1366.04.08: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1366 |نام = 1366.04.08 |نام دیگر=هشت تیر |روز=8 تیر 1366 |تاریخ شمسی= 1366.04.08 |تاریخ میلادی= 29 ژوئن 1987 |تاریخ قمری= 2 ذیقعده 1407 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.04.08</div> <div class="bootstrap-btn">1361.04.08...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۵: سطر ۲۵:




==گزارش -1==
==گزارش - 428 ==
در پی بمباران شیمیایی روز گذشتة سردشت، امروز نیز هواپیماهای عراقی به روستای گله‏وش از توابع این شهرستان با پرتاب شش بمب شیمیایی حاوی گاز خردل، حمله کردند. در این حمله چند تن از روستائیان شهید و مجروح شدند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی در میان شهیدان و مجروحان، چند کودک و زن باردار نیز وجود دارد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، ص8، تبریز - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/4/1366.</ref> افزون بر این، هواپیماها و هلی‏کوپترهای عراقی منطقه عملیاتی فتح7 و همچنین یک پایگاه سپاه در سردشت را با بمب‏های شیمیایی هدف قرار دادند که بر اثر آن، 2 تن شهید و 14 تن مجروح شدند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 103، 10/4/1366، ص12، باختران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/4/1366؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 104، 11/4/1366، ص2، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 10/4/1366.</ref>
از سوی دیگر، در ادامه بمباران شهرهای ایران به وسیله هواپیماهای عراقی، امروز نیز چند هواپیمای دشمن در ساعت 11 صبح به حریم هوایی شهرستان بانه تجاوز و روستای کوخان از توابع بخش قمشیر را بمباران کردند. در این بمباران یک تن شهید و یک تن مجروح شد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 103، 10/4/1366، ص11، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/4/1366.</ref>
 
==گزارش - 429 ==
به دنبال بمباران شیمیایی روز گذشتة شهر سردشت، وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران یادداشت اعتراضی برای خاویر پرز دکوئیار ارسال کرد. در این یادداشت، با اشاره به پافشاری عراق بر استفاده از بمب‏های شیمیایی، سوابق اقدامات این کشور در کاربرد سلاح‏های شیمیایی و تأیید گروه‏های متخصص اعزامی سازمان ملل درباره استفادة عراق از مواد شیمیایی، به عملکرد ضعیف سازمان ملل اعتراض شده است. در این بیانیه آمده است: «کاربرد وسیع و مجدد سلاح‏های شیمیایی توسط عراق در شهر سردشت و اطراف آن که به شهادت و مجروح شدن عده‏ای از هم‌وطنان عزیز منجر شد، جنایت فجیع دیگری است که رژیم عراق در غیاب اقدام مؤثر سازمان‏های بین‏المللی، به‏ویژه شورای امنیت سازمان ملل متحد، مرتکب شده است. پس از گزارش تیم متخصصین در اردیبهشت‏ماه گذشته که طی آن توسل به انواع سلاح‏های شیمیایی و کاربرد این سلاح‏ها علیه غیرنظامیان تأیید شده بود، دبیرکل سازمان ملل به شورای امنیت اعلام کرد که از لحاظ فنی، آنچه مورد نیاز شوراست، انجام گردیده و تنها یک اقدام دسته‏جمعی سیاسی مؤثر می‏تواند به کاربرد سلاح شیمیایی توسط رژیم عراق خاتمه دهد. متأسفانه شورای امنیت با صدور بیانیه 14 مه 1987 (24 اردیبهشت 1366) خود، علی‌رغم هشدارهای دبیرکل، تنها به یک موضع‌گیری بی‏اثر که در واقع، چیزی جز تکرار موضع‌گیری‏های گذشتة شورا و بیانیه 26 مارس 1986 (6 فروردین 1365) نبود، اکتفا کرد. در همان زمان، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران طی یک بیانیه رسمی و همچنین از طریق نامه، به دبیرکل سازمان ملل اعلام نمود که موضع‌گیری ضعیف شورای امنیت، نتیجه‏ای جز تشویق رژیم عراق به کاربرد مجدد سلاح‏های شیمیایی در بر نخواهد داشت، مگر آنکه شورای امنیت، مجدداً به بررسی فوری موضوع پرداخته و اقداماتی اساسی را پیش‏بینی نماید. جای تأثر است که عدم توجه شورای امنیت، باعث آن شد که عده‏ای دیگر از افراد نظامی و غیرنظامی، قربانی کاربرد سلاح‏های شیمیایی شوند. وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران ضمن محکوم کردن این جنایات رژیم عراق، بار دیگر مسئولیت خطیر و حساس سازمان‏های بین‏المللی به‏ویژه سازمان ملل متحد را در قبال این تجاوزات و جنایات جنگی، یادآوری نموده و از همه کشورهای امضا کننده پروتکل 1925 ژنو می‏خواهد تا برای پایه‏ریزی یک اقدام جمعی مؤثر، تلاش‏های خود را به کار گیرند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 9/4/1366، ص3.</ref>
 
==گزارش - 430 ==
نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد امروز سه نامه درباره حملات شیمیایی عراق به مناطق شمال غرب کشور و سردشت برای دبیرکل سازمان ملل ارسال کرد. نمایندگی عراق نیز با ارسال نامه‌ای برای دبیرکل ادعا کرد که ایران چند منطقه مسکونی را گلولـه‌باران کرده است.
در نامة اولِ کاردار ایران آمده است: رژیم عراق در ادامه اقدامات ضد انسانی خود، بار دیگر در تاریخ 26 ژوئن 1987 (5/4/1366) در منطقه شمال غربی ایران با استفاده از هلی‌کوپتر گازهای عصبی و خفه‌کننده شلیک کرد که به مجروح شدن بیش از 60 تن از مردم انجامید.<ref>مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد6، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1388، ص248.</ref>
نامه دوم محمدجواد ظریف به این شرح است: «بنا به اطلاع دولت متبوعم و پیرو نامه‌های قبلی خود، احتراماً و با کمال تأسف به اطلاع می‌رساند که در ساعات 16:25 و 16:30 مورخه 28 ژوئن 1987 (7 تیر 1366)، جنگنده‌های متجاوز عراقی به مناطق غیرنظامی شهر سردشت حمله هوایی نمودند. در این جدیدترین اقدام در بی‌اعتنایی کامل به مهم‌ترین اصول بشریت، نیروهای عراقی متجاوز از 20 راکت شیمیایی به چهار نقطه مختلف شهر پرتاب کردند که به قتل عام غیرنظامیان بی‌گناه منجر شد. این جنایات ددمنشانه به‌صورتی که اکنون مطلع شده‌ایم به کشته شدن 10 تن و مجروح شدن 650 نفر از مردم بی‌گناه منجر شد و اغلب قربانیان را کودکان و مردان و زنان سالخورده تشکیل می‌دهند. جزئیات بیشتر گزارش در مورد آمار تلفات به محض دریافت به اطلاع جناب‌عالی خواهد رسید.
از سرگیری استفاده گسترده از تسلیحات شیمیایی طی چند روز گذشته توسط رژیم عراق که از جمله آن متوسل شدن اخیر آن رژیم به جنگ‌افزار شیمیایی علیه مناطق غیرنظامی است، یک بار دیگر هیچ تردیدی برای جامعه بین‌المللی نه تنها نسبت به جنایات جنگی ضدانسانی عراق بر جای نگذاشت بلکه آنچه حائز اهمیت است بی‌اعتنایی کامل این رژیم را به تعهدات بین‌المللی‌اش و نیز احساسات جامعه بین‌المللی نشان داد. پرواضح است که قصور شورای امنیت در محکومیت اقدامات تجاوزگرانه رژیم ضدقانونی عراق از ابتدا و اکراه شورا جهت طرح آن به‌طور جدی و مؤثر، بر گستاخی عراق در نقض متداول‌ترین اصول پذیرفته شده حقوق بشردوستانه بین‌المللی افزود و تنها به جسارت حکام بغداد جهت ادامه جنایات جنگی خود کمک کرد. بنابراین یقیناً شورا در مسئولیت آلام غیرنظامیان و سایر قربانیان تسلیحات شیمیایی عراق، سهیم است. جامعه بین‌المللی و شورای امنیت علی‌الخصوص می‌بایست با دقت سیاست‌های حکام عراق را در شروع کردن جنگ مورد توجه قرار دهند و به ژست‌های صلح‌جویانه و مأیوسانه بغداد به‌صورتی که اکنون شاهد رفتار واقعی گروه حاکم بر بغداد هستیم، وقعی ننهد. با توجه به ماهیت خطرناک جدیدترین اقدام عراق در استفاده از تسلیحات شیمیایی ممنوعه و روند رو به‌ رشد استفاده از آن، ضرورت دارد که مجامع بین‌المللی و به‌ویژه ارگان‌های مربوطة سازمان ملل تلاش‌های واقعی‌ انجام دهند و با تحقیقات لازم و اقدامات بازدارنده و تنبیهی، اقتدار سازمان بین‌المللی موجود را حفظ کرده و جنایات جنگی عراق را متوقف سازند. دراین‌باره جمهوری اسلامی ایران درخواست می‌نماید که تیم کارشناسان جهت تحقیق درباره موارد اخیر استفادة عراق از جنگ‌افزار شیمیایی فوراً اعزام شود.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، ص8، تبریز - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/4/1366.</ref>
محمدجواد ظریف در نامة سومی که امروز برای دبیرکل ارسال کرد، آورده است: علاوه بر حملات شیمیایی عراق به شهر سردشت در مورخ 28 ژوئن 1987 (7 تیر 1366)، در ساعت 11 امروز (8 تیر 1366) نیز جنگنده‌های عراقی بمب‌های شیمیایی در حومه سردشت پرتاب کردند که به مجروح شدن تعدادی از روستائیان انجامید ... شورای امنیت تا چه زمانی می‌خواهد در مورد این تجاوزات عراق و اقدامات ضد قانونی و ضد بشری آن بی‌تفاوت باشد.<ref>همان، صص 250 و 251.</ref>
از سوی دیگر، عصمت کتانی نماینده عراق در سازمان ملل، در نامة امروز خود به دبیرکل ادعا کرده است که ایران دست به اقدامات زیر زده است: 1- در 23 ژوئن 1987
(2 تیر 1366) نواحی مسکونی شهر قرنه هدف توپخانه قرار گرفت که به خانه و اموال غیرنظامیان خسارت وارد شد. 2- در 24 ژوئن 1987 (3 تیر 1366) مناطق مسکونی شهرستان ابوالخصیب هدف توپخانه قرار گرفت که به تعدادی خانه و مغازه خسارت وارد شد. 3- در 27 ژوئن 1987 (6 تیر 1366) مناطق مسکونی شهر بصره گلولـه‌باران شد و به تعدادی خانه و اموال غیرنظامی خسارت وارد شد.<ref>مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد6، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1388، ص248.</ref>
 
==گزارش - 431 ==
راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در تیپ75 ظفر سپاه‌ پاسداران از ادامه عملیات فتح7 نیروهای سپاه و نیروهای معارض عراقی علیه ارتش بعثی چنین گزارش داده است: در ادامة عملیات فتح7، اجرای آتش توپخانه (مینی کاتیوشا) روی مقر افسران در شهرک جنوبی حاجی‌نامق واقع در 2 کیلومتری شمال سیدصادق به آتش‌سوزی شدید و تلفات و خسارات زیادی منجر شد، به نحوی که کمتر کسی موفق به فرار شد (70 درصد منهدم شدند). پادگان سیدصادق نیز هدف چند موشک کاتیوشا قرار گرفت و خسارت زیادی به آن وارد شد.
همچنین با آتش توپخانه 130 میلی‌متری روی مقر تیپ دفاع الوطنی و اصابت چند گلولـه به ساختمان‌های این مقر، خسارات و تلفات بسیاری به آن وارد آمد. میزان خسارات طبق گزارشی که از داخل عراق ارسال شده 60 درصد می‌باشد. ضمناً این ساختمان‌ها مملو از نیروهای نظامی بوده که اکثر این نیروها کشته یا زخمی شدند.<ref>همان، صص 248 و 249.</ref>
 
==گزارش - 432 ==
ارتش عراق با جمع‌آوری نیروهای پیاده خود در منطقه عملیاتی نصر5، در ساعت 1:30 بامداد امروز پاتک سنگینی را علیه نیروهای خودی آغاز کرد. در این پاتک که تا ساعت 8:30 ادامه داشت، نیروهای دشمن توانستند بخشی از یال ارتباطی را تصرف کرده و نیروهای خودی را تحت فشار قرار دهند.<ref>سند شماره 1500/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه قدس در عملیات نصر5، علی مژدهی، 1/4/1366، ص49.</ref> گفتنی است که عملیات نصر5 با همت رزمندگان لشکر8 نجف در بامداد 1/4/1366 در غرب سردشت آغاز شد و روز بعد به اهداف خود دست یافتند. (ر.ک. روزشمارهای 1 و 2/4/1366)
 
==گزارش - 433 ==
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی در سومین عملیات کمین نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق در سه روز گذشته در منطقه شقلاوه - حریر در استان اربیل عراق، سه نظامی عراقی به نام‌های جاسم محمد محمد، اسد ندکمتره و صدر ابراهیم حسن که سرنشین یک خودروی سواری ارتش بعث بودند، به اسارت نیروهای این حزب درآمدند. همچنین در کمین دیگری که در منطقه حریر استیلک انجام گرفت، یک دستگاه خودروی عراقی منهدم شد و سرنشین آن به‏ نام محمد علوی به اسارت درآمد.<ref>روزنامه اطلاعات، 8/4/1366، ص18.</ref>
 
==گزارش - 434 ==
در این روز نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی در منطقه پنجوین چندین عملیات هوایی انجام داد. به گزارش روزنامة کیهان، منطقة عملیاتی شمال پنجوین در ساعات 11، 12، 14:40 و 18:53 به وسیله جنگنده‌های ایرانی به شدت بمباران شد. در جریان این بمباران موانع و مراکز تجمع دشمن مورد حمله قرار گرفت. گفتنی است که روز گذشته در ساعت 17:50 در جبهه پنجوین یک هواپیمای عراقی سرنگون شد.<ref>روزنامه کیهان، 9/4/1366، ص3.</ref>
 
==گزارش - 435 ==
امروز عراق ادعا کرد که به یک نفت‏کش حامل نفت ایران حمله کرده است. خبرگزاری فرانسه در این‏باره گزارش داد: «دولت عراق اعلام کرد که به یک نفت‏کش در نزدیکی سواحل ایران حمله کرده است. یک سخنگوی نظامی در بغداد خاطرنشان نمود که جنگنده‏های عراقی در ساعت 5:39 به وقت گرینویچ، هدف خود را مورد حمله قرار داده‌اند و پس از آن، همگی سالم به پایگاه‏های خود بازگشتند. وی اضافه کرده است که عراق بر اساس حق قانونی خویش برای دفاع و محروم نمودن رژیم ایران از تمامی منابعی که کمک به ادامه جنگ علیه عراق می‏نماید، به حملات خود ادامه می‏دهد. این در حالی است که قبل از آن، ایران تهدید نموده بود که چنانچه نفت‏کش‏های ایرانی توسط جنگنده‏های عراقی مورد حمله قرار گیرد، این کشور نیز نفت‏کش‏های هم‏پیمانان عراق را مورد حمله قرار می‏دهد.»<ref>روزنامه رسالت، 9/4/1366، صفحه آخر.</ref>
نشریه سان فرانسیسکو کرونیکل نیز ضمن انعکاس این ادعای عراق نوشت: «این حمله به کشتی، پنجمین تهاجم عراق پس از 20 ژوئن (30 خرداد) یعنی زمانی که هواپیماهای عراقی به یک نفت‏کش ایرانی بعد از یک وقفه 34 روزه آتش گشودند، به حساب می‏آید. این وقفه، در پی تهاجم هوایی و موشکی عراق به ناو استارک در 17 مه (27 اردیبهشت) که موجب کشته شدن 37 امریکایی گردیده، پدید آمد.»<ref>سند شماره 22349 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه سان فرانسیسکو کرونیکل، نیکوزیا - قبرس، 9/4/1366.</ref>
 
==گزارش - 436 ==
کمیته هم‌یاری ملت عراق در سوئد در بیانیه‏ای، اقدام یک شرکت سوئدی به نام لیرکسون در فروش تجهیزات کامپیوتری و دستگاه‏های ردیاب هوایی به نیروی هوایی عراق را محکوم کرد. به گزارش مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، این کمیته در بیانیه خود، دیدارهای اخیر هیئت نظامی عراق از سوئد و بازدید از کارخانجات تسلیحاتی و منطقه نظامی این کشور را نیز افشا کرده و خطاب به محافل جهانی اعلام کرده است که فروش این سلاح‏ها به رژیم صدام، برخلاف مقررات انسانی و بین‏المللی است. در این بیانیه از ملت سوئد خواسته شده است از مردم عراق حمایت کنند و در مقابل بمباران شیمیایی روستاهای کردنشین شمال عراق سکوت نکنند.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 8/4/1366، ص10.</ref>
 
==گزارش - 437 ==
هفته‏نامه آبزرور ادعا کرد که ایران تسلیحات عمده‏ای را از چین خریداری کرده است. این نشریه می‌نویسد: «قرارداد فروش 200 فروند موشک چینی موسوم به کرم ‌ابریشم به ارزش 250 میلیون دلار در سال 1985، به هنگام بازدید هاشمی رفسنجانی از چین، به امضا رسیده است. چین همچنین 120 موشک زمین‏ به هوا به ایران تحویل داده است که از آنها می‏شود در حمله به کشتی‏ها استفاده نمود.» این هفته‌نامه می‏افزاید: «ارسال اسلحه از چین به ایران، از طریق کره‏ شمالی انجام گرفته است. ایران در سال 1985 ابتدا 40 پرسنل نظامی و سپس 30 خلبان را جهت آموزش خلبانی، به چین اعزام داشته است. ... ایران علاوه بر موشک‌های کرم ابریشم، جنگنده‏های جی.‏ایکس - 7 را از چین دریافت داشته است. جنگنده‏های مزبور، مشابه جنگنده‏های میگ 22 شوروی است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، صص 32 و 33، خبرگزاری کیودو، 8/4/1366.</ref>
 
==گزارش - 438 ==
محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، در گفت‌وگویی با روزنامه کیهان، دربارة طرح‏های دریایی سپاه برای رویارویی با حضور نظامی قدرت‏های بزرگ، نحوة به‏کارگیری انواع موشک‌های ایرانی مستقر در منطقه خلیج‏فارس برای کنترل تنگه‏هرمز، نقش مردم در جنگ تحمیلی، تشکیل نیروهای آزادی‏بخش عراق و نقش آنها در سرنگون ساختن دولت عراق و کمک به مردم عراق برای نیل به این هدف و عملکرد نظامی ایران در سال گذشته، مطالبی بیان کرد که بخش‏های مهم این گفت‌وگو را می‌خوانید. وی دربارة موشک‌های ایرانی مستقر در خلیج‏فارس گفت: «ما در خلیج‏فارس سه نوع موشک داریم: یکی موشک‌های زمین به زمین که در تمام بنادر احتمالی که ممکن است ناوهای امریکا آنجا بروند، این موشک‌ها آماده هستند که از آنها پذیرایی کنند. موشک‌های دیگری که داریم ساحل به دریا است، یعنی در سواحل نصب می‏شوند و علیه شناورها و ناوهای جنگی به ‌کار برده می‏شوند که تقریباً می‏شود گفت به دلیل خاصیت‏هایی که در تنگه هرمز است و فاصله کم تنگه نقش مؤثری می‏توانند داشته باشند. ضمن اینکه ما چند نقطه دیگر را به‏صورت تنگه هرمز درآورده‏ایم. یک کارهای دفاعی دیگری هم کرده‏ایم که در حقیقت، تنگه هرمز در چند نقطه دیگر خلیج‏فارس تکرار شده است و اگر امریکایی‏ها یا هر قدرت دیگری از تنگه هرمز از دست ما فرار کنند در تنگه دیگری که در جای دیگری از خلیج‏فارس است آنها را به چنگ خواهیم انداخت. یکی هم موشک‌های زمین به هوا است که چون احتمال بمباران‏های دشمن در سواحل و جزایر خیلی زیاد است، لذا ما موشک‌های زمین به هوا تهیه کرده‏ایم.»
وی دربارة وضعیت فعلی جنگ گفت: «در کنار جبهه‏های مرزی و برون‏مرزی، امروز جبهه دیگری در خلیج‏فارس باز شده است که ما خودمان را آماده کرده‏ایم که عراق را کاملاً در محاصره نگه داریم و نمی‌گذاریم که امریکا و شوروی، محاصره عراق را بشکنند. ... یک استراتژی برای خلیج‏فارس تعیین کرده‏ایم، زیرا که خلیج‏فارس نه الآن، که برای همیشه به‌عنوان یک مرکز اصلی و سرنوشت‏ساز انقلاب محسوب می‏شود و یکی از نقاطی است که بسیار با سرنوشت انقلاب گره خورده است. این استراتژی نظامی در خلیج‏فارس که اشاره کردم، به شورای عالی دفاع ارائه شده است. بر اساس این استراتژی، یک طرح اساسی برای دفاع از خلیج‏فارس ریخته شده است که شامل دفاع از سواحل، جزایر، تنگه هرمز و منطقه آبی خلیج‏فارس و دریای عمان می‏شود. اینها محورهای اصلی دفاع ما را تشکیل می‏دهند.»
فرمانده سپاه پاسداران دربارة نقش مردم در جنگ گفت: «از آنجایی که محور اصلی دفاع در اسلام، مردم هستند، انتظار داریم امت همیشه در صحنه و مقاوم ایران، مثل سال‌های گذشتة جنگ و سال‌های انقلاب، در این مراحل حساس و سرنوشت‏سازی که سال‌های نتیجه‏گیری، سال‌های بهره‏برداری و سال‌های رسیدن به اهداف اصلی و نهایی است، ان‌شا‌ء‌الله خیلی جدی و با نشاط، در صحنه حضور داشته باشند و رزمندگانشان را پشتیبانی معنوی، سیاسی و پشتیبانی انسانی و اقتصادی بکنند.» وی افزود: «پایه اصلی دفاع را ما بر نیروهای مردمی گذاشته‏ایم و یکی از این نیروها، نیروهای داوطلب شهادت هستند که دنیا هیچ راهی هم برای مقابله با آن نتوانسته است بشناسد. از این گرفته تا حملات گسترده و وسیع که باز دنیا قادر به خنثی کردن اینها نیست. مورد دیگر، استفاده از سلاح‏هایی است که ما از خود دنیا گرفته‏ایم. ما سلاح‏های خیلی خوبی داریم. حتی از سلاح‏های غربی هم ضدهوایی‏های خیلی خوبی داریم که اگر در آینده به نمایش در بیاید، شاید بار دیگر آبروی امریکایی‏ها را در منطقه بریزد.»
محسن رضایی همچنین دربارة نیروهای آزادی‏بخش عراق گفت: «تشکیل نیروهای آزادی‏بخش عراق شامل گروه‏های مردمی می‏شود، مانند روحانیت مبارز عراق، چه گروه‏های عشایر عراق و آنهایی که مستقل مانده‏اند و به سمت ما آمده‏اند و در حال مسلح شدن هستند و چه عشایری که عراق مسلح کرده و الآن، با اسلحه و مهمات به ما می‏پیوندند. تاکنون سه‌هزار نفر نیروهای عشایری عراق به ما پیوسته‏اند و مرتب حجم آنها زیاد می‏شود. خود نیروهای عشایری، نیروی عظیمی است که در کنار گروه‏های مردمی، یک اطمینان بزرگی را برای ما به‏وجود آورده‏اند. گروه سوم، گروه‏های سیاسی سابق عراق هستند که اینها مورد حمایت ما قرار گرفته‏اند و در آینده هم توسعه پیدا می‏کند. گروه چهارم، گروه‏هایی هستند که با شیوه‏های خاصی از تأثیرات انقلاب اسلامی، به‏وجود آمده‏اند. گروه‏های حزب‏الله که در شمال عراق عمل می‏کنند و گروه قوات سیدالشهدا که در جنوب عراق عمل می‏کنند. اینها باز امسال گسترش پیدا می‏کنند و تعداد زیادی از آنها مسلح شده، سازمان‌دهی می‏شوند و آموزش‏های لازم را می‏بینند. گروه پنجم هم برخی ارتشی‌های عراق هستند، آنهایی که پناهنده هستند، که عده‏ای از اینها جزو تأمین می‏باشند. به هرحال، در سال جاری گروه‏های زیادی از قوات آزادی‏بخش عراق سازمان‌دهی می‏شوند که مجموعه‏ای از این پنج گروه است و در حقیقت، نظام آینده و انقلابی عراق از درون همین گروه‏ها به وجود می‏آید. همان‌طور که امروز اکثر مسئولین جمهوری اسلامی از کسانی هستند که در نظام قبل از سقوط شاه شکل گرفته‏اند، مانند اکثر استاندارها، فرماندارها، فرماندهان سپاه و... » وی تأکید کرد: قوات آزادی‏بخش عراق امسال توسعه عظیمی پیدا خواهد کرد. فرمانده سپاه افزود: «... مرحله فعلی ما، تعیین آینده عراق است (مرحله جدید جنگ) و همه نیروهایمان باید روی این محور بسیج شوند و همه توانایی‏های خود را برای تعیین آینده عراق بسیج نمایند و ما اکنون وارد این مرحله شده‏ایم و منتظر نخواهیم ماند تا ابرقدرت‏ها صدام را تشییع جنازه بکنند. ... ما مرحله اول کار خودمان را پشت سر گذاشته‏ایم و امروزه باید بدون معطلی، با تمام قدرت، به مرحله دوم بپردازیم که تعیین آینده عراق است.»
محسن رضایی سال 1365 را به‏عنوان یکی از سال‏های مهم و سرنوشت‏ساز در جنگ تحمیلی خواند و دربارة اقدامات نظامی ایران و پیروزی‏های به‏دست آمده گفت: «در سال گذشته (1365)، میزان عملیات انجام شده، چهار برابر کل عملیات‏های سال‏های قبل و به تعبیری دیگر، میزان عملیات در سال گذشته، با چهار سال جنگ برابری می‏کرد. ما در سال گذشته، ضمن تلفات سنگینی که بر دشمن وارد کردیم، میزان زیادی از تجهیزات نظامی دشمن را از بین بردیم و تقریباً بیش از 9هزار نفر به اسارت رزمندگان درآمدند و مناطق بسیار مهم و حساسی هم از دست دشمن آزاد شد، از جمله منطقه استراتژیک فاو و نقش این منطقه در خلیج‏فارس، منطقه شلمچه و نقش آن در نزدیک شدن ما به استان بصره و همچنین راه جنوبی عراق و [نقش آن در] نزدیک شدن ما به راه مواصلاتی کویت، آزادسازی مهران و شکست طرح جدید عراق در هجوم به کشورمان، آزادسازی ارتفاعات مهم شمال غرب و همچنین پایه‏ریزی جنگ‌های نامنظم در داخل عراق از اقدامات مهم نظامی در سال 65 بود.»<ref>روزنامه کیهان، 8/4/1366، ص2.</ref>
 
==گزارش - 439 ==
محسن رفیق‏دوست وزیر سپاه پاسداران، در یک سخنرانی، دربارة منازعات داخلی هیئت حاکمه امریکا و آمادگی ایران برای مقابله با ماجراجویی امریکا در خلیج‏فارس اظهاراتی بیان کرد. وی با اشاره به تجهیز عراق برای تداوم حمله به کشتی‏ها در خلیج‏فارس، بر آمادگی ایران برای اجرای هر نوع عمل متقابل در برابر تحرکات عراق و امریکا در خلیج‌فارس تأکید کرد. وزیر سپاه گفت: «... اکنون جنگ به‏عنوان معضلی برای حکومت امریکا درآمده است. کنگره امریکا امروز دعوا دارد که به خلیج‏فارس بیایند یا نه. اگر بیایند (که ما همین را می‏خواهیم)، ملت ما تا به‏ حال با یکی از ایادی آنها می‏جنگید و این‏گونه حماسه آفرید، حال چه رسد به اینکه بخواهد با امریکا بجنگد. اگر هم نیاید، با این همه تبلیغات آبرویش می‏رود.» رفیق‏دوست افزود: «ما گفتیم که به عراق فشار بیاورید تا جنگ را به خلیج‏فارس نکشاند، ولی آنها به او تسلیحات پیشرفته دادند تا عراق به شرارت خود ادامه دهد. ما در ارتباط با خلیج‏فارس، اعلام می‏کنیم که به هر کشتی ایرانی آسیب برسد، معادل آن، کشتی‏های دیگر گرفتار تیر غیب خواهند شد. مسئولان نظام جمهوری اسلامی به ما ابلاغ کرده‏اند تا اگر امریکا وارد خلیج‏فارس شد، با او درگیر شویم و ما می‏گوییم، ما منتظر امریکا در خلیج‏فارس هستیم تا ناوهایش را به قعر دریا بفرستیم. ما از ناوهای شرق و غرب هراسی نداریم و در صورت شرارت آماده مقابله با آنها هستیم و جنگ واقعی را آن موقع به امریکا نشان خواهیم داد.» وی گفت: «اگر عراق دوباره شرارت نماید و جنگ شهرها را شروع کند، با حمله موشک‌هایمان به بغداد، با قدرت چند برابر گذشته، مقابله به مثل خواهیم کرد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 8/4/1366، ص18.</ref>
 
==گزارش - 440 ==
امروز ورنون والترز نماینده دائمی امریکا در سازمان ملل به مسکو سفر کرد. خبرگزاری رویتر دربارة اهداف این سفر گزارش داده است: «والترز که مأموریت یافته است حمایت سازمان ملل متحد را نسبت به پیشنهاد جدید صلح خلیج‏فارس جلب کند، امروز عازم مسکو شد. مشاورین ورنون والترز ضمن اعلام این خبر افزودند: برنامه سفر سرپرست نمایندگی امریکا در سازمان ملل متحد به مسکو برای گفت‌وگو با مقامات شوروی درباره مسائل سازمان ملل متحد، از چندی قبل طرح‏ریزی شده بود و اینک بحران خلیج‏فارس بر این موضوعات مقدم خواهد بود. بر اساس اعلامیه کاخ سفید، وی برای جلب حمایت بعضی از کشورهای مهم از تلاش‌های دیپلماتیک امریکا در سازمان ملل متحد جهت متوقف ساختن جنگ ایران و عراق، از پایتخت‏های چند کشور نیز دیدن خواهد کرد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 10/4/1366، صفحه آخر.</ref>
در این حال ویلیام کوانت مشاور امور خاورمیانه‏ای شورای امنیت ملی امریکا، تغییر در موازنه قوا و جلوگیری از پیروزی ایران را از جمله اهداف تلاش‏های دو قدرت بزرگ جهانی اعلام کرد. وی گفت: «کاملاً واضح است که دو ابرقدرت علی‏رغم مبارزه‏ای که انجام می‏دهند، برای یک تغییرات کلی در مورد توازن قوا در این منطقه، توافق دارند و به عبارت دیگر، آنها نمی‏خواهند شاهد پیروزی عظیم ایران باشند.» کوانت همچنین از طرح حمایت از کشتی‏های کویتی قاطعانه پشتیبانی کرد و گفت: «همان‌طور که امریکا پذیرفته است حمایت نفت‏کش‏های کویتی را به‏عهده گیرد، بایستی این امکان را که کشتی‏های جنگی امریکا، احتمالاً هدف موشک‌های ایران قرار گیرد نیز بررسی و پاسخ لازم و مؤثر در این مورد آماده کند.» وی از سیاست امریکا در این منطقه از جهان مانند عقب‏نشینی از لبنان، اظهار نگرانی کرد و گفت: «امریکا باید یک سیاست پاسخ‌گویی مؤثر را در پیش گیرد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 9/4/1366، صفحه آخر.</ref>
 
==گزارش - 441 ==
رادیو کویت به نقل از مقامات رسمی امریکا اعلام کرد: «امریکا پیشنهاد ایران مبنی‌بر پایان دادن به بحران خلیج‏فارس از طریق ممنوعیت حمله دو کشور درگیر ایران و عراق به کشتی‏های نفت‏کش و تجاری را رد کرد.» این رادیو گفت: «گفته می‏شود ایالات متحده امریکا از انجام معامله‏ای با دولت ایران به منظور خاتمه جنگ نفت‏کش‏ها در خلیج‏فارس به دلیل آنکه این طرح به گسترش جنگ زمینی میان ایران و عراق منجر می‏شد، خودداری نموده است. مقامات رسمی در واشنگتن فاش ساختند که مقامات ایرانی، پیشنهاد خود در این زمینه را در دیدارهایی از چند کشور از جمله بلژیک، ژاپن، چین و شوروی مطرح ساخته بودند. اهداف طرح ایران، برقراری آرامش در منطقه خلیج[فارس] و اجتناب از رویارویی با امریکا است.»
خبرگزاری کویت به نقل از ورنون والترز سفیر دائمی امریکا در سازمان ملل، می‏افزاید: «موضع دولت امریکا کاملاً روشن است؛ ما مایل نیستیم جنگ نفت‏کش‏ها را به دلایل روشنی مبنی‌بر اینکه این طرح، مسئله جنگ را حل نمی‏کند، جدا از جنگ زمینی تلقی کنیم. پیشنهاد ایران شامل خاتمه دادن به حمله به کشتی‏رانی تجاری در خلیج[فارس] و رسیدن به توافق‏های امنیتی دوجانبه یا چندجانبه میان ایران و کشورهای حوزه خلیج‏فارس و تضمین جریان آزاد نفت در این آبراه استراتژیک می‏باشد. ولی در این پیشنهاد، ایران بر حق مسلم خود برای انجام حملات زمینی بیشتر علیه عراق به منظور حل این درگیری در میدان نبرد تأکید دارد.»<ref>معاونت سیاسی سپاه پاسداران، بولتن بررسی، 12/4/1366، صص 8 و 9؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، ص28، واشنگتن - خبرگزاری کویت، 9/4/1366.</ref>
 
==گزارش - 442 ==
دربارة اقدامات تازه کشورهای عضو جامعه اروپایی برای بررسی وضعیت جدید جنگ، خبرگزاری کویت به نقل از سخنگوی وزارت خارجه آلمان گزارش داد: «رهبران جامعه اروپایی دربارة تازه‏ترین تحولات در منطقه خلیج‏فارس و تلاش‌های به عمل آمده جهت پایان دادن به جنگ عراق و ایران، به مبادله نقطه نظرات سیاسی خواهند پرداخت. رهبران دوازده کشور جامعه اروپایی، مسئله جنگ را در حاشیه اجلاس خود در چارچوب آنچه همکاری سیاسی اروپا خوانده شد، در بروکسل مورد بحث قرار خواهند داد. به گفته این سخنگو اطلاعیه‏ای در خصوص جنگ خلیج‏فارس صادر نخواهد شد.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 9/4/1366، ص3.</ref>
در این حال روزنامه انگلیسی تایمز انگیزه اصلی تلاش‏های جدید برای برقراری صلح را ترس از پیروزی احتمالی ایران می‌داند. این روزنامه با استقبال از تلاش‏های سازمان ملل برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق، نتیجه‏گیری می‌کند که ایران، تنها زمانی دست از جنگ برمی‏دارد که دیگر سلاحی برای جنگیدن در اختیار نداشته باشد. این روزنامة دست راستی انگلیس می‏افزاید: «به همین دلیل است که هرگونه ابتکار جدید صلح، زیر نظر سازمان ملل یا هر طرف دیگری، می‏بایست اجباری باشد و در آن، تهدید به اعمال تحریم که ضامن حمایت از آن ابتکار است، وجود داشته باشد.» تایمز می‏افزاید: «احساس نگرانی از پیروزی احتمالی ایران پس از تهاجم ایران در جبهه جنوبی که در اوایل سال جاری میلادی دوباره پدیدار گردید، عامل اصلی تلاش‏های مصممانه‏تر اخیر می‏باشد.» به نوشتة این روزنامه، اسرائیل کشوری است که از پیروزی ایران، بیشترین خسارت را متحمل خواهد شد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، ص39، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/4/1366.</ref>
 
==گزارش - 443 ==
دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه دربارة سابقه فعالیت اتحادیه عرب
برای تصویب قطعنامه مورد نظر خود در شورای امنیت؛ عملکرد وزارت خارجه جمهوری اسلامی برای مقابله با این تلاش‌ها؛ مواضع دبیرکل سازمان ملل در این‌‏باره؛ همکاری و
هماهنگی امریکا و اتحادیه عرب برای تغییر دادن ساختار قطعنامه جدید شورای امنیت و مواضع کشورهای چین، انگلستان، فرانسه و شوروی دربارة تحریم تسلیحاتی طرف‌های درگیر، مطالبی را به شرح زیر ارائه کرده است: «شورای امنیت که به مدت دو سال پس از شروع جنگ، از صدور قطعنامه در مورد جنگ احتراز کرده بود و تنها در چند مورد، بیانیه‏هایی راجع به ابعاد مختلف رعایت مقررات بین‏المللی مربوط به جنگ صادر نموده بود، پس از عملیات والفجر8 (تصرف فاو)، با فعالیت گروه هفت کشور اتحادیه عرب، قطعنامه 582 را صادر کرد. محورهای اصلی این قطعنامه شامل آتش‏بس فوری، بازگشت به مرزهای بین‏المللی و مبادله اسیران است که منطبق با مواضع عراق برای خاتمه جنگ می‏باشد. سال گذشته هم‌زمان با اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل، گروه هفت کشور اتحادیه عرب، تصویب یک قطعنامه دیگری را پیگیری کرد. شاذلی قلیبی دبیرکل اتحادیه عرب، ایران را عامل ادامه جنگ معرفی نمود و تقاضای استفاده از مواد 39 و 40 فصل هفتم منشور برای وادار نمودن این کشور به پذیرش قطعنامه کرد. به همین مناسبت، بندی در قطعنامه اولیه گنجانده شده بود که با تلاش هیئت ایرانی شرکت کننده در مجمع، این بند از قطعنامه جدید حذف و قطعنامه 588، تنها به تأیید قطعنامه قبلی اکتفا نموده و از دبیرکل خواست تا موضوع را پیگیری نماید. در مکاتباتی که با دبیرکل [سازمان ملل] انجام گردید، جمهوری اسلامی ایران مواضع خود را به دقت و با استناد به موازین حقوقی بیان نمود. دبیرکل در گزارش خود به شورا، این مواضع را به تفصیل منعکس کرد و پس از آن، ابتکار عمل را خود به دست گرفت و ایده‏هایی را در شش ماده مطرح نمود که شامل تعیین مسئول جنگ و پرداخت غرامت، قبل از اجرای آتش‏بس بود. عراق با این طرح موافقت نداشت. طارق ‏عزیز در مذاکرات خود با دبیرکل در کویت، اعلام کرد تنها به این شرط با طرح موافق است که در قالب قطعنامه 582 و برای تسریع در آتش‏بس پیاده شود. گروه هفت کشور اتحادیه عرب، بار دیگر به فعالیت پرداخت تا از مطرح شدن طرح دبیرکل به شکل اولیه خود، جلوگیری به عمل آورده و در عوض، موضوع اجرای فصل هفتم منشور را دنبال نماید. در این میان، امریکا که پس از علنی شدن مسئله مک فارلین، به جانب‌داری از ایران متهم بود، پس از سفر ریچارد مورفی به کشورهای منطقه، به حمایت از موضع عراق پرداخت و با درخواست کویت به استفاده از پرچم دو ابرقدرت برای حمل نفت خود، امریکا در بحران خلیج‏فارس نیز مستقیماً درگیر شد. بدین ترتیب، امریکا با حرکت گروه هفت کشور عرب برای صدور یک قطعنامه جدید توسط شورای امنیت، هماهنگ گردید. آنچه امریکا و گروه هفت کشور اتحادیه عرب در قطعنامه جدید به آن تأکید دارند، عبارت است از:
- تغییر ماده چهارم طرح دبیرکل که در آن بر عدم صدور تسلیحات به‌طور یکسان به طرفین جنگ تأکید شده بود و جایگزین ماده‏ای مبنی‌بر تحریم تسلیحاتی طرفی که قطعنامه را نپذیرد.
- بی‏محتوا کردن ماده دوم طرح دبیرکل مبنی‌بر عدم حمله به کشتی‏های تجاری و نفت‏کش‏ها توسط طرفین جنگ با طرح این موضوع که برای پایان جنگ در خلیج‏فارس، می‏باید کل جنگ را خاتمه داد.»
همچنین در نشریه دفتر مطالعات وزارت امورخارجه دربارة اقدامات جمهوری اسلامی ایران در این زمینه آمده است: «از میان اعضای غیردائم، با کشورهای آلمان ‏غربی، ایتالیا، ژاپن، آرژانتین، ونزوئلا، غنا و کنگو مذاکره شده است و در بین اعضای دائم نیز چین و شوروی طرف‏های اصلی گفت‌وگو بوده‏اند. چین تا به‏ حال بیشتر از همه کشورها در مقابل یک قطعنامه تهدیدآمیز مقاومت کرده است. انگلستان نیز با چنین قطعنامه‏ای موافق نیست، ولی به لحاظ وضعیت متشنج فعلی در روابط دو کشور، امکان گفت‌وگو و تبادل نظر فراهم نبوده است. فرانسه با قطعنامه‏ای که تحریم تسلیحاتی را علیه ایران اعمال نماید، موافقت داشته است و به احتمال قوی، تصویب نهایی قطعنامه به ماه آینده که فرانسه ریاست شورا را بر عهده خواهد گرفت، موکول خواهد شد. شوروی نیز پس از سفر ورونتسف، طرحی جدید را در رسانه‏های خبری مطرح نمود که مرحله اول آن، خاتمه حملات علیه کشتی‏های جنگی است. ترغیب شوروی به پیگیری این طرح، می‏تواند متن قطعنامه فعلی را کاملاً تضعیف نماید.»<ref>دفتر مطالعات سیاسی و بین‏المللی وزارت امورخارجه، نشریه شماره 54/5، 8/4/1366، صص 1 و 3.</ref>
 
==گزارش - 444 ==
در حالی که امریکا در تدارک اعزام ناوگان دریایی به خلیج‏فارس است، وجود ابهام در برخی جزئیات، پرسش‌هایی را حتی در بالاترین سطوح رهبری امریکا، بی‏پاسخ گذاشته است که از آن جمله، پرسش جیم رایت رئیس مجلس نمایندگان این کشور، است. وی در مصاحبه‏ای اعلام کرد ریگان را دربارة طرح‏های استفاده از کشتی‏های جنگی امریکا برای حفاظت از نفت‏کش‏های کویت مورد سؤال قرار خواهد داد. رایت اضافه کرد: «دولت ریگان، طرح نصب پرچم بر فراز یازده نفت‏کش کویتی را بدون مشورت با رهبران کنگره اتخاذ کرده است.» وی گفت: «ما کوشش نمی‏کنیم که رئیس‌جمهور را آشفته و پریشان کنیم، بلکه می‏کوشیم که به وی در احتراز از آشفتگی کمک کنیم.» وی ادامه داد: «می‏خواهم در دیدار با ریگان، از وی سؤال کنم مأموریت کشتی‏ها چه خواهد بود و آیا حفاظت از کشتی‏ها محدود به نفت‏کش‏های کویت است یا دیگر کشتی‏ها را نیز در خلیج‏فارس شامل خواهد شد؟ سؤال دیگر این است که آیا امریکا به تنهایی به این کار اقدام خواهد کرد یا از کمک دیگر کشورها سود خواهد جست؟»<ref>روزنامه کیهان، 9/4/1366، صفحه آخر.</ref>
روزنامه وال استریت ژورنال نیز در مقاله‏ای تحلیلی، ضمن اشاره به تلاش‌های ایران برای رویارویی با نیروهای امریکایی، برخورد دو کشور در خلیج‏فارس را (هرچند کنترل شده) بعید می‏داند. به نظر می‏رسد این مقاله درصدد تصحیح موضع چهار روز پیش این روزنامه است که در آن سردبیر بخش خارجی روزنامه، ورود امریکا در بحران خلیج‏فارس را با توجه به عقب‏نشینی این کشور از لبنان، ناموفق برآورد کرده بود. در این مقاله، نویسنده ضمن تبلیغاتی خواندن اقدامات ایران در بحران جاری، به برخی دیگر از اقدامات ایران که آنها را تروریستی خوانده، اشاره کرده است: «در حالی‌ که ایالات متحده بر سر طرح دولت ریگان برای تأمین حفاظت نظامی نفت‏کش‏های کویت در پیچ و تاب است، در ایران، مدافعین خلیج‏فارس خود را آماده عملیات می‏کنند. به گزارش رادیو تهران، در حدود یک هفته قبل، پنجاه گردان از این مدافعین، 20 هزار مرد جنگ غیرحرفه‏ای، با سر و صدا در خیابان‏های تهران رژه رفتند و عازم منطقه خلیج‏فارس شدند. علیرضا افشار سخنگوی پاسداران انقلاب اسلامی، بدون ذکر جزئیات، ادعا کرد که این مردان قدرت آن را دارند که جزایر خلیج‏فارس را به آسانی به رزم‏ناوهای عظیم بدل کنند که تمامی کشتی‏ها و تأسیسات نیروی دریایی دشمن را شکار کنند. هرچند، نواختن طبل جنگ در واشنگتن انعکاس چندانی نداشته است، ولی این حرکت نمایان‌گر شتابی است که ایالات متحده و ایران در گذشتن از مرحله رجزخوانی و رسیدن به آستانه درگیری نشان می‏دهند که در درازمدت به نفع هیچ‌یک از طرفین نیست. تنها، شمار اندکی از کارشناسان بر این گمان‌اند که ایران به کشتی‏های ایالات متحده در خلیج‏فارس حمله آشکار خواهد کرد، ولی بررسی تاریخچه جنگ اخیر، گویای آن است که ایران پس از تهدید‏ها و سر و صداهای بسیار، معمولاً دست به اقدام می‏زند، هرچند این اقدامات، اغلب غیرمستقیم یا نامناسب و برخلاف مصالح و منافع ایران است. ایران خود را ناچار به دست زدن به اقدامی می‏داند، حتی اگر این اقدام صرفاً برای حفظ آبرو باشد.»
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: «یک جنگ تمام عیار، احتمالاً خواست ایران نیست و می‏تواند برای ایالات متحده یک فاجعه استراتژیک باشد. تحلیل‏گران اطلاعاتی امریکا بر این باورند که ایران احتمالاً درصدد دست‏زدن به حملاتی است که آشکارا پای تهران را در میان نکشد ولی هم‌زمان، حامل این پیام ایران است که آن کشور نمی‏تواند حضور رو به گسترش ایالات متحده در خلیج‏فارس را دست‌کم بگیرد. بدین ترتیب، مقامات امریکایی از اقدام احتمالی ایران در کار گذاشتن مین‏های شناور بیشتر بر سر راه کشتی‏های ایالات متحده در خلیج‏فارس، نگران‌اند. این احتمال نیز وجود دارد که برخی از تأسیسات متعلق به امریکا در منطقه، هدف حملات تروریستی قرار گیرد، مثل بندری در بحرین که کشتی فرماندهی نیروی استقرار سریع ایالات متحده در خلیج‏فارس در آن پهلو گرفته است و همچنین کمپانی نفتی مشترک اعراب و امریکا در عربستان سعودی و سفارت‏خانه‏های ایالات متحده در عربستان و بحرین.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، صص 36 - 34 ، رادیو امریکا، 8/4/1366.</ref>
 
==گزارش - 445 ==
شیخ صباح ‏الاحمد وزیرخارجه کویت، دربارة پاسخ مثبت کشورهای شورای همکاری خلیج‏فارس و دولت عراق به نامه امیر کویت گفت که آنان حمایت مطلق خود را از کویت اعلام کرده‏اند. به نوشته مطبوعات کویت، وزیرخارجه کویت در جلسه شورای وزیران کویت اظهار کرد: «سران کشورهای شورای همکاری، اقدامات کویت در رابطه با تحولات اخیر منطقه را کاملاً تأیید کرده‏اند.» وزیرخارجه کویت هفته گذشته، پیام‌ امیر این شیخ‏نشین را تسلیم سران کشورهای عربستان، قطر، امارات متحده عربی، بحرین و عمان کرد.<ref>همان، صص 10 و 11، کویت - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/4/1366.</ref>
خبرگزاری آناتولی نیز دربارة تلاش کشور کویت برای توجیه و جلب نظر ترکیه گزارش داد: «وزیر برنامه‌ریزی کویت نامه‏ای را از جانب امیر این شیخ‏نشین تسلیم کنعان اورن کرد که در آن، اوضاع منطقه خلیج‏فارس و مشکلات کشورش توضیح داده شده است. سلیمان سعید علی وزیر برنامه‏ریزی کویت، درباره برنامه دیدار خود از ترکیه گفت: در ملاقاتش با رئیس‌جمهوری ترکیه، تهدیداتی را که کویت با آن مواجه است، همچنین اقدامات فزاینده تروریستی و حملات علیه تانکرها را برای وی توضیح داده است. وی افزود: امیر کویت درخواست خاصی از ترکیه نکرده است، بلکه یادآور شد که جامعه بین‏المللی مسئولیت‌هایی در تضمین آزادی رفت و آمد در خلیج‏فارس بر عهده دارد. وی گفت: ما انتظار پاسخ فوری را از سوی ترکیه نداریم، بلکه انتظار پاسخی نه به کویت، بلکه مؤثر در صحنه بین‏الملل از این کشور داریم. وی ادامه داد: شاید هم ترکیه خواهان مذاکره با ایران درباره این موضوع باشد و از آنجا که ترکیه دارای پیوندهای محکمی با دو کشور درگیر جنگ است، به نظر کویت در روند ترغیب آنان به ممانعت از اوج‏گیری جنگ، بسیار ذی‏نفوذ خواهد بود.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 103، 10/4/1366، ص3، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/4/1366، ص3.</ref>
در ادامة این تحرکات، امیر کویت نامه‏ای به رئیس‏‏جمهور لبنان ارسال کرد. خبرگزاری جمهوری اسلامی دراین‌باره گزارش داد: «منابع رسمی در لبنان گفتند جابر الاحمد الصباح امیر کویت، طی نامه‏ای که روز دوشنبه تسلیم امین جُمیل رئیس‏جمهوری لبنان، شد خواستار موضع‏گیری علیه تهدید اوج‌گیری جنگ ایران و عراق شد. به گزارش رویتر، در این نامه آمده است در قبال اهمیت استراتژیک منطقه خلیج‏فارس، موضع‌گیری، امری ضروری است.»<ref>همان، ص6، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/4/1366.</ref>
در حالی که کویت برای جلب حمایت قدرت‏های بزرگ و سایر کشورهای منطقه برای همکاری با این کشور در بحران خلیج‏فارس تلاش می‌کند، خبرگزاری رویتر به نقل از برخی دیپلمات‏های غربی، اعلام کرد: «خواسته کویت از حمایت دو قدرت بزرگ دریایی دیگر یعنی انگلیس و فرانسه، برآورده نشده است.» بر اساس گزارش این خبرگزاری، یک دیپلمات غربی گفت: «تا آنجا که به افزایش حضور حقیقی قدرت دریایی و کمک‏های تبعی مربوط می‏شود، تنها امریکا و شوروی خود را به میان افکنده‏اند.» در این گزارش آمده است: «به گفته دیپلمات‏ها، دولت کویت از موضع کشورهای فرانسه و انگلیس در مورد به‏کارگیری پرچم این دو کشور بر فراز نفت‏کش‏ها پرس‌وجویی‏هایی به عمل آورده، لکن لندن و پاریس اعلام کردند که کشتی لازم را برای تأمین یک قدرت دریایی بزرگ در خلیج‏فارس در اختیار ندارند.»<ref>سند شماره 1500/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص20.</ref>
 
==گزارش - 446 ==
در پی بازگشت کاردار انگلیس به لندن، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران از ورود وی به لندن و اقدام ایران در بازگرداندن دیپلمات‏های ایرانی از لندن گزارش داده است: «کریستوفر مک‌ری مسئول دفتر حافظ منافع انگلیس در تهران، به هنگام بازگشت به لندن در فرودگاه هیث‌رو به خبرنگاران گفت: روابط سیاسی انگلیس با ایران قطع نشده، اما به پایین‏ترین سطح ممکن تنزل یافته است و تنها پل رامسی یکی از اعضای عادی نمایندگی به‌عنوان نگهبان، در دفتر حفاظت منافع انگلیس در تهران باقی مانده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، ص60، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/4/1366.</ref> همچنین به نوشتة مطبوعات انگلیس، کریستوفر مک‏ری روز 20 ژوئن (16 خرداد) در ملاقات با مسئولان وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در تهران، تصمیم دولتش را برای تنزل سطح روابط دو کشور به حداقل یک تن، به‌طور رسمی به اطلاع مقامات ایرانی رسانده بود.
از سوی دیگر، به جز یک تن، همة دیپلمات‏های ایرانی مقیم لندن نیز این کشور را ترک خواهند کرد. خبرگزاری جمهوری اسلامی در این‏باره گزارش داده است: «تعدادی از دیپلمات‏های ایرانی مقیم لندن و اعضای خانواده‏هایشان ظرف چند روز گذشته، انگلیس را ترک کرده‏اند و قرار است بقیه جز یک نفر، فردا (سه‏شنبه) لندن را به قصد تهران ترک نمایند. آخوندزاده کاردار جمهوری اسلامی ایران در لندن، اظهار داشت بنا به تصمیم وزارت امورخارجه کشورمان وی به‌عنوان تنها فرد در دفتر نمایندگی در لندن باقی خواهد ماند. در حالی که مطبوعات انگلیس ادعا می‏کنند دیپلمات‏های ایرانی با دستور وزارت خارجه انگلستان این کشور را ترک کرده‏اند، کاردار ایران در لندن طی گفت‌وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی ضمن تکذیب دریافت هرگونه دستور از سوی انگلیس مبنی‌بر اخراج پانزده دیپلمات ایرانی از لندن، اعلام کرد: تأکید بر اخراج شدن دیپلمات‏های ایرانی از لندن، صرفاً ساخته و پرداخته رسانه‏های گروهی انگلیس است. وی افزود: دیپلمات‏های ما به درخواست تهران، لندن را ترک می‏کنند و مطلقاً موضوع اخراج در میان نیست.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، صص 60 و 61، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/4/1366.</ref>
 
==گزارش - 447 ==
در حالی‌ که تشنج سیاسی بین ایران و انگلیس به اوج خود رسیده است، پلیس فرانسه نیز اقداماتی را شروع کرده است که به‌نظر می‏رسد سرآغاز یک بحران سیاسی بین دو کشور ایران و فرانسه باشد. خبرگزاری جمهوری اسلامی از فرانسه در این‏باره گزارش داده است: «پلیس فرانسه از صبح امروز (دوشنبه)، با استقرار در مقابل سفارت جمهوری اسلامی ایران در پاریس، هویت تمامی افراد اعم از دیپلمات، کارمند رسمی و ارباب رجوع را که قصد ورود و خروج از سفارت‏خانه را دارند، کنترل می‏نماید.»
خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی که خود شاهد این اقدامات بوده، گزارش داده است: «حدود بیست تن از مأموران پلیس تا بعدازظهر امروز، همچنان به کنترل هویت افراد و حتی تفتیش بدنی بعضی از آنها ادامه ‏دادند.» در این گزارش آمده است: «مقامات رسمی سفارت جمهوری اسلامی ایران در پاریس در حال حاضر از هرگونه اظهار نظر رسمی در رابطه با این اقدام پلیس خودداری می‏کنند، مع‌ذلک به گفته منابع نزدیک به دیپلمات‏های ایرانی، سفارت جمهوری اسلامی ایران یادداشت اعتراضی در این رابطه به وزارت خارجه فرانسه ارسال داشته است.» خبرگزاری جمهوری اسلامی می‏افزاید: «کنترل هویت در اماکن عمومی طبق قوانین فرانسه، مجاز و رایج است، اما این اولین‏بار است که پلیس بدین ‏شکل و به صورتی تحریک‏آمیز، در مقابل سفارت جمهوری اسلامی ایران در پاریس اقدام به چنین عملی می‏کند.»<ref>همان، ص68، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/4/1366.</ref>
 
==گزارش - 448 ==
در ادامه تلاش‌های امریکا برای نزدیک شدن به سوریه، امروز اعلام شد ورنون والترز نماینده دائمی امریکا در سازمان ملل متحد، در چند روز آینده به همراه پیام کتبی ریگان برای حافظ ‏اسد، از دمشق دیدار خواهد کرد. روزنامه الاتحاد (چاپ ابوظبی) با اعلام این خبر افزود: «این فرستاده ویژه امریکا به سوریه، پس از دیدار از اتحاد جماهیر شوروی که امروز آغاز خواهد شد، راهی دمشق می‏شود. این اقدام امریکا در چارچوب تماس‌های بین‏المللی دو کشور طی هفته‏های اخیر صورت می‏گیرد و هدف از آن، بهبود روابط سیاسی میان واشنگتن و دمشق است.»<ref>روزنامه اطلاعات، 9/4/1366، ص16.</ref>
هم‌زمان با این تلاش‌ها روزنامة الثوره (چاپ دمشق) که به منزلة سخن‌گوی غیررسمی دولت سوریه به شمار می‌رود، در یک موضع‌گیری جهت‌دار علیه امریکا اعلام کرد: «استقرار ناوگان امریکا به بهانه تضمین امنیت خلیج‌فارس از تمایل امریکا برای اعمال سلطه و حفظ منافع این کشور سرچشمه می‌گیرد. این سیاست مانند سیاست توسعه‌طلبانه و تجاوزکارانه اسرائیل نمی‌تواند کمکی به برقراری صلح در خاورمیانه بنماید.» الثوره در پایان افزود: «امریکا و اسرائیل چطور می‌توانند به مسئله صلح کمک کنند در حالی ‌که آنها نه‌ تنها در تلاش برای تقویت امپراطوری خود در سرزمین‌های اشغالی اعراب هستند بلکه کوشش می‌کنند تا سایر سرزمین‌های عربی را اشغال کنند.»<ref>سند شماره 299/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات فتح7، گزارش راوی تیپ75 ظفر، محمدرضا افخم، صص 34 و 35.</ref>
 




نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۳۲

روزشمار جنگ سال 1366
1366.04.08
نام‌های دیگر هشت تیر
تاریخ شمسی 1366.04.08
تاریخ میلادی 29 ژوئن 1987
تاریخ قمری 2 ذیقعده 1407
1360.04.08
1361.04.08
1362.04.08
1363.04.08
1364.04.08
1365.04.08
1367.04.08



گزارش - 428

در پی بمباران شیمیایی روز گذشتة سردشت، امروز نیز هواپیماهای عراقی به روستای گله‏وش از توابع این شهرستان با پرتاب شش بمب شیمیایی حاوی گاز خردل، حمله کردند. در این حمله چند تن از روستائیان شهید و مجروح شدند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی در میان شهیدان و مجروحان، چند کودک و زن باردار نیز وجود دارد.[۱] افزون بر این، هواپیماها و هلی‏کوپترهای عراقی منطقه عملیاتی فتح7 و همچنین یک پایگاه سپاه در سردشت را با بمب‏های شیمیایی هدف قرار دادند که بر اثر آن، 2 تن شهید و 14 تن مجروح شدند.[۲] از سوی دیگر، در ادامه بمباران شهرهای ایران به وسیله هواپیماهای عراقی، امروز نیز چند هواپیمای دشمن در ساعت 11 صبح به حریم هوایی شهرستان بانه تجاوز و روستای کوخان از توابع بخش قمشیر را بمباران کردند. در این بمباران یک تن شهید و یک تن مجروح شد.[۳]

گزارش - 429

به دنبال بمباران شیمیایی روز گذشتة شهر سردشت، وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران یادداشت اعتراضی برای خاویر پرز دکوئیار ارسال کرد. در این یادداشت، با اشاره به پافشاری عراق بر استفاده از بمب‏های شیمیایی، سوابق اقدامات این کشور در کاربرد سلاح‏های شیمیایی و تأیید گروه‏های متخصص اعزامی سازمان ملل درباره استفادة عراق از مواد شیمیایی، به عملکرد ضعیف سازمان ملل اعتراض شده است. در این بیانیه آمده است: «کاربرد وسیع و مجدد سلاح‏های شیمیایی توسط عراق در شهر سردشت و اطراف آن که به شهادت و مجروح شدن عده‏ای از هم‌وطنان عزیز منجر شد، جنایت فجیع دیگری است که رژیم عراق در غیاب اقدام مؤثر سازمان‏های بین‏المللی، به‏ویژه شورای امنیت سازمان ملل متحد، مرتکب شده است. پس از گزارش تیم متخصصین در اردیبهشت‏ماه گذشته که طی آن توسل به انواع سلاح‏های شیمیایی و کاربرد این سلاح‏ها علیه غیرنظامیان تأیید شده بود، دبیرکل سازمان ملل به شورای امنیت اعلام کرد که از لحاظ فنی، آنچه مورد نیاز شوراست، انجام گردیده و تنها یک اقدام دسته‏جمعی سیاسی مؤثر می‏تواند به کاربرد سلاح شیمیایی توسط رژیم عراق خاتمه دهد. متأسفانه شورای امنیت با صدور بیانیه 14 مه 1987 (24 اردیبهشت 1366) خود، علی‌رغم هشدارهای دبیرکل، تنها به یک موضع‌گیری بی‏اثر که در واقع، چیزی جز تکرار موضع‌گیری‏های گذشتة شورا و بیانیه 26 مارس 1986 (6 فروردین 1365) نبود، اکتفا کرد. در همان زمان، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران طی یک بیانیه رسمی و همچنین از طریق نامه، به دبیرکل سازمان ملل اعلام نمود که موضع‌گیری ضعیف شورای امنیت، نتیجه‏ای جز تشویق رژیم عراق به کاربرد مجدد سلاح‏های شیمیایی در بر نخواهد داشت، مگر آنکه شورای امنیت، مجدداً به بررسی فوری موضوع پرداخته و اقداماتی اساسی را پیش‏بینی نماید. جای تأثر است که عدم توجه شورای امنیت، باعث آن شد که عده‏ای دیگر از افراد نظامی و غیرنظامی، قربانی کاربرد سلاح‏های شیمیایی شوند. وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران ضمن محکوم کردن این جنایات رژیم عراق، بار دیگر مسئولیت خطیر و حساس سازمان‏های بین‏المللی به‏ویژه سازمان ملل متحد را در قبال این تجاوزات و جنایات جنگی، یادآوری نموده و از همه کشورهای امضا کننده پروتکل 1925 ژنو می‏خواهد تا برای پایه‏ریزی یک اقدام جمعی مؤثر، تلاش‏های خود را به کار گیرند.»[۴]

گزارش - 430

نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد امروز سه نامه درباره حملات شیمیایی عراق به مناطق شمال غرب کشور و سردشت برای دبیرکل سازمان ملل ارسال کرد. نمایندگی عراق نیز با ارسال نامه‌ای برای دبیرکل ادعا کرد که ایران چند منطقه مسکونی را گلولـه‌باران کرده است. در نامة اولِ کاردار ایران آمده است: رژیم عراق در ادامه اقدامات ضد انسانی خود، بار دیگر در تاریخ 26 ژوئن 1987 (5/4/1366) در منطقه شمال غربی ایران با استفاده از هلی‌کوپتر گازهای عصبی و خفه‌کننده شلیک کرد که به مجروح شدن بیش از 60 تن از مردم انجامید.[۵] نامه دوم محمدجواد ظریف به این شرح است: «بنا به اطلاع دولت متبوعم و پیرو نامه‌های قبلی خود، احتراماً و با کمال تأسف به اطلاع می‌رساند که در ساعات 16:25 و 16:30 مورخه 28 ژوئن 1987 (7 تیر 1366)، جنگنده‌های متجاوز عراقی به مناطق غیرنظامی شهر سردشت حمله هوایی نمودند. در این جدیدترین اقدام در بی‌اعتنایی کامل به مهم‌ترین اصول بشریت، نیروهای عراقی متجاوز از 20 راکت شیمیایی به چهار نقطه مختلف شهر پرتاب کردند که به قتل عام غیرنظامیان بی‌گناه منجر شد. این جنایات ددمنشانه به‌صورتی که اکنون مطلع شده‌ایم به کشته شدن 10 تن و مجروح شدن 650 نفر از مردم بی‌گناه منجر شد و اغلب قربانیان را کودکان و مردان و زنان سالخورده تشکیل می‌دهند. جزئیات بیشتر گزارش در مورد آمار تلفات به محض دریافت به اطلاع جناب‌عالی خواهد رسید. از سرگیری استفاده گسترده از تسلیحات شیمیایی طی چند روز گذشته توسط رژیم عراق که از جمله آن متوسل شدن اخیر آن رژیم به جنگ‌افزار شیمیایی علیه مناطق غیرنظامی است، یک بار دیگر هیچ تردیدی برای جامعه بین‌المللی نه تنها نسبت به جنایات جنگی ضدانسانی عراق بر جای نگذاشت بلکه آنچه حائز اهمیت است بی‌اعتنایی کامل این رژیم را به تعهدات بین‌المللی‌اش و نیز احساسات جامعه بین‌المللی نشان داد. پرواضح است که قصور شورای امنیت در محکومیت اقدامات تجاوزگرانه رژیم ضدقانونی عراق از ابتدا و اکراه شورا جهت طرح آن به‌طور جدی و مؤثر، بر گستاخی عراق در نقض متداول‌ترین اصول پذیرفته شده حقوق بشردوستانه بین‌المللی افزود و تنها به جسارت حکام بغداد جهت ادامه جنایات جنگی خود کمک کرد. بنابراین یقیناً شورا در مسئولیت آلام غیرنظامیان و سایر قربانیان تسلیحات شیمیایی عراق، سهیم است. جامعه بین‌المللی و شورای امنیت علی‌الخصوص می‌بایست با دقت سیاست‌های حکام عراق را در شروع کردن جنگ مورد توجه قرار دهند و به ژست‌های صلح‌جویانه و مأیوسانه بغداد به‌صورتی که اکنون شاهد رفتار واقعی گروه حاکم بر بغداد هستیم، وقعی ننهد. با توجه به ماهیت خطرناک جدیدترین اقدام عراق در استفاده از تسلیحات شیمیایی ممنوعه و روند رو به‌ رشد استفاده از آن، ضرورت دارد که مجامع بین‌المللی و به‌ویژه ارگان‌های مربوطة سازمان ملل تلاش‌های واقعی‌ انجام دهند و با تحقیقات لازم و اقدامات بازدارنده و تنبیهی، اقتدار سازمان بین‌المللی موجود را حفظ کرده و جنایات جنگی عراق را متوقف سازند. دراین‌باره جمهوری اسلامی ایران درخواست می‌نماید که تیم کارشناسان جهت تحقیق درباره موارد اخیر استفادة عراق از جنگ‌افزار شیمیایی فوراً اعزام شود.»[۶] محمدجواد ظریف در نامة سومی که امروز برای دبیرکل ارسال کرد، آورده است: علاوه بر حملات شیمیایی عراق به شهر سردشت در مورخ 28 ژوئن 1987 (7 تیر 1366)، در ساعت 11 امروز (8 تیر 1366) نیز جنگنده‌های عراقی بمب‌های شیمیایی در حومه سردشت پرتاب کردند که به مجروح شدن تعدادی از روستائیان انجامید ... شورای امنیت تا چه زمانی می‌خواهد در مورد این تجاوزات عراق و اقدامات ضد قانونی و ضد بشری آن بی‌تفاوت باشد.[۷] از سوی دیگر، عصمت کتانی نماینده عراق در سازمان ملل، در نامة امروز خود به دبیرکل ادعا کرده است که ایران دست به اقدامات زیر زده است: 1- در 23 ژوئن 1987 (2 تیر 1366) نواحی مسکونی شهر قرنه هدف توپخانه قرار گرفت که به خانه و اموال غیرنظامیان خسارت وارد شد. 2- در 24 ژوئن 1987 (3 تیر 1366) مناطق مسکونی شهرستان ابوالخصیب هدف توپخانه قرار گرفت که به تعدادی خانه و مغازه خسارت وارد شد. 3- در 27 ژوئن 1987 (6 تیر 1366) مناطق مسکونی شهر بصره گلولـه‌باران شد و به تعدادی خانه و اموال غیرنظامی خسارت وارد شد.[۸]

گزارش - 431

راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در تیپ75 ظفر سپاه‌ پاسداران از ادامه عملیات فتح7 نیروهای سپاه و نیروهای معارض عراقی علیه ارتش بعثی چنین گزارش داده است: در ادامة عملیات فتح7، اجرای آتش توپخانه (مینی کاتیوشا) روی مقر افسران در شهرک جنوبی حاجی‌نامق واقع در 2 کیلومتری شمال سیدصادق به آتش‌سوزی شدید و تلفات و خسارات زیادی منجر شد، به نحوی که کمتر کسی موفق به فرار شد (70 درصد منهدم شدند). پادگان سیدصادق نیز هدف چند موشک کاتیوشا قرار گرفت و خسارت زیادی به آن وارد شد. همچنین با آتش توپخانه 130 میلی‌متری روی مقر تیپ دفاع الوطنی و اصابت چند گلولـه به ساختمان‌های این مقر، خسارات و تلفات بسیاری به آن وارد آمد. میزان خسارات طبق گزارشی که از داخل عراق ارسال شده 60 درصد می‌باشد. ضمناً این ساختمان‌ها مملو از نیروهای نظامی بوده که اکثر این نیروها کشته یا زخمی شدند.[۹]

گزارش - 432

ارتش عراق با جمع‌آوری نیروهای پیاده خود در منطقه عملیاتی نصر5، در ساعت 1:30 بامداد امروز پاتک سنگینی را علیه نیروهای خودی آغاز کرد. در این پاتک که تا ساعت 8:30 ادامه داشت، نیروهای دشمن توانستند بخشی از یال ارتباطی را تصرف کرده و نیروهای خودی را تحت فشار قرار دهند.[۱۰] گفتنی است که عملیات نصر5 با همت رزمندگان لشکر8 نجف در بامداد 1/4/1366 در غرب سردشت آغاز شد و روز بعد به اهداف خود دست یافتند. (ر.ک. روزشمارهای 1 و 2/4/1366)

گزارش - 433

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی در سومین عملیات کمین نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق در سه روز گذشته در منطقه شقلاوه - حریر در استان اربیل عراق، سه نظامی عراقی به نام‌های جاسم محمد محمد، اسد ندکمتره و صدر ابراهیم حسن که سرنشین یک خودروی سواری ارتش بعث بودند، به اسارت نیروهای این حزب درآمدند. همچنین در کمین دیگری که در منطقه حریر استیلک انجام گرفت، یک دستگاه خودروی عراقی منهدم شد و سرنشین آن به‏ نام محمد علوی به اسارت درآمد.[۱۱]

گزارش - 434

در این روز نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی در منطقه پنجوین چندین عملیات هوایی انجام داد. به گزارش روزنامة کیهان، منطقة عملیاتی شمال پنجوین در ساعات 11، 12، 14:40 و 18:53 به وسیله جنگنده‌های ایرانی به شدت بمباران شد. در جریان این بمباران موانع و مراکز تجمع دشمن مورد حمله قرار گرفت. گفتنی است که روز گذشته در ساعت 17:50 در جبهه پنجوین یک هواپیمای عراقی سرنگون شد.[۱۲]

گزارش - 435

امروز عراق ادعا کرد که به یک نفت‏کش حامل نفت ایران حمله کرده است. خبرگزاری فرانسه در این‏باره گزارش داد: «دولت عراق اعلام کرد که به یک نفت‏کش در نزدیکی سواحل ایران حمله کرده است. یک سخنگوی نظامی در بغداد خاطرنشان نمود که جنگنده‏های عراقی در ساعت 5:39 به وقت گرینویچ، هدف خود را مورد حمله قرار داده‌اند و پس از آن، همگی سالم به پایگاه‏های خود بازگشتند. وی اضافه کرده است که عراق بر اساس حق قانونی خویش برای دفاع و محروم نمودن رژیم ایران از تمامی منابعی که کمک به ادامه جنگ علیه عراق می‏نماید، به حملات خود ادامه می‏دهد. این در حالی است که قبل از آن، ایران تهدید نموده بود که چنانچه نفت‏کش‏های ایرانی توسط جنگنده‏های عراقی مورد حمله قرار گیرد، این کشور نیز نفت‏کش‏های هم‏پیمانان عراق را مورد حمله قرار می‏دهد.»[۱۳] نشریه سان فرانسیسکو کرونیکل نیز ضمن انعکاس این ادعای عراق نوشت: «این حمله به کشتی، پنجمین تهاجم عراق پس از 20 ژوئن (30 خرداد) یعنی زمانی که هواپیماهای عراقی به یک نفت‏کش ایرانی بعد از یک وقفه 34 روزه آتش گشودند، به حساب می‏آید. این وقفه، در پی تهاجم هوایی و موشکی عراق به ناو استارک در 17 مه (27 اردیبهشت) که موجب کشته شدن 37 امریکایی گردیده، پدید آمد.»[۱۴]

گزارش - 436

کمیته هم‌یاری ملت عراق در سوئد در بیانیه‏ای، اقدام یک شرکت سوئدی به نام لیرکسون در فروش تجهیزات کامپیوتری و دستگاه‏های ردیاب هوایی به نیروی هوایی عراق را محکوم کرد. به گزارش مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، این کمیته در بیانیه خود، دیدارهای اخیر هیئت نظامی عراق از سوئد و بازدید از کارخانجات تسلیحاتی و منطقه نظامی این کشور را نیز افشا کرده و خطاب به محافل جهانی اعلام کرده است که فروش این سلاح‏ها به رژیم صدام، برخلاف مقررات انسانی و بین‏المللی است. در این بیانیه از ملت سوئد خواسته شده است از مردم عراق حمایت کنند و در مقابل بمباران شیمیایی روستاهای کردنشین شمال عراق سکوت نکنند.[۱۵]

گزارش - 437

هفته‏نامه آبزرور ادعا کرد که ایران تسلیحات عمده‏ای را از چین خریداری کرده است. این نشریه می‌نویسد: «قرارداد فروش 200 فروند موشک چینی موسوم به کرم ‌ابریشم به ارزش 250 میلیون دلار در سال 1985، به هنگام بازدید هاشمی رفسنجانی از چین، به امضا رسیده است. چین همچنین 120 موشک زمین‏ به هوا به ایران تحویل داده است که از آنها می‏شود در حمله به کشتی‏ها استفاده نمود.» این هفته‌نامه می‏افزاید: «ارسال اسلحه از چین به ایران، از طریق کره‏ شمالی انجام گرفته است. ایران در سال 1985 ابتدا 40 پرسنل نظامی و سپس 30 خلبان را جهت آموزش خلبانی، به چین اعزام داشته است. ... ایران علاوه بر موشک‌های کرم ابریشم، جنگنده‏های جی.‏ایکس - 7 را از چین دریافت داشته است. جنگنده‏های مزبور، مشابه جنگنده‏های میگ 22 شوروی است.»[۱۶]

گزارش - 438

محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، در گفت‌وگویی با روزنامه کیهان، دربارة طرح‏های دریایی سپاه برای رویارویی با حضور نظامی قدرت‏های بزرگ، نحوة به‏کارگیری انواع موشک‌های ایرانی مستقر در منطقه خلیج‏فارس برای کنترل تنگه‏هرمز، نقش مردم در جنگ تحمیلی، تشکیل نیروهای آزادی‏بخش عراق و نقش آنها در سرنگون ساختن دولت عراق و کمک به مردم عراق برای نیل به این هدف و عملکرد نظامی ایران در سال گذشته، مطالبی بیان کرد که بخش‏های مهم این گفت‌وگو را می‌خوانید. وی دربارة موشک‌های ایرانی مستقر در خلیج‏فارس گفت: «ما در خلیج‏فارس سه نوع موشک داریم: یکی موشک‌های زمین به زمین که در تمام بنادر احتمالی که ممکن است ناوهای امریکا آنجا بروند، این موشک‌ها آماده هستند که از آنها پذیرایی کنند. موشک‌های دیگری که داریم ساحل به دریا است، یعنی در سواحل نصب می‏شوند و علیه شناورها و ناوهای جنگی به ‌کار برده می‏شوند که تقریباً می‏شود گفت به دلیل خاصیت‏هایی که در تنگه هرمز است و فاصله کم تنگه نقش مؤثری می‏توانند داشته باشند. ضمن اینکه ما چند نقطه دیگر را به‏صورت تنگه هرمز درآورده‏ایم. یک کارهای دفاعی دیگری هم کرده‏ایم که در حقیقت، تنگه هرمز در چند نقطه دیگر خلیج‏فارس تکرار شده است و اگر امریکایی‏ها یا هر قدرت دیگری از تنگه هرمز از دست ما فرار کنند در تنگه دیگری که در جای دیگری از خلیج‏فارس است آنها را به چنگ خواهیم انداخت. یکی هم موشک‌های زمین به هوا است که چون احتمال بمباران‏های دشمن در سواحل و جزایر خیلی زیاد است، لذا ما موشک‌های زمین به هوا تهیه کرده‏ایم.» وی دربارة وضعیت فعلی جنگ گفت: «در کنار جبهه‏های مرزی و برون‏مرزی، امروز جبهه دیگری در خلیج‏فارس باز شده است که ما خودمان را آماده کرده‏ایم که عراق را کاملاً در محاصره نگه داریم و نمی‌گذاریم که امریکا و شوروی، محاصره عراق را بشکنند. ... یک استراتژی برای خلیج‏فارس تعیین کرده‏ایم، زیرا که خلیج‏فارس نه الآن، که برای همیشه به‌عنوان یک مرکز اصلی و سرنوشت‏ساز انقلاب محسوب می‏شود و یکی از نقاطی است که بسیار با سرنوشت انقلاب گره خورده است. این استراتژی نظامی در خلیج‏فارس که اشاره کردم، به شورای عالی دفاع ارائه شده است. بر اساس این استراتژی، یک طرح اساسی برای دفاع از خلیج‏فارس ریخته شده است که شامل دفاع از سواحل، جزایر، تنگه هرمز و منطقه آبی خلیج‏فارس و دریای عمان می‏شود. اینها محورهای اصلی دفاع ما را تشکیل می‏دهند.» فرمانده سپاه پاسداران دربارة نقش مردم در جنگ گفت: «از آنجایی که محور اصلی دفاع در اسلام، مردم هستند، انتظار داریم امت همیشه در صحنه و مقاوم ایران، مثل سال‌های گذشتة جنگ و سال‌های انقلاب، در این مراحل حساس و سرنوشت‏سازی که سال‌های نتیجه‏گیری، سال‌های بهره‏برداری و سال‌های رسیدن به اهداف اصلی و نهایی است، ان‌شا‌ء‌الله خیلی جدی و با نشاط، در صحنه حضور داشته باشند و رزمندگانشان را پشتیبانی معنوی، سیاسی و پشتیبانی انسانی و اقتصادی بکنند.» وی افزود: «پایه اصلی دفاع را ما بر نیروهای مردمی گذاشته‏ایم و یکی از این نیروها، نیروهای داوطلب شهادت هستند که دنیا هیچ راهی هم برای مقابله با آن نتوانسته است بشناسد. از این گرفته تا حملات گسترده و وسیع که باز دنیا قادر به خنثی کردن اینها نیست. مورد دیگر، استفاده از سلاح‏هایی است که ما از خود دنیا گرفته‏ایم. ما سلاح‏های خیلی خوبی داریم. حتی از سلاح‏های غربی هم ضدهوایی‏های خیلی خوبی داریم که اگر در آینده به نمایش در بیاید، شاید بار دیگر آبروی امریکایی‏ها را در منطقه بریزد.» محسن رضایی همچنین دربارة نیروهای آزادی‏بخش عراق گفت: «تشکیل نیروهای آزادی‏بخش عراق شامل گروه‏های مردمی می‏شود، مانند روحانیت مبارز عراق، چه گروه‏های عشایر عراق و آنهایی که مستقل مانده‏اند و به سمت ما آمده‏اند و در حال مسلح شدن هستند و چه عشایری که عراق مسلح کرده و الآن، با اسلحه و مهمات به ما می‏پیوندند. تاکنون سه‌هزار نفر نیروهای عشایری عراق به ما پیوسته‏اند و مرتب حجم آنها زیاد می‏شود. خود نیروهای عشایری، نیروی عظیمی است که در کنار گروه‏های مردمی، یک اطمینان بزرگی را برای ما به‏وجود آورده‏اند. گروه سوم، گروه‏های سیاسی سابق عراق هستند که اینها مورد حمایت ما قرار گرفته‏اند و در آینده هم توسعه پیدا می‏کند. گروه چهارم، گروه‏هایی هستند که با شیوه‏های خاصی از تأثیرات انقلاب اسلامی، به‏وجود آمده‏اند. گروه‏های حزب‏الله که در شمال عراق عمل می‏کنند و گروه قوات سیدالشهدا که در جنوب عراق عمل می‏کنند. اینها باز امسال گسترش پیدا می‏کنند و تعداد زیادی از آنها مسلح شده، سازمان‌دهی می‏شوند و آموزش‏های لازم را می‏بینند. گروه پنجم هم برخی ارتشی‌های عراق هستند، آنهایی که پناهنده هستند، که عده‏ای از اینها جزو تأمین می‏باشند. به هرحال، در سال جاری گروه‏های زیادی از قوات آزادی‏بخش عراق سازمان‌دهی می‏شوند که مجموعه‏ای از این پنج گروه است و در حقیقت، نظام آینده و انقلابی عراق از درون همین گروه‏ها به وجود می‏آید. همان‌طور که امروز اکثر مسئولین جمهوری اسلامی از کسانی هستند که در نظام قبل از سقوط شاه شکل گرفته‏اند، مانند اکثر استاندارها، فرماندارها، فرماندهان سپاه و... » وی تأکید کرد: قوات آزادی‏بخش عراق امسال توسعه عظیمی پیدا خواهد کرد. فرمانده سپاه افزود: «... مرحله فعلی ما، تعیین آینده عراق است (مرحله جدید جنگ) و همه نیروهایمان باید روی این محور بسیج شوند و همه توانایی‏های خود را برای تعیین آینده عراق بسیج نمایند و ما اکنون وارد این مرحله شده‏ایم و منتظر نخواهیم ماند تا ابرقدرت‏ها صدام را تشییع جنازه بکنند. ... ما مرحله اول کار خودمان را پشت سر گذاشته‏ایم و امروزه باید بدون معطلی، با تمام قدرت، به مرحله دوم بپردازیم که تعیین آینده عراق است.» محسن رضایی سال 1365 را به‏عنوان یکی از سال‏های مهم و سرنوشت‏ساز در جنگ تحمیلی خواند و دربارة اقدامات نظامی ایران و پیروزی‏های به‏دست آمده گفت: «در سال گذشته (1365)، میزان عملیات انجام شده، چهار برابر کل عملیات‏های سال‏های قبل و به تعبیری دیگر، میزان عملیات در سال گذشته، با چهار سال جنگ برابری می‏کرد. ما در سال گذشته، ضمن تلفات سنگینی که بر دشمن وارد کردیم، میزان زیادی از تجهیزات نظامی دشمن را از بین بردیم و تقریباً بیش از 9هزار نفر به اسارت رزمندگان درآمدند و مناطق بسیار مهم و حساسی هم از دست دشمن آزاد شد، از جمله منطقه استراتژیک فاو و نقش این منطقه در خلیج‏فارس، منطقه شلمچه و نقش آن در نزدیک شدن ما به استان بصره و همچنین راه جنوبی عراق و [نقش آن در] نزدیک شدن ما به راه مواصلاتی کویت، آزادسازی مهران و شکست طرح جدید عراق در هجوم به کشورمان، آزادسازی ارتفاعات مهم شمال غرب و همچنین پایه‏ریزی جنگ‌های نامنظم در داخل عراق از اقدامات مهم نظامی در سال 65 بود.»[۱۷]

گزارش - 439

محسن رفیق‏دوست وزیر سپاه پاسداران، در یک سخنرانی، دربارة منازعات داخلی هیئت حاکمه امریکا و آمادگی ایران برای مقابله با ماجراجویی امریکا در خلیج‏فارس اظهاراتی بیان کرد. وی با اشاره به تجهیز عراق برای تداوم حمله به کشتی‏ها در خلیج‏فارس، بر آمادگی ایران برای اجرای هر نوع عمل متقابل در برابر تحرکات عراق و امریکا در خلیج‌فارس تأکید کرد. وزیر سپاه گفت: «... اکنون جنگ به‏عنوان معضلی برای حکومت امریکا درآمده است. کنگره امریکا امروز دعوا دارد که به خلیج‏فارس بیایند یا نه. اگر بیایند (که ما همین را می‏خواهیم)، ملت ما تا به‏ حال با یکی از ایادی آنها می‏جنگید و این‏گونه حماسه آفرید، حال چه رسد به اینکه بخواهد با امریکا بجنگد. اگر هم نیاید، با این همه تبلیغات آبرویش می‏رود.» رفیق‏دوست افزود: «ما گفتیم که به عراق فشار بیاورید تا جنگ را به خلیج‏فارس نکشاند، ولی آنها به او تسلیحات پیشرفته دادند تا عراق به شرارت خود ادامه دهد. ما در ارتباط با خلیج‏فارس، اعلام می‏کنیم که به هر کشتی ایرانی آسیب برسد، معادل آن، کشتی‏های دیگر گرفتار تیر غیب خواهند شد. مسئولان نظام جمهوری اسلامی به ما ابلاغ کرده‏اند تا اگر امریکا وارد خلیج‏فارس شد، با او درگیر شویم و ما می‏گوییم، ما منتظر امریکا در خلیج‏فارس هستیم تا ناوهایش را به قعر دریا بفرستیم. ما از ناوهای شرق و غرب هراسی نداریم و در صورت شرارت آماده مقابله با آنها هستیم و جنگ واقعی را آن موقع به امریکا نشان خواهیم داد.» وی گفت: «اگر عراق دوباره شرارت نماید و جنگ شهرها را شروع کند، با حمله موشک‌هایمان به بغداد، با قدرت چند برابر گذشته، مقابله به مثل خواهیم کرد.»[۱۸]

گزارش - 440

امروز ورنون والترز نماینده دائمی امریکا در سازمان ملل به مسکو سفر کرد. خبرگزاری رویتر دربارة اهداف این سفر گزارش داده است: «والترز که مأموریت یافته است حمایت سازمان ملل متحد را نسبت به پیشنهاد جدید صلح خلیج‏فارس جلب کند، امروز عازم مسکو شد. مشاورین ورنون والترز ضمن اعلام این خبر افزودند: برنامه سفر سرپرست نمایندگی امریکا در سازمان ملل متحد به مسکو برای گفت‌وگو با مقامات شوروی درباره مسائل سازمان ملل متحد، از چندی قبل طرح‏ریزی شده بود و اینک بحران خلیج‏فارس بر این موضوعات مقدم خواهد بود. بر اساس اعلامیه کاخ سفید، وی برای جلب حمایت بعضی از کشورهای مهم از تلاش‌های دیپلماتیک امریکا در سازمان ملل متحد جهت متوقف ساختن جنگ ایران و عراق، از پایتخت‏های چند کشور نیز دیدن خواهد کرد.»[۱۹] در این حال ویلیام کوانت مشاور امور خاورمیانه‏ای شورای امنیت ملی امریکا، تغییر در موازنه قوا و جلوگیری از پیروزی ایران را از جمله اهداف تلاش‏های دو قدرت بزرگ جهانی اعلام کرد. وی گفت: «کاملاً واضح است که دو ابرقدرت علی‏رغم مبارزه‏ای که انجام می‏دهند، برای یک تغییرات کلی در مورد توازن قوا در این منطقه، توافق دارند و به عبارت دیگر، آنها نمی‏خواهند شاهد پیروزی عظیم ایران باشند.» کوانت همچنین از طرح حمایت از کشتی‏های کویتی قاطعانه پشتیبانی کرد و گفت: «همان‌طور که امریکا پذیرفته است حمایت نفت‏کش‏های کویتی را به‏عهده گیرد، بایستی این امکان را که کشتی‏های جنگی امریکا، احتمالاً هدف موشک‌های ایران قرار گیرد نیز بررسی و پاسخ لازم و مؤثر در این مورد آماده کند.» وی از سیاست امریکا در این منطقه از جهان مانند عقب‏نشینی از لبنان، اظهار نگرانی کرد و گفت: «امریکا باید یک سیاست پاسخ‌گویی مؤثر را در پیش گیرد.»[۲۰]

گزارش - 441

رادیو کویت به نقل از مقامات رسمی امریکا اعلام کرد: «امریکا پیشنهاد ایران مبنی‌بر پایان دادن به بحران خلیج‏فارس از طریق ممنوعیت حمله دو کشور درگیر ایران و عراق به کشتی‏های نفت‏کش و تجاری را رد کرد.» این رادیو گفت: «گفته می‏شود ایالات متحده امریکا از انجام معامله‏ای با دولت ایران به منظور خاتمه جنگ نفت‏کش‏ها در خلیج‏فارس به دلیل آنکه این طرح به گسترش جنگ زمینی میان ایران و عراق منجر می‏شد، خودداری نموده است. مقامات رسمی در واشنگتن فاش ساختند که مقامات ایرانی، پیشنهاد خود در این زمینه را در دیدارهایی از چند کشور از جمله بلژیک، ژاپن، چین و شوروی مطرح ساخته بودند. اهداف طرح ایران، برقراری آرامش در منطقه خلیج[فارس] و اجتناب از رویارویی با امریکا است.» خبرگزاری کویت به نقل از ورنون والترز سفیر دائمی امریکا در سازمان ملل، می‏افزاید: «موضع دولت امریکا کاملاً روشن است؛ ما مایل نیستیم جنگ نفت‏کش‏ها را به دلایل روشنی مبنی‌بر اینکه این طرح، مسئله جنگ را حل نمی‏کند، جدا از جنگ زمینی تلقی کنیم. پیشنهاد ایران شامل خاتمه دادن به حمله به کشتی‏رانی تجاری در خلیج[فارس] و رسیدن به توافق‏های امنیتی دوجانبه یا چندجانبه میان ایران و کشورهای حوزه خلیج‏فارس و تضمین جریان آزاد نفت در این آبراه استراتژیک می‏باشد. ولی در این پیشنهاد، ایران بر حق مسلم خود برای انجام حملات زمینی بیشتر علیه عراق به منظور حل این درگیری در میدان نبرد تأکید دارد.»[۲۱]

گزارش - 442

دربارة اقدامات تازه کشورهای عضو جامعه اروپایی برای بررسی وضعیت جدید جنگ، خبرگزاری کویت به نقل از سخنگوی وزارت خارجه آلمان گزارش داد: «رهبران جامعه اروپایی دربارة تازه‏ترین تحولات در منطقه خلیج‏فارس و تلاش‌های به عمل آمده جهت پایان دادن به جنگ عراق و ایران، به مبادله نقطه نظرات سیاسی خواهند پرداخت. رهبران دوازده کشور جامعه اروپایی، مسئله جنگ را در حاشیه اجلاس خود در چارچوب آنچه همکاری سیاسی اروپا خوانده شد، در بروکسل مورد بحث قرار خواهند داد. به گفته این سخنگو اطلاعیه‏ای در خصوص جنگ خلیج‏فارس صادر نخواهد شد.»[۲۲] در این حال روزنامه انگلیسی تایمز انگیزه اصلی تلاش‏های جدید برای برقراری صلح را ترس از پیروزی احتمالی ایران می‌داند. این روزنامه با استقبال از تلاش‏های سازمان ملل برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق، نتیجه‏گیری می‌کند که ایران، تنها زمانی دست از جنگ برمی‏دارد که دیگر سلاحی برای جنگیدن در اختیار نداشته باشد. این روزنامة دست راستی انگلیس می‏افزاید: «به همین دلیل است که هرگونه ابتکار جدید صلح، زیر نظر سازمان ملل یا هر طرف دیگری، می‏بایست اجباری باشد و در آن، تهدید به اعمال تحریم که ضامن حمایت از آن ابتکار است، وجود داشته باشد.» تایمز می‏افزاید: «احساس نگرانی از پیروزی احتمالی ایران پس از تهاجم ایران در جبهه جنوبی که در اوایل سال جاری میلادی دوباره پدیدار گردید، عامل اصلی تلاش‏های مصممانه‏تر اخیر می‏باشد.» به نوشتة این روزنامه، اسرائیل کشوری است که از پیروزی ایران، بیشترین خسارت را متحمل خواهد شد.[۲۳]

گزارش - 443

دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه دربارة سابقه فعالیت اتحادیه عرب برای تصویب قطعنامه مورد نظر خود در شورای امنیت؛ عملکرد وزارت خارجه جمهوری اسلامی برای مقابله با این تلاش‌ها؛ مواضع دبیرکل سازمان ملل در این‌‏باره؛ همکاری و هماهنگی امریکا و اتحادیه عرب برای تغییر دادن ساختار قطعنامه جدید شورای امنیت و مواضع کشورهای چین، انگلستان، فرانسه و شوروی دربارة تحریم تسلیحاتی طرف‌های درگیر، مطالبی را به شرح زیر ارائه کرده است: «شورای امنیت که به مدت دو سال پس از شروع جنگ، از صدور قطعنامه در مورد جنگ احتراز کرده بود و تنها در چند مورد، بیانیه‏هایی راجع به ابعاد مختلف رعایت مقررات بین‏المللی مربوط به جنگ صادر نموده بود، پس از عملیات والفجر8 (تصرف فاو)، با فعالیت گروه هفت کشور اتحادیه عرب، قطعنامه 582 را صادر کرد. محورهای اصلی این قطعنامه شامل آتش‏بس فوری، بازگشت به مرزهای بین‏المللی و مبادله اسیران است که منطبق با مواضع عراق برای خاتمه جنگ می‏باشد. سال گذشته هم‌زمان با اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل، گروه هفت کشور اتحادیه عرب، تصویب یک قطعنامه دیگری را پیگیری کرد. شاذلی قلیبی دبیرکل اتحادیه عرب، ایران را عامل ادامه جنگ معرفی نمود و تقاضای استفاده از مواد 39 و 40 فصل هفتم منشور برای وادار نمودن این کشور به پذیرش قطعنامه کرد. به همین مناسبت، بندی در قطعنامه اولیه گنجانده شده بود که با تلاش هیئت ایرانی شرکت کننده در مجمع، این بند از قطعنامه جدید حذف و قطعنامه 588، تنها به تأیید قطعنامه قبلی اکتفا نموده و از دبیرکل خواست تا موضوع را پیگیری نماید. در مکاتباتی که با دبیرکل [سازمان ملل] انجام گردید، جمهوری اسلامی ایران مواضع خود را به دقت و با استناد به موازین حقوقی بیان نمود. دبیرکل در گزارش خود به شورا، این مواضع را به تفصیل منعکس کرد و پس از آن، ابتکار عمل را خود به دست گرفت و ایده‏هایی را در شش ماده مطرح نمود که شامل تعیین مسئول جنگ و پرداخت غرامت، قبل از اجرای آتش‏بس بود. عراق با این طرح موافقت نداشت. طارق ‏عزیز در مذاکرات خود با دبیرکل در کویت، اعلام کرد تنها به این شرط با طرح موافق است که در قالب قطعنامه 582 و برای تسریع در آتش‏بس پیاده شود. گروه هفت کشور اتحادیه عرب، بار دیگر به فعالیت پرداخت تا از مطرح شدن طرح دبیرکل به شکل اولیه خود، جلوگیری به عمل آورده و در عوض، موضوع اجرای فصل هفتم منشور را دنبال نماید. در این میان، امریکا که پس از علنی شدن مسئله مک فارلین، به جانب‌داری از ایران متهم بود، پس از سفر ریچارد مورفی به کشورهای منطقه، به حمایت از موضع عراق پرداخت و با درخواست کویت به استفاده از پرچم دو ابرقدرت برای حمل نفت خود، امریکا در بحران خلیج‏فارس نیز مستقیماً درگیر شد. بدین ترتیب، امریکا با حرکت گروه هفت کشور عرب برای صدور یک قطعنامه جدید توسط شورای امنیت، هماهنگ گردید. آنچه امریکا و گروه هفت کشور اتحادیه عرب در قطعنامه جدید به آن تأکید دارند، عبارت است از: - تغییر ماده چهارم طرح دبیرکل که در آن بر عدم صدور تسلیحات به‌طور یکسان به طرفین جنگ تأکید شده بود و جایگزین ماده‏ای مبنی‌بر تحریم تسلیحاتی طرفی که قطعنامه را نپذیرد. - بی‏محتوا کردن ماده دوم طرح دبیرکل مبنی‌بر عدم حمله به کشتی‏های تجاری و نفت‏کش‏ها توسط طرفین جنگ با طرح این موضوع که برای پایان جنگ در خلیج‏فارس، می‏باید کل جنگ را خاتمه داد.» همچنین در نشریه دفتر مطالعات وزارت امورخارجه دربارة اقدامات جمهوری اسلامی ایران در این زمینه آمده است: «از میان اعضای غیردائم، با کشورهای آلمان ‏غربی، ایتالیا، ژاپن، آرژانتین، ونزوئلا، غنا و کنگو مذاکره شده است و در بین اعضای دائم نیز چین و شوروی طرف‏های اصلی گفت‌وگو بوده‏اند. چین تا به‏ حال بیشتر از همه کشورها در مقابل یک قطعنامه تهدیدآمیز مقاومت کرده است. انگلستان نیز با چنین قطعنامه‏ای موافق نیست، ولی به لحاظ وضعیت متشنج فعلی در روابط دو کشور، امکان گفت‌وگو و تبادل نظر فراهم نبوده است. فرانسه با قطعنامه‏ای که تحریم تسلیحاتی را علیه ایران اعمال نماید، موافقت داشته است و به احتمال قوی، تصویب نهایی قطعنامه به ماه آینده که فرانسه ریاست شورا را بر عهده خواهد گرفت، موکول خواهد شد. شوروی نیز پس از سفر ورونتسف، طرحی جدید را در رسانه‏های خبری مطرح نمود که مرحله اول آن، خاتمه حملات علیه کشتی‏های جنگی است. ترغیب شوروی به پیگیری این طرح، می‏تواند متن قطعنامه فعلی را کاملاً تضعیف نماید.»[۲۴]

گزارش - 444

در حالی که امریکا در تدارک اعزام ناوگان دریایی به خلیج‏فارس است، وجود ابهام در برخی جزئیات، پرسش‌هایی را حتی در بالاترین سطوح رهبری امریکا، بی‏پاسخ گذاشته است که از آن جمله، پرسش جیم رایت رئیس مجلس نمایندگان این کشور، است. وی در مصاحبه‏ای اعلام کرد ریگان را دربارة طرح‏های استفاده از کشتی‏های جنگی امریکا برای حفاظت از نفت‏کش‏های کویت مورد سؤال قرار خواهد داد. رایت اضافه کرد: «دولت ریگان، طرح نصب پرچم بر فراز یازده نفت‏کش کویتی را بدون مشورت با رهبران کنگره اتخاذ کرده است.» وی گفت: «ما کوشش نمی‏کنیم که رئیس‌جمهور را آشفته و پریشان کنیم، بلکه می‏کوشیم که به وی در احتراز از آشفتگی کمک کنیم.» وی ادامه داد: «می‏خواهم در دیدار با ریگان، از وی سؤال کنم مأموریت کشتی‏ها چه خواهد بود و آیا حفاظت از کشتی‏ها محدود به نفت‏کش‏های کویت است یا دیگر کشتی‏ها را نیز در خلیج‏فارس شامل خواهد شد؟ سؤال دیگر این است که آیا امریکا به تنهایی به این کار اقدام خواهد کرد یا از کمک دیگر کشورها سود خواهد جست؟»[۲۵] روزنامه وال استریت ژورنال نیز در مقاله‏ای تحلیلی، ضمن اشاره به تلاش‌های ایران برای رویارویی با نیروهای امریکایی، برخورد دو کشور در خلیج‏فارس را (هرچند کنترل شده) بعید می‏داند. به نظر می‏رسد این مقاله درصدد تصحیح موضع چهار روز پیش این روزنامه است که در آن سردبیر بخش خارجی روزنامه، ورود امریکا در بحران خلیج‏فارس را با توجه به عقب‏نشینی این کشور از لبنان، ناموفق برآورد کرده بود. در این مقاله، نویسنده ضمن تبلیغاتی خواندن اقدامات ایران در بحران جاری، به برخی دیگر از اقدامات ایران که آنها را تروریستی خوانده، اشاره کرده است: «در حالی‌ که ایالات متحده بر سر طرح دولت ریگان برای تأمین حفاظت نظامی نفت‏کش‏های کویت در پیچ و تاب است، در ایران، مدافعین خلیج‏فارس خود را آماده عملیات می‏کنند. به گزارش رادیو تهران، در حدود یک هفته قبل، پنجاه گردان از این مدافعین، 20 هزار مرد جنگ غیرحرفه‏ای، با سر و صدا در خیابان‏های تهران رژه رفتند و عازم منطقه خلیج‏فارس شدند. علیرضا افشار سخنگوی پاسداران انقلاب اسلامی، بدون ذکر جزئیات، ادعا کرد که این مردان قدرت آن را دارند که جزایر خلیج‏فارس را به آسانی به رزم‏ناوهای عظیم بدل کنند که تمامی کشتی‏ها و تأسیسات نیروی دریایی دشمن را شکار کنند. هرچند، نواختن طبل جنگ در واشنگتن انعکاس چندانی نداشته است، ولی این حرکت نمایان‌گر شتابی است که ایالات متحده و ایران در گذشتن از مرحله رجزخوانی و رسیدن به آستانه درگیری نشان می‏دهند که در درازمدت به نفع هیچ‌یک از طرفین نیست. تنها، شمار اندکی از کارشناسان بر این گمان‌اند که ایران به کشتی‏های ایالات متحده در خلیج‏فارس حمله آشکار خواهد کرد، ولی بررسی تاریخچه جنگ اخیر، گویای آن است که ایران پس از تهدید‏ها و سر و صداهای بسیار، معمولاً دست به اقدام می‏زند، هرچند این اقدامات، اغلب غیرمستقیم یا نامناسب و برخلاف مصالح و منافع ایران است. ایران خود را ناچار به دست زدن به اقدامی می‏داند، حتی اگر این اقدام صرفاً برای حفظ آبرو باشد.» در بخش دیگری از این گزارش آمده است: «یک جنگ تمام عیار، احتمالاً خواست ایران نیست و می‏تواند برای ایالات متحده یک فاجعه استراتژیک باشد. تحلیل‏گران اطلاعاتی امریکا بر این باورند که ایران احتمالاً درصدد دست‏زدن به حملاتی است که آشکارا پای تهران را در میان نکشد ولی هم‌زمان، حامل این پیام ایران است که آن کشور نمی‏تواند حضور رو به گسترش ایالات متحده در خلیج‏فارس را دست‌کم بگیرد. بدین ترتیب، مقامات امریکایی از اقدام احتمالی ایران در کار گذاشتن مین‏های شناور بیشتر بر سر راه کشتی‏های ایالات متحده در خلیج‏فارس، نگران‌اند. این احتمال نیز وجود دارد که برخی از تأسیسات متعلق به امریکا در منطقه، هدف حملات تروریستی قرار گیرد، مثل بندری در بحرین که کشتی فرماندهی نیروی استقرار سریع ایالات متحده در خلیج‏فارس در آن پهلو گرفته است و همچنین کمپانی نفتی مشترک اعراب و امریکا در عربستان سعودی و سفارت‏خانه‏های ایالات متحده در عربستان و بحرین.»[۲۶]

گزارش - 445

شیخ صباح ‏الاحمد وزیرخارجه کویت، دربارة پاسخ مثبت کشورهای شورای همکاری خلیج‏فارس و دولت عراق به نامه امیر کویت گفت که آنان حمایت مطلق خود را از کویت اعلام کرده‏اند. به نوشته مطبوعات کویت، وزیرخارجه کویت در جلسه شورای وزیران کویت اظهار کرد: «سران کشورهای شورای همکاری، اقدامات کویت در رابطه با تحولات اخیر منطقه را کاملاً تأیید کرده‏اند.» وزیرخارجه کویت هفته گذشته، پیام‌ امیر این شیخ‏نشین را تسلیم سران کشورهای عربستان، قطر، امارات متحده عربی، بحرین و عمان کرد.[۲۷] خبرگزاری آناتولی نیز دربارة تلاش کشور کویت برای توجیه و جلب نظر ترکیه گزارش داد: «وزیر برنامه‌ریزی کویت نامه‏ای را از جانب امیر این شیخ‏نشین تسلیم کنعان اورن کرد که در آن، اوضاع منطقه خلیج‏فارس و مشکلات کشورش توضیح داده شده است. سلیمان سعید علی وزیر برنامه‏ریزی کویت، درباره برنامه دیدار خود از ترکیه گفت: در ملاقاتش با رئیس‌جمهوری ترکیه، تهدیداتی را که کویت با آن مواجه است، همچنین اقدامات فزاینده تروریستی و حملات علیه تانکرها را برای وی توضیح داده است. وی افزود: امیر کویت درخواست خاصی از ترکیه نکرده است، بلکه یادآور شد که جامعه بین‏المللی مسئولیت‌هایی در تضمین آزادی رفت و آمد در خلیج‏فارس بر عهده دارد. وی گفت: ما انتظار پاسخ فوری را از سوی ترکیه نداریم، بلکه انتظار پاسخی نه به کویت، بلکه مؤثر در صحنه بین‏الملل از این کشور داریم. وی ادامه داد: شاید هم ترکیه خواهان مذاکره با ایران درباره این موضوع باشد و از آنجا که ترکیه دارای پیوندهای محکمی با دو کشور درگیر جنگ است، به نظر کویت در روند ترغیب آنان به ممانعت از اوج‏گیری جنگ، بسیار ذی‏نفوذ خواهد بود.»[۲۸] در ادامة این تحرکات، امیر کویت نامه‏ای به رئیس‏‏جمهور لبنان ارسال کرد. خبرگزاری جمهوری اسلامی دراین‌باره گزارش داد: «منابع رسمی در لبنان گفتند جابر الاحمد الصباح امیر کویت، طی نامه‏ای که روز دوشنبه تسلیم امین جُمیل رئیس‏جمهوری لبنان، شد خواستار موضع‏گیری علیه تهدید اوج‌گیری جنگ ایران و عراق شد. به گزارش رویتر، در این نامه آمده است در قبال اهمیت استراتژیک منطقه خلیج‏فارس، موضع‌گیری، امری ضروری است.»[۲۹] در حالی که کویت برای جلب حمایت قدرت‏های بزرگ و سایر کشورهای منطقه برای همکاری با این کشور در بحران خلیج‏فارس تلاش می‌کند، خبرگزاری رویتر به نقل از برخی دیپلمات‏های غربی، اعلام کرد: «خواسته کویت از حمایت دو قدرت بزرگ دریایی دیگر یعنی انگلیس و فرانسه، برآورده نشده است.» بر اساس گزارش این خبرگزاری، یک دیپلمات غربی گفت: «تا آنجا که به افزایش حضور حقیقی قدرت دریایی و کمک‏های تبعی مربوط می‏شود، تنها امریکا و شوروی خود را به میان افکنده‏اند.» در این گزارش آمده است: «به گفته دیپلمات‏ها، دولت کویت از موضع کشورهای فرانسه و انگلیس در مورد به‏کارگیری پرچم این دو کشور بر فراز نفت‏کش‏ها پرس‌وجویی‏هایی به عمل آورده، لکن لندن و پاریس اعلام کردند که کشتی لازم را برای تأمین یک قدرت دریایی بزرگ در خلیج‏فارس در اختیار ندارند.»[۳۰]

گزارش - 446

در پی بازگشت کاردار انگلیس به لندن، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران از ورود وی به لندن و اقدام ایران در بازگرداندن دیپلمات‏های ایرانی از لندن گزارش داده است: «کریستوفر مک‌ری مسئول دفتر حافظ منافع انگلیس در تهران، به هنگام بازگشت به لندن در فرودگاه هیث‌رو به خبرنگاران گفت: روابط سیاسی انگلیس با ایران قطع نشده، اما به پایین‏ترین سطح ممکن تنزل یافته است و تنها پل رامسی یکی از اعضای عادی نمایندگی به‌عنوان نگهبان، در دفتر حفاظت منافع انگلیس در تهران باقی مانده است.»[۳۱] همچنین به نوشتة مطبوعات انگلیس، کریستوفر مک‏ری روز 20 ژوئن (16 خرداد) در ملاقات با مسئولان وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در تهران، تصمیم دولتش را برای تنزل سطح روابط دو کشور به حداقل یک تن، به‌طور رسمی به اطلاع مقامات ایرانی رسانده بود. از سوی دیگر، به جز یک تن، همة دیپلمات‏های ایرانی مقیم لندن نیز این کشور را ترک خواهند کرد. خبرگزاری جمهوری اسلامی در این‏باره گزارش داده است: «تعدادی از دیپلمات‏های ایرانی مقیم لندن و اعضای خانواده‏هایشان ظرف چند روز گذشته، انگلیس را ترک کرده‏اند و قرار است بقیه جز یک نفر، فردا (سه‏شنبه) لندن را به قصد تهران ترک نمایند. آخوندزاده کاردار جمهوری اسلامی ایران در لندن، اظهار داشت بنا به تصمیم وزارت امورخارجه کشورمان وی به‌عنوان تنها فرد در دفتر نمایندگی در لندن باقی خواهد ماند. در حالی که مطبوعات انگلیس ادعا می‏کنند دیپلمات‏های ایرانی با دستور وزارت خارجه انگلستان این کشور را ترک کرده‏اند، کاردار ایران در لندن طی گفت‌وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی ضمن تکذیب دریافت هرگونه دستور از سوی انگلیس مبنی‌بر اخراج پانزده دیپلمات ایرانی از لندن، اعلام کرد: تأکید بر اخراج شدن دیپلمات‏های ایرانی از لندن، صرفاً ساخته و پرداخته رسانه‏های گروهی انگلیس است. وی افزود: دیپلمات‏های ما به درخواست تهران، لندن را ترک می‏کنند و مطلقاً موضوع اخراج در میان نیست.»[۳۲]

گزارش - 447

در حالی‌ که تشنج سیاسی بین ایران و انگلیس به اوج خود رسیده است، پلیس فرانسه نیز اقداماتی را شروع کرده است که به‌نظر می‏رسد سرآغاز یک بحران سیاسی بین دو کشور ایران و فرانسه باشد. خبرگزاری جمهوری اسلامی از فرانسه در این‏باره گزارش داده است: «پلیس فرانسه از صبح امروز (دوشنبه)، با استقرار در مقابل سفارت جمهوری اسلامی ایران در پاریس، هویت تمامی افراد اعم از دیپلمات، کارمند رسمی و ارباب رجوع را که قصد ورود و خروج از سفارت‏خانه را دارند، کنترل می‏نماید.» خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی که خود شاهد این اقدامات بوده، گزارش داده است: «حدود بیست تن از مأموران پلیس تا بعدازظهر امروز، همچنان به کنترل هویت افراد و حتی تفتیش بدنی بعضی از آنها ادامه ‏دادند.» در این گزارش آمده است: «مقامات رسمی سفارت جمهوری اسلامی ایران در پاریس در حال حاضر از هرگونه اظهار نظر رسمی در رابطه با این اقدام پلیس خودداری می‏کنند، مع‌ذلک به گفته منابع نزدیک به دیپلمات‏های ایرانی، سفارت جمهوری اسلامی ایران یادداشت اعتراضی در این رابطه به وزارت خارجه فرانسه ارسال داشته است.» خبرگزاری جمهوری اسلامی می‏افزاید: «کنترل هویت در اماکن عمومی طبق قوانین فرانسه، مجاز و رایج است، اما این اولین‏بار است که پلیس بدین ‏شکل و به صورتی تحریک‏آمیز، در مقابل سفارت جمهوری اسلامی ایران در پاریس اقدام به چنین عملی می‏کند.»[۳۳]

گزارش - 448

در ادامه تلاش‌های امریکا برای نزدیک شدن به سوریه، امروز اعلام شد ورنون والترز نماینده دائمی امریکا در سازمان ملل متحد، در چند روز آینده به همراه پیام کتبی ریگان برای حافظ ‏اسد، از دمشق دیدار خواهد کرد. روزنامه الاتحاد (چاپ ابوظبی) با اعلام این خبر افزود: «این فرستاده ویژه امریکا به سوریه، پس از دیدار از اتحاد جماهیر شوروی که امروز آغاز خواهد شد، راهی دمشق می‏شود. این اقدام امریکا در چارچوب تماس‌های بین‏المللی دو کشور طی هفته‏های اخیر صورت می‏گیرد و هدف از آن، بهبود روابط سیاسی میان واشنگتن و دمشق است.»[۳۴] هم‌زمان با این تلاش‌ها روزنامة الثوره (چاپ دمشق) که به منزلة سخن‌گوی غیررسمی دولت سوریه به شمار می‌رود، در یک موضع‌گیری جهت‌دار علیه امریکا اعلام کرد: «استقرار ناوگان امریکا به بهانه تضمین امنیت خلیج‌فارس از تمایل امریکا برای اعمال سلطه و حفظ منافع این کشور سرچشمه می‌گیرد. این سیاست مانند سیاست توسعه‌طلبانه و تجاوزکارانه اسرائیل نمی‌تواند کمکی به برقراری صلح در خاورمیانه بنماید.» الثوره در پایان افزود: «امریکا و اسرائیل چطور می‌توانند به مسئله صلح کمک کنند در حالی ‌که آنها نه‌ تنها در تلاش برای تقویت امپراطوری خود در سرزمین‌های اشغالی اعراب هستند بلکه کوشش می‌کنند تا سایر سرزمین‌های عربی را اشغال کنند.»[۳۵]



منابع و مآخذ روزشمار 1366/04/08

  1. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، ص8، تبریز - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/4/1366.
  2. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 103، 10/4/1366، ص12، باختران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/4/1366؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 104، 11/4/1366، ص2، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 10/4/1366.
  3. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 103، 10/4/1366، ص11، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/4/1366.
  4. ↑ روزنامه اطلاعات، 9/4/1366، ص3.
  5. ↑ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد6، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1388، ص248.
  6. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، ص8، تبریز - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/4/1366.
  7. ↑ همان، صص 250 و 251.
  8. ↑ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد6، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1388، ص248.
  9. ↑ همان، صص 248 و 249.
  10. ↑ سند شماره 1500/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه قدس در عملیات نصر5، علی مژدهی، 1/4/1366، ص49.
  11. ↑ روزنامه اطلاعات، 8/4/1366، ص18.
  12. ↑ روزنامه کیهان، 9/4/1366، ص3.
  13. ↑ روزنامه رسالت، 9/4/1366، صفحه آخر.
  14. ↑ سند شماره 22349 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه سان فرانسیسکو کرونیکل، نیکوزیا - قبرس، 9/4/1366.
  15. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 8/4/1366، ص10.
  16. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، صص 32 و 33، خبرگزاری کیودو، 8/4/1366.
  17. ↑ روزنامه کیهان، 8/4/1366، ص2.
  18. ↑ روزنامه اطلاعات، 8/4/1366، ص18.
  19. ↑ روزنامه اطلاعات، 10/4/1366، صفحه آخر.
  20. ↑ روزنامه اطلاعات، 9/4/1366، صفحه آخر.
  21. ↑ معاونت سیاسی سپاه پاسداران، بولتن بررسی، 12/4/1366، صص 8 و 9؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، ص28، واشنگتن - خبرگزاری کویت، 9/4/1366.
  22. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 9/4/1366، ص3.
  23. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، ص39، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/4/1366.
  24. ↑ دفتر مطالعات سیاسی و بین‏المللی وزارت امورخارجه، نشریه شماره 54/5، 8/4/1366، صص 1 و 3.
  25. ↑ روزنامه کیهان، 9/4/1366، صفحه آخر.
  26. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، صص 36 - 34 ، رادیو امریکا، 8/4/1366.
  27. ↑ همان، صص 10 و 11، کویت - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/4/1366.
  28. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 103، 10/4/1366، ص3، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/4/1366، ص3.
  29. ↑ همان، ص6، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/4/1366.
  30. ↑ سند شماره 1500/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص20.
  31. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، ص60، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/4/1366.
  32. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 102، 9/4/1366، صص 60 و 61، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/4/1366.
  33. ↑ همان، ص68، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 8/4/1366.
  34. ↑ روزنامه اطلاعات، 9/4/1366، ص16.
  35. ↑ سند شماره 299/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات فتح7، گزارش راوی تیپ75 ظفر، محمدرضا افخم، صص 34 و 35.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1366.04.08&oldid=2525»