1359.07.02

روزشمار جنگ سال 1359 1359.07.02
نام‌های دیگر	دو مهر
تاریخ شمسی	1359.07.02
تاریخ میلادی	24 سپتامبر 1980
تاریخ قمری	14 ذی‌القعده 1400

1360.07.02

1361.07.02

1362.07.02

1363.07.02

1364.07.02

1365.07.02

1366.07.02

روز سوم -اشغال مهران، سومار و نفتشهر

در سومين روز حمله، با وجود افزايش فشارهاي زميني و هوايي دشمن و به كارگيري يگانهاي زرهي، به دليل مقاومت نيروهاي نظامي و مردمي، تلاش دشمن براي اشغال خرمشهر، محاصره آبادان و نزديكي به اهواز، ناكام ماند. منطقه مياني شاهد تشديد فعاليت دشمن و سقوط شهرهايمرزي مهران، سومار و نفت‌شهر بود. سرپل‌ذهاب و قصرشيرين نيز در آستانه سقوط قرار گرفتند. هواپيماهاي دشمن حداقل 15 شهر و منطقه را مورد تجاوز قرار داده، و تأسيسات صنعتي و نقاط مسكوني و حتي بيمارستان را بمباران كردند و خسارات جاني و مالي فراواني به بار آوردند. در جريان اين تجاوزات تعدادي هواپيماي دشمن سقوط كرد. امروز در درگيري دريايي، بندرالبكر عراق آسيب ديد. يك ناو خوديمورد حمله هواپيماهاي دشمن قرار گرفت و يك كشتي لايروب عراقيمنهدم شد.

حملات و درگيريهاي زميني

جبهه جنوبي

گزارشها از اشغال پاسگاه شلمچه، پاسگاه حدود، دژهاي شماره يك و دو و ادامه درگيري در حومه خرمشهر حكايت مي‌كنند. پادگان دژ محاصره است و انبارهاي مهمات در حال انفجارند. باگذشت زمان، فشار دشمن افزايش مي‌يابد. از مردم خرمشهر خواسته شده در شهر سنگر بسازند و كوكتل مولوتف تهيه كنند. گزارش سپاه آبادان حاكي است: « تانكهاي عراقي تا نزديكي جاده اهواز، پشت انبارهاي عمومي، صف‌آرايي كرده‌اند و تا حدود ساعت 11 به سه كيلومتري جاده مي‌رسند و در حال پيشروي در پشت شلمچه، توسط نيروهاي ارتش جمهوري‌اسلامي، در 5 كيلومتري متوقفشدند. از ساعت 11 به بعد نيروهاي ارتش و سپاه با پشتيباني آتش سنگين و حملات هوايي، تعداديتانك دشمن را منهدم و بقيه را مجبور به عقب‌نشيني كردند. » همچنين يك ستون از نيروهاي دشمن در حد فاصل خرمشهر اهواز به محاصره نيروهاي خوديدرآمده، ارتباطشان قطع شده است . به گزارش خبرگزاري پارس: « تعدادي تانك و نفربر دشمن در باتلاقهاي مرز شلمچه و نيز تعدادزيادي تانك در منطقه حسينيه ( 80 كيلومتري اهواز )، به گل فرو رفته‌اند و عده‌اي از خدمه آنها به اسارت نيروهاي خودي درآمده‌اند. برادران سپاه و ژاندارمري موفق به پس‌گرفتن پاسگاه شلمچه و اسارت 20 نيروي دشمن شده‌اند. استانداري خوزستان اعلام كرد: « از اوايل بامداد، شهر آبادان، به خصوص پالايشگاه اين شهر، زيرآتش توپخانه و همچنين بمباران هواپيماهاي دشمن قرار گرفت و در قسمتهاي ديگري از پالايشگاه و چند مخزن نفت آتش‌سوزي رخ داد. براي مقابله با هواپيماهاي دشمن، چند هواپيماي خودي در فضايآبادان به پرواز درآمدند.  » گزارش شهرباني آبادان حاكي است: “ با توجه به بمباران و آتش مداوم دشمن روي آبادان، زندانياناين شهر با هجوم به طرف درهاي خروجي و شكستن آن فرار كردند كه با تلاش مامورين عده‌اي از آنهادستگير شدند. » در پي سقوط پاسگاه طلائيه در روز گذشته، امروز نيز تلاش دشمن براي دستيابي به جاده اهواز خرمشهر از يك محور طلائيه كوشك ادامه يافت. و سرانجام حدود ظهر امروز تلاش دشمن منجر به سقوط كوشك شد. به دنبال سقوط پاسگاه كوشك و احساس خطر مضاعف نزديكي دشمن به اهواز و محاصره خرمشهر، تلاش برادران ارتش و سپاه در اين محور افزايش يافت و سرانجام حوالي عصرموفق شدند ضمن انهدام تعدادي از نيروها و تانكهاي دشمن، پاسگاه كوشك را پس گرفته، مقابله با دشمن را از آنجا ادامه دهند.

سپاه اهواز ظهر امروز، ضمن گزارش درگيري در پاسگاههاي شهابي، خاتمي، برزگر تا كياندشت، در مورد لزوم تقويت اين پاسگاهها و خطر سقوط آنها هشدار مي‌دهد. در منطقه دشت آزادگان، پاسگاههاي هويزه زير آتش شديد توپخانه قرار دارند و هواپيماهاي دشمننيز فعال هستند. در سوبله و پاسگاه آن درگيري ادامه دارد و خبرها حاكي از دست به دست شدن اينپاسگاه در طول روز است. به گزارش سپاه اهواز: «سرانجام پاسگاه سوبله به دست نيروهاي دشمنافتاد و پس از آن يك خود روي برادران سپاه به اين خيال كه پاسگاه در اختيار نيروهاي خودي است، به آن نزديك شد كه با حمله نيروهاي دشمن مواجه گرديد و 4 نفر از برادران سپاه حميديه شهيد شدند. » به طور كلي، در محور جنوب نيروهاي خودي با كمبود امكانات، مهمات، سلاح و سوخت مواجههستند و فرماندهان نظامي منطقه كراراً درخواست پشتيباني، به خصوص نيروي هوايي را مي‌كنند. ازسوي ديگر مردم براي مقابله با دشمن اعلام آمادگي كرده، با مراجعه به پايگاههاي سپاه تقاضاي اسلحهمي‌كنند، امّا سلاح كافي وجود ندارد.

جبهه مياني

در ادامه درگيري‌هاي روز و شب گذشته در پاسگاههاي مرزي، امروز درگيريها شدت يافت. به گزارش سپاه غرب: «نيروهاي دشمن با 80 تانك از پاسگاههاي سميره، ربوط و پيچ‌انگيزه تا منطقهعين‌خوش ( جنوب دهلران )، شش كيلومتر پيشروي كردند.» درگيريهاي منطقه مهران و تشديد فعاليت دشمن از زمين و هوا، منجر به سقوط اين شهر در حواليظهر گرديد. گزارش سپاه از چگونگي سقوط اين شهر: «پس از بمباران هوايي مهران، دشمن در ساعت30/10 به طرف پاسگاههاي بهرام‌آباد و گمرك پيشروي كرد. بعد از يك ربع، بي‌سيم ستاد عمليات ارتش در مهران گفت: دشمن از پاسگاه ورزبان به طرف پاسگاه فرخ‌آباد پيشروي كرد و درگيري شروعشد. ساعت 30/11 بي‌سيم ستاد اطلاع داد كه فرخ‌آباد سقوط كرده و دشمن به طرف مهران در حركتاست. برادران پاسدار حاضر در مقر سپاه، با نارنجك و ژ 3 براي مقاومت در شهر مهران پخش شدند.مهران از زمين و هوا مورد هجوم دشمن واقع شد و بي‌سيم ستاد دستور عقب‌نشيني داد. در اين زمانفقط سپاه در شهر بوده است. تانكهاي عراق به شهر نزديك شد و مهران تصرف گرديد. از سرنوشتبرادران پاسدار اطلاعي در دست نيست. » نيروي زميني ارتش نيز اعلام كرد: «منطقه مهران 2/7/59 سمت غرب تا چنگوله و از شمال تاصالح‌آباد كاملاً در دست نيروي متجاوز قرار گرفته است. »

در شمال صالح‌آباد، برادران پاسدار به منظور آزادسازي پاسگاههاي هلاله، انجيره و ميمكفعاليت خود را تشديد كرده، با پيشروي و محاصره دشمن و كشتن تعدادي از نيروهايش، موفق شدندقبل از ظهر پاسگاه هلاله را پس گرفته، تعدادي از نيروهاي عراقي را به اسارت درآورند. از وضعيت سومار خبر دقيقي در دست نيست، اين بخش روز گذشته به محاصره دشمن درآمده و نيروهاي خودي عقب‌نشيني كرده‌اند. امروز ضمن گزارشي از وضعيت منطقه مياني، خبر سقوطسومار ذكر شده است. در نفت شهر درگيري ادامه دارد. دشمن براي تصرف اين شهر فعاليت خود را تشديد كرده، محاصره آن را تنگ‌تر مي‌كند. براي همين تعداد زيادي تانك كه 60 دستگاه ذكر شده، به كار گرفتهاست. رزمندگان اسلام در حال محاصره، 150 نيروي دشمن را اسير كرده‌اند. حدود ظهر مجددا ازسوي برادران سپاه در مورد خطر سقوط اين شهر هشدار داده شد و سرانجام شهر سقوط كرد. در محورهاي سرپل‌ذهاب و قصرشيرين تلاش دشمن براي اشغال اين دو شهر در روز سوم افزايشيافت. سرپل و قصرشيرين شديداً در محاصره قرار دارند. قطع آب و برق و تلفن توسط آتش دشمن و عدم امكان پشتيباني، مردم و نيروهاي حاضر در منطقه را در مضيقه قرار داده است. به گزارش سپاهغرب: « نيروها و تانكهاي دشمن كه از منتهي‌اليه منطقه مياني، يعني از گله وارد خاك جمهوري‌اسلاميشده‌اند و از طريق جاده به طرف سرپل‌ذهاب و قصرشيرين حركت مي‌كنند، قبل از ظهر به 7 كيلومتريسرپل‌ذهاب رسيده، ضمن درگيري تدريجاً به شهر نزديك مي‌شوند.» «نيروهاي خودي از شهر عقبنشيني كرده، در گردنه پاتاق مستقر شده‌اند. » «بعدازظهر پادگان سرپل‌ذهاب سقوط كرده، شهر به تصرف دشمن درمي‌آيد. فرمانده عمليات آنشهيد و مردم آواره شدند.» قصرشيرين نيز محاصره‌اش به تدريج تنگ‌تر مي‌شود و پاسگاههاي مرزي آن به تصرف دشمندرمي‌آيند. براثر بمباران و آتش توپخانة دشمن علاوه بر آب و برق، ارتباط نيز قطع گرديده، پمپ بنزينآتش گرفته و گفته مي‌شود امكان تماس با قصرشيرين اصلاً وجود ندارد. تعداد بسياري زيادي تانك در گزارشها بين 120 تا 200 دستگاه ذكر شده است از سه راهي قره‌بلاغ ( چند كيلومتري سرپل‌ذهاب )به طرف اين شهر در حركت هستند. درگيري بين برادران سپاه قصرشيرين و دشمن ادامه دارد و همچنان بر وخامت اوضاع افزوده مي‌شود. با تاريك شدن هوا اوضاع تا حدودي بهبود مي‌يابد. آخرين گزارش حاكي است: برادران سپاه از قصرشيرين به سرپل‌ذهاب حمله كرده و اكنون ( ساعت 30/12 ) حدود 5 الي 6 كيلومتري سرپل‌ذهاب هستند. نيروهاي عراقي از اين منطقه عقب‌نشينيكرده‌اند. ضمناً از پاسگاههاي باباهادي تا تنكاب كهنه در اختيار نيروهاي خودي است. خبر ديگري حاكي است 4 برادر پاسدار در بين راه سرپل‌ذهاب قصرشيرين توسط عراقيها سربريدهشده‌اند. به گزارش ستاد مشترك ارتش، شب گذشته در بالاتر از منطقه قصرشيرين، يعني حدود باويسي و از گله، نيروهاي دشمن پاسگاه تيله‌كوه را تصرف كرده امروز نيروهاي مامور در اين منطقه ( تيپ 3 پيادهكوهستاني وابسته به لشكر 8 عراق )، با پشتيباني گردان 6 توپخانه كوهستاني وابسته به توپخانه لشكر 8، در دو محور كوه سلمان و كوه باخ پيشروي كردند و بالاخره حوالي عصر، اين دو كوه به اشغالنيروهاي دشمن درآمد كه ضمن آن 3 نفر از نيروهاي خودي اسير و تعدادي اسلحه به دست دشمنافتاد.

حملات و درگيريهاي هوايي

بوشهر: در درگيري شب گذشتة منطقه بوشهر، سه هواپيماي دشمن سرنگون شد و يك هواپيمايخودي آسيب ديد. امروز نيز اين منطقه براي چندمين بار مورد تجاوز هواپيماهاي عراقي قرار گرفت و در ساعت 45/22، يك ميگ سقوط كرد.

خارك: بعدازظهر امروز هواپيماهاي عراقي با بمباران جزيره خارك دو مخزن نفت و گاز را هدفقرار دادند.

بندر امام‌خميني: قبل از ظهر امروز شركت شيميايي رازي هدف هواپيماهاي دشمن قرار گرفت. آبادان: در ساعت 45/6 يك هواپيماي عراقي در آبادان سقوط كرد. حدود ساعت 15/7، چندهواپيماي دشمن با تجاوز به آبادان، بيمارستان شركت نفت را بمباران كردند. در ساعت 35/13، بر اثر بمباران آبادان عده زيادي از مردم شهيد و مجروح شدند و لوله‌هاي نفت آتش گرفت. بعدازظهريك هواپيماي دشمن در اين منطقه سرنگون شد.

اهواز: در ساعت 55/5 قسمتهايي از شهر اهواز توسط هواپيماهاي دشمن بمباران شد. صبحامروز يك ميگ عراقي در اطراف اهواز سرنگون شد. در ساعت 10/7 شش ميگ عراقي به فضاياهواز تجاوز كرده، قسمتي از صنايع فولاد را بمباران كردند.

دزفول: صبح امروز هواپيماهاي دشمن پس از بمباران اهواز، به دزفول تجاوز كردند كه در اينمنطقه 3 ميگ دشمن و يك هواپيماي خودي سقوط كردند.

ايلام: صبح امروز يك جنگنده عراقي، از نوع جگوار انگليسي در آسمان ايوان غرب و عصرامروز دو ميگ در حوالي نخجير سرنگون شدند.

قصرشيرين: امروز شهر قصرشيرين چند بار مورد هجوم هواپيماهاي دشمن قرار گرفت كه شهرباني، پمپ‌بنزين و ديگر تأسيسات شهر هدف قرار گرفت و خسارات جاني و مالي فراواني به بارآمد.

كرمانشاه: از اوايل صبح، كرمانشاه چند بار مورد تجاوز هواپيماهاي دشمن واقع شد كه چند خانهتخريب، چند نفر كشته و زخمي شدند و يك ميگ دشمن سقوط كرد.

اسلام‌آباد: در جريان تجاوز امروز هواپيماهاي دشمن به اسلام‌آباد، دو ميگ عراقي سرنگونشدند.

همدان: صبح امروز دو ميگ عراقي حوالي فرودگاه همدان را بمباران كردند.

پيرانشهر: امروز يك ميگ عراقي در حوالي پيرانشهر سقوط كرد و خلبان آن دستگير شد.

اروميه: هواپيماهاي متجاوز به فضاي اروميه با مقابله هواپيماهاي خودي گريختند. يك فروند آنهادر حوالي نقده سقوط كرد.

تبريز: امروز چند بار تبريز مورد تجاوز و بمباران هواپيماهاي دشمن قرار گرفت و چند هواپيمايدشمن سقوط كرد.

غرب: امروز دو ميگ عراقي در منطقه غرب مجبور به فرود اجباري شدند.

حملات و درگيري دريايي

بنا به گزارش ستاد مشترك ارتش جمهوري‌اسلامي ايران: «صبح امروز بر اثر حمله توپخانه ايران، بندر البكر آسيب‌ديد و اسكله‌ها غيرقابل استفاده شد و تأسيسات نفتي عراق نيز آسيب ديد. همچنينبندر خورالاميه عراق هدف بمباران و آتش توپخانه ايران قرار گرفت و زيانهاي زيادي به تأسيسات اسكلهو بندر وارد شده، بندر در حال سوختن است.». در ساعت 30/11 امروز، نيروي هوايي عراق به ناو شاهرخ حمله كرد. برابر اعلام نيروي درياييارتش: «ناو نقدي در بندر امام‌خميني مورد حمله 4 ميگ عراقي قرار گرفت.

امروز يك كشتي لايروب عراقي در حوالي خرمشهر توسط نيروي دريايي ايران منهدم و ده سرنشينآن به هلاكت رسيدند.

خلاصه اطلاعيه‌هاي ستاد مشترك ارتش جمهوري‌اسلامي

اطلاعيه 39

... دولت عراق... حملات هوايي و آتش توپخانه‌هاي خود را متوجه منابع حياتي و اماكنمسكوني ما نموده، به ندرت حملات خود را متوجه تأسيسات نظامي مي‌نمايد. امروز ( 2/7/59 )ميگهاي عراقي به دزفول، تبريز، كرمانشاه و تأسيسات نفتي آبادان و اسكله‌هاي خرمشهر و بندرامام‌خميني حمله كردند كه در نتيجه چند غيرنظامي مجروح يا شهيد شدند. همچنين قسمتي از پالايشگاه آبادان طعمه حريق گرديد. در حملات امروز، شانزده ميگ عراق در مناطق اسلام‌آباد، نقده، كرمانشاه، ايلام، تبريز، اهواز، آبادان و بندر امام خميني سقوط كردند. در همين حال نيروي هواييارتش جمهوري‌اسلامي ايران دست به عمل انتقامي زده، با بمباران پايگاه شعيبه و توپ و تانكهايمهاجم دشمن، ضايعات و تلفات سنگين به دشمن وارد آورد. ضمن اين كه در اين درگيري‌ها يك هواپيماي ارتش دچار سانحه شد. ضمناً در روز جاري درگيريهاي مرزي... به داخل مناطق مرزي كشيده شده در حال حاضر در مناطق خان‌ليلي و صالح‌آباد چند پاسگاه مرزي ايران تحت كنترل ارتش عراق درآمده است... در منطقهقصرشيرين و مهران دشمن با اجراي آتش به روي غيرنظاميان بي‌دفاع، باعث شهيد و مجروح شدنعده‌اي شده است. نيروهاي مسلح جمهوري‌اسلامي مشغول سد كردن نفوذ دشمن هستند. در خوزستان نيروهاي فداكار ارتش و سپاه در اطراف شلمچه با نيروهاي زرهي دشمن درگيرند. در اينعمليات بيش از 40 تانك دشمن براثر آتش توپخانه و هواپيماهاي ارتش منهدم گرديد و چندين نفربر و خودرو حامل مهمات به تصرف ارتش درآمد. در دهلران، نيروهاي ارتش در مواضع عين‌‌خوش به دفاعدست زدند و تلفات و ضايعات زيادي به دشمن وارد آوردند.

اطلاعيه 40

... مسلمانان آگاه جهان... طبق اطلاع واصله احتمال دارد ارتش مزدور بعث، بقاء متبركه ائمهاطهار را در عراق بمباران كرده، وانمود كنند كه ارتش جمهوري‌اسلامي ايران اقدام به اين عمل نمودهاست.

اطلاعيه 41

... در حمله بعدازظهر 2/7/59 ميگهاي عراقي به جزيره خارك، رزمندگان نيروي دريايي ارتش و دلاوران نيروي هوايي توانستند با توپخانه‌هاي ضدهوايي ناوهاي نيروي دريايي و هواپيماهاي فانتوم، 3 ميگ عراقي را سرنگون سازند. اين ميگها در جزيره خارك سقوط كرده‌اند.

اطلاعيه 42

... علاوه بر 3 ميگ عراقي كه بعدازظهر در جزيره خارك سرنگون شد، در ساعت 30/20 ( /592/7 )، نيز 2 ميگ متجاوز دشمن توسط ارتش جمهوري‌اسلامي ساقط شد. همچنين در ساعت 22، تيپ ابوذر با پشتيباني هوانيروز مهاجمين عراقي را درهم كوبيد، به طوري كه مهاجمين تانكها و وسايلزرهي خود را رها ساخته اقدام به فرار نموده‌اند. تعقيب فراريان ادامه دارد.

اطلاعيه 43

.. در حمله هوايي ديشب ( 2/7/59 ) عراق به بوشهر، 2 ميگ ديگر عراقي توسط هواپيماهاينيروي هوايي و يك فروند توسط يكي از ناوهاي نيروي دريايي ارتش جمهوري‌اسلامي ايرانسرنگون شد.

قسمتي از اطلاعيه 161

... اقدامات و فعاليتهاي انجام شده توسط نيروي هوايي در تاريخ 2/7/59: 1 تأسيسات پاسگاههاي نظامي الرشيد منهدم و به فرودگاههاي كرد و عين‌زاله خسارات سنگينوارد شد. 2 پايگاههاي خانقين، كركوك و تأسيسات سوختي فاو زده شده و دو تلمبه‌خانه نيز منهدم شدند. 3 تعداد 13 فروند از هواپيماهاي ميگ و سوخوي عراق توسط آتشبارهاي خودي سرنگون گرديد و شش آتشبار ضدهوايي دشمن منهدم شد.

خلاصه بيانيه‌هاي فرماندهي كل نيروهاي مسلح عراق

بيانيه 12

... جنگنده‌هاي رژيم خميني حملات خود را عليه اهداف غيرنظامي و تأسيسات نظامي ما دنبالكردند... در ساعت 5/6 بامداد امروز به پالايشگاه نفت شعيبه و بندر عميق نفت در بصره حمله كردندكه با مقابله آتشبارهاي زميني يك فروند از هواپيماهاي آنها سرنگون شد. در ساعت 35/6، جنگنده‌هاي رژيم خميني به شهر اردبيل و برخي تأسيسات نظامي آن حمله بردند كه آتشبارهاي ما آنها را وادار به فرار كردند.

بيانيه 13

... در ساعت 5 و 40/6 بمباران پايگاه هوايي تبريز و تأسيسات نظامي آذرشهر، در ساعت 25/5، بمباران فرودگاه نظامي اهواز و تأسيسات آن، در ساعت 30/5، بمباران فرودگاه سنندج، در ساعت40/5، بمباران مواضع نظامي نزديك پايگاه شاهرخي، در ساعت 43/5 و 25/7، پايگاه دزفول، درساعت 6، بمباران فرودگاه شاه‌آباد و انهدام 4 فانتوم روي زمين و ويراني قسمتي از باند، در اينحملات دو فروند از جنگنده‌هاي ما هدف قرار گرفتند و بقيه سالم برگشتند.

بيانيه 15

1 در منطقه شمالي، نيروهاي ما در منطقه قصرشيرين متمركز شدند و اين شهر را به كلي پاكسازيكردند. همچنين منطقه و روستاهاي سنجن واقع در شمال مهران و منطقه الزيدي در جنوب مهران؟زير كنترل نيروهاي ما درآمد. نيروهاي ما به محاصره شهر مهران ادامه داده، حركت خود را براي تصرف شهر تشديد نموده‌اند. 2 در منطقه مياني، نيروهاي ما به پيشروي ادامه داده، نيروهاي شكست خوردة دشمن را تعقيبمي‌كنند تا به اهداف پيش‌بيني شده برسند. 3 در منطقه جنوبي، نيروهاي ما به محاصره نيروهاي دشمن ادامه داده، خسارات زيادي وارد كرده‌اند.همچنين يك هواپيماي دشمن را در قصرشيرين سرنگون و يك تانك و مقداري مهمات را منهدمكردند و عده زيادي از مجوس‌ها را از بين بردند. تعداد اسيران به صدها نفر مي‌رسد.

بيانيه 16

1 در ساعت 7 توپخانه دشمن پاسگاه المطوع را در شط‌العرب گلوله‌باران كرد، توپخانه ما به آن پاسخداد به طوري كه كارخانه تعمير قايق ايران دچار آتش‌سوزي شد و 3 قايق ايراني هدف قرار گرفتند. 2 يك هواپيماي دشمن در منطقه بمايه هدف قرار گرفت و مجبور به فرود در راه اصلي شد كه اكنون در دست ارتش خلقي است. 3 در ساعت 04/11، نيروهاي ما دو هواپيماي دشمن را در منطقه بدره سرنگون كردند. 4 يك واحد دريايي ايران منهدم شد. مجموع واحدهاي دريايي دشمن كه تاكنون منهدم شده، به 6واحد رسيد.

بيانيه 17

1 در نتيجه ضربه‌هاي نيروهاي هوايي در منطقه شمالي، نيروهاي دشمن عقب‌نشيني كرده، و اسلحه و مهمات و تانك خود را در صحنه باقي گذاردند. نيروهاي ما توانستند شهر سردين ذهابي( سرپل‌ذهاب ) و نيروهاي دشمن را در اين شهر محاصره نمايند. ما به واحدهاي محاصره شده اعلاممي‌كنيم كه ضرورت دارد تسليم شوند تا جان خود را تضيمن نمايند. 2 در ساعت 9 امروز هواپيماهاي ما به تانكها و زره‌پوشهاي دشمن در منطقه دزفول حمله و خساراتسنگيني به آنها وارد كردند.

بيانيه 18

... پس از كوششهاي بي‌نتيجه دشمن براي دفاع از شهر مهران، نيروهاي ما اين شهر را تصرفكردند و به نيروهاي دشمن خسارات مادي و انساني وارد گرديد. ما نيروهاي باقي مانده و محاصره شدهدشمن را به تسليم دعوت مي‌كنيم تا جان خود را حفظ كنند.

بيانيه 19

1 در ساعت 05/11 و 10/11 هواپيماهاي دشمن به كركوك حمله كرده و تأسيسات نفتي و فرودگاهنظامي را در اين شهر بمباران كردن و 10 هواپيماي دشمن سرنگون گرديد. خسارات ما عبارتند از 13 زخمي و منهدم شدن يك هواپيماي حمل و نقل و ويراني چند منزل مسكوني. 2 ساعت 12، هواپيماهاي دشمن به شهر موصل حمله كردند كه 6 فروند آنها سرنگون گرديد.

بازتاب حملات و درگيريها

راديو آمريكا: زد و خورد ايران و عراق به طور بي‌سابقه‌اي بالا گرفت و بمباران تأسيساتنفتي و شهرها در هر دو كشور آغاز گرديد. اين عمليات، حمله گسترده و سنگين نيروي زميني عراق را به دنبال داشت... راديو بغداد اعلام كرد كه بزرگ‌ترين پالايشگاه نفت ايران در آبادان منهدم شده است، ولي راديو تهران گزارش داد كه وزارت نفت ايران عمليات پالايش نفت را در پالايشگاه آبادان موقتاًتعطيل كرده است... سحرگاه ديروز نيروهاي زميني عراق از مرز گذشته و به گفته راديو بغداد چند شهررا تصرف كردند و آبادان و خرمشهر را در محاصره گرفته‌اند. از سوي ديگر راديو ايران ضمن تكذيباين خبر اعلام كرده كه نيروهاي عراقي مجبور به عقب‌نشيني شده‌اند. راديو آمريكا در خبر ديگري به نقل از يك كارگر انگليسي كه از عراق گريخته، گفت: تأسيسات نفتي عراق در بصره در اثر بمباران ايران شديداً خسارت ديده است.

راديو لندن: در آخرين اعلاميه ارتش ايران كه ار راديو تهران پخش شد، ايران پذيرفت كه نيروهايعراقي از مرز ايران عبور كرده‌اند، امّا گفت كه تنها چند پاسگاه مرزي به دست عراقي‌ها افتاده است.

خبرگزاري فرانسه: به گزارش خبرگزاري عراق.. واحدهاي زره‌پوش عراقي 15 كيلومتر در اراضي ايران پيشروي كرده، كنترل شهرهاي مرزي ايران، از جمله سومار، قصرشيرين و سرپل‌ذهابرا به دست گرفته‌اند.

خبرگزاري رويتر: خبرگزاري ژاپني كيود و اعلام كرد: دو جنگنده عراقي امروز به مجتمعپتروشيمي بندر امام‌خميني حمله كرده، بخشي از آن را نابود كردند... اين مطلب مورد تاييد سفارتژاپن در تهران قرار گرفت.

راديو لندن: به نقل از راديو تهران گفت: 34 فروند هواپيماي عراقي سرنگون و چهار قايق عراقيغرق گرديد.. پايگاههاي هوايي و تأسيسات نفتي عراق منهدم گرديدند... نيروهاي ايراني از حالتتدافعي خود دست برداشته، اكنون تجاوز را با تجاوز پاسخ مي‌دهند. راديو لندن به نقل از يك روزنامه‌نگار هلندي گفت: پنج هواپيماي ايراني بر فراز عراق سرنگونشدند.

راديو جده: در پاسخ به حمله‌هاي عراق، هوايي ايران مراكز مهم نظامي عراق را بمباران كرده دراين حمله 244 سرباز كشته و مجروح شدند. نيروي دريايي ايران چهار زورق عراق را زير آب كرد و ناوهاي ايران مواضع مهم عراق را زير آتش گرفتند.

راديو كلن: بعدازظهر ديروز ( 2/7/59 )، هواپيماهاي جنگنده عراقي پس از بمباران مجددشهرهاي آبادان، خرمشهر و تبريز به بندر خميني و جزيره خارك حمله‌ور شده، تأسيسات پتروشيمي و لوله‌هاي صادراتي نفت خام بندر خارك را بمباران كردند. به ادعاي مقامات ايراني، از سوي ناوهايجنگي ايران، 4 ميگ عراقي سرنگون شد. پس از اين كه بمباران صادرات نفت‌خام ايران نيز مانند عراققطع شد.

خبرگزاري فرانسه: توپخانه ايران پست مرزي عراق را در گذرگاه آبي شط‌العرب به گلوله بست و عراق به تلافي يك جايگاه تعمير نيروي دريايي ايران را بمباران كرد. نيروي دريايي عراق 7 قايق گشتي و 2 ناو جنگي ايران را غرق كرد. راديو لندن: اعلاميه نظامي عراق حاكي است: نيروي دريايي و هوايي عراق شش كشتي ايراني را كه قصد داشتند تأسيسات بارگيري نفت را بمباران كنند، غرق كردند.

روزشمار سياسي 2/7/59

امام‌خميني با اعلام اين نكته كه جنگ ايران و عراق «جنگ بين اسلام و كفرو قرآن‌كريم و الحاد است»، راه هرگونه اقدام سازشكارانه را مسدود كردندو با ترسيم استراتژي ايران در جنگ نابودي صدام و حزب بعث عراق خط بطلاني بر خاتمه جنگ از طريق ميانجيگري كشيدند. عراق نيز ايران را مسئول آغاز جنگ دانست و اعلام كرد كه «دست به يكجهاد مقدس» عليه ايران زده است. در شوراي امنيت سازمان‌ملل متحد بر سر متن بيانيه‌اي درباره جنگ ايران وعراق، بين اعضاي شورا اختلاف افتاد. شوروي خواستار رسيدگي شورايامنيت به مسألة جنگ شد، ولي ساير اعضاء تنها به ارسال پيامهايي به ايرانو عراق جهت پايان دادن به جنگ بسنده كردند و بدون در نظر گرفتن نقشسازمان‌ملل در مورد خاتمه‌دادن به منازعات، از دو كشور درگير خواستندتا دستور يك آتش‌بس فوري را صادر كنند، و اين در حالي است كه پيشروي نيروهاي عراقي در داخل خاك ايران، همچنان ادامه دارد.

جمهوري‌اسلامي ايران ( اوضاع داخلي، مواضع و... )

مواضع مسئولين

پيام امام به اقشار مردم و ارتش عراق:... اين جنگ بين ايران و بعثي‌هاي عراق، جنگ بين اسلام و كفر و قرآن كريم و الحاد است. از اين جهت برهمه شما و مسلمانان جهان است از اسلام عزيز و قرآنكريم دفاع كنيم و اين خيانتكاران را به جهنم بفرستيم.

امروز نزديك به صدنفر از درجه‌داران و افسران و رزمندگان عراق به ايران آمده و در آغوش اسلامقرار گرفته‌اند. ... ارتش عراق به ارتش ايران ملحق شود و.. بداند كه ايران با آغوش باز برادران ايماني ارتشعراق را پذيرايي و پشتيباني مي‌كند... ملت عراق از دادن ماليات و پول آب و برق به دولت خودداريكند كه كمك به دولت غيرقانوني كافر است، كمك به مخالفين اسلام است كه در حال جنگ با اسلاممي‌باشند.

امام خميني:.. من از همة قواي مسلحه اميد دارم كه براي كشور اسلامي هماهنگ شده و دشمن را سركوب نمايند.

نخست‌وزير ( آقاي رجائي ) در جمع سفراي كشورهاي اسلامي: دولت آمريكا از ابتدايانقلاب ما مي‌كوشيد اين انقلاب را به هر صورتي كه ممكن است از مسير خود خارج كند. تلاشهايپنهان او بعد از تسخير لانه جاسوسي برملا شد و تلاشهاي آشكار او به بهانه نجات گروگانها با شكستكامل روبرو شد. و پس از اين دو شكست از حمله مستقيم منصرف شده و حالا به كمك عراق، انقلاباسلامي ما را مورد تجاوز قرار داده است.

اقدامات ديپلماتيك مقامات ايران و عراق در خصوص مناقشات دو كشور با مقامات اتحاد شوروي ملاقات كردند.بني‌صدر رئيس‌جمهور ايران روز گذشته با سفير شوروي ديدار كرد. مكري، سفير ايران در مسكو از رهبران شوروي خواست كه بي‌درنگ صدور اسلحه به عراق را متوقف سازند و تجاوز عراق را محكومكنند. او گفت: تمايل شوروي به بي‌طرفي در صورت ادامه صدور اسلحه به عراق، مفهومي نخواهدداشت. سفيران ليبي و سوريه امروز با رئيس جمهور ايران در ستاد مشترك ارتش و با حضور رجايي، نخست‌وزير و سرتيپ‌فلاحي، جانشين رئيس ستاد مشترك ملاقات كردند.

مواضع و اقدامات سازمانها و ضدانقلاب

جنبش مسلمانان مبارز: جنبش مسلمانان مبارز، ماهيت اين جنگ تحميلي و فرسايشي را با انقلاب اسلامي ايران، كاملاً امپرياليستي و ضدانقلابي تلقي نموده، بسيج مسلحانه و همگاني توده‌هايميليوني را پاسخ لازم و ضروري به همه تعهدات و تجاوزات و توطئه‌هاي امپرياليسم و وابستگان آنمي‌داند.

چريكهاي فدايي خلق اكثريت: جنگ تحميلي عراق عليه مردم ايران، توطئه متوالي كودتا توسطعوامل امپرياليسم در ارتش، تمركز نيروهاي آمريكائي در خليج‌فارس... همه به هم مرتبط هستند....رژيم عراق با تهاجم عليه ايران، عملاً در كنار امپرياليسم آمريكا قرار گرفته است و خلق ما همدوش بامردم عراق بايد عليه رژيم عراق مبارزه كند.

گروهك پيكار: جنگ ايران و عراق جنگي است ميان دو رژيم ارتجاعي در جهت تأمين منافعسرمايه‌داران دو كشور به نفع امپرياليستها و سرمايه‌داري جهاني و حفظ سلطه آنها عليه منافع خلقهايايران و عراق. جنگ ايران و عراق، جنگي است تجاوزكارانه، ارتجاعي، غيرعادلانه و ضدمردمي، و اين كه كداميك از دو رژيم، درگيري و جنگ فعلي را آغاز كرده است، تغييري در ماهيت اين جنگنمي‌دهد... سرانجام بايد جنگ ارتجاعي را به جنگ داخلي تبديل نمود. شيخ محي‌الدين، رئيس قبيله بوقيش و رحيم عساكره رهبر قبيله ( عساكر )، دو قبيله از قبايلخوزستان با ارسال پيامي به صدام حمايت كامل خود را از تصميم تاريخي عراق مبني بر حفظ تماميتارضي و حاكميت خود اعلام كردند.

عراق ( اوضاع داخلي، مواضع و... )

سعدون حمادي وزير خارجه عراق در نامه‌اي به دبيركل سازمان‌ملل: عراق سعي بسيار كردكه با ايران برخوردي نداشته باشد، امّا دولت ايران با اقدامات مرزي خود هيچ راهي جز جنگ برايعراق باقي نگذاشت.

طه‌ياسين رمضان، فرمانده كل قواي عراق: نيروهاي مسلح عراق عليه ايران دست به يك جهادمقدس زده‌اند.

طارق‌عزيز: معاون نخست‌وزير عراق، ديشب ( 1/7/59 ) مسكو را بعد از ديدار كوتاهي ترككرد.

طارق‌عزيز: قائم مقام نخست‌وزير عراق، امروز براي گفتگو با پرزيدنت ژيسكاردستنرئيس‌جمهور فرانسه وارد پاريس مي‌شود.

پيام حزب‌الدعوه الاسلامي:... جنگ مرزي كه رژيم وابسته عراق آغاز كرده است. از نظر ماجنگي است كه رژيم سلطه‌طلب به نفع و با شركت استعمار غربي بر‌ضد موجوديت مسلمين در ايران.... به پا كرده است.

تلاشهاي صلح

كورت والدهايم دبيركل سازمان‌ملل از دولتهاي ايران و عراق درخواست آتش‌بس‌و مذاكرهكرد. سفير آمريكا در سازمان‌ملل: سيزده تن از پانزده تن عضو شوراي امنيت يا متن بيانيه‌اي دربارهزد و خوردهاي ايران و عراق موافقت كرده‌اند. با اين حال دو عضو ديگر يعني شوروي و آلمان‌شرقي بامتن بيانيه مزبور مخالفند.

نمايندگان شوروي و آلمان‌شرقي در سازمان‌ملل: با ارسال پيامهايي به ايران و عراق براي پاياندادن به جنگ مخالفت كرده، آن را بي‌مورد دانسته، اعلام كردند كه مساله بايد رسماً در جلسه شورايامنيت مطرح شود.

شوراي امنيت سازمان‌ملل شب گذشته به تقاضاي كورت والدهايم دبيركل سازمان‌ملل تشكيلجلسه داد و از ايران و عراق خواست بلافاصله به زد و خوردها خاتمه داده، به اختلافات خود از طريقمسالمت‌آميز فيصله دهند. اعضاي شورا با ابراز نگراني از بالاگرفتن منازعات، آن را تهديدي عليهصلح و امنيت جهان دانستند.

طيب سليم، رئيس شوراي امنيت: اعضاي شوراي امنيت از من خواستند كه به نام آنها از دولتهاي ايران و عراق بخواهيم به عنوان نخستين اقدام براي حل اختلاف از عمليات نظامي خودداي كرده، اختلافات خود را مسالمت‌آميز حل نمايند.

حبيب شطي، دبيركل كنفرانس اسلامي از ايران و عراق خواست دستور يك آتش‌بس فوري را صادر كنند. شطي گفت: خبر جنگ اين دو كشور مسلمان، مسلمين را غمگين كرده است. كشورهاي عرب و بسياري از سازمانهاي ديگر بين‌المللي خواهان پايان دادن به جنگ ايران و عراقهستند. هم‌اكنون نماينده فيدل كاسترو از عراق ديدن مي‌كند. ملك‌حسن پادشاه مراكش دو پيامجداگانه براي رهبران ايران و عراق فرستاد و جنگ را به منزله خودكشي دانست. قذافي رهبر ليبي از مقامات ايران و عراق تقاضاي آتش‌بس نموده است.

ياسر عرفات به منظور ميانجيگري وارد بغداد شد. سخنگوي ساف در بيروت گفت: عرفات ازابوالحسن بني‌صدر رئيس جمهور ايران و صدام درخواست كرده به خونريزي خاتمه دهند.

وزير خارجه كوبا، روز 24 سپتامبر ( 2/7/59 )، هاوانا را براي تسليم پيام فيدل كاسترو به دولت‌هاي عراق و ايران مبني بر پايان دادن به درگيريهاي اخير ترك كرده است.

جمال شميراني، نماينده ايران در سازمان‌ملل متحد: هيچ دستوري از دولت متبوع خود در مورد شركت در مذاكرات شوراي امنيت سازمان‌ملل دريافت نكرده است. روزنامه الراي العام چاپ كويت از قول يك منبع رسمي عراق مي‌نويسد: عراق مايل به ميانجيگري اعراب يا مسلمانان در مخمصه نيست.

مواضع و اقدامات كشورها

رئيس جمهور آمريكا: آمريكا آزادي عبور كشتي‌ها از تنگه هرمز را اصل اساسي مي‌داند... ايالاتمتحده آمريكا در اين زد و خوردها مداخله نخواهد كرد و به شوروي نيز توصيه كرد كه از دخالتخودداري ورزد. روزنامه دولتي ايزوستياچاپ مسكو: يافتن راه حلي براي اين بحران ( جنگ ايران و عراق ) به عهده دولتهاي اين دو كشور است. داكلاس هرد، وزير مشاور در امور خارجي انگلستان: در مورد جنگ ايران و عراق، انگلستانبه طور يك جانبه هيچ اقدامي انجام نخواهد داد، امّا از وساطت ساير كشورهاي اروپايي براي پايانجنگ حمايت خواهند كرد.. عدم دخالت ابرقدرتها در جنگ ايران و عراق جنبه حياتي دارد. سخنگوي رياست جمهوري فرانسه: اختلاف ريشه‌اي اين رويارويي كاملاً دو‌جانبه است و دولت فرانسه شديداً نسبت به عواقب اين رويارويي نگران است. دولت فرانسه از ابرقدرتها خواست خود را در زد و خوردهاي ايران و عراق آلوده نسازند.

زائوزيانگ، نخست وزير چين حل اختلافات ايران و عراق را نه تنها به نفع هر دو كشور، بلكه به نفع صلح و ثبات در خليج‌فارس مي‌داند.

منابع ضداطلاعات آژانس دفاعي ژاپن امروز امكان هرگونه مداخله آمريكا و شوروي را در جنگايران و عراق مردود دانستند. به اعتقاد منابع ضداطلاعات دفاعي ژاپن، عراق از سلسله جبالزاگرس كه صد كيلومتر در داخل خاك ايران و در طول مرز دو كشور قرار دارد، فراتر نخواهد رفت. اينمنابع تعداد نيروهاي عراق را 222 هزار و تعداد نيروهاي ايران را 200 هزار نفر تخمين مي‌زنند و اين در حالي است كه پيش از انقلاب نيروهاي ايران 415 هزار نفر تخمين زده مي‌شد.

فاروق‌الشرع وزير مشاور در امور خارجه سوريه: نبايد بگذاريم ايران بعد از انقلاب مجدداً به دست افرادي بيفتد كه به آرمان اعراب و مسلمانان لطمه زده‌اند.

دولت قطر از كشورهاي ايران و عراق خواست به درگيري پايان دهند و منابع خود را براي نبرد عليهرژيم اشغالگر قدس حفظ كنند.

نخست‌وزير اردن پس از ورود به بغداد آمادگي كشور خود را براي كمك به عراق در جنگ با ايراناعلام كرد.

اسحاق‌رابين، نخست‌وزير اسبق اسرائيل: يكي از عواقب و نتايج فوري جنگ ايران و عراقاين است كه جبهه شرقي، سوريه، اردن و عراق، ديگر براي اسرائيل يك تهديد نيست، زيرا عراق كاملاًمقابل ايران ايستاده است.

روزنامه گاردين به نقل از يكي از مقامات اسرائيل: بهترين نتيجه براي اسرائيل آن خواهد بود كه هيچ يك از طرفين درگير سريعاً به پيروزي دست نيابند و هر دو به حدي از نيروهاي نظامي خود استفادهنمايند كه قدرت جنگي‌شان تا 10 سال ديگر فلج شود. نخست‌وزير تركيه: شواهد نشان مي‌دهد كه وخامت اوضاع ايران و عراق در حال افزايشاست.

سازمان اخوان‌المسلمين بين‌المللي، با انتشار پيامي هرگونه تجاوز به ايران را تجاوز به اسلامدانست و دفاع از آن را بر همه مسلمين واجب اعلام كرد.

مسائل خليج‌فارس

آژانس حفاظت دريايي ژاپن از كليه كشتيهاي اين كشور خواست از مقررات تعيين شده توسطدولت ايران در مورد چگونه كشتيراني در تنگه هرمز و خليج‌فارس تبعيت كنند و از اين مقررات تخطينكنند. در منامه اعلام شده كه 30 نفتكش عظيم كمپانيهاي نفتي غرب در آن سوي تنگه هرمز به دليل جنگايران و عراق متوقف شده‌اند. ايالات متحده اعلام كرد كه تنگه هرمز باز است و رفت و آمد كشتيهاي نفتكش انجام مي‌شود. امروز قيمت نفت افزايش يافته و حتي در بازار آزاد نفتي روتر‌دام، افزايش قيمت حالت جهشي داشتهاست. اين افزايش قيمت ناشي از بروز مشكلاتي در ارسال نفت از خليج‌فارس و تنگه هرمز بوده است.

تمامي بنادر عراق بر روي كشتيهاي نفتكش بسته شده و عراق در حال حاضر هيچ نفتي صادرنمي‌كند. گرچه ايران اعلام كرد كه از آمد و شد نفتكشهاي عراقي در تنگه هرمز جلوگيري خواهد كرد، وليعراق هنوز مي‌تواند از طريق سوريه به بندر طرابلس در لبنان و از تركيه به بندر اسكندريه در مديترانه، قسمتي از نفت خود را از طريق خطوط لوله صادر كند.

تحليلها و تفسيرها

راديو آمريكا به نقل از روزنامه واشنگتن استار: اينك كه ايران در لبه پرتگاه هرج و مرج انقلابيقرار گرفته، عراق آماده است از آن به سود خود بهره‌برداري كند و خود را به كانون قدرت خاورميانهتبديل نمايد.

راديو مسكو: اميد است براي حفظ مناسبات حسنه دو كشور همسايه و حل مسالمت‌آميز مسائلمورد اختلاف از طريق مذاكره بدون دخالت از خارج، حسن نيت ابراز شود. خونسردي و عقل سليمبايد فائق آيد تا جلوي گسترش آتي عمليات جنگي گرفته شود. قطع اين عمليات در جهت مصالح هر دوكشور و تقويت بنيه استقلال آنهاست.

راديو لندن: عراق از هنگام برقراري صلح ميان مصر و اسرائيل خيال در دست گرفتن رهبري جهانعرب را در سر داشت. از اين‌رو با استفاده از فرصت موجود و بحران ناشي از انقلاب ايران، براياثبات قدرت رهبري خود بر جهان‌عرب، بهر‌ه‌برداري كرده، به ايران حمله كرده است... نه شوروي و نه آمريكا هيچيك در دولتهاي عراق و ايران تا آن حد نفوذ ندارند كه خواهان پايان بخشيدن فوري به جنگ شوند.

راديو لندن: روزنامه تايمز مي‌نويسد: هر اتفاقي كه در خاورميانه رخ دهد، آمريكا و شوروي و تعداد زيادي از كشورهاي ديگر جهان را مستقيماً تحت تأثير قرار خواهد داد. پيوسته اين خطر وجوددارد كه اگر در مبارزه‌اي يك طرف اين مناطق را تحت نفوذ درآورد، مسلماً طرف ديگر تنها ناظر صحنهنخواهد بود. روزنامه تايمز در جاي ديگر مي‌نويسد: عراق كشوري است با منتهاي تجاوز‌طلبي درصدد برآمدهخلاء قدرت ايران را پر كند. كشورهاي عربي خليج‌فارس نيز تا اندازه‌اي با عراق موافقند، زيرا به نظرآنان بين خطر اسرائيل و خطر انقلاب ايران تفاوت چنداني وجود ندارد.

روزنامه ديلي ميل: به دنبال ثباتي كه با پشتيباني بريتانيا در خليج‌فارس وجود داشت و حمايتي كه غرب از شاه به عنوان ژاندارم منطقه مي‌كرد، اكنون كرملين داعيه پركردن اين خلاء قدرت را دارد، وليبدون برپا كردن جنگ جهاني سوم موفق نخواهد شد.

راديو كلن: اگر قصد عراق از جنگ سرنگوني رژيم آيت‌الله خميني باشد، اين قصد خيالي بيشنيست، زيرا ارتش مجهز و منضبط عراق مي‌بايست قسمتهاي چشم‌گيري از ايران را تحت كنترلدرآورد، ولي طبق نظر كارشناسان توانايي نظامي عراق آن اندازه نيست كه اين هدف تحقق از سويديگر، رژيم اسلامي بايد از داخل ساقط شود نه از خارج، پشتوانة انقلاب‌اسلامي بسيار قوي است.

راديو عدن: هم عراق و هم ايران با ما در اين مورد هم عقيده‌اند كه بهره‌گيران اين جنگ، دشمنانملت عرب و امت اسلامي، يعني امپرياليسم آمريكا و اسرائيل متجاوز هستند. از انقلاب‌ايران به منافعامپرياليستي آمريكا در منطقه ضربات جبران‌ناپذيري وارد شده است. بنابراين آمريكا از اين جنگبهره‌برداري مي‌كند تا توطئه‌هاي شيطاني خود را در منطقه پياده كند.

راديو اسرائيل: جنگ ايران و عراق نشانگر آن است كه تا چه حد نفوذ ايالات متحده در خاورميانهكاهش يافته است. آمريكا مي‌بايست مناسبات خود را با عربستان سعودي و اميرنشينهاي خليج‌فارسبيش از پيش گسترش دهد. روزنامه ديلي ميل انگليسي: بدون نفت نه افراطيهاي ايران و نه متجاوزان عراق اهميت چندانيندارند، ولي چون هر دو طرف از نفت سرشارند كشورهاي كوچك و بزرگ با دقت جنگ را زير نظردارند.

روزنامه لوكوتيدين دوپاري: جنگ ايران و عراق فرصت خوبي است براي ابرقدرتها كه رژيمتهران را تغيير دهند.

خبرگزاري آسوشيتدپرس: يكي از روزنامه‌هاي مهم ژاپن گزارش داد كه دولت عراق در تكاپويخريد 6400 اتومبيل و كاميون از اين كشور است. مقامهاي صنعتي ژاپن عقيده دارند عراق از اين تعداد خودرو درجنگ مرزي با ايران استفاده خواهد كرد قرار است خودروهاي مزبور در ماه جاري به عراق تحويل داده شود. اواسط شهريور، عراق يك قرارداد 45 ميليون دلاري با شركت نيسان ژاپنبراي خريد 400 كاميون با قدرت كارآيي زياد به امضاء رساند كه تحويل آن را از آبان شروع خواهد شد.قرار است عراق سفارش 55 ميليون دلاري ديگر براي خريد 4000 كاميون تسليم شركت نيسان كند.كارخانه‌هاي ژاپن اخيراً 300 تا 400 كاميون سنگين را با كشتي به عراق تحويل دادند.

منابع و مآخذ روزشمار 1359/07/02