1366.04.13: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1366 |نام = 1366.04.13 |نام دیگر=سیزده تیر |روز=13 تیر 1366 |تاریخ شمسی= 1366.04.13 |تاریخ میلادی= 4 ژوئیه 1987 |تاریخ قمری= 7 ذیقعده 1407 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.04.13</div> <div class="bootstrap-btn">1361.0...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۵: سطر ۲۵:




==گزارش -1==
==گزارش -522==
نیروهای اتحادیه میهنی کردستان عراق - که با قرارگاه عملیاتی رمضان همکاری می‌کنند - مقر یک گروهان و دو پایگاه نیروهای جیش‏الشعبی عراق را در محور اربیل - کرکوک، به تصرف خود درآوردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، در این عملیات پانزده تن از نیروهای جیش‏الشعبی عراق کشته شدند و یک قبضه خمپارة 60 میلیمتری، دو قبضه تفنگ قنّاسه، دو قبضه مسلسل بی‏.کی.سی و نوزده قبضه کلاشینکف نیز به غنیمت نیروهای اتحادیه میهنی کردستان درآمد. در پی این حمله، دشمن با وارد کردن نیروهای تازه‏نفس، با مبارزان کرد درگیر شد، ولی نیروهای عراقی با وجود برخورداری از پشتیبانی توپخانه، مجبور به عقب‏نشینی شدند.<ref>روزنامه اطلاعات، 16/4/1366، ص18.</ref> نیروهای اتحادیة میهنی همچنین در عملیاتی نفوذی به روستای پاره‏پاره در نزدیکی خط راه‏آهن کرکوک - بغداد در حوالی شهر دوز عراق، سه مهندس فیلیپینی را که مأمور ایجاد پارازیت در امواج رادیوی اتحادیه میهنی بودند، دستگیر کردند.<ref>روزنامه اطلاعات، 21/4/1366، ص14.</ref> در پی این اقدام، اتحادیه میهنی کردستان با انتشار بیانیه‏ای اعلام کرد که آماده است در برابر آزادی 228 جوان ساکن سلیمانیه که دو سال پیش به دلیل ارتباط والدینشان با میهن‏پرستان کردستان، به دست مقامات عراقی زندانی شده‏اند، این سه فیلیپینی را تحویل دهد.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 23/4/1366، ص2؛ و - روزنامه کیهان، 21/4/1366، ص3.</ref>
 
==گزارش -523==
در ادامه درگیری‏های میان نیروهای خودی و معارضان انقلاب اسلامی در مناطق کردنشین، امروز نیروهای مسلح غیرقانونی در سه‌راهی الواتان در شمال سردشت، پنج تن از پیش‌مرگان مسلمان را به اسارت درآوردند که دو تن از آنها را شهید کردند و از سرنوشت سه تن دیگر اطلاعی در دست نیست.<ref>روزنامه اطلاعات، 21/4/1366، ص14.</ref> همچنین نیروهای سپاه در حوالی سقز با اجرای عملیات کمین، با سه تن از افراد گروه کومه‌له درگیر شدند. در این درگیری یکی از افراد کومه‌له کشته شد و دو تن دیگر نیز مجروح شدند.<ref>همان.</ref> از سوی دیگر، یک گروه عملیات ترور شهری گروه کومه‌له وارد شهر سقز شده بود، که با اقدام به موقع نیروهای سپاه، دو تن از آنان کشته شدند و فرمانده این گروه نیز دستگیر شد.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 153، 24/4/1366، ص14.</ref> در حوالی بیجار نیز شماری از نیروهای سازمان مجاهدین خلق به یک پایگاه مقاومت سپاه حمله کردند. در این حمله، دو تن از نیروهای خودی شهید و یک تن دیگر به اسارت معارضان درآمد.<ref>همان، ص13.</ref>
 
==گزارش -524==
شش روز پس از بمباران شیمیایی سردشت، رادیو بی‌بی‌سی گزارشی دراین‌باره پخش کرد. تعداد آسیب‏دیدگان و کشته‏شدگان این حمله، هدف عراق از این اقدام و چگونگی بمباران، محورهای اصلی این گزارش هستند: «رقم تلفات حملة هفتة گذشته عراق با سلاح شیمیایی به سردشت، رو به افزایش است. عراق اتهام به‏کار بردن سلاح شیمیایی را تکذیب کرده است، اما منابع موثق در تهران می‏گویند که رقم کشته‌شدگان، امروز صبح، به 31 نفر رسید. وضع بسیاری از مجروحین این حادثه که تعداد آنها 650 نفر است نیز همچنان وخیم است. برطبق آماری که جمهوری اسلامی داده، 1500 تن هم به‏عنوان بیمار سرپایی، معالجه شده‏اند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 16/4/1366، ص18.</ref> بی‌بی‌سی دربارة هدف عراق از این بمباران می‌گوید: «هواپیماهای جنگی عراق قصد داشتند با بمب‏های محتوی گازهای شیمیایی خردل، بزرگ‌ترین هتل سردشت را به نام هتل کوهی که 22 اتاق دارد، هدف بگیرند. تصور می‏شد که عده‏ای از مقامات گروه چریکی کردهای عراق که با دولت عراق در جنگ هستند و کمک نظامی دریافت می‏کنند، در این هتل اقامت دارند. اما بعضی از بمب‏های شیمیایی با فاصلة زیادی از هدف تعیین شده، به منازل مسکونی مردم اصابت کرد. در هنگام این حملات که در ساعت 11 صبح و 16:30 صورت گرفت، خیابان‌های شهر بسیار شلوغ بوده‏اند، چون عدة زیادی از مردم برای خرید در خیابان‏ها آمده بودند. بسیاری از کسانی که در این حمله مجروح شدند، بینایی خود را از دست دادند. اما اغلب آنها اینک بینایی خود را به‏دست آورده‏اند. ایرانی‏ها در حدود چهل نفر از دیپلمات‏های خارجی را برای دیدن آسیب‏دیدگان این حملات به دو بیمارستان در تهران برده‏اند که بسیاری از کسانی که به شدت مجروح شده‏اند، در این بیمارستان‏ها تحت مداوا قرار دارند. عراق تکذیب می‏کند که مقصر این حملات است، اما امسال، کمیته ویژه‏ای از متخصصان که به نمایندگی از جانب سازمان ملل از ایران و عراق دیدن کرد، عراق را به علت استفاده از سلاح‏های شیمیایی محکوم نمود.»<ref>همان، صص 6 و 7، سردشت - 13/4/1366.</ref>
امروز دو تن از سه کرد عراقی که در بمباران شیمیایی هواپیماهای عراقی به روستاهای این کشور، مجروح شده و برای مداوا به فرانسه اعزام شده بودند، به تهران وارد شدند. خبرگزاری جمهوری اسلامی با اعلام این خبر، گزارش کوتاهی از مصاحبه خبرنگار این خبرگزاری با مسئولان بیمارستان محل بستری این افراد در فرانسه ارائه کرده است که نشان می‌دهد مسئولان بیمارستان تلاش می‌کنند اخبار مربوط به جراحت این سه کرد عراقی فاش نشود. در این گزارش آمده است: «دو تن از مجروحین شیمیایی کرد عراقی که توسط ایران به فرانسه اعزام شده بودند، به تهران بازگشتند. خانم آتیه اسماعیل رسول و فرزند هفت ساله‏اش حکمت هاشم، هجده روز در بیمارستان سن لوک در شهر لیون فرانسه بستری بودند. در حالی‏ که پزشکان بیمارستان سن لوک از دادن هرگونه خبری در مورد مجروحین شیمیایی کرد عراقی خودداری می‏کنند، پزشکان بخش سوختگی‏های عمیق این بیمارستان در تماسی، ارائه هرگونه توضیحی دربارة علت جراحات مجروحین کرد عراقی را خلاف رازداری پزشکی عنوان کردند.» در ادامة این گزارش آمده است: «امتناع پزشکان فرانسوی از ارائه توضیحات در این زمینه در حالی صورت گرفته است که سایر پزشکان اروپایی، علل جراحات مصدومین شیمیایی را به صراحت اعلام کرده‏اند.» بنا به همین گزارش، خانم خمسه‏ طه پیرزن 60 سالة کرد عراقی، همچنان در بیمارستان سن لوک لیون تحت مداوا قرار دارد.<ref>روزنامه کیهان، 14/4/1366، ص3.</ref>
 
==گزارش -525==
امروز، امریکا نخستین اقدام مقدماتی را برای اجرای طرح اسکورت نفت‏کش‏های کویتی انجام داد. خبرگزاری رویتر به نقل از مقامات وزارت دفاع امریکا گزارش داد: «هواپیماهای جنگنده نیروی دریایی این کشور از امروز، مأموریت اسکورت ناوهای جنگی امریکایی و کشتی‏های تجاری را که وارد خلیج‏فارس می‏شوند و از آن خارج می‏گردند، آغاز کرده‏اند. این هواپیماها برای نخستین‏بار، به‏عنوان یک اقدام احتیاطی در مقابل ایران، سه ناو جنگی از جمله، ناو آسیب‏دیده استارک را هنگام خروج از خلیج‏فارس در تنگه هرمز، تحت پوشش قرار دادند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 16/4/1366، ص20.</ref> افزون بر این، در یک حرکت نمادین - که هم‌زمان با سالروز استقلال امریکا بود - لارنس هاپکینز یکی از نمایندگان کنگره، پرچم امریکا را برای نصب در عرشه نخستین نفت‏کش کویتی به عبدالفتاح البادر رئیس شرکت کشتی‏رانی کویت تحویل داد.
امروز همچنین هیئت نمایندگان کنگره امریکا - که به سرپرستی لس ‏آسپین رئیس کمیته نیروهای مسلح در مجلس نمایندگان امریکا، برای گفت‏وگو دربارة جزئیات اسکورت نفت‏کش‏ها و اجرای مقدمات این عملیات، به کویت سفر کرده‏اند - با شیخ علی الخلیفه وزیر نفت کویت، گفت‏وگو کردند. به گزارش خبرگزاری کویت، هیئت امریکایی همچنین جزئیات مربوط به نقش این نفت‏کش‏ها و کشتی‏های جنگی نیروی دریایی امریکا در حمل‌ونقل نفت خام و فرآورده‏های نفتی کویت تا دهانه خلیج‏فارس و عملیات انتقال آن به کشتی‏ها و نفت‏کش‏های دیگر، که این محموله‏ها را به خریداران در کشورهای دنیا خواهد رساند، مورد بحث قرار داد. گزارش دیگری حاکی است که هیئت امریکایی، با شیخ صباح ولیعهد و چند تن دیگر از مقامات کویتی دیدار و گفت‏وگو کرد.<ref>روزنامه کیهان، 14/4/1366، صفحه آخر.</ref>
خبرگزاری رویتر دربارة بازتاب این اقدام در داخل کویت، گزارش داده است: «روزنامه‏های کویت، اهدای پرچم امریکا به دولت کویت و برخوردار شدن این کشور از حمایت نظامی امریکا را یک موفقیت سیاسی قلمداد کرده و آن را راه رهایی از مشکلات منطقه عنوان کرده‏اند.»<ref>همان، ص13.</ref>
از سوی دیگر، خبرگزاری فرانسه دربارة محدوده فعالیت نفت‏کش‏هایی که مورد حمایت ناوهای امریکایی قرار خواهند گرفت، اعلام کرد: «یازده نفت‏کش کویتی ثبت شده در امریکا، فقط برای حمل نفت در خلیج‏فارس بوده و در دهانه این راه آبی، محموله آنها به نفت‏کش‏های دیگر تحویل خواهد شد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 21/4/1366، ص14.</ref>
 
==گزارش -526==
تأخیر در اعلام رسمی تصمیم نهایی امریکا برای اسکورت نفت‏کش‏های کویتی و ابراز برخی انتقادات در این‏باره در رسانه‏های مختلف امریکا، باعث رنجش‌ خاطر هیئت حاکمة کویت شده است. خبرگزاری جمهوری اسلامی در این‏باره اعلام کرد: «وزیرخارجه کویت، طی اظهاراتی که در روزنامه کویتی السیاسه منتشر شد، از واکنش رسانه‏های خبری امریکا در مورد اختلاف‏نظر موجود در زمینه حمایت این کشور از نفت‏کش‏های کویتی، انتقاد کرد و گفت: شرکت سانتافه، متعلق به دولت کویت که در امریکا ثبت شده است، مالیات هنگفتی را به‏عنوان عوارض به دولت امریکا پرداخت می‏کند. بااین‏حال، هیچ‏گونه تبلیغاتی در مورد این مسئله صورت نمی‏گیرد. در حالی ‌که پیرامون برافراشتن پرچم امریکا بر نفت‏کش‏های کویتی، با راه‏انداختن هیاهوی تبلیغاتی، عکس‏العمل نشان داده شده است. وزیرخارجه کویت در اظهارات خود که نخستین واکنش این کشور در قبال مباحث جاری امریکا در زمینه خطرات ناشی از اجاره دادن نفت‏کش‏های امریکایی به کویت به حساب می‏آید، گفت: اجاره کردن نفت‏کش‏های امریکایی، هزینه‏های سرسام‏آوری برای کویت به دنبال دارد و در صورت عدم موافقت، بهتر است کسانی که خواهان اجاره دادن نفت‏کش‏های خود به ما نیستند این موضع خود را اعلام نمایند.»<ref>روزنامه کیهان، 14/4/1366، صفحه آخر.</ref>
 
==گزارش -527==
با انتشار خبر عکس‏برداری سرویس‏های اطلاعاتی امریکا از نصب یک سکوی پرتاب موشک در منطقه کوهستک جزیره قشم، امروز یک مقام امریکایی به‌طور ضمنی، این موضوع را تأیید کرد، ولی اعلام کرد که این موشک‌ها برای اقدامات عملیاتی مستقر نشده‏اند. خبرگزاری فرانسه در این‏باره گزارش داد: «یک مقام دولت امریکا نسبت به اخبار منتشره مبنی‌بر اینکه ایران از روز جمعه موشک‌های ضدکشتی سیلک ‏ورم ساخت چین را در نزدیکی تنگه هرمز آماده بهره‏برداری کرده است، ابراز تردید کرد. این مقام امریکایی که خواست نامش فاش نشود، تأکید کرد براساس اطلاعاتی که در دست دارد، این موشک‌ها دیروز به‏نحوی که آماده بهره‏برداری باشند، مستقر نشده‏اند. وی سپس افزود: من در مورد اظهار این مطلب که موشک‌ها مستقر شده‏اند، بسیار محتاط خواهم بود. وزارت امورخارجه امریکا نیز از هرگونه اظهار نظر در این‏مورد خودداری کرد. این در حالی است که بنابر خبرهای رسیده از بحرین که از شبکه‏های تلویزیونی امریکا پخش شد، ایران احتمالاً دیروز موشک‌های سیلک‏ ورم خود را بر روی سکوی پرتاب در بندرعباس، واقع در تنگه هرمز کار گذاشته و بدین‏ترتیب، آنها را آماده بهره‏برداری نموده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 108، 15/4/1366، ص3، واشنگتن - خبرگزاری فرانسه، 14/4/1366.</ref>
خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز به نقل از گروه نجات کشتی‏رانی در خلیج‏فارس، دراین‌باره گزارش داد: «ایران استقرار موشک‌های ضدکشتی ساخت چین را بر روی سکوهای پرتاب در تنگه استراتژیک هرمز آغاز کرده است. این موشک‌ها بر اساس گزارش‏ها، اولین‏بار در ماه فوریه (30 اسفند) در منطقه، به‏طور آزمایشی پرتاب شده بودند. ولی به گفته گروه نجات، بعضی از این موشک‌ها، دیروز بر روی سکوهای پرتاب قرار گرفتند که این آمادگی کامل آنها جهت به‏کارگیری علیه کشتی‏ها را نشان می‏دهد.»<ref>همان، ص3، منامه - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 14/4/1366.</ref> در این ‏حال، خبرگزاری فرانسه دربارة حساسیت امریکا به این موضوع، اعلام کرد: «دولت امریکا، مکرراً خاطرنشان کرده است که استقرار این موشک‌ها را به‏عنوان تهدیدی مهم علیه کشتی‏رانی در خلیج‏[فارس] که واشنگتن تصمیم به اسکورت نفت‏کش‏های کویتی در آن گرفته است، به شمار می‏آورد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 16/4/1366، ص18.</ref>
 
==گزارش -528==
آخرین دور گفت‏وگوهای ورنون والترز نماینده امریکا در سازمان ملل، با مقامات شوروی برگزار شد. وی پیش از ترک مسکو، در مصاحبه با خبرنگاران، مطالبی اظهار کرد که نشان می‌داد شوروی با قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل موافق است. وی گفت: «پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد از تصویب یک قطعنامه الزام‏آور که خواستار خاتمه جنگ بین این دو کشور همسایه در خلیج‏فارس گردد، قویاً پشتیبانی می‏کنند.» والترز همچنین، الزام‌آور بودن قطعنامه را از جمله ویژگی‏های آن برشمرد و در این‏باره گفت: «برخلاف قطعنامه‏های قبلی سازمان ملل که به دفعات، در آنها حل و فصل جنگ ایران و عراق و اختلاف‏های دیگر در سطح بین‏المللی خواسته شده است، در پیش‏نویس قطعنامه جدید به دبیرکل سازمان ملل متحد اختیار صدور دستور به دو طرف درگیر در این جنگ برای آتش‏بس داده شده است و ایران و عراق نیز به‌عنوان دو عضو این مجمع بین‏المللی، مکلف به اجرای آن خواهند بود.»<ref>روزنامه اطلاعات، 14/4/1366، ص20.</ref>
 
==گزارش -529==
اعلام موضع روز گذشتة وزارت خارجه شوروی دربارة خروج نیروهای امریکایی از خلیج‏فارس، مورد استقبال ایران قرار گرفت. محمدجواد لاریجانی معاون اقتصادی و بین‏المللی وزارت امورخارجه، امروز در دیدار با بولدیروف سفیر شوروی، ضمن اشاره به بیانیه روز گذشته دولت این کشور گفت: «ما از موضع اخیر دولت شوروی استقبال می‏کنیم و همان طور که بارها اعلام کرده‏ایم، به هیچ ‏وجه، حضور و تشدید نیروهای خارجی در خلیج‏فارس برای ما قابل تحمل نیست. این امر، نه تنها کمکی به تأمین امنیت خلیج‏فارس نمی‏کند، بلکه باعث بروز و بالا گرفتن تشنج در منطقه خواهد شد.» وی افزود: «امریکا با افزایش ناوهای جنگی خود در خلیج‏فارس، قصد سلطه‏جویی دارد و ما نیز مصمم هستیم با این وضعیت مقابله کنیم.»<ref>روزنامه اطلاعات، 16/4/1366، ص20.</ref>
یک نشریه داخلی سپاه پاسداران نیز در مقاله‏ای تحت عنوان "مسکو و تصحیح مواضع عجولانه"، بیانیه دیروز شوروی را گامی هوشیارانه در سر باز زدن از استمرار همکاری با امریکا خواند. در این مقاله آمده است: «کرملین پس از مشاهده تبلیغات تحریک‏آمیز و فریب‏آلود رسانه‏های جمعی غرب درباره حمله به کشتی روسی که با هدف درگیر ساختن مسکو با انقلاب اسلامی و خراب کردن پل‏های بازگشت سیاسی شوروی در قبال ایران و در نتیجه، پیشبرد اهداف ستیزه‏جویانة واشنگتن در خلیج‏فارس (با سپر قرار دادن مسکو) دامن زده می‏شد، هوشیارانه از استمرار همکاری شتاب‌زده با امریکا در خلیج‏فارس، پرهیز نمود ... به همین دلیل، شوروی با اعزام معاون وزارت خارجه خود به تهران، رسماً، اشتباه و زودرس بودن توافقات جهانی در خلیج‏فارس را اعلام نموده و ادامة هم‌گرایی سیاسی خود را در این منطقه، با واشنگتن منتفی دانست. مقارن با همان سفر، سخنگوی وزارت خارجه این کشور، مواضع جدید کرملین در قبال بحران خلیج‏فارس را برای اولین‏بار چنین بیان کرد: رهبری حزب کمونیست شوروی معتقد است که اهمیت و آزادی کشتی‏رانی در خلیج‏فارس و اقیانوس هند، می‏بایست وجود داشته باشد و شوروی حاضر است تا در این‏باره مساعی خود را در قالب برقراری یک کنفرانس صلح، به‏کار بندد. با اعلام و افزودن این مطلب از سوی شوروی که آزادی کشتی‏رانی به‏جز در خلیج‏فارس، می‏بایست در اقیانوس هند (که حضور نیروی دریایی مسکو و هند در آن منطقه بیشتر از واشنگتن است) برقرار گردد، می‏توان چنین استنباط نمود که مسکو در اولین اقدام تازة دیپلماتیک خود مبنی‌بر جداسازی ظریف مواضع سیاسی‏اش از واشنگتن، قصد دارد تا با به میان کشاندن مسئلة حفظ آزادی کشتی‏رانی در اقیانوس هند در کنار خلیج‏فارس، نوعی توازن در برخورد خود با امریکا برقرار سازد. در حقیقت، شوروی پس از تغییر استراتژی همکاری با واشنگتن در خلیج‏فارس، سعی نمود تا در عین اتخاذ مواضع جدیدی در این‌باره، به یک‌باره، خود را همگام با ایران و انقلاب اسلامی، در تحولات مزبور نشان ندهد. اما آخرین بیانیه سیاسی شوروی درباره تحولات خلیج‏فارس، به راحتی روشن ساخت که مسکو تا چه حد در برابر انقلاب اسلامی و بحران مزبور عقب‏نشینی کرده است.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 33، 23/4/1366، صص 16 و 17.</ref>
 
==گزارش -530==
امروز آخرین دور گفت‏وگوهای اخیر هیئت عراقی به سرپرستی طه ‌یاسین رمضان معاون اول نخست‏وزیر عراق، با مقامات شوروی در مسکو به انجام رسید. رمضان دربارة نتایج سفر و مذاکرات انجام شده در این سفر گفت: «مقامات شوروی تأکید کرده‏اند که کوشش‏های خود را با جدیت تمام در شورای امنیت به منظور دستیابی به قطعنامه‏هایی مؤثر و بازدارنده در مورد طرفی که قوانین بین‏المللی را نپذیرد و امنیت را در منطقه و در دنیا به خطر افکند، ادامه خواهند داد.» وی همچنین اعلام کرد که رهبران شوروی، مواضع عراق و پیشنهادهای صلح این کشور را مورد توجه قرار داده و پیشنهاد صلح پنج ماده‏ای صدام‌ حسین را تحسین کرده‌اند.<ref>روزنامه اطلاعات، 14/4/1366، ص20.</ref> وی افزود: «شوروی به ایران سلاح نداده است. روس‏ها در کنار ما بوده و در تحول و گسترش نیروهای مسلح ما، شرکت کرده‏اند. در حقیقت، موضع آنها مثبت است. شوروی به‏عنوان عضو دائمی شورای امنیت، از تصمیم‏های سازمان ملل متحد حمایت می‏کند.»<ref>همان.</ref>
خبرگزاری عراق نیز سفر هیئت عراقی به مسکو را موفقیت‌آمیز خواند. به گزارش این خبرگزاری ولادیمیر کافتسیف معاون نخست‏وزیر شوروی، از روابط کشورش با عراق ابراز رضایت کرد. او مذاکرات خود با طه یاسین رمضان عضو شورای فرماندهی انقلاب را ثمربخش و سازنده خواند. وی امروز، در مسکو طی گفت‌‌وگویی با خبرنگار خبرگزاری عراق گفت: در جریان این مذاکرات، تحکیم همکاری بین دو کشور در زمینه‏های مختلف به شکل مستمر و بر پایه‏های استوار، مورد تأکید قرار گرفت. مقام شوروی تأکید کرد عراق و اتحاد شوروی در زمینه بین‏المللی برای تحکیم محورهای امنیت و صلح جهانی و استقرار آرامش و صلح عادلانه در منطقه، تلاش می‏کنند. کافتسیف، سپس به جنگ ایران و عراق اشاره کرد و موضعِ ثابت اتحاد شوروی و تلاش‏ها و کوشش‏های بسیار این کشور در زمینة متوقف کردن سریع جنگ و حل نزاع بین دو کشور ایران و عراق از راه‏های مسالمت‏آمیز را مجدداً مورد تأکید قرار داد. معاون نخست‏وزیر شوروی، تلاش و مراقبت شوروی برای دور نگه‌داشتن منطقه خلیج‏عربی [فارس] از خطر، کوشش جدی این کشور به کمک وسایل گوناگون برای متوقف کردن جنگ ایران و عراق، عقب‏نشینی نیروها به مرزهای بین‏المللی و حل نزاع از راه‏های سیاسی را مورد تأکید قرار داد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 107، 14/4/1366، ص3، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/4/1366.</ref> با وجود این، مقامات رسمی شوروی هنوز دربارة نتایج سفر یاسین رمضان به آن کشور، اظهار نظری نکرده‏اند.
 
==گزارش -531==
در پنجمین روز بحران سیاسی بین ایران و فرانسه، نخستین تحول در این بحران به‏وجود آمد که حاکی از گرایش ایران به حل این مشکل است. پیر لافرانس کاردار فرانسه، به رادیو گزارش‏های دائمی - که خواستار مصاحبه با وی بود - گفت که هم‌اکنون، بسیار گرفتار است زیرا تدابیری برای برچیدن محاصرة پلیس در اطراف سفارت آن کشور اندیشیده شده است. وی افزود: «در حال حاضر، سرگرم گفت‏وگو (با مقامات ایرانی) در این‏باره هستم.»<ref>همان، ص19، پاریس - خبرگزاری فرانسه، 13/4/1366.</ref> در ساعات پایانی امروز، بیانیه وزارت خارجه فرانسه نیز منتشر شد که از نتایج مثبت گفت‏وگوهای کاردار فرانسه با مقامات ایرانی حکایت داشت. خبرگزاری فرانسه در این‏باره گزارش داد: «وزارت امورخارجه فرانسه اعلام کرد که مقامات ایرانی بعدازظهر امروز تصمیم گرفتند که به کارمندان سفارت‌خانه فرانسه در تهران، اجازه دهند تا با نشان دادن اوراق هویت خود، سفارت‌خانه را ترک کنند و به آنجا بازگردند. این بیانیه خاطرنشان کرد که در عوض تا دستور ثانوی، به‎جز برای پزشکان اجازه ملاقات داده نشده است.»<ref>همان، صص 21 و 22، پاریس - خبرگزاری فرانسه، 13/4/1366.</ref>
خبرگزاری رویتر از علاقه‌مندی ایران برای حل این بحران خبر داد: «مقامات فرانسه،
همچون ایران سکوت اختیار کرده و از هرگونه اظهار نظر پیرامون مسائل مورد بحث در اجلاس دیشب، خودداری کردند. اما در گفت‏وگوهای خصوصی، از اینکه [آیت‏الله] علی ‏خامنه‏ای رئیس‏جمهوری ایران، در جریان مراسم نماز جمعه دیروز، در تلاش برای آرام کردن اوضاع، مسئله بحران سفارت ایران در پاریس را مطرح نکرده است، ابراز رضایت کردند. فرانسه قبلاً از اینکه مطرح شدن مسئله سفارت ایران در پاریس در نماز جمعه تهران، ممکن است سرمنشأ یک تظاهرات بزرگ علیه فرانسه باشد ابراز نگرانی کرده بود.»<ref>همان، صص 18 و 19، پاریس - خبرگزاری رویتر، 13/4/1366.</ref>
 
==گزارش -532==
روزنامه لیبراسیون در انتقاد از سیاست دوگانه فرانسه، به نقش مثبت گرجی در عادی‏سازی روابط دو کشور پرداخته و به وجود آمدن بحران بین دو کشور را مبهم ارزیابی ‏کرد. لیبراسیون می‏نویسد: «ادامه وضع و سیاست کنونی که از نظر ایرانیان نمودار سیاست دوگانه پاریس بوده و قضیه گرجی بارزترین نشانه آن می‏باشد، از این پس غیرممکن به‏نظر می‏رسد. از چشم ایرانیان حضور گرجی ولو به‏عنوان شاهد در دفتر قاضی بازپرس چیزی نیست جز مانوری که هدف از آن اثبات این قضیه می‏باشد که ایران دارای حکومتی تروریست، بمب‏گذار و گروگان‌گیر است. وانگهی، ایرانیان فرانسه را در برابر یک گزینش قرار داده و می‏گویند:‌ "اگر ما مخاطبانی قابل احترام هستیم، در همین راستا با ما وارد عمل شوید." موضع ایران نه تنها از منطق برخوردار است، بلکه رویه مبهم برخی از دوایر رهبری فرانسه نیز به‏طور دائم، موضع ایرانیان را تقویت می‏کند. قضیه گرجی، خود نمونه بارزی محسوب می‏شود؛ این جوان مترجم که صلاحیت‏های متعدد او را هم محافل سیاسی و هم محافل اقتصادی و مالی تصدیق کرده‏اند، به زحمت می‏توانست از مراقبت سرویس‏ها بگریزد. به‏ویژه اینکه دایره امنیت کشور - سازمان ضدجاسوسی - خود، از فعالیت‏های گرجی آگاهی داشته و این سازمان با گرجی توسط یکی از مسئولانش در تماس مستقیم بوده است. روابط گرجی با یکی از مقامات عالی‌رتبه وزارت خارجه (دیوید دسترمو) نیز اسرارآمیز نبوده است.» لیبراسیون ادامه می‏دهد: «اگر ملاحظه شود که سیاست فرانسه به راستی سیاست عادی‏سازی روابط با ایران بوده است، وحید گرجی بدون شک، یکی از مهم‏ترین عناصر این سیاست بود و در این صورت، سماجت پلیس دادگستری علیه گرجی و مجرم دانستن او به‏عنوان سرپرست تروریسم خاورمیانه‏ای در فرانسه یا لااقل یکی از سرکردگان اصلی تروریسم خاورمیانه‏ای در منطقه، قابل بحث نیست و با نقشی که به او عاریت داده‏اند و عملاً آن را ایفا کرده، هیچ جور در نمی‏آید.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 108، 15/4/1366، صص 34 و 35، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/4/1366.</ref>
روزنامه لوماتن نیز با نگاهی انتقادی و طنزآمیز به اتحاد موقت کارگزاران حکومتی فرانسه در مقابل ایران، می‏نویسد: «ژاک‏ شیراک که زمانی نزدیکی روابط فرانسه و ایران را به ریاست‏جمهوری تحمیل کرده بود، اکنون با رئیس‏جمهور هماهنگ شده است. جلسه فوق‏العادة پنج‏شنبه شب گذشته در کاخ الیزه و رابطه و تماس دائمی که از این ‏پس بین مدیران دفتر ریاست جمهوری و نخست‏وزیری - همچون به هنگام هر بحران بین‏المللی عمده‏ای از نوع بحران چاد یا بحران لیبی - برقرار شده است، گواهی بر این عقیده است.» لوماتن می‌افزاید: «ریاست جمهوری و نخست‏وزیری که تا چند روز پیش، با یکدیگر برخورد داشتند، فعلاً متارکة جنگ کرده‏اند. نه میتران و نه شیراک مایل نیستند نمایش اختلافات سیاسی داخلی خود را در معرض دیدگان تیزبین ایرانیان قرار دهند.» لوماتن سپس با طرح این سؤال که این صلح و آرامش خانوادگی تا کی دوام خواهد یافت؟ می‏نویسد: «از دیروز احزاب سیاسی وارد صحنه شده‏اند؛ حزب گلسیت ار.ب.ار به رهبری ژاک شیراک، بازجویی از گرجی توسط مقامات دادگستری را طبیعی می‏داند. حزب سوسیالیست توقع دارد وزیر امورخارجه در برابر مجلس ملی در مورد سیاست خود نسبت به ایران و قضیه گرجی، توضیح دهد. بیرژوکس رئیس گروه پارلمانی سوسیالیست ضمن اشاره به شایعات اخیر درباره فرار گرجی به کمک وزارت خارجه، خواستار توضیحاتی از وزیرخارجه است. بنابراین، با وجود تصویری از وحدت و یگانگی که رهبران فرانسه از خود نشان می‏دهند، احتمالاً راه‏حل قضیه گرجی، منحصراً سیاسی خواهد بود.»<ref>همان، ص37، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/4/1366.</ref>
روزنامه کیهان نیز در مقاله‏ای تحت عنوان "فرانسه، جنگ دیپلماتیک با ایران"، بحران جاری در روابط دو کشور را ناشی از درگیری جناح‏های داخلی دولت فرانسه و باج‌گیری از راه سیاسی توصیف می‌کند. در این مقاله با اشاره به اقدامات نظامی یک گروه زیر زمینی به‏ نام کمیته همبستگی با زندانیان سیاسی عرب، برای وارد ساختن فشار به دولت فرانسه جهت آزادی سه زندانی عرب از زندان فرانسه و ناتوانی دولت فرانسه در کشف این گروه و هم‌زمانی برخی مسائل سیاسی در خاورمیانه را از دلایل اقدامات اخیر پاریس ذکر کرده است. <ref>روزنامه کیهان، 13/4/1366، ص2.</ref>
 
==گزارش -533==
مصاحبه دو روز پیش کاردار ایران در فرانسه، همچنان مورد توجه محافل مطبوعاتی است. خبرگزاری جمهوری اسلامی درباره مطالب روزنامه‏های ایتالیایی در این‏باره گزارش داد: «مطبوعات ایتالیا با اختصاص فضای قابل توجهی از مطالب خود به اختلافات دیپلماتیک پاریس با تهران، چالش‌های داخلی جناح‏های رقیب در فرانسه بر سر عادی‏سازی روابط با جمهوری اسلامی ایران را یک ایران گیت جدید خوانده‏اند. روزنامه پرتیراژ ایل مساجرو در مقاله‏ای تحت عنوان "رسوایی در پاریس"، به مصاحبة دو روز پیش کاردار ایران در فرانسه که به جلسه اضطراری سران دولت فرانسه منجر گردید، اشاره کرده و می‏نویسد: تلاش قضات فرانسوی که قصد داشتند یکی از اعضای سفارت ایران را در مورد انفجارات سال گذشته پاریس، مورد بازجویی قرار دهند، عملاً به دلیل مطلع شدن وحید گرجی از ماجرا توسط وزارت خارجه، ناکام ماند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 107، 14/4/1366، ص20، رم - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/4/1366.</ref> روزنامه لارپوبلیکا نیز این امر را ناشی از گرایش ایران در به‏وجود آوردن چنین
مسائلی عنوان کرد و مصاحبه کاردار ایران در پاریس را که به جلسه اضطراری سران دولت فرانسه منجر شد، به‏عنوان یک تاکتیک شناخته شدة ایران که در زمان بحران دیپلماتیک با امریکا و ماجرای ایران گیت نیز به کار گرفته شد، ارزیابی کرده است. این روزنامه می‏نویسد: جنگ سفارت‏خانه‏ها یک ‏بار دیگر نشان داد که تهران شرایطی را ترجیح می‏دهد که برای پایتخت‏های غربی غیرقابل تحمل است.»<ref>همان، صص 20 و 21، رم - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/4/1366.</ref>
 
==گزارش -534==
هم‌زمان با بازگشت ورنون والترز نمایندة دائمی امریکا در سازمان ملل، از مسکو و احتمال سفر وی به سوریه، بار دیگر، بحث‏های نزدیکی سوریه و عراق و میانجیگری امریکا در این قضیه، رونق گرفت. روزنامه الاتحاد (چاپ امارات)، دربارة اهمیت نزدیکی دو کشور و تلاش امریکا در این‏باره و همچنین همراهی چند کشور عربی با امریکا برای بهبود این رابطه می‏نویسد: «امریکا برای مسئله آشتی سوریه و عراق، اهمیت زیادی قائل است و بخشی از تماس‏های امریکا با سوریه، در رابطه با جنگ ایران و عراق است.» الاتحاد با اعلام این مطلب به نقل از منابع غربی در لندن می‏افزاید: «دستگاه رهبری امریکا این موضوع را به اطلاع هم‏پیمانان غربی‏اش رسانده است و به سوریه نیز اهمیت مسئله آشتی با عراق را گوشزد کرده و گفته است که آشتی دو کشور می‏تواند اثرات بسیار سازنده‏ای بر تلاش‏های مسالمت‏آمیز جهت پایان دادن به جنگ عراق و ایران داشته باشد. منابع مذکور گفته‏اند واشنگتن معتقد است که آشتی سوریه و عراق، موجب خواهد شد تا رهبران ایران در موضع خود نسبت به ادامه جنگ تجدید نظر کنند و به علاوه، راه برای طرف‏های بین‏المللی، خصوصاً کشورهای غربی‏ که سعی در خاتمه دادن جنگ از طرق مسالمت‏آمیز دارند، باز شود. منابع مذکور می‏افزایند که ریگان این نظریه خود را در اجلاس اخیر رهبران کشورهای صنعتی غرب، به اطلاع آنها رسانده است. همین منابع اضافه کرده‏اند که این نظر امریکا، در اجلاس کشورهای عضو بازار مشترک اروپا که هفته گذشته در بروکسل برگزار شد نیز مورد بحث قرار گرفته و رهبران برخی از کشورها از جمله انگلیس، با آن موافقت کرده‏اند.»<ref>همان، ص44، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/4/1366.</ref> الاتحاد می‏افزاید: «رهبران سوریه و عراق در ماه جاری میلادی، در ریاض پایتخت عربستان سعودی، با یکدیگر ملاقات خواهند کرد. این دومین گفت‏وگوی آنها پس از ملاقات در شمال اردن در 26 آوریل (16 اردیبهشت گذشته) می‏باشد. در این گفت‌و‏گو شاه فهد پادشاه سعودی و شاه ‏حسین پادشاه اردن نیز شرکت خواهند کرد و ممکن است دیگر رهبران عرب از جمله یاسر عرفات رئیس سازمان آزادی‏بخش فلسطین نیز در این اجتماع شرکت کنند.» این روزنامه می‌نویسد: «این ملاقات که در نتیجة کوشش‏های آشتی‏جویانه شاه حسین انجام می‏گیرد، انتظار می‏رود به اختلافات عراق و سوریه پس از یک دهه قطع روابط دو کشور، پایان دهد.»<ref>همان، ص45، ابوظبی - خبرگزاری امارات عربی متحده، 13/4/1366.</ref>
 
==گزارش -535==
هفته‏نامه نوول آبزرواتور اقدامات غیرمنتظره و سؤال‌برانگیز دولت سوریه را در روزهای اخیر، برای بهبود روابط سیاسی با امریکا و هم‌زمان، تلاش‏های برخی کشورها را برای نزدیک کردن این کشور به عراق، بررسی و ریشه‏یابی کرده است. این نشریه درباره علت تغییر ناگهانی مواضع سوریه می‏نویسد: «پیامی دوگانه از مسکو و واشنگتن، سبب چنین تغییری گردید. گورباچف در آوریل گذشته (فروردین / اردیبهشت) به وی (حافظ اسد) اطلاع داد، سیاست شوروی در خاورمیانه، دیگر به حفظ منافع سوریه اکتفا نخواهد کرد و بهتر است دمشق روابط خود را با غربی‏ها بهبود بخشد، به‏ویژه در مورد اتهامات وارده در زمینه تروریسم. ضمناً، واشنگتن حاضر شده بود، سوریه را از اتهامات خود مبّرا کند، مشروط بر آنکه قضیه گروگان‏ها از بن‏بست خارج گردد. این شرطی بود که جیمی کارتر در برابر اسد در دمشق قرار داد. از آن زمان تاکنون، نام چارلز گلاس به فهرست گروگان‏های امریکایی دربند در لبنان اضافه شده است و سوری‏ها از هیچ کوششی‏ به منظور آزاد ساختن وی از چنگ حزب‏اللهی‏ها و متحدین آنها، فروگذار نکرده‏اند، تا حدی که ریگان نامه‏ای تشکرآمیز به دمشق فرستاده و سفر فرستاده دیگری که احتمالاً ورنون والترز نماینده ایالات متحده در سازمان ملل، خواهد بود را به اطلاع وی رسانده است. حتی مارگارت تاچر نیز که روابط دیپلماتیک خود را با سوریه به دنبال سوءقصد نافرجام علیه یک فروند بوئینگ [شرکت هواپیمایی] ال.آل در اکتبر گذشته (مهر / آبان 1365) قطع کرده بود، اکنون در این‏باره تجدید نظر می‏نماید.»
این مجله همچنین از قول ژنرال مصطفی طلاس وزیر دفاع سوریه، می‌نویسد:
«ژاک‏ شیراک نیز در ماه گذشته به حافظ اسد مراجعه کرده و از وی خواستار آزادی گروگان‏های فرانسوی، قبل از انتخابات آینده شده است.» آبزرواتور می‏افزاید: «دمشق پس از دریافت تمام این تقاضاها، موضع خود را در برابر بنیادگرایان طرف‌دار ایران در لبنان، برای معامله آزادی گروگان‏ها سخت‏تر کرده است.»<ref>اداره کل مطبوعات و رسانه‏های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 125، 4/5/1366، ص18، نوول آبزرواتور (چاپ فرانسه)، 12 تا 18/4/1366.</ref>
روزنامه کیهان نیز با بیان اقدامات سوریه در تغییر مواضع سیاسی خود تهدید کشورهای غرب و تطمیع کشورهای عربی را در این تغییر رویه مؤثر دانسته و در مقاله‌ای با عنوان "سکوت دمشق" می‏نویسد: «در پی انتشار گزارش‏هایی مبنی‌بر دیدار قریب‏الوقوع شولتز وزیرخارجه امریکا، از دمشق و احتمال ملاقات اسد با ریگان، مطبوعات کویت از به بارنشستن تلاش‏های میانجی‏گرایانه شاه‏ حسین در آشتی دادن سران سوریه و عراق و ملاقات آن دو در روزهای آینده در امّان، خبر می‏دهند. همچنین گفته می‏شود شنبة گذشته عبدالحلیم خدام و طارق عزیز در خاک اردن ملاقات کرده‏اند. گزارش‏های دیگری حاکی است سوریه تضییقات و محدودیت‏های تازه‏ای در اطراف نیروهای مبارز لبنانی به‏ویژه در بعلبک فراهم نموده است. در آخرین اقدام، شبه‌نظامیان لبنانی متحد دمشق، یکی از مراکز آموزش این نیروها را تصرف و تعطیل کردند. دمشق در هفته‏های اخیر و پس از قتل عام بیست‌وپنج تن از اعضا و هواداران حزب‏الله لبنان در غرب بیروت به‏دست واحدهای تحت امر غازی کنعان رئیس اداره اطلاعات ارتش سوریه - که با پوشش تأمین امنیت و جلوگیری از زد و خورد شبه‏نظامیان وارد غرب بیروت شده بودند - بارها نسبت به اقدامات نیروهای سیاسی خارج از دایره کنترل خود در لبنان، هشدار داده و حتی تهدید کرده است که گروگان‌گیری مهره‏های امریکایی را در لبنان تحمل نخواهد کرد و اگر لازم باشد به ربایندگان این گروگان‏ها و مواضع شناسایی شده آنان هجوم خواهد برد.»
در ادامة این مقاله آمده است: «از سوی دیگر، پس از انتشار گزارش‏های اولیه مربوط به دیدار اسد و صدام در خاک اردن با حضور شاه ‏حسین و امیر عبدالله ولیعهد عربستان و سکوت دمشق در این زمینه گفته می‏شود، سوریه مقدمات بازگشایی خط لولـه نفتی صادراتی عراق را به مدیترانه آغاز نموده است و علاوه بر آن، با استفاده از کامیون و تریلر نفت‏کش سرگرم انتقال نفت صادراتی عراق از خاک خود می‏باشد.
ناظران سیاسی با توجه به سکوت طولانی دمشق در قبال انتشار این‏گونه اخبار، معتقدند اگر سوریه وفاداری خود را به مواضع و سیاست‏های قبلی خویش اعلام نکند و عملاً، تبعیت از مواضع و سیاست‏های اعلام شده را به نمایش نگذارد، می‏توان نتیجه گرفت که سرانجام، سوریه در مقابل تهدیدهای غرب و تطمیع‏های ارتجاع عرب، ناچار از تجدید نظر در سیاست‏های خود شده است. مذاکرات ریگان و تاچر در حاشیه اجلاس ونیز در جهت بهبود روابط با سوریه و نیز گرایش جامعه اقتصادی اروپا و از جمله انگلیس برای لغو تحریم‏هایی که سال گذشته به دنبال متهم کردن سوریه به دخالت در طرح انفجار یک هواپیمای خطوط ال - آل اسرائیل در لندن به عمل آمد، از نشانه‏های هم‌سویی و رضایت‌مندی غرب از این تجدید نظر سیاسی حکایت می‏کند.»<ref>روزنامه کیهان، 13/4/1366، ص2.</ref>
 
==گزارش -536==
خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی از وضعیت عمومی عراق، مطالبی درباره وجود سانسور شدید در رسانه‏های این کشور، به‌ویژه دربارة آنچه مربوط به جنگ و تلفات عراق می‏شود، بررسی تطبیقی اوضاع اقتصادی و منابع ارزی این کشور از سال 1359 تا سال 1366، نحوة تأمین نیروهای نظامی در جبهه‏ها و راه‌کارهای این کشور برای جبران کمبود نیروهای مورد نیاز در امور خدماتی شهرها ارائه کرده است: «دولت عراق اطلاعات مربوط به این کشور را به شدت کنترل می‏کند. بسیاری از نشریات خارجی ممنوع هستند و روی بیشتر برنامه‏های رادیو‌های خارجی، پارازیت الکترونیکی انداخته می‏شود. رسانه‏های خبری دولتی از شکست‏ها و عقب‏نشینی‏های خود هیچ خبری نمی‏دهند. فقط پیروزی‏ها اعلام می‏شود. حتی گزارش وضع هوا نیز سرّی است زیرا به عقیده مقامات دولتی، انتشار آن به نفع نیروی هوایی ایران خواهد بود. ... عبدالله حسابداری که تنها به شرط عدم افشای نام خانوادگی‏اش حاضر به گفت‏وگو با آسوشیتدپرس شد، گفت: هر خانواده‏ای داغ جنگ را چشیده است. مقامات عراق، شهروندان عادی این کشور را از سخن گفتن دربارة جنگ، سیاست یا اقتصاد با خارجی‏ها منع کرده‏اند. آنها در عین حال، از دادن هرگونه آماری درباره تلفات عراق خودداری می‏کنند. اما دیپلمات‏های خارجی می‏گویند، یک‌صد هزار عراقی کشته، 250 هزار نفر دیگر نیز مجروح شده‏اند. دولت حزب سوسیالیست بعث صدام‌ حسین سعی می‏کند، بلایای جنگ را از چشم مردم عراق پنهان نگه ‌‌دارد. در جریان حمله‏های بزرگ که تقریباً در یک فصل هر سال به‏طور منظم پیش می‏آید و هر سال چهار یا پنج ماه ادامه دارد، دولت عراق اجساد کشته‏های خود را در تابوت‏های چوبی با قطار به سردخانه‏هایی در حاشیه غربی بغداد منتقل می‏کند. جنازه‏های کمی به خانواده‏هایشان تحویل داده می‏شود تا میزان تلفات معلوم نشود. تشییع جنازه عمومی در عراق ممنوع است. گورستان‏های بغداد متعلق به مسلمان‏های شیعه و سنی و مسیحیان، از زمان آغاز جنگ (سپتامبر 1980 - شهریور 1359) که صدام به امید یک پیروزی سریع به ایران حمله کرده بود، بیش از ده برابر گسترش یافته است. در عوض، ارتش عراق در بن‏بستی که یادآور جنگ جهانی اول در اروپا است فرو رفته است. ...
عراقی‏ها برای ادامه حیات اقتصادی کشور، یک‌میلیون مصری، به ‏علاوة کارگران خارجی دیگر را به کار گرفته‏اند تا شکاف‏های حاصله از اعزام نیروی کار به جبهه‏ها را در بخش صنعت و تجارت پرکنند. ... تا سال 1980 (1359) بغداد، سالی بیست‌وپنج میلیارد دلار از نفت خود به‏دست می‏آورد و از موقعیت نسبی برخوردار بود. اما جنگ همه‏چیز را عوض کرد. حالا این کشور به شدت بدهکار است، مبلغی بین سی تا پنجاه میلیارد دلار. بر اساس برآوردهای متفاوت، استراتژی دفاع در عمقِ عراق، به سرازیر شدن پرخرج سلاح‏های پیشرفته از شوروی و فرانسه برای خنثی کردن برتری سه به یک ایران در نیروی انسانی، متکی است ... مأموران پلیس راهنمایی، چندان به چشم نمی‏خورند. بیشتر آنها چند ماه پیش که پاسداران انقلابی ایران - پیروان آیت‏الله روح‏الله خمینی - به دروازه‏های بصره، دومین شهر بزرگ عراق در جنوب، نزدیک شده‏اند، به جبهه اعزام شدند. عراق یک‌میلیون نفر از مردان خود را در خدمت نظام به کار گرفته و هر فرد مذکرِ 18 تا 45 ساله‏ای که توانایی بدنی داشته باشد، باید دو سال در ارتش خدمت کند و پس از آن تا پانزده سال، جزو نیروی ذخیره به‏حساب می‏آید که برای کشوری که تنها پانزده میلیون نفر جمعیت دارد، فشاری عظیم به حساب می‏آید. دیپلمات‏های غربی می‏گویند ارتش عراق از بیم حمله دیگر ایران، دانشجویان و دانشگاهی‏ها و اساتید آنها را مانند سال گذشته در تعطیلات تابستانی، برای آموزش نظامی احضار خواهد کرد. حتی بچه مدرسه‏ای‏ها نیز آموزش جنگی می‏بینند. مأموران پلیس نظامی در خیابان‏ها دنبال مشمولان و سربازان فراری می‏گردند و سربازان فراری دستگیر شده را به شهر و محله خودشان می‏برند و در ملأ عام تیرباران می‏کنند. با این حال، دیپلمات‏های خارجی می‏گویند بسیاری از فراریان از خدمت، از دست مأموران پلیس نظامی نیز گریخته به دسته‏های مسلحی که در باتلاق‏ها، بیابان‏ها و کوهستان‏ها پنهان شده‏‏اند، پیوسته‏اند. کسانی که فراری‏ها را پناه دهند، با خطر زندان روبه‌رو هستند.»<ref>همان، صفحه آخر.</ref>
 
==گزارش -537==
خبرگزاری جمهوری اسلامی مطالب برخی جراید امارات متحده عربی را درباره جنگ ایران و عراق و تحولات جاری در خلیج‏فارس، چنین گزارش کرده است: «مطبوعات امارات کماکان با دقت و نگرانی خاصی، تحولات سیاسی و نظامی منطقه خلیج‏فارس را تعقیب می‏کنند و هرگونه گزارشی در این زمینه، در صدر اخبار جراید امارات قرار می‏گیرد. عمل مقابله به مثل جمهوری اسلامی ایران در برابر حملات عراق به نفت‏کش‏ها در خلیج‏فارس، مانور اخیر نیروی دریایی ایران (ذوالفقار2) در تنگه هرمز و دریای عمان، شایعه مجدد نصب موشک‌های موسوم به سیلک ورم در چند نقطه از خلیج‏فارس، مانور گردان موشکی سپاه پاسداران و همچنین اظهارات مسئولین جمهوری اسلامی ایران در روزهای گذشته، به‏ویژه سخنان ریاست‏جمهوری ایران در جریان مانور موشکی سپاه پاسداران در نماز جمعه تهران، مبنی‌بر اینکه ایران در صورت به‏خطر افتادن منافعش در خلیج‏فارس، به منطقة بی‏طرف بین کویت و عربستان سعودی - که نفت آن از طرف این دو کشور به سود عراق به فروش می‏رسد - حمله خواهد کرد، طی روزهای گذشته در مطبوعات امارات انعکاس یافته است. جراید امارات که اغلب از بدو امر، یعنی از زمان تقاضای دولت کویت از ابرقدرت‏ها، روی خوشی نسبت به این درخواست کویت از خود نشان نداده‏اند، طی دو هفته اخیر اظهار نظر مستقل قابل بحثی در این خصوص نکرده‏اند، ولی از نحوة برخورد آنان و درج گزارش‏های مربوط به اوضاع در خلیج‏فارس و انگشت گذاشتن بر روی نقاط حساس اظهارات مسئولین ایرانی و اقدامات جمهوری اسلامی ایران، خاصه خبر حمله به سه فروند نفت‏کش در نزدیکی کویت و [عربستان] سعودی، به خوبی و آسانی می‏توان به عمق و شدت نگرانی آنها از پیامدهای احتمالی این وضع پی برد. از زمان حمله به سه نفت‏کش مذکور، جراید امارات اذعان دارند که ایران مصمم است در مقابل هر ضربه‏ای به دشمن ضربه‏ وارد آورد و تلویحاً تأکید می‏کنند که فعل و انفعالاتی که در خلیج‏فارس از سوی ایران صورت می‏گیرد، نشان می‏دهد که ایران خود را برای مقابله با حمله احتمالی امریکا آماده کرده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 108، 15/4/1366، ص11، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/4/1366.</ref>
 
==گزارش -538==
امروز دیوان داوری لاهه درباره پرونده اختلافات ایران و امریکا، با صدور حکم جدیدی علیه ایران، این کشور را ملزم به پرداخت غرامت به یک شرکت امریکایی کرد. رادیو بی‌بی‌سی دراین‌باره گزارش داده است: «دیوان داوری ایران و امریکا، امروز به دولت ایران دستور داد که به کمپانی امریکایی ستکو که یک شرکت حفاری نفتِ مستقر در تگزاس است، غرامتی به
مبلغ 114 میلیون و 500 هزار دلار بپردازد. (بالاترین غرامتی که تاکنون هیئت داوری، دستور پرداخت آن را صادر کرده است.) ستکو، ایران و شرکت ملی نفت ایران را که با این شرکت طرح مشترک داشته‏اند، متهم به نقض قرارداد و تصرف تجهیزات مربوط به حفاری نفت کرده و تقاضای 68 میلیون و 500 هزار دلار غرامت خسارت، به اضافة بهره آن از سال 1979 (1358) نموده است. بنا به این گزارش، داوران ایرانی اعتراض خود را نسبت به رأی دادگاه اعلام نموده و از بانک مرکزی الجزایر که مسئول رسیدگی به حساب‏های تضمینی است، خواسته‏اند از پرداخت غرامت خودداری کند.» بی‌بی‌سی می‏افزاید: «با توجه به روش معمول، انتظار می‏رود بانک الجزایر غرامت را بپردازد. در همین حال، پیش‏بینی می‏شود که مبلغی نیز به شرکت نفتی آموکو که ادعای دریافت 300 میلیون دلار خسارت برای ضبط طرح مشترک پتروشیمی با یکی از شرکت‏های تابعه شرکت ملی نفت ایران را نموده است، تعلق بگیرد. در پاییز آینده این شرکت دعوای دیگری را مطرح خواهد کرد که در آن، تقاضای دریافت یک‌میلیارد دلار غرامتِ از بین رفتن حقوق مربوط به اکتشافات نفتی شرکت در ایران شده است.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 153، 24/4/1366، ص32.</ref>
 
ضمیمه گزارش532: فرانسه، جنگ دیپلماتیک با ایران
مقاله روزنامه کیهان به نام "فرانسه، جنگ دیپلماتیک با ایران" به قلم یونس شکرخواه که در آن، اقدام اخیر دولت فرانسه در محاصرة سفارت ایران و در پی آن به‏وجود آوردن بحران سیاسی در روابط دو کشور بررسی شده به شرح زیر است:
«محاصره سفارت ایران در پاریس برای باجگیری از بطن یک رویارویی دیپلماتیک است که فرانسه آغازگر آن شده است. فرانسوی‏ها تلاش می‏کنند تا به نوعی، یکی از اعضای سفارت ایران در پاریس را به ماجرای انفجار‏های زنجیره‏ای پاریس ربط دهند. آنها گام نخست را به بهانه نیاز به نامبرده به‏عنوان شاهد در دادگاه، برداشته و سپس با محاصرة سفارت ایران که مغایر با رسوم مسلّم دیپلماتیک است، به بازجویی از ارباب رجوع و کادر دیپلماتیک پرداخته‏اند. سفارت ایران، کماکان در محاصره پلیس فرانسه است.
رویدادهای فوق در حالی به وقوع می‏پیوندند که پارلمان فرانسه، وزیرخارجه این کشور را برای دادن توضیح پیرامون این مسئله، احضار کرده است. اما در همین حال، سخنگوی ژاک‏ شیراک اعلام کرد نخست‏وزیر فرانسه به احضار کادر سفارت ایران برای ادای شهادت، تأکید دارد. حقیقت ماجرا این است که یک گروه زیر زمینی موسوم به کمیته همبستگی با زندانیان سیاسی عرب خاورمیانه، برای آزادی سه زندانی که در اسارت فرانسوی‏ها هستند، سال گذشته به ایجاد انفجارهایی در فرانسه اقدام ورزید که به رویدادهای خونین سپتامبر 86 پاریس معروف شد. این گروه زیرزمینی که مخالف دیپلماسی خاورمیانه‏ای ریگان است، امسال نیز با ارسال یک اعلامیه به خبرگزاری‏ها، از وقوع تابستانی داغ برای فرانسه خبر داد. دولت فرانسه اکنون تلاش می‏کند
به دنبال مسائلی که گروه فوق برای آن ایجاد کرد، پای ایران را به میان بکشد. ظاهراً، دولت‌مردان فرانسه هرگاه به بن‏بست می‏رسند، به این اتهامات توسل می‏جویند. چندی پیش بود که آقای پاندورا وزیر امنیت فرانسه، بن‏بلا را متهم به رهبری عملیات بمب‏گذاری کرد. بن‏بلا نیز صریحاً گفت حال و حوصله جدل
با دیالکتیک ارتجاع را ندارد. ظاهراً، حالا نوبت ایران شده است. اما زمان وقوع آنچه اکنون غربی‏ها به‌عنوان جنگ سفارت‌خانه‏ها از آن یاد می‏کنند، درخور توجه است و همین زمان رویدادهاست که نتیجه‏گیری‏ها را آسان‌تر می‏کند. فرانسه با محاصره سفارت ایران در پاریس، بر آن است تا توجهات جهان را از خلیج‏فارس - به مثابه باتلاقی گسترده بر سر راه طرح خام ریگان - منحرف کند و به این ترتیب، برای امریکا اعاده حیثیت کند. این اقدام، از جناح میتران که تا حدودی به جانب‌داری منطقی‏تر از سایر جناح‌های فرانسه در قبال دیپلماسی امریکا معروف است، بعید می‏نماید. اما در هر حال، شیراک نخست‏وزیر فرانسه، ظاهراً بیشتر از سایر دولت‌مردان فرانسه، نگران فروپاشی ساختارهای نظامی - صنعتی و مالی فرانسه است که بیشتر از هر زمان دیگر با ساختارهای مشابه در عراق ادغام شده‏اند. معلوم نیست شیراک با وجود تجربه شکست خوردة نظامی، چگونه اکنون به مصاف دیپلماتیک دل ‌خوش کرده است؟»<ref>روزنامه کیهان، 13/4/1366، ص2.</ref>
 





نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۲۱

روزشمار جنگ سال 1366
1366.04.13
نام‌های دیگر سیزده تیر
تاریخ شمسی 1366.04.13
تاریخ میلادی 4 ژوئیه 1987
تاریخ قمری 7 ذیقعده 1407



گزارش -522

نیروهای اتحادیه میهنی کردستان عراق - که با قرارگاه عملیاتی رمضان همکاری می‌کنند - مقر یک گروهان و دو پایگاه نیروهای جیش‏الشعبی عراق را در محور اربیل - کرکوک، به تصرف خود درآوردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، در این عملیات پانزده تن از نیروهای جیش‏الشعبی عراق کشته شدند و یک قبضه خمپارة 60 میلیمتری، دو قبضه تفنگ قنّاسه، دو قبضه مسلسل بی‏.کی.سی و نوزده قبضه کلاشینکف نیز به غنیمت نیروهای اتحادیه میهنی کردستان درآمد. در پی این حمله، دشمن با وارد کردن نیروهای تازه‏نفس، با مبارزان کرد درگیر شد، ولی نیروهای عراقی با وجود برخورداری از پشتیبانی توپخانه، مجبور به عقب‏نشینی شدند.[۱] نیروهای اتحادیة میهنی همچنین در عملیاتی نفوذی به روستای پاره‏پاره در نزدیکی خط راه‏آهن کرکوک - بغداد در حوالی شهر دوز عراق، سه مهندس فیلیپینی را که مأمور ایجاد پارازیت در امواج رادیوی اتحادیه میهنی بودند، دستگیر کردند.[۲] در پی این اقدام، اتحادیه میهنی کردستان با انتشار بیانیه‏ای اعلام کرد که آماده است در برابر آزادی 228 جوان ساکن سلیمانیه که دو سال پیش به دلیل ارتباط والدینشان با میهن‏پرستان کردستان، به دست مقامات عراقی زندانی شده‏اند، این سه فیلیپینی را تحویل دهد.[۳]

گزارش -523

در ادامه درگیری‏های میان نیروهای خودی و معارضان انقلاب اسلامی در مناطق کردنشین، امروز نیروهای مسلح غیرقانونی در سه‌راهی الواتان در شمال سردشت، پنج تن از پیش‌مرگان مسلمان را به اسارت درآوردند که دو تن از آنها را شهید کردند و از سرنوشت سه تن دیگر اطلاعی در دست نیست.[۴] همچنین نیروهای سپاه در حوالی سقز با اجرای عملیات کمین، با سه تن از افراد گروه کومه‌له درگیر شدند. در این درگیری یکی از افراد کومه‌له کشته شد و دو تن دیگر نیز مجروح شدند.[۵] از سوی دیگر، یک گروه عملیات ترور شهری گروه کومه‌له وارد شهر سقز شده بود، که با اقدام به موقع نیروهای سپاه، دو تن از آنان کشته شدند و فرمانده این گروه نیز دستگیر شد.[۶] در حوالی بیجار نیز شماری از نیروهای سازمان مجاهدین خلق به یک پایگاه مقاومت سپاه حمله کردند. در این حمله، دو تن از نیروهای خودی شهید و یک تن دیگر به اسارت معارضان درآمد.[۷]

گزارش -524

شش روز پس از بمباران شیمیایی سردشت، رادیو بی‌بی‌سی گزارشی دراین‌باره پخش کرد. تعداد آسیب‏دیدگان و کشته‏شدگان این حمله، هدف عراق از این اقدام و چگونگی بمباران، محورهای اصلی این گزارش هستند: «رقم تلفات حملة هفتة گذشته عراق با سلاح شیمیایی به سردشت، رو به افزایش است. عراق اتهام به‏کار بردن سلاح شیمیایی را تکذیب کرده است، اما منابع موثق در تهران می‏گویند که رقم کشته‌شدگان، امروز صبح، به 31 نفر رسید. وضع بسیاری از مجروحین این حادثه که تعداد آنها 650 نفر است نیز همچنان وخیم است. برطبق آماری که جمهوری اسلامی داده، 1500 تن هم به‏عنوان بیمار سرپایی، معالجه شده‏اند.»[۸] بی‌بی‌سی دربارة هدف عراق از این بمباران می‌گوید: «هواپیماهای جنگی عراق قصد داشتند با بمب‏های محتوی گازهای شیمیایی خردل، بزرگ‌ترین هتل سردشت را به نام هتل کوهی که 22 اتاق دارد، هدف بگیرند. تصور می‏شد که عده‏ای از مقامات گروه چریکی کردهای عراق که با دولت عراق در جنگ هستند و کمک نظامی دریافت می‏کنند، در این هتل اقامت دارند. اما بعضی از بمب‏های شیمیایی با فاصلة زیادی از هدف تعیین شده، به منازل مسکونی مردم اصابت کرد. در هنگام این حملات که در ساعت 11 صبح و 16:30 صورت گرفت، خیابان‌های شهر بسیار شلوغ بوده‏اند، چون عدة زیادی از مردم برای خرید در خیابان‏ها آمده بودند. بسیاری از کسانی که در این حمله مجروح شدند، بینایی خود را از دست دادند. اما اغلب آنها اینک بینایی خود را به‏دست آورده‏اند. ایرانی‏ها در حدود چهل نفر از دیپلمات‏های خارجی را برای دیدن آسیب‏دیدگان این حملات به دو بیمارستان در تهران برده‏اند که بسیاری از کسانی که به شدت مجروح شده‏اند، در این بیمارستان‏ها تحت مداوا قرار دارند. عراق تکذیب می‏کند که مقصر این حملات است، اما امسال، کمیته ویژه‏ای از متخصصان که به نمایندگی از جانب سازمان ملل از ایران و عراق دیدن کرد، عراق را به علت استفاده از سلاح‏های شیمیایی محکوم نمود.»[۹] امروز دو تن از سه کرد عراقی که در بمباران شیمیایی هواپیماهای عراقی به روستاهای این کشور، مجروح شده و برای مداوا به فرانسه اعزام شده بودند، به تهران وارد شدند. خبرگزاری جمهوری اسلامی با اعلام این خبر، گزارش کوتاهی از مصاحبه خبرنگار این خبرگزاری با مسئولان بیمارستان محل بستری این افراد در فرانسه ارائه کرده است که نشان می‌دهد مسئولان بیمارستان تلاش می‌کنند اخبار مربوط به جراحت این سه کرد عراقی فاش نشود. در این گزارش آمده است: «دو تن از مجروحین شیمیایی کرد عراقی که توسط ایران به فرانسه اعزام شده بودند، به تهران بازگشتند. خانم آتیه اسماعیل رسول و فرزند هفت ساله‏اش حکمت هاشم، هجده روز در بیمارستان سن لوک در شهر لیون فرانسه بستری بودند. در حالی‏ که پزشکان بیمارستان سن لوک از دادن هرگونه خبری در مورد مجروحین شیمیایی کرد عراقی خودداری می‏کنند، پزشکان بخش سوختگی‏های عمیق این بیمارستان در تماسی، ارائه هرگونه توضیحی دربارة علت جراحات مجروحین کرد عراقی را خلاف رازداری پزشکی عنوان کردند.» در ادامة این گزارش آمده است: «امتناع پزشکان فرانسوی از ارائه توضیحات در این زمینه در حالی صورت گرفته است که سایر پزشکان اروپایی، علل جراحات مصدومین شیمیایی را به صراحت اعلام کرده‏اند.» بنا به همین گزارش، خانم خمسه‏ طه پیرزن 60 سالة کرد عراقی، همچنان در بیمارستان سن لوک لیون تحت مداوا قرار دارد.[۱۰]

گزارش -525

امروز، امریکا نخستین اقدام مقدماتی را برای اجرای طرح اسکورت نفت‏کش‏های کویتی انجام داد. خبرگزاری رویتر به نقل از مقامات وزارت دفاع امریکا گزارش داد: «هواپیماهای جنگنده نیروی دریایی این کشور از امروز، مأموریت اسکورت ناوهای جنگی امریکایی و کشتی‏های تجاری را که وارد خلیج‏فارس می‏شوند و از آن خارج می‏گردند، آغاز کرده‏اند. این هواپیماها برای نخستین‏بار، به‏عنوان یک اقدام احتیاطی در مقابل ایران، سه ناو جنگی از جمله، ناو آسیب‏دیده استارک را هنگام خروج از خلیج‏فارس در تنگه هرمز، تحت پوشش قرار دادند.»[۱۱] افزون بر این، در یک حرکت نمادین - که هم‌زمان با سالروز استقلال امریکا بود - لارنس هاپکینز یکی از نمایندگان کنگره، پرچم امریکا را برای نصب در عرشه نخستین نفت‏کش کویتی به عبدالفتاح البادر رئیس شرکت کشتی‏رانی کویت تحویل داد. امروز همچنین هیئت نمایندگان کنگره امریکا - که به سرپرستی لس ‏آسپین رئیس کمیته نیروهای مسلح در مجلس نمایندگان امریکا، برای گفت‏وگو دربارة جزئیات اسکورت نفت‏کش‏ها و اجرای مقدمات این عملیات، به کویت سفر کرده‏اند - با شیخ علی الخلیفه وزیر نفت کویت، گفت‏وگو کردند. به گزارش خبرگزاری کویت، هیئت امریکایی همچنین جزئیات مربوط به نقش این نفت‏کش‏ها و کشتی‏های جنگی نیروی دریایی امریکا در حمل‌ونقل نفت خام و فرآورده‏های نفتی کویت تا دهانه خلیج‏فارس و عملیات انتقال آن به کشتی‏ها و نفت‏کش‏های دیگر، که این محموله‏ها را به خریداران در کشورهای دنیا خواهد رساند، مورد بحث قرار داد. گزارش دیگری حاکی است که هیئت امریکایی، با شیخ صباح ولیعهد و چند تن دیگر از مقامات کویتی دیدار و گفت‏وگو کرد.[۱۲] خبرگزاری رویتر دربارة بازتاب این اقدام در داخل کویت، گزارش داده است: «روزنامه‏های کویت، اهدای پرچم امریکا به دولت کویت و برخوردار شدن این کشور از حمایت نظامی امریکا را یک موفقیت سیاسی قلمداد کرده و آن را راه رهایی از مشکلات منطقه عنوان کرده‏اند.»[۱۳] از سوی دیگر، خبرگزاری فرانسه دربارة محدوده فعالیت نفت‏کش‏هایی که مورد حمایت ناوهای امریکایی قرار خواهند گرفت، اعلام کرد: «یازده نفت‏کش کویتی ثبت شده در امریکا، فقط برای حمل نفت در خلیج‏فارس بوده و در دهانه این راه آبی، محموله آنها به نفت‏کش‏های دیگر تحویل خواهد شد.»[۱۴]

گزارش -526

تأخیر در اعلام رسمی تصمیم نهایی امریکا برای اسکورت نفت‏کش‏های کویتی و ابراز برخی انتقادات در این‏باره در رسانه‏های مختلف امریکا، باعث رنجش‌ خاطر هیئت حاکمة کویت شده است. خبرگزاری جمهوری اسلامی در این‏باره اعلام کرد: «وزیرخارجه کویت، طی اظهاراتی که در روزنامه کویتی السیاسه منتشر شد، از واکنش رسانه‏های خبری امریکا در مورد اختلاف‏نظر موجود در زمینه حمایت این کشور از نفت‏کش‏های کویتی، انتقاد کرد و گفت: شرکت سانتافه، متعلق به دولت کویت که در امریکا ثبت شده است، مالیات هنگفتی را به‏عنوان عوارض به دولت امریکا پرداخت می‏کند. بااین‏حال، هیچ‏گونه تبلیغاتی در مورد این مسئله صورت نمی‏گیرد. در حالی ‌که پیرامون برافراشتن پرچم امریکا بر نفت‏کش‏های کویتی، با راه‏انداختن هیاهوی تبلیغاتی، عکس‏العمل نشان داده شده است. وزیرخارجه کویت در اظهارات خود که نخستین واکنش این کشور در قبال مباحث جاری امریکا در زمینه خطرات ناشی از اجاره دادن نفت‏کش‏های امریکایی به کویت به حساب می‏آید، گفت: اجاره کردن نفت‏کش‏های امریکایی، هزینه‏های سرسام‏آوری برای کویت به دنبال دارد و در صورت عدم موافقت، بهتر است کسانی که خواهان اجاره دادن نفت‏کش‏های خود به ما نیستند این موضع خود را اعلام نمایند.»[۱۵]

گزارش -527

با انتشار خبر عکس‏برداری سرویس‏های اطلاعاتی امریکا از نصب یک سکوی پرتاب موشک در منطقه کوهستک جزیره قشم، امروز یک مقام امریکایی به‌طور ضمنی، این موضوع را تأیید کرد، ولی اعلام کرد که این موشک‌ها برای اقدامات عملیاتی مستقر نشده‏اند. خبرگزاری فرانسه در این‏باره گزارش داد: «یک مقام دولت امریکا نسبت به اخبار منتشره مبنی‌بر اینکه ایران از روز جمعه موشک‌های ضدکشتی سیلک ‏ورم ساخت چین را در نزدیکی تنگه هرمز آماده بهره‏برداری کرده است، ابراز تردید کرد. این مقام امریکایی که خواست نامش فاش نشود، تأکید کرد براساس اطلاعاتی که در دست دارد، این موشک‌ها دیروز به‏نحوی که آماده بهره‏برداری باشند، مستقر نشده‏اند. وی سپس افزود: من در مورد اظهار این مطلب که موشک‌ها مستقر شده‏اند، بسیار محتاط خواهم بود. وزارت امورخارجه امریکا نیز از هرگونه اظهار نظر در این‏مورد خودداری کرد. این در حالی است که بنابر خبرهای رسیده از بحرین که از شبکه‏های تلویزیونی امریکا پخش شد، ایران احتمالاً دیروز موشک‌های سیلک‏ ورم خود را بر روی سکوی پرتاب در بندرعباس، واقع در تنگه هرمز کار گذاشته و بدین‏ترتیب، آنها را آماده بهره‏برداری نموده است.»[۱۶] خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز به نقل از گروه نجات کشتی‏رانی در خلیج‏فارس، دراین‌باره گزارش داد: «ایران استقرار موشک‌های ضدکشتی ساخت چین را بر روی سکوهای پرتاب در تنگه استراتژیک هرمز آغاز کرده است. این موشک‌ها بر اساس گزارش‏ها، اولین‏بار در ماه فوریه (30 اسفند) در منطقه، به‏طور آزمایشی پرتاب شده بودند. ولی به گفته گروه نجات، بعضی از این موشک‌ها، دیروز بر روی سکوهای پرتاب قرار گرفتند که این آمادگی کامل آنها جهت به‏کارگیری علیه کشتی‏ها را نشان می‏دهد.»[۱۷] در این ‏حال، خبرگزاری فرانسه دربارة حساسیت امریکا به این موضوع، اعلام کرد: «دولت امریکا، مکرراً خاطرنشان کرده است که استقرار این موشک‌ها را به‏عنوان تهدیدی مهم علیه کشتی‏رانی در خلیج‏[فارس] که واشنگتن تصمیم به اسکورت نفت‏کش‏های کویتی در آن گرفته است، به شمار می‏آورد.»[۱۸]

گزارش -528

آخرین دور گفت‏وگوهای ورنون والترز نماینده امریکا در سازمان ملل، با مقامات شوروی برگزار شد. وی پیش از ترک مسکو، در مصاحبه با خبرنگاران، مطالبی اظهار کرد که نشان می‌داد شوروی با قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل موافق است. وی گفت: «پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد از تصویب یک قطعنامه الزام‏آور که خواستار خاتمه جنگ بین این دو کشور همسایه در خلیج‏فارس گردد، قویاً پشتیبانی می‏کنند.» والترز همچنین، الزام‌آور بودن قطعنامه را از جمله ویژگی‏های آن برشمرد و در این‏باره گفت: «برخلاف قطعنامه‏های قبلی سازمان ملل که به دفعات، در آنها حل و فصل جنگ ایران و عراق و اختلاف‏های دیگر در سطح بین‏المللی خواسته شده است، در پیش‏نویس قطعنامه جدید به دبیرکل سازمان ملل متحد اختیار صدور دستور به دو طرف درگیر در این جنگ برای آتش‏بس داده شده است و ایران و عراق نیز به‌عنوان دو عضو این مجمع بین‏المللی، مکلف به اجرای آن خواهند بود.»[۱۹]

گزارش -529

اعلام موضع روز گذشتة وزارت خارجه شوروی دربارة خروج نیروهای امریکایی از خلیج‏فارس، مورد استقبال ایران قرار گرفت. محمدجواد لاریجانی معاون اقتصادی و بین‏المللی وزارت امورخارجه، امروز در دیدار با بولدیروف سفیر شوروی، ضمن اشاره به بیانیه روز گذشته دولت این کشور گفت: «ما از موضع اخیر دولت شوروی استقبال می‏کنیم و همان طور که بارها اعلام کرده‏ایم، به هیچ ‏وجه، حضور و تشدید نیروهای خارجی در خلیج‏فارس برای ما قابل تحمل نیست. این امر، نه تنها کمکی به تأمین امنیت خلیج‏فارس نمی‏کند، بلکه باعث بروز و بالا گرفتن تشنج در منطقه خواهد شد.» وی افزود: «امریکا با افزایش ناوهای جنگی خود در خلیج‏فارس، قصد سلطه‏جویی دارد و ما نیز مصمم هستیم با این وضعیت مقابله کنیم.»[۲۰] یک نشریه داخلی سپاه پاسداران نیز در مقاله‏ای تحت عنوان "مسکو و تصحیح مواضع عجولانه"، بیانیه دیروز شوروی را گامی هوشیارانه در سر باز زدن از استمرار همکاری با امریکا خواند. در این مقاله آمده است: «کرملین پس از مشاهده تبلیغات تحریک‏آمیز و فریب‏آلود رسانه‏های جمعی غرب درباره حمله به کشتی روسی که با هدف درگیر ساختن مسکو با انقلاب اسلامی و خراب کردن پل‏های بازگشت سیاسی شوروی در قبال ایران و در نتیجه، پیشبرد اهداف ستیزه‏جویانة واشنگتن در خلیج‏فارس (با سپر قرار دادن مسکو) دامن زده می‏شد، هوشیارانه از استمرار همکاری شتاب‌زده با امریکا در خلیج‏فارس، پرهیز نمود ... به همین دلیل، شوروی با اعزام معاون وزارت خارجه خود به تهران، رسماً، اشتباه و زودرس بودن توافقات جهانی در خلیج‏فارس را اعلام نموده و ادامة هم‌گرایی سیاسی خود را در این منطقه، با واشنگتن منتفی دانست. مقارن با همان سفر، سخنگوی وزارت خارجه این کشور، مواضع جدید کرملین در قبال بحران خلیج‏فارس را برای اولین‏بار چنین بیان کرد: رهبری حزب کمونیست شوروی معتقد است که اهمیت و آزادی کشتی‏رانی در خلیج‏فارس و اقیانوس هند، می‏بایست وجود داشته باشد و شوروی حاضر است تا در این‏باره مساعی خود را در قالب برقراری یک کنفرانس صلح، به‏کار بندد. با اعلام و افزودن این مطلب از سوی شوروی که آزادی کشتی‏رانی به‏جز در خلیج‏فارس، می‏بایست در اقیانوس هند (که حضور نیروی دریایی مسکو و هند در آن منطقه بیشتر از واشنگتن است) برقرار گردد، می‏توان چنین استنباط نمود که مسکو در اولین اقدام تازة دیپلماتیک خود مبنی‌بر جداسازی ظریف مواضع سیاسی‏اش از واشنگتن، قصد دارد تا با به میان کشاندن مسئلة حفظ آزادی کشتی‏رانی در اقیانوس هند در کنار خلیج‏فارس، نوعی توازن در برخورد خود با امریکا برقرار سازد. در حقیقت، شوروی پس از تغییر استراتژی همکاری با واشنگتن در خلیج‏فارس، سعی نمود تا در عین اتخاذ مواضع جدیدی در این‌باره، به یک‌باره، خود را همگام با ایران و انقلاب اسلامی، در تحولات مزبور نشان ندهد. اما آخرین بیانیه سیاسی شوروی درباره تحولات خلیج‏فارس، به راحتی روشن ساخت که مسکو تا چه حد در برابر انقلاب اسلامی و بحران مزبور عقب‏نشینی کرده است.»[۲۱]

گزارش -530

امروز آخرین دور گفت‏وگوهای اخیر هیئت عراقی به سرپرستی طه ‌یاسین رمضان معاون اول نخست‏وزیر عراق، با مقامات شوروی در مسکو به انجام رسید. رمضان دربارة نتایج سفر و مذاکرات انجام شده در این سفر گفت: «مقامات شوروی تأکید کرده‏اند که کوشش‏های خود را با جدیت تمام در شورای امنیت به منظور دستیابی به قطعنامه‏هایی مؤثر و بازدارنده در مورد طرفی که قوانین بین‏المللی را نپذیرد و امنیت را در منطقه و در دنیا به خطر افکند، ادامه خواهند داد.» وی همچنین اعلام کرد که رهبران شوروی، مواضع عراق و پیشنهادهای صلح این کشور را مورد توجه قرار داده و پیشنهاد صلح پنج ماده‏ای صدام‌ حسین را تحسین کرده‌اند.[۲۲] وی افزود: «شوروی به ایران سلاح نداده است. روس‏ها در کنار ما بوده و در تحول و گسترش نیروهای مسلح ما، شرکت کرده‏اند. در حقیقت، موضع آنها مثبت است. شوروی به‏عنوان عضو دائمی شورای امنیت، از تصمیم‏های سازمان ملل متحد حمایت می‏کند.»[۲۳] خبرگزاری عراق نیز سفر هیئت عراقی به مسکو را موفقیت‌آمیز خواند. به گزارش این خبرگزاری ولادیمیر کافتسیف معاون نخست‏وزیر شوروی، از روابط کشورش با عراق ابراز رضایت کرد. او مذاکرات خود با طه یاسین رمضان عضو شورای فرماندهی انقلاب را ثمربخش و سازنده خواند. وی امروز، در مسکو طی گفت‌‌وگویی با خبرنگار خبرگزاری عراق گفت: در جریان این مذاکرات، تحکیم همکاری بین دو کشور در زمینه‏های مختلف به شکل مستمر و بر پایه‏های استوار، مورد تأکید قرار گرفت. مقام شوروی تأکید کرد عراق و اتحاد شوروی در زمینه بین‏المللی برای تحکیم محورهای امنیت و صلح جهانی و استقرار آرامش و صلح عادلانه در منطقه، تلاش می‏کنند. کافتسیف، سپس به جنگ ایران و عراق اشاره کرد و موضعِ ثابت اتحاد شوروی و تلاش‏ها و کوشش‏های بسیار این کشور در زمینة متوقف کردن سریع جنگ و حل نزاع بین دو کشور ایران و عراق از راه‏های مسالمت‏آمیز را مجدداً مورد تأکید قرار داد. معاون نخست‏وزیر شوروی، تلاش و مراقبت شوروی برای دور نگه‌داشتن منطقه خلیج‏عربی [فارس] از خطر، کوشش جدی این کشور به کمک وسایل گوناگون برای متوقف کردن جنگ ایران و عراق، عقب‏نشینی نیروها به مرزهای بین‏المللی و حل نزاع از راه‏های سیاسی را مورد تأکید قرار داد.[۲۴] با وجود این، مقامات رسمی شوروی هنوز دربارة نتایج سفر یاسین رمضان به آن کشور، اظهار نظری نکرده‏اند.

گزارش -531

در پنجمین روز بحران سیاسی بین ایران و فرانسه، نخستین تحول در این بحران به‏وجود آمد که حاکی از گرایش ایران به حل این مشکل است. پیر لافرانس کاردار فرانسه، به رادیو گزارش‏های دائمی - که خواستار مصاحبه با وی بود - گفت که هم‌اکنون، بسیار گرفتار است زیرا تدابیری برای برچیدن محاصرة پلیس در اطراف سفارت آن کشور اندیشیده شده است. وی افزود: «در حال حاضر، سرگرم گفت‏وگو (با مقامات ایرانی) در این‏باره هستم.»[۲۵] در ساعات پایانی امروز، بیانیه وزارت خارجه فرانسه نیز منتشر شد که از نتایج مثبت گفت‏وگوهای کاردار فرانسه با مقامات ایرانی حکایت داشت. خبرگزاری فرانسه در این‏باره گزارش داد: «وزارت امورخارجه فرانسه اعلام کرد که مقامات ایرانی بعدازظهر امروز تصمیم گرفتند که به کارمندان سفارت‌خانه فرانسه در تهران، اجازه دهند تا با نشان دادن اوراق هویت خود، سفارت‌خانه را ترک کنند و به آنجا بازگردند. این بیانیه خاطرنشان کرد که در عوض تا دستور ثانوی، به‎جز برای پزشکان اجازه ملاقات داده نشده است.»[۲۶] خبرگزاری رویتر از علاقه‌مندی ایران برای حل این بحران خبر داد: «مقامات فرانسه، همچون ایران سکوت اختیار کرده و از هرگونه اظهار نظر پیرامون مسائل مورد بحث در اجلاس دیشب، خودداری کردند. اما در گفت‏وگوهای خصوصی، از اینکه [آیت‏الله] علی ‏خامنه‏ای رئیس‏جمهوری ایران، در جریان مراسم نماز جمعه دیروز، در تلاش برای آرام کردن اوضاع، مسئله بحران سفارت ایران در پاریس را مطرح نکرده است، ابراز رضایت کردند. فرانسه قبلاً از اینکه مطرح شدن مسئله سفارت ایران در پاریس در نماز جمعه تهران، ممکن است سرمنشأ یک تظاهرات بزرگ علیه فرانسه باشد ابراز نگرانی کرده بود.»[۲۷]

گزارش -532

روزنامه لیبراسیون در انتقاد از سیاست دوگانه فرانسه، به نقش مثبت گرجی در عادی‏سازی روابط دو کشور پرداخته و به وجود آمدن بحران بین دو کشور را مبهم ارزیابی ‏کرد. لیبراسیون می‏نویسد: «ادامه وضع و سیاست کنونی که از نظر ایرانیان نمودار سیاست دوگانه پاریس بوده و قضیه گرجی بارزترین نشانه آن می‏باشد، از این پس غیرممکن به‏نظر می‏رسد. از چشم ایرانیان حضور گرجی ولو به‏عنوان شاهد در دفتر قاضی بازپرس چیزی نیست جز مانوری که هدف از آن اثبات این قضیه می‏باشد که ایران دارای حکومتی تروریست، بمب‏گذار و گروگان‌گیر است. وانگهی، ایرانیان فرانسه را در برابر یک گزینش قرار داده و می‏گویند:‌ "اگر ما مخاطبانی قابل احترام هستیم، در همین راستا با ما وارد عمل شوید." موضع ایران نه تنها از منطق برخوردار است، بلکه رویه مبهم برخی از دوایر رهبری فرانسه نیز به‏طور دائم، موضع ایرانیان را تقویت می‏کند. قضیه گرجی، خود نمونه بارزی محسوب می‏شود؛ این جوان مترجم که صلاحیت‏های متعدد او را هم محافل سیاسی و هم محافل اقتصادی و مالی تصدیق کرده‏اند، به زحمت می‏توانست از مراقبت سرویس‏ها بگریزد. به‏ویژه اینکه دایره امنیت کشور - سازمان ضدجاسوسی - خود، از فعالیت‏های گرجی آگاهی داشته و این سازمان با گرجی توسط یکی از مسئولانش در تماس مستقیم بوده است. روابط گرجی با یکی از مقامات عالی‌رتبه وزارت خارجه (دیوید دسترمو) نیز اسرارآمیز نبوده است.» لیبراسیون ادامه می‏دهد: «اگر ملاحظه شود که سیاست فرانسه به راستی سیاست عادی‏سازی روابط با ایران بوده است، وحید گرجی بدون شک، یکی از مهم‏ترین عناصر این سیاست بود و در این صورت، سماجت پلیس دادگستری علیه گرجی و مجرم دانستن او به‏عنوان سرپرست تروریسم خاورمیانه‏ای در فرانسه یا لااقل یکی از سرکردگان اصلی تروریسم خاورمیانه‏ای در منطقه، قابل بحث نیست و با نقشی که به او عاریت داده‏اند و عملاً آن را ایفا کرده، هیچ جور در نمی‏آید.»[۲۸] روزنامه لوماتن نیز با نگاهی انتقادی و طنزآمیز به اتحاد موقت کارگزاران حکومتی فرانسه در مقابل ایران، می‏نویسد: «ژاک‏ شیراک که زمانی نزدیکی روابط فرانسه و ایران را به ریاست‏جمهوری تحمیل کرده بود، اکنون با رئیس‏جمهور هماهنگ شده است. جلسه فوق‏العادة پنج‏شنبه شب گذشته در کاخ الیزه و رابطه و تماس دائمی که از این ‏پس بین مدیران دفتر ریاست جمهوری و نخست‏وزیری - همچون به هنگام هر بحران بین‏المللی عمده‏ای از نوع بحران چاد یا بحران لیبی - برقرار شده است، گواهی بر این عقیده است.» لوماتن می‌افزاید: «ریاست جمهوری و نخست‏وزیری که تا چند روز پیش، با یکدیگر برخورد داشتند، فعلاً متارکة جنگ کرده‏اند. نه میتران و نه شیراک مایل نیستند نمایش اختلافات سیاسی داخلی خود را در معرض دیدگان تیزبین ایرانیان قرار دهند.» لوماتن سپس با طرح این سؤال که این صلح و آرامش خانوادگی تا کی دوام خواهد یافت؟ می‏نویسد: «از دیروز احزاب سیاسی وارد صحنه شده‏اند؛ حزب گلسیت ار.ب.ار به رهبری ژاک شیراک، بازجویی از گرجی توسط مقامات دادگستری را طبیعی می‏داند. حزب سوسیالیست توقع دارد وزیر امورخارجه در برابر مجلس ملی در مورد سیاست خود نسبت به ایران و قضیه گرجی، توضیح دهد. بیرژوکس رئیس گروه پارلمانی سوسیالیست ضمن اشاره به شایعات اخیر درباره فرار گرجی به کمک وزارت خارجه، خواستار توضیحاتی از وزیرخارجه است. بنابراین، با وجود تصویری از وحدت و یگانگی که رهبران فرانسه از خود نشان می‏دهند، احتمالاً راه‏حل قضیه گرجی، منحصراً سیاسی خواهد بود.»[۲۹] روزنامه کیهان نیز در مقاله‏ای تحت عنوان "فرانسه، جنگ دیپلماتیک با ایران"، بحران جاری در روابط دو کشور را ناشی از درگیری جناح‏های داخلی دولت فرانسه و باج‌گیری از راه سیاسی توصیف می‌کند. در این مقاله با اشاره به اقدامات نظامی یک گروه زیر زمینی به‏ نام کمیته همبستگی با زندانیان سیاسی عرب، برای وارد ساختن فشار به دولت فرانسه جهت آزادی سه زندانی عرب از زندان فرانسه و ناتوانی دولت فرانسه در کشف این گروه و هم‌زمانی برخی مسائل سیاسی در خاورمیانه را از دلایل اقدامات اخیر پاریس ذکر کرده است. [۳۰]

گزارش -533

مصاحبه دو روز پیش کاردار ایران در فرانسه، همچنان مورد توجه محافل مطبوعاتی است. خبرگزاری جمهوری اسلامی درباره مطالب روزنامه‏های ایتالیایی در این‏باره گزارش داد: «مطبوعات ایتالیا با اختصاص فضای قابل توجهی از مطالب خود به اختلافات دیپلماتیک پاریس با تهران، چالش‌های داخلی جناح‏های رقیب در فرانسه بر سر عادی‏سازی روابط با جمهوری اسلامی ایران را یک ایران گیت جدید خوانده‏اند. روزنامه پرتیراژ ایل مساجرو در مقاله‏ای تحت عنوان "رسوایی در پاریس"، به مصاحبة دو روز پیش کاردار ایران در فرانسه که به جلسه اضطراری سران دولت فرانسه منجر گردید، اشاره کرده و می‏نویسد: تلاش قضات فرانسوی که قصد داشتند یکی از اعضای سفارت ایران را در مورد انفجارات سال گذشته پاریس، مورد بازجویی قرار دهند، عملاً به دلیل مطلع شدن وحید گرجی از ماجرا توسط وزارت خارجه، ناکام ماند.[۳۱] روزنامه لارپوبلیکا نیز این امر را ناشی از گرایش ایران در به‏وجود آوردن چنین مسائلی عنوان کرد و مصاحبه کاردار ایران در پاریس را که به جلسه اضطراری سران دولت فرانسه منجر شد، به‏عنوان یک تاکتیک شناخته شدة ایران که در زمان بحران دیپلماتیک با امریکا و ماجرای ایران گیت نیز به کار گرفته شد، ارزیابی کرده است. این روزنامه می‏نویسد: جنگ سفارت‏خانه‏ها یک ‏بار دیگر نشان داد که تهران شرایطی را ترجیح می‏دهد که برای پایتخت‏های غربی غیرقابل تحمل است.»[۳۲]

گزارش -534

هم‌زمان با بازگشت ورنون والترز نمایندة دائمی امریکا در سازمان ملل، از مسکو و احتمال سفر وی به سوریه، بار دیگر، بحث‏های نزدیکی سوریه و عراق و میانجیگری امریکا در این قضیه، رونق گرفت. روزنامه الاتحاد (چاپ امارات)، دربارة اهمیت نزدیکی دو کشور و تلاش امریکا در این‏باره و همچنین همراهی چند کشور عربی با امریکا برای بهبود این رابطه می‏نویسد: «امریکا برای مسئله آشتی سوریه و عراق، اهمیت زیادی قائل است و بخشی از تماس‏های امریکا با سوریه، در رابطه با جنگ ایران و عراق است.» الاتحاد با اعلام این مطلب به نقل از منابع غربی در لندن می‏افزاید: «دستگاه رهبری امریکا این موضوع را به اطلاع هم‏پیمانان غربی‏اش رسانده است و به سوریه نیز اهمیت مسئله آشتی با عراق را گوشزد کرده و گفته است که آشتی دو کشور می‏تواند اثرات بسیار سازنده‏ای بر تلاش‏های مسالمت‏آمیز جهت پایان دادن به جنگ عراق و ایران داشته باشد. منابع مذکور گفته‏اند واشنگتن معتقد است که آشتی سوریه و عراق، موجب خواهد شد تا رهبران ایران در موضع خود نسبت به ادامه جنگ تجدید نظر کنند و به علاوه، راه برای طرف‏های بین‏المللی، خصوصاً کشورهای غربی‏ که سعی در خاتمه دادن جنگ از طرق مسالمت‏آمیز دارند، باز شود. منابع مذکور می‏افزایند که ریگان این نظریه خود را در اجلاس اخیر رهبران کشورهای صنعتی غرب، به اطلاع آنها رسانده است. همین منابع اضافه کرده‏اند که این نظر امریکا، در اجلاس کشورهای عضو بازار مشترک اروپا که هفته گذشته در بروکسل برگزار شد نیز مورد بحث قرار گرفته و رهبران برخی از کشورها از جمله انگلیس، با آن موافقت کرده‏اند.»[۳۳] الاتحاد می‏افزاید: «رهبران سوریه و عراق در ماه جاری میلادی، در ریاض پایتخت عربستان سعودی، با یکدیگر ملاقات خواهند کرد. این دومین گفت‏وگوی آنها پس از ملاقات در شمال اردن در 26 آوریل (16 اردیبهشت گذشته) می‏باشد. در این گفت‌و‏گو شاه فهد پادشاه سعودی و شاه ‏حسین پادشاه اردن نیز شرکت خواهند کرد و ممکن است دیگر رهبران عرب از جمله یاسر عرفات رئیس سازمان آزادی‏بخش فلسطین نیز در این اجتماع شرکت کنند.» این روزنامه می‌نویسد: «این ملاقات که در نتیجة کوشش‏های آشتی‏جویانه شاه حسین انجام می‏گیرد، انتظار می‏رود به اختلافات عراق و سوریه پس از یک دهه قطع روابط دو کشور، پایان دهد.»[۳۴]

گزارش -535

هفته‏نامه نوول آبزرواتور اقدامات غیرمنتظره و سؤال‌برانگیز دولت سوریه را در روزهای اخیر، برای بهبود روابط سیاسی با امریکا و هم‌زمان، تلاش‏های برخی کشورها را برای نزدیک کردن این کشور به عراق، بررسی و ریشه‏یابی کرده است. این نشریه درباره علت تغییر ناگهانی مواضع سوریه می‏نویسد: «پیامی دوگانه از مسکو و واشنگتن، سبب چنین تغییری گردید. گورباچف در آوریل گذشته (فروردین / اردیبهشت) به وی (حافظ اسد) اطلاع داد، سیاست شوروی در خاورمیانه، دیگر به حفظ منافع سوریه اکتفا نخواهد کرد و بهتر است دمشق روابط خود را با غربی‏ها بهبود بخشد، به‏ویژه در مورد اتهامات وارده در زمینه تروریسم. ضمناً، واشنگتن حاضر شده بود، سوریه را از اتهامات خود مبّرا کند، مشروط بر آنکه قضیه گروگان‏ها از بن‏بست خارج گردد. این شرطی بود که جیمی کارتر در برابر اسد در دمشق قرار داد. از آن زمان تاکنون، نام چارلز گلاس به فهرست گروگان‏های امریکایی دربند در لبنان اضافه شده است و سوری‏ها از هیچ کوششی‏ به منظور آزاد ساختن وی از چنگ حزب‏اللهی‏ها و متحدین آنها، فروگذار نکرده‏اند، تا حدی که ریگان نامه‏ای تشکرآمیز به دمشق فرستاده و سفر فرستاده دیگری که احتمالاً ورنون والترز نماینده ایالات متحده در سازمان ملل، خواهد بود را به اطلاع وی رسانده است. حتی مارگارت تاچر نیز که روابط دیپلماتیک خود را با سوریه به دنبال سوءقصد نافرجام علیه یک فروند بوئینگ [شرکت هواپیمایی] ال.آل در اکتبر گذشته (مهر / آبان 1365) قطع کرده بود، اکنون در این‏باره تجدید نظر می‏نماید.» این مجله همچنین از قول ژنرال مصطفی طلاس وزیر دفاع سوریه، می‌نویسد: «ژاک‏ شیراک نیز در ماه گذشته به حافظ اسد مراجعه کرده و از وی خواستار آزادی گروگان‏های فرانسوی، قبل از انتخابات آینده شده است.» آبزرواتور می‏افزاید: «دمشق پس از دریافت تمام این تقاضاها، موضع خود را در برابر بنیادگرایان طرف‌دار ایران در لبنان، برای معامله آزادی گروگان‏ها سخت‏تر کرده است.»[۳۵] روزنامه کیهان نیز با بیان اقدامات سوریه در تغییر مواضع سیاسی خود تهدید کشورهای غرب و تطمیع کشورهای عربی را در این تغییر رویه مؤثر دانسته و در مقاله‌ای با عنوان "سکوت دمشق" می‏نویسد: «در پی انتشار گزارش‏هایی مبنی‌بر دیدار قریب‏الوقوع شولتز وزیرخارجه امریکا، از دمشق و احتمال ملاقات اسد با ریگان، مطبوعات کویت از به بارنشستن تلاش‏های میانجی‏گرایانه شاه‏ حسین در آشتی دادن سران سوریه و عراق و ملاقات آن دو در روزهای آینده در امّان، خبر می‏دهند. همچنین گفته می‏شود شنبة گذشته عبدالحلیم خدام و طارق عزیز در خاک اردن ملاقات کرده‏اند. گزارش‏های دیگری حاکی است سوریه تضییقات و محدودیت‏های تازه‏ای در اطراف نیروهای مبارز لبنانی به‏ویژه در بعلبک فراهم نموده است. در آخرین اقدام، شبه‌نظامیان لبنانی متحد دمشق، یکی از مراکز آموزش این نیروها را تصرف و تعطیل کردند. دمشق در هفته‏های اخیر و پس از قتل عام بیست‌وپنج تن از اعضا و هواداران حزب‏الله لبنان در غرب بیروت به‏دست واحدهای تحت امر غازی کنعان رئیس اداره اطلاعات ارتش سوریه - که با پوشش تأمین امنیت و جلوگیری از زد و خورد شبه‏نظامیان وارد غرب بیروت شده بودند - بارها نسبت به اقدامات نیروهای سیاسی خارج از دایره کنترل خود در لبنان، هشدار داده و حتی تهدید کرده است که گروگان‌گیری مهره‏های امریکایی را در لبنان تحمل نخواهد کرد و اگر لازم باشد به ربایندگان این گروگان‏ها و مواضع شناسایی شده آنان هجوم خواهد برد.» در ادامة این مقاله آمده است: «از سوی دیگر، پس از انتشار گزارش‏های اولیه مربوط به دیدار اسد و صدام در خاک اردن با حضور شاه ‏حسین و امیر عبدالله ولیعهد عربستان و سکوت دمشق در این زمینه گفته می‏شود، سوریه مقدمات بازگشایی خط لولـه نفتی صادراتی عراق را به مدیترانه آغاز نموده است و علاوه بر آن، با استفاده از کامیون و تریلر نفت‏کش سرگرم انتقال نفت صادراتی عراق از خاک خود می‏باشد. ناظران سیاسی با توجه به سکوت طولانی دمشق در قبال انتشار این‏گونه اخبار، معتقدند اگر سوریه وفاداری خود را به مواضع و سیاست‏های قبلی خویش اعلام نکند و عملاً، تبعیت از مواضع و سیاست‏های اعلام شده را به نمایش نگذارد، می‏توان نتیجه گرفت که سرانجام، سوریه در مقابل تهدیدهای غرب و تطمیع‏های ارتجاع عرب، ناچار از تجدید نظر در سیاست‏های خود شده است. مذاکرات ریگان و تاچر در حاشیه اجلاس ونیز در جهت بهبود روابط با سوریه و نیز گرایش جامعه اقتصادی اروپا و از جمله انگلیس برای لغو تحریم‏هایی که سال گذشته به دنبال متهم کردن سوریه به دخالت در طرح انفجار یک هواپیمای خطوط ال - آل اسرائیل در لندن به عمل آمد، از نشانه‏های هم‌سویی و رضایت‌مندی غرب از این تجدید نظر سیاسی حکایت می‏کند.»[۳۶]

گزارش -536

خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی از وضعیت عمومی عراق، مطالبی درباره وجود سانسور شدید در رسانه‏های این کشور، به‌ویژه دربارة آنچه مربوط به جنگ و تلفات عراق می‏شود، بررسی تطبیقی اوضاع اقتصادی و منابع ارزی این کشور از سال 1359 تا سال 1366، نحوة تأمین نیروهای نظامی در جبهه‏ها و راه‌کارهای این کشور برای جبران کمبود نیروهای مورد نیاز در امور خدماتی شهرها ارائه کرده است: «دولت عراق اطلاعات مربوط به این کشور را به شدت کنترل می‏کند. بسیاری از نشریات خارجی ممنوع هستند و روی بیشتر برنامه‏های رادیو‌های خارجی، پارازیت الکترونیکی انداخته می‏شود. رسانه‏های خبری دولتی از شکست‏ها و عقب‏نشینی‏های خود هیچ خبری نمی‏دهند. فقط پیروزی‏ها اعلام می‏شود. حتی گزارش وضع هوا نیز سرّی است زیرا به عقیده مقامات دولتی، انتشار آن به نفع نیروی هوایی ایران خواهد بود. ... عبدالله حسابداری که تنها به شرط عدم افشای نام خانوادگی‏اش حاضر به گفت‏وگو با آسوشیتدپرس شد، گفت: هر خانواده‏ای داغ جنگ را چشیده است. مقامات عراق، شهروندان عادی این کشور را از سخن گفتن دربارة جنگ، سیاست یا اقتصاد با خارجی‏ها منع کرده‏اند. آنها در عین حال، از دادن هرگونه آماری درباره تلفات عراق خودداری می‏کنند. اما دیپلمات‏های خارجی می‏گویند، یک‌صد هزار عراقی کشته، 250 هزار نفر دیگر نیز مجروح شده‏اند. دولت حزب سوسیالیست بعث صدام‌ حسین سعی می‏کند، بلایای جنگ را از چشم مردم عراق پنهان نگه ‌‌دارد. در جریان حمله‏های بزرگ که تقریباً در یک فصل هر سال به‏طور منظم پیش می‏آید و هر سال چهار یا پنج ماه ادامه دارد، دولت عراق اجساد کشته‏های خود را در تابوت‏های چوبی با قطار به سردخانه‏هایی در حاشیه غربی بغداد منتقل می‏کند. جنازه‏های کمی به خانواده‏هایشان تحویل داده می‏شود تا میزان تلفات معلوم نشود. تشییع جنازه عمومی در عراق ممنوع است. گورستان‏های بغداد متعلق به مسلمان‏های شیعه و سنی و مسیحیان، از زمان آغاز جنگ (سپتامبر 1980 - شهریور 1359) که صدام به امید یک پیروزی سریع به ایران حمله کرده بود، بیش از ده برابر گسترش یافته است. در عوض، ارتش عراق در بن‏بستی که یادآور جنگ جهانی اول در اروپا است فرو رفته است. ... عراقی‏ها برای ادامه حیات اقتصادی کشور، یک‌میلیون مصری، به ‏علاوة کارگران خارجی دیگر را به کار گرفته‏اند تا شکاف‏های حاصله از اعزام نیروی کار به جبهه‏ها را در بخش صنعت و تجارت پرکنند. ... تا سال 1980 (1359) بغداد، سالی بیست‌وپنج میلیارد دلار از نفت خود به‏دست می‏آورد و از موقعیت نسبی برخوردار بود. اما جنگ همه‏چیز را عوض کرد. حالا این کشور به شدت بدهکار است، مبلغی بین سی تا پنجاه میلیارد دلار. بر اساس برآوردهای متفاوت، استراتژی دفاع در عمقِ عراق، به سرازیر شدن پرخرج سلاح‏های پیشرفته از شوروی و فرانسه برای خنثی کردن برتری سه به یک ایران در نیروی انسانی، متکی است ... مأموران پلیس راهنمایی، چندان به چشم نمی‏خورند. بیشتر آنها چند ماه پیش که پاسداران انقلابی ایران - پیروان آیت‏الله روح‏الله خمینی - به دروازه‏های بصره، دومین شهر بزرگ عراق در جنوب، نزدیک شده‏اند، به جبهه اعزام شدند. عراق یک‌میلیون نفر از مردان خود را در خدمت نظام به کار گرفته و هر فرد مذکرِ 18 تا 45 ساله‏ای که توانایی بدنی داشته باشد، باید دو سال در ارتش خدمت کند و پس از آن تا پانزده سال، جزو نیروی ذخیره به‏حساب می‏آید که برای کشوری که تنها پانزده میلیون نفر جمعیت دارد، فشاری عظیم به حساب می‏آید. دیپلمات‏های غربی می‏گویند ارتش عراق از بیم حمله دیگر ایران، دانشجویان و دانشگاهی‏ها و اساتید آنها را مانند سال گذشته در تعطیلات تابستانی، برای آموزش نظامی احضار خواهد کرد. حتی بچه مدرسه‏ای‏ها نیز آموزش جنگی می‏بینند. مأموران پلیس نظامی در خیابان‏ها دنبال مشمولان و سربازان فراری می‏گردند و سربازان فراری دستگیر شده را به شهر و محله خودشان می‏برند و در ملأ عام تیرباران می‏کنند. با این حال، دیپلمات‏های خارجی می‏گویند بسیاری از فراریان از خدمت، از دست مأموران پلیس نظامی نیز گریخته به دسته‏های مسلحی که در باتلاق‏ها، بیابان‏ها و کوهستان‏ها پنهان شده‏‏اند، پیوسته‏اند. کسانی که فراری‏ها را پناه دهند، با خطر زندان روبه‌رو هستند.»[۳۷]

گزارش -537

خبرگزاری جمهوری اسلامی مطالب برخی جراید امارات متحده عربی را درباره جنگ ایران و عراق و تحولات جاری در خلیج‏فارس، چنین گزارش کرده است: «مطبوعات امارات کماکان با دقت و نگرانی خاصی، تحولات سیاسی و نظامی منطقه خلیج‏فارس را تعقیب می‏کنند و هرگونه گزارشی در این زمینه، در صدر اخبار جراید امارات قرار می‏گیرد. عمل مقابله به مثل جمهوری اسلامی ایران در برابر حملات عراق به نفت‏کش‏ها در خلیج‏فارس، مانور اخیر نیروی دریایی ایران (ذوالفقار2) در تنگه هرمز و دریای عمان، شایعه مجدد نصب موشک‌های موسوم به سیلک ورم در چند نقطه از خلیج‏فارس، مانور گردان موشکی سپاه پاسداران و همچنین اظهارات مسئولین جمهوری اسلامی ایران در روزهای گذشته، به‏ویژه سخنان ریاست‏جمهوری ایران در جریان مانور موشکی سپاه پاسداران در نماز جمعه تهران، مبنی‌بر اینکه ایران در صورت به‏خطر افتادن منافعش در خلیج‏فارس، به منطقة بی‏طرف بین کویت و عربستان سعودی - که نفت آن از طرف این دو کشور به سود عراق به فروش می‏رسد - حمله خواهد کرد، طی روزهای گذشته در مطبوعات امارات انعکاس یافته است. جراید امارات که اغلب از بدو امر، یعنی از زمان تقاضای دولت کویت از ابرقدرت‏ها، روی خوشی نسبت به این درخواست کویت از خود نشان نداده‏اند، طی دو هفته اخیر اظهار نظر مستقل قابل بحثی در این خصوص نکرده‏اند، ولی از نحوة برخورد آنان و درج گزارش‏های مربوط به اوضاع در خلیج‏فارس و انگشت گذاشتن بر روی نقاط حساس اظهارات مسئولین ایرانی و اقدامات جمهوری اسلامی ایران، خاصه خبر حمله به سه فروند نفت‏کش در نزدیکی کویت و [عربستان] سعودی، به خوبی و آسانی می‏توان به عمق و شدت نگرانی آنها از پیامدهای احتمالی این وضع پی برد. از زمان حمله به سه نفت‏کش مذکور، جراید امارات اذعان دارند که ایران مصمم است در مقابل هر ضربه‏ای به دشمن ضربه‏ وارد آورد و تلویحاً تأکید می‏کنند که فعل و انفعالاتی که در خلیج‏فارس از سوی ایران صورت می‏گیرد، نشان می‏دهد که ایران خود را برای مقابله با حمله احتمالی امریکا آماده کرده است.»[۳۸]

گزارش -538

امروز دیوان داوری لاهه درباره پرونده اختلافات ایران و امریکا، با صدور حکم جدیدی علیه ایران، این کشور را ملزم به پرداخت غرامت به یک شرکت امریکایی کرد. رادیو بی‌بی‌سی دراین‌باره گزارش داده است: «دیوان داوری ایران و امریکا، امروز به دولت ایران دستور داد که به کمپانی امریکایی ستکو که یک شرکت حفاری نفتِ مستقر در تگزاس است، غرامتی به مبلغ 114 میلیون و 500 هزار دلار بپردازد. (بالاترین غرامتی که تاکنون هیئت داوری، دستور پرداخت آن را صادر کرده است.) ستکو، ایران و شرکت ملی نفت ایران را که با این شرکت طرح مشترک داشته‏اند، متهم به نقض قرارداد و تصرف تجهیزات مربوط به حفاری نفت کرده و تقاضای 68 میلیون و 500 هزار دلار غرامت خسارت، به اضافة بهره آن از سال 1979 (1358) نموده است. بنا به این گزارش، داوران ایرانی اعتراض خود را نسبت به رأی دادگاه اعلام نموده و از بانک مرکزی الجزایر که مسئول رسیدگی به حساب‏های تضمینی است، خواسته‏اند از پرداخت غرامت خودداری کند.» بی‌بی‌سی می‏افزاید: «با توجه به روش معمول، انتظار می‏رود بانک الجزایر غرامت را بپردازد. در همین حال، پیش‏بینی می‏شود که مبلغی نیز به شرکت نفتی آموکو که ادعای دریافت 300 میلیون دلار خسارت برای ضبط طرح مشترک پتروشیمی با یکی از شرکت‏های تابعه شرکت ملی نفت ایران را نموده است، تعلق بگیرد. در پاییز آینده این شرکت دعوای دیگری را مطرح خواهد کرد که در آن، تقاضای دریافت یک‌میلیارد دلار غرامتِ از بین رفتن حقوق مربوط به اکتشافات نفتی شرکت در ایران شده است.»[۳۹]

ضمیمه گزارش532: فرانسه، جنگ دیپلماتیک با ایران مقاله روزنامه کیهان به نام "فرانسه، جنگ دیپلماتیک با ایران" به قلم یونس شکرخواه که در آن، اقدام اخیر دولت فرانسه در محاصرة سفارت ایران و در پی آن به‏وجود آوردن بحران سیاسی در روابط دو کشور بررسی شده به شرح زیر است: «محاصره سفارت ایران در پاریس برای باجگیری از بطن یک رویارویی دیپلماتیک است که فرانسه آغازگر آن شده است. فرانسوی‏ها تلاش می‏کنند تا به نوعی، یکی از اعضای سفارت ایران در پاریس را به ماجرای انفجار‏های زنجیره‏ای پاریس ربط دهند. آنها گام نخست را به بهانه نیاز به نامبرده به‏عنوان شاهد در دادگاه، برداشته و سپس با محاصرة سفارت ایران که مغایر با رسوم مسلّم دیپلماتیک است، به بازجویی از ارباب رجوع و کادر دیپلماتیک پرداخته‏اند. سفارت ایران، کماکان در محاصره پلیس فرانسه است. رویدادهای فوق در حالی به وقوع می‏پیوندند که پارلمان فرانسه، وزیرخارجه این کشور را برای دادن توضیح پیرامون این مسئله، احضار کرده است. اما در همین حال، سخنگوی ژاک‏ شیراک اعلام کرد نخست‏وزیر فرانسه به احضار کادر سفارت ایران برای ادای شهادت، تأکید دارد. حقیقت ماجرا این است که یک گروه زیر زمینی موسوم به کمیته همبستگی با زندانیان سیاسی عرب خاورمیانه، برای آزادی سه زندانی که در اسارت فرانسوی‏ها هستند، سال گذشته به ایجاد انفجارهایی در فرانسه اقدام ورزید که به رویدادهای خونین سپتامبر 86 پاریس معروف شد. این گروه زیرزمینی که مخالف دیپلماسی خاورمیانه‏ای ریگان است، امسال نیز با ارسال یک اعلامیه به خبرگزاری‏ها، از وقوع تابستانی داغ برای فرانسه خبر داد. دولت فرانسه اکنون تلاش می‏کند به دنبال مسائلی که گروه فوق برای آن ایجاد کرد، پای ایران را به میان بکشد. ظاهراً، دولت‌مردان فرانسه هرگاه به بن‏بست می‏رسند، به این اتهامات توسل می‏جویند. چندی پیش بود که آقای پاندورا وزیر امنیت فرانسه، بن‏بلا را متهم به رهبری عملیات بمب‏گذاری کرد. بن‏بلا نیز صریحاً گفت حال و حوصله جدل با دیالکتیک ارتجاع را ندارد. ظاهراً، حالا نوبت ایران شده است. اما زمان وقوع آنچه اکنون غربی‏ها به‌عنوان جنگ سفارت‌خانه‏ها از آن یاد می‏کنند، درخور توجه است و همین زمان رویدادهاست که نتیجه‏گیری‏ها را آسان‌تر می‏کند. فرانسه با محاصره سفارت ایران در پاریس، بر آن است تا توجهات جهان را از خلیج‏فارس - به مثابه باتلاقی گسترده بر سر راه طرح خام ریگان - منحرف کند و به این ترتیب، برای امریکا اعاده حیثیت کند. این اقدام، از جناح میتران که تا حدودی به جانب‌داری منطقی‏تر از سایر جناح‌های فرانسه در قبال دیپلماسی امریکا معروف است، بعید می‏نماید. اما در هر حال، شیراک نخست‏وزیر فرانسه، ظاهراً بیشتر از سایر دولت‌مردان فرانسه، نگران فروپاشی ساختارهای نظامی - صنعتی و مالی فرانسه است که بیشتر از هر زمان دیگر با ساختارهای مشابه در عراق ادغام شده‏اند. معلوم نیست شیراک با وجود تجربه شکست خوردة نظامی، چگونه اکنون به مصاف دیپلماتیک دل ‌خوش کرده است؟»[۴۰]



منابع و مآخذ روزشمار 1366/04/13

  1. روزنامه اطلاعات، 16/4/1366، ص18.
  2. روزنامه اطلاعات، 21/4/1366، ص14.
  3. روزنامه جمهوری اسلامی، 23/4/1366، ص2؛ و - روزنامه کیهان، 21/4/1366، ص3.
  4. روزنامه اطلاعات، 21/4/1366، ص14.
  5. همان.
  6. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 153، 24/4/1366، ص14.
  7. همان، ص13.
  8. روزنامه اطلاعات، 16/4/1366، ص18.
  9. همان، صص 6 و 7، سردشت - 13/4/1366.
  10. روزنامه کیهان، 14/4/1366، ص3.
  11. روزنامه اطلاعات، 16/4/1366، ص20.
  12. روزنامه کیهان، 14/4/1366، صفحه آخر.
  13. همان، ص13.
  14. روزنامه اطلاعات، 21/4/1366، ص14.
  15. روزنامه کیهان، 14/4/1366، صفحه آخر.
  16. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 108، 15/4/1366، ص3، واشنگتن - خبرگزاری فرانسه، 14/4/1366.
  17. همان، ص3، منامه - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 14/4/1366.
  18. روزنامه اطلاعات، 16/4/1366، ص18.
  19. روزنامه اطلاعات، 14/4/1366، ص20.
  20. روزنامه اطلاعات، 16/4/1366، ص20.
  21. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 33، 23/4/1366، صص 16 و 17.
  22. روزنامه اطلاعات، 14/4/1366، ص20.
  23. همان.
  24. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 107، 14/4/1366، ص3، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/4/1366.
  25. همان، ص19، پاریس - خبرگزاری فرانسه، 13/4/1366.
  26. همان، صص 21 و 22، پاریس - خبرگزاری فرانسه، 13/4/1366.
  27. همان، صص 18 و 19، پاریس - خبرگزاری رویتر، 13/4/1366.
  28. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 108، 15/4/1366، صص 34 و 35، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/4/1366.
  29. همان، ص37، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/4/1366.
  30. روزنامه کیهان، 13/4/1366، ص2.
  31. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 107، 14/4/1366، ص20، رم - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/4/1366.
  32. همان، صص 20 و 21، رم - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/4/1366.
  33. همان، ص44، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/4/1366.
  34. همان، ص45، ابوظبی - خبرگزاری امارات عربی متحده، 13/4/1366.
  35. اداره کل مطبوعات و رسانه‏های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 125، 4/5/1366، ص18، نوول آبزرواتور (چاپ فرانسه)، 12 تا 18/4/1366.
  36. روزنامه کیهان، 13/4/1366، ص2.
  37. همان، صفحه آخر.
  38. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 108، 15/4/1366، ص11، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 14/4/1366.
  39. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 153، 24/4/1366، ص32.
  40. روزنامه کیهان، 13/4/1366، ص2.