1366.04.18: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1366 |نام = 1366.04.18 |نام دیگر=هجده تیر |روز=18 تیر 1366 |تاریخ شمسی= 1366.04.18 |تاریخ میلادی= 9 ژوئیه 1987 |تاریخ قمری= 12 ذیقعده 1407 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.04.18</div> <div class="bootstrap-btn">1361.04...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۵: سطر ۲۵:




==گزارش -1==
==گزارش - 606 ==
ساعت 11 امروز نفت‏کش امریکایی پکونیک که در لیبریا ثبت شده بود، هدف حمله قایق‏های تندرو قرار گرفت و آسیب دید. این کشتی 273 هزار تنی که به شرکت نفت‏کش یونیورس امریکا تعلق داشت، در 110 کیلومتری بندر الاحمدی کویت با هجده راکت و آتش مسلسل مورد هجوم قرار گرفت و بیست حفره در بدنة آن ایجاد شد. نفت‌کش پکونیک، برای بارگیری عازم کویت بود و طبق برنامه، قرار بود پس از بارگیری، به سمت عربستان سعودی حرکت کند. در این حمله هیچ‏یک از چهل خدمه این شناور آسیب ندید، ولی نفت‌کش دچار آتش‏سوزی شد. پس از این حمله، قایق‏های نجات آتش را خاموش کردند و پکونیک برای انجام دادن تعمیرات، با یدک‏کش به بحرین انتقال داده شد.<ref>روزنامه اطلاعات، 20/4/1366، ص16؛ و - روزنامه رسالت، 22/4/1366، ص12؛ و - سند شماره 29449 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: آمار حمله به کشتی‏های تجاری در خلیج‏فارس، 30/2/1366 تا 24/7/1366؛ و - روزنامه کیهان، 20/4/1366، ص19؛ و - </ref>
خبرگزاری آسوشیتدپرس با نسبت دادن این حمله به ایران، درباره علت این اقدام گزارش داد: «حمله به پکونیک به‏طور وضوح، به تلافی حداقل دو حمله عراق به نفت‏کش‏ها در هفته‏جاری در جزیره خارک صورت گرفته است.»<ref>روزنامه کیهان، 20/4/1366، ص19.</ref> خبرگزاری فرانسه نیز اعلام کرد: «این حملة ایران، احتمالاً اولین و شاید هم آخرین اخطار ایران به امریکا قبل از عبور نفت‏کش‏های کویتی تحت پرچم امریکا از خلیج‏فارس باشد و ظاهراً، پیش‏دستی ایران برای نشان دادن عزم راسخش برای پاسخ‏گویی ضربه با ضربه حملات هوایی عراق و حمله به صادرات نفتی کویت که یکی از متحدین عراق به شمار می‏آید، باشد.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 34، 25/5/1366، صص 11 و 12.</ref> خبرگزاری فرانسه دربارة موقعیت مکانی و زمانی حمله گزارش داد: «این نخستین‏بار است که ایران یک نفت‏کش خارجی را که با کویت داد و ستد می‏کند و در فاصله‏ای چنین نزدیک به یک بندر کویتی، مورد حمله قرار می‏دهد.» این خبرگزاری سپس از قول ناظران در منطقه می‌افزاید: «حمله به این کشتی که در نهایت به یک شرکت امریکایی تعلق دارد، احتمالاً با نقشه قبلی ایران صورت گرفته است. ایران احتمالاً قصد داشته تا قاطعیت خود را در مخالفت با حمل نفت کویت توسط نفت‏کش‏های دارای پرچم امریکا نشان دهد.» خبرگزاری فرانسه اضافه می‌کند: «این حمله در حالی انجام شد که قرار است تا چند روز دیگر، یازده فروند نفت‏کش کویتی که در امریکا به ثبت رسیده‏اند، کار حمل نفت کویت با اسکورت ناوگان امریکا را آغاز کنند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 112، 19/4/1366، صص 13 و 14، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/4/1366.</ref>
خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز چگونگی حمله به نفت‌کش پکونیک را مورد توجه قرار داده و آن را نشانة موضع ضد امریکایی ایران قلمداد کرده است. این خبرگزاری در گزارش خود آورده است: «یک مدیر شرکت کشتی‏رانی امریکایی، در زمینه مورد هدف قرار گرفتن نفت‏کش امریکایی پکونیک در خلیج‏فارس نظر داد؛ قایق‏های توپ‌دار ایران، معمولاً در تاریکی شب به نفت‏کش‏ها حمله می‏کنند و این حقیقت که پکونیک در روشنی روز هدف حمله قرار گرفته و از کار افتاده است، به وضوح روحیه ضد امریکایی ایرانیان را نشان می‏دهد.»<ref>همان، صص 14 - 12، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/4/1366.</ref> در این حال، خبرگزاری رویتر دربارة موضع امریکا در ارتباط با این حمله گزارش داد: «امریکا اعلام کرد که این کشور علیه حمله به پکونیک اقدام تلافی‏جویانه نخواهد کرد، زیرا کشتی مذکور دارای شرایط لازم جهت حفاظت از سوی امریکا نبوده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 112، 19/4/1366، صص 13 و 14، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/4/1366.</ref>
مارلین فیتز واتر سخنگوی کاخ سفید نیز اظهار کرد: «حادثه روی داده (حمله به پکونیک) نمونه دیگری است که نشان ‏دهنده لزوم پایان یافتن جنگ ایران و عراق است. تصمیم امریکا مبنی‏بر افراشتن پرچم امریکا بر روی نفت‏کش‏های کویتی نیز در همین راستا قرار دارد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 20/4/1366، ص2.</ref> رابرت سیمز سخنگوی وزارت دفاع امریکا هم در اظهاراتی مشابه سخنان فیتز واتر گفت: «حمله به پکونیک خطری را که متوجه کشتی‏های بدون اسکورت در این ناحیه است، نشان می‏دهد. یقیناً اگر کشتی‏ها تحت اسکورت نظامی باشند، احتمال اینکه مورد حمله قرار بگیرند، کمتر است. پکونیک دارای پرچم امریکا نبوده است. بسیاری از کشتی‏های تجاری امریکایی با پرچم کشورهای دیگر همچون لیبریا و پاناما حرکت می‏کنند، چون هزینه ثبت، مالیات، دست‌مزدها و دیگر هزینه‏ها در این‏گونه کشورها کمتر از امریکا است.»<ref>روزنامه کیهان، 18/4/1366، ص3.</ref>
لاری استوگل دیگر سخنگوی وزارت دفاع امریکا ضمن ابراز تأسف از حمله به کشتی‏ پکونیک گفت: «احتمالاً این حادثه در تصمیم ریگان مبنی‌بر نصب پرچم امریکا بر روی نفت‏کش‏های کویت تأثیر نخواهد گذاشت.» وی افزود: «پس از این حمله، آماده‏باش نیروهای امریکا در خلیج‌فارس افزایش نیافته است.»<ref>nfranciscochronicle July, 10, 1987 losangles tims; And - Sanfranciscochronicle July, 10, 1987 Newyourk, Rueturs; And - Sreedhar Kapil Kaul Tanker war, Aspect of Iraq - Iran war (1980 - 1988) New Delhi, ABC Pubishing House, 1989.</ref>
 
==گزارش - 607 ==
امروز شمار زیادی از داوطلبان بسیجی برای حضور در جبهه‏های جنگ، با کاروان‏های مختلف
به جبهه‏ها اعزام شدند. به گزارش روزنامه اطلاعات، چهارمین کاروان سپاهیان صاحب‏الزمان(عج) استان کردستان با عنوان "کاروان مدافعان خلیج‏فارس"، از سنندج راهی میادین نبرد در
خلیج‏فارس شد. در این کاروان، نیروهای داوطلب اعزام مجدد و نیروهای آموزش دیده از شهرهای سنندج، بیجار، قروه، مریوان، سقز، بانه و بخش‏های کامیاران، دیوان‏دره و دهگلان حضور داشتند
که با شعارهای "جنگ، جنگ تا پیروزی" و "مرگ بر امریکا"، راهی خلیج‏فارس شدند. همچنین چهار گردان از نیروهای اعزام مجدد و آموزش‏دیده از استان کهگیلویه و بویراحمد با عنوان "مدافعان خلیج‏فارس" از شهرهای دوگنبدان، یاسوج، دهدشت و... به جبهه‏های نبرد عزیمت کردند. در
شیراز نیز کاروان ثامن‏الائمه تحت عنوان "مدافعان خلیج‏فارس" با شکوه خاصی به سوی میادین نبرد شتافتند. این کاروان از رزمندگان توانمند نواحی پنجگانه بسیج شیراز و شهرستان‏های سپیدان، فسا، داراب، نی‏ریز، استهبان، جهرم، لار، کازرون، ممسنی، ارسنجان، بوانات، زرقان و مناطق کوار، ده‏بیر، خشت و کمارج تشکیل شده بود.<ref>روزنامه اطلاعات، 20/4/1366، ص14.</ref>
 
==گزارش - 608 ==
ستاد مشترک ارتش در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «امروز ناوگان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران ضمن حراست از مرزهای دریایی کشور و انجام مأموریت‏های ویژه پدافندی و کنترل عبور و مرور کشتی‏ها، تعداد سیزده فروند کشتی تجاری و نفت‏کش خارجی را شناسایی و بعد از اطمینان از نوع محموله و مقصد، آنها را در ادامه مسیرشان هدایت کردند.»<ref>روزنامه رسالت، 20/4/1366، ص2.</ref>
 
==گزارش - 609 ==
حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس و نماینده امام در شورای عالی دفاع، پس از پایان جلسه این شورا - که برای بررسی وضعیت جنگ تحمیلی و بحران جاری منطقه تشکیل شده بود - در مصاحبه‌ای مطبوعاتی شرکت کرد و به پرسش‌های خبرنگاران دربارة تحولات جبهه‏های جنگ، هدف قرار گرفتن یک نفت‏کش امریکایی در خلیج‏فارس و بحران سیاسی ایجاد شده بین ایران با فرانسه و انگلیس، پاسخ گفت.
وی در گزارشی از جلسه شورای عالی دفاع گفت: «در این جلسه فرماندهان سپاه گزارشاتی در مورد عملیات نصر4 و 5 دادند که نشان‏دهندة برتری کم‌سابقه ما در میدان‏های نبرد بود. همچنین گزارشی از وضع دفاعی ما در خلیج‏فارس داده شد. ... قسمت عمده بحث در شورای عالی دفاع در مورد برنامه‏هایی که باید در خلیج‏فارس و در مقابله با مداخله‏گری‏های اجنبی و احیاناً، نیروهای محلی کشورهای همسایه - اگر به نحوی بخواهند با آنها همکاری کنند - اتخاذ کنیم، دور می‏زد که به نتایج خوبی هم دست یافتیم.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 34، 25/5/1366، صص 11 و 12.</ref> آقای هاشمی دربارة حمله به یک نفت‏کش در خلیج‏فارس و ارتباط ایران با این مسئله گفت: «من نیز این خبر را از خبرگزاری‏ها دیدم و مسلماً، مسئله به همین ترتیب است، چرا که شنودهای ما در خلیج‏فارس این را گرفته‏اند که یک فروند کشتی مورد هدف قرار گرفته و استمداد کرده است و مأمورین ما نیز دیده‏اند که یک فروند کشتی در حال سوختن است. اینکه حالا مالکیت این کشتی امریکایی باشد، این را خبرگزاری‏ها ادعا کرده‏اند و من نمی‏دانم که مسئله صحیح است یا نه. در مورد اینکه پرچم آن لیبریا بوده است نیز شاید این‏طور باشد، ولی روشن نیست که چه‏ کسی این کشتی را هدف قرار داد، احتمال دارد عوامل ناشناسی که گاهی در خلیج‏فارس مسئله‌آفرینی می‏کنند، زده باشند. عراقی‏ها ادعا کرده‏اند که یک کشتی را زده‏اند و ممکن است این مسئله در مورد برنامه سیاست مقابله به مثل اتفاق افتاده باشد.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 20/4/1366، ص12.</ref>
آقای هاشمی افزود: «ما تاکنون مسئولیت زدن هیچ کشتی‌ای را نپذیرفته‏ایم و به‏طور کلی، گفته‏ایم که اگر یک کشتی از ما زده شود، در مقابلش، یک کشتی از کشورهای حامی عراق زده خواهد شد و این مواردی هم که تاکنون اعلام شده است، ممکن است خیلی از آنها مربوط به ما نباشد و دیگران زده باشند، ولی ما ابایی هم نداریم که به ما نسبت بدهند چرا که به هر حال، مقابله به مثل اتفاق می‏افتد و خیلی هم فرق نمی‏کند که کشتی متعلق به امریکا یا شوروی و دیگر کشورها باشد. به هر حال تحقیقاً در آینده هم، سیاست مقابله به مثل بر مبنای همان ترتیب که اعلام شده ادامه خواهد داشت و این مورد را باید صبر کرد تا در آینده روشن‏تر شود.»<ref>روزنامه اطلاعات، 20/4/1366، ص14.</ref>
نماینده امام در شورای عالی دفاع در پاسخ به این پرسش که اگر کشتی‏ها در خلیج‏فارس مورد حمله قرار نگیرند، ولی کشتی‏های کویتی با تصویب مجلس امریکا با پرچم امریکا در خلیج‏فارس تردد کنند، سیاست جمهوری اسلامی ایران چه خواهد بود؟ گفت: «ما البته به‏طور کلی، مخالفیم که یک کشوری در منطقه خود را تحت پرچم امریکا قرار بدهد. منتها، این مخالفت، نظری و سیاسی می‏شود. یعنی اگر عراق شرارت نکند و کشتی ما را نزند، از طرف ما هیچ تعرضی به هیچ کشتی‌ای نمی‏شود، خواه این کشتی پرچم امریکا یا پرچم کشور دیگری را داشته باشد. البته، ما این‏کار را کار زشتی می‏دانیم ... ما کشوری که پرچم امریکا را بر روی کشتی‏هایش نصب کند، محکوم می‏کنیم. همچنین کشوری را که کشورهای بیگانه را به خلیج‏فارس دعوت کند، محکوم می‏کنیم. منتها، احتیاجی به دخالت ندارد و ما حق نداریم در کارهای دیگران دخالت بکنیم، در عین حالی که تحت پرچم یک کشور بیگانه رفتن، کار اشتباهی خواهد بود.»<ref>روزنامه کیهان، 20/4/1366، ص3.</ref>
وی دربارة طرح شوروی که موضوع آن، خروج همة نیروهای خارجی از خلیج‏فارس است، گفت: «موضع شوروی در این‏باره خیلی موضع مترقیانه‏ای است و هیچ‏کس هم نمی‏تواند با آن مخالفت کند. هم کشورهای منطقه و هم دنیا این را می‏پسندد و هر کس که با این موضع مخالف باشد، مشخص می‏شود که می‏خواهد زور بگوید. اینکه گفتند ایران و عراق هر دو کشتی‏های تجاری را نزنند، یک موضع عاقلانه‏ای است و هم ‏فکر می‏کنند که اگر این مسئله اتفاق بیفتد، بحران خلیج‏فارس پایان بپذیرد و این موضعی است که ما همیشه گفته‏ایم و می‏گوییم که اگر عراق شرارت نکند، طبعاً ایران هم نمی‏زند. بنابراین، نیازی نیست که ناوگانی بیاید و کسی حضور پیدا کند. این موضعی را که روس‏ها گرفته‏اند، درست همان موضعی است که ما می‏خواستیم گرفته شود.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 112، 19/4/1366، ص14، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/4/1366؛ و - روزنامه اطلاعات، 20/4/1366، ص16.</ref>
آقای هاشمی رفسنجانی در ارزیابی احتمال بروز بحران در منطقه با توجه به نقش مستقیم امریکا و سایر کشورهای غرب دراین‌باره و بهره‏برداری بلوک شرق از این مسئله گفت: «امریکا - به‏خصوص حزب جمهوری‏خواه - آینده‏اش در خطر است و ممکن است با دست زدن به ماجراجویی‏ها، برای مدتی از میدان سیاست طرد شود یا تضعیف شود و به دنبال خودش، بسیاری از کشورهای غربی را هم بکشاند. چون، آنچه هم‏اکنون در خلیج‏فارس در حال اتفاق افتادن است، اگر حادثه خطرناک و بحرانی پیش بیاید و به دنیا تحمیل شود، ممکن است به حساب کل بلوک غرب گذاشته شود و در این میان، بلوک شرق و به‏خصوص روس‏ها، موضع گرفته‏اند که می‏تواند برایشان در آینده نقطه بهتری تلقی شود.»<ref>همان.</ref>
رئیس مجلس شورای اسلامی دربارة بحران دیپلماتیک به‏وجود آمده در روابط سیاسی ایران با فرانسه و انگلیس، این دو کشور را آغازگر بحران دانست و رفتار مأموران آن دو کشور را غیردیپلماتیک و غیراخلاقی خواند و اعلام کرد ایران علاقه‌مند به حفظ حداقل روابط با این نوع کشورها است. وی گفت: «ما در این مورد از بحران‏هایی که به‏وجود می‏آید بدمان نمی‏آید و این سیاست ما بعد از انقلاب بوده است که حتی‏الامکان حضور کشورهای استعماری را که همیشه در این کشور اهداف جاسوسی و استعماری و تخم‏گذاری برای آینده را دارند، کم کنیم، منتها در حد عرف بین‏المللی. بنا نداریم که روابط خودمان با این کشورها را قطع کنیم مگر اینکه خودشان پیش‏قدم شوند. در این مورد که اتفاق افتاده است، خود آنها پیش‏قدم شده‏اند. این انگلیسی‌‏ها و فرانسوی‏ها بودند که ماجراجویی را آغاز کردند و طبعاً ما آن‌قدر از آنها موارد تخلف دیده‌ایم که هرگاه بخواهیم مقابله به مثل کنیم، دست ما باز است و نوعاً مأموران کشورهای غربی در کشورهای جهان سوم و مخصوصاً هم در کشور ما، اهداف سالمی نداشته و ندارند، بلکه افکار پلیدی دارند که البته ظواهر را هم حفظ می‏کنند. این مأموران ارتباط جاسوسی و قاچاقی دارند و ارتباط با ضد انقلاب دارند و این موارد هم از چشم مأموران ما پوشیده نیست. اما ما خیلی بنا نداریم که شلوغ بشود. وقتی که کاملاً شلوغ می‏کنند، ما هم طبعاً کاملاً آمادگی داریم و نگران این ‏هم نیستیم که کار به ‏جای بدی برسد یا به ضرر ما تمام بشود.» وی افزود: «فکر می‏کنم در هر حال، ما از کم کردن روابطمان با کشورهایی که ماهیت استکباری دارند، ضرر نمی‏کنیم.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 20/4/1366، ص12.</ref>
 
==گزارش - 610 ==
نمایندگان ایران در شوروی و بحرین در ملاقات با مقامات این کشورها، بر تداوم سیاست ایران برای مقابله با قدرت‏های جهانی در خلیج‏فارس تأکید کردند. آقای نوبری سفیر ایران در شوروی در ملاقات با نیکلای ‌ریشکف نخست‏وزیر این کشور، اعلام کرد: «رژیم حاکم بر عراق سعی دارد با تشنج‏آفرینی در خلیج‏فارس، راه را برای حضور بیشتر امپریالیسم امریکا در آنجا هموار سازد. جمهوری اسلامی ایران قاطعانه بر مواضع خود ایستاده و هر نوع تجاوز به منافع خود در خلیج‏فارس را قدرتمندانه پاسخ خواهد داد.»<ref>روزنامه کیهان، 20/4/1366، ص19.</ref>
کاردار ایران در بحرین نیز در دیدار با وزیرخارجه این کشور، سیاست جمهوری اسلامی ایران در مقابله با ابرقدرت‏ها را مورد تأکید قرار داد. عباس شکوهی در ملاقات با شیخ محمد بن مبارک آل خلیفه، ضمن تشریح سیاست جمهوری اسلامی ایران، آخرین تحولات جنگ تحمیلی را به اطلاع وی رساند. کاردار ایران مجازات متجاوز را شرط پایان جنگ خواند و دربارة تأمین امنیت منطقه گفت: «امنیت و ثبات منطقه، تنها با همکاری کشورهای ساحلی خلیج‏فارس و به دور از دخالت‏های خارجی تأمین می‏شود.» وی افزود: «برای ایران مهم نیست پرچم چه ابرقدرت یا کشوری بر فراز کشتی‏های عبوری از خلیج‏فارس باشد، این امر تغییری در سیاست اعلام شدة ما نخواهد داد.»<ref>همان.</ref>
 
==گزارش - 611 ==
امروز هانس ‌اشترگن رئیس کمیسیون روابط خارجی پارلمان آلمان فدرال و هیئت همراه در بغداد با طارق عزیز وزیرخارجه عراق، دیدار کردند. رادیو صوت‏الجماهیر در گزارشی از این ملاقات گفت: «آخرین تحولات اوضاع منطقه به‏ویژه تجاوز ایران علیه کشور ما و خطر ادامه این تجاوز علیه امنیت ‌و صلح در منطقه و جهان، مورد بحث قرار گرفته ‌است. در این ملاقات همچنین فعالیت‏های اتحادیه بین‏المجالس در سطح جهانی بررسی شده ‌است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 112، 19/4/1366، صص 10 و 11، بخش عربی رادیو صوت‏الجماهیر، 18/4/1366.</ref>
در این حال، عبدالرزاق قاسم سفیر عراق در آلمان فدرال، در ضیافتی که به مناسبت پایان مأموریت وی در وزارت خارجه آلمان برگزار شده بود، سیاست آلمان در جنگ تحمیلی را که وی آن را بی‏طرفانه می‏خواند، مورد انتقاد قرار داد. رادیو کلن در این‏باره اعلام کرد: «سفیر عراق که مدت مأموریتش در بن تمام شده است، از دولت آلمان ‏غربی به‏طور غیر‏عادی و به شدت، نسبت به بی‏طرفی‏اش در جنگ خلیج‏فارس انتقاد کرد. وی ضمن اشاره به تخلف یک مقام بلندپایه آلمانی در عدم انجام دیدار به موقع از عراق گفت که دولتش از آلمان انتظار دارد که گامی برای انجام مذاکرات سیاسی میان دو کشور بردارد. وزیر مشاور در وزارت خارجه آلمان نیز در پاسخ به عبدالرزاق قاسم گفت: بی‏طرفی بن در جنگ عراق و ایران به معنی اهمیت قائل نشدن برای این جنگ نمی‏باشد. وی افزود: آلمان فدرال هم‏اکنون مانند گذشته، مایل است با عراق مذاکره کند و طرف‌دار ایجاد راه‏حل هرچه زودتر و عادلانه برای این جنگ است.»<ref>همان، ص7، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/4/1366.</ref>
 
==گزارش - 612 ==
امروز هیئتی از اتحادیة عرب سفر دوره‏ای را به پنج کشور عضو دائمی شورای امنیت برای رایزنی و تثبیت راه‏کارهای مراحل بعدی قطعنامه شورای امنیت درباره جنگ، آغاز کرد. این هیئت در نخستین مرحله رهسپار انگلستان شد و با مارگارت تاچر نخست‏وزیر و جفری هاو وزیرخارجه این کشور، دیدار کرد. رادیو امریکا در این‏باره گزارش داد: «دولت انگلیس هیئت عرب را مطمئن ساخته است که چنانچه کوشش‏هایی که برای پایان دادن به جنگ انجام می‏گیرد شکست بخورد، از تحریم تسلیحاتی حمایت خواهد کرد. رهبری هیئت پنج‏نفره اتحادیه عرب را طاهر المصری وزیر امورخارجه اردن، بر عهده دارد. این هیئت چند بار با مارگارت تاچر نخست‏وزیر و سر جفری ‏هاو وزیر امورخارجه انگلیس، به گفت‌وگو نشست. بعد از گفت‌وگوها، وزارت امورخارجه انگلیس اعلام کرد که به هیئت اتحادیه عرب اطلاع داده شده که بریتانیا آماده است از تحریم فروش اسلحه علیه هر یک از طرف‏های جنگ خلیج‏فارس که از پذیرش مفاد قطعنامه سازمان ملل متحد سر باز زند، جانب‌داری کند. وزارت امورخارجه بریتانیا افزود هدف از این امر آن است که ایران و عراق از جنگ دست بکشند و مذاکره را آغاز کنند. سخنگوی وزارت امورخارجه بریتانیا گفت: سر جفری ‌هاو در گفت‏وگو با هیئت اتحادیه عرب تأکید کرد که حمله به کشتی‏ها در خلیج‏فارس باید متوقف شود. وی گفت: بریتانیا برای حمایت از کشتی‏های خود، حضور نظامی خود را در خلیج‏فارس حفظ خواهد کرد.»<ref>همان، ص11، رادیو امریکا، 18/4/1366.</ref>
در این حال، عدنان عمران معاون سیاسی دبیرکل اتحادیه عرب، از شورای امنیت درخواست کرد تا برای متوقف کردن جنگ ایران و عراق، اقدامات سیاسی، اقتصادی و نظامی اتخاذ کند. به گزارش رادیو صوت‏الجماهیر، وی از شورای امنیت خواست تا به‏عنوان عالی‏ترین مرجع حفظ صلح و امنیت جهانی، مسئولیت‏های خود را به‏عهده گیرد. عدنان عمران در گفت‏وگویی با خبرگزاری خلیج گفت: «شورای امنیت باید وسایل اجرای قطعنامه قبلی که دعوت به خاتمه دادن به این جنگ را نموده است جست‌وجو کند.» وی افزود: «فصل‏ها و موادی در منشور ملل متحد وجود دارد که به شورای امنیت اجازه می‏دهد تدابیر سیاسی، اقتصادی و نظامی را عنداللزوم جهت خاتمه جنگ اتخاذ کند.»<ref>همان، ص10، بخش عربی رادیو صوت‏الجماهیر، 18/4/1366.</ref>
سلطان بن عبدالعزیز وزیر دفاع عربستان سعودی نیز از ایران خواست تا به پیام‏های صلح برای خاتمة جنگ ایران و عراق، پاسخ مثبت دهد. به گزارش رادیو صوت‏الجماهیر، وی طی اظهاراتی که امروز در صنعا پخش شد، ابراز امیدواری کرد که مساعی شورای امنیت به موفقیت و تصمیمی فعال برای خاتمه دادن به جنگ برسد. سلطان بن ‏عبدالعزیز تأکید کرد: «در سایه اوضاع فعلی و مطامع صهیونیستی است که هر کشور عربی موظف است قدرت دفاعی خود را به هر وسیله تقویت کند.» وی گفت: «عربستان سعودی قدرت کافی در اختیار دارد که بتواند در صورتی که در معرض هرگونه تجاوز قرار گیرد، از خود دفاع نماید.»<ref>همان، صص 9 و 10، بخش عربی رادیو صوت‏الجماهیر، 19/4/1366.</ref>
 
==گزارش - 613 ==
شیخ صباح الاحمد نایب نخست‏وزیر و وزیرخارجه کویت، نقش کشورش را در بحران جاری منطقه صلح‏آمیز خواند. وی گفت: «کشورش با پیروی از تعالیم عالیه مبین ‏اسلام و اصول انسانی، به اصرار و عزم خود در سعی برای پایان دادن به جنگ خانمان‏سوز عراق و ایران - دو کشور همسایه و هم‌کیش - ادامه خواهد داد.» شیخ صباح الاحمد افزود: «تصور نمی‏رود که کویت به‏ خاطر ایفای این نقش، مستحق این چنین تهدیدهایی باشد.» وی سپس با اشاره به این نکته که خلیج‏فارس یک جزیره صلح و آرامش بوده و ملت‏های منطقه خواهان زندگانی آمیخته با محبت و برادری هستند، گفت: «کویت شدیداً علاقه‌مند است این جنگ پایان یابد و همچنین علاقه‌مند است که دامنه آن به نقاط دیگر خلیج‏فارس سرایت ننماید.»<ref>همان، صص 5 و 6، بخش فارسی رادیو کویت، 19/4/1366.</ref>
همکاری دولت کویت با عراق و نحوة کمک‏های نظامی این کشور به عراق، موضوعی است که روزنامة تایمز مالی به آن پرداخته است. با توجه به میزان کمک‏های کویت به عراق، این
روزنامه معتقد است که در جنگ تحمیلی، سرنوشت این کشور با عراق گره خورده است. تایمز مالی به نقل از شخصیت‏های کویتی می‏نویسد: «کویت چاره‏ای ندارد جز اینکه به هواپیماهای میراژ عراقی که برای انجام عملیات در خلیج‏فارس مأموریت دارند، اجازه دهد از فضای کویت استفاده کنند. کویت نمی‏تواند دستور سرنگونی هواپیماهای متجاوز عراقی را صادر کند. کویت ناگزیر است به منظور انتقال سلاح‏های سنگین روسی به عراق، امکانات ترانزیتی در اختیار عراق قرار دهد.» این روزنامه می‌افزاید: «کویت مجبور شده است بهای سنگینی برای حمایت سرسختانه خود از عراق در جنگ علیه ایران بپردازد و سرنوشت خوب و بد این شیخ‏نشین با سرنوشت رژیم عراق گره خورده است. مقامات کویتی فشارهای خود را علیه شیعیان افزایش داده‏اند و شدت فشار را به حدّی رسانده‏اند که شیعیان را به ایران نزدیک‏تر می‏کند و افکار انقلابی را در میان آنها رواج می‏دهد.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 18/4/1366، ص3.</ref>
 
==گزارش - 614 ==
در رأی‏گیری امروز مجلس سنای امریکا طرح تعویق افتادن اسکورت نفت‏کش‏ها به مدت 90 روز به دلیل آنکه موافقین طرح نتوانستند به حد نصاب 60 رأی لازم دست یابند، به تصویب نرسید. خبرگزاری آسوشیتدپرس با اعلام این خبر می‏افزاید: «این رأی‏گیری چند ساعت پس از حمله به یک نفت‏کش امریکایی به ‏نام پکونیک در خلیج‏فارس، نزدیک کویت به ‏عمل آمد. سناتور سامر گفت: "من فکر می‏کنم این حمله، هشداری جدی است. حمله‏ای جدی که نوع تهدیدی را که ما داریم به‏طرفش می‏رویم، نشان می‏دهد." این رأی سنا یک روز پس از اینکه مجلس نمایندگان امریکا [کنگره] تأخیری 90 روزه در عملیات حفاظت را تصویب کرد، اعلام شد. مجلس نمایندگان این درخواست را مستلزم تصویب سنا کرده است.»<ref>روزنامه کیهان، 20/4/1366، صفحه آخر.</ref>
 
==گزارش - 615 ==
با نزدیک شدن زمان اجرای اسکورت نفت‏کش‏های کویتی، بررسی توان دفاعی ایران، موضوعی است که برخی رسانه‏های غربی به آن پرداخته‌اند. مقاله خبرگزاری فرانسه، خبر شبکه ان.بی‌.سی، مقاله نشریه جینز دیفنس و گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس دربارة احتمال درگیری ایران با امریکا، عزم راسخ و توان دریایی ایران و نحوة مقابله ایران در درگیری‏های آتی نظامی، حاکی از حساسیت روزافزون منطقه است.
خبرگزاری فرانسه در مقاله‏ای به بررسی بحران موجود در خلیج‏فارس پرداخته است. در این مقاله، سخنان روز گذشته محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران که برای اجرای عملیات شهادت‏طلبانه اعلام آمادگی کرده بود، مورد توجه قرار گرفته است. این خبرگزاری حملة قایق‏های تندرو به نفت‏کش پکونیک را به ایران نسبت داد و آن را هشدار عملی مقامات ایرانی خواند. در این مقاله آموزش دریایی نیروهای سپاه و داوطلب بسیجی و بیانیه مجلس خبرگان در تشویق نیروهای ایرانی به اقدامات مقابله به مثل در خلیج‏فارس، نشانة عزم ایران در وضعیت جاری قلمداد شده است: «یک مسئول نظامی ایران روز گذشته برای نخستین‏بار، به وضوح اعلام کرد که ایران خود را برای انجام عملیات احتمالی شهادت‏طلبانه در خلیج‏[فارس] آماده می‏کند و مانورهایی در این رابطه به‏زودی برگزار خواهد شد. محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که اظهاراتش توسط خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) نقل شد، از مانورهای آموزشی و عملیات شهادت‏طلبانه در دریای عمان، آبراه هرمز و آب‏های خلیج[فارس] به ‏نام مانورهای شهادت سخن به میان آورده است. وی گفت: این مانورها به نیروهای ایرانی امکان می‏دهد تا تمامی تاکتیک‏های شهادت‏طلبی را به اجرا درآورند. اوج‏گیری کنونی جنگ نفت‏کش‏ها در خلیج[فارس]، قبلاً حجت‏الاسلام هاشمی رفسنجانی را بر آن داشت که تلویحاً انجام عملیات با اقدام‏های شهادت‏طلبانه به کمک‏ هلی‏کوپتر را مطرح کند. نماینده امام خمینی در شورای عالی دفاع، در سال 1985 (1364) نیز تمسک جستن به نیروهای شهادت‏طلب ایرانی را بعید ندانسته بود. کارشناسان نظامی غربی با توجه به دریافت پنجاه فروند قایق تندرو ساخت سوئد از سوی پاسداران، خطر مزبور را مورد توجه قرار داده‏اند. قایق‏های مزبور می‏توانند در حالی که مملو از مواد منفجره شده‏اند، با سرعت بیش از یک‌صد کیلومتر خود را به بدنه نفت‏کش‏ها یا ناوهای جنگی بکوبند. ایران، امروز با یک مبارزه‏طلبی مضاعف مواجه شده است؛ کویت برای حمایت ترافیک نفتی خود، دست به دامن امریکا و شوروی گردیده و عراق به حملات هوایی خود به پایانه نفتی جزیره خارک و نفت‏کش‏هایی که به آن نزدیک می‏شوند، شدت بخشیده است. تهران، نخست با اعلام یک تلافی با استفاده از روش ضربه با ضربه، پاسخ داد و نفت‏کش‏هایی را که صادرات نفت خام کویت را تضمین می‏کرد، به دنبال هر یک از حملات عراق، مورد حمله قرار می‏داد. هشدار ایران بی برو برگرد رعایت شده است.
بدین‏ترتیب، بامداد امروز یک نفت‏کش غول‏پیکر با پرچم لیبریا به‏ نام پکونیک، مورد اصابت یک قایق ناشناس که احتمالاً ایرانی بوده، قرار گرفت. سه‏شنبه شب، میراژ‏های عراقی خارک را بمباران کرده بودند. تهران همچنین تأسیسات نفتی کشورهای کرانه خلیج[فارس] را تهدید کرده و سر و صدای زیادی را درباره موشک‏های ضد ناو که برای آنها سایت‏های شلیک در آبراه هرمز ایجاد شده به‏ راه انداخته است. مانورهای آموزشی یگان‏های پاسداران مجهز به این‏گونه موشک‏ها، هفته گذشته در بیابان انجام پذیرفت. رهبران ایران همچنین فرصت را غنیمت شمرده و بسیج نیروها را برای جنگ آغاز کردند و داوطلبان عزیمت به جبهه‏ها را به مدافعان خلیج‏فارس تبدیل کردند.
حجت‏الاسلام رفسنجانی ضمن اطمینان دادن به واشنگتن که در صورت مداخله مسلحانه نیروی دریایی امریکا، موجی از خون در جهان به راه خواهد افتاد، اخطار کرد که جنگ طی سه‏ماهه آینده، حساس‏ترین مرحله خود را پشت سر خواهد گذاشت. این بسیج [نیرو] همچنین، جریان‏های گوناگونی را که مخالف ادامه جنگ تحت شکل کنونی‏اش بودند، ناگزیر کرد تا انتقادات خود را به ‏نام وحدت در مقابل دشمنان، موقتاً متوقف کنند. این امر، به‏ویژه مجلس خبرگان را به‏عنوان نهادی
که با گرد هم آوردن عمده‏ترین روحانیون که مأمور انتخاب جانشین امام خمینی می‏باشد، بر آن داشت تا دست به یک حرکت استثنایی بزند. مجلس مزبور در روز سوم ژوئیه با تصویب یک پیشنهاد، حمایت کامل خود را از سیاست عادلانه اقدام مقابله به مثل و تدابیر دلیرانه‏ای که برای تضمین امنیت خلیج‏[فارس] اتخاذ گردیده است، اعلام داشت. تا به امروز، این نهاد که بازگو کننده صدای روحانیون می‏باشد، هرگز نظر خود را نسبت به سیاست روز ابراز نداشته بود. امروز شورای عالی دفاع بار دیگر آمادگی خود را برای سرعت بخشیدن به یک روند سیاسی ضروری - لیکن خطرناک - اعلام می‏دارد. رادیو تهران در تفسیری به رونالد ریگان توصیه کرد که بیش از یازده پرچم را برای پوشاندن تابوت سربازان امریکایی در خلیج‏[فارس] آماده کند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 112، 19/4/1366، صص 28 - 26، پاریس - خبرگزاری فرانسه، 18/4/1366.</ref>
شبکه تلویزیونی ان.بی.سی امریکا نیز به نقل از مقامات دولت ریگان در کاخ سفید، ضمن تأکید بر ادامه اسکورت نفت‌کش‌های کویتی افزود: «امریکا هنگام عبور کشتی‏هایش از تنگه هرمز، ایران را مطلع نموده و اخطار خواهد داد که چنانچه قایق‏های گشتی ایران بیش از حد لازم به آنها نزدیک شوند، خود مسئول عواقب آن خواهند بود.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 153، 24/4/1366، ص3.</ref>
مجله معتبر نظامی جینز دیفنس نیز در مقاله‌ای در بررسی توان دریایی ایران، تکنیک‏های احتمالی درگیری ایران با نیروهای امریکایی و تجهیزات به ‏کار گرفته شده را مورد بحث قرار داده است. در این مقاله، تأکید اصلی بر اجرای تاکتیک‏های ناشناخته‏ای است که نیروهای تازه تشکیل شدة سپاه قادر به پیاده کردن آنها هستند. گزیده‏‌ای از این مقاله بدین شرح است: «اگر ایرانی‏ها بخواهند به یک کشتی جنگی امریکایی در خلیج[فارس] حمله کنند، آنها یا از تاکتیک جنگ و گریز چریکی استفاده خواهند نمود یا اینکه احتمالاً گروه‏های شهادت‏طلبانه با استفاده از قایق‏های کوچک، اقدام به حمله خواهند نمود. شدیدترین تهدید، احتمالاً می‏تواند حملات گروه‏های انتحاری توسط قایق‏های کوچک باشد. تحلیل‏گران نظامی معتقدند که نیروی دریایی ایران و جناح دریایی تازه تشکیل شده در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، اگر ضرورت انجام حرکتی علیه امریکا را احساس بکنند، به احتمال زیاد به جای انجام حملات وسیع، از تاکتیک‏های جنگ و گریز چریکی علیه کشتی‏های امریکایی استفاده خواهند نمود. ایران، سه ناوشکن در اختیار دارد که حداقل یکی از آنها مجهز به موشک‏های کشتی به کشتی می‏باشد و نیز چهار فروند ناوچه ساخت انگلیس دارد که مسلح به موشک‏های ضدکشتی ساخت ایتالیا می‏باشند. تحلیل‏گران معتقدند که واحدهای اصلی دریایی ایران علیه کشتی‏های امریکایی به ‏کار گرفته نخواهد شد، زیرا آنها به‏عنوان هدف‏های سهل‏الوصول تلقی می‏گردند و به احتمال زیاد، ایرانی‏ها از قایق‏های سریع‏السیر خود که مسلح به موشک‏های امریکایی هارپون می‏باشند، استفاده خواهند نمود.»<ref>روزنامه اطلاعات، 20/4/1366، ص14.</ref>
خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز از نگرانی مقامات کشورهای عرب در استقرار موشک‏ کرم ابریشم در تنگه هرمز خبر داد و به نقل از برخی دیپلمات‏ها، به موضوع امکان مسدود ساختن تنگه هرمز و اقدامات ایران در این زمینه پرداخت: «مقامات کشتی‏رانی و دیپلمات‏های عرب اظهار می‏دارند، آنان به‏طور روزافزونی نگران استقرار موشک‏های ضدکشتی موسوم به کرم ابریشم در تنگه هرمز توسط ایران هستند. انتظار نمی‏رود ایران تنگه هرمز را مسدود سازد حتی به‏عنوان راه علاج آخرین؛ زیرا این کشور برعکس عراق مجبور است نفت خود را از تنگه مزبور صادر نماید.
بیشتر منابع کشتی‏رانی و دیپلماتیک توافق دارند که احتمال ندارد ایران اقدام به مسدود ساختن تنگه نماید مگر اینکه حملات عراق، صادرات نفت این کشور را متوقف سازد. یک دیپلمات بریتانیایی در ابوظبی تأکید نمود چنانچه تنگه هرمز برای ایرانیان از فایده بیفتد، آنان در فرو ریختن معبر هرمز بر سر همه‏کس اعم از خودشان، تردیدی نشان نمی‏دهند. ترس از بسته شدن تنگه هرمز به هنگام شروع جنگ ایران و عراق در ماه سپتامبر 1980 (شهریور 1359) وجود داشت، لیکن پس از اینکه معلوم شد بسته ‏شدن تنگه به نفع ایران نیست نگرانی قدرت‏های خارجی به‏سرعت مرتفع شد. استقرار موشک‏های سیلک ورم در آتشبارهای متحرک در چندین نقطة اطراف تنگه، آن بیم و هراس را مجدداً به‏وجود آورد. کارشناسان دریایی اظهار می‏دارند به‏منظور بستن تنگه هرمز که در حدود نود متر عمق دارد ایران بایستی حداقل بیست‏وچهار کشتی را غرق سازد و این کار، بدون ردیابی شدن امکان‏پذیر نیست. برخلاف موشک‏های اگزوسه، موشک‏های کرم ابریشم در سطحی بالاتر پرواز می‏کنند و سرعت کمتری دارند و بنابراین آسان‏تر ردیابی می‏شوند. بعد از اینکه منابع اطلاعاتی امریکا روز دوشنبه گذشته دریافتند ایرانیان در حال استقرار موشک‏های کرم ابریشم در پایگاه‏های مستحکم‏تر خود در مقابل تنگه هرمز می‏باشند، هواپیماهای شکاری ای - 2 امریکا از ناو هواپیمابر کانستلیشن همراه با اسکورت‏های خود، از دریای عرب واقع در شرق هرمز، به منطقه اعزام گردیدند. منابع پنتاگون اعلام داشتند پروازها آموزشی بوده‏اند لیکن روز بعد، موشک‏ها و رادارهایشان از محل خود برداشته شده بودند و مسلماً به پایگاه بزرگ دریایی در بندرعباس انتقال داده شده‏اند. دیپلمات‏های عربی مقیم مسقط و ابوظبی معتقدند امریکا نخواهد پذیرفت کشتی‏رانی بین‏المللی در خلیج‏فارس در سایه موشک‏های کرم ابریشم صورت پذیرد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 112، 19/4/1366، صص 24 و 25، فجیره - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 18/4/1366.</ref>
 
==گزارش - 616 ==
روزنامه نیویورک تایمز در مقاله‏ای به تصمیم امریکا در اسکورت نفت‏کش‏های کویتی انتقاد کرد. این روزنامه با احمقانه خواندن این تصمیم، از ابتکار دو سیاست‌مدار امریکایی (مبنی‌بر اجرای این مأموریت تحت نظارت سازمان ملل به ‏جای امریکا) استقبال کرده است. در این مقاله آمده است: «بدترین طریقه سیاست‏پردازی، قاطی کردن یک اشتباه با اشتباه دیگر است، به این تصور که هیچ راه‏حل دیگری وجود ندارد. این درست همان‏کاری است که دولت ریگان با قرار دادن نفت‏کش‏های کویتی تحت پرچم امریکا، آن را مرتکب می‏شود. هرچند در این مورد مهم‏ترین کاری که اعضای کنگره امریکا مایل به انجام آن می‏باشند، به‏ تعویق افتادن این طرح است. آیا دولت امریکا به آن اندازه ابتکار و خلاقیت خود را از دست داده است که تنها راهی که می‏تواند انتخاب نماید، شل کن و سفت کن است؟ مطمئناً بین کورکورانه عمل کردن و کاری را اصلاً انجام ندادن، بین دست زدن به ریسک‏های احمقانه و حتی ریسک‏های احمقانه‏تر، راه‏حل‏های دیگری وجود دارند.
سایروس ونس وزیرخارجه سابق و الیوت ریچاردسون وزیر دفاع سابق امریکا، طرحی را پیشنهاد کرده‏اند که به‏موجب آن، تغییر پرچم نفت‏کش‏های کویتی تحت سرپرستی سازمان ملل صورت می‏گیرد. این دو، استدلال می‏کنند که کشورهای خلیج‏فارس بایستی از این ایده سازمان ملل استقبال نمایند، زیرا چنین ایده‏ای از حمل‌ونقل نفت‏کش‏های آنان محافظت می‏کند. چنانچه کشوری نظیر کویت که هزینه‏های عراق را می‏پردازد، از آن پشتیبانی نماید، عراق هم به پیروی از کویت، طرح را قبول می‏کند. ایران همچنین از انگیزه لازم جهت استفاده از سازمان ملل به‏عنوان سپری برای جلوگیری از حملات عراقی‏ها، برخوردار است. راه دیگری هم‏ وجود دارد و آن، اینکه از سعودی‏ها بخواهیم، با کویت گفت‏وگو کنند. کویت را می‏شود راضی کرد تا درخواست خود را از واشنگتن برای تغییر پرچم و نیز درخواست اجاره کشتی را پس بگیرد. بدون شک، وزارت خارجه می‏تواند راه‏های دیگری را بیابد؛ شاید از طریق تدارک دیدن ملاقات‏هایی با شوروی و نیز همکاری‏های بیشتر با فرانسه و انگلستان. در غیر این‏ صورت، چنانچه امریکا راه چاره خردمندانه‏تری را دنبال ننماید این کشور مجبور است بین راه‏حل‏های بد و بدتر، یکی را انتخاب نماید.»<ref>همان، صص 21 و 22، نیویورک - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 18/4/1366.</ref>
 
==گزارش - 617 ==
در پی بروز برخی اختلافات در روابط سیاسی ایران و انگلیس، همان‏طور که انتظار می‏رفت، انگلستان نخستین گام را برای افزایش فشار بر ایران و بهره‏برداری لازم از این واقعه انجام داد. به گزارش خبرگزاری کویت، دولت انگلیس اعلام کرد این کشور دفاتر شرکت ملی نفت ایران در لندن را - که گفته می‏شود مرکز خرید سلاح برای ایران می‏باشند - تحت نظر قرار داده است. این خبرگزاری می‌افزاید: «تیموتی‌ رنتون وزیر کشور انگلیس که در کابینه قبلی تاچر، وزیر مشاور در امور خارجی (امور خاورمیانه) بود، در پاسخ به سؤال یکی از نمایندگان مجلس عوام انگلیس گفت: تاکنون هیچ‏گونه محدودیت در جهت صدور ویزا برای کارکنان دفاتر شرکت ملی نفت ایران اعمال نشده است، اما این مسئله تحت بررسی است. وی که در مجلس عوام و در پاسخ به سؤالات جرج رابرتسون سخنگوی امورخارجی حزب کارگر، سخن می‏گفت تأکید کرد فعالیت‏ها تحت مراقبت قرار دارد.»<ref>همان، ص38، لندن - خبرگزاری کویت، 18/4/1366.</ref>
 
==گزارش - 618 ==
همکاری اقتصادی ایران و آلمان شرقی، امروز از محورهای اصلی گفتارهای رادیو کلن بود.
این رادیو با اشاره به افزایش روابط بازرگانی بین دو کشور، این سؤال را مطرح می‏کند که آیا افزایش معاملات نفتی، به معنای توسعه کلی روابط بازرگانی خواهد بود؟ گزیده‏ای از گفتار رادیو کلن به این شرح است: «در پاییز سال گذشته، وزیر نفت ایران از جمهوری دمکراتیک آلمان دیدن کرد. اگرچه در آن موقع درباره موضوع مذاکرات وی و مسئولین دولت آلمان دمکراتیک اطلاعات زیادی منتشر نشد، ولی می‏شد حدس زد که منظور دولت ایران از اعزام وزیر نفت خود به آلمان دمکراتیک، فروش مقدار بیشتری نفت به این کشور بوده است. این حدس، بعدها تقویت شد تا اینکه در روزهای اخیر، دلایل ثابت کننده‏ای برای آن ارائه شد؛ از جمله اینکه خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا) گزارش داد که آلمان دمکراتیک قصد دارد از ایران پانصدهزار تا یک‌میلیون تن نفت‏ خام، بیشتر از گذشته خریداری کند و به این ترتیب، ابعاد بازرگانی بین دو کشور، به سالانه یک‌میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. این خبر، بعد از اجلاس کمیسیون مشترک بازرگانی آلمان دمکراتیک و ایران در تهران، منتشر شد و مقامات ایرانی علناً اظهار می‏کنند که ایران احتیاج به سرمایه‏گذاری بیشتر در استخراج معادن دارد و برای تجدید بنای صنایع شیمیایی خود قصد دارد از تجربیات جمهوری دمکراتیک آلمان استفاده کند. ایران که بر اثر جنگ با عراق تا حد زیادی بنیه مالی خود را از دست داده، اعلام کرد که حاضر است، معامله نفت با آلمان دمکراتیک را به صورت پایاپای انجام دهد؛ یعنی در ازای نفت جنس تحویل بگیرد و این امر، منطبق با شرایط و اوضاع فعلی است. اصولاً ایران در میان کشورهای در حال توسعه، یکی از مهم‏ترین شرکای بازرگانی جمهوری دمکراتیک آلمان است و آلمان دمکراتیک یک چهارم از مجموع معاملات بازرگانی خود با کشورهای در حال توسعه را با ایران انجام می‏دهد که مساوی است با داد و ستد آلمان دمکراتیک با سوئد و هلند. حال این سؤال منطقی به‏نظر می‏رسد که آیا افزایش معاملات نفتی بین ایران و آلمان دمکراتیک به‏معنای توسعه کلی روابط بازرگانی بین دو کشور خواهد بود؟»<ref>همان، صص 56 و 57، رادیو کلن، 18/4/1366.</ref>
 
==گزارش - 619 ==
پس از گذشت حدود 45 روز از حادثه انفجار تأسیسات گاز کویت، روزنامه جمهوری اسلامی
به نقل از یک منبع آگاه، دربارة اهداف این عملیات، میزان خسارت‏های وارده و اهداف کشور کویت از راه‏اندازی این مجتمع، مطالبی منتشر کرد. این منبع آگاه می‌گوید: «در روز جهانی قدس (1/3/1366)، حزب‏الله کویت به‏منظور برملا کردن جنایات و چپاول مردم کویت توسط حکام این کشور و حمایت این کشور از امریکای جهان‌خوار در خلیج‏فارس و نیز هشدار به رژیم وابسته کویت، توسط فیصل احمد کرم الکویتی از مهندسین شرکت نفت کویت، توانست با
یک کامیون حامل تی.ان.تی، این پروژه عظیم را که قرار بود سه روز بعد افتتاح شود، نابود کند.» این منبع درباره میزان خسارات وارد شده اظهار می‌دارد: «در جریان انفجار پروژه عظیم گاز کویت، بیش از 250 میلیون دلار خسارت به این کشور وارد شده است.» به گفتة وی، کویت با راه‏اندازی این مجتمع، قصد داشت به عراق گاز ارسال کند. این مقام آگاه، هدف عالیة حزب‏الله کویت را سرنگونی حکومت کویت و برقراری حکومت اسلامی اعلام کرده و به سران این کشور هشدار می‌دهد که از همراهی با دولت امریکا و حمایت از کشور عراق دست بکشند: «حزب‏الله کویت تا سرنگونی حکام مرتجع و حاکمیت حزب‏الله و برقراری حکومت عدل اسلامی، دست از مبارزه و عملیات انتحاری برنمی‏دارد و ما اعلام می‏داریم که شهادت این برادران، هیچ خللی در اراده مصمم و راهمان که همان راه اسلام و برقراری حکومت اسلامی است، نخواهد داشت. باید حکام کویت این را بدانند و از حمایت امریکای جهان‌خوار و کمک به رژیم عراق دست بردارند، چون امروز مسلمانان نمی‏توانند ببینند که گروهی وابسته به شرق و غرب بر مسلمانان حکومت می‏کنند.» وی می‌افزاید: «اسلام حد و مرز ندارد و بر همه مسلمانان واجب است برای نجات مسلمانان در بند دیگر، علیه ظلم قیام کنند.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 18/4/1366، ص2.</ref>
 
==گزارش - 620 ==
با تغییر استراتژی نظامی سازمان مجاهدین خلق از عملیات چریکی نامنظم به یک ارتش منظم، نشریه فرانکفورتر روند شاو دربارة عملکرد آتی این سازمان می‌نویسد: «اکنون، آشکارا امید می‏رود که آنها بتوانند قبل از هرچیز، در مناطق مرزی ایران با عراق، نیروهای [امام]‏ خمینی را به درگیری‏های همیشگی نظامی وادار سازند. ارتش ان.ال.آ. که مسئول روابط بین‏الملل سازمان، حاضر به افشای تعداد نفرات آن نیست دارای پایگاه‏هایی در مناطق مرزی است.» این نشریه همچنین به نقل از حمید بکایی مسئول روابط بین‏الملل سازمان، دربارة عملکرد این سازمان در سه ماهه آخر سال 1365 و سه ماهة اول سال 1366 ادعا می‌کند: «تاکنون در نبرد مسلحانه ارتش، از تاکتیک نیش ‏سوزن استفاده می‏شد؛ مجاهدین اکثر اوقات به پایگاه‏های نظامی رژیم ایران حمله‏ور می‏گردیدند و سپس به مناطق خود بازمی‏گشتند. بدین ترتیب، آنها در شش ‏ماه اول سال 1987 (دی‏ 65 تا خرداد 66) طی 59 فقره عملیات، 2100 تن سرباز و نماینده رژیم را کشته یا مجروح ساخته و 74 نفر را به اسارت خود گرفتند.»<ref>اداره کل مطبوعات و رسانه‏های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 1251، 10/5/1366، ص18، روزنامه فرانکفورتر روند شاو، 18/4/1366.</ref>
 
==گزارش - 621 ==
در عملیات کمین نیروهای کومه‌له در جاده کمربندی سنندج، یک تن از نیروهای خودی شهید و یک تن نیز مجروح شد. در کمین دیگری که عوامل این سازمان در منطقه دیواندره اجرا کردند، یکی از نیروهای سپاه به شهادت رسید.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 154، 31/5/1366، ص12.</ref>
 
==گزارش - 622 ==
پیش‌مرگان کرد مسلمان عراقی با حمله به نیروهای عراقی در منطقه زاخو صدمات سنگینی به نیروهای عراقی وارد کردند. در این حمله، فرزند یکی از رؤسای عشایر عراقی به ‏نام عبدالله بیشار، به قتل رسید. گفتنی است که پدر عبدالله بیشار - به نام بیشار آقا - یکی از رؤسای بانفوذ در منطقه زاخو بود و با نیروهای نظامی عراق همکاری داشت.<ref>روزنامه اطلاعات، 18/4/1366، ص22.</ref>
در این حال، خبرگزاری اوبای ترکیه از پیوستن دوهزار تن از نیروهای عشایر بیشار به نیروهای معارض عراقی خبر داد. این خبرگزاری اعلام کرد: «دوهزار تن از چهارهزار سرباز عراقی که به منظور سرکوبی عملیات ضد دولتی کردهای شمال عراق از سوی رژیم صدام تحت امر بیشار آقا یکی از رؤسای با نفوذ عشایر آن منطقه، درآمده بودند، همراه با نظیر بیشار پسر بیشار آقا، به صف نیروهای بارزانی پیوستند.»<ref>روزنامه کیهان، 18/4/1366، ص3.</ref>
 





نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۳۷

روزشمار جنگ سال 1366
1366.04.18
نام‌های دیگر هجده تیر
تاریخ شمسی 1366.04.18
تاریخ میلادی 9 ژوئیه 1987
تاریخ قمری 12 ذیقعده 1407



گزارش - 606

ساعت 11 امروز نفت‏کش امریکایی پکونیک که در لیبریا ثبت شده بود، هدف حمله قایق‏های تندرو قرار گرفت و آسیب دید. این کشتی 273 هزار تنی که به شرکت نفت‏کش یونیورس امریکا تعلق داشت، در 110 کیلومتری بندر الاحمدی کویت با هجده راکت و آتش مسلسل مورد هجوم قرار گرفت و بیست حفره در بدنة آن ایجاد شد. نفت‌کش پکونیک، برای بارگیری عازم کویت بود و طبق برنامه، قرار بود پس از بارگیری، به سمت عربستان سعودی حرکت کند. در این حمله هیچ‏یک از چهل خدمه این شناور آسیب ندید، ولی نفت‌کش دچار آتش‏سوزی شد. پس از این حمله، قایق‏های نجات آتش را خاموش کردند و پکونیک برای انجام دادن تعمیرات، با یدک‏کش به بحرین انتقال داده شد.[۱] خبرگزاری آسوشیتدپرس با نسبت دادن این حمله به ایران، درباره علت این اقدام گزارش داد: «حمله به پکونیک به‏طور وضوح، به تلافی حداقل دو حمله عراق به نفت‏کش‏ها در هفته‏جاری در جزیره خارک صورت گرفته است.»[۲] خبرگزاری فرانسه نیز اعلام کرد: «این حملة ایران، احتمالاً اولین و شاید هم آخرین اخطار ایران به امریکا قبل از عبور نفت‏کش‏های کویتی تحت پرچم امریکا از خلیج‏فارس باشد و ظاهراً، پیش‏دستی ایران برای نشان دادن عزم راسخش برای پاسخ‏گویی ضربه با ضربه حملات هوایی عراق و حمله به صادرات نفتی کویت که یکی از متحدین عراق به شمار می‏آید، باشد.»[۳] خبرگزاری فرانسه دربارة موقعیت مکانی و زمانی حمله گزارش داد: «این نخستین‏بار است که ایران یک نفت‏کش خارجی را که با کویت داد و ستد می‏کند و در فاصله‏ای چنین نزدیک به یک بندر کویتی، مورد حمله قرار می‏دهد.» این خبرگزاری سپس از قول ناظران در منطقه می‌افزاید: «حمله به این کشتی که در نهایت به یک شرکت امریکایی تعلق دارد، احتمالاً با نقشه قبلی ایران صورت گرفته است. ایران احتمالاً قصد داشته تا قاطعیت خود را در مخالفت با حمل نفت کویت توسط نفت‏کش‏های دارای پرچم امریکا نشان دهد.» خبرگزاری فرانسه اضافه می‌کند: «این حمله در حالی انجام شد که قرار است تا چند روز دیگر، یازده فروند نفت‏کش کویتی که در امریکا به ثبت رسیده‏اند، کار حمل نفت کویت با اسکورت ناوگان امریکا را آغاز کنند.»[۴] خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز چگونگی حمله به نفت‌کش پکونیک را مورد توجه قرار داده و آن را نشانة موضع ضد امریکایی ایران قلمداد کرده است. این خبرگزاری در گزارش خود آورده است: «یک مدیر شرکت کشتی‏رانی امریکایی، در زمینه مورد هدف قرار گرفتن نفت‏کش امریکایی پکونیک در خلیج‏فارس نظر داد؛ قایق‏های توپ‌دار ایران، معمولاً در تاریکی شب به نفت‏کش‏ها حمله می‏کنند و این حقیقت که پکونیک در روشنی روز هدف حمله قرار گرفته و از کار افتاده است، به وضوح روحیه ضد امریکایی ایرانیان را نشان می‏دهد.»[۵] در این حال، خبرگزاری رویتر دربارة موضع امریکا در ارتباط با این حمله گزارش داد: «امریکا اعلام کرد که این کشور علیه حمله به پکونیک اقدام تلافی‏جویانه نخواهد کرد، زیرا کشتی مذکور دارای شرایط لازم جهت حفاظت از سوی امریکا نبوده است.»[۶] مارلین فیتز واتر سخنگوی کاخ سفید نیز اظهار کرد: «حادثه روی داده (حمله به پکونیک) نمونه دیگری است که نشان ‏دهنده لزوم پایان یافتن جنگ ایران و عراق است. تصمیم امریکا مبنی‏بر افراشتن پرچم امریکا بر روی نفت‏کش‏های کویتی نیز در همین راستا قرار دارد.»[۷] رابرت سیمز سخنگوی وزارت دفاع امریکا هم در اظهاراتی مشابه سخنان فیتز واتر گفت: «حمله به پکونیک خطری را که متوجه کشتی‏های بدون اسکورت در این ناحیه است، نشان می‏دهد. یقیناً اگر کشتی‏ها تحت اسکورت نظامی باشند، احتمال اینکه مورد حمله قرار بگیرند، کمتر است. پکونیک دارای پرچم امریکا نبوده است. بسیاری از کشتی‏های تجاری امریکایی با پرچم کشورهای دیگر همچون لیبریا و پاناما حرکت می‏کنند، چون هزینه ثبت، مالیات، دست‌مزدها و دیگر هزینه‏ها در این‏گونه کشورها کمتر از امریکا است.»[۸] لاری استوگل دیگر سخنگوی وزارت دفاع امریکا ضمن ابراز تأسف از حمله به کشتی‏ پکونیک گفت: «احتمالاً این حادثه در تصمیم ریگان مبنی‌بر نصب پرچم امریکا بر روی نفت‏کش‏های کویت تأثیر نخواهد گذاشت.» وی افزود: «پس از این حمله، آماده‏باش نیروهای امریکا در خلیج‌فارس افزایش نیافته است.»[۹]

گزارش - 607

امروز شمار زیادی از داوطلبان بسیجی برای حضور در جبهه‏های جنگ، با کاروان‏های مختلف به جبهه‏ها اعزام شدند. به گزارش روزنامه اطلاعات، چهارمین کاروان سپاهیان صاحب‏الزمان(عج) استان کردستان با عنوان "کاروان مدافعان خلیج‏فارس"، از سنندج راهی میادین نبرد در خلیج‏فارس شد. در این کاروان، نیروهای داوطلب اعزام مجدد و نیروهای آموزش دیده از شهرهای سنندج، بیجار، قروه، مریوان، سقز، بانه و بخش‏های کامیاران، دیوان‏دره و دهگلان حضور داشتند که با شعارهای "جنگ، جنگ تا پیروزی" و "مرگ بر امریکا"، راهی خلیج‏فارس شدند. همچنین چهار گردان از نیروهای اعزام مجدد و آموزش‏دیده از استان کهگیلویه و بویراحمد با عنوان "مدافعان خلیج‏فارس" از شهرهای دوگنبدان، یاسوج، دهدشت و... به جبهه‏های نبرد عزیمت کردند. در شیراز نیز کاروان ثامن‏الائمه تحت عنوان "مدافعان خلیج‏فارس" با شکوه خاصی به سوی میادین نبرد شتافتند. این کاروان از رزمندگان توانمند نواحی پنجگانه بسیج شیراز و شهرستان‏های سپیدان، فسا، داراب، نی‏ریز، استهبان، جهرم، لار، کازرون، ممسنی، ارسنجان، بوانات، زرقان و مناطق کوار، ده‏بیر، خشت و کمارج تشکیل شده بود.[۱۰]

گزارش - 608

ستاد مشترک ارتش در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «امروز ناوگان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران ضمن حراست از مرزهای دریایی کشور و انجام مأموریت‏های ویژه پدافندی و کنترل عبور و مرور کشتی‏ها، تعداد سیزده فروند کشتی تجاری و نفت‏کش خارجی را شناسایی و بعد از اطمینان از نوع محموله و مقصد، آنها را در ادامه مسیرشان هدایت کردند.»[۱۱]

گزارش - 609

حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس و نماینده امام در شورای عالی دفاع، پس از پایان جلسه این شورا - که برای بررسی وضعیت جنگ تحمیلی و بحران جاری منطقه تشکیل شده بود - در مصاحبه‌ای مطبوعاتی شرکت کرد و به پرسش‌های خبرنگاران دربارة تحولات جبهه‏های جنگ، هدف قرار گرفتن یک نفت‏کش امریکایی در خلیج‏فارس و بحران سیاسی ایجاد شده بین ایران با فرانسه و انگلیس، پاسخ گفت. وی در گزارشی از جلسه شورای عالی دفاع گفت: «در این جلسه فرماندهان سپاه گزارشاتی در مورد عملیات نصر4 و 5 دادند که نشان‏دهندة برتری کم‌سابقه ما در میدان‏های نبرد بود. همچنین گزارشی از وضع دفاعی ما در خلیج‏فارس داده شد. ... قسمت عمده بحث در شورای عالی دفاع در مورد برنامه‏هایی که باید در خلیج‏فارس و در مقابله با مداخله‏گری‏های اجنبی و احیاناً، نیروهای محلی کشورهای همسایه - اگر به نحوی بخواهند با آنها همکاری کنند - اتخاذ کنیم، دور می‏زد که به نتایج خوبی هم دست یافتیم.»[۱۲] آقای هاشمی دربارة حمله به یک نفت‏کش در خلیج‏فارس و ارتباط ایران با این مسئله گفت: «من نیز این خبر را از خبرگزاری‏ها دیدم و مسلماً، مسئله به همین ترتیب است، چرا که شنودهای ما در خلیج‏فارس این را گرفته‏اند که یک فروند کشتی مورد هدف قرار گرفته و استمداد کرده است و مأمورین ما نیز دیده‏اند که یک فروند کشتی در حال سوختن است. اینکه حالا مالکیت این کشتی امریکایی باشد، این را خبرگزاری‏ها ادعا کرده‏اند و من نمی‏دانم که مسئله صحیح است یا نه. در مورد اینکه پرچم آن لیبریا بوده است نیز شاید این‏طور باشد، ولی روشن نیست که چه‏ کسی این کشتی را هدف قرار داد، احتمال دارد عوامل ناشناسی که گاهی در خلیج‏فارس مسئله‌آفرینی می‏کنند، زده باشند. عراقی‏ها ادعا کرده‏اند که یک کشتی را زده‏اند و ممکن است این مسئله در مورد برنامه سیاست مقابله به مثل اتفاق افتاده باشد.»[۱۳] آقای هاشمی افزود: «ما تاکنون مسئولیت زدن هیچ کشتی‌ای را نپذیرفته‏ایم و به‏طور کلی، گفته‏ایم که اگر یک کشتی از ما زده شود، در مقابلش، یک کشتی از کشورهای حامی عراق زده خواهد شد و این مواردی هم که تاکنون اعلام شده است، ممکن است خیلی از آنها مربوط به ما نباشد و دیگران زده باشند، ولی ما ابایی هم نداریم که به ما نسبت بدهند چرا که به هر حال، مقابله به مثل اتفاق می‏افتد و خیلی هم فرق نمی‏کند که کشتی متعلق به امریکا یا شوروی و دیگر کشورها باشد. به هر حال تحقیقاً در آینده هم، سیاست مقابله به مثل بر مبنای همان ترتیب که اعلام شده ادامه خواهد داشت و این مورد را باید صبر کرد تا در آینده روشن‏تر شود.»[۱۴] نماینده امام در شورای عالی دفاع در پاسخ به این پرسش که اگر کشتی‏ها در خلیج‏فارس مورد حمله قرار نگیرند، ولی کشتی‏های کویتی با تصویب مجلس امریکا با پرچم امریکا در خلیج‏فارس تردد کنند، سیاست جمهوری اسلامی ایران چه خواهد بود؟ گفت: «ما البته به‏طور کلی، مخالفیم که یک کشوری در منطقه خود را تحت پرچم امریکا قرار بدهد. منتها، این مخالفت، نظری و سیاسی می‏شود. یعنی اگر عراق شرارت نکند و کشتی ما را نزند، از طرف ما هیچ تعرضی به هیچ کشتی‌ای نمی‏شود، خواه این کشتی پرچم امریکا یا پرچم کشور دیگری را داشته باشد. البته، ما این‏کار را کار زشتی می‏دانیم ... ما کشوری که پرچم امریکا را بر روی کشتی‏هایش نصب کند، محکوم می‏کنیم. همچنین کشوری را که کشورهای بیگانه را به خلیج‏فارس دعوت کند، محکوم می‏کنیم. منتها، احتیاجی به دخالت ندارد و ما حق نداریم در کارهای دیگران دخالت بکنیم، در عین حالی که تحت پرچم یک کشور بیگانه رفتن، کار اشتباهی خواهد بود.»[۱۵] وی دربارة طرح شوروی که موضوع آن، خروج همة نیروهای خارجی از خلیج‏فارس است، گفت: «موضع شوروی در این‏باره خیلی موضع مترقیانه‏ای است و هیچ‏کس هم نمی‏تواند با آن مخالفت کند. هم کشورهای منطقه و هم دنیا این را می‏پسندد و هر کس که با این موضع مخالف باشد، مشخص می‏شود که می‏خواهد زور بگوید. اینکه گفتند ایران و عراق هر دو کشتی‏های تجاری را نزنند، یک موضع عاقلانه‏ای است و هم ‏فکر می‏کنند که اگر این مسئله اتفاق بیفتد، بحران خلیج‏فارس پایان بپذیرد و این موضعی است که ما همیشه گفته‏ایم و می‏گوییم که اگر عراق شرارت نکند، طبعاً ایران هم نمی‏زند. بنابراین، نیازی نیست که ناوگانی بیاید و کسی حضور پیدا کند. این موضعی را که روس‏ها گرفته‏اند، درست همان موضعی است که ما می‏خواستیم گرفته شود.»[۱۶] آقای هاشمی رفسنجانی در ارزیابی احتمال بروز بحران در منطقه با توجه به نقش مستقیم امریکا و سایر کشورهای غرب دراین‌باره و بهره‏برداری بلوک شرق از این مسئله گفت: «امریکا - به‏خصوص حزب جمهوری‏خواه - آینده‏اش در خطر است و ممکن است با دست زدن به ماجراجویی‏ها، برای مدتی از میدان سیاست طرد شود یا تضعیف شود و به دنبال خودش، بسیاری از کشورهای غربی را هم بکشاند. چون، آنچه هم‏اکنون در خلیج‏فارس در حال اتفاق افتادن است، اگر حادثه خطرناک و بحرانی پیش بیاید و به دنیا تحمیل شود، ممکن است به حساب کل بلوک غرب گذاشته شود و در این میان، بلوک شرق و به‏خصوص روس‏ها، موضع گرفته‏اند که می‏تواند برایشان در آینده نقطه بهتری تلقی شود.»[۱۷] رئیس مجلس شورای اسلامی دربارة بحران دیپلماتیک به‏وجود آمده در روابط سیاسی ایران با فرانسه و انگلیس، این دو کشور را آغازگر بحران دانست و رفتار مأموران آن دو کشور را غیردیپلماتیک و غیراخلاقی خواند و اعلام کرد ایران علاقه‌مند به حفظ حداقل روابط با این نوع کشورها است. وی گفت: «ما در این مورد از بحران‏هایی که به‏وجود می‏آید بدمان نمی‏آید و این سیاست ما بعد از انقلاب بوده است که حتی‏الامکان حضور کشورهای استعماری را که همیشه در این کشور اهداف جاسوسی و استعماری و تخم‏گذاری برای آینده را دارند، کم کنیم، منتها در حد عرف بین‏المللی. بنا نداریم که روابط خودمان با این کشورها را قطع کنیم مگر اینکه خودشان پیش‏قدم شوند. در این مورد که اتفاق افتاده است، خود آنها پیش‏قدم شده‏اند. این انگلیسی‌‏ها و فرانسوی‏ها بودند که ماجراجویی را آغاز کردند و طبعاً ما آن‌قدر از آنها موارد تخلف دیده‌ایم که هرگاه بخواهیم مقابله به مثل کنیم، دست ما باز است و نوعاً مأموران کشورهای غربی در کشورهای جهان سوم و مخصوصاً هم در کشور ما، اهداف سالمی نداشته و ندارند، بلکه افکار پلیدی دارند که البته ظواهر را هم حفظ می‏کنند. این مأموران ارتباط جاسوسی و قاچاقی دارند و ارتباط با ضد انقلاب دارند و این موارد هم از چشم مأموران ما پوشیده نیست. اما ما خیلی بنا نداریم که شلوغ بشود. وقتی که کاملاً شلوغ می‏کنند، ما هم طبعاً کاملاً آمادگی داریم و نگران این ‏هم نیستیم که کار به ‏جای بدی برسد یا به ضرر ما تمام بشود.» وی افزود: «فکر می‏کنم در هر حال، ما از کم کردن روابطمان با کشورهایی که ماهیت استکباری دارند، ضرر نمی‏کنیم.»[۱۸]

گزارش - 610

نمایندگان ایران در شوروی و بحرین در ملاقات با مقامات این کشورها، بر تداوم سیاست ایران برای مقابله با قدرت‏های جهانی در خلیج‏فارس تأکید کردند. آقای نوبری سفیر ایران در شوروی در ملاقات با نیکلای ‌ریشکف نخست‏وزیر این کشور، اعلام کرد: «رژیم حاکم بر عراق سعی دارد با تشنج‏آفرینی در خلیج‏فارس، راه را برای حضور بیشتر امپریالیسم امریکا در آنجا هموار سازد. جمهوری اسلامی ایران قاطعانه بر مواضع خود ایستاده و هر نوع تجاوز به منافع خود در خلیج‏فارس را قدرتمندانه پاسخ خواهد داد.»[۱۹] کاردار ایران در بحرین نیز در دیدار با وزیرخارجه این کشور، سیاست جمهوری اسلامی ایران در مقابله با ابرقدرت‏ها را مورد تأکید قرار داد. عباس شکوهی در ملاقات با شیخ محمد بن مبارک آل خلیفه، ضمن تشریح سیاست جمهوری اسلامی ایران، آخرین تحولات جنگ تحمیلی را به اطلاع وی رساند. کاردار ایران مجازات متجاوز را شرط پایان جنگ خواند و دربارة تأمین امنیت منطقه گفت: «امنیت و ثبات منطقه، تنها با همکاری کشورهای ساحلی خلیج‏فارس و به دور از دخالت‏های خارجی تأمین می‏شود.» وی افزود: «برای ایران مهم نیست پرچم چه ابرقدرت یا کشوری بر فراز کشتی‏های عبوری از خلیج‏فارس باشد، این امر تغییری در سیاست اعلام شدة ما نخواهد داد.»[۲۰]

گزارش - 611

امروز هانس ‌اشترگن رئیس کمیسیون روابط خارجی پارلمان آلمان فدرال و هیئت همراه در بغداد با طارق عزیز وزیرخارجه عراق، دیدار کردند. رادیو صوت‏الجماهیر در گزارشی از این ملاقات گفت: «آخرین تحولات اوضاع منطقه به‏ویژه تجاوز ایران علیه کشور ما و خطر ادامه این تجاوز علیه امنیت ‌و صلح در منطقه و جهان، مورد بحث قرار گرفته ‌است. در این ملاقات همچنین فعالیت‏های اتحادیه بین‏المجالس در سطح جهانی بررسی شده ‌است.»[۲۱] در این حال، عبدالرزاق قاسم سفیر عراق در آلمان فدرال، در ضیافتی که به مناسبت پایان مأموریت وی در وزارت خارجه آلمان برگزار شده بود، سیاست آلمان در جنگ تحمیلی را که وی آن را بی‏طرفانه می‏خواند، مورد انتقاد قرار داد. رادیو کلن در این‏باره اعلام کرد: «سفیر عراق که مدت مأموریتش در بن تمام شده است، از دولت آلمان ‏غربی به‏طور غیر‏عادی و به شدت، نسبت به بی‏طرفی‏اش در جنگ خلیج‏فارس انتقاد کرد. وی ضمن اشاره به تخلف یک مقام بلندپایه آلمانی در عدم انجام دیدار به موقع از عراق گفت که دولتش از آلمان انتظار دارد که گامی برای انجام مذاکرات سیاسی میان دو کشور بردارد. وزیر مشاور در وزارت خارجه آلمان نیز در پاسخ به عبدالرزاق قاسم گفت: بی‏طرفی بن در جنگ عراق و ایران به معنی اهمیت قائل نشدن برای این جنگ نمی‏باشد. وی افزود: آلمان فدرال هم‏اکنون مانند گذشته، مایل است با عراق مذاکره کند و طرف‌دار ایجاد راه‏حل هرچه زودتر و عادلانه برای این جنگ است.»[۲۲]

گزارش - 612

امروز هیئتی از اتحادیة عرب سفر دوره‏ای را به پنج کشور عضو دائمی شورای امنیت برای رایزنی و تثبیت راه‏کارهای مراحل بعدی قطعنامه شورای امنیت درباره جنگ، آغاز کرد. این هیئت در نخستین مرحله رهسپار انگلستان شد و با مارگارت تاچر نخست‏وزیر و جفری هاو وزیرخارجه این کشور، دیدار کرد. رادیو امریکا در این‏باره گزارش داد: «دولت انگلیس هیئت عرب را مطمئن ساخته است که چنانچه کوشش‏هایی که برای پایان دادن به جنگ انجام می‏گیرد شکست بخورد، از تحریم تسلیحاتی حمایت خواهد کرد. رهبری هیئت پنج‏نفره اتحادیه عرب را طاهر المصری وزیر امورخارجه اردن، بر عهده دارد. این هیئت چند بار با مارگارت تاچر نخست‏وزیر و سر جفری ‏هاو وزیر امورخارجه انگلیس، به گفت‌وگو نشست. بعد از گفت‌وگوها، وزارت امورخارجه انگلیس اعلام کرد که به هیئت اتحادیه عرب اطلاع داده شده که بریتانیا آماده است از تحریم فروش اسلحه علیه هر یک از طرف‏های جنگ خلیج‏فارس که از پذیرش مفاد قطعنامه سازمان ملل متحد سر باز زند، جانب‌داری کند. وزارت امورخارجه بریتانیا افزود هدف از این امر آن است که ایران و عراق از جنگ دست بکشند و مذاکره را آغاز کنند. سخنگوی وزارت امورخارجه بریتانیا گفت: سر جفری ‌هاو در گفت‏وگو با هیئت اتحادیه عرب تأکید کرد که حمله به کشتی‏ها در خلیج‏فارس باید متوقف شود. وی گفت: بریتانیا برای حمایت از کشتی‏های خود، حضور نظامی خود را در خلیج‏فارس حفظ خواهد کرد.»[۲۳] در این حال، عدنان عمران معاون سیاسی دبیرکل اتحادیه عرب، از شورای امنیت درخواست کرد تا برای متوقف کردن جنگ ایران و عراق، اقدامات سیاسی، اقتصادی و نظامی اتخاذ کند. به گزارش رادیو صوت‏الجماهیر، وی از شورای امنیت خواست تا به‏عنوان عالی‏ترین مرجع حفظ صلح و امنیت جهانی، مسئولیت‏های خود را به‏عهده گیرد. عدنان عمران در گفت‏وگویی با خبرگزاری خلیج گفت: «شورای امنیت باید وسایل اجرای قطعنامه قبلی که دعوت به خاتمه دادن به این جنگ را نموده است جست‌وجو کند.» وی افزود: «فصل‏ها و موادی در منشور ملل متحد وجود دارد که به شورای امنیت اجازه می‏دهد تدابیر سیاسی، اقتصادی و نظامی را عنداللزوم جهت خاتمه جنگ اتخاذ کند.»[۲۴] سلطان بن عبدالعزیز وزیر دفاع عربستان سعودی نیز از ایران خواست تا به پیام‏های صلح برای خاتمة جنگ ایران و عراق، پاسخ مثبت دهد. به گزارش رادیو صوت‏الجماهیر، وی طی اظهاراتی که امروز در صنعا پخش شد، ابراز امیدواری کرد که مساعی شورای امنیت به موفقیت و تصمیمی فعال برای خاتمه دادن به جنگ برسد. سلطان بن ‏عبدالعزیز تأکید کرد: «در سایه اوضاع فعلی و مطامع صهیونیستی است که هر کشور عربی موظف است قدرت دفاعی خود را به هر وسیله تقویت کند.» وی گفت: «عربستان سعودی قدرت کافی در اختیار دارد که بتواند در صورتی که در معرض هرگونه تجاوز قرار گیرد، از خود دفاع نماید.»[۲۵]

گزارش - 613

شیخ صباح الاحمد نایب نخست‏وزیر و وزیرخارجه کویت، نقش کشورش را در بحران جاری منطقه صلح‏آمیز خواند. وی گفت: «کشورش با پیروی از تعالیم عالیه مبین ‏اسلام و اصول انسانی، به اصرار و عزم خود در سعی برای پایان دادن به جنگ خانمان‏سوز عراق و ایران - دو کشور همسایه و هم‌کیش - ادامه خواهد داد.» شیخ صباح الاحمد افزود: «تصور نمی‏رود که کویت به‏ خاطر ایفای این نقش، مستحق این چنین تهدیدهایی باشد.» وی سپس با اشاره به این نکته که خلیج‏فارس یک جزیره صلح و آرامش بوده و ملت‏های منطقه خواهان زندگانی آمیخته با محبت و برادری هستند، گفت: «کویت شدیداً علاقه‌مند است این جنگ پایان یابد و همچنین علاقه‌مند است که دامنه آن به نقاط دیگر خلیج‏فارس سرایت ننماید.»[۲۶] همکاری دولت کویت با عراق و نحوة کمک‏های نظامی این کشور به عراق، موضوعی است که روزنامة تایمز مالی به آن پرداخته است. با توجه به میزان کمک‏های کویت به عراق، این روزنامه معتقد است که در جنگ تحمیلی، سرنوشت این کشور با عراق گره خورده است. تایمز مالی به نقل از شخصیت‏های کویتی می‏نویسد: «کویت چاره‏ای ندارد جز اینکه به هواپیماهای میراژ عراقی که برای انجام عملیات در خلیج‏فارس مأموریت دارند، اجازه دهد از فضای کویت استفاده کنند. کویت نمی‏تواند دستور سرنگونی هواپیماهای متجاوز عراقی را صادر کند. کویت ناگزیر است به منظور انتقال سلاح‏های سنگین روسی به عراق، امکانات ترانزیتی در اختیار عراق قرار دهد.» این روزنامه می‌افزاید: «کویت مجبور شده است بهای سنگینی برای حمایت سرسختانه خود از عراق در جنگ علیه ایران بپردازد و سرنوشت خوب و بد این شیخ‏نشین با سرنوشت رژیم عراق گره خورده است. مقامات کویتی فشارهای خود را علیه شیعیان افزایش داده‏اند و شدت فشار را به حدّی رسانده‏اند که شیعیان را به ایران نزدیک‏تر می‏کند و افکار انقلابی را در میان آنها رواج می‏دهد.»[۲۷]

گزارش - 614

در رأی‏گیری امروز مجلس سنای امریکا طرح تعویق افتادن اسکورت نفت‏کش‏ها به مدت 90 روز به دلیل آنکه موافقین طرح نتوانستند به حد نصاب 60 رأی لازم دست یابند، به تصویب نرسید. خبرگزاری آسوشیتدپرس با اعلام این خبر می‏افزاید: «این رأی‏گیری چند ساعت پس از حمله به یک نفت‏کش امریکایی به ‏نام پکونیک در خلیج‏فارس، نزدیک کویت به ‏عمل آمد. سناتور سامر گفت: "من فکر می‏کنم این حمله، هشداری جدی است. حمله‏ای جدی که نوع تهدیدی را که ما داریم به‏طرفش می‏رویم، نشان می‏دهد." این رأی سنا یک روز پس از اینکه مجلس نمایندگان امریکا [کنگره] تأخیری 90 روزه در عملیات حفاظت را تصویب کرد، اعلام شد. مجلس نمایندگان این درخواست را مستلزم تصویب سنا کرده است.»[۲۸]

گزارش - 615

با نزدیک شدن زمان اجرای اسکورت نفت‏کش‏های کویتی، بررسی توان دفاعی ایران، موضوعی است که برخی رسانه‏های غربی به آن پرداخته‌اند. مقاله خبرگزاری فرانسه، خبر شبکه ان.بی‌.سی، مقاله نشریه جینز دیفنس و گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس دربارة احتمال درگیری ایران با امریکا، عزم راسخ و توان دریایی ایران و نحوة مقابله ایران در درگیری‏های آتی نظامی، حاکی از حساسیت روزافزون منطقه است. خبرگزاری فرانسه در مقاله‏ای به بررسی بحران موجود در خلیج‏فارس پرداخته است. در این مقاله، سخنان روز گذشته محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران که برای اجرای عملیات شهادت‏طلبانه اعلام آمادگی کرده بود، مورد توجه قرار گرفته است. این خبرگزاری حملة قایق‏های تندرو به نفت‏کش پکونیک را به ایران نسبت داد و آن را هشدار عملی مقامات ایرانی خواند. در این مقاله آموزش دریایی نیروهای سپاه و داوطلب بسیجی و بیانیه مجلس خبرگان در تشویق نیروهای ایرانی به اقدامات مقابله به مثل در خلیج‏فارس، نشانة عزم ایران در وضعیت جاری قلمداد شده است: «یک مسئول نظامی ایران روز گذشته برای نخستین‏بار، به وضوح اعلام کرد که ایران خود را برای انجام عملیات احتمالی شهادت‏طلبانه در خلیج‏[فارس] آماده می‏کند و مانورهایی در این رابطه به‏زودی برگزار خواهد شد. محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که اظهاراتش توسط خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) نقل شد، از مانورهای آموزشی و عملیات شهادت‏طلبانه در دریای عمان، آبراه هرمز و آب‏های خلیج[فارس] به ‏نام مانورهای شهادت سخن به میان آورده است. وی گفت: این مانورها به نیروهای ایرانی امکان می‏دهد تا تمامی تاکتیک‏های شهادت‏طلبی را به اجرا درآورند. اوج‏گیری کنونی جنگ نفت‏کش‏ها در خلیج[فارس]، قبلاً حجت‏الاسلام هاشمی رفسنجانی را بر آن داشت که تلویحاً انجام عملیات با اقدام‏های شهادت‏طلبانه به کمک‏ هلی‏کوپتر را مطرح کند. نماینده امام خمینی در شورای عالی دفاع، در سال 1985 (1364) نیز تمسک جستن به نیروهای شهادت‏طلب ایرانی را بعید ندانسته بود. کارشناسان نظامی غربی با توجه به دریافت پنجاه فروند قایق تندرو ساخت سوئد از سوی پاسداران، خطر مزبور را مورد توجه قرار داده‏اند. قایق‏های مزبور می‏توانند در حالی که مملو از مواد منفجره شده‏اند، با سرعت بیش از یک‌صد کیلومتر خود را به بدنه نفت‏کش‏ها یا ناوهای جنگی بکوبند. ایران، امروز با یک مبارزه‏طلبی مضاعف مواجه شده است؛ کویت برای حمایت ترافیک نفتی خود، دست به دامن امریکا و شوروی گردیده و عراق به حملات هوایی خود به پایانه نفتی جزیره خارک و نفت‏کش‏هایی که به آن نزدیک می‏شوند، شدت بخشیده است. تهران، نخست با اعلام یک تلافی با استفاده از روش ضربه با ضربه، پاسخ داد و نفت‏کش‏هایی را که صادرات نفت خام کویت را تضمین می‏کرد، به دنبال هر یک از حملات عراق، مورد حمله قرار می‏داد. هشدار ایران بی برو برگرد رعایت شده است. بدین‏ترتیب، بامداد امروز یک نفت‏کش غول‏پیکر با پرچم لیبریا به‏ نام پکونیک، مورد اصابت یک قایق ناشناس که احتمالاً ایرانی بوده، قرار گرفت. سه‏شنبه شب، میراژ‏های عراقی خارک را بمباران کرده بودند. تهران همچنین تأسیسات نفتی کشورهای کرانه خلیج[فارس] را تهدید کرده و سر و صدای زیادی را درباره موشک‏های ضد ناو که برای آنها سایت‏های شلیک در آبراه هرمز ایجاد شده به‏ راه انداخته است. مانورهای آموزشی یگان‏های پاسداران مجهز به این‏گونه موشک‏ها، هفته گذشته در بیابان انجام پذیرفت. رهبران ایران همچنین فرصت را غنیمت شمرده و بسیج نیروها را برای جنگ آغاز کردند و داوطلبان عزیمت به جبهه‏ها را به مدافعان خلیج‏فارس تبدیل کردند. حجت‏الاسلام رفسنجانی ضمن اطمینان دادن به واشنگتن که در صورت مداخله مسلحانه نیروی دریایی امریکا، موجی از خون در جهان به راه خواهد افتاد، اخطار کرد که جنگ طی سه‏ماهه آینده، حساس‏ترین مرحله خود را پشت سر خواهد گذاشت. این بسیج [نیرو] همچنین، جریان‏های گوناگونی را که مخالف ادامه جنگ تحت شکل کنونی‏اش بودند، ناگزیر کرد تا انتقادات خود را به ‏نام وحدت در مقابل دشمنان، موقتاً متوقف کنند. این امر، به‏ویژه مجلس خبرگان را به‏عنوان نهادی که با گرد هم آوردن عمده‏ترین روحانیون که مأمور انتخاب جانشین امام خمینی می‏باشد، بر آن داشت تا دست به یک حرکت استثنایی بزند. مجلس مزبور در روز سوم ژوئیه با تصویب یک پیشنهاد، حمایت کامل خود را از سیاست عادلانه اقدام مقابله به مثل و تدابیر دلیرانه‏ای که برای تضمین امنیت خلیج‏[فارس] اتخاذ گردیده است، اعلام داشت. تا به امروز، این نهاد که بازگو کننده صدای روحانیون می‏باشد، هرگز نظر خود را نسبت به سیاست روز ابراز نداشته بود. امروز شورای عالی دفاع بار دیگر آمادگی خود را برای سرعت بخشیدن به یک روند سیاسی ضروری - لیکن خطرناک - اعلام می‏دارد. رادیو تهران در تفسیری به رونالد ریگان توصیه کرد که بیش از یازده پرچم را برای پوشاندن تابوت سربازان امریکایی در خلیج‏[فارس] آماده کند.»[۲۹] شبکه تلویزیونی ان.بی.سی امریکا نیز به نقل از مقامات دولت ریگان در کاخ سفید، ضمن تأکید بر ادامه اسکورت نفت‌کش‌های کویتی افزود: «امریکا هنگام عبور کشتی‏هایش از تنگه هرمز، ایران را مطلع نموده و اخطار خواهد داد که چنانچه قایق‏های گشتی ایران بیش از حد لازم به آنها نزدیک شوند، خود مسئول عواقب آن خواهند بود.»[۳۰] مجله معتبر نظامی جینز دیفنس نیز در مقاله‌ای در بررسی توان دریایی ایران، تکنیک‏های احتمالی درگیری ایران با نیروهای امریکایی و تجهیزات به ‏کار گرفته شده را مورد بحث قرار داده است. در این مقاله، تأکید اصلی بر اجرای تاکتیک‏های ناشناخته‏ای است که نیروهای تازه تشکیل شدة سپاه قادر به پیاده کردن آنها هستند. گزیده‏‌ای از این مقاله بدین شرح است: «اگر ایرانی‏ها بخواهند به یک کشتی جنگی امریکایی در خلیج[فارس] حمله کنند، آنها یا از تاکتیک جنگ و گریز چریکی استفاده خواهند نمود یا اینکه احتمالاً گروه‏های شهادت‏طلبانه با استفاده از قایق‏های کوچک، اقدام به حمله خواهند نمود. شدیدترین تهدید، احتمالاً می‏تواند حملات گروه‏های انتحاری توسط قایق‏های کوچک باشد. تحلیل‏گران نظامی معتقدند که نیروی دریایی ایران و جناح دریایی تازه تشکیل شده در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، اگر ضرورت انجام حرکتی علیه امریکا را احساس بکنند، به احتمال زیاد به جای انجام حملات وسیع، از تاکتیک‏های جنگ و گریز چریکی علیه کشتی‏های امریکایی استفاده خواهند نمود. ایران، سه ناوشکن در اختیار دارد که حداقل یکی از آنها مجهز به موشک‏های کشتی به کشتی می‏باشد و نیز چهار فروند ناوچه ساخت انگلیس دارد که مسلح به موشک‏های ضدکشتی ساخت ایتالیا می‏باشند. تحلیل‏گران معتقدند که واحدهای اصلی دریایی ایران علیه کشتی‏های امریکایی به ‏کار گرفته نخواهد شد، زیرا آنها به‏عنوان هدف‏های سهل‏الوصول تلقی می‏گردند و به احتمال زیاد، ایرانی‏ها از قایق‏های سریع‏السیر خود که مسلح به موشک‏های امریکایی هارپون می‏باشند، استفاده خواهند نمود.»[۳۱] خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز از نگرانی مقامات کشورهای عرب در استقرار موشک‏ کرم ابریشم در تنگه هرمز خبر داد و به نقل از برخی دیپلمات‏ها، به موضوع امکان مسدود ساختن تنگه هرمز و اقدامات ایران در این زمینه پرداخت: «مقامات کشتی‏رانی و دیپلمات‏های عرب اظهار می‏دارند، آنان به‏طور روزافزونی نگران استقرار موشک‏های ضدکشتی موسوم به کرم ابریشم در تنگه هرمز توسط ایران هستند. انتظار نمی‏رود ایران تنگه هرمز را مسدود سازد حتی به‏عنوان راه علاج آخرین؛ زیرا این کشور برعکس عراق مجبور است نفت خود را از تنگه مزبور صادر نماید. بیشتر منابع کشتی‏رانی و دیپلماتیک توافق دارند که احتمال ندارد ایران اقدام به مسدود ساختن تنگه نماید مگر اینکه حملات عراق، صادرات نفت این کشور را متوقف سازد. یک دیپلمات بریتانیایی در ابوظبی تأکید نمود چنانچه تنگه هرمز برای ایرانیان از فایده بیفتد، آنان در فرو ریختن معبر هرمز بر سر همه‏کس اعم از خودشان، تردیدی نشان نمی‏دهند. ترس از بسته شدن تنگه هرمز به هنگام شروع جنگ ایران و عراق در ماه سپتامبر 1980 (شهریور 1359) وجود داشت، لیکن پس از اینکه معلوم شد بسته ‏شدن تنگه به نفع ایران نیست نگرانی قدرت‏های خارجی به‏سرعت مرتفع شد. استقرار موشک‏های سیلک ورم در آتشبارهای متحرک در چندین نقطة اطراف تنگه، آن بیم و هراس را مجدداً به‏وجود آورد. کارشناسان دریایی اظهار می‏دارند به‏منظور بستن تنگه هرمز که در حدود نود متر عمق دارد ایران بایستی حداقل بیست‏وچهار کشتی را غرق سازد و این کار، بدون ردیابی شدن امکان‏پذیر نیست. برخلاف موشک‏های اگزوسه، موشک‏های کرم ابریشم در سطحی بالاتر پرواز می‏کنند و سرعت کمتری دارند و بنابراین آسان‏تر ردیابی می‏شوند. بعد از اینکه منابع اطلاعاتی امریکا روز دوشنبه گذشته دریافتند ایرانیان در حال استقرار موشک‏های کرم ابریشم در پایگاه‏های مستحکم‏تر خود در مقابل تنگه هرمز می‏باشند، هواپیماهای شکاری ای - 2 امریکا از ناو هواپیمابر کانستلیشن همراه با اسکورت‏های خود، از دریای عرب واقع در شرق هرمز، به منطقه اعزام گردیدند. منابع پنتاگون اعلام داشتند پروازها آموزشی بوده‏اند لیکن روز بعد، موشک‏ها و رادارهایشان از محل خود برداشته شده بودند و مسلماً به پایگاه بزرگ دریایی در بندرعباس انتقال داده شده‏اند. دیپلمات‏های عربی مقیم مسقط و ابوظبی معتقدند امریکا نخواهد پذیرفت کشتی‏رانی بین‏المللی در خلیج‏فارس در سایه موشک‏های کرم ابریشم صورت پذیرد.»[۳۲]

گزارش - 616

روزنامه نیویورک تایمز در مقاله‏ای به تصمیم امریکا در اسکورت نفت‏کش‏های کویتی انتقاد کرد. این روزنامه با احمقانه خواندن این تصمیم، از ابتکار دو سیاست‌مدار امریکایی (مبنی‌بر اجرای این مأموریت تحت نظارت سازمان ملل به ‏جای امریکا) استقبال کرده است. در این مقاله آمده است: «بدترین طریقه سیاست‏پردازی، قاطی کردن یک اشتباه با اشتباه دیگر است، به این تصور که هیچ راه‏حل دیگری وجود ندارد. این درست همان‏کاری است که دولت ریگان با قرار دادن نفت‏کش‏های کویتی تحت پرچم امریکا، آن را مرتکب می‏شود. هرچند در این مورد مهم‏ترین کاری که اعضای کنگره امریکا مایل به انجام آن می‏باشند، به‏ تعویق افتادن این طرح است. آیا دولت امریکا به آن اندازه ابتکار و خلاقیت خود را از دست داده است که تنها راهی که می‏تواند انتخاب نماید، شل کن و سفت کن است؟ مطمئناً بین کورکورانه عمل کردن و کاری را اصلاً انجام ندادن، بین دست زدن به ریسک‏های احمقانه و حتی ریسک‏های احمقانه‏تر، راه‏حل‏های دیگری وجود دارند. سایروس ونس وزیرخارجه سابق و الیوت ریچاردسون وزیر دفاع سابق امریکا، طرحی را پیشنهاد کرده‏اند که به‏موجب آن، تغییر پرچم نفت‏کش‏های کویتی تحت سرپرستی سازمان ملل صورت می‏گیرد. این دو، استدلال می‏کنند که کشورهای خلیج‏فارس بایستی از این ایده سازمان ملل استقبال نمایند، زیرا چنین ایده‏ای از حمل‌ونقل نفت‏کش‏های آنان محافظت می‏کند. چنانچه کشوری نظیر کویت که هزینه‏های عراق را می‏پردازد، از آن پشتیبانی نماید، عراق هم به پیروی از کویت، طرح را قبول می‏کند. ایران همچنین از انگیزه لازم جهت استفاده از سازمان ملل به‏عنوان سپری برای جلوگیری از حملات عراقی‏ها، برخوردار است. راه دیگری هم‏ وجود دارد و آن، اینکه از سعودی‏ها بخواهیم، با کویت گفت‏وگو کنند. کویت را می‏شود راضی کرد تا درخواست خود را از واشنگتن برای تغییر پرچم و نیز درخواست اجاره کشتی را پس بگیرد. بدون شک، وزارت خارجه می‏تواند راه‏های دیگری را بیابد؛ شاید از طریق تدارک دیدن ملاقات‏هایی با شوروی و نیز همکاری‏های بیشتر با فرانسه و انگلستان. در غیر این‏ صورت، چنانچه امریکا راه چاره خردمندانه‏تری را دنبال ننماید این کشور مجبور است بین راه‏حل‏های بد و بدتر، یکی را انتخاب نماید.»[۳۳]

گزارش - 617

در پی بروز برخی اختلافات در روابط سیاسی ایران و انگلیس، همان‏طور که انتظار می‏رفت، انگلستان نخستین گام را برای افزایش فشار بر ایران و بهره‏برداری لازم از این واقعه انجام داد. به گزارش خبرگزاری کویت، دولت انگلیس اعلام کرد این کشور دفاتر شرکت ملی نفت ایران در لندن را - که گفته می‏شود مرکز خرید سلاح برای ایران می‏باشند - تحت نظر قرار داده است. این خبرگزاری می‌افزاید: «تیموتی‌ رنتون وزیر کشور انگلیس که در کابینه قبلی تاچر، وزیر مشاور در امور خارجی (امور خاورمیانه) بود، در پاسخ به سؤال یکی از نمایندگان مجلس عوام انگلیس گفت: تاکنون هیچ‏گونه محدودیت در جهت صدور ویزا برای کارکنان دفاتر شرکت ملی نفت ایران اعمال نشده است، اما این مسئله تحت بررسی است. وی که در مجلس عوام و در پاسخ به سؤالات جرج رابرتسون سخنگوی امورخارجی حزب کارگر، سخن می‏گفت تأکید کرد فعالیت‏ها تحت مراقبت قرار دارد.»[۳۴]

گزارش - 618

همکاری اقتصادی ایران و آلمان شرقی، امروز از محورهای اصلی گفتارهای رادیو کلن بود. این رادیو با اشاره به افزایش روابط بازرگانی بین دو کشور، این سؤال را مطرح می‏کند که آیا افزایش معاملات نفتی، به معنای توسعه کلی روابط بازرگانی خواهد بود؟ گزیده‏ای از گفتار رادیو کلن به این شرح است: «در پاییز سال گذشته، وزیر نفت ایران از جمهوری دمکراتیک آلمان دیدن کرد. اگرچه در آن موقع درباره موضوع مذاکرات وی و مسئولین دولت آلمان دمکراتیک اطلاعات زیادی منتشر نشد، ولی می‏شد حدس زد که منظور دولت ایران از اعزام وزیر نفت خود به آلمان دمکراتیک، فروش مقدار بیشتری نفت به این کشور بوده است. این حدس، بعدها تقویت شد تا اینکه در روزهای اخیر، دلایل ثابت کننده‏ای برای آن ارائه شد؛ از جمله اینکه خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا) گزارش داد که آلمان دمکراتیک قصد دارد از ایران پانصدهزار تا یک‌میلیون تن نفت‏ خام، بیشتر از گذشته خریداری کند و به این ترتیب، ابعاد بازرگانی بین دو کشور، به سالانه یک‌میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. این خبر، بعد از اجلاس کمیسیون مشترک بازرگانی آلمان دمکراتیک و ایران در تهران، منتشر شد و مقامات ایرانی علناً اظهار می‏کنند که ایران احتیاج به سرمایه‏گذاری بیشتر در استخراج معادن دارد و برای تجدید بنای صنایع شیمیایی خود قصد دارد از تجربیات جمهوری دمکراتیک آلمان استفاده کند. ایران که بر اثر جنگ با عراق تا حد زیادی بنیه مالی خود را از دست داده، اعلام کرد که حاضر است، معامله نفت با آلمان دمکراتیک را به صورت پایاپای انجام دهد؛ یعنی در ازای نفت جنس تحویل بگیرد و این امر، منطبق با شرایط و اوضاع فعلی است. اصولاً ایران در میان کشورهای در حال توسعه، یکی از مهم‏ترین شرکای بازرگانی جمهوری دمکراتیک آلمان است و آلمان دمکراتیک یک چهارم از مجموع معاملات بازرگانی خود با کشورهای در حال توسعه را با ایران انجام می‏دهد که مساوی است با داد و ستد آلمان دمکراتیک با سوئد و هلند. حال این سؤال منطقی به‏نظر می‏رسد که آیا افزایش معاملات نفتی بین ایران و آلمان دمکراتیک به‏معنای توسعه کلی روابط بازرگانی بین دو کشور خواهد بود؟»[۳۵]

گزارش - 619

پس از گذشت حدود 45 روز از حادثه انفجار تأسیسات گاز کویت، روزنامه جمهوری اسلامی به نقل از یک منبع آگاه، دربارة اهداف این عملیات، میزان خسارت‏های وارده و اهداف کشور کویت از راه‏اندازی این مجتمع، مطالبی منتشر کرد. این منبع آگاه می‌گوید: «در روز جهانی قدس (1/3/1366)، حزب‏الله کویت به‏منظور برملا کردن جنایات و چپاول مردم کویت توسط حکام این کشور و حمایت این کشور از امریکای جهان‌خوار در خلیج‏فارس و نیز هشدار به رژیم وابسته کویت، توسط فیصل احمد کرم الکویتی از مهندسین شرکت نفت کویت، توانست با یک کامیون حامل تی.ان.تی، این پروژه عظیم را که قرار بود سه روز بعد افتتاح شود، نابود کند.» این منبع درباره میزان خسارات وارد شده اظهار می‌دارد: «در جریان انفجار پروژه عظیم گاز کویت، بیش از 250 میلیون دلار خسارت به این کشور وارد شده است.» به گفتة وی، کویت با راه‏اندازی این مجتمع، قصد داشت به عراق گاز ارسال کند. این مقام آگاه، هدف عالیة حزب‏الله کویت را سرنگونی حکومت کویت و برقراری حکومت اسلامی اعلام کرده و به سران این کشور هشدار می‌دهد که از همراهی با دولت امریکا و حمایت از کشور عراق دست بکشند: «حزب‏الله کویت تا سرنگونی حکام مرتجع و حاکمیت حزب‏الله و برقراری حکومت عدل اسلامی، دست از مبارزه و عملیات انتحاری برنمی‏دارد و ما اعلام می‏داریم که شهادت این برادران، هیچ خللی در اراده مصمم و راهمان که همان راه اسلام و برقراری حکومت اسلامی است، نخواهد داشت. باید حکام کویت این را بدانند و از حمایت امریکای جهان‌خوار و کمک به رژیم عراق دست بردارند، چون امروز مسلمانان نمی‏توانند ببینند که گروهی وابسته به شرق و غرب بر مسلمانان حکومت می‏کنند.» وی می‌افزاید: «اسلام حد و مرز ندارد و بر همه مسلمانان واجب است برای نجات مسلمانان در بند دیگر، علیه ظلم قیام کنند.»[۳۶]

گزارش - 620

با تغییر استراتژی نظامی سازمان مجاهدین خلق از عملیات چریکی نامنظم به یک ارتش منظم، نشریه فرانکفورتر روند شاو دربارة عملکرد آتی این سازمان می‌نویسد: «اکنون، آشکارا امید می‏رود که آنها بتوانند قبل از هرچیز، در مناطق مرزی ایران با عراق، نیروهای [امام]‏ خمینی را به درگیری‏های همیشگی نظامی وادار سازند. ارتش ان.ال.آ. که مسئول روابط بین‏الملل سازمان، حاضر به افشای تعداد نفرات آن نیست دارای پایگاه‏هایی در مناطق مرزی است.» این نشریه همچنین به نقل از حمید بکایی مسئول روابط بین‏الملل سازمان، دربارة عملکرد این سازمان در سه ماهه آخر سال 1365 و سه ماهة اول سال 1366 ادعا می‌کند: «تاکنون در نبرد مسلحانه ارتش، از تاکتیک نیش ‏سوزن استفاده می‏شد؛ مجاهدین اکثر اوقات به پایگاه‏های نظامی رژیم ایران حمله‏ور می‏گردیدند و سپس به مناطق خود بازمی‏گشتند. بدین ترتیب، آنها در شش ‏ماه اول سال 1987 (دی‏ 65 تا خرداد 66) طی 59 فقره عملیات، 2100 تن سرباز و نماینده رژیم را کشته یا مجروح ساخته و 74 نفر را به اسارت خود گرفتند.»[۳۷]

گزارش - 621

در عملیات کمین نیروهای کومه‌له در جاده کمربندی سنندج، یک تن از نیروهای خودی شهید و یک تن نیز مجروح شد. در کمین دیگری که عوامل این سازمان در منطقه دیواندره اجرا کردند، یکی از نیروهای سپاه به شهادت رسید.[۳۸]

گزارش - 622

پیش‌مرگان کرد مسلمان عراقی با حمله به نیروهای عراقی در منطقه زاخو صدمات سنگینی به نیروهای عراقی وارد کردند. در این حمله، فرزند یکی از رؤسای عشایر عراقی به ‏نام عبدالله بیشار، به قتل رسید. گفتنی است که پدر عبدالله بیشار - به نام بیشار آقا - یکی از رؤسای بانفوذ در منطقه زاخو بود و با نیروهای نظامی عراق همکاری داشت.[۳۹] در این حال، خبرگزاری اوبای ترکیه از پیوستن دوهزار تن از نیروهای عشایر بیشار به نیروهای معارض عراقی خبر داد. این خبرگزاری اعلام کرد: «دوهزار تن از چهارهزار سرباز عراقی که به منظور سرکوبی عملیات ضد دولتی کردهای شمال عراق از سوی رژیم صدام تحت امر بیشار آقا یکی از رؤسای با نفوذ عشایر آن منطقه، درآمده بودند، همراه با نظیر بیشار پسر بیشار آقا، به صف نیروهای بارزانی پیوستند.»[۴۰]



منابع و مآخذ روزشمار 1366/04/18

  1. روزنامه اطلاعات، 20/4/1366، ص16؛ و - روزنامه رسالت، 22/4/1366، ص12؛ و - سند شماره 29449 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: آمار حمله به کشتی‏های تجاری در خلیج‏فارس، 30/2/1366 تا 24/7/1366؛ و - روزنامه کیهان، 20/4/1366، ص19؛ و -
  2. روزنامه کیهان، 20/4/1366، ص19.
  3. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 34، 25/5/1366، صص 11 و 12.
  4. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 112، 19/4/1366، صص 13 و 14، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/4/1366.
  5. همان، صص 14 - 12، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/4/1366.
  6. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 112، 19/4/1366، صص 13 و 14، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/4/1366.
  7. روزنامه اطلاعات، 20/4/1366، ص2.
  8. روزنامه کیهان، 18/4/1366، ص3.
  9. nfranciscochronicle July, 10, 1987 losangles tims; And - Sanfranciscochronicle July, 10, 1987 Newyourk, Rueturs; And - Sreedhar Kapil Kaul Tanker war, Aspect of Iraq - Iran war (1980 - 1988) New Delhi, ABC Pubishing House, 1989.
  10. روزنامه اطلاعات، 20/4/1366، ص14.
  11. روزنامه رسالت، 20/4/1366، ص2.
  12. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 34، 25/5/1366، صص 11 و 12.
  13. روزنامه جمهوری اسلامی، 20/4/1366، ص12.
  14. روزنامه اطلاعات، 20/4/1366، ص14.
  15. روزنامه کیهان، 20/4/1366، ص3.
  16. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 112، 19/4/1366، ص14، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/4/1366؛ و - روزنامه اطلاعات، 20/4/1366، ص16.
  17. همان.
  18. روزنامه جمهوری اسلامی، 20/4/1366، ص12.
  19. روزنامه کیهان، 20/4/1366، ص19.
  20. همان.
  21. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 112، 19/4/1366، صص 10 و 11، بخش عربی رادیو صوت‏الجماهیر، 18/4/1366.
  22. همان، ص7، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 18/4/1366.
  23. همان، ص11، رادیو امریکا، 18/4/1366.
  24. همان، ص10، بخش عربی رادیو صوت‏الجماهیر، 18/4/1366.
  25. همان، صص 9 و 10، بخش عربی رادیو صوت‏الجماهیر، 19/4/1366.
  26. همان، صص 5 و 6، بخش فارسی رادیو کویت، 19/4/1366.
  27. روزنامه جمهوری اسلامی، 18/4/1366، ص3.
  28. روزنامه کیهان، 20/4/1366، صفحه آخر.
  29. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 112، 19/4/1366، صص 28 - 26، پاریس - خبرگزاری فرانسه، 18/4/1366.
  30. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 153، 24/4/1366، ص3.
  31. روزنامه اطلاعات، 20/4/1366، ص14.
  32. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 112، 19/4/1366، صص 24 و 25، فجیره - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 18/4/1366.
  33. همان، صص 21 و 22، نیویورک - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 18/4/1366.
  34. همان، ص38، لندن - خبرگزاری کویت، 18/4/1366.
  35. همان، صص 56 و 57، رادیو کلن، 18/4/1366.
  36. روزنامه جمهوری اسلامی، 18/4/1366، ص2.
  37. اداره کل مطبوعات و رسانه‏های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 1251، 10/5/1366، ص18، روزنامه فرانکفورتر روند شاو، 18/4/1366.
  38. دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 154، 31/5/1366، ص12.
  39. روزنامه اطلاعات، 18/4/1366، ص22.
  40. روزنامه کیهان، 18/4/1366، ص3.