1367.01.15

روزشمار جنگ سال 1367 1367.01.15
نام‌های دیگر	پانزده فروردین
تاریخ شمسی	1367.01.15
تاریخ میلادی	4 آوريل 1988
تاریخ قمری	16 شعبان 1408

1359.01.15

1360.01.15

1361.01.15

1362.01.15

1363.01.15

1364.01.15

1365.01.15

1366.01.15

گزارش - 430

فشار عراق براي بازپس‌گيري ارتفاع شاخ شميران در جنوب درياچه‌ي دربنديخان كه در عمليات بيت‌المقدس4 تصرف شده است، امروز ادامه يافت. اصغر مقدم جانشين جديد قرارگاه فتح كه براي دادن گزارش از وضعيت خط دفاعي در اين منطقه نزد فرمانده كل سپاه پاسداران آمده است در اين باره مي‌گويد: حمله‌ي شب گذشته‌ي عراق به خط دفاعي تيپ الغدير دفع شده است. وي توضيح مي‌دهد كه آتش دشمن در اولين ساعات بامداد آن‌چنان شديد بوده كه احتمال سقوط خط الغدير حتمي به نظر مي‌رسيده است. عراق پس از 3 ساعت اجراي آتش، به خط اين تيپ حمله كرد كه به وسيله‌ي رزمندگان دفع شد و يك نفر از نيروهاي دشمن نيز به اسارت درآمد. در اين حمله از نيروهاي تيپ الغدير 30 نفر شهيد يا مجروح شدند. هنگام دفع حمله‌ي دشمن، جانشين قرارگاه فتح پس از حضور در خط، آتش‌هاي موجود در منطقه را كه تا كنون به طور پراكنده اجرا مي‌شد هماهنگ كرده، اولويت اجراي آتش را مقابل خط تيپ الغدير تعيين كرد. با اتخاذ اين تدبير و تمركز آتش روي دشمن، پس از مدتي از فشار آنان كاسته شد. برادر مقدم در تشريح جزئيات حمله‌ي عراق مي‌گويد: دشمن از سه شيار براي حمله به مواضع رزمندگان استفاده مي‌كند كه چون به سمت نيروهاي ما شيب دارد، بالا آمدن از آن‌ها سخت است و جنگ در آن‌جا هم جنگ با نارنجك است، يعني وقتي عراقي‌ها بالا مي‌آيند اين‌ها روي سرشان نارنجك مي‌اندازند و آن‌ها دوباره پايين مي‌روند. فقط در يك شب در يك پاتك، بچه‌ها 1500 نارنجك انداخته بودند. جانشين قرارگاه فتح مي‌افزايد: عراق هم در حملات خود به شاخ شميران تلفات بسياري داده است و تيپ‌هاي متعددي از آن‌ها به منطقه آمده و ضربه خورده‌اند تا جايي كه فرمانده دشمن به آن‌ها گفته است شما با يك تيپ يا گردان نتوانستيد 4 پاسدار را از بالاي كوه پايين بريزيد؟ جانشين قرارگاه فتح در توضيح وضعيت خطوط دفاعي نيروهاي دشمن مي‌افزايد: دشمن در حال حاضر با احداث كانال در حال تقويت كردن مواضع خود است و عمده استحكامات عراق روي يال زبانه‌يي* است كه خط اول آنان محسوب مي‌شود. بر اساس تدبير قرارگاه فتح، حدود 30 نفر از نيروهاي لشكر10 سيدالشهدا(ع) براي تقويت مواضع تيپ الغدير به قله‌ي شاخ شميران آمدند. با توجه به وضعيت موجود و در پي فشار شديد مداوم دشمن در چند روز گذشته، فرمانده كل سپاه دستور داد نيروهاي لشكر9 بدر، يك گروهان روي ارتفاع شاخ شميران ببرند و پس از تحويل گرفتن خط با تقويت سازمان خود و كسب آمادگي در اولين فرصت به مواضع ارتش عراق در يال زبانه‌يي حمله كنند. تدبير فرمانده كل سپاه آن بود كه هم‌زمان با عمليات لشكر9 بدر** چند يگان ديگر سپاه از جمله لشكر27 حضرت رسول(ص) از سمت دشت تولبي و لشكر5 نصر هم با استفاده از موفقيت لشكر حضرت رسول(ص) روي ارتفاع برددكان عمل كند و لشكرهاي 8 نجف، 14 امام حسين(ع) و يگان‌هاي تحت امر سپاه چهارم بعثت در اختيار قرارگاه فتح باشند.(1) از سوي ديگر، فشار ارتش عراق به نيروهاي قرارگاه رمضان در ارتفاعات منطقه‌ي قره‌داغ كه از چندي قبل آغاز شده بود، هنوز ادامه دارد. محمدرضا نقدي فرمانده لشكر9 بدر در تماس با فرمانده كل سپاه كه در منطقه‌ي عملياتي والفجر10 حضور دارد، اعلام كرد آخرين حمله‌ي عراق ساعت 7:30 صبح امروز انجام شد كه به همت نيروهاي مشترك قرارگاه رمضان و لشكر بدر دفع شد و رزمندگان چند دستگاه تانك و كاميون نظاميان عراقي را منهدم كردند. وي همچنين درخواست كرد تا نيروي هوايي مواضع و محل تجمع دشمن در قره‌داغ را بمب‌باران كند.(2) امروز همچنين سرهنگ محمد انصاري فرمانده هوانيروز، درباره‌ي عملكرد خلبانان هوانيروز در عمليات‌هاي والفجر10 و بيت‌المقدس4 گفت: خلبانان هوانيروز بيش از 1300 سورتي پرواز موفق در مناطق كوهستاني براي پشتيباني و تدارك رزمندگان انجام دادند. اين خلبانان در 692 ساعت پرواز در 1372 مرحله‌ي پروازي، بيش از 600 تن محموله را منتقل كرده و بيش از 3000 مصدوم شيميايي را به درمانگاه‌ها و بيمارستان‌هاي پشت جبهه تخليه كرده‌اند.(3)

گزارش - 431

پس از گذشت حدود سه هفته از بمب‌باران شيميايي حلبچه و كوچ كردن بسياري از مردم اين منطقه به داخل مرزهاي ايران، سامان‌دهي اوضاع آنان هنوز يك مشكل و دغدغه‌ي مهم فرماندهان سپاه پاسداران است. امروز محمد مقدم فرمانده تيپ75 ظفر كه مسئوليت اداره و كنترل شهر حلبچه را بر عهده دارد، درباره‌ي آخرين وضعيت پناهندگان كرد عراقي؛ انتقال وسايل زندگي آنان به اردوگاه‌هاي اسكان موقت در شهرها و مناطق مرزي ايران؛ شيوه‌ي دفن آخرين شهداي باقي‌مانده از بمب‌باران شيميايي منطقه‌ي دشت زور توسط عراق و همچنين طرح پيشنهادي براي اداره‌ي آوارگان كرد عراقي به فرمانده كل سپاه پاسداران گزارش داد.(4) فرمانده تيپ ظفر درباره‌ي انتقال وسايل زندگي مردم حلبچه با اشاره به آمار 45 هزار نفري پناه‌جويان توضيح داد كه اين مردم هيچ اميدي نداشتند كه اموال‌شان دست‌شان برسد. اين‌كه مي‌بينند براي‌شان ماشين مي‌گيريم و اين همه راه اين‌جا (حلبچه) مي‌آييم و وسايل‌شان را بار مي‌زنيم و مي‌بريم، خيلي خوشحال مي‌شوند. تا امروز 700 خانوار را منتقل كرده‌ايم. وي در مورد دفن باقي‌مانده‌ي شهداي حلبچه كه به طور طبيعي نمي‌توان آنان را دفن كرد گفت: در مجموع، الآن بيش از 1100 جنازه را جمع كرديم كه بيش‌تر جنازه‌ها دفن شده است. تعداد بسيار كمي از جنازه‌ها مانده است كه اصلاً قابل دفن شدن نيستند. در استفتايي كه از آيت‌الله منتظري كرديم، ايشان جواب دادند كه به هر شكل كه ممكن است دفن كنيد. الآن سه چهار جا هست كه اين‌ها روي هم انباشته شدند و 15 تا 16 جنازه مي‌شود و هيچ امكاني براي ما نيست كه آن‌ها را از زير زمين بيرون بياوريم. اگر آن‌ها را هم دفن كنيم، تقريباً كار جنازه‌ها تمام مي‌شود و تعداد شهدا از 1500 نفر بيش‌تر نيست. محمد مقدم درباره‌ي وضعيت اسكان درازمدت مردم با اشاره به ويژگي‌هاي فرهنگي و مردم منطقه و وابستگي قومي و عشيره‌يي آنان درخواست كرد تا به جاي نگه‌داري آن‌ها در اردوگاه‌هاي موقت، امكان اسكان آنان در روستاهاي مرزي عراق يا ايران در كنار اقوام و آشنايان‌شان فراهم شود تا اين افراد در محيط طبيعي زندگي عادي خود را از سر گرفته، احساس محصور بودن نكنند و علاوه بر آن، تعهدي متوجه دولت جمهوري اسلامي نشود. وي در اين باره گفت: «الآن اردوگاه‌ها مشكل آب و نان و غذا و امكانات دارند و فوري هم نمي‌توانند حل كنند و مردم اين منطقه، با مردم منطقه‌ي مجاور آن‌ها كه در مرزهاي خودمان هستند، نوعاً از يك عشيره با نام‌هاي نوگلي، امامي، ايناخي و هورامي هستند. اين‌ها با هم در يك عشيره بودند. مرزي هم كه كشيدند، انگليسي‌ها كشيدند كه مرز معتبري نيست. اين‌ها نوعاً فاميل دارند، آشنا دارند، عشيره دارند. ما اسناد را جمع‌آوري كرديم. بعد از اين‌كه تأييد شدند كه آدم‌هاي درستي هستند، اين‌ها را به هر روستا و منطقه‌يي كه فاميل دارند بفرستيم. مثلاً به هر روستا 20 ـ 30 خانوار بفرستيم. مقداري ابزار اوليه مثل سنگ و چوب و سيمان هم به آن‌ها بدهيم و خودشان شروع به ساختن خانه كنند. كشاورزي مي‌كنند، دامداري مي‌كنند. هم از بي‌كاري درمي‌آيند، هم در خانه ساختن خودشان كمك مي‌كنند، ضمن اين‌كه مسئله‌ي مهم‌تر از همه‌ي اين‌ها اين است كه اين‌ها وقتي وارد اردوگاه مي‌شوند، نكته‌ي مهم سيم‌خاردارهايي است كه دورشان مي باشد. اين‌ها فكر مي‌كنند كه به زندان آمده‌اند. اردوگاه‌هاي صدام براي‌شان تداعي مي‌شود و از نظرروحي خيلي رنج مي‌برند. ... بعد از اين كار بياييم افرادي كه داوطلب هستند را مسلح كنيم و به طور مستقل هم باشد. آن‌هايي كه تابع گروه‌ها بودند كه مسئله‌يي نيست، اما آن‌هايي كه مي‌خواهند بيايند مستقل كار كنند، زير نظر سپاه آن‌ها را مسلح كنيم، آموزش بدهيم و به كار بگيريم.» وي در پايان افزود: «واقع قضيه اين است اگر سپاه به فكر اين مردم نباشد، هيچ كس نيست. اين‌ها [نيروهاي فرمانداري، استانداري و...] مي‌آيند بررسي مي‌كنند، يك دوري مي‌زنند و مي‌روند و پس فردا زمستان مي‌شود و مثل پارسال هم هيچ كسي به فكر نيست. با اين طرحي كه عرض مي‌كنم، هم مي‌شود آن‌ها را كنترل كرد، هم مي‌شود از اين‌ها كلي افراد مسلح درست كرد و بعد هم به كار گرفت. الآن ما با مردم صحبت كرديم، خيلي‌ها آماده‌اند كه مسلح بشوند، بيايند زير نظر سپاه آموزش ببينند و اسلحه بگيرند. با اين جنايتي كه صدام انجام داد، يك انگيزه‌ي قوي براي جنگيدن پيدا كرده‌اند. بايد از اين‌ها استفاده كنيم، منتها نمي‌شود كه خانواده‌ي آن‌ها را در چادرها رها كنيم. اگر داخل روستاها بروند، با خيال راحت مي‌توانيم مردان‌شان را به واحد عمليات بياوريم.» وي اشاره كرد كه قرارگاه رمضان سال گذشته مشابه اين اقدام را انجام داده و حدود هزار خانوار را با اين روش و بدون كم‌ترين مشكلي در روستاهاي مرزي پخش كرده است. بنابراين، بهتر است از اين الگو براي اسكان مردم منطقه استفاده شود. بر اساس اين توضيحات، قرار شد در جلسه‌يي با حضور نمايندگان سپاه چهارم بعثت باختران (كرمانشاه)، قرارگاه حمزه(ع)، قرارگاه رمضان و استانداري در اين باره تصميم‌گيري شود. فرمانده تيپ75 ظفر در پايان گزارش خود با اشاره به تصميم سپاه مبني بر بيرون راندان معارضان عراقي از منطقه‌ي عمومي دشت زور، خواستار ادامه‌ي حضور افراد اين گروه‌ها در مناطق آزادشده گرديد و در عين حال بر كنترل آنان به وسيله‌ي قرارگاه رمضان تأكيد كرد. وي دليل اين پيشنهاد خود را متقاعد كردن معارضان به ادامه‌ي هم‌كاري با سپاه پاسداران براي اجراي عمليات در ساير مناطق كردنشين عراق عنوان كرد. مقدم در تشريح اين موضوع گفت: «مسئله‌ي ديگر وضعيت گروه‌ها است. ... در همين عمليات (والفجر10) گروه سوسياليست 25 نفر كشته داد. خود حاج محمود [مسئول گروه] آمد در كمين ايستاد و مسئول دوم‌شان [حاج عبدالله] در اين عمليات كشته شد. از گروه يكتي [طالباني‌‌ها] در بمب‌باران منطقه‌يي انب 15 نفر زير آوار ماندند. البته، ضعف و اشكالات خيلي زيادي هم دارند كه اين‌ها را مي‌بينيم، اما واقع قضيه اين است كه اين‌ها در اين منطقه بودند و كار كرده‌اند. حالا كه ديگر كارمان تمام شده است، حفاظت اطلاعات اعلام كرده است كه ديگر اين‌ها را به منطقه راه ندهيد و همه از اين منطقه بروند. ... ما ديروز با نوشيروان و افراد يكتي جلسه داشتيم. اين‌ها مي‌گفتند شما مي‌خواهيد بعداً قلعه‌ديزه را هم بگيريد. اگر قرار باشد كه ما شركت بكنيم و كمك بكنيم و بعد هم ما را مثل اين‌جا بيرون كنيد، ديگر انگيزه‌يي براي هم‌كاري نمي‌ماند. ... اين حرف اين‌ها نيست، حرف همه‌ي گروه‌ها است. حرف ما هم هست.» فرمانده تيپ ظفر همچنين در پاسخ فرمانده كل سپاه كه به هم‌كاري طالباني‌ها با حزب دمكرات ايران در اين منطقه و فراهم كردن امكان تردد عناصر حزب دمكرات با استفاده از برگه‌هاي تردد قرارگاه رمضان ايراد وارد كرده بود، توضيح داد كه در جلسه‌يي با حضور نمايندگان همه‌ي گروه‌هاي معارض و نمايندگان قرارگاه حمزه(ع) و قرارگاه رمضان و سپاه چهارم بعثت از اين گروه‌ها تعهد كتبي گرفته شد كه در صورت حضور نيروهاي حزب دمكرات در پوشش نيروهاي طالباني با همه‌ي آنان برخورد شود. همچنين آن‌ها پذيرفته‌اند كه در عبور دادن نيروهاي حزب دمكرات ايران اشتباه كرده‌اند و متعهد شده‌اند كه اقدامات گذشته‌ي خود را تكرار نكنند. پس از توضيحات فرمانده تيپ ظفر، فرمانده كل سپاه در تماس با حفاظت دستور داد كه نمايندگان و نيروهاي معارضان حق تردد با برگه‌هاي قرارگاه رمضان را دارند و مي‌توانند در منطقه بمانند، اما در شهرها حق احداث پايگاه ندارند.(5)

گزارش - 432

معاونت اطلاعات نيروي زميني سپاه امروز در گزارش مكتوب به فرمانده كل سپاه، عملكرد 15 روز گذشته‌ي سپاه پاسداران را در منطقه‌ي عملياتي والفجر10 به اختصار توضيح داد. در بخشي از اين گزارش درباره‌ي ميزان ضربات واردشده بر يگان‌هاي عراقي و آخرين وضعيت آن‌ها در منطقه‌ي دشت زور آمده است: در پي تثبيت خط از روز 1/1/1367، پاتك‌هاي دشمن بر روي خط قرارگاه قدس آغاز شد كه تا روز 15/1/1367، حدود 16 تيپ پياده و 6 تيپ زرهي و مكانيزه با نيروهاي خودي درگير و متحمل خساراتي از 60 الي 80 درصد شدند. در حال حاضر، لشكر28 پياده، لشكر2 پياده، لشكر27 پياده، لشكر10 زرهي و تيپ‌هاي مستقل از ساير لشكرها كه در حدود 30 تيپ پياده و زرهي و مكانيزه و نيروي مخصوص و 20 گردان توپ‌خانه هستند و اكثراً از جنوب و ساير مناطق غرب به اين محل اعزام شده‌اند، مسئوليت پاتك‌ها و عمليات را بر عهده دارند. سپاه يكم دشمن مسئول پاتك و بازپس‌گيري در اين محور شده است. همچنين براي ادامه‌ي عمليات‌هاي دشمن در محور ماووت، سپاه ششم از جنوب عماره به اين محل آمده است.(6)

گزارش - 433

تحركات نظامي عراق در منطقه‌ي عمومي فاو، امروز نيز ادامه دارد، اما آنچه در اخبار مربوط به اين منطقه جلب توجه مي‌كند انتشار متن بازجويي يك پناهنده‌ي نظامي عراق درباره‌ي اقدامات ارتش عراق براي اجراي عمليات در فاو با هدف پس‌گيري اين منطقه است.* واحد اطلاعات قرارگاه كربلا با درج قسمت‌هاي مهم از سخنان و اطلاعات اين فرد نتيجه‌گيري مي‌كند كه احتمال حمله‌ي عراق در فاو متصور است. اين پناهنده كه اطلاعات مهمي دارد، به‌صراحت از اقدامات عملي ارتش عراق براي اجراي عمليات در اين منطقه سخن گفته و حضور افسران گارد رياست‌جمهوري و يگان‌هاي جديد در منطقه؛ باز كردن ميادين مين خطوط دفاعي ايران؛ آموزش نيروهاي داوطلب و زبده براي شكستن خط؛ لغو مرخصي نيروها و اعزام نكردن يگان‌هاي اصلي جنوب به منطقه‌ي حلبچه در زمان اجراي عمليات والفجر10 را از دلايل چنين تصميمي عنوان كرد. اين سرباز عراقي كه با سمت خبرنگار جنگي در منطقه‌ي فاو حضور داشته است در بازجويي خود در تشريح چرايي اولويت داشتن بازپس‌گيري فاو نسبت به ساير مناطق در استراتژي نظامي عراق مي‌گويد: «مناطقي در جبهه هستند كه مساحت وسيعي ندارند، بلكه در مجاورت مناطق مسكوني و شهر و آبادي قرار دارند كه امكان عقب‌نشيني را مشكل مي‌كند مانند راه بصره ـ عماره، عماره ـ كوت، كوت ـ بغداد، بغداد ـ ديالي، ديالي ـ خانقين. به همين خاطر، دفاع از اين محورها بسيار سخت است و بايد به طور متوالي باشد. طرز تلقي فرماندهي نظامي عراق اين است كه پدافند اين مناطق جنبه‌ي سرنوشت‌ساز براي جنگ دارند كه اين‌ها مناطق مياني ناميده مي‌شوند، اما مناطق ديگري [هم] مهم مي‌باشند، اما نسبت به سرنوشت جنگ جنبه‌ي حياتي ندارند مثل حلبچه و فرمان كه اكنون جنگ در آن‌ها جريان دارد، چون منجر به فتح جنگ نمي‌شوند و اين براي صدام ايده‌آل است كه حمله‌ي ايران امسال با اشغال [حلبچه و خرمال] پايان پذيرد، زيرا اين امر يك سال زمان در برابر وي قرار مي‌دهد كه متضمن احتمالات سياسي و نظامي هم از جنبه‌ي ايران و عراق و بين‌المللي مي‌باشد. تا هنگام پناهندگي من [در تاريخ 29/12/1366] احتمال داده مي‌شود كه ايران دست به يك حمله‌ي وسيع در جنوب بزند، براي اين‌كه انتقال نيرو به جانب شمال زياد نيست. همچنان اين عقيده در ميان افسران و سربازان عراقي حاكم است كه حمله‌ي بزرگ ايران تا كنون صورت نگرفته است و تمام چيزهايي كه در شمال اتفاق مي‌افتد تلاشي براي كشاندن نيروهاي عراق از جنوب تلقي مي‌شود تا زمينه‌يي براي يك مسئله‌ي حساب‌شده باشد و تمام دستورات و تلگراف‌ها حاكي از حمله‌ي بزرگ و قريب‌الوقوع از جنوب مي باشد.»(7) همچنين در متن گزارش معاونت اطلاعات قرارگاه كربلا خطاب به فرماندهي اين قرارگاه كه امروز تهيه و در آن تحركات دشمن در 15 روز اول سال 1367 بررسي و تحليل شده است، درباره‌ي دلايل اين پناهنده در خصوص عمليات لشكر7 پياده‌ي عراق در حد فاصل رودخانه‌ي اروند تا جاده‌ي البحار [منطقه نخلستان] آمده است: «پناهنده اظهار مي‌نمايد كه از هر دسته 10 نفر [را] جهت سازمان‌دهي به منظور عمليات در اين منطقه انتخاب نموده‌اند. همچنين از طرف مهندسي به فرمانده گروهان اطلاع داده‌اند كه ميادين مين نيروهاي ايراني جهت انجام عمليات آينده آماده مي‌باشد. علاوه بر آن، نيروهايي كه قرار است در اين منطقه عمليات نمايند يك ماه مرخصي رفته‌اند و مجدداً به منطقه آمده‌اند. ضمناً پناهنده اظهار مي‌دارد كه لشكر17 عراق از رفتن كليه‌ي سربازها به بهانه‌ي بهداري و يا هر عذر ديگري به عقب شديداً جلوگيري مي‌نمايد. همچنين گروهان كماندويي كه در اوايل سال 1366 در منطقه‌ي جاده‌ي ام‌القصر اقدام به تك نمود، پس از بازسازي دو بار به منطقه‌ اعزام شده و جديداً جهت انجام عمليات به منطقه‌ي لشكر7 (نخلستان) آمده است. اين پناهنده گفته است كه صبح روز قبل از پناهنده شدنم مشاهده كردم كه يك سرهنگ دوم و يك سرلشكر كه آن‌ها را نمي‌شناختم به هم‌راه فرمانده لشكر7 به منطقه آمده و از خط بازديد نمودند. همچنين از ده روز قبل از پناهنده شدنم، مشاهده مي‌كردم كه افسراني از جمله افسران گارد رياست‌جمهوري به صورت مستمر [هر روز] به منطقه‌ي لشكر7 آمده و از خط بازديد مي‌كردند.» در پايان اين بخش از سخنان اين عراقي، واحد اطلاعات قرارگاه كربلا تأكيد مي‌كند: «با توجه به مطالب گفته‌شده‌ي فوق از سوي پناهنده و با توجه به خبر رسيده مبني بر اين‌كه دشمن بعثي قصد دارد به منطقه‌ي فاو حمله نمايد، چنين برداشت مي‌گردد كه دشمن به منظورهاي مختلف و همچنين در پي دنبال نمودن استراتژي بازپس‌گيري فاو، مترصد انجام عمليات در اين منطقه است.»(8) در قسمت ديگري از گزارش قرارگاه كربلا به استناد گفته‌هاي اين نظامي عراقي در مورد آمادگي تيپ48 پياده‌ي عراق براي عمليات؛ بازديد افسران گارد رياست جمهوري و لغو مرخصي‌ها، آمده است: «يك ماه قبل، گروهان كماندويي تيپ48 پياده طي آموزش‌هاي مخصوص براي تك محدود عليه نيروهاي ايران در منطقه‌ي اين تيپ پياده [فاو] آماده شد. پس از اتمام اين آموزش، به نيروهاي اين گروهان به صورت تقسيم‌بندي، مرخصي 7 روزه داده شد و از خطوط مقدم حوزه‌ي پدافندي تيپ48 پياده شناسايي‌هاي متعددي از سوي افسران گروه كماندويي به طرف نيروهاي رزمندگان صورت مي‌گرفت و همچنين حدود 15 روز قبل از پناهندگي وي كه تقريباً مصادف با 14/12/1366 مي‌باشد، فرمانده لشكر7 پياده به هم‌راه يك سرتيپ جهت شناسايي منطقه‌ي مورد نظر عمليات (منطقه‌ي تيپ48 پياده‌ي گروهان كماندويي تيپ48 پياده) آمده و آن را بررسي نمودند و همچنين پس از چند روز، افسراني از گارد جمهوري همين منطقه را شناسايي كردند. پناهنده مي‌گويد حدود 25 روز قبل از پناهندگي، طي نامه‌يي رسمي از لشكر7 پياده از كليه‌ي سربازاني كه شهامت و شجاعت و مردانگي دارند خواسته شده براي يك عمليات محدود به عنوان داوطلب خود را معرفي نمايند. همچنين 4 روز قبل از پناهندگي وي، نيروهاي تخريب تيپ48 پياده به خطوط اول تيپ48 پياده آمده و منطقه‌ي شناسايي‌شده را جهت باز كردن معبر براي عمليات آماده نمودند و اقدام به باز كردن معبرها و گذاشتن شاخص نمودند و علاوه بر باز كردن معبر در موانع، اقدام به باز كردن معابر ميدان‌هاي خودي [نيروهاي اسلام] نمودند كه يك روز قبل از پناهندگي وي كليه‌ي مرخصي‌هاي نيروهاي كماندويي تيپ لغو شد و آخرين شناسايي آن‌ها يك روز قبل از پناهندگي وي بوده است. همچنين پناهنده اضافه مي‌نمايد كه در يك ماه اخير، شناسايي‌هاي زيادي از جانب نيروهاي عراقي در منطقه‌ي تيپ48 پياده مشاهده شده كه قرار بود در يك يا دو شب بعد عمليات صورت بگيرد كه احتمالاً با پناهنده شدن وي عمليات صورت نگرفت.»(9) علاوه بر گزارش فوق، منابع اطلاعاتي از خط دفاعي منطقه‌ي فاو از دست‌خوردگي در موانع دشمن؛ افزايش فعاليت مهندسي؛ شليك گلوله‌هاي منور؛(10) تظاهر به خارج كردن نيرو از منطقه‌ي غرب اروند و افزايش پروازهاي شناسايي و گشتي در فاو و شلمچه خبر داده‌اند.(11) در نهايت اين‌كه معاونت اطلاعات قرارگاه كربلا از مجموعه‌ي اطلاعات دريافتي خود نتيجه مي‌گيرد كه احتمال حمله‌ي عراق در فاو و شلمچه متصور است. در قسمت پاياني اين گزارش درباره‌ي محتمل بودن عمليات عراق در اين دو منطقه‌ي آمده است: 1. دشمن در منطقه‌ي غرب اروند (فاو، نخلستان) با توجه به پناهنده شدن يك نفر از نيروهايش احتمالاً تك خود را در اين منطقه به تعويق انداخته است. 2. دشمن در 48 ساعت گذشته 690 خودرو را از منطقه‌ي غرب اروند خارج كرده است. احتمالاً دشمن نيروهايي را كه قبلاً جهت تك به منطقه آورده بود از منطقه خارج ساخته يا اين‌كه با اين ستون‌كشي تظاهر به برداشت نيرو كرده است. 3. علاوه بر دو نتيجه‌ي فوق از غرب اروند بايد به اين نكته توجه كرد كه تك بالقوه‌ي دشمن در كارخانه‌ي نمك با توجه به علاقه‌مندي و توانايي‌هايش متصور مي‌باشد. 4. در منطقه‌ي شرق بصره در دو محور لشكر8 پياده و لشكر11 پياده، احتمالاً دشمن با استفاده از نيروهاي خود و منافقين مزدور قصد تعرض، دست‌برد يا بازپس‌گيري محدوده‌يي از زمين‌هاي اين دو محور را داشته باشد. 5. با توجه به نتيجه‌ي بند 4، تك دشمن در محور شمال پاسگاه بوبيان، جنوب پاسگاه بوبيان (شرق كانال) (خط لشكر32 و 25) و محور نخلستان رو به روي لشكر33 المهدي(عج) متصور مي‌باشد.(12)

گزارش - 434

حمله‌ي موشكي امروز عراق به اصفهان و حملات هوايي به شهرهاي ماهشهر، دزفول، ايلام و آبدانان 7 مجروح به جاي گذاشت و خسارات جزئي به بار آورد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، ساعت 18:17 امروز، شهر اصفهان هدف حمله‌ي موشكي قرار گرفت، اما موشك در آسمان منفجر شد و يكي از قطعات موتور آن در منزلي سقوط كرد كه سبب تخريب قسمتي از سقف خانه شد، اما به كسي آسيب نرسيد.(13) همچنين چند فروند هواپيماي عراق در ساعت 13:17 به پالايشگاه ماهشهر با بمب‌هاي خوشه‌يي حمله كردند كه در نتيجه به پالايشگاه گاز مايع و محوطه‌ي بندر صادراتي و محوطه‌ي مخازن نفت كوره‌ي اين واحد صنعتي خسارت وارد شد و دو سرباز محافظ پالايشگاه به طور سطحي مجروح شدند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، در زمان اين حمله، پدافند هوايي مستقر در اين منطقه به سوي هواپيماهاي دشمن شليك كرد كه چند گلوله‌ي ضد هوايي عمل نكرده، به چند نقطه‌ي شهرستان ماهشهر اصابت كرد و منفجر شد و در نتيجه 5 نفر مجروح شدند.(14) در حمله‌ي هوايي ساعت 13:10 به بخش آبدانان، يك منزل مسكوني و يك مغازه تخريب شد، اما به كسي آسيب نرسيد.(15) در حمله‌ي 18:50 به دزفول نيز 3 راكت به زمين‌هاي باير اطراف شهر اصابت كرد كه تلفات و خسارتي ايجاد نكرد.* (16) عراق در اطلاعيه‌ي نظامي شماره 3113 فقط حمله به آبدانان و ماهشهر را اعلام كرد.(17)

گزارش - 435

به تلافي حملات هوايي روز گذشته‌ي عراق به شهرهاي اصفهان و تبريز، ساعت 9:10 صبح امروز، يگان موشكي نيروي هوايي سپاه پاسداران يك فروند موشك زمين به زمين به سوي پالايشگاه شهر كركوك هدف‌گيري و شليك كرد.(18) خبرگزاري عراق اعلام كرد موشك ايران در يك منطقه‌ي مسكوني شهر فرود آمده و سبب زخمي ‌شدن چند غير نظامي ‌شده است.(19) اما خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از يك منبع عراقي اعلام كرد كه موشك به يك مجتمع مسكوني افسران نظامي در اين شهر اصابت كرده است و نيروهاي امنيتي بلافاصله منطقه را محاصره و از نزديك شدن مردم به اين نقطه جلوگيري كرده‌اند.(20) عراق همچنين در نامه‌يي به سازمان ملل كه به عنوان سند شماره S/19732 به ثبت رسيده، بدون ارائه‌ي هيچ ‌گونه آماري مدعي شد اين موشك در يك منطقه‌ي پرجمعيت شهر كركوك فرود آمده و موجب كشته يا مجروح شدن تعدادي از مردم عادي شده است.(21) خبر شليك موشك به كركوك در راديو مسكو و راديو بي‌بي‌سي بازتاب يافت. اين رسانه‌ها حمله‌ي هوايي عراق به تبريز؛ حمله‌ي موشكي امروز به اصفهان و متقابلاً پرتاب موشك به كركوك و همچنين اعلام عراق به از سر گرفتن مجدد حمله‌ي موشكي و هوايي به شهرهاي ايران را منعكس و تأكيد كردند كه عراق چهار ساعت پس از خاتمه‌ي سفر نخست‌وزير تركيه به بغداد با حمله به تبريز و اصفهان دور جديد حملات به شهرها را آغاز كرده است.(22)

گزارش - 436

مدارس مناطقي كه در معرض حملات هوايي و موشكي عراق قرار دارند، تعطيل شد و وزير آموزش و پرورش برنامه‌هاي اين وزارت‌خانه را براي ادامه‌ي تحصيل دانش‌آموزان اين مناطق اعلام كرد.* آقاي كاظم اكرمي اين برنامه‌ها را "ادامه‌ي تحصيل دانش‌آموزان مناطق بمب‌باران‌شده در ساير مناطق كشور"؛ "پخش دروس مقاطع تحصيلي از تلويزيون" و "جذب معلمان اين مناطق در مناطق امن" برشمرد. وي در تشريح بخش‌نامه‌ي اين وزارت‌خانه براي جبران دروس عقب‌‌مانده‌ي دانش‌آموزان گفت: دانش‌آموزان شهرهايي كه هدف حملات هوايي و موشكي دشمن قرار گرفته و به ساير نقاط كشور مهاجرت كرده‌اند مي‌توانند بدون ارائه‌ي مدرك در مدارس آن‌جا به تحصيلات خود ادامه دهند. همچنين مسئولان آموزش و پرورش در نقاط گوناگون كشور موظف‌اند معلماني را كه از شهرهاي هدف قرارگرفته، به آن‌ها مراجعه مي‌كنند براي تدريس در مدارس حوزه‌ي مربوط خود به كار گمارند. آقاي اكرمي پخش برنامه‌هاي درسي از طريق صدا و سيما را از جمله برنامه‌هاي جبراني دروس دانش‌آموزان ذكر كرد و افزود: با هماهنگي‌هاي انجام‌شده و دستور نخست‌وزيري قرار است صبح‌ها دروس مقطع دبستان و بعد از ظهرها دروس دبيرستان و راهنمايي از سيماي جمهوري اسلامي ايران پخش شود تا دانش‌آموزاني كه نمي‌توانند به مدارس شهرهاي امن بروند از اين طريق دروس عقب‌مانده‌ي خود را جبران كنند. وزير آموزش و پرورش اضافه كرد: علاوه بر برنامه‌هاي ذكرشده، در مدارس شهرهايي كه در معرض حملات هوايي و موشكي دشمن قرار دارند، معلمان كشيك حاضر هستند و دانش‌آموزان مي‌توانند براي رفع مشكلات درسي خود به آنان مراجعه كنند. آقاي اكرمي تأكيد كرد: با تمهيدات و تدارك برنامه‌هاي لازم، تلاش مي‌شود كه سال تحصيلي جاري در موقع مقرر خاتمه يابد.(23) روابط عمومي صدا و سيما نيز اعلام كرد با هم‌كاري وزارت آموزش و پرورش از روز 20 فروردين‌ماه جاري، دروس مقاطع ابتدايي، راهنمايي و دبيرستان كه در ايام تعطيلات نوروز ضبط شده است براي استفاده‌ي دانش‌آموزان شهرها و مناطق گوناگون كشور كه احتمال خطر تجاوز هوايي دشمن به آن نقاط وجود دارد، پخش خواهد شد.(24)

گزارش - 437

مهندس رضا امراللّهي معاون نخست‌وزير و رئيس سازمان انرژي اتمي ايران، در نامه‌يي به دبيركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي خواستار محكوميت حكومت عراق به دليل كاربرد سلاح‌هاي شيميايي در حلبچه شد. در قسمتي از اين نامه، رئيس سازمان انرژي اتمي ايران ضمن تشريح عواقب وخيم و زيان‌بار سلاح‌هاي شيميايي از وي خواست در مقام دبيركل آژانس و نيز يكي از تهيه‌كنندگان ضميمه‌ي پروتكل 1977 كنوانسيون ژنو و 1980 سازمان ملل، حكومت عراق را به دليل استفاده از اين سلاح‌ها محكوم كند. مهندس امراللّهي در قسمتي ديگر از نامه‌ي خود همچنين با اشاره به اين مطلب كه بمب شيميايي در حقيقت خواهرخوانده‌ي بمب‌هاي اتمي است و نه‌تنها انسان‌ها، بلكه همه چيز را از بين مي‌برد، از دبيركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي خواست تا متن نامه‌ي وي را براي همه‌ي اعضاي عضو اين آژانس و نيز دبيركل سازمان ملل متحد ارسال كند.(25)

گزارش - 438

امروز نماينده‌ي ‌ايران در سازمان ملل 6 نامه درباره‌ي توضيحات ستاد تبليغات جنگ شوراي عالي دفاع ايران در خصوص جزئيات حمله‌ي شيميايي عراق به حلبچه؛ نوار ويديويي كشتار حلبچه؛ تهديد عراق به استفاده از تسليحات شيميايي عليه شهرهاي بزرگ ايران؛ جزئيات حمله‌ي هوايي به شهرهاي اصفهان و تبريز؛ جزئيات حملات شيميايي ارتش عراق به منطقه‌ي قره‌داغ و روستاهاي اطراف شهر سليمانيه و رد ادعاي كويت مبني بر حمله‌ي ايران به جزيره‌ي بوبيان را تسليم اين سازمان كرد. عراق نيز در 3 نامه مدعي حملات توپ‌خانه‌يي ايران به برخي شهرهاي عراق و اصابت يك موشك به كركوك و استفاده‌ي ايران از سلاح‌هاي شيميايي عليه نظاميان عراقي شد. خلاصه‌يي از نامه‌هاي ايران به اين شرح است: 1. در اولين نامه‌ي ايران، متن نامه‌ي ستاد تبليغات جنگ شوراي عالي دفاع به هم‌راه نامه‌ي سفير ايران به سازمان ملل تسليم شد. متن نامه‌ي ستاد اين شورا با عنوان "حلبچه؛ جهنمي از سلاح‌هاي شيميايي"، به اين شرح است: در جنايات ددمنشانه‌ي شهرستان كردنشين عراقي حلبچه كه رژيم بغداد در 17 و 18 مارس 1988 مردم مظلوم شهر را هدف بمب‌باران شيميايي قرار داد، بيش از 5000 نفر از مردم كرد حلبچه شهيد و بيش از 7000 نفر نيز مجروح شده‌اند كه در حال حاضر در ايران و برخي از بيمارستان‌هاي اروپايي تحت مراقبت‌هاي پزشكي قرار دارند. اين نخستين بار در تاريخ بشريت است كه دولتي مردم خودش را صرفاً به خاطر آزادي‌خواهي بمب‌باران شيميايي مي‌كند. حتي هيتلر نيز چنين جناياتي را عليه مردم اروپا مرتكب نشد.(26) 2. در قسمتي از نامه‌ي دوم كه هم‌راه يك نوار ويديويي به عنوان سند شماره A/43/280 مجمع عمومي و سند شماره S/19727 شوراي امنيت سازمان ملل منتشر شد، آمده است: اين نوار پيوست به‌وضوح مهمان‌نوازي مردم حلبچه از رزمندگان ايراني را نشان مي‌دهد كه توانستند شهر را بدون حتي شليك يك گلوله آزاد سازند. همچنين اين سند نمونه‌يي از كشتار غير نظاميان بي‌گناه شهر به دست عراقي‌ها پس از آزادسازي آن است.(27) 3. در نامه‌ي بعدي با اشاره به سخنان رئيس خبرگزاري عراق در قاهره كه گفت: يك سخن‌گوي دولت عراق به وي گفته است كه تعداد زيادي از شهرهاي ايران جهت هدف قرار گرفتن با تسليحات شيميايي به منظور اقدامات بازدارنده و تنبيهي ممكن است مورد نظر باشد، فقدان اقدامات تنبيهي و بازدارنده‌ي مؤثر عليه عراق در متوسل شدن به سلاح‌هاي شيميايي عامل تشويق عراقي‌ها براي چنين اقداماتي شمرده شده است. اين نامه به عنوان سند شماره A/43/282 مجمع عمومي و سند شماره S/19734 شوراي امنيت منتشر شد.(28) 4. در نامه‌ي چهارم، ايران حمله‌ي هوايي روز 14 فروردين عراق به شهرهاي اصفهان و تبريز با 17 شهيد غير نظامي و 27 مجروح به اطلاع سازمان ملل رسانده شده است. اين نامه به عنوان سند شماره S/19725 شوراي امنيت به ثبت رسيده و منتشر شده است.(29) 5. حمله‌ي شيميايي عراق عليه منطقه‌ي قره‌داغ در 27 كيلومتري جنوب شهر سليمانيه و روستاهاي سوسنان و وكان در روزهاي اول و دوم فروردين 1367 و روستاهاي بالجكار و جازرن و عليان در دوم فروردين 1367 و چند روستا در ارتفاعات زرده در ششم و يازدهم فروردين 1367 كه فقط تا ششم فروردين موجب شهادت 75 نفر از روستاييان كرد عراقي شده، موضوع نامه‌ي بعدي است كه به عنوان سند شماره A/43/281 مجمع عمومي و سند شماره S/19733 شوراي امنيت به ثبت رسيده است. در اين نامه، نماينده‌‌ي ايران خواسته است، گزارش گروه كارشناسان اعزامي دبيركل سازمان ملل در مورد ابعاد جنايات عراق در حلبچه مبناي اقدامات كيفري و بازدارنده فوري شوراي امنيت قرار گيرد.(30) 6. آخرين نامه‌ي ايران درباره‌ي رد ادعاهاي كويت (موضوع سند شماره S/19709 شوراي امنيت) در خصوص حمله‌ي قايق تندرو ايران به جزيره‌ي بوبيان است كه مأموريت قايق گشت معمول در خور عبدالله عنوان گرديده و ادعاهاي كويت بدون پايه و اساس خوانده شده است كه جمهوري اسلامي ايران آن را رد مي‌كند. اين نامه نيز به عنوان سند شماره S/19729 شوراي امنيت منتشر شد.(31)

گزارش - 439

در آستانه‌ي برگزاري انتخابات سومين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي، چگونگي اخذ رأي از رزمندگان مستقر در منطقه‌ي دشت زور از موضوعات مورد نظر فرماندهان است. حساسيت درباره‌ي مشاركت سياسي رزمندگان به حدي است كه ابراهيم سنجقي رابط سپاه پاسداران با حجت‌الاسلام ‌هاشمي رفسنجاني، در گفت‌ و گو با فرمانده كل سپاه اين موضوع را مطرح كرد و گفت: موضوع شركت در انتخابات را چه كار كنيم؟ ما الآن اين‌جا خارج از خاك ايران هستيم. قبلاً حداقل مي‌توانستيم به نماينده‌ي پاوه رأي بدهيم، ولي الآن نمي‌توانيم. يك ترتيبي بدهند كه مثلاً صندوق‌هاي تهران در بين لشكرها يا تيپ‌هايي كه از تهران هستند پخش بشود؛ مثلاً صندوق‌هاي خوزستان در يگاني كه خوزستاني‌ها هستند، توزيع شود، اما از آن‌جايي كه يگان‌هاي متعددي در منطقه مستقر هستند و نيروهاي هر يك از آن‌ها از استان‌هاي متفاوتي مي‌باشند، بايستي صندوق مربوط به هر شهرستان به طور جداگانه به منطقه‌ي يگان‌ها آورده شود و براي اخذ رأي اقدام گردد. با مطرح شدن اين موضوع، فرمانده كل سپاه خواستار كسب اجازه از امام خميني براي معاف شدن رزمندگان مستقر در اين منطقه از شركت در انتخابات شد. وي گفت: اگر اجازه بگيريد كه ما شركت نكنيم خيلي بهتر است، يعني امام يك اذني بدهد افرادي كه نمي‌رسند، شركت نكنند. به آقاي ‌هاشمي بگوييد. شما از حضرت امام اجازه بگيريد ما كه نمي‌رسيم در انتخابات مجلس شركت نكنيم.(32)

گزارش - 440

اعزام 5 تن از مصدومان بمب‌باران شيميايي حلبچه به ژاپن؛ بازديد يك هيئت از پزشكان سوئيسي و كانادايي از مصدومان كرد عراقي در بيمارستان لقمان حكيم تهران و تلاش فرستاده‌ي كميته‌ي حقوق بشر پارلمان انگليس براي محكوم كردن بمب‌باران‌هاي شيميايي از جمله اخبار امروز مربوط به بمب‌باران شيميايي حلبچه است. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، 5 تن از قربانيان بمب‌باران شيميايي شهر حلبچه ديروز براي انجام دادن معالجات وارد ژاپن شدند. در ميان مجروحان روشنا جبار دختربچه‌ي 8 ساله و نعيمه محمد احمد دختري 16 ساله ديده مي‌شوند كه هر دو تبعه‌ي عراق و از ساكنان حلبچه هستند. 3 مجروح مرد نيز كه هر سه ايراني هستند، براي معالجه به ژاپن اعزام شده‌اند. مصدومان شيميايي بعد از ورود به فرودگاه بين‌المللي ناريتا در ژاپن به طور موقت به بيمارستان صليب سرخ اين شهر واقع در 60 كيلومتري توكيو منتقل شدند و قرار است به‌زودي به بيمارستان‌هاي مجهزتري در توكيو اعزام شوند. يك هيئت از پزشكان سوئيسي و كانادايي نيز كه در تهران به سر مي‌برند، عصر ديروز با حضور در بيمارستان لقمان حكيم تهران به عيادت تعدادي از شهروندان عراقي كه در جريان آزادسازي شهر عراقي حلبچه به وسيله‌ي عوامل شيميايي مصدوم و مجروح شده‌اند، رفتند. اعضاي هيئت در اين بيمارستان همچنين از تعداد زيادي از كودكان حلبچه‌يي كه در اين بيمارستان بستري هستند، عيادت كردند. اغلب اين كودكان به دليل آلوده شدن به مواد شيميايي به‌شدت دچار جراحات و صدمات پوستي و تنفسي شده‌اند. نيروهاي ايراني اين كودكان را با استفاده از امكانات ترابري هوايي از شهر آزادشده‌ي حلبچه تخليه كرده‌اند.(33) خبرگزاري جمهوري اسلامي نيز در اين باره گزارش داد: دكتر ايان وست فرستاده‌ي كميته‌ي حقوق بشر پارلمان انگليس در مصاحبه‌يي با اين خبرگزاري در لندن گفت: هم‌اكنون مشغول تهيه‌ي گزارشي از مشاهدات و تحقيقات خود درباره‌ي مجروحان شيميايي است و اين هفته آن را به كميته‌ي حقوق بشر پارلمان انگليس تحويل خواهد داد. كميته‌ي مذكور نيز اين گزارش را براي عموم منتشر خواهد كرد و بدين وسيله فشار بين‌المللي بر حكومت عراق افزايش خواهد يافت. علاوه بر اين، وي قصد دارد هم‌كاران انگليسي خود را به تلاش براي محكوم كردن حكومت عراق راغب سازد. وي گفت: علائم فعال گاز خردل در اكثر مجروحان شيميايي كه وي از آن‌ها در بيمارستان‌هاي تهران و باختران عيادت كرده، مشهود بوده است و تعداد كم‌تري از آن‌ها تحت تأثير گاز عصبي قرار گرفته بودند.(34)

گزارش - 441

خبرگزاري جمهوري اسلامي در شماره‌ي امروز نشريه‌ي ويژه‌ي خود رخدادهاي مرتبط با جنگ استان كردستان را در اسفندماه گذشته با عنوان "كردستان در ماهي كه گذشت" چاپ كرد. قسمت‌هايي از اين گزارش خبري بدين شرح است: ماه گذشته با عمل جنايت‌كارانه‌ي حكومت عراق در بمب‌باران شيميايي شهرهاي حلبچه و دوجيله و شهادت حدود 5000 تن از مردم بي‌دفاع و بي‌گناه اين مناطق، تا حدود زيادي شوق پيروزي‌هاي رزمندگان اسلام در آزادسازي شهرهاي عراق در مردم استان كردستان فروكش كرد. در همين مدت نيز حدود 20 روستاي استان كردستان بمب‌باران شيميايي شد و بسياري از مردم مظلوم اين منطقه مصدوم شدند. در اين ماه، استان كردستان به هم‌راه استان باختران پذيراي حدود 50 هزار تن از مهاجران شهرها و مناطق آزادشده‌ي كردستان عراق در عمليات‌هاي اخير بودند. در همين حال، 11 هزار تن نيز از طريق بانه وارد جمهوري اسلامي ايران شده، در اردوگاه‌ها اسكان يافتند. سفرهاي متعدد مسئولان كشور به مناطق آزادشده از ديگر موضوعات مهم منطقه است و تا كنون رياست‌جمهوري، رئيس مجلس، نخست‌وزير، وزير كشور و چندين گروه از خبرنگاران داخلي و خارجي و نمايندگان مجامع بين‌المللي از منطقه‌ي عملياتي و شهر بمب‌باران‌شده‌ي حلبچه بازديد و در اردوگاه‌ها با مهاجران كُرد عراقي ديدار كرده‌اند. در ماهي كه گذشت، چندين تجاوز هوايي عليه شهرهاي گوناگون استان انجام شد و مردمي را كه با خيال راحت به شهرها بازگشته بودند به پناهگاه كشاند. در اين ماه همچون ماه‌هاي قبل، گروه‌هاي ضد انقلاب تحركي نداشته و در راديوهاي خود فقط به شعار دادن و محكوم كردن جنگ و سياست‌هاي جمهوري اسلامي پرداخته‌اند.(35)

گزارش - 441

ستاد كنترل حوادث ش.م.ه. استان فارس بعد از ظهر امروز در محل استانداري تشكيل جلسه داد و تصميماتي اتخاذ كرد. مهم‌ترين تصميمات اين جلسه عبارت‌اند از: 1. جلسات كميته‌ي تبليغات با حضور نمايندگان صدا و سيما، سپاه پاسداران و ارتش تشكيل شود. 2. كميته‌ي انتظامات با تشكيل جلسات هماهنگي براي انتقال مردم از محل حادثه و استفاده از همه‌ي ماشين‌هاي دولتي و عمومي؛ بازگشايي حمام‌ها و تقسيم‌بندي شهر جهت مشخص كردن سريع محل انفجار اقدام كند. 3. سپاه پاسداران و ارتش نيروي مورد نياز امدادگر را براي كمك‌رساني در حملات شيميايي در اختيار جمعيت هلال احمر قرار دهند. 4. جمعيت هلال احمر در نقاط گوناگون و خارج از شهر پيش‌بيني نقاهتگاه‌هاي لازم را كرده، آدرس كامل آن‌ها را براي اطلاع همه‌ي نيروها به ستاد اعلام كند. ضمناً امكانات اوليه براي راه‌اندازي اين مراكز را با هم‌كاري ستاد فراهم كند. كادر درماني اين نقاهتگاه به عهده‌ي بهداري خواهد بود. 5. شهرداري همه‌ي شيرهاي آتش‌نشاني در سطح شهر را آماده كند تا در صورت بروز حادثه به‌سرعت با شيلنگ‌هايي كه قبلاً پيش‌بيني شده، آب مورد نياز مردم تهيه شود. 6. بهداري با هماهنگي رياست دانشگاه علوم پزشكي براي تجهيز چند بيمارستان شهر در مناطق گوناگون جهت پذيرش مصدومان پيش‌بيني‌هاي لازم را انجام دهد. 7. مقرر گرديد مانور تمريني ش.م.ه. در ساعت 4 بعد از ظهر چهارشنبه 17/1/1367 در شهر شيراز برگزار شود.(36)

گزارش - 443

طارق عزيز معاون نخست‌وزير و وزير خارجه‌ي عراق امروز با ارسال نامه‌يي براي خاوير پرز دكوئيار دبيركل سازمان ملل، با ادعاي اين‌كه ايران در تاريخ 10 و 11 فروردين 1367 نيروهاي عراقي مستقر در منطقه‌ي حلبچه را هدف حملات شيميايي قرار داده است، خواستار اعزام يك هيئت از سوي دبيركل به بغداد براي ديدار از مجروحان اين حملات شد.(37) در قسمت‌هايي از متن اين نامه كه توسط عصمت كتاني نماينده‌ي دائمي عراق تسليم سازمان ملل شد، خطاب به دبيركل آمده است: احتراماً به اطلاع جناب ‌عالي مي‌رسانيم كه در تاريخ 30 و 31 مارس 1988، مشخص شد توپ‌خانه و هواپيماهاي جنايت‌كار رژيم ايران، سربازان عراق را در ناحيه‌ي حلبچه با استفاده از عوامل شيميايي بمب‌باران كردند. اين بمب‌باران بي‌رحمانه جراحت 88 سرباز عراقي را باعث گرديد كه در حال حاضر تحت مراقبت در يك بيمارستان در بغداد قرار دارند. ... دولت عراق از جناب عالي درخواست مي‌نمايد كه هيئتي را فوراً به بغداد اعزام نماييد تا مجروحان را معاينه كند و جزئيات بيش‌تري از اين حمله به دست آورد.(38) به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، ادعاي حكومت عراق مبني بر استفاده‌ي ايران از سلاح‌هاي شيميايي و درخواست اعزام هيئتي از سازمان ملل در برخي رسانه‌هاي بين‌المللي انعكاس اندكي يافت. خبرگزاري آسوشيتدپرس ادعاي عراق را مبهم دانست و در اين ‌باره گفت: گروهي از سازمان ملل كه سال گذشته از عراق ديدن كرد، هيچ مدركي دال بر استفاده‌ي ايران از سلاح‌هاي شيميايي نيافته و گزارش اين گروه اين امكان را ايجاد مي‌كند كه سربازان عراقي تصادفاً هنگام كار كردن با سلاح‌هاي شيميايي خود مسموم شده باشند. اما تيم‌هاي ديگر سازمان ملل كه از ايران ديدن كردند بارها مداركي يافته‌اند كه حكايت از استفاده‌ي عراق از گاز خردل و اعصاب عليه دشمن خود در اين جنگ 5/7 ساله دارد. اين خبر در رسانه‌هاي انگليس نيز به طور محدود منعكس شد.(39)

گزارش - 444

نايب‌رئيس مجلس شوروي، دادن موشك جديد دوربرد به عراق توسط كشورش براي هدف قرار دادن تهران را تكذيب كرد. جورجي تاراويوچ نايب‌رئيس مجلس شوروي كه به امارات متحده‌ي عربي سفر كرده است در كنفرانسي مطبوعاتي ضمن ابراز نگراني از ادامه‌ي جنگ بين ايران و عراق، در مورد موشك‌هايي كه عراق به وسيله‌ي آن‌ها شهرهاي ايران را هدف قرار مي‌دهد، گفت: شوروي موشك‌هاي جديد در اختيار عراق قرار نداده است كه بتواند ايران را هدف قرار دهد، بلكه خود عراقي‌ها توانسته‌اند بر برد آن‌ها بيفزايند. اين مقام روسي در خصوص تحريم تسليحاتي ايران بدون ذكر نام گفت: آن‌هايي كه آتش جنگ ايران و عراق را شعله‌ور كردند، امروز از تحريم تسليحاتي ايران حرف مي‌زنند و اين هم‌پيمانان امريكا در پيمان ناتو هستند كه اسلحه به ايران مي‌دهند نه شوروي.(40)

گزارش - 445

كاردار جمهوري اسلامي ايران در مسكو به وزارت خارجه‌ي شوروي احضار شد و معاون تشريفات اين وزارت‌خانه از نماينده‌ي ايران خواست تا در خصوص برداشتن ترجمه‌ي روسي سخنان امام از تابلوي اعلانات سفارت اقدام كند. بر اساس اين گزارش، به دنبال موج حملات موشكي عراق به تهران، نمايندگي جمهوري اسلامي ايران به منظور تحت تأثير قرار دادن افكار عمومي مردم شوروي اقدام به نصب تصاويري از مناطق مسكوني هدف قرار گرفته‌شده و درج جمله‌يي از سخنان حضرت امام بدين مضمون كه «ملت ما فراموش نمي‌كند كه چه كسي موشك داد و چه كسي دستور شليك آن را داد» مي‌كند كه به احضار كاردار ايران مي‌انجامد. اين مقام شوروي در اين ديدار گفت چند روز پي ‌در پي است كه در تابلوهاي سفارت ايران شعارهايي نصب شده كه سفارت از محتواي آن بااطلاع است. به عقيده‌ي ما اين عمل مغاير با مقررات سفارت‌هاي خارجي در كشور ما مي‌باشد و با جلب كردن توجه شما به اين حادثه انتظار داريم اين شعارها از تابلوها برداشته شود تا ديگر ديده نشود. در پايان اين گزارش آمده است كه در تابلوها علاوه بر جمله‌ي حضرت امام و تصاوير مناطق مسكوني هدف قرار گرفته‌شده اخبار و گزارش بمب‌باران شيميايي شهر حلبچه و شهرهاي كردنشين نيز بوده است. پس از آن‌كه روس‌ها دو بار جمله‌ي مذكور را از تابلو خارج كردند، سفارت براي سومين بار اقدام به نصب آن كرد و به تابلو نيز قفل زده شد. بنابراين، چون روس‌ها ديگر نتوانستند كاري بكنند بالاخره مجبور شدند رسماً حساسيت نشان دهند و درخواست حذف آن‌ها را بكنند. در گزارش آمده است: به طور متوسط، روزانه 200 نفر تابلوها را مي‌خواندند و تقريباً در تمام ساعات روز همواره كساني در حال خواندن تابلوها هستند. همچنين در همسايگي سفارت، آكادمي علوم نظامي ‌شوروي قرار دارد و لذا بسياري از خوانندگان تابلوها از افسران عالي‌رتبه‌ي ارتش شوروي و كادرهاي نظامي داخلي و خارجي در حال تعليم مي‌باشند و يكي از عوامل حساسيت فراوان روس‌ها به مفاد تابلوها وجود چنين خوانندگاني مي‌باشد.(41)

گزارش - 446

مجله‌ي تايم چاپ هلند در شماره‌ي امروز خود با چاپ مقاله‌يي با نام "مرگ نهاني به وسيله‌ي ابرهاي سمي" به گوشه‌هايي از فاجعه‌ي بمب‌باران شيميايي حلبچه و موضع امريكا در اين باره اشاره كرد. در قسمتي از مطلب آمده است: در مقابل خوفناك‌ترين حوادث جنگ ايران و عراق بمب‌باران شيميايي حلبچه حادثه‌ي بسيار تكان‌دهنده‌يي بود. اجساد متورم ساكنان كرد، خيابان‌هاي ساكت شهر حلبچه واقع در شمال عراق را آكنده كرده بود. مردي كه دستاري بر سر داشت و سعي كرده بود كودك خردسالش را درون بازوانش از ابر گازهاي سمي محفوظ بدارد، در كنار خيابان مرده بود. اعضاي خانواده‌ها در درون خانه‌ها يا در داخل اتومبيل‌ها در كنار يك‌ديگر خشك شده بودند. اين افراد جزء صدها و شايد هزاران قرباني يكي از بدترين حملات جنگ شيميايي از زمان جنگ اول جهاني بودند. علت اين حمله مجازات كردهاي طرف‌دار استقلال كه به دولت عراق احساس وفاداري نمي‌كنند، مي‌باشد. نجات‌يافتگان از تاول‌هاي آزاردهنده بر چهره‌ها و داخل ريه‌هاي‌شان در رنج هستند. مقامات امريكايي عراق را به دليل اين قساوت كه مارلين فيتز واتر سخن‌گوي كاخ سفيد آن را "هولناك، ظالمانه و منزجركننده" ناميده است، نكوهش كردند. وزارت خارجه نقض آشكار پروتكل1925 ژنو را در مورد جنگ شيميايي محكوم كرد.(42)

گزارش - 447

پس از مدت‌ها فراز و نشيب در روابط بين ايران و عربستان درباره‌ي سهميه‌ي حجاج در مراسم حج تمتع امسال، امروز حكومت سعودي به استناد مذاكرات انجام‌شده در سازمان كنفرانس اسلامي در پايتخت اردن، تعداد زوار ايراني را 000,45 نفر اعلام كرد. به گزارش نمايندگي جمهوري اسلامي در رياض، وزير حج عربستان در تماس تلفني با كاردار ايران اعلام كرد كه تعداد زائران ايراني در حج سال آينده بر اساس مصوبه‌ي كنفرانس اسلامي امان 000,45 نفر است و اين مطلب بايد قبل از سفر هيئت ايراني به رياض به اطلاع آنان رسانده شود. وزير حج عربستان روز گذشته در ديدار با كاردار ايران عنوان كرده بود كه با درخواست ايران مبني بر سفر يك هيئت به سرپرستي آقاي امامي‌جماراني موافقت شده است، اما تعداد افراد اين هيئت بايد محدود باشد و پس از توافق در كليات سفر حجاج ايراني، هيئت‌هاي بعدي مي‌توانند به عربستان بروند. تحليل وزارت خارجه درباره‌ي اين خبر حاكي از آن است كه هيچ ‌گونه نرمشي در موضع دولت سعودي مشاهده نمي‌شود و بدين ترتيب وضعيت حج سال آينده همچنان لاينحل به نظر مي‌رسد. از قبل نيز انتظار مي‌رفت عربستان به طرح اين موضوع بپردازد، ولي با توجه به اجلاس امان و اين‌كه خواسته‌اند تصميم عربستان قبل از آمدن هيئت ايراني اطلاع داده شود، نشان‌دهنده‌ي موضع سخت آن‌ها است. سعودي‌ها در خصوص تظاهرات برائت از مشركين هنوز حرفي نزده‌اند، ولي مسلماً با حضور هيئت در مورد آن بحث خواهند كرد و سرسختي زيادي نشان خواهند داد.(43)

گزارش - 448

روزنامه‌ي امريكايي واشنگتن پست در مقاله‌يي انتخابات سومين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي و تأثير آن بر حدود اختيارات دولت در تعيين سياست‌هاي اقتصادي و نظامي و اقدامات نظامي ايران در جنگ با عراق را بررسي كرده است. راديو امريكا در بخش خبري ساعت 20:30، مقاله‌ي پاتريك تايلر خبرنگار اين روزنامه را كه در تهران تنظيم شده، بررسي كرده است. قسمت‌هايي از اين مقاله بدين شرح است: منابع ديپلماتيك و مقامات ايراني بر اين باورند كه انقلاب اسلامي ايران وارد مرحله‌ي حساسي مي‌شود كه در آن احتمال به‌كارگيري سياست‌هاي معقول و عملي و تشويق توسعه‌ي صنعتي و اقتصادي در حالي كه يك جنگ پرهزينه با عراق دنبال مي‌شود، روشن خواهد شد. خطوطي كه در سال‌هاي اخير در جدال‌هاي ايدئولوژيك بر سر آينده‌ي انقلاب ترسيم شده و در كل ضد غربي بوده، كم‌تر از دو هفته‌ي ديگر و با برگزاري انتخابات مجلس شوراي اسلامي به يك‌ديگر نزديك خواهد شد. با توجه به پيامد انتخابات پارلماني ماه آينده، دولت ميرحسين موسوي كه با حمايت ‌هاشمي رفسنجاني صاحب اكثريت پارلماني است، احتمالاً خواهد توانست با نفوذ و قدرت بيش‌تري سياست‌هاي كنترل اقتصاد توسط دولت و برنامه‌ي اصلاحات خود را دنبال كند. ائتلافي از روحانيون محافظه‌كار كه خواستار نقش كوچك‌تر دولت در اقتصاد كشور است و بازاري‌ها نيز كه خواستار اقتصاد كاپيتاليستي هستند، با اين گروه مخالف هستند. خبرنگار واشنگتن پست در ادامه مي‌نويسد: پوسترهاي مبارزات انتخاباتي در گوشه و كنار شهر در جوّي كه مي‌تواند بر نتيجه‌ي انتخابات نفوذ بگذارد مشهود است. در ماه اخير، ايران در جنگ موشكي مرگ‌بار با عراق كه موشك‌هاي قوي‌تري دارد، درگير شده است. كارشناسان مي‌گويند ملاحظات انتخاباتي سبب شده است تا رهبران نظامي ايران در فكر ترتيب دادن حمله‌يي بزرگ عليه عراق نباشند. خبرنگار واشنگتن پست مي‌افزايد: ناظران و ديپلمات‌هاي غربي در تهران مي‌گويند به رغم ركود اقتصادي و تورم مالي شديدي كه از جنگ نشئت مي‌گيرد، به نظر مي‌رسد اكثريت ايراني‌ها هنوز به آرمان‌هاي انقلابي‌شان به‌شدت پاي‌بند هستند. خبرنگار واشنگتن پست مي‌نويسد: منابع اروپايي مي‌گويند انتخابات آتي آزمايش مهمي در خصوص نحوه‌ي فعاليت‌هاي تثبيت‌شده‌ي دولتي در يك كشور انقلابي خواهد بود. در اصطلاحات سياسي روزمره‌ي ايران، اصلاح‌طلبان دولتي و فعالان اجتماعي چپ‌گرا و تجار و علماي محافظه‌كار اسلامي راست‌گرا شناخته مي‌شوند.(44)

گزارش - 449

چهار روز مانده به برگزاري انتخابات سومين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي و با توجه به دستور اكيد امام خميني مبني بر دخالت نكردن نيروهاي مسلح در فعاليت‌هاي انتخاباتي، اخبار مربوط به اين موضوع در صدر خبرهاي غير نظامي سپاه پاسداران قرار دارد كه پاسخ امام به‌ شائبه‌ي دخالت چند مسئول روحاني شاغل در سپاه پاسداران در فعاليت‌هاي انتخاباتي؛ بخش‌نامه‌ي سازمان حفاظت اطلاعات سپاه درباره‌ي جلوگيري از دخالت احتمالي نيروهاي سپاه در انتخابات و كسب تكليف از امام درباره‌ي معاف كردن رزمندگان مستقر در منطقه‌ي حلبچه از رأي دادن در اين انتخابات از جمله‌ي آن‌هاست. ذكر نام دو تن از روحانيان شاغل در سپاه و كميته‌ي انقلاب اسلامي در فهرست امضاكنندگان اعلام استقلال مجمع روحانيون مبارز تهران نيز از جمله خبرهايي است كه در شماره‌ي امروز بولتن خبري ـ تحليلي سپاه پاسداران درج شده است. در اين نامه آمده است: تعدادي از روحانيون عضو و بعضاً مؤسس جامعه‌ي روحانيت مبارز تهران به دنبال اختلافاتي كه از مدت‌ها قبل پديد آمده و در جريان معرفي كانديداهاي انتخاباتي نمود مشخصي يافته بود، تحت عنوان روحانيون مبارز تهران از جامعه‌ي روحانيت مبارز تهران جدا شده و هم‌راه با غالب روحانيون وابسته به بيت معظم حضرت امام و نيز برخي از روحانيون خارج از جامعه‌ي روحانيت مبارز اقدام به ارائه‌ي ليستي جداگانه از كانديداهاي مورد نظر و حمايت خود كردند. در اين ميان، نام حجت‌الاسلام رحماني مسئول واحد بسيج مستضعفين سپاه و حجت‌الاسلام سراج‌الدين موسوي فرمانده و نماينده‌ي امام در كميته‌ي انقلاب اسلامي در ميان اسامي فوق با توجه به مسئوليت‌هاي نظامي و انتظامي آنان مورد سؤال قرار گرفته بود كه برخي مسئولان با استفسار از دفتر حضرت امام اعلام كردند كه نظر معظم‌له اين است كه دخالت نام‌بردگان به صفت روحاني بودن‌شان (نه مسئوليت نظامي) در اين امر بلامانع بوده است.(45) سازمان حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران نيز با ارسال شيوه‌نامه‌يي به رده‌هاي اين سازمان از آنان خواست تا با لحاظ كردن مفاد اين دستورالعمل در سه مرحله‌ي قبل، حين و بعد از انتخابات براي جلوگيري از دخالت احتمالي كاركنان در امر انتخابات اقدام كنند. از مسئولان قسمت‌هاي گوناگون سپاه خواسته شده است تا در اين مراحل سه‌گانه با اقداماتي از جمله اطلاع‌رساني به فرماندهان و مسئولان دفتر نمايندگي امام درباره‌ي ضرورت دخالت نكردن در امر مبارزات انتخاباتي نامزدها؛ ارسال گزارش تخلفات احتمالي سپاهيان از سوي مراكز استانداري‌ها، فرمانداري‌ها و اداره‌ي اطلاعات استان‌ها و شهرها؛ ارسال شيوه‌نامه و بيان مصاديق تخلف؛ گشت‌زني در محل‌هاي صندوق‌ها و ستادهاي انتخاباتي در روز انتخابات و حفظ هوشياري براي شناسايي خاطيان و متخلفان احتمالي، مانع اقدام آنان شوند. همچنين يادآوري شده است كه همه‌ي اقدامات با هماهنگي دفتر نمايندگي امام در نواحي و رده‌ها كه مسئوليت كميسيون پي‌گيري فرمان امام را بر عهده دارند، انجام شود.(46) درباره‌ي اخذ رأي از رزمندگان شركت‌كننده در عمليات والفجر10 و بيت‌المقدس4 در منطقه‌ي عمومي دربنديخان كه خارج از خاك ايران حضور دارند نيز قرار شد از آقاي ‌هاشمي رفسنجاني خواسته شود كه از امام اجازه بگيرند تا چنانچه اشكالي ندارد اين نيروها چون در خاك ايران حضور ندارند، از دادن رأي معاف شوند.(47)

گزارش - 450

با آغاز فصل بهار و گرم شدن هوا و ورود عناصر گروه‌هاي مسلح مخالف جمهوري اسلامي از مناطق مرزي شمال غرب كشور، امروز نيز گزارش‌هاي متعددي مبني بر تردد اين افراد در روستاهاي بخش ديواندره، كامياران و سنندج گزارش شد.(48) در يك مورد نيز چته‌هاي كومه‌له در روستاي كاني‌دينار در محور سنندج ـ مريوان به طرف خودرو سپاه پاسداران تيراندازي كردند كه به مجروح شدن يك پاسدار وظيفه انجاميد.(49) تيراندازي عناصر گروه كومه‌له به طرف يكي از پاسگاه‌هاي سپاه در حومه‌ي سقز خسارت و تلفاتي نداشت.(50) در سردشت نيز يكي از چته‌هاي حزب دمكرات خود را به سپاه پاسداران تسليم كرد.(51)

گزارش - 451

ساير خبرهاي امروز عبارت‌اند از: 1. ستاد كل سپاه پاسداران امروز در دو نامه‌ي جداگانه به وزير سپاه، تأمين بخشي از تجهيزات مورد نياز يگان‌ها را درخواست كرد. در يكي از اين نامه‌ها خواسته شده است تا معاونت صنايع خودكفايي وزارت سپاه براي مدت 6 ماه به طور پيوسته ماهيانه 100 فروند قايق عاشورا، 100 فروند قايق تاسوعا و 30 فروند قايق والفجر با موتور مربوط به معاونت آمادي ستاد كل سپاه تحويل دهد. در نامه‌ي ديگر نيز تهيه‌ي 200 دستگاه نفربر ام113 و 800 دستگاه نفربر پي.ام.بي. درخواست و تأكيد شده است كه 200 دستگاه آن در سال جاري (1367) تحويل شود.(52) 2. حزب ملت ايران به رهبري داريوش فروهر، امروز با انتشار اطلاعيه‌يي با امضاي دبيرخانه‌ي حزب و عنوان "كناره‌جويي از انتخابات"، برگزاري انتخابات سومين دوره‌ي مجلس را برپايي نمايش انتخابات در شرايط جنگي و ادامه يافتن جنگ شهرها خواند و با ادعاي نبود آزادي، كناره‌جويي از شركت در انتخابات را يك وظيفه‌ي ملي عنوان كرد. اين اولين فعاليت حزب پس از اتخاذ سياست سكوت از سال 1360 تا كنون است.(53)

منابع و مآخذ روزشمار 1367/01/15