1366.01.14: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1366 |نام = 1366.01.14 |نام دیگر=چهارده فروردین |روز=14 فروردین 1366 |تاریخ شمسی= 1366.01.14 |تاریخ میلادی= 3 آوریل 1987 |تاریخ قمری= 4 شعبان 1407 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.01.14</div> <div class="bootstr...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| سطر ۲۵: | سطر ۲۵: | ||
==گزارش -1== | == گزارش- 435 == | ||
امروز مناطق عمليات‌هاي اخير (شلمچه و حاج‌عمران) از آرامش نسبي برخوردار بودند. از درگيري‌هاي نيروهاي خودي با نيروهاي عراقي، تنها تبادل آتش و درگيري پراكنده و موقتي در برخي از مناطق نبرد گزارش شده‌است. ساير فعاليت‌هاي دو طرف نيز به منظور تثبيت مواضع و سنگرها، ايجاد استحكامات دفاعي، آمادگي لازم براي حمله و دفاع بوده‌است. اعزام گروه‌هاي گشتي رزمي به‌ويژه از سوي نيروهاي خودي به قصد انهدام سنگرهاي كمين دشمن، در برخي از مناطق - بيش‌تر در منطقه جنگي سومار - گزارش شده‌است.<ref>سند شماره 027525 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي شماره 191 اطلاعات، گردان اطلاعات ثارالله 17/1/1366، ص3؛ و- سند شماره 027515 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش اطلاعاتي شماره 16 نزاجا، 15/1/1366 ص1. </ref> | |||
همچنين درگيري‌هايي ميان نيروهاي خودي و عناصر ضدانقلاب در منطقه كردستان رخ داده‌است. يكي از اين موارد، حمله تعدادي از افراد مسلح معارض به يكي از پايگاه‌هاي خودي در منطقه "بانه" بود كه اين حمله بر اثر مقاومت نيروهاي خودي، خنثي شد و نيروهاي مهاجم گريختند.<ref>سند شماره 027566 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش اطلاعاتي روزانه، شماره 18، نزاجا، 18/1/1366.</ref> | |||
== گزارش- 436 == | |||
در پي انتشار اخباري مبني بر آمادگي نيروهاي ايراني براي انجام دادن عملياتي گسترده در منطقه جنوبي نبرد (شلمچه)، عراق با شتاب بسيار به تحكيم و تقويت و تثبيت خطوط دفاعي خود براي مقابله با اين حمله، پرداخته‌است. عراق مي‌كوشد حصاري قوي از سنگرها و سيم‌هاي خاردار و ميدان‌هاي مين‌گذاري شده در سمت شرق بصره ايجاد كند تا دست‌يابي نيروهاي ايراني به اين شهر را ناممكن سازد. در همين زمينه خبرگزاري فرانسه به نقل از منابع ديپلماتيك در بغداد گزارش داد: «عراق با ساختن دو خط دفاعي ديگر و جاده‌هاي جديد براي تانك‌ها، در حال تقويت استحكامات نظامي در مقابل بصره است. افسران مستقر در اين منطقه از اواسط ماه مارس در مصاحبه‌هايي كه توسط روزنامه ارتشي "القادسيه" انجام مي‌شد، تلويحاً اظهار مي‌داشتند كه منتظر حمله جديد ايران هستند. | |||
. . . مع‌هذا بسياري از كارشناسان نظامي خارجي در بغداد در مورد عنقريب بودن يك عمليات بزرگ ايران مشكوك هستند، ليكن عملياتي با اهميت كم به منظور حفظ فشار بر عراق را بعيد نمي‌دانند . . . در اوايل مارس، 30000 نفر از نيروهاي ذخيره پليس همراه با نيروهاي تقويتي ديگر به بصره اعزام شدند. همچنين دو خط دفاعي بزرگ در حال ساخت است: يكي در شمال شرقي شهر در كناره شرقي شط‌العرب، ديگري در جنوب شرقي به موازات رودخانه جاسم. ارتش همچنين در حال ايجاد يك شبكه جاده‌اي براي تسهيل تحركات تانك‌ها در كناره غربي كانال ماهي است. اين كانال يك مانع مصنوعي با 30 كيلومتر طول و يك كيلومتر عرض مي‌باشد كه آب آن از آب‌هاي شط‌العرب تأمين مي‌شود. نيروهاي ايراني در عمليات "كربلاي5" موفق به عبور از آن شدند و مستقيماً سه خط دفاعي پشت سر اين مانع را - كه اساس دفاع بصره است - مورد تهديد قرار دادند. ارتش عراق به هنگام بازپس‌گيري اين منطقه، به دليل مشكلات جابه‌جايي در آن، تانك‌هاي بسياري از دست داد و لذا به توصيه كارشناسان نظامي در بغداد، در حال ساختن جاده مي‌باشد.»<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، گزارش‌هاي ويژه، نشريه شماره 15، 15/1/1366، ص2، بغداد - خبرگزاري فرانسه، 14/1/1366؛ و- سند شماره 226145 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفتر سياسي نمايندگي امام در سپاه، شماره 139، 19/1/1366، ص4. </ref> | |||
== گزارش- 437 == | |||
سال 1365 سال سرنوشت در جنگ ايران و عراق ناميده مي‌شد؛ حجت‌الاسلام و المسلمين "اكبر هاشمي رفسنجاني" در بيان سرنوشت‌ساز بودن اين سال، در خطبه نمازجمعه امروز گفت: «ما سرنوشت جنگ را كه پارسال پايه‌هايش را ريختيم و تعيين كرده‌ايم، امسال بايد بهره‌برداري كنيم.» وي با تأكيد بر اين كه رزمندگان در هر جا عمليات كنند، موفق خواهند بود، افزود: «اعلام اعزام سپاه عظيم حضرت صاحب‌الزمان(عج) از سوي سپاه كه قرار است در نيمه شعبان حركت كند براي همين است.» وي خاطرنشان كرد: «امسال را به گونه‌اي پشت سر گذاشتيم كه مسلمان‌هاي صدر اسلام جنگ احزاب را پشت سر گذاشتند. در آيات جنگ احزاب، كمك ملائكه و امدادهاي غيبي وجود دارد. اصولاً در جبهه‌ها، ما امدادهاي غيبي داريم، در داخل كشورمان هم امدادهاي غيبي داريم، در حوادث هم داريم؛ در موقعي كه دل اين مردم را خداوند محكم مي‌كند و زير بمباران‌ها مي‌ايستند و دست‌هايشان را بلند مي‌كنند و با موج صداي "الله اكبر" دشمن را مي‌ترسانند و فرار مي‌دهند و دل دشمن را مي‌سوزانند، اين‌ها از امدادهاي غيبي است كه خداوند به اين طريق عمل مي‌كند.» | |||
آقاي هاشمي در مورد وضعيت كنوني ارتش عراق نيز گفت: «از لحاظ نظامي، عراق پارسال مثل اين روزها دفاع متحرك داشت، حالا مي‌بينيد چه دارد.» جانشين فرمانده كل قوا سپس دولت عراق را مخاطب قرار داد: «سرنوشت همين است كه شما پارسال مي‌توانستيد دفاع متحرك تشكيل بدهيد و امسال نمي‌توانيد دفاع كنيد. از پارسال تا به‌حال بيش از 1000 دستگاه تانك و نفربر از دست داديد، بيش از 200 هزار نيروي رزمنده‌ات از ميدان در رفته‌اند، بيش از 8 هزار اسير داديد، بيش از 70 هلي‌كوپتر از دست داديد و جاهاي حساس مثل "قلاويزان" و "مهران" و "حاج‌عمران" و "شلمچه" را از دست داديد، جزايري مثل "بوارين" و "ام‌الطويل" و "ماهي" را از دست داديد كه در كنار "ابوالخصيب" و در 9 كيلومتري شهر بصره است؛ شهر بصره خالي شده و همه صنايع اطراف بصره تعطيل شده‌است. از چه چيزي جشن مي‌گيريد؟! من گفتم ما امسال كاري خواهيم كرد كه روند جنگ را تعيين خواهيم كرد. در آينده روشن بشود كه جنگ به كجا كشيده مي‌شود؛ اين معناي سرنوشت جنگ است و شده.» | |||
نماينده امام در شوراي عالي دفاع در مورد وضعيت فعلي جنگ گفت: «دنيايي كه پارسال به فكر تقويت دفاع به اصطلاح متحرك عراق بود و خودش را آماده مي‌كرد براي اين كه تمام مراكز اقتصادي و مردمي ما را بزند و ايران را با زور به ميز مذاكره بكشاند و امريكا كاروان جلوگيري از فروش اسلحه به ايران در اطراف دنيا تشكيل مي‌داد و كساني كه آن همه توطئه مي‌كردند، امروز همه‌شان در روزنامه مي‌نويسند فكري بكنيد براي آينده منطقه و خاك‌ريز بعد از صدام را از الآن محكم بكنيد. سدهاي مقاومت در مقابل حركت جنود اسلامي بعد از پيروزي بر عراق را الآن دارند پايه‌ريزي مي‌كنند. سرنوشت جنگ اين جور تعيين شد.» درباره موضع ايالات متحده امريكا در برابر جنگ ايران و عراق كوششي كه براي مداخله فعال در آن و بحراني ساختن خليج‌فارس مي‌كند، امام جمعه موقت تهران با اشاره به فشارهاي جهاني در سال گذشته عليه ايران، گفت: «روي نفت فشار آوردند، همه امكانات را شوروي‌ها و فرانسوي‌ها دادند، جاسوس‌هاي انگليس [يعني] منافقين داخلي اطلاعات دادند، امريكايي‌ها اطلاعات ماهواره‌اي دادند، ارتجاع منطقه فضايي را داد، فرودگاه دادند، امكانات دادند كه كميت نفت ما را بزنند و نفت ما را كم كنند، ولي از لحاظ قيمت خودشان ضرر كردند، مثل بچه رذلي كه پستان مادرش را گاز مي‌گيرد. ما كه باعث شده بوديم قيمت نفت را بالا برده بوديم، براي اين كه ما را به زمين بزنند، خودشان را به ضرر انداختند كه نفت 27 دلار را برسانند به هفت هشت دلار. براي اين كه ما را شكست دهند، حاضر شدند كار خودشان را خراب كنند؛ براي اين كه خطر چيز ديگري براي‌شان بود.» | |||
آقاي هاشمي سپس به رسوايي كاخ سفيد در ماجراي فروش اسلحه به ايران و اقدامات بعدي آن‌ها پرداخت: «اين رسوايي امسال بر سر كاخ سفيد در امريكا، در طول تاريخ پانصد ساله امريكا انصافاً سابقه ندارد. اين ذلت و خفتي كه الآن امريكايي‌ها در دنيا تحمل مي‌كنند، خدا مي‌داند در همه زندگي‌شان در ويتنام نديده‌اند. ببينيد اين‌ها كارشان به كجا رسيده‌است كه به شاه اردن مي‌گويند بيايد امريكا و او نمي‌آيد و مي‌گويند ريگان به ما نارو زده. حالا شما ببينيد شاه اردني كه اگر يك گروهبان امريكايي مي‌خواست با او ملاقات كند، خوش‌حال مي‌شد، كارش به جايي رسيده كه الآن ناز مي‌كند و مي‌گويد اول نخست‌وزيرم را مي‌فرستم بعد خودم مي‌آيم." هرجا مي‌روند نه حرف‌شان و نه عمل‌شان قابل اعتماد نيست. براي ما هم همين‌طور است؛ يك مدتي هي پيغام دادند كه "ايران را يك كشور مهم مي‌دانيم، ما انقلاب اسلامي را به رسميت شناختيم، شما تروريست نيستيد، ما حاضر هستيم كوتاه بياييم." اين را گفتند ولي وقتي كه شروع شد، ما ديديم كه از همان اول دروغ مي‌گويند. . .» | |||
امام جمعه موقت تهران همچنين در مورد موضع ايران در مقابل اقدامات فرانسه در جنگ گفت: «فرانسوي‌ها را به يك ذلتي كشانده‌ايم كه اعتراف كردند و گفتند "ما اين منافقين را بيرون مي‌كنيم." البته اين‌ها دروغ مي‌گويند، زيرا دفترشان آن‌جاست، ولي هم خودشان را پهلوي ما پايين مي‌آورند و هم پيش آن‌ها. و مجبور شدند يك مقدار اموال ما را بدهند؛ يك ميليارد گرفته بودند، سيصد و اندي‌اش را دادند. كساني را كه "سوپر اتاندارد" قرض دادند به عراق و كساني را كه اجازه دادند نفت ما را بزنند، كساني را كه كارشناسان سطح بالا را دادند براي اين كه بتوانند منابع ما را بزنند، به اين خفت انداختيم . . .»<ref>روزنامه جمهوري اسلامي، 15/1/1366، شماره 2271، صص8 و 9.</ref> | |||
== گزارش- 438 == | |||
در خصوص فروش و ارسال سلاح به ايران محدوديت‌هاي بيش‌تري اعمال خواهد شد. "راديو اسرائيل" در گزارشي از ارسال سلاح سوئدي به ايران از طريق سنگاپور، گفت: «دولت سوئد اعلام كرد كه از ادامه صدور سلاح‌هاي ساخت آن كشور به سنگاپور جلوگيري مي‌كند، زيرا اكثر سلاح‌هاي صادراتي در واقع به مقصد ايران بوده‌است، ولي وزارت دفاع سنگاپور امروز با انتشار بيانيه‌اي اين اتهام را تكذيب كرد.»<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 15 (15/1/1366)، ص16، راديو اسرائيل 14/1/1366.</ref> از سوي ديگر، مقام‌هاي كنيا از جمله رئيس‌جمهوري اين كشور، دخالت كنيا را در انتقال سلاح‌هاي سوئدي به ايران تكذيب كردند. خبرگزاري يوگسلاوي در اين مورد گفت: «مقامات بلندپايه كنيا دخالت "ناي‌روبي" در ارائه سلاح‌هاي سوئدي به ايران را به‌شدت تكذيب كرده‌اند.» اين خبرگزاري افزود: «"دانيل آراپ" رئيس‌جمهوري و "اول تيبس" وزير كشور كنيا افشا ساختند كه اين تكذيب مربوط به دولت كنيا مي‌شود و شامل فعاليت اجتماعي افراد خصوصي، نمي‌گردد.»<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه | |||
</ref> | |||
نماينده خبرگزاري جمهوري اسلامي نيز از مادريد گزارش داد: «يك نماينده پارلماني گروه ائتلافي، دولت سوسياليست اسپانيا را به مخفي كردن و جعل مدارك مربوط به فروش سلاح به ايران متهم كرد. نماينده پارلماني گروه ائتلافي چپ متحد كه در كميسيون اقتصاد و دارايي پارلمان اسپانيا سخن مي‌گفت، دولت "فيليپ گونزالس" را به تجويز عمليات مثلثي براي فروش سلاح به ايران متهم نمود و تأكيد كرد هيچ قانوني براي كنترل تجارت سلاح در اسپانيا وجود ندارد و بايد در اين زمينه يك قانون وضع شود. در همين حال، مطبوعات اسپانيا در شماره‌هاي امروز خود گزارش دادند شركت هواپيمايي اسپانيا (ايبريا) در روزهاي 19 و 28 ماه فوريه سال گذشته ميلادي دو محموله وسايل دفاعي را از خاك اسپانيا به دمشق و طرابلس انتقال داده، در حالي كه ايران مقصد نهايي اين دو محموله بوده‌است. جرايد اسپانيا با استناد به بارنامه‌هاي شركت هواپيمايي "ايبريا"، دو محموله ياد شده را يكي به وزن 25 تن و ديگري را به وزن 26 تن و شامل گلوله‌هاي توپ ذكر كرده‌اند. همچنين جرايد اسپانيا تأكيد مي‌كنند كه كشتي‌راني جمهوري اسلامي ايران طي سال‌هاي 1986 - 1985 از بنادر اسپانيايي "سانتاندر"، "بارسلون" و "بيلبائو" محموله‌هاي سلاح را كه از شركت‌هاي تسليحاتي خريداري شده‌بود، به سوريه و ليبي و سپس به مقصد ايران حمل كرده‌است.»<ref>مأخذ5، صص19 و 20، مادريد - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 14/1/1366.</ref> | |||
== گزارش- 439 == | |||
دولت‌هاي متعدد و سازمان‌هاي بين‌المللي همچنان براي تحميل صلح بر ايران و نشاندن مسئولان كشور بر سر ميز مذاكره، مي‌كوشند. اتحاديه عرب در جهت اقدامات شوراي امنيت سازمان ملل به‌طور مستمر به تلاش‌هاي خود ادامه مي‌دهد. خبرگزاري آسوشيتدپرس در اين خصوص گزارش داد: «يك كميته هفت نفره از سوي اتحاديه مأمور يافتن راه‌حلي براي جنگ 5/6 ساله ايران و عراق شده‌است و لذا اعضاي آن، اين هفته جهت ارزيابي پيشرفت تلاش‌ها به درخواست عراق در تونس اقدام به گردهم‌آيي خواهند كرد. اين كميته 3 سال قبل با شركت عربستان سعودي، كويت، يمن شمالي، اردن، مراكش، تونس و عراق تشكيل شد و درصدد جلب حمايت بين‌المللي براي اعمال فشار به ايران جهت قبول پايان جنگ خليج (فارس) از راه مذاكره است، اما تهران از قبول هرگونه سازش كم‌تر از سقوط صدام حسين رئيس‌جمهوري عراق، امتناع كرده‌است . . . اين كميته در حالي تشكيل مي‌شود كه كويت و ديگر كشورهاي عرب خليج‌فارس نگراني فزاينده‌اي درباره ادامه جنگ و خصومتي كه خطوط كشتي‌راني در منطقه را در بر گرفته، ابراز داشته‌اند. "شيخ احمد جابر صباح" قبل از عزيمت به تونس در سخناني گفت ايران به درخواست كويت مبني بر ديدار يك هيئت كويتي از تهران جهت گفت‌وگو با رهبران ايراني پيرامون تصميمات اتخاذ شده درباره جنگ در كنفرانس سران كشورهاي اسلامي در كويت در ژانويه گذشته، پاسخ نداد. اين گردهم‌آيي از سوي ايران كه كويت را متهم به جانب‌داري از عراق مي‌كرد، تحريم شد. شيخ صباح گفت نتايج كنفرانس كه نسبت به لزوم پايان جنگ تأكيد داشت، به اطلاع تمام 46 كشور عضو كنفرانس اسلامي به غير از ايران رسانده شده‌است.»<ref>مأخذ 6، ص3، كويت - خبرگزاري آسوشيتدپرس، | |||
15/1/1366.</ref> | |||
"معمر قذافي" رهبر ليبي نيز راه ايجاد صلح ميان دو كشور در حال جنگ را "تلاش آميخته با سكوت" دانست. وي درباره تلاش‌هايش جهت متوقف كردن جنگ ايران و عراق، گفت: «كار آميخته با سكوت براي حل اين مسائل بيش‌تر مفيد است.» قذافي به مقام‌هاي ايراني در مورد خطرهاي ناشي از ادامه اين جنگ براي ايران، هشدار داد و درباره روابط ليبي با عراق گفت: «اين روابط در حال تحول به سوي بهبود يافتن است.»<ref>مأخذ 5، ص20، راديو ابوظبي، 14/1/1366.</ref> | |||
الجزاير و آلباني نيز در بيانيه مشتركي از ايران و عراق خواستند كه به جنگ پايان دهند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از الجزيره، دو كشور الجزاير و آلباني در بيانيه مشترك خود ضمن تأكيد بر ضرورت يافتن راه‌حل صلح‌آميز براي جنگ عراق و ايران، اعلام كردند: «ايجاد راه‌حل صلح‌آميز براي جنگ عراق و ايران در جهت خدمت به مردم عراق و ايران و همچنين مردم خاورميانه و خدمت به صلح و آرامش در منطقه خليج (فارس) مي‌باشد.»<ref>مأخذ 6، ص5، الجزيره - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 15/1/1366.</ref> | |||
== گزارش- 440 == | |||
شوراي اسلامي مصر در نامهاي به شوراي عالي دفاع جمهوري اسلامي ايران، خواستار آزادي ماهي‌گيران مصري شد. اين ماهي‌گيران چندي پيش كه به دستور حكومت عراق براي اقدامات جاسوسي و كسب اطلاعات به آب‌هاي خليج‌فارس و سواحل ايران گسيل شده‌بودند، مورد شناسايي قرار گرفته و دست‌گير شدند. خبرگزاري جمهوري اسلامي در گزارشي از لندن در اين باره اعلام كرد: «شوراي اسلامي مصر به نمايندگي از سوي "شيخ عمر عبدالرحمن"، "شيخ حافظ سلامه"، "شيخ احمد محلاوي" علماي مصر و اعضاي مصري اين شورا، از شوراي عالي دفاع جمهوري اسلامي ايران درخواست كرده [كه] 15 ماهي‌گير مصري را كه در اسارت ايران هستند، بخشوده و به مصر باز گرداند. شوراي اسلامي كه در رابطه با تحولات اسلامي و حقوقي در كشورهاي مسلمان فعاليت قابل توجهي دارد، قبلاً رژيم عراق را به‌عنوان آغاز كننده جنگ تحميلي و به كار گيرنده سلاح شيميايي عليه رزمندگان اسلام، محكوم كرده‌است. در پيام درخواست شوراي اسلامي از شوراي عالي دفاع ايران آمده: "آزادي ماهي‌گيران مصري قطعاً به مستحكم‌تر شدن و نزديك‌تر شدن روابط دو ملت مسلمان مصر و ايران كمك خواهد كرد و باعث عميق‌تر شدن اخوت اسلامي خواهد شد." در متن درخواست مذكور آمده است [كه] ماهي‌گيران به اسارت درآمده، افراد ساده بوده‌اند كه تعمداً قصد انجام فعاليت‌هاي غيرقانوني را نداشته‌اند." <ref>مأخذ 5، صص5 و 6 ، لندن - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 14/1/1366.</ref> | |||
== گزارش- 441 == | |||
بازتاب و تأثير انقلاب اسلامي ايران در جهان به‌ويژه تحت تأثير جنگ ايران و عراق، موضوعي است كه هر چند گاه مورد تجزيه و تحليل محافل خبري جهان قرار مي‌گيرد. راديو بي.بي.سي. در تفسيري از انقلاب اسلامي و تهديدي كه براي جهان غرب به دنبال دارد، آن را با مكتب ماركسيسم مقايسه كرد: «بين سال‌هاي 1917 تا پايان جنگ ويتنام اشكال گوناگون از رژيم‌هاي كمونيستي در مناطق وسيعي از جهان قدرت را به دست گرفته‌‌اند. اين پيروزي‌ها، كشورهاي سرمايه‌داري پيشرفته را با تهديد نظامي و سياسي عمده‌اي روبه‌رو كرد، اما از سوي ديگر شايد بتوان گفت كه رژيم‌هاي كمونيستي هيچ وقت دنياي سرمايه‌داري غرب را با تهديدي جدي كه مبتني بر يك شيوه فكري و فرهنگي كاملاً متفاوت باشد، مواجه نكرده‌اند. قبول يا رد ماركسيسم، خود در واقع چيزي جز شركت در منازعه پرسابقه فرهنگ غرب نبوده‌است. اما بر خلاف انقلاب‌هاي كمونيستي، انقلاب ايران حداقل از دو جهت به پس‌روي زماني مي‌پردازد: سرنگوني شاه - كه حاصل خشم توده‌هاي شهري تهي‌دست تهران بود - بي‌شباهت به سرنگوني رژيم‌هاي سلطنتي اروپا در سال‌هاي 1789، 1830، 1848 نبود؛ رژيم‌هايي كه به دنبال تزلزل ارتش‌هاي خود به آساني فرو پاشيدند. . .»<ref>صدا و سيماي جمهوري اسلامي، "بولتن راديوهاي بيگانه"، 15/1/1366، ص29، راديو بي.بي.سي، 14/1/1366.</ref> | |||
"گري سيك" (كارشناس امريكايي در امور ايران) نيز در مقاله‌اي در مجله "فارين افرز" به بررسي گرايش‌هاي داخلي در ايران پرداخت: «سياست‌هاي داخلي در تهران، تعيين‌كننده و توليدكننده سياست خارجي ايران مي‌باشد. رهبري ايران به دو شقه تقسيم شده كه يكي موافق معامله با امريكا در جهت كسب تجهيزات جنگي و ديگر مخالف هرگونه مصالحه با شيطان بزرگ مي‌باشد، ولي هيچ يك از آن‌ها را نبايد به‌عنوان هوادار غرب تلقي كرد. ادامه يك چنين روندي، به اوضاع پس از آيت‌الله خميني و نتيجه جنگ ايران و عراق بستگي خواهد داشت و در صورت پيروزي ايران بر عراق، ممكن است افراطيون اين كشور منطقه خاورميانه را به صحنه درگيري دو ابرقدرت به نامهاي ايران و اسرائيل بدل كرده و منطقه را فلج كنند.»<ref>مأخذ 5، ص13 (15/1/1366)، واشنگتن - خبرگزاري كويت، 14/1/1366؛ و- سند شماره 3670 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، گزيده رويدادهاي ايران، شماره 19 | |||
(15/1/1366)، ص9.</ref> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۵۹
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.01.14 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | چهارده فروردین |
| تاریخ شمسی | 1366.01.14 |
| تاریخ میلادی | 3 آوریل 1987 |
| تاریخ قمری | 4 شعبان 1407 |
گزارش- 435
امروز مناطق عمليات‌هاي اخير (شلمچه و حاج‌عمران) از آرامش نسبي برخوردار بودند. از درگيري‌هاي نيروهاي خودي با نيروهاي عراقي، تنها تبادل آتش و درگيري پراكنده و موقتي در برخي از مناطق نبرد گزارش شده‌است. ساير فعاليت‌هاي دو طرف نيز به منظور تثبيت مواضع و سنگرها، ايجاد استحكامات دفاعي، آمادگي لازم براي حمله و دفاع بوده‌است. اعزام گروه‌هاي گشتي رزمي به‌ويژه از سوي نيروهاي خودي به قصد انهدام سنگرهاي كمين دشمن، در برخي از مناطق - بيش‌تر در منطقه جنگي سومار - گزارش شده‌است.[۱] همچنين درگيري‌هايي ميان نيروهاي خودي و عناصر ضدانقلاب در منطقه كردستان رخ داده‌است. يكي از اين موارد، حمله تعدادي از افراد مسلح معارض به يكي از پايگاه‌هاي خودي در منطقه "بانه" بود كه اين حمله بر اثر مقاومت نيروهاي خودي، خنثي شد و نيروهاي مهاجم گريختند.[۲]
گزارش- 436
در پي انتشار اخباري مبني بر آمادگي نيروهاي ايراني براي انجام دادن عملياتي گسترده در منطقه جنوبي نبرد (شلمچه)، عراق با شتاب بسيار به تحكيم و تقويت و تثبيت خطوط دفاعي خود براي مقابله با اين حمله، پرداخته‌است. عراق مي‌كوشد حصاري قوي از سنگرها و سيم‌هاي خاردار و ميدان‌هاي مين‌گذاري شده در سمت شرق بصره ايجاد كند تا دست‌يابي نيروهاي ايراني به اين شهر را ناممكن سازد. در همين زمينه خبرگزاري فرانسه به نقل از منابع ديپلماتيك در بغداد گزارش داد: «عراق با ساختن دو خط دفاعي ديگر و جاده‌هاي جديد براي تانك‌ها، در حال تقويت استحكامات نظامي در مقابل بصره است. افسران مستقر در اين منطقه از اواسط ماه مارس در مصاحبه‌هايي كه توسط روزنامه ارتشي "القادسيه" انجام مي‌شد، تلويحاً اظهار مي‌داشتند كه منتظر حمله جديد ايران هستند. . . . مع‌هذا بسياري از كارشناسان نظامي خارجي در بغداد در مورد عنقريب بودن يك عمليات بزرگ ايران مشكوك هستند، ليكن عملياتي با اهميت كم به منظور حفظ فشار بر عراق را بعيد نمي‌دانند . . . در اوايل مارس، 30000 نفر از نيروهاي ذخيره پليس همراه با نيروهاي تقويتي ديگر به بصره اعزام شدند. همچنين دو خط دفاعي بزرگ در حال ساخت است: يكي در شمال شرقي شهر در كناره شرقي شط‌العرب، ديگري در جنوب شرقي به موازات رودخانه جاسم. ارتش همچنين در حال ايجاد يك شبكه جاده‌اي براي تسهيل تحركات تانك‌ها در كناره غربي كانال ماهي است. اين كانال يك مانع مصنوعي با 30 كيلومتر طول و يك كيلومتر عرض مي‌باشد كه آب آن از آب‌هاي شط‌العرب تأمين مي‌شود. نيروهاي ايراني در عمليات "كربلاي5" موفق به عبور از آن شدند و مستقيماً سه خط دفاعي پشت سر اين مانع را - كه اساس دفاع بصره است - مورد تهديد قرار دادند. ارتش عراق به هنگام بازپس‌گيري اين منطقه، به دليل مشكلات جابه‌جايي در آن، تانك‌هاي بسياري از دست داد و لذا به توصيه كارشناسان نظامي در بغداد، در حال ساختن جاده مي‌باشد.»[۳]
گزارش- 437
سال 1365 سال سرنوشت در جنگ ايران و عراق ناميده مي‌شد؛ حجت‌الاسلام و المسلمين "اكبر هاشمي رفسنجاني" در بيان سرنوشت‌ساز بودن اين سال، در خطبه نمازجمعه امروز گفت: «ما سرنوشت جنگ را كه پارسال پايه‌هايش را ريختيم و تعيين كرده‌ايم، امسال بايد بهره‌برداري كنيم.» وي با تأكيد بر اين كه رزمندگان در هر جا عمليات كنند، موفق خواهند بود، افزود: «اعلام اعزام سپاه عظيم حضرت صاحب‌الزمان(عج) از سوي سپاه كه قرار است در نيمه شعبان حركت كند براي همين است.» وي خاطرنشان كرد: «امسال را به گونه‌اي پشت سر گذاشتيم كه مسلمان‌هاي صدر اسلام جنگ احزاب را پشت سر گذاشتند. در آيات جنگ احزاب، كمك ملائكه و امدادهاي غيبي وجود دارد. اصولاً در جبهه‌ها، ما امدادهاي غيبي داريم، در داخل كشورمان هم امدادهاي غيبي داريم، در حوادث هم داريم؛ در موقعي كه دل اين مردم را خداوند محكم مي‌كند و زير بمباران‌ها مي‌ايستند و دست‌هايشان را بلند مي‌كنند و با موج صداي "الله اكبر" دشمن را مي‌ترسانند و فرار مي‌دهند و دل دشمن را مي‌سوزانند، اين‌ها از امدادهاي غيبي است كه خداوند به اين طريق عمل مي‌كند.» آقاي هاشمي در مورد وضعيت كنوني ارتش عراق نيز گفت: «از لحاظ نظامي، عراق پارسال مثل اين روزها دفاع متحرك داشت، حالا مي‌بينيد چه دارد.» جانشين فرمانده كل قوا سپس دولت عراق را مخاطب قرار داد: «سرنوشت همين است كه شما پارسال مي‌توانستيد دفاع متحرك تشكيل بدهيد و امسال نمي‌توانيد دفاع كنيد. از پارسال تا به‌حال بيش از 1000 دستگاه تانك و نفربر از دست داديد، بيش از 200 هزار نيروي رزمنده‌ات از ميدان در رفته‌اند، بيش از 8 هزار اسير داديد، بيش از 70 هلي‌كوپتر از دست داديد و جاهاي حساس مثل "قلاويزان" و "مهران" و "حاج‌عمران" و "شلمچه" را از دست داديد، جزايري مثل "بوارين" و "ام‌الطويل" و "ماهي" را از دست داديد كه در كنار "ابوالخصيب" و در 9 كيلومتري شهر بصره است؛ شهر بصره خالي شده و همه صنايع اطراف بصره تعطيل شده‌است. از چه چيزي جشن مي‌گيريد؟! من گفتم ما امسال كاري خواهيم كرد كه روند جنگ را تعيين خواهيم كرد. در آينده روشن بشود كه جنگ به كجا كشيده مي‌شود؛ اين معناي سرنوشت جنگ است و شده.» نماينده امام در شوراي عالي دفاع در مورد وضعيت فعلي جنگ گفت: «دنيايي كه پارسال به فكر تقويت دفاع به اصطلاح متحرك عراق بود و خودش را آماده مي‌كرد براي اين كه تمام مراكز اقتصادي و مردمي ما را بزند و ايران را با زور به ميز مذاكره بكشاند و امريكا كاروان جلوگيري از فروش اسلحه به ايران در اطراف دنيا تشكيل مي‌داد و كساني كه آن همه توطئه مي‌كردند، امروز همه‌شان در روزنامه مي‌نويسند فكري بكنيد براي آينده منطقه و خاك‌ريز بعد از صدام را از الآن محكم بكنيد. سدهاي مقاومت در مقابل حركت جنود اسلامي بعد از پيروزي بر عراق را الآن دارند پايه‌ريزي مي‌كنند. سرنوشت جنگ اين جور تعيين شد.» درباره موضع ايالات متحده امريكا در برابر جنگ ايران و عراق كوششي كه براي مداخله فعال در آن و بحراني ساختن خليج‌فارس مي‌كند، امام جمعه موقت تهران با اشاره به فشارهاي جهاني در سال گذشته عليه ايران، گفت: «روي نفت فشار آوردند، همه امكانات را شوروي‌ها و فرانسوي‌ها دادند، جاسوس‌هاي انگليس [يعني] منافقين داخلي اطلاعات دادند، امريكايي‌ها اطلاعات ماهواره‌اي دادند، ارتجاع منطقه فضايي را داد، فرودگاه دادند، امكانات دادند كه كميت نفت ما را بزنند و نفت ما را كم كنند، ولي از لحاظ قيمت خودشان ضرر كردند، مثل بچه رذلي كه پستان مادرش را گاز مي‌گيرد. ما كه باعث شده بوديم قيمت نفت را بالا برده بوديم، براي اين كه ما را به زمين بزنند، خودشان را به ضرر انداختند كه نفت 27 دلار را برسانند به هفت هشت دلار. براي اين كه ما را شكست دهند، حاضر شدند كار خودشان را خراب كنند؛ براي اين كه خطر چيز ديگري براي‌شان بود.» آقاي هاشمي سپس به رسوايي كاخ سفيد در ماجراي فروش اسلحه به ايران و اقدامات بعدي آن‌ها پرداخت: «اين رسوايي امسال بر سر كاخ سفيد در امريكا، در طول تاريخ پانصد ساله امريكا انصافاً سابقه ندارد. اين ذلت و خفتي كه الآن امريكايي‌ها در دنيا تحمل مي‌كنند، خدا مي‌داند در همه زندگي‌شان در ويتنام نديده‌اند. ببينيد اين‌ها كارشان به كجا رسيده‌است كه به شاه اردن مي‌گويند بيايد امريكا و او نمي‌آيد و مي‌گويند ريگان به ما نارو زده. حالا شما ببينيد شاه اردني كه اگر يك گروهبان امريكايي مي‌خواست با او ملاقات كند، خوش‌حال مي‌شد، كارش به جايي رسيده كه الآن ناز مي‌كند و مي‌گويد اول نخست‌وزيرم را مي‌فرستم بعد خودم مي‌آيم." هرجا مي‌روند نه حرف‌شان و نه عمل‌شان قابل اعتماد نيست. براي ما هم همين‌طور است؛ يك مدتي هي پيغام دادند كه "ايران را يك كشور مهم مي‌دانيم، ما انقلاب اسلامي را به رسميت شناختيم، شما تروريست نيستيد، ما حاضر هستيم كوتاه بياييم." اين را گفتند ولي وقتي كه شروع شد، ما ديديم كه از همان اول دروغ مي‌گويند. . .» امام جمعه موقت تهران همچنين در مورد موضع ايران در مقابل اقدامات فرانسه در جنگ گفت: «فرانسوي‌ها را به يك ذلتي كشانده‌ايم كه اعتراف كردند و گفتند "ما اين منافقين را بيرون مي‌كنيم." البته اين‌ها دروغ مي‌گويند، زيرا دفترشان آن‌جاست، ولي هم خودشان را پهلوي ما پايين مي‌آورند و هم پيش آن‌ها. و مجبور شدند يك مقدار اموال ما را بدهند؛ يك ميليارد گرفته بودند، سيصد و اندي‌اش را دادند. كساني را كه "سوپر اتاندارد" قرض دادند به عراق و كساني را كه اجازه دادند نفت ما را بزنند، كساني را كه كارشناسان سطح بالا را دادند براي اين كه بتوانند منابع ما را بزنند، به اين خفت انداختيم . . .»[۴]
گزارش- 438
در خصوص فروش و ارسال سلاح به ايران محدوديت‌هاي بيش‌تري اعمال خواهد شد. "راديو اسرائيل" در گزارشي از ارسال سلاح سوئدي به ايران از طريق سنگاپور، گفت: «دولت سوئد اعلام كرد كه از ادامه صدور سلاح‌هاي ساخت آن كشور به سنگاپور جلوگيري مي‌كند، زيرا اكثر سلاح‌هاي صادراتي در واقع به مقصد ايران بوده‌است، ولي وزارت دفاع سنگاپور امروز با انتشار بيانيه‌اي اين اتهام را تكذيب كرد.»[۵] از سوي ديگر، مقام‌هاي كنيا از جمله رئيس‌جمهوري اين كشور، دخالت كنيا را در انتقال سلاح‌هاي سوئدي به ايران تكذيب كردند. خبرگزاري يوگسلاوي در اين مورد گفت: «مقامات بلندپايه كنيا دخالت "ناي‌روبي" در ارائه سلاح‌هاي سوئدي به ايران را به‌شدت تكذيب كرده‌اند.» اين خبرگزاري افزود: «"دانيل آراپ" رئيس‌جمهوري و "اول تيبس" وزير كشور كنيا افشا ساختند كه اين تكذيب مربوط به دولت كنيا مي‌شود و شامل فعاليت اجتماعي افراد خصوصي، نمي‌گردد.»[۶] نماينده خبرگزاري جمهوري اسلامي نيز از مادريد گزارش داد: «يك نماينده پارلماني گروه ائتلافي، دولت سوسياليست اسپانيا را به مخفي كردن و جعل مدارك مربوط به فروش سلاح به ايران متهم كرد. نماينده پارلماني گروه ائتلافي چپ متحد كه در كميسيون اقتصاد و دارايي پارلمان اسپانيا سخن مي‌گفت، دولت "فيليپ گونزالس" را به تجويز عمليات مثلثي براي فروش سلاح به ايران متهم نمود و تأكيد كرد هيچ قانوني براي كنترل تجارت سلاح در اسپانيا وجود ندارد و بايد در اين زمينه يك قانون وضع شود. در همين حال، مطبوعات اسپانيا در شماره‌هاي امروز خود گزارش دادند شركت هواپيمايي اسپانيا (ايبريا) در روزهاي 19 و 28 ماه فوريه سال گذشته ميلادي دو محموله وسايل دفاعي را از خاك اسپانيا به دمشق و طرابلس انتقال داده، در حالي كه ايران مقصد نهايي اين دو محموله بوده‌است. جرايد اسپانيا با استناد به بارنامه‌هاي شركت هواپيمايي "ايبريا"، دو محموله ياد شده را يكي به وزن 25 تن و ديگري را به وزن 26 تن و شامل گلوله‌هاي توپ ذكر كرده‌اند. همچنين جرايد اسپانيا تأكيد مي‌كنند كه كشتي‌راني جمهوري اسلامي ايران طي سال‌هاي 1986 - 1985 از بنادر اسپانيايي "سانتاندر"، "بارسلون" و "بيلبائو" محموله‌هاي سلاح را كه از شركت‌هاي تسليحاتي خريداري شده‌بود، به سوريه و ليبي و سپس به مقصد ايران حمل كرده‌است.»[۷]
گزارش- 439
دولت‌هاي متعدد و سازمان‌هاي بين‌المللي همچنان براي تحميل صلح بر ايران و نشاندن مسئولان كشور بر سر ميز مذاكره، مي‌كوشند. اتحاديه عرب در جهت اقدامات شوراي امنيت سازمان ملل به‌طور مستمر به تلاش‌هاي خود ادامه مي‌دهد. خبرگزاري آسوشيتدپرس در اين خصوص گزارش داد: «يك كميته هفت نفره از سوي اتحاديه مأمور يافتن راه‌حلي براي جنگ 5/6 ساله ايران و عراق شده‌است و لذا اعضاي آن، اين هفته جهت ارزيابي پيشرفت تلاش‌ها به درخواست عراق در تونس اقدام به گردهم‌آيي خواهند كرد. اين كميته 3 سال قبل با شركت عربستان سعودي، كويت، يمن شمالي، اردن، مراكش، تونس و عراق تشكيل شد و درصدد جلب حمايت بين‌المللي براي اعمال فشار به ايران جهت قبول پايان جنگ خليج (فارس) از راه مذاكره است، اما تهران از قبول هرگونه سازش كم‌تر از سقوط صدام حسين رئيس‌جمهوري عراق، امتناع كرده‌است . . . اين كميته در حالي تشكيل مي‌شود كه كويت و ديگر كشورهاي عرب خليج‌فارس نگراني فزاينده‌اي درباره ادامه جنگ و خصومتي كه خطوط كشتي‌راني در منطقه را در بر گرفته، ابراز داشته‌اند. "شيخ احمد جابر صباح" قبل از عزيمت به تونس در سخناني گفت ايران به درخواست كويت مبني بر ديدار يك هيئت كويتي از تهران جهت گفت‌وگو با رهبران ايراني پيرامون تصميمات اتخاذ شده درباره جنگ در كنفرانس سران كشورهاي اسلامي در كويت در ژانويه گذشته، پاسخ نداد. اين گردهم‌آيي از سوي ايران كه كويت را متهم به جانب‌داري از عراق مي‌كرد، تحريم شد. شيخ صباح گفت نتايج كنفرانس كه نسبت به لزوم پايان جنگ تأكيد داشت، به اطلاع تمام 46 كشور عضو كنفرانس اسلامي به غير از ايران رسانده شده‌است.»[۸] "معمر قذافي" رهبر ليبي نيز راه ايجاد صلح ميان دو كشور در حال جنگ را "تلاش آميخته با سكوت" دانست. وي درباره تلاش‌هايش جهت متوقف كردن جنگ ايران و عراق، گفت: «كار آميخته با سكوت براي حل اين مسائل بيش‌تر مفيد است.» قذافي به مقام‌هاي ايراني در مورد خطرهاي ناشي از ادامه اين جنگ براي ايران، هشدار داد و درباره روابط ليبي با عراق گفت: «اين روابط در حال تحول به سوي بهبود يافتن است.»[۹] الجزاير و آلباني نيز در بيانيه مشتركي از ايران و عراق خواستند كه به جنگ پايان دهند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از الجزيره، دو كشور الجزاير و آلباني در بيانيه مشترك خود ضمن تأكيد بر ضرورت يافتن راه‌حل صلح‌آميز براي جنگ عراق و ايران، اعلام كردند: «ايجاد راه‌حل صلح‌آميز براي جنگ عراق و ايران در جهت خدمت به مردم عراق و ايران و همچنين مردم خاورميانه و خدمت به صلح و آرامش در منطقه خليج (فارس) مي‌باشد.»[۱۰]
گزارش- 440
شوراي اسلامي مصر در نامهاي به شوراي عالي دفاع جمهوري اسلامي ايران، خواستار آزادي ماهي‌گيران مصري شد. اين ماهي‌گيران چندي پيش كه به دستور حكومت عراق براي اقدامات جاسوسي و كسب اطلاعات به آب‌هاي خليج‌فارس و سواحل ايران گسيل شده‌بودند، مورد شناسايي قرار گرفته و دست‌گير شدند. خبرگزاري جمهوري اسلامي در گزارشي از لندن در اين باره اعلام كرد: «شوراي اسلامي مصر به نمايندگي از سوي "شيخ عمر عبدالرحمن"، "شيخ حافظ سلامه"، "شيخ احمد محلاوي" علماي مصر و اعضاي مصري اين شورا، از شوراي عالي دفاع جمهوري اسلامي ايران درخواست كرده [كه] 15 ماهي‌گير مصري را كه در اسارت ايران هستند، بخشوده و به مصر باز گرداند. شوراي اسلامي كه در رابطه با تحولات اسلامي و حقوقي در كشورهاي مسلمان فعاليت قابل توجهي دارد، قبلاً رژيم عراق را به‌عنوان آغاز كننده جنگ تحميلي و به كار گيرنده سلاح شيميايي عليه رزمندگان اسلام، محكوم كرده‌است. در پيام درخواست شوراي اسلامي از شوراي عالي دفاع ايران آمده: "آزادي ماهي‌گيران مصري قطعاً به مستحكم‌تر شدن و نزديك‌تر شدن روابط دو ملت مسلمان مصر و ايران كمك خواهد كرد و باعث عميق‌تر شدن اخوت اسلامي خواهد شد." در متن درخواست مذكور آمده است [كه] ماهي‌گيران به اسارت درآمده، افراد ساده بوده‌اند كه تعمداً قصد انجام فعاليت‌هاي غيرقانوني را نداشته‌اند." [۱۱]
گزارش- 441
بازتاب و تأثير انقلاب اسلامي ايران در جهان به‌ويژه تحت تأثير جنگ ايران و عراق، موضوعي است كه هر چند گاه مورد تجزيه و تحليل محافل خبري جهان قرار مي‌گيرد. راديو بي.بي.سي. در تفسيري از انقلاب اسلامي و تهديدي كه براي جهان غرب به دنبال دارد، آن را با مكتب ماركسيسم مقايسه كرد: «بين سال‌هاي 1917 تا پايان جنگ ويتنام اشكال گوناگون از رژيم‌هاي كمونيستي در مناطق وسيعي از جهان قدرت را به دست گرفته‌‌اند. اين پيروزي‌ها، كشورهاي سرمايه‌داري پيشرفته را با تهديد نظامي و سياسي عمده‌اي روبه‌رو كرد، اما از سوي ديگر شايد بتوان گفت كه رژيم‌هاي كمونيستي هيچ وقت دنياي سرمايه‌داري غرب را با تهديدي جدي كه مبتني بر يك شيوه فكري و فرهنگي كاملاً متفاوت باشد، مواجه نكرده‌اند. قبول يا رد ماركسيسم، خود در واقع چيزي جز شركت در منازعه پرسابقه فرهنگ غرب نبوده‌است. اما بر خلاف انقلاب‌هاي كمونيستي، انقلاب ايران حداقل از دو جهت به پس‌روي زماني مي‌پردازد: سرنگوني شاه - كه حاصل خشم توده‌هاي شهري تهي‌دست تهران بود - بي‌شباهت به سرنگوني رژيم‌هاي سلطنتي اروپا در سال‌هاي 1789، 1830، 1848 نبود؛ رژيم‌هايي كه به دنبال تزلزل ارتش‌هاي خود به آساني فرو پاشيدند. . .»[۱۲] "گري سيك" (كارشناس امريكايي در امور ايران) نيز در مقاله‌اي در مجله "فارين افرز" به بررسي گرايش‌هاي داخلي در ايران پرداخت: «سياست‌هاي داخلي در تهران، تعيين‌كننده و توليدكننده سياست خارجي ايران مي‌باشد. رهبري ايران به دو شقه تقسيم شده كه يكي موافق معامله با امريكا در جهت كسب تجهيزات جنگي و ديگر مخالف هرگونه مصالحه با شيطان بزرگ مي‌باشد، ولي هيچ يك از آن‌ها را نبايد به‌عنوان هوادار غرب تلقي كرد. ادامه يك چنين روندي، به اوضاع پس از آيت‌الله خميني و نتيجه جنگ ايران و عراق بستگي خواهد داشت و در صورت پيروزي ايران بر عراق، ممكن است افراطيون اين كشور منطقه خاورميانه را به صحنه درگيري دو ابرقدرت به نامهاي ايران و اسرائيل بدل كرده و منطقه را فلج كنند.»[۱۳]
منابع و مآخذ روزشمار 1366/01/14
- ↑ سند شماره 027525 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي شماره 191 اطلاعات، گردان اطلاعات ثارالله 17/1/1366، ص3؛ و- سند شماره 027515 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش اطلاعاتي شماره 16 نزاجا، 15/1/1366 ص1.
- ↑ سند شماره 027566 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش اطلاعاتي روزانه، شماره 18، نزاجا، 18/1/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، گزارش‌هاي ويژه، نشريه شماره 15، 15/1/1366، ص2، بغداد - خبرگزاري فرانسه، 14/1/1366؛ و- سند شماره 226145 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفتر سياسي نمايندگي امام در سپاه، شماره 139، 19/1/1366، ص4.
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 15/1/1366، شماره 2271، صص8 و 9.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 15 (15/1/1366)، ص16، راديو اسرائيل 14/1/1366.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه
- ↑ مأخذ5، صص19 و 20، مادريد - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 14/1/1366.
- ↑ مأخذ 6، ص3، كويت - خبرگزاري آسوشيتدپرس، 15/1/1366.
- ↑ مأخذ 5، ص20، راديو ابوظبي، 14/1/1366.
- ↑ مأخذ 6، ص5، الجزيره - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 15/1/1366.
- ↑ مأخذ 5، صص5 و 6 ، لندن - خبرگزاري جمهوري اسلامي، 14/1/1366.
- ↑ صدا و سيماي جمهوري اسلامي، "بولتن راديوهاي بيگانه"، 15/1/1366، ص29، راديو بي.بي.سي، 14/1/1366.
- ↑ مأخذ 5، ص13 (15/1/1366)، واشنگتن - خبرگزاري كويت، 14/1/1366؛ و- سند شماره 3670 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، گزيده رويدادهاي ايران، شماره 19 (15/1/1366)، ص9.