1359.08.13: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1359 |نام = 1359.08.13 |نام دیگر= سیزده آبان |روز=13 آبان 1359 |تاریخ شمسی= 1359.08.13 |تاریخ میلادی= 4 نوامبر 1980 |تاریخ قمری= 25 ذیحجه 1400 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.08.13</div> <div class="bootstrap-btn">...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۲۸: سطر ۲۸:


<div style="text-align:justify">
<div style="text-align:justify">
==گزارش - 136==
بعد از تلاشهاي عراق براي عبور از بهمنشير و ورود به جزيره آبادان كه بحران قابل
توجهي ايجاد كرده بود، از طرف عراق تحرك زميني جدي در جبهه جنوب مشاهده نمي‌شود و
درگيريها در حد كشمكش‌هاي موضعي است. البته آتش توپخانه دشمن روي مواضع نظامي و
غيرنظامي ادامه دارد؛ از جمله شهر اهواز زيرآتش نيروهاي عراقي است كه خسارات فراواني به
مناطق مسكوني وارد آورده و موجب شهادت و جراحت تعدادي از اهالي شهر شده است. <ref>سند شماره 001546 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: « بولتن خبري 24 ساعته »
واحد اطلاعات سپاه خوزستان، شماره 35،
14/8/1359 و روزنامه جمهوري اسلامي،
14/8/1359، خبرگزاري پارس. </ref>
گلوله ‌باران شهر، تنها در يك مورد، در اطراف كارخانه نورد اهواز، به شهادت هشت نفر و
جراحت سه نفر منجر شد. <ref>سند شماره 001548 مركز مطالعات و
</ref> در محور شوش، عده‌اي از رزمندگان با حمله به مواضع دشمن
موفق به انهدام چندين خودروي زرهي و ترابري و مقادير زيادي مهمات و خمپاره‌انداز
شدند. <ref>روزنامه جمهوري اسلامي، 15/8/1359،
خبرگزاري پارس، 13/8/1359. </ref>
در منطقه بستان، دشمن خانه‌هاي اطراف شهر را اشغال كرده و به زور از مردم كار
مي‌كشد. <ref>سند شماره 001517 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: عمليات سپاه سوسنگرد،
</ref> طبق اخبار واحد اطلاعات سپاه، دشمن از چندين روز قبل با تانك و نفربر به برخي
روستاهاي مجاور حمله كرده وسايل مردم را به غارت برده است. و هر روز تعدادي از احشام
اهالي را براي مصرف خود سر مي‌برند. <ref>سند شماره 001526 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: « بولتن خبري 24 ساعته »
واحد اطلاعات سپاه خوزستان، شماره 34،
13/8/1359. </ref> گزارش رسيده از بستان به نقل از مردم متواري حاكي
است كه دشمن با استفاده از عوامل ضد انقلاب و تعدادي از زنها و دخترهاي فريب خورده،
تبليغات خود را در شهر شروع كرده و به مردم مي‌گويد: ما با شما هستيم؛ به خانه و زندگي خود
برگرديد … ضمناً عراقيها تعداد زيادي از افراد كم سن و سال را جهت كنترل و حفظ امنيت شهر
بستان به كار گرفته‌اند … سلاحهاي آنها آرپي‌جي7، كلاشينكف و سه چهار خمپاره‌انداز است. افراد
جبهه‌ التحرير با عراقيها همكاري نزديك دارند. نيروهاي عراقي در بستان بين اهالي بسته‌هاي آرد
پخش مي‌كنند كه روي آنها علامت كويت است. <ref>سند شماره 024876 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: بولتن نوبه‌اي 24 ساعته،
اطلاعات سپاه جنوب، 9/9/1359. </ref>
اهواز : آثار آتش دوربرد دشمن
==گزارش - 137==
وزير دفاع عراق (عدنان خيرالله) در واكنش نسبت به شكست سنگين ارتش عراق در
منطقه آبادان، آن را شكست ايران در تلاش براي خروج آبادان از محاصره عنوان كرد. راديو آمريكا
و آسوشيتدپرس نيز سخنان مشابهي را از وي نقل كردند كه تنها به مطلب آسوشيتدپرس اكتفا
مي‌شود: عراق امروز اعلام كرد كه يك تيپ ارتش ايران هنگام درهم شكستن محاصره آبادان قتل
عام شدند. وزير دفاع عراق، عدنان خيرالله، اظهار داشت: « تلاش براي در هم شكستن محاصره
نيروهاي عراقي، باعث نابودي نظاميان ايراني شد. » <ref>خبرگزاري پارس، « گزارشهاي ويژه »، نشريه
231، 14/8/1359، آسوشيتدپرس، بيروت. </ref>
==گزارش - 138==
در جبهه مياني، درگيريهاي موضعي ادامه دارد. نيروهاي خودي موفقيت‌هايي را در
مهران، كاني‌سخت، شورشيرين و سرپل‌ ذهاب به دست آوردند كه در برخي از اين اقدامات،
هوانيروز و نيروهاي محلي همچون ايل ملك‌ شاهي كمكهاي قابل توجهي داشتند. <ref>روزنامه جمهوري اسلامي، 14/8/1359،
خبرگزاري پارس، معاون سياسي استاندار
ايلام و روزنامه انقلاب اسلامي، 14/8/1359،
دفتر مركزي خبر، و سند شماره 0486450
مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد
مشترك ارتش، 13/8/1359. </ref>
==گزارش - 139==
در جبهه شمالي فعاليت گروههاي مسلح ضد انقلاب به نفع عراق گسترش يافته است و
گزارشهاي متعددي در مورد گروهها و ارتباط آنها با عراق وجود دارد. ستاد مشترك خبر مي‌دهد
كه در شهرستان بوكان، نمايندگان احزاب و گروههاي ضد انقلابي منطقه جلساتي داشته‌اند كه
نماينده حزب بعث عراق نيز در اين جلسه‌ها شركت كرده و تصميماتي گرفته‌اند؛ از جمله اين كه
افراد مسلح روستاهاي نزديك سنندج را تقويت كنند. <ref>حقيقات جنگ: استانداري خوزستان،
14/8/1359. </ref> همچنين گزارش ديگري رسيده كه اخيراً
چند گروه مخصوص از ارتش عراق، توسط نيروهاي كومله به داخل ايران نفوذ داده شده و اقدام
به عمليات خرابكاري و ايجاد كمين در برخي مناطق مرزي كرده‌اند. <ref>سند شماره 001534 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش،
13/8/1359. </ref>
در يكي از اسناد نيز آمده كه تيپ 116 گارد عراق در گزارش به مقامات بالاتر
مي‌نويسد: نيروهاي نظامي حزب دمكرات، منطقه نوسود را به خوبي زيرنظر داشته و با
نيروهاي عراقي همكاري لازم را دارند. تيپ مذكور پيشنهاد كرده: « گروههاي ايراني (ضد انقلاب)
مستقر در منطقه، امنيت خطوط مربوط به نوسود را مستقيماً زيرنظر بگيرند؛ ثانياً با حزب
دمكرات مستقر در منطقه نوسود، هماهنگي بيشتري كرده، به صورت گروهي با هم عمليات
داشته باشند. » <ref>سند شماره 048642 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش،
13/8/1359. </ref> همچنين يكي از گروههاي ضد انقلاب از تيپ99 احتياط عراق تقاضاي
اقلامي همچون ادوات جنگي، مهمات، دارو و آذوقه كرده است. <ref>ماخذ شماره 10. </ref> دربارة كمكهاي نقدي
عراق به گروههاي ضد انقلاب نيز آمده كه اخيراً مقامات عراقي مبلغ يك هزار دينار در اختيار
سرپرست يكي از گروههاي مسلح كه عليه جمهوري اسلامي فعاليت مي‌كند، قرار داده‌اند تا در
تهيه آذوقه و پرداخت حقوق افراد وابسته خرج كند. <ref>سند شماره 001531 مركز مطالعات و
تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش،
13/8/1359. </ref>
==گزارش - 140==
رئيس‌ جمهور (بني‌ صدر) در كارنامه رياست جمهوري امروز خود كه در 25/8/59
منتشر شد، انتخاب ريگان را به رياست جمهوري آمريكا چنين بررسي كرد: هشت ماه بيشتر
گفتم من نمي‌توانم مسؤوليت تغيير روان‌شناسي جامعه آمريكايي به خشونت و مداخله ‌جويي
را برعهده بگيرم و آنچه كرده‌ايم و آنچه كرده‌اند و كار را به اينجا رسانده‌اند، جرياني است كه
امروز نتيجه خود را به بار مي‌آورد و گمان من اين است كه ريگان نه به عنوان جمهوريخواه در
برابر دمكرات، بلكه به عنوان بيانگر تغيير روانشناسي جامعه آمريكايي انتخاب مي‌شود. چند
روز قبل به دوستان گفته بودم كه تصميم درباره گروگانها در زماني و به صورتي اتخاذ شده است
كه به سود كار موثر نخواهد شد بلكه به زيان او خواهد شد. گمان مي‌كنم اين نظر من كه مستند
به تجربه طولاني من و روحيه و روان‌شناسي غربيها به لحاظ اقامتم در آنجا و مطالعه‌ام در اين
زمينه‌هاست، درست از آب درآمد. بنابراين وضع خارجي ما مشكل‌تر خواهد شد و من كسي
نيستم كه از برابر مشكلات بگريزم. مي‌دانم كه به موقع هشدار داده‌ام، گفته‌ام و موثر واقع نشده و
نتيجه نداده است اما به اين دلايل نمي‌شود تلاش را نيمه تمام گذاشت و به تلاش براي استقرار
يك حكومت اسلامي مستقل ادامه نداد. <ref>روزنامه انقلاب اسلامي، 25/8/1359
</ref>
لازم به ذكر است در انتخابات رياست جمهوري آمريكا كه امروز برگزار شد، رونالد
ريگان، كانديداي جمهوري خواهان با 51 درصد آراء به عنوان چهلمين رئيس جمهوري آمريكا
انتخاب شد. وي قرار است از دو ماه آينده كار رسمي خود را در كاخ سفيد شروع نمايد و تا آن
زمان كارتر همچنان به عنوان رئيس جمهوري انجام وظيفه خواهد كرد. <ref>روزنامه كيهان و اطلاعات، 13/8/1359،
و جمهوري اسلامي، 15/8/1359. </ref> از سوي ديگر راديو
لندن در تفسيري در مورد گروگانها گفت: به نظر ميرسد، از نظر ارتباط بين مقامات ايران و
آمريكا مشكلي پيش آمده است كه امكان آزادي هرچه زودتر گروگانهاي آمريكايي را مورد ترديد
قرار مي‌دهد. روز گذشته (13/8/59)، دولت ايران طي يك پيام راديويي از دولت آمريكا
خواست كه هرچه زودتر و به طور علني به شرايط چهارگانه مجلس ايران در مورد آزادي
گروگانها پاسخ دهد. اما مقامات وزارت امور خارجه آمريكا اين درخواست را رد كردند.
سخنگوي دولت آمريكا اظهار داشت دولت آمريكا در دادن پاسخ شتاب نخواهد كرد و اين امر از
طريق مقامات ديپلماتيك انجام خواهد گرفت نه از طريق رسانه‌هاي گروهي. <ref>خبرگزاري پارس، « گزارشهاي ويژه »،
نشريه 232، 15/8/1359، راديو لندن،
14/8/1359. </ref>
==گزارش - 141==
در لوكزامبورگ، از قول ديپلمات‌هاي انگليسي اعلام شد كه وزيران امور خارجه
كشورهاي بازار مشترك اروپا موافقت كردند هنگام آزاد شدن گروگانهاي آمريكايي، تحريم
اقتصادي عليه ايران را از ميان بردارند. <ref>روزنامه انقلاب اسلامي، 14/8/1359،
رويتر، لوكزامبورگ</ref> هنري كيسينجر، وزير خارجه اسبق آمريكا، نيز اظهار
نظر كرده است كه شرايط ايران براي آزادي گروگانها غيرقابل اجرا، يا تحقير‌كننده و يا هر دو
است. اگر آمريكا اين شرايط را بپذيرد، در منطقه تحقير خواهد شد. <ref>روزنامه انقلاب اسلامي، 14/8/1359،
لندن يونايتدپرس، روزنامه ديلي تلگراف
13/8/1359. </ref>
==گزارش - 142==
روزنامه جمهوري اسلامي تحت عنوان « جلسه 9 آبان شوراي عالي دفاع رسمي بوده
است » نوشت: در پاسخ مطالب نادرست و تحريك‌ آميز كه در روزنامه ميزان (روزنامه‌اي كه
توسط عده‌اي از اعضاي نهضت آزادي منتشر ميشود)، دربارة شوراي عالي دفاع درج شده بود،
از سوي حجت‌الاسلام سيدعلي خامنه اي، دبير شوراي عالي دفاع، متن زير در اختيار جرائد قرار
گرفت: مدير محترم روزنامه ميزان، در پاسخ به سوال مطروحه در ستون « با حاشيه بي‌حاشيه »
شماره 45 آن روزنامه بدين مضمون: « در صورتي كه رئيس ‌جمهور فرمانده نيروي زميني،
جانشين ستاد مشترك، وزير دفاع و دكتر چمران در جلسه شوراي عالي دفاع روز جمعه 9 آبان
ماه حضور نداشته‌اند، جلسه مزبور با حضور چه كساني تشكيل شده است و بدون حضور
مطلعين از چه مسائلي بحث نموده‌اند ؟ » لازم مي‌داند توضيح زير را ذكر كند و درخواست درج آن
را در همان صفحه و ستون اولين شماره ميزان بنمايد:
1 ـ در ميان افراد ياد شدة بالا فرمانده نيروي زميني، عضو شوراي عالي دفاع نيست و
غيبت او مشكلي براي تشكيل نشست شوراها به وجود نمي‌آورد.
2 ـ طبق آئين‌نامه‌اي كه با حضور كليه اعضاي شورا به تصويب رسيده است، جلسات،
شوراي عالي دفاع با حضور چهار نفر از اعضاي اصلي و دو نفر عضو علي‌البدل رسميت مي‌يابد.
در جلسه‌اي كه از آن ياد كرده‌ايد، چهار نفر عضو اصلي، يعي نايب رئيس و دو عضو اصلي ديگر
يعني فرمانده سپاه ‌پاسداران و نماينده اعزامي مجلس به علاوه دو عضو علي‌البدل، يعني رئيس
مجلس شوراي اسلامي و يك نفر ديگر از نمايندگان آن (كه در حكم امام به عنوان اعضاي
علي‌البدل معرفي شده‌اند)، حضور داشته‌اند؛ پس جلسه شوراي عالي دفاع رسمي بوده است.
3 ـ طبق آئين‌نامه مصوب شوراي عالي دفاع، عصر جمعه يكي از جلسات مرتب اين
شورا تشكيل مي‌شود و حضور كليه اعضاء در آن حتمي است؛ به جز رئيس ‌جمهور كه برابر
پيغام تلفني ايشان به دفتر امام به خاطر امري لازم ناگزير از سفر به خوزستان بوده و
نمي‌توانسته‌اند در جلسه حضور داشته باشند، بقيه اعضاء بايد خود را به حضور در آن ملزم
مي‌شمردند.
4 ـ اگر منظور از « مطلعين » كه جلسه را بدون حضور آنان بي‌ معني تلقي كرده‌ايد، نظاميان
هستند، يادآوري مي‌شود كه مسئوليت‌هاي شوراي عالي دفاع از اتخاذ تدابير نظامي خلاصه
نمي‌شود تا بدون حضور دو نظامي عضو اين شورا، نتواند تشكيل شود. مطلعيني كه بتوانند در
مورد دستور جلسه آن روز موثر باشند، در جلسه حضور داشتند. <ref>روزنامه جمهوري اسلامي، 13/8/1359. </ref>
 
==گزارش - 143==
رئيس ‌مجلس شوراي اسلامي و عضو
شوراي عالي دفاع (هاشمي رفسنجاني) در
مصاحبه با خبرنگاران داخلي و خارجي گفت:
نقطه ‌ضعف جبهه‌هاي ما الان ‌آبادان است. فشار
دشمن در آنجا بيشتر است كه البته ما از
فرماندهان شوراي نظامي در محضر امام
خواستيم و آنها هم قبول كرده‌اند كه آبادان را
كاملاً تقويت ‌كنند كه‌ مشكل‌ در ‌آبادان هم ‌نباشد
و ما اين‌ را پي‌گيري مي‌كنيم. وي درباره خريد
لوازم يدكي مورد نياز از آمريكا گفت: به طور
كلي ‌لوازم ‌يدكي نه از هلند و نه از‌تركيه و نه ‌از
هيچ جاي ديگر وارد نكرده‌ايم و مذاكره‌اي‌ هم
نبوده است. <ref>روزنامه اطلاعات، 13/8/1359. </ref>
رئيس مجلس شوراي اسلامي (آقاي هاشمي‌رفسنجاني)
==گزارش - 144==
نماينده سميرم در مجلس (بشارت) گفت: امام امت اعلام فرمودند، امكانات و اسلحه
كافي در مملكت هست و دشمنان هم مرتب مي‌گويند، اما چرا سلاح‌هاي لازم در اختيار
پاسداران غيور و مردمي كه براي جهاد به جبهه مي‌روند، قرار نمي‌گيرد ؟ <ref>مشروح مذاكرات مجلس شوراي
اسلامي، دور اول، جلسه 65، 13/8/1359. </ref>
==گزارش - 145==
صدام ‌حسين در دومين اجلاس عادي مجلس ملي عراق گفت: ايرانيها انقلاب كرده‌اند تا
فقط از عراق انتقام بگيرند و قسمت تاريك تاريخ را همراهي كنند و جزئي از اعمال شاه را انجام
دهند كه او نيز سهم خود را از عراقيها در خلال 12 ماه نبرد، در فاصله 11 مارس 01974 تا 7
مارس 1975 كه قرارداد و در 6 مارس امضاء شده، دريافت داشت. تمام خونهايي كه ريخته
مي‌شود در اثر رفتارهاي خبيثانه‌اي است كه در تضاد با عراق است. آنها تا روز 22/9 (31
شهريور59) فكر مي‌كردند كه مي‌توانند عراقيها را خوار كنند و مي‌توانند آنها را همانند اعراب
عربستان (خوزستان)، كردهاي ايران، بلوچ ايران و آذربايجانيهاي ايران به نوكر مبدل سازند …
وقتي ضرورت پاكسازي محمره از ارتش ايران احساس شد، اين كار را كرديم و وقتي ضرورت
محاصره آبادان احساس شد، آن را محاصره كرديم و اگر ضرورت در هر وقت امضاء كند، به هر
هدفي كه معتقد باشيم و بخواهيم، به آن مي‌رسيم … اگر از ما بپرسند ترجيح مي‌دهيد جنگ يك
هفته يا شش ماه طول بكشد، مي‌گوييم ترجيح مي‌دهيم يك هفته طول بكشد، مشروط برآن كه
در يك هفته به طور كامل حقوق ما به دست آيد. ما تا زماني مقاومت مي‌كنيم كه دشمن بگويد
« بله، با حقوق شما موافقت كرديم. »
…. عراق سيزده سال است كه روابط گسترده بين‌المللي برقرار ساخته است و هيچ‌ كس
نمي‌تواند آن را محاصره كند و دوستاني در جهان داريم كه مي‌توانيم از آنها اسلحه و قطعات
يدكي به دست آوريم، ولي ما اكنون از اسلحه و قطعات يدكي شكايت نداريم و در فشار
نيستيم …. توقف يا پيشروي ما بستگي به طرحي دارد كه دشمن را مجبور به اعتراف به حقوق ما
كند. اگر دشمن فارسي بخواهد جنگ را طولاني كند و ما بگوييم بيا زمين خود را بگير و او نگيرد
و بخواهد اصرار كند، اين حساب ديگري دارد. سياست ما توسعه‌ طلبي به زيان ديگران نيست،
ولي اگر به كسي بگويي بيا زمين خود را بگير و او نخواهد، چه بايد كرد ؟ و ما زمين آنها را در
مقابل اعتراف به حقوق كامل خود پس مي‌دهيم. <ref>خبرگزاري پارس، «: گزارشهاي ويژه »،
نشريه 231، مورخ 14/8/1359، راديو صوت‌الجماهير
( بغداد ). </ref>
صدام در مورد اولين تهاجمات خود عليه جمهوري اسلامي گفت: در زين‌القوس، پس از
اين كه يك ساعت پيش از طلوع آفتاب، يادداشتي برايشان فرستاديم، به منطقه سيف سعد
رفتيم و در آنجا نيز يادداشت ديگري فرستاديم و پيش از آن كه به منطقه، سيف سعد برويم، سه
روز چشم به راه جواب آنها مانديم. برادران ارتشي مي‌گفتند: « چگونه ممكن است به دشمنان
بگوييم ما دو سه روز ديگر به فلان نقطه خواهيم آمد ؟ » گفتيم اهميتي ندارد، زيرا در اين
صورت ديگر وجدانمان و خودمان را سرزنش نخواهيم كرد. پس از سيف سعد يادداشت ديگري
فرستاديم و آنان را چنين راهنمايي كرديم: برادران ! چون گفتيم ممكن است قراردادها را نخوانده
باشيد، حال شما را راهنمايي مي‌كنيم: پيشنهاد مي‌نماييم كه قراردادهاي فيمابين را مطالعه
كنيد. <ref>ستاد تبليغات جنگ، ستيز با صلح،
( تهران: شوراي عالي دفاع جمهوري اسلامي،
1336 ) ص83. </ref>
==گزارش - 146==
رام بنيامين، مفسر راديو اسرائيل در مورد اظهارات صدام گفت: حقوق عراق همان
موضوع اروند رود (شط‌العرب)، قصرشيرين، محمره كه به آن خرمشهر مي‌گويند و ساير نقاط
ايران است كه البته عراقيها آن را اعلام نمي‌كنند، ولي در نظر دارند. صدام و دولت عراق كه ظاهراً
مي‌خواهند خود را صلح‌ خواه نشان دهند، هيچ تغييري در خط و مشي خود ايجاد نكرده‌اند و …. 
اگر ايران مايل باشد مبارزه خود را با عراق به نحو جدي‌تري دنبال كند، راهي جز مقاومت
نظامي، آن هم مقاومت خيلي سرسخت و خونين با اراده بسيار راسخ ندارد؛ به عبارت ديگر،
مردم ايران بايد همين روزها كه جبهه جنوب با خطرات زياد‌تري مواجه است، تصميمي بگيرند؛
بنابراين، مسلم است كه بايد تناقضات موجود در صفوف رهبران دولت برطرف شود و نقش
كساني كه قادر به مقاومت نظامي جدي هستند، روشن گردد. <ref>خبرگزاري پارس، « گزارشهاي ويژه »،
نشريه 232، 15/8/1359، راديو اسرائيل. </ref>
==گزارش - 147==
روزنامه انگليسي زبان تايمز ژاپن نوشت: چهار كشور منطقه خليج‌ فارس يعني
عربستان، شيخ‌ نشينهاي: كويت، قطر و امارات عربي، براي افزايش توليد نفت به ميزان 3/1
ميليون بشكه در روز به منظور جبران كمبود نفت كه در نتيجه جنگ يك ماهه ايران و عراق ايجاد
شده است، طرح‌هايي دارند … عربستان سعودي اعلام كرده براي جبران كمبود نفت ژاپن كه در اثر
جنگ ايران و عراق به وجود آمده، روزانه 000/40 بشكه نفت خام اضافي به ژاپن ارسال
مي‌كند. <ref>روزنامه انقلاب اسلامي، 13/8/1359،
توكيو، آسوشيتدپرس، روزنامه انگليسي زبان
تايمز ژاپن. </ref>
==گزارش - 148==
دادستان انقلاب اسلامي با توجه به اخلال سازمان مجاهدين خلق در امر جنگ،
تضعيف نيروهاي نظامي و ايجاد دودستگي در بين مردم، دستور تعطيلي نشريات وابسته به اين
گروه را صادر كرد. <ref>ماخذ شماره 19، خبرگزاري پارس. </ref> در اين مورد اعلام گرديد كه اولين جلسه محاكمه محمدرضا سعادتي
عضو سازمان مجاهدين خلق آغاز شد. وي به برقراري تماس و رابطه سياسي، اطلاعاتي و
جاسوسي با دبير اول سياسي سفارت دولت سوسياليستي شوروي، براي تهيه و تحصيل اخبار
و اطلاعات سياسي، اجتماعي و نظامي و مبادله آنها و شروع به اخذ وسايل مخصوص كسب
اطلاعات و اخبار و جاسوسي از مشاراليه و حمل اسلحه غيرمجاز متهم است. <ref>روزنامه انقلاب اسلامي، 14/8/1359. </ref>




نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۶

روزشمار جنگ سال 1359
1359.08.13
نام‌های دیگر سیزده آبان
تاریخ شمسی 1359.08.13
تاریخ میلادی 4 نوامبر 1980
تاریخ قمری 25 ذیحجه 1400


1360.08.13
1361.08.13
1362.08.13
1363.08.13
1364.08.13
1365.08.13
1366.08.13



گزارش - 136

بعد از تلاشهاي عراق براي عبور از بهمنشير و ورود به جزيره آبادان كه بحران قابل توجهي ايجاد كرده بود، از طرف عراق تحرك زميني جدي در جبهه جنوب مشاهده نمي‌شود و درگيريها در حد كشمكش‌هاي موضعي است. البته آتش توپخانه دشمن روي مواضع نظامي و غيرنظامي ادامه دارد؛ از جمله شهر اهواز زيرآتش نيروهاي عراقي است كه خسارات فراواني به مناطق مسكوني وارد آورده و موجب شهادت و جراحت تعدادي از اهالي شهر شده است. [۱] گلوله ‌باران شهر، تنها در يك مورد، در اطراف كارخانه نورد اهواز، به شهادت هشت نفر و جراحت سه نفر منجر شد. [۲] در محور شوش، عده‌اي از رزمندگان با حمله به مواضع دشمن موفق به انهدام چندين خودروي زرهي و ترابري و مقادير زيادي مهمات و خمپاره‌انداز شدند. [۳] در منطقه بستان، دشمن خانه‌هاي اطراف شهر را اشغال كرده و به زور از مردم كار مي‌كشد. [۴] طبق اخبار واحد اطلاعات سپاه، دشمن از چندين روز قبل با تانك و نفربر به برخي روستاهاي مجاور حمله كرده وسايل مردم را به غارت برده است. و هر روز تعدادي از احشام اهالي را براي مصرف خود سر مي‌برند. [۵] گزارش رسيده از بستان به نقل از مردم متواري حاكي است كه دشمن با استفاده از عوامل ضد انقلاب و تعدادي از زنها و دخترهاي فريب خورده، تبليغات خود را در شهر شروع كرده و به مردم مي‌گويد: ما با شما هستيم؛ به خانه و زندگي خود برگرديد … ضمناً عراقيها تعداد زيادي از افراد كم سن و سال را جهت كنترل و حفظ امنيت شهر بستان به كار گرفته‌اند … سلاحهاي آنها آرپي‌جي7، كلاشينكف و سه چهار خمپاره‌انداز است. افراد جبهه‌ التحرير با عراقيها همكاري نزديك دارند. نيروهاي عراقي در بستان بين اهالي بسته‌هاي آرد پخش مي‌كنند كه روي آنها علامت كويت است. [۶] اهواز : آثار آتش دوربرد دشمن

گزارش - 137

وزير دفاع عراق (عدنان خيرالله) در واكنش نسبت به شكست سنگين ارتش عراق در منطقه آبادان، آن را شكست ايران در تلاش براي خروج آبادان از محاصره عنوان كرد. راديو آمريكا و آسوشيتدپرس نيز سخنان مشابهي را از وي نقل كردند كه تنها به مطلب آسوشيتدپرس اكتفا مي‌شود: عراق امروز اعلام كرد كه يك تيپ ارتش ايران هنگام درهم شكستن محاصره آبادان قتل عام شدند. وزير دفاع عراق، عدنان خيرالله، اظهار داشت: « تلاش براي در هم شكستن محاصره نيروهاي عراقي، باعث نابودي نظاميان ايراني شد. » [۷]

گزارش - 138

در جبهه مياني، درگيريهاي موضعي ادامه دارد. نيروهاي خودي موفقيت‌هايي را در مهران، كاني‌سخت، شورشيرين و سرپل‌ ذهاب به دست آوردند كه در برخي از اين اقدامات، هوانيروز و نيروهاي محلي همچون ايل ملك‌ شاهي كمكهاي قابل توجهي داشتند. [۸]

گزارش - 139

در جبهه شمالي فعاليت گروههاي مسلح ضد انقلاب به نفع عراق گسترش يافته است و گزارشهاي متعددي در مورد گروهها و ارتباط آنها با عراق وجود دارد. ستاد مشترك خبر مي‌دهد كه در شهرستان بوكان، نمايندگان احزاب و گروههاي ضد انقلابي منطقه جلساتي داشته‌اند كه نماينده حزب بعث عراق نيز در اين جلسه‌ها شركت كرده و تصميماتي گرفته‌اند؛ از جمله اين كه افراد مسلح روستاهاي نزديك سنندج را تقويت كنند. [۹] همچنين گزارش ديگري رسيده كه اخيراً چند گروه مخصوص از ارتش عراق، توسط نيروهاي كومله به داخل ايران نفوذ داده شده و اقدام به عمليات خرابكاري و ايجاد كمين در برخي مناطق مرزي كرده‌اند. [۱۰] در يكي از اسناد نيز آمده كه تيپ 116 گارد عراق در گزارش به مقامات بالاتر مي‌نويسد: نيروهاي نظامي حزب دمكرات، منطقه نوسود را به خوبي زيرنظر داشته و با نيروهاي عراقي همكاري لازم را دارند. تيپ مذكور پيشنهاد كرده: « گروههاي ايراني (ضد انقلاب) مستقر در منطقه، امنيت خطوط مربوط به نوسود را مستقيماً زيرنظر بگيرند؛ ثانياً با حزب دمكرات مستقر در منطقه نوسود، هماهنگي بيشتري كرده، به صورت گروهي با هم عمليات داشته باشند. » [۱۱] همچنين يكي از گروههاي ضد انقلاب از تيپ99 احتياط عراق تقاضاي اقلامي همچون ادوات جنگي، مهمات، دارو و آذوقه كرده است. [۱۲] دربارة كمكهاي نقدي عراق به گروههاي ضد انقلاب نيز آمده كه اخيراً مقامات عراقي مبلغ يك هزار دينار در اختيار سرپرست يكي از گروههاي مسلح كه عليه جمهوري اسلامي فعاليت مي‌كند، قرار داده‌اند تا در تهيه آذوقه و پرداخت حقوق افراد وابسته خرج كند. [۱۳]

گزارش - 140

رئيس‌ جمهور (بني‌ صدر) در كارنامه رياست جمهوري امروز خود كه در 25/8/59 منتشر شد، انتخاب ريگان را به رياست جمهوري آمريكا چنين بررسي كرد: هشت ماه بيشتر گفتم من نمي‌توانم مسؤوليت تغيير روان‌شناسي جامعه آمريكايي به خشونت و مداخله ‌جويي را برعهده بگيرم و آنچه كرده‌ايم و آنچه كرده‌اند و كار را به اينجا رسانده‌اند، جرياني است كه امروز نتيجه خود را به بار مي‌آورد و گمان من اين است كه ريگان نه به عنوان جمهوريخواه در برابر دمكرات، بلكه به عنوان بيانگر تغيير روانشناسي جامعه آمريكايي انتخاب مي‌شود. چند روز قبل به دوستان گفته بودم كه تصميم درباره گروگانها در زماني و به صورتي اتخاذ شده است كه به سود كار موثر نخواهد شد بلكه به زيان او خواهد شد. گمان مي‌كنم اين نظر من كه مستند به تجربه طولاني من و روحيه و روان‌شناسي غربيها به لحاظ اقامتم در آنجا و مطالعه‌ام در اين زمينه‌هاست، درست از آب درآمد. بنابراين وضع خارجي ما مشكل‌تر خواهد شد و من كسي نيستم كه از برابر مشكلات بگريزم. مي‌دانم كه به موقع هشدار داده‌ام، گفته‌ام و موثر واقع نشده و نتيجه نداده است اما به اين دلايل نمي‌شود تلاش را نيمه تمام گذاشت و به تلاش براي استقرار يك حكومت اسلامي مستقل ادامه نداد. [۱۴] لازم به ذكر است در انتخابات رياست جمهوري آمريكا كه امروز برگزار شد، رونالد ريگان، كانديداي جمهوري خواهان با 51 درصد آراء به عنوان چهلمين رئيس جمهوري آمريكا انتخاب شد. وي قرار است از دو ماه آينده كار رسمي خود را در كاخ سفيد شروع نمايد و تا آن زمان كارتر همچنان به عنوان رئيس جمهوري انجام وظيفه خواهد كرد. [۱۵] از سوي ديگر راديو لندن در تفسيري در مورد گروگانها گفت: به نظر ميرسد، از نظر ارتباط بين مقامات ايران و آمريكا مشكلي پيش آمده است كه امكان آزادي هرچه زودتر گروگانهاي آمريكايي را مورد ترديد قرار مي‌دهد. روز گذشته (13/8/59)، دولت ايران طي يك پيام راديويي از دولت آمريكا خواست كه هرچه زودتر و به طور علني به شرايط چهارگانه مجلس ايران در مورد آزادي گروگانها پاسخ دهد. اما مقامات وزارت امور خارجه آمريكا اين درخواست را رد كردند. سخنگوي دولت آمريكا اظهار داشت دولت آمريكا در دادن پاسخ شتاب نخواهد كرد و اين امر از طريق مقامات ديپلماتيك انجام خواهد گرفت نه از طريق رسانه‌هاي گروهي. [۱۶]

گزارش - 141

در لوكزامبورگ، از قول ديپلمات‌هاي انگليسي اعلام شد كه وزيران امور خارجه كشورهاي بازار مشترك اروپا موافقت كردند هنگام آزاد شدن گروگانهاي آمريكايي، تحريم اقتصادي عليه ايران را از ميان بردارند. [۱۷] هنري كيسينجر، وزير خارجه اسبق آمريكا، نيز اظهار نظر كرده است كه شرايط ايران براي آزادي گروگانها غيرقابل اجرا، يا تحقير‌كننده و يا هر دو است. اگر آمريكا اين شرايط را بپذيرد، در منطقه تحقير خواهد شد. [۱۸]

گزارش - 142

روزنامه جمهوري اسلامي تحت عنوان « جلسه 9 آبان شوراي عالي دفاع رسمي بوده است » نوشت: در پاسخ مطالب نادرست و تحريك‌ آميز كه در روزنامه ميزان (روزنامه‌اي كه توسط عده‌اي از اعضاي نهضت آزادي منتشر ميشود)، دربارة شوراي عالي دفاع درج شده بود، از سوي حجت‌الاسلام سيدعلي خامنه اي، دبير شوراي عالي دفاع، متن زير در اختيار جرائد قرار گرفت: مدير محترم روزنامه ميزان، در پاسخ به سوال مطروحه در ستون « با حاشيه بي‌حاشيه » شماره 45 آن روزنامه بدين مضمون: « در صورتي كه رئيس ‌جمهور فرمانده نيروي زميني، جانشين ستاد مشترك، وزير دفاع و دكتر چمران در جلسه شوراي عالي دفاع روز جمعه 9 آبان ماه حضور نداشته‌اند، جلسه مزبور با حضور چه كساني تشكيل شده است و بدون حضور مطلعين از چه مسائلي بحث نموده‌اند ؟ » لازم مي‌داند توضيح زير را ذكر كند و درخواست درج آن را در همان صفحه و ستون اولين شماره ميزان بنمايد: 1 ـ در ميان افراد ياد شدة بالا فرمانده نيروي زميني، عضو شوراي عالي دفاع نيست و غيبت او مشكلي براي تشكيل نشست شوراها به وجود نمي‌آورد. 2 ـ طبق آئين‌نامه‌اي كه با حضور كليه اعضاي شورا به تصويب رسيده است، جلسات، شوراي عالي دفاع با حضور چهار نفر از اعضاي اصلي و دو نفر عضو علي‌البدل رسميت مي‌يابد. در جلسه‌اي كه از آن ياد كرده‌ايد، چهار نفر عضو اصلي، يعي نايب رئيس و دو عضو اصلي ديگر يعني فرمانده سپاه ‌پاسداران و نماينده اعزامي مجلس به علاوه دو عضو علي‌البدل، يعني رئيس مجلس شوراي اسلامي و يك نفر ديگر از نمايندگان آن (كه در حكم امام به عنوان اعضاي علي‌البدل معرفي شده‌اند)، حضور داشته‌اند؛ پس جلسه شوراي عالي دفاع رسمي بوده است. 3 ـ طبق آئين‌نامه مصوب شوراي عالي دفاع، عصر جمعه يكي از جلسات مرتب اين شورا تشكيل مي‌شود و حضور كليه اعضاء در آن حتمي است؛ به جز رئيس ‌جمهور كه برابر پيغام تلفني ايشان به دفتر امام به خاطر امري لازم ناگزير از سفر به خوزستان بوده و نمي‌توانسته‌اند در جلسه حضور داشته باشند، بقيه اعضاء بايد خود را به حضور در آن ملزم مي‌شمردند. 4 ـ اگر منظور از « مطلعين » كه جلسه را بدون حضور آنان بي‌ معني تلقي كرده‌ايد، نظاميان هستند، يادآوري مي‌شود كه مسئوليت‌هاي شوراي عالي دفاع از اتخاذ تدابير نظامي خلاصه نمي‌شود تا بدون حضور دو نظامي عضو اين شورا، نتواند تشكيل شود. مطلعيني كه بتوانند در مورد دستور جلسه آن روز موثر باشند، در جلسه حضور داشتند. [۱۹]  

گزارش - 143

رئيس ‌مجلس شوراي اسلامي و عضو شوراي عالي دفاع (هاشمي رفسنجاني) در مصاحبه با خبرنگاران داخلي و خارجي گفت: نقطه ‌ضعف جبهه‌هاي ما الان ‌آبادان است. فشار دشمن در آنجا بيشتر است كه البته ما از فرماندهان شوراي نظامي در محضر امام خواستيم و آنها هم قبول كرده‌اند كه آبادان را كاملاً تقويت ‌كنند كه‌ مشكل‌ در ‌آبادان هم ‌نباشد و ما اين‌ را پي‌گيري مي‌كنيم. وي درباره خريد لوازم يدكي مورد نياز از آمريكا گفت: به طور كلي ‌لوازم ‌يدكي نه از هلند و نه از‌تركيه و نه ‌از هيچ جاي ديگر وارد نكرده‌ايم و مذاكره‌اي‌ هم نبوده است. [۲۰]

رئيس مجلس شوراي اسلامي (آقاي هاشمي‌رفسنجاني)

گزارش - 144

نماينده سميرم در مجلس (بشارت) گفت: امام امت اعلام فرمودند، امكانات و اسلحه كافي در مملكت هست و دشمنان هم مرتب مي‌گويند، اما چرا سلاح‌هاي لازم در اختيار پاسداران غيور و مردمي كه براي جهاد به جبهه مي‌روند، قرار نمي‌گيرد ؟ [۲۱]

گزارش - 145

صدام ‌حسين در دومين اجلاس عادي مجلس ملي عراق گفت: ايرانيها انقلاب كرده‌اند تا فقط از عراق انتقام بگيرند و قسمت تاريك تاريخ را همراهي كنند و جزئي از اعمال شاه را انجام دهند كه او نيز سهم خود را از عراقيها در خلال 12 ماه نبرد، در فاصله 11 مارس 01974 تا 7 مارس 1975 كه قرارداد و در 6 مارس امضاء شده، دريافت داشت. تمام خونهايي كه ريخته مي‌شود در اثر رفتارهاي خبيثانه‌اي است كه در تضاد با عراق است. آنها تا روز 22/9 (31 شهريور59) فكر مي‌كردند كه مي‌توانند عراقيها را خوار كنند و مي‌توانند آنها را همانند اعراب عربستان (خوزستان)، كردهاي ايران، بلوچ ايران و آذربايجانيهاي ايران به نوكر مبدل سازند … وقتي ضرورت پاكسازي محمره از ارتش ايران احساس شد، اين كار را كرديم و وقتي ضرورت محاصره آبادان احساس شد، آن را محاصره كرديم و اگر ضرورت در هر وقت امضاء كند، به هر هدفي كه معتقد باشيم و بخواهيم، به آن مي‌رسيم … اگر از ما بپرسند ترجيح مي‌دهيد جنگ يك هفته يا شش ماه طول بكشد، مي‌گوييم ترجيح مي‌دهيم يك هفته طول بكشد، مشروط برآن كه در يك هفته به طور كامل حقوق ما به دست آيد. ما تا زماني مقاومت مي‌كنيم كه دشمن بگويد « بله، با حقوق شما موافقت كرديم. » 

…. عراق سيزده سال است كه روابط گسترده بين‌المللي برقرار ساخته است و هيچ‌ كس

نمي‌تواند آن را محاصره كند و دوستاني در جهان داريم كه مي‌توانيم از آنها اسلحه و قطعات يدكي به دست آوريم، ولي ما اكنون از اسلحه و قطعات يدكي شكايت نداريم و در فشار نيستيم …. توقف يا پيشروي ما بستگي به طرحي دارد كه دشمن را مجبور به اعتراف به حقوق ما كند. اگر دشمن فارسي بخواهد جنگ را طولاني كند و ما بگوييم بيا زمين خود را بگير و او نگيرد و بخواهد اصرار كند، اين حساب ديگري دارد. سياست ما توسعه‌ طلبي به زيان ديگران نيست، ولي اگر به كسي بگويي بيا زمين خود را بگير و او نخواهد، چه بايد كرد ؟ و ما زمين آنها را در مقابل اعتراف به حقوق كامل خود پس مي‌دهيم. [۲۲] صدام در مورد اولين تهاجمات خود عليه جمهوري اسلامي گفت: در زين‌القوس، پس از اين كه يك ساعت پيش از طلوع آفتاب، يادداشتي برايشان فرستاديم، به منطقه سيف سعد رفتيم و در آنجا نيز يادداشت ديگري فرستاديم و پيش از آن كه به منطقه، سيف سعد برويم، سه روز چشم به راه جواب آنها مانديم. برادران ارتشي مي‌گفتند: « چگونه ممكن است به دشمنان بگوييم ما دو سه روز ديگر به فلان نقطه خواهيم آمد ؟ » گفتيم اهميتي ندارد، زيرا در اين صورت ديگر وجدانمان و خودمان را سرزنش نخواهيم كرد. پس از سيف سعد يادداشت ديگري فرستاديم و آنان را چنين راهنمايي كرديم: برادران ! چون گفتيم ممكن است قراردادها را نخوانده باشيد، حال شما را راهنمايي مي‌كنيم: پيشنهاد مي‌نماييم كه قراردادهاي فيمابين را مطالعه كنيد. [۲۳]

گزارش - 146

رام بنيامين، مفسر راديو اسرائيل در مورد اظهارات صدام گفت: حقوق عراق همان موضوع اروند رود (شط‌العرب)، قصرشيرين، محمره كه به آن خرمشهر مي‌گويند و ساير نقاط ايران است كه البته عراقيها آن را اعلام نمي‌كنند، ولي در نظر دارند. صدام و دولت عراق كه ظاهراً مي‌خواهند خود را صلح‌ خواه نشان دهند، هيچ تغييري در خط و مشي خود ايجاد نكرده‌اند و …. اگر ايران مايل باشد مبارزه خود را با عراق به نحو جدي‌تري دنبال كند، راهي جز مقاومت نظامي، آن هم مقاومت خيلي سرسخت و خونين با اراده بسيار راسخ ندارد؛ به عبارت ديگر، مردم ايران بايد همين روزها كه جبهه جنوب با خطرات زياد‌تري مواجه است، تصميمي بگيرند؛ بنابراين، مسلم است كه بايد تناقضات موجود در صفوف رهبران دولت برطرف شود و نقش كساني كه قادر به مقاومت نظامي جدي هستند، روشن گردد. [۲۴]

گزارش - 147

روزنامه انگليسي زبان تايمز ژاپن نوشت: چهار كشور منطقه خليج‌ فارس يعني عربستان، شيخ‌ نشينهاي: كويت، قطر و امارات عربي، براي افزايش توليد نفت به ميزان 3/1 ميليون بشكه در روز به منظور جبران كمبود نفت كه در نتيجه جنگ يك ماهه ايران و عراق ايجاد شده است، طرح‌هايي دارند … عربستان سعودي اعلام كرده براي جبران كمبود نفت ژاپن كه در اثر جنگ ايران و عراق به وجود آمده، روزانه 000/40 بشكه نفت خام اضافي به ژاپن ارسال مي‌كند. [۲۵]

گزارش - 148

دادستان انقلاب اسلامي با توجه به اخلال سازمان مجاهدين خلق در امر جنگ، تضعيف نيروهاي نظامي و ايجاد دودستگي در بين مردم، دستور تعطيلي نشريات وابسته به اين گروه را صادر كرد. [۲۶] در اين مورد اعلام گرديد كه اولين جلسه محاكمه محمدرضا سعادتي عضو سازمان مجاهدين خلق آغاز شد. وي به برقراري تماس و رابطه سياسي، اطلاعاتي و جاسوسي با دبير اول سياسي سفارت دولت سوسياليستي شوروي، براي تهيه و تحصيل اخبار و اطلاعات سياسي، اجتماعي و نظامي و مبادله آنها و شروع به اخذ وسايل مخصوص كسب اطلاعات و اخبار و جاسوسي از مشاراليه و حمل اسلحه غيرمجاز متهم است. [۲۷]



پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1359/08/13

  1. ↑ سند شماره 001546 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: « بولتن خبري 24 ساعته » واحد اطلاعات سپاه خوزستان، شماره 35، 14/8/1359 و روزنامه جمهوري اسلامي، 14/8/1359، خبرگزاري پارس.
  2. ↑ سند شماره 001548 مركز مطالعات و
  3. ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 15/8/1359، خبرگزاري پارس، 13/8/1359.
  4. ↑ سند شماره 001517 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات سپاه سوسنگرد،
  5. ↑ سند شماره 001526 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: « بولتن خبري 24 ساعته » واحد اطلاعات سپاه خوزستان، شماره 34، 13/8/1359.
  6. ↑ سند شماره 024876 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن نوبه‌اي 24 ساعته، اطلاعات سپاه جنوب، 9/9/1359.
  7. ↑ خبرگزاري پارس، « گزارشهاي ويژه »، نشريه 231، 14/8/1359، آسوشيتدپرس، بيروت.
  8. ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 14/8/1359، خبرگزاري پارس، معاون سياسي استاندار ايلام و روزنامه انقلاب اسلامي، 14/8/1359، دفتر مركزي خبر، و سند شماره 0486450 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش، 13/8/1359.
  9. ↑ حقيقات جنگ: استانداري خوزستان، 14/8/1359.
  10. ↑ سند شماره 001534 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش، 13/8/1359.
  11. ↑ سند شماره 048642 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش، 13/8/1359.
  12. ↑ ماخذ شماره 10.
  13. ↑ سند شماره 001531 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش، 13/8/1359.
  14. ↑ روزنامه انقلاب اسلامي، 25/8/1359
  15. ↑ روزنامه كيهان و اطلاعات، 13/8/1359، و جمهوري اسلامي، 15/8/1359.
  16. ↑ خبرگزاري پارس، « گزارشهاي ويژه »، نشريه 232، 15/8/1359، راديو لندن، 14/8/1359.
  17. ↑ روزنامه انقلاب اسلامي، 14/8/1359، رويتر، لوكزامبورگ
  18. ↑ روزنامه انقلاب اسلامي، 14/8/1359، لندن يونايتدپرس، روزنامه ديلي تلگراف 13/8/1359.
  19. ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 13/8/1359.
  20. ↑ روزنامه اطلاعات، 13/8/1359.
  21. ↑ مشروح مذاكرات مجلس شوراي اسلامي، دور اول، جلسه 65، 13/8/1359.
  22. ↑ خبرگزاري پارس، «: گزارشهاي ويژه »، نشريه 231، مورخ 14/8/1359، راديو صوت‌الجماهير ( بغداد ).
  23. ↑ ستاد تبليغات جنگ، ستيز با صلح، ( تهران: شوراي عالي دفاع جمهوري اسلامي، 1336 ) ص83.
  24. ↑ خبرگزاري پارس، « گزارشهاي ويژه »، نشريه 232، 15/8/1359، راديو اسرائيل.
  25. ↑ روزنامه انقلاب اسلامي، 13/8/1359، توكيو، آسوشيتدپرس، روزنامه انگليسي زبان تايمز ژاپن.
  26. ↑ ماخذ شماره 19، خبرگزاري پارس.
  27. ↑ روزنامه انقلاب اسلامي، 14/8/1359.





برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1359.08.13&oldid=3098»