1366.11.03

روزشمار جنگ سال 1366 1366.11.03
نام‌های دیگر	سه بهمن
تاریخ شمسی	1366.11.03
تاریخ میلادی	23 ژانویه 1988
تاریخ قمری	3 جمادی‌الثانی 1408

1359.11.03

1360.11.03

1361.11.03

1362.11.03

1363.11.03

1364.11.03

1365.11.03

گزارش - 1

1. در پی جلسه شب گذشتۀ فرماندهان سپاه که در آن دربارۀ تعویق زمان عملیات، مهلت دادن برای بازسازی یگانها و آماده کردن جادههای عقبه منطقه عملیاتی بیتالمقدس٢ توافق شده بود، ساعت ٧:٣٠ صبح امروز جلسهای با حضور حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی فرمانده عالی جنگ، محسن رضایی، حسن روحانی، رحیم صفوی، ابراهیم سنجقی، اکبر غمخوار و خستو در محل قرارگاه شهید بروجردی در بانه تشکیل شد. هدف از این جلسه چگونگی ادامه عملیات بیتالمقدس٢ و همچنین بررسی امکان عملیات در فاو است. در ابتدای جلسه فرمانده کل سپاه ضرورت اجرای عملیات قرارگاه رمضان از عمق خاک عراق در استان سلیمانیه و زدن به عقبۀ ارتفاع گوجار همزمان با اجرای عملیات قرارگاه نجف و قدس در ارتفاع دولبشک و الاغلو را توضیح داد. وی همچنین تصریح کرد که تعیین زمان قطعی عملیات منوط به ترمیم جادهها و پلهای روی رودخانه قلعهچولان است. از مهمترین گفتوگوهای این جلسه موضوع عملیاتهای در دست بررسی در جبهههای جنوب به ویژه در منطقه فاو و تعیین اولویت اجرای آن در مقایسه با عملیات در جبهههای شمالغرب است. محسن رضایی در پاسخ به هاشمی رفسنجانی که پرسید: «[آیا] مسئله [امکان عملیات در] شمال و جنوب را بحث کردید؟» گفت: مسئله شمال و جنوب را قبلاً بحث کرده بودیم، دیشب هم بحث کردیم. قرار شد باتوجهبه این وضع غافلگیری و کمبود امکانات، امکان اجرای دو عملیات محدود را آماده کنیم. یک عملیات در فاو و یک عملیات هم در اینجا، اگر یکی از اینها قفل شود آن دیگری را ادامه میدهیم که بزرگتر خواهد شد. یعنی ما یا یک عملیات بزرگ خواهیم کرد، یا دو عملیات محدود و موفق، که در هر صورت موفق خواهد بود. گفتیم زمان از دست ندهیم. الان دشمن در فاو حاضر است. ممکن است توی خط هشیار نباشد ولی ٢٤ ساعته آنجا میآید چون آماده و پای کار است. بنابراین ما دو تا عملیات محدود در شمال و جنوب آماده کردیم لذا بحث عملیات اصلی مفهوم ندارد، چون هیچکدام نمیتواند اصلی باشد و انتظار ما را جواب دهد، مگر اینکه هر دوتا موفق بشود و جمعشان بشود عملیات اصلی. وی افزود: «ما اگر میتوانستیم جنوب را با اطمینان حل بکنیم، شمالغرب را تأخیر میانداختیم. اما ما در هر بار که میرفتیم [جنوب] اصلاً معلوم بود که عملیات لو رفته است.» پس از توضیحات فرماندۀ سپاه، دربارۀ زمان عملیات نیز گفتوگو شد. هاشمی رفسنجانی معتقد است عملیات در الاغلو نباید از بیستم بهمنماه به تأخیر بیفتد و عملیات بعدی حداکثر یک هفته پس از آن در فاو شروع شود. دلیلی که ایشان برای این زمانبندی ارائه میکند این است که: «اگر دشمن بخواهد چیزی از جنوب به اینطرف [شمال] بیاورد ظرف این یک هفته راه میاندازد.» هاشمی بلافاصله تأکید کرد که ضمانت ادامۀ اجرای عملیات در منطقه بیتالمقدس٢ نصب دو پل بر روی رودخانه قلعهچولان برای متصل کردن جادۀ عقبه یگانها به دشت هرمدان است. محسن رضایی جمله ایشان را اینگونه کامل میکند: «پل و فلش عملیات از داخل که یکسری نیرو از عقب ببریم و این رودخانه [فلش جدید دولبشک] و [جادههای] عقبه. یعنی یکی بحث عقبه است و یکی تاکتیک مانور.» رحیم صفوی هم در تأیید گفتههای فرمانده سپاه دربارۀ تاکتیک مانور میگوید: «ضمانت کار این است که نیروهای قرارگاه رمضان از پشت بزنند. وقتی از پشت بزنند این [فلش روبهرو] برای تصرف دولبشک و الاغلو مشکلی ندارد.» از آنجایی که همۀ افراد حاضر در جلسه بر احداث پل و مرمت جادهها تأکید میکنند، آقای هاشمی بر اهمیت این امر صحّه گذاشته و وعده میدهد که یک نفر را برای این کار مأمور خواهد کرد. وی همچنین درباره زمان عملیات گفت: «اینکه از کجا بزنیم، از چندجا میشود... هرجایش را خواستید محور اصلی .... (بههرحال) این عملیات باید حتماً از شب ٢٠/١١/٦٦ عقب نیفتد.» بلافاصله پس از گفتوگو دربارۀ عملیات فاو* و ادامۀ عملیات بیتالمقدس٢، فرمانده کل سپاه که در چند روز اخیر موضوع عملیات در منطقۀ عمومی حلبچه را به عنوان عملیات یدک مطرح و در جلسه شب گذشته با فرماندهان قرارگاهها و یگانها نیز آن را به صورت جمعبندی شده ارائه کرده بود، تکرار کرد. اما این بار توضیحات اضافهتری دربارۀ اهمیت این منطقه خصوصاً باتوجهبه شهر حلبچه و حضور مردم کُرد که عموماً از گروههای مسلح مخالف رژیم بعث عراق حمایت میکنند ارائه داد و با هاشمی رفسنجانی در این باره بحث کرد. وی در این اظهارات تلاش کرد نظر موافق فرماندۀ عالی جنگ را برای انجام عملیات در حلبچه جلب کند. او گفت: «ما اول اینجا [ادامه عملیات بیتالمقدس٢] را عمل میکنیم، دوم جنوب و سوم اگر خدای نکرده هیچکدام از این دوتا نگرفت، حلبچه را عمل میکنیم و آزادش هم میکنیم.» وی افزود: «تنها تصمیم عملیاتی که میتواند قانعکننده باشد و اثر جهانی و داخلی هم دارد، اجرای عملیات برای تصرف شهر حلبچه است که شهر خیلی بزرگی است. ما از همان اول فکر کردیم باز ممکن است این دوتا [بیتالمقدس٢ و فاو] هیچکدام نشود. گفتیم این وقتها دستمان خالی نماند. الان هم مرتضی [قربانی] و قاسم [سلیمانی] و [محمد نبی] رودکی را داریم میبریم آنجا (مشاهده منطقه حلبچه از ارتفاع سورن) که اگر جنوب مسئله پیدا کرد، آمادگی ذهنی پیدا کنند. برویم اونجا عمل کنیم.» وی ضمناً درباره مشکلات عملیات در فاو و تجربه گذشته اضافه میکند: «جنوب را به سادگی نمیشود قضاوت کرد آقای هاشمی. ما دیگه دستمان توی کار است. دشمن حتی خطش هم غافلگیر بشود ولی تو امالقصر و ... نیرو داشته باشد همان شب راه میاندازد و سر صبح پاتک میکند. بعد حالا خط پاکسازی نشده، سَرِ صبح یک چیزهایی مانده، ممکن است سه تا لشکر هم موفق بشود، فقط یکیاش موفق نشود، همان کافی است، دشمن میآید ... مثلاً توی فاو [در جریان عملیات والفجر٨] که این همه دشمن غافلگیر شده بود، خیلی از لشکرها توانسته بودند با هم الحاق بکنند. فقط کافی بود دوتا تیپ آموزشدیده، توجیه شده آنجا میداشت همان صبح پاتک را شروع میکرد، نمیگذاشت یگانها با هم الحاق بکنند، ما را برمیگرداند.» هاشمی رفسنجانی که به نظر میرسد با این ایده که عملیات حلبچه نیز در اولویت سوم در برنامههای عملیات سال جاری لحاظ شود، موافق است، گفت: «پس بیستم [بهمن] عملیات شمال، بعد جنوب [فاو] و [بعد] حلبچه انشاءالله.» با وجود آنکه هاشمی رفسنجانی موافقت خود را دربارۀ اضافه کردن طرح عملیات در حلبچه به گزینه های عملیات در سال جدید در صورت موفق نبودن عملیات در منطقه بیتالمقدس٢ و فاو اعلام میکند، لکن محسن رضایی تعلقخاطر خود برای عملیات در حلبچه را حتی در صورت موفق بودن دو گزینه قبلی اینگونه اعلام میکند: «هرچه نیرو بعد از عملیات شمال و جنوب میماند، اگر هر دو تایش موفق نشد، باید نیروی درست و حسابی ببریم، لااقل شهر حلبچه را بگیریم که تأثیری داشته باشد.» هاشمی رفسنجانی: اگر موفق شد چی؟ رضایی: اگر هر دو تا عملیات جنوب و شمال موفق شد، باز حلبچه را میتوانیم عقب بیندازیم. یک اعزام نیرو بدهیم، ٥٠ گردان برایمان میآید، میتوانیم عملیات حلبچه را تا آخر اسفند عمل کنیم. آن چیز ارزندهای است. با تمرکز مجدد مباحث جلسه بر موضوع شهر حلبچه و اهمیت حضور مردم در آنجا یکبار دیگر این نکته توجه همۀ حاضران را به خود جلب میکند. تصرف یک شهر که مردم در آن حضور دارند موضوع مهم و قابل توجهی است. این بار حسن روحانی درباره آمار جمعیت شهر از فرمانده سپاه سؤال میکند و رضایی پاسخ میدهد: ٣٠ هزار نفر. هاشمی رفسنجانی: «بالاخره شما که طرفدار سیاست شهرگیری هستید این حرف را ما در قلعهدیزه هم خواهیم داشت. منطقه سلیمانیه برویم مردم هستند، [مگر اینکه] این سیاست را ول بکنیم.» روحانی: «اگر شهر نگیریم اصلاً بهدرد نمیخورد، حتماً باید شهر بگیریم.» رضایی: «اگر شهر گرفته نشود مردم قبول نمیکنند ...» در پایان این بحث هاشمی رفسنجانی پیشنهاد تشکیل اردوگاه با حمایت نهادهای بینالمللی را برای اسکان آوارگان احتمالی این منطقه در صورت بمباران حلبچه از سوی رژیم عراق، پیشنهاد و تأکید میکند: «بههرحال ما سیاست شهرگیری را خواهیم داشت.» در پایان جلسه محسن رضایی به طرحهای عملیاتی ٦ ماه آینده که چشمانداز اقدامهای عملیاتی سپاه پاسداران است، اشاره میکند: «ما برای ٦ ماه آینده برنامهریزی کردهایم: حلبچه، سد قلعهدیزه و همین عملیات (ادامه بیتالمقدس٢). مشکل اینها مهندسی است که جاده بزند و عقبه را آماده کند و بحث نیرو در عقب. در جنوب هم قدیر (بوبیان) و شلمچه و هور و فاو را کار میکنیم. روی همه اینها نیرو دارد کار میکند.»

گزارش - 2

2. محمدباقر قالیباف جانشین قرارگاه نجف که طی دو روز گذشته برای شرکت در چند جلسه با فرمانده کل سپاه در قرارگاه جوادالائمه در گردهرش و همچنین جلسه فرماندهان سپاه با هاشمی رفسنجانی درقرارگاه شهید بروجردی به بانه رفته بود به قرارگاه تاکتیکی نجف در هرمدان بازگشت و در جلسهای ساعت ١٠:١٥ صبح امروز فشردهای از گزارش این جلسات را به نورعلی شوشتری فرمانده قرارگاه نجف ارائه کرد.** از آنجایی که این گزارش جمعبندی جانشین قرارگاه نجف از جلسات ٤٨ ساعت گذشته فرماندهان با محسن رضایی و همچنین با فرمانده عالی جنگ است، به آن اشاره میشود. قالیباف درباره مباحث طرح شده در جلسه فرماندهان دو قرارگاه نجف و قدس و یگانها با محسن رضایی گفت: «پریشب یگانها آمدند و در رابطه با عملکردن روی الاغلو و مشکلات و مسائلی که اینجا بود توضیح دادند و بعد از جلسه که حدود ساعت ٥/١١ تمام شد آقا محسن گفت صبح زود قرارگاهها و یگانها بروند [قرارگاه شهید] بروجردی پیش آقای هاشمی توضیح بدهند.» وی دربارۀ جلسه فرماندهان دو قرارگاه با هاشمی رفسنجانی هم ضمن اشاره به گزارش فرمانده قرارگاه قدس و خودش دربارۀ مانور، شناساییها و نحوۀ عملیات تا الاغلو درمورد نتایج جلسه میگوید: «حُسنی که این جلسه داشت ٣ مطلب عمده برای حاجآقا (هاشمی) جا افتاد. یکی اینکه اینجا جنگ سختی بود خصوصاً در ارتباط با مسائل جوّی به این حد که حاجآقا گفت "اگر روز اول من را آورده بودند شهید داوودآبادی چه بسا اجازه نمیدادم اینجا عمل کنند با این مشکلات و سختیهایی که اینجا دارد." بعد مسئله مهندسی و ارزش کار مهندسی بود که باید مهندسی توان بگذارد و [آقای هاشمی] دستوراتی داد و بنا شد مشکلات جهاد را حل کنند. مسئله بعدی که خوب جا افتاد مسئله کمبود ماشین بود که حاجآقا قول داده از همهجا هرچی تویوتا میتواند از تهران برای بچهها جمعوجور کند. بعد فرمانده هوانیروز را خواست و سرهنگ انصاری را آورد و گفت باید شنوکهاتون رو بیارید برای بچهها بار بیاورید، مجروح تخلیه کنید، خلاصه سرهنگ انصاری را گذاشت اینجا مسائل رو حل کند که مشکلی برای هوانیروز نداشته باشیم و آقای هاشمی از عملیاتها در مجموع از اینکه بچهها توانسته بودند با این مشکلات عملیات کنند خیلی راضی بود.» قالیباف در ادامه درباره جلسه مجدد فرماندهان با فرمانده کل سپاه در ساعت ٥:٣٠ بعدازظهر روز قبل، درمورد ادامه عملیات توضیح داد که پس از بیان نظرات قرارگاهها و نیروی زمینی باتوجهبه به نظرات جمع، قرار بر این شد که کمافیالسابق قرارگاه قدس در ارتفاع و تنگه دولبشک و قرارگاه نجف هم در محدودۀ سابق خود در ارتفاع الاغلو و گوجار و تنگه الاغلو عمل نماید و در بحث مانور قرار شد قرارگاه نجف علاوهبر مانور قبلی خود از روبهرو، ٤٨ تا ٧٢ ساعت قبل از عملیات چند گردان از نیروهای طرح شهید همت را از مسیر ارتفاعات گردهشیلان و شیخمحمد به پشت ارتفاع گوجار و منطقه آزاده شدۀ اتحادیه میهنی منتقل نموده و یک فلش هم از سمت موکبه بهسمت انتهای گوجار و دشت بین سلسله ارتفاعات اَزمَر و انتهای الاغلو بگذارد و پس از عملیات خط پدافندی بین دو قرارگاه تقسیم شود.

محمدباقر قالیباف جانشین قرارگاه نجف نتیجه گفتوگوهای فرماندهان یگانهای سپاه با آقای هاشمی در بانه را به اطلاع نورعلی شوشتری فرمانده این قرارگاه رساند. قالیباف همچنین درباره زمان ادامه عملیات و ترمیم جادههای نامناسب منطقه و بازسازی نیروها و تکمیل سازمان رزم توضیحاتی ارائه کرد و افزود: درمورد زمان عملیات هم بحثهای زیادی انجام شد و باتوجهبه مشکلات اساسی و عمدهای که در ارتباط با عقبه و تدارکات مطرح بود بنا بر این شد که تا امکان تردد کفی و کمرشکن در منطقه وجود نداشته باشد عملیات انجام نشود و برای عقبهسازی قرار شد جادۀ تأخیری از مسیر پشت گردهرش جهت تردد کفی و کمرشکن، جادۀ نیمهتمام عراقیها روی ژاژیله بهسمت رودخانه چولان به وسیله جهاد سازندگی و جادۀ زیر ژاژیله و جادۀ ماؤوت به وسیله مهندسی سپاه احداث و تکمیل شود. پیگیری کار مهندسی به عهده نیروی زمینی و قرارگاه خاتم واگذار شد. اما در زمانبندی احداث جادهها با مسائل و مشکلات جوی و باتلاقی بودن زمین منطقه و صخرهای بودن قسمتهایی از مسیر، زمان دقیقی تعیین نشد، ولی قرار شد تا این جادهها وصل نشدند عملیات انجام نشود، لکن مبنا بر این گذاشته شد که تا ٢٠ بهمن (در مدت ١٧ روز) جادهها تکمیل شود. علاوهبر جادهها احداث ٢ اورژانس اصلی در هرمدان و احداث مواضع توپخانه بهوسیله جهاد یا لشکر٤٣ مهندسی امام علی پیشبینی شد. ضمناً کلیۀ کارهای مهندسی خط به خود یگانها واگذار شد و به جز جهاد دامغان جهادهای مأمور به قرارگاهها برای احداث جاده عقبه الاغلو از دو قرارگاه گرفته شدند. علاوهبر مسائل فوق، جادۀ روی ارتفاع قمیش و کار مهندسی خط دوم تنگه قمیش به لشکر عاشورا واگذار شد. در ارتباط با یگانها، لشکر٥٧ باتوجهبه اینکه دو گردان از نیروهای طرح شهید همت داشت از قرارگاه قدس به قرارگاه نجف و بهعوض آن تیپ١٨ الغدیر به قرارگاه قدس مأمور شدند که سایر یگانهای دو قرارگاه تحت امر قرارگاه خود ماندند و بنا شد بجز نیروهایی که در خط هستند گردانهایی که عملیات کردهاند و مازاد نیروی یگانها ١٥ روز مرخصی بروند و قرارگاهها خط پدافندی خود را بین یگانهای تحت امر قرارگاه تقسیم کنند و پس از بحث روی مانور، مأموریت یگانها را ابلاغ نمایند تا یگانها در این فرصت علاوهبر انجام شناسایی، آمادگیهای لازم برای انجام عملیات را بهدست آورند.

گزارش - 3

3. باحضور یگانهای عراقی روی یال اول ارتفاع گوجار، این ارتفاع از دست رفته محسوب میشد. دشمن با تقویت کردن این ارتفاع عملاً بر تمامی تنگه گوجار- قمیش مسلط شده و خطر بالقوه تهدید کردن عقبه یگانهای خودی در طول تنگه وجود داشت. بدین ترتیب خط پدافندی قرارگاه نجف که به ابتدای ارتفاع و تنگه الاغلو و یال اول گوجار محدود بود به اندازه طول گوجار از گردهشیلان تا الاغلو گسترش پیدا کرد و قرارگاه نجف ناچار بود در طول مدت تعویق عملیات برای حفظ عقبه خودی در طول این فاصله نیرو بچیند. هر چند نقاط و شیارهایی که به دشمن اجازه سرازیر شدن از گوجار به تنگه قمیش را میداد زیاد نبود ولی باتوجهبه گسترده بودن طول گوجار باید توان قابل ملاحظهای بهکار گرفته میشد، درصورتیکه از زمان حضور نیروهای خودی در تنگه (روز اول عملیات - ٢٥/١٠/١٣٦٦) تا آخرین روز (روز نهم عملیات - ٣/١١/١٣٦٦) به جز در قسمت گلاله و قسمتهای میانی دامنه و گوجار، در سایر قسمتها نیروهای تأمین وجود نداشت.

گزارش - 4

4. با مشخص شدن وقفه در عملیات، بعدازظهر امروز شوشتری و قالیباف فرمانده و جانشین قرارگاه نجف درمورد چگونگی تقسیم خط پدافندی و حد مأموریت آتی یگانهای تحت امر قرارگاه به بحث و مشورت پرداختند که در نتیجۀ آن، خط پدافندی به شکل زیر بین یگانها تقسیم شد: خط مقابل تنگه الاغلو به ٣ یگان ٢١ امام رضا، ٥ نصر و ١٢ قائم و خط دامنه گوجار در طول این ارتفاع به لشکر ویژه شهدا و یالهای پنجهای گوجار به تیپ٤٨ فتح واگذار شد. لشکر٦ ویژه پاسداران در خط قبلی خود یعنی ویولان باقیماند و خط دوم منطقه که داخل تنگه قمیش قرار داشت کمافیالسابق به لشکر٣١ عاشورا داده شد.*** خطوط پدافندی یگانهای تحت امر قرارگاه قدس مانند روزهای گذشته بدون تغییر ماند و این یگانها به تحکیم مواضع خود پرداختند.

گزارش - 5

5. پس از قطعی شدن توقف عملیات بیتالمقدس٢ و موکول شدن آن به کسب آمادگی مجدد یگانها و ترمیم جادههای دسترسی به منطقۀ نبرد، از حدود ظهر امروز نورعلی شوشتری و محمدباقر قالیباف فرمانده و جانشین قرارگاه نجف به بررسی چگونگی مانور ادامۀ عملیات پس از کسب آمادگی پرداختند. در نتیجۀ گفتوگوها قرار بر این شد که در محور قرارگاه نجف یک قرارگاه اصلی تحت عنوان نجف از سمت تنگه قمیش و از روبهرو به یگانهای دشمن بزند و یک قرارگاه فرعی هم از سمت مناطق آزاد شده داخل با نام نجف١ عمل نماید. در محور قرارگاه نجف، ٤ یگان لشکر٣١، لشکر٢١، لشکر٥ و تیپ١٢ از سمت شرق به طرف غرب ارتفاع الاغلو، گوجار، تنگه گوجار و تنگه الاغلو را تصرف و تأمین کنند. در محور قرارگاه نجف١ (فلش داخل)، ٣ یگان لشکر٥٧ ابوالفضل، لشکر١٥٥ ویژه شهدا و تیپ٣٥ امام حسن پس از عبور دادن نیروهای عملکننده به داخل مناطق آزاد شده در دشت بین انتهای الاغلو و موکبه عمل کنند و ضمن الحاق با نیروهای تحت امر نجف در این دشت خط پدافندی خود را در حدفاصل انتهای الاغلو تا موکبه قرار داده، بهسمت کاریزه پدافند نماید. تیپ٤٨ فتح نیز به عنوان احتیاط تحت امر قرارگاه نجف قرار گرفت. پس از تعیین مأموریت یگانها، فرماندهان یگانها در فواصل زمانی مختلفی به قرارگاه آمدند و ضمن توجیه نسبت به آخرین وضعیت و خط پدافندی و مأموریت آینده یگان خود، مقرر شد در منطقه مأموریت خود شناسایی کنند و نیروهای اضافی را به مرخصی بفرستند و برای انجام عملیات با تمامی توان و آمادگی در تاریخ ٢٠/١١/١٣٦٦ در منطقه حاضر باشند.

گزارش - 6

6. امروز همچنین جلسه فرماندهان توپخانه قرارگاهها و یگانهای شرکتکننده و مسئولین توپخانه نیروی زمینی سپاه با موضوع بررسی چگونگی اجرای مأموریت این واحد تشکیل گردید. یعقوب زهدی مسئول توپخانه نیروی زمینی سپاه در نامهای جمعبندی این جلسه را به فرمانده نیروی زمینی سپاه گزارش کرده است. بخشهایی از این نامه که در آن وضعیت توان توپخانهای این عملیات و مشکلات آن ترسیم شده، اینگونه است: ١- در حین و بعد از عملیات بهعلت واگذار نشدن کمپرسی، مهمات واگذاری به مواضع آتشبارها منتقل نشده بود. ٢- تغییر مواضع توپخانه کمک مستقیم مشکل اصلی توپخانه تمام یگانها بود. مشکل مهندسی موجب شده بود که از حدود ٦ گردان توپخانه کمک مستقیم تنها حدود دو گردان قادر به اجرای آتش بر جلوی خط تأمینی مرحله یکم عملیات باشند. در حین عملیات تنها یک آتشبار از توپخانه یگانها جابهجایی به جلو داشته، در صورتیکه حدود ٤ گردان توپخانه نیاز به جابهجایی داشتهاند. حتی بعضی آتشبارها در مواضع قبلی خود به گِل نشسته بودند. ٣- کمبود خرج ضعیف ١٣٠ میلیمتری و ١٢٢ میلیمتری نیز باعث اختلال در اجرای آتش در خط مقدم شده بود. ٤- ارتباط: حین و بعد از عملیات بهعلت کوهستانی بودن منطقه، ارتباط دیدبانها با تطبیقهای کمک مستقیم با چند رله صورت میگرفت که موجب بروز اشتباهات پیامی در دست به دست شدن پیامها و تأخیر در رسیدن پیام، تأخیر در اجرای آتش و عدم تشخیص صحیح گلوله درخواستی با سایر گلولهها گردیده بود. با توجه به شرایط خاص جوی که برای اولین بار در این شرایط کاملاً زمستانی، یگانهای توپخانه اجرای آتش آفندی میکردند دو مشکل اصلی وجود داشت: الف- عدم دید خوب به علت مه و ابری بودن جو در اکثر اوقات. ب- پیدا نبودن آثار انفجار گلوله به علت خیس بودن زمین و برفی بودن منطقه. ٥- تغییرات: مشکل عمده توپخانهها از کارافتادگی و غیر عملیاتی شدن یک سوم از توپها میباشد که حدود ٤٠ قبضه از توپهای این منطقه خوابیده است، نیاز عمده این توپها قطعات میباشد. در مجموع حدود ٤ گردان توپخانه از کار افتاده است و بدون تعمیر و قطعهگذاری این توپها هیچ آمادگی برای عملیات آتی نخواهد بود.

گزارش - 7

7. در نهمین روز عملیات بیتالمقدس٢، ارتش عراق با آوردن واحدهای جدید توپخانه و زمینی روند تقویت این منطقه را تداوم بخشید. بهگزارش منابع اطلاعاتی قرارگاه رمضان، دشمن تعدادی توپ ١٣٠ میلیمتری و نفربر از منطقه کرکوک به منطقه ماؤوت آورده است. همینطور در خبرها آمده است که رژیم بعث ٥ گردان نیروی نظامی و جیشالشعبی از مناطق مختلف استان سلیمانیه به منطقه عملیاتی ماؤوت منتقل کرده است. در همین حال گزارش دیگری از قرارگاه رمضان حاکی از آن است که بخش قابل توجهی از نیروهای عراقی منطقه عمومی شهر زور [حلبچه] نیروهای کرد مسلح عراقی [جاش] هستند و در بخشهای دیگر منطقه نیروهای ارتش عراق گسترش یافتهاند.

گزارش - 8

8. برپایه گزارش مسئولین امور اسرا تا روز گذشته بیش از ٩٠٠ نفر از نیروهای ارتش عراق به اسارت درآمده و به پشت جبهه منتقل شدهاند. یکی از مسئولین کمپهای اسرا در منطقه عملیاتی بیتالمقدس٢ در گفتوگویی با خبرنگار اعزامی خبرگزاری جمهوری اسلامی در مورد تعداد اسرای عملیات گفت: تاکنون بیش از ٩٠٠ تن از ارتش عراق شامل ٣٣ افسر، ١٠٠ درجهدار و حدود ٧٨٠ سرباز اسیر به پشت جبهه منتقل شدهاند که از این عده ٣٢ تن مجروح در بیمارستانهای مختلف و سایرین در نقاط امن دیگر اسکان داده شدند. مسئول کمپ اسرای عراقی همچنین گفت: از تعداد اسرای تخلیه شده به پشت جبهه ٧٤ درصد بین ١٩ تا ٣٠ ساله، ١٨ درصد بین ٣٠ تا ٤٠ ساله و ٨ درصد بالای ٤٠ سال دارند. وی گفت: از این تعداد ٦٠ درصد سرباز، ٣٥ درصد درجهدار و حدود ٥ درصد افسر هستند و طبق اطلاعات بهدست آمده گردانهای عراقی بهطور متوسط بین ٢٠ تا ٨٠ تن فراری دارند و به علاوه بهعلت تمرّد نیروهای عراقی از دستورات فرماندهان ارتش، در هر گردان بین ٢ تا ٨ نفر در سال میلادی گذشته به اعدام محکوم شدهاند.

گزارش - 9

9. معاونت اطلاعات قرارگاه کربلا امروز در گزارشی وضعیت ارتش عراق در جبهه های جنوب را بررسی کرده و نتیجه گرفته که با وجود عملیات ایران در جبهه های شمالغرب دشمن حساسیت خود در جنوب، خصوصاً فاو را حفظ کرده و نیروی قابل توجهی را از جنوب به سمت شمال راهی نخواهد کرد. در قسمتی از این مطلب رفتار ارتش عراق در دی و بهمنماه اینگونه تحلیل شده است: دشمن تا قبل از عملیاتی که نیروهای خودی قصد داشتند در منطقه عمومی فاو انجام دهند و همچنین قبل از عملیات بیتالمقدس٢ بر اساس قرائن و شواهدی که وجود داشت، تک اصلی نیروهای خودی را در منطقه شرق بصره و غرب اروند یعنی حد فاصل کانال پرورش ماهی تا جاده امالقصر و زمان آن را در روزهای بین ١٨ تا ٢٨ دیماه بهدلیل مناسب بودن وضعیت جزر و مد و هلال ماه تصور مینمود. بنابراین با توجه به تجارب دشمن، او بهطور یقین نسبت به منطقه شرق بصره و غرب اروند در آخر آذر از حساسیت خاصی برخوردار بوده ولکن در اوایل ماه دی تا اواخر این ماه این حساسیت در دو منطقه شرق بصره و غرب اروند بیشتر در محورهای کانال زوجی (کانال تغذیه) تا جزیره صالحیه در منطقه شرق بصره و محور حد فاصل جاده امالقصر تا کناره اروند در منطقه غرب اروند معطوف گردیده بود که نظر دشمن بیشتر به منطقه فاو و در حدفاصل جاده امالقصر تا حاشیه نخلستان متمایل بوده است. با توجه به قرائن و شروع عملیات بیتالمقدس٢ در مورخ ٢٤/١٠/٦٦ در منطقه عمومی ماؤوت و با توجه به تعویق افتادن عملیات خودی در جنوب، دشمن تا مورخ ٢٨/١٠/٦٦ هشیاری نیروهای خود را در منطقه غرب اروند حفظ نموده و در همین تاریخ نسبت به منطقه مذکور حساس بوده است. ولکن از اوایل بهمنماه دشمن اقدام به جایگزین کردن نیروی زرهی بهجای نیروی پیاده نموده است، بدین صورت که در مورخ ٢٩/١٠/٦٦ اقدام به خارج نمودن نیرویی به استعداد ٢ تیپ پیاده در قالب ١٨٠ خودرو در مدت زمان ٥ ساعت از جاده امالقصر بهسمت بصره مینماید. همچنین دشمن در مورخ ١/١١/٦٦ اقدام به وارد نمودن یک تیپ زرهی در قالب ١٢٠ کمرشکن حامل تانک از جاده استراتژیک به سمت فاو نموده است، و همچنین در همین تاریخ دشمن اقدام به وارد کردن ٤٥ دستگاه ایفا چادردار به صورت ستونی از جاده استراتژیک بهسمت فاو نموده است. در بخش پایانی این گزارش نیز اینگونه جمعبندی شده است: با توجه به مطالب فوق، دشمن بعد از عملیات بیتالمقدس٢ منطقه جنوب را جهت برداشت نیرو بهمنظور تقویت منطقه عملیاتی شمالغرب سهمیهبندی نموده است، لکن با توجه به حساسیتهایی که دشمن نسبت به منطقه جنوب در برابر تک نیروهای رزمنده اسلام احساس مینماید میتوان نتیجه گرفت که سهمیه برداشت نیروی پیاده از منطقه جنوب کمتر از مناطق غرب باشد و نیز میتوان گفت که دشمن دیگر جهت تقویت منطقه عملیاتی شمالغرب از منطقه جنوب خصوصاً منطقه غرب اروند و شرق بصره نیرویی برداشت نخواهد کرد، و احتمال اینکه دشمن در منطقه کارخانه نمک و فکه و زبیدات تظاهر به تک و در جزیره جنوبی اقدام به تک بهمنظور نگه داشتن نیروهای خودی در جنوب بنماید متصور است. همچنین دشمن در جنوب با توجه به تجربه عملیات کربلای ٤ و ٥ احتمالاً از عملیات بیتالمقدس٢ چنین تحلیل مینماید که پس از این عملیات، نیروهای اسلام در منطقه جنوب اقدام به تک کنند، لذا میبینیم فعالیتهای دشمن به صورتی است که نشان میدهد در منطقه جنوب اصطلاحاً دست به عصا راه میرود، چرا که مبادا در منطقه شرق بصره و غرب اروند و شرق دجله از سوی نیروهای خودی غافلگیر و آسیبپذیر شود.

گزارش - 10

10. جنگندههای عراقی امروز در چند نوبت حریم هوایی شهر اهواز را مورد تجاوز قرار دادند. هواپیماهای عراقی در ساعات ١٠ و ١٠:٥٣، به حریم هوایی شهر اهواز تجاوز کردند و دیوار صوتی را در این منطقه شکستند. هواپیماهای دشمن همچنین بعدازظهر امروز با تجاوز به حریم هوایی شهرهای مختلف استان خوزستان اقدام به شکستن دیوار صوتی بر فراز این شهرها کردند. از سوی دیگر، شکاری بمبافکنهای ایران نیز چندین نوبت محل تجمع و استحکامات نیروهای عراقی را در منطقه عملیاتی شرق بصره بهشدت بمباران کردند. هواپیماهای ایران پس از این اقدام سالم به پایگاههای خود بازگشتند.

گزارش - 11

11. حمایت از جبهه ها در ابعاد مختلف همچنان به عنوان یکی از خبرهای مرتبط با جنگ، ادامه دارد. امروز تعدادی از نیروهای رزمی- تخصصی کمیته انقلاب اسلامی از محل ستاد مرکزی این نهاد با بدرقه گرم مردم رهسپار جبهه های جنگ شدند. بنابر این گزارش، پاسداران کمیته انقلاب اسلامی پس از راهپیمایی در خیابانهای اطراف، رهسپار جبهه های جنگ شدند تا به لشکر ٢٨ روحاللهِ کمیته انقلاب اسلامی بپیوندند. همچنین ٦٠ تن از روحانیون و ائمه جماعات مساجد تهران عازم جبهه های جنگ تحمیلی شدند. علاوه بر اینها، در جلسه امروز شورای عالی قضایی، اعزام جمعی از قضات دادسراها و دادگاهها به مناطق جنگی کشور مورد موافقت این شورا قرار گرفت. ضمناً پدر و مادر چهار شهید بسیجی از شهرستان رهنان، واقع در استان اصفهان بعدازظهر دیروز در دیدار با حجتالاسلام کروبی رئیس بنیاد شهید انقلاب اسلامی مبلغ ١٥٠ هزار تومان پول به جای مانده از چهار پسر شهید خود را برای اهدا به رزمندگان اسلام، به ایشان تقدیم کردند. پدر شهیدان سیدعلی، سیدصادق، سیدحسین و سیدمحسن اعتصامی در این دیدار طی سخنانی خطاب به مردم گفت: علیرغم چهار شهیدی که خانواده ما تقدیم اسلام و انقلاب کرده است، در حال حاضر نیز چهار فرزند دیگرم به اتفاق دامادهایم در جبهه ها و پشت جبهه ها حضور فعال دارند و با بهدست گرفتن سلاحهای فرزندان شهیدم مصمم هستند همچنان در جبههها بمانند و تا پیروزی نهایی و تحقق کامل اهداف جمهوری اسلامی به نبرد با دشمن کافر ادامه دهند. علاوه بر اینها به گزارش یکی از مسئولان واحد مجاهدان و ایثارگران سپاه پاسداران، فعالیت گردانهای انصارالمجاهدین متشکل از مردم مؤمن و متعهد سراسر کشور اعم از پزشک، مهندس، دانشجو، تعمیرکار لوازم خانگی، لولهکش، راننده تاکسی و غیره در خدماتدهی به خانواده رزمندگان، در حال انجام است. در این زمینه پزشکان و صاحبان داروخانههای شهرستان سلماس اعلام آمادگی کردند حاضرند کلیه خدمات درمانی خانواده رزمندگان اعم از معاینه و تأمین دارو را مجانی انجام دهند. همچنین اعضای اتحادیه تاکسیرانی شهرستان سلماس ضمن حمایت از خانواده رزمندگان، یک روز درآمد خود را به گردانهای انصارالمجاهدین این شهر اختصاص دادند. بنابر این گزارش که در روزنامه جمهوری اسلامی درج شده در استان اصفهان با همکاری اداره بهداری استان ١٥٠ هزار کارت درمان رایگان بین خانواده رزمندگان توزیع گردیده است. همچنین مبلغ ٥٥ میلیون ریال وام قرضالحسنه در اختیار خانواده رزمندگان این استان که نیاز به وام داشتند گذاشته شد. در استان فارس سه درمانگاه به درمان خانواده رزمندگان اختصاص یافت. هشت فروشگاه موادغذایی و پوشاک برای خانواده رزمندگان در سطح استان تأسیس گردید و اکیپهایی از پزشکان استان جهت مداوای خانواده رزمندگان به روستاها عزیمت کردند. همچنین اعضای گردانهای انصارالمجاهدین استان فارس در برداشت محصول زمینهای رزمندگان شرکت نموده و در این زمینه خانواده آنان را یاری کردند. گردانهای انصارالمجاهدین در شهرستان ورامین نیز کار خدماترسانی به خانواده رزمندگان را آغاز کردهاند.

گزارش - 12

12. کنگره هشتم حزب دموکرات کردستان ایران که طی ٥ روز گذشته در سکوت مطلق رسانهای و تحت نظارت استخبارات عراق در یکی از توابع استان سلیمانیه برگزار شده بود، امروز خاتمه یافت. به گزارش سپاه یازدهم امام حسن عسکری کردستان، اعلام خبر پایان کنگره پس از اتمام آن، ناشی از بیم بمباران محل برگزاری کنگره بود که در گذشته، دوبار انجام شده بود. اما رادیوی حزب در اعلام خبر سعی کرده نسبت به احتمال بمباران حساسیت نشان نداده و این شیوه برگزاری را ناشی از اختلاف و درگیری با گروه کومله اعلام نماید. در جریان این کنگره که پس از مدتها مخفیکاری دربارۀ زمان و مکان برگزاری آن بالاخره تشکیل شد، عبدالرحمن قاسملو مجدداً به دبیر کلی حزب انتخاب شد و سایر مسئولین کمیته مرکزی و کادر اصلی تشکیلات طبق لیستی که از قبل تهیه و به کنگره ارائه شده بود برگزیده شدند. ارائه این لیست، شیوه انتخابات و روی کار ماندن همفکران قاسلمو و برخی اختلافات دیگر باعث شد تا تنی چند از کادرهای مرکزی حزب در جریان کنگره موضعگیری نمودند و حتی به نشانه اعتراض جلسه کنگره را ترک کردند. درخواست تشریح چگونگی رابطه حزب با سایر کشورها از جمله عراق، فرانسه، اتریش و همچنین جنگ با کومله و موافقت نکردن قاسملو با این خواسته از مهمترین موضوعات اختلافی بین برخی از کادرهای حزب بود که باعث ایجاد تشنج در مراسم و نهایتاً ترک ٢١ تن از کادر از جلسه کنگره شد. ابراز مخالفت با برخی سیاستها و رویه حزب نیز موجب شد تعدادی از معترضان که از مخالفان قاسملو محسوب میشوند از مسئولیتهای حزبی برکنار و افراد نزدیک به جریان قاسلمو جایگزین آنان شوند. همچنین به گزارش یک منبع اطلاعاتی، از جمله صحبتهای قاسملو درباره رابطه با برخی کشورها آن بود که «اگر کشورهای سوسیالیستی و حزب بعث عراق به ما کمک نکنند حزب میتواند به مدت ٥ سال روی پای خود بایستد.» همچنین در کنگره تصویب شد که حقوق چتههای حزب دو برابر شود تا آنان وضعیت مناسبتری پیدا کرده و در سال آینده عملیاتهای بیشتر و بهتری انجام دهند. علاوه براین گفته شد در آینده نزدیک کنفرانس مالبندها و کمیته شهرستانها در کمیته مرکزی حزب با هدف انتخاب اعضای دفتر سیاسی و مسئولین و معاونین مالبندها و کمیته شهرستانها برگزار خواهد شد. مهمترین مصوبۀ این کنگره همسویی با رژیم عراق در محکوم کردن ایران دربارۀ آنچه که ادامۀ جنگ با عراق خوانده شده و همچنین تأکید بر ادامۀ جنگ مسلحانه با جمهوری اسلامی بود. در مصوبه کنگره هشتم در اینباره آمده است: ادامۀ جنگ ایران و عراق از طرف ایران محکوم گردد و حزب دموکرات طرفدار آن است که قطعنامه٥٩٨ اجرا شود و صلح و آشتی بین تمام کشورهای همسایه استقرار یابد. ... چون از طرف رژیم ایران هیچکدام از خواستههای خلق کرد یعنی دموکراسی برای ایران و خودمختاری برای کردستان داده نشده است، حزب دموکرات شعار نابودی رژیم [جمهوری اسلامی] را سر میدهد. مبارزه مسلحانه شیوۀ اصلی حزب دموکرات علیه رژیم میباشد و شیوههای دیگر مبارزاتی را وصل به مبارزه مسلحانه و در آن آمادگی دارد و فعالیت مینماید. در جریان کنگره هشتم حزب ٤٤ ماده به تصویب اعضا رسید. در ١٢ مادۀ آن که جنبۀ عمومی دارد دربارۀ برخی مسائل منطقهای و جهانی از جمله تأکید بر به رسمیت شناختن یک دولت فلسطینی، ضرورت خروج نیروهای شوروی از خاک افغانستان، محکومیت دخالت امریکا در مسائل داخلی کشورهای امریکای لاتین از جمله نیکاراگوئه و دموکراتیک نمودن [حکومت] در شوروی و دیگر کشورهای سوسیالیستی اعلام موضع شده و بر جداییناپذیری سوسیالیزم از دموکراسی و کامل شدن دموکراسی با سوسیالیزم تأکید شده است.

گزارش - 13

13. امروز یک نفر از عناصر حزب دموکرات کردستان ایران که به مدت ٦ سال پیشمرگه حزب بود خود را به سپاه پیرانشهر تسلیم و درخواست اماننامه کرد. در سنندج نیز یکی از افراد وابسته به گروه کومله خود را به نیروهای سپاه پاسداران این شهر معرفی کرد و تسلیم شد. علاوه بر اینها یک تن از افراد وابسته به حزب دموکرات که در اداره ثبت احوال شهرستان سردشت شاغل بود و در تهیه شناسنامههای جعلی برای افراد تیمهای خرابکاری حزب فعال بود، دستگیر شد.

گزارش - 14

14. در سه عملیات جداگانه نیروهای معارض عراقی یک نفربر و یک خودروی نظامی ارتش عراق منهدم و تعدادی از نظامیان این کشور کشته شدند. در اولین عملیات، رزمندگان تحت امر قرارگاه رمضان و پیشمرگان حزبالله کرد عراق در منطقه سیدکان در شمال اربیل با حمله به ٣ پایگاه ارتش عراق حدود ٢٠ تن از نیروهای آن پایگاهها را به هلاکت رساندند و تعدادی را مجروح کردند. در این عملیاتها یک قبضه تیربار دوشکا و چند قبضه سلاح جمعی و چند سنگر نیز منهدم شد. در دومین عملیات، در جریان کمین پیشمرگان مسلمان کرد عراق با همکاری نیروهای تیپ٧٥ ظفر در جادۀ کلار به جلاو در استان دیاله یک خودروی نظامی ارتش عراق با تمامی سرنشینان آن از جمله یک افسر از بین رفت. در عملیات بعدی نیز یک گروه از نیروهای «قوات حضرت امام خمینی» وابسته به لشکر٩ بدر در جاده چمچال- سنگاو عراق اقدام به اجرای کمین نمودند که در نتیجۀ این عملیات چریکی یک دستگاه نفربر ارتش عراق منهدم شده و تمام سرنشینان آن به هلاکت رسیدند. پس از آن بالگردهای عراقی در آسمان منطقه به پرواز درآمدند لکن موفق به عملیاتی علیه رزمندگان نشدند.

گزارش - 15

15. امروز عراق خبر کشته شدن فرمانده سپاه پنجم ارتش را اعلام کرد. در اطلاعیهای که به همین منظور صادر شده آمده است: «فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق با نهایت تأسف و درد، خبر شهادت رزمنده شجاع سرلشکر ستاد عبدالعزیز ابراهیم حدیثی فرمانده سپاه پنجم را به اطلاع ملت عراق میرساند. ایشان ٢٢ ژانویه ١٩٨٨ (٢/١١/٦٦) بههمراه چند تن از افسران سپاه پنجم و دو خلبان هلیکوپتر و تعدادی از درجهداران در حادثه سقوط هلیکوپتر دار فانی را وداع گفتند. آنان به هنگام ادای وظیفه در بازدید از واحدهای سپاه بودند که در پایان این بازدید هلیکوپتر آنان در نزدیکی گردنه شوان در استان کرکوک در ساعت ٥:٢٠ بعدازظهر روز گذشته سقوط کرد و بامداد امروز لاشه هلیکوپتر و اجساد سرنشینان آن پیدا شد. در نتیجه تحقیق فنی و بازدید دقیق و اطلاعات بهدست آمده معلوم گردید که هلیکوپتر به علت اوضاع بد جوی به شدت با زمین برخورد کرده است.» رادیوهای دولتی کویت، منامه، دوحه و ابوظبی در بخشهای خبری خود علت سقوط هلیکوپتر حامل سرلشکر عبدالعزیز ابراهیم الحدیثی را شرایط بد جوی ذکر کردند. اما روزنامه کیهان به استناد منابع نظامی ایران علت سقوط بالگرد حامل فرمانده سپاه پنجم ارتش عراق و جمعی از دیگر فرماندهان عالی رتبه نظامی عراق را تیراندازی رزمندگان سپاه پاسداران اعلام کرد.

گزارش - 16

16. رسانه های خارجی امروز هم به درج گزارش و تحلیل درباره عملیات بیتالمقدس٢ مبادرت ورزیدند. روزنامه هاآرتص چاپ تل آویو، در اظهارنظر نسبت به اهمیت عملیات مذکور نوشت: تهاجم ایران در جبهه شمالی، پیامد ناچیزی داشت که پس از چند روز متوقف شد و کارشناسان نظامی گفتند که این، تهاجم گسترده و سرنوشتسازی نبوده که ایرانیان از مدتها پیش وعده آنرا میدادند. این کارشناسان افزودند، احتمال دارد از آنجا که سران حکومت اسلامی متقاعد گردیدهاند که قادر به دست زدن به یک تهاجم بزرگ و نهایی نیستند، دوباره به شیوه حملات محدود بازگشتهاند. بهعقیده آلفاسو ایترز نویسنده این مقاله دو علت عمده باعث گردیده که ایران اقدامات آینده خود را با احتیاط زیاد طرحریزی کند، یکی وجود ناوگان نظامی پر قدرت ایالات متحده و دیگر کشورهای عضو ناتو و نگرانی آیتالله خمینی از اینکه اگر هجوم سرنوشتساز را علیه صدام حسین در عراق آغاز کند ممکن است مورد حمله امریکا قرار گیرد و علت دیگر اعتماد بهنفس فزاینده رژیم عراق است که اطمینان دارد میتواند تهاجم آینده ایران را بهخوبی دفع کند. مجله انگلیسی میدل ایست اکونومیک دایجست نیز به نقل از تحلیلگران نظامی نوشت: حملههای اخیر ایران در شمال عراق گرچه منجر به عقب راندن خط دفاعی عراق شده است اما تأثیرات استراتژیکی کمی دارد. مید چاپ لندن در آخرین شماره خود علاوه بر درج این نظر میافزاید: دیپلماتهای خارجی مقیم بغداد معتقدند ایران حمله بزرگ خود به بصره را به تعویق انداخته و بهنظر میرسد به انجام یک سری عملیات و حملات محدود متمایل شده است. این مجله اقتصادی به نقل از رویتر مینویسد: یک وابسته نظامی آسیایی در بغداد میگوید ایرانیها تصویر روشنی از حمله به بصره ندارند و همچنین تاکنون به تهیه تدارکات لازم بهمنظور انجام این حمله موفق نشدهاند.

گزارش - 17

17. در پی اعلام حمایت فرانسه از کشتیهای صدمه دیده ناشی از حملات ایران و اعلام موضع مشابه از سوی وزیر دفاع امریکا، رادیو امریکا این موضوع را مورد توجه قرار داده است. این رادیو در یک مقاله رادیویی به نقل از روزنامه کریستین ساینس مانیتور گفت: فرمانده نیروی ضربت فرانسه در خلیجفارس به خبرنگاران گفت ناوهای فرانسوی در صورت لزوم با توسل به زور نظامی به حملات ایران به کشتیهای تجاری در خلیجفارس پاسخ خواهند گفت. دریادار لابوئری گفت: متعجب است که چرا کشتیهای تجاری بیطرف در خلیجفارس تاکنون از فرانسه درخواست کمک نکرده بودند. وی افزود چنانچه از ناوهای فرانسوی کمک درخواست نشود، آنها دلیلی برای یاری دادن به کشتیها ندارند. رادیو امریکا درباره این اظهارات گفت: بیانات دیروز دریادار فرانسوی همزمان با انجام تحقیقاتی از سوی فرانک کارلوچی وزیر دفاع امریکا پیرامون گسترش نقش مالی، لجستیکی و سیاسی کشورهای عرب خلیجفارس ایراد شد. کارلوچی اخیراً تأکید کرد که مأموریت ناوهای امریکایی در خلیجفارس اسکورت کردن و حفاظت از کشتیهایی است که زیر پرچم امریکا قرار دارند. اما گفته میشود وزارت دفاع امریکا اکنون طرحی در دست بررسی دارد که به موجب آن به ناوهای امریکایی اجازه میدهد طبق قانون دریاها به کشتیهای بیطرف که درخواست کمک میکنند یاری دهند. رادیو امریکا به نقل از روزنامه کریستین ساینسمانیتور میافزاید: پارهای کارشناسان و ناظران سیاسی بر این اعتقادند که گستردهتر شدن نقش نیروهای غربی در خلیجفارس، سرانجام به رویارویی نظامی میان ایران و این کشورها خواهد انجامید. با آنکه هشتاد ناو غربی در خلیجفارس به گشتزنی مشغولاند اما در سال گذشته بیش از ١٧٠ کشتی هدف حمله ایران و یا عراق قرار گرفتند که به این ترتیب میتوان سال ١٩٨٧ را بدترین سال در آنچه جنگ نفتکشها شهرت یافته توصیف کرد.

گزارش - 18

18. طارق عزیز، معاون نخستوزیر و وزیر امور خارجه عراق طی مصاحبهای با خبرگزاری این کشور ضمن حمله و بدگویی به ایران بهخاطر مواضعش در مقابل قطعنامه٥٩٨، اعضای دائمی شورای امنیت را به بیتفاوتی در مقابل رفتار سیاسی ایران متهم کرد. بخشهایی از گفته های وی به نقل از رادیو بغداد به این شرح است: ترفند و دروغپردازیهای ایران تقریباً در حدود هفت ماه از زمان صدور قطعنامه٥٩٨ شورای امنیت تا امروز ادامه دارد و اکنون یک وحدتنظر از سوی مجامع بینالمللی به محکومیت ایران و طرف نقض کننده قطعنامه های بینالمللی به وجود آمده است. رادیو بغداد به نقل از وی افزوده است: کشورهایی در شورای امنیت عضویت دارند که هنوز نمیخواهند به طور رسمی اعتراف کنند که ایران قطعنامه٥٩٨ را زیرپا گذاشته است. در واقع آنها از ترفندهای ایران حمایت میکنند. اگر انگیزه این کشورها از این کار ایجاد تغییر در موضعگیری سرسختانه ایران باشد سخت در اشتباه هستند و این کار به منظور تأمین منافع خصوصی آن کشورها تلقی میشود. وزیر امور خارجه عراق هرگونه تأخیر در اجرای مجازات علیه ایران را موجب تضعیف هرچه بیشتر نقش شورای امنیت و سازمانهای بینالمللی و به خطر افتادن امنیت و ثبات جهان و منطقه خلیج (فارس) خواند و گفت: مجامع بینالمللی بایستی کشورهایی را که از انجام مجازات علیه ایران جلوگیری میکنند تحت فشار قرار دهند تا از پیروی خط مشی مغایر با مصالح عراق و کشورهای عربی حوزه خلیج (فارس) بلکه خط مشی مغایر با تحکیم امنیت و ثبات در جهان دست بردارند. از سوی دیگر، نزار حمدون معاون وزیر امور خارجه عراق، در موضعی مثبت نسبت به مواضع امریکا در مقابل عراق گفت: امریکا تا زمانیکه توجه خود را معطوف به جنگ و کوشش برای خاتمه آن میکند سبب آرامش و تسکینخاطر عراق خواهد بود. وی که با خبرگزاری یونایتدپرس مصاحبه میکرد افزود: امریکا سال گذشته سیاست کمک نکردن به عراق! را تغییر داد و کمکهای مالی و اعتبارات کوتاه مدت تا سقف دویست میلیون دلار در اختیار بغداد قرار داد. حمدون خاطرنشان کرد روابط امریکا و عراق میتواند در چندماه آینده در چارچوب یک خط مشی میانمدت قرار گیرد و تأثیر بیشتری در جهت بهبود روابط بر جای خواهد گذاشت. یونایتدپرس تأکید کرده است روابط بغداد با امریکا در ماههای اخیر علیرغم تهاجم هواپیماهای عراقی به کشتی امریکایی استارک پیشرفت قابل ملاحظهای داشته است. در همین حال راشدالراشد وزیر مشاور در کابینه کویت نیز با حمایت از تحریم تسلیحاتی ایران به خاطر آنچه که خودداری ایران از پذیرش قطعنامه٥٩٨ عنوان شده گفت: توافق کشورهای عضو شورای امنیت بر سر اتخاذ یک رشته تدابیر تکمیلی در رابطه با جنگ ایران و عراق، اجرای قطعنامه٥٩٨ را تضمین خواهد کرد و اراده جامعه جهانی را در راستای توقف جنگ تحقق خواهد بخشید.

گزارش - 19

19. امروز فاروقالشرع وزیر امور خارجه سوریه بهطور غیر مترقبه وارد ریاض شد. وی پس از تسلیم پیام حافظ اسد به فهد پادشاه عربستان به دمشق بازگشت. بنا به گزارش خبرگزاری رویتر، سانا خبرگزاری رسمی سوریه در مورد جزئیات این پیام توضیحی نداد. در همین حال روزنامه تشرین روزنامه رسمی سوریه نوشت: تلاشهای اخیر سوریه به منظور بهبود روابط ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج (فارس) و عادی ساختن آن صورت میگیرد. رادیو عربی هلند نیز درباره موضوع این پیام گفت: دیپلماتها انتظار دارند که این پیام پیرامون کوششهای سوریه برای ادامه گفتوگو میان ایران و کشورهای خلیج (فارس) باشد.

فاروقالشرع وزیر امور خارجه سوریه در سفری غیرمنتظره به عربستان پیام حافظ اسد را به پادشاه این کشور تسلیم کرد. رسانهها میگویند این پیام درباره کوشش سوریه برای گفتوگو میان ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس است.

گزارش - 20

20. یک نشریۀ آلمانی دربارۀ سیاستهای سختگیرانه رژیم صدام حسین برای عزاداری خانوادههای کشته شدگان در جنگ با ایران و محدودیتهای ایجاد شده برای آنان مطلبی را به چاپ رساند. در روزنامه زود دویچه سایتونگ در مقالهای که با عنوان "زندگی روزمره در بغداد پس از هفت سال جنگ" درج شده آمده است: یکی از امور عادی این است که در خیابانهای بغداد تعداد اتومبیلهای فولکس واگن پاسات روز به روز بیشتر به چشم میخورد. افزایش روزافزون این نوع اتومبیلها دلیل خاصی دارد. بستگان و هر یک از افرادی که در جبهه جان خود را از دست میدهند به عنوان همدردی از دولت یک دستگاه پاسات یا معادل ارزش آنرا نقداً دریافت میدارند. گفته میشود که تا کنون ١٥٢ هزار دستگاه از این اتومبیلها تحویل داده شده و ١٠٠ هزار عراقی دیگر هستند که حائز شرایط دریافت این اتومبیلها هستند. جدیداً نیز در محله های پایتخت کمتر پرچم سیاه آویخته میشود. بستگان کسی که در جنگ کشته میشود در اصل سوگواری خود را به این صورت برگزار میکردند که یک هفته تمام پرچم سیاهی را در ملأ عام بیاویزد. حال دوران سوگواری رسماً به سه روز محدود شده است. مراسم تدفین عمومی نیز تقبیح گردیده زیرا مقامات عراق معتقدند روحیه سکنه کشور نباید تضعیف شود. عراق یک میلیون مرد جنگی دارد. تقریباً هر خانوادهای که یک پدر، یک پسر در جبهه دارد، یک زخمی یا یک کشته داده است. این گزارش میافزاید: هیچکس نمیتواند بگوید که توانایی کشیدن این بار درد و رنج تا به کجا خواهد پایید.

منابع و مآخذ روزشمار 1366/11/03