1366.09.03

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1366
1366.09.3
نام‌های دیگر سه آذر
تاریخ شمسی 1366.09.03
تاریخ میلادی 24 نوامبر 1987
تاریخ قمری 2 ربیع‌الثانی 1408




گزارش- 81

در پنجمين روز عمليات نصر8، حمله عراق به ارتفاع گرده‌رش متوقف شده است. عامل مؤثر در اين توقف، عمليات روز گذشته اتحاديه ميهني كردستان عراق بود كه به تصرف قسمتي از ارتفاع ويولان انجاميد و نيروهاي دشمن را با درگير كردن در اين ارتفاع، از تمر‏كز در محور گرده‏رش باز داشت.[۱] بنابراين، تلاش دشمن امروز صرف تصرف ارتفاع ويولان شد و مواضع اتحاديه روي اين ارتفاع را چهار بار با هواپيما بمباران كرد. دشمن عقبه محور گرده‏رش را نيز دو بار بمباران كرد. اضافه شدن ويولان به درگيري ذهني فرماندهي ارتش عراق در منطقه، موجب گرديد كه حضور مؤثر هواپيماهاي دشمن در منطقه عملياتي افزايش قابل ملاحظه‌اي يابد.[۲] گفتني است كه نيروهاي عراقي در ساعت 4 صبح در صدد برآمدند تا حمله ديگري را به گرده‌رش انجام دهند اما با اجراي آتش رزمندگان، از ادامه حركت خود منصرف شدند.[۳] پايان نيافتن جاده در دست احداث در منطقه عملياتي نصر8، يكي از دلايل اصلي تثبيت نشدن اين منطقه عملياتي به شمار مي‌رود، زيرا نداشتن جاده، امكان آماده‌سازي عقبه و بُنه تداركاتي را در نزديك خط منتفي ساخته است، لذا دشمن هنوز به پس گرفتن مواضع قبلي اميدوار است.[۴] افزون بر اين، عدم تثبيت خط دفاعي خودي سبب به‌كارگيري يگان‌هاي بيش‌تري در اين خط گرديده است. علاوه بر يگان‌هاي عمل‏‏كننده در شب اول و اضافه‌شدن لشكرهاي 7ولي‌عصر(عج)، 52 قدس و ويژه 155 شهدا،[۵] امروز صبح تيپ‏35 امام حسن(ع) نيز به خط آمد و جايگزين لشكر‏11 اميرالمؤمنين(ع) شد.[۶] پس از چند روز كه عراق به طور رسمي درباره عمليات نصر8 اظهار نظر نكرده بود، امروز تلويحاً براي اولين بار اعتراف كرد كه نبردهايي در كردستان عراق در جبهه‌هاي شمالي در جريان است. خبرگزاري فرانسه در اين باره گزارش داد: «يك سخن‌گوي نظامي عراق تأكيد كرد كه قواي عراق بر مناطق مرزي شمال شرقي كشور قوياً حكم‌فرما و مسلط هستند و قواي ايران پس از هر مرحله بدون دست‌يابي به اهداف خود متحمل تلفات بسيار سنگيني شده‌اند.»[۷]

گزارش- 82

ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران در اطلاعيه‌اي اعلام كرد كه در جريان عمليات نصر9 تعدادي از نيروهاي دشمن كشته يا زخمي شده‌اند، 99 تن از آنها به اسارت رزمندگان نيروي زميني ارتش درآمده‌اند، 5 قبضه كاتيوشا و 4 انبار مهمات آنها نيز منهدم شده است. علاوه بر اين، دو پاتك نيروهاي عراقي در ساعت 6:35 و 7:15 بامداد با آتش رزمندگان سركوب شد، اما نبرد همچنان ادامه دارد.[۸] ستاد مشترك ارتش همچنين اعلام كرد كه در ساعت 9:05 يك فروند هواپيماي مهاجم عراقي در منطقه عملياتي پنجوين به وسيله پدافند نيروي هوايي سرنگون شد.[۹] به گزارش اين ستاد، در ساعت 8:10 مواضع مراكز تجمع نيروهاي عراقي در منطقه عملياتي "زبيدات" را شكاري بمب‌افكن‌هاي نيروي هوايي ارتش به شدت بمباران كردند.[۱۰]

گزارش- 83

در آستانه ورود فرمانده كل سپاه به منطقه شمال غرب، طرح عمليات در محور "آمدين" يك‌بار ديگر در جلسه با جانشين نيروي زميني سپاه (رحيم صفوي)، فرمانده قرارگاه قدس (عزيز جعفري) و معاونت عمليات نيروي زميني سپاه (مصطفي ايزدي) تجزيه و تحليل شد. به منظور كسب اطلاعات دقيق‌تر در اين باره و ارائه گزارش جامع به فرماندهي، ابتدا برادران جعفري و ايزدي منطقه را از نزديك بازديد و شناسايي كردند.[۱۱] اين بازديد، تفاوت ديدگاه اين دو فرمانده را در مورد محورهاي عمليات آتي در اين منطقه به اجماع نظر تبديل كرد و هر دو به اين باور رسيدند كه تضمين تصرف و نگه‌داري ارتفاع آمدين مستلزم حضور روي ارتفاعات "كاروكال" و نيمي از يال "رت" و همچنين ارتفاعات "دوقلو"، "چكمه‌اي" و يال "ميراوه" است. در جلسه بررسي عملياتي، اهميت منطقه براي دشمن به دليل نزديكي آن به تنگه "وراز" و نيز نيروي مورد نياز عمليات، مهم‌ترين مسائل مورد بحث بودند. به نظر حاضران در جلسه، اهميت منطقه موجب تلاش اساسي دشمن براي بازپس‌گيري مواضع خواهد شد و براي اجراي عمليات نيز به 50 گردان نياز مي‌باشد.[۱۲]

گزارش- 84

فرماندهي قرارگاه رمضان (قرارگاه جنگ‌هاي نامنظم سپاه) امروز گزارش داد: «نيروهاي [يك] گردان مستقل [تحت امر آن قرارگاه] با همكاري حزب دمكرات كردستان عراق طي هجومي موفق به انهدام 11 رشته دكل برق فشار قوي و 2 رشته از خطوط مخابراتي در استان "دهوك" گرديدند.» اين گزارش حاكي است كه شهرهاي "عماديه"، "ديرالوك" و "شيلد ديزه" و چندين مركز نظامي در خاموشي كامل فرورفته‌اند.[۱۳] اين قرارگاه همچنين گزارش داد كه به وسيله نيروهاي لشكر ويژه‏6 پاسداران و با همكاري پيشمرگان مبارز كرد شاخة اربيل در محور استان‌هاي كركوك به اربيل نيز تعدادي دكل‌هاي انتقال برق منهدم شده‌اند. اين گزارش نيز حاكي است كه استان اربيل درخاموشي به سر مي‌برد.[۱۴] همچنين نيروهاي حزب‌الله كرد عراق دو پايگاه نيروهاي عراقي را در منطقه شيروان به مدت 45 دقيقه گلوله‏باران نمودند. اين اقدام موجب انهدام سنگرها و كشته و زخمي شدن نيروهاي مستقر در آن گرديد.[۱۵] درگزارش ديگري از قرارگاه رمضان آمده است: «احتمالاً در پي درگيري با لشكر‏64 درجريان عمليات نصر9 در منطقه حاج‌عمران، جنازه‌هاي زيادي از منافقين از حرير به شقلاوه و سپس به اربيل منتقل شده است. بنا به گزارش منابع، 12 اتوبوس پر از جنازه، به طرف "شقلاوه" در حركت بوده است.»[۱۶] خبرگزاري فرانسه در بازتاب عمليات اخير سازمان مجاهدين درمنطقه حاج‌عمران، ادعاي سخن‌گوي اين سازمان را كه گفته است در اين حمله 1000تن از نيروهاي ارتش منظم ايران را كشته يا مجروح كرده‌اند، منتشر كرده است. اين سخن‌گو افزوده است: «اين مهم‌ترين حمله ارتش آزادي‌بخش ملي ايران از ابتداي سال جاري تا كنون در خاك ايران بوده است كه در يك جبهه 10كيلومتري 36ساعت درگير جنگ بوده است.» به گفته منابع نزديك به مجاهدين(منافقين)، اين عمليات به آنها اجازه مي‌دهد تا براي ورود و خروج هواداران‌شان از ايران استفاده كنند.[۱۷]

گزارش- 85

امروز به طور رسمي آماده‌سازي زمينه اجراي عمليات در منطقه فاو و اسكله‌هاي العميه و البكر به نيروهاي زميني، دريايي و هوايي سپاه ابلاغ گرديد. فرمانده كل سپاه برادر محسن رضايي در يك دستور عملياتي به نيروهاي سه‌گانه سپاه خواستار آماده‌سازي اين مناطق براي عمليات شد. در اين دستور آمده است: «بدين‌وسيله ابلاغ مي‌گردد كه از امروز كليه اقدامات طرح‏ريزي، شناسايي، آموزش و آماده‌سازي منطقه عملياتي را آغاز نماييد. نيروي زميني:1ـ توسط قرارگاه كربلا با سازمان رزم يگان‌هاي تابعه در منطقه عملياتي فاو عمليات خود را اجرا نماييد.2ـ در منطقه عملياتي كربلاي5 شناسايي‌هاي لازم، طرح‏ريزي و آماده‌سازي‌هاي منطقه را ادامه دهيد و يك هفته قبل از اجراي عمليات در منطقه فاو، آن منطقه به عنوان عمليات فريب به شدت فعال شود. نيروي در‏‏يايي: 1ـ توسط قرارگاه نوح با سازمان رزم يگان‏‏هاي تابعه در منطقه شمال خليج فارس (اسكله‌هاي البكر و الاميه[العميه]) عمليات خود را اجرا نماييد. 2ـ لشكر33 المهدي را بعد از تصرف و تأمين اسكله الاميه[العميه] روز بعد در كنترل عملياتي نيروي زميني قرار دهيد. 3ـ لشكر19 فجر را يك هفته بعد از شروع عمليات در كنترل عملياتي نيروي زميني قرار دهيد. نيروي هوايي: طرح‏ريزي عملياتي را در پشتيباني از دو عمليات فوق به‌عمل آورده و شناسايي‌هاي لازم را از منطقه عملياتي انجام دهيد و آماده باشيد بنا به دستور، سايت‌هاي موشكي زمين به هواي خود را در منطقه مستقركنيد. تذكرات مهم: الف‏ـ رعايت حفاظت كليه حركات و اقدامات ماهواره‌ها و هواپيماهاي جاسوسي و تجسسي. ب‏ـ رعايت حفاظت كليه حركات و اقدامات از ديدگاه‌هاي دشمن و دكل‌هاي ديده‏باني. ج‏ـ رعايت حفاظت كليه حركات و اقدامات عوامل نفوذي.آماده باشيد در تاريخ 12/9/1366 آخرين بررسي‌هاي مانور و پيشرفت كار را در حضور اين فرماندهي، جمع‌بندي و ارائه نماييد.»[۱۸]

گزارش- 86

به نوشته منابع خبري اروپايي و امريكايي، حملات اخير ايران در جبهة شمال غرب به منظور تجزيه ارتش عراق و جلوگيري از تمركز آن در جبهة جنوب است. خبرگزاري آسوشيتدپرس به نقل از تحليل‌گران نوشته است: «ايراني‌ها حدود 20 لشكر معادل 250هزار تن از نيروهاي خود را در جبهه‌هاي جنوبي جنگ در اطراف اهواز و خرمشهر مستقركرده و به عقيده تحليل‌گران نظامي و مقامات عراقي، آنها خود را براي انجام يك تهاجم تازه جهت درهم شكستن بن‌بست در جنگ 7 ساله در خليج فارس آماده مي‌كنند. تشديد درگيري در جبهه‌هاي زميني جنگ در طول هفته‌هاي اخير سبب قوت گرفتن اين زمزمه‌ها شده است كه ايراني‌ها در صدد انجام يك سلسله عمليات انحرافي جهت متفرق كردن نيروهاي عراقي در طول جبهه‌ها قبل از انجام يك تهاجم عمده در جبهه جنوبي جنگ مي‌باشند.»[۱۹] "ايل تمپو "روزنامه هوادار دولت ايتاليا نيز در گزارشي در‏بارة عمليات جاري رزمندگان اسلام در شمال عراق نوشته است كه اين عمليات جهت محك زدن توان عراقي‌ها و برهم زدن تراكم آنها در جبهه جنوبي است. اين روزنامه سپس افزوده است: «جاي ترديد نيست كه عمليات واقعي تهران عليه بصره انجام خواهدشد. در اطراف اين شهر ‏ـ كه به سمبل مقاومت عراق بدل شده است ـ ماهواره‌هاي جاسوسي غرب حضور حداقل 200‏هزار نيروي نظامي را ثبت كرده‌اند.»[۲۰] عراقي‌ها كه با نگراني منتظر حمله آينده ايران هستند و در آماده‏باش كامل به سر مي‏برند، درباره حمله آينده همچون گذشته زبان تهديد را به‌كارگرفته‌اند."لطيف نصيف جاسم" وزير فرهنگ و اطلاعات عراق، تأكيد كرد: «عراق هرگونه حمله ايران به خاك خود را باقاطعيت به عقب خواهد راند.» به گفته وي، در پي فراخوان بسيج داوطلبان ايراني براي حضور در جبهه‌ها، دولت عراق به تداركات نظامي بي‏سابقه‌اي براي مقابله با حمله احتمالي ايران پرداخته است.[۲۱] روزنامه "فايننشال تايمز" چاپ انگليس نيز نوشته است: «مسئله‌اي كه غرب را نگران مي‌كند اين است كه عراق تا چه زماني قادر است در جبهه جنگ با ايران مقاومت كند؛ جنگي كه تهران مي‌تواند تا سال‌ها ادامه دهد.»[۲۲]

گزارش- 87

نيروي دريايي سپاه درباره فعاليت ناوهاي امريكايي در خليج فارس گزارش داد: «در مورخ 3/9/66 ساعت 16:45 تعداد 9 فروند نفت‌كش كه توسط دو فروند ناو امريكايي اسكورت مي‌شدند از خليج فارس خارج گرديدند. يك فروند از ناوهاي امريكايي سه فروند لنج ايراني ـ كه حامل كالاهاي صادراتي بودند ـ را پس از بازرسي، توقيف كردند و پس از خروج نفت‌كش‌ها از تنگه هرمز لنج‌ها را آزاد كردند و سپس يك فروند قايق خودي كه مشغول شناسايي نفت‌كش‌ها بود مورد تعقيب يك فروند ناو امريكايي قرار گرفت كه تا سه مايلي جزيره لارك اين شناور توسط ناو امريكايي تعقيب شد و سپس ناو به طرف نفت‌كش‌ها تغيير مسير داد.»[۲۳] در خليج فارس همچنين كشتي يوناني "جي ميليتا" كه از 1/9/1366 به‏وسيله نيروي دريايي ايران توقيف شده‌بود، آزاد شد.[۲۴] شيخ "سالم الصباح" وزير دفاع كويت، در مصاحبه با روزنامه "الاتحاد" چاپ ابوظبي، گفته است كه كويت تدابيري اتخاذ كرده كه مي‌تواند موشك‌هاي "كرم ابريشم" (Silk worm) را خنثي كند. وي اوايل ماه نوامبر اعلام كرده بود كه كويت در صدد است تا براي محافظت خود در مقابل شليك اين گونه موشك‌ها، يك سيستم دفاعي مستقر كند و به همين منظور با امريكا، شوروي، فرانسه و انگليس نيز تماس‏هايي برقرار كرده است.[۲۵]

گزارش- 88

انعكاس حمايت‌هاي مالي از جبهه‌هاي نبرد (جهاد مالي) در جرايد كشور قابل توجه است. به گزارش روزنامه اطلاعات، دانشگاهيان دانشگاه مشهد هزينه 3 ماهه 100 رزمنده را تقبل كردند. اتحاديه‌هاي موزائيك‌سازي و سنگبران قم نيز هزينه 300 رزمنده را پذيرفته‌اند. همچنين دو تن از بانوان سمنان مهريه‌هاي خود را به حساب جهاد مالي اهداء كردند. يك رزمنده مجروح در "ني‏ريز"هزينه سه ماهه يك رزمنده را تقبل كرد. همچنين يكي از اهالي نيكوكار رفسنجان هزينه 250 رزمنده را به حساب جهاد مالي واريز كرد. فرهنگيان و دانش آموزان استان يزد نيز هزينه 500 رزمنده وصنوف فرش فروش، بزاز، زرگر و تره‌بار فروش يزد هزينه 480 رزمنده را بر عهده گرفتند. در كاشان نيز اصناف و بازاريان در پايان يك راه‏پيمايي اعلام كردند كه هزينه يك‌هزار رزمنده را تقبل مي‌كنند.[۲۶] ستاد منطقه 2 سيدالشهدا سپاه پاسداران طي تلكسي به ستاد مركزي سپاه پاسداران نيز اعلام كرد: «حجت‏الاسلام و المسلمين خامنه‌اي وارد كاشان شدند. رئيس‌جمهور [پس از] پوشيدن لباس رزم به فرمانداري رفتند [و طي] جلسه‌اي به مسئولين فرمانداري [گفتند]: «جنگ در رأس امور است و بايد مردم را براي حضور در جبهه‌ها دلگرم كنيم‌.» بنابراين گزارش، كمك‌هاي نقدي و جنسي مردم كاشان طي مراحلي به شرح ذيل به ايشان تقديم شد: 1ـ هيئت مديره شركت بافندگي و ريسندگي كاشان چكي به مبلغ 150 ميليون ريال به منظور 75 رزمنده. 2ـ [كمك مردم] توسط امام‌جمعه كاشان چكي به مبلغ 000/300/1 ريال. 3ـ خواهران عضو زينبيه آران و روحانيان منطقه چكي به مبلغ 000/000/4 ريال. 4ـ طلاب گيلاني مقيم كاشان چكي به مبلغ 000/100 ريال. 5ـ اعضاي شركت تعاوني خواربار فروشان چكي به مبلغ 000/000/1 ريال. 6ـ مسلمانان دوبي چكي به مبلغ 000/300 ريال. 7ـ پزشكان كاشان توسط آيت‌الله يثربي چكي به مبلغ 000/800/5 ر‏يال. 8ـ يكي از صندوق‌هاي اندوخته كاشان چكي به مبلغ 000/000/13 ريال. 9ـ مكتب كوثر كاشان چكي به مبلغ 500/252 ريال كه شهريه يك ماه طلاب اين مكتب بود. 10ـ مقداري طلا و زيورآلات.[۲۷] يك مسلمان كويتي نيز هزينه سه ماهه يك‌صد رزمنده را به عهده گرفت. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، اين مسلمان كويتي مبلغ بيست‏ميليون ريال و نيز نامه‌اي براي آيت‏الله مشكيني رئيس مجلس خبرگان و امام جمعه قم، فرستاده است. اين مسلمان در بخشي از نامه خود از اين‌كه نمي‌تواند در كنار رزمندگان اسلام عليه متجاوزان بعثي بجنگد، اظهار شرمندگي كرده است.[۲۸]

گزارش- 89

اجتماع 29 لشكر احتياط قدس متشكل از 276 گردان رزمي شامل بسيجيان دانش‌آموز، كارگر و اداري در كاشان، مانور سپاهيان حضرت محمد(ص) را اجرا كردند. در اين اجتماع، آيت‌الله سيدعلي خامنه‌اي در حالي كه لباس نظامي بر تن داشت به تشريح وضعيت ارتش عراق پرداخت: «در حال حاضر رژيم عراق به هيچ وجه قادر به تعرض نيست و تنها كوشش مي‌كند كه مواضع خود را حفظ كند و اين در حالي است كه هزاران نفر از نيروهاي مسلح عراق فرار كرده‌اند و يا از ميدان به‌در رفته‌اند.» ايشان با بيان اين مطلب كه نبايد به عراق مجال داد، تأكيد كرد: «پيروزي ما قطعي است، اما شرايط پيروزي و ظرف زماني آن بسيار مهم است. اينها همه به تلاش مردم و همت ما بستگي دارد. اگر اين آمادگي عظيم را حفظ كنيم، پيروزي زمان زيادي طول نخواهد كشيد. حضور مردم در همه صحنه‌ها تضمين كننده سرعت پيروزي است.[۲۹] رئيس‌جمهوري همچنين در جلسه‌اي با حضور مسئولان شهر كاشان گفت: «شك نيست كه امروز جنگ در صدر همه مسائل ما است. شوراي عالي پشتيباني جنگ بر آن است كه همه امكانات دولتي و مردمي را با حداكثر ظرفيت در اختيار جنگ قرار دهد.»[۳۰] در گيلان نيز، مانور سپاهيان حضرت محمد‏(ص) با حضور آيت‌الله موسوي اردبيلي، رئيس ديوان‌عالي كشور، برگزار گرديد. در اين مانور كه 378 گردان از نيروهاي بسيجي شركت داشتند، آيت‌الله اردبيلي گفت: «حال كه دشمن تمام نيروهاي خود را بسيج كرده است تا از همه طرف به ما حمله كند، ماهم بايد متناسب با آن مقابله كنيم و از همه مردم آگاه و غيور و انقلابي‌مان مي‌خواهيم با يك خيزش عظيم وامكانات گسترده، عمليات را تداوم بخشند. دنيا منتظر است كه ببيند شما چه‏كار خواهيد كرد و اين كار را از كجا شروع مي‌كنيد.»[۳۱] امروز همچنين مانور سپاهيان محمد(ص) در خرم‏آباد انجام شد. در اين مانور نيروهاي بسيجي استقبال چشم‌گيري از خود نشان دادند. در حالي كه قرار بود مانور با حضور 60 لشكر در سطح استان انجام گردد، اما با حضور گسترده نيروهاي مردمي، اين مانور با حضور يك‌صد و پنجاه هزار تن و در قالب 93 لشكر انجام شد. در جريان مانور شهرستان خرم‏آباد ـ كه با حضور نماينده امام و امام‌جمعه اين شهر، استاندار و ديگر مسئولان استان انجام شد ـ آقاي "رفيق‌دوست" وزير سپاه، سخن‌راني كرد.[۳۲] رفيق‌دوست در پايان مراسم در گفت‌وگويي با خبرگزاري جمهوري اسلامي در خرم‏آباد گفت: «تمامي اقدامات لجستيكي به طور گسترده جهت اعزام‌هاي عظيم نيرو شامل تجهيزات انفرادي، اسلحه و مهمات، وسايل حمل و نقل و مواد غذايي به‌اندازه كافي فراهم شده است و آمادگي داريم هر تعداد رزمنده را تجهيز كنيم و هيچ مشكلي نداريم.»[۳۳] در پي ابلاغ طرح اعزام 6 ماهه دانشجويان به جبهه‌هاي جنگ و لحاظ كردن اين مدت به جاي خدمت سربازي آنان، معاون امور جنگ وزارت فرهنگ و آموزش عالي درباره دختران دانشجو نيز گفت: «كليه دانشجويان دختر دوره آموزش نظامي مي‌بينند و اين دوره جزو واحدهاي درسي آنها محسوب مي‌شود. همچنين از خدمات و تخصص‌هاي دانشجويان دختر در پشت جبهه استفاده خواهد شد.» مهندس دانش افزود: «دانشجويان دختر از طرح اعزام 6 ماهه دانشجويان به جبهه‌ها مستثني هستند ولي به خواست آنها وزارت فرهنگ و آموزش عالي مشغول برنامه‌ريزي است تا با توجه به نوع تخصص دانشجويان دختر، در زمينه‌هاي هنري، فني، ترجمه متون، ماكت‌سازي و ديگر امور پشت جبهه از خدمات اين گروه از دانشجويان استفاده شود.»[۳۴]

گزارش- 90

بسيج نيروها در ايران براي اعزام به جبهه‌هاي جنگ، در رسانه‌هاي غربي به اشكال مختلف مورد توجه قرار گرفته است. خبرگزاري فرانسه در اين باره نوشته است: «مقامات ايراني ده روز قبل با برخورداري از موافقت آيت‌الله روح‌الله خميني به يك بسيج بي‌سابقه دست زده و از مردم ايران خواستند تا به مساعي جنگي كمك مالي كنند. هدف اعلام شده اين اقدام، انجام يك رشته عمليات نظامي عليه عراق و به‌دست آوردن منابع انساني و مادي براي اعمال يك فشار مداوم به بغداد است.»[۳۵] همچنين، با وجود آن كه برخي رسانه‌هاي غربي سعي مي‌كنند گزارش‌هاي خود را در‏باره ايران هر چه واقعي‏تر جلوه داده و آن را "مستند" نام گذارند اما گاه گزارش‌هايشان به گونه‌اي است كه در اخبار خصمانة رسانه‌هاي عراقي مشاهده نشده و تماماً عاري از واقعيت است؛ گزارشي كه در زير مي‌آيد از اين نوع است كه راديو امريكا با عنوان "استفاده از كودكان در جنگ" به نقل از "مركز مطالعه درباره جنگ و كودكان" (وابسته به بنياد وارواچ) گفت كه اين مركز گزارشي مستند به قلم مدير خود "ريچرت پاركر" با عنوان "كودك شهيد ايران" منتشر كرده كه در آن آمده است: «ميان كشته‌شدگان در حملات تهاجمي ايران، بسياري كودكان دبستاني ايران‌اند كه غالباً بدون آن‌كه بدانند كه روياروي سرباز عراقي قرارخواهند گرفت، فقط با يك چوب‌دستي براي يافتن و خنثي كردن مين‌ها روانه خط مقدم جبهه شده‌اند.» راديو امريكا افزود: «روزنامه نيويورك تايمز از قول يك روزنامه‌نگار اروپاي شرقي ـ كه نمي‌توانست آنچه را به چشم مي‌بيند باور كند ـ نوشت: هزاران كودك كه در گروه‌هاي 20 نفره با طناب به يك‌ديگر بسته شده‌اند[!] تا ازگريز آنان كه مي‌ترسند، جلوگيري شود، خودرا به سيم‌هاي خاردار پرت مي‌كنند و يا در ميان آتش گلوله اسلحه خودكار از زمين‌هاي مين‏‏گذاري عراقي‌ها گذشته و راه را براي تانك‌هاي ايراني صاف مي‌كنند. "كودك سربازان" امام خميني ـ كه برخي سه سال است بستگان‌شان را نديده‌اند ـ به‌عنوان اسيران جنگي در زندان‌هاي عراق در بندند. به گفته يك سرگرد عراقي كوچك‌ترين ايراني كه در جنوب خانقين دست‌گير شد، هشت سال داشت و براي مادرش گريه مي‌كرد.» به گفته راديو امريكا، نيويورك تايمز سپس افزوده است: «تخمين زده شده است كه براي هر كودك ايراني كه اسير مي‌شود 99 كودك ديگر ايراني[!] در صحنه نبرد ايران و عراق جان مي‌سپارند. دولت جمهوري اسلامي ايران به طور كلي علاقه كمي نسبت به سرنوشت و يا بازگشت اين كودكان نشان داده است. در سال 1983 كميته فرعي حقوق بشر سازمان ملل متحد از ايران به‌عنوان كشوري نام برد كه كودكان را سربازگيري كرده و از آنان در حملات انساني استفاده مي‌كند. در همان سال اتحاديه بين‏الملل حقوق بشر تخمين زد كه بيش از 50 هزار كودك بين سنين 12 تا 15 در جنگ ايران و عراق جان باخته‌اند. و در اوايل سال جاري شبكه خبري تلويزيون سي.بي.اس. گزارش داد كه از ميان 55 هزار نيروهاي ايراني كه طي حمله تهاجمي ايران در حوالي بصره كشته شدند، بسياري پسران جوان 14 و 15 ساله بوده‌اند.»[۳۶]

گزارش- 91

بخش انگليسي راديو ژاپن گزارش داد: «"علي‏اكبر ولايتي" وزير امور‏خارجه ايران، براي مذاكره درباره جنگ ايران و عراق و ساير مسايل مورد نظر وارد توكيو شد. به گفته منابع آگاه، دولت ژاپن در مذاكره با آقاي ولايتي از ايران خواهد خواست قطع‌نامه شوراي امنيت را در جهت پايان فوري جنگ خليج فارس بپذيرد. اين منابع اظهار مي‌دارند ژاپن متعهد به طرح اين درخواست است، زيرا در حال حاضر رياست شوراي امنيت به‌عهده اين كشور مي‌باشد. ژاپن همچنين از ايران خواهد خواست آزادي كشتي‌راني در خليج فارس را تضمين كند. از سال 1985 تا كنون اين نخستين سفر وزير امور‏خارجه ايران به ژاپن است.»[۳۷] وزيران خارجه دوازده كشور عضو جامعه اقتصادي اروپا نيز ضمن تأكيد بر لزوم پايان يافتن جنگ عراق با ايران، مجدداً قطع‌نامه598 شوراي امنيت را مورد حمايت قراردادند. به گزارش آسوشيتدپرس از بروكسل، وزيران خارجه جامعه اروپا با انتشار بيانيه‌اي اعلام كردند كشورهاي عضو اين جامعه از ادامة جنگ ايران و عراق و افزايش تشنج ناشي از آن در منطقه خليج فارس عميقاً نگران هستند. اين وزيران همچنين بر حمايت خود از قطع‌نامه598 شوراي امنيت كه خواستار برقراري آتش‏بس در جنگ خليج فارس و بازگشت نيروهاي دو كشور به مرزهاي خود و نيز تحقيق در مورد آغازگر جنگ، است تأكيدكردند.[۳۸]

گزارش- 92

خبرگزاري رويتر در تحليلي، بازگشت مصر به صحنه سياسي خليج فارس را مورد بررسي قرار داده است: «توان نظامي مصر به عنوان قدرت‌مندترين كشور عرب، با برخوردار بودن از تقريباً500‏هزار پرسنل نظامي، عامل اصلي در تصميم كشورهاي عربي جهت برقراري روابط مجدد با قاهره محسوب مي‌شود. مصر در سال 1979 به‌دليل انعقاد موافقت‌نامه صلح با اسرائيل، از جهان عرب طرد شد ليكن اجلاس اخير سران عرب در "امان"، چراغ سبز جهت برقراري مجدد رابطه با قاهره محسوب مي‌شود. "مبارك" متعهد شد كه از هر يك از كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس (بحرين، كويت، عمان، قطر، عربستان و امارات عربي متحده)در صورت كشانده شدن آنها به جنگ، دفاع نمايد. ليكن ديپلمات‌هاي غربي معتقدند، ممكن است "مبارك"كمك‌هاي نظامي در اختيار كشورهاي عرب حوزه خليج فارس قرار دهد ليكن مايل به اعزام نيرو به جنگي كه تا كنون از مصر به ‌دور بوده است، نيست. مصر با 445 هزار پرسنل نظامي، يك نيروي هوايي مجهز به 500 فروند هواپيما و هلي‌كوپترهاي رزمي وصنايع تسليحاتي رو به رشد، بزرگ‌ترين ارتش آموزش ديده را درجهان عرب دارد. ديپلمات‌ها معتقدند كه كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس با داشتن حمايت مصر از اردوگاه اعراب مجدداً قوت قلب گرفته‌اند.» به گزارش رويتر، روزنامه "الشرق الاوسط" چاپ عربستان، ضمن انعكاس نظريات رياض پيرامون از سرگيري روابط با مصر، نوشت:‏«حضور مصر به‌دليل قدرت، اهميت و توانايي‌هاي اين كشور، يك توانايي و قدرت‌مندي براي كشورهاي عربي محسوب مي‌شود.»‏‏ [۳۹] درباره كنفرانس امان در اردن و نقش آن در وحدت ميان كشورهاي عرب، وزير تبليغات عمان نيز گفت: «اين كنفرانس باعث شد اعراب به يك زبان سخن بگويند و ما تنها از چنين چيزي محروم بوديم. … يكي از نتايج اين كنفرانس، تأييد موضع عراق و دادن تحرك به تلاش‌هاي بين‌المللي، در مقدمه آنها ] اجراي[ قطعنامه‏شماره 598 شوراي امنيت، براي پايان دادن به جنگ بود.»[۴۰] همچنين وزير امور‏خارجه اردن اعلام كرد كه يكي از قطع‌نامه‌هاي اجلاس امان، در مورد تجديد نظر كشورهاي حاضر در اين اجلاس در روابط اقتصادي و بازرگاني خود با كشورهايي است كه به ايران اسلحه تحويل مي‌دهند.[۴۱]

گزارش- 93

در حالي كه بسياري از كشورهاي عضو اوپك از سهميه معين شده خود، تخطي مي‌كنند و علاوه بر توليد نفت بيش‌تر آن را به بهاي ارزان‌تر از قيمت تعيين‏شده مي‌فروشند، اكثررسانه‌هاي خبري، جمهوري اسلامي را عامل تزلزل بازار نفت عنوان مي‌كنند. روزنامه ژاپني "ديلي يوميوري‏" نوشت: «به دنبال اقدامات فرانسه و امريكا در مورد عدم خريد نفت از ايران، اين كشور به سختي مي‌كوشد ناوگان نفت‌كش‌هاي خود را عازم بازارهاي نفتي اروپا و آسيا نمايد و در چند روز گذشته 7 نفت‌كش به ظرفيت 13 ميليون بشكه عازم"روتردام" شدند و دو ميليون بشكه نفت نيز در سواحل آماده بارگيري مي‌باشد. ايران به خريداران احتمالي نفت خود تخفيف‌هاي عمده مي‌دهد و در بعضي موارد هزينه‌هاي حمل و بيمه كرايه را تحمل مي‌نمايد. اين اقدام ايران باعث گرديده كه وضعيت بازار نفت تضعيف گردد.»[۴۲] "جان هرينگتون" وزير انرژي امريكا نيز گفت: «سازمان اوپك براي حفظ موافقت‌نامه ثبات بهاي نفت در سطح 18 دلار براي هر بشكه، در اجلاس ماه آينده دچارمشكل خواهدشد. 13 وزير نفت اوپك طي ماه دسامبر(آذرماه) سال جاري براي تعيين بهاي نفت در سال 1988، تشكيل جلسه مي‌دهند. گرچه ايران با اعطاي 3 دلار تخفيف در بهاي رسمي نفت خود جهت افزايش درآمد ارزي اين كشور براي تأمين هزينه‌هاي جنگ با عراق, توافق بهاي ثابت اوپك رانقض كرده است، با اين همه بهاي نفت در ماه‌هاي اخير حدود 18 دلار در هر بشكه در نوسان بوده است.» به گفته وي، دولت ريگان به تلاش‌هاي خود ادامه مي‌دهد تا ژاپن و ديگر خريداران نفت ايران نيز به جمع كشورهاي تحريم كنندة نفت ايران بپيوندند. هرينگتون سپس افزود كه مقام‌هاي رسمي كشورهاي خاورميانه كه ماه گذشته با آنها ديدار كرده، اظهار آمادگي كرده‌اند درصورتي كه ژاپن تحريم خريد نفت از ايران را اعمال نمايد، آنها نفت خود را جهت عرضه به ژاپن افزايش مي‌دهند.[۴۳] اما منابع صنعتي بدون توجه به تحريم مورد نظر امريكا، در توكيو گفتند شركت‌هاي ژاپني كه خواستار يك تخفيف حداقل برابر با تخفيفي كه به كشورهاي اروپايي داده شده، مي‌باشند، آن‌ها قيمتي حدوداً برابر 16 دلار و 50 سنت را براي هر بشكه مد نظر دارند كه يك دلار كم‌تر از قيمت پايه براي تحويل در ماه دسامبر(آذرماه) است.[۴۴] خبرگزاري فرانسه نيز در تحليلي درباره ميزان فروش نفت ايران و‏ بازارهاي جهاني نفت نوشته است: «ايران كه ناچاراست بخش عظيمي از منابع نفتي خود را براي بودجه جنگ مورد استفاده قرار دهد، از سوي بسياري از معامله‌گران شديداً مظنون به ارزان فروشي براي بي اثر ساختن تحريم نفت خود توسط امريكا مي‌باشد. برخي از كارشناسان حتي از اواخر سپتامبر (مهرماه) اظهار مي‌دارند كه ايران دست كم 11 نفت‌كش براي حمل 26 ميليون بشكه نفت خام به سوي اروپا، اجاره كرده است.» اين خبرگزاري سپس به نقل از يك مجله افزوده است: «ايران با تخفيف‌هايي براي بازار خريداران ژاپني موافقت كرده است و خريداران ژاپني نيز متعهد شده‌اند كه تمامي نفتي كه قراردادهاي‌شان را امضا كرده‌اند، دريافت دارند. كارشناساني كه اتهام ارزان‌فروشي مي‌زنند توضيح مي‌دهند كه بسياري از بازارهاي مهم بر روي ايران بسته شده‌اند: اولاً فرانسه از اوايل اوت (دهم شهريور) پس از قطع روابط ديپلماتيك ميان پاريس و تهران، در مورد نفت خام و فرآورده‌هاي نفتي ايران تحريم كامل بر‏قرار كرد. ايران در آن هنگام اولين تأمين‏كننده نفت فرانسه بود. سپس امريكا پس از حمله عليه يك كشتي امريكايي، تصميم گرفت واردات ايران را از 24 اكتبر گذشته تحريم كند. به گفته كارشناسان، بدين ترتيب تهران فروش 260‏هزار بشكه در روز را از دست داد و [همچنين] 5 تا 8 ميليون بشكه نفت در ماه را كه در اوايل تابستان به فرانسه مي‌داد، منتفي شد. مضافاً اگرچه ژاپن كه يكي از مشتريان اصلي ايران است از اجراي تحريم نفت خام ايران كه واشنگتن از اين كشور خواسته، سرباز زده، اما متعهد شده كه واردات خود را افزايش ندهد. بازرگانان به اين دليل براي خريد نفت خام ايران عجله ندارند، مضافاً اين كه بازار در حال حاضر لبريز از نفت است. يك تحليل‌گر تأكيد مي‌كند متهم ساختن ايران مربوط به يك استراتژي منحرف‌شدن است زيرا اغلب كشورهاي اوپك از سهميه‌هايي كه براي آنها تعيين شده، تجاوز مي‌كنند.»[۴۵]

گزارش- 94

در مورد اقتصاد جنگ و توانايي خريد دولت جمهوري اسلامي، خبرگزاري جمهوري اسلامي در خصوص ميزان گندم مازاد بر مصرف خريداري شده از كشاورزان استان ايلام، نوشت: «از ابتداي فصل خريد تا كنون 11 هزار و 839 تن گندم از كشاورزان خريداري شده كه نسبت به رقم مشابه سال گذشته حدود 75 درصد كاهش نشان مي‌دهد. ميزان گندم خريداري شده امسال 30 هزار و 500 تن كمتر از سال گذشته است.»[۴۶]




منابع و مآخذ روزشمار 1366/09/03

  1. سند شماره 1536 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نجف اشرف در عمليات نصر8 (يدالله ايزدي)، 1/9/1366 تا 6/9/1366، ص 43.
  2. همان، ص‏47.
  3. همان، صص38و39.
  4. همان، ص‏48.
  5. همان، ص‏47.
  6. همان، ص39.
  7. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزار‏ش‏هاي ويژه"، شماره 250 (4/9/1366)، ص3، منامه - خبرگزاري فرانسه، 3/9/1366.
  8. روزنامه اطلاعات، 4/9/1366، ص 18.
  9. روزنامه رسالت، 4/9/1366، ص 2، خبر‏گزاري جمهوري اسلامي.
  10. همان
  11. سند شماره 1532 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه خاتم در عمليات نصر 8 (حسين اردستاني)، 26/8/1366 تا 11/9/1366، ص99.
  12. همان، صص100و101.
  13. سند شماره 76064 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: تلفنگرام، از فرمانده سپاه پانزدهم رمضان، به فرمانده نيروي زميني سپاه - معاونت اطلاعات، 7/9/1366 (تك برگ).
  14. سند شماره 97987 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: روابط عمومي فرماندهي قرارگاه رمضان، 4/9/1366.
  15. سند شماره 76124 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: تلفنگرام از فرمانده سپاه پانزدهم رمضان، به فرمانده نيروي زميني سپاه، 10/9/1366(تك برگ).
  16. سند شماره 76112 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده سپاه پانزدهم رمضان، به فرمانده نيروي زميني سپاه، 10/9/1366 (تك برگ).
  17. مأخذ7، ص6، پاريس - به نقل از خبرگزاري فرانسه، 3/9/1366.
  18. سند شماره 29673 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده كل سپاه، به فرمانده نيروي زميني و دريايي و هوايي، 3/9/1366 (تك برگ).
  19. مأخذ7، ص4، نيكوزيا - آسوشيتدپرس، 3/9/1366.
  20. مأخذ7، ص 27، رم - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 3/9/1366.
  21. مأخذ7، ص5، بغداد - خبرگزاري فرانسه - 3/9/1366
  22. اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي وزارت ارشاد اسلامي، نشريه "گزيده رويدادهاي جهان" شماره 56، (30/9/1366 تا 6/10/1366)، ص3، روزنامه فايننشال‌تايمز.
  23. سند شماره 97981 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر فرمانده نيروي دريايي، به مركز فرماندهي كل سپاه، 4/9/1366 (تك برگ).
  24. مأخذ8، ص18، بوشهر - خبرگزاري جمهوري اسلامي.
  25. مأخذ7، صص27و28، ابوظبي - خبرگزاري فرانسه، 3/9/1366.
  26. روزنامه اطلاعات، 3/9/1366، ص1.
  27. همان، ص1.
  28. روزنامه اطلاعات، 2/9/1366، ص2، قم - خبرگزاري جمهوري اسلامي.
  29. مأخذ8، ص3، كاشان.
  30. مأخذ8، ص 3، اصفهان - خبرگزاري جمهوري اسلامي.
  31. مأخذ8، ص4، قزوين‏- خبرنگار اطلاعات.
  32. سند شماره 200676 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: منابع سياسي خارجي، 7/9/1366، صص5 و6.
  33. روزنامه جمهوري اسلامي، 4/9/1366، ص‏2، خرم‏آباد - خبرگزاري جمهوري اسلامي.
  34. مأخذ 26، ص‏2.
  35. مأخذ7، ص5، پاريس - خبرگزاري فرانسه 3/9/1366.
  36. مأخذ7، صص12و14، راديو امريكا، 3/9/1366.
  37. مأخذ7، ص9، تهران - خبرگزاري جمهوري اسلامي‏، 3/9/1366.
  38. مأخذ 23، ص3، خبرگزاري جمهوري اسلامي.
  39. مأخذ7، ص10، بحرين - خبرگزاري رويتر 3/9/1366.
  40. مأخذ7، صص 25و26، دوحه - خبرگزاري خليج، 3/9/1366.
  41. مأخذ7، ص43، امان - خبرگزاري فرانسه، 3/9/1366.
  42. سند شماره 212738 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: منابع سياسي خارجي (3/9/1366).
  43. مأخذ7، صص16و17، واشنگتن - خبرگزاري رويتر، 3/9/1366.
  44. مأخذ7، ص20، توكيو - خبرگزاري فرانسه 3/9/1366.
  45. مأخذ7، صص18و19، پاريس - خبرگزاري فرانسه، 3/9/1366.
  46. مأخذ7، ص21، ايلام - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 3/9/1366.