1366.11.12

روزشمار جنگ سال 1366 1366.11.12
نام‌های دیگر	دوازده بهمن
تاریخ شمسی	1366.11.12
تاریخ میلادی	1 فوریه 1988
تاریخ قمری	12 جمادی‌الثانی 1408

1359.11.12

1360.11.12

1361.11.12

1362.11.12

1363.11.12

1364.11.12

1365.11.12

گزارش - 1

1. امروز جلسهای با حضور فرماندهان ارشد سپاه به منظور بررسی بیشتر عملیات حلبچه در مریوان برگزار شد.* در این جلسه درباره موضوعات مهندسی در محور جنوبی عملیات به ویژه بالا آمدن آب رودخانۀ مرزی آبسیروان و مشکل احداث پل روی آن، توجیه کردن یگانها و واحدهایی که جدیداً وارد منطقه شدهاند، استقرار توپخانهها، احداث جادههای عقبه، ساحلسازی و احداث اسکله در ساحل رودخانه لیله برای انتقال نیروهای لشکر٨ و ١٤ به ساحل دریاچه دربندیخان با قایق، تقسیم جادههای عقبه بین یگانها، مانور عملیات و تعیین خط حد یگانهای محور جنوبی عملیات و مأموریت قرارگاه رمضان در عمق منطقه دشمن، خبرهای سیاسی جنگ و برخی موضوعات پراکندۀ دیگر گفتوگو شد. اظهارات محسن رضایی فرمانده سپاه درباره عملیات امسال، تصور دشمن نسبت به آن و توجه به غافلگیری و برنامهریزی با توجه به توان سپاه در راهبرد جنگ، مهمترین بخش جلسه را شامل میشد. فرمانده کل سپاه گفت: ما در میدان نبرد سعی کردیم با ابتکارات جدید بر تکنولوژی دشمن غلبه کنیم. اما امسال شدیداً به عراق اطلاعات میدهند. میزان جاسوسی و استفاده از ماهوارهها خیلی بیشتر شده است. ما همیشه سعی کردهایم که از ابتکار عمل استفاده کنیم، چون هرجا دشمن از قبل محل حمله ما را پیشبینی کرده شکست خوردهایم، مانند عملیات رمضان و والفجر یک. ما نمیتوانیم در مقابل ردههای پدافندی دشمن بجنگیم. وی افزود: از فاو به بعد ما فقط روی هرچی که توی دستمان بوده حساب کردیم و این سیاست جدید شکستهای ما را کاهش داده است. رضایی درباره عملیات در حلبچه اظهار داشت: ما اگر بتوانیم در زمان مقرر عمل کنیم، میتوانیم موفق شویم و اگر نه خیر. دشمن تا ١٠ یا ١٥ اسفند اینجا نمیآید، چون ریسک تخلیه در جنوب را نمیپذیرد. اگر حتّی در جلسات ما نفوذی هم داشته باشند باز هم نمیتواند حدس بزند چون هر آن امکان دارد برویم جنوب. این فرصتِ طلایی است و باید هرچه سریعتر عمل کنید. باید یک فشاری به خودتان بیاورید زیرا این عملیات موقعی میتواند پیروز شود که در زمان خودش انجام شود. جانشین حفاظت اطلاعات قرارگاه مرکزی هم مسئله عناصر نفوذی در سطح میانی و بعضاً بالای جنگ را مطرح کرد. وی درباره یک مورد درز اطلاعات از قرارگاه مرکزی گفت: نامه آقا محسن به فرماندهان یگانها که در آن از آینده جنگ بحث شده بود ظاهراً بهوسیله کسی از داخل درز کرده و این سند در سنگر فرماندهی عراق پیدا شده است. در مورد عملیات حلبچه نیز، یکی دیگر از مسئولان حفاظت اطلاعات گفت اینجا مردم میگویند شما میخواهید حلبچه را بگیرید.

گزارش - 2

2. همزمان با دهه فجر، تلگراف رایگان برای پیامرسانی خانوادههای رزمندگان به وابستگانشان در جبهه های جنگ در کهگیلویه و بویراحمد دایر شد. مدیرکل مخابرات استان کهگیلویه و بویر احمد با اعلام این مطلب در گفتوگویی با خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: خانوادههای رزمندگان اسلام با مراجعه به اداره بهرهبرداریهای تلفن و تلگراف در شهرهای یاسوج، دوگنبدان و دهدشت میتوانند از تلگراف رایگان برای عزیزان خود در جبههها استفاده کنند. وی افزود: در طول این مدت تلگراف بهصورت رایگان از طریق شهرهای این استان با رزمندگان اسلام مستقر در استانهای خوزستان، ایلام، کردستان، باختران، آذربایجانغربی، بوشهر و هرمزگان میسر خواهد بود.

گزارش - 3

3. فرمانده نیروی هوایی سپاه پاسداران امروز در نامهای به حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی فرمانده قرارگاه خاتمالانبیا گزارش جامعی از مأموریتها، نحوه اجرای آن و همچنین کیفیت و دقت موشکهای شلیکشده به خاک عراق از طرف تیپ هفتم موشکی اسکاد - بی ارائه کرد. در این گزارش ضمن انتقاد از ارسال برخی اطلاعات غیرصحیح به آقای هاشمی، درباره کیفیت اجرای مأموریتهای موشکی و مراحل اجرای مأموریت از دریافت مأموریت تا اجرای آن توضیحاتی ارائه شده است. در بخشی از این نامه درباره شلیکهای انجام شده آمده است: از تعداد ٣٩ فروند موشک شلیک شده ٢١ فروند آن با کمک پرسنل میهمان [سایر کشورها] به اهداف بغداد و کرکوک شلیک شده و ١٨ فروند دیگر پس از تمرد پرسنل میهمان و واگذاری سیستم به تیپ هفتم حدید از مورخ ٢٨/٩/١٣٦٥ تا ١٧/٨/١٣٦٦ به سمت بغداد پرتاب گردیده که از این تعداد، چهار فروند آن روسی و بقیه کرهای بوده است. مناطقی که بهوسیله موشکهای پرتاب شده پرسنل تیپ هفتم حدید مورد اصابت قرار گرفته بدین شرح بوده است: o بابالمعظم شهرک پزشکی o الیرموک محل افسران عالیرتبه o منطقه زعفرانیه o روبهروی کاخ ریاست جمهوری در غرب دجله o کراده خارج نزدیک سفارت آلمان و نزدیک محل اسکان خانوادههای امریکایی در شمالغرب پادگان الرشید o سفارت فرانسه در غرب دجله در فاصله ٣٠٠ متری از مجلس وطنی o منطقه الدوره o اطراف سفارت سوئیس در شرق دجله o روبهروی وزارت بازرگانی خیابان جمهوری o روبهروی کاخ ریاست جمهوری نزدیک مجلس وطنی o پادگان الرشید o یک موشک در منطقه پالایشگاه الدوره اصابت کرده است. o یک موشک در منطقه تجاری نزدیک رادیو تلویزیون اصابت کرده و ١٠ دقیقه رادیو و تلویزیون قطع گردیده است. o منطقه حی القاهره در محل استقرار امرای ارتش و دانشگاه عالی فرماندهی ستاد، طبق اطلاعات واصله خسارات و تلفات زیادی به بار آورده است. مناطقی که با کمک نیروهای میهمان [کارشناسان خارجی] مورد اصابت قرار گرفته است: o شهر کرکوک نزدیک کارخانه سیمان o بغداد بانک رافدین (طبقه نهم تا دوازدهم ویران شده است.) o داخل کاخ به قسمت نگهبانی اصابت نموده است و ٤٠٠ نفر به هلاکت رسیدهاند. o نزدیک ساختمان جدید مجلس وطنی o منطقه مسکونی افسران مقابل فرودگاه المثنی o شرق دجله o سمت غربی دجله مقابل وزارت دفاع o منطقه بابالمعظم شمال سیلو در ٤٠٠ متری وزارت دفاع o پشت هتل بغداد نزدیک ساختمان خبرگزاری عراق o پل معلق روی اتوبان o شهرک زیونه محله نظامیان o نزدیک ایستگاه راهآهن شرقی o باغ وحش o در نخلستان نزدیک پالایشگاه الدوره o غرب دجله نزدیک پل شهدا o منطقه المنصور شهرک افسران o مقابل هتل منصور در حاشیه رودخانه دجله سقوط نموده است. o مقابل مجلس وطنی در دجله سقوط نموده است. o به پالایشگاه کرکوک اصابت نموده که طبق گزارشات واصله سه روز در آتش میسوخته است. o نزدیک رادیو تلویزیون. در پایان گزارش اشاره شده است که کیفیت و دقت عملکرد موشکهای شلیک شده توسط پرسنل تیپ ٧ حدید در مقایسه با کارشناسان خارجی بهتر بوده که ناشی از تجربه بالا و سختکوشی نیروها و کاهش عیوب موشکها بوده است.

گزارش - 4

4. نیروهای حزب دموکرات کردستان عراق (بارزانیها) امروز در یک عملیات کمین در جاده بین میرآوه و پل روسارک در استان اربیل به یک ستون از نیروهای ارتش عراق حمله کردند و ضمن منهدم کردن یک کامیون نظامی، حدود ٢٠ نظامی عراقی را کشته و مجروح کردند و ٢ نفر نیز به اسارت درآمدند. روز گذشته نیز پیشمرگان حزب سوسیالیست شاخه اربیل در نزدیکی اردوگاه وارهتو در ١٠ کیلومتری اربیل در درگیری با نیروهای عراقی ٣ تن از آنان را کشته و تعدادی را مجروح کردند.

گزارش - 5

5. آیتالله خامنهای رئیس جمهوری در مراسم جشن روحانیت مبارز تهران به مناسبت روز دوازدهم بهمن سالگرد ورود امام امت به ایران طی سخنانی درباره تغییر نگرش در سیاست قدرتهای بزرگ در روند طولانی جنگ تحمیلی گفت: نیروهای کفر نمیخواهند که این جنگ با پیروزی اسلام تمام شود. آنها روزی فکر میکردند که عراق در جنگ پیروز خواهد شد و لذا در آن زمان صحبت از صلح نمیکردند، اما اکنون چون میدانند پیروزی از آن ماست، ما را برای صلح تحت فشار گذاشتهاند. رئیسجمهور یادآور شد: همین ضربه نظیر انقلاب نیز باید در جنگ به دشمن وارد شود و ما باید یادبود پیروزی اسلام بر کفر را جشن بگیریم. همچنین میرحسین موسوی نخستوزیر در مراسم بزرگداشت ١٢ بهمن، در یکی از مساجد قم درباره پیروزیهای بهدست آمده بعد از انقلاب اسلامی و اتخاذ تدابیر لازم برای روزهای بحرانی ناشی از غیرقابل استفاده شدن بنادر کشور مطالبی بیان کرد. وی گفت: ما پس از گذشت ٩ سال از انقلاب اسلامی اقدامات چشمگیری در راستای تحقق اهداف این نظام اسلامی انجام دادهایم. وی افزود: ملت ما نه تنها توانسته است به شغالهای بینالمللی باجی نپردازد بلکه تا به حال قدرت آنرا داشته است تا در مقابل آنان ایستادگی کند. نخستوزیر با اشاره به تحریکاتی که از سوی امریکا و دیگر قدرتهای استکباری در خلیجفارس بهوجود آمده است گفت: ما این احتمال را دادیم که بندرهای جنوبی کشور محاصره و غیرقابل استفاده شود. با وجود این فکر اینکه دیگر مرزهای کشور نیز بسته شود را از نظر دور نداشتیم و برنامهریزیهای دولت را بر همین اساس پایهگذاری کردیم و به این ترتیب است که امریکا با مشاهده اراده قوی ملت ما، هماکنون قدم به قدم شروع به عقبنشینی میکند.

گزارش - 6

6. در راستای فعالیت دستگاه دیپلماسی عراق، امروز طه یاسین رمضان معاون اول نخستوزیر** عراق با جرالد کوفمان مسئول امور خارجی حزب کارگر انگلیس ملاقات و درباره مسائل مختلف از جمله جنگ با وی گفتوگو کرد. طارق عزیز معاون نخستوزیر و وزیر امور خارجه عراق نیز امروز به شوروی رفت. به گزارش خبرگزاری فرانسه طارق عزیز در سفر به مسکو و دیدار با مقامات شوروی خواهان اجرای قطعنامه٥٩٨ و موافقت شوروی با اعمال مجازات علیه ایران گردید. وی خواستار آن شد که ایران اجرای بدون قید و شرط قطعنامه٥٩٨ را بپذیرد. سکوت مسکو در این مورد موجب سردی روابط عراق و شوروی شده است. این خبرگزاری افزود: طه یاسین رمضان معاون اول نخستوزیر عراق طی سخنانی که در مطبوعات عراقی منتشر شد از تعلل بعضی از قدرتها که مانع اجرای قطعنامه٥٩٨ شورای امنیت میشود مجدداً انتقاد کرد. از سوی دیگر عراق از موضع شوروی در مورد عقبنشینی نیروهای غربی از خلیج (فارس) و تشکیل یک نیروی دریایی سازمانملل در این منطقه جانبداری نکرده است. در عراق نیز یک هیئت از مسکو سرگرم گفتوگو با مقامات عراقی است. مسئول هیئت شوروی غائب بلایف نایب رئیس مجلس دومای شوروی است که با سعدون حمادی رئیس مجلس ملی عراق در مورد مسائل مربوط به جنگ به گفتوگو پرداخت. غائب نزار بلایف که رئیسجمهوری تاجیکستان شوروی نیز میباشد در گفتوگویی با خبرنگار خبرگزاری عراق در مسکو گفت: قطعنامه٥٩٨ شورای امنیت جهت پایان دادن به جنگ عراق و ایران نمایانگر اراده جهانی است و پایه مناسبی برای خاتمه دادن به این مناقشه به حساب میآید. وی بر ضرورت پایان دادن به جنگ عراق و ایران و حل موارد اختلاف میان دو کشور از راههای صلحآمیز و در پشت میز مذاکره تأکید کرد و گفت: اجرای کامل قطعنامه٥٩٨ بر تمامی راههای دیگر ارجحیت دارد. علاوه براین، یک هیئت دینی عراق به ریاست عبدالمنعم محمود رئیس دانشکده الهیات از طرف وزارت اوقاف و امور دینی وارد ترکیه شد. این هیئت با روحانیون عالیرتبه و مقامات ملی ترکیه درباره خطر ایران علیه عراق و جهان اسلام مذاکراتی انجام خواهد داد.

گزارش - 7

7. علی محمود سومیدا کاردار موقت نمایندگی دائمی عراق در سازمانملل امروز در نامهای به دبیرکل این سازمان با بهانه قرار دادن اظهارات هاشمی رفسنجانی در خطبههای نمازجمعه اخیر تهران مبنیبر حضور چند نوجوان در جبهههای جنگ، خواستار محکومیت ایران به خاطر آنچه که آنرا اصرار بر ادامه جنگ خواند، گردید. در قسمتی از این نامه آمده است: توجه شما را به اظهارات هاشمی رفسنجانی رئیس پارلمان ایران در مراسم نمازجمعه که از رادیو تهران مورخ ٢٩ ژانویه ١٩٨٨ در ساعت ٦:٤٥ بعدازظهر به وقت محلی پخش شد، جلب مینمایم. خلاصه آن به شرح ذیل است: «میخواهم برای شما از روحیه فرزندان ما و روحیه دشمن صحبت کنم. ٧ عراقی را ٢ تن از رزمندگان ما که شخصاً آنها را میشناختم*** به محاصره درآوردند. آنها بچه مدرسهای بوده و هنوز ١٧ سال ندارند که موفق شدند ٧ نفر را اسیر کنند. آنها تنها یک سلاح داشتند و ٧ کیلومتر آنها را راه بردند. وقتی من از آنها پرسیدم که آیا در این راه نترسیدید که مورد حمله دشمن واقع شوید، به من پاسخ دادند که قادریم یک ستون کامل دشمن را از بین ببریم.» نماینده عراق سپس اینگونه نتیجه گرفته است: از این نمونه تبلیغات ایران مشاهده خواهید کرد که یک مقام عالیرتبه ایران آشکارا اعتراف کرده و آنچه را که بولتنهای خبری مدت زمان طولانی گزارش کردهاند بیان میکند، بدین معنی که رژیم ایران بچههای در سنین کم را به جبهه اعزام مینماید. وی در پایان از سازمانملل و شورای امنیت خواسته که ایران را به پذیرش خاتمه جنگ وادار کنند.

گزارش - 8

8. نماینده امریکا در سازمانملل هم به جمع کسانی پیوست که پایان جنگ ایران و عراق را در بهار سال آینده پیشبینی میکنند. به گفته رادیو بیبیسی ورنان والترز نماینده امریکا در سازمانملل گفت: ممکن است جنگ ایران و عراق تا ماه آوریل (بهار) آینده خاتمه یابد. از والترز سؤال شد که دلیل این پیشبینی وی چیست؟ وی در پاسخ گفت: صرفاً چنین مطلبی را احساس میکند. او که در کنفرانس داووس سوئیس صحبت میکرد گفت: هر دو طرف متخاصم تا حدودی از جنگ خسته شدهاند و ایران متوجه شده است که شورای امنیت سازمانمللمتحد میخواهد به این کشتار خاتمه داده شود. والترز گفت: شورای امنیت پیشنهاد بریتانیا مبنی بر دنبال کردن قطعنامهای که سال قبل صادر شد را مورد بررسی قرار داده است. در قطعنامه مورد بحث، پایان جنگ پیشنهاد شده و برای طرفی که این پیشنهاد را نپذیرد تحریم تسلیحاتی در نظر گرفته شده است. در همین چارچوب، هفتهنامه نیوزویک نوشته است: ایران برای پذیرش قرارداد آتشبس با عراق تلاشهای پشت پردهای را آغاز کرده است. این هفتهنامه در شماره امروز خود به نقل از منابع خاورمیانه نوشت: این کوششها توسط گروهی از سردمداران رژیم جمهوری اسلامی که میانهرو هستند و در ماجرای ایران گیت اسلحه در ازای آزادی گروگانها دریافت کردهاند طرحریزی شده است. به گفته این منابع میانهروهای مزبور برای دستیابی به این هدف با سیاستمداران اروپا و بازرگانان بینالمللی که از اعتماد دو کشور ایران و عراق برخوردار هستند تماس حاصل کردهاند. بنابراین گزارش حکومت اسلامی ایران در تلاشهای تازه خود از شرط برافکندن رژیم صدامحسین برای اتمام جنگ صرفنظر میکند ولی در عین حال عراق هم باید مسئولیت آغاز جنگ را بهعهده بگیرد و غرامتهای سنگینی به دولت ایران بپردازد.

گزارش - 9

9. خبرگزاری آسوشیتدپرس درباره نظامیان فراری ارتش عراق، پناهگیری آنان در مناطق باتلاقی جنوب شرقی عراق، اقدام ارتش آن کشور برای دستگیری و سرکوب فراریها، حضور نیروهای مخالف رژیم بعث در مناطق کوهستانی کردستان عراق و سرمایهگذاری و تلاش دولت برای بازداشت فراریان از جبهه های جنگ گزارشی تهیه کرده است. در بخشهایی از این گزارش آمده است: دیپلماتها میگویند ارتش عراق با حمایت هلیکوپترهای توپدار، گروههای فراری از ارتش را که در باتلاقهای جنوب این کشور پناه گرفته و به حملات و یورشهایی از این نقاط برای به دست آوردن مایحتاج و ترور مقامات حکومتی اقدام میکنند تارومار کرده است. یک دیپلمات غربی میگوید این یک عملیات بزرگ نیروهای دولتی بود که علیالظاهر کاملاً با موفقیت همراه شده است. این دیپلمات و نیز دیگر منابع اظهار داشتند که شمار کثیری از فراریان شدیداً مسلح در تهاجم ارتش عراق به مخفیگاههایشان کشته و یا بازداشت شدهاند. مقامات عراقی معمولاً از سخن گفتن درباره فراریان در رسانههای گروهی امتناع دارند. باتلاقهای جنوب عراق ششهزار مایل مربع (پانزده هزار کیلومتر مربع) وسعت دارد و شامل نقاط و جزایر پوشیده از نخل و گیاهان باتلاقی است که ارتفاع رشد آنها تا شش متر میرسد. با این حال مقامات عراقی به طور خصوصی میگویند که پناهندگان تبدیل به یک مشکل بزرگ شدهاند. معلوم نیست فراریان پنهان در باتلاقها چه تعداد هستند. اما دیپلماتها تخمین میزنند تعداد آنها بین چندصد تا حدود ششهزار نفر باشد. یک منبع مطلع گفت: سربازان به شکل گروهی و به همراه سلاحهای خود فرار میکنند. آنها دارای سلاحهای اتوماتیک، آر.پی.جی و در برخی موارد حتی خمپاره هستند. یک دیپلمات غربی دیگر گفت: در کوهستانهای شمالی عراق چریکهای کردِ مورد حمایت ایران نیز به جنگی سخت بر علیه بغداد برای کسب استقلال دست زدهاند و آن منطقه نیز مأمنی برای فراریان محسوب میشود. گروههای کرد مدعی هستند که تمام واحدهای نظامی عمدتاً متشکل از افراد کرد در ماههای اخیر که جنگ چریکی شدت گرفته است بههمراه سلاحهای خود به آنها پناهنده شدهاند. این گزارش میافزاید: پلیس نظامی در خیابانهای بغداد و دیگر شهرها در جستوجوی فراریان از جبهه جنگ است. بسیاری از افراد بازداشتی به مناطق محل زندگی آنها انتقال مییابند و توسط جوخه آتش در ملأعام اعدام میشوند و خانوادههای آنها و دوستانشان اجباراً برای دیدن مراسم اعدام به محل آورده میشوند؛ و در برخی موارد میبایست مخارج گلولههای مصرف شده اعدام را بپردازند.

________________________________________

• در این جلسه محسن رضایی، علی شمخانی، مهدی مبّلغ (مهندسی)، علی زاهدی (فرمانده لشکر١٤ امام حسین)، محمدنبی رودکی (فرمانده لشکر١٩ فجر)، اسدالله ناصح (فرمانده تیپ٢٩ نبی اکرم)، محمد شعبانی (فرمانده سپاه چهارم بعثت باختران)، حمزه حمیدینیا، موحدی، علیاصغر صبوری فرمانده تیپ٤٤ قمر بنی هاشم، علیرضا عندلیب، آقاخانی، قوجاوند، بای، عباسی، اصغر مقدم و مجید مختاری راوی قرارگاه نیروی زمینی سپاه حضور داشتند.
  • منظور از نخستوزیر عراق، شخص صدام حسین است که همزمان منصب رئیسجمهوری و نخستوزیری عراق را به عهده دارد.
    • حضور فرزندان مسئولین طراز اول جمهوری اسلامی مانند فرزندان رئیسجمهور، رئیس مجلس و سایر مقامات عالیرتبه در جبهههای جنگ و صحنههای نبرد امری معمول و رایج است. حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی در یادداشتهای روز پنجشنبه اول بهمن ١٣٦٦ نوشته است: به قرارگاه خودمان برگشتیم. برف میبارید، ساعت ده شب رسیدیم. یاسر [فرزند آقای هاشمی] و امیر مهدی خوئینیها، همراه رحمانی آمده بودند. بچهها خواب بودند. گفتم بیدارشان کردند و آمدند. حالشان خوب است. در خط مقدم شرکت کرده و شش اسیر عراقی را با یک تفنگ خراب به عقب آورده بودند. [اکبر هاشمی رفسنجانی، دفاع و سیاست (کارنامه و خاطرات سال ١٣٦٦)، به اهتمامعلیرضا هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، ١٣٩١، ص٤٦٠]

منابع و مآخذ روزشمار 1366/11/12