1366.12.12

روزشمار جنگ سال 1366 1366.12.12
نام‌های دیگر	دوازده اسفند
تاریخ شمسی	1366.12.12
تاریخ میلادی	2 مارس 1988
تاریخ قمری	13 رجب 1408

1359.12.12

1360.12.12

1361.12.12

1362.12.12

1363.12.12

1364.12.12

1365.12.12

گزارش - 1

1. در دومین روز از حضور حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی فرمانده عالی جنگ در مریوان، گفتوگو با فرماندهان یگانهای شرکتکننده در عملیات دشت حلبچه که از شب گذشته شروع شده بود، امروز هم ادامه یافت. در این جلسه بحث و گفتوگو درباره مشکلات عملیات آتی، گزارشهای فرماندهان از وضعیت ارتش عراق، مانور عملیات منطقه حلبچه و نیز اولویت انجام عملیات در محور حلبچه یا منطقه بیتالمقدس٢، میان فرمانده عالی جنگ با فرماندهان سپاه ادامه یافت. بهویژه در ادامۀ جلسه بعد از نماز مغرب و عشا گفتوگوهای مهم و در عینحال محکم دربارۀ عملیات انجام شد و نهایتاً عملیات در حلبچه قطعیت یافت و اقدام در منطقه عملیاتی بیتالمقدس٢ به ارتفاع گوجار محدود شد. در جلسه بعدازظهر، ابتدا اصغر مقدم از فرماندهان قرارگاه رمضان درباره وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی منطقه شهرزور* مطالبی بیان کرد. وی اشاره کرد که ارتش عراق یک تیپ خود را در منطقه پنجوین تا بانیبنوک مستقر کرد و یک تیپ هم به محور حلبچه آورده و خط دفاعی تشکیل داده و تمام پایگاهها را پر از نیرو کرده است. وی افزود: آنها تمام نیروهای جاش را در منطقه عوض کرده و نیروهای نظامی به جای آنها مستقر کردهاند. وی گفت: بعضی از این جاشها با ما همکاری داشتند. با این حال، در شرایط فعلی دشمن ١٥ گردان جاش آورده در منطقه که احتمالاً به منظور حمله به منطقه آزادشده قرهداغ میباشد. مقدم در ادامه گزارش خود اقدامات عمدۀ قرارگاه رمضان را در دو محور خلاصه کرد: ١- بردن نیروهای یگانها برای شناسایی که تاکنون ٤١ مورد اقدام شده است. ٢- بردن دیدبانها به داخل عراق. مقدم گفت: اکراد عراقی در شمال عراق برای عملیات حلبچه به این شرح هستند: ٤٠٠ نفر از بارزانیها، ٣٠٠ نفر از اتحادیه میهنی (طالبانیها)، ٤٠٠ نفر از حرکۀ اسلامی، ٣٠٠ نفر هم از سوسیالیستها آماده عملیات شدهاند. مقدم مأموریت قرارگاه رمضان در محورهای شمالی عملیات را بستن جاده سیدصادق به خرمال در روز عملیات، اجرای کمین روی جاده ارتفاعات شمالغربی سیدصادق (بهطرف پنجوین)، کارهای دیدبانی و کمین در محور اَربت به دربندیخان و در محور جنوبی تصرف توپخانه دالامار و انهدام آن، تصرف حلبچه شامل شهر، پادگان و پادگان زمقی و یکسری کارهای ایذائی در شهرهای سیدصادق و سیروان اعلام کرد. در میان گزارش مقدم، اشارهای هم به گروههای ضدانقلاب وجود داشت؛ هاشمی به وی گفت به گروههای ضدانقلاب که در منطقه هستند در مرحله اول بگویید چنانچه تسلیم شوند ما پذیرایشان هستیم. هاشمی همچنین گفت: اگر عملیات ما موفق باشد، دلیلی ندارد که نقاطی از شهر مثلاً پمپبنزین را تخریب کنیم، تخریب و آتشسوزی به نفع ما و مردم نیست. وی تأکید کرد: دستور خرابی به هیچکس ندهید غیر از مسائل نظامی. پس از این گزارش، رضایی با اتکا به بخشی از صحبتهای مقدم که گفت نسبت به عملیات آینده ایران نوعی آگاهی عمومی در مردم وجود دارد اظهار داشت: دشمن متوجه شده اما تلاش اصلی را نمیداند کجاست لذا الان به جز تقویت خط و بستن معابر، کاری نمیکند؛ و البته همین کافی است که در رسیدن ما به هدفها تأخیر ایجاد کند. رضایی در پاسخ هاشمی درباره زمان آغاز عملیات اظهار داشت: بچههای جهاد میگویند جاده تا یک هفته دیگر از ارتفاع به کف میرسد. ما قصد داشتیم پانزده اسفند عمل کنیم ولی وضع جاده مانع از این است. بحث اصلی ما تأخیر در زمان عملیات است که ما درصدد هستیم تأخیر ناشی از جاده را با تقویت محور پایین در حاشیه دریاچه جبران کنیم (هاشمی: این کار عاقلانه نیست.) که به نتیجه نرسیدیم، لذا مرحله اول را روی ارتفاع سورن شروع میکنیم تا جاده به کفی برسد و عملیات تضمین داشته باشد و بعد از ٤، ٥ روز جاده پایان یافته و به هانیقل برسد. در این هنگام هاشمی گفت: پس بیشتر بحث کنیم، شب دوباره جلسه بگذاریم، به هرحال نظر من این است که وقتی جاده به کفی رسید و از این سنگ گذشت، مرحله اول حلبچه را روی دامنه سورن همزمان با ارتفاعات پایین در منطقه بیتالمقدس٢ عمل کنید. کمبود نیرو هم ندارید و اگر میخواهید از منطقه بیتالمقدس٢ نیرو بیاورید، نباید بیاورید و باید آنجا عمل بشود. رضایی گفت: اگر مطمئن بشویم، عمل میکنیم. هاشمی پاسخ داد: اگر ندارد، این جابهجاییها پدر ما را درآورده، بحث را به شب بگذارید، من ظهر میروم با ارتشیها جلسه دارم بعد برمیگردم. با رفتن هاشمی جلسه ادامه یافت** و رضایی خطاب به فرماندهان گفت: ما نمیدانیم وضعیت جاده چه میشود، اگر اطمینان پیدا کنیم میتوانیم به هاشمی فشار بیاوریم برای آوردن نیرو از منطقه عملیاتی بیتالمقدس٢ برای محور حلبچه، منتهی میترسیم این جاده آماده نشود، منطقه بیتالمقدس٢ هم نشود آن وقت خیلی بد میشود! وی افزود: اگر بتوانیم تا ٢٥ اسفند عمل کنیم، تردید نکنید در آوردن نیرو از آن منطقه. رضایی ابهام ذهنی خود را برای عملیات در منطقه بیتالمقدس٢ چنین بیان کرد: مشکلی که داریم این است که اگر در منطقه بیتالمقدس٢ ارتفاعات الاغلو و دولبشک را بگیریم و دشمن را بکشانیم آنجا، با فرماندهی و توانی که دشمن میآورد میرود سراغ مناطق آزادشده (یاغسمر) و آنجا را حل میکند و وضع بدتر میشود. همراه آنجا یا باید روی دریاچه دربندیخان (محور حلبچه) عمل کنیم یا روی قلعهدیزه؛ البته قلعهدیزه زمان میخواهد اما قانع کردن آقای هاشمی برای عدم انجام عملیات در منطقه بیتالمقدس٢ مشکل است. شمخانی به تحلیل چرایی مواضع هاشمی پرداخت و گفت: آقای هاشمی با توجه به فشارهای سیاسی که رویش هست میخواهد چند عملیات داشته باشد. ساعت ١٦ آقای هاشمی از جلسه با ارتش بازگشت. با آمدن رضایی و شمخانی و رحیم صفوی و غلامعلی رشید بحث قبل ادامه یافت. هاشمی دوباره بر انجام عملیات در منطقه بیتالمقدس٢ تأکید کرد و این بار با لحن تندتر گفت: ما به سادگی نمیگذاریم که آنجا را عمل نکنید، اگر اعتقاد ندارید خودم میآیم آنجا فرماندهی میکنم. راوی مرکز نوشته است: در بحث و گفتوگو و چانه زدن، از یک طرف برادران سپاه میخواهند نیازمندی بیشتر منطقه حلبچه به یگان را برای آقای هاشمی جا بیندازند تا وی قبول کند که عملیات در منطقه بیتالمقدس٢ انجام نشود و یگانها به محور حلبچه برده شوند، و از طرفی آقای هاشمی اصرار روی انجام عملیات ادامه بیتالمقدس٢ داشته و مقاومت میکند. در ادامه جلسه محسن رضایی، دور جدیدی از استدلال و توضیح را پی گرفت و گفت: هدف کلان ما گرفتن تنگه دربندیخان و تنگه بالای آن (در محور سلیمانیه) است. اگر ما سورن را بگیریم، گذاشتن فلش حمله به طرف سد، دریاچه و سیدصادق ممکن است؛ زیرا دشمن مجبور است تمام زمین شمال سیدصادق و پنجوین را خالی کند. با گرفتن ارتفاعات مشرف بر سلیمانیه و باز کردن جبهه جدید برای کرکوک، برای دشمن مشکل است که علاوهبر بصره و بغداد از دو جبهه وسیع دیگر حفاظت کند. فعال کردن جبهه محور دریاچه، دشمن را از حرکت به طرف مناطق آزادشده یاغسمر باز میدارد و به خود معطوف میکند. رضایی درباره منطقه بیتالمقدس٢ نیز گفت: مشکل ما در منطقه بیتالمقدس٢ این است که حداکثر میتوانیم تا انتهای ارتفاع الاغلو و ارتفاع دولبشک پیشروی کنیم، چون آتش ما عقب است و امکان جلو آوردن آن وجود ندارد، و احداث جاده ژاژیله نیز به ٢ ماه زمان نیاز دارد تا خودروهای بزرگ بتوانند عبور کنند. بهعلاوه، امکان عملیات تا دشت کاریزه و بستن این دشت هم وجود ندارد، از این رو دشمن میآید و اکثر ارتفاعات آزادشده را تصرف میکند. پیشنهاد ما این است که تا انتهای یال ارتفاع گوجار عمل کنیم و هدفمان فقط اصلاح خط باشد، خط را در تنگه محکم کنیم، سپس جادهها را بکشیم آنگاه آماده شویم و با قوت عملیات مناسب را انجام بدهیم. این کار ترمیمی را ١٩/١٢/ شروع نماییم و بعد دشمن را بکشیم پایین در محور دریاچه و سد دربندیخان. رضایی استدلال نظامی خود را چنین تکمیل کرد: در منطقه بیتالمقدس٢ یا نباید عملیات کنیم یا باید تا روی ارتفاع موکبه برویم که برای آن نیرو نداریم. اما برای محور (دربندیخان) نیرو داریم. بیاییم یکی را کامل و یکی را محدود عمل کنیم. هاشمی در واکنش به نظرات رضایی گفت: وقتی دشمن روی ارتفاع زیمناکوه*** باشد که (تسلط بر سد دربندیخان حاصل) نمیشود، در ضمن با استقرار شما بر روی ارتفاعات آنطرف سد، دشمن میآید طالبانیها را عقب میزند و خط را تشکیل میدهد. وی همچنین گفت: درست است که این منطقه دارای اهمیت است اما اینکه با نیروی موجود نمیتوانید و کم است را من قبول ندارم، بهنظر من شما احتیاط میکنید. ما اگر بتوانیم در محور سد دربندیخان، تاج سد را بگیریم و آنطرف سرپلی بگیریم، ضعیف کردن منطقه بیتالمقدس٢ معنا دارد. در این هنگام غلامعلی رشید از هاشمی پرسید: شما تا پایان امسال تقدم را به کدام منطقه میدهید؟ هاشمی پاسخ داد: اگر بنابر تقدم باشد، دریاچه را مقدم میدانیم، ولی اگر بتوانیم باید هر دو را عمل کنیم. اما نظر فرمانده سپاه این است که یک منطقه را باید محکم عمل کنیم. همانگونه که پیداست رضایی و سایر فرماندهان سپاه توان فعلی سپاه را برای انجام عملیات در دو منطقه بیتالمقدس٢ و حلبچه کافی نمیدانند. در واکنش به این جمعبندی، هاشمی گفت: این بحث دیگری است که اگر خودتان تردید دارید و احتمال عدم موفقیت میدهید حاضرم صرفنظر کنم. پاسخ رضایی چنین بود: من دلم میلرزد، منطقه بیتالمقدس٢ نه عقبه دارد، و نه جاده و تجربه هم ثابت کرد این تردید نتیجه منفی داشته است. در این هنگام هاشمی از شمخانی و رشید نظر خواست. آنها هر دو ابراز داشتند با نظر برادر محسن موافق هستند. با صدای اذان جلسه متوقف شد، بعد از نماز و برگزاری مجدد جلسه، جوّ بهکلی دگرگون شد و نظرات هاشمی کاملاً تعدیل یافت. وی گفت: اگر واقعاً نظر شما این است ما اینقدر اصرار نکنیم. با این حال رضایی یگانهای موجود را برای دو عملیات در دو منطقه بر روی زمین این مناطق به منظور حمله آرایش داد و نتیجه گرفت که انجام دو عملیات همزمان امکانپذیر نیست. از اینرو هاشمی گفت: من قبول کردم، اگر بخواهید بحث نکنیم، نکنیم، من راضی شدم مشروط بر اینکه دیگر تأخیر نیاز ندارید، آنجا (روی یال ارتفاع گوجار) نوزدهم اسفند و اینجا (منطقه حلبچه) بیستم اسفند شروع بشود. هاشمی رفسنجانی علت تغییر موضوع خود را چنین بیان کرد: فکر کردم، چند پارامتر مرا به نتیجه رساند: یکی اینکه شما در این زمینه متخصص هستید، لزومی ندارد من مقاومت کنم و در ضمن هر ٤ نفرتان (صفوی، رشید، شمخانی و رضایی) هم یک نظر داشتید. دیگر اینکه اگر همه فرماندهان هم میآمدند آنها هم حتماً نظرات شما را میدادند. به هر حال من الان راضی راضی هستم، شما قاطع بروید دنبال کار. فقط انشاءالله اینجا تأخیر نیندازید و اگر انشاءالله نیرویی باقی ماند ادامه دهید. پس از جلسه با آقای هاشمی و رفتن وی، مسئولین قرارگاهها به محل جلسه فراخوانده شدند و رضایی خطاب به آنها اعلام کرد: برادرها آماده بشوند که روز بیستم اسفند (شب بیستویکم) عملیات را در منطقه حلبچه و سد شروع کنند. در مرحله اول روی تپههای سورن عملیات میشود، یکروز قبل در بیتالمقدس٢ روی گوجار عملیات داریم؛ در قصرشیرین هم ارتش عملیات دارد. به این ترتیب انجام عملیات گسترده همزمان در منطقه بیتالمقدس٢ و حلبچه که مورد نظر هاشمی بود با تعدیل نظر فرمانده عالی جنگ به انجام عملیات در حلبچه و انجام عملیات محدود بر روی یال ارتفاع گوجار در آن منطقه که مورد نظر رضایی بود منجر شد.

گزارش - 2

2. به دنبال قطعی شدن عملیات در منطقه عمومی حلبچه و تلاش فشرده یکماه اخیر فرماندهان، واحدها و یگانها برای آمادهسازی منطقه که هنوز هم ادامه دارد، امروز قرارگاه قدس براساس ابلاغیه نیروی زمینی سپاه مانور نهایی عملیات در محور شمالی را با عنوان دستور عملیاتی شماره یک به یگانهای تحتامر ابلاغ کرد. طبق این دستور عملیاتی درباره مأموریت سپاه آمده است: «نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با توکل بر خداوند متعال و با تکیه بر عنایات حضرت بقیهالله در ساعت (س) و روز (ر) با بهکارگیری قرارگاههای قدس و ثامنالائمه در منطقه عمومی مریوان- پاوه تک نموده ضمن انهدام قوای دشمن و تصرف ارتفاعات چناره، خورنوازان، هانیقل، حمید، شنام، شیرمر، تپهریشن، بالامبو، شیندروی، تمورژنان، پنج قله، سونیهرات و پروینه و پاکسازی شهر حلبچه و همچنین پاکسازی شهرهای خرمال و دوجیله و روستاهای منطقه، اهداف را تأمین و پدافند مینماید و آماده میشود تک را بنا به دستور به سمت غرب و شمالغرب ادامه دهد.» درباره مأموریت محوله به قرارگاه قدس نیز چنین آمده است: قرارگاه قدس به حول و قوه الهی و با تکیه بر عنایات آقا امام زمان و با توسل بر ائمه معصومین در ساعت (س) و روز (ر) در منطقه عمومی مریوان... طی سه مرحله تک نموده و ضمن انهدام قوای دشمن و تصرف ارتفاعات (چناره، خورنوازان، هانیقل، حمید، شنام، شرمر، تپهریشن و همچنین پاکسازی شهرهای خرمال و دوجیله و روستاهای منطقه، خطهای نصر، فتح و ظفر را تأمین و آماده میشود بنا به دستور تک را به سمت غرب و شمالغرب ادامه دهد. براساس این دستورالعمل مأموریت قرارگاه قدس در محور شمالی عملیات است و در ٣ مرحله با سرازیر شدن از ارتفاعات سورن، ارتفاعات شمالشرق دشت حلبچه را تصرف کرده و با تصرف شهر خرمال و بستن جادههای اصلی، ورود به دشت حلبچه را مسدود کرده و ضمن پدافند به سمت شمال (در حد فاصل ضلع شمال شرقی دریاچه دربندیخان با ارتفاعات شرق شهر خرمال)، مناطق شمالی دشت حلبچه تا شهر دوجیله را پاکسازی خواهند کرد. مأموریت یگانهای قدس در مراحل ٣ گانه عملیات به این ترتیب است: مرحله یکم عملیات (از شمال به جنوب): تیپ٣٩ بیتالمقدس: تصرف ارتفاع چناره و تأمین جناح راست (شمال) منطقه عملیاتی لشکر٢٥ کربلا: تصرف ارتفاع هانیقل و روستاهای هانیقل و زلم لشکر٣٣ المهدی: تصرف ارتفاعات حمید و روستاهای درمر و سرگت لشکر٧ ولیعصر: تصرف ارتفاع شنام لشکر١٧ علیبنابیطالب: تصرف و تقویت پایگاه رمضان در ارتفاع میرسور و احتیاط تیپ٣٩ بیتالمقدس لشکر١٩ فجر: تصرف و تأمین خط نصر و احتیاط قرارگاه قدس لشکر٤١ ثارالله: تصرف و تأمین خط نصر و احتیاط قرارگاه قدس مرحله دوم عملیات: لشکر١٧ علیبنابیطالب: تصرف ارتفاع یال هرمله لشکر١٩ فجر: تصرف اتفاعات بانشیار و روستاهای بانشیار و اسوره لشکر٤١ ثارالله: تصرف ارتفاعات شیرو و روستاهای بالانیه، شیرمر و محمدفرج و انهدام پل ملاویسی لشکر٢٥ کربلا: تصرف شهر خرمال و روستاهای منطقه (احمدآوا و...) و انهدام پل گردکو**** لشکر٣٣ المهدی: تصرف شهر دوجیله و روستاهای اطراف لشکر٧ ولیعصر: تصرف ارتفاعات شنام و روستاهای اطراف و تأمین جناح چپ (جنوب) قرارگاه قدس و الحاق با یگانهای قرارگاه ثامنالائمه تیپ٣٩ بیتالمقدس: ادامه دادن به پدافند و تأمین جناح راست قرارگاه قدس مرحله سوم عملیات: تیپ٣٩ بیتالمقدس: تصرف یال چناره و روستای چناره و تأمین جناح راست (شمال عملیات) لشکر١٧ علیبنابیطالب: تصرف ارتفاع ١٠٥٨ و پدافند لشکر١٩ فجر: تصرف ارتفاع ٦٧٣ و روستای ریشن لشکر٤١ ثارالله: تصرف و تأمین تپههای مشرف به خط ظفر و انهدام پل ملاویسی (در صورت منهدم نشدن پل در مراحل قبل) لشکر٢٥ کربلا: تصرف و تأمین خط ظفر (حاشیه دریاچه دربندیخان) لشکر٣٣ المهدی: تصرف و تأمین خط ظفر و تأمین جناح چپ (جنوب) عملیات قرارگاه قدس لشکر٧ ولیعصر: احتیاط قرارگاه قدس همچنین به تیپ٧٥ ظفر (از قرارگاه رمضان) نیز مأموریتهایی همچون کمک به شناساییها در عمق منطقه، ناامن کردن عقبههای ارتش عراق از طریق اجرای کمین در جادهها، کمک به انهدام پلهای ملاویسی و گردکو و شناسایی محل استقرار دشمن و اجرای عملیاتهای انهدامی در شبها واگذار گردید.

گزارش - 3

3. فرمانده قرارگاه رمضان از مسئولین این قرارگاه که در داخل خاک عراق به سر میبرند آمار شهدا، مجروحین و مفقودین حملات روزهای گذشته ارتش عراق به مناطق در اختیار معارضین کرد عراقی و یگانهای این قرارگاه را خواستار شد. در پاسخ به وی آمار ٢٩ شهید، ١٨٣ مجروح و ٣ مفقود اعلام شد. همچنین تلفات معارضین کرد عراق حدود ٢٠٠ نفر مجروح و ٣ نفر شهید اعلام گردید. مسجدی رئیس ستاد قرارگاه رمضان در این زمینه میگوید: دشمن ما را غافلگیر کرد و از ٥ محور با تیپ ٨ به ما حملهور شد و نیروهای ما در یک فشار غیرمنتظره قرار گرفتند. مثلاً تیپ مالکاشتر قرار نبود برود در خط پیرکه ولی به دلیل هجوم دشمن چنین شد. وی افزود: بمباران شیمیایی کار را پیچیدهتر کرد و دور از انتظار بود. ٣٠٠ نفر مجروح و ٢٠ نفر شهید تلفات انسانی بمباران شیمیایی بود که فقط ١٣ نفر آنها از تیپ هوابرد بودند. این آمار و وضعیت روزهای گذشته ناشی از حملات نظامی و شیمیایی دشمن که فشار فراوانی را روی فرماندهان قرارگاه رمضان وارد آورد موجب ناراحتی آنها شد. با این حال ذوالقدر اظهار داشت حدود ٢٠ هزار نفر از مردم کرد مناطق مورد حملۀ دشمن به طرف ایران میآیند. ذوالقدر و کادر فرماندهی وی، مصرانه درپی هماهنگی با استانداری کردستان و مسئولین منطقه هستند تا امکانات کشور در این منطقه جمعآوری و هدایت شود و پذیرایی از خانوادههای کرد امکانپذیر شود. بهرغم کاستیهای موجود و مواجهه ناگهانی با این امر، فرماندار بانه اعلام کرد ما آمادگی کامل داریم. استاندار و سایر مسئولین در پی آن هستند که تواناییها بسیج شود تا از تلفات احتمالی و رنج و آلام زن و مرد و پیر و جوان کرد عراقی هرچه بیشتر کاسته شود.

گزارش - 4

4. قرارگاه رمضان در نامه به فرماندهی نیروی زمینی سپاه، عملکرد و عملیات گروههای عراقی یگانهای تحتامر خود را گزارش کرده است. این نوشته اعلام میدارد که نیروهای حزبالدعوه اسلامی عراق موفق شدند طی چند روز گذشته ضمن حمله به پادگان دریش از توابع شهر عمادیه در استان دهوک تعدادی از نیروهای دشمن را کشته و یا مجروح کنند و بسیاری از تجهیزات آنان را در این پادگان منهدم نمایند. این نیروها همچنین توانستند با هجوم به دو پاسگاه دشمن در منطقه گلیرش از توابع استان اربیل ضمن انهدام و به آتش کشیدن این دو پاسگاه کلیه نفرات مستقر در آنها را کشته و یا مجروح نمایند. در نامه دیگری عملکرد اتحادیه میهنی کردستان گزارش شده که در آن آمده است: طی چند روز گذشته پیشمرگان اتحادیه میهنی کردستان عراق توانستند ضمن هجوم به دو پایگاه و یک مقر گردان دشمن بعثی در منطقه سلیمانیه تعداد زیادی از نیروهای مستقر در آنجا را کشته و یا مجروح نمایند. در این عملیات موفقیتآمیز چندین قبضه سلاح سبک و مهمات مربوطه به همراه یک دستگاه تلفن صحرایی به غنیمت پیشمرگان درآمد. همچنین طی چند روز گذشته تکاوران تیپ٧٥ ظفر با همکاری پیشمرگان مبارز کرد شاخه کرکوک توانستند ضمن حمله به پایگاه ابنجعفرالمنصور این پایگاه را تخریب و بیش از ٢٠ تن از نیروهای مزدور محلی را کشته و یا مجروح نمایند.

گزارش - 5

5. جنگ شهرها امروز هم ادامه یافت. تمرکز حملات دشمن، روی شهر تهران بود. عراق امروز ٦ موشک به تهران شلیک کرد که ٢ فروند آن به دو نقطه شهر اصابت کرد و بقیه نیز در آسمان منفجر شد. این حملات ٥ شهید و ٣٢ مجروح برجا گذاشت و خساراتی نیز به بار آورد. علاوهبراین عراق ٢ موشک نیز به قم شلیک کرد که بر اثر آن ١٠ نفر مجروح شدند.***** حملات عراق به تهران از ساعت ٣:٣٢ بامداد شروع شد. در این ساعت یک موشک دشمن به خیابان آپادانا، سهراهنوبخت واقع در جنوب پل سیدخندان فرود آمد و شمال و وسط خیابان نوبخت مورد اصابت قرار گرفت. در این انفجار ٣ نفر شهید و ٢٥ نفر از جمله ٨ زن و ٥ کودک مجروح شدند و تعداد ٩ خودرو منهدم گردید. شیشههای حدود چهل خانه و یک مغازه در اطراف محل انفجار نیز بهکلی خرد شده است. در ساعت ١٥:٢٤ نیز یک موشک در خیابان نبرد فرود آمد و به یک تل خاک در مجاورت مناطق مسکونی واقع در منتهیالیه خیابان نبرد اصابت کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، این حمله موجب شهادت دو پسربچه که در حال بازی کردن بودند شد و ٨ نفر نیز به طور سطحی جراحات برداشتند که به بیمارستان منتقل شدند. محل اصابت این موشک حدود ٢ کیلومتر با محل اصابت موشک دیگری که صبح روز گذشته به این منطقه شلیک شده فاصله دارد. عصر امروز نیز دشمن ٢ موشک به سمت تهران شلیک کرد که یکی از آنها در آسمان محله اتابک پشت پادگان مالکاشتر منفجر شد. این انفجار هیچ خساراتی به دنبال نداشت. همچنین در ساعت ١٧:٣٦ یک موشک شلیکشده در آسمان مرکز تهران منفجر شد. گزارشهای خبرنگاران خبرگزاری جمهوری اسلامی از سطح شهر تهران مؤید آن است این موشک تلفاتی نداشته است. قطعاتی از این موشک در باغچه محوطه ساختمان دادگستری در خیابان صوراسرافیل و نیز در محوطه پارک شهر توسط مسئولان کشف و جمعآوری شده است. این قطعات شامل یک مجموعه سیمپیچ شبیه به موتور محرکه کولر آبی است که نظیر آن در منطقه خزانه بخارایی نیز کشف شده است. روی این قطعات سیمپیچ نام کشور سازنده آن اتحاد شوروی نقش بسته است. خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی از منطقه خیابان خیام گزارش داد اوضاع در منطقه دادگستری و پارک شهر و خیام عادی است. همچنین ساعت ٢١:٥٠ در خیابان جردن، خیابان گلشن موشک دیگری اصابت کرد که عمل نکرد. در ساعت ٢٢:٠٧ درحالیکه وضعیت قرمز اعلام نشده بود یک موشک دیگر عراق در آسمان تهران منفجر گردید. ارتش عراق در اطلاعیه شماره ٣٠٤٤ اعلام کرد که در ساعتهای ٢:١٤ بامداد، ٢:٥٦ بامداد، ١٤:٤٥ و ١٧ امروز با شلیک ٤ موشک تهران را مورد اصابت قرار داده است.****** اما درباره موشکهای شلیکشدۀ امشب خبری منتشر نکرد. شهر قم نیز برای اولینبار هدف موشک قرار گرفت، در ساعتهای ١٢:٢٥ و ١٣:٣٠ دو موشک در ٥ کیلومتری شمالغربی و حوالی شیخآباد در آسمان منفجر شد که براثر ترکش آنها ١٠ نفر مجروح و به بیمارستانهای شهر منتقل شدند. قطعاتی از موشک به ٣ باب منزل مسکونی اصابت و خسارت مالی ایجاد کرد. عراق در اطلاعیه نظامی شماره ٣٠٤٤، پرتاب موشک به قم را تأیید کرد.

گزارش - 6

6. عراق علاوهبر حملات موشکی به تهران و قم، چند شهر کشور شامل کرج، دزفول، رشت، تنکابن، رامسر و قزوین را هدف حمله هوایی قرار داد. کرج که تا حدودی سرریز جمعیت تهران را در خود جای داده است با هواپیما بمباران شد. براساس اطلاع ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی حمله عصر امروز دشمن به این شهر خسارت جزئی به بار آورده است. رژیم عراق نیز در اطلاعیه خود از حمله هوایی به کرج سخن گفته است. بنا به آخرین گزارش رسیده در حمله به کرج دو راکت یکی به کوه سیاهکلاه و دیگری به یک جاده فرعی در مسیر کرج به ماهیسرا اصابت کرده است. این حمله خسارت و تلفاتی بهبار نیاورد. ساعت ١٤:٢٥ شهر دزفول مورد حمله هواپیماهای عراقی قرار گرفت. بمبهای هواپیماهای دشمن در سه نقطه خارج از شهر اصابت کرده و هیچگونه تلفات جانی و مالی بههمراه نداشته است. همچنین در حومه رشت، روستای بیجارخاله پیربازار هدف چهار راکت قرار گرفت. در جریان این حمله سه فروند هواپیمای دشمن شرکت داشت و منجر به شهید و مجروح شدن ٩ روستایی گردید. در استان مازندران ساعت ١٤:٥١ دو فروند هواپیمای دشمن به حریم هوایی شهرهای تنکابن و رامسر تجاوز کردند و ضمن شکستن دیوار صوتی بدون هیچگونه عملیاتی منطقه را ترک کردند. و بالاخره جنگندههای عراق در ساعت ٢١:٣٠ و ٢٢ اطراف روستای اوروسآباد قزوین را با راکت مورد حمله قرار دادند و ٣ راکت به اطراف روستای مذکور پرتاب شد که تنها یکی از آنها عمل کرده است. این حمله تلفات جانی نداشته ولی خساراتی به اراضی اطراف روستا وارد آمده است. رژیم عراق با صدور چند اطلاعیه جداگانه حملات هوایی به این شهرها را اعلام کرد.

گزارش - 7

7. به تلافی حملات موشکی و هوایی عراق به تهران و شهرهای ایران، امروز تعداد ٥ فروند موشک به سوی عراق پرتاب شد. این موشکها به قصد هدفهای راهبردی پایتخت عراق، از جمله ساختمان سازمان امنیت، مجتمع ساختمانهای دولتی بغداد و مرکز آموزشی نیروهای گارد جمهوری عراق شلیک شده است. موسی رفان فرمانده نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در یک مصاحبه اختصاصی با خبرنگار واحد مرکزی خبر در مورد حملات رژیم عراق به تهران و تمهیداتی که سپاه پاسداران برای جلوگیری از این حملات انجام داده است گفت: آمادگی آن را داریم که با یک حرکت مقابله به مثل کلیه شهرهای عراق به جز ٤ شهر را زیر آتش انواع موشکهای خودمان قرار دهیم و به امت شهید پرورمان اطمینان میدهیم که آمادگی داریم تا هر مدتی که رژیم بعثی صهیونیستی عراق به این حملاتش ادامه دهد مقابله به مثل کنیم و حکام عراق را وادار کنیم که از این حرکات وحشیانه دست بردارند. عراق اصابت ٢ موشک به بغداد در ساعتهای ١٦:٤٦ و ١٧:١٥ را تأیید کرد.

گزارش - 8

8. در بازتاب حملات موشکی عراق به ایران، رسانه ها و کارشناسان هرکدام از منظر متفاوتی با موضوع مواجه شده و به تحلیل ابعاد آن پرداختند. پاتریک تایلور گزارشگر بخش خارجی روزنامه واشنگتن پست درباره علل تشدید جنگ نوشته است: نکته مهم آن است که عراق میخواهد به این وسیله ایران را بار دیگر به یک جنگ تمام عیار در میدان کارزار در سال جاری وادار کند. مقامات غربی میگویند که فروکش کردن جنبه اضطراری جنگ که از عملیات کند دو ساله ایران علیه بصره و فاو مایه گرفته از شتاب و فوریت تلاشهای بینالمللی در شورای امنیت سازمانملل متحد کاسته است. در نتیجه ناامیدی و بیچارگی در رژیم عراق که به برتری عددی ایران بر عراق و مخاطره یک جنگ بلندمدت و فرسایشی برای حکومت صدامحسین آگاه است بالا گرفته است. نظر عمومی دیپلماتهای عرب و غرب در منطقه آن است که عراق مصالح استراتژیک خود را در افزایش درگیری بینالمللی در منطقه میبیند. درگیریای که سال گذشته با استقرار گسترده ناوگان نیروهای دریایی غرب در خلیجفارس همراه با تلاشهای امریکا در سازمانملل متحد برای اعمال آتشبس آغاز شد و به حمایت امریکا از نفتکشهای کویتی، اقدام جامعه عرب به محکوم کردن ایران به خاطر اشغال سرزمینهای عربی و درخواست از سازمانملل متحد برای اعمال تحریم علیه ایران منجر گردید. تلویزیون بیبیسی نیز امروز فیلمی از خرابیهای ایجاد شده براثر اصابت یک موشک عراقی به تهران را به نمایش گذاشت. در این فیلم ٣٠ ثانیهای که در برنامه اخبار نیمروز بیبیسی پخش شد صحنههایی از محل اصابت موشک در چند متری بیمارستان و زایشگاه عیوضزاده در تهران به نمایش درآمد. گوینده اخبار تلویزیون بیبیسی گفت: دیوید میلور معاون وزیر امور خارجه انگلیس در امور خاورمیانه که تازه از سفر خاورمیانه مراجعت کرده است گفت: ایران باید هدف فشار بینالمللی باشد زیرا از پذیرفتن آتشبس خودداری میورزد. شبکه چهار رادیو بیبیسی نیز با دیوید میلور معاون وزیر امور خارجه انگلیس مصاحبه داشت که وی در این مصاحبه برای خرابههای بصره و سکنه آن (که ناشی از جنگ شهرها عنوان شد) دلسوزی نشان داد و گفت: فکر میکند این تحول جدید باعث شود فعالیتهای تازهای در سازمانملل جهت توقف جنگ صورت گیرد و قطعنامه ٥٩٨ اجرا گردد؛ و این در حالی است که عراق آنرا پذیرفته و ایران نپذیرفته است و از تحولات چند روز اخیر نتیجه میگیریم که اگر جنگ ایران و عراق گسترش یابد و به دریا سرایت کند کشورهای دیگر نیز در خطر قرار میگیرند و جنگ تنها به دو طرف اصلی آن محدود نمیماند. وی سپس بر مفید بودن تحریم تسلیحاتی ایران تأکید کرد و گفت: سلاحهایی که توسط ایران و عراق در این مرحله بهکار گرفته میشود وارداتی هستند و این امر اهمیت تحریم را نیز نمایش میدهد. معاون وزارت امور خارجه انگلیس که هفته گذشته به بغداد سفر کرده بود افزود: مسئولیت عراق در مرحله جدید کاملاً سنگین است. خبرگزاری آسوشیتدپرس به اعتراض ایران به شوروی اشاره کرد و گفت: ایران سفیر شوروی را به وزارت امور خارجه احضار کرده و به وی شدیداً هشدار داده است. همچنین آسوشیتدپرس افزود: کارشناسان سیستمهای سلاحهای غربی معتقدند که عراقیها از موشکهای اسکاد-بی شوروی با راکتهای کمکی برای افزایش بُرد آنها استفاده میکنند. رادیو بیبیسی نیز در تفسیر پیرامون اعتراض ایران به شوروی در مورد تحویل موشک به عراق میگوید: این امکان وجود دارد که شوروی به این علت در حمایت از تحریم تسلیحاتی ایران تعلل کرده که امیدوار است حمایت ایران را نسبت به طرح خروج نیروهای این کشور از افغانستان در ماه مه جلب کند. طرح شوروی طرحی است پیچیده که بستگی به نتیجه مذاکرات جاری در ژنو دارد، اما حمایت ایران از این طرح برای شوروی مهم است و دلیل مسافرت شش روزه ولادیمیر پتروفسکی معاون وزیر امور خارجه شوروی به تهران در ماه گذشته نیز احتمالاً موضوع افغانستان است.

گزارش - 9

9. پایداری و استقامت آحاد ملت در مقابل تجاوز و پرتاب موشک و عدم شناخت قدرتهای بزرگ از مردم ایران از محورهای سخنان امام خمینی در سالروز ولادت حضرت علیبنابیطالب در جمع خانوادههای شهدا، مفقودین و اسرا و مسئولان در حسینیه جماران است که با ایشان دیدار کردند. امام خمینی در این دیدار بیاناتی به این شرح ایراد فرمودند: «...توجه به خدای تبارک و تعالی داشته باشید و بحمدالله ملت ما امروز یک وضع خاصی دارد که شاید در طول تاریخ نبوده است. در همان تاریخی که ائمه علیهمالسلام بودند، خود رسولالله بوده است، حضرت امیر بوده است، مردم اختلاف داشتند. مردم، همانهایی که دور و بر خودشان بودند وقتی میخواستند ببرندشان جنگ، نمیرفتند. اما امروز وضعی شده است که داوطلباند. اشتباهی که این غربیها دارند و این مخالفین ما دارند، اشتباه این است که خیال میکنند که وقتی که کلمه موشک تو کار آمد، مردم ایران میترسند دیگر؛ بعد چه بشوند. این موشکها را زدند و کشتند و چه کردند و مردم ایران سر جای خودشان نشستند و میخندند به آنها. شما مردم ایران را از موشک نترسانید. مردم ایرانی که شهادت را برای خودشان افتخار میدانند و بسیاری از اوقاتی که اینجا میآیند انسان تعجب میکند از وضع اینها که جوانش فوت شده است، جوانش شهید شده است، میگوید باز هم جوان دارم که [در راه خدا بدهم]، بچه کوچک را میگوید این انشاءالله بزرگ میشود و شهید بشود. یا زنها میبینید که چه وضعی دارند. اینها، مردم را که طالب شهادتند از شهادت میترسانند و این یک اشتباهی است از باب اینکه نمیفهمند، اصلاً ادراک این معنا را که معنویات چی است. امثال صدام و اینها اصلاً نمیفهمند که مسئله چی است. متوجه اینکه ایران چه وضعی دارد و مردم ایران چه وضعی دارند، اصلاً متوجه این نیست. از این جهت خیال میکنند که اگر موشک انداختند به ایران فوراً شکست میخورند. این قویتر میکند اینها را. عمده این است که ما توجه داشته باشیم به اینکه حفظ کنیم ایمان خودمان را و وحدت خودمان را، اگر این راه حفظ شد، هیچ چیز دیگر ترس ندارد، موشک بیاید، چه میدانم هرکی میخواهد بیاید، امریکا بیاید، شوروی بیاید، هرکس میخواهد بیاید. البته این نکته از ذهن مردم ما خارج نمیشود که وقتی ببینند که آنهایی که کمک میکنند به صدام برای این شرارتهایش، این از ذهن مردم ما خارج نمیشود، توجه به آن دارند و آنهایی که میخواهند منافع خودشان محفوظ بشود باید توجه به این داشته باشند که منافعشان محفوظ اگر بخواهد باشد باید یکجوری عمل بکنند که اینطورها نباشد والا محفوظ نخواهد ماند. آن کسی که کمک میکند، یا کمک مادی میکند، یا کمک نظامی میکند، آنها هم خیال میکنند که ما از کمکهای نظامی آنها، کمکهای [مالی آنها] میترسیم. نه، ترسی در کار نیست؛ برای اینکه یک ملتی است که شهادتطلب است، حالا شهادت با موشک باشد یا با تانک باشد، یا با توپ باشد، یا با هرچه باشد. شهادتطلب است این ملت. از این نمیترسد. اما فراموش هم نمیکند که کیها [چه کسانی] به اینها دارند خدمت میکنند. کی امر میکند به آنها که اینکار را بکنید، انگیزه آنها چی هست. آنهایی هم که اینها را وادار میکنند کی است چه [کسانی هستند] و کی به اینها کمک میکند، کی موشک میدهد. کی چی میکند، این از ذهن مردم ما بیرون نمیرود و باید این را توجه داشته باشند آنهایی که اینکار را میکنند...»

گزارش - 10

10. جلال طالبانی رهبر اتحادیه میهنی کردستان عراق در مصاحبه با رادیو دولتی لندن (بیبیسی) اقدامات نظامی این حزب را طی روزهای اخیر تشریح کرد. طالبانی گفت: مبارزین کرد تاکنون دهها هزار کیلومتر مربع از خاک شمال عراق را آزاد کرده و دو لشکر ارتش عراق را به این منطقه کشاندهاند. وی در مصاحبه با بخش جهانی رادیو بیبیسی که امروز پخش شد همچنین گفت: هدف وی خودمختاری کردستان عراق در چارچوب عراق مستقل و دموکراتیک است. طالبانی تأکید کرد مبارزین کرد کنترل کلیه مناطق دور از جادههای اصلی در کردستان عراق را در اختیار دارند و فقط شهرهای بزرگ در دست نیروهای بعثی است. وی وسعت مناطق آزادشده را دهها هزار کیلومتر مربع تخمین زد که چند استان از جمله کرکوک، سلیمانیه و اربیل را دربر میگیرد. طالبانی سربازان عراقی را بسیار خسته و فاقد روحیه خواند و افزود مبارزین کرد هم به روش کلاسیک و هم به روش چریکی بهخصوص در شهرها با نیروهای بعثی درگیر هستند. در پاسخ به سؤالات مربوط به چگونگی و هدف همکاری نیروهای کرد با ایران، طالبانی گفت: ارتش بغداد دشمن مشترک کردهای عراق و دولت ایران است. وی افزود: چنانچه ایران در جنگ پیروز شود، کردستان عراق آزاد خواهد شد و ما حق خودمختاری و حق ایجاد جمهوری کردستان را به مورد اجرا خواهیم گذاشت. طالبانی همچنین اظهار داشت: حزب ما سعی دارد حکومت جمهوری کردستان را در داخل مرزهای عراق دموکراتیک و مستقل تشکیل دهد.

گزارش - 11

11. معاونت اطلاعات قرارگاه کربلا در گزارش نوبهای که هر ماه سه بار و به فاصله ١٠ روز تهیه میشود، آخرین تحرکات دشمن را گزارش کرده است. در آخرین گزارش که امروز برای فرماندهان ارسال شده، به خصوص، اقدامات دشمن در شرق دجله، شرق بصره و غرب اروند، آمده است. دربارۀ شرق دجله ذکر شده است: با توجه به گزارشات قبلی، در حد فاصل البیضه تا روطه میتوان احتمال داد که واحدهای زرهی این منطقه در زمینه تمرین مانور و جابهجایی و آتش فعالتر شده باشند؛ همچنین، احتمالاً این واحدها جدیداً به این منطقه وارد شدهاند، زیرا هشیاری و فعال بودن دشمن در این منطقه با توجه به دیگر فعالیتهای دشمن دال بر حساسیت نسبت به این منطقه است که عمدتاً فعالیتهای دشمن در جهت مستحکم کردن خطوط پدافندی، هشیاری و دارا بودن آمادگی لازم نیروهای عراقی میباشد. در منطقه غرب اروند هم ارتش عراق کماکان فعال است؛ لکن گزارشات رسیده نشان میدهد که از میزان حساسیت دشمن تا حدودی کاسته شده است. به علاوه، این گزارش به جزیره بوبیان که اخیراً به نفع عراق مورد استفاده قرار گرفته و تحولات درون آن پرداخته و نوشته است: براساس گزارش شنود در ارتباط با ورود امیر کویت به جزیره بوبیان جهت بازدید و توجیه شدن از خطوط پدافندی نیروهای کویتی در جزیره و همچنین بازدید ولیعهد فهدبنسعد عبدالله آلصباح در خطوط مرزی کویت- عراق و همچنین تقویت جزیره بوبیان توسط ٢ تیپ زرهی یا مکانیزه و پیاده، به نظر میرسد که حساسیت نیروهای کویتی نسبت به جزیره بوبیان افزایش یافته باشد. گزارش ارسالی دیگر به اجرای آتش بر روی مواضع دشمن در اسکلههای البکر و العمیه اختصاص دارد که طی آن عملیات ویژه آتشبار توسط کاتیوشای دریایی اجرا شده است. این گزارش اعلام کرده است که در ساعت ٢١:١٠ آتشبار کاتیوشا با هماهنگی قرارگاه و گردان دریایی امام علی و این مرکز، مأموریت خود را آغاز کرد. در این مأموریت قبضه تا فاصله ٧٠٠ متری سکو جلو رفته و ١٢ گلوله شلیک کرد که طبق گزارش فرمانده قبضه، گلوله به سکو اصابت کرده و خسارت وارد آورده است. نیروهای مستقر در سکو با آتش خمپاره و تیربار و آرپیجی به این اقدام پاسخ داده و قصد مقابله با آن را داشتهاند که خوشبختانه آتشهای دشمن تلفات و ضایعاتی برای نیروهای مأمور نداشته است.*******

گزارش - 12

12. موضع ایران به لحاظ دیپلماتیک و سیاسی، در مقابل حملات موشکی عراق و دور جدید جنگ شهرها، فشار بر دبیرکل و شورای امنیت سازمانملل است. همچنین اصرار بر اعلام و تنبیه متجاوز توسط مقامات جمهوری اسلامی مورد تأکید و توجه است. میرحسین موسوی نخست وزیر در پایان جلسه هیئت دولت درباره سیاست ایران در برابر جنگ شهرها و تجاوزات عراق گفت: ملت و به تبع آن دولت آمادهاند در مقابل این شرایطی که صدام میخواهد بر ما تحمیل کند تا آخر بایستند و مقاومت چند روز گذشته مردم نشاندهندۀ آن است. دشمن دوباره در موضوعی که صدها بار آزمایش کرده و هدف آن شکستن روحیه ملت ما است همچون قبل شکست خواهد خورد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی نخستوزیر در مورد اقدامات بازدارنده سیاسی و نظامی دولت در مقابل حملات رژیم صدام به مناطق مسکونی افزود: اینگونه اقدامات و اقدامات دیگر مانند توطئه، محاصره و فشار اقتصادی و نظامی نمیتواند روحیه مردم ما را بشکند و بر عکس مردم را بیشتر بسیج میکند و نیروهای بیشتری را به صحنه میآورد و حقانیت آرمانهای بلند انقلاب را که آماج این حملات هستند به اثبات میرساند. مهندس موسوی در پاسخ به سؤالی در مورد اقدامات سیاسی دولت در زمینه جنگ گفت: ما با هر کسی که حرف حق ما را گوش بکند مسائلمان را مطرح میکنیم و به کسانی که از صلح سخن میگویند میگوییم اول متجاوز را محکوم کنند و ترتیب تنبیه شدن متجاوز را بدهند، آنگاه مسئله جنگ حل میشود وگرنه جنگ تا مجازات صدام ادامه خواهد داشت. همچنین نماینده جمهوری اسلامی در سازمانملل امروز اعلام کرد ایران آماده است به جنگ شهرها پایان دهد. این اعلام موضع در پاسخ به دعوت روز گذشته دبیرکل و شورای امنیت است. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی و به نقل از خبرگزاری فرانسه از نیویورک، محمدجعفر محلاتی کفیل نماینده ایران در سازمانملل در دیدار با خاویر پرز دکوئیار خاطرنشان ساخت که دولت ایران به اطلاع سازمانملل رسانده است که آماده پایان دادن به جنگ شهرها علیه عراق است، مشروط براینکه بغداد نیز تضمین نماید حملات خود را متوقف کند. بنابر همین گزارش محمدجواد ظریف یکی از اعضای هیئت نمایندگی ایران در سازمانملل به خبرگزاری فرانسه گفت: ما به درخواست دبیرکل پاسخ مثبت داده و آمادهایم به اقدامات تلافیجویانه پایان دهیم، مشروط براینکه عراق تضمین دهد که حملات خود را قطع نماید. محمدجعفر محلاتی اظهار نگرانی دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت نسبت به تجدید و تشدید حملات عراق به مناطق مسکونی ایران را به هیچ وجه کافی ندانست و از اینکه دبیرکل سازمان ملل از هر دو کشور خواسته حملات به مناطق مسکونی را متوقف کنند انتقاد کرد و گفت: همانطور که در همه رسانه های جمعی منعکس شده عراق مانند همیشه شروعکننده این حملات غیرانسانی بوده و ایران حتی در اقدامات مقابله به مثل محدود خود مانند همیشه نهایت خویشتنداری را از خود نشان داده است. محلاتی افزود: به عقیده ما رفتار جنون آمیز عراق با شکست امریکا در پیشبرد قطعنامه تحریم تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت سازمانملل بیارتباط نیست. کمال خرازی سخنگوی ستاد تبلیغات جنگ ایران نیز گفت: حملات هوایی عراق با هماهنگی قبلی با بریتانیا و ایالات متحده صورت گرفته است. این درحالی است که به گزارش رادیو بیبیسی شورای امنیت سازمانملل در یک جلسه غیررسمی تازهترین تحولات جنگ ایران و عراق را به بحث گذاشته است. این جلسه به دنبال انتشار اطلاعیه دبیرکل سازمانملل تشکیل شد که وی در آن از هر دو طرف جنگ خواسته بود که از خود خویشتنداری نشان داده و به حملات موشکی خاتمه دهند. اما موضع دولت عراق نسبت به توقف جنگ شهرها، تن دادن ایران به قطعنامه ٥٩٨ بدون توجه به اعلام متجاوز و تنبیه آن اعلام گردید. به گزارش خبرگزاری رویتر عراق خواستار آن شد که ایران به عنوان پیششرط قطع حملات موشکی به تهران، قطعنامه آتشبس سازمانملل را بپذیرد. یک سخنگوی نظامی عراق به رادیو بغداد گفت: ایران میتواند به این کشتار با قبول قطعنامه ٥٩٨ شورای امنیت پایان بخشد.

گزارش - 13

13. بازتاب مواضع ایران در برابر جنگ شهرها در رسانهها و محافل دیپلماتیک، عدول از مواضع قبلی تعبیر شده است. این موضع به نامه ولایتی وزیر امور خارجه ایران به شورای امنیت سازمان ملل مستند شده است. بیبیسی گفت: تازهترین موضعگیری ایران در قبال قطعنامه ٥٩٨ ممکن است همه چیز را تغییر دهد. این رادیو افزود: دبیرکل سازمانملل تازهترین نامه محرمانه علیاکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران را در اختیار اعضای شورای امنیت قرار داده است. دیپلماتها میگویند در این نامه نشانههایی دیده میشود از اینکه ممکن است ایران برای اولینبار در موضع خود در قبال شورای امنیت تجدیدنظر کرده باشد. در این نامه آمده است که ایران قبلاً طرح صلح دبیرکل سازمانملل را قبول کرده است و آقای ولایتی در این نامه میگوید این در حقیقت به مثابه قبول قطعنامه ٥٩٨ شورای امنیت است که سال گذشته به تصویب رسید و خواهان آتشبس در جنگ ایران و عراق شده است. دیپلماتها در سازمانملل اخیراً گفتهاند که قبول این قطعنامه از طرف ایران میتواند چشمانداز فعالیتهای دیپلماتیک را کاملاً تغییر دهد. به نظر بیبیسی در حالی که شورای امنیت اکنون تحت فشار بیشتری برای تصویب قطعنامه تحریم تسلیحاتی علیه ایران قرار گرفته است. اما تازهترین موضعگیری ایران ممکن است همه چیز را تغییر دهد. یک دیپلمات شوروی تازهترین موضعگیری ایران را یک قدم بسیار مثبت توصیف کرده است. ژنرال ورنون والترز نماینده ایالات متحده در سازمانملل اشاره کرد که صرف اعلام قبول قطعنامه ٥٩٨ کافی نیست و ایالات متحده از ادامه کار و تلاش برای به تصویب رساندن قطعنامه تحریم تسلیحاتی علیه ایران تا هنگامیکه دو طرف ترک مخاصمه نمایند حمایت میکند. روزنامههای چاپ کویت هم نامه علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران به دبیرکل سازمانملل در مورد لزوم تحرک فوری برای توقف جنگ شهرها را دلیلی بر ضعف ایران در ادامه جنگ شهرها تلقی کرده و آنرا به عنوان درخواست یک آتشبس موقت از سوی ایران جلوه دادند. علاوه براین، امیر کویت که اکنون ریاست کنونی سازمان کنفرانس اسلامی را برعهده دارد خواستار دخالت شورای امنیت سازمانملل جهت متوقف ساختن جنگ ایران و عراق شد. خبرگزاری کویت گزارش داد: «شیخ جابر الاحمد الصباح امیر کویت در مقام ریاست سازمان کنفرانس اسلامی پیامهایی را به عنوان رهبران پنج کشور عضو دائمی شورای امنیت ارسال داشته است. امیر کویت در این پیامها به شورای امنیت به ویژه پنج عضو دائمی آن خاطرنشان کرده هر روزی که آنها اعمال یک دخالت مؤثر جهت پایان دادن به جنگ را به تعویق اندازند مردم بیگناه بیشتری از هر دو طرف جان خود را از دست خواهند داد.»

گزارش - 14

14. رادیو کلن (آلمان) طی تفسیری معامله تسلیحات در سطح بینالمللی را یک عامل تعیینکننده تشدید جنگ بین ایران و عراق دانست و گفت: چین به همراه شوروی، فرانسه و برزیل در رأس یک فهرست شامل اسامی چهل و یک کشور قرار دارند که طبق گزارش تنظیم شده از سوی وزارت امور خارجه امریکا در فاصله زمانی بین ١٩٨٠ (١٣٥٩) و ١٩٨٦ (١٣٦٥) به کشورهای ایران و عراق اسلحه تحویل دادهاند و از این طریق سود مالی هنگفتی نصیبشان شده است. در اوایل ماه سپتامبر سال ١٩٨٧ نشریه یواسنیوز اند ورلدریپورت حساب کرده بود که درآمد مالی شوروی، فرانسه و چین بابت تحویل سلاحهای نظامی به عراق سالانه بین ٣ تا ٧ میلیارد دلار است. در گزارش انستیتو بین المللی تحقیقات صلح در شهر استکهلم پایتخت سوئد مربوط به سال ١٩٨٧، آمده است که عراق در فاصله زمانی بین ١٩٨٢ و ١٩٨٦ با حدود ١٢٪ در رأس بیست کشور عمده واردکننده سلاح در جهان سوم قرار داشته است. در این فهرست جمهوری اسلامی در مقام دوازدهم قرار دارد و فقط ٢٪ از واردات اسلحه کشورهای جهان سوم به آن کشور مربوط میشده است. این رادیو میافزاید: در حقیقت در ایران برای ایجاد یک صنایع اسلحهسازی ملی گامهای مؤثری برداشته شده است. کلن همچنین به نقش مسکو اشاره کرده و میگوید شورویها دقیقاً جریانات و تحولات را دنبال میکنند تا مبادا موشکهای بُرد بلند به دست عراقیها بیفتد. شوروی ها یک شبکه گسترده کنترل نیز در اطراف راکتور تحقیقات اتمی که به کمک شوروی در سال ١٩٨٦ در ناحیه سوتیه در غرب بغداد ساخته شده بود ایجاد کردهاند. رادیو کلن نتیجه میگیرد اگر معاملات اسلحه در سطح بینالمللی صورت نمیگرفت جنگ بین ایران و عراق از مدتها پیش به علت کمبود اسلحه پایان یافته بود.

________________________________________

• زور یا زهور به معنی گلها و شهرزور همان شهر حلبچه است.
  • هاشمی رفسنجانی درباره جلسات سپاه و ارتش مینویسد: تا ساعت ده و نیم با فرماندهان سپاه برای عملیات آینده مذاکره کردیم. سپس به قرارگاه لشکر٢٨ سنندج رفتیم و با حضور سرهنگ جمالی، سرهنگ ظهوری و سرهنگ ترکان، طرح عملیات آینده [ارتش] بررسی کردیم. آنها مشکل مهندسی و راه داشتند که با احضار مسئول جهاد زمانبندی شد و برای هماهنگی با سپاه مذاکره نمودیم. ناهار و استراحت همانجا انجام شد و ساعت سه و نیم بعدازظهر به قرارگاه سپاه برگشتیم. (کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی، سال ١٣٦٦، دفاع و سیاست، به اهتمام علیرضا هاشمی، ص٥٠٨)
    • ارتفاع مسلط بر سد دربندیخان
      • منطقه عمومی دشت حلبچه منطقهای بسته است که از غرب به دریاچه پشت سد دربندیخان و از جنوب به ارتفاعات و از شرق نیز به ارتفاعات مرزی با ایران محدود شده است. تنها راه وصولی زمینی این پهنه به سمت شمال از طریق دو جاده آسفالته است که پس از رسیدن به رودخانه آوی زلم از طریق پلهای ملاویسی و گردکو دشت حلبچه را به سمت شمال وصل میکند. انهدام این دو پل و تشکیل خط پدافندی عملیات در این منطقه در تدابیر عملیاتی پیشبینی شده بود.
        • آقای هاشمی که در مناطق عملیاتی شمالغرب به سر میبرد، در یادداشتهای امروز خود درباره حملات موشکی امروز عراق به تهران نوشته است: اول طلوع فجر بیدار شدم. اخبار و اطلاعات را گرفتم. دیشب هم به تهران موشک زدهاند و عجیب این است که بیشتر موشکها در هوا و فضای تهران منفجر میشود ولی رادیوهای بیگانه سر و صدای زیادی به راه انداختهاند. با دکتر [حسن] روحانی صحبت کردم. گفت نظر متخصصان این است که موشکهای پرتاب شده عراقی همان اسکاد- بی[روسی] است که به سوخت آن اضافه شده و از سر جنگی آن کاسته شده و در نتیجه قدرت انفجاری آن کم و برد آن اضافه شده است و به خاطر نواقصی که پیدا کرده در آسمان منفجر میشوند. (کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی، سال ١٣٦٦، دفاع و سیاست، به اهتمام علیرضا هاشمی، صص ٥٠٨ و٥١٠)
          • به نظر میرسد تفاوت آمار اعلام شده از سوی رژیم بعث عراق با منابع خبری ایرانیها ناشی از اطلاعات ناقص نوع عملکرد موشکهای شلیکشده به تهران است. در بعضی اخبار فرود آمدن و اصابت قطعات موشک به اطراف مناطق مورد اصابت نیز اصابت موشک تلقی شده است.
            • با اتمام مأموریت، ساعت ٥/٣ صبح (١٣/١٢/٦٦) نیروهای آتشبار به مقر خود بازگشتهاند.

کمال خرازی رئیس ستاد تبلیغات جنگ

منابع و مآخذ روزشمار 1366/12/12