آغاز با ادامه جنگ ايران و عراق مخالف بوده و آن را در جهت منافع امريكا در منطقه قلمداد كرده است و به همين لحاظ بيش‌تر به طرف جناح موافق با پايان جنگ گرايش دارد. اين گزارش حاكي از آن است كه شوروي روي عراق نيز كه اخيراً به طرف غرب گرايش پيدا كرده، حساب مي‌كند و سعي دارد از وجود تسليحات نظامي روسي در ارتش عراق به عنوان يك اهرم به نفع خود استفاده كند.

گزارش- 746

دولت امريكا خواستار حمايت سران عرب از اجراي كامل قطعنامه 598 شوراي امنيت سازمان ملل متحد شد. چارلز ردمن سخنگوي وزارت خارجه امريكا گفت: «واشنگتن انتظار دارد اين اجلاس مفصلاً به اوضاع خليج‌]فارس[ و جنگ ايران و عراق بپردازد. امريكا اميدوار است شركت‌كنندگان نظر خود را درباره اجراي كامل و وسيع قطعنامه 598 سازمان ملل متحد و در صورت لزوم تصويب مجازات‌هايي توسط شوراي امنيت به طور قاطع اعلام نمايند.» اجلاس سران اتحاديه عرب يكشنبه هفته آينده در امان تشكيل خواهد شد. به عقيده ديپلمات‌هاي مقيم منطقه، احتمال قطع روابط كشورهاي عربي با تهران به‌دليل مخالفت ايران با پايان دادن به جنگ، از سوي كشورهاي تندرو از قبيل سوريه كه متحد ايران است و همچنين كشورهايي كه در جنگ موضعي بي‌طرفانه اتخاذ كرده‌اند، مانند الجزاير، عمان و امارات عربي متحده بسيار ضعيف است. خبرگزاري فرانسه در گزارشي پس از ذكر مطالب فوق نوشت: «در محافل ديپلماتيك عقيده بر اين است كه در رابطه با جنگ ايران و عراق از اين اجلاس انتظار اتخاذ هيچ‌گونه تدبير عملي نمي‌رود. به گفته ديپلمات‌ها، كشورهاي حوزه خليج فارس نسبت به مدت تعهد امريكا كه به زودي 40 فروند كشتي در منطقه خواهد داشت، عميقاً بدبين هستند. ديپلمات‌ها مي‌گويند ايران و عراق در آخرين پاسخ‌هاي خود به طرح دبيركل سازمان ملل، مواضعي سخت‌تر اتخاذ كرده‌اند. از سوي ديگر، آقاي رفسنجاني تأكيد كرد كه هر گونه راه‌حلي براي اين جنگ هفت ساله مي‌بايست متعاقب پيروزي قطعي ايران به دست آيد.» يك روزنامه نيمه رسمي مصري از سران كشورهاي عرب خواست با كنار گذاشتن سوريه و ليبي، موضع مشتركي عليه ايران اتخاذ كنند. روزنامه "اژيپسين‌گازت" نوشت: «اين دو كشور قبلاً به اندازه كافي پيوستگي اعراب را در هم شكسته‌اند و چون هيچ دليلي مبني بر تغيير روش آنها وجود ندارد، اجلاس سران عرب بايد در پي همبستگي اكثريت اعضا باشد. تصميمات اجلاس‌هاي سران عرب براي اجرا بايد به طور اجماع اتخاذ شود و نه اكثريت عضو جامعه عرب.» اين روزنامه سخت‌تر شدن موضع ايران در مورد قطعنامه 598 را دليل ديگري براي اتخاذ موضع واحد اعراب عنوان نمود و افزود: «در نتيجه بايد از هرگونه قطعنامه عربي براي اعمال مجازات تحريم عليه ايران بدون در نظر گرفتن قذاقي‌ها و اسدها حمايت كرد.» روزنامه مزبور نتيجه‌گيري مي‌كند: «اين اقدام، اكثر كشورهاي جهان به ويژه اعضاي شوراي امنيت را وادار خواهد ساخت كه مجازات‌هايي را عليه ايران تحميل كنند تا اين كشور براي پايان بخشيدن به جنگ به عقل و منطق باز گردد.»

منابع و مآخذ روزشمار 1366/08/13