1366.12.10
روزشمار جنگ سال 1366 1366.12.10 | |
---|---|
نامهای دیگر | ده اسفند |
تاریخ شمسی | 1366.12.10 |
تاریخ میلادی | 29 فوریه 1988 |
تاریخ قمری | 11 رجب 1408 |
گزارش - 1
1. روند آمادهسازی زمین و یگانها برای اجرای عملیات در منطقه حلبچه کماکان ادامه دارد. امروز نیروی زمینی سپاه به یگانهای قرارگاه قدس ابلاغ کرد که مانور گردانهای خود را تا ٣ روز بعد (١٣/١٢/٦٦) نهایی كنند و فرماندهان گردانها را نسبت به مأموریتهایشان بهطور جزء به جزء توجیه نمایند. هدف از این کار توضیح مانور گردانی در حضور فرمانده کل سپاه در روزهای چهاردهم و پانزدهم اسفندماه است.[۱] از سوی دیگر به گزارش سپاه ٤ بعثت، ارتش عراق ٢ تیپ ١٥ و ٣٢ پیاده را وارد منطقه حلبچه کرده و در ارتفاعات اطراف سد دربندیخان اقدام به ثبت تیر توپخانه نموده است که بیانگر حساسیت ویژه نسبت به احتمال انجام عملیات از طرف ایران در این مناطق است.[۲] در گزارش دیگری از همین سپاه، تحرکات ارتش عراق در منطقه دشت سازان از آمادگی عراقیها برای مقابله با حمله قریبالوقوع ایران حکایت دارد.[۳]
گزارش - 2
2. شرایط سخت بهوجود آمده در منطقه اتحادیه میهنی در داخل خاک عراق که با حملات شیمیایی و زمینی دشمن، بارش برف و باران، نرسیدن آذوقه و مهمات و امکانات پشتیبانی و مسائلی از این دست، تشدید شده، برخی بینظمیهای رفتاری را در پی داشته است. اما خارج شدن تیپ٤٨ فتح از داخل خاک عراق و آمدن به ایران بدون هماهنگی و اطلاع داشتن فرماندهی قرارگاه رمضان، تعجب و اعتراض قرارگاه را برانگیخته است. جعفری مسئول اطلاعات قرارگاه در اینباره میگوید: «به تیپ٤٨ فتح گفته شد که نیروهای خود را بیاور در خط. فرمانده نیروها را نیاورده و آنها را فرستاده است ایران.» وی میافزاید: از طرفی، چند نیروی مجروح تیپ در سرگلو مانده است. به فرمانده تیپ دستور داده شد که یک دسته نیرو روی ارتفاع شاعرش مستقر کند که دشمن نتواند حمله کند و چوخماخ را بگیرد.[۴]* سید کمال حسینی راوی مرکز مطالعات نوشته: بیشتر یگانها نیروهای خود را از منطقه خارج کردهاند. تیپ٤٨ فتح که نسبت به جلوگیری از تک عراق در محور پیرکه مأموریت داشت، نیروهای خود را بدون در جریان قرار دادن فرماندهی قرارگاه از منطقه خارج کرده است.[۵] جعفری موضوع را به ذوالقدر فرمانده قرارگاه رمضان منتقل کرد.[۶]
گزارش - 3
3. پایان نیافتن احداث جاده ملخور در محور مریوان همچنان مانع شروع عملیات است. علیرغم پافشاری فرمانده سپاه برای تسریع در شروع عملیات، کندی پیشرفت احداث جاده، علت تأخیرهای پیاپی در تعیین روز عملیات است. از آنجا که مهدی ورشابی مسئول جهادسازندگی گفته بود ٩/١٢/٦٦ جاده به اتمام خواهد رسید و جاده به یال بین دو شیار (زلم - وشكناو) خواهد رسید، براساس آن، امروز به عنوان روز شروع عملیات ابلاغ گردیده بود اما این تاریخ باز هم به تأخیر افتاد. در حالی که محور شمالی عملیات در منطقه عمومی حلبچه با مشکل جاده مواجه است، محور جنوبی اعم از قرارگاه ثامنالائمه و فتح از آمادگی بیشتری نسبت به محور شمالی برخوردار هستند و به دلیل تحرکاتی که از دشمن در این محور دیده میشود مصرانه درخواست تسریع در آغاز عملیات را دارند. اما به خاطر جاده ملخور چارهای جز تأخیر در عملیات، وجود ندارد. لذا تاریخ ٢٠/١٢/٦٦ برای شروع عملیات تعیین گردید.[۷] با این حال قرارگاهها خود را برای عملیات آماده کردهاند. امروز فرماندهی قرارگاه قدس در دستورالعملی به تیپ٧٥ ظفر در مریوان مأموریتهای این تیپ را که عمدتاً کمک به یگانهای منظم برای انجام شناسایی در عمق منطقه و ناامن کردن عقبههای یگانهای عراقی در این منطقه است به شرح زیر ابلاغ کرد: به عبور تیمهای شناسایی یگانها کمک نمایند. به علاوه، پس از شروع عملیات، اقدام به اجرای کمین در جاده سلیمانیه ـ اربت به طور هر ٢٤ ساعت یکبار در روز و یکبار در شب نماید. همچنین باید شهر سیدصادق در شب عملیات جهت عبور ستونهای نظامی ارتش بعث ناامن شود؛ و با استفاده از گروهانهای تحت امر اقدام به اجرای کمین و ناامن نمودن جاده اربت به دربندیخان نموده و نسبت به کنترل و سد نمودن نیروهای دشمن در جاده دوجیله به حلبچه تدابیر لازم اتخاذ شود. تیپ مذکور همچنین باید نسبت به شناسایی توپخانههای دشمن در منطقه عمومی سیدصادق تا اربت و اجرای عملیات انهدام در شب ادامه عملیات اقدام کند، و بر روی جاده بردهرش به کولاس در هر ٢٤ ساعت سه مرحله اجرای کمین نماید؛ و بالاخره پل تانچر را در شب عملیات منهدم کند.[۸] قرارگاه قدس در نامۀ دیگری به تیپ٧٥ ظفر نوشته است: پیرو نامه قبلی، نسبت به تخریب و انهدام پایگاههای نظامی و انتظامی شهر دوجیله و تصرف پایگاههای دشمن روی جاده اصلی ما بین گردکو و شهر دوجیله اقدام شود. همچنین در این نامه نسبت به اجرای کمین و جلوگیری از فرار نیروهای دشمن تأکید شده است.[۹]
گزارش - 4
4. امروز در منطقه عملیاتی حلبچه، دو دستورالعمل از فرماندهی نیروی زمینی خطاب به قرارگاهها و یگانها صادر شد. در دستور اول نسبت به حمله احتمالی شیمیایی دشمن هشدار و به یگانهای محور جنوبی منطقه آمادهباش صددرصد شیمیایی داده شده و در دستور دوم، از یگانها خواسته شده است که در هنگام استقرار خود به آب و درختان توجه خاص داشته و از تخریب محیط زیست خودداری نمایند. در پیام اول آمده است: تا اطلاع ثانوی در مناطق عملیاتی کاظمین و فتح بایستی آمادهباش صددرصد شیمیایی رعایت شود و لازم است نظارت کامل توسط قرارگاههای فوق بر کلیه یگانهای تحت پوشش اعمال گردد.[۱۰] موضوع دستور دوم مربوط به استقرار در حواشی سدها و دریاچهها است که امیر حیاتمقدم رئیس ستاد نیروی زمینی سپاه آن را امضا کرده است. در این نامه آمده است: نظر به نقش حیاتی آب و تأسیسات مربوط آن در کشور دستورالعمل زیر جهت ابلاغ به یگانها و ردههای تابعه که در حواشی سدها و دریاچهها، استقرار داشته و یا خواهند داشت ارسال میگردد. o از انفجار هرگونه مواد منفجره در حاشیه سدها اکیداً خودداری شود. o حریم ممنوعه سدها را کاملاً مراعات نموده و از احداث و عملیات ساختمانی و عملیات خاکی در محدوده مشخص شده خودداری گردد. o از قطع اشجار و از بین بردن پوشش گیاهی حاشیه دریاچهها که باعث ریزش خاک به مخزن سد و بالنتیجه کوتاه شدن عمر مفید سد خواهد شد، خودداری گردد. o محل استقرار شناورها به نحوی تعبیه شود که در حریم ممنوعه سد نبوده و از نزدیک شدن شناورها به منطقه ممنوعه دریاچهها جلوگیری شود. o نسبت به ریزش فاضلاب و تخلیه فضولات به داخل دریاچهها جلوگیری به عمل آید.[۱۱]
گزارش - 5
5. پس از زمینه سازیهای هفته گذشته و اقداماتی همچون شکستن دیوار صوتی شهرهای استانهای مختلف کشور، مانور تخلیه بغداد و شهرهای بزرگ عراق و نیز حمله دو روز قبل به پالایشگاه نفت تهران (شهرری)، از بعدازظهر امروز برای اولینبار از ابتدای وقوع جنگ، تهران مورد اصابت چند موشک قرار گرفت که تلفات و خسارات قابل توجهی به بار آورد.** به گزارش منابع اطلاعاتی در ساعات مختلف امروز ٩ مورد موشک به نقاطی در تهران اصابت کرد، اما تنها ٢ انفجار در محدودۀ میدان هفتتیر و شیخهادی رخ داد.[۱۲] خبرگزاری جمهوری اسلامی، گزارش لحظهبه لحظه انفجارهای تهران را منعکس کرده است. بنا به اعلام این خبرگزاری در ساعت ١٨:٢٣ بعدازظهر انفجاری در غرب میدان هفتم تیر در ضلع شمالی مسجد الجواد کوچه آئینهچی رخ داد که صدای آن در سراسر تهران شنیده شد. در این محل ١٠ نفر شهید و ٢٥ تن هم مجروح شدند. حداقل ١٦ منزل مسکونی و ٢٠ باب مغازه تخریب شده و تا شعاع ٥٠٠ متری شیشهها شکسته است. ده دقیقه پس از انفجار اول صدای یک انفجار دیگر حوالی میدان هفتم تیر یا خیابان طالقانی شنیده شد که در گزارش منشأ آن مشخص نشده است. در ساعت ١٨:٣٩ رادیو اقدام به پخش آژیر قرمز کرد. به گزارش این خبرگزاری دومین موشک ساعت ١٨:٣٢ در یک گاراژ در خیابان غفاری واقع در حدفاصل میدان حر و میدان قزوین بر روی یک ماشین فرود آمده ولی منفجر نشده است. موشک پرتاب شده بعدی به جنب بیمارستان و زایشگاه عیوضزاده واقع در خیابان شیخ هادی، موجب مجروح شدن عدهای از مردم و بیماران حاضر در بیمارستان شده است. این منطقه تنها چند صد متر با مقر ریاست جمهوری، نخستوزیری، مجلس شورای اسلامی و شورای عالی قضایی فاصله دارد. در انفجار بیمارستان عیوضزاده ١٤ تن از نوزادان و ٢٠ نفر بزرگسال آسیبدیده به بیمارستان الوند انتقال یافتند. این حادثه ٥ شهید و ٥٠ مجروح به جای گذاشت که حال تعدادی از مجروحین وخیم گزارش شده است. ضمناً ساختمان بیمارستان عیوضزاده و بیمارستان باهر که روبهروی آن قرار دارد براثر انفجار، خسارات کلی برداشته و ٩ خودرو منهدم شده است. خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارش دیگری اعلام کرد ١٢ کودک که عمدتاً طی یک یا دو روز گذشته در بیمارستان عیوضزاده به دنیا آمدهاند و در زمان بمباران در اتاق ویژه کودکان نگهداری شدهاند توسط پرستاری فداکار که خود در اتاق عمل بیمارستان مشغول به دنیا آوردن کودکی بوده به بیمارستان الوند منتقل شدهاند.[۱۳] گزارشهای تکمیلی نشان میدهد که در ساعت ٢٣:٤٨ دو موشک نیز در محدوده خیابان سمیه تهران اصابت کرده است. براساس گزارشهای اولیه یکی از این دو موشک پشت جهادسازندگی و دیگری پشت دانشگاه تربیت معلم فرود آمده است. موشک شلیکشده به دانشگاه تربیت معلم واقع در خیابان مبارزان (مفتح) کنار این دانشگاه اصابت کرده اما عمل نکرده است.***[۱۴] علاوهبر حملات موشکی عراق به تهران، هواپیماهای دشمن مطابق روزهای گذشته به شهرهای واقع در استانهای جنگی نیز حمله کردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی هواپیماهای مهاجم عراقی در ساعت ١٥ به حریم هوایی شهر اهواز تجاوز کردند که با عکسالعمل پدافند هوایی رزمندگان اسلام مواجه و قبل از انجام هرگونه عملی ناچار به فرار شدند. در ساعت ٢١:٣٠ چند فروند هواپیمای دشمن به حریم هوایی شهرستان دزفول تجاوز کردند که با آتش پدافند مواجه و متواری شدند.[۱۵] عراقیها همچنین اعلام کردند که بعد از حمله به همدان و دزفول به حملات خود علیه شهرهای ایران ادامه میدهند. ارتش عراق در اطلاعیه نظامی هشدار دیروز را تکرار کرد و گفت که بمباران شهر بصره و شهرهای جنوبی عراق موجب خواهد شد که تمام شهرهای ایران هدف حملات هوایی موشکی یا توپخانه قرار گیرد. رادیو بیبیسی با نقل اطلاعیه نظامی عراق، افزود: عراق با توجه به برتری نیروی هوایی و دفاعی، از موضع برتری نسبت به ایران برخوردار است. تاکنون ایران حملات تلافیجویانه خود را به حمله هوایی و گلولهباران بصره و حومه آن و یکی دو شهر شمالیتر محدود کرده است. موضع عراق این است که تا هنگامیکه ایران از همکاری برای پایان جنگ به وسیله مذاکره و پیشنهادات سازمانمللمتحد مخالفت میکند حمله کردن به یک چنین هدفهای اقتصادی کاملاً موجه است.[۱۶]
گزارش - 6
6. در اجرای سیاست مقابله به مثل، جمهوری اسلامی ایران به تلافی حملات هوایی دو روز قبل رژیم عراق به حومۀ پایتخت و پالایشگاه تهران و همچنین حملات روز گذشته به دزفول و همدان، ٣ موشک زمین به زمین به بغداد شلیک کرد. سخنگوی ستاد تبلیغات جنگ از اهالی عراق خواسته بود برای در امان ماندن از آسیب، بغداد و دیگر شهرهای عراق را ترک کنند و به چهار شهر امن این کشور پناه ببرند.[۱۷] سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلام کرد ایران با پرتاب ٣ موشک زمین به زمین به سوی بغداد و بمباران وسیع تأسیسات نظامی و اقتصادی منطقه بصره، ابوالخصیب و شرهانی، حملات هوایی دو روزه رژیم عراق به مناطق مسکونی کشورمان را تلافی کرد. براساس اطلاعیهای که از سوی ستاد کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انتشار یافت، سحرگاه امروز ٣ فروند موشک زمین به زمین طی ٣٠ دقیقه به سوی رادیو تلویزیون و دو مرکز نظامی در شهر بغداد هدفگیری و شلیک شد. حمله موشکی در حالی صورت گرفت که سپاه پاسداران زمان شلیک این موشکها را ساعات ٢:٥٥، ٣:٠٥ و ٣:٢٥ بامداد امروز (دوشنبه ١٠ اسفند) اعلام کرد.[۱۸] درباره این حمله، موسی رفان فرمانده نیروی هوایی سپاه پاسداران در گزارش کتبی به فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرمانده سپاه را مطلع کرد که سه فروند موشک زمین به زمین در ساعتهای مذکور به محلهای تعیینشده به طرف بغداد پرتاب شد.[۱۹] ارتش عراق نیز در اطلاعیه نظامی شماره ٣٠٤٠ اصابت دو موشک به بغداد را تأیید کرد. اطلاعیه مذکور افزوده است: گلولهباران محلههای مسکونی در شهر بصره و قصبههای قرنه، خانقین و شیروان و با توپخانه دوربرد انجام شد.[۲۰] نماینده دائمی عراق در سازمانملل نیز در نامهای به شورای امنیت با اعلام اصابت ٢ موشک در ساعتهای ٢:٤٥ و ٣:٠٥ به پایتخت عراق، مسئولیت ادامه جنگ شهرها را که خود رژیم بغداد آغازگر آن بود، متوجه جمهوری اسلامی ایران کرد.[۲۱] به گزارش آسوشیتدپرس آخرین موشک ایران در تاریخ ٨ نوامبر (١٧ آبان) به بغداد پرتاب شده بود. از تاریخ ٢٠ ژوئیه (٢٩ تیرماه) که شورای امنیت سازمانملل خواستار رعایت آتشبس در جنگ ٧ ساله میان ایران و عراق شد، ایرانیان ٨ موشک به پایتخت عراق شلیک کردهاند؛ و از زمانی که دو طرف بهاصطلاح جنگ شهرها را در مارس ١٩٨٥ آغاز کردند ایران جمعاً ٣٧ موشک به بغداد شلیک کرده است.[۲۲] رادیو بیبیسی نیز گفت: سپاه پاسداران انقلاب ایران به تلافی حملات هوایی عراق علیه شهرهای ایران، سه موشک زمین به زمین به طرف بغداد شلیک کرده است. این رادیو همچنین گفت: مقامات ایرانی گفتهاند که سه موشک به طرف یکی از ساختمانهای رادیو تلویزیون عراق و در مرکز نظامی در داخل و حومه بغداد هدفگیری شده بود. توپخانه ایران نیز بر روی بصره در جنوب عراق و مناطقی در نزدیکی آن شهر آتش گشوده است.[۲۳]
گزارش - 7
7. هدایت لطفیان فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا نیز با توجه به شروع مجدد جنگ شهرها، به پایگاههای آذربایجان غربی و نواحی کوهستانی و باختران یادآور شده است که با توجه به شرارت رژیم عراق و شروع تعرض به مردم با بمبارانهای هوایی لازم است با آمادگی کلیه نیروها و امکانات به میزان ٥٠ درصد به مدت ٥ روز آمادگی مقابله با هرگونه تعرضی را داشته و هشیار باشند. در این ابلاغیه خواسته شده تا شورای تأمین استان تشکیل شود و برای تأمین شهر و آمادگی نیروهای انتظامی و یگانهای امدادی اعم از بیمارستانها، اورژانسها، آتشنشانیها و آماده نمودن پناهگاهها و سیستم کنترلی و حفاظتی شهر از نظر تأمین جان و مال مردم اقدام لازم انجام شود و تمامی دستگاهها برای مقابله با بمبارانها و حملات شیمیایی دشمن آمادگی لازم را کسب کنند. همچنین از مسئولان امر خواسته شده، آمادگیها باید در حد پیشبینی و بهصورتی غیرمحسوس انجام گیرد که باعث تشنج و ناراحتی مردم قبل از وقوع حملات نگردد.[۲۴]
گزارش - 8
8. به دنبال آغاز مجدد جنگ شهرها، ستادهای امداد و کمکرسانی مناطقی که در معرض حملات هوایی و موشکی عراق قرار دارند، تشکیل شد و برای ایجاد آمادگی در برابر آثار ناشی از حملات تصمیماتی اتخاذ کردند.[۲۵] براساس ابلاغیههای ارسالی از تهران و مراکز استانها و تصمیمات اتخاذ شده در این ستادها، چگونگی افزایش آگاهی مردم درباره حملات شیمیایی دشمن و راههای کاهش آسیب اینگونه حملات، اجرای مانورهای آزمایشی در مناطق پر جمعیت شهری، ایجاد امنیت در مناطق بمباران شده، تشکیل و آموزش واحدهای کارآمد برای کمکرسانی به مردم آسیبدیده، تجهیز و تدوین شرح وظایف دستگاههای امدادرسانی مانند آتشنشانی، مراکز درمانی و نقاهتگاهها از جمله موضوعاتی است که در این ستادها درباره آنها تصمیمگیری شده است.[۲۶] علاوه بر این موارد، پیشبینی اسکان موقت افرادی که محل سکونت آنها تخریب شده، راهاندازی سردخانه برای نگهداری شهدای بمبارانها، تکمیل پناهگاههای نیمه ساخت، فعال نگاه داشتن نانواییها در موارد اضطراری و راهاندازی نانواییهای موقت برای تأمین نیازهای اولیه مردم از دیگر موارد تصمیمگیریهاست. همچنین تأمین دستگاههای مهندسی مانند لودر، کامیون و سایر تجهیزاتی که برای آواربرداری مناطق حادثهدیده مورد نیاز است در این پیشبینیها لحاظ شده است.[۲۷]
گزارش - 9
9. شورای عالی پشتیبانی جنگ امروز در سی و ششمین جلسه خود در راستای حمایت ویژه از جبهه های جنگ و رزمندگان چند مصوبه داشت. طرحهای اعزام اتوبوس و مینیبوسهای مردم به جبهه ها، مشمولین معاود عراقی، مصرف درآمد حاصله از اموال اسقاطی و توقیفی در جنگ، تشدید مجازات جاعلین کارت معافیت از خدمت نظام وظیفه از جمله این موضوعات است و همچنین در حمایت از رزمندگان ٣ طرح کنکور رزمندگان، بهکارگیری مشمولین معاف از خدمت و حمایت قضایی از رزمندگان به تصویب رسید. برای نمونه به ٢ مصوبه شورا اشاره میشود: o مصوبه شورا درباره مشمولین معاود عراقی اینگونه است: اداره وظیفه عمومی موظف است کلیه مشمولین را که دارای شناسنامه ایرانی هستند جزء سهمیه ارتش و سپاه قرار دهد و سپاه نیازهای نیروی انسانی بسیج مجلس اعلا را در حد امکان تأمین کند.[۲۸] o همچنین طرح اعزام اتوبوس و مینیبوسهای مردم به جبهه ها به این شرح مورد تصویب قرار گرفت: الف: براساس این طرح هر ساله اتوبوسها به مدت سی روز در دو مقطع ١٥ روزه و مینیبوسها به مدت ١٥ روز در یک مقطع جهت حمل و نقل نیروی انسانی و غیره توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نزاجا به جبهه اعزام میشوند. ب: اتوبوس و مینی بوسهای موضوع این تصویبنامه پس از اعزام کارت مخصوص دریافت خواهند داشت. ج: هزینه های به کارگیری این خودروها توسط سپاه و نزاجا حسب مورد پرداخت خواهد گردید. تبصره: کلیه هزینههای خسارت و انهدام براساس آئیننامه کلی تأمین خسارت ماشینآلات مردمی به جبهه تأمین خواهد شد. د: ارز و بودجه مورد نیاز این طرح برای جبران خسارت و انهدام از بودجه دفاعی تأمین میگردد. ه: به منظور تشویق در انجام طرح برای هر دوره اعزام برابر آئیننامه اجرائی لاستیک با استفاده از بودجه دفاعی در اختیار صاحبان این ماشینآلات گذاشته خواهد شد. و: نیازهای اتوبوس و مینیبوس سایر دستگاههای درگیر در جنگ از طریق سپاه واگذار میشود و هزینه را دستگاه بهکار گیرنده باید بپردازد.[۲۹]
گزارش - 10
10. منابع خبری هدف حملات موشکی و هوایی به مناطق مسکونی ایران و ازسرگیری مجدد جنگ شهرها را فشار به شورای امنیت سازمانملل و معطوف نمودن توجه جهانی به مسئله جنگ از سوی رژیم عراق اعلام کردند. این اقدام بهطور قابل ملاحظهای در رسانههای جمعی بازتاب یافته است. خبرگزاری فرانسه اعلام کرد: دور جدید جنگ شهرها احتمالاً شدیدتر از چهار دوره گذشته خواهد بود که از سال ١٩٨٤ میان دو کشور صورت گرفته است. جنگ شهرها در ماههای ژانویه و فوریه ١٩٨٧ بیشترین تلفات را در برداشته است، و براساس آمار منتشره در ایران در این مدت ١٤٠٠٠ کشته و مجروح شدهاند. این خبرگزاری میافزاید: تهران که بیش از ٥٠٠ کیلومتر با مرز فاصله دارد تاکنون فقط هدف حملات هوایی عراق قرار گرفته بود.[۳۰] رادیو بیبیسی نیز این موضوع را مورد توجه قرار داده و گفته است که عراق میخواهد با از سرگیری فعالیتهای جنگی هم ایران را وادار به اقدام نماید و هم بار دیگر توجه جهانیان را به این جنگ جلب کند و به مردم خود خاطرنشان سازد که جنگ ایران و عراق همچنان ادامه دارد و هیچ تلاش بینالمللی برای پایان آن مفید نبوده است.[۳۱] بیبیسی میافزاید: هر دو طرف از مدتها قبل درک کردهاند که برای هیچیک پیروزی نهایی در جنگ امکان ندارد. حمله بزرگ ایران که از اکتبر گذشته قول آن را داده بود عملی نشد و بسیاری شواهد دال بر آن است که ایران نمیتواند به چنین حملهای دست بزند. اینک هیچیک از طرفین آنقدر قدرت ندارد که دست به اقدام قاطعی بزند که روند جنگ را تغییر دهد.[۳۲] رادیو بیبیسیدر تحلیل دیگری ذیل عنوان "علل از سرگیری جنگ شهرها" میگوید: حملات اخیر عراق نشاندهندۀ ناامیدی عمیق این کشور نسبت به عدم پیشرفت در یافتن یک راهحل صلحآمیز است. بهنظر میرسد لااقل بخشی از هدف عراق در این حملات تشدید نگرانی بینالمللی در مورد جنگ ایران و عراق است که در هفتههای اخیر تخفیف یافته بود. احتمالاً قصد اصلی عراق وادار کردن شورای امنیت به تحریم تسلیحاتی ایران به دلیل عدم قبول قطعنامه ٥٩٨ است، ولی احتمال نمیرود که شروع موج تازهای از جنگ شهرها سبب تسریع در تحریم تسلیحاتی ایران گردد بلکه این امر موجب انتقاد صریح جامعه بینالمللی از هر دو طرف شده و میتواند هرگونه تحریم تسلیحاتی را که فقط علیه ایران باشد به تعویق اندازد.[۳۳] رادیوهای امریکا و اسرائیل صرفاً به گزارش موضوع اکتفا کردند. رادیو اسرائیل گفت: خبرگزاری دولتی ایران اعلام داشت که حکومت اسلامی تا توقف کامل حملات هوایی عراق علیه شهرهای ایران چارهای جز هدف قرار دادن شهرهای عراق نخواهد داشت. رادیو مذکور بهنقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی افزود: در جریان بمبارانهای روز گذشته شهرهای سقز، تهران، دزفول و همدان توسط هواپیماهای عراقی، دست کم ٢٨ تن شهروند ایرانی کشته و دهها تن دیگر زخمی شدند. بنابراین خبر دهها منزل مسکونی در این شهرها مورد اصابت بمبهای هواپیماهای عراقی قرار گرفته و خسارات زیادی به آنها وارد آمده است.[۳۴] بخش فارسی رادیو امریکا درباره حملات محدود ایران به عراق گفت: بهگزارش رادیو تهران حمله امروز به تلافی حملات هوایی دیروز عراق به ٤ شهر تهران، دزفول، همدان و سقز انجام گرفته که طی آن دست کم ٢٨ نفر غیرنظامی کشته شدند.[۳۵]
گزارش - 11
11. تهدید عراق مبنی بر موشکباران و بمباران شهرهای ایران موجب خارج شدن بخشی از مردم از شهرها و پناه بردن به مناطق امنتر شده است. در لرستان، مردم علیرغم بارندگی و سرمای زمستان اقدام به رفتن از شهرها و پناه به روستاها و احیاناً کوههای اطراف نمودهاند.[۳۶] در ارومیه وضعیت غیرعادی بهوجود آمده است. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی در حال حاضر مقابل پمپهای توزیع بنزین شهر ارومیه صفهای طولانی تشکیل شده و مغازههای شهر نیز به صورت نیمه تعطیل درآمد و خروج مردم از شهر به آرامی آغاز شده است. در ایلام وضع با سایر استانها متفاوت است. از شب گذشته مردم شهر ایلام طبق سالهای گذشته تخلیه شهر را آغاز کردهاند و تا صبح امروز اکثر اهالی به خارج از شهر رفتهاند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی مردم ایلام که تجارب تلخی از حملات هوایی و موشکی دشمن در سالهای گذشته دارند پس از آنکه رژیم عراق اعلام کرد به مناطق مسکونی ایران به شدت حمله میکند با استفاده از هر وسیله ممکن و حتی با پای پیاده به مناطق اطراف شهر، روستاها و درههای اطراف پناه بردهاند. بنابراین گزارش تعداد بسیاری از خانوادههای ایلامی شب گذشته را با وجود سرما و بارندگی در بیابانها بهسر بردند و بسیاری نیز به روستاهای اطراف رفتند تا در موقع مناسب وسایل زندگی خود را خارج نمایند. هماکنون نرخ کرایه وانت بار در ایلام به شدت افزایش یافته و مردم حاضرند برای خروج از شهر هر مبلغی را بپردازند. مدارس شهر ایلام نیز امروز عملاً به حال تعطیل درآمده است. خبرگزاری جمهوری اسلامی میافزاید همه ساله بههنگام حملات دشمن، مردم ایلام با خروج به موقع از شهر تلفات جانی را به پایینترین حد ممکن کاهش میدهند و این مسئله به صورت یک رسم درآمده است.[۳۷]
گزارش - 12
12. ایران در مجامع جهانی درباره دوره جدید جنگ شهرها، اعلام موضع کرد. علیاکبر ولایتی وزیر خارجه ایران در نامهای كه امروز نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمانملل به دبیرکل این سازمان تسلیم كرد خواهان جلوگیری سازمانملل و شورای امنیت از ادامۀ جنایات رژیم عراق شد. در بخشهایی از این نامه آمده است: رژیم متجاوز عراق در جریان حملات تجاوزگرانهاش در روز ٢٧ فوریه ١٩٨٨[٨/١٢/١٣٦٦] علاوه بر نقض حریم هوایی استانهای باختران، لرستان، ایلام و آذربایجانغربی با حمله هوایی به شهر تهران، سقز، همدان و دزفول و بمباران مناطق غیرنظامی و مسکونی سبب شهید و مجروح شدن ٢٠٩ غیرنظامی گردیده است. جمهوری اسلامی ایران بدین وسیله با اعلام مراتب فوق و ضمن جلب توجه سازمانملل متحد و سایر سازمانهای بینالمللی به ادامه و شدت گرفتن تجاوزات رژیم متجاوز عراق به شهرهای ایران که با تحریک و حمایت همیشگی دولت امریکا برای جبران شکست مفتضحانه این کشور در خلیجفارس صورت میگیرد، از جنابعالی به عنوان دبیرکل سازمانملل متحد درخواست مینماید که اقدام فوری برای جلوگیری از ادامه و شدت گرفتن حملات وحشیانه عراق به شهرهای ایران به عمل آورید. آقای دبیرکل، اینجانب لازم میدانم از طرف جمهوری اسلامی ایران بار دیگر ضمن تأکید بر رعایت و احترام جمهوری اسلامی ایران به اصول و مقررات بینالمللی به سازمانملل متحد اعلام نمایم که عمل متقابل جمهوری اسلامی ایران فقط به منظور بازداشتن رژیم عراق از حمله به مناطق مسکونی و شرارتهای جدیدش صورت گرفته و چنانچه اقدام وسیعی از طرف آن سازمان برای توقف ادامه و شدت حملات تجاوزکارانه رژیم متجاوز عراق به شهرهای ما صورت نگیرد، جمهوری اسلامی ایران چارهای نخواهد داشت که در پاسخ به خواست خانوادههای شهدا و مجروحین حملات وحشیانه مکرر عراق، ضمن دفاع مشروع به عمل متقابل خویش در حمله به مراکز اقتصادی، صنعتی و نظامی عراق استمرار بخشد. تردیدی نیست در چنین صورتی مسئولیت عواقب ناشی از به خطر افتادن صلح و امنیت منطقه و جهان مستقیماً بهعهده رژیم عراق و حامی و محرک این رژیم متجاوز یعنی امریکا خواهد بود.[۳۸] محسن رفیق دوست وزیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم صبح امروز در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: «ما تعرض به مناطق غیرنظامی و پشت جبهه را صحیح نمیدانیم و بارها اعلام کردهایم اگر عراق به شهرهای ما حمله نکند ما نیز این کار را نخواهیم کرد. متأسفانه ظرف دو سه روز گذشته عراق به تعداد زیادی از مناطق مسکونی و غیرنظامی شهرهای ما حمله کرد که جمهوری اسلامی به منظور مقابله با این حملات غیرانسانی بامداد امروز بغداد را مورد هدف سه فروند موشک زمین به زمین قرار داد.»[۳۹]
گزارش - 13
13. آیت الله خامنه ای، موضع ایران را درباره طرح اجرایی دبیرکل سازمان ملل برای قطعنامه ٥٩٨ اعلام کرد. رئیس جمهور پیش از هر امر دیگر بر لزوم شناخت متجاوز برای پایان جنگ اصرار ورزید. ایشان که در زمینه طرح پیشنویس جدید شورای امنیت دربارۀ تحریم تسلیحاتی ایران سخن میگفت اظهار داشت: نخستین گام در هرگونه راهحل سیاسی برای جنگ تحمیلی اعلام رژیم عراق به عنوان متجاوز است در غیر آن صورت ما در این اعتقاد راسختر میشویم که تنها راهحل جنگ تحمیلی راهحل نظامی است. آیتالله خامنه ای همچنین گفت: تلاش های امریکا صَرف تدوین قطعنامه ای علیه جمهوری اسلامی ایران بود و جمهوری اسلامی ایران طی چند ماه اخیر با اندیشه اینکه دبیرکل سازمان ملل با روحیه صمیمانه و صادقانه در پی یافتن راه حل سیاسی است به این طرح پاسخ مساعد داد. این در حالی بود که رژیم عراق طرح اجرایی دبیرکل در مورد قطعنامه ٥٩٨ را رد کرده بود. رئیس جمهوری گفت: طرح عادلانهای که متضمن خواسته های مشروع ما باشد به خاطر احترام به قراردادهای بین المللی پذیرفتنی است. این نکته به دبیرکل سازمانملل در تهران و نیویورک اعلام شده است. رئیس جمهوری تأکید کرد که امریکا و همپیمانان آن کشور در زمینه گذراندن قطعنامه هایی علیه جمهوری اسلامی ایران تلاش دارند و حال آنکه همه محافل بینالمللی از روحیه مسالمتآمیز و صلحجویانه دم میزنند. وی افزود: جمهوری اسلامی ایران در مقابل هیچ فشار و اِعمال زوری از سوی امریکا و متحدان آن کشور تسلیم نخواهد شد. این اَعمال نمیتواند ما را از احقاق حق ملت خود مأیوس کند. رئیس شورایعالی دفاع در مورد شرارتهای اخیر عراق اعلام کرد: ما جنایت عراق را بدون پاسخ نخواهیم گذاشت و رژیم عراق این تجربه را باز هم خواهد چشید. رئیس جمهوری خاطرنشان کرد: رزمندگان اسلام به هنگام بمباران مناطق صنعتی و نظامی عراق با اخطار قبلی مردم را آگاه میکنند که از حوالی این مناطق خارج شوند، اما رژیم بغداد بیمارستانهای ما را مورد حمله قرار میدهد و این نشانگر روحیه ددمنشانه عراق است و مطمئناً پاسخ دندانشکنی دریافت خواهد کرد.[۴۰]
گزارش - 14
14. امروز نیز مذاکرات نخستوزیر ترکیه با مقامات ایران ادامه یافت و طرفین چند پروتکل اقتصادی در زمینه موضوعات فنی - صنعتی، تجارت و حمل و نقل امضا کردند. در دومین دور مذاکرات نخستوزیران دو کشور که پس از یک جلسه خصوصی یکساعته، به طور علنی با حضور اعضای دو هیئت ایرانی و ترک ادامه یافت، بعدازظهر، نخستوزیر ترکیه به اتفاق موسوی در قم با آیتالله منتظری دیدار کردند. آیتالله منتظری در مورد سیاست ترکیه نسبت به جنگ تحمیلی گفت: ما از تلاش کشور ترکیه و اظهار دوستی نسبت به انقلاب اسلامی تشکر میکنیم، ولی باید به حقیقت توجه شود که هدف اصلی ما از انقلاب این بود که نمیخواستیم زیر بار شرق و غرب باشیم و گفتیم ما ملتی هستیم متحد و براساس اسلام و قرآن انقلاب کردیم تا مستقل باشیم، ولی غرب و شرق که از گسترش چنین تفکری ناراحت بودند جنگ را بر ما تحمیل کردند و متأسفانه کشورهای خلیجفارس هم توجه نکردند و سلاحها و امکانات زیادی را در اختیار صدام گذاشتند و او را برای ادامه جنگ تقویت کردند و گرنه ما اهل جنگ نبودیم و نیستیم و به یک وجب از خاک عراق و دیگر کشورهای همسایه طمعی نداریم و از صلح شرافتمندانه هم استقبال میکنیم. ولی باید عرض کنم کسانی که از ما صلح با صدام را میخواهند اگر ابتدا متجاوز را اعلام و او را محکوم میکردند، مشکل اول صلح حل میشد، زیرا در این صورت دنیا خود میداند که با متجاوز چه باید کرد. وی در همین زمینه یادآور شد: اگر صدام جان بگیرد و تقویت شود هیچکدام از کشورهای اسلامی و حتی به ترکیه هم رحم نخواهد کرد و به تجاوزات خود ادامه میدهد.****[۴۱] در ادامه گفتوگوهای دیپلماتیک، پیشنویس پروتکل جدید همکاریهای اقتصادی ایران و ترکیه، در حضور نخستوزیران دو کشور به امضا رسید. به گزارش خبرنگار اقتصادی روزنامه کیهان این پیشنویس در پایان دومین دور مذاکرات هیئتهای اقتصادی دو کشور و به ریاست بهزاد نبوی وزیر صنایع سنگین و یوسف اوزال وزیر مشاور در امور اقتصادی ترکیه، که دیروز در محل وزارت صنایع سنگین برگزار شد، تهیه گردید. در این پیشنویس که حاصل چهار روز بحث و بررسی کارشناسان ایران و ترکیه در کمیتههای چهارگانه صنعتی - فنی، تجارت، حملونقل و هماهنگی میباشد، مواردی چون مبادلات مواد شیمیایی و پلاستیک، نفت، مواد معدنی، منسوجات، ماشینآلات و قطعات یدکی، کالاهای اساسی و مواد غذایی، همکاریهای فنی و صنعتی و حمل و نقل گنجانده شده است.[۴۲] بنا به اعلام منابع مطلع، مهمترین نتایج اقتصادی این سفر امضای پروتکل مربوط به قرارداد خط لوله نفت بود که قرار شد مراحل اجرایی آن بعد از هماهنگیهای لازم با مسئولین ذیربط اقدام شود. همچنین پروتکل اقتصادی فیمابین وزرای مربوط دو کشور در فرودگاه به امضا رسید. براساس این پروتکل حجم مبادلات دو کشور برای سال جاری ٨/١ میلیارد دلار پیشبینی گردید.[۴۳] نکته قابل توجه در حاشیه سفر اوزال به تهران اعتراض گروهی از ارامنه به سفر اوزال است. در اعتراض به سفر تورگوت اوزال نخستوزیر ترکیه به ایران گروهی از ارامنه تحتعنوان کمیته دفاع از مسئله ارمنی با پخش اطلاعیههایی در برخی نقاط تهران از وی به عنوان نمایندۀ استکبار امریکا در خاورمیانه و میراثخوار خون بیش از ٥/١ میلیون ارمنی نام بردهاند.[۴۴]
گزارش - 15
15. عدم اجماعنظر ٥ قدرت دارای حق وتو در شورای امنیت سازمانملل درباره تصویب طرح تحریم تسلیحاتی ایران، اکنون به مهمترین موضوع کاری شورا تبدیل شده و دولت امریکا بیش از هر عضو دیگر، درصدد پیشبرد این پروژه است. ورنون والترز رئیس هیئت نمایندگی امریکا در سازمانملل و رئیس ادواری شورای امنیت در این مورد گفت: ٥ عضو دائمی شورای امنیت در ماه فوریه چندینبار ملاقات داشته و موافقت نمودند که پیشنویس قطعنامه اجرایی را برای ١٠ عضو غیردائمی شورای امنیت ارسال کنند حتی اگر متن این قطعنامه مورد توافق کلیه اعضای دائمی نباشد. ورنون والترز گفت: امیدوارم با تصویب این قطعنامه اجرایی به قطعنامه ٥٩٨ که فاقد قدرت است توان لازم را بدهیم.[۴۵] به واقع این مسئله جنبه حیثیتی پیدا کرده و شورا از این منظر نیز به موضوع توجه میکند. سایر کشورهای اروپایی و عربی نیز با چنین رویکردی به قطعنامه ٥٩٨ و پایان جنگ اهتمام نشان میدهند. در همین زمینه جولیو آندرئوتی وزیر امور خارجه ایتالیا از شورای امنیت خواست هر چه زودتر به جنگ عراق و ایران پایان دهد. وی گفت: عدم تحقق بخشیدن به این مسئله از قدرت و ارزش سازمانملل میکاهد. آندرئوتی این مطلب را در یک مصاحبه مطبوعاتی در پایان دیدار دو روزۀ خود از عربستان سعودی بیان کرد. وی از شورای امنیت خواست تا تلاشهای بیشتری برای پایان دادن به این جنگ که وارد هشتمین سال خود شده است به عمل آورد.[۴۶] وزیر امور خارجه ایتالیا افزود: این مناقشه و عدم اعتنای طرفین درگیر نسبت به تصمیمات سازمانملل ممکن است به آبروی این سازمان بینالمللی لطمه وارد آورد.[۴۷] مقامات رژیم سعودی نیز در مذاکرات خود با وزیر امور خارجه ایتالیا، اعمال تحریم تسلیحاتی علیه ایران را ضروری دانستند. بهگزارش خبرگزاری ایتالیایی انسا سران ریاض به وزیر امور خارجه ایتالیا یادآور شدهاند که ایران هرگز به درخواستهای شورای همکاری خلیج (فارس) دال بر قبول آتشبس پاسخ نداده است.[۴۸]
گزارش - 16
16. مجله آلمانی اشپیگل در مقالهای با عنوان "خودداری ایران از مینگذاری، عامل مؤثر بر عقبنشینی کشتیهای خارجی از خلیجفارس شده است" نوشت: کاهش حضور نظامی امریکا و غرب در خلیج فارس و تقلیل مینروبهای غرب از ١٤ به ٧ فروند ناشی از تاکتیک محتاطانه و خویشتندارانه ایران بوده است که از سپتامبر گذشته تاکنون دیگر مینی در خلیجفارس کار نگذاشته و راه عبور کشتیهای تجاری انگلیسی و امریکایی را هم باز گذاشته است. اشپیگل اضافه کرد: علاوه برآن، راههای تدارکاتی در خلیجفارس نیز برای امریکا بهتر شده زیرا عربستان اینک به امریکا اجازه لنگراندازی کشتیهای مینروب در بندر جبل را داده است و نیز هواپیماهای نظامی باری امریکا هم میتوانند در فرودگاه ظهران فرود آیند. همچنین امریکا دو سکوی شناور بسیار بزرگ هر یک به وسعت یک میدان فوتبال یکی در ساحل بحرین و دیگری در ساحل بین بندر کویتی الاحمدی و جزیره ایرانی فارسی مستقر کرده است. ایرانیها به لحاظ وجود این سکوها که روی آنها دستگاههای شنود و هلیکوپترهای امریکایی مستقر هستند دیگر با قایقهایشان به کشتیهای باری و تانکرهای نفتی حمله نکردهاند. مجله اشپیگل علت دیگر کاهش نیروهای دریایی امریکا در خلیجفارس را وجود نوعی آتشبس در جبهههای جنگ ایران و عراق اعلام کرده است: حمله بزرگ زمستانی ایران تاکنون انجام نشده و این امر ظاهراً به دلیل کمبود نیروهای زمینی ایران است و سربازگیریهای اخیر در ایران موفقیتآمیز نبودهاند.[۴۹] خبر دیگر خلیجفارس مربوط است به کشتیهای مینروب؛ بخش فارسی رادیو بیبیسی در این مورد گفت: دو کشتی مینیاب نیروی دریایی بریتانیا که به بندر جوبیر در عربستان سعودی عزیمت کرده بودند امروز مورد بازدید گروهی از افسران نیروی دریایی عربستان قرار خواهند گرفت. عربستان سعودی سرگرم تقویت و تجهیز نیروی دریایی است تا در صورت بروز خطری از جانب ایران از توانایی دفاعی لازم برخوردار باشد و بریتانیا از جمله کشورهایی است که مایل است در آن زمینه سهمی بهعهده داشته باشد.[۵۰]
گزارش - 17
17. مسعود روغنی زنجانی رئیس سازمان برنامه و بودجه امروز در صحن علنی مجلس به دفاع از لایحه بودجه پیشنهادی دولت به مجلس شورای اسلامی پرداخت و تعدیل و تغییر برخی بندهای بودجه را با توجه به وضعیت کشور درست ندانست. وی موضوعات عدیدهای را در زمینه مسائل مالی و اقتصادی دولت برای توجیه نمایندگان بیان کرد که شامل بودجه جاری دولت، حقوق کارمندان، تأثیر کاهش قیمت نفت بر بودجه سال ٦٥ و سال ٦٦، محرومیت زدایی دولت در تخمین هزینه ها، تلاش دولت برای استقراض کمتر و... از آن جمله است. وی با درآمد نفت شروع کرد و گفت: آثار منفی کاهش درآمدهای نفت در سال ٦٥ به سال ١٣٦٦ منتقل شده است. افزایش سطح عمومی قیمتها در سال ١٣٦٥ در اثر ضربه به قیمتهای نفت آن چنان بود که در سال ١٣٦٦ خودش را نشان داد. اگر نرخ سطح عمومی قیمتهای سال ٦٦ را با سال ٦٥ مقایسه بکنید رقم بالایی را نشان میدهد. لذا دولت خود را مکلف دید که با افزایش قیمتها مبارزه کند. وی با این توضیح که چون جلسه علنی است بعضی مسائل را نمیشود تشریح کرد اظهار داشت: ما از طریق مراجع ذیربط مجبور شدیم بخشی از درآمدهای ارزی را که میبایستی در جایی دیگر مصرف کنیم برای تثبیت کالاهای اساسی هزینه بکنیم. با دستور مستقیم حضرت امام در رابطه با گندم، دولت بالاجبار بخشی از هزینههای ارزی را برای تثبیت قیمت کالاهای اساسی به این سمت سوق داد که آثار آن روی درآمدهای دولت به چشم میخورد. اما در بخش هزینهها دولت در شرایط فعلی با یک میلیون و هفتصد هزار کارمند کشور را اداره میکند اما بودجه آن، [هموزن] بودجه سال ١٣٥٢ است. یعنی مدیریت در سطوح مختلف از وزیر تا سطوح مدیریت میانی کشور با یک رقم محدود بودجهای که در سال ١٣٥٢ برای سیوپنج میلیون نفر داده شده بود (منهای تورمی که بعد از سال ١٣٥٢ ایجاد شده) همان بودجه برای دولت داده شده است. به قیمتهای ثابت بودجه سال ١٣٥٥، برای هر نفر دولت ششهزار و ششصد ریال مصرف میکند. این، معادل بودجۀ سرانهای است که دولت در سال ١٣٥٢ مصرف میکرد. از طرف دیگر رشد جمعیت هم وجود دارد که روزبهروز نیازهای خدماتی از طرف دولت را افزایش میدهد... وی درباره برخی دیگر از هزینههای دولت اظهار داشت: یک رقم دیگر مربوط به تغذیه رایگان دانشآموزان مدارس استانهای سیستان و بلوچستان و هرمزگان است. ١٣٠ میلیون تومان احتیاج داریم که یک مجموعه بستههای کوچک تغذیه رایگان، در وسط روز به دانشآموزانی که از نظر تغذیه کمبود دارند بدهیم. چرا نباید بدهیم؟ آیا دولت راه ناصواب پیش رفته؟ مخصوصاً که گزارشات متعددی در این رابطه وجود دارد و ناظر دولت از تهران به سیستان و بلوچستان رفته بود دانشآموزان این چنینی را در صف نگهداشته بودند که چند نفر از آنها حالشان بههم خورده بود. خوب آیا نباید دولت به اینها برسد ما که خودمان را حامی مستضعف میدانیم.[۵۱] محمدجواد ایروانی وزیر اقتصاد و دارایی نیز در جلسه امروز و قبل از سخنان روغنی زنجانی، گزارشی از درآمد مالیاتی دولت ارائه داد که مثبت بود. ایروانی درباره واردات سالهای ٦٢، ٦٣، ٦٤ هم آمارهایی ارائه داد. وی گفت: در مدت ١١ ماه مالیاتهای مستقیم ٤/٩٧٪ تحقق یافته است و نسبت به سال گذشته هم ١/١٪ مالیاتهای مستقیم رشد داشته است. ایروانی افزود: مالیات شرکتهای دولتی ٢٪ نسبت به آنچه که در بودجه پیشبینی شده بود رشد داشته و اشخاص حقوقی غیردولتی ١٥٪ نسبت به بودجه مصوب داشتیم، اما از ناحیه مالیات حقوق که ٢١٪ کاهش داشتیم... در رابطه با مالیاتهای غیرمستقیم نیز حدود ٢٧٪ کاهش داشتهایم که در مجموع، مالیاتها نسبت به بودجه مصوب ١٣٪ کاهش داشته است. در واقع در ١١ ماهه سال جاری اخذ مالیات نسبت به سال گذشته ١٠٠٪ بوده و در حد سال گذشته وصول شده اما نکته مهم این است که حقوق گمرکی و سود بازرگانی متأثر از واردات ما است. ما در سال ٦٢ وقتی ٢٤ میلیارد دلار واردات داشتیم، در سال ٦٣، ١٩ میلیارد داریم و در سال ٦٤، ١٥ میلیارد داریم. افت شدید روند کاهش واردات در نیمه دوم سال ٦٤ شروع شد. کاهش واردات بازتاب طبیعی درآمدهای ارزی است.[۵۲]
گزارش - 18
18. اخبار دیگری که امروز ملاحظه گردید به شرح زیر است: o واحد بسیج مستضعفین ناحیه مازندران آمار نیروهای داوطلب مردمی اعزامی به جبهه را از استان مازندران طی روزهای اخیر چنین اعلام کرده است: اعزامی به لشکر٢٥ کربلا ٤١٧ نفر اعزامی به سپاه مریوان ٣٢٥ نفر اعزامی به تیپ جوادالائمه ١٠٧ نفر اعزامی به تیپ مالکاشتر ٨٠ نفر عزامی به تیپ امام سجاد ٣٤٧ نفر اعزامی به تیپ٧٥ ظفر ٣٥ نفر اعزامی به قرارگاه فتح ١٥٠ نفر جمع کل ١٤٦١ نفر[۵۳] سپاه هشتم خراسان هم اعلام کرد؛ ١٥٠ نفر نیروی تخصصی پشتیبانی عازم جبهه شدند.[۵۴] o به نوشته روزنامههای ترکیه امروز ٧ تانکر حامل نفت خام از عراق به ترکیه در جاده موصل ـ زاخو به وسیله پیشمرگان کرد مخالف دولت عراق متوقف گردیده، دو تانکر به آتش کشیده شده و ٥ تانکر دیگر به محل نامعلومی برده شده است. در جریان آتش زدن تانکرها یک راننده ترک نیز کشته شده است. صاحبان تانکرهای مذكور گفتهاند که نیروهای عراقی شبهنگام بر جاده موصل ـ زاخو کنترلی ندارند و پیشمرگان کرد به راحتی تانکرهای حامل نفت خام ترکیه را مورد حمله قرار میدهند.[۵۵] o در پایان نشست کنگره "مروری بر عملکرد مجلس دوم و چشمانداز مجلس سوم" که با همکاری مجمع سراسری انجمن اسلامی سراسری دانشجویان دانشگاهها (دفتر تحکیم وحدت)، خانه کارگر و انجمن اسلامی معلمان برگزار گردید قطعنامهای در ٩ ماده تصویب شد. بندهای مربوط به جنگ در قطعنامه چنین است: در مورد شعار پایان جنگ، شعار امام میبایست مدنظر قرار گیرد که: «اصرار ما در ادامۀ نبرد تا رفتن صدام و حزب کثیف عراق و رسیدن به شرایط بر حق و عادلانه دیگرمان یک تکلیف شرعی و واجب الهی است و از آن هرگز تخطی نمیکنیم.» ما با اصرار به این خط روشن امام اعلام میداریم که با پرهیز از اصالت دادن به دیپلماسی رایج در دنیا میبایست به منظور نیل به پیروزی در جنگ کلیه امکانات بالقوه و بالفعل کشور بسیج و سازماندهی گردد. یکی از وظایف عمده مجلس سوم آن است که پشت جبهه را در رابطه با جبهه سازمان داده و از هرگونه تفکیک جبهه و پشت جبهه، جنگ و رفاه، جنگ و عادیسازی پرهیز کرده و فقط به پایان پیروزمندانه جنگ بیندیشند، و با اصرار بر اجرای عدالت اجتماعی، انگیزه و روحیه رزمندگان اسلام را بالاتر برند.[۵۶] o امروز امیر کویت از خطوط دفاعی ارتش این کشور در جزیره بوبیان بازدید کرد. به گزارش معاونت اطلاعات قرارگاه کربلا؛ در ارتباط با ورود امیر کویت به جزیره بوبیان جهت بازدید و توجیه شدن به خطوط دفاعی نیروهای کویتی در جزیره و همچنین بازدید ولیعهد (فهد بن سعد العبدالله آل صباح) از خطوط مرزی کویت و عراق و همچنین تقویت جزیره بوبیان توسط ٢ تیپ زرهی یا مکانیزه و پیاده حساسیت کویتیها به جزیره بوبیان افزایش یافته است.[۵۷] این در حالی است که وزارت اطلاعات در نامهای به سپاه پاسداران و نیروی دریایی ارتش اعلام کرد: چندی پیش بین قایقهای تندرو کویتی و عراقی در داخل آبهای کویت درگیری رخ داد که قایقهای تندرو کویتی آسیب دیدند و بین سرنشینان کویتی و عراقی اختلافاتی پیش آمد. درپی آن در یک دیدار ناگهانی فرمانده نیروی دریایی عراق از کویت تصمیم گرفته شد جزیره کوچک و متروکه سیحان به طور موقت در اختیار نیروی دریایی عراق گذاشته شود و بلافاصله یک کمپ استراحتگاه در آن برقرار و یک خور مصنوعی در جزیره ایجاد نمودند که قایقهای عراقی که تدارک کننده هستند و تعداد ٥ ناوچه عراقی در داخل خور پناه گرفته است.[۵۸]
________________________________________
- آقای هاشمی در یادداشتهای امروز خود مینویسد: بعد از نماز و صبحانه، با فرماندهان قرارگاه برای نتیجهگیری از مذاکرات دیشب به شور نشستیم. به این نتیجه رسیدیم که باید طالبانیها و نیروهای ما که به منطقه آنها رفتهاند، مقاومت کنند و مانع اشغال مواضع طالبانیها توسط ارتش عراق شوند، تا عملیات ما انجام شود و از طریق جادههای ماشینرو، به منطقه وصل شویم. جلسه تا ساعت یازده طول کشید و قرار شد قبل از حمله اصلی، عملیات محدودی انجام شود. از منطقه طالبانیها خبر رسید که میخواهند زنها و بچهها را به ایران بفرستند، تا از بمباران شیمیایی و آتش توپخانه عراق مصون باشند. موافقت کردم و گفتم آنها را تشویق به آمدن نکنند و مانع آمدن آنها هم نشوند. (كارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی، سال ٦٦، دفاع و سیاست، به اهتمام علیرضا هاشمی، ص ٥٠٣)
- در ساعات اولیه وقوع انفجارها گمان میشد ناشی از بمباران و یا پرتاب راکت هواپیماهای عراقی است لکن بعداً معلوم شد که برای اولینبار تهران آماج حمله موشکی قرار گرفته است. لذا در اولین گزارشهای مربوط به وقوع انفجارها در تهران موضوع پرتاب راکت از سوی هواپیماهای عراقی مطرح شده است. هاشمی رفسنجانی که برای پیگیری چگونگی آمادهسازی عملیات در حلبچه و منطقه ماؤوت در بانه حضور یافته است امروز خود درباره حملات موشکی عراق نوشته است: اول شب خبر دادند که چهار نقطه تهران بمباران شده ولی مسئولان پدافند میگویند هواپیماهایی ندیدهاند و رادار هم چیزی ثبت نکرده است. یک ساعت دیگر خبر دادند که مجدداً در سه نقطه تهران بمباران شده. معمولاً بعثیها هر وقت در جبهه تحت فشار قرار میگیرند، اقدام به اینگونه شرارتها مینمایند. نظر خیلیها این است که موشک از راه دور است. (كارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی، سال ١٣٦٦، دفاع و سیاست، به اهتمام علیرضا هاشمی، صفحه ٥٠٣)
- خنثی كردن این موشك تا ساعت یك بامداد مورخ ١٢/١٢/١٣٦٦ به طول انجامید.
- نکته قابل توجه تأثیر بمباران تهران در سفر اوزال بود. یک روزنامهنگار ترک که از تهران به استانبول برگشته حملات موشكی عراق را یک کابوس توصیف کرد و گفت: تهران وضع وحشتناکی داشت. این روزنامهنگار افزود: تعدادی از ١٧٠ نفر از همراهان نخستوزیر ترکیه پریشب را در زیرزمینها و یا تالار ورودی هتل گذراندند تا از آسیب موشکهای عراقی در امان باشند. همراهان نخستوزیر ترکیه پس از بازگشت از ایران گفتند هیچ امیدی به پایان جنگ نمیرود. همچنین خبرگزاری نیمهرسمی آناتولی ترکیه گزارش داد که هواپیماهای جنگنده عراقی روز دوشنبه (١٠/١٢/١٣٦٦) دو بار به تهران که تورگوت اوزال سرگرم یک دیدار رسمی از آنجا میباشد حمله كردند. (خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، گزارشهای ویژه، نشریه شماره ٣٤٧، ١١/١٢/١٣٦٦، ص ٩، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ١٠/١٢/١٣٦٦).
- خنثی كردن این موشك تا ساعت یك بامداد مورخ ١٢/١٢/١٣٦٦ به طول انجامید.
- در ساعات اولیه وقوع انفجارها گمان میشد ناشی از بمباران و یا پرتاب راکت هواپیماهای عراقی است لکن بعداً معلوم شد که برای اولینبار تهران آماج حمله موشکی قرار گرفته است. لذا در اولین گزارشهای مربوط به وقوع انفجارها در تهران موضوع پرتاب راکت از سوی هواپیماهای عراقی مطرح شده است. هاشمی رفسنجانی که برای پیگیری چگونگی آمادهسازی عملیات در حلبچه و منطقه ماؤوت در بانه حضور یافته است امروز خود درباره حملات موشکی عراق نوشته است: اول شب خبر دادند که چهار نقطه تهران بمباران شده ولی مسئولان پدافند میگویند هواپیماهایی ندیدهاند و رادار هم چیزی ثبت نکرده است. یک ساعت دیگر خبر دادند که مجدداً در سه نقطه تهران بمباران شده. معمولاً بعثیها هر وقت در جبهه تحت فشار قرار میگیرند، اقدام به اینگونه شرارتها مینمایند. نظر خیلیها این است که موشک از راه دور است. (كارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی، سال ١٣٦٦، دفاع و سیاست، به اهتمام علیرضا هاشمی، صفحه ٥٠٣)
تخریب چندین واحد مسکونی در خیابان شیخ هادی و بیمارستان عیوضزاده و تلاش نیروهای امداد برای بیرون آوردن یک جسد از زیر آوار و تیرآهن
محسن رفیق دوست وزیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
آیتالله خامنهای رئیسجمهور و رئیس شورایعالی دفاع در مصاحبه با خبرنگار واحد مرکزی خبر: نخستین گام در هرگونه راهحل سیاسی برای جنگ تحمیلی اعلام رژیم عراق به عنوان متجاوز است در غیر آن صورت ما در این اعتقاد راسختر میشویم که تنها راهحل جنگ تحمیلی راهحل نظامی است.
مسعود روغنی زنجانی رئیس سازمان برنامه و بودجه
تجمع گروهی از مردم در زیر برف و باران در حمایت از اعزام رزمندگان به جبهههای جنگ
منابع و مآخذ روزشمار 1366/12/10
- ↑ سند شماره ٢٨٩٣٧٩ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه قدس به فرماندهی کلیه یگانهای تابعه، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ سند شماره ٣٠٢٠٦ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی تیپ١٠٠ انصارالرسول به فرماندهی قرارگاه فتح، ١٠/١٢/١٣٦٦؛ و - سند شماره ٧٠٣٢٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه ناحیه مستقل چهارم بعث باختران (اطلاعات) به نیروی زمینی سپاه (معاونت اطلاعات)، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ سند شماره ٧٠٣٥٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه چهارم بعثت باختران (اطلاعات) به ستاد مرکزی سپاه کشوری (اطلاعات)، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ سند شماره ١٦٢٨/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه رمضان٢ در عملیات انجامنشده دشت کاریزه و ارتفاع پیرکه، سیدکمال حسینی، ٣/١٢/١٣٦٦ تا ١٨/١٢/١٣٦٦، ص٩٢.
- ↑ همان، ص٨٩.
- ↑ سند شماره ١٦٢٧/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه رمضان٢ در عملیات انجامنشده دشت کاریزه و ارتفاع پیرکه، سیدکمال حسینی، ٣/١٢/١٣٦٦ تا ١٨/١٢/١٣٦٦، صص ١٠ و ١١.
- ↑ سند شماره ٦٨٣/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر١٠، گزارش راویان قرارگاه خاتمالانبیا، ١٠/١٢/١٣٦٦، ص٣٢.
- ↑ سند شماره ٢٦٦٧٦٦ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه قدس به فرماندهی قرارگاه رمضان مستقر در مریوان (تیپ٧٥ ظفر)، ١٠/١٢/١٣٦٦، ص٢.
- ↑ همان، ص١.
- ↑ سند شماره ٣٠١٩٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی نیروی زمینی سپاه به قرارگاه کاظمین و قرارگاه فتح، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ سند شماره ٢٦٢٠٨٦ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی نیروی زمینی سپاه به سپاههای نیروی زمینی سپاه، مستقر در حواشی سدها و دریاچهها، ١٠/١٢/١٣٦٦، ص٢.
- ↑ سند شماره ٤٤٥٥٩٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا٢ (مركز فرماندهی) به دفتر امام، ١١/١٢/١٣٦٦.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره ٣٤٧، ١١/١٢/١٣٦٦، صص ٣٢ - ٢٦، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره ٣٤٨، ١٢/١٢/١٣٦٦، ص١٥، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ١١/١٢/١٣٦٦؛ و - سند شماره ٧٠٣٨٥ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه منطقه یك ثارالله به فرماندهی كل سپاه، ١١/١٢/١٣٦٦.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره ٣٤٧، ١١/١٢/١٣٦٦، ص٣٤، اهواز - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ١١/١٢/١٣٦٦، ص٦، رادیو بیبیسی، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ روزنامه کیهان، ١١/١٢/١٣٦٦، ص١٣.
- ↑ روزنامه کیهان ١٠/١٢/١٣٦٦، ص٣.
- ↑ سند شماره ٧٠٣٢٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ١١/١٢/١٣٦٦، صص ١ و ٢، رادیو صوتالجماهیر، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد٨، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، ١٣٨٩، ص٧٣.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، گزارشهای ویژه، شماره ٣٤٧، ١١/١٢/١٣٦٦، ص١٥، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ١١/١٢/١٣٦٦، ص٤، رادیو بیبیسی، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ سند شماره ٧٠٣٢٣ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا به فرماندهی کلیه پایگاههای آذربایجانغربی و نواحی کردستان و باختران، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ سند شماره ٣١٧٤٠١ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری سنندج به استانداری کردستان، ١١/١٢/١٣٦٦، صص ٣ - ١.
- ↑ سند شماره ٣٣٣٧٤٥ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندار خرمآباد به استانداری لرستان، ١١/١٢/١٣٦٦، صص ٤ - ١.
- ↑ سند شماره ٣٣٣٧٤٧ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری لرستان (بخشداری کوهدشت) به ریاست ستاد امداد استان لرستان، ١١/١٢/١٣٦٦، صص ٤ - ١؛ و - سند شماره ٣٣٣٦٧٣ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندار الیگودرز به اعضای ستاد امداد و کمکرسانی، ١١/١٢/١٣٦٦، صص ٦ - ١.
- ↑ سند شماره ١٣٧٠١٤ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر هماهنگی و پیگیری ستادهای پشتیبانی جنگ (ستاد کل) به پشتیبانی جنگ و معاونت نیروی انسانی (ستاد کل)، ١٠/١٢/١٣٦٦، ص٢.
- ↑ سند شماره ١٣٧٠٠٥ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر هماهنگی و پیگیری ستادهای پشتیبانی جنگ (ستاد کل) به پشتیبانی جنگ و معاونت نیروی انسانی (ستاد کل)، ١٠/١٢/١٣٦٦، ص٢.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره ٣٤٧، ١١/١٢/١٣٦٦، صص ١٦ و ١٧، بغداد - خبرگزاری فرانسه.
- ↑ همان، ص٣٧، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ همان، صص ٣٧ و ٣٨، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، ١١/١٢/١٣٦٦، صص ٥ و ٦، رادیو بیبیسی، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره ٣٤٧، ١١/١٢/١٣٦٦، ص٢٠، رادیو اسرائیل.
- ↑ همان، ص٢٣، بخش فارسی رادیو امریکا.
- ↑ سند شماره ٣٩١٣٩٣ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی لرستان به استانداری لرستان و مدیریت اداره کل اطلاعات لرستان، ١١/١٢/١٣٦٦.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره ٣٤٧، ١١/١٢/١٣٦٦، ص٤٦، ایلام - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ روزنامه کیهان، ١١/١٢/١٣٦٦، صفحه آخر؛ و - جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، پیشین، صص ٦٨ و ٦٩.
- ↑ روزنامه کیهان، ١٠/١٢/١٣٦٦، ص٢.
- ↑ روزنامه کیهان، ١١/١٢/١٣٦٦، ص٣.
- ↑ سند شماره ٢١٢٧٩٦ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش مستقیم وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، شماره ١٨٤/٥، ٢٣/١٢/١٣٦٦، صص ١ و ٢ ضمیمه.
- ↑ روزنامه کیهان، ١٠/١٢/١٣٦٦، ص١٤.
- ↑ سند شماره ٢١٢٧٩٦ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص١ ضمیمه.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره ٣٤٧، ١١/١٢/١٣٦٦، ص٤٩، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ همان، ص٦٢، سازمان ملل - خبرگزاری کویت، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ همان، ص٤١، بخش عربی رادیو مسقط، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ روزنامه رسالت، ١١/١٢/١٣٦٦، صفحه آخر.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره ٣٤٧، ١١/١٢/١٣٦٦، ص٦٠، رم - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ همان، ص٥٨، بن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ همان، ص٥٦، بخش فارسی رادیو بیبیسی، ١٠/١٢/١٣٦٦.
- ↑ اداره کل تندنویسی مجلس شورای اسلامی، روزنامه رسمی (مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی)، شماره ١٢٥٦٦، جلسه ٥١٧، ١٠/١٢/١٣٦٦، صص ٣١ - ٢٩.
- ↑ همان، صص ٣١ و ٣٢.
- ↑ سند شماره ١٧٤٦١٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد بسیج مستضعفین ناحیه مازندران (برنامهریزی آمار) به فرماندهی ناحیه مازندران، ١٦/١٢/١٣٦٦.
- ↑ سند شماره ٣٠٦٧٦٢ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد خراسان به سپاه هشتم، ١٢/١٢/١٣٦٦.
- ↑ سند شماره ٢١٢٧٩٤ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش مستقیم وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، شماره ١٨٢/٥، ١٨/١٢/١٣٦٦، ص٦.
- ↑ روزنامه کیهان، ١١/١٢/١٣٦٦، ص١٥.
- ↑ سند شماره ٣٠٢٣٤ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای قرارگاه کربلا (معاونت اطلاعات) به معاونت اطلاعات نیروی زمینی سپاه پاسداران، شماره ٦٥، ١٨/١٢/١٣٦٦.
- ↑ سند شماره ١٢٣٦٦٢ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از وزارت اطلاعات به ستاد کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (معاونت اطلاعات ستاد کل)، ١٠/١٢/١٣٦٦.