1366.12.11

روزشمار جنگ سال 1366 1366.12.11
نام‌های دیگر	یازده اسفند
تاریخ شمسی	1366.12.11
تاریخ میلادی	1 مارس 1988
تاریخ قمری	12 رجب 1408

1359.12.11

1360.12.11

1361.12.11

1362.12.11

1363.12.11

1364.12.11

1365.12.11

گزارش - 1

1. امروز مباحث مربوط به عملیات منطقه حلبچه و ادامۀ عملیات بیتالمقدس٢ (شمال سلیمانیه) در جلسۀ حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی با فرماندهان عالی، میانی و فرماندهان یگانهای سپاه مورد بحث قرار گرفت. آقای هاشمی که در قرارگاه شهید داوودآبادی (محل اقامت فرماندهی سپاه در جریان عملیات بیتالمقدس٢) حضور داشت به همراه شمخانی و آقامحمدی ساعت ١١:٣٠ به قرارگاه مطهری در مریوان رسید.* قبل از شروع جلسه، مطالب پراکندهای دربارۀ جنگ شهرها بیان شد و سپس، رضایی فرمانده سپاه، آقای هاشمی را در جریان وضعیت شمال عراق و منطقۀ بیتالمقدس٢ قرار داد. درباره جنگ شهرها هاشمی گفت: عراق آهنگ تندی را شروع کرده، و اینجوری (موشکباران تهران) را ادامه نمیدهند. ایشان در مورد سیاست ایران در مقابله به مثل افزود: ما گفتیم با آهنگ ٢ موشک در هر روز بغداد را بزنند، به نظر نمیرسد که جنگ شهرها ادامه پیدا کند. درباره سیاست ایران در پرتاب روزانه ٢ موشک، رضایی اظهار داشت: اگر عراقیها با پرتاب موشک به تهران به نتیجه مثبت برسند و برتری را کسب کنند ادامه میدهند و الّا قطع میشود. نظر رضایی این بود که بیش از ٢ فروند موشک در روز به بغداد پرتاب شود. سپس آقای رضایی اخبار جبهه بیتالمقدس٢ را گزارش کرد. وی گفت: عراق با حدود ١٠ تیپ به مناطق آزاد شده و مالبندها مرتّب حمله میکند اما عموماً دفع شده و نیروهای طالبانی ضمن وارد کردن تلفات زیاد به عراق، تعدادی اسیر هم گرفتند. عراق از شیمیایی هم استفاده میکند، حدود ٣٠ نفر مجروح و تعدادی هم از ما و طالبانیها شهید شدند. تعداد زیادی از مردم راه افتادند بهطرف مرز ایران. رضایی اضافه کرد شما به تابش استاندار کردستان تأکید کنید آمادگی پذیرایی از مردم را داشته باشند. پس از این گفتوگوهای مقدماتی، هاشمی برای استراحت به سنگر دیگری رفت و رضایی نیز در سنگر جداگانهای مستقر شد و از شمخانی و سنجقی خواست برای صحبت درباره جلسه بعدازظهر با آقای هاشمی نزد وی بروند. ساعت ١٣ برادر عزیز جعفری نیز پیش برادران رضایی و شمخانی و صفوی رفت. صحبت آنها این بود که در حضور آقای هاشمی پیرامون این عملیات به چه میزان قول بدهند. برادر محسن گفت: «ما با توجه به توان و احتمالات فقط ارتفاعات را به ایشان قول بدهیم که اگر موفق شدیم، آنوقت شهر حلبچه و ...» اما رحیم صفوی که فرمانده محور حلبچه است، گفت: «بچهها خوب کار کردهاند و میگویند اگر امکانات هم تأمین نشود ما عمل میکنیم.» وی افزود: دشمن فهمیده و الان کامیون کامیون سیمخاردار میآورد و همه جا را دارد میبندد. همچنین همه نیروهای جاش را عوض کرده و نظامی جایگزین کرده است. تا به حال دو بار دو فرمانده عراقی با هلیکوپتر برای بازدید آمدهاند. بچهها نگران زمان هستند، میگویند اگر امکانات نمیرسد ما را منتظر امکانات نگذارید.» صفوی اضافه کرد: «شناسایی تیپ قمر بنیهاشم خوب بوده و تا پایین قله سورمر رفتند و راهکارهایشان را مشخص کردند.» صفوی همچنین درباره دشمن یادآور شد: «عراق در شاخسورمر و شاخشمیران نیرو تقویت کرده، دشمن فکر میکند که ما به طرف سد [دربندیخان] میخواهیم برویم.» پس از صحبتهای صفوی، رضایی درباره جلسه بعدازظهر با هاشمی رفسنجانی گفت: «جمعبندی این است که همه شناساییها آماده است، مانور آماده است، فرماندهان تا گروهان توجیه شدند، فقط مانور سورمر ناقص است. مسئله عبور حل نشده، هر یگان حداقل روز اول ٢ تا ٣ پل نفررو میخواهند. کمبود یگان در ارتفاعات سازان و سورمر را بگویید، مشکل جاده سازان؛ مأموریت شما (صفوی) تا دریاچه هست که حداقل این است که اگر مشکلی پیش نیاید شهر را میگیریم و جلوی شهر خاکریز میزنیم میایستیم، یعنی حداقل و حداکثر را بگویید و شرایط و مشکلات کار را بازگو کنید. کمبود یگان، توپخانه، هوانیروز و... را بگویید.» در آخر قرار شد جلسه با آقای هاشمی قبل از نماز با قرارگاهها و بعد از نماز مغرب و عشا با یگانها برگزار شود.

گزارش - 2

2. جلسه نخست هاشمی رفسنجانی با فرماندهان سپاه پاسداران ساعت ١٦:١٠ تشکیل شد،** در ابتدا عزیز جعفری فرمانده قرارگاه قدس از روی نقشه، هاشمی را نسبت به کلیت مأموریت قرارگاه خود توجیه کرد و گفت: حدود یکماه پیش مأموریت به ما واگذار شد و وارد منطقه شدیم. جعفری با اشاره به دریاچه و ارتفاعات سورن بر روی نقشه گفت: تأمین هدف عملیات ما در این منطقه بستگی به امکانات، نیرو و جاده دارد. وی سپس مانور و هدفهای عملیات را بیان کرد. او گفت: «جاده اصلی در محور ملخور است و همه عملیات بستگی به این جاده دارد که تا الآن به دلیل کمبود امکانات و... کُند پیش میرود. علاوهبراین، منطقه کاملاً برفگیر است و یگانها علیرغم مشکلات زیاد در رابطه با برف مستقر شدهاند، اما هیچ یگانی نتوانسته سنگر و سوله بزند. نیروها در چادر مستقر هستند و نتوانستهاند سنگر احداث کنند و زاغه مهمات در حاشیه جادهها و روباز هستند، یگانها هم کمکم دارند نیروهای خود را میآورند. انتقال مهمات نیز انجام شده، مواضع توپخانه که کم هم هست آماده شده، با توجه به وضعیت مناسب این منطقه آتش ما کم است، توپها هم بعضاً در عقب آماده هستند. شناساییها کامل انجام شده و مشکلی نیست.» جعفری آنگاه به کمبودهای منطقه پرداخت: «همۀ امید این عملیات و چشمها به جاده دزلی است، البته کمبود یگان هم داریم. سایت پدافند هوایی آماده نیست.» درباره سایت هاشمی گفت: «سایت سام٢ به گفته فروزنده ظرف ٥ روز باید مستقر بشوند.» رضایی پاسخ داد: «اینجا یکماه طول میکشد تا جاده روی ارتفاع برود و محل سایت را درست کنند.» عزیز جعفری در ادامه گزارش خود افزود: «هوانیروز هنوز نیامده، با توجه به وضعیت جادهها در این منطقه نقش هوانیروز مهم است.» در تکمیل توضیح دربارۀ هوانیروز ابراهیم سنجقی دستیار سپاهی هاشمی افزود: «برای کل این منطقه ٢ هلیکوپتر شنوک، ٢ تیم کبری و ١٤ فروند ٢١٤ مشخص شده که کمتر از برآورد برادرهاست.» عزیز جعفری فرماندۀ قرارگاه قدس دوباره بحث خود را ادامه داد و گفت: «قبضه توپ کم است، ٥ گردان توپخانه کم داریم.» وی همچنین گفت: «کمبود مهمات داریم. قاطر هم کم است.» جعفری افزود: «برای خاکریزهای داخل دشت دستگاه مهندسی از جمله دستگاه باتلاقرو و بلدوزر دی٦ نیاز داریم.» آقای هاشمی به شوخی گفت: «برای ٣، ٤ گردان (از دشمن) که جلوی شماست که این حرفها را ندارد!» رضایی پاسخ داد: «اشکال ما اینجاست، تا وقتی که دشمن نیست، عملیات را شروع نمیکنیم، هروقت همه یگانهای دشمن آمدند حمله را آغاز میکنیم. الان دشمن جاهای دیگر درگیر است، در جنوب، در منطقه بیتالمقدس٢ و...» هاشمی گفت: «بعید است دشمن به این زودیها به اینجا (منطقه حلبچه) برسد، الان برای دشمن اولویت ١ منطقه جلال طالبانی (شمال منطقه بیتالمقدس٢ در داخل عراق) است.» حمیدینیا فرماندۀ قرارگاه ثامنالائمه به بیان مسائل و توضیح وضعیت محور جنوبی عملیات پرداخت. او گفت: «منطقه واگذار شده به ما شاخ سورمر در جناح چپ، بالامبو و تمورژنان، سازان و ارتفاعات آن، شیندروی، پروینه، گاوکشی، پنج قلّه، سونی مرات و سوسکان و هدف رسیدن به پشت دریاچه دربندیخان است. چند کار را از جمله مهندسی، شناسایی و سایر کارهای لازم شروع کردیم. دشمن آن زمان ٣ گردان جاش داشت اما اخیراً دشمن آمده جاشهای (کرد مسلح محلی) منطقه را عوض کرده و نیروی نظامی آورده است. در زمینه شناساییها نه تنها واحد اطلاعات عملیات بلکه خود فرماندهان هم تا عمق را شناسایی کردهاند. دشمن پایگاههای خالیاش را پر کرده و در حوالی شهر حلبچه از نوک ارتفاع شیندروی تا چپ بالامبو خط دفاعی تشکیل داده و یک تیپ هم برای حفاظت شهر گذاشته است. در کل محورهای یاد شده، به استعداد یک لشکر نیرو دارد. البته سازمان ندارد، تیپهای مستقل است.» حمیدینیا درباره کمبود یگان نیز گفت: «ما در محور سورمر و جناح چپ، یگان کم داریم، این محور دارای اهمیت است که در صورت عدم تأمین، عقبههای لشکر١٤ و لشکر٨ که به عمق میروند آنها به مخاطره میافتند. در منطقه دشتسازان به دلیل وسعت بالامبو و وسعت منطقه لشکر٩ بدر و همچنین شیندروی یک یگان برای یال ارتباطی این دو کم داریم.» وی واحدهای توپخانه و بهداری قرارگاه را ناآماده خواند و افزود: آمادهسازی توپخانه تا حدودی سامان گرفته اما بیمارستان محور چپ آماده نشده است. حمیدینیا در گزارش خود عقبه محور قرارگاه را نیز مورد توجه قرار داد و گفت: «عقبه عمده منطقه، دشت سازان است که ٣ پل برای احداث روی آن در نظر گرفته شده است. علاوه بر اینها یک پل در محور جنوب بالامبو، یک پل هم باید در انتهای رودخانه برای وصل شدن جاده در حاشیه رودخانه در غرب بالامبو احداث شود.» مشکلات نیز محور دیگر صحبتهای حمیدی نیا بود که به شرح زیر آنها را بیان کرد: o کمبود یگان در محور ارتفاع سورمر و دشت سازان o آتش توپخانه کم است، در حد پدافند است نه آفند o مشکل جا برای یگانها o عقبهسازی زیاد داریم و ٢ گردان مهندسی کم داریم. زمان وصل شدن جاده حداقل یک هفته طول خواهد کشید که در این فاصله پشتیبانی و تخلیه مجروح توسط قاطر و هوانیروز باید انجام شود. در ادامه سوداگر مسئول اطلاعات قرارگاه قدس، درباره وضعیت دشمن گفت: بعد از اینکه نیروها وارد منطقه شدند و ترددهای خودی در منطقه زیاد شد، رخنه دشمن هم به داخل جبهه به دلیل آمیختگی با مردم افزایش یافته است. وی درباره حساس شدن دشمن به تحرکات موجود گفت: ابتدا حساسیت دشمن به طرف پنجوین بود و بعد بالامبو و شیندروی که جاشها را عوض کرد و نیروی نظامی جایگزین آنها نمود. رضایی درباره دشمن یادآور شد که دشمن چند یگان از جمله تیپهای ٩٠، ٧٦، ٧٠٦ را از فاو به این منطقه آورده است. رضایی همچنین گفت: اسرایی که قرارگاه رمضان گرفته گفتهاند که ما تا ٣٠/١١/٦٦ جنوب بودیم و از آن پس آمدیم بالا. شمخانی هم گفت: در محور قرارگاه رمضان (منطقه آزاد شده) ١٠ تیپ آورده. رضایی درباره این خبر توضیح داد که هویت یگانها برای ما کاملاً روشن نیست. البته برادران قرارگاه رمضان میگویند که دشمن ٢٠ قبضه کاتیوشا آورده در منطقه، حدود ٣٠ تا ٤٠ گردان جاش در منطقه هست که معلوم نیست. وی اضافه کرد: دو تیپ از لشکر گارد جمهوری آمده منطقه روی ارتفاع بانی بنوک و تیپهای کماندویی ١ و ٢ سپاه یکم در حوالی سلیمانیه مستقرند. فرمانده سپاه اطلاعات دیگری از دشمن ارائه داد و گفت: زرهی دشمن در منطقه حدود ٢ گروهان است. ٧ دستگاه تانک در محور بیاره استقرار دارد. ١٥ دستگاه تانک در غرب سیدصادق مستقر است و ٨ دستگاه هم در محور پایین چناره در دشت آمده است. دشمن در مجموع تغییرات عمدهای در منطقه داشته و ترددها زیاد شده، در هر دقیقه ٣٢ ماشین روی جاده سیدصادق به طرف منطقه تردد دارد. پس از بیان اطلاعات از دشمن هاشمی گفت: پس دشمن دارای هشیاری است. با توضیحات تکمیلی رضایی و رشید عملاً گزارش سوداگر که نا تمام مانده بود، تکمیل شد. پس از وی یعقوب زهدی مسئول توپخانه نیروی زمینی سپاه گزارش داد. وی گفت: منطقه وسیع است و به همین دلیل آتش در شیارها و ارتفاعات گم و گور میشود. ایشان افزود: از نظر موضع توپخانه در غرب جبهه محدودیت داریم. ٢٦ گردان در کل برآورد توپخانه کردهایم و تا به حال ١٦ گردان توانستیم فراهم کنیم. زهدی در عین حال به استقرار قبضههای توپ در سایر محورها اشاره کرد و گفت: الان ١٥ گردان در فاو، ١٢ گردان در شلمچه، ٦ گردان در جزیرۀ مجنون، ١٥ گردان در منطقه بیتالمقدس٢ داریم و ٤، ٥ هم گردان این طرف و آن طرف در خطوط دفاعی تمام دارایی ما است. زهدی اضافه کرد: در مجموع ٦٠ گردان در پدافند داریم که ١٠ گردان آن از ارتش است و برای تأمین این محور توان نداریم.

گزارش - 3

3. طبق قرار قبلی جلسه بعدی هاشمی رفسنجانی با فرماندهان یگانها بعد از نماز مغرب و عشا برگزار شد. ابتدا، رضایی فرمانده سپاه شروع به صحبت کرد و به بیان کلیاتی درباره عملیات و راهبرد نظامی در شمالغرب پرداخت. ایشان گفت: همانطور که شما فرمودهاید ما در شمالغرب کرکوک را به عنوان هدف انتخاب کردیم که برای رفتن به کرکوک باید از سلیمانیه بگذریم و برای تحقق این امر دو مسیر داریم، یکی منطقه ماؤوت، گوجار و مسیر دوم دربندیخان و قرهداغ. اگر نیرو مهیا بود منطقه اول را با ٤٠٠ گردان و مسیر دوم را با ٣٠٠ گردان عمل میکردیم و با موفقیت توأم بود. اما چون این توان را نداریم، باید قدم به قدم برویم و بخشهایی را به مرور بگیریم و جلو برویم. اولویت، منطقه بیتالمقدس٢ (محور ماؤوت، گوجار) است چون هدف آنجا نزدیکتر است اگر چه باید قرهداغ را حتماً بگیریم ولی به دلیل احتمال کشف عملیات توسط دشمن مجبور میشویم بعضی وقتها پا به پا بکنیم و تلاش اصلی را کند یا متوقف کنیم و به جای دیگری حمله کنیم. اکنون تقریباً همینطور شده است. در عملیات بیتالمقدس٢ بعد از استقرار روی ارتفاعات الاغلو و دولبشک احتمال دادیم تا بخواهیم برای ادامه عملیات آمادگی فراهم کنیم دشمن تمرکز نیرو بدهد و پیشروی برای ما ناممکن شود، لذا عملیات بیتالمقدس٢ را متوقف کردیم، تا در حلبچه با توان بیشتری عمل کنیم و بتوانیم بمانیم و خدای نکرده به عقب برنگردیم. به همین دلیل تصمیم گرفته شد منطقه عمومی دربندیخان (حلبچه) را برای عملیات آماده کنیم. پس از توضیحات رضایی، فرماندهان درباره وضعیت نیرو، شناسایی، آتش، عقبهسازی، کمبودها و... گزارش دادند. اسداالله ناصح فرمانده تیپ٢٩ نبی اکرم گفت: ما ١٠ گردان ٢ گروهانه داریم. مأموریت یگان ما تا به حال سه بار عوض شده، مأموریت کنونی عمل روی ادامه شمال ارتفاع شیندروی است. در مرحله بعد در محور شنام با لشکر ولیعصر [از قرارگاه قدس] الحاق میکنیم و سپس ارتفاعات پنج قله، پروینه و گاوکش را پاکسازی میکنیم. احمد کاظمی فرمانده لشکر٨ نجف مبسوطتر و در یک چارچوب مشخص به ارائه گزارش پرداخت. وی گفت: مأموریت ما از ارتفاع بالامبو تا آخر یال آن و دامنههای شمالغربی و شاخ این ارتفاع است. وی همچنین گفت: در شرایط فعلی، در فاو ٨ کیلومتر و در خرمشهر نیز ٣ کیلومتر خط پدافندی داریم که در این دو خط ٣ گردان پیاده و ٣ گروهان تانک مستقر هستند. بجز این توان ما ٥ گردان پیاده، ٣ گروهان تانک و ٢ گروهان مکانیزه است که در اینجا از آنها استفاده میکنیم. او افزود: شناساییهای کاملی انجام دادهایم و تا رده فرمانده دسته نیز توجیه شده و در محلی که باید عملیات کنند و مأموریت دارند روی زمین شناسایی کردهاند. پریشب یک شناسایی با حدود ٦٠ نفر داشتیم که رفتند تا هانیسور و هدفهایشان را دیدند. وی درباره دشمن در خط حد مأموریت یگان خود نیز گفت: دشمن روی بالامبو ٧ الی ٨ پایگاه دارد. ٣ روز است که به سرعت در حال کشیدن سیمخاردار است. پریشب ١٠ کامیون ایفا سیم خاردار خالی کرد. کاظمی با توجه به نرسیدن جاده، درباره زمان عملیات گفت: به نظر ما، کمی مشکلات را تحمل کنیم و عملیات را زودتر شروع کنیم چون دشمن دارد به اقداماتی دست میزند که منجر به تلفات بیشتر ما میشود. علی زاهدی فرمانده لشکر١٤ امامحسین گزارش کوتاهی ارائه کرد و بیشتر وضع نیرو و شناسایی یگان را توضیح داد، درباره شناسایی اظهار داشت: شب گذشته برای سومینبار خط حدمان را شناسایی کردیم. در اینجا رضایی خطاب به فرماندهان لشکرهای امام حسین و ٨ نجف گفت: دیگر شناسایی نروید و قطع کنید. زاهدی ادامه داد: دشمن روی تمورژنان ١٢ پایگاه دارد. ما ٥ گردان نیرو و یک گروهان تانک و یک گروهان مکانیزه داریم که وارد منطقه کردهایم. به علاوه ٣ گردان هم در خط پدافندی داریم. علیاصغر صبوری فرمانده تیپ٤٤ قمر بنیهاشم، نفر بعدی بود. وی گفت: «توان ما ٣ گردان پیاده و یک گروهان تانک است که از لشکر نجف به ما مأمور است و یک گردان پیاده و یک گروهان تانک هم در خط فاو داریم. مأموریت ما، تصرف ارتفاع شاخ سورمر و تأمین جناح چپ است. دشمن خط ممتد و پیوستهای را از پایین تا سر قله ایجاد کرده و تمام شیارها را با سیمخاردار و استحکامات پوشانده است. بر اثر این اقدام دشمن، عبور مشکل شده است. تنها راهکار ما استفاده از معابر کمینها است که با زدن به کمینها وارد بشویم. خود ارتفاع صخرهای است و قابل عبور نمیباشد.» احمد فتوحی جانشین لشکر١٧علیابن ابیطالب و نبیرودکی فرمانده لشکر١٩ فجر از همه خلاصهتر گزارش دادند. فتوحی گفت: ٦ گردان نیرو پیاده داریم که از این میزان، ظرف ٤ روز آینده ٣٠٪ آنها مدت مأموریتشان تمام میشود. علاوهبراین، ٢ گردان هم در خط پدافندی شلمچه و فاو داریم. حدود ٨٠ درصد عقبههای لشکر احداث شده و مأموریت ما روی ارتفاع غرب سورن است. رودکی هم فقط گفت که چند گردان دارد و یگان او در چه وضعی است. قاسم سلیمانی، فرمانده لشکر٤١ ثارالله به طور مبسوط وارد مسائل شد و گفت: خط حد ما در مرحله اول، ارتفاع خورنوازان است؛ و حدود ٤٥ روز است که به منطقه شمالغرب آمدیم و مدت کوتاهی است شناساییها را شروع کردهایم. سلیمانی افزود: عقبهها را احداث کرده و برای واحدها و گردانها مکان استقرار درست کردیم. البته مشکل امکانات داریم و کار کند پیش میرود. درباره آتش، فرمانده لشکر ثارالله گفت: یک قبضه خمپاره ١٢٠ و ٢ قبضه خمپاره ٨١ بردیم داخل شیار اشکان مستقر نمودیم. سلیمانی افزود: دارای ٧ گردان نیرو میباشیم که ٤ گردان آنها در سنندج و در پادگان لشکر٢٨ ارتش مستقر شدهاند. سه گردان دیگر امشب به سنندج میآیند. همه اینها ترخیصی هستند یعنی ٤ ماه است که مدت مأموریتشان تمام شده و فقط با انگیزه عملیات ماندهاند اما انتظارشان به سر رسیده است. مرتضی قربانی فرمانده لشکر٢٥ کربلا نیز اظهار داشت: ما دو خط در شلمچه و فاو داریم. توی فاو ٢ گردان در خط و یک گردان احتیاط داریم و ما نگران خط فاو هستیم. در پی این نکته و پس از بحث و گفتوگو با نظر هاشمی و قبول رضایی قرار شد لشکر٢٥، دو گردان خود را در هفتتپه به عنوان احتیاط برای جبهه فاو نگه دارد. راوی مرکز در ذیل ثبت مباحث جلسه نوشته است: آقای هاشمی از بعضی از فرماندهان از جمله قاسم سلیمانی و مرتضی قربانی سؤالاتی کرد و اعتقاد آنها را نسبت به عملیات جویا میشد. پس از این، گزارش فرماندهان ادامه پیدا کرد. محمدجعفر اسدی فرمانده لشکر٣٣ المهدی نفر بعدی بود. وی به صورت کوتاه چنین گزارش داد: ما الان ١٠ گردان نیرو داریم که ٤ گردان در خرمشهر و شلمچه در خط هستند. اسدی اضافه کرد: ما اگر روی این یال بخواهیم بمانیم، هر دو روز یک گردان افت خواهیم داشت. مهدی کیانی فرمانده لشکر٧ ولیعصر فقط به وضع نیروی یگان خود اشاره کرد و گفت: ٨ گردان نیرو داریم که از آنها یک گردان در بانه و یک گردان در هور پدافند میکند. برادر عطار فرمانده لشکر مهندسی سپاه نیز به تجربه توان یگان خود در جنوب و شمال اشاره کرد. او گفت: لشکر دو شقه شده یکی در جنوب و قسمتی آمدیم در این محور. قرار شده یک پل بیلی در محور گوزیل بزنیم پل چیفتن هم داریم پیگیری میکنیم که بگیریم، نصب یک پل پیامپی یا فجر هم در جنوب بالامبو در برنامه داریم، یک پل دیگر هم در انتهای سهراهی رودخانه برای محور غرب بالامبو نصب خواهیم کرد که این هم از نوع پل فجر است. عطار همچنین گفت: یک بیمارستان نیز به تازگی در محور سیروان شروع کردهایم. علاوهبر فرماندهان مذکور، سایر فرماندهان نیز از وضعیت یگان خود گزارش دادند اما عموماً مشابه گزارشهای قبلی بود. این فرماندهان عبارتند از: محمدرضا (شمس) فرمانده لشکر٩ بدر، کرمیراد فرمانده لشکر١١ امیرالمؤمنین، حاج عابد فرمانده تیپ٣٩ بیتالمقدس، عباسی فرمانده تیپ٣٦ انصارالمهدی، عبدالله عراقی فرمانده تیپ صاحبالامر و علی اسحاقی فرمانده تیپ٩١ بقیۀالله. در پایان این جلسه که تا حدود ساعت ١١ شب ادامه یافت، هاشمی از جمع فرماندهان خارج شد و به استراحت پرداخت، اما رضایی با فرماندهان قرارگاهها دوباره به مرور بحثها و موضوعات پرداختند.***

گزارش - 4

4. داوود رنجبر، راوی مرکز مطالعات در قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا سپاه درباره سازماندهی یگانها و مانور آنها در عملیات حلبچه نوشته است: «برای محور (جنوبی) دریاچه (سد دربندیخان) و یال بالامبو و شاخ سورمر لشکرهای ٨ نجف، ١٤ امام حسین، ١١ امیرالمؤمنین و تیپ٤٤ قمر بنیهاشم و ٩١ بقیهالله و در محور (شمالی) دزلی- خرمال، لشکرهای ٢٥ کربلا، ٤١ ثارالله، ١٧ علیبنابیطالب، ١٩ فجر و تیپ بیتالمقدس و پس از آن لشکر٧ ولیعصر و تیپ٣٣ المهدی در نظر گرفته شد. عقبههای محور جنوبی را باختران- پاوه، باختران- سرپل ذهاب و باختران- جوانرود و محور شمالی را سنندج- مریوان و دزلی تشکیل میداد. بهطور کلی عموم یگانها حتی یگانهایی که از مدتی قبل در منطقه حضور داشتند جهت استقرار و ایجاد مراکز، اردوگاه و... با مشکلات عدیدهای مواجه هستند. مسئله کمبود و نبود جای مناسب در باختران و سنندج برای استقرار عقبه اصلی یگانها و تعبیه امکانات لشکر و نیروها در آن، عمده معضلات یگانها محسوب میگردد، که اذهان [فرماندهان] این لشکرها و فرماندهان بالاتر را به خود مشغول ساخته است. حل مسئله جا، از حیطه و توان سپاه خارج بود. لذا با اقداماتی که صورت گرفت و تماس با آقای هاشمی، هیئتهایی از ستاد پشتیبانی جنگ کشور به شهرهای کردستان و سنندج آمدند لیکن، چندان به حل مسئله کمک چشمگیری نشد تا جایی که یگانها رأساً مجبور به اجاره مرغداری و... شده و گاهاً لشکرهای قرارگاه قدس ناگزیر، در ساختمانهایی از پادگانهای ارتش مستقر شدند. علاوهبراین، استقرار نیروها در منطقه نزدیک به خط هم با مسائل زیادی روبهرو بود، و در محور جنوبی محدودیت زمین نیز بر این مشکل میافزود. در محور شمالی، این مشکل به دلیل سرمای شدید و وجود برف و باران نمود بیشتری داشت و لاجرم یگانها عمده عقبههای خود را در چادر مستقر کردند و با توجه به محدودیتهای مهندسی و وضعیت زمین، سنگر و مقر جهت استقرار احداث نشد. به عنوان مثال تیپ صاحبالامر برای استقرار نیروهای خود، یک قهوهخانه را در مسیر جاده باختران اجاره کرده بود. عموم یگانها در این مدت عقبههای سوخت خود را به جلو منتقل کردند. یگانها در محور شمالی خصوصاً لشکرهای ٢٥، ٣٣، ٤١ بنههای محدودی را ایجاد نمودند؛ بهگونهای که آنها را قادر میساخت در ساعات اولیه عملیات نیروهای عملکننده را تدارک و پشتیبانی کرده و همچنین مجروحین تخلیه شده را در شیارهای غرب سورن (جلوتر از خطوط اصلی و زیر پای دشمن) استقرار دهند تا به عقب منتقل گردند. در محور جنوبی نیز بعضاً یگانها با عبور از رودخانه آب سیروان و استقرار نسبی در دامنههای جنوبی ارتفاعات شیندروی، دشتسازان و بالامبو مقداری خود را به خطوط دشمن نزدیک نمودند. این اقدام به دلیل آنکه ممکن بود جاده تا شروع و پیشروی نیروها آماده نشود برای تدارک اولیه نیروها و انتقال امکانات تا نزدیکی نقاط رهایی ضروری بود. البته در این زمینه اتکا به استفاده از هلیکوپتر برای انتقال امکانات بیش از گذشته مطرح بود. نکته دیگر اینکه یگانها با حضور و استقرار در منطقه (پس از تصویب خط حد آنها) خطوط پدافندی را در ارتفاعات سورن از محور شمالی و همچنین طول جبهه در امتداد رودخانه آبسیروان تحویل گرفتند و نیروی کمی در آنها مستقر نمودند. ولی طبیعی به نظر میرسید که مشکلات عقبه و مسدود بودن جاده بانه زمانبندی آغاز عملیات را دستخوش تغییرات خواهد کرد.»

گزارش - 5

5. در منطقه یاغسمر، بارش ٤٨ ساعت باران که از روز نهم اسفند شروع به باریدن کرد آنچنان شدید شد که بسیاری از پلها را از بین برد، سنگرها را پر از آب کرد، جادهها را شست و در آنها اختلاف سطح ایجاد کرد، نیروها را در فشار فوقالعاده قرار داد و به طور کلی جبهه شمالغرب را در داخل خاک عراق در یک شرایط حاد فرو برد تا جایی که نیروهای قرارگاه رمضان که همزمان ازسوی ارتش عراق تحتفشار بمباران شیمیایی بودند از مواضع خود عقب آمدند. آب پلهای گردهرش، سیدالشهدا در منطقه ماؤوت و پل روی رودخانه سیروان که نفررو بود بُرد. اسدالله احمدی، راوی مرکز مطالعات در قرارگاه نیروی زمینی در این باره نوشته است: «شدت باران به حدی بود که قرارگاه نیروی زمینی بر اثر جاری شدن آب در داخل آن قابل اسکان نبود. آب رودخانه های منطقه چند برابر شده و طغیان کردند، پلهایی که بر روی رودخانهها احداث شده بود یکی پس از دیگری طعمه سیلابهای وحشی شدند. پل سیدالشهدا که با حدود ٢٠ متر دهنه و قریب ٥/٢ تا ٣ متر ارتفاع از سطح آب بود کاملاً زیر آب رفت. با وجودیکه پل سرپا بود ولی به هیچ وجه قابل استفاده نبود. یکی از جادههای منطقه به طرف مریوان، بر اثر ریزش ارتفاعات مسدود شد و به طور کلی ارتباط زمینی منطقه با عقبهها قطع شد و خطوط مقدم نیز ارتباط زمینی با عقبه ها و قرارگاههای خود نداشتند. بعضی از یگانها با کمبود نان مواجه شدند و کمبود سوخت نیز کمکم ظاهر شد. بعد از فروکش کردن نسبی آب، برادران مهندسی برای اتصال پل سیدالشهدا اقدام به نصب لولهای کردند ولی با بارش مجدد باران زحمات جهادگران نیز طعمه سیل شده و لولهها را سیل برد. تا قبل از تخریب پلها امید چندانی به انجام عملیات از محور مناطق دراختیار معارضین عراقی برای ادامه عملیات بیتالمقدس٢ نبود و با تخریب پلها و بسته شدن عقبهها تقریباً باقیمانده امیدها نیز نقش بر آب شد.» مشکلات همه دست به دست هم دادند و شرایط انجام عملیات قرارگاه رمضان تقریباً رو به صفر میل کرد زیرا باران با ایجاد گل و لای و سیل بسیار در منطقه باعث شد بسیاری از تراکتورها در گل و لای گیر کردند و از طرفی پنچر شدن و از بین رفتن بعضی از قطعات، مانع جابهجایی تجهیزات، آذوقه، مجروحین و شهدا گردید. از سوی دیگر، امکانات بسیار محدود بود. ناصر فارابی فرمانده تیپ مالکاشتر درباره علت سقوط ارتفاع پیرکه گفت: «من حتی یک تراکتور نداشتم که تجهیزات را منتقل کند.» و بالاخره حمله دشمن مزید بر علت شد و باعث عقبنشینی برخی یگانها گردید. دشمن فقط در یک نوبت روستاهای برگلو، دولبی، پاخیان و چالاوه را بمباران نمود و چند نوبت روستاهای برگلو و سرگلو و یاغمسر و کوکو و در آخرین نوبت روستاهای سینگر و گاراده را بمباران شیمیایی کرد که در نتیجه حدود ٣٠ نفر شهید و حدود ٢٠٠ نفر مجروح گردیدند.**** یکی از فرماندهان عملیاتی قرارگاه رمضان در گزارشی از وضعیت نیروها بعد از بمباران شیمیایی گفت: نیروها تمام تجهیزات خودشان را انداخته بودند. نیروهای تیپ هوابرد و تیپ مالک مثل لشکر شکست خورده میآمدند. نیروها زمانی که ما را میدیدند انگار خدا را میبینند! آنها هیچ چیزی نخورده بودند. بچهها توی کیسه خواب نماز میخواندند بیشتر از همه نیروهای تیپ٦٦ هوابرد وضعشان نامناسب بود. در تمام چادرها آب پر شد و تمام ایستگاههای صلواتی را آب گرفته بود و یگانها به ترتیب برمیگشتند. عقب آمدن یگانها برای ذوالقدر فرمانده قرارگاه رمضان جای سؤال داشت، لذا خطاب به فرماندهان تیپها گفت: «چه کسی به شما گفته اینها را به عقب بیاورید» ما تنها گفته بودیم که نیروهای مجروح را به عقب بیاورید.» اما عدم تصمیمگیری درباره انجام عملیات و احتمالاً منصرف شدن از انجام عملیات در این محور و شرایط حادّ بهوجود آمده، چارهای جز خارج کردن بخشی از نیروها از داخل نبود. در چنین اوضاعی، و به منظور ایجاد انفعال در روند اقدامات دشمن، چند حمله توسط قرارگاه رمضان و به طور خاص پیشمرگان اتحادیه میهنی کردستان عراق علیه عراقیها انجام شد. نیروهای اتحادیه، در یک حمله غافلگیرکنندهای به لشکر٢٣ عراق توانستند چندین تن از افسران و از جمله فرمانده لشکر را مصدوم نمایند. گزارشها نشان از آن داشت که با حمله امروز، ظرف چند روز گذشته، از دشمن تعداد زیادی کشته، ٣٠ نفر اسیر و تعداد زیادی نیز زخمی شدهاند.

گزارش - 6

6. نشست مسئولین قرارگاه رمضان با رهبران اتحادیه میهنی کردستان عراق و حزب دموکرات کردستان عراق، امروز با حضور ذوالقدر فرمانده قرارگاه رمضان، جلال طالبانی و مسعود بارزانی تشکیل شد. و دغدغه و دل نگرانی رهبران کرد عراق از وضعیت آینده آنها در پایان جنگ و صلح احتمالی؛ و دادن اطمینان به آنها از سوی مسئولین قرارگاه رمضان، مهمترین موضوع مطروحه بود. آنها خواهان این بودند که در دوره پس از جنگ، جمهوری اسلامی آنها را رها نکند و به پیمان راهبردی خود با آنان ادامه دهد. در این گفتوگو جلال طالبانی اظهار داشت: «ما دیشب در محیط برادرانه و صادقانه تمام مسائل را صحبت و به نقاط مشترک رسیدیم. در بسیج تمام نیروها و کارهای نظامی مشترک و اتحاد تمام نیروهای کردستان، همپیمانی با جمهوری اسلامی در اولویت اول و بعد با سایر نیروها و گروههای عراقی، استراتژی ما میباشد. یعنی اول با جمهوری اسلامی و گروههای اسلامی بعد با سایر گروهها.» وی افزود: ما خوشحالیم که با جمهوری اسلامی و با سپاه کار میکنیم. الحمدالله سپاه یک نیروی هم نظامی و هم سیاسی است. صحبت ما در آتشبس است. نظرمان این است که هم در جنگ با هم باشیم هم در صلح، ما در جنگ با شما بودیم و شما در صلح با ما باشید. ذوالقدر در پاسخ به گفتههای جلال طالبانی با مقدمهای در باب اینکه جنگ ما با عراق از نوع جنگهای سیاسی و اقتصادی و اختلافات مرزی و حتی فرهنگی نیست و جنگ ما یک جنگ کاملاً اعتقادی و ایدئولوژیکی است و بنا به اعتقاد و ایدئولوژی ما، این جنگ با ظالمین و متجاوزین است و لذا ادامه داشته و خواهد داشت، مواردی را بیان کرد. وی گفت: تحرکات سیاسی ما در عرصه سیاست خارجی معطوف به مقابله با دشمنان جهانی انقلاب اسلامی است که در یک اقدام مشترک درصدد بدجلوه دادن جمهوری اسلامی در مجامع بینالمللی بوده و قصد دارند ایران را جنگطلب معرفی کنند؛ تا دستیابی به موارد اصولی جمهوری اسلامی، جنگ قطعاً ادامه خواهد داشت. وی افزود: ما آمادگی خود را در مورد طرحهای شما مبنی بر مسائلی که مطرح کردید در مورد اتحاد تمام نیروها و غیره اعلام میکنیم؛ و اکنون میتوانیم با تشکیل یک کمیته مشترک نظامی در رابطه با هماهنگیها و همکاریها و طرحهای نظامی و عملیاتی اولین مرحله این جریان را پیش ببریم. ذوالقدر درباره شرایط سیاسی جنگ افزود: «دنیا فهمیده است که ایران ساخت و پاخت سیاسی با ابرقدرتها را نخواهد پذیرفت زیرا شما بهتر میدانید اگر ما یک کمی در مورد بعضی از مسائل کوتاه میآمدیم شوروی حاضر بود تمام حمایتهای خود را از صدام قطع نماید و از ایران حمایت نماید.» پس از ذوالقدر، بارزانی شروع به صحبت کرد و اظهار داشت: ما نسبت به روابط با جمهوری اسلامی نظرمان این است که یک تجربه پر بهاست و در مراحل مختلف هم دیدهایم این روابط را، ما همیشه نظرمان این بوده که نه تنها این روابط به نفع ما بلکه به نفع مردم کرد و مردم عراق نیز هست. ما این را خوب درک میکنیم که جمهوری اسلامی برای چه میجنگد و اگر دقیقتر تفسیر کنیم واقعاً این جنگ جنگ تحمیلی است به جمهوری اسلامی و به این دلیل ما روز اول جنگ، موضع خود را اعلام داشتیم و گفتیم و میگوییم حق با جمهوری اسلامی بوده و هست. ما قبول داریم بعد از فتح خرمشهر و فتحالمبین ایران فقط اگر منافع خودش را در نظر میگرفت جنگ باید تمام میشد. بارزانی تأکید داشت که ما از جمهوری اسلامی تقاضا میکنیم چنانچه در جنگ ما را یاری میدهد اگر صلاح دید که جنگ را خاتمه دهد، ما را فراموش نکند. پس از وی مجدداً طالبانی نکاتی را مطرح کرد. وی گفت: ما فرمایشات جنابعالی (ذوالقدر) را در رابطه با جنگ میفهمیم. در جبهه وسیع کردستان نظر ما این است که جریانات اسلامی مثل حزبالله و حرکت روحانیون و غیره هم باشند و شرکت کنند، و گروههای دیگر هم باشند. از جنبش تحریر عربی امروز دیگر کاری ساخته نیست. امروز جمهوری اسلامی با امپریالیسم در حال جنگ است، این یک واقعیت است و باید به آن اعتراف نمود. ٢٠ سال پیش دولت جمال عبدالناصر و ناصریسم با امپریالیسم میجنگید و در آن موقع جنبش تحریر عربی مطرح بود، امروز شما هستید که میجنگید و جریانات و جنبشهای اسلامی اکنون در تمام دنیا در حال مبارزه هستند. وی افزود: شیعهها در عراق ظلم دیدهاند و ما باید با هم متحد شویم. همپیمانی ما با جمهوری اسلامی و با شیعههای عراق استراتژیک است و امیدواریم این همپیمانی بعد از جنگ هم ادامه یابد.

گزارش - 7

7. برای دومین روز تهران مورد حمله موشکی قرار گرفت و از اولین دقایق بامداد تا حدود ساعت ٢٢، پانزده موشک به پایتخت اصابت کرد که تنها ٥ فروند آن عمل کرد و حداقل ١٤ نفر شهید و ٩٦ نفر نیز مجروح شدند***** و خسارات فراوانی نیز به بار آمد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی: اوایل بامداد امروز، ٣٢ دقیقه پس از نیمه شب، یک فروند موشک دشمن به یک نمایشگاه اتومبیل در ابتدای خیابان دکتر شریعتی (پیچ شمیران) اصابت کرد که تلفات جانی نداشت. موشک پرتاب شده به این محل عمل نکرده است. یک موشک دیگر در ساعت ٤ بامداد به بام بانک صنعت و معدن واقع در خیابان حافظ نبش ورشو اصابت نمود که این هم عمل نکرد. ساعت ٥ بامداد نیز موشک دیگری در منطقه قیطریه فرود آمد. این موشک به یک ساختمان ٤ طبقه در خیابان قیطریه، مهر چهارم، کوچه امینی اصابت کرد. ساعت ٥:١٦ بامداد نیز صدای انفجار شدید دیگری به گوش رسید که حاکی از اصابت موشک به منطقه عباسآباد، خیابان قائممقام فراهانی روبهروی تهران کلینیک میباشد. در جریان این حادثه حداقل ٤ واحد مسکونی به میزان ٥٠ درصد تخریب شده است و حداقل ٧ تن شهید و ١٦ تن مجروح شدند. در ساعت ٩:٥٠ و ١٠:٠٢ صبح امروز هم دو صدای انفجار در محدوده مناطق سرسبز و شهدا در تهران به گوش رسید. خبرگزاری جمهوری اسلامی میافزاید: دو موشک هم ساعت ٥:١٦ به منطقه خزانه بخارائی فلکه سوم و خیابان سرباز اطراف بیمارستان خانواده ارتش فرود آمد ولی عمل نکرده است. موشک عراق شلیک شده در کوچهای بین فلکه دوم و سوم خزانه بخارائی در یک خانه سه طبقه فرود آمده ولی عمل نکرده است و به هیچ یک از اعضای ٩ نفری که در این واحد مسکونی زندگی میکردهاند آسیبی نرسیده است. یک فروند موشک دیگر رژیم عراق در ساعت ٩:١٦ تعداد ٢٢ خانه و ١٢ باب مغازه در خیابان پیروزی، بیست و یک متری کوکاکولا، کوچه نمازی را به کلی منهدم کرد. آمارهای بعدی از این منطقه حاکی از شهادت ٧ نفر و مجروح شدن ٧٠ نفر است. سر رشتهداری ارتش واقع در خیابان فردوسی نیز در ساعت ١٤:٠٢ مورد اصابت موشک قرار گرفت. یک انبار نیمه متروکه در درون سررشتهداری ارتش هدف قرار گرفت و حدود ١٠ تن از نظامیان مجروح شدند. همچنین در ساعت ١٧:٠٧ در سه نقطه از غرب و جنوبغربی تهران صدای انفجار شنیده شد. محوطه پشت برق آلستوم در خیابان ستارخان، چهارراه رضایی در خیابان نواب صفوی و فلکه دوم صادقیه محلهای اصابت این انفجارها گزارش شده است. گزارشهای رسیده حاکی است که اولین موشک در محوطه پشت برق آلستوم عمل کرده که دود ناشی از آن هم اکنون از فاصله چند کیلومتری مشاهده میشود. همین گزارش حاکی است بمب دوم در کوچه دری بین خیابانهای نواب صفوی و قصرالدشت فرود آمده ولی عمل نکرده است. بنا به گزارشهای رسیده در جریان حمله ساعت ١٧:٠٧ یک مدرسه نیز مورد اصابت قرار گرفته است. مدرسه مذکور دبستان شهید دستغیب نام دارد و در خیابان سینا، خیابان خرمشهر واقع شده است. بمب یا موشکی که به این مدرسه اصابت کرده خوشبختانه عمل نکرده است. چهاردهمین موشک عراقی که در ساعت ١٧:٠٧ در تهران فرود آمد احتمالاً قبل از فرود در هوا منفجر شد و چهار قطعه بزرگ این موشک در چند نقطه با فاصله نسبتاً کمی فرود آمده است. قطعه اول در یک کوچه فرعی در چهارراه رضایی، قطعه دوم در ورزشگاه شماره٤ واقع در سهراه اکبرآباد، قطعه سوم در یک باغ متروکه معروف به یک باغ در خیابان کمیل و تکه چهارم در داخل حیاط منزلی در خیابان سینا، خیابان خرمشهر کوچه دری فرود آمده است. ضمن آنکه موشک شلیک شده در ساعت ١٣:٢٠ دقیقه یه یک منطقه مسکونی واقع در سیدخندان، خیابان جلفا، خیابان ارسباران، کوچه پروانه اصابت کرده است. این موشک در یکی از خیابانهای فرعی خیابان ارسباران در ضلع شمالغربی پل سیدخندان فرود آمده اما عمل نکرده است. آخرین اقدام موشکی عراق روی تهران، ساعت ٢١:٤٧ دقیقه است که موشکهای عراق در خیابانهای نواب و آفریقا خیابان گلشهر در آسمان منفجر شده است. براساس گزارشهای دریافت شده موشکی که در محوطه نیروگاه بعثت در خزانه بخارایی (٩:٥٠) اصابت کرده لاشۀ آن در اطراف نیروگاه افتاده است. به گفته شاهدان عینی در نیروگاه بعثت واقع در خزانه بخارایی بر روی لاشه کشف شده این موشک علامت اختصاری نام کشور شوروی «یو- اس- اس- آر» سازنده موشک به وضوح قابل رؤیت میباشد.****** معاونت عملیات ستاد کل سپاه پاسداران نیز در گزارشی اجمالی اعلام کرد که جمعاً ١٥ فروند موشک به تهران اصابت کرده که تنها ٥ فروند آن عمل کرده که منجر به شهادت ١٤ نفر و مجروح شدن ٨٨ نفر شده است و ١٠ موشک عمل نکرده است؛ ولی عراق اعلام کرده که ١١ موشک پرتاب کرده است. در پی حملات موشکی عراق به تهران، وزیر اطلاعات رژیم عراق توانایی موشکی این رژیم را قابل ملاحظه دانست. وی گفت: عراق توانایی ساخت موشکهای دوربرد را یافته است. او افزود: از عصر دیروز طی شش شلیک ١٣ موشک به سوی تهران پرتاب شده است. روزنامه الثوره ارگان حزب بعث عراق نیز نوشت: ما در قبال هر موشکی که به بغداد شلیک شود دو موشک به تهران شلیک خواهیم کرد. این روزنامه افزود: عراق دارای انبارهای عظیمی از موشکهای زمین به زمین با برد ٦٥٠ کیلومتری میباشد. رادیو رژیم عراق از اواخر شب گذشته و به دنبال انتشار اطلاعیه نظامی شماره ٣٠٤١ در ساعت ٢:٥٠ وضعیت فوقالعادهای به خود گرفت و از آن ساعت سرودهای حماسی و ملی از آن رادیو پخش شد. ازسوی دیگر پرتاب موشکهای عراق به تهران، قلمرو سفارت برخی کشورها را نیز در برگرفت و برای آنها مشکل ایجاد کرد. به گزارش رادیو بیبیسی یکی از موشکهای عراقی نزدیک خانه یکی از کارمندان سفارتخانه ژاپن در تهران فرود آمده و این کارمند مجروح شده است. وزارت خارجه ژاپن گفته است که بیشتر اتباع ژاپن در تهران و بغداد به حومههای این دو شهر پناه بردهاند تا از حملات موشکی در امان باشند. سفارت اندونزی در تهران نیز توسط یک موشک عراقی دچار خسارت گردید. به گزارش خبرگزاری فرانسه روزنامه سوارا پمپاروان به نقل از منابع رسمی اندونزی فاش ساخت سفارت اندونزی در تهران امروز توسط یک موشک دچار خسارت شده است. موشک در نزدیکی سفارتخانه منفجر شده و در بخش سفارت خساراتی وارد ساخته است، ولی مجروح نداشته است. این روزنامه تصریح میکند کلیه فعالیتهای هیئت دیپلماتیک اندونزی به منزل سفیر منتقل شده و سفارتخانه از روز سهشنبه بسته است. علاوهبراین، سفرای ١٢ کشور عضو جامعه اروپا در بغداد به صدور یک توصیه دستهجمعی به اتباع خود که لحن محتاطانه دارد مبادرت کردهاند. مطابق این توصیه مسافرین در صورتی که سفرشان صددرصد لازم نیست، بهتر است در حال حاضر از آمدن به عراق خودداری کنند و اروپاییهایی هم که در آنجا زندگی میکنند برحسب اینکه چه اتفاقاتی خواهد افتاد باید درمورد لزوم رفتن افراد خانوادهشان از این کشور تصمیم بگیرند.

گزارش - 8

8. همزمان با شلیک موشک به تهران، هواپیماهای عراقی به چند شهر ایران حمله کردند. به گزارش ژاندارمری ناحیه گیلان ساعت ٢١:٤٠ روستای بیجارخاله در ٣ کیلومتری پاسگاه پیربازار مورد حمله هواپیماهای عراقی قرار گرفتند که آمارهای اولیه حاکی از برجا ماندن ١٠ شهید و ٢٠ مجروح است. همچنین سه فروند از هواپیماهای دشمن ساعت ١٦:٣٠ و اطراف روستای حیدره واقع در ٧ کیلومتری محور همدان- باختران را هدف دو عدد از بمبهای خود قرار دادند. این اقدام دشمن فاقد تلفات و ضایعات جانی بود و فقط تعدادی از شیشههای منازل روستای مذکور شکسته شد. در ساعت ١٧:٣٥ نیز صدای سه انفجار در شهر زنجان شنیده شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی فرمانده گردان پدافند فجر سپاه زنجان ضمن مورد تأیید قرار دادن تجاوز هوایی، افزود: صدای انفجارها ناشی از اصابت دو راکت از سوی هواپیماهای مهاجم به کوههای جنوب شرقی شهر زنجان بود. در ساعت ١٩:٥٥ حریم هوایی شهر قم نیز مورد تجاوز هواپیماهای عراقی قرار گرفت. چند شهر دیگر ایران نیز توسط نیروی هوایی عراق مورد حمله واقع شد. بنابه گزارشهای منتشر شده ساعت ٦ بامداد حریم هوایی استان اصفهان مورد تجاوز هواپیماهای دشمن قرار گرفت اما حادثه، بدون بمباران سپری شد. همچنین با تجاوز چند فروند از هواپیماهای دشمن در ارتفاع بسیار بالا به حریم هوایی استان مرکزی آژیر وضعیت قرمز در ساعت ١١:٥٤ در سطح این استان به صدا درآمد. هواپیماهای عراقی همچنین ساعت ١٦:٢٠ ضمن عبور از آسمان شهر مریوان بر فراز این شهر اقدام به شکستن دیوار صوتی نمودند. هواپیماهای عراقی برای دومین بار در طول امروز مقارن ساعت ١٩:٢٥ به حریم هوایی استان مرکزی تجاوز کردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی تجاوزات امروز هواپیماهای دشمن خوشبختانه هیچ حادثهای به دنبال نداشته است. به نوشته خبرگزاری جمهوری اسلامی یک سخنگوی نظامی عراق در گفتوگو با خبرگزاری عراق ادعا کرد نیروی هوایی این کشور به شهر همدان نیز در ساعت ١٥:٤٥ حمله کرده است.

گزارش - 9

9. در اجرای سیاست عملیات مقابله به مثل در برابر حملات موشکی رژیم عراق به شهرها و مناطق مسکونی ایران امروز ٢ فروند موشک به بغداد شلیک شد. سخنگوی نظامی عراق اصابت ٢ موشک در ساعتهای ٢١:١١ و ٢٣:٠٥ به پایتخت عراق را تأیید کرد و در عین حال تهدید کرد شهرهای ایران را هدف موشک قرار خواهند داد. در همین حال شورای امنیت کشور به ریاست حجتالاسلام سیدعلیاکبر محتشمیپور وزیر کشور امروز تشکیل جلسه داد و در بخشی از جلسه پس از ارائه گزارش کمیته انقلاب اسلامی درباره نقاط مورد اصابت قرار گرفته، نوع سلاحهای بهکار رفته (موشک و راکت)، میزان خسارات و ضایعات مالی، تعداد شهدا و مجروحین و نیز نحوه کمکرسانی به حادثهدیدگان توسط ارگانها و سازمانهای مختلف، اعلام گردید که در ابتدای حادثه به دلیل عدم سازماندهی و وحدترویه در نیروها و نیز هجوم مردم به نقاط آسیبدیده، علیرغم حضور چشمگیر و فعال ارگانهای مختلف، امر کمکرسانی به نحو مطلوبی انجام نمیگرفت لیکن شب گذشته کمیته انتظامی- امنیتی بمبارانها با شرکت کمیته، شهربانی و ژاندارمری، استانداری تشکیل جلسه داد و تمهیدات و پیش بینی های لازم به منظور هماهنگ نمودن نیروهای عملکننده و نیز برخورد با مسائل سیاسی- انتظامی صورت گرفت. همچنین امروز محسن رفیقدوست وزیر سپاه پاسداران در نامهای دستور آیتالله خامنهای رئیس جمهور و رئیس شورای عالی دفاع مبنیبر تحویل قطعات موشکهای شلیکشده به شهرهای ایران و موشکهای عمل نکرده به نیروی هوایی سپاه پاسداران برای بررسی و اظهار نظر را به وزارت کشور، استانداری، سپاه، ارتش، شهربانی و ژاندارمری ابلاغ کرد.

گزارش - 10

10. بی سابقه و غیرمنتظره بودن حملات موشکی رژیم عراق به تهران باعث شد تا در کنار ارائه اخبار و اطلاعات مربوط به اصابت موشکها، تحلیل درباره نوع و ویژگی موشکها، دستورات حفاظتی و احتیاطی، بررسی وجوه تمایز حملات هوایی و موشکی و... توسط دستگاههای ذیربط انجام شود. نیروی هوایی سپاه پاسداران در گزارشی به فرمانده کل سپاه حاصل بررسیهای انجام شده درباره حملات و نوع تجهیزات به کار رفته در حمله به تهران را اعلام کرد. در این گزارش با توجه به بررسی قطعات موشکها نتیجه گرفته شده که موشکهای استفاده شده از نوع موشکهای اسکادبی متعلق به شوروی است که از وزن مواد منفجره در کلاهک کاسته شده و میزان سوخت آن افزایش یافته تا حدی که بُرد آن به ٥٥٠ تا ٦٥٠ کیلومتر افزایش یافته است. در کلیه حملات انجام شده هیچ یک از رادارهای کشور هیچ پرندهای را شناسایی نکردهاند. پس از مشاهدات و بررسیهای انجام شده روی قطعات به دست آمده قطعاً مشخص شده که موشکهای زمین به زمین میباشند. در مورد نوع موشک مطالب زیر قطعی میباشد: o کلیه قطعات هدایتی موشک از جمله ژیرسکوپها، کامپیوتر، کابلها و مخازن سوخت، اکسیدایزر، هوای فشرده و اتصالات و شیرها صددرصد مشابه موشک اسکاد بی میباشد. o شکل ظاهری موشک صددرصد مشابه اسکاد بی میباشد. o وزن مواد منفجره کلاهک موشک حدود ٢٥٠ کیلوگرم (یکسوم وزن مواد اسکادبی) میباشد و کاملاً مشخص است که مواد منفجره را تراشیدهاند و وزن آن را به یکسوم رسانیدهاند (فابریک نیست). o روی موشک نام اسکاد٢سی نوشته شده است. با توجه به مطالب فوق میتوان جمعبندی کرد که این موشکها همان موشکهای اسکادبی میباشند که با استفاده از سوختهای تقویت شده و کم کردن وزن کلاهک (یکدهم وزن موشک کم شده است) بُرد آن را بین ٦٥٠ تا ٥٥٠ کیلومتر رساندهاند که این امر میتواند به صورت یک پروژه مشترک توسط عراق و روسها (در صورت استفاده از سوخت تقویتشده) و یا توسط عراق و یک کشور غربی (در صورت عدم استفاده از سوخت تقویتشده) انجام گرفته باشد. پس از کشف ماهیت کشور تولیدکننده موشکهایی که عراق به سمت تهران شلیک کرده است، و در اعتراض به کمک تسلیحاتی شوروی به عراق در حمله به تهران و شهرهای ایران، سفیر شوروی در تهران به وزارت امور خارجه احضار شد. در این دیدار حسین شیخالاسلام معاون سیاسی وزارت امور خارجه اظهار داشت: مردم ما معتقدند موشکهایی که بر روی سر آنها شلیک میشود، ساخت شوروی است و ما امروز مطمئن شدیم آنچه که مردم ما میگویند صحیح است و عراق بدون موافقت شوروی توانایی انجام چنین کاری را ندارد و این کار با نظر شما انجام گردیده و اگر شما میخواستید میتوانستید آنرا متوقف کنید. وی خطاب به سفیر شوروی افزود: در سفرهای آقایان کاظمپور و دکتر لاریجانی به مسکو به شما گفتیم اگر چنین اسلحهای به عراق داده شود بهطوریکه بتواند تهران را با آن بزند، تیر خلاص به روابط فیمابین خورده است. استفاده عراق از این موشکها اعتبار اظهارات مسئولین شوروی را زیر سؤال برده است. این اولینباری نیست که تسلیحات روسی در اختیار سیاستهای امریکایی قرار میگیرد. البته باید بگویم که غربیها خیلی عاقلانهتر عمل میکنند و کارهایشان را با استفاده از تسلیحات شما و خراب کردن آبروی شما در نزد ملت ما به پیش میبردند. شیخالاسلام سپس به قطعات موشکهای روسی عمل کرده که به روی میز قرار داشت اشاره کرد و سفیر شوروی نوشتههای روسی روی قطعات را یادداشت نمود.

گزارش - 11

11. امروز چند تن از افراد مسلح وابسته به گروههای مسلح غیرقانونی شناسایی و دستگیر شدند. به گزارش قرارگاه حمزه سیدالشهدا یکی از افراد حزب دموکرات در منطقه اشنویه دستگیر شد. در اقدام مشابهی در بانه دو تن از عناصر مسلح کومله در حالی که مقادیری اسلحه و مهمات اسلحههای مختلف داشتند شناسایی و دستگیر شدند. همچنین یکی از افراد وابسته به حزب دموکرات کردستان ایران در شهرستان دماوند شناسایی و دستگیر شد.

گزارش - 12

12. در پی آغاز جنگ شهرها از سوی رژیم بعث عراق وزیر امور خارجه ایران در نامهای به دبیرکل سازمانملل خواستار اقدام بازدارنده و فوری مجامع مسئول جهانی سازمانملل در این باره شد و بر حق قانونی ایران برای مقابله به مثل تأکید کرد. در قسمتی از این نامه آمده است: رژیم متجاوز عراق در طی جدیدترین حملات خود تنها در ٢٩ فوریه ١٩٨٨[١٠ اسفند ١٣٦٦] به طور وحشیانه به بیش از ٨ منطقه صرفاً غیرنظامی از جمله یک بیمارستان که اکثر بیماران آن زنان حامله بودند، حمله کرد. در نتیجه آن چند تن از ساکنین در تهران و بیماران بیمارستان، شهید و مجروح شدند. تخلیه شهدا و مجروحین چند ساعت طول کشید. همانطور که شما مشاهده کردید، رژیم عراق حملات وحشیانه و ضد انسانیاش را علیه شهرهای ما از سر گرفته و تمایل به گسترش این حملات دارد. همچنین سعی مینماید در تلاشهای اخیر سازمانملل اختلال ایجاد کند و با همکاری اعضای مشخصی در شورای امنیت و با تطمیع شورای امنیت به تصویب تصمیمات یکجانبه دیگری درباره جنگ تحمیلی علیه جمهوری اسلامی ایران اقدام نماید. جمهوری اسلامی ایران بر اساس پایبندیاش به قوانین حقوق بینالملل و مهلت قانونی ١٢ ژوئن ١٩٨٤، مکرراً مخالفت شدید خود را با هرگونه حمله علیه مناطق غیرنظامی و مسکونی اعلام داشته است. از همین رو هر نمونهای از این قبیل حملات، به جنابعالی و سازمانملل گزارش شده و خواستار اقدامات بازدارنده فوری است تا تداوم این چنین وحشیگری را متوقف سازد. از جنابعالی انتظار داریم که با اتخاذ اقدامات فوری، حملات ناجوانمردانه و غیرقانونی عراق علیه مناطق صرفاً غیرنظامی و مسکونی را متوقف سازید. از سوی دیگر شکی برای جمهوری اسلامی ایران باقی نمیماند که سازمانملل مطلقاً در اتخاذ هرگونه اقدام مثبت ناتوان بوده و امیدی به آن نمیتوان داشت. تحت چنین شرایطی، جمهوری اسلامی ایران جهت دفاع قانونی خویش مجبور است اقدامات تلافیجویانه خود را علیه مراکز نظامی، صنعتی و اقتصادی عراق افزایش داده و راه حل نظامی را به عنوان تنها ابزار کارآمد جهت پایان بخشیدن به تجاوزات عراق و جنگ تحمیلی مورد توجه قرار دهد.

گزارش - 13

13. به رغم روند رو به افزایش موشکباران تهران، مقامات سیاسی جمهوری اسلامی در اعلام مواضع نظام، همچنان بر لزوم اعلام عراق به عنوان متجاوز پای فشرده و آن را عامل و بسترسازی مناسب برای پایان جنگ عنوان کردند. آیتالله خامنهای در دیدار با تورگوت اوزال نخستوزیر ترکیه که امروز قبل از خارج شدن وی از تهران صورت گرفت گفت: قدرتهای بزرگ اصرار دارند که ما تسلیم یک صلح غیرعادلانه شویم در حالی که تسلیم در برابر این فشار همان عجز و ضعفی است که ابرقدرتها برای ملت بزرگ ما میخواهند و به همین منظور هم جنگ را بر ما تحمیل کردهاند. وی با اشاره به طرح پیشنویس قطعنامه دوم شورای امنیت اظهار داشت: این تلاش امریکا و دیگر قدرتهای بزرگ در تحمیل اینگونه قطعنامهها و پذیرش آتشبس از سوی جمهوری اسلامی ایران با همان انگیزه تحمیل و تجاوز صورت میگیرد. رئیسجمهور تأکید کرد: آنها با ایجاد جو فشار و تحریک عراق به شروع مجدد جنگ شهرها به خیال خام خود میخواهند آتشبس را بر ما تحمیل کنند. آیتالله خامنهای همچنین گفت: در تاریخ ملتها دورانهایی حساس وجود دارد که اگر بتوانند از حیثیت و استقلال خود دفاع کنند، شرافت خود را تضمین کردهاند و اگر در آن لحظات حساس یک ملت سستی کند و نتواند از موجودیت و استقلال خود دفاع کند هرگز روی آسایش نخواهد دید. آیتالله خامنهای همچنین در مصاحبه با خبرنگار واحد خبر رادیو و تلویزیون با اشاره به تلاش اعضای دائم شورای امنیت به منظور تصویب قطعنامه جدید علیه ایران اظهار داشت: اگر چنین قطعنامهای با اعمال نفوذ امریکا و متحدین او به تصویب برسد، راهحلهای سیاسی برای پایان دادن به جنگ تحمیلی را مسدود میکند. ما در مقابل هیچ نوع فشار و اعمال قدرتی از سوی امریکا و متحدین او در ناتو تسلیم نخواهیم شد. گام اول در جهت پایان بخشیدن به جنگ اعلام متجاوز بودن رژیم عراق است. در غیر این صورت هر نوع راهحل سیاسی به کلی مسدود خواهد شد و تنها راهحل برای خاتمه جنگ تحمیلی راهحل نظامی خواهد بود.

گزارش - 14

14. شروع دور جدید حملات عراق به شهرهای ایران به خصوص موشکباران تهران، در حالی که اوزال نخستوزیر ترکیه که برای پادرمیانی با هدف صلح وارد کشورمان شده بود، موجب تعجب و نگرانی شدید هیئت سیاسی ترک و ناتمام ماندن سفر آنان گردید. تورگوت اوزال پس از بازگشت از تهران، نارضایتی خود را از حملات موشکی و هوایی عراق به تهران در زمان دیدار یک هیئت ترک از این شهر ابراز داشت. اوزال در بازگشت از تهران در استانبول در مصاحبهای گفت: ما برای صلح به تهران رفته بودیم و این عجیب بود که عراق در این شرایط حملات خود را آغاز کرد.******* نخستوزیر ترکیه که در رأس هیئتی از مقامات عالیرتبه این کشور به جمهوری اسلامی ایران سفر کرده بود، پس از ملاقات و مذاکره با مسئولان بلند پایه جمهوری اسلامی و کسب توافقهایی در زمینه توسعه همکاریهای دوجانبه، صبح امروز با ناتمام گذاشتن سفر خود تهران را ترک کرد. رادیو بغداد مدعی شد که صدام حسینپ رئیسجمهوری عراق امروز فرمان یک توقف دو ساعته در حملات موشکی و هوایی عراق به تهران را صادر کرد تا به تورگوت اوزال نخستوزیر ترکیه فرصت دهد ظرف این مدت از ایران خارج شود. این رادیو افزود: توقف حملات عراق از ساعت ده صبح به وقت محلی در پی درخواست تورگوت اوزال به مورد اجرا گذاشته شد.

گزارش - 15

15. گسترش حملات هوایی و موشکی عراق به تهران و مراکز استانها و شهرها، موجب اختلال در امور شهری شد و نیز بیرون رفتن مردم از شهرها را در پی داشت. در تهران از نخستین ساعات بامداد، هجوم مردم به بزرگراهها برای ترک تهران آغاز شد. یک مسئول اداره وصول عوارض اتومبیل در مسیر بزرگراه تهران - کرج گفت: در اثر خروج بیش از حد مردم، تمامی کیوسکهای وصول عوارض با حداکثر ظرفیت مشغول به کار هستند. وی اضافه کرد: در پیش بودن تعطیلی چهارشنبه خروج بیرویه مسافر از تهران را تشدید کرده است. گزارش خبرنگاران خبرگزاری جمهوری اسلامی از مبادی خروجی حاکیاست اکثر مسافران به شهرهای شمالی کشور در حرکت هستند ضمنآً کسانیکه دارای محل و مأوایی نیستند شب گذشته را در پارک جنگلی چیتگر و دیگر پارکهای تهران به صبح رساندند. پمپهای بنزین شهر تهران نیز در حال حاضر با هجوم بیش از حد اتومبیلهای سواری مواجه شده است. در این میان مسئول پمپ بنزین خیابان کارگر شمالی گفت: صفهای طویل اتومبیلها و عدم تحویل به موقع بنزین از پالایشگاه تهران باعث ایجاد چنین صفهایی شده است. همچنین مسئول پمپبنزین جایگاه واقع در خیابان محمدعلی جناح به یکی دیگر از خبرنگاران خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: میزان فروش بنزین در شب گذشته نسبت به شبهای قبلی هشت هزار لیتر افزایش نشان میدهد و در صف طولانی این جایگاه، اتومبیلها اکثراً دارای باربند و اثاثیه روی آن بوده که بیانگر خروج عجولانه از تهران میباشد. علاوهبراین، امروز گروهی از اولیای دانشآموزان تهرانی از رفتن فرزندانشان به مدارس جلوگیری کردند. همچنین مدیران مدارسی که به علت نزدیکی به محل انفجارها شیشههایشان شکسته شده با استفاده از اختیارات قانونی خود، محصلین را از مدرسه مرخص و یا به والدین آنان تحویل دادند. به گزارش خبرنگاران خبرگزاری جمهوری اسلامی از سطح شهر به خصوص منطقه پیروزی که ساعت ٩:١٥ مورد حمله رژیم عراق قرار گرفت تعدادی از مدارس این منطقه عملاً تعطیل و دانشآموزان به خانههایشان فرستاده شدند. مدیرکل آموزش و پرورش تهران طی یک دستورالعمل اجرایی از مسئولان تهران خواست که به هنگام اعلام وضعیت قرمز (خطر) دانشآموزان را به پناهگاهها انتقال دهند. در این دستورالعمل همچنان قید شده است که برگزاری امتحانات ثلث دوم در پناهگاههای مدارس و با رعایت ضوابط آموزشی صورت پذیرد و مدیران مدارس موظفند دانشآموزان را بعد از انجام امتحانات به سرعت از مدرسه خارج و به منازلشان هدایت کنند. در شهرستان سلماس از توابع آذربایجانغربی هم اکثر بازاریان و اصناف و کسبه مغازههای خود را بسته و همراه خانوادههای خود به روستاهای اطراف رفتهاند و این امر موجب نگرانی و احتکار و گرانفروشی در بین مردم شده است. در شهرهای استان لرستان نیز با وجود بارندگی و سرمای زمستان مردم به روستاها و کوههای اطراف پناه بردند. تبعات وضعیت بحرانی ناشی از جنگ شهرها باعث شده است که واحد بسیج مستضعفین سپاه، ستاد سپاه منطقه یکم ثارالله (تهران) را مأمور به انجام برخی اقدامات نماید. در این دستور آمده است: از آنجا که حملات هوایی و بمبارانهای دشمن هماهنگ با حرکات عناصر ستون پنجم و گروهکها در زمینه ترور، آتشسوزی، شایعهپراکنی، ایجاد نارضایتی و تشدید کمبودها میباشد و از طرفی احتمال بینظمی و هرج و مرج و فرصتطلبی افراد مغرض افزایش مییابد، توجه به مأموریتهای زیر حائز اهمیت میباشد: o شناسایی محل اصابت بمب در سطح حوزه استحفاظی هر پایگاه مقاومت. o اعلام سریع و صحیح خبر به ردۀ بالاتر. o ایجاد حلقه حفاظتی در اطراف محل حادثه تا رسیدن نیروهای انتظامی. o کمک به آسیبدیدگان تا رسیدن نیروهای امدادگر. o حفظ روحیه اهالی منطقه آسیبدیده و انجام تبلیغات مناسب. o مقابله با ستون پنجم و افراد شایعهپراکن. o کمک به نیروهای امدادی و انتظامی.

گزارش - 16

16. زمان شروع مجدد جنگ شهرها، به عنوان یک متغیر از جهات مختلف مورد توجه قرار گرفته است. در چارچوب این تحلیل، اظهارات خاویر پرز دکوئیار دبیرکل سازمانملل قابل توجه است. وی از ایران و عراق خواست که به تهاجمات موشکی علیه پایتختهای یکدیگر خاتمه داده و این جنگ ویرانگر را سریعاً خاتمه دهند. دکوئیار با اظهار تأسف از شدت یافتن مجدد تهاجمات گفت: این وضعیت خطرناک تأکیدی بر ضرورت پایان بخشیدن سریع به این جنگ ویرانگر منطبق با قطعنامه ٥٩٨ سازمانملل است. برخی از جنبۀ مذاکرات شورای امنیت و قطعنامه ٥٩٨ و برخی دیگر در ارتباط با تحریم تسلیحات به آن پرداختهاند. از جمله دولت امریکا، این زمان را یک فرصت برای تحریم تسلیحاتی ایران دانسته و سعی دارد اجماع نظر اعضای دائم شورا را جلب کند. به گزارش رادیو کلن ورنون والترز سفیر امریکا در سازمانملل درباره از سرگیری جنگ موسوم به جنگ شهرها بین ایران و عراق اظهار داشت که او اینک امید بیشتری دارد که تلاشهای دولت امریکا برای تحریم تسلیحاتی ایران به منظور هموار شدن راه برای برقراری آتشبس با موفقیت روبهرو گردد. درحالی که موضع شوروی به عنوان مخالف سرسخت تحریم، در نقطه مقابل رویکرد امریکاییها قرار دارد. از نظر آنها آرامش جبههها (در صحنه نبرد) دلیل عمده شوروی برای به تأخیر انداختن اعمال مجازات (تحریم تسلیحاتی) شورای امنیت علیه ایران است. همچنین رادیو بیبیسی در این باره میگوید: دور تازه جنگ معروف به جنگ شهرها از حیث زمان وقوع احتمالاً به یک دلیل دیگر واجد اهمیت بیشتری است. جنگ شهرها در آستانه دور دیگری از مذاکرات در شورای امنیت سازمانملل متحد برای صدور قطعنامه دیگری درباره جنگ ایران و عراق از سرگرفته شده است که این قطعنامه ظاهراً شامل تحریم بینالمللی فروش اسلحه به ایران خواهد بود. واهه پتروسیان از نویسندگان مجله میدل ایست اکونومیست دایجست نیز در مصاحبه با رادیو بیبیسی (بخش انگلیسی) در پاسخ به این سؤال که انگیزه عراق برای انتخاب این زمان برای استفاده از موشکهای جدید چه بوده است؟ گفت: زمان آن میباید در ارتباط با اقدامات شورای امنیت سازمانملل متحد بوده باشد. عراقیها مایلند که این مسئله در انظار جامعه جهانی به صورت موضوع روز مطرح باشد و در همین زمان در چند هفته گذشته تقریباً حمله اتفاقی دیگری توسط نیروی هوایی عراق علیه یکی از کشتیهای جنگی امریکا روی داد. موازنه جنگ میان ایران و عراق، متغیر دیگری است که بعضاً به آن پرداختهاند. عبدالکریم الایریانی معاون نخستوزیر و وزیر امور خارجه جمهوری عربی یمن (شمالی) گفت: ایران در جنگ علیه عراق توانایی تغییر موازنه استراتژیک به نفع خود را از دست داده است. الایریانی در مصاحبهای با روزنامه کویتی السیاسه گفت: راهحل نظامی مورد نظر ایران با شکست روبهرو شده است و هر قدر جنگ ادامه پیدا کند عراق نیرومندتر میشود.

گزارش - 17

17. رسانه های جمعی هرکدام از منظر خاصی، جنگ شهرها را در تفاسیر و خبرهای خود بازتاب دادند. یک مسئله هم در نگاه آنها توانایی عراق در شلیک موشک به تهران است که سابقه قبلی نداشته است. در این باره سه شبکه عمده تلویزیونی امریکا ایبیسی، انبیسی و سیبیسی خاطرنشان ساختند که این اولینباری است که عراق با موشک دوربرد تهران را مورد هدف قرار میدهد. خبرگزاری خلیج نوشت: عراق ماه اوت سال گذشته اعلام کرده بود که آزمایش پرتاب موشک زمین به زمین ساخت صنایع نظامی خود را با برد ٦٥٠ کیلومتر با موفقیت انجام داده است. خبرگزاری فرانسه نیز گفت: عراق اعلام کرده است از دوشنبه شب موشکهایی ساخت این کشور را که دارای ٦٥٠ کیلومتر برد است به سوی تهران شلیک کرده حال آنکه برد موشکهایی که تاکنون عراق علیه ایران استفاده میکرد از ٣٠٠ کیلومتر تجاوز نمیکرده است. عراق، اعلام کرده بود موفق به ساخت موشکهای با برد حداکثر ٦٥٠ کیلومتر شده و آزمایش نخستین نمونههای آن که شلیک به سوی یک هدف در فاصله ٦١٥ کیلومتری بود موفقیتآمیز بوده است. یک روزنامه انگلیسی به نقل از کارشناسان غربی گفته بود که موشکهای عراق از نوع موشک زمین به زمین اساس١٢ ساخت شوروی بدون کلاهک هستهای است که عراق مستقیماً از اواسط سال ١٩٨٧ دریافت کرده است. همچنین عراق با موشک مشابه چینی از همین نوع در گذشته شهرهای مرزی ایران را هدف موشک قرار داده بود اما هرگز پایتخت هدف حملات موشکی قرار نگرفته بود. خبرگزاری آلمانغربی نیز گفت: بعضی از گزارشها حاکیاست که این موشکها ممکن است بهوسیله روسها ارسال شده و بهوسیله گروههایی مورد استفاده قرار میگیرد. برخی برزیل را منبع آن میدانند. بعضی از گزارشهای دیگر میگوید ممکن است مصر منبع تأمین این موشکها باشد. بنا به گفته ناظران، استفاده عراق از این موشکها تعادل قدرت در جنگ ایران و عراق را بر هم خواهد زد. اما تمرکز اخبار به شوروی به عنوان منبع تأمین موشک دوربرد برای عراق است. رادیو بیبیسی در خبر ساعت ١٩:٤٥ خود منبع تهیه موشک عراق را شوروی دانسته و گفت: گزارشات تأیید نشده از بغداد حاکی از آن بود که احتمالاً عراق از شوروی که یکی از صادرکنندگان عمده اسلحه به عراق است موشکهای دوربرد اساس١٢ دریافت کرده است. رادیو اسرائیل از جنبه دیگر، یعنی انتخاب این زمان برای شروع جنگ شهرها به این موضوع پرداخته و درباره آن میگوید: دور تازه جنگ شهرها احتمالاً به یک دلیل دیگر واجد اهمیت بیشتری است. این جنگ در آستانه دور دیگری از مذاکرات در شورای امنیت سازمانملل متحد برای صدور قطعنامه جدید درباره جنگ ایران و عراق از سر گرفته شده است که این قطعنامه شامل تحریم بینالمللی فروش اسلحه به ایران خواهد بود. عراق از اهمال شورای امنیت در موافقت با تحریم فروش اسلحه به ایران ابراز نارضایتی کرده و شاید میخواهد با نگه داشتن جنگ در مرکز توجه بینالمللی از تأخیر بیشتر در صدور قطعنامه مذکور جلوگیری کند. مزید بر این، توانایی ایران در مقابله با عراق و هدف قرار دادن پایتخت این کشور، متکی به موقعیت جغرافیایی موضوع قابل توجهی است. خبرگزاری آلمانغربی با توجه به این امتیاز نوشته است: پایتخت عراق در فاصله کمتر از ١٣٠ کیلومتری مرز عراق و ایران قرار دارد در حالی که تهران بیش از ٥٠٠ کیلومتر از مرز فاصله دارد. شرایط جغرافیایی به ایران امکان داده است که طی سه سال گذشته بغداد را هدف قریب ٣٠ موشک میانبرد از نوع قدیمی اسکادبی شوروی که سیستم هدایت ضعیفی دارد، قرار دهد. این کار عملاً تنها اقدام بازدارنده ایران در برابر نیروی هوایی برتر عراق بوده است.

گزارش - 18

18. حزب توده در نشریه هفتگی نامه مردم که ارگان و اشاعهدهنده افکار رهبری حزب میباشد به موضعگیری در مقابل جنگ پرداخته است. این حزب بدون توجه به جنبههای حقوقی و ملی تصمیمگیری در مورد پایان جنگ، همگام با جریانهای مخالف نظام در خارج از کشور به محکوم کردن جمهوری اسلامی پرداخته است. در نشریه شماره ١٩٦ حزب که امروز منتشر شد آمده است: «پلنوم کمیته مرکزی (دیماه ١٣٦٦) مبارزه در راه پایان دادن به جنگ ویرانگر ایران و عراق را یکی از وظایف عمده حزب توده ایران در شرایط کنونی تعیین کرد. این نیز کاملاً طبیعی و منطقی است. پیکار برای استقرار صلح عادلانه میان دو کشور همسایه، قبل از هرچیز برای ما تودهایها یک وظیفه عالی میهنی است. ما در راه دفاع از منافع طبقه کارگر و دیگر زحمتکشان شهر و روستا مبارزه میکنیم. ما میخواهیم تا به ظلم و جور و ستم در جامعه پایان داده شود و آزادی و صلح و عدالت اجتماعی جایگزین آن گردد. جنگ و خونریزی با این آرمان عمیقاً انسانی در تضاد آشکار قرار دارد. جنگ، یعنی فقر و گرسنگی و بیکاری و بیخانمانی برای اکثریت مطلق مردم میهن ما و ثروت و مال و منال برای اقلیت غاصب و غارتگر... سران جمهوری اسلامی ایران مخالف پایاندادن به جنگ هستند. چرا؟ زیرا به اعتراف برخی از سردمداران رژیم پایان جنگ میتواند به پایان حاکمیت ارتجاع منجر گردد. ارتجاع حاکم با تمام توان میکوشد از باورهای مذهبی مردم برای ادامه جنگ سوءاستفاده کند و بدینسان حاکمیت خود را از سقوط نجات دهد. رژیم برای دستیابی به این هدف به تحریف حقایق و واقعیتها دست میزند و در تبلیغ روزانه خود از حربۀ دروغ به مقیاس وسیع استفاده میکند.» این نوشته افزوده است: مبارزه علیه جنگ وظیفه مقدس هر ایرانی شرافتمند، صرفنظر از باورهای عقیدتی است. حزب توده بدون توجه به سابقه ضد امپریالیستی و ضد امریکایی ٣٠ ساله خود، حضور ناتو در خلیجفارس را برای پایان دادن به جنگ یادآور شده و نوشته است: طبق اطلاعاتی که مطبوعات خارجی تا ٢٢ فوریه ١٩٨٧ منتشر ساختهاند، در حال حاضر ٢٥ هزار تن نیروی مسلح امریکا و حدود ٣٠ ناو جنگی و کشتی کمکی ایالات متحده در خلیجفارس متمرکز است. تمرکز نیروی مسلح و ناوگان جنگی امریکا با این مقیاس وسیع در منطقه، در تاریخ معاصر بیسابقه است. افزون براین، ٢٥ ناو جنگی و کمکی فرانسه با ٥ هزار نیروی مسلح این کشور و نیز نیروهای دریایی ایتالیا، بریتانیا، بلژیک و هلند، متحدان امریکا در ناتو، در خلیجفارس مستقر هستند. ضمیمه گزارش ٥: وضعیت مناطق کردنشین استان سلیمانیه عراق در نتیجه حملات ارتش رژیم بعث ارتش عراق ظرف چند روز گذشته نخست به مواضع اتحادیه میهنی و قرارگاه رمضان در منطقه عمومی یاغسمر حمله کرد و به میزان زیادی تمرکز، نظم و برنامههای آتی در این جبهه را مختل نمود. اکنون و از یکی دو روز پیش مرحله دوم اقدام خود را با هدف تخلیه و تخریب روستاهای کردنشین آغاز کرده است و خانوادههای کرد عمدتاً به سوی ایران و مقدار کمی نیز به طرف سلیمانیه عراق مجبور به کوچ اجباری شدهاند. رژیم عراق با مشاهده فعالیتها و تمرکز نیروهای ایران و کردهای معارض در شمالشرق خاک خود، و با توجه به عملیات بیتالمقدس٢ که در مورخ ٢٥/١٠/٦٦ انجام شد به این درک رسیده است که این جبهه در حال تبدیل به یک عرصه نبرد دیگر بوده و بزودی باید شاهد عملیات دیگری از سوی جمهوری اسلامی و کردها باشد. از اینرو در چند روز گذشته دست به یک تهاجم وسیع بیسابقه به روستاهای شمال استان سلیمانیه عراق زده است. در این هجوم، دشمن بعثی با هفت تیپ پیاده و کماندویی و نیروهای مخصوص زرهی از چندین محور اقدام به حمله نمود. این حمله با بیش از ١٢٠ تانک و نفربر و دهها فروند بالگرد و هواپیماهای پیسی٧ پشتیبانی شده است. همزمان با تهاجم نیروهای زرهی و پیاده دشمن، بسیاری از روستاهای منطقه شمالی برگلو، سرگلو، دولبی، یاخیان، چالاوه، یاغمسر، کرکر، گاراده و سِنگر و مردم بیپناه آنرا با توپخانه دوربرد و دهها فروند هواپیماهای جنگنده زیر آتش گرفت و اقدام به حمله شیمیایی نمود که در اثر این اقدام جنایتکارانه بیش از ٣٠ نفر از مردم مظلوم به شهادت رسیدند و بیش از ٤٠٠ تن مجروح گردیدند که اکثراً زنان و کودکان کرد عراق بودهاند. در این تهاجم که با مقاومت پیشمرگان اتحادیه میهنی کردستان عراق و با پشتیبانی واحدهایی از رزمندگان قرارگاه رمضان روبهرو گردید، ارتش بعث متحمل خسارات و تلفات قابل توجهی گردید که تا کنون بیش از ٧٠٠ تن از آنان مجروح یا کشته شدهاند و دهها قبضه توپ و سلاح سنگین و چندین دستگاه خودروی نظامی دشمن منهدم و به آتش کشیده شده است. بنا به این گزارش نبرد به شدت ادامه دارد. اولین گزارشها نشان میدهد که حدود ٦ هزار نفر از مردان، زنان و کودکان عراقی به طرف ایران در حال حرکت هستند و قصد پناهندگی دارند. در عین حال، در حین جابهجایی و تحرکات ارتش عراق، حملات پارتیزانی نیروهای قرارگاه رمضان و کردهای معارض علیه برخی مواضع ارتش عراق انجام شد. امروز طی یک عملیات، نیروهای تیپ مستقل ٧٥ ظفر با همکاری گروههای معارض عراقی دکلهای فشار قوی برق جاده کرکوک به توزخورماتور را منهدم کردند که ساعتها شهر کرکوک در خاموشی فرو رفت.

________________________________________

• آقای هاشمی در کتاب خاطرات خود دربارۀ آمدن از قرارگاه داودآبادی به قرارگاه مطهری در مریوان نوشته است: همراه با آقای شمخانی که از منطقه ماؤوت آمده بود، با اتومبیل به سوی مریوان حرکت کردیم. جاده خاکی و کوهستانی و پر از دستانداز بود. آبهای حاصل از ذوب برفها در همهجا جاری بود و رودهای مسیر همه طغیان داشت. ژاندارمری در مسیر تأمین برقرار کرده بود. تقریباً همه جا از تپههای جنگلی عبور کردیم. در راه از دشت شیلر در خاک عراق که در عملیات والفجر٤ به تصرف ما درآمده بود، عبور کردیم. دو رودخانه از آن دشت عبور میکند: رود شیلر و رود قزلجه. از کنار روستاهای مسکونی بارزانیها عبور کردیم و آقای شمخانی، در راه اطلاعات مفیدی از وضع منطقه ارائه میداد. بعد از گذشتن از دره شیلر در داخل ایران، از چند روستای مرزی هم عبور کردیم. در روستای ساوجی توقف نمودیم و با روستاییها صحبت کردیم. معلوم شد اوایل جنگ مهاجرت کرده بودند و بعد از عملیات والفجر٤ برگشتهاند. آنها از طریق کشاورزی زندگی میکنند. حدود ساعت یازده کنار دریاچه [زریوار] مریوان به قرارگاه شهید مطهری رسیدیم. آقای رضایی و جمعی از فرماندهان سپاه برای هدایت کارهای مقدماتی عملیات اینجا هستند. عصر با فرماندهان سپاه، بحث درباره عملیات آینده را شروع کردیم و تا ساعت دوازده شب ادامه دادیم. فرماندهان نسبت به طرح خوشبیناند. ( کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی، سال ١٣٦٦، دفاع و سیاست، به اهتمام علیرضا هاشمی، ص ٥٠٤-٥٠٧)
  • علی شمخانی قائم مقام فرمانده کل و فرمانده نیروی زمینی سپاه، رحیم صفوی جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه، غلامعلی رشید مسئول عملیات کل سپاه، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه قدس، حمیدینیا فرمانده قرارگاه ثامنالائمه، مصطفی ایزدی مسئول عملیات نیروی زمینی سپاه، احمد سوداگر مسئول اطلاعات قرارگاه قدس، مرتضی مبلغ، حسین نجات حفاظت نیروی زمینی، جان محمد، یعقوب زهدی مسئول توپخانه نیروی زمینی سپاه، اکبر غمخوار جانشین واحد پشتیبانی سپاه، سید از حفاظت، آقاخانی از مهندسی، علیرضا عندلیب و رسول یاحی و حسین اردستانی راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران حضور داشتند.
    • این بخش از جلسه در ساعت ١:٣٠ بامداد مورخ ١٢/١٢/١٣٦٦ به پایان رسید.
      • ضمیمه دارد
        • از آنجایی که برای اولینبار تهران مورد حمله موشکی نسبتاً وسیعی قرار گرفته است، مرکز واحدی برای جمعبندی و ارائه آمار دقیق از آمار موشکهای دشمن و تعداد شهدا و مجروحان به ویژه در ساعتهای اولیه حوادث وجود ندارد. منابع مختلفی جزئیات، ابعاد و آمارهای موجود را اعلام میکنند که با هم متفاوت است. بنابراین در اولین گزارشسها خبر از بمباران مناطق تهران و اصابت بمب به نقاط مختلف وجود دارد و آمارها نیز چندان دقیق نیست. در اولین روزهای آغاز جنگ شهرها اولین و نسبتاً دقیقترین گزارشها مربوط به خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران است.
          • هاشمی رفسنجانی فرمانده قرارگاه خاتمالانبیا که برای پیگیری آمادهسازی منطقه عملیاتی حلبچه و منطقه عملیاتی بیتالمقدس٣ به جبهههای غرب آمده در یادداشتهای امروز خود به موضوع حملات موشکی عراق به تهران اشاره کرده است. در این یادداشت آمده است: ساعت شش و نیم صبح بیدار شدیم. اطلاع دادند دیشب تا امروز صبح، چند موشک دیگر عراق به تهران اصابت کرده است. تلفنی با آقای [آیتالله] خامنهای صحبت کردم. گفتند مجموعاً ١٢ موشک فرود آمده و حدود ٣٦ نفر شهید و حدود ٧٠ نفر مجروح شدهاند. قدرت انفجاری موشک کم است و تعدادی از آنها عمل نکرده که سپاه و ارتش در حال بررسی نوع، منشأ و مشخصات موشک هستند. به خاطر اختلاف ارتش و سپاه، تحقیق تأخیر داشته است. آقای روحانی و محسن و گروه موشکی را برای پدافند و تحقیق درباره موشکها به تهران فرستادم. احمدآقا از تهران تلفن کرد و گفت به خاطر ضعیف بودن قدرت انفجاری موشکهای عراق و عمل نکردن چندتای آنها، نتوانستهاند روحیه مردم را تضعیف کنند و مردم منتظر مقابله به مثل قوی ما هستند. گفتم دستور دادهایم چند موشک به بغداد بزنند. تا اطلاع بعدی روزانه سه موشک با فاصله زمانی مناسب میزنند. ( کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی سال ١٣٦٦، دفاع و سیاست، به اهتمام علیرضا هاشمی، ص ٥٠٤-٥٠٧)
            • تورگوت اوزال نخستوزی ترکیه، قبل از ترک تهران در گفت وگویی با خبرنگاران داخلی و خارجی نتایج ملاقاتها و مذاکرات خود را با مقامات کشورمان مثبت خواند. وی در رابطه با شروع حملات رژیم عراق به مناطق مسکونی اظهار داشت: این امر کار بدی است و مورد تأیید ما نیست. (روزنامه کیهان، ١٣/١٢/١٣٦٦، ص١٧، سرویس سیاسی)

داود رنجبر راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا سپاه

جلال طالبانی رهبر اتحادیه میهنی کردستان عراق

مسعود بارزانی دبیرکل حزب دموکرات کردستان عراق

حملات موشکی عراق به مناطق مسکونی تهران

منابع و مآخذ روزشمار 1366/12/11