1366.06.27: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۲۸: سطر ۲۸:
==  گزارش- 814 ==
==  گزارش- 814 ==
دومين مرحله عمليات ظفر با شركت نيروهاي تحت امر قرارگاه رمضان، در عمق 200 كيلومتري عراق در منطقه "كاني‌ماسي" در استان دهوك آغاز شد. نيروهاي حزب دمكرات كردستان عراق (بارزاني‌ها) و تيپ 75 ظفر سپاه شب گذشته در پاسخ به گلوله‌باران مناطق مسكوني كردستان عراق، يك مركز گردان نظامي، مراكز سه گردان محلي جاش و چند پايگاه دشمن را در نزديكي مرز تركيه، مورد حمله قرار دادند. در اين مرحله از عمليات، نيروهاي عمل‌كننده به پيش‌روي خود در جاده "باطوفه" به "زاخو" ادامه دادند و با استفاده از سلا‌ح‌هاي به غنيمت گرفته‌شده از دشمن، به مقر"تيپ بيگاوه" از لشكر 38 ارتش عراق حمله كردند و آن‌را به محاصره خود در آوردند كه با آتش سنگين آن‌ها، ساختمان‌ها و مراكز مهم اين تيپ منهدم شد.
دومين مرحله عمليات ظفر با شركت نيروهاي تحت امر قرارگاه رمضان، در عمق 200 كيلومتري عراق در منطقه "كاني‌ماسي" در استان دهوك آغاز شد. نيروهاي حزب دمكرات كردستان عراق (بارزاني‌ها) و تيپ 75 ظفر سپاه شب گذشته در پاسخ به گلوله‌باران مناطق مسكوني كردستان عراق، يك مركز گردان نظامي، مراكز سه گردان محلي جاش و چند پايگاه دشمن را در نزديكي مرز تركيه، مورد حمله قرار دادند. در اين مرحله از عمليات، نيروهاي عمل‌كننده به پيش‌روي خود در جاده "باطوفه" به "زاخو" ادامه دادند و با استفاده از سلا‌ح‌هاي به غنيمت گرفته‌شده از دشمن، به مقر"تيپ بيگاوه" از لشكر 38 ارتش عراق حمله كردند و آن‌را به محاصره خود در آوردند كه با آتش سنگين آن‌ها، ساختمان‌ها و مراكز مهم اين تيپ منهدم شد.
در پي اين حمله، ارتش عراق با تقويت و سازماند‌هي دوباره نيروهاي مخصوص و جاش‌ها (نيروهاي محلي) و با پشتيباني تعداد بسياري تانك و نفربر، براي خارج كردن تيپ بيگاوه از محاصره، از دو محور دست به حمله زد كه با مقاومت پيش‌مرگان روبه‌رو شد. در اين حمله دو فروند هلي‌كوپتر از نوع "پيلاتوس" و "فلاكو" هدف آتش نيروهاي مبارز قرار گرفتند و سرنگون شدند.(1)  
در پي اين حمله، ارتش عراق با تقويت و سازماند‌هي دوباره نيروهاي مخصوص و جاش‌ها (نيروهاي محلي) و با پشتيباني تعداد بسياري تانك و نفربر، براي خارج كردن تيپ بيگاوه از محاصره، از دو محور دست به حمله زد كه با مقاومت پيش‌مرگان روبه‌رو شد. در اين حمله دو فروند هلي‌كوپتر از نوع "پيلاتوس" و "فلاكو" هدف آتش نيروهاي مبارز قرار گرفتند و سرنگون شدند.<ref>سند شماره 029222 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده سپاه 15 رمضان ـ معاونت اطلاعات به فرمانده نيروي زميني سپاه ـ معاونت اطلاعات، 29/6/1366؛ و ـ سند شماره 102778 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: روابط عمومي قرارگاه رمضان، 28/6/1366؛ و ـ سند شماره 060468 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: راديو صداي كردستان عراق وابسته به حزب دمكرات (كردي)، 28/6/1366.</ref>
حزب دمكرات اعلام كرد كه در عمليات تصرف كاني‌ماسي كه هزار نفر از چريك‌هاي اين حزب شركت داشتند، 260 كيلومتر مربع از خاك عراق در نزديكي مرز تركيه آزاد شد و علاوه‌بر كشته و زخمي شدن 200 سرباز عراقي، 600 تن از آنان نيز در چند روز درگيري به اسارت درآمدند.(2)
حزب دمكرات اعلام كرد كه در عمليات تصرف كاني‌ماسي كه هزار نفر از چريك‌هاي اين حزب شركت داشتند، 260 كيلومتر مربع از خاك عراق در نزديكي مرز تركيه آزاد شد و علاوه‌بر كشته و زخمي شدن 200 سرباز عراقي، 600 تن از آنان نيز در چند روز درگيري به اسارت درآمدند.<ref>روزنامه اطلاعات، 28/6/1366، ص14.</ref>
از سوي ديگر، قرارگاه حمزه سيدالشهدا اعلام كرد: «نيروهاي مبارز كرد عراقي موفق شدند در يك تعقيب وگريز، سرگرد خلبان "جمال مسعود سلمان" را كه عامل بمباران شيميايي سردشت بود، به قتل برسانند.»(3)
از سوي ديگر، قرارگاه حمزه سيدالشهدا اعلام كرد: «نيروهاي مبارز كرد عراقي موفق شدند در يك تعقيب وگريز، سرگرد خلبان "جمال مسعود سلمان" را كه عامل بمباران شيميايي سردشت بود، به قتل برسانند.»<ref>سند شماره 078266 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده قرارگاه حمزه سيدالشهدا، به فرمانده نيروي زميني سپاه، 31/6/1366.</ref>
در پي اجراي مرحله دوم عمليات ظفر، رژيم عراق پس از گذشت سه روز از تصرف كاني‌ماسي به‌طور تلويحي حملات در شمال عراق را تأييد كرد. خبرگزاري عراق به نقل از سخن‌گوي نظامي اين كشور گزارش داد: «رژيم ايران از وقوع نبرد در "كوت"، "سيدصادق" و "كاني‌ماسي" سخن گفته ليكن مردم و نمايندگان وسايل خبري مي‌دانند كه امنيت در اين مناطق كاملاً برقرار است و نفوذ يك تروريست به اين مناطق ـ كه مانند تمامي كشورها كه با همسايگان خود مناقشات مرزي دارند، رخ مي‌دهد ـ به امنيت آن لطمه‌اي وارد نخواهد ساخت. آيا اين مسئله به معناي وقوع نبردهاي شديد است؟»(4)
در پي اجراي مرحله دوم عمليات ظفر، رژيم عراق پس از گذشت سه روز از تصرف كاني‌ماسي به‌طور تلويحي حملات در شمال عراق را تأييد كرد. خبرگزاري عراق به نقل از سخن‌گوي نظامي اين كشور گزارش داد: «رژيم ايران از وقوع نبرد در "كوت"، "سيدصادق" و "كاني‌ماسي" سخن گفته ليكن مردم و نمايندگان وسايل خبري مي‌دانند كه امنيت در اين مناطق كاملاً برقرار است و نفوذ يك تروريست به اين مناطق ـ كه مانند تمامي كشورها كه با همسايگان خود مناقشات مرزي دارند، رخ مي‌دهد ـ به امنيت آن لطمه‌اي وارد نخواهد ساخت. آيا اين مسئله به معناي وقوع نبردهاي شديد است؟»<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 183، 28/6/1366، صص13ـ12، بغداد ـ خبرگزاري عراق، 27/6/1366.</ref>
روزنامه "اينديپندنت" چاپ لندن، در گزارشي از مبارزات مردم مسلمان عراق، با اشاره به حملات اخير اعلام كرد كه عراق براي رويارويي با اين تهديدها، بخشي از نيروهاي مخصوص خود را از جبهه مركزي به منطقه درگيري در شمال عراق منتقل كرده است. اين روزنامه به نقل از چريك‌هاي مبارز كرد افزود: «عراق براي انتقال اين نيروها، از فرودگاهي در خاك تركيه در نزديكي مرز عراق استفاده كرده است.» اينديپندنت سپس در تحليلي از عمليات نيروهاي مبارز كرد عراقي در تصرف كاني‌ماسي نوشت: «موقعيت كنوني كردها براي اولين‌بار پس از چندين سال به آنان امكان خواهد داد كه جاده بين‌المللي تركيه و عراق و خط لوله صدور نفت عراق به درياي مديترانه را به خطر اندازند. همچنين در صورت حفظ مواضع به‌دست آمده، چريك‌هاي كرد براي حمله به حوزه‌هاي نفتي كركوك در موقعيت بهتري قرار خواهند داشت.»(5)
روزنامه "اينديپندنت" چاپ لندن، در گزارشي از مبارزات مردم مسلمان عراق، با اشاره به حملات اخير اعلام كرد كه عراق براي رويارويي با اين تهديدها، بخشي از نيروهاي مخصوص خود را از جبهه مركزي به منطقه درگيري در شمال عراق منتقل كرده است. اين روزنامه به نقل از چريك‌هاي مبارز كرد افزود: «عراق براي انتقال اين نيروها، از فرودگاهي در خاك تركيه در نزديكي مرز عراق استفاده كرده است.» اينديپندنت سپس در تحليلي از عمليات نيروهاي مبارز كرد عراقي در تصرف كاني‌ماسي نوشت: «موقعيت كنوني كردها براي اولين‌بار پس از چندين سال به آنان امكان خواهد داد كه جاده بين‌المللي تركيه و عراق و خط لوله صدور نفت عراق به درياي مديترانه را به خطر اندازند. همچنين در صورت حفظ مواضع به‌دست آمده، چريك‌هاي كرد براي حمله به حوزه‌هاي نفتي كركوك در موقعيت بهتري قرار خواهند داشت.»<ref>مأخذ 2.</ref>
در پي اين عمليات، عراق چند روستاي كردنشين را در منطقه درگيري بمباران كردند كه بر اثر آن، بسياري از اهالي منطقه مصدوم شدند.(6)
در پي اين عمليات، عراق چند روستاي كردنشين را در منطقه درگيري بمباران كردند كه بر اثر آن، بسياري از اهالي منطقه مصدوم شدند.<ref>روزنامه رسالت، 28/6/1366، ص2، خبرگزاري جمهوري اسلامي.</ref>


==  گزارش- 815 ==
==  گزارش- 815 ==  
افراد حزب دمكرات در جاده روستاهاي "ميشاو" به "هزار كانيان" در جنوب شرقي "ديواندره" بر سر راه خودرو نيروهاي خودي كمين كردند و خودرو مسئول گردان شهيد "مصطفي خميني" را هدف قرار دادند كه بر اثر آن، دو تن شهيد و مسئول گردان به همراه دو تن ديگر نيز زخمي شدند.(7)
افراد حزب دمكرات در جاده روستاهاي "ميشاو" به "هزار كانيان" در جنوب شرقي "ديواندره" بر سر راه خودرو نيروهاي خودي كمين كردند و خودرو مسئول گردان شهيد "مصطفي خميني" را هدف قرار دادند كه بر اثر آن، دو تن شهيد و مسئول گردان به همراه دو تن ديگر نيز زخمي شدند.<ref>سند شماره 112832 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده سپاه 11 امام حسن عسگري كردستان، اطلاعات، به ستاد مركزي سپاه معاونت اطلاعات، 30/6/1366.</ref>
در محور اشنويه ـ اروميه نيز نيروهاي حزب دمكرات ضمن اجراي كمين، با نيروهاي اعزامي درگير شدند. در اين درگيري هفت تن از نيروهاي خودي كه سه تن از آنها از برادران ژاندارمري بودند، زخمي شدند.(8)
در محور اشنويه ـ اروميه نيز نيروهاي حزب دمكرات ضمن اجراي كمين، با نيروهاي اعزامي درگير شدند. در اين درگيري هفت تن از نيروهاي خودي كه سه تن از آنها از برادران ژاندارمري بودند، زخمي شدند.<ref>مأخذ 3.</ref>


==  گزارش- 816 ==
==  گزارش- 816 ==  
سازمان مجاهدين خلق (منافقين) در صدد ايجاد پايگاهي در "استان فراه" افغانستان است تا از اين منطقه اقداماتي را عليه جمهوري اسلامي ايران آغاز كند. دفتر فرماندهي منطقه 8 سپاه پاسداران پس از اعلام اين خبر افزود: «"نجيب‌الله" رييس جمهور افغانستان، قول همكاري به آنها داده بود و ديدار اخير نخست‌وزير افغانستان از عراق، به بستن قراردادي بين آنها منجر شد.»(9)  
سازمان مجاهدين خلق (منافقين) در صدد ايجاد پايگاهي در "استان فراه" افغانستان است تا از اين منطقه اقداماتي را عليه جمهوري اسلامي ايران آغاز كند. دفتر فرماندهي منطقه 8 سپاه پاسداران پس از اعلام اين خبر افزود: «"نجيب‌الله" رييس جمهور افغانستان، قول همكاري به آنها داده بود و ديدار اخير نخست‌وزير افغانستان از عراق، به بستن قراردادي بين آنها منجر شد.»<ref>سند شماره 060100 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر فرمانده منطقه 8 ثامن‌الائمه(ع) ـ روابط عمومي، به دفتر فرمانده كل سپاه كشوري، 7/7/1366.</ref>


==  گزارش- 817 ==
==  گزارش- 817 ==  
در ادامه حملات هوايي دشمن به مراكز صنعتي و تأسيسات نفتي كشور، امروز جزاير خارك، لاوان، منطقه نفتي بهرگان و اسكله نفتي چاه‌هاي "اردشير" هدف حملات هوايي عراق قرار گرفت. هواپيماهاي عراقي كه در حملات امروز خود به جزاير خارك و لاوان با آتش شديد پدافند منطقه روبه‌رو شده بودند، پس از پرتاب چند راكت از فاصله دور ـ كه دو فروند از اين موشك‌ها در ‌آب‌هاي ساحلي جزيره خارك فرورفت ـ گريختند.(10) در جزيره لاوان نيز هواپيماهاي عراقي در دو نوبت تلاش كردند تا تأسيسات نفتي را بمباران كنند ولي موفق به اين‌كار نشدند و با پرتاب يك فروند موشك از راه دور كه در دوازده كيلومتري جنوب شرقي جزيره فرود آمد، از منطقه دور شدند.(11)
در ادامه حملات هوايي دشمن به مراكز صنعتي و تأسيسات نفتي كشور، امروز جزاير خارك، لاوان، منطقه نفتي بهرگان و اسكله نفتي چاه‌هاي "اردشير" هدف حملات هوايي عراق قرار گرفت. هواپيماهاي عراقي كه در حملات امروز خود به جزاير خارك و لاوان با آتش شديد پدافند منطقه روبه‌رو شده بودند، پس از پرتاب چند راكت از فاصله دور ـ كه دو فروند از اين موشك‌ها در ‌آب‌هاي ساحلي جزيره خارك فرورفت ـ گريختند.<ref>مأخذ 4، ص4، بوشهر ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 3/6/1366.</ref> در جزيره لاوان نيز هواپيماهاي عراقي در دو نوبت تلاش كردند تا تأسيسات نفتي را بمباران كنند ولي موفق به اين‌كار نشدند و با پرتاب يك فروند موشك از راه دور كه در دوازده كيلومتري جنوب شرقي جزيره فرود آمد، از منطقه دور شدند.<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 185، 30/6/1366، ص2، بندرعباس ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 29/6/1366.</ref>
همچنين امروز بعد از 17 روز وقفه، عراق بار ديگر حملات خود را عليه كشتي‌ها در خليج‌فارس با حمله به يك فروند نفت‌كش 238 هزار تني قبرسي به‌نام "اكتينيا" كه از بندرعباس به سوي جزيره خارك در حركت بود، آغاز كرد. در اين حمله، مخزن آب جلو كشتي قبرسي آسيب ديد ولي هيچ تلفات جاني و آتش‌سوزي به همراه نداشت و نفت‌كش به مسير خود ادامه داد.(12) همچنين تعدادي از هواپيماهاي عراقي در ساعت 8:45 اسكله نفتي چاه‌هاي اردشير را مورد حمله قرار دادند و چند فروند ديگر نيز به چاه‌هاي نفتي بهرگان هجوم بردند كه اين حملات، خساراتي در پي داشت.(13) در اين حملات يك فروند از هواپيماهاي دشمن از نوع ميراژ برفراز آب‌هاي خليج‌فارس هدف آتش پدافند هوايي قرار گرفت و در "جزيره بوبيان" كويت سرنگون شد.(14)
همچنين امروز بعد از 17 روز وقفه، عراق بار ديگر حملات خود را عليه كشتي‌ها در خليج‌فارس با حمله به يك فروند نفت‌كش 238 هزار تني قبرسي به‌نام "اكتينيا" كه از بندرعباس به سوي جزيره خارك در حركت بود، آغاز كرد. در اين حمله، مخزن آب جلو كشتي قبرسي آسيب ديد ولي هيچ تلفات جاني و آتش‌سوزي به همراه نداشت و نفت‌كش به مسير خود ادامه داد.<ref>سند شماره 102792 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر فرمانده نيروي دريايي سپاه، به دفتر فرمانده كل سپاه، 29/6/1366؛ و ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 184، 29/6/1366، ص27، به نقل از راديو بي.بي.سي، 28/6/1366.</ref> همچنين تعدادي از هواپيماهاي عراقي در ساعت 8:45 اسكله نفتي چاه‌هاي اردشير را مورد حمله قرار دادند و چند فروند ديگر نيز به چاه‌هاي نفتي بهرگان هجوم بردند كه اين حملات، خساراتي در پي داشت.<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 183، 28/6/1366، صص13ـ12، بغداد ـ خبرگزاري عراق، 27/6/1366.</ref> در اين حملات يك فروند از هواپيماهاي دشمن از نوع ميراژ برفراز آب‌هاي خليج‌فارس هدف آتش پدافند هوايي قرار گرفت و در "جزيره بوبيان" كويت سرنگون شد.<ref>مأخذ 6.</ref>


==  گزارش- 818 ==
==  گزارش- 818 ==  
در پاسخ به شرارت‌هاي حكومت عراق، گلوله‌باران تأسيسات نظامي و اقتصادي اين كشور كه از بعد از ظهر ديروز آغاز شده است، امروز هم ادامه يافت و منابع اقتصادي عراق در استان‌هاي جنوبي اين كشور زير آتش شديد توپخانه‌هاي ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي قرار گرفت كه خساراتي بر آنها وارد آمد.(15) در پي اين گلوله‌باران، دولت عراق با ارسال نامه‌اي به دبيركل سازمان ملل متحد ادعا كرد كه ايران نقاط مسكوني عراق را گلوله‌باران كرده است كه بر اثر آن، ده تن كشته و سي و هفت تن زخمي شده‌اند.(16)
در پاسخ به شرارت‌هاي حكومت عراق، گلوله‌باران تأسيسات نظامي و اقتصادي اين كشور كه از بعد از ظهر ديروز آغاز شده است، امروز هم ادامه يافت و منابع اقتصادي عراق در استان‌هاي جنوبي اين كشور زير آتش شديد توپخانه‌هاي ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي قرار گرفت كه خساراتي بر آنها وارد آمد.<ref>روزنامه كيهان، 28/6/1366، ص18.</ref> در پي اين گلوله‌باران، دولت عراق با ارسال نامه‌اي به دبيركل سازمان ملل متحد ادعا كرد كه ايران نقاط مسكوني عراق را گلوله‌باران كرده است كه بر اثر آن، ده تن كشته و سي و هفت تن زخمي شده‌اند.<ref>N.U. Yearbook 1987, Vol. 41, P. 228.</ref>


==  گزارش- 819 ==
==  گزارش- 819 ==  
يك هواپيماي جنگي امريكا در شمال درياي عمان سقوط كرد. به گزارش خبرگزاري فرانسه، فرمانده ناوگان امريكا در اقيانوس آرام، اعلام كرد: «يك هواپيماي تهاجمي امريكا از نوع اي ـ ايي ـ 6 در يك مانور آزمايشي عادي در شمال درياي عمان سقوط كرد. اين هواپيما و چهار خدمه آن وابسته به "ناو هواپيمابر رنجر" بودند.»(17)
يك هواپيماي جنگي امريكا در شمال درياي عمان سقوط كرد. به گزارش خبرگزاري فرانسه، فرمانده ناوگان امريكا در اقيانوس آرام، اعلام كرد: «يك هواپيماي تهاجمي امريكا از نوع اي ـ ايي ـ 6 در يك مانور آزمايشي عادي در شمال درياي عمان سقوط كرد. اين هواپيما و چهار خدمه آن وابسته به "ناو هواپيمابر رنجر" بودند.»<ref>مأخذ 2، ص آخر، به نقل از خبرگزاري فرانسه.</ref>


==  گزارش- 820 ==
==  گزارش- 820 ==  
امارات متحده عربي قايق‌هاي جنگي تندرو از انگلستان مي‌خرد. خبرگزاري كويت به نقل از مجله "بررسي‌هاي نظامي بين‌المللي" گزارش داد: «امارات متحده عربي سفارش خريد دو فروند قايق جنگي تندرو را به يكي از شركت‌هاي بزرگ انگليسي سازنده كشتي داده است. پيش‌بيني مي‌شود اين قايق‌ها به موشك‌هايي از نوع "اگزوسه" مجهز شوند. طول هر كدام از اين قايق‌ها شصت و چهار متر مي‌باشد و بحرين دو فروند از اين قايق‌هارا قبلاً خريده و در اختيار دارد.»(18)
امارات متحده عربي قايق‌هاي جنگي تندرو از انگلستان مي‌خرد. خبرگزاري كويت به نقل از مجله "بررسي‌هاي نظامي بين‌المللي" گزارش داد: «امارات متحده عربي سفارش خريد دو فروند قايق جنگي تندرو را به يكي از شركت‌هاي بزرگ انگليسي سازنده كشتي داده است. پيش‌بيني مي‌شود اين قايق‌ها به موشك‌هايي از نوع "اگزوسه" مجهز شوند. طول هر كدام از اين قايق‌ها شصت و چهار متر مي‌باشد و بحرين دو فروند از اين قايق‌هارا قبلاً خريده و در اختيار دارد.»<ref>مأخذ 6 ص آخر، واحد مركزي خبر، خبرگزاري كويت.</ref>


==  گزارش- 821 ==
==  گزارش- 821 ==  
پس از بازگشت دبيركل سازمان ملل از منطقه، اكنون شوراي امنيت بسيار مايل است كه به ايران فرصت بيش‌تري داده شود تا طرح پيشنهادي خود را با ذكر توضيحات لازم روشن كند. راديو بي.بي.سي. در تفسيري از طرح پيشنهادي ايران و مواضع اعضاي دائمي شوراي امنيت در اين باره، گفت: «ايران هنگام ديدار دبيركل از تهران خواستار تشكيل يك هيئت داوري بين‌المللي براي تعيين متجاوز شد و اعلام كرد كه تا زمان صدور رأي هيئت داوري عليه عراق ـ كه از نظر ايران مسئول تجاوز اوليه به خاك ايران است ـ در خاك عراق باقي خواهد ماند.» راديو بي.بي.سي. پيشنهاد ايران را تغييري در مواضع آن و بسيار با اهميت خواند و افزود: «در گذشته، رهبران ايران در رابطه با پيروزي بر عراق و مجازات صدام حسين سخن مي‌گفته‌اند، در حالي‌كه اخيراً از توسل به راه‌هاي ديپلماتيك براي رسيدن به صلح نيز سخن به ميان آورده‌اند.»(19) اين راديو در مورد تأثير پيشنهاد ايران بر مواضع شوراي امنيت، گفت: «اكنون در شوراي امنيت تمايل روزافزوني ديده مي‌شود كه به ايران بايد فرصت بيش‌تري داد. از ديد امريكا و انگلستان قصد ايران از توسل به اين شيوه، تنها كوشش براي به تأخير اندختن اعمال تحريم تسليحاتي عليه ايران است. اما شوروي در اين ميان در رابطه با راه‌حل پيشنهادي ايران واكنشي مثبت نشان داده است. اگر چين نيز از راه حل پيشنهادي ايران براي رسيدن به صلح حمايت كند، آن‌وقت ايران موفق شده است كه در شوراي امنيت سازمان ملل و تلاش‌هاي جاري براي اعمال تحريم تسليحاتي، شكاف ايجاد كند. ولي عراق بدون شك نهايت تلاش خود را خواهد كرد تا مانع از آن شود كه راه حل پيشنهادي ايران اعتباري جهاني به‌دست آورد و براي رسيدن به اين منظور، عراق احتمالاً بر شدت جنگ در تمامي جبهه‌هاي زميني، نبردهاي هوايي و حملات دريايي خواهد افزود تا ايران را به انجام عمليات نظامي وادارد. علاوه‌بر آن، عراق در ميان اعضاي شوراي امنيت از دوستان قدرت‌مندي برخوردار است و از آنها انتظار خواهد داشت كه در جلسه هفته آينده مجمع عمومي سازمان ملل ـ كه "آقاي سيدعلي خامنه‌اي" رييس جمهوري ايران، از طرح پيشنهادي كشور خود دفاع خواهد كرد ـ به حمايت از موضع عراق برخيزند. ولي در حال حاضر به‌نظر مي‌‌رسد كه در مباحث ديپلماتيك اخير، پيروزي نصيب ايران شده است.»(20) روزنامه اينديپندنت نيز در اين مورد نوشت: «بر سر پيشنهاد تازه ايران در ميان اعضاي سازمان ملل اختلافات شديدي بروز كرده است. پيشنهاد ايران روز چهارشنبه به‌وسيله دبيركل به اطلاع اعضاي شوراي امنيت رسيد. بعضي از اعضاي شورا از دبيركل مي‌خواهند كه قبل از آن كه پيشنهاد امريكا مبني‌بر تحريم فروش اسلحه به ايران، در شوراي امنيت به بحث گذاشته شود، پيشنهاد ايران را در مذاكرات بيش‌تر با رهبران ايران، بررسي كند.»(21)
پس از بازگشت دبيركل سازمان ملل از منطقه، اكنون شوراي امنيت بسيار مايل است كه به ايران فرصت بيش‌تري داده شود تا طرح پيشنهادي خود را با ذكر توضيحات لازم روشن كند. راديو بي.بي.سي. در تفسيري از طرح پيشنهادي ايران و مواضع اعضاي دائمي شوراي امنيت در اين باره، گفت: «ايران هنگام ديدار دبيركل از تهران خواستار تشكيل يك هيئت داوري بين‌المللي براي تعيين متجاوز شد و اعلام كرد كه تا زمان صدور رأي هيئت داوري عليه عراق ـ كه از نظر ايران مسئول تجاوز اوليه به خاك ايران است ـ در خاك عراق باقي خواهد ماند.» راديو بي.بي.سي. پيشنهاد ايران را تغييري در مواضع آن و بسيار با اهميت خواند و افزود: «در گذشته، رهبران ايران در رابطه با پيروزي بر عراق و مجازات صدام حسين سخن مي‌گفته‌اند، در حالي‌كه اخيراً از توسل به راه‌هاي ديپلماتيك براي رسيدن به صلح نيز سخن به ميان آورده‌اند.»<ref>مأخذ 4، ص11، راديو بي.بي.سي، 27/6/1366.</ref> اين راديو در مورد تأثير پيشنهاد ايران بر مواضع شوراي امنيت، گفت: «اكنون در شوراي امنيت تمايل روزافزوني ديده مي‌شود كه به ايران بايد فرصت بيش‌تري داد. از ديد امريكا و انگلستان قصد ايران از توسل به اين شيوه، تنها كوشش براي به تأخير اندختن اعمال تحريم تسليحاتي عليه ايران است. اما شوروي در اين ميان در رابطه با راه‌حل پيشنهادي ايران واكنشي مثبت نشان داده است. اگر چين نيز از راه حل پيشنهادي ايران براي رسيدن به صلح حمايت كند، آن‌وقت ايران موفق شده است كه در شوراي امنيت سازمان ملل و تلاش‌هاي جاري براي اعمال تحريم تسليحاتي، شكاف ايجاد كند. ولي عراق بدون شك نهايت تلاش خود را خواهد كرد تا مانع از آن شود كه راه حل پيشنهادي ايران اعتباري جهاني به‌دست آورد و براي رسيدن به اين منظور، عراق احتمالاً بر شدت جنگ در تمامي جبهه‌هاي زميني، نبردهاي هوايي و حملات دريايي خواهد افزود تا ايران را به انجام عمليات نظامي وادارد. علاوه‌بر آن، عراق در ميان اعضاي شوراي امنيت از دوستان قدرت‌مندي برخوردار است و از آنها انتظار خواهد داشت كه در جلسه هفته آينده مجمع عمومي سازمان ملل ـ كه "آقاي سيدعلي خامنه‌اي" رييس جمهوري ايران، از طرح پيشنهادي كشور خود دفاع خواهد كرد ـ به حمايت از موضع عراق برخيزند. ولي در حال حاضر به‌نظر مي‌‌رسد كه در مباحث ديپلماتيك اخير، پيروزي نصيب ايران شده است.»<ref>مأخذ 4، صص13ـ10، از راديو بي.بي.سي، 27/6/1366.</ref> روزنامه اينديپندنت نيز در اين مورد نوشت: «بر سر پيشنهاد تازه ايران در ميان اعضاي سازمان ملل اختلافات شديدي بروز كرده است. پيشنهاد ايران روز چهارشنبه به‌وسيله دبيركل به اطلاع اعضاي شوراي امنيت رسيد. بعضي از اعضاي شورا از دبيركل مي‌خواهند كه قبل از آن كه پيشنهاد امريكا مبني‌بر تحريم فروش اسلحه به ايران، در شوراي امنيت به بحث گذاشته شود، پيشنهاد ايران را در مذاكرات بيش‌تر با رهبران ايران، بررسي كند.»<ref>مأخذ 4، صص15ـ14، راديو بي.بي.سي، به نقل از روزنامه ايندپندنت، 27/6/1366.</ref>
خبرگزاري فرانسه با اشاره به اختلاف موجود ميان اعضاي دائمي شوراي امنيت اعلام كرد: «تا اين لحظه چين و شوروي ـ كه در شورا داراي حق وتو هستند ـ از زمان مأموريت صلح دكوئيار تاكنون به‌طور روشن چيزي نگفته‌اند.»(22)
خبرگزاري فرانسه با اشاره به اختلاف موجود ميان اعضاي دائمي شوراي امنيت اعلام كرد: «تا اين لحظه چين و شوروي ـ كه در شورا داراي حق وتو هستند ـ از زمان مأموريت صلح دكوئيار تاكنون به‌طور روشن چيزي نگفته‌اند.»<ref>مأخذ 11، صص17ـ16، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 29/6/1366.</ref>
در اين حال تهديد كشورهاي امريكا و انگليس عليه ايران براي تحريم تسليحاتي، هم‌چنان ادامه دارد. "چارلز ردمن" سخن‌گوي وزارت خارجه امريكا بار ديگر جمهوري اسلامي ايران را تهديد كرد كه اگر تمام مواد قطع‌نامه 598 شوراي امنيت را بدون قيد و شرط نپذيرد، تدابير پيش‌بيني شده در قطع‌نامه را اجرا خواهد كرد. سخن‌گوي وزارت خارجه امريكا گفت: «رييس جمهوري ايران در نطق خود خطاب به مجمع عمومي سازمان ملل در هفته آينده ناچار خواهد بود كه حكم آتش‌بس بدون قيد و شرط شوراي امنيت را بپذيرد. در غيراين‌صورت چاره‌اي جز حركت سريع براي انجام برخي تدابير پيش‌بيني شده در قطع‌نامه 598 نخواهد بود.»(23)
در اين حال تهديد كشورهاي امريكا و انگليس عليه ايران براي تحريم تسليحاتي، هم‌چنان ادامه دارد. "چارلز ردمن" سخن‌گوي وزارت خارجه امريكا بار ديگر جمهوري اسلامي ايران را تهديد كرد كه اگر تمام مواد قطع‌نامه 598 شوراي امنيت را بدون قيد و شرط نپذيرد، تدابير پيش‌بيني شده در قطع‌نامه را اجرا خواهد كرد. سخن‌گوي وزارت خارجه امريكا گفت: «رييس جمهوري ايران در نطق خود خطاب به مجمع عمومي سازمان ملل در هفته آينده ناچار خواهد بود كه حكم آتش‌بس بدون قيد و شرط شوراي امنيت را بپذيرد. در غيراين‌صورت چاره‌اي جز حركت سريع براي انجام برخي تدابير پيش‌بيني شده در قطع‌نامه 598 نخواهد بود.»<ref>روزنامه جمهوري اسلامي، 29/6/1366، ص3، واشنگتن ـ به نقل از خبرگزاري رويتر؛ و ـ پيشين، ص10، واشنگتن ـ به نقل از خبرگزاري آلمان، 28/6/1366.</ref>
"جفري هاو" وزير خارجه انگليس نيز در اين باره گفت: «انگليس همواره معتقد بوده كه تحريم اسلحه قدم مناسب بعدي است كه بايستي نسبت به طرفي كه قطع‌نامه آتش‌بس شوراي امنيت را نپذيرد، برداشته شود.» وي افزود: «من فكر مي‌كنم بايستي هر چه زودتر و تا دير نشده در اين مسير گام برداريم. پيش از دست زدن به هر اقدامي كه مورد توافق قرار گيرد، لازم است كه گفت‌وگوهاي متمركز بيش‌تري در اجلاس هفته آينده مجمع عمومي سازمان ملل صورت گيرد. آنچه كه اكنون لازم است در مورد آن تصميم بگيريم اين است كه آيا هنوز نشانه‌اي براي بحث‌هاي ديپلماتيك و اقدامات سياسي بيش‌تر وجود دارد يا اين كه زمان اعمال تحريم اسلحه فرارسيده است؟ انگليس آماده است بعد از تحريم ايران، تهديدات اين كشور را ـ كه ممكن است عمليات تلافي جويانه عليه نيروي دريايي انگليس و يا ساير كشورهاي غربي در خليج‌فارس را به ‌دنبال داشته باشد ـ بپذيرد.»(24)
"جفري هاو" وزير خارجه انگليس نيز در اين باره گفت: «انگليس همواره معتقد بوده كه تحريم اسلحه قدم مناسب بعدي است كه بايستي نسبت به طرفي كه قطع‌نامه آتش‌بس شوراي امنيت را نپذيرد، برداشته شود.» وي افزود: «من فكر مي‌كنم بايستي هر چه زودتر و تا دير نشده در اين مسير گام برداريم. پيش از دست زدن به هر اقدامي كه مورد توافق قرار گيرد، لازم است كه گفت‌وگوهاي متمركز بيش‌تري در اجلاس هفته آينده مجمع عمومي سازمان ملل صورت گيرد. آنچه كه اكنون لازم است در مورد آن تصميم بگيريم اين است كه آيا هنوز نشانه‌اي براي بحث‌هاي ديپلماتيك و اقدامات سياسي بيش‌تر وجود دارد يا اين كه زمان اعمال تحريم اسلحه فرارسيده است؟ انگليس آماده است بعد از تحريم ايران، تهديدات اين كشور را ـ كه ممكن است عمليات تلافي جويانه عليه نيروي دريايي انگليس و يا ساير كشورهاي غربي در خليج‌فارس را به ‌دنبال داشته باشد ـ بپذيرد.»<ref>مأخذ 4، صص24ـ23، لندن ـ به نقل از خبرگزاري رويتر، 27/6/1366.</ref>
نخست‌وزير ايتاليا "جيوواني گوريا" نيز درباره تحريم تسليحاتي دو كشور درگير در جنگ گفت: «ايتاليا در مورد تحريم داوطلبانه اسلحه عليه ايران و عراق در جريان مذاكرات دو جانبه هفته آينده در سازمان ملل در پي كسب حمايت از ديگر كشورها برخواهد آمد.» به گزارش خبرگزاري رويتر، نخست‌وزير ايتاليا در بازگشت از چند كشور اروپايي به خبرنگاران گفت: «توقف تأمين اسلحه تأثيري عمده بر جنگ خليج‌فارس خواهد داشت.»(27) "جوليو آندره‌ئوتي" وزير امورخارجه ايتاليا نيز گفت: «قدرت‌هاي صادركننده اسلحه بايد ضمن خودداري جدي از فروش سلاح به ايران و عراق، عملاً هم‌گامي خود با ادامه جنگ را قطع كنند.» وي در مورد تعيين متجاوز، بر شناخت واقعه و علل آن تأكيد كرد و افزود: «از يك سو بايد اصل واقعه را مورد بررسي قرار داد و از سوي ديگر، محرك‌هاي آن را بررسي كرد. در مورد بخش اول، اين كافي خواهد بود كه مطالب جرايد زمان آغاز جنگ مرور شوند اما در عين حال بايد از نظر سياسي انگيزه وقوع تجاوز را نيز مورد ارزيابي قرار داد.»(25)
نخست‌وزير ايتاليا "جيوواني گوريا" نيز درباره تحريم تسليحاتي دو كشور درگير در جنگ گفت: «ايتاليا در مورد تحريم داوطلبانه اسلحه عليه ايران و عراق در جريان مذاكرات دو جانبه هفته آينده در سازمان ملل در پي كسب حمايت از ديگر كشورها برخواهد آمد.» به گزارش خبرگزاري رويتر، نخست‌وزير ايتاليا در بازگشت از چند كشور اروپايي به خبرنگاران گفت: «توقف تأمين اسلحه تأثيري عمده بر جنگ خليج‌فارس خواهد داشت.»(27) "جوليو آندره‌ئوتي" وزير امورخارجه ايتاليا نيز گفت: «قدرت‌هاي صادركننده اسلحه بايد ضمن خودداري جدي از فروش سلاح به ايران و عراق، عملاً هم‌گامي خود با ادامه جنگ را قطع كنند.» وي در مورد تعيين متجاوز، بر شناخت واقعه و علل آن تأكيد كرد و افزود: «از يك سو بايد اصل واقعه را مورد بررسي قرار داد و از سوي ديگر، محرك‌هاي آن را بررسي كرد. در مورد بخش اول، اين كافي خواهد بود كه مطالب جرايد زمان آغاز جنگ مرور شوند اما در عين حال بايد از نظر سياسي انگيزه وقوع تجاوز را نيز مورد ارزيابي قرار داد.»<ref>مأخذ 6، ص آخر، خبرگزاري جمهور اسلامي، به نقل از خبرگزاري رويتر.</ref>


==  گزارش- 822 ==
==  گزارش- 822 ==  
در پي اظهارات اخير برخي از مقام‌هاي سازمان ملل مبني‌بر عقب‌نشيني جمهوري اسلامي ايران از شرايط خود در مورد جنگ تحميلي، "سرمدي" سخن‌گوي وزارت امور خارجه، با تكذيب اين نوع اظهارات، اجراي كامل عدالت را شرط اصلي ايران اعلام كرد و گفت: «شرايط برحق جمهوري اسلامي ايران هيچ تغييري نكرده است و تنها راه پايان جنگ تحميلي عراق عليه ايران، اجراي عدالت به‌طور كامل است. اگر سازمان ملل متحد خواستار پايان جنگ است، بايد شرايط آن را فراهم سازد و براي اين‌كار بايد ابتدا يك مرجع بين‌المللي رژيم عراق را به عنوان آغازگر جنگ محاكمه و طبق قوانين بين‌المللي مجازات كند.»(27) راديو امريكا با اشاره به اين اظهارات گفت: «ايران با سخنان دبيركل سازمان ملل درباره نتايج سفرش به منطقه خليج‌فارس به مخالفت برخاست. وزارت خارجه ايران اعلام كرد كه اين كشور شرايط خود را براي موافقت با برقراري آتش‌بس تغيير نداده و هم‌چنان خواستار آن است كه عراق رسماً به‌عنوان مهاجم معرفي شده و مجازات شود.»(28)  
در پي اظهارات اخير برخي از مقام‌هاي سازمان ملل مبني‌بر عقب‌نشيني جمهوري اسلامي ايران از شرايط خود در مورد جنگ تحميلي، "سرمدي" سخن‌گوي وزارت امور خارجه، با تكذيب اين نوع اظهارات، اجراي كامل عدالت را شرط اصلي ايران اعلام كرد و گفت: «شرايط برحق جمهوري اسلامي ايران هيچ تغييري نكرده است و تنها راه پايان جنگ تحميلي عراق عليه ايران، اجراي عدالت به‌طور كامل است. اگر سازمان ملل متحد خواستار پايان جنگ است، بايد شرايط آن را فراهم سازد و براي اين‌كار بايد ابتدا يك مرجع بين‌المللي رژيم عراق را به عنوان آغازگر جنگ محاكمه و طبق قوانين بين‌المللي مجازات كند.»(27) راديو امريكا با اشاره به اين اظهارات گفت: «ايران با سخنان دبيركل سازمان ملل درباره نتايج سفرش به منطقه خليج‌فارس به مخالفت برخاست. وزارت خارجه ايران اعلام كرد كه اين كشور شرايط خود را براي موافقت با برقراري آتش‌بس تغيير نداده و هم‌چنان خواستار آن است كه عراق رسماً به‌عنوان مهاجم معرفي شده و مجازات شود.»(28)  


==  گزارش- 823 ==
==  گزارش- 823 ==  
به‌دنبال سفر دكوئيار به تهران و پيشنهاد ايران براي شناسايي متجاوز به‌عنوان اولين گام براي برقراري آتش‌بس، محافل غربي به ويژه رسانه‌هاي همگاني توجه بيش‌تري به آغازگر جنگ كرده‌اند و در تلاشند تا راهي را برگزينند كه ضمن اعلام متجاوز به نحوي از تنبيه كشور آغازگر جنگ خودداري شود. روزنامه "ال پائيس" چاپ اسپانيا، در مقاله‌اي نوشت: «اين غم‌انگيز است كه در آن هنگام، حمله عراق به ايران توسط غرب و حتي شوراي امنيت سازمان ملل مورد حمايت قرار گرفت. در آن زمان اين باور وجود داشت كه عراق مي‌تواند بر ايران غلبه كند. اين يكي از اشتباهات معمول و خوشبيني كامپيوترهايي بود كه به‌ شكل بدي تغديه شده بودند.»(29)  
به‌دنبال سفر دكوئيار به تهران و پيشنهاد ايران براي شناسايي متجاوز به‌عنوان اولين گام براي برقراري آتش‌بس، محافل غربي به ويژه رسانه‌هاي همگاني توجه بيش‌تري به آغازگر جنگ كرده‌اند و در تلاشند تا راهي را برگزينند كه ضمن اعلام متجاوز به نحوي از تنبيه كشور آغازگر جنگ خودداري شود. روزنامه "ال پائيس" چاپ اسپانيا، در مقاله‌اي نوشت: «اين غم‌انگيز است كه در آن هنگام، حمله عراق به ايران توسط غرب و حتي شوراي امنيت سازمان ملل مورد حمايت قرار گرفت. در آن زمان اين باور وجود داشت كه عراق مي‌تواند بر ايران غلبه كند. اين يكي از اشتباهات معمول و خوشبيني كامپيوترهايي بود كه به‌ شكل بدي تغديه شده بودند.»(29)  
خبرگزاري يونايتدپرس نيز با طرح اين پرسش كه چه كسي جنگ خليج‌فارس را آغاز كرد؟ به مشكلات غرب در اعلام متجاوز بودن عراق اشاره كرد و نوشت: «امروز امريكا و ديگر كشورها ناگزير شده‌اند مسئله را مورد بررسي قرار دهند؛ اغلب آن‌ها تاكنون ترجيح مي‌دادند از آن طفره بروند. اغلب اين كشورها به دلايل و ملاحظات جغرافيايي سياسي خواهان جلوگيري از شكست عراق به دست ايران هستند. عراق مقصر اصلي اين جنگ به شمار مي‌رود. اين كشور در 1980 (ميلادي) نيروي خود را به آن سوي مرز فرستاد و شواهد در آن زمان قوياً حاكي از آن بود كه اين كشور در پي الحاق برخي اراضي ايران به خاك خود مي‌باشد.» يونايتدپرس با تأكيد بر عملكرد هم‌آهنگ عراق با منافع امريكا، افزود: «بايد عراق را يك متجاوز اعلام كرد ولي بدنام كردن كشوري كه در ثبات يك منطقه حياتي به صورتي هم‌آهنگ با منافع امريكا عمل كرده است، مشكلاتي دارد. از سوي ديگر، مـُهر بدنامي بر پيشاني عراق ممكن است به منافع غرب صدمه بزند اما انجام ندادن اين‌كار نيز احتمالاً به منافع غرب آسيب خواهد رساند. با تمام اين‌ها به‌نظر مي‌رسد در هرگونه تلاشي براي يافتن راه‌هايي غير از يك جنگ طولاني، بايد درخواست نه چندان پسنديده اما در عين حال منطقي ايران در رابطه با معرفي عراق به عنوان آغازكننده جنگ، مدنظر قرار گيرد.»(30)  
خبرگزاري يونايتدپرس نيز با طرح اين پرسش كه چه كسي جنگ خليج‌فارس را آغاز كرد؟ به مشكلات غرب در اعلام متجاوز بودن عراق اشاره كرد و نوشت: «امروز امريكا و ديگر كشورها ناگزير شده‌اند مسئله را مورد بررسي قرار دهند؛ اغلب آن‌ها تاكنون ترجيح مي‌دادند از آن طفره بروند. اغلب اين كشورها به دلايل و ملاحظات جغرافيايي سياسي خواهان جلوگيري از شكست عراق به دست ايران هستند. عراق مقصر اصلي اين جنگ به شمار مي‌رود. اين كشور در 1980 (ميلادي) نيروي خود را به آن سوي مرز فرستاد و شواهد در آن زمان قوياً حاكي از آن بود كه اين كشور در پي الحاق برخي اراضي ايران به خاك خود مي‌باشد.» يونايتدپرس با تأكيد بر عملكرد هم‌آهنگ عراق با منافع امريكا، افزود: «بايد عراق را يك متجاوز اعلام كرد ولي بدنام كردن كشوري كه در ثبات يك منطقه حياتي به صورتي هم‌آهنگ با منافع امريكا عمل كرده است، مشكلاتي دارد. از سوي ديگر، مـُهر بدنامي بر پيشاني عراق ممكن است به منافع غرب صدمه بزند اما انجام ندادن اين‌كار نيز احتمالاً به منافع غرب آسيب خواهد رساند. با تمام اين‌ها به‌نظر مي‌رسد در هرگونه تلاشي براي يافتن راه‌هايي غير از يك جنگ طولاني، بايد درخواست نه چندان پسنديده اما در عين حال منطقي ايران در رابطه با معرفي عراق به عنوان آغازكننده جنگ، مدنظر قرار گيرد.»(30)  
سطر ۷۱: سطر ۷۱:
خبرگزاري يونايتدپرس تأثير تحريم تسليحاتي عليه جمهوري اسلامي ايران را اندك دانست و افزايش توليد تجهيزات نظامي در داخل [ايران] و دسترسي به بازارهاي جهاني را از عوامل مهم شكست اين طرح اعلام كرد. در گزارش يونايتدپرس آمده است: «ايران در طول هشت ماه گذشته تسليحات نظامي و وسايل تكنولوژيكي با ارزش ميلياردها دلار سفارش داده و توانايي‌هاي خود را نيز در زمينه توليد هواپيماهاي بدون سرنشين افزايش داده و در صدد توليد تسليحات نظامي پيش‌رفته‌تري در داخل كشور خود مي‌باشد. اقدام كشور اسلامي ايران به افزايش خريدهاي تسليحاتي و روي آوردن به تكنولوژي پيش‌رفته براي توليد سلاح‌هاي بيش‌تر در داخل، حاكي از آن است كه اين كشور خواهان مذاكره با عراق از موضع قدرت بوده و قصد دارد در صورت اعمال تحريم تسليحاتي عليه ايران، با كمبود تجهيزات و مهمات روبه‌رو نشود. يك ديپلمات غرب در رم كه امور ايران را از نزديك تعقيب مي‌كند، گفت: «ايران يك بازي چند جانبه را در پيش‌ گرفته است. اين كشور تصميم گرفته است جامعه جهاني را وادار كند كه براي ايران احترام بيش‌تري قائل شود و امريكا را در رابطه با سياست‌ها و آرمان‌هايش در قبال خليج‌[فارس]، سرافكنده سازد.»(33)  
خبرگزاري يونايتدپرس تأثير تحريم تسليحاتي عليه جمهوري اسلامي ايران را اندك دانست و افزايش توليد تجهيزات نظامي در داخل [ايران] و دسترسي به بازارهاي جهاني را از عوامل مهم شكست اين طرح اعلام كرد. در گزارش يونايتدپرس آمده است: «ايران در طول هشت ماه گذشته تسليحات نظامي و وسايل تكنولوژيكي با ارزش ميلياردها دلار سفارش داده و توانايي‌هاي خود را نيز در زمينه توليد هواپيماهاي بدون سرنشين افزايش داده و در صدد توليد تسليحات نظامي پيش‌رفته‌تري در داخل كشور خود مي‌باشد. اقدام كشور اسلامي ايران به افزايش خريدهاي تسليحاتي و روي آوردن به تكنولوژي پيش‌رفته براي توليد سلاح‌هاي بيش‌تر در داخل، حاكي از آن است كه اين كشور خواهان مذاكره با عراق از موضع قدرت بوده و قصد دارد در صورت اعمال تحريم تسليحاتي عليه ايران، با كمبود تجهيزات و مهمات روبه‌رو نشود. يك ديپلمات غرب در رم كه امور ايران را از نزديك تعقيب مي‌كند، گفت: «ايران يك بازي چند جانبه را در پيش‌ گرفته است. اين كشور تصميم گرفته است جامعه جهاني را وادار كند كه براي ايران احترام بيش‌تري قائل شود و امريكا را در رابطه با سياست‌ها و آرمان‌هايش در قبال خليج‌[فارس]، سرافكنده سازد.»(33)  


==  گزارش- 824 ==
==  گزارش- 824 ==  
هيئت اتحاديه عرب كه براي جلب‌نظر كشورهاي عضو دائمي شوراي امنيت در مورد جنگ ايران و عراق، از اين كشورها ديدار مي‌كند، امروز در پاريس با "فرانسو ميتران" رييس جمهور و "ژاك شيراك" نخست‌وزير فرانسه ملاقات كرد. اين هيئت كه رياست آن‌را وزير خارجه مراكش بر عهده دارد با ابراز خشنودي از مواضع فرانسه، از مقام‌هاي اين كشور خواست تا ايران را به پذيرش قطع‌نامه شوراي امنيت و پايان دادن به جنگ واداركند. هفته‌نامه "المستقبل" چاپ لبنان، در گزارشي از اين ديدار نوشت: «ميتران در ملاقات با هيئت عربي مسائل زير را مورد تأكيد قرار داد: 1) فرانسه براي وادار ساختن شوراي امنيت و عده‌اي از اعضاي آن به تصويب قطع‌نامه 598، تلاش زيادي مبذول داشت و اين خود دليل حمايت فرانسه از قطع‌نامه مذكور و اعلام پاي‌بندي اين كشور به اجراي تمامي مفاد آن مي‌باشد؛ 2) فرانسه حاضر است به هر شيوه ممكن، اعم از ديپلماتيك و يا غيرديپلماتيك از جمله تعيين مجازات‌هايي براي طرف مخالف صلح، متوسل شود زيرا خطر ادامه اين جنگ، امنيت و صلح منطقه و جهان را تهديد مي‌كند و فرانسه از اين لحاظ خود را با اصول سياست خارجي كشورهاي عربي هماهنگ مي‌سازد؛ 3) فرانسه موضع اصولي و واضحي در قبال جنگ عراق و ايران اتخاذ نموده و در مناسبت‌هاي مختلف اين موضع را ابراز نموده است كه همواره از عراق حمايت مي‌نمايد و حاضر به فروش تسليحات به ايران نيست و اگر معاملاتي به‌طرق غيرقانوني توسط برخي از افراد انجام گيرد، مجازات‌هايي براي آنها در نظر خواهد گرفت.»
هيئت اتحاديه عرب كه براي جلب‌نظر كشورهاي عضو دائمي شوراي امنيت در مورد جنگ ايران و عراق، از اين كشورها ديدار مي‌كند، امروز در پاريس با "فرانسو ميتران" رييس جمهور و "ژاك شيراك" نخست‌وزير فرانسه ملاقات كرد. اين هيئت كه رياست آن‌را وزير خارجه مراكش بر عهده دارد با ابراز خشنودي از مواضع فرانسه، از مقام‌هاي اين كشور خواست تا ايران را به پذيرش قطع‌نامه شوراي امنيت و پايان دادن به جنگ واداركند. هفته‌نامه "المستقبل" چاپ لبنان، در گزارشي از اين ديدار نوشت: «ميتران در ملاقات با هيئت عربي مسائل زير را مورد تأكيد قرار داد: 1) فرانسه براي وادار ساختن شوراي امنيت و عده‌اي از اعضاي آن به تصويب قطع‌نامه 598، تلاش زيادي مبذول داشت و اين خود دليل حمايت فرانسه از قطع‌نامه مذكور و اعلام پاي‌بندي اين كشور به اجراي تمامي مفاد آن مي‌باشد؛ 2) فرانسه حاضر است به هر شيوه ممكن، اعم از ديپلماتيك و يا غيرديپلماتيك از جمله تعيين مجازات‌هايي براي طرف مخالف صلح، متوسل شود زيرا خطر ادامه اين جنگ، امنيت و صلح منطقه و جهان را تهديد مي‌كند و فرانسه از اين لحاظ خود را با اصول سياست خارجي كشورهاي عربي هماهنگ مي‌سازد؛ 3) فرانسه موضع اصولي و واضحي در قبال جنگ عراق و ايران اتخاذ نموده و در مناسبت‌هاي مختلف اين موضع را ابراز نموده است كه همواره از عراق حمايت مي‌نمايد و حاضر به فروش تسليحات به ايران نيست و اگر معاملاتي به‌طرق غيرقانوني توسط برخي از افراد انجام گيرد، مجازات‌هايي براي آنها در نظر خواهد گرفت.»
نشريه المستقبل در پايان افزود: «موضوع جالب توجه در اين ملاقات اين‌است كه رييس جمهور فرانسه به هيئت عربي توصيه نمود كه آنها سعي كنند نظر موافق اتحاد شوروي و چين را در مورد اعمال مجازات‌هايي عليه ايران در صورت مخالفت اين كشور با قطع‌نامه 598، جلب نمايند.»(34)  
نشريه المستقبل در پايان افزود: «موضوع جالب توجه در اين ملاقات اين‌است كه رييس جمهور فرانسه به هيئت عربي توصيه نمود كه آنها سعي كنند نظر موافق اتحاد شوروي و چين را در مورد اعمال مجازات‌هايي عليه ايران در صورت مخالفت اين كشور با قطع‌نامه 598، جلب نمايند.»(34)  
"عبدالطيف فيلالي" وزير امورخارجه مراكش، پس از اين ديدار در مصاحبه‌اي گفت: «اين ملاقات در چارچوب تصميم شوراي اتحاديه عرب مبني بر مطلع كردن پنج عضو دائمي شوراي امنيت سازمان ملل از شرايط اجراي قطع‌نامه 598 صورت گرفته است. ما از ديدار با رييس جمهور فرانسه و نخست‌وزير اين كشور اميدهايي به‌دست آورده‌ايم. فرانسه از اوضاع منطقه و نقطه‌نظرات جهان عرب، درك كاملي دارد.»(35)  
"عبدالطيف فيلالي" وزير امورخارجه مراكش، پس از اين ديدار در مصاحبه‌اي گفت: «اين ملاقات در چارچوب تصميم شوراي اتحاديه عرب مبني بر مطلع كردن پنج عضو دائمي شوراي امنيت سازمان ملل از شرايط اجراي قطع‌نامه 598 صورت گرفته است. ما از ديدار با رييس جمهور فرانسه و نخست‌وزير اين كشور اميدهايي به‌دست آورده‌ايم. فرانسه از اوضاع منطقه و نقطه‌نظرات جهان عرب، درك كاملي دارد.»(35)  
ماه‌نامه "لوموند ديپلماتيك" در مقاله‌اي با انتقاد از تصميم كشورهاي اروپايي به‌‌ويژه فرانسه در اعزام كشتي‌هاي جنگي به خليج‌فارس، آن‌را يك اقدام سطحي و بدون برنامه‌ريزي دقيق خواند كه موجب تحقير فرانسه در ميان ملت‌هاي منطقه شده است. اين ماه‌نامه افزود: «هرگونه اقدامي كه جهت قدرت‌نمايي صورت مي‌گيرد، زماني شانس موفقيت دارد كه هدف آن كاملاً مشخص و منتج از يك استدلال منطقي باشد؛ از آن پس براي نيل به هدف بايد كليه فعاليت‌ها در زمينه نظامي، ديپلماسي، اقتصادي و غيره با آن اقدام هم‌آهنگ باشد. در مورد اقدام اعزام كشتي به خليج‌فارس، هيچ‌كدام از اين مراحل مراعات نشده است. در اين قضايا، ديپلماسي پشتيباني، در شرايط يك ديپلماسي واقع‌گرايانه عمل نكرده است زيرا كه در وهله اول نارضايتي‌هايي كه منشاء تصميم‌گيري فرانسه بوده‌اند، تعيين نشده و در وهله دوم، اهداف دنبال شده از طريق چنين اقدامي دقيقاً مشخص و رده‌بندي نشده است. از ديرباز بزرگ‌ترين نقطه‌ضعف سياست‌هاي غربي در خاورميانه آن بوده است كه آنها پيوسته توجه خود را به رژيم‌هاي حاكم معطوف داشته‌اند و به گرايش‌هاي ملت‌ها وقعي ننهاده‌اند و با عجله و نگراني سياست‌هاي كوتاه‌مدت خود را به اجرا گذاشته و با عدم پيش‌بيني پي‌آمدهاي بلندمدت اقدام خود، موجب شده‌اند در طول تاريخ تحقير شوند. امريكا و اروپا طي مدت چهل سال ـ كه در قبال تاريخ مدت زمان كوتاهي محسوب مي‌شود ـ بيش‌تر ورق‌هاي برنده خود را در اين منطقه از دست داده‌اند.»(36)  
ماه‌نامه "لوموند ديپلماتيك" در مقاله‌اي با انتقاد از تصميم كشورهاي اروپايي به‌‌ويژه فرانسه در اعزام كشتي‌هاي جنگي به خليج‌فارس، آن‌را يك اقدام سطحي و بدون برنامه‌ريزي دقيق خواند كه موجب تحقير فرانسه در ميان ملت‌هاي منطقه شده است. اين ماه‌نامه افزود: «هرگونه اقدامي كه جهت قدرت‌نمايي صورت مي‌گيرد، زماني شانس موفقيت دارد كه هدف آن كاملاً مشخص و منتج از يك استدلال منطقي باشد؛ از آن پس براي نيل به هدف بايد كليه فعاليت‌ها در زمينه نظامي، ديپلماسي، اقتصادي و غيره با آن اقدام هم‌آهنگ باشد. در مورد اقدام اعزام كشتي به خليج‌فارس، هيچ‌كدام از اين مراحل مراعات نشده است. در اين قضايا، ديپلماسي پشتيباني، در شرايط يك ديپلماسي واقع‌گرايانه عمل نكرده است زيرا كه در وهله اول نارضايتي‌هايي كه منشاء تصميم‌گيري فرانسه بوده‌اند، تعيين نشده و در وهله دوم، اهداف دنبال شده از طريق چنين اقدامي دقيقاً مشخص و رده‌بندي نشده است. از ديرباز بزرگ‌ترين نقطه‌ضعف سياست‌هاي غربي در خاورميانه آن بوده است كه آنها پيوسته توجه خود را به رژيم‌هاي حاكم معطوف داشته‌اند و به گرايش‌هاي ملت‌ها وقعي ننهاده‌اند و با عجله و نگراني سياست‌هاي كوتاه‌مدت خود را به اجرا گذاشته و با عدم پيش‌بيني پي‌آمدهاي بلندمدت اقدام خود، موجب شده‌اند در طول تاريخ تحقير شوند. امريكا و اروپا طي مدت چهل سال ـ كه در قبال تاريخ مدت زمان كوتاهي محسوب مي‌شود ـ بيش‌تر ورق‌هاي برنده خود را در اين منطقه از دست داده‌اند.»(36)  





نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۲۵

روزشمار جنگ سال 1366
1366.06.27
نام‌های دیگر بیست و هفت شهریور
تاریخ شمسی 1366.06.27
تاریخ میلادی 18 سپتامبر 1987
تاریخ قمری 24 محرم 1408



گزارش- 814

دومين مرحله عمليات ظفر با شركت نيروهاي تحت امر قرارگاه رمضان، در عمق 200 كيلومتري عراق در منطقه "كاني‌ماسي" در استان دهوك آغاز شد. نيروهاي حزب دمكرات كردستان عراق (بارزاني‌ها) و تيپ 75 ظفر سپاه شب گذشته در پاسخ به گلوله‌باران مناطق مسكوني كردستان عراق، يك مركز گردان نظامي، مراكز سه گردان محلي جاش و چند پايگاه دشمن را در نزديكي مرز تركيه، مورد حمله قرار دادند. در اين مرحله از عمليات، نيروهاي عمل‌كننده به پيش‌روي خود در جاده "باطوفه" به "زاخو" ادامه دادند و با استفاده از سلا‌ح‌هاي به غنيمت گرفته‌شده از دشمن، به مقر"تيپ بيگاوه" از لشكر 38 ارتش عراق حمله كردند و آن‌را به محاصره خود در آوردند كه با آتش سنگين آن‌ها، ساختمان‌ها و مراكز مهم اين تيپ منهدم شد. در پي اين حمله، ارتش عراق با تقويت و سازماند‌هي دوباره نيروهاي مخصوص و جاش‌ها (نيروهاي محلي) و با پشتيباني تعداد بسياري تانك و نفربر، براي خارج كردن تيپ بيگاوه از محاصره، از دو محور دست به حمله زد كه با مقاومت پيش‌مرگان روبه‌رو شد. در اين حمله دو فروند هلي‌كوپتر از نوع "پيلاتوس" و "فلاكو" هدف آتش نيروهاي مبارز قرار گرفتند و سرنگون شدند.[۱] حزب دمكرات اعلام كرد كه در عمليات تصرف كاني‌ماسي كه هزار نفر از چريك‌هاي اين حزب شركت داشتند، 260 كيلومتر مربع از خاك عراق در نزديكي مرز تركيه آزاد شد و علاوه‌بر كشته و زخمي شدن 200 سرباز عراقي، 600 تن از آنان نيز در چند روز درگيري به اسارت درآمدند.[۲] از سوي ديگر، قرارگاه حمزه سيدالشهدا اعلام كرد: «نيروهاي مبارز كرد عراقي موفق شدند در يك تعقيب وگريز، سرگرد خلبان "جمال مسعود سلمان" را كه عامل بمباران شيميايي سردشت بود، به قتل برسانند.»[۳] در پي اجراي مرحله دوم عمليات ظفر، رژيم عراق پس از گذشت سه روز از تصرف كاني‌ماسي به‌طور تلويحي حملات در شمال عراق را تأييد كرد. خبرگزاري عراق به نقل از سخن‌گوي نظامي اين كشور گزارش داد: «رژيم ايران از وقوع نبرد در "كوت"، "سيدصادق" و "كاني‌ماسي" سخن گفته ليكن مردم و نمايندگان وسايل خبري مي‌دانند كه امنيت در اين مناطق كاملاً برقرار است و نفوذ يك تروريست به اين مناطق ـ كه مانند تمامي كشورها كه با همسايگان خود مناقشات مرزي دارند، رخ مي‌دهد ـ به امنيت آن لطمه‌اي وارد نخواهد ساخت. آيا اين مسئله به معناي وقوع نبردهاي شديد است؟»[۴] روزنامه "اينديپندنت" چاپ لندن، در گزارشي از مبارزات مردم مسلمان عراق، با اشاره به حملات اخير اعلام كرد كه عراق براي رويارويي با اين تهديدها، بخشي از نيروهاي مخصوص خود را از جبهه مركزي به منطقه درگيري در شمال عراق منتقل كرده است. اين روزنامه به نقل از چريك‌هاي مبارز كرد افزود: «عراق براي انتقال اين نيروها، از فرودگاهي در خاك تركيه در نزديكي مرز عراق استفاده كرده است.» اينديپندنت سپس در تحليلي از عمليات نيروهاي مبارز كرد عراقي در تصرف كاني‌ماسي نوشت: «موقعيت كنوني كردها براي اولين‌بار پس از چندين سال به آنان امكان خواهد داد كه جاده بين‌المللي تركيه و عراق و خط لوله صدور نفت عراق به درياي مديترانه را به خطر اندازند. همچنين در صورت حفظ مواضع به‌دست آمده، چريك‌هاي كرد براي حمله به حوزه‌هاي نفتي كركوك در موقعيت بهتري قرار خواهند داشت.»[۵] در پي اين عمليات، عراق چند روستاي كردنشين را در منطقه درگيري بمباران كردند كه بر اثر آن، بسياري از اهالي منطقه مصدوم شدند.[۶]

گزارش- 815

افراد حزب دمكرات در جاده روستاهاي "ميشاو" به "هزار كانيان" در جنوب شرقي "ديواندره" بر سر راه خودرو نيروهاي خودي كمين كردند و خودرو مسئول گردان شهيد "مصطفي خميني" را هدف قرار دادند كه بر اثر آن، دو تن شهيد و مسئول گردان به همراه دو تن ديگر نيز زخمي شدند.[۷] در محور اشنويه ـ اروميه نيز نيروهاي حزب دمكرات ضمن اجراي كمين، با نيروهاي اعزامي درگير شدند. در اين درگيري هفت تن از نيروهاي خودي كه سه تن از آنها از برادران ژاندارمري بودند، زخمي شدند.[۸]

گزارش- 816

سازمان مجاهدين خلق (منافقين) در صدد ايجاد پايگاهي در "استان فراه" افغانستان است تا از اين منطقه اقداماتي را عليه جمهوري اسلامي ايران آغاز كند. دفتر فرماندهي منطقه 8 سپاه پاسداران پس از اعلام اين خبر افزود: «"نجيب‌الله" رييس جمهور افغانستان، قول همكاري به آنها داده بود و ديدار اخير نخست‌وزير افغانستان از عراق، به بستن قراردادي بين آنها منجر شد.»[۹]

گزارش- 817

در ادامه حملات هوايي دشمن به مراكز صنعتي و تأسيسات نفتي كشور، امروز جزاير خارك، لاوان، منطقه نفتي بهرگان و اسكله نفتي چاه‌هاي "اردشير" هدف حملات هوايي عراق قرار گرفت. هواپيماهاي عراقي كه در حملات امروز خود به جزاير خارك و لاوان با آتش شديد پدافند منطقه روبه‌رو شده بودند، پس از پرتاب چند راكت از فاصله دور ـ كه دو فروند از اين موشك‌ها در ‌آب‌هاي ساحلي جزيره خارك فرورفت ـ گريختند.[۱۰] در جزيره لاوان نيز هواپيماهاي عراقي در دو نوبت تلاش كردند تا تأسيسات نفتي را بمباران كنند ولي موفق به اين‌كار نشدند و با پرتاب يك فروند موشك از راه دور كه در دوازده كيلومتري جنوب شرقي جزيره فرود آمد، از منطقه دور شدند.[۱۱] همچنين امروز بعد از 17 روز وقفه، عراق بار ديگر حملات خود را عليه كشتي‌ها در خليج‌فارس با حمله به يك فروند نفت‌كش 238 هزار تني قبرسي به‌نام "اكتينيا" كه از بندرعباس به سوي جزيره خارك در حركت بود، آغاز كرد. در اين حمله، مخزن آب جلو كشتي قبرسي آسيب ديد ولي هيچ تلفات جاني و آتش‌سوزي به همراه نداشت و نفت‌كش به مسير خود ادامه داد.[۱۲] همچنين تعدادي از هواپيماهاي عراقي در ساعت 8:45 اسكله نفتي چاه‌هاي اردشير را مورد حمله قرار دادند و چند فروند ديگر نيز به چاه‌هاي نفتي بهرگان هجوم بردند كه اين حملات، خساراتي در پي داشت.[۱۳] در اين حملات يك فروند از هواپيماهاي دشمن از نوع ميراژ برفراز آب‌هاي خليج‌فارس هدف آتش پدافند هوايي قرار گرفت و در "جزيره بوبيان" كويت سرنگون شد.[۱۴]

گزارش- 818

در پاسخ به شرارت‌هاي حكومت عراق، گلوله‌باران تأسيسات نظامي و اقتصادي اين كشور كه از بعد از ظهر ديروز آغاز شده است، امروز هم ادامه يافت و منابع اقتصادي عراق در استان‌هاي جنوبي اين كشور زير آتش شديد توپخانه‌هاي ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي قرار گرفت كه خساراتي بر آنها وارد آمد.[۱۵] در پي اين گلوله‌باران، دولت عراق با ارسال نامه‌اي به دبيركل سازمان ملل متحد ادعا كرد كه ايران نقاط مسكوني عراق را گلوله‌باران كرده است كه بر اثر آن، ده تن كشته و سي و هفت تن زخمي شده‌اند.[۱۶]

گزارش- 819

يك هواپيماي جنگي امريكا در شمال درياي عمان سقوط كرد. به گزارش خبرگزاري فرانسه، فرمانده ناوگان امريكا در اقيانوس آرام، اعلام كرد: «يك هواپيماي تهاجمي امريكا از نوع اي ـ ايي ـ 6 در يك مانور آزمايشي عادي در شمال درياي عمان سقوط كرد. اين هواپيما و چهار خدمه آن وابسته به "ناو هواپيمابر رنجر" بودند.»[۱۷]

گزارش- 820

امارات متحده عربي قايق‌هاي جنگي تندرو از انگلستان مي‌خرد. خبرگزاري كويت به نقل از مجله "بررسي‌هاي نظامي بين‌المللي" گزارش داد: «امارات متحده عربي سفارش خريد دو فروند قايق جنگي تندرو را به يكي از شركت‌هاي بزرگ انگليسي سازنده كشتي داده است. پيش‌بيني مي‌شود اين قايق‌ها به موشك‌هايي از نوع "اگزوسه" مجهز شوند. طول هر كدام از اين قايق‌ها شصت و چهار متر مي‌باشد و بحرين دو فروند از اين قايق‌هارا قبلاً خريده و در اختيار دارد.»[۱۸]

گزارش- 821

پس از بازگشت دبيركل سازمان ملل از منطقه، اكنون شوراي امنيت بسيار مايل است كه به ايران فرصت بيش‌تري داده شود تا طرح پيشنهادي خود را با ذكر توضيحات لازم روشن كند. راديو بي.بي.سي. در تفسيري از طرح پيشنهادي ايران و مواضع اعضاي دائمي شوراي امنيت در اين باره، گفت: «ايران هنگام ديدار دبيركل از تهران خواستار تشكيل يك هيئت داوري بين‌المللي براي تعيين متجاوز شد و اعلام كرد كه تا زمان صدور رأي هيئت داوري عليه عراق ـ كه از نظر ايران مسئول تجاوز اوليه به خاك ايران است ـ در خاك عراق باقي خواهد ماند.» راديو بي.بي.سي. پيشنهاد ايران را تغييري در مواضع آن و بسيار با اهميت خواند و افزود: «در گذشته، رهبران ايران در رابطه با پيروزي بر عراق و مجازات صدام حسين سخن مي‌گفته‌اند، در حالي‌كه اخيراً از توسل به راه‌هاي ديپلماتيك براي رسيدن به صلح نيز سخن به ميان آورده‌اند.»[۱۹] اين راديو در مورد تأثير پيشنهاد ايران بر مواضع شوراي امنيت، گفت: «اكنون در شوراي امنيت تمايل روزافزوني ديده مي‌شود كه به ايران بايد فرصت بيش‌تري داد. از ديد امريكا و انگلستان قصد ايران از توسل به اين شيوه، تنها كوشش براي به تأخير اندختن اعمال تحريم تسليحاتي عليه ايران است. اما شوروي در اين ميان در رابطه با راه‌حل پيشنهادي ايران واكنشي مثبت نشان داده است. اگر چين نيز از راه حل پيشنهادي ايران براي رسيدن به صلح حمايت كند، آن‌وقت ايران موفق شده است كه در شوراي امنيت سازمان ملل و تلاش‌هاي جاري براي اعمال تحريم تسليحاتي، شكاف ايجاد كند. ولي عراق بدون شك نهايت تلاش خود را خواهد كرد تا مانع از آن شود كه راه حل پيشنهادي ايران اعتباري جهاني به‌دست آورد و براي رسيدن به اين منظور، عراق احتمالاً بر شدت جنگ در تمامي جبهه‌هاي زميني، نبردهاي هوايي و حملات دريايي خواهد افزود تا ايران را به انجام عمليات نظامي وادارد. علاوه‌بر آن، عراق در ميان اعضاي شوراي امنيت از دوستان قدرت‌مندي برخوردار است و از آنها انتظار خواهد داشت كه در جلسه هفته آينده مجمع عمومي سازمان ملل ـ كه "آقاي سيدعلي خامنه‌اي" رييس جمهوري ايران، از طرح پيشنهادي كشور خود دفاع خواهد كرد ـ به حمايت از موضع عراق برخيزند. ولي در حال حاضر به‌نظر مي‌‌رسد كه در مباحث ديپلماتيك اخير، پيروزي نصيب ايران شده است.»[۲۰] روزنامه اينديپندنت نيز در اين مورد نوشت: «بر سر پيشنهاد تازه ايران در ميان اعضاي سازمان ملل اختلافات شديدي بروز كرده است. پيشنهاد ايران روز چهارشنبه به‌وسيله دبيركل به اطلاع اعضاي شوراي امنيت رسيد. بعضي از اعضاي شورا از دبيركل مي‌خواهند كه قبل از آن كه پيشنهاد امريكا مبني‌بر تحريم فروش اسلحه به ايران، در شوراي امنيت به بحث گذاشته شود، پيشنهاد ايران را در مذاكرات بيش‌تر با رهبران ايران، بررسي كند.»[۲۱] خبرگزاري فرانسه با اشاره به اختلاف موجود ميان اعضاي دائمي شوراي امنيت اعلام كرد: «تا اين لحظه چين و شوروي ـ كه در شورا داراي حق وتو هستند ـ از زمان مأموريت صلح دكوئيار تاكنون به‌طور روشن چيزي نگفته‌اند.»[۲۲] در اين حال تهديد كشورهاي امريكا و انگليس عليه ايران براي تحريم تسليحاتي، هم‌چنان ادامه دارد. "چارلز ردمن" سخن‌گوي وزارت خارجه امريكا بار ديگر جمهوري اسلامي ايران را تهديد كرد كه اگر تمام مواد قطع‌نامه 598 شوراي امنيت را بدون قيد و شرط نپذيرد، تدابير پيش‌بيني شده در قطع‌نامه را اجرا خواهد كرد. سخن‌گوي وزارت خارجه امريكا گفت: «رييس جمهوري ايران در نطق خود خطاب به مجمع عمومي سازمان ملل در هفته آينده ناچار خواهد بود كه حكم آتش‌بس بدون قيد و شرط شوراي امنيت را بپذيرد. در غيراين‌صورت چاره‌اي جز حركت سريع براي انجام برخي تدابير پيش‌بيني شده در قطع‌نامه 598 نخواهد بود.»[۲۳] "جفري هاو" وزير خارجه انگليس نيز در اين باره گفت: «انگليس همواره معتقد بوده كه تحريم اسلحه قدم مناسب بعدي است كه بايستي نسبت به طرفي كه قطع‌نامه آتش‌بس شوراي امنيت را نپذيرد، برداشته شود.» وي افزود: «من فكر مي‌كنم بايستي هر چه زودتر و تا دير نشده در اين مسير گام برداريم. پيش از دست زدن به هر اقدامي كه مورد توافق قرار گيرد، لازم است كه گفت‌وگوهاي متمركز بيش‌تري در اجلاس هفته آينده مجمع عمومي سازمان ملل صورت گيرد. آنچه كه اكنون لازم است در مورد آن تصميم بگيريم اين است كه آيا هنوز نشانه‌اي براي بحث‌هاي ديپلماتيك و اقدامات سياسي بيش‌تر وجود دارد يا اين كه زمان اعمال تحريم اسلحه فرارسيده است؟ انگليس آماده است بعد از تحريم ايران، تهديدات اين كشور را ـ كه ممكن است عمليات تلافي جويانه عليه نيروي دريايي انگليس و يا ساير كشورهاي غربي در خليج‌فارس را به ‌دنبال داشته باشد ـ بپذيرد.»[۲۴] نخست‌وزير ايتاليا "جيوواني گوريا" نيز درباره تحريم تسليحاتي دو كشور درگير در جنگ گفت: «ايتاليا در مورد تحريم داوطلبانه اسلحه عليه ايران و عراق در جريان مذاكرات دو جانبه هفته آينده در سازمان ملل در پي كسب حمايت از ديگر كشورها برخواهد آمد.» به گزارش خبرگزاري رويتر، نخست‌وزير ايتاليا در بازگشت از چند كشور اروپايي به خبرنگاران گفت: «توقف تأمين اسلحه تأثيري عمده بر جنگ خليج‌فارس خواهد داشت.»(27) "جوليو آندره‌ئوتي" وزير امورخارجه ايتاليا نيز گفت: «قدرت‌هاي صادركننده اسلحه بايد ضمن خودداري جدي از فروش سلاح به ايران و عراق، عملاً هم‌گامي خود با ادامه جنگ را قطع كنند.» وي در مورد تعيين متجاوز، بر شناخت واقعه و علل آن تأكيد كرد و افزود: «از يك سو بايد اصل واقعه را مورد بررسي قرار داد و از سوي ديگر، محرك‌هاي آن را بررسي كرد. در مورد بخش اول، اين كافي خواهد بود كه مطالب جرايد زمان آغاز جنگ مرور شوند اما در عين حال بايد از نظر سياسي انگيزه وقوع تجاوز را نيز مورد ارزيابي قرار داد.»[۲۵]

گزارش- 822

در پي اظهارات اخير برخي از مقام‌هاي سازمان ملل مبني‌بر عقب‌نشيني جمهوري اسلامي ايران از شرايط خود در مورد جنگ تحميلي، "سرمدي" سخن‌گوي وزارت امور خارجه، با تكذيب اين نوع اظهارات، اجراي كامل عدالت را شرط اصلي ايران اعلام كرد و گفت: «شرايط برحق جمهوري اسلامي ايران هيچ تغييري نكرده است و تنها راه پايان جنگ تحميلي عراق عليه ايران، اجراي عدالت به‌طور كامل است. اگر سازمان ملل متحد خواستار پايان جنگ است، بايد شرايط آن را فراهم سازد و براي اين‌كار بايد ابتدا يك مرجع بين‌المللي رژيم عراق را به عنوان آغازگر جنگ محاكمه و طبق قوانين بين‌المللي مجازات كند.»(27) راديو امريكا با اشاره به اين اظهارات گفت: «ايران با سخنان دبيركل سازمان ملل درباره نتايج سفرش به منطقه خليج‌فارس به مخالفت برخاست. وزارت خارجه ايران اعلام كرد كه اين كشور شرايط خود را براي موافقت با برقراري آتش‌بس تغيير نداده و هم‌چنان خواستار آن است كه عراق رسماً به‌عنوان مهاجم معرفي شده و مجازات شود.»(28)

گزارش- 823

به‌دنبال سفر دكوئيار به تهران و پيشنهاد ايران براي شناسايي متجاوز به‌عنوان اولين گام براي برقراري آتش‌بس، محافل غربي به ويژه رسانه‌هاي همگاني توجه بيش‌تري به آغازگر جنگ كرده‌اند و در تلاشند تا راهي را برگزينند كه ضمن اعلام متجاوز به نحوي از تنبيه كشور آغازگر جنگ خودداري شود. روزنامه "ال پائيس" چاپ اسپانيا، در مقاله‌اي نوشت: «اين غم‌انگيز است كه در آن هنگام، حمله عراق به ايران توسط غرب و حتي شوراي امنيت سازمان ملل مورد حمايت قرار گرفت. در آن زمان اين باور وجود داشت كه عراق مي‌تواند بر ايران غلبه كند. اين يكي از اشتباهات معمول و خوشبيني كامپيوترهايي بود كه به‌ شكل بدي تغديه شده بودند.»(29) خبرگزاري يونايتدپرس نيز با طرح اين پرسش كه چه كسي جنگ خليج‌فارس را آغاز كرد؟ به مشكلات غرب در اعلام متجاوز بودن عراق اشاره كرد و نوشت: «امروز امريكا و ديگر كشورها ناگزير شده‌اند مسئله را مورد بررسي قرار دهند؛ اغلب آن‌ها تاكنون ترجيح مي‌دادند از آن طفره بروند. اغلب اين كشورها به دلايل و ملاحظات جغرافيايي سياسي خواهان جلوگيري از شكست عراق به دست ايران هستند. عراق مقصر اصلي اين جنگ به شمار مي‌رود. اين كشور در 1980 (ميلادي) نيروي خود را به آن سوي مرز فرستاد و شواهد در آن زمان قوياً حاكي از آن بود كه اين كشور در پي الحاق برخي اراضي ايران به خاك خود مي‌باشد.» يونايتدپرس با تأكيد بر عملكرد هم‌آهنگ عراق با منافع امريكا، افزود: «بايد عراق را يك متجاوز اعلام كرد ولي بدنام كردن كشوري كه در ثبات يك منطقه حياتي به صورتي هم‌آهنگ با منافع امريكا عمل كرده است، مشكلاتي دارد. از سوي ديگر، مـُهر بدنامي بر پيشاني عراق ممكن است به منافع غرب صدمه بزند اما انجام ندادن اين‌كار نيز احتمالاً به منافع غرب آسيب خواهد رساند. با تمام اين‌ها به‌نظر مي‌رسد در هرگونه تلاشي براي يافتن راه‌هايي غير از يك جنگ طولاني، بايد درخواست نه چندان پسنديده اما در عين حال منطقي ايران در رابطه با معرفي عراق به عنوان آغازكننده جنگ، مدنظر قرار گيرد.»(30) روزنامه "نيويورك تايمز" به نقل از ديپلمات‌ها در بغداد، نوشت: «عراق به خاتمه جنگ نياز شديدي دارد در حالي‌كه كليد صلح در دست رهبران انقلابي ايران مي‌باشد.(31) بغداد سخت در تلاش است تا به جنگي كه هفت سال قبل آن‌را آغاز كرده، پايان دهد.»(32) خبرگزاري يونايتدپرس تأثير تحريم تسليحاتي عليه جمهوري اسلامي ايران را اندك دانست و افزايش توليد تجهيزات نظامي در داخل [ايران] و دسترسي به بازارهاي جهاني را از عوامل مهم شكست اين طرح اعلام كرد. در گزارش يونايتدپرس آمده است: «ايران در طول هشت ماه گذشته تسليحات نظامي و وسايل تكنولوژيكي با ارزش ميلياردها دلار سفارش داده و توانايي‌هاي خود را نيز در زمينه توليد هواپيماهاي بدون سرنشين افزايش داده و در صدد توليد تسليحات نظامي پيش‌رفته‌تري در داخل كشور خود مي‌باشد. اقدام كشور اسلامي ايران به افزايش خريدهاي تسليحاتي و روي آوردن به تكنولوژي پيش‌رفته براي توليد سلاح‌هاي بيش‌تر در داخل، حاكي از آن است كه اين كشور خواهان مذاكره با عراق از موضع قدرت بوده و قصد دارد در صورت اعمال تحريم تسليحاتي عليه ايران، با كمبود تجهيزات و مهمات روبه‌رو نشود. يك ديپلمات غرب در رم كه امور ايران را از نزديك تعقيب مي‌كند، گفت: «ايران يك بازي چند جانبه را در پيش‌ گرفته است. اين كشور تصميم گرفته است جامعه جهاني را وادار كند كه براي ايران احترام بيش‌تري قائل شود و امريكا را در رابطه با سياست‌ها و آرمان‌هايش در قبال خليج‌[فارس]، سرافكنده سازد.»(33)

گزارش- 824

هيئت اتحاديه عرب كه براي جلب‌نظر كشورهاي عضو دائمي شوراي امنيت در مورد جنگ ايران و عراق، از اين كشورها ديدار مي‌كند، امروز در پاريس با "فرانسو ميتران" رييس جمهور و "ژاك شيراك" نخست‌وزير فرانسه ملاقات كرد. اين هيئت كه رياست آن‌را وزير خارجه مراكش بر عهده دارد با ابراز خشنودي از مواضع فرانسه، از مقام‌هاي اين كشور خواست تا ايران را به پذيرش قطع‌نامه شوراي امنيت و پايان دادن به جنگ واداركند. هفته‌نامه "المستقبل" چاپ لبنان، در گزارشي از اين ديدار نوشت: «ميتران در ملاقات با هيئت عربي مسائل زير را مورد تأكيد قرار داد: 1) فرانسه براي وادار ساختن شوراي امنيت و عده‌اي از اعضاي آن به تصويب قطع‌نامه 598، تلاش زيادي مبذول داشت و اين خود دليل حمايت فرانسه از قطع‌نامه مذكور و اعلام پاي‌بندي اين كشور به اجراي تمامي مفاد آن مي‌باشد؛ 2) فرانسه حاضر است به هر شيوه ممكن، اعم از ديپلماتيك و يا غيرديپلماتيك از جمله تعيين مجازات‌هايي براي طرف مخالف صلح، متوسل شود زيرا خطر ادامه اين جنگ، امنيت و صلح منطقه و جهان را تهديد مي‌كند و فرانسه از اين لحاظ خود را با اصول سياست خارجي كشورهاي عربي هماهنگ مي‌سازد؛ 3) فرانسه موضع اصولي و واضحي در قبال جنگ عراق و ايران اتخاذ نموده و در مناسبت‌هاي مختلف اين موضع را ابراز نموده است كه همواره از عراق حمايت مي‌نمايد و حاضر به فروش تسليحات به ايران نيست و اگر معاملاتي به‌طرق غيرقانوني توسط برخي از افراد انجام گيرد، مجازات‌هايي براي آنها در نظر خواهد گرفت.» نشريه المستقبل در پايان افزود: «موضوع جالب توجه در اين ملاقات اين‌است كه رييس جمهور فرانسه به هيئت عربي توصيه نمود كه آنها سعي كنند نظر موافق اتحاد شوروي و چين را در مورد اعمال مجازات‌هايي عليه ايران در صورت مخالفت اين كشور با قطع‌نامه 598، جلب نمايند.»(34) "عبدالطيف فيلالي" وزير امورخارجه مراكش، پس از اين ديدار در مصاحبه‌اي گفت: «اين ملاقات در چارچوب تصميم شوراي اتحاديه عرب مبني بر مطلع كردن پنج عضو دائمي شوراي امنيت سازمان ملل از شرايط اجراي قطع‌نامه 598 صورت گرفته است. ما از ديدار با رييس جمهور فرانسه و نخست‌وزير اين كشور اميدهايي به‌دست آورده‌ايم. فرانسه از اوضاع منطقه و نقطه‌نظرات جهان عرب، درك كاملي دارد.»(35) ماه‌نامه "لوموند ديپلماتيك" در مقاله‌اي با انتقاد از تصميم كشورهاي اروپايي به‌‌ويژه فرانسه در اعزام كشتي‌هاي جنگي به خليج‌فارس، آن‌را يك اقدام سطحي و بدون برنامه‌ريزي دقيق خواند كه موجب تحقير فرانسه در ميان ملت‌هاي منطقه شده است. اين ماه‌نامه افزود: «هرگونه اقدامي كه جهت قدرت‌نمايي صورت مي‌گيرد، زماني شانس موفقيت دارد كه هدف آن كاملاً مشخص و منتج از يك استدلال منطقي باشد؛ از آن پس براي نيل به هدف بايد كليه فعاليت‌ها در زمينه نظامي، ديپلماسي، اقتصادي و غيره با آن اقدام هم‌آهنگ باشد. در مورد اقدام اعزام كشتي به خليج‌فارس، هيچ‌كدام از اين مراحل مراعات نشده است. در اين قضايا، ديپلماسي پشتيباني، در شرايط يك ديپلماسي واقع‌گرايانه عمل نكرده است زيرا كه در وهله اول نارضايتي‌هايي كه منشاء تصميم‌گيري فرانسه بوده‌اند، تعيين نشده و در وهله دوم، اهداف دنبال شده از طريق چنين اقدامي دقيقاً مشخص و رده‌بندي نشده است. از ديرباز بزرگ‌ترين نقطه‌ضعف سياست‌هاي غربي در خاورميانه آن بوده است كه آنها پيوسته توجه خود را به رژيم‌هاي حاكم معطوف داشته‌اند و به گرايش‌هاي ملت‌ها وقعي ننهاده‌اند و با عجله و نگراني سياست‌هاي كوتاه‌مدت خود را به اجرا گذاشته و با عدم پيش‌بيني پي‌آمدهاي بلندمدت اقدام خود، موجب شده‌اند در طول تاريخ تحقير شوند. امريكا و اروپا طي مدت چهل سال ـ كه در قبال تاريخ مدت زمان كوتاهي محسوب مي‌شود ـ بيش‌تر ورق‌هاي برنده خود را در اين منطقه از دست داده‌اند.»(36)




منابع و مآخذ روزشمار 1366/06/27

  1. سند شماره 029222 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده سپاه 15 رمضان ـ معاونت اطلاعات به فرمانده نيروي زميني سپاه ـ معاونت اطلاعات، 29/6/1366؛ و ـ سند شماره 102778 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: روابط عمومي قرارگاه رمضان، 28/6/1366؛ و ـ سند شماره 060468 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: راديو صداي كردستان عراق وابسته به حزب دمكرات (كردي)، 28/6/1366.
  2. روزنامه اطلاعات، 28/6/1366، ص14.
  3. سند شماره 078266 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده قرارگاه حمزه سيدالشهدا، به فرمانده نيروي زميني سپاه، 31/6/1366.
  4. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 183، 28/6/1366، صص13ـ12، بغداد ـ خبرگزاري عراق، 27/6/1366.
  5. مأخذ 2.
  6. روزنامه رسالت، 28/6/1366، ص2، خبرگزاري جمهوري اسلامي.
  7. سند شماره 112832 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده سپاه 11 امام حسن عسگري كردستان، اطلاعات، به ستاد مركزي سپاه معاونت اطلاعات، 30/6/1366.
  8. مأخذ 3.
  9. سند شماره 060100 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر فرمانده منطقه 8 ثامن‌الائمه(ع) ـ روابط عمومي، به دفتر فرمانده كل سپاه كشوري، 7/7/1366.
  10. مأخذ 4، ص4، بوشهر ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 3/6/1366.
  11. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 185، 30/6/1366، ص2، بندرعباس ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 29/6/1366.
  12. سند شماره 102792 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر فرمانده نيروي دريايي سپاه، به دفتر فرمانده كل سپاه، 29/6/1366؛ و ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 184، 29/6/1366، ص27، به نقل از راديو بي.بي.سي، 28/6/1366.
  13. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 183، 28/6/1366، صص13ـ12، بغداد ـ خبرگزاري عراق، 27/6/1366.
  14. مأخذ 6.
  15. روزنامه كيهان، 28/6/1366، ص18.
  16. N.U. Yearbook 1987, Vol. 41, P. 228.
  17. مأخذ 2، ص آخر، به نقل از خبرگزاري فرانسه.
  18. مأخذ 6 ص آخر، واحد مركزي خبر، خبرگزاري كويت.
  19. مأخذ 4، ص11، راديو بي.بي.سي، 27/6/1366.
  20. مأخذ 4، صص13ـ10، از راديو بي.بي.سي، 27/6/1366.
  21. مأخذ 4، صص15ـ14، راديو بي.بي.سي، به نقل از روزنامه ايندپندنت، 27/6/1366.
  22. مأخذ 11، صص17ـ16، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 29/6/1366.
  23. روزنامه جمهوري اسلامي، 29/6/1366، ص3، واشنگتن ـ به نقل از خبرگزاري رويتر؛ و ـ پيشين، ص10، واشنگتن ـ به نقل از خبرگزاري آلمان، 28/6/1366.
  24. مأخذ 4، صص24ـ23، لندن ـ به نقل از خبرگزاري رويتر، 27/6/1366.
  25. مأخذ 6، ص آخر، خبرگزاري جمهور اسلامي، به نقل از خبرگزاري رويتر.