1366.07.26: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1366 |نام = 1366.07.26 |نام دیگر= بیست و شش مهر |روز=26 مهر 1366 |تاریخ شمسی= 1366.07.26 |تاریخ میلادی=18 اکتبر 1987 |تاریخ قمری= 24 صفر 1408 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.07.26</div> <div class="bootstrap-btn">1360....» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| سطر ۲۵: | سطر ۲۵: | ||
==گزارش - 1== | == گزارش- 461 == | ||
برابر برنامه‌ريزي قبلي قرار بود كه امشب عمليات هجوم به دشمن در منطقه عملياتي ماووت آغاز شود، ليكن عوامل متعدد سبب تعويق 24 ساعتة اين عمليات شد. از مهم‌ترين عوامل تعويق، نرسيدن به موقع برخي از يگان‌هاي عمل‌كننده، به ويژه لشكر9 بدر و تيپ ويژه پاسداران، به پاي‌كار بود. البته اين تصميم به سادگي اتخاذ نشد بلكه پس از بررسي طولاني كه از نيمه‌شب گذشته تا حدود ظهر امروز صورت گرفت، اين نتيجه حاصل شد كه در مجموع محاسن تعويق بيش از معايب آن مي‌باشد. | |||
همان طور كه در روزشمارهاي سه روز گذشته درج شد به علت ناهماهنگي‌هايي كه بين قرارگاه رمضان و اتحاديه ميهني كردستان عراق براي انتقال نيروها، تجهيزات و تأمين آذوقه وجود داشت، رسيدن به موقع نيروهاي لشكر9 بدر و تيپ ويژه پاسداران ميسّر نشد. علاوه بر آن، عدم هماهنگي رده‌هاي مختلف اتحاديه ميهني نيز بر مشكلات افزوده و سرعت آمادگي را كاهش مي‌داد. به هر صورت، با توجه به اين وضعيت در ساعت 00:45 دقيقه بامداد امروز فرمانده قرارگاه رمضان، كه در محل استقرار فرمانده نيروي زميني سپاه (قرارگاه شهيد بروجردي بانه) حضور داشت، به وي گفت: «فردا شب (شب 27/7/66) لشكر بدر و تيپ پاسداران نمي‌رسند، بگوييم يك شب عقب بيندازند، يا اينكه بگوييم هر دو روي هدف تيپ پاسداران عمل‌كنند.» علي شمخاني پاسخ داد: «نه، نيروهاي تيپ پاسداران براي [اجراي مأموريت] خودش كافي است. بپرسيد اگر هر دو مي‌رسند، هر دو عمل‌كنند.» تلاش فرمانده قرارگاه رمضان براي تماس شبانه با دو يگان مذكور ميسّر نشد. وي پس از تماس صبح هنگام با اين يگان‌ها گفت: «كلاً مأيوس بودند كه بتوانند امشب برسند.»<ref>سند شماره 1517/ د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نيروي زميني سپاه (اسدالله احمدي)، 20 تا 28/7/1366، ص97.</ref> | |||
برادر دهقان - كه مسئوليت هماهنگي لشكر بدر و تيپ پاسداران را به عهده داشت و همراه آنها به داخل عراق رفته بود - نيز امروز پيامي به شرح زير براي فرمانده قرارگاه رمضان ارسال كرد: | |||
«به دلايل زير در زمان مشخص شده نمي‌توانيم عمل كنيم: 1- اكثر قاطر‌ها در درّه سقوط كرده‌اند. 2- مسئلة غذاي محلي به هيچ عنوان حل نشده است. 3- نيروهاي شمس [لشكر بدر] و فتاح [تيپ پاسداران] توانشان ضعيف است. 4- كساني كه مي‌بايست نيروها را به نقاط هماهنگ شده ببرند، وجود ندارند. 5- باران شديداً اذيت مي‌كند.»<ref>سند شماره 1533/ د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه رمضان در عمليات نصر8 (مسعود سرمدي)، 23/7 تا 2/8/1366، ص52 و 53.</ref> | |||
البته بعد از دو روز تحمل مشكلات فراوان، بعدازظهر امروز اتحاديه ميهني امكانات و تغذيه مناسبي براي نيروها در "كاني‌تو" فراهم كرده بود و خود اين موضوع موجب تعجب شد كه چگونه با اين سرعت توانستند اين امكانات را فراهم كنند.<ref>همان، ص50 و 51.</ref> | |||
يگان‌هاي قرارگاه نجف نيز از نظر آمادگي اوضاع متفاوتي دارند: لشكر57 ابوالفضل(ع) نيروهايش به طور كامل پاي كار رسيده‌اند و با توجه به اينكه در طول شب گذشته تا صبح در حالي كه باران مي‌باريده، در حال پياده‌روي بوده‌اند و در زير پاي دشمن مستقر شده‌اند، هرگونه تأخيري در اجراي عمليات توان آنها را كاهش مي‌دهد، براي همين فرمانده لشكر57 مخالف تأخير عمليات است. لشكر11 اميرالمؤمنين(ع) نيز آماده شده است و با توجه به اينكه نيروهاي آن سنگر و محل مناسب براي استقرار و استراحت ندارند، تأخير عمليات موجب كاهش توان آنها مي‌شود. از سوي ديگر، لشكرهاي7 ولي‌عصر(عج)، 21 امام رضا(ع) و 32 انصارالحسين به علل مختلف از جمله بارش باران و خراب شدن جاده، هنوز به طور كامل به پاي كار نرسيده و آمادگي لازم را كسب نكرده‌اند، به همين دليل فرماندهان اين لشكرها اصرار بر تعويق عمليات دارند.<ref>مأخذ1، ص101 تا 111.</ref> (ضميمه دارد.) | |||
تمام تلاش فرمانده نيروي زميني سپاه و جانشين وي و فرمانده قرارگاه نجف بر اجراي عمليات بدون تأخير است، چون تأخير مشكلات ديگري از جمله هشياري و آمادگي بيشتر دشمن را سبب مي‌شود. حتي براي جلوگيري از تعويق عمليات، بررسي‌هايي براي تغيير در طرح مانور صورت گرفت. در جلسه‌اي كه قبل از ظهر امروز با حضور علي شمخاني، رحيم صفوي، نورعلي شوشتري، محمدباقر ذوالقدر، محمد باقري و چند تن ديگر از فرماندهان سپاه برگزار شد، پس از مباحثي كه در اين باره صورت گرفت معايب تأخير عمليات تا فردا شب چنين برشمرده شد: | |||
1- احتمال تغيير اوضاع جوّي (كه موجب افزايش ديد دشمن خواهد شد). 2- تقويت نيروهاي دشمن و آمادگي بيشتر آنها. 3- تضعيف توان نيروهاي لشكر57 ابوالفضل(ع) و لشكر11 اميرالمؤمنين(ع). 4- احتمال بمباران نيروهاي مستقر در منطقه عملياتي در روز آينده. | |||
محاسن تأخير عمليات تا فردا شب نيز چنين اعلام شد: 1- با توجه به اينكه قوت اين عمليات زدن به دشمن از پشت است، لشكر9 بدر و تيپ پاسداران و طالباني‌ها آماده عمليات مي‌شوند و هماهنگ با يگان‌هاي قرارگاه نجف، عمليات با قوت اجرا مي‌شود.2- لشكرهاي | |||
7 ولي‌عصر(عج)، 21امام رضا(ع) و 32 انصار الحسين آماده‌تر مي‌شوند. 3- نيروهاي لشكر 52 قدس به نيروها اضافه مي‌شوند. پس از اين بررسي، رحيم صفوي گفت كه نظر من اين است كه فردا شب عمل كنيم. علي شمخاني نيز به فرماندهان حاضر گفت برويد نيروهايتان را براي فردا آماده كنيد.<ref>- مأخذ11، ص13، قم - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 26/7/1366.</ref> پس از اين دستور، فرماندهان قرارگاه‌هاي نجف و رمضان به يگان‌هاي تحت امر خود اين تأخير را ابلاغ كردند. | |||
== گزارش- 462 == | |||
براي بررسي مشكلاتي كه موجب تأخير در آمادگي يگان‌هاي قرارگاه رمضان شده بود و همچنين بررسي و هماهنگي طرح مانور عمليات، در ساعت 22:20 امشب جلسه‌اي با حضور مسئولان قرارگاه رمضان برادران جعفري و دهقان (از مسئولان معاونت عمليات قرارگاه رمضان)، فرمانده لشكر9 بدر (شمس) و پرويز فتاح از مسئولان تيپ پاسداران در روستاي سيروان واقع در كردستان عراق برگزار شد. در ابتداي جلسه برادر جعفري كه از قبل داخل عراق مستقر بود و مسئوليت هماهنگي امور عمليات را با جلال طالباني مسئول اتحاديه ميهني كردستان به عهده داشت، گفت كه از قبل براي انتقال و پشتيباني 100 نفر نيرو هماهنگي شده بود و پس از اينكه قرار شد 600 نفر به داخل منتقل شوند، وقتي با جلال طالباني مطرح كرديم گفت همه چيز را جز كيسه خواب تأمين مي‌كنيم كه براي اين كار و استقرار و پشتيباني و تغذيه نيروها هماهنگ شد. من دنبال كارهاي ديگر بودم كه صبح امروز متوجه مشكلات شدم كه به هر كس (از مسئولان اتحاديه) مي‌گفتم سلب مسئوليت مي‌كرد. پيامي براي جلال فرستادم. در پي آن جلال هم پيام تندي به افرادش فرستاد. مسئولان اتحاديه هم كه اينجا رسيدند به آنها اعتراض كرديم كه كوتاهي كرديد، اينها مهمان شما بودند. ... پس از آن مقداري آذوقه آوردند و قرار شد تا فردا صبح همه چيز را تكميل كنند. براي فردا شب هم تضمين اجراي عمليات را گرفته‌ايم. البته اينها [اتحاديه] نيروي چنداني نياوردند چون در محاصره كامل هستند. عراق پايگاهايش را در منطقه تقويت كرده و همه نيروهايش را عوض كرده و نيروي ارتشي در پايگاه‌ها گذاشته است. | |||
در مورد عمليات، اتحاديه پيشنهادش اين است كه شب اول زرون و گلاله و شب دوم گوجار را عمل كنند. فرماندهان تيپ‌هاي اتحاديه هم ديشب براي شناسايي رفتند و همه مسائل عادي است. مسئولان اتحاديه گفته‌اند كه مي‌توانند نيروها را بدون درگيري تا زير هدف ببرند و پس از آن درگيري را شروع كنند. بايد گلاله بر عهده اتحاديه باشد و ما در احتياط باشيم كه اگر نتوانستند، به آنها كمك كنيم. در صحبت با اتحاديه قرار شد تا اولين پايگاه دشمن نيروها مشترك بروند. سپس نيروهاي اتحاديه در مواضع مستقر شوند و بعد نيروهاي ما را عبور دهند و وقتي ما به پشت رسيديم درگيري را شروع كنند و هم زمان با هم عمليات را شروع كنيم. تا جادة قميش - سفره را اتحاديه پاكسازي مي‌كند. تيپ ويژه پاسداران "باساوا" و لشكر9 بدر " هرمدان" را عمل مي‌كنند. | |||
در ادامه برادر فتاح اعلام كرد كه با نيرويي كه امروز به منطقه آمده، جمع نيروهاي تيپ ويژه پاسداران به حدود 200 تن رسيده است. همچنين برادر شمس تعداد نيروي رزمندة لشكر9 بدر را كه براي عمليات آماده شده‌اند حدود 250 تن اعلام كرد.<ref>مأخذ2، ص35 تا 40.</ref> | |||
== گزارش- 463 == | |||
براي هماهنگي عمليات قرارگاه رمضان و نيروهاي اتحادية ميهني كردستان عراق كه قرار است از پشت به قواي دشمن حمله كنند، بعد از جلسة مذكور، جلسه‌اي در ساعت 23:20 امشب با حضور برادران جعفري، دهقان، شمس و فتاح از قرارگاه رمضان و كاك فريدون، ملازم‌عمر، شيردل، مصطفي چورش و شيخ جعفر از اتحاديه ميهني كردستان برگزار شد. ابتدا برادر جعفري قرار قبلي با اتحاديه را توضيح داد. سپس كاك فريدون گفت: «فاصله زياد است و امكان عمليات هم‌زمان با هم وجود ندارد چون پايگاه‌هاي دشمن زياد است و مقر گردان و تيپ دشمن بين آنهاست؛ ممكن است شب اول پايگاه‌ها را بگيرند ولي مقر تيپ را نگيرند كه منوط به پيشروي در گرده‌رش و برزوت است.» وقتي برادر جعفري سؤال كرد كه چقدر طول مي‌كشد به جاده برسيم و آيا شب اول به جاده مي‌رسيم. كاك فريدون پاسخ داد: «ما قبلاً به يك ساعت جاده را گرفتيم ولي تقويت كرده‌اند و مين گذاشته‌اند. اگر برادرها (يگان‌هاي قرارگاه نجف) شب اول گرده‌رش و قميش را بگيرند ما صبح به جاده مي‌رسيم.» | |||
برادر شمس: «جمهوري اسلامي از طرف خودش نمي‌تواند به باساوا و هرمدان برسد چون خط دشمن از آن طرف خيلي محكم است. شب اول بايد از اين طرف عمل كنيم تا با آنها (يگان‌هاي قرارگاه نجف) الحاق كنيم. شما بايد ابتدا عمل كنيد تا ما در ادامه عمل كنيم و با نيروهاي آن طرف الحاق كنيم.» | |||
كاك فريدون: «چه كسي تضمين مي‌كند ما بتوانيم مقر تيپ دشمن را بگيريم. اين مقر با شما درگير مي‌شود. ... ما بايد در فكر 600 نيرويي كه داخل مي‌روند باشيم كه در جلو محاصره نشوند. ... بايد نيروهاي شما را پله پله جلو ببريم. ممكن است در اطراف هم پايگاه‌هايي باشد و بايد با آنها درگير شوند.» | |||
برادر دهقان: «بر اساس پارامترهاي مختلف ما اهداف را تعيين مي‌كنيم. هدف وسط بسيار تعيين كننده است هم براي تسهيل كار شما و هم رسيدن به اهداف جمهوري اسلامي. فقط اعزام راهنما از طرف شما اساسي است و اگر نيروهاي ما بتوانند اين اهداف را تصرف كنند، سرنوشت‌ساز است.» | |||
پس از اين مباحث برادر جعفري پيشنهاد كرد كه در مرحله اول از نيروهاي ايران 80 نفر در محور باساوا و 70 نفر در محور هرمدان وارد عمل شوند. كاك فريدون نيز زمان‌بندي عمليات را چنين اعلام كرد: نيروها ساعت 16:30 حركت كنند تا ساعت 18 به گلورش برسد و پس از يك ساعت استراحت در آنجا، ساعت 19 حركت كرده و 21:30 به قلاته سپون برسند. نيم ساعت در اينجا استراحت كنند و سپس ادامه حركت بدهند، نيم ساعت پس از نيمه‌شب (00:30 بامداد) به هرمدان مي‌رسند. | |||
در پايان اين جلسه كاك فريدون، فرمانده عمليات اتحادية ميهني و فرماندهان نيروهاي اتحاديه در محورهاي مختلف را معرفي كرد.<ref>مأخذ2، ص40 تا 47.</ref> | |||
== گزارش- 464 == | |||
در منطقه سردشت و منطقه مريوان بين نيروهاي خودي و عناصر ضدانقلاب درگيري محدودي روي داد. به گزارش قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) نيروهاي گردان جندالله با افراد حزب دمكرات در روستاي زمزيران واقع در شمال شرقي سردشت درگير شدند كه در نتيجه آن دو تن از نيروهاي خودي شهيد و سه تن مجروح گرديدند.<ref>سند شماره 097735 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه حمزه سيدالشهدا، به فرماندهي نيروي زميني سپاه، 30/7/1366.</ref> در اطراف پايگاه "گلو" واقع در شمال سردشت، نيز نيروهاي خودي به طرف عناصر حزب دمكرات اجراي آتش كردند كه تعدادي از آنها كشته يا مجروح شدند. همچنين سه تن از عناصر نفوذي كه قصد به سقوط كشاندن پايگاه را داشتند دستگير شدند.<ref>همان.</ref> | |||
سپاه يازدهم امام حسن عسكري(ع) گزارش داد: در منطقه مريوان حدود 13 تن از چته‌هاي گروه كومه‌له در پشت روستاي "وليه ژير" ديده شده‌اند كه احتمال حمله آنها عليه نيروهاي خودي وجود دارد. همچنين 15 نفر از مجروحين كومه‌له در نزديكي بانه ديده شده‌اند كه ممكن است براي مداوا به داخل عراق بروند.<ref>سند شماره 097726 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه يازدهم امام حسن عسكري(ع)، به ستاد مركزي سپاه - معاونت اطلاعات، 29/7/1366.</ref> | |||
== گزارش- 465 == | |||
در جلسه امروز كميته تبليغات جنگ استان خوزستان اعلام شد كه دو تن از عوامل گروهك خلق عرب كه براي رژيم عراق جاسوسي مي‌كردند در فاو دستگير شده‌اند. اين دو تن كه به عنوان بسيجي در فاو مشغول فعاليت بودند براي رژيم عراق اطلاعات جمع‌آوري مي‌كردند. در اين جلسه همچنين گفته شد كه يك سرباز پايگاه موشكي ماهشهر كه قصد داشت از طريق كردستان به عراق پناهنده شود، قبل از ظهر در مرزهاي كردستان دستگير شد. اين سرباز خود را از هواداران منافقين معرفي كرد.<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه،" شماره 213، 27/7/1366، ص3 و 4.</ref> | |||
== گزارش- 466 == | |||
در ادامه عزيمت كاروان حماسه‌سازان عاشوراي حسيني به جبهه‌هاي جنگ، امروز گردان‌هاي ديگري از نيروهاي داوطلب مردمي از شهرهاي مختلف كشور رهسپار ميدان‌هاي نبرد شدند. هفت گردان از نيروهاي اعزامي از استان ايلام بود كه با نام سومين كاروان حماسه‌سازان عاشورا سازماندهي شده بودند. از اين نيروها سه گردان بسيجي، سه گردان پاسدار وظيفه و يك گردان پاسدار افتخاري بودند. از استان بوشهر نيز دو گردان نيروي رزمي و اعزام مجدد امروز عازم صحنه‌هاي نبرد شدند. جهادگران استان آذربايجان‌غربي هم پس از سازماندهي با بدرقه مردم شهر اروميه به سوي جبهه‌ها حركت كردند. همچنين امروز شهرهاي همدان، مينودشت، بندرگناوه، تنكابن، ميانه، يزد، اهر، مرند، جهرم، دامغان، نوشهر و علي‌آبادكتول شاهد اعزام نيروهاي فني، بسيجي آموزش ديده و اعزام مجدد بودند كه در قالب كاروان حماسه‌سازان عاشورا، با بدرقه گرم مردم عازم صحنه‌هاي نبرد شدند.<ref>روزنامه جمهوري اسلامي، 27/7/1366، ص2.</ref> | |||
== گزارش- 467 == | |||
با توجه به حملات اخير عراق به مناطق مسكوني و تهديدات مكرر ارتش عراق مبني بر بمباران شيميايي شهرها و همچنين اقدام دشمن در حمله شيميايي به شهر سردشت، برنامه‌ريزي و آموزش عمومي براي پيشگيري و كاستن از پيامدها و آثار اين گونه حملات ضروري است. سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامي با همين هدف از اول تا هفتم آبان را به عنوان هفته آموزش عمومي ش.م.ر. در پنج استان مرزي اعلام كرد و از پاسداران خواست با گذراندن دوره‌هاي مربوطه، خود را براي آموزش عمومي آماده كنند.<ref>سند شماره 097678 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مركزي سپاه‌پاسداران، 26/7/1366.</ref> | |||
== گزارش- 468 == | |||
در پي بمباران پالايشگاه اصفهان و تلمبه‌خانه آن [ر.ك. 20/7/66] در هفته گذشته، همدان و قم با مشكل كمبود گازوئيل و گاز مايع مواجه شدند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از همدان، در امر تحويل نفت گاز به وسايط نقليه به خصوص به كاميون‌ها و تريلرها طي دو روز گذشته اختلال ايجاد شده است و تشكيل صفوف پيوسته حداقل 50 وسيله نقليه در مقابل هر يك از جايگاه‌هاي فروش مواد سوختي همدان شاهد اين مدعا است. گفتني است كه سهميه گازوئيل استان همدان از پالايشگاه اصفهان تأمين مي‌شد.<ref>مأخذ11، ص13، همدان - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 26/7/1366.</ref> همچنين كمبود گاز مايع در قم موجب شده گروه‌هاي كثيري از مردم صبح و بعداز ظهر هر روز با اجتماع در مقابل مراكز توزيع گاز به منظور تهيه اين ماده سوختني پس از ساعت‌ها انتظار و توقف در صف‌هاي طويل بدون دريافت گاز محل را ترك كنند. مسئول ستاد بسيج اقتصادي قم علت اين كمبود را ناشي از بمباران پالايشگاه اصفهان ذكر كرد.<ref>مأخذ11، ص13، قم - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 26/7/1366.</ref> | |||
== گزارش- 469 == | |||
مهندس ميرحسين موسوي نخست‌وزير و هيئت همراه امروز وارد سوريه شدند. و در فرودگاه دمشق مورد استقبال رسمي نخست‌وزير و اعضاي هئيت دولت اين كشور قرار گرفتند. محسن رفيق‌دوست (وزير سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامي)، معيري (معاون سياسي نخست‌وزير)، بشارتي (معاون سياسي وزارت امورخارجه) و جمعي از معاونان و مديران سياسي كشور، نخست‌وزير را همراهي مي‌كنند. | |||
ميرحسين موسوي نخست‌وزير پيش از عزيمت به سوريه در فرودگاه مهرآباد گفت: اين مسافرت در شرايط حاضر از معنا و مفهوم خاصي برخوردار است. | |||
ما رابطه صميمانه‌اي با سوريه داريم و به طور مرتب در مورد مسائل جهاني و منطقه‌اي تبادل نظر مي‌كنيم. | |||
دور اول مذاكرات نخست‌وزير ايران با نخست‌وزير سوريه (عبدالرؤف الكسم) امروز آغاز شد كه در آن ضمن تأكيد بر اهميت مذاكرات جاري و لزوم گسترش مناسبات ايران و سوريه، سه كميته سياسي، فرهنگي و اقتصادي از اعضاي شركت‌كننده در مذاكرات تشكيل شد. فاروق الشرع وزيرخارجه سوريه ضمن حضور در محل اقامت نخست‌وزير با وي ملاقات كرد. در اين ديدار مسائل مورد علاقه دو كشور و همچنين تحولات اخير در منطقه و دخالت ناوگان امريكا و ديگر قدرت‌هاي غربي در خليج فارس بحث و بررسي گرديد و دخالت امريكا به عنوان عامل افزايش تشنج در منطقه محكوم شد. عصر امروز نخست‌وزيران دو كشور به مدت نيم ساعت، خصوصي با يكديگر ديدار و مذاكره كردند.<ref>روزنامه اطلاعات، 27/7/1366، ص3.</ref> در اين ديدار نخست‌وزير سوريه گفت: «تجاوزي كه امريكا عليه ايران انجام مي‌دهد به منزله تجاوز به همه آزادي خواهان و صلح‌طلبان جهان است و بهانه امريكا در ايجاد امنيت در منطقه قابل توجيه نيست، زيرا امنيت خليج فارس قبل از حضور امريكا به مراتب بهتر از حالا بود. اين بازي‌هاي امريكا نمي‌تواند ملت‌ها را مرعوب خود كند و امريكا همان‌طور كه در ويتنام و لبنان شكست خورد در ايران نيز شكست خواهد خورد. ما در كنار ايران قرار داشته و با هم در يك سنگر باقي خواهيم ماند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 29/7/1366، ص2.</ref> | |||
== گزارش- 470 == | |||
جمهوري اسلامي ايران در برابر لشكركشي نظامي امريكا به منطقه و اقدامات ديپلماتيك اين كشور، تلاش گسترده‌اي را در زمينه ديپلماتيك آغاز كرده است. امروز علاوه بر سفر هيئت عالي‌رتبه ايراني به سوريه و سفر دكتر ولايتي به كوبا، فرستاده ويژه معمرقذافي رهبر ليبي با رئيس‌جمهور در تهران ديدار كرد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي:«آقاي "ابوزيد عمر درده" در ديدار با آقاي خامنه‌اي ضمن تقديم پيام رهبر ليبي گفت: رهبري ليبي پيروزي ملت مسلمان ايران را در مقابل توطئه‌هاي استكبار جهاني آرزو مي‌كند، وي همواره بر اين عقيده است كه پيروزي ملت انقلابي و مسلمان ايران، پيروزي مردم ليبي است.»<ref>روزنامه كيهان، 27/7/1366، ص3.</ref> | |||
دكتر علي‌اكبر ولايتي، وزير امورخارجه جمهوري اسلامي ايران نيز در دور دوم مذاكرات خود با وزير خارجه كوبا (آقاي مالميركا) در هاوانا سياست تجاوزگرانه امريكا در منطقه استراتژيك خليج فارس را نقض مفاد قطعنامه598 شوراي امنيت و موجب افزايش تشنج در منطقه اعلام كرد و گفت: «اكنون كاملاً روشن و مشخص شده است كه رژيم عراق به تحريك و پشتيباني كدام كشور، اين جنگ را بر جمهوري اسلامي ايران تحميل كرد و اينك حضور گسترده امريكا در خليج فارس براي جهانيان نيز ثابت شده است.» دكتر ولايتي با ياد‌آوري وظيفه اصلي نهضت عدم تعهد در برابر جنگ ايران و عراق و حضور نظامي امريكا در منطقه گفت: «مهم‌ترين قدم‌هايي كه اين جنبش بايد بردارد، اين است كه موضعي روشن و صريح در رابطه با حضور نيروهاي نظامي امريكا و متحدانش در خليج فارس اتخاذ نمايد؛ زيرا يكي از مناطق حساس جهان سوم مورد تجاوز امريكا قرار گرفته است.» وزيرخارجه كوبا نيز در اين ديدار ضمن اعلام آمادگي كوبا براي گسترش روابط و تعميق همكاري‌هاي خود با ايران به خصوص در سطح مجامع بين‌المللي، درباره سياست‌هاي سلطه‌جويانه امريكا گفت: «امپرياليسم امريكا در منطقه امريكاي مركزي نيز از هيچ‌گونه تلاش به منظور سركوبي انقلاب‌ها با همكاري دولت‌هاي دست‌نشانده خود، فروگذار نكرده و اين از خصلت‌هاي امپرياليسم مي‌باشد.»<ref>مأخذ16، ص2.</ref> | |||
== گزارش- 471 == | |||
رئيس‌جمهوري اسلامي ايران در مصاحبه با روزنامه انگليسي‌زبان تهران تايمز مواضع جمهوري اسلامي ايران را در قبال بحران خليج فارس، حضور ناتو در منطقه، قطعنامه 598 و اجلاس اتحاديه عرب تشريح كرد و نظرهاي خود را درباره انتخابات آينده رياست جمهوري و مجلس شوراي اسلامي بيان داشت. وي تقدم زماني اعلام آتش‌بس را بر اعلام متجاوز رد كرد و گفت: «از لحاظ زماني ما براي آتش‌بس تقدمي نسبت به اعلام متجاوز قائل نيستيم بلكه معتقديم كه اعلام متجاوز، تشكيل دادگاه يا كميته صالحي براي بررسي مجازات‌هاي متجاوز و آتش‌بس بايد هم‌زمان انجام گيرد. آيت‌الله خامنه‌اي روابط ايران با شوروي را رو به گسترش توصيف كرد و گفت: «شوروي يك همسايه بزرگ ماست و ما با شوروي هيچ وقت مثل امريكا در قطع رابطه نبوديم. اين دو همسايه مسائل زيادي با هم دارند كه مي‌توانند آنها را همواره مورد بررسي قرار دهند.» وي امكان انعقاد پيمان‌دوستي با شوروي را رد نكرد و گفت: «به هر حال همكاري‌هاي دوستانه بين دو كشور الان وجود دارد و ممكن است اين همكاري‌ها بيشتر هم بشود. به درخواست مسئولان شوروي از آقاي هاشمي براي سفر به اين كشور هم با نظر مثبت نگاه مي‌كنيم.» رئيس‌جمهور شرط بهبود روابط با كويت و حل مشكلات را به خودداري اين كشور از كمك به عراق و اعلام رسمي آن دانست و درباره روابط با كشورهاي اروپايي گفت: «اگر آنها روابط برابر و شرافتمندانه با ما بخواهند داشته باشند ما هيچ‌گونه گرايش و انگيزه منفي نداريم انگلستان و فرانسه هم در تضعيف روابط با ما مقصر بودند. هر وقت آنها حاضر باشند، اشتباه گذشته خود را جبران كنند، ما در مواضع هميشگي خودمان هستيم.»<ref>مأخذ16، ص2.</ref> | |||
== گزارش- 472 == | |||
وزيران خارجه كنوني و پيشين امريكا ايران را به اتهام شليك موشك به نفتكش تحت پرچم امريكا در خليج فارس، تهديد به حمله تلافي‌جويانه كردند. جورج شولتز وزير خارجه امريكا در اين‌باره گفت: «ايران با آزمودن علاقه امريكا به منافعش در خليج فارس، خود را در معرض خطر تلافي‌جويانه نظامي امريكا قرار مي‌دهد. حمله جمعه ايران به يك نفتكش كويتي زير پرچم امريكا، براي آزمون حدودي است كه امريكا براي دفاع از منافع خود قائل مي‌شود. نقشه كلي ايران هر چه باشد، امريكا براي دفاع از منافع خود به خليج فارس رفته است و هرگاه صلاح بداند از منافع خود دفاع خواهد كرد.» وي افزود: «حضور نيروي دريايي امريكا در خليج فارس براي محافظت از دوستان امريكا در منطقه ضرورت دارد و ما در جهت تضمين اين كه جنگ ايران و عراق به كشورهاي حوزه خليج فارس گسترش پيدا نكند و دوستان ما در معرض خطرهاي آن قرار نگيرند، تلاش مي‌كنيم.»<ref>مأخذ18، ص‌آخر؛ و - روزنامه رسالت، 27/7/1366، ص‌آخر، رياض - خبرگزاري رويتر.</ref> | |||
هنري‌كيسينجر وزيرخارجه پيشين امريكا نيز درباره سياست اين كشور در قبال مسائل خليج فارس گفت: «امريكا چاره ديگري جز تلافيِ حمله ايران به كشتي كويتي در خليج فارس ندارد. ايالات متحده پيش از دست زدن به چنين اقدامي بايد هدف‌هايش را به روشني مشخص سازد تا از درگير شدن در جنگ غيرضروري با ايران پرهيز كند. منافع ايالات متحده ايجاب مي‌كند كه خطوط كشتي‌راني در خليج فارس باز نگه‌داشته شود و از گسترش تشنج در منطقه جلوگيري به عمل آيد. امريكا بايد به راه‌ها و نحوه پيروزي‌اش در اين مناقشه اطمينان حاصل كند.»<ref>مأخذ18، ص‌آخر.</ref> | |||
راديو لندن نيز در تفسيري در اين‌باره گفت: «چنين به‌نظر مي‌رسد كه يك حمله نظامي عليه ايران از حمايت سياسي جناح‌هاي مختلف در امريكا برخوردار است. واشنگتن در حالي‌كه در بن‌بست سخت سياسي - نظامي خليج فارس گرفتار شده است تلاش مي‌كند تا با آماده‌سازي افكار عمومي به يك اقدام احتمالي نظامي عليه ايران مبادرت ورزد.»<ref>مأخذ18، ص‌آخر، راديو لندن.</ref> | |||
در عين حال اقدام نظامي امريكا عليه ايران احتمال اعدام گروگان‌هاي امريكايي در لبنان را به دنبال دارد. مجله المستقبل چاپ پاريس به نقل از يك مقام لبناني نوشت: «ربايندگان گروگان‌هاي خارجي در بيروت ممكن است به تلافي حمله امريكا به 4 قايق ايراني، به زودي يكي از گروگان‌هاي خود را اعدام كنند. همچنين اگر فشار نظامي غرب عليه ايران در منطقه افزايش يابد ممكن است ربايندگان گروگان‌هاي خود را به تدريج اعدام كنند.»<ref>مأخذ18، ص‌آخر، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از مجله المستقبل چاپ پاريس.</ref> | |||
== گزارش- 473 == | |||
"خان جونجو" نخست‌وزير پاكستان با تأكيد بر بي‌طرفي كشورش در جنگ ايران و عراق، اقدام پاكستان به ايفاي نقشي جديد در خليج فارس را در برابر دريافت تسهيلات از امريكا رد كرد. وي گفت: «پاكستان به هيچ وجه در جنگ خليج فارس دخالت نخواهد كرد. ما تحولات جاري در خليج فارس را دقيقاً زير نظر داريم ولي به هيچ وجه به طرفداري از طرفين بحران نخواهيم پرداخت.» وي افزود: «از گزارش‌هايي مبني بر اينكه امريكا مي‌خواهد پاكستان در ازاء كمك امريكا نفش مشخصي را در خليج فارس ايفا كند، هيچ اطلاعي ندارد. پاكستان موضع بي‌طرفي را در قبال جنگ خليج فارس حفظ كرده است و در آينده نيز اين موضع را حفظ خواهد نمود.» جونجو گفت: «اين سياست به هيچ وجه تحت تأثير تحولات قرار نگرفته و به هيچ وجه امكان دخالت ما در جنگ مذكور نيست»<ref>دفتر مطالعات سياسي و بين‌المللي وزارت امور خارجه، بولتن وزارت امور خارجه، شماره، 104/5 - | |||
26/7/1366.</ref> ضياءالحق رئيس‌جمهور پاكستان نيز گفت: «پاكستان در هيچ شرايطي در جنگ عراق و ايران درگير نخواهد شد.»<ref>روزنامه رسالت، 29/7/1366، ص12، خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از خبرگزاري تاس.</ref> | |||
ضميمه گزارش 461: چگونگي انتقال نيروهاي لشكر57 و تيپ12 به پاي كار و وضعيت آنها. | |||
در روزشمار 25/7/1366 گفته شد كه نيروهاي لشكر57 حضرت ابوالفضل(ع) عصر روز 25/7/1366 با كمپرسي عازم منطقه عمليات شدند، در ساعت18:30 در ارتفاعات شوشو پياده شدند و پس از سازماندهي مجدد، پياده به طرف ارتفاعات اسپيدار، گلان، شهر ماووت و جنوب شرقي ژاژيله حركت نمودند. ستون نيروها در باران پيش مي‌رفت كه به دليل تاريكي، راه گم شد و مدتي نيز صرف پيدا كردن راه شد. رزمندگان براي مقابله با سرما و باران از پتوهاي خود استفاده كردند كه پتوها نيز به تدريج خيس شد. سرانجام پس از طي مسافت 17 كيلومتر به رودخانه قلعه‌چولان (قلا‌چولان) رسيدند كه بارندگي آب آن را افزايش داده بود و به سادگي قابل عبور نبود. تعداد كمي از نيروها خود را به آب زده و از رودخانه عبور كردند. بقيه نيروها از روي پل‌هاي شناوري كه شب قبل واحد منهدسي لشكر آنها را در اطراف رودخانه مخفي كرده بود، 6 نفر، 6 نفر عبور داده شدند. تا ساعت 8 صبح يكشنبه 26/7/1366 همه نيروها از رودخانه گذشتند و زير صخره بلند و تيره رنگي مستقر شدند. فرمانده گردان‌ها پس از سازماندهي مجدد و كنترل نيروهاي خود ضمن اعلام استراحت، تأكيد كردند كه با توجه به اينكه زير پاي دشمن هستند، كاملاً سكوت را رعايت كنند و از هرگونه تحرك و ترددي كه موجب اطلاع دشمن شود، خودداري نمايند.<ref>سند شماره 442/ گ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش آماده‌سازي عمليات انجام نشده نصر8، لشكر57، راوي سيد كمال حسيني، آبان73، ص27 و 28.</ref> | |||
نيروهاي عمل‌كننده تيپ12 قائم(عج) نيز در شامگاه 25/7/1366 با كمپرسي از عقبة لشكر تا جايي كه در ديد دشمن نبود به منطقه عملياتي منتقل شدند و بقيه مسير را كه در ديد دشمن قرار داشت تا پشت ارتفاعات ژاژيله، پياده طي كردند. اين نيروها شب را پشت اين ارتفاعات گذراندند در حالي كه باران مي‌باريد و جاي مناسبي نداشتند. روز 26/7/1366 را نيروها به استراحت گذراندند و بعد از ظهر به تدريج آمادة عمليات شدند تا اينكه هنگام عصر پيام فرمانده قرارگاه نجف مبني بر تعويق عمليات به مدت 24 ساعت به فرمانده تيپ رسيد. اين تعويق سبب نگراني فرماندهان تيپ شد. چون تأخير در عمليات و وضعيت جوي و مكان نامناسب نيروهاي اين يگان در پشت ژاژيله، كاهش توان نيروها را در پي داشت.<ref>سند شماره 447/ گ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش آماده‌سازي عمليات انجام نشدة نصر8، تيپ12 قائم(عج)،راوي امير منوچهري، ص21 و 22.</ref> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۲۲
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.07.26 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | بیست و شش مهر |
| تاریخ شمسی | 1366.07.26 |
| تاریخ میلادی | 18 اکتبر 1987 |
| تاریخ قمری | 24 صفر 1408 |
گزارش- 461
برابر برنامه‌ريزي قبلي قرار بود كه امشب عمليات هجوم به دشمن در منطقه عملياتي ماووت آغاز شود، ليكن عوامل متعدد سبب تعويق 24 ساعتة اين عمليات شد. از مهم‌ترين عوامل تعويق، نرسيدن به موقع برخي از يگان‌هاي عمل‌كننده، به ويژه لشكر9 بدر و تيپ ويژه پاسداران، به پاي‌كار بود. البته اين تصميم به سادگي اتخاذ نشد بلكه پس از بررسي طولاني كه از نيمه‌شب گذشته تا حدود ظهر امروز صورت گرفت، اين نتيجه حاصل شد كه در مجموع محاسن تعويق بيش از معايب آن مي‌باشد. همان طور كه در روزشمارهاي سه روز گذشته درج شد به علت ناهماهنگي‌هايي كه بين قرارگاه رمضان و اتحاديه ميهني كردستان عراق براي انتقال نيروها، تجهيزات و تأمين آذوقه وجود داشت، رسيدن به موقع نيروهاي لشكر9 بدر و تيپ ويژه پاسداران ميسّر نشد. علاوه بر آن، عدم هماهنگي رده‌هاي مختلف اتحاديه ميهني نيز بر مشكلات افزوده و سرعت آمادگي را كاهش مي‌داد. به هر صورت، با توجه به اين وضعيت در ساعت 00:45 دقيقه بامداد امروز فرمانده قرارگاه رمضان، كه در محل استقرار فرمانده نيروي زميني سپاه (قرارگاه شهيد بروجردي بانه) حضور داشت، به وي گفت: «فردا شب (شب 27/7/66) لشكر بدر و تيپ پاسداران نمي‌رسند، بگوييم يك شب عقب بيندازند، يا اينكه بگوييم هر دو روي هدف تيپ پاسداران عمل‌كنند.» علي شمخاني پاسخ داد: «نه، نيروهاي تيپ پاسداران براي [اجراي مأموريت] خودش كافي است. بپرسيد اگر هر دو مي‌رسند، هر دو عمل‌كنند.» تلاش فرمانده قرارگاه رمضان براي تماس شبانه با دو يگان مذكور ميسّر نشد. وي پس از تماس صبح هنگام با اين يگان‌ها گفت: «كلاً مأيوس بودند كه بتوانند امشب برسند.»[۱] برادر دهقان - كه مسئوليت هماهنگي لشكر بدر و تيپ پاسداران را به عهده داشت و همراه آنها به داخل عراق رفته بود - نيز امروز پيامي به شرح زير براي فرمانده قرارگاه رمضان ارسال كرد: «به دلايل زير در زمان مشخص شده نمي‌توانيم عمل كنيم: 1- اكثر قاطر‌ها در درّه سقوط كرده‌اند. 2- مسئلة غذاي محلي به هيچ عنوان حل نشده است. 3- نيروهاي شمس [لشكر بدر] و فتاح [تيپ پاسداران] توانشان ضعيف است. 4- كساني كه مي‌بايست نيروها را به نقاط هماهنگ شده ببرند، وجود ندارند. 5- باران شديداً اذيت مي‌كند.»[۲] البته بعد از دو روز تحمل مشكلات فراوان، بعدازظهر امروز اتحاديه ميهني امكانات و تغذيه مناسبي براي نيروها در "كاني‌تو" فراهم كرده بود و خود اين موضوع موجب تعجب شد كه چگونه با اين سرعت توانستند اين امكانات را فراهم كنند.[۳] يگان‌هاي قرارگاه نجف نيز از نظر آمادگي اوضاع متفاوتي دارند: لشكر57 ابوالفضل(ع) نيروهايش به طور كامل پاي كار رسيده‌اند و با توجه به اينكه در طول شب گذشته تا صبح در حالي كه باران مي‌باريده، در حال پياده‌روي بوده‌اند و در زير پاي دشمن مستقر شده‌اند، هرگونه تأخيري در اجراي عمليات توان آنها را كاهش مي‌دهد، براي همين فرمانده لشكر57 مخالف تأخير عمليات است. لشكر11 اميرالمؤمنين(ع) نيز آماده شده است و با توجه به اينكه نيروهاي آن سنگر و محل مناسب براي استقرار و استراحت ندارند، تأخير عمليات موجب كاهش توان آنها مي‌شود. از سوي ديگر، لشكرهاي7 ولي‌عصر(عج)، 21 امام رضا(ع) و 32 انصارالحسين به علل مختلف از جمله بارش باران و خراب شدن جاده، هنوز به طور كامل به پاي كار نرسيده و آمادگي لازم را كسب نكرده‌اند، به همين دليل فرماندهان اين لشكرها اصرار بر تعويق عمليات دارند.[۴] (ضميمه دارد.) تمام تلاش فرمانده نيروي زميني سپاه و جانشين وي و فرمانده قرارگاه نجف بر اجراي عمليات بدون تأخير است، چون تأخير مشكلات ديگري از جمله هشياري و آمادگي بيشتر دشمن را سبب مي‌شود. حتي براي جلوگيري از تعويق عمليات، بررسي‌هايي براي تغيير در طرح مانور صورت گرفت. در جلسه‌اي كه قبل از ظهر امروز با حضور علي شمخاني، رحيم صفوي، نورعلي شوشتري، محمدباقر ذوالقدر، محمد باقري و چند تن ديگر از فرماندهان سپاه برگزار شد، پس از مباحثي كه در اين باره صورت گرفت معايب تأخير عمليات تا فردا شب چنين برشمرده شد: 1- احتمال تغيير اوضاع جوّي (كه موجب افزايش ديد دشمن خواهد شد). 2- تقويت نيروهاي دشمن و آمادگي بيشتر آنها. 3- تضعيف توان نيروهاي لشكر57 ابوالفضل(ع) و لشكر11 اميرالمؤمنين(ع). 4- احتمال بمباران نيروهاي مستقر در منطقه عملياتي در روز آينده. محاسن تأخير عمليات تا فردا شب نيز چنين اعلام شد: 1- با توجه به اينكه قوت اين عمليات زدن به دشمن از پشت است، لشكر9 بدر و تيپ پاسداران و طالباني‌ها آماده عمليات مي‌شوند و هماهنگ با يگان‌هاي قرارگاه نجف، عمليات با قوت اجرا مي‌شود.2- لشكرهاي 7 ولي‌عصر(عج)، 21امام رضا(ع) و 32 انصار الحسين آماده‌تر مي‌شوند. 3- نيروهاي لشكر 52 قدس به نيروها اضافه مي‌شوند. پس از اين بررسي، رحيم صفوي گفت كه نظر من اين است كه فردا شب عمل كنيم. علي شمخاني نيز به فرماندهان حاضر گفت برويد نيروهايتان را براي فردا آماده كنيد.[۵] پس از اين دستور، فرماندهان قرارگاه‌هاي نجف و رمضان به يگان‌هاي تحت امر خود اين تأخير را ابلاغ كردند.
گزارش- 462
براي بررسي مشكلاتي كه موجب تأخير در آمادگي يگان‌هاي قرارگاه رمضان شده بود و همچنين بررسي و هماهنگي طرح مانور عمليات، در ساعت 22:20 امشب جلسه‌اي با حضور مسئولان قرارگاه رمضان برادران جعفري و دهقان (از مسئولان معاونت عمليات قرارگاه رمضان)، فرمانده لشكر9 بدر (شمس) و پرويز فتاح از مسئولان تيپ پاسداران در روستاي سيروان واقع در كردستان عراق برگزار شد. در ابتداي جلسه برادر جعفري كه از قبل داخل عراق مستقر بود و مسئوليت هماهنگي امور عمليات را با جلال طالباني مسئول اتحاديه ميهني كردستان به عهده داشت، گفت كه از قبل براي انتقال و پشتيباني 100 نفر نيرو هماهنگي شده بود و پس از اينكه قرار شد 600 نفر به داخل منتقل شوند، وقتي با جلال طالباني مطرح كرديم گفت همه چيز را جز كيسه خواب تأمين مي‌كنيم كه براي اين كار و استقرار و پشتيباني و تغذيه نيروها هماهنگ شد. من دنبال كارهاي ديگر بودم كه صبح امروز متوجه مشكلات شدم كه به هر كس (از مسئولان اتحاديه) مي‌گفتم سلب مسئوليت مي‌كرد. پيامي براي جلال فرستادم. در پي آن جلال هم پيام تندي به افرادش فرستاد. مسئولان اتحاديه هم كه اينجا رسيدند به آنها اعتراض كرديم كه كوتاهي كرديد، اينها مهمان شما بودند. ... پس از آن مقداري آذوقه آوردند و قرار شد تا فردا صبح همه چيز را تكميل كنند. براي فردا شب هم تضمين اجراي عمليات را گرفته‌ايم. البته اينها [اتحاديه] نيروي چنداني نياوردند چون در محاصره كامل هستند. عراق پايگاهايش را در منطقه تقويت كرده و همه نيروهايش را عوض كرده و نيروي ارتشي در پايگاه‌ها گذاشته است. در مورد عمليات، اتحاديه پيشنهادش اين است كه شب اول زرون و گلاله و شب دوم گوجار را عمل كنند. فرماندهان تيپ‌هاي اتحاديه هم ديشب براي شناسايي رفتند و همه مسائل عادي است. مسئولان اتحاديه گفته‌اند كه مي‌توانند نيروها را بدون درگيري تا زير هدف ببرند و پس از آن درگيري را شروع كنند. بايد گلاله بر عهده اتحاديه باشد و ما در احتياط باشيم كه اگر نتوانستند، به آنها كمك كنيم. در صحبت با اتحاديه قرار شد تا اولين پايگاه دشمن نيروها مشترك بروند. سپس نيروهاي اتحاديه در مواضع مستقر شوند و بعد نيروهاي ما را عبور دهند و وقتي ما به پشت رسيديم درگيري را شروع كنند و هم زمان با هم عمليات را شروع كنيم. تا جادة قميش - سفره را اتحاديه پاكسازي مي‌كند. تيپ ويژه پاسداران "باساوا" و لشكر9 بدر " هرمدان" را عمل مي‌كنند. در ادامه برادر فتاح اعلام كرد كه با نيرويي كه امروز به منطقه آمده، جمع نيروهاي تيپ ويژه پاسداران به حدود 200 تن رسيده است. همچنين برادر شمس تعداد نيروي رزمندة لشكر9 بدر را كه براي عمليات آماده شده‌اند حدود 250 تن اعلام كرد.[۶]
گزارش- 463
براي هماهنگي عمليات قرارگاه رمضان و نيروهاي اتحادية ميهني كردستان عراق كه قرار است از پشت به قواي دشمن حمله كنند، بعد از جلسة مذكور، جلسه‌اي در ساعت 23:20 امشب با حضور برادران جعفري، دهقان، شمس و فتاح از قرارگاه رمضان و كاك فريدون، ملازم‌عمر، شيردل، مصطفي چورش و شيخ جعفر از اتحاديه ميهني كردستان برگزار شد. ابتدا برادر جعفري قرار قبلي با اتحاديه را توضيح داد. سپس كاك فريدون گفت: «فاصله زياد است و امكان عمليات هم‌زمان با هم وجود ندارد چون پايگاه‌هاي دشمن زياد است و مقر گردان و تيپ دشمن بين آنهاست؛ ممكن است شب اول پايگاه‌ها را بگيرند ولي مقر تيپ را نگيرند كه منوط به پيشروي در گرده‌رش و برزوت است.» وقتي برادر جعفري سؤال كرد كه چقدر طول مي‌كشد به جاده برسيم و آيا شب اول به جاده مي‌رسيم. كاك فريدون پاسخ داد: «ما قبلاً به يك ساعت جاده را گرفتيم ولي تقويت كرده‌اند و مين گذاشته‌اند. اگر برادرها (يگان‌هاي قرارگاه نجف) شب اول گرده‌رش و قميش را بگيرند ما صبح به جاده مي‌رسيم.» برادر شمس: «جمهوري اسلامي از طرف خودش نمي‌تواند به باساوا و هرمدان برسد چون خط دشمن از آن طرف خيلي محكم است. شب اول بايد از اين طرف عمل كنيم تا با آنها (يگان‌هاي قرارگاه نجف) الحاق كنيم. شما بايد ابتدا عمل كنيد تا ما در ادامه عمل كنيم و با نيروهاي آن طرف الحاق كنيم.» كاك فريدون: «چه كسي تضمين مي‌كند ما بتوانيم مقر تيپ دشمن را بگيريم. اين مقر با شما درگير مي‌شود. ... ما بايد در فكر 600 نيرويي كه داخل مي‌روند باشيم كه در جلو محاصره نشوند. ... بايد نيروهاي شما را پله پله جلو ببريم. ممكن است در اطراف هم پايگاه‌هايي باشد و بايد با آنها درگير شوند.» برادر دهقان: «بر اساس پارامترهاي مختلف ما اهداف را تعيين مي‌كنيم. هدف وسط بسيار تعيين كننده است هم براي تسهيل كار شما و هم رسيدن به اهداف جمهوري اسلامي. فقط اعزام راهنما از طرف شما اساسي است و اگر نيروهاي ما بتوانند اين اهداف را تصرف كنند، سرنوشت‌ساز است.» پس از اين مباحث برادر جعفري پيشنهاد كرد كه در مرحله اول از نيروهاي ايران 80 نفر در محور باساوا و 70 نفر در محور هرمدان وارد عمل شوند. كاك فريدون نيز زمان‌بندي عمليات را چنين اعلام كرد: نيروها ساعت 16:30 حركت كنند تا ساعت 18 به گلورش برسد و پس از يك ساعت استراحت در آنجا، ساعت 19 حركت كرده و 21:30 به قلاته سپون برسند. نيم ساعت در اينجا استراحت كنند و سپس ادامه حركت بدهند، نيم ساعت پس از نيمه‌شب (00:30 بامداد) به هرمدان مي‌رسند. در پايان اين جلسه كاك فريدون، فرمانده عمليات اتحادية ميهني و فرماندهان نيروهاي اتحاديه در محورهاي مختلف را معرفي كرد.[۷]
گزارش- 464
در منطقه سردشت و منطقه مريوان بين نيروهاي خودي و عناصر ضدانقلاب درگيري محدودي روي داد. به گزارش قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) نيروهاي گردان جندالله با افراد حزب دمكرات در روستاي زمزيران واقع در شمال شرقي سردشت درگير شدند كه در نتيجه آن دو تن از نيروهاي خودي شهيد و سه تن مجروح گرديدند.[۸] در اطراف پايگاه "گلو" واقع در شمال سردشت، نيز نيروهاي خودي به طرف عناصر حزب دمكرات اجراي آتش كردند كه تعدادي از آنها كشته يا مجروح شدند. همچنين سه تن از عناصر نفوذي كه قصد به سقوط كشاندن پايگاه را داشتند دستگير شدند.[۹] سپاه يازدهم امام حسن عسكري(ع) گزارش داد: در منطقه مريوان حدود 13 تن از چته‌هاي گروه كومه‌له در پشت روستاي "وليه ژير" ديده شده‌اند كه احتمال حمله آنها عليه نيروهاي خودي وجود دارد. همچنين 15 نفر از مجروحين كومه‌له در نزديكي بانه ديده شده‌اند كه ممكن است براي مداوا به داخل عراق بروند.[۱۰]
گزارش- 465
در جلسه امروز كميته تبليغات جنگ استان خوزستان اعلام شد كه دو تن از عوامل گروهك خلق عرب كه براي رژيم عراق جاسوسي مي‌كردند در فاو دستگير شده‌اند. اين دو تن كه به عنوان بسيجي در فاو مشغول فعاليت بودند براي رژيم عراق اطلاعات جمع‌آوري مي‌كردند. در اين جلسه همچنين گفته شد كه يك سرباز پايگاه موشكي ماهشهر كه قصد داشت از طريق كردستان به عراق پناهنده شود، قبل از ظهر در مرزهاي كردستان دستگير شد. اين سرباز خود را از هواداران منافقين معرفي كرد.[۱۱]
گزارش- 466
در ادامه عزيمت كاروان حماسه‌سازان عاشوراي حسيني به جبهه‌هاي جنگ، امروز گردان‌هاي ديگري از نيروهاي داوطلب مردمي از شهرهاي مختلف كشور رهسپار ميدان‌هاي نبرد شدند. هفت گردان از نيروهاي اعزامي از استان ايلام بود كه با نام سومين كاروان حماسه‌سازان عاشورا سازماندهي شده بودند. از اين نيروها سه گردان بسيجي، سه گردان پاسدار وظيفه و يك گردان پاسدار افتخاري بودند. از استان بوشهر نيز دو گردان نيروي رزمي و اعزام مجدد امروز عازم صحنه‌هاي نبرد شدند. جهادگران استان آذربايجان‌غربي هم پس از سازماندهي با بدرقه مردم شهر اروميه به سوي جبهه‌ها حركت كردند. همچنين امروز شهرهاي همدان، مينودشت، بندرگناوه، تنكابن، ميانه، يزد، اهر، مرند، جهرم، دامغان، نوشهر و علي‌آبادكتول شاهد اعزام نيروهاي فني، بسيجي آموزش ديده و اعزام مجدد بودند كه در قالب كاروان حماسه‌سازان عاشورا، با بدرقه گرم مردم عازم صحنه‌هاي نبرد شدند.[۱۲]
گزارش- 467
با توجه به حملات اخير عراق به مناطق مسكوني و تهديدات مكرر ارتش عراق مبني بر بمباران شيميايي شهرها و همچنين اقدام دشمن در حمله شيميايي به شهر سردشت، برنامه‌ريزي و آموزش عمومي براي پيشگيري و كاستن از پيامدها و آثار اين گونه حملات ضروري است. سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامي با همين هدف از اول تا هفتم آبان را به عنوان هفته آموزش عمومي ش.م.ر. در پنج استان مرزي اعلام كرد و از پاسداران خواست با گذراندن دوره‌هاي مربوطه، خود را براي آموزش عمومي آماده كنند.[۱۳]
گزارش- 468
در پي بمباران پالايشگاه اصفهان و تلمبه‌خانه آن [ر.ك. 20/7/66] در هفته گذشته، همدان و قم با مشكل كمبود گازوئيل و گاز مايع مواجه شدند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از همدان، در امر تحويل نفت گاز به وسايط نقليه به خصوص به كاميون‌ها و تريلرها طي دو روز گذشته اختلال ايجاد شده است و تشكيل صفوف پيوسته حداقل 50 وسيله نقليه در مقابل هر يك از جايگاه‌هاي فروش مواد سوختي همدان شاهد اين مدعا است. گفتني است كه سهميه گازوئيل استان همدان از پالايشگاه اصفهان تأمين مي‌شد.[۱۴] همچنين كمبود گاز مايع در قم موجب شده گروه‌هاي كثيري از مردم صبح و بعداز ظهر هر روز با اجتماع در مقابل مراكز توزيع گاز به منظور تهيه اين ماده سوختني پس از ساعت‌ها انتظار و توقف در صف‌هاي طويل بدون دريافت گاز محل را ترك كنند. مسئول ستاد بسيج اقتصادي قم علت اين كمبود را ناشي از بمباران پالايشگاه اصفهان ذكر كرد.[۱۵]
گزارش- 469
مهندس ميرحسين موسوي نخست‌وزير و هيئت همراه امروز وارد سوريه شدند. و در فرودگاه دمشق مورد استقبال رسمي نخست‌وزير و اعضاي هئيت دولت اين كشور قرار گرفتند. محسن رفيق‌دوست (وزير سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامي)، معيري (معاون سياسي نخست‌وزير)، بشارتي (معاون سياسي وزارت امورخارجه) و جمعي از معاونان و مديران سياسي كشور، نخست‌وزير را همراهي مي‌كنند.
ميرحسين موسوي نخست‌وزير پيش از عزيمت به سوريه در فرودگاه مهرآباد گفت: اين مسافرت در شرايط حاضر از معنا و مفهوم خاصي برخوردار است. ما رابطه صميمانه‌اي با سوريه داريم و به طور مرتب در مورد مسائل جهاني و منطقه‌اي تبادل نظر مي‌كنيم. دور اول مذاكرات نخست‌وزير ايران با نخست‌وزير سوريه (عبدالرؤف الكسم) امروز آغاز شد كه در آن ضمن تأكيد بر اهميت مذاكرات جاري و لزوم گسترش مناسبات ايران و سوريه، سه كميته سياسي، فرهنگي و اقتصادي از اعضاي شركت‌كننده در مذاكرات تشكيل شد. فاروق الشرع وزيرخارجه سوريه ضمن حضور در محل اقامت نخست‌وزير با وي ملاقات كرد. در اين ديدار مسائل مورد علاقه دو كشور و همچنين تحولات اخير در منطقه و دخالت ناوگان امريكا و ديگر قدرت‌هاي غربي در خليج فارس بحث و بررسي گرديد و دخالت امريكا به عنوان عامل افزايش تشنج در منطقه محكوم شد. عصر امروز نخست‌وزيران دو كشور به مدت نيم ساعت، خصوصي با يكديگر ديدار و مذاكره كردند.[۱۶] در اين ديدار نخست‌وزير سوريه گفت: «تجاوزي كه امريكا عليه ايران انجام مي‌دهد به منزله تجاوز به همه آزادي خواهان و صلح‌طلبان جهان است و بهانه امريكا در ايجاد امنيت در منطقه قابل توجيه نيست، زيرا امنيت خليج فارس قبل از حضور امريكا به مراتب بهتر از حالا بود. اين بازي‌هاي امريكا نمي‌تواند ملت‌ها را مرعوب خود كند و امريكا همان‌طور كه در ويتنام و لبنان شكست خورد در ايران نيز شكست خواهد خورد. ما در كنار ايران قرار داشته و با هم در يك سنگر باقي خواهيم ماند.»[۱۷]
گزارش- 470
جمهوري اسلامي ايران در برابر لشكركشي نظامي امريكا به منطقه و اقدامات ديپلماتيك اين كشور، تلاش گسترده‌اي را در زمينه ديپلماتيك آغاز كرده است. امروز علاوه بر سفر هيئت عالي‌رتبه ايراني به سوريه و سفر دكتر ولايتي به كوبا، فرستاده ويژه معمرقذافي رهبر ليبي با رئيس‌جمهور در تهران ديدار كرد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي:«آقاي "ابوزيد عمر درده" در ديدار با آقاي خامنه‌اي ضمن تقديم پيام رهبر ليبي گفت: رهبري ليبي پيروزي ملت مسلمان ايران را در مقابل توطئه‌هاي استكبار جهاني آرزو مي‌كند، وي همواره بر اين عقيده است كه پيروزي ملت انقلابي و مسلمان ايران، پيروزي مردم ليبي است.»[۱۸] دكتر علي‌اكبر ولايتي، وزير امورخارجه جمهوري اسلامي ايران نيز در دور دوم مذاكرات خود با وزير خارجه كوبا (آقاي مالميركا) در هاوانا سياست تجاوزگرانه امريكا در منطقه استراتژيك خليج فارس را نقض مفاد قطعنامه598 شوراي امنيت و موجب افزايش تشنج در منطقه اعلام كرد و گفت: «اكنون كاملاً روشن و مشخص شده است كه رژيم عراق به تحريك و پشتيباني كدام كشور، اين جنگ را بر جمهوري اسلامي ايران تحميل كرد و اينك حضور گسترده امريكا در خليج فارس براي جهانيان نيز ثابت شده است.» دكتر ولايتي با ياد‌آوري وظيفه اصلي نهضت عدم تعهد در برابر جنگ ايران و عراق و حضور نظامي امريكا در منطقه گفت: «مهم‌ترين قدم‌هايي كه اين جنبش بايد بردارد، اين است كه موضعي روشن و صريح در رابطه با حضور نيروهاي نظامي امريكا و متحدانش در خليج فارس اتخاذ نمايد؛ زيرا يكي از مناطق حساس جهان سوم مورد تجاوز امريكا قرار گرفته است.» وزيرخارجه كوبا نيز در اين ديدار ضمن اعلام آمادگي كوبا براي گسترش روابط و تعميق همكاري‌هاي خود با ايران به خصوص در سطح مجامع بين‌المللي، درباره سياست‌هاي سلطه‌جويانه امريكا گفت: «امپرياليسم امريكا در منطقه امريكاي مركزي نيز از هيچ‌گونه تلاش به منظور سركوبي انقلاب‌ها با همكاري دولت‌هاي دست‌نشانده خود، فروگذار نكرده و اين از خصلت‌هاي امپرياليسم مي‌باشد.»[۱۹]
گزارش- 471
رئيس‌جمهوري اسلامي ايران در مصاحبه با روزنامه انگليسي‌زبان تهران تايمز مواضع جمهوري اسلامي ايران را در قبال بحران خليج فارس، حضور ناتو در منطقه، قطعنامه 598 و اجلاس اتحاديه عرب تشريح كرد و نظرهاي خود را درباره انتخابات آينده رياست جمهوري و مجلس شوراي اسلامي بيان داشت. وي تقدم زماني اعلام آتش‌بس را بر اعلام متجاوز رد كرد و گفت: «از لحاظ زماني ما براي آتش‌بس تقدمي نسبت به اعلام متجاوز قائل نيستيم بلكه معتقديم كه اعلام متجاوز، تشكيل دادگاه يا كميته صالحي براي بررسي مجازات‌هاي متجاوز و آتش‌بس بايد هم‌زمان انجام گيرد. آيت‌الله خامنه‌اي روابط ايران با شوروي را رو به گسترش توصيف كرد و گفت: «شوروي يك همسايه بزرگ ماست و ما با شوروي هيچ وقت مثل امريكا در قطع رابطه نبوديم. اين دو همسايه مسائل زيادي با هم دارند كه مي‌توانند آنها را همواره مورد بررسي قرار دهند.» وي امكان انعقاد پيمان‌دوستي با شوروي را رد نكرد و گفت: «به هر حال همكاري‌هاي دوستانه بين دو كشور الان وجود دارد و ممكن است اين همكاري‌ها بيشتر هم بشود. به درخواست مسئولان شوروي از آقاي هاشمي براي سفر به اين كشور هم با نظر مثبت نگاه مي‌كنيم.» رئيس‌جمهور شرط بهبود روابط با كويت و حل مشكلات را به خودداري اين كشور از كمك به عراق و اعلام رسمي آن دانست و درباره روابط با كشورهاي اروپايي گفت: «اگر آنها روابط برابر و شرافتمندانه با ما بخواهند داشته باشند ما هيچ‌گونه گرايش و انگيزه منفي نداريم انگلستان و فرانسه هم در تضعيف روابط با ما مقصر بودند. هر وقت آنها حاضر باشند، اشتباه گذشته خود را جبران كنند، ما در مواضع هميشگي خودمان هستيم.»[۲۰]
گزارش- 472
وزيران خارجه كنوني و پيشين امريكا ايران را به اتهام شليك موشك به نفتكش تحت پرچم امريكا در خليج فارس، تهديد به حمله تلافي‌جويانه كردند. جورج شولتز وزير خارجه امريكا در اين‌باره گفت: «ايران با آزمودن علاقه امريكا به منافعش در خليج فارس، خود را در معرض خطر تلافي‌جويانه نظامي امريكا قرار مي‌دهد. حمله جمعه ايران به يك نفتكش كويتي زير پرچم امريكا، براي آزمون حدودي است كه امريكا براي دفاع از منافع خود قائل مي‌شود. نقشه كلي ايران هر چه باشد، امريكا براي دفاع از منافع خود به خليج فارس رفته است و هرگاه صلاح بداند از منافع خود دفاع خواهد كرد.» وي افزود: «حضور نيروي دريايي امريكا در خليج فارس براي محافظت از دوستان امريكا در منطقه ضرورت دارد و ما در جهت تضمين اين كه جنگ ايران و عراق به كشورهاي حوزه خليج فارس گسترش پيدا نكند و دوستان ما در معرض خطرهاي آن قرار نگيرند، تلاش مي‌كنيم.»[۲۱] هنري‌كيسينجر وزيرخارجه پيشين امريكا نيز درباره سياست اين كشور در قبال مسائل خليج فارس گفت: «امريكا چاره ديگري جز تلافيِ حمله ايران به كشتي كويتي در خليج فارس ندارد. ايالات متحده پيش از دست زدن به چنين اقدامي بايد هدف‌هايش را به روشني مشخص سازد تا از درگير شدن در جنگ غيرضروري با ايران پرهيز كند. منافع ايالات متحده ايجاب مي‌كند كه خطوط كشتي‌راني در خليج فارس باز نگه‌داشته شود و از گسترش تشنج در منطقه جلوگيري به عمل آيد. امريكا بايد به راه‌ها و نحوه پيروزي‌اش در اين مناقشه اطمينان حاصل كند.»[۲۲] راديو لندن نيز در تفسيري در اين‌باره گفت: «چنين به‌نظر مي‌رسد كه يك حمله نظامي عليه ايران از حمايت سياسي جناح‌هاي مختلف در امريكا برخوردار است. واشنگتن در حالي‌كه در بن‌بست سخت سياسي - نظامي خليج فارس گرفتار شده است تلاش مي‌كند تا با آماده‌سازي افكار عمومي به يك اقدام احتمالي نظامي عليه ايران مبادرت ورزد.»[۲۳] در عين حال اقدام نظامي امريكا عليه ايران احتمال اعدام گروگان‌هاي امريكايي در لبنان را به دنبال دارد. مجله المستقبل چاپ پاريس به نقل از يك مقام لبناني نوشت: «ربايندگان گروگان‌هاي خارجي در بيروت ممكن است به تلافي حمله امريكا به 4 قايق ايراني، به زودي يكي از گروگان‌هاي خود را اعدام كنند. همچنين اگر فشار نظامي غرب عليه ايران در منطقه افزايش يابد ممكن است ربايندگان گروگان‌هاي خود را به تدريج اعدام كنند.»[۲۴]
گزارش- 473
"خان جونجو" نخست‌وزير پاكستان با تأكيد بر بي‌طرفي كشورش در جنگ ايران و عراق، اقدام پاكستان به ايفاي نقشي جديد در خليج فارس را در برابر دريافت تسهيلات از امريكا رد كرد. وي گفت: «پاكستان به هيچ وجه در جنگ خليج فارس دخالت نخواهد كرد. ما تحولات جاري در خليج فارس را دقيقاً زير نظر داريم ولي به هيچ وجه به طرفداري از طرفين بحران نخواهيم پرداخت.» وي افزود: «از گزارش‌هايي مبني بر اينكه امريكا مي‌خواهد پاكستان در ازاء كمك امريكا نفش مشخصي را در خليج فارس ايفا كند، هيچ اطلاعي ندارد. پاكستان موضع بي‌طرفي را در قبال جنگ خليج فارس حفظ كرده است و در آينده نيز اين موضع را حفظ خواهد نمود.» جونجو گفت: «اين سياست به هيچ وجه تحت تأثير تحولات قرار نگرفته و به هيچ وجه امكان دخالت ما در جنگ مذكور نيست»[۲۵] ضياءالحق رئيس‌جمهور پاكستان نيز گفت: «پاكستان در هيچ شرايطي در جنگ عراق و ايران درگير نخواهد شد.»[۲۶]
ضميمه گزارش 461: چگونگي انتقال نيروهاي لشكر57 و تيپ12 به پاي كار و وضعيت آنها. در روزشمار 25/7/1366 گفته شد كه نيروهاي لشكر57 حضرت ابوالفضل(ع) عصر روز 25/7/1366 با كمپرسي عازم منطقه عمليات شدند، در ساعت18:30 در ارتفاعات شوشو پياده شدند و پس از سازماندهي مجدد، پياده به طرف ارتفاعات اسپيدار، گلان، شهر ماووت و جنوب شرقي ژاژيله حركت نمودند. ستون نيروها در باران پيش مي‌رفت كه به دليل تاريكي، راه گم شد و مدتي نيز صرف پيدا كردن راه شد. رزمندگان براي مقابله با سرما و باران از پتوهاي خود استفاده كردند كه پتوها نيز به تدريج خيس شد. سرانجام پس از طي مسافت 17 كيلومتر به رودخانه قلعه‌چولان (قلا‌چولان) رسيدند كه بارندگي آب آن را افزايش داده بود و به سادگي قابل عبور نبود. تعداد كمي از نيروها خود را به آب زده و از رودخانه عبور كردند. بقيه نيروها از روي پل‌هاي شناوري كه شب قبل واحد منهدسي لشكر آنها را در اطراف رودخانه مخفي كرده بود، 6 نفر، 6 نفر عبور داده شدند. تا ساعت 8 صبح يكشنبه 26/7/1366 همه نيروها از رودخانه گذشتند و زير صخره بلند و تيره رنگي مستقر شدند. فرمانده گردان‌ها پس از سازماندهي مجدد و كنترل نيروهاي خود ضمن اعلام استراحت، تأكيد كردند كه با توجه به اينكه زير پاي دشمن هستند، كاملاً سكوت را رعايت كنند و از هرگونه تحرك و ترددي كه موجب اطلاع دشمن شود، خودداري نمايند.[۲۷] نيروهاي عمل‌كننده تيپ12 قائم(عج) نيز در شامگاه 25/7/1366 با كمپرسي از عقبة لشكر تا جايي كه در ديد دشمن نبود به منطقه عملياتي منتقل شدند و بقيه مسير را كه در ديد دشمن قرار داشت تا پشت ارتفاعات ژاژيله، پياده طي كردند. اين نيروها شب را پشت اين ارتفاعات گذراندند در حالي كه باران مي‌باريد و جاي مناسبي نداشتند. روز 26/7/1366 را نيروها به استراحت گذراندند و بعد از ظهر به تدريج آمادة عمليات شدند تا اينكه هنگام عصر پيام فرمانده قرارگاه نجف مبني بر تعويق عمليات به مدت 24 ساعت به فرمانده تيپ رسيد. اين تعويق سبب نگراني فرماندهان تيپ شد. چون تأخير در عمليات و وضعيت جوي و مكان نامناسب نيروهاي اين يگان در پشت ژاژيله، كاهش توان نيروها را در پي داشت.[۲۸]
منابع و مآخذ روزشمار 1366/07/26
- ↑ سند شماره 1517/ د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه نيروي زميني سپاه (اسدالله احمدي)، 20 تا 28/7/1366، ص97.
- ↑ سند شماره 1533/ د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي قرارگاه رمضان در عمليات نصر8 (مسعود سرمدي)، 23/7 تا 2/8/1366، ص52 و 53.
- ↑ همان، ص50 و 51.
- ↑ مأخذ1، ص101 تا 111.
- ↑ - مأخذ11، ص13، قم - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 26/7/1366.
- ↑ مأخذ2، ص35 تا 40.
- ↑ مأخذ2، ص40 تا 47.
- ↑ سند شماره 097735 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه حمزه سيدالشهدا، به فرماندهي نيروي زميني سپاه، 30/7/1366.
- ↑ همان.
- ↑ سند شماره 097726 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه يازدهم امام حسن عسكري(ع)، به ستاد مركزي سپاه - معاونت اطلاعات، 29/7/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه،" شماره 213، 27/7/1366، ص3 و 4.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 27/7/1366، ص2.
- ↑ سند شماره 097678 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مركزي سپاه‌پاسداران، 26/7/1366.
- ↑ مأخذ11، ص13، همدان - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 26/7/1366.
- ↑ مأخذ11، ص13، قم - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 26/7/1366.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 27/7/1366، ص3.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 29/7/1366، ص2.
- ↑ روزنامه كيهان، 27/7/1366، ص3.
- ↑ مأخذ16، ص2.
- ↑ مأخذ16، ص2.
- ↑ مأخذ18، ص‌آخر؛ و - روزنامه رسالت، 27/7/1366، ص‌آخر، رياض - خبرگزاري رويتر.
- ↑ مأخذ18، ص‌آخر.
- ↑ مأخذ18، ص‌آخر، راديو لندن.
- ↑ مأخذ18، ص‌آخر، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از مجله المستقبل چاپ پاريس.
- ↑ دفتر مطالعات سياسي و بين‌المللي وزارت امور خارجه، بولتن وزارت امور خارجه، شماره، 104/5 - 26/7/1366.
- ↑ روزنامه رسالت، 29/7/1366، ص12، خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از خبرگزاري تاس.
- ↑ سند شماره 442/ گ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش آماده‌سازي عمليات انجام نشده نصر8، لشكر57، راوي سيد كمال حسيني، آبان73، ص27 و 28.
- ↑ سند شماره 447/ گ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش آماده‌سازي عمليات انجام نشدة نصر8، تيپ12 قائم(عج)،راوي امير منوچهري، ص21 و 22.