1366.11.05

روزشمار جنگ سال 1366 1366.11.05
نام‌های دیگر	پنج بهمن
تاریخ شمسی	1366.11.05
تاریخ میلادی	25 ژانویه 1988
تاریخ قمری	5 جمادی‌الثانی 1408

1359.11.05

1360.11.05

1361.11.05

1362.11.05

1363.11.05

1364.11.05

1365.11.05

گزارش - 1

1. در ادامه جلسات فشرده روز قبل درباره اجرای عملیات در منطقه حلبچه، صبح امروز جلسهای با حضور فرماندهی سپاه و برخی مسئولین ارشد عملیاتی سپاه با موضوع بررسی میزان امکان عملیات در فاو، برنامهریزی برای اجرای عملیات در حلبچه شامل زمانبندی، آمادهسازی عقبهها و... و همچنین برآورد عکسالعمل دشمن در مقابل این اقدامات، در محل قرارگاه رمضان در باختران تشکیل شد. فرماندهان حاضر* در بخش اول جلسه درباره امکان عملیات در فاو و شلمچه و همچنین چگونگی عملیات در حلبچه گفتوگو کردند. با توجه به بازدید از ملخور در محور دزلی و مباحث جلسات فرماندهان در روز گذشته به نظر میرسید موضوع عملیات حلبچه در دید فرمانده کل سپاه جدی است و این بازدید تأثیر مثبتی بر محسن رضایی گذاشته است. هرچند دلیل تغییر در منطقه عملیات، توقف عملیات بیتالمقدس٢ است اما روند مباحث مطرح شده در جلسات اخیر نشاندهنده سیر تدریجی اصلی شدن منطقه حلبچه نسبت به ادامۀ عملیات بیتالمقدس٢ میباشد. با وجود این بحثها به نظر میرسید فرماندهان نسبت به انتخاب منطقه عملیات جدید ابهام دارند. قاسم سلیمانی فرمانده لشکر٤١ ثارالله که از جنوب به این منطقه فراخوانده شده است، خطاب به محسن رضایی میگوید: اینطور که شما میگویید، عملیات فاو منتفی است. فرمانده سپاه پاسخ میدهد: مگر شما نمیگویید آنجا (فاو) طوری آماده است که ما سریع وارد عمل میشویم. سلیمانی: شما میگویید همه امکاناتمان را بیاوریم اینجا، خوب آنجا دیگر چیزی نمیماند. تغییر اولویت عملیات از محور الاغلو به حلبچه، لغو یا فرعی شدن فاو آن هم در فاصله اندک، تردیدهایی در اصلی بودن این عملیات نیز در اذهان تعدادی از فرماندهان بهوجود آورد و در جلسه، نسبت به تغییرات مکرر در تصمیمگیریها گلایههایی (بهطور در گوشی) ابراز گردید. پس از اتمام مباحث حلبچه، مصطفی ایزدی مسئول عملیات نیروی زمینی سپاه نظر منفی خود را نسبت به اصلی انگاشتن حلبچه و چشمپوشی از ادامه عملیات بیتالمقدس٢، به فرمانده سپاه ابراز کرد، اما محسن رضایی در پاسخ گفت: «آنجا قفل شده، دشمن آمده تجمع کرده، سمت و جهتِ تک لو رفته، ما در ذهنمان این بود که برویم سمت موکبه و قیوان، ولی نشد.» رحیم صفوی نظر موافق خود را با ایزدی اینگونه بیان کرد: «حداقل تا قیوان و موکبه بیاییم، یال سوم گوجار (بالای گاراده) را بگیریم.» نهایتاً، با ادامه یافتن گفتوگوها به مرور برای تعدادی از فرماندهان یقین حاصل شد که باوجود تصمیمات اتخاذ شده در جلسات قبل، حلبچه منطقه عملیات آتی خواهد بود. در طی این جلسه برای فرماندهان لشکرهای ٢٥ کربلا، ١٩ فجر و ٤١ ثارالله که از فاو به این منطقه آمدهاند، مسلم گردید که توان اصلی آنها در محور مریوان (دزلی) بهکار گرفته میشود و آنها میبایست به زمین منطقه توجیه شده، اقدامات آمادگی را هرچه زودتر آغاز کنند. فرمانده سپاه امروز همچنین رحیم صفوی را بهعنوان فرمانده عملیات حلبچه برای پیگیری مسائل، انتخاب کرد و قرار شد قرارگاه سپاه هشتم ثامنالائمه در سمت گوزیل در جنوب منطقه عملیاتی و یکی از دو قرارگاه قدس و نجف نیز از منطقه بیتالمقدس٢ به محور حلبچه آمده، مسئولیت محور دزلی را بهعهده بگیرد. در پایان جلسه، محسن رضایی اقدامات ضروری برای عملیات در حلبچه را اینگونه جمعبندی کرد: ١. واحد لجستیک موظف به تأمین غذا و تحویل اقلام لازم استحکامات یگانها است. مهندسی احداث جادههای عقبه را تا محل برپایی سوله اورژانس انجام دهد. ٢. از روز بعد حدود ٣٠٠ نفر از هر یگان برای آماده کردن منطقه حلبچه به این منطقه بیایند. ٣. نیروها در منطقه شلمچه** (یا فاو) پای کار بروند و هر زمان به آنها اعلام شد بلافاصله وارد عمل شوند. ٤. جانشین فرماندهان یگانهایی که در جنوب هستند، برای هدایت کار یگانها بمانند و خود فرماندهان به جبهه شمالغرب بیایند و تا روز ٢٥ بهمن برای عملیات آماده شوند. در عین حال فرمانده کل سپاه تأکید کرد اگر تا ١٠ اسفند عمل نکنیم، عملیات باید برود برای سال بعد. بدین ترتیب پیشبینی میشد که عملیات تا دهم اسفند عقب بیفتد هرچند غالب فرماندهان زمان را کافی نمیدانستند.

گزارش - 2

2. پس از تصمیم فرماندهی سپاه پاسداران مبنی بر انجام عملیات در منطقه عمومی حلبچه و برگزاری چند جلسه و گفتوگو درباره کلیات این اقدام و واگذاری بخشی از اجرای این عملیات به قرارگاه ثامنالائمه،*** نیروی زمینی سپاه امروز در ابلاغیهای سازمان اولیه این قرارگاه را ابلاغ کرد. در این سازمان ٧ تیپ و لشکر بهعلاوه بخشی از توان سپاه پانزدهم رمضان و سپاه چهارم بعثت در اختیار این قرارگاه قرار گرفتند تا برای اجرای عملیات در قسمتهای جنوبی منطقه حلبچه فعالیت کنند. در بخشی از این ابلاغیه آمده است: قرارگاه ثامنالائمه موظف است با تحت امر قرار دادن قرارگاه رمضان١ و قرارگاه بعثت١ از سپاههای پانزدهم و چهارم و سازمان رزم تیپ٢٩ نبی اکرم، لشکر٩ بدر، تیپ٣٦ انصارالمهدی، تیپ صاحبالامر، تیپ١٠٠ انصارالرسول، لشکر١١ و لشکر١٤ نسبت به طراحی، آمادهسازی و انجام مأموریت واگذاری، حداکثر تا ٢٥/١١/١٣٦٦ اقدام نماید. قرارگاه رمضان١ شامل تیپ٧٥ ظفر و نیروهای معارض عراقی و قرارگاه بعثت شامل تیپ٧٧ نبوت و تعدادی گردان از یگانهای مرزی خواهد بود.

گزارش - 3

3. با توجه به ضعیف بودن آتش توپخانه سپاه پاسداران در عملیات بیتالمقدس٢ و لزوم تقویت آن، با تعویق ادامه عملیات، امروز تیپ مستقل توپخانه ٦١ محرم اقدام به تعیین محل استقرار تعدادی آتشبار ١٢٢ و ١٠٥ میلیمتری در منطقه قمیش کرد. بر اساس این تصمیم علاوه بر تعیین مواضع آتشبارها، با در نظر گرفتن مشکل جاده قرار شد از قبل، به ازای هر آتشبار، ١٥٠٠ گلوله به منطقه هرمدان منتقل شود تا پس از انتقال قبضههای توپ به منطقه قمیش مورد استفاده قرار گیرد.

گزارش - 4

4. فراهمسازی نیروی مورد نیاز برای اجرای عملیاتها همواره یکی از مشکلات عمده بوده و در این عملیات هم یکی از مسائل پیش رو است. نیروهای داوطلب مردمی موجود در یگانها که از اعزامهای کاروان حضرت محمد و سپاهیان حضرت امیر بودند، عموماً به مرخصی رفتهاند و علاوهبر آن چون زمان مأموریت بعضی از آنها تمام شده، روی تعداد نیرویی که برمیگردد نمیتوان حساب کرد. اعزام سپاهیان حضرت فاطمه نیز پس از دهه فجر آغاز میشود. این نیروها پس از ورود به منطقه باید ١٥- ١٠ روز آموزش دیده، سازماندهی و توجیه شوند. بدین خاطر وضعیت نیرو روی تعیین زمان شروع عملیات تأثیرگذار است و باید در تصمیمگیری لحاظ گردد و برای آن چارهاندیشی شود. با توجه به وقفۀ ایجاد شده در اجرای عملیات بیتالمقدس٢ و ضرورت بازسازی یگانهای شرکت کننده در این عملیات و همچنین نزدیک شدن به پایان مأموریت بسیاری از نیروهای بسیجی یگانها، ستاد مرکزی سپاه پاسداران امروز در ابلاغیهای برای اعزام نیروی جدید از سوی سپاههای کشوری تعیین سهمیه کرد. بر اساس این ابلاغیه، سپاههای کشوری موظف شدند میزان سهمیه نیرو را که صرفاً رزمی هستند و مدت مأموریت آنها حداقل ٣ ماه خواهد بود در دهه فجر در قالب کاروانهای موسوم به سپاهیان حضرت زهرا اعزام کنند. سهمیه تعیین شده سپاهها به میزان زیر است: استان تهران - مرکز سپاه یکم ثارالله شامل لشکر٢٧ حضرت رسول، لشکر١٠ سیدالشهدا، لشکر١٧ علیابن ابیطالب، تیپ ویژه هوابرد و گردان مستقل ٢٠ رمضان جمعاً ٧,٦٩٣ نفر. استانهای اصفهان، کهکیلویه و بویراحمد، یزد سپاه دوم سیدالشهدا شامل لشکر١٤ امام حسین، لشکر٨ نجف، تیپ١٨ الغدیر، تیپ٤٤ قمر بنی هاشم، تیپ٩١ بقیةالله، تیپ توپخانه ١٥ خرداد، لشکر مهندسی ٤٠ صاحبالزمان، گردان ادوات قرارگاه رمضان، پایگاه سنندج و ستاد قرارگاه رمضان جمعاً ٥,٣٦٦ نفر. استانهای لرستان و ایلام سپاه سوم قدس شامل لشکر٥٧ ابوالفضل، لشکر٣٢ انصارالحسین، لشکر١١ امیرالمؤمنین، گردان ادوات ٢٠٢ القارعه، گردان مهندسی قرارگاه رمضان، پایگاه بوکان و پایگاه دیواندره جمعاً ٥,١٠٠ نفر. استان باختران سپاه چهارم بعثت شامل تیپ٥٩ مسلم بن عقیل، تیپ٢٩ نبی اکرم، تیپ١٠٠ انصارالرسول، تیپ٢١٢ حمزه سیدالشهدا، گردان قائم باختران، تیپ استقراری روانسر و تیپ استقراری جوانرود جمعاً ٢٠٠٠ نفر. استانهای آذربایجان شرقی و غربی و استان زنجان سپاه پنجم باقرالعلوم شامل لشکر٣١ عاشورا، تیپ٨٢ صاحبالامر، تیپ٣٦ انصارالمهدی، تیپ ویژه پاسداران، لشکر مهندسی قرارگاه حمزه، گردان پدافند هوایی قرارگاه رمضان، تیپ استقراری بانه، پایگاه اشنویه و پایگاه پیرانشهر جمعاً ٤,٤٠٠ نفر. استانهای خوزستان و لرستان سپاه ششم امام جعفر صادق شامل لشکر٧ ولیعصر، تیپ٦٢ خیبر، لشکر٩ بدر، گردان قائم آبادان، گردان قائم خرمشهر، گردان زرهی ٧٢ محرم و گردان ادوات ٢٠١ ائمه جمعاً ٥٠٠ نفر. استانهای مازندران و گیلان سپاه هفتم امام موسی کاظم شامل لشکر٢٥ کربلا، لشکر٥٢ قدس، تیپ٥٨ مالکاشتر، تیپ٦٥ هجرت، تیپ مریوان جمعاً ٢,٩٠٠ نفر. استان خراسان سپاه هشتم ثامنالائمه شامل لشکر٥ نصر، لشکر٢١ امام رضا، لشکر١٥٥ ویژه شهدا، تیپ٨٨ انصارالرضا، تیپ١٢ قائم سمنان، پایگاه کامیاران، ستاد قرارگاه رمضان، مرکز بهداری منطقهای غرب، مرکز مخابرات منطقهای غرب جمعاً ٧,٨٠٠ نفر. استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان سپاه نهم امام جواد شامل لشکر٤١ ثارالله، تیپ٤٨ فتح، گردان٣١٩ قائم کهگیلویه، گردان٣٣٨ قائم کرمان، تیپ٧٥ ظفر، گردان زرهی ٣٨ ذوالقدر و تیپ استقراری مهاباد جمعاً ٣,٥٥٠ نفر. برای برخی دیگر از یگانهای تحت امر این سپاهها سهمیهای تعیین نشده است.

گزارش - 5

5. جلسه شورای عالی پشتیبانی جنگ ساعت ٨:٣٠ صبح امروز با حضور آیتالله خامنه ای، حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی، آیت الله موسوی اردبیلی، جنتی و سرهنگ سهرابی در محل دفتر ریاست جمهوری تشکیل شد که در آن چند موضوع بررسی و به تصویب رسید. در این جلسه ضمن بررسی آییننامههای اجرایی این شورا، با درخواست فرمانده مهندسی رزمی قرارگاه خاتم مبنیبر اینکه وزارت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موظف است، کامیون، تریلی و کمرشکن مورد نیاز قرارگاه مهندسی را تأمین کند موافقت شد.

جلسه شورای عالی پشتیبانی جنگ با حضور سران قوا و اعضای هیئت اجرایی در دفتر آیتالله خامنه ای رئیس جمهور و رئیس شورای عالی دفاع در این جلسه همچنین براساس گزارشی که از واحد لجستیک، طرح نوبهبندی و جذب و آموزش به ترتیب توسط آقایان احمدپور، ظریفمنش و موحدی ارائه شده بود، موارد ذیل به تصویب اعضای شورا رسید. الف): به وزارت سپاه پاسداران اجازه داده میشود که با استفاده از محل اعتبارات ارزی، ٦٨٤ دستگاه ماشینآلات سنگین (لودر، بولدوزر و گریدر) خریداری و وارد کند. ب): به وزارت سپاه پاسداران اجازه داده میشود سیصد دستگاه آمبولانس تویوتا خریداری و وارد کند. ج): مشکلات فوری و اساسی ارزی وزارت سپاه و وزارت دفاع در جلسه آینده شورایعالی با حضور مسئولان ذیربط مطرح و اخذ تصمیم خواهد شد.

گزارش - 6

6. سرلشکر ستاد علی حسین العوید العلکاوی**** فرمانده لشکر٤٣ پیاده عراق که مأموریت دفاع از منطقه عمومی حلبچه را برعهده دارد امروز در گزارشی به ستاد کل نیروهای مسلح عراق وضعیت این منطقه را تشریح کرده و در آن ضمن اشاره به برخی ضعفهای پدافندی، موفقیت عملیات احتمالی ایران را گوشزد کرده است. در قسمتی از این گزارش به همکاری معارضین کرد عراقی با نیروهای ایرانی و همکاری مردم منطقه با معارضین عراقی و همچنین رزمندگان ایرانی اشاره شده و از آن به عنوان ضعف نیروهای عراقی نام برده شده است. در بخشی از این گزارش آمده است: در مناطق مسکونی بهویژه شهرستان حلبچه، بخش سیدصادق و قصبه شاندری، اهالی این مناطق بجز برخی از عناصر مخالف که با مزدوران ایران همکاری میکنند، همه طرفدار حکومت عراق هستند. این عناصر مخالف که با ایران همکاری میکنند، تأثیر زیادی بر عملیاتها دارند از جمله رساندن اطلاعات در مورد جابهجایی نیروها به ایران، اقدام به خرابکاری که شامل تعرض و حمله به خودروهای نظامی، اجرای کمین، حمله به پایگاهها و سعی به ترساندن اهالی بهمنظور دستیابی به وسایل زندگی آنان (خوراک و غیره). لذا لازم است ضمن ایجاد پستهای تأمین در جادهها، تردد شبانه نیز محدود گردد. در ادامۀ این گزارش درباره اوضاع اقتصادی این منطقه آمده است: وضع اقتصادی مناطق کشاورزی دشت شهرزور***** در منطقۀ مسئولیت این فرماندهی به علت جنگ و پخش واحدهای نظامی در منطقه بهعلاوه برخورد برخی از ساکنین محلی با خرابکاران تأثیر پذیرفته و اغلب روستاهابهدلیل وجود خرابکاران در آنها از لحاظ امنیتی مشکل دارند ولی درآمد ساکنین بسیار خوب و افراد خانواده چندین حرفه علاوه بر کشاورزی دارند. همچنین درباره همکاری کردهای محلی با نیروهای ایرانی اینگونه نوشته شده است: بهدلیل اینکه برخی خرابکاران و مزدوران ایران در منطقه هستند و بهعلاوه اینکه برخی از اهالی منطقه بهسمت مزدوران ایران فرار کردهاند و وجود برخی از تجاوزات به روستاهایی که با مزدوران ایران همکاری میکنند وضع روانی اهالی آرامشی ندارد ولی اغلب ساکنین از داوطلبان گردانهای دفاع وطنی میباشند و از آنها در مأموریت امنیت جادهها و پلها و تأسیسات و محلهای حیاتی در منطقه فرماندهی استفاده میشود. در قسمت دیگری از گزارش که جنبه نظامی دارد مناطق نفوذ نیروهای ایرانی در عملیات احتمالی آینده اینطور نام برده شده است: زمینی که دشمن تصرف میکند کوهستانی و ناهموار است و وی در استحکامات خود بر موانع و درههای بین مواضع پدافندی و قلهها تکیه میکند. دشمن در مانور خود به طور آزادانه از نیروهای پیاده و توپخانه استفاده میکند که مانور وی نیز بهوسیله نیروی پیاده محدود میگردد. بهترین معبر وصولی فعلی دشمن عبارت است از گرفتن زمین به شرط تأمین حداکثر غافلگیری با روش نفوذ میباشد. علاوهبر موارد فوق دربارة شیوه حمله ایران و معابر وصولی به مواضع عراقیها اشاره شده است: بهترین معبر وصولی دشمن، معبر وصولی دهانه کانی کروشکان است و میتواند بهوسیله معابر وصولی بهسمت ارتفاع بالامبو و سازان (بعد از مبادرت به حفظ آمادگیها و اقدام به قرار دادن علائم راهنمایی) پیشروی و در نهایت بهسمت حلبچه بهصورت پیاده نفوذ کند. دشمن در هر یک از معابر وصولی سعی خواهد کرد که اصل غافلگیری را رعایت نماید. نزدیک شدن دشمن بهمواضع نیروهای خودی بر اثر طبیعت زمین غیر مکشوف خواهد بود و میتواند یکی از مواضع پدافندی خودی را بهوسیله تلاش فرعی تثبیت و حمله اصلی خود را در منطقه دیگری انجام دهد. این گزارش همچنین با نام بردن از عارضهها و ارتفاعات مهم و دهانهها و معابر اصلی وصولی بین ارتفاعات منطقه ازجمله دهانۀ جوهرسی، دهانه میرسور، دهانه بانیشیار، درۀ زَلَم، دهانه سرگت، دهانه هاوار، دهانه موردین، دهانه سازان، دهانه کانی کروشکان، برآورده کرده است که در صورت دستیابی نیروهای ایرانی به هریک از این عارضهها و معابر وصولی، آنان قادر خواهند بود ضمن تصرف شهرهای خرمال، دجیله و حلبچه خود را به حاشیه دریاچه دربندیخان برسانند.

گزارش - 7

7. در ادامۀ اعزام نیروهای داوطلب مردمی (بسیج)، امروز هم از استانها و شهرهای مختلف، اقشار مختلف مردم به جبهه ها اعزام شدند. در قم چهارمین نوبت از مدرسین، فضلا، روحانیون و طلاب حوزه علمیه این شهر پس از راهپیمایی در خیابانهای قم و تجمع در حرم مطهر حضرت معصومه و استماع سخنرانی یکی از مسئولین در میان بدرقه مردم شهر به جبهه های غرب و جنوب عزیمت کردند. همین گزارش حاکی است که گردان مهندسی رزمی سنگرسازان بیسنگر به منظور پشتیبانی از رزمندگان سلحشور از جهاد سازندگی قم راهی جبهه شدند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی نیروهای اعزامی پس از طی یک دوره آموزش ٤٥ روزه در پادگان شهید طرحچی قم در بیست و هفتمین دوره، پس از آشنایی با نحوه کار لودر، سنگرسازی، جادهسازی و پلسازی و چگونگی ایجاد خاکریز در شرایط مختلف به جبهه های جنگ اعزام شدند. بنابه سایر گزارشها در اراک یک اکیپ رزمی تخصصی از ارامنۀ اراک شامل نیروهای صنعتگر، مکانیک ماشینهای سبک و سنگین و باطریساز از سوی شورای خلیفهگری ارامنه این شهر طی مراسمی با حضور نماینده اسقف اعظم در کلیسای اراک پس از بهجا آوردن مراسم مذهبی عازم میادین نبرد شدند. در نیشابور هم گروهی از جهادگران جهادسازندگی با تخصصهای مختلف به منظور پیوستن به دیگر رزمندگان طی مراسمی رهسپار مناطق جنگی کشورمان شدند. همچنین به دعوت ستاد بازسازی مناطق جنگی اردکان صبح دیروز جمعی از نیروهای داوطلب خدمت در مناطق جنگی کشور عازم این مناطق شدند. در همدان گروهی از طلاب حوزه علمیه و روحانیون استان همدان برای انجام رسالت تبلیغی خود به یگانهای مختلف رزمی مستقر در جبهههای جنگ گسیل شدند. مطابق این خبر طی چندماه اخیر این ششمین گروه از روحانیون استان همدان میباشد که از طریق دفتر تبلیغات حوزه علمیه همدان سازماندهی و به میادین نبرد اعزام شدند. از سوی هنگ ژاندارمری یزد یک گروهان از نیروهای جمعی این هنگ تحت عنوان «گروهان قدس» عازم مناطق عملیاتی شدند. همچنین بهمنظور بازسازی مناطق جنگزده، از طرف ستاد بازسازی و نوسازی استان یزد نیز یک اکیپ فنی تخصصی متشکل از نیروهای داوطلب مردمی شهرهای یزد و اردکان راهی جنوب کشور گردید.

گزارش - 8

8. تعداد ٥٧ رزمنده ایرانی که چندی پیش در منطقه شمالغرب در مرز ترکیه و عراق دستگیر شده بودند، امروز از طرف دولت ترکیه آزاد شدند. این خبر را رادیو اسرائیل و خبرگزاری رویتر مخابره کردند. رادیو مذکور گفت: دولت ترکیه ٥٧ تن از نظامیان ایران را که از حدود دو ماه پیش در اختیار خود نگاه داشته بود، امروز به ایران بازگرداند. رادیو اسرائیل مدعی شد: این ٥٧ تن که از پاسداران دولتی ایران هستند در اول دسامبر ١٩٨٧ (١٠/٩/١٣٦٦) تلاش کردند ظاهراً برای انجام یک حمله از طریق خاک ترکیه به عراق بروند، اما توسط نیروهای ترکیه بازداشت شدند. خبرگزاری رویتر نیز گفت: پاسداران انقلاب در روستای درکیک در نزدیکی مرز عراق دستگیر شده بودند. به گفتۀ مقامات ترکیه در پی مذاکرات مقامات مرزی ایران و ترکیه، این پاسداران در یک ناحیه مرزی تحویل داده شدند. این خبرگزاری همچنین گفت: در ماه اوت سال گذشته ترکیه یک گروه ٩٤ نفره از سربازان ایرانی را که در حال عبور از منطقه مرزی ترکیه بودند به ایران بازگرداند.

گزارش - 9

9. عراق با هدف بین المللی کردن جنگ، مستمراً به دامنه و شدت حملات خود در خلیجفارس، علیه هدفهای نفتی و تجاری ایران افزوده است اما برخی تحلیلها، این سیاست را شکست خورده اعلام میکنند. در عین حال امریکاییها مدعیاند سیاست اسکورت نفتکشها موفقیتآمیز بوده است. ازجمله، روزنامه گاردین نوشته است: سیاست عراق در حمله به نفتکشهای ایرانی و دخالت دادن ابرقدرتها در بحران این منطقه با هدف تحت فشار گذاشتن ایران برای قبول صلح با شکست مواجه شده است. ... عراقیها از تعقیب این سیاست مأیوس شدهاند زیرا با وجود افزایش مداوم حملات به کشتیها، دستاندرکاران کشتیرانی و تجارت بهطور جالب توجهی خود را با این وضع وفق دادهاند. براساس این گزارش تعداد کشتیهایی که در خلیجفارس مورد حمله قرار گرفتهاند، اکنون تقریباً با تعداد نیمی از تمام کشتیهای غرق شده در جنگ جهانی دوم برابری میکند. در ادامۀ این مقاله آمده است: هرگاه عراقیها علیه نفتکشهای ایرانی اقدام کنند در مقابل یکی از کشتیهای در حال گذر آنان از تنگه هرمز مورد حمله قرار میگیرد. از سوی دیگر و در لابهلای تحلیلهای متضاد درباره نقش نیروهای نظامی امریکا و چند ملیتی در خلیجفارس، رادیو امریکا در گفتاری درباره فعالیت ناوگان نظامی این کشور در اسکورت نفتکشهای کویتی آنرا موفقیتآمیز خواند. رادیو امریکا گفت: اکنون ششماه است که نیروی دریایی امریکا در خلیجفارس از یازده کشتی کویتی که با پرچم امریکا از خلیج عبور میکند حمایت کردهاند، موفقیت این عملیات که در آغاز مورد شک بود، اکنون مورد توجه قرار گرفته است. این گزارش همچنین میگوید: اما هزینه انجام این عملیات بسیار گزاف بوده است و اغلب گزارشهای منتشر شده این هزینه را حدود بیست میلیون دلار در ماه برآورد کردهاند. آنچه که اکنون مورد سؤال و بحث قرار گرفته این است که تعدادی از کشورهای عرب خلیجفارس برای گسترش عملیات اسکورت و پوشش بیشتر و حفاظت از کلیۀ کشتیها در خلیجفارس، امریکا را مورد فشار قرار دادهاند. زیرا بسیاری از دولتهای عرب خلیجفارس معتقدند که حضور نیروهای امریکا در خلیجفارس با وجود تأمین امنیت برای عبور و مرور کشتیهای کویتی به افزایش امنیت کشتیها در خلیجفارس کمک نکرده است و کشتیهای دیگر بهگونهای روز افزون مورد حملات ایران قرار میگیرند.

گزارش - 10

10. در سه اقدام جداگانه، تعدادی از عناصر سازمان مجاهدینخلق (منافقین) که در جذب و خارج کردن نیرو از کشور برای این سازمان نقش داشتند دستگیر شدند. در اولین اقدام یکی از افراد وابسته به سازمان مجاهدینخلق (منافقین) که برای خارج کردن تعدادی از هواداران سازمان مأموریت داشت، در تور بازرسی قرارگاه شرق کشور دستگیر شد. این شخص در سال ١٣٦١ به جرم فعالیت برای سازمان در استان همدان دستگیر و به ١٠ سال زندان محکوم شده بود که پس از گذراندن دو سال و نیم عفو گرفته و آزاد شده بود. وی پس از آزاد شدن به عراق رفته و پس از فراگیری آموزش از طریق پاکستان برای مأموریت جذب نیرو و اعزام آنها به خارج از کشور و پیوستن به سازمان به داخل کشور آمده بود. در دومین اقدام در مشهد ٢٠ تن از هواداران منافقین که ٨ تن از آنان سابقۀ دستگیری و زندانی داشتند دستگیر شدند. در سومین اقدام در گیلان نیز ١٢ تن از وابستگان به این سازمان که ٨ تن آنها سابقه زندان داشتند به علت ادامۀ فعالیت دستگیر شدند.

گزارش - 11

11. به گزارش امروز قرارگاه رمضان، پیشمرگان حزب دموکرات کردستان عراق (بارزانیها) طی چند روز گذشته با اجرای آتش بر روی چند پایگاه نظامیان عراقی در محور سرسنگ به عمادیه در استان دهوک تعدادی از آنان را کشته یا مجروح کردند. در جریان این عملیات آتشباری چندین دستگاه خودروی نظامی نیز منهدم شد. به گزارش این قرارگاه در عملیات دیگری این نیروها موفق شدند یک پارک موتوری نیروهای عراقی واقع در شهر سهیل از توابع استان دهوک را منهدم کنند و به آتش بکشند و ٣ نظامی از جمله یک فرمانده گروهان را به اسارت بگیرند. بنا به این گزارش همچنین در منطقه عملیاتی ظفر٥ نیز ١٢ تن از نظامیان عراقی خود را تسلیم پیشمرگان حزب دموکرات کردند. روز گذشته نیز پیشمرگان حزب دموکرات عراق به یک مقر نظامی در استان دهوک حمله کردند که در جریان آن ٦ نظامی به هلاکت رسیدند و ٣ تن نیز مجروح شدند. علاوه بر این ٤ نفر نیز به اسارت گرفته شدند.

گزارش - 12

12. جمهوری اسلامی ایران در نامهای به دبیرکل سازمانملل نسبت به نقض حقوق بینالمللی از سوی ناوگانهای امریکایی در خلیجفارس اعتراض کرد. در این نامه که امروز از طرف محمدجعفر محلاتی جانشین نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمانملل خطاب به دبیرکل صادر شده و به عنوان سند S/19451 شورای امنیت منتشر شده است به ١١ مورد هشدار کشتیها و ناوهای جنگی امریکایی به هواپیماهای گشت دریایی ایران در روزهای ١٢ تا ٢٨ نوامبر ١٩٨٧ (٢١/٨/١٣٦٦ تا ٧/٩/١٣٦٦) اشاره شده است. در این هشدارها از هواپیماهای ایرانی خواسته شده در نزدیکی کشتی و ناوهای امریکایی پرواز نکنند. همچنین در ادامه نامه به ٤ مورد رهگیری هواپیماهای گشت ایرانی از سوی هواپیماهای اف١٨ امریکایی اشاره شده است.

گزارش - 13

13. در حالی که ایران در حال رایزنی برای جابهجایی بندهای قطعنامه٥٩٨ شورای امنیت سازمانملل برای پذیرش آن است، امروز وزیر امور خارجه عراق برای وارد کردن فشار به دبیرکل سازمانملل و ناکام گذاشتن تلاشهای ایران، نامهای برای دبیرکل ارسال کرد. علاوه بر آن عراق پیرو فعالیتهای دکوئیار برای اصلاح قطعنامه مزبور، با سفر وی که قرار بود به دو کشور ایران و عراق انجام شود، مخالفت کرد. در نامة وزیر امور خارجه عراق به دکوئیار که از طرف نمایندۀ دائمی آن کشور تسلیم سازمانملل شده، رژیم عراق یکبار دیگر بر مواضع خود مبنی بر پذیرش بدون شرط قطعنامه و ادعای نپذیرفتن آن از سوی جمهوری اسلامی ایران تأکید کرد. در قسمتی از این نامه که امروز بهعنوان سند شماره S/19448 شورای امنیت منتشر شد آمده است: عراق از قطعنامه٥٩٨ بلافاصله پس از اینکه تصویب شد، استقبال نمود. همچنین جنابعالی رسماً و مکتوب ٣ روز پس از تصویب قطعنامه در نیویورک در تاریخ ٢٣ جولای ١٩٨٧ [اول مرداد ١٣٦٦] از موضع عراق مطلع شدید. موضع عراق در این باره همان موضعی است که در طول سالهای منازعه با ایران آن را حفظ کرده است. از کلیه قطعنامههای پیشین مصوبه شورای امنیت استقبال نموده و اقتدار سازمانملل را در خصوص منازعه پذیرفته است و همواره حل و فصل صلحجویانه منازعه را طبق منشور سازمانملل و مقررات حقوق بینالمللی خواستار شده است. در طی مذاکرات رسمی که با جنابعالی در مورد موضوع قطعنامه داشتهایم و نیز در بیانیهها و اطلاعیههای مقامات عراقی، قطعنامه٥٩٨ را بهعنوان قطعنامهای الزامآور مطابق با مفاد منشور تلقی نمودیم و آنرا بهعنوان موضوعی جهت چانهزنی و یا کاربرد گزینشی آن بهعنوان مفاد متجزا نیافتیم. ما با آن بهعنوان مجموعه لایتجزا رفتار نمودیم. جنابعالی، اعضای شورای امنیت و جهانیان بهطور کلی اطلاع دارند که ایران همانند گذشته که کلیه قطعنامههای مصوب شورای امنیت را رد نموده است، اینبار نیز شورا را تحقیر کرده و نسبت به آن تعابیر سوء بسیاری را به کار برده و از شناسایی اقتدار این سازمان بینالمللی درباره منازعه طفره رفته است. از زمانی که قطعنامه٥٩٨ تصویب شد نیز از موضعگیری دوگانه و مبهم دریغ نورزیده است. بارها مقامات رسمی ایران اعلام کردند که قطعنامه را رد نمودهاند و شورای امنیت را به تمسخر گرفتهاند در حالی که به دفعات نقش بازی کرده و مفاد قطعنامه را مجزا نموده و بخشهایی از آن را که مطابق خواست خود یافتند، انتخاب کردند. آنها ترتیب پاراگرافهای عملی آن را تغییر دادند و در نتیجه متن قطعنامه را نقض کردند و تفاسیر خود را از عبارات آن ارائه دادند، بدون اینکه هیچ ارتباطی به متن و یا مقررات اصول بینالمللی داشته و یا در عرف سازمانملل مشاهده شده باشد. در بخش دیگری از متن این نامه، از مذاکرات ایران با دبیرکل در مورد ترتیب بندهای قطعنامه که با استقبال دبیرکل و برخی طرفهای گفتوگو مواجه شده، اینگونه ابراز ناخرسندی و نگرانی شده است: بهعلاوه مایه تأسف است که این قطعنامه الزامآور به انحای گوناگون مورد بحث واقع شده و در طی ماههایی که از تصویب آن میگذرد، این مباحثات عمومیت یافته است. در طی این مدت دیدگاههایی ارائه شده که برای رژیم ایران تسهیلاتی را فراهم میسازد که بدین روش عمل نماید و اهمیت تلاشهای بینالمللی در این قطعنامه را خنثی سازد که در تاریخ این سازمان بینالمللی بیسابقه است. درهمین حال درباره تلاشهای سیاسی با هدف توقف جنگ عراق و ایران، امروز اعلام شد خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمانملل سفر میانجیگرانه خود به ایران و عراق را به تعویق انداخته و در حال حاضر از منطقه دیدار نخواهد کرد. روزنامه الاتحاد چاپ امارات به نقل از منابع موثق اضافه کرده است: پس از آنکه عراق قصد دکوئیار را برای دیدار از بغداد و تهران در چارچوب بخشی از تلاشهای جدید جهت اجرای قطعنامه شورای امنیت رد کرد، دبیرکل سازمانملل سفر خود به منطقه را به تعویق انداخت. عراق خطاب به دبیرکل سازمانملل اعلام کرد این کشور نظریات جدیدی را برای اضافه کردن به موضع کنونی خود ندارد و تلاشها اکنون بایستی بر اعمال تحریم متمرکز باشد.

گزارش - 14

14. سفیر شوروی در تهران امروز پیامی از جانب رهبران آن کشور به آیتالله خامنهای رئیسجمهوری تسلیم کرد. از متن پیام اطلاعی در دست نیست، ولی رادیو اسرائیل آن را با تلاشهای کنونی در شورای امنیت بهمنظور اعمال تحریم تسلیحاتی علیه ایران مربوط میدانند. این رادیو افزوده است: شوروی در ماههای اخیر با اعمال تحریم، مخالفت ورزیده و عقیده داشت که باید به ایران فرصت بیشتری داده شود ولی در هفتههای گذشته خبر رسیده که دولت مسکو به این اقدام تمایل نشان میدهد.

گزارش - 15

15. در سطح منطقه خلیجفارس و کشورهای عربی، چند خبر در مورد اظهارنظر و موضعگیری درباره جنگ با هدف حمایت از عراق و پایان دادن به نزاع، منتشر شده است. از جمله، خبرگزاری فرانسه اعلام کرد، حسنی مبارک رئیسجمهوری مصر ضمن تأکید بر تصمیم کشورش برای پشتیبانی از عراق در دفاع از خود گفت جنگ عراق و ایران به دلیل عدم موضع اعراب و پافشاری ایران، با این خطر روبهروست که ادامه یابد. وی طی مصاحبهای در روزنامه سعودی الیوم خاطرنشان کرد که مساعی ما برای کمک نظامی و سیاسی به عراق قطع نشده و ما به حمایت از عراق ادامه خواهیم داد. زیرا این کشور از خود دفاع میکند و مانند ایران درصدد اشغال خاک دیگری نیست. مبارک گفت: تا وقتی که اعراب از یکدیگر جدا هستند و موضع مشترکی در قبال جنگ نداشته باشند، ایران لجاجت خود را دنبال میکند. همچنین کمیته هفتگانه عرب که از حامیان رژیم عراق هستند برای پیگیری تحولات جنگ عراق با ایران جهت ارزیابی نتایج تماسهای انجام شده بهمنظور اجرای قطعنامه٥٩٨ شورای امنیت سازمانملل در پایتخت تونس تشکیل جلسه داد تا ایجاد راهی برای اجرای قطعنامه٥٩٨ را بررسی نماید. کمیته یاد شده از کشورهای عربستان، کویت، اردن، عراق، تونس، مراکش و یمن شمالی و همچنین دبیرکل اتحادیه عرب تشکیل شده است.

گزارش - 16

16. روزنامه آلمانی زوددویچه سایتونگ، امروز هم درباره اوضاع داخلی عراق گزارشی منتشر کرده است. در این گزارش وضعیت شهر بصره به صورت یک شهر جنگی و اردوگاه نظامی توصیف شده که حدود ١٠٠ هزار نظامی در اطراف آن آرایش گرفتهاند و عراقیها هر آن منتظر حملۀ ایران به این شهر هستند. در مقالۀ خبرنگار این روزنامه که اخیراً از بصره دیدار کرده، وضع این شهر و تلاشی که رژیم بغداد برای حفاظت از آن به عمل میآورد، اینگونه ارزیابی شده است: در استراتژی ایرانیها ظاهراً این محاسبه جای دارد که تسخیر بندر بصره به سرنگونی صدام منجر خواهد شد. اما همه چیز در بصره، شهر بزرگ بندری عراق در جنوب و در ساحل شطالعرب (اروندرود) ظاهراً عادی و روبهراه به نظر میرسد. در کتابچۀ راهنمای سفری که دفتر دولتی جلب سیاحان منتشر کرده است، از بصره به عنوان یک مرکز مهم تجارت که صدها کشتی در بندر آن پهلو گرفتهاند سخن میگوید. روزنامه انگلیسی زبان بغداد آبزرور هر روز یک آگهی با شماره تلفن هتل شرایتون بصره که در ساحل رودخانه قرار گرفته است منتشر میکند، معهذا در هشتمین سال جنگ خلیج (فارس) واقعیت کاملاً به نحو دیگری است. برای رفتن به بصره باید پروانه سفر دریافت کرد و وزارت اطلاعات عراق اکیداً اصرار دارد که مسافت حدود پانصد کیلومتری را شبها پشت سر بگذاریم. دلیل آن حملات کربلای٤ و کربلای٥ ایرانیهاست که در ٢٤ دسامبر ١٩٨٦ [٣/١٠/١٣٦٥] و ٩ ژانویه ١٩٨٧[١٩/١٠/١٣٦٥] آغاز شد. پیدا است که مقامات بغداد اقامت بازدیدکنندگان خارجی شب هنگام در بصره را خطرناک میدانند. در فاصله حدود سه کیلومتر میان هتل شطالعرب و شرایتون حدود صد کشتی لنگر انداختهاند. این کشتیها عملاً از آغاز جنگ تاکنون در اینجا ماندهاند و راه آنها بسته شده و ایران خروج آنها (از شطالعرب به خلیجفارس) را غیرممکن ساخته است. جای گلولهها نشان میدهد که این هتل در تیررس مستقیم توپخانه ایرانیها قرار دارد. سنگرها و کیسههای شن در ساحل شط آشکارا نشان میدهد که بصره بهصورت یک شهر جنگی در آمده است و عراقیها در عمل هر روز چشم به راه هستند که حمله جدید ایرانیها شروع شود. عراقیها دست کم صد هزار تن از افراد ارتش منظم خود را در اطراف بصره مستقر کردهاند، علاوه بر این بسیاری از واحدهای ارتش خلق که نوعی نیروی دفاع ملی و میهنی است به این عده افزوده میشود. گارد ویژه ریاستجمهوری نیز در این شهر حضور دارند. این گارد ویژه وظیفه دارد در هر نقطهای از جبهه که رخنهای ایجاد شود بیدرنگ حضور یابد و شکاف را از نو پر کند. امروزه بصره شهری است که نسبتاً از جمعیت خالی شده است. از درخشش پیشین آن دیگر بهسختی چیزی باقی مانده است. هتل شطالعرب هنوز کار میکند. جلوی در ورودی سالن هتل دیواری از سیمان بالا آوردهاند تا از آسیب ترکش خمپارهها در امان باشد. بر روی این دیوار این شعار پارچهای نصب شده است: «با صدام حسین بصره تا ابد پایدار میماند.» زندگی کردن در اینجا بسیار خطرناک است. عراقیها در جای جای بصره، سنگرهایی با گونیهای شنی برپا کردهاند. ظاهراً ایرانیها همچنان این نقشه را در سر میپرورند که با اشغال بصره نه تنها شهر را ساقط کنند که همزمان با آن کار صدامحسین و بدین ترتیب سرنوشت جنگ را نیز به طور قاطع یکسره سازند. برآورد عمومی حاکی از این است که ایران نمیتواند جنگ را ببرد و عراق هم نمیتواند جنگ را ببازد. نویسنده در ادامه به تدابیر دفاعی عراق برای حفظ بصره پرداخته و نوشته است: هنگامیکه با اتومبیل از بصره در جاده چهار خطهای که در امتداد غربی دجله و در نزدیکی مرز ایران بهطرف بغداد میرانیم، حجم تدابیر دفاعی عراقیها برای ما روشن میشود. تقریباً سراسر فاصله میان بصره و شهر عماره که در شمال آن قرار گرفته به یک اردوگاه نظامی تبدیل شده است. با ریختن خاک و شن در امتداد این جاده یک دیوار دفاعی پدید آوردهاند. کارشناسان نظامی میگویند این دیوار آخرین خط از سه خط استحکامی است که عراقیها برای جلوگیری از حمله ایرانیها برپا کردهاند. میتوان گفت که دجله چهارمین مانع طبیعی خواهد بود. بهعلاوه عراقیها میان دجله و مرز ایران یک دریاچه مصنوعی بهطول ٣٠ کیلومتر و عرض یک کیلومتر پدید آوردهاند. این همان دریاچه ماهی است که موجودیت آن در نبردهای زمستان پیش کمک کرد تا حملات ایرانیها با موفقیت همراه نشود.

گزارش - 17

17. مسئله فروش سلاح قاچاق به ایران که بهطور مستمر در رسانههای غربی به آن دامن زده میشود، به نوعی اقدام تبلیغاتی و روانی علیه جمهوری اسلامی تبدیل شده است. باوجود تحریم کالاهایی چون هواپیما، بالگرد، موشک و ... حتی تجهیزاتی مثل ماسک یا خودرو وانت و مانند آن از طرف اروپا، امریکا، ژاپن و...، هنگامیکه با ایجاد موج برای خرید تانکی که ارسال نشده و انتشار اخباری دربارۀ فروش تعدادی گلوله توپ یا تعدادی خمپاره به ایران همراه میشود، جالب توجه است. در این زمینه، امروز نیز خبرهایی درباره ارسال تسلیحات به ایران منتشر شد. خبرگزاری رویتر نوشت: ویست آلپین بزرگترین کمپانی اتریش اعلام کرد احتمال دارد شعبه اسلحهسازی این کمپانی محمولههای اسلحه قاچاق به ایران صادر کرده باشد. مقامات امنیتی اتریش از ماهها پیش تحقیقاتی را در مورد ارسال ١٤٠ گلوله توپ به ایران توسط شعبه اسلحهسازی کمپانی مزبور موسوم به نوریکوم در بهار سال ١٩٨٥ آغاز کردهاند. خبر دیگر اینکه روزنامه انگلیسی زبان گلف دیلینیوز چاپ بحرین نیز نوشت: ایران برای آنکه شکاری بمبافکنهای از نوع اف-٤ فانتوم خود را در وضعیت پرواز قرار دهد، اخیراً به قطعات یدکی دست یافته است. این روزنامه از قول منابع دیپلماتیک در خلیجفارس افزود: حدود ١٢ فروند فانتوم ایرانی مستقر در بندرعباس در نزدیکی آبراه هرمز در جریان هفتههای گذشته و پس از اینکه این هواپیماها به مدت حدوداً ٢ سال در زمین میخکوب شده بودند تعمیر شدهاند. روزنامه واشنگتنتایمز نیز درباره منابع تسلیحاتی ایران نوشته است: به گفته یک مقام ارشد وزارت خارجه بهرغم تلاشهای شدید دیپلماتیک ایالاتمتحده در ترغیب چین برای متوقف ساختن ارسال اسلحه ساخت چین برای ایران، هماکنون چین و کرهشمالی مجموعاً بخش اعظم سلاحهای مورد نیاز ایران را تهیه میکنند. برزیل بزرگترین فروشنده اسلحه به ایران در میان کشورهای غیرکمونیست است و سوئد نیز با فروش قایقهای تندرو به ایران که در حملات ایران علیه نفتکشها در خلیج فارس بهکار گرفته میشود، سهم بهسزایی در توفیق تلاشهای جنگی ایران دارد. براساس آخرین تحلیلهای دولت ایالات متحده در رابطه با معاملات چند میلیارد! دلاری اسلحه با ایران، چین و کرهشمالی بین شصت تا هفتاد درصد و کشورهای اروپای شرقی در حدود بیست درصد نیازهای جنگی ایران را با موافقت اتحاد شوروی تأمین میکنند و کمتر از بیست درصد دیگر نیز از سایر کشورها خریداری میشود. لیبی نیز گاهگاه به ایران اسلحه میفرستد. مقامهای ایالات متحده به دقت معاملات اسلحه لیبی با برزیل را زیر نظر دارند تا اطمینان یابند که لیبی سلاحهای خریداری شده از برزیل را به ایران نفرستد. ایالات متحده از برزیل خواسته است که از فروش توپ زرهپوش و دیگر سلاحهای سنگین به ایران خودداری کند. مقامات ایالات متحده تخمین میزنند که ایران به سبب استفاده از واسطهها و کمبود ناشی از خشک شدن منابع تسلیحاتی غرب احتمالاً برای دستیابی به سلاحهای مورد نیازش دو تا سه برابر بهای واقعی را میپردازد. به هرحال نفوذ ایالات متحده بر چین بسیار اندک است و واشنگتن در کرهشمالی مطلقاً نفوذی ندارد. در ماه جاری دستگاههای تجسسی امریکا شاهد تخلیه محمولههای جدید موشکهای کرم ابریشم در بندرعباس بودند. بهگفته مقامات امریکایی کشورهای اروپای شرقی نیز در سطح قابل توجه به معاملات پرسود خویش با ایران ادامه میدهند و تانک و توپ و نفربرهای زرهی از جمله صادرات این کشورها به ایران است. از سوی دیگر کمپانی سوئدی بوکام مانیز تهیه کننده قایق میگوید قایقهای ارسالی به ایران صرفاً قایقهای تفریحی هستند و مسئله اینکه ایران به چه ترتیبی از آنها استفاده میکند ربطی به کمپانی ندارد. مقامات امریکایی میگویند بهرغم عواید هنگفت فروش اسلحه به ایران تاکنون هیچ کشوری جرئت نکرده به ایران هواپیمای جنگی بفروشد. ایران بهشدت در تکاپوی تهیه جنگندههایی است که بتواند جایگزین جتهای جنگنده اف-٥ امریکا بکند که به سبب فقدان وسایل یدکی قادر به پرواز نیستند. یک مقام امریکایی میگوید این یک قانون نانوشته در معاملات اسلحه است که کسی درصدد فروش هواپیما به ایرانیان نیست. چنین اقدامی بهطور جدی بر میزان خطرات کنونی در خلیجفارس خواهد افزود و طرفی که دست به چنین معاملهای بزند باید در انتظار فشارهای دیپلماتیک و اقتصادی سنگینی از جانب کشورهای عرب باشد. در همین حال بهگزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی محاکمه سه آلمانی و یک سوئیسی متهم به فروش اسلحه قاچاق به ایران امروز در دادگاههای آلمان آغاز میشود، در اتهامنامه متهمین آمده است که آنها برخلاف قوانین صدور اسلحه آلمان عمل کردهاند. در بخشی دیگر از اتهام آنها آمده است که متهمین در بهار و تابستان سال ١٩٨١ درباره فروش ٥٠ تانک آلمانی از نوع ام٤٨ با طرفهای ایرانی مذاکره کرده بودند. بنا به اعلام دادستان قیمت کل معامله ٦/٦٠ میلیون دلار بوده است و در کل سه آلمانی مذکور هر کدام ٣٥٠ هزار دلار حق دلالی برای این معامله گرفته بودند، اما این تانکها هرگز به ایران تحویل نشد.

گزارش - 18

18. خبر دیگر در زمینه تسلیحات جمهوری اسلامی، به خلاقیت کارشناسان ایران که به میزان زیادی کمبودها را جبران کرده اشاره دارد. خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از منابع آگاه نوشته است: ابتکارات و خلاقیت مهندسین ایرانی در نگهداری و راهاندازی سلاحهای پیچیده بار دیگر مورد تأیید ناظران سیاسی خارجی قرار گرفته است. یکی از دیپلماتهای غربی در منطقه خلیجفارس گفته است: ایرانیها استادی خود را در امر اختراع و ابتکار نظامی به اثبات رساندهاند. این دیپلمات غربی که در مورد افزایش تحرک نیروی هوایی جمهوری اسلامی در خلیجفارس سخن میگفت در گفتوگویی با خبرنگار روزنامه انگلیسی ایندیپندنت در بحرین افزود: هیچکس از اینکه ایرانیها بار دیگر در حال استفاده از هواپیماهای [از کار افتاده] خود در منطقه هستند نباید متعجب شود. بهنوشته خبرنگار مذکور، منابع امریکایی اخیراً متوجه افزایش زیاد فعالیتهای هوایی در اطراف بندرعباس شدهاند و این نشان میدهد تهران توانسته است حداقل برخی از هواپیماهای نظامی خود را که قبلاً بهخاطر کمبود قطعات یدکی از آنها استفاده نمیشد، راهاندازی و تسلیح نماید.

________________________________________

• محسن رضایی، حسین اردستانی (راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ)، رحیم صفوی، مصطفی ایزدی، محمدباقر ذوالقدر، حسن داناییفر، مرتضی قربانی، قاسم سلیمانی، محمد نبی رودکی، اکبر غمخوار، ابراهیم سنجقی، حمزه حمیدینیا، موحدی، غلامرضا صالحی و خستو افراد حاضر در این جلسه بودند. (سند شماره ١٥٦٧/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتمالانبیا در عملیات بیتالمقدس٢، حسین اردستانی، ١/١١/١٣٦٦ تا ٥/١١/١٣٦٦، ص١٣٣)
  • راوی مرکز در قرارگاه خاتم اینگونه نوشته است: در قبال سؤال من مصطفی ایزدی در گوش من آهسته گفت "با یک دست نمیتوان دوتا هندوانه برداشت." البته به نظر من (اردستانی) شلمچه عملیات فریب است. (سند شماره ١٥٦٧/د، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، دفترچه ثبت راوی قرارگاه خاتم صفحه ١٤٦)
    • قرارگاه ثامنالائمه از چند ماه قبل در بخشی از ارتفاعات مرزی ایران در جنوب حلبچه عراق موسوم به محور گوزیل مشغول جادهسازی و آمادهسازی زمین برای اجرای عملیات احتمالی در این منطقه بود.
      • العلکاوی با درجه سرهنگی در عملیات طریقالقدس مسئولیت تیپ٨ مکانیزه تحت امر لشکر٣ زرهی عراق را بر عهده داشت. وی در روز ٢٦/١٢/١٣٦٦ در جریان مرحله سوم عملیات والفجر١٠ در شرق شهر دوجیله- شمال شهر حلبچه - اسیر شد. (کتاب روزشمار ١٥، صفحه ١٠٦٧-١٠٦٨؛ و- کتاب روزشمار ٥٤، صفحه ٣٠٩.)
        • منظور از دشت شهر زور، دشت حلبچه است.

منابع و مآخذ روزشمار 1366/11/05