1359.10.04

روزشمار جنگ سال 1359 1359.10.04
نام‌های دیگر	چهار دی
تاریخ شمسی	1359.10.04
تاریخ میلادی	25 دسامبر 1980
تاریخ قمری	17 صفر 1401

1360.10.04

1361.10.04

1362.10.04

1363.10.04

1364.10.04

1365.10.04

1366.10.04

گزارش - 669

در جاده ماهشهر ـ آبادان، نيروهاي عراقي مجبور به ترك مواضع خود گرديده، يك كيلومتر عقب‌نشيني كردند. علي‌رغم اين اقدام، راديو بغداد اعلام كرد همه ناظران سياسي و نظامي بر آنند كه كليه مواضع تدافعي اطراف آبادان در شُرف سقوط به دست نيروهاي عراقي است و هلي‌كوپترهاي عراقي روزانه به كمك توپخانه سنگين باقي ‌مانده سنگرها را در هم مي‌كوبند. امروز در منطقه جنوب، شهر اهواز از ساعت 10 تا 24 زير آتش توپخانة عراق قرار گرفت كه خسارتهاي جاني و مالي فراواني به بار آمد.

گزارش - 670

فرمانده سپاه مريوان، احمد متوسليان، طي گزارشي جمع‌بندي درگيري‌هاي منطقه دزلي را ارائه داد : از درگيريهاي رخ داده، نتايج زير به دست آمده است : آباديهاي رام، دزلي، كوه دال نبي، گردنه تمانجير و همينطور كوه نيط به تصرف درآمد و مقدار قابل ملاحظه‌‌اي تسليحات و ابزار نظامي به همراه مهمات مربوطه غنيمت گرفته شد. از منطقه بازي دراز، خبرنگار روزنامه جمهوري اسلامي از عمليات يك واحد ارتش خبر داد كه با پشتيباني آتش توپخانه، 20 تن از بعثي‌ها را به هلاكت رساندند و 30 مزدور صدام را به اسارت درآوردند. در اين گزارش انهدام تعدادي خودرو و ادوات دشمن نيز قيد شده است. از عمليات هوايي عليه پالايشگاه نفت كركوك، مركز اطلاعات غرب سپاه گزارش داد : در بمباران پالايشگاه كركوك عراق توسط جنگنده‌هاي جمهوري اسلامي ايران، خسارت وارده 90 % بوده است، بطوريكه پالايشگاه مذكور تا 8 روز در آتش مي‌سوخت و قسمت زيادي از آن منهدم گرديد. اين پالايشگاه در حال حاضر تعطيل است. (ضميمه دارد.)

گزارش - 671

حضرت امام در ديدار با عده‌اي از معلولين و بسيجيان عازم به جبهه، ضمن تمجيد از روحيه آنان، گفتند : … اين منظره‌ها را كه مي‌بينم و اين عزمهاي راسخ و تصميم‌هاي جزم كه در شما جوانان مي‌بينم، از وضع شما هم ابتهاج دارم و هم متأثرم. ايتهاج به اينكه يك ملتي آن طور متحول شده است كه در راه خدا همه چيز خودش را نثار مي‌كند و با آغوش باز دنبال مرگ مي‌رود. اين در طول تاريخ اگر نمونه‌اي داشته باشد، در صدر ‌‌اسلام است، بعد از آن، نمونه‌اي ندارد و مثل شما جوانها نمونه‌اي نيست. و تأثر براي اينكه اين جوانهاي عزيز ما كه بايد براي ملت ما خدمت كنند و براي اسلام خدمت كنند، به دست اشرار شهيد شدند يا معلول، اين موجب تأثر بسيار است. و تأثر ديگر اينكه اين گروه هاي منحرف و اين اشخاصي كه طرفدار ابرقدرت‌ها هستند و مي‌خواهند همان وضع سابق را پيش بياورند، يا درصدد قدرت‌طلبي هستند، چطور مي‌خواهند با خون اين شهيدان ما و با اين معلولان ما، اينها را نديده بگيرند و براي قدرت خودشان يا براي ابرقدرت‌ها خدمت كنند و از روي خون اين جوانهاي ما بگذرند و خدمت به امريكا و شوروي بكند ؟ الان باز هم در هر گوشه‌اي از مملكت ما اين گروههاي منحرف وارد شدند و مشغول توطئه هستند و مشغول شرارت، البته نه شرارت آنها و نه توطئه آنها در مقابل ملت ما و در مقابل قواي مسلح ما كاري از آنها نمي‌آيد.

گزارش - 672

نخست وزير (رجايي) در يك سخنراني تلويزيوني كه بعد از جلسه هيأت دولت ايراد كرد، اقدامات كساني را كه در پي به تشنج كشاندن اوضاع داخل هستند، مذمّت كرد و ضمن برشمردن مشكلات جنگ، گروه‌هايي را كه در صدد تضعيف ارگانهاي مملكتي هستند خطاب قرار داد و گفت : … آنهايي كه آرامش ما را مي‌گيرند در حاليكه مي‌بينند با آمريكا و مزدور او مي‌جنگيم و شهيد مي‌شويم، اينها چطور مي‌توانند به خودشان قيافه ضد امپرياليستي بدهند ؟ حال آنكه ما با امپرياليسم مي‌جنگيم، رنگ خون شهداي ما شاهد حركتمان هست. آنهايي كه با ما مي‌جنگند، دقيقاً معلوم است كه چه موضع‌گيري دارند و چگونه در مقابل تاريخ جواب خواهند داد. خب، عده‌‌اي از آنها هستند كه خائنند و ما حركتشان را مي‌شناسيم و به ياري خدا و به همت مردم پاسخ آنها را خواهيم داد. ولي عده‌اي هستند كه نمي‌توانند. واقعاً به نظر من در اين شرايط طرح مسايلي كه بيتوجه به مسايل جنگ و بي‌توجه به گرفتاريهاي ناشي از جنگ است، قابل توجيه نيست. خب، جنگ ادامه پيدا كرده، تمام فشارهاي ناشي از ادامه جنگ روي دوش دولت است. دولت بايد تمام هزينه‌هاي جنگ را تامين كند، دولت بايد جنگ‌زده‌ها را اسكان بدهد و دلجويي كند، تمام اين كارها دست دولت است. حالا در اين شرايط دولت را درگير مسايل داخلي كردن، هياهو راه انداختن، احيانا‌ً درگيري به وجود آوردن، اينها واقعاً براي هم ميهنان عزيز ما كه در جريان مسايل هستند، روشن است و بدون جواب نخواهد ماند. من توصيه‌ام اين است كه اگر كسي واقعاً كم فكر كرده است و داخل اين جريانها شده است، اندكي به خود بيايد و حداقل يك چيزي را كه براي خودش بايد جواب پيدا كند، اين است كه ما به يك استقلال واقعي رسيده‌ايم. هر حركتي كه اين استقلال را متزلزل كند، ضدانقلابي است. ما با امپرياليسم مي‌جنگيم. هر حركتي كه ما را تضعيف كند، همكاري با امپرياليسم است.

گزارش - 673

صدام طي نطقي در جلسه هيأت دولت، نظرات خود را پيرامون شروع جنگ و برنامه‌هاي توسعه و عمران عراق بازگو كرد : يكي از دلايلي كه جنگ را به وجود آورد، اين بود كه ما را از روند توسعه باز دارد و بازسازي كشور را متوقف نمايد. هر عراقي قادر است نقش تاريخي خويش را در حوزه عمل و در معياري ملي بر عهده گيرد. چنين امري در چارچوب همبستگي بين شهروندان در زمينه‌هاي بازسازي اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و سياسي و ارتش و در زندگي شخصي افراد تحقق يافته است. ما بايد فعاليت سازندگي را همچنان كه در جبهه دزفول، اهواز، مهران، قصر شيرين مي‌جنگيم، بيفزاييم و همان انديشه قاطعانه و مسئولانه را از خود بروز دهيم. رئيس جمهور عراق (صدام‌حسين) صدام همچنين در مورد مطامع عراق در سايه جنگ گفت : دليل واقعي جنگ صرفنظر از نكات روشن و معلومي كه بر همه آشكار است، اين است كه عراق با تجديد حيات خود قصد داشت تمامي منطقه و خصوصاً سرزمين عرب را به نحوي مثبت تحت تاثير قرار دهد … اين مسأله ما را به 700 سال قبل بر مي‌گرداند، به آن دوراني كه عراق از نقش تاريخي خود محروم گرديد و الزاماً با ركود و خرابي مواجه شد. برخي محافل كه ادعاي عرب بودن دارند، مي‌پرسند چرا ما قراردادهاي 1975 الجزاير را به عنوان اساس مذاكرات قبول نمي‌كنيم، در حاليكه ما خود آنها را امضاء كرده‌ايم، ما جواب مي‌دهيم : بله، ما قرارداد 1975 را امضاء كرديم، ولي به موجب اين قرارداد حقوق قانوني بيشتر به نفع ايران بود، چون با پشتيباني صهيونيست‌ها و امريكاييها از نيروي نظامي خود استفاده كردند. صدام در مورد تداوم جنگ گفت : برخي از اعراب و محافل خارجي به ما پيشنهاد كرده‌اند به مرزهاي قبلي خود برگرديم، به اين دليل كه ما ايرانيها را شكست داديم. جواب ما اين است كه شروع جنگ بر اين اساس نبود، بلكه هدف رفع تهاجم بوده است. جنگ نه فقط براي دستيابي بر حاكميت اراضي ما بلكه براي قطع تجاوزات نظامي بود كه دائم عليه مواضع مرزي ما اعمال مي‌شد. وي دربارة طولاني شدن جنگ گفت : يك جنگ طولاني قدرت بالقوه عراق را از بين نمي‌برد، زيرا شهرهاي عراق در تيررس توپخانه‌هاي ايران نيستند، بلكه بر عكس يك جنگ طولاني اقتصاد، منابع انساني و قدرتهاي اخلاقي و سياسي ايران را از بين خواهد برد. چنين امري موجب از هم پاشيدگي ايران مي‌گردد. در حاليكه عراق تجزيه ‌ناپذير است. صدام در توجيه و ضرورت تداوم اشغال خاك ايران گفت : وقتي جنگي آغاز شود، عاقلانه تر اين است كه چرخه آن در سرزمين دشمن بگردد نه در خاك ما … شايد كسي به شما بگويد تا خود شما بپرسيد حال كه ايرانيان را شكست داديم و به آنها فهمانديم كه مي‌توانيم در برابرشان بايستيم و آزارشان دهيم، پس به مرزهاي بين‌المللي خود كه زين‌القوس، سيف سعد و نقاط ديگري است كه در دست آنان بود و اكنون آنها را پس گرفته‌‌ايم باز‌گرديم، جواب اين است : شط‌العرب را مرز زميني نمي‌تواند ايمن كند. حاكميت لازم است، از آن گذشته، شما عقب مي‌نشينيد و آنان به مرزهاي شما مي‌رسند و آنگاه محورهاي خطرناكي در برابرشان قرار خواهد گرفت. بنابراين احتمالاتي را كه آنان در برنامه‌ريزي‌هاي خود منظور داشته‌اند، چنين خلاصه مي‌شود كه در اين محورها پيشروي كنند و شما را ناچار به دفاع در سرزمين خويش بنمايند و شهرهاي عراق را همانگونه كه اكنون وضعيت دزفول، اهواز، آبادان و گيلان است هدف قرار دهند. ما هيچگاه چنين اشتباهي را مرتكب نخواهيم شد. مرزهاي نظامي ما در زمان جنگ همين مرزهاست. وي به خطرات عقب‌نشيني از سرزمينهاي اشغالي ايران اشاره كرد و گفت : هر قدر عقب‌نشيني كنيم، آنها تعقيبمان خواهند كرد و بار ديگر ما را مورد حمله قرار خواهند داد. با عقب‌نشيني، بصره در تيررس توپخانه‌اي آنان قرار خواهد گرفت و در زماني ديگر توپخانه‌اي را در منطقه آبادان قرار داده، بصره را خواهند كوبيد. صدام خطاب به مسئولين عراق گفت : از شما مي‌خواهند در جايي قرار بگيرند كه (ايرانيان) بتوانند به شهرهاي ديگر عراق دست يابند. اين مسأله (عقب‌نشيني) براي عراق جديد اتفاق نخواهد افتاد. اين وضع براي ضعيفان، بي‌خردان، مردمي كه سرزمين خود را دوست ندارند، آنان كه به ملت خود علاقه‌مند نيستند و براي كساني كه مي‌خواهند پشت‌ ميزها بنشينند و روزها و سا‌عتها و ماههاي باقيمانده را بشمارند، پيش مي‌آيد. عده‌اي از آنان به ما پيشنهاد مي‌كنند بدون اينكه ايران خواسته‌هاي ما را برآورد، به جاي خود بازگرديم، تصور كنيد آنها تا بدين حد از پيروزي ما در فشارند. به آنان مي‌گوييم جواب ملت خود را چه بدهيم ؟ ايرانيان به ما حمله كردند، به شهرهاي ما يورش آوردند، آنگاه ما به آنها حمله كرديم و وارد خاكشان شديم. اكنون ما به ملت عراق بگوييم تمامي خونهاي ريخته شده، ارزان از دست رفته است ؟ و پيش از آنكه به حقوق خويش دست يابيم به جاي خود بازگشته‌ايم ؟ چه چيز مانع اين مي‌شود كه پس از بازگشت به مرزهاي سابق، بار ديگر ايرانيان شروع نكنند تا ما را به جنگي در خاك خودمان بكشانند ؟ وي تأكيد كرد تمام اراضي تصرف شده در جنگ، در خوزستان ايالت نفت‌خيز ايران و ارتفاعات غربي گيلان غرب و شمال غرب كردستان را به عنوان نقشه نظامي واقعي عراق نگه خواهد داشت و در هيچ جاي جبهه 612 كيلومتري، عقب‌نشيني را به عنوان بخشي از توافق آتش‌بس براي مذاكرات صلح‌آميز مربوط به دعاوي حاكميت عراق بر شط‌العرب نخواهد پذيرفت. صدام در اين ‌باره افزود : مرزهاي زميني نمي‌تواند امنيت شط‌العرب را تضمين كند، آنچه اين امنيت را تامين مي‌كند، حاكميت و سلطه است. وي گفت : هرگونه عقب‌نشيني از سرزمينهاي متصرفه تا قبل از شناسايي حاكميت عملي عراق به آبراه 193 كيلومتري از جانب ايران، راه را براي ايران در جهت كشانيدن جنگ به داخل اراضي عراق و قرار دادن شهرهاي عراق در زير ضربات توپخانه ايران باز خواهد كرد. صدام در زمينة گشودن جبهه جديدي در غرب، كه توسط گروههاي ضدانقلاب ايراني، با حمايت و تدارك عراق اداره مي‌شود، گفت : ما جبهه تهاجمي جديدي در شمال غربي كردستان گشوده‌ايم تا رژيم آيت‌الله خميني را وادار سازيم كه دعاوي ما را در مورد اراضي و آبهاي ساحلي بپذيرد.

گزارش - 674

عزر وايزمن، وزير دفاع پيشين رژيم اشغالگر قدس و عضو سرشناس حزب ليكود، درباره تاثير جنگ در منطقه گفت : جنگ عراق با ايران بهترين رويداد ما بود. اين موضوع مي‌تواند اين طور تعبير گردد كه كل مسايل خاورميانه در فلسطين ختم نمي‌شود. عراقي‌ها به خاطر فلسطين به ايران حمله نكردند و سعوديها به خاطر فلسطين با ليبي قطع رابطه نكردند. در عين حال كه اين جنگ فشارهايي را هم روي اسرائيل تشديد مي‌كند كه تهديدات نظامي سوريه است. اين باعث شد كه سوريه به روسها نزديكتر شود و اين هميشه ناراحت كننده بوده است. وزير دفاع سابق اسرائيل (عزوايزمن) وي تقسيم جمهوري اسلامي را به دو قسمت شمالي و جنوبي به اين صورت پيشنهاد كرد : اين جنگ موجب گسترش امواج تصادمات در مناطق مهم جهاني گرديد و نشان مي‌دهد مسايل منطقه‌اي در عين حال مسايل جهاني نيز هستند. اين جنگ مي‌توانست سرآغازي براي اوضاع جديدي در خاورميانه گردد. به عنوان مثال اروپا در نظر مي‌آوريم كه به دو بخش شرقي و غربي تقسيم گرديد و اين به اين معني است كه در ساير نقاط نيز امكان چنين تصميمي وجود دارد، مثلاً شمال و جنوب در پهنه ايران و …

گزارش - 675

در زمينه تحويل هواپيماهاي جنگنده ميراژ و برخي تسليحات رزمي از سوي فرانسه به عراق، خبرگزاري فرانسه به نقل از منابع موثق در بيروت گزارش داد : عراق روز 25 دسامبر گذشته (چهارم دي ماه)، محموله اول ميراژ اف ـ 1 را به شكل قطعات جدا از يكديگر كه بايستي مونتاژ شود، دريافت كرده است. اين محموله مطابق با نخستين بخش قرارداد 60 فروند هواپيماهاي ميراژ اف ـ 1 است كه موسسه هواپيماسازي (برگرداسوي) فرانسه با حكومت عراق منعقد كرده و ابتداي اجراي آن براي ماه دسامبر پيش‌بيني شده بود. فرانسه تحويل سلاحهاي زره‌پوش مسلسل‌هاي خودكار از نوع « پانهارد » و موشكهاي مختلف و همچنين برقرار كردن سيستم هشداردهنده براي حمايت از سرزمين عراق را، هم اكنون در بغداد از آن بهره‌برداري مي‌كنند، دنبال مي‌كند.

گزارش - 676

ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران، در مورد ناآرامي‌هاي استان موصل عراق خبر داد كه طبق گزارش مقامات امنيتي عراق، اكثر آموزگاران مدارس اين استان از رفتن به كلاسهاي درس خودداري كرده‌اند و مدارس عمدتاً به حالت نيمه تعطيل درآمده‌اند. در اين حال، دولت عراق بار ديگر به اخراج عده‌اي از مردم عراق دست زد و اين بار 226 تن از مردم مسلمان مقيم شهرهاي كربلا، نجف، كاظمين، و بغداد را توسط سازمان امنيت عراق اخراج و در مرز جمهوري اسلامي ايران رها كرد.

گزارش - 677

محمدعلي رجايي، شرايط جمهوري اسلامي ايران را در مورد آزادي جاسوسان امريكايي و مواضع دولت امريكا بصورت زير تشريح كرد : همانطور كه مي‌دانيد، امريكا بعد از اينكه جواب منطقي ما را در مورد گروگانها دريافت كرد، واكنشهايي نشان داد كه توطئه از سر تا پاي آن مي‌بارد. ما هم همين انتظار را داشتيم. بنده در نيويورك اعلام كردم و به خانواده‌هاي آنها پيام دادم كه امريكا مايل نيست اين مسأله حل بشود و دلش هم براي حال اين 52 نفر اصلاً نمي‌سوزد، بلكه امريكا دنبال يك جريان سياسي است تا شكست خودش را در اينجا جبران كند. خب، حالا كه كريسمس هم شده، داد و بيداد مي‌كند كه ايران مي‌خواهد از ما باج بگيرد. با اينكه ما به آنها توضيح داده‌ايم كه مطلقاً مسأله باج مطرح نيست، ما فقط مي‌خواستيم ثابت كنيم كه ما توسط امريكا مورد تجاوز قرار گرفته‌ايم. آمريكا در امور داخلي كشور ما دخالت كرده و اين را به همه دنيا نشان داديم. خب، وقتي ما اين كار را كرديم، آمريكا پولهاي ما را چه آنهايي كه مستقيماً در آن كشور داشتيم، ضبط و بلوكه كرد، چه آنهايي را كه توسط شاه به آمريكا منتقل شده بود، آنها را هم پاسداريش را به عهده گرفت و نيز شركتهايي كه با ما ارتباط داشتند، اين شركتها را هم مورد حمايت قرار داد و به آنها اجازه داد عليه ما اقامة دعوي كنند، حال آنكه خود شخصاً مسئول بودند. ما گفتيم كه بايستي پولهاي ما را پس بدهند اين كه باج‌خواهي نيست. اگر چنانچه يك شركتي آمده و علية ما اقامة دعوي كرده، با آنكه تقصير از آمريكا بوده، جريمة اين را كه نبايد ما بدهيم. يا جنسهايي را كه ما خريده بوديم و پولش را داده بوديم، پس بايستي جنسها را براي ما مي‌فرستادند. ما براي اينكه حسن نيتمان را به دنيا نشان بدهيم، به عبارت ديگر، براي اينكه نشان بدهيم ما در اين راه به هيچوجه هدف مادي نداريم، گفتيم كه امريكا نمي‌خواهد اين را به ما هم بدهد. آن مقداري كه پول نقد ما هست، مسأله روشن است، آن را بدهد به الجزاير و در آن جاهايي كه مقدار وكم كيف آن مشخص نيست، تضمين كند. اين به هيچ ‌وجه جنبه باج‌خواهي ندارد … البتّه آمريكا بنا بر ماهيت خود، غير از اين نمي‌بايست واكنشي نشان دهد و اين تحليل به مردم مستضعف انقلابي ايران اثبات مي‌كند كه امريكا به هيچ‌وجه مايل به حل مسئله گروگانها نيست. ضميمه خبر 670 روزنامه جمهوري اسلامي در مورخ 8/10/1359 به نقل از خبرگزاري پارس گزارش داد : در عملياتي كه با همكاري سپاه و پيشمرگان مسلمان كرد در محور مريوان انجام شد، ارتفاعات دال نبي به تصرف نيروهاي خودي درآمد. اين ارتفاعات از لحاظ ديد و تير بر شهر خرمال عراق تسلط دارد و با تصرف آن توسط نيروهاي خودي، توپخانة ارتش جمهوري اسلامي موفق به اجراي آتش بر پادگان اين شهر شد كه انبار مهمات آن را منهدم كرد. (روزنامه جمهوري اسلامي، 8/10/1359، خبرگزاري پارس، سپاه مريوان، 6/10/1359)

پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1359/10/04