1361.06.12: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1361 |نام = 1361.06.12 |نام دیگر= دوازده شهریور |روز=12 شهریور 1361 |تاریخ شمسی= 1361.06.12 |تاریخ میلادی=3 سپتامبر 1982 |تاریخ قمری= 14 ذیقعده 1402 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.06.12</div> <div class="boots...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۴: سطر ۲۴:


<div style="text-align:justify">
<div style="text-align:justify">
==  گزارش- 169==
گلوله‌باران شهر مرزی آبادان همچنان ادامه دارد. شهر آبادان امروز نیز به وسیلۀ‌ توپخانۀ ارتش عراق گلوله‌باران شد که بر اثر آن 5 تن شهید و 30 تن مجروح شدند.<ref>سند شماره 140507 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، واحد اطلاعات عملیات سپاه، شماره 439، 13/6/1361، ص 1.</ref>
==  گزارش- 170==
رژیم عراق در دو نامة جداگانه، دربارة عملیات آیندۀ ایران به شورای امنیت سازمان ملل هشدار داد و از رئیس این شورا خواست تا از گسترش بیشتر جنگ ایران و عراق پیشگیری کند.
"زهیر ابراهیم محمد" کاردار عراق در نمایندگی دائم این کشور در سازمان ملل متحد، امروز در نامه‌ای خطاب به رئیس شورای امنیت این سازمان، مدعی شد که ایران به تجمع نیروی گسترده‌ای در امتداد مرزهای بین‌المللی دو کشور دست زده و درصدد حملۀ مجدد به عراق است. کاردار عراق، با اشاره به اینکه هرگونه تهاجم ایران به خاک عراق به خدشه‌دار شدن صلح و امنیت منطقه خواهد انجامید و با یادآوری پذیرفته نشدن قطعنامه‌های 479 و 514 شورای امنیت از طرف ایران، از این شورا خواسته است تا اقدام مؤثری برای پیشگیری از گسترش بیشتر جنگ ایران و عراق انجام دهد. این درخواست زمانی مطرح می‌شود که نیروی هوایی عراق با بمباران تأسیسات نفتی ایران در خلیج فارس، به‌خصوص جزیرۀ خارک، به‌دنبال گسترش جنگ در منطقة خلیج فارس و درنتیجه درگیر کردن کشورهای حوزۀ خلیج فارس و قدرت‌های فرا منطقه‌ای در جنگ بین دو کشور است.<ref>جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل، مترجم محمدعلی خرمی، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس (مرکز مطالعات و تحقیات جنگ)، جلد اول، تهران: چاپ اول 1387، صص 133ـ132.</ref>
بر اساس اسناد سازمان ملل، امروز عراق در ‌نامه دیگری، حملۀ ایران در عملیات رمضان را به اطلاع دبیرکل سازمان ملل رساند. در نامۀ زهیر ابراهیم محمد کاردار موقت نمایندگی دائمی عراق، به دبیرکل سازمان ملل، با اشاره به استعداد نیروهای ایران در عملیات رمضان و شرح تلفات و خسارت‌های وارد شده به ایران، عراق خواستار اقدامات مجامع بین‌المللی برای دستیابی به صلح شده است.<ref>جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل، مترجم محمدعلی خرمی، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس (مرکز مطالعات و تحقیات جنگ)، جلد اول، تهران: چاپ اول 1387، صص 133ـ132.</ref>
==  گزارش- 171==
قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (قرارگاه مرکزی هدایت و کنترل عملیات‌های ایران) در گزارشی اعلام کرد که از ابتدای تهاجم عراق به ایران تا کنون خسارت‌های سنگینی به ارتش و رژیم عراق وارد آمده است. واحد اطلاعات قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در جمع‌بندی از تلفات و خسارت‌های وارد شده به ارتش عراق اعلام کرد: ‌با توجه به مراحل مختلف جنگ، از هجوم عراق تا کنون، طبق آمار نسبتاً دقیق، خسارت‌های بسیاری به ارتش این کشور وارد شده است. ارتش عراق درمجموع 5500 دستگاه تانک و نفربر سازمانی خود را از دست داده است. همچنین تلفات انسانی ارتش عراق حدود150 هزار نفر بوده است. در این جمع‌بندی، تعداد اسرای عراقی 48 هزار و 457 نفر اعلام شده است که در میان آنها 1150 افسر ارتش عراق وجود دارند.<ref>سند شماره 16845 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه خاتم الانبیاء(ص) (سپاه) اطلاعات عملیات، به لشکر 7 پیاده، 12/6/1361، ص 2.</ref>
در همین حال، دولت عراق، با نزدیک شدن 4 سپتامبر 1980 (13شهریور 1359) ـ که عراق آن‌ را تاریخ شروع جنگ می‌داند ـ در اقدامی تبلیغاتی به ارائۀ آمار و ارقام تلفات و خسارت‌های ایران از آغاز جنگ تا کنون پرداخت. خبرگزاری عراق به نقل از بیانیه‌های نظامی این کشور اعلام کرد که نیروهای عراق موفق شده‌اند، از 4 سپتامبر 1980 (13 شهریور 1359) تا 3 سپتامبر 1982 (12 شهریور 1361)، تعداد 207هزار نفر از نیروهای ایرانی را کشته و 834 فروند هواپیما و هلی‌کوپتر، 4138 دستگاه تانک، 4927 خودروِ زرهی و 331 موشک‌انداز نیروهای ایران را منهدم کنند.
این خبرگزاری، همچنین به نقل از بیانیه‌های نظامی عراق مدعی شده است که در عملیات اخیر ایران در شرق بصره (عملیات رمضان) در 13 ژوئیۀ سال جاری (22 تیر 1361)، 27255 تن از نیروهای ایران کشته شده‌اند، 5 هواپیما سرنگون و 362 تانک و موشک‌انداز ایران نیز منهدم شده است.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارش‌های ویژه"، شماره 168، 13/6/1361، ص 4، منامه ـ خبرگزاری فرانسه، 12/6/1361.</ref>
==  گزارش- 172==
امروز نیز مقادیر فراوانی سلاح، مهمات و تجهیزات نظامی از کشورهای مختلف به عراق ارسال شد. شرح کمک‌های ارسال شده چنین است:
1ـ یک کشتی متعلق به عربستان سعودی حامل ادوات زرهی و لوازم یدکی مربوط به آن، در بندر"شیریجی" کویت پهلو گرفته و اقدام به تخلیۀ محمولۀ خود کرده است. این محموله، شبانه و از طریق کویت به عراق ارسال ‌شده است.<ref>همان، صص 136ـ133.</ref>
2ـ یک کشتی (احتمالاً روسی) حامل مهمات و وسایل نظامی برای رژیم عراق، وارد آب‌های کویت شد و در اسکلۀ شمارۀ 20 بندر "شعیبۀ" کویت پهلو گرفت.<ref>سند شماره 16906 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، شماره 172، 17/6/1361، ص 11.</ref>
3ـ 148 تریلر خالی نظامی عراق برای انتقال مهمات و تسلیحات وارد کویت شدند.52 دستگاه تریلر نیز پس از بارگیری سلاح و مهمات از کویت به مقصد عراق حرکت کردند.
4ـ 25 خودروِ حامل جنگ‌افزار و تجهیزات نظامی و 11 خودرو حامل وسایل و تجهیزات ارسالی از اردن از طریق الورار ـ فلوجه به عراق فرستاده شد.<ref>سـنـد شـمـاره 16894 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، شماره 171 ـ 155، 16/6/1361، ص 10.</ref>
==  گزارش- 173==
در حملۀ نیروهای معارض عراقی به مواضع نیروهای نظامی عراق در "قلعه‌چولان" 4 نفر کشته و تعدادی زخمی شدند. همچنین براثر برخورد نیروهای نظامی عراق با مین‌هایی که به دست نیروهای معارض در "سورقلات" کار گذاشته شده بود، 5 سرباز عراقی کشته شدند.<ref>سند شماره 16915 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، از ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، اداره دوم فرماندهی اطلاعات، شماره 173/157، 18/6/1361، ص 13.</ref>
==  گزارش- 174==
عملیات‌های تروریستی عناصر سازمان مجاهدین خلق بر علیه مردم عادی، امروز نیز در تهران ادامه یافت. عملیات انجام شده، شرح این عملیات‌ها و اقدامات نیروهای جمهوری اسلامی چنین است:
1ـ دو تن از عناصر مسلح سازمان مجاهدین خلق، سوار بر موتور سوزوکی 250، با استفاده از مسلسل و سلاح کمری به ‌طرف برادران بسیج مسجد امیرالمؤمنین(ع) در خیابان نصرت تیراندازی کردند که با هوشیاری و تیراندازی متقابل افراد بسیج، تروریست‌ها مجبور به فرار شدند. دیروز نیز یک گروه مسلح این سازمان، به سمت افراد بسیج این مسجد تیراندازی کرده‌ بود.<ref>سند شماره 38437 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه ویژه مسئولین، روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه 10، شماره 104، 14/6/1361، صص 2 و 3.</ref>
2ـ یک تیم ترور سازمان، یکی از اعضای سپاه پاسداران را در خیابان دماوند تهران هدف قرار داد و به شهادت رساند.<ref>مأخذ 5، ص 6، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 12/6/1361.</ref>
3ـ دو تن از عناصر سازمان مجاهدین خلق، در خیابان خیام تهران، یک موتور سیکلت هوندا 125 را با تهدید اسلحه از صاحبش سرقت کردند<ref>سند شماره 38437 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه ویژه مسئولین، روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه 10، شماره 104، 14/6/1361، ص 2.</ref> و با استفاده از این موتور به طلبه‌ای در خیابان ترقی سوء‌قصد کردند و وی را به شهادت رساندند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش‌های ویژه"، نشریه شماره 169، 14/6/1361، ص 10، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/6/1361.</ref>
4ـ یک خانۀ تیمی سازمان مجاهدین خلق در تهران شناسایی و پس از چند ساعت درگیری، به تصرف نیروهای امنیتی درآمد. ابتدا نیروهای کمیته و کلانتری 6، خانة تیمی، واقع در خیابان گرگان، خیابان سلمان فارسی را محاصره کردند. درگیری با تیراندازی افراد سازمان به سمت نیروهای کمیته و کلانتری شروع شد و بعد از دو ساعت درگیری، 4 نفر از نیروهای سازمان کشته و 2نفر از افراد خودی نیز مجروح شدند. در بازرسی از این خانۀ تیمی، 11 قبضه انواع اسلحه، 8 نارنجک، 4 گونی و یک کارتن مواد منفجره از قبیل تی‌ان‌تی، دینامیت و باروت، یک وانت مسروقه و... به ‌دست آمد.<ref>مأخذ 12، ص 3.</ref>
5ـ در شیراز یک انبار سازمان مجاهدین خلق واقع در جادۀ کمربندی پانصد دستگاه، کشف و وسایلی از قبیل بی‌سیم، انواع اسلحه، ماسک ضدگاز اشک‌آور، چند پلاک خودرو متعلق به ارتش، انواع خشاب، انواع مواد منفجره، انواع فشنگ و مقدار فراوانی اقلام و تسلیحات متفرقه به‌ دست آمد.<ref>سند شماره 72130 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه، از اطلاعات منطقه 9، به اطلاعات ستاد مرکز، 13/7/1361، شیراز.</ref>
6ـ خبرگزاری خلیج به نقل از بیانیۀ سازمان مجاهدین خلق در پاریس، اعلام کرد: که این سازمان "مرحلۀ جدیدی از مقاومت" را با همکاری حزب دمکرات کردستان در سنندج آغاز کرده است. در این بیانیه آمده است: ظرف چند هفتۀ گذشته دو تن از مسئولان نیروهای انتظامی ایران در شهر سنندج مورد هدف قرار گرفته‌اند که یکی از آنان به‌شدت مجروح شده است.<ref>مأخذ 13، ص 14، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/6/1361.</ref>
==  گزارش- 175==
امام خمینی امروز در پاسخ به پیام تبریک عید فطر رئیس جمهور الجزایر ـ که در تاریخ 13 ذی‌القعده (11 شهریور) دریافت شده بود ـ اظهار امیدواری کردند، مسلمانان با شناسایی توطئه‌های دشمنان به خصوص امریکا، این توطئه‌ها را خنثی کنند و کسانی چون صدام را از جمع خود طرد کنند. در پیام امام آمده است:
«حضرت آقاى شاذلى‌بن جدید، رئیس‌جمهور کشور الجزایر
پیام تبریک جنابعالى به مناسبت حلول عید سعید فطر در تاریخ 13 ذى‌القعده‌الحرام واصل گردید. متقابلاً این عید بزرگ اسلامى را به جنابعالى و ملت برادر الجزایر تبریک مى‏گویم و امیدوارم عموم مسلمانان جهان حساسیت زمان را درک کرده، و توطئه‏هاى بسیارى را که دشمنان اسلام، و به‌خصوص امریکاى جهانخوار، براى نابودى اسلام و مسلمین طراحى کرده و متأسفانه به دست برخى از سران کشورهاى اسلامى مى‏خواهند اجرا نمایند، کشف و خنثى نمایند، و مزدوران بى‏اختیار و سرسپردگان جنایتکارى همچون صدام را از جمع خود طرد نمایند.»<ref>مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، صحیفه امام، مجموعه آثار امام خمینی(س)، جلد 16 تهران: چاپ اول: 1378، ص 471.</ref>
==  گزارش- 176==
آقای هاشمی رفسنجانی امام جمعۀ موقت تهران، در خطبه‌های نماز جمعۀ امروز تهران، به بحث دربارۀ توطئۀ مشترک کشورهای غربی و عراق برای ناامن کردن خلیج ‌فارس پرداخت و گفت: چنانچه این منطقه برای ما امن نباشد، برای دیگران نیز امنیت نخواهد داشت. وی درباره جنگ و اقدام نهایی رزمندگان اسلام گفت: «من الان به جوان‌ها عرض می‌کنم، به کسانی که تبحر در جنگ دارند عرض می‌کنم که روزهای حساس و سرنوشت‌ساز آخرین حرکت مهم جنگ در پیش است و شماها در میدان‌ها حضور داشته باشید. ... ما باید در میدان جنگ بعد از آنکه مأیوس شدیم از اینکه کشورهای حامی عراق حاضر نیستند که اقدام جدی در جهت صلح بکنند و می‌خواهند باز هم وقت‌کشی بکنند و شرایط نه صلح و نه جنگ باشد و ما را خسته کنند و جنگ فرسایشی ادامه پیدا بکند، ما باید آماده باشیم که در لحظة مناسب، ضربه سنگین نهایی خودمان را وارد کنیم.»
آقای هاشمی رفسنجانی در خطبة اول نماز جمعه این هفته گفت:
«اسلام در اصل طرفدار آزادی انسان است و مایل است در بخش اقتصاد و حرکت اقتصادی اصل "الناس مسلطون علی اموالهم" را مراعات کند و آزادی به انسان بدهد که با میل خودش رشتة کسب انتخاب کند. با میل خودش محصول کار خود را عرضه کند و بر هرجا که می‌خواهد و بر هرگونه که می‌خواهد و زندگی آزاد داشته باشد. ... این هم اصل اولی اسلام است و حکم اولی فقه ماست. پس اینکه ما بحث می‌کنیم از کنترل ثروت، کنترل درآمد، مسدود کردن راه تکاثر و جلوگیری از دو قطبی شدن جامعه، اینها همه متفرع بر این مطلب است که اگر انسان‌ها در این مقطع اولی و حرکت سالم اقتصادی از حدود خودشان تجاوز کردند اسلام چه طرقی را ارائه کرده که با آن طرق جلو این تجاوزها و تخلف‌ها را بگیرد. ... یعنی اگر فرض کنیم که ما بتوانیم جامعه‌ای داشته باشیم و مردمی تربیت کنیم که در کسب و کارشان سالم حرکت کنند، احتکار نکنند، ربا نخورند، گرانفروشی نکنند، حرام‌خوری مطلقاً نکنند، به حق‌شان قانع باشند، در آن صورت اصلاً نوبت به بحث‌های بعدی نمی‌رسد. نه کنترل دولت [را] لازم داریم و نه کارهای دیگر.
... اگر نبودند متجاوزان و اگر نبودند متخلفان و اگر نبودند کسانی که به حقوق خودشان قانع نیستند، بسیاری از این نیروهایی که صرف کنترل جامعه می‌شود و بسیاری از این فشارهایی که از طرف حکومت بر مردم وارد می‌شود، اصلاً زمینه پیدا نمی‌کرد. ... اگر نیازی به کوپن و سهمیه‌بندی پیدا می‌شود به‌خاطر این است که متجاوزانی هستند که می‌خواهند از حقوقشان تجاوز کنند. اگر دولت در آزادی، محدودیت‌هایی درست می‌کند، و حدودی می‌گذارد و جلوی حرکت‌هایی را می‌گیرد، برای این است که افرادی هستند که در محیط آزادی می‌خواهند به حقوق دیگران تجاوز کنند. اگر احتیاج به پاک‌سازی پیدا می‌کنیم در محیط ادارات، برای این است که افرادی هستند که در محیط اداره، سالم حرکت نمی‌کنند و از حدودشان و حقوقشان تجاوز می‌کنند. اگر دانشگاه را می‌بندند برای این است که نیروهایی وجود دارند که از دانشگاه باز و آزاد، می‌خواهند علیه ملت و جامعه و انقلاب، سوء‌استفاده کنند و همین‌طور چیزهایی که گفتم حالا می‌خواهم این مطلب را باز کنم تا مردم ببینند که منشأ فساد کجاست؟ منشأ فشار کجاست؟ ... از سیاست شروع می‌کنم تا به بحث اصلی‌ام که اقتصاد است برسم. شما یادتان است که بعد از پیروزی انقلاب، در کشور ما، در این جامعه ما آزادی و میدان دادن به افکار و عقائد و گروه‌ها و احزاب و جمعیت‌ها و انجمن‌ها به حدی بود که خود آنها هم گاهی تعبیر به هرج و مرج می‌کردند. ... یک عده‌ای افتادند به سوء استفاده، از محیط روزهای اول استفاده کردند و اسلحه‌خانه‌ها را غارت کردند، انبارها را از اسلحه‌ها پر کردند و در کمیته‌ها نفوذ کردند و همان اسلحه‌هایی که مردم تحویل می‌دادند به کمیته‌ها، اینها تحویل می‌دادند به خانه‌های تیمی. در ادارات نفوذ کرده بودند، اسناد سری سازمان‌های کشور را بر‌می‌داشتند و در روزنامه‌هایشان می‌نوشتند و بر روی آن تحلیل می‌کردند و رابطه با دشمن برقرار کرده بودند. صریحاً جاسوسی می‌کردند. هر کاری که به فکرشان می‌رسید که می‌شود ضربه به انقلاب بزنند می‌کردند. یعنی هیچ کس جلوی دستشان را نمی‌گرفت و هر کاری می‌خواستند می‌کردند. این دانشگاه [دانشگاه تهران] خودش، بهترین شاهد این حرف من است. حالا دقیقاً یادم نیست آن‌روزها می‌گفتند [که] 170 اطاق از مجموعه این دانشگاه و موسسه را گروهک‌ها گرفته بودند، یک ساختمان مرکز تدارکات کردستان بود، یک مرکز تدارکات ترکمن صحرا بود، یک ساختمان مرکز کارهای دیگر بود که می‌دانید دیگر. ... همۀ اینها را داشتند ولی چون موقعی که می‌شد رأی نمی‌آوردند، [که] می‌گفتند مجلس غیر‌قانونی است. این خبرگان غیر‌قانونی است قانون اساسی غیر‌قانونی است، رفراندوم را قبول نداریم ... در بخش اقتصادی هم همین است، ... در بخش اقتصادی همان‌طور که گفتم با اصل "الناس مسلطون علی اموالهم" اسلام می‌خواهد که مردم آزاد باشند و در بخش عقائد هم گفتم "لا اکراه فی‌الدین" همین است. ... بعد می‌بینیم که چگونه بهره‌برداری می‌شود از این. ... جنس از خارج وارد می‌کنند ولی در انبارها می‌گذارند، با ارز این ملت در انبارها می‌گذارند و با دلال‌ها و بازار سیاه و دستفروش‌ها در خیابان‌ها به صورت‌های مختلف، این مردم بیچاره را می‌دوشند کارخانه در این مملکت دارد با امنیتی که این مردم به او داده‌اند، کارخانه‌اش دارد کار می‌کند اما جنس که بیرون می‌آید اگر دولت کاری نداشته باشد، به سه برابر قیمت عادله می‌خواهد به مردم غالب کند که دارید می‌بینید چه دارند می‌کنند و همۀ این جنایات اقتصادی که در این مملکت می‌شود که حالا من فعلاً شعبه‌های از آن را نمی‌خواهم بگویم. پس اگر مجبور می‌شویم که در قانون اساسی بگنجانیم که تجارت خارجی باید دولتی باشد، اگر ما مجبور می‌شویم که تعاونی‌ها را در قانون اساسی بگنجایم و اگر ما مجبور می‌شویم که سهمیه‌بندی کنیم بگوئیم این مقدار شکر، حداقل به یک آدم روستایی که دستش به این بازارهای سیاه نمی‌رسد، برسانیم (درجنگ)، اگر مجبور می‌شویم که بنزین را کوپن‌بندی کنیم، اگر مجبور می‌شویم که سهمیه بدهیم در مواد اولیه مورد نیاز مردم، علتش چیست؟ ... اگر این دزدی‌ها نمی‌شد، اگر این احتکارها نمی‌شد، اگر این بازار سیاه‌های ساختگی نمی‌شد و به مردم تجاوز نمی‌کردند هیچ نیازی به این حرف‌ها نبود. ... فتو‌ایی که من از امام نقل کردم آن موقعی که امام اینها را نوشتند در نجف بودند و تبعید بودند و در رأس حکومت نبودند و این مشکلات اجرایی حکومت را هم تجربه نکرده ‌بودند. اول می‌گویند که نرخ آزاد است و انحصار ممنوع است و دوباره در مسئله بعد می‌گویند دولت حق تعیین قیمت و حق تعیین انحصار در مواردی که مصالح جامعه را ایجاب می‌کند دارد، چه‌قدر این جالب است، و این حرکت اقتصادی، اقتصاد تحت کنترل، تولید کنترل، و حرکت تجاری تحت کنترل، با چه مبنای روشنی برای ما مطرح است و خوب حالا اگر کسانی بیایند خودشان احتکار کنند و بعد برای حفظ منافع جامعه محدودیت برایشان ایجاد کردیم، بگویند، "وا اسلاما"، معلوم است که چقدر حرفشان شنیدنی است و در سایر بخش‌ها هم همین‌طور است... اگر دولت نمی‌رسید، اگر دولت سهمیه‌بندی نمی‌کرد، اگر دولت یک حداقلی برای محرومان در نظر نمی‌گرفت در یک حدی منفجر می‌شوند و همه چیز را از دست همه می‌گرفتند ... من این را در همۀ بخش‌های اجتماع عرض می‌کنم؛ بدون استثنا در حرکت‌های سیاسی اگر سالم حرکت کنند توی این مملکت طبق قانون اساسی ما احزاب متعدد را تحمل می‌کنیم و آزادی‌ها را در حد معقول می‌دهیم و در حدود قانون همه می‌توانند حرکت کنند ولی اگر بخواهند [با استفاده] از آزادی بمب بسازند و تروریست درست کنند و جاسوسی بکنند و همان کارهایی که می‌کردند این را جلویش را می‌‌گیرند و محدودیت که آمد دیگران هم از اینها ضربه می‌خورند. به‌طور کلی من یک معیار می‌گویم برای دوای اسلامی که آقایان توجه کنید. در اسلام برای این مرض، این مرض تجاوز بخشی، محرومیت اکثریتی این را اسلام توأماً حالت نصیحت، اخلاق، کیفر و حقوق را با هم عمل می‌کند یعنی یک بخش را می‌خواهد با اخلاق اصلاح بکند و این تقدم دارد ... یعنی قسمت اعظم با اخلاق و انسانیت و تربیت جلوی تجاوز اقتصادی را می‌گیرد، دومش حقوقش است، یعنی مقررات حقوقی که دارد به دولت، حقوقی دارد که با آن حقوق، خودش می‌آید وارد عمل می‌شود. در تجارت، در تولید، در توزیع و خدمات دخالت می‌کند و بخش خصوصی متجاوز را سر جایش می‌نشاند و سومش کیفر است، قوانین کیفری که برای محتکر، برای ربا‌خور برای حرام‌خور، برای دزد، برای قمار‌باز، برای گران‌فروش و چیزهای دیگر که در نظر گرفته اجرا می‌شود. این سه عامل با هم حرکت می‌کند.»
وی خطبة دوم خود را چنین آغاز کرد:
«در رابطه با مسئولیت‌های مملکتی و کارهای اجتماعی با هیچ‌کس حتی بچه‌های خودمان، برادرهای خودمان، و نزدیک‌ترین افراد خانواده‌ خودمان، هیچ اختصاص و مزیتی در اختیار ما نیست. ... بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تعادل سیاست امریکا در منطقه به هم خورده، امریکا قبلاً یک مثلث درست کرده بود اسرائیل، مصر، ایران، یعنی شاه، بگین و سادات، البته در کنارشان هم شیطانچه‌های دیگری هم بودند که در خلیج فارس و جاهای دیگر بودند اردن و امسال اینها که خوب، آنها هم خیلی مهم نبودند. این سه پایگاه اصلی مثلث که شاید رکن مهمش همین ایران زمان شاه بود. انقلاب اسلامی ایران یک ضلع مثلث را از امریکا گرفت و تبدیل کرد به پایگاهی علیه آن دو ضلع دیگر و به‌خاطر قدرت انقلاب و اسلام خاصیت آن دو ضلع را در هدایت سیاست امریکا تضعیف کرد. امریکا به فکر افتاد که این ضلع را جبران کند. از چند مسیر وارد میدان شد: اول امیدوار بود انقلاب را تبدیل کند به یک جریان غربی ـ لیبرالیستی که خودبه‌خود همان خاصیت سادات را داشت، یعنی سادات ثانی در ایران، که در آن شکست خورد. کودتا خواست بکند که به شکل نظامی باز اینجا را تبدیل بکند به پایگاه رسمی خودش، این هم موفق نشد و شکست خورد. جنگ شروع شد که عراق را تحمیل کرد و این تروریسم را هم از داخل به هدف نابودی کامل
خطیب جمعه امروز تهران:
اینکه ما بحث‌ می‌کنیم از کنترل ثروت، کنترل درآمد جلوگیری از دوقطبی شدن جامعه است.
آن روزی که ایران در خلیج فارس از منبع نفتش محروم بشود، همراه ما همه اروپا از نفت خلیج فارس محروم خواهد شد.
همان‌‌طور که با برنامه‌های سیاسی حساب شده کنفرانس غیر متعهد‌ها را از بغداد کندیم، آن قدرت را هم در انجام مراحل بعدی که می‌گوییم داریم.
انقلاب و یا با هدف تضعیف انقلاب [فعال کرد] که این ضلع ناموزون برای امریکا، تا وجود دارد [به دلیل جنگ و تروریسم داخلی] نتواند آن دو ضلع مثلث را نابود بکند و به جای این ضلع [ضلع سوم مثلث یعنی ایران] در جنوب خلیج فارس از کشورهای کوچک منطقه شورایی به وجود بیاورد که آنها بتوانند تا موقعی که این ضلع از اختیارات امریکا بیرون است، آنها با همکاری صدام و اینها بتوانند نقش ضلع دیگر مثلث را ایفا بکنند و سیاست امریکا در جامعه و در منطقه متوازن بشود. این حرکت امریکا بود و تا به‌حال در این جهت همیشه شکست خورده و شکستش هم معلول بیداری و فداکاری این ملت است و رهبری‌های قاطع معصوم‌گونه امام ماست که در لحظات حساس حرکت شد ... در این مرحله اخیر که سوریه و ما لا‌اقل از بعضی جهات حرکت‌های مشابه داشتیم و جنوب لبنان کانون بسیار نیرومندی شده بود، برای انقلاب اسلامی، برای اینکه آنجا ششصد هزار فلسطینی بود نزدیک یک میلیون شیعه و بیش از هفتصد، هشتصد هزار مسلمان غیرشیعه اهل سنت و انقلابی‌های دیگری هم بودند، که لااقل ضد امریکا بودند حالا اگر مسلمان نبودند، ضد امریکا بودند. آن کانون عظیم آنجا فشار می‌آورد روی یکی از ضلع‌های مثلث‌ تَرَک خورده امریکا یعنی اسرائیل که از طریق لبنان به‌شدت تحت فشار بود. سوریه در این وسط نقش اساسی داشت که فشار عراق را از روی جمهوری اسلامی ایران کم می‌کرد و روابطش با عراق و بستن لوله‌های نفت و بستن راه‌های ترانزیتی، عراق را به زحمت انداخت. امریکا کاملاً احساس کرد که ضلع دوم مثلث هم تحت فشار است و ضلع سوم که حسنی مبارک بود، نمی‌توانست کاری بکند، او به تنهایی در دنیای عرب نمی‌توانست مؤثر باشد. امریکا برنامه‌ای ریخت که اینجا ضمن اینکه ضلع اصلی این پایگاهش را که اسرائیل است نجات دهد آنجا را متحرک کند و پر و بال جمهوری اسلامی را قطع و فشار را روی جمهوری اسلامی زیاد کند و یکی از کانون‌های خطر را متلاشی کرد یعنی موفق شد فلسطینی‌های مظلوم و محروم را که مدتی پیش یک بار دیگر تمرکزشان در اردن به هم خورده بود ـ اینها خوب یادتان است که یک بار متمرکز شدند در اردن که با فاجعه سپتامبر سیاه آنها را متفرق کردند و منتقل کردند به لبنان. تا امروز که اینها دوباره جان گرفته‌اند و آماده شدند برای کار ـ حرکت آغاز شد برای متلاشی کردن فلسطینی‌ها و برای به هم زدن نیروهای در حال انسجام امل و مسلمان‌های انقلابی لبنان که این حرکت هم در این مرحله تا امروز موفق بوده، البته من این را موفقیت نهایی نمی‌دانم مثل موفقیت‌های شاه در بعضی از برنامه‌هایش می‌دانم و فشاری که سوریه منتقل می‌کرد به عراق آنها از آن طرف منتقل کردند به سوریه، یعنی سوریه را از پشت تحت فشار قرار دادند برای اینکه فشاری که از سوریه منتقل می‌شده به عراق تقلیل پیدا بکند، که طبعاً در این طرف ما هم ضعف آن فشار را از آنجا احساس بکنیم. با فارغ شدن از حرکتی که به صورت نظامی در لبنان انجام دادند اکنون برنامه‌هایی ریختند که از جبهه‌های مختلف این سیاست امریکا را سیاست تهاجمی بکنند در منطقه و دارند این کار را می‌کنند. شما می‌دانید که در دوران مقاومت فلسطینی‌ها در لبنان و مردم لبنان هر چه دادشان بلند شد [که] کنفرانس سران عرب تشکیل بشود کسی جواب نداد و تشکیل نشد. خب اگر لازم بود بشود، آن موقع خیلی لازم‌تر بود. ... کنفرانس می‌خواهد تشکیل بشود، ریگان یک طرح دارد، تونس یک طرح دارد، کمپ دیوید خودش یک طرحی است که هنوز روحش بر همه اینها حاکم است و آقای فهد هم یک طرح دارد که البته از نظر بنده تا آنجا که مطالعه کرده‌ام این چهار طرح فقط همان طرح کمپ دیوید است و حرکت کیسنجر است که دارد ادامه پیدا می‌کند منتها خب زمان فرق می‌کند، باید یک چیزهایی عوض شود. ... حالا شروع شده به این حرکت که دارند می‌روند جلو از این طرح پیشنهاد می‌شود که در کنفرانس سران عرب مسئله جنگ عراق و ایران هم آنجا باید مطرح شود. در این حرکت جدید صدام و حزب بعث حداقل از جنایاتشان تبرئه بشود اگر طلبکار نشود، در این حرکت جدید او را باید تبرئه کنند. اسرائیل را اگر بتوانند می‌خواهند به صورت "دوفاکتو" قبول کنند، اگر بتوانند که البته ما معتقدیم چیز غیرممکنی است، ... امروزه در کنار این، یک حرکت مرموزی شروع کرده‌اند که بخشی از اجرای آن را به عهده صدام گذاشته‌اند که ایران را در خلیج فارس و در رابطه با نفت تحت فشار قرار بدهد.
عراق از آن‌طرف آب‌ها با ابزار دقیقی که در اختیارش گذاشتند ـ حالا یا روس‌ها یا فرانسوی‌ها و یا هر دو ـ یک موشک پرتاب می‌کند و می‌خورد اطراف مثلاً جزیره خارک، یا حالا توی آب می‌خورد یا توی خشکی می‌خورد یا به گوشه‌ای می‌خورد. موشکی که از 200 کیلومتری بیاید، یک گوشه‌ای در یک دید با آن موقعیت عراق، این یک حرکت نظامی خیلی دقیقی نیست که هدف‌گیری کنند که بزنند به منبع یا بزنند به لوله و یا فلان چیز، چیزی نیست و گلوله‌ای می‌اندازند، همة خبرگزاری‌ها و همة بلندگوهای غربی هم این را بزرگش می‌کنند که عراق حملة هوایی به خارک کرده و کانون نفت ایران را متزلزل کنند این حرکت مرموزانه‌ای که دنیای غرب شروع کرده و از آن‌طرف هم عربستان شیرهای نفت را باز کند و ارزان بفروشد و زیاد بدهد و با شرایط مناسب بدهد که ایران را از لحاظ اقتصادی و از لحاظ منبع ارزی تحت فشار قرار بدهند؛ که خوشبختانه نیروهای بیدار ما در منطقه کاملاً مواظب این حرکات هستند و ما گفته‌ایم که اولاً در گذشته نشان داده‌ایم که حتی با 200 هزار بشکه نفت هم که صادر کردیم روی پای خود ایستادیم و جنگ را اداره کردیم و ثانیاً مطمئن باشند غربی‌ها، مخصوصاً مردم غرب، حالا دولت‌هایشان که خیلی چیزها را می‌دانند، به مردم غرب می‌گویم و مخصوصاً مطمئن باشند آن روزی که ایران از منبع نفتش توسط عراق که نمی‌شود [گفت]، حالا توسط امریکا یا دیگران بخواهد در خلیج فارس از منبع نفتش محروم بشود، همراه ما همه اروپا از نفت خلیج فارس محروم خواهند شد. ما از اول جنگ اعلام کرده‌ایم که امنیت خلیج فارس را تأمین می‌کنیم، و این دو سال هم عمل کرده‌ایم و ناوگان ما از تنگه هرمز تا آخرین نقطه خلیج فارس را تأمین کرده، این کار را می‌توانیم بکنیم و از عهده‌مان هم ساخته است و همین‌طور که می‌توانیم این امنیت را تأمین کنیم، یک مقداری دورتر از خلیج فارس را هم می‌توانیم ناامن کنیم. اگر بنا باشد که ناامن بکنیم و امنیت آنجا را دیگران بخواهند نسبت به ما به هم بزنند، خب ما همان‌طور که در جنگ بیکار نبودیم، همان‌طور که قدرتمان را نشان دادیم، همان‌طور که در سیاست قوی بودیم، همان‌طور که با برنامه‌های سیاسی حساب شده کنفرانس غیرمتعهدها و وزرای خارجه غیرمتعهدها را از بغداد کندیم، آن قدرت هم را در انجام مراحل بعدی که می‌گوییم داریم و در مورد خود جنگ تحمیلی عراق، اگر کنفرانس سران عرب تشکیل شد ـ که ما هیچ مخالفتی با اصل کنفرانس‌ها نداریم و ما حتی مدعی هستیم که مسلمان‌ها باید دورهم بنشینند و شاید به توافقی برسند اما برای مبارزه با اسرائیل و امریکا و جهاد علیه کفر باید دورهم بنشینند ـ اگر آن کنفرانس تشکیل شد، بدانند که ایران اگر دوباره یک مقداری دارد صبر می‌کند، به این دلیل دارد صبر می‌کند که عراق متوجه بشود و شماها متوجه بشوید و حقوق ایران را بدهید و اگر بخواهید لجاجت کنید و خیال کنید که ایران صبور بدون گرفتن حقوقش زیر بار قطعنامه‌ها و مصوبات شما می‌رود همان اشتباهات گذشته را تکرار کردید و اگر لازم شد این جمهوری برای آخرین اقدامش و برای خاتمه دادن به جنگ و ایستادن در مقابل توطئه‌های‌ امریکا، اسرائیل، اردن، مصر و سعودی و دیگران می‌خواهد آن کار آخر را انجام بدهد آمادگی داریم.
من الان به جوان‌ها عرض می‌کنم، به کسانی که تبحر در جنگ دارند عرض می‌کنم که روزهای حساس و سرنوشت‌ساز آخرین حرکت مهم جنگ در پیش است و شماها باید در میدان‌ها حضور داشته باشید که توطئه امریکا و عمالش در منطقه و شیاطین کوچکش در منطقه حسابی برنامه‌ریزی شده، در میدان سیاست و اقتصاد و نظامی و حرکت‌هایی که از لبنان شروع کردند و هدفش ایران است و این ضلع اساسی به هم خورده، پایگاه امریکاست که امروز تبدیل به پایگاه مبارزه علیه امریکا شده و اینجا هدف همه است، ما باید در میدان جنگ بعد از آنکه مأیوس شدیم از اینکه کشورهای حامی عراق حاضر نیستند که اقدام جدی در جهت صلح بکنند و می‌خواهند باز هم وقت‌کشی بکنند و شرایط نه صلح و نه جنگ باشد و ما را خسته کنند و جنگ فرسایشی ادامه پیدا بکند، ما باید آماده باشیم که در لحظه مناسب ضربه سنگین نهایی خودمان را وارد بکنیم.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 13/6/1361، صص 8 و 5.</ref>
رادیو اسرائیل در واکنش به سخنان امروز آقای هاشمی در نماز جمعۀ تهران، آن را تهدید دوبارۀ ایران دانست و گزارش داد: هاشمی رفسنجانی با اشاره به تهدید عراق دایر بر جلوگیری از صدور نفت ایران از خلیج فارس و حمایت هم‌پیمانان غربی عراق از این کشور، تهدید کرد که در صورت قطع صادرات نفت ایران، ایران خلیج ‌فارس را به روی نفت‌کش‌های خارجی خواهد بست. هاشمی رفسنجانی افزود: ما به غرب هشدار می‌دهیم، آن روزی که ایران از منابع خود در خلیج ‌فارس محروم شود، همراه با ما، همۀ اروپا از نفت خلیج‌ فارس محروم خواهد شد. بااین‌حال، آقای هاشمی رفسنجانی خاطرنشان ساخت که ایران در گذشته ثابت کرده است که با صادرات روزانه 200 هزار بشکه نفت نیز قادر به ادارۀ امور کشور است.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن "رادیوهای بیگانه"،13/6/1361، صدای اسرائیل، 12/6/1361، ص 13.</ref>
==  گزارش- 177==
احمد عزیزی قائم‌مقام وزارت امور خارجۀ جمهوری اسلامی ایران، امروز به دمشق رفت تا دربارۀ تحولات اخیر منطقه و حملات اسرائیل به جنوب لبنان با مقامات سوری تبادل نظر کند. قائم‌مقام وزیر خارجه در گفت‌وگویی ـ که در فرودگاه انجام شد ـ هدف از سفر خود را تبادل نظر با مقامات کشور سوریه در خصوص حمایت از حقوق مردم مسلمان فلسطین و لبنان اعلام کرد و گفت: روند جریانات در منطقه در جهتی است که امریکا با یاری رژیم‌های مرتجع و سرسپرده که به بیماری حب نفس و جاه‌طلبی مبتلا هستند، می‌کوشد تا اسرائیل به رسمیت شناخته شود و آرمان فلسطین را ملعبۀ دست خود قرار داده و ثمرۀ سال‌ها مبارزۀ خونین رزمندگان فلسطینی و امت اسلام در منطقه را به باد فنا دهد. در این میان، جمهوری اسلامی ایران از بدو پیروزی انقلاب اسلامی هیچ‌گاه دست از حمایت از آرمان فلسطین برنداشته، با آنها احساس همدردی نموده، همواره با اسرائیل جنایت‌کار دشمن بوده است، از هر اقدام و عملی جهت خنثی کردن توطئه‌های استکبار جهانی کوتاهی نکرده است. این سفر نیز بخشی از همین عقیده است و جمهوری اسلامی ایران ضروری دانسته است که با دوستان انقلاب اسلامی و کشورهایی که رودرروی صهیونیست و امریکا قرار دارند، تبادل نظر کند تا اینکه دست جنایت‌کار امریکا و اسرائیل را از منطقه کوتاه کند.
عزیزی افزود: در این سفر امکانات مشترک میان جمهوری اسلامی ایران و سوریه جهت خنثی کردن توطئه‌های امریکا بررسی و هماهنگ خواهد شد و امیدواریم به یاری خدا و تلاش رزمندگان اسلام این توطئه‌ها با شکست مواجه شود. قائم‌مقام وزارت امور خارجۀ کشورمان بار دیگر بر آمادگی همه‌جانبۀ جمهوری اسلامی ایران برای در اختیار گذاشتن نیروهای نظامی ایران به منظور مقابله با دشمن صهیونیستی و همکاری با کشورهایی که صادقانه رودرروی صهیونیست‌ها قرار دارند، تأکید کرد و گفت: همانطور که نیروهای خود را قبلاً جهت مقابله با رژیم‌ صهیونیستی اعزام داشته‌ایم، امروز آمادگی همه‌ گونه همکاری نظامی را داریم و این عمل را وظیفۀ شرعی و انسانی خود در قبال ملت‌های محروم و مسلمان می‌دانیم. عزیزی ادامه داد: در این سفر پیرامون گنجاندن طرح ضداسلامی شاه فهد و یا مشابه آن و توطئۀ به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی در کنفرانس فاس، با مقامات سوریه گفت‌وگو خواهد شد، زیرا این طرح‌ها نیز بخشی از توطئه‌های امریکا و رژیم صهیونیستی می‌باشد.<ref>روزنامه کیهان، 13/6/1361، ص 1؛ وـ مأخذ 18، ص11.</ref>
وی پس از ورود به دمشق، با عبدالحلیم خدام، معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجۀ سوریه، ملاقات و گفت‌وگو کرد و دربارۀ استمرار حمایت دو کشور از ملت فلسطین و لبنان با وی به تبادل نظر پرداخت و هماهنگی‌های لازم در این خصوص انجام شد.<ref>روزنامه کیهان، 13/6/1361، ص1.</ref>
معاون وزارت خارجۀ سوریه نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز دمشق، با ابراز خشنودی از دیدار آقای عزیزی گفت: طبیعی است که این دیدار از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا در زمانی که امپریالیست و صهیونیست قصد تسلط بر تمامی منطقه را دارند، بین دولت جمهوری اسلامی ایران و سوریه برای اتخاذ یک موضع مشترک در برابر دشمنان دو کشور و دشمنان انقلاب فلسطین، مشورت‌هایی صورت گیرد و از آنجا که روابط بین دو کشور در حد بسیار خوبی است، امیدواریم این دیدار و دیدارهای دیگر بتواند جهت هماهنگی بیشتر در مورد مسائل جاری بسیار مفید باشد.<ref>مأخذ 18، ص12.</ref>
==  گزارش- 178==
خبرگزاری فرانسه از تهران گزارش داد که قرار است احمد طالب ابراهیمی وزیر امورخارجه الجزایر، فردا عازم تهران شود و با مقامات ایرانی درباره پایان دادن به جنگ ایران و عراق گفت‌وگو کند. سفر وزیر خارجة کنونی الجزایر به ایران، در ادامة تلاش‌های میانجی‌گرانة محمدصدیق‌بن یحیی وزیر خارجه سابق الجزایر صورت می‌گیرد. هواپیمای صدیق‌بن یحیی، چند ماه قبل که وی برای گفتگوهای صلح عازم ایران بود، به وسیله دو هواپیمای جنگندۀ ناشناس (ارتش عراق) سرنگون شد.<ref>مأخذ 5، ص 2، تهران ـ خبرگزاری فرانسه 12/6/1361.</ref>
خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع دیپلماتیک عرب در تهران اعلام کرد که تلاش الجزایر برای پیشگیری از وخامت بیشتر اوضاع در جنگ ایران و عراق، به درخواست کشورهای عربی منطقه که از گسترش جنگ نگران هستند، انجام می‌شود. این خبرگزاری گزارش داد: طالب ابراهیمی قبل از این به بغداد و کویت سفر کرده و با مقامات آن کشورها درباره جنگ ایران و عراق به گفت‌وگو پرداخته بود.
خبرگزاری فرانسه در تشریح موضع ایران دربارة فرستادگان کشورهای دیگر در گزارش خود آورده است: ایرانی‌ها بارها اعلام کرده‌اند که فرستادگان کشورهای خارجی را برای توضیح مواضعشان می‌پذیرند، ولی آنها خاطرنشان می‌کنند که شرایط ایران باید تأمین شود. این اولین سفر طالب ابراهیمی به تهران است.<ref>همان، ص 4، تهران ـ خبرگزاری فرانسه 12/6/1361. </ref>
==  گزارش- 179==
به ‌گزارش واحد مرکزی خبر از عربستان، امروز وزیر حج عربستان سعودی و حجت‌الاسلام خوئینی‌ها نمایندۀ امام و سرپرست حجاج ایرانی با یکدیگر دیدار و دربارۀ مسائل حج گفت‌وگو کردند. در این دیدار وزیر حج عربستان تأکید کرد که حج باید به دور از مسائل سیاسی انجام شده و فقط در آن به عبادت پرداخته شود.
حجت‌الاسلام خوئینی‌ها گفت: بر اساس آیات قرآن کریم، یکی از اهداف این اجتماع عظیم بین مسلمانان، بازگویی مشکلات آنان و یافتن راه‌حلی برای معضلات آنان است. به‌عنوان مثال باید در مراسم حج، توطئۀ شناسایی رژیم اسرائیل، حملۀ شوروی به افغانستان، مشکلات و محرومیت‌های مردم لبنان و فلسطین و مشکلات مسلمانان در بقیۀ نقاط جهان مطرح شده و مسلمانان از آن آگاهی یابند. وی افزود: باید تمام جنایات بر ‌علیه اسلام محکوم شود و خائنین به اسلام معرفی شوند و در این راستا ما از دولت عربستان انتظار داریم که از کنگرۀ بزرگ عبادی ـ سیاسی حج به نفع اسلام و مسلمین استفاده کند و انتظار نداریم که مانع حرکت عمومی حجاج علیه تجاوزات اسرائیل به سرزمین‌های اسلامی باشد. در پایان این دیدار، وزیر حج عربستان وعده داد برای رفع بعضی نواقص، اقدامات لازم را انجام دهد.<ref>مأخذ 18، ص 2، واحد مرکزی خبر.</ref>
==  گزارش- 180==
رادیو صوت‌الجماهیر عراق در برنامۀ امروز خود، در برابر سخنان معاون وزیر نفت ایران مبنی‌بر بیمه کردن نفت‌کش‌هایی که مقصد آنها مبادی صدور نفت ایران است، واکنش نشان داد. این واکنش که با خشم و عصبانیت همراه بود، بیانگر ناکامی عراق در تأمین اهدافش در حمله به نفت‌کش‌های حامل نفت ایران است.
رادیو صوت‌الجماهیر با لحنی تند گزارش داد: «منابع بازار نفت‌کش‌ها در لندن، تعهد رژیم ایران به بیمه کردن کشتی‌هایی که رهسپار جزیرۀ خارک می‌شوند را یک تعهد مسخره، خنده‌آور و غیرواقعی توصیف کرده‌اند. رژیم ایران، روز قبل، تعهد خود را برای بیمه کردن کشتی‌هایی که رهسپار جزیرۀ خارک می‌شوند، با نرخ بیمۀ یک درصد از ارزش کشتی و محمولۀ آن، اعلام کرده بود تا از این طریق بتواند صاحبان کشتی‌ها و شرکت‌های کشتی‌رانی را به پذیرفتن حرکت به‌سوی این جزیره که تأسیسات نفتی آن در معرض بمباران مؤثر هواپیماهای نیروی هوایی جسور ما قرار گرفته و باعث انهدام قسمت‌های عمده‌ای از آنها شده بود، متمایل سازد. این منابع به خبرگزاری عراق تأکید کرده‌اند که تعهد جدید ایران به طور آشکار عدم توانایی رژیم ایران به تحمل بار سنگین بیمه، بدون اتکا به بازار بیمۀ جهانی که اطمینان خود را به وعده‌های رژیم مذکور از دست داده است، نشان می دهد. منابع فوق‌ اضافه می‌کنند که تصمیم رژیم ایران برای جذب کشتی‌ها از این راه، همچنین سنگینی خسارات وارده به رژیم در اثر حملۀ هواپیماهای عراقی به تأسیسات نفتی جزیرۀ خارک و تأثیر هشدار عراق به کشتی‌های خارجی نسبت به نزدیک شدن به این جزیره را منعکس می‌سازد. این منابع توضیح داده‌اند، نرخ بیمۀ اعلام شده از سوی رژیم ایران در کنار کاهش قیمت‌های نفت این رژیم به سطحی به مراتب کمتر از سطح‌ قیمت‌های تعیین‌شده از طرف اوپک، نمی‌تواند صاحبان کشتی‌ها و یا شرکت‌های کشتی‌رانی را به ریسک کردن و حرکت به‌سوی خارک، تشویق کند، چون نرخ بیمه به 5/7 درصد افزایش یافته است.»<ref>مأخذ 5، صص 18 و 19، رادیو صوت الجماهیر، 12/6/1361.</ref>
در این خصوص، رادیو امریکا نیز بدون اظهارنظر خاصی، فقط به انعکاس خبر اقدام ایران پرداخت و گفت: «ایران به تمامی نفت‌کش‌های خارجی که از تأسیسات نفتی جزیرۀ خارک استفاده می‌کنند، پیشنهاد کرد که آنها را بیمه کند. عباس هنردوست معاون وزارت نفت رژیم جمهوری اسلامی، دیروز این خبر را در تهران اعلام کرد و گفت: شرکت بیمۀ دولت ایران، تمامی نفت‌کش‌ها را به نرخ یک درصد ارزش نفت‌کش و محموله‌اش بیمه خواهد کرد.»<ref>همان، ص 10، رادیو آمریکا، 12/6/1361.</ref>
ضمیمه گزارش 170
متن کامل نامه کاردار عراق در سازمان ملل خطاب به دبیرکل این سازمان، به این شرح است:
ـ شماره سند شورای امنیت: S/15387
ـ شماره سند مجمع عمومی: A/37/428
ـ 8 سپتامبر 1982 ( 17 شهریور 1361)
«نامه مورخ 3 سپتامبر 1982 کاردار موقت هیئت نمایندگی دائمی عراق در سازمان ملل خطاب به دبیرکل
بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراماً مطالب ذیل را به اطلاع جناب عالی می‌رسانم:
1ـ هنوز از تصویب قطعنامه 514 (1982) شورای امنیت در مورد مناقشه ایران و عراق مدت زمانی نگذشته است که ایران اقدام تجاوزگرانه‌ای را در مقیاسی وسیع در خاک عراق و در منطقه شرق بصره در ساعت 22:10 (به وقت محلی) در شب 13 جولای 1982 آغاز کرد.
در این اقدام تجاوزگرانه، علاوه بر به کارگیری دو لشکر زرهی و یک لشکر مکانیزه، 15 هزار نیروی داوطلب نظامی و اعضای سپاه [امام] خمینی نیز شرکت داشتند. پس از اینکه نیروهای متجاوز ایران از مواضع دفاعی نیروهای عراقی از عرض و عمق 10 کیلومتری مرز عبور کردند، نیروهای عراقی متوجه حمله شده و در ساعت 9:45 ( به وقت محلی) مورخ 14 جولای شروع به ضد‌حمله نمودند که در ساعت 15 ( به وقت محلی) موفق شدند خاک عراق را از متجاوزان ایران پاکسازی کنند.
2ـ در ساعت 23 (به وقت محلی) در شب 16/17 جولای، ایران دومین حملة تجاوزگرانة خود را علیه خاک عراق در همان منطقه آغاز کرد و نیروهای نظامی ایران با بقایای دو لشکر زرهی و لشکر مکانیزه که در حملة نخست استفاده شده و یک لشکر پیاده نظام، به علاوه با تقریباً 12 هزار داوطلب و اعضای سپاه [امام] خمینی شروع به پیشروی کردند. در ساعت 5:30 ( به وقت محلی) مورخ 17 جولای، نیروهای مسلح عراق، ضد‌حمله ای را علیه نیروهای متجاوز ایرانی آغاز کردند که با متوقف ساختن پیشروی آنها، حملاتشان را دفع کردند. پس از نبرد که چندین ساعت طول کشید، نیروهای عراقی متجاوز را از بین برده و از مرز بیرون راندند.
3ـ در ساعت 22:10 (به وقت محلی) در شب 21/22 جولای، ایران سومین عملیات تجاوزگرانه علیه خاک عراق را مرتکب شده و نیروهای نظامی این کشور شامل لشکرهای زرهی، مکانیزه و پیاده و تقریباً با 12 هزار داوطلب و اعضای سپاه [امام] خمینی در منطه شرق بصره شروع به پیشروی کردند. در ابتدا از مواضع دفاعی نیروهای مسلح عراق در منطقه محدودی عبور کردند. پس از آن نیروهای عراق اقدام به دفاع نموده و حملات ایران را متوقف ساختند، آنها در ساعت: 6 ( به وقت محلی) مورخ 22 جولای ضد‌حمله‌ای را آغاز کردند و نیروهای متجاوز ایران را به محاصره درآوردند و اکثر واحدهای آنان را از بین برده و بقیه به سوی مرز متواری شدند. این نبرد تا ساعت 15 (به وقت محلی) در همان روز طول کشید.
4ـ در ساعت 23:30 (به وقت محلی) در شب 23/24 جولای، ایران چهارمین حملة تجاوزگرانة خود را در منطقه شرق بصره آغاز کرد و نیروهای مسلح ایران در این حمله دو لشکر مکانیزه و پیاده و تقریباً 3 هزار داوطلب و اعضای سپاه [امام] خمینی را به کار گرفتند. نیروهای مدافع عراقی حملات را دفع کردند. این نبرد تا ساعت 7:30 (به وقت محلی) مورخ 24 جولای طول کشید و نیروهای متجاوز ایران وادار به عقب‌نشینی شدند.
5ـ در ساعت 22:05 (به وقت محلی) در شب 28/29 جولای، نیروهای مسلح ایران پنجمین حملة تجاوزگرانة خود را علیه خاک عراق در منطقه شرق بصره آغاز کردند و شروع به حمله به مقیاس وسیع نمودند که در آن یک لشکر پیاده نظام و نیروهای زرهی و مکانیزه و تقریباً 15 تا 20 هزار دواطلب و اعضای سپاه [امام] خمینی در آن شرکت داشتند.
نیروهای متجاوز ایران با شکستن مواضع دفاعی عراق، جبهه‌ای به عرض 4 کیلومتر و عمق 7 کیلومتر گشودند، پس از نبرد سبعانه که تلفات سنگین بر جای گذاشت، نیروهای مدافع نظامی عراق حملات ایران را متوقف ساخته و نیروهای متجاوز ایران را به محاصره درآوردند. در ساعت 6:00 (به وقت محلی) مورخ 29 جولای، نیروهای مدافع عراقی شروع به ضد‌حمله نمودند تا واحدهای متجاوز ایرانی را از بین ببرند. این نبرد تا ساعت 5:30 (به وقت محلی) مورخ 30 جولای طول کشید. نیروهای مدافع عراقی اکثر نیروهای متجاوز ایرانی را از بین بردند و بقایای آنها به سمت مرز رانده شدند. خسارات جانی و مالی در 5 مرحله عملیات‌های تجاوزگرانه مذکور ایران به شرح ذیل است:
الف) 28100 تن کشته و تعداد زیادی مجروح و اسیر شدند.
ب) انهدام 300 تانک و به غنیمت گرفتن 65 تانک.
ج) انهدام 107 نفربر زرهی و به غنیمت گرفتن 26 نفربر.
د) انهدام 170 خودروی متفرقه.
ﻫ) ساقط کردن چهار جنگنده و یک هلی‌کوپتر.
و) به غنیمت گرفتن مقادیر زیادی سلاح سبک و نیمه‌سنگین، مهمات و اقلام دیگر به طور سالم.
در این فرصت مایلم توجه جنابعالی را به این حقیقت جلب نمایم که از زمانی که ایران تجاوزاتش را علیه عراق در تاریخ 4 سپتامبر 1980 آغاز کرد، موضع عراق به سمت مذاکره و حل و فصل صلح جویانه مناقشه بوده و هنوز هم بر همین اساس است. عراق این موضع را با پذیرش قطعنامه 479 (1980) و 514 (1982) تأیید کرده است و همکاری صادقانه‌اش را با کلیه تلاش‌های بین‌المللی که جهت خاتمه بخشیدن به مناقشه نظامی که ایران تحمیل کرده به عمل آورده و در مورد هرگونه ابتکار صلحی که از نخستین روزهای شروع این مناقشه نظامی مطرح شده اعلام همکاری نموده است. اگر ایران به این اقدامات صلح‌جویانه که به تفضیل در مجامع بین‌المللی در موارد بسیاری و به در ویژه شورای امنیت و مجمع عمومی مطرح شده، وقعی ننهاده، بیانگر این واقعیت است که این رژیم با متهم کردن عراق به تجاوزات نظامی به توسعه ارضی خود ادامه می‌دهد که نقض تعهدات ایران به منشور سازمان ملل و حقوق بین‌المللی می‌باشد. این حقیقتی است که عراق در موارد بسیاری در این باره بیان کرده است و در اظهارات مقامات ایرانی مبنی‌بر اینکه اعلام داشته‌اند که راه‌حل آنها اشغال عراق است، صحه گذاشته و تجاوزات خود از جمله پنج عملیات نظامی مذکور را انجام داده‌اند. یادآور می‌شود که هیچ حادثه‌ای نبوده که ایران در آن تلاش نداشته باشد که از مرزهای عراق عبور کند و خاک عراق را اشغال نکند و عملیات‌های مزبور درست در زمانی واقع شد که صهیونیست‌ها محاصره بیروت را کامل کرده و شهر را بمباران می‌کردند، به خاطر اینکه سلاح‌های دو طرف همانند بوده و همکاری میان آن دو وجود دارد. خرسندی صهیونیست‌ها از تحلیل قوای نظامی عراق آشکارا ابراز شده و رضایت صهیونیست‌ها از مشغول بودن به جنگ از سوی هیچ مقام صهیونیستی پنهان نمانده است. هیچ دلیل متقاعد کننده‌تر از این وجود ندارد که هدف اولیة [امام] خمینی بر عراق متمرکز شده و هدف نخست آزادسازی بیت‌المقدس یا فلسطین به صورتی که مقامات ایرانی قبلاً ادعا می‌کردند، نیست.
اصرار رژیم ایران در سیاست جنگی خود، گسترش و رد تلاش‌های صلح بین‌المللی بوده که تهدید جدی برای امنیت و ثبات منطقه به شمار می‌رود که یکی از حساس‌ترین مناطق در جهان می‌باشد. همچنین این منازعات به وضوح مغایر با مفاد منشور سازمان ملل و حقوق بین‌المللی است و عراق در دفاع از حقوق قانونی خود مُصِر می‌باشد.
زهیر ابراهیم محمد ـ جانشین نمایندگی دائم جمهوری عراق در سازمان ملل»<ref>مأخذ 3، صص 136ـ133.</ref>




نسخهٔ کنونی تا ‏۱ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۳۶

روزشمار جنگ سال 1361
1361.06.12
نام‌های دیگر دوازده شهریور
تاریخ شمسی 1361.06.12
تاریخ میلادی 3 سپتامبر 1982
تاریخ قمری 14 ذیقعده 1402


1359.06.12
1360.06.12
1362.06.12
1363.06.12
1364.06.12
1365.06.12
1366.06.12



گزارش- 169

گلوله‌باران شهر مرزی آبادان همچنان ادامه دارد. شهر آبادان امروز نیز به وسیلۀ‌ توپخانۀ ارتش عراق گلوله‌باران شد که بر اثر آن 5 تن شهید و 30 تن مجروح شدند.[۱]

گزارش- 170

رژیم عراق در دو نامة جداگانه، دربارة عملیات آیندۀ ایران به شورای امنیت سازمان ملل هشدار داد و از رئیس این شورا خواست تا از گسترش بیشتر جنگ ایران و عراق پیشگیری کند. "زهیر ابراهیم محمد" کاردار عراق در نمایندگی دائم این کشور در سازمان ملل متحد، امروز در نامه‌ای خطاب به رئیس شورای امنیت این سازمان، مدعی شد که ایران به تجمع نیروی گسترده‌ای در امتداد مرزهای بین‌المللی دو کشور دست زده و درصدد حملۀ مجدد به عراق است. کاردار عراق، با اشاره به اینکه هرگونه تهاجم ایران به خاک عراق به خدشه‌دار شدن صلح و امنیت منطقه خواهد انجامید و با یادآوری پذیرفته نشدن قطعنامه‌های 479 و 514 شورای امنیت از طرف ایران، از این شورا خواسته است تا اقدام مؤثری برای پیشگیری از گسترش بیشتر جنگ ایران و عراق انجام دهد. این درخواست زمانی مطرح می‌شود که نیروی هوایی عراق با بمباران تأسیسات نفتی ایران در خلیج فارس، به‌خصوص جزیرۀ خارک، به‌دنبال گسترش جنگ در منطقة خلیج فارس و درنتیجه درگیر کردن کشورهای حوزۀ خلیج فارس و قدرت‌های فرا منطقه‌ای در جنگ بین دو کشور است.[۲] بر اساس اسناد سازمان ملل، امروز عراق در ‌نامه دیگری، حملۀ ایران در عملیات رمضان را به اطلاع دبیرکل سازمان ملل رساند. در نامۀ زهیر ابراهیم محمد کاردار موقت نمایندگی دائمی عراق، به دبیرکل سازمان ملل، با اشاره به استعداد نیروهای ایران در عملیات رمضان و شرح تلفات و خسارت‌های وارد شده به ایران، عراق خواستار اقدامات مجامع بین‌المللی برای دستیابی به صلح شده است.[۳]

گزارش- 171

قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (قرارگاه مرکزی هدایت و کنترل عملیات‌های ایران) در گزارشی اعلام کرد که از ابتدای تهاجم عراق به ایران تا کنون خسارت‌های سنگینی به ارتش و رژیم عراق وارد آمده است. واحد اطلاعات قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در جمع‌بندی از تلفات و خسارت‌های وارد شده به ارتش عراق اعلام کرد: ‌با توجه به مراحل مختلف جنگ، از هجوم عراق تا کنون، طبق آمار نسبتاً دقیق، خسارت‌های بسیاری به ارتش این کشور وارد شده است. ارتش عراق درمجموع 5500 دستگاه تانک و نفربر سازمانی خود را از دست داده است. همچنین تلفات انسانی ارتش عراق حدود150 هزار نفر بوده است. در این جمع‌بندی، تعداد اسرای عراقی 48 هزار و 457 نفر اعلام شده است که در میان آنها 1150 افسر ارتش عراق وجود دارند.[۴] در همین حال، دولت عراق، با نزدیک شدن 4 سپتامبر 1980 (13شهریور 1359) ـ که عراق آن‌ را تاریخ شروع جنگ می‌داند ـ در اقدامی تبلیغاتی به ارائۀ آمار و ارقام تلفات و خسارت‌های ایران از آغاز جنگ تا کنون پرداخت. خبرگزاری عراق به نقل از بیانیه‌های نظامی این کشور اعلام کرد که نیروهای عراق موفق شده‌اند، از 4 سپتامبر 1980 (13 شهریور 1359) تا 3 سپتامبر 1982 (12 شهریور 1361)، تعداد 207هزار نفر از نیروهای ایرانی را کشته و 834 فروند هواپیما و هلی‌کوپتر، 4138 دستگاه تانک، 4927 خودروِ زرهی و 331 موشک‌انداز نیروهای ایران را منهدم کنند. این خبرگزاری، همچنین به نقل از بیانیه‌های نظامی عراق مدعی شده است که در عملیات اخیر ایران در شرق بصره (عملیات رمضان) در 13 ژوئیۀ سال جاری (22 تیر 1361)، 27255 تن از نیروهای ایران کشته شده‌اند، 5 هواپیما سرنگون و 362 تانک و موشک‌انداز ایران نیز منهدم شده است.[۵]

گزارش- 172

امروز نیز مقادیر فراوانی سلاح، مهمات و تجهیزات نظامی از کشورهای مختلف به عراق ارسال شد. شرح کمک‌های ارسال شده چنین است: 1ـ یک کشتی متعلق به عربستان سعودی حامل ادوات زرهی و لوازم یدکی مربوط به آن، در بندر"شیریجی" کویت پهلو گرفته و اقدام به تخلیۀ محمولۀ خود کرده است. این محموله، شبانه و از طریق کویت به عراق ارسال ‌شده است.[۶] 2ـ یک کشتی (احتمالاً روسی) حامل مهمات و وسایل نظامی برای رژیم عراق، وارد آب‌های کویت شد و در اسکلۀ شمارۀ 20 بندر "شعیبۀ" کویت پهلو گرفت.[۷] 3ـ 148 تریلر خالی نظامی عراق برای انتقال مهمات و تسلیحات وارد کویت شدند.52 دستگاه تریلر نیز پس از بارگیری سلاح و مهمات از کویت به مقصد عراق حرکت کردند. 4ـ 25 خودروِ حامل جنگ‌افزار و تجهیزات نظامی و 11 خودرو حامل وسایل و تجهیزات ارسالی از اردن از طریق الورار ـ فلوجه به عراق فرستاده شد.[۸]

گزارش- 173

در حملۀ نیروهای معارض عراقی به مواضع نیروهای نظامی عراق در "قلعه‌چولان" 4 نفر کشته و تعدادی زخمی شدند. همچنین براثر برخورد نیروهای نظامی عراق با مین‌هایی که به دست نیروهای معارض در "سورقلات" کار گذاشته شده بود، 5 سرباز عراقی کشته شدند.[۹]

گزارش- 174

عملیات‌های تروریستی عناصر سازمان مجاهدین خلق بر علیه مردم عادی، امروز نیز در تهران ادامه یافت. عملیات انجام شده، شرح این عملیات‌ها و اقدامات نیروهای جمهوری اسلامی چنین است: 1ـ دو تن از عناصر مسلح سازمان مجاهدین خلق، سوار بر موتور سوزوکی 250، با استفاده از مسلسل و سلاح کمری به ‌طرف برادران بسیج مسجد امیرالمؤمنین(ع) در خیابان نصرت تیراندازی کردند که با هوشیاری و تیراندازی متقابل افراد بسیج، تروریست‌ها مجبور به فرار شدند. دیروز نیز یک گروه مسلح این سازمان، به سمت افراد بسیج این مسجد تیراندازی کرده‌ بود.[۱۰] 2ـ یک تیم ترور سازمان، یکی از اعضای سپاه پاسداران را در خیابان دماوند تهران هدف قرار داد و به شهادت رساند.[۱۱] 3ـ دو تن از عناصر سازمان مجاهدین خلق، در خیابان خیام تهران، یک موتور سیکلت هوندا 125 را با تهدید اسلحه از صاحبش سرقت کردند[۱۲] و با استفاده از این موتور به طلبه‌ای در خیابان ترقی سوء‌قصد کردند و وی را به شهادت رساندند.[۱۳] 4ـ یک خانۀ تیمی سازمان مجاهدین خلق در تهران شناسایی و پس از چند ساعت درگیری، به تصرف نیروهای امنیتی درآمد. ابتدا نیروهای کمیته و کلانتری 6، خانة تیمی، واقع در خیابان گرگان، خیابان سلمان فارسی را محاصره کردند. درگیری با تیراندازی افراد سازمان به سمت نیروهای کمیته و کلانتری شروع شد و بعد از دو ساعت درگیری، 4 نفر از نیروهای سازمان کشته و 2نفر از افراد خودی نیز مجروح شدند. در بازرسی از این خانۀ تیمی، 11 قبضه انواع اسلحه، 8 نارنجک، 4 گونی و یک کارتن مواد منفجره از قبیل تی‌ان‌تی، دینامیت و باروت، یک وانت مسروقه و... به ‌دست آمد.[۱۴] 5ـ در شیراز یک انبار سازمان مجاهدین خلق واقع در جادۀ کمربندی پانصد دستگاه، کشف و وسایلی از قبیل بی‌سیم، انواع اسلحه، ماسک ضدگاز اشک‌آور، چند پلاک خودرو متعلق به ارتش، انواع خشاب، انواع مواد منفجره، انواع فشنگ و مقدار فراوانی اقلام و تسلیحات متفرقه به‌ دست آمد.[۱۵] 6ـ خبرگزاری خلیج به نقل از بیانیۀ سازمان مجاهدین خلق در پاریس، اعلام کرد: که این سازمان "مرحلۀ جدیدی از مقاومت" را با همکاری حزب دمکرات کردستان در سنندج آغاز کرده است. در این بیانیه آمده است: ظرف چند هفتۀ گذشته دو تن از مسئولان نیروهای انتظامی ایران در شهر سنندج مورد هدف قرار گرفته‌اند که یکی از آنان به‌شدت مجروح شده است.[۱۶]

گزارش- 175

امام خمینی امروز در پاسخ به پیام تبریک عید فطر رئیس جمهور الجزایر ـ که در تاریخ 13 ذی‌القعده (11 شهریور) دریافت شده بود ـ اظهار امیدواری کردند، مسلمانان با شناسایی توطئه‌های دشمنان به خصوص امریکا، این توطئه‌ها را خنثی کنند و کسانی چون صدام را از جمع خود طرد کنند. در پیام امام آمده است: «حضرت آقاى شاذلى‌بن جدید، رئیس‌جمهور کشور الجزایر پیام تبریک جنابعالى به مناسبت حلول عید سعید فطر در تاریخ 13 ذى‌القعده‌الحرام واصل گردید. متقابلاً این عید بزرگ اسلامى را به جنابعالى و ملت برادر الجزایر تبریک مى‏گویم و امیدوارم عموم مسلمانان جهان حساسیت زمان را درک کرده، و توطئه‏هاى بسیارى را که دشمنان اسلام، و به‌خصوص امریکاى جهانخوار، براى نابودى اسلام و مسلمین طراحى کرده و متأسفانه به دست برخى از سران کشورهاى اسلامى مى‏خواهند اجرا نمایند، کشف و خنثى نمایند، و مزدوران بى‏اختیار و سرسپردگان جنایتکارى همچون صدام را از جمع خود طرد نمایند.»[۱۷]

گزارش- 176

آقای هاشمی رفسنجانی امام جمعۀ موقت تهران، در خطبه‌های نماز جمعۀ امروز تهران، به بحث دربارۀ توطئۀ مشترک کشورهای غربی و عراق برای ناامن کردن خلیج ‌فارس پرداخت و گفت: چنانچه این منطقه برای ما امن نباشد، برای دیگران نیز امنیت نخواهد داشت. وی درباره جنگ و اقدام نهایی رزمندگان اسلام گفت: «من الان به جوان‌ها عرض می‌کنم، به کسانی که تبحر در جنگ دارند عرض می‌کنم که روزهای حساس و سرنوشت‌ساز آخرین حرکت مهم جنگ در پیش است و شماها در میدان‌ها حضور داشته باشید. ... ما باید در میدان جنگ بعد از آنکه مأیوس شدیم از اینکه کشورهای حامی عراق حاضر نیستند که اقدام جدی در جهت صلح بکنند و می‌خواهند باز هم وقت‌کشی بکنند و شرایط نه صلح و نه جنگ باشد و ما را خسته کنند و جنگ فرسایشی ادامه پیدا بکند، ما باید آماده باشیم که در لحظة مناسب، ضربه سنگین نهایی خودمان را وارد کنیم.» آقای هاشمی رفسنجانی در خطبة اول نماز جمعه این هفته گفت: «اسلام در اصل طرفدار آزادی انسان است و مایل است در بخش اقتصاد و حرکت اقتصادی اصل "الناس مسلطون علی اموالهم" را مراعات کند و آزادی به انسان بدهد که با میل خودش رشتة کسب انتخاب کند. با میل خودش محصول کار خود را عرضه کند و بر هرجا که می‌خواهد و بر هرگونه که می‌خواهد و زندگی آزاد داشته باشد. ... این هم اصل اولی اسلام است و حکم اولی فقه ماست. پس اینکه ما بحث می‌کنیم از کنترل ثروت، کنترل درآمد، مسدود کردن راه تکاثر و جلوگیری از دو قطبی شدن جامعه، اینها همه متفرع بر این مطلب است که اگر انسان‌ها در این مقطع اولی و حرکت سالم اقتصادی از حدود خودشان تجاوز کردند اسلام چه طرقی را ارائه کرده که با آن طرق جلو این تجاوزها و تخلف‌ها را بگیرد. ... یعنی اگر فرض کنیم که ما بتوانیم جامعه‌ای داشته باشیم و مردمی تربیت کنیم که در کسب و کارشان سالم حرکت کنند، احتکار نکنند، ربا نخورند، گرانفروشی نکنند، حرام‌خوری مطلقاً نکنند، به حق‌شان قانع باشند، در آن صورت اصلاً نوبت به بحث‌های بعدی نمی‌رسد. نه کنترل دولت [را] لازم داریم و نه کارهای دیگر. ... اگر نبودند متجاوزان و اگر نبودند متخلفان و اگر نبودند کسانی که به حقوق خودشان قانع نیستند، بسیاری از این نیروهایی که صرف کنترل جامعه می‌شود و بسیاری از این فشارهایی که از طرف حکومت بر مردم وارد می‌شود، اصلاً زمینه پیدا نمی‌کرد. ... اگر نیازی به کوپن و سهمیه‌بندی پیدا می‌شود به‌خاطر این است که متجاوزانی هستند که می‌خواهند از حقوقشان تجاوز کنند. اگر دولت در آزادی، محدودیت‌هایی درست می‌کند، و حدودی می‌گذارد و جلوی حرکت‌هایی را می‌گیرد، برای این است که افرادی هستند که در محیط آزادی می‌خواهند به حقوق دیگران تجاوز کنند. اگر احتیاج به پاک‌سازی پیدا می‌کنیم در محیط ادارات، برای این است که افرادی هستند که در محیط اداره، سالم حرکت نمی‌کنند و از حدودشان و حقوقشان تجاوز می‌کنند. اگر دانشگاه را می‌بندند برای این است که نیروهایی وجود دارند که از دانشگاه باز و آزاد، می‌خواهند علیه ملت و جامعه و انقلاب، سوء‌استفاده کنند و همین‌طور چیزهایی که گفتم حالا می‌خواهم این مطلب را باز کنم تا مردم ببینند که منشأ فساد کجاست؟ منشأ فشار کجاست؟ ... از سیاست شروع می‌کنم تا به بحث اصلی‌ام که اقتصاد است برسم. شما یادتان است که بعد از پیروزی انقلاب، در کشور ما، در این جامعه ما آزادی و میدان دادن به افکار و عقائد و گروه‌ها و احزاب و جمعیت‌ها و انجمن‌ها به حدی بود که خود آنها هم گاهی تعبیر به هرج و مرج می‌کردند. ... یک عده‌ای افتادند به سوء استفاده، از محیط روزهای اول استفاده کردند و اسلحه‌خانه‌ها را غارت کردند، انبارها را از اسلحه‌ها پر کردند و در کمیته‌ها نفوذ کردند و همان اسلحه‌هایی که مردم تحویل می‌دادند به کمیته‌ها، اینها تحویل می‌دادند به خانه‌های تیمی. در ادارات نفوذ کرده بودند، اسناد سری سازمان‌های کشور را بر‌می‌داشتند و در روزنامه‌هایشان می‌نوشتند و بر روی آن تحلیل می‌کردند و رابطه با دشمن برقرار کرده بودند. صریحاً جاسوسی می‌کردند. هر کاری که به فکرشان می‌رسید که می‌شود ضربه به انقلاب بزنند می‌کردند. یعنی هیچ کس جلوی دستشان را نمی‌گرفت و هر کاری می‌خواستند می‌کردند. این دانشگاه [دانشگاه تهران] خودش، بهترین شاهد این حرف من است. حالا دقیقاً یادم نیست آن‌روزها می‌گفتند [که] 170 اطاق از مجموعه این دانشگاه و موسسه را گروهک‌ها گرفته بودند، یک ساختمان مرکز تدارکات کردستان بود، یک مرکز تدارکات ترکمن صحرا بود، یک ساختمان مرکز کارهای دیگر بود که می‌دانید دیگر. ... همۀ اینها را داشتند ولی چون موقعی که می‌شد رأی نمی‌آوردند، [که] می‌گفتند مجلس غیر‌قانونی است. این خبرگان غیر‌قانونی است قانون اساسی غیر‌قانونی است، رفراندوم را قبول نداریم ... در بخش اقتصادی هم همین است، ... در بخش اقتصادی همان‌طور که گفتم با اصل "الناس مسلطون علی اموالهم" اسلام می‌خواهد که مردم آزاد باشند و در بخش عقائد هم گفتم "لا اکراه فی‌الدین" همین است. ... بعد می‌بینیم که چگونه بهره‌برداری می‌شود از این. ... جنس از خارج وارد می‌کنند ولی در انبارها می‌گذارند، با ارز این ملت در انبارها می‌گذارند و با دلال‌ها و بازار سیاه و دستفروش‌ها در خیابان‌ها به صورت‌های مختلف، این مردم بیچاره را می‌دوشند کارخانه در این مملکت دارد با امنیتی که این مردم به او داده‌اند، کارخانه‌اش دارد کار می‌کند اما جنس که بیرون می‌آید اگر دولت کاری نداشته باشد، به سه برابر قیمت عادله می‌خواهد به مردم غالب کند که دارید می‌بینید چه دارند می‌کنند و همۀ این جنایات اقتصادی که در این مملکت می‌شود که حالا من فعلاً شعبه‌های از آن را نمی‌خواهم بگویم. پس اگر مجبور می‌شویم که در قانون اساسی بگنجانیم که تجارت خارجی باید دولتی باشد، اگر ما مجبور می‌شویم که تعاونی‌ها را در قانون اساسی بگنجایم و اگر ما مجبور می‌شویم که سهمیه‌بندی کنیم بگوئیم این مقدار شکر، حداقل به یک آدم روستایی که دستش به این بازارهای سیاه نمی‌رسد، برسانیم (درجنگ)، اگر مجبور می‌شویم که بنزین را کوپن‌بندی کنیم، اگر مجبور می‌شویم که سهمیه بدهیم در مواد اولیه مورد نیاز مردم، علتش چیست؟ ... اگر این دزدی‌ها نمی‌شد، اگر این احتکارها نمی‌شد، اگر این بازار سیاه‌های ساختگی نمی‌شد و به مردم تجاوز نمی‌کردند هیچ نیازی به این حرف‌ها نبود. ... فتو‌ایی که من از امام نقل کردم آن موقعی که امام اینها را نوشتند در نجف بودند و تبعید بودند و در رأس حکومت نبودند و این مشکلات اجرایی حکومت را هم تجربه نکرده ‌بودند. اول می‌گویند که نرخ آزاد است و انحصار ممنوع است و دوباره در مسئله بعد می‌گویند دولت حق تعیین قیمت و حق تعیین انحصار در مواردی که مصالح جامعه را ایجاب می‌کند دارد، چه‌قدر این جالب است، و این حرکت اقتصادی، اقتصاد تحت کنترل، تولید کنترل، و حرکت تجاری تحت کنترل، با چه مبنای روشنی برای ما مطرح است و خوب حالا اگر کسانی بیایند خودشان احتکار کنند و بعد برای حفظ منافع جامعه محدودیت برایشان ایجاد کردیم، بگویند، "وا اسلاما"، معلوم است که چقدر حرفشان شنیدنی است و در سایر بخش‌ها هم همین‌طور است... اگر دولت نمی‌رسید، اگر دولت سهمیه‌بندی نمی‌کرد، اگر دولت یک حداقلی برای محرومان در نظر نمی‌گرفت در یک حدی منفجر می‌شوند و همه چیز را از دست همه می‌گرفتند ... من این را در همۀ بخش‌های اجتماع عرض می‌کنم؛ بدون استثنا در حرکت‌های سیاسی اگر سالم حرکت کنند توی این مملکت طبق قانون اساسی ما احزاب متعدد را تحمل می‌کنیم و آزادی‌ها را در حد معقول می‌دهیم و در حدود قانون همه می‌توانند حرکت کنند ولی اگر بخواهند [با استفاده] از آزادی بمب بسازند و تروریست درست کنند و جاسوسی بکنند و همان کارهایی که می‌کردند این را جلویش را می‌‌گیرند و محدودیت که آمد دیگران هم از اینها ضربه می‌خورند. به‌طور کلی من یک معیار می‌گویم برای دوای اسلامی که آقایان توجه کنید. در اسلام برای این مرض، این مرض تجاوز بخشی، محرومیت اکثریتی این را اسلام توأماً حالت نصیحت، اخلاق، کیفر و حقوق را با هم عمل می‌کند یعنی یک بخش را می‌خواهد با اخلاق اصلاح بکند و این تقدم دارد ... یعنی قسمت اعظم با اخلاق و انسانیت و تربیت جلوی تجاوز اقتصادی را می‌گیرد، دومش حقوقش است، یعنی مقررات حقوقی که دارد به دولت، حقوقی دارد که با آن حقوق، خودش می‌آید وارد عمل می‌شود. در تجارت، در تولید، در توزیع و خدمات دخالت می‌کند و بخش خصوصی متجاوز را سر جایش می‌نشاند و سومش کیفر است، قوانین کیفری که برای محتکر، برای ربا‌خور برای حرام‌خور، برای دزد، برای قمار‌باز، برای گران‌فروش و چیزهای دیگر که در نظر گرفته اجرا می‌شود. این سه عامل با هم حرکت می‌کند.» وی خطبة دوم خود را چنین آغاز کرد: «در رابطه با مسئولیت‌های مملکتی و کارهای اجتماعی با هیچ‌کس حتی بچه‌های خودمان، برادرهای خودمان، و نزدیک‌ترین افراد خانواده‌ خودمان، هیچ اختصاص و مزیتی در اختیار ما نیست. ... بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تعادل سیاست امریکا در منطقه به هم خورده، امریکا قبلاً یک مثلث درست کرده بود اسرائیل، مصر، ایران، یعنی شاه، بگین و سادات، البته در کنارشان هم شیطانچه‌های دیگری هم بودند که در خلیج فارس و جاهای دیگر بودند اردن و امسال اینها که خوب، آنها هم خیلی مهم نبودند. این سه پایگاه اصلی مثلث که شاید رکن مهمش همین ایران زمان شاه بود. انقلاب اسلامی ایران یک ضلع مثلث را از امریکا گرفت و تبدیل کرد به پایگاهی علیه آن دو ضلع دیگر و به‌خاطر قدرت انقلاب و اسلام خاصیت آن دو ضلع را در هدایت سیاست امریکا تضعیف کرد. امریکا به فکر افتاد که این ضلع را جبران کند. از چند مسیر وارد میدان شد: اول امیدوار بود انقلاب را تبدیل کند به یک جریان غربی ـ لیبرالیستی که خودبه‌خود همان خاصیت سادات را داشت، یعنی سادات ثانی در ایران، که در آن شکست خورد. کودتا خواست بکند که به شکل نظامی باز اینجا را تبدیل بکند به پایگاه رسمی خودش، این هم موفق نشد و شکست خورد. جنگ شروع شد که عراق را تحمیل کرد و این تروریسم را هم از داخل به هدف نابودی کامل

خطیب جمعه امروز تهران: اینکه ما بحث‌ می‌کنیم از کنترل ثروت، کنترل درآمد جلوگیری از دوقطبی شدن جامعه است. آن روزی که ایران در خلیج فارس از منبع نفتش محروم بشود، همراه ما همه اروپا از نفت خلیج فارس محروم خواهد شد. همان‌‌طور که با برنامه‌های سیاسی حساب شده کنفرانس غیر متعهد‌ها را از بغداد کندیم، آن قدرت را هم در انجام مراحل بعدی که می‌گوییم داریم. انقلاب و یا با هدف تضعیف انقلاب [فعال کرد] که این ضلع ناموزون برای امریکا، تا وجود دارد [به دلیل جنگ و تروریسم داخلی] نتواند آن دو ضلع مثلث را نابود بکند و به جای این ضلع [ضلع سوم مثلث یعنی ایران] در جنوب خلیج فارس از کشورهای کوچک منطقه شورایی به وجود بیاورد که آنها بتوانند تا موقعی که این ضلع از اختیارات امریکا بیرون است، آنها با همکاری صدام و اینها بتوانند نقش ضلع دیگر مثلث را ایفا بکنند و سیاست امریکا در جامعه و در منطقه متوازن بشود. این حرکت امریکا بود و تا به‌حال در این جهت همیشه شکست خورده و شکستش هم معلول بیداری و فداکاری این ملت است و رهبری‌های قاطع معصوم‌گونه امام ماست که در لحظات حساس حرکت شد ... در این مرحله اخیر که سوریه و ما لا‌اقل از بعضی جهات حرکت‌های مشابه داشتیم و جنوب لبنان کانون بسیار نیرومندی شده بود، برای انقلاب اسلامی، برای اینکه آنجا ششصد هزار فلسطینی بود نزدیک یک میلیون شیعه و بیش از هفتصد، هشتصد هزار مسلمان غیرشیعه اهل سنت و انقلابی‌های دیگری هم بودند، که لااقل ضد امریکا بودند حالا اگر مسلمان نبودند، ضد امریکا بودند. آن کانون عظیم آنجا فشار می‌آورد روی یکی از ضلع‌های مثلث‌ تَرَک خورده امریکا یعنی اسرائیل که از طریق لبنان به‌شدت تحت فشار بود. سوریه در این وسط نقش اساسی داشت که فشار عراق را از روی جمهوری اسلامی ایران کم می‌کرد و روابطش با عراق و بستن لوله‌های نفت و بستن راه‌های ترانزیتی، عراق را به زحمت انداخت. امریکا کاملاً احساس کرد که ضلع دوم مثلث هم تحت فشار است و ضلع سوم که حسنی مبارک بود، نمی‌توانست کاری بکند، او به تنهایی در دنیای عرب نمی‌توانست مؤثر باشد. امریکا برنامه‌ای ریخت که اینجا ضمن اینکه ضلع اصلی این پایگاهش را که اسرائیل است نجات دهد آنجا را متحرک کند و پر و بال جمهوری اسلامی را قطع و فشار را روی جمهوری اسلامی زیاد کند و یکی از کانون‌های خطر را متلاشی کرد یعنی موفق شد فلسطینی‌های مظلوم و محروم را که مدتی پیش یک بار دیگر تمرکزشان در اردن به هم خورده بود ـ اینها خوب یادتان است که یک بار متمرکز شدند در اردن که با فاجعه سپتامبر سیاه آنها را متفرق کردند و منتقل کردند به لبنان. تا امروز که اینها دوباره جان گرفته‌اند و آماده شدند برای کار ـ حرکت آغاز شد برای متلاشی کردن فلسطینی‌ها و برای به هم زدن نیروهای در حال انسجام امل و مسلمان‌های انقلابی لبنان که این حرکت هم در این مرحله تا امروز موفق بوده، البته من این را موفقیت نهایی نمی‌دانم مثل موفقیت‌های شاه در بعضی از برنامه‌هایش می‌دانم و فشاری که سوریه منتقل می‌کرد به عراق آنها از آن طرف منتقل کردند به سوریه، یعنی سوریه را از پشت تحت فشار قرار دادند برای اینکه فشاری که از سوریه منتقل می‌شده به عراق تقلیل پیدا بکند، که طبعاً در این طرف ما هم ضعف آن فشار را از آنجا احساس بکنیم. با فارغ شدن از حرکتی که به صورت نظامی در لبنان انجام دادند اکنون برنامه‌هایی ریختند که از جبهه‌های مختلف این سیاست امریکا را سیاست تهاجمی بکنند در منطقه و دارند این کار را می‌کنند. شما می‌دانید که در دوران مقاومت فلسطینی‌ها در لبنان و مردم لبنان هر چه دادشان بلند شد [که] کنفرانس سران عرب تشکیل بشود کسی جواب نداد و تشکیل نشد. خب اگر لازم بود بشود، آن موقع خیلی لازم‌تر بود. ... کنفرانس می‌خواهد تشکیل بشود، ریگان یک طرح دارد، تونس یک طرح دارد، کمپ دیوید خودش یک طرحی است که هنوز روحش بر همه اینها حاکم است و آقای فهد هم یک طرح دارد که البته از نظر بنده تا آنجا که مطالعه کرده‌ام این چهار طرح فقط همان طرح کمپ دیوید است و حرکت کیسنجر است که دارد ادامه پیدا می‌کند منتها خب زمان فرق می‌کند، باید یک چیزهایی عوض شود. ... حالا شروع شده به این حرکت که دارند می‌روند جلو از این طرح پیشنهاد می‌شود که در کنفرانس سران عرب مسئله جنگ عراق و ایران هم آنجا باید مطرح شود. در این حرکت جدید صدام و حزب بعث حداقل از جنایاتشان تبرئه بشود اگر طلبکار نشود، در این حرکت جدید او را باید تبرئه کنند. اسرائیل را اگر بتوانند می‌خواهند به صورت "دوفاکتو" قبول کنند، اگر بتوانند که البته ما معتقدیم چیز غیرممکنی است، ... امروزه در کنار این، یک حرکت مرموزی شروع کرده‌اند که بخشی از اجرای آن را به عهده صدام گذاشته‌اند که ایران را در خلیج فارس و در رابطه با نفت تحت فشار قرار بدهد. عراق از آن‌طرف آب‌ها با ابزار دقیقی که در اختیارش گذاشتند ـ حالا یا روس‌ها یا فرانسوی‌ها و یا هر دو ـ یک موشک پرتاب می‌کند و می‌خورد اطراف مثلاً جزیره خارک، یا حالا توی آب می‌خورد یا توی خشکی می‌خورد یا به گوشه‌ای می‌خورد. موشکی که از 200 کیلومتری بیاید، یک گوشه‌ای در یک دید با آن موقعیت عراق، این یک حرکت نظامی خیلی دقیقی نیست که هدف‌گیری کنند که بزنند به منبع یا بزنند به لوله و یا فلان چیز، چیزی نیست و گلوله‌ای می‌اندازند، همة خبرگزاری‌ها و همة بلندگوهای غربی هم این را بزرگش می‌کنند که عراق حملة هوایی به خارک کرده و کانون نفت ایران را متزلزل کنند این حرکت مرموزانه‌ای که دنیای غرب شروع کرده و از آن‌طرف هم عربستان شیرهای نفت را باز کند و ارزان بفروشد و زیاد بدهد و با شرایط مناسب بدهد که ایران را از لحاظ اقتصادی و از لحاظ منبع ارزی تحت فشار قرار بدهند؛ که خوشبختانه نیروهای بیدار ما در منطقه کاملاً مواظب این حرکات هستند و ما گفته‌ایم که اولاً در گذشته نشان داده‌ایم که حتی با 200 هزار بشکه نفت هم که صادر کردیم روی پای خود ایستادیم و جنگ را اداره کردیم و ثانیاً مطمئن باشند غربی‌ها، مخصوصاً مردم غرب، حالا دولت‌هایشان که خیلی چیزها را می‌دانند، به مردم غرب می‌گویم و مخصوصاً مطمئن باشند آن روزی که ایران از منبع نفتش توسط عراق که نمی‌شود [گفت]، حالا توسط امریکا یا دیگران بخواهد در خلیج فارس از منبع نفتش محروم بشود، همراه ما همه اروپا از نفت خلیج فارس محروم خواهند شد. ما از اول جنگ اعلام کرده‌ایم که امنیت خلیج فارس را تأمین می‌کنیم، و این دو سال هم عمل کرده‌ایم و ناوگان ما از تنگه هرمز تا آخرین نقطه خلیج فارس را تأمین کرده، این کار را می‌توانیم بکنیم و از عهده‌مان هم ساخته است و همین‌طور که می‌توانیم این امنیت را تأمین کنیم، یک مقداری دورتر از خلیج فارس را هم می‌توانیم ناامن کنیم. اگر بنا باشد که ناامن بکنیم و امنیت آنجا را دیگران بخواهند نسبت به ما به هم بزنند، خب ما همان‌طور که در جنگ بیکار نبودیم، همان‌طور که قدرتمان را نشان دادیم، همان‌طور که در سیاست قوی بودیم، همان‌طور که با برنامه‌های سیاسی حساب شده کنفرانس غیرمتعهدها و وزرای خارجه غیرمتعهدها را از بغداد کندیم، آن قدرت هم را در انجام مراحل بعدی که می‌گوییم داریم و در مورد خود جنگ تحمیلی عراق، اگر کنفرانس سران عرب تشکیل شد ـ که ما هیچ مخالفتی با اصل کنفرانس‌ها نداریم و ما حتی مدعی هستیم که مسلمان‌ها باید دورهم بنشینند و شاید به توافقی برسند اما برای مبارزه با اسرائیل و امریکا و جهاد علیه کفر باید دورهم بنشینند ـ اگر آن کنفرانس تشکیل شد، بدانند که ایران اگر دوباره یک مقداری دارد صبر می‌کند، به این دلیل دارد صبر می‌کند که عراق متوجه بشود و شماها متوجه بشوید و حقوق ایران را بدهید و اگر بخواهید لجاجت کنید و خیال کنید که ایران صبور بدون گرفتن حقوقش زیر بار قطعنامه‌ها و مصوبات شما می‌رود همان اشتباهات گذشته را تکرار کردید و اگر لازم شد این جمهوری برای آخرین اقدامش و برای خاتمه دادن به جنگ و ایستادن در مقابل توطئه‌های‌ امریکا، اسرائیل، اردن، مصر و سعودی و دیگران می‌خواهد آن کار آخر را انجام بدهد آمادگی داریم. من الان به جوان‌ها عرض می‌کنم، به کسانی که تبحر در جنگ دارند عرض می‌کنم که روزهای حساس و سرنوشت‌ساز آخرین حرکت مهم جنگ در پیش است و شماها باید در میدان‌ها حضور داشته باشید که توطئه امریکا و عمالش در منطقه و شیاطین کوچکش در منطقه حسابی برنامه‌ریزی شده، در میدان سیاست و اقتصاد و نظامی و حرکت‌هایی که از لبنان شروع کردند و هدفش ایران است و این ضلع اساسی به هم خورده، پایگاه امریکاست که امروز تبدیل به پایگاه مبارزه علیه امریکا شده و اینجا هدف همه است، ما باید در میدان جنگ بعد از آنکه مأیوس شدیم از اینکه کشورهای حامی عراق حاضر نیستند که اقدام جدی در جهت صلح بکنند و می‌خواهند باز هم وقت‌کشی بکنند و شرایط نه صلح و نه جنگ باشد و ما را خسته کنند و جنگ فرسایشی ادامه پیدا بکند، ما باید آماده باشیم که در لحظه مناسب ضربه سنگین نهایی خودمان را وارد بکنیم.»[۱۸] رادیو اسرائیل در واکنش به سخنان امروز آقای هاشمی در نماز جمعۀ تهران، آن را تهدید دوبارۀ ایران دانست و گزارش داد: هاشمی رفسنجانی با اشاره به تهدید عراق دایر بر جلوگیری از صدور نفت ایران از خلیج فارس و حمایت هم‌پیمانان غربی عراق از این کشور، تهدید کرد که در صورت قطع صادرات نفت ایران، ایران خلیج ‌فارس را به روی نفت‌کش‌های خارجی خواهد بست. هاشمی رفسنجانی افزود: ما به غرب هشدار می‌دهیم، آن روزی که ایران از منابع خود در خلیج ‌فارس محروم شود، همراه با ما، همۀ اروپا از نفت خلیج‌ فارس محروم خواهد شد. بااین‌حال، آقای هاشمی رفسنجانی خاطرنشان ساخت که ایران در گذشته ثابت کرده است که با صادرات روزانه 200 هزار بشکه نفت نیز قادر به ادارۀ امور کشور است.»[۱۹]

گزارش- 177

احمد عزیزی قائم‌مقام وزارت امور خارجۀ جمهوری اسلامی ایران، امروز به دمشق رفت تا دربارۀ تحولات اخیر منطقه و حملات اسرائیل به جنوب لبنان با مقامات سوری تبادل نظر کند. قائم‌مقام وزیر خارجه در گفت‌وگویی ـ که در فرودگاه انجام شد ـ هدف از سفر خود را تبادل نظر با مقامات کشور سوریه در خصوص حمایت از حقوق مردم مسلمان فلسطین و لبنان اعلام کرد و گفت: روند جریانات در منطقه در جهتی است که امریکا با یاری رژیم‌های مرتجع و سرسپرده که به بیماری حب نفس و جاه‌طلبی مبتلا هستند، می‌کوشد تا اسرائیل به رسمیت شناخته شود و آرمان فلسطین را ملعبۀ دست خود قرار داده و ثمرۀ سال‌ها مبارزۀ خونین رزمندگان فلسطینی و امت اسلام در منطقه را به باد فنا دهد. در این میان، جمهوری اسلامی ایران از بدو پیروزی انقلاب اسلامی هیچ‌گاه دست از حمایت از آرمان فلسطین برنداشته، با آنها احساس همدردی نموده، همواره با اسرائیل جنایت‌کار دشمن بوده است، از هر اقدام و عملی جهت خنثی کردن توطئه‌های استکبار جهانی کوتاهی نکرده است. این سفر نیز بخشی از همین عقیده است و جمهوری اسلامی ایران ضروری دانسته است که با دوستان انقلاب اسلامی و کشورهایی که رودرروی صهیونیست و امریکا قرار دارند، تبادل نظر کند تا اینکه دست جنایت‌کار امریکا و اسرائیل را از منطقه کوتاه کند. عزیزی افزود: در این سفر امکانات مشترک میان جمهوری اسلامی ایران و سوریه جهت خنثی کردن توطئه‌های امریکا بررسی و هماهنگ خواهد شد و امیدواریم به یاری خدا و تلاش رزمندگان اسلام این توطئه‌ها با شکست مواجه شود. قائم‌مقام وزارت امور خارجۀ کشورمان بار دیگر بر آمادگی همه‌جانبۀ جمهوری اسلامی ایران برای در اختیار گذاشتن نیروهای نظامی ایران به منظور مقابله با دشمن صهیونیستی و همکاری با کشورهایی که صادقانه رودرروی صهیونیست‌ها قرار دارند، تأکید کرد و گفت: همانطور که نیروهای خود را قبلاً جهت مقابله با رژیم‌ صهیونیستی اعزام داشته‌ایم، امروز آمادگی همه‌ گونه همکاری نظامی را داریم و این عمل را وظیفۀ شرعی و انسانی خود در قبال ملت‌های محروم و مسلمان می‌دانیم. عزیزی ادامه داد: در این سفر پیرامون گنجاندن طرح ضداسلامی شاه فهد و یا مشابه آن و توطئۀ به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی در کنفرانس فاس، با مقامات سوریه گفت‌وگو خواهد شد، زیرا این طرح‌ها نیز بخشی از توطئه‌های امریکا و رژیم صهیونیستی می‌باشد.[۲۰] وی پس از ورود به دمشق، با عبدالحلیم خدام، معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجۀ سوریه، ملاقات و گفت‌وگو کرد و دربارۀ استمرار حمایت دو کشور از ملت فلسطین و لبنان با وی به تبادل نظر پرداخت و هماهنگی‌های لازم در این خصوص انجام شد.[۲۱] معاون وزارت خارجۀ سوریه نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز دمشق، با ابراز خشنودی از دیدار آقای عزیزی گفت: طبیعی است که این دیدار از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا در زمانی که امپریالیست و صهیونیست قصد تسلط بر تمامی منطقه را دارند، بین دولت جمهوری اسلامی ایران و سوریه برای اتخاذ یک موضع مشترک در برابر دشمنان دو کشور و دشمنان انقلاب فلسطین، مشورت‌هایی صورت گیرد و از آنجا که روابط بین دو کشور در حد بسیار خوبی است، امیدواریم این دیدار و دیدارهای دیگر بتواند جهت هماهنگی بیشتر در مورد مسائل جاری بسیار مفید باشد.[۲۲]

گزارش- 178

خبرگزاری فرانسه از تهران گزارش داد که قرار است احمد طالب ابراهیمی وزیر امورخارجه الجزایر، فردا عازم تهران شود و با مقامات ایرانی درباره پایان دادن به جنگ ایران و عراق گفت‌وگو کند. سفر وزیر خارجة کنونی الجزایر به ایران، در ادامة تلاش‌های میانجی‌گرانة محمدصدیق‌بن یحیی وزیر خارجه سابق الجزایر صورت می‌گیرد. هواپیمای صدیق‌بن یحیی، چند ماه قبل که وی برای گفتگوهای صلح عازم ایران بود، به وسیله دو هواپیمای جنگندۀ ناشناس (ارتش عراق) سرنگون شد.[۲۳] خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع دیپلماتیک عرب در تهران اعلام کرد که تلاش الجزایر برای پیشگیری از وخامت بیشتر اوضاع در جنگ ایران و عراق، به درخواست کشورهای عربی منطقه که از گسترش جنگ نگران هستند، انجام می‌شود. این خبرگزاری گزارش داد: طالب ابراهیمی قبل از این به بغداد و کویت سفر کرده و با مقامات آن کشورها درباره جنگ ایران و عراق به گفت‌وگو پرداخته بود. خبرگزاری فرانسه در تشریح موضع ایران دربارة فرستادگان کشورهای دیگر در گزارش خود آورده است: ایرانی‌ها بارها اعلام کرده‌اند که فرستادگان کشورهای خارجی را برای توضیح مواضعشان می‌پذیرند، ولی آنها خاطرنشان می‌کنند که شرایط ایران باید تأمین شود. این اولین سفر طالب ابراهیمی به تهران است.[۲۴]

گزارش- 179

به ‌گزارش واحد مرکزی خبر از عربستان، امروز وزیر حج عربستان سعودی و حجت‌الاسلام خوئینی‌ها نمایندۀ امام و سرپرست حجاج ایرانی با یکدیگر دیدار و دربارۀ مسائل حج گفت‌وگو کردند. در این دیدار وزیر حج عربستان تأکید کرد که حج باید به دور از مسائل سیاسی انجام شده و فقط در آن به عبادت پرداخته شود. حجت‌الاسلام خوئینی‌ها گفت: بر اساس آیات قرآن کریم، یکی از اهداف این اجتماع عظیم بین مسلمانان، بازگویی مشکلات آنان و یافتن راه‌حلی برای معضلات آنان است. به‌عنوان مثال باید در مراسم حج، توطئۀ شناسایی رژیم اسرائیل، حملۀ شوروی به افغانستان، مشکلات و محرومیت‌های مردم لبنان و فلسطین و مشکلات مسلمانان در بقیۀ نقاط جهان مطرح شده و مسلمانان از آن آگاهی یابند. وی افزود: باید تمام جنایات بر ‌علیه اسلام محکوم شود و خائنین به اسلام معرفی شوند و در این راستا ما از دولت عربستان انتظار داریم که از کنگرۀ بزرگ عبادی ـ سیاسی حج به نفع اسلام و مسلمین استفاده کند و انتظار نداریم که مانع حرکت عمومی حجاج علیه تجاوزات اسرائیل به سرزمین‌های اسلامی باشد. در پایان این دیدار، وزیر حج عربستان وعده داد برای رفع بعضی نواقص، اقدامات لازم را انجام دهد.[۲۵]

گزارش- 180

رادیو صوت‌الجماهیر عراق در برنامۀ امروز خود، در برابر سخنان معاون وزیر نفت ایران مبنی‌بر بیمه کردن نفت‌کش‌هایی که مقصد آنها مبادی صدور نفت ایران است، واکنش نشان داد. این واکنش که با خشم و عصبانیت همراه بود، بیانگر ناکامی عراق در تأمین اهدافش در حمله به نفت‌کش‌های حامل نفت ایران است. رادیو صوت‌الجماهیر با لحنی تند گزارش داد: «منابع بازار نفت‌کش‌ها در لندن، تعهد رژیم ایران به بیمه کردن کشتی‌هایی که رهسپار جزیرۀ خارک می‌شوند را یک تعهد مسخره، خنده‌آور و غیرواقعی توصیف کرده‌اند. رژیم ایران، روز قبل، تعهد خود را برای بیمه کردن کشتی‌هایی که رهسپار جزیرۀ خارک می‌شوند، با نرخ بیمۀ یک درصد از ارزش کشتی و محمولۀ آن، اعلام کرده بود تا از این طریق بتواند صاحبان کشتی‌ها و شرکت‌های کشتی‌رانی را به پذیرفتن حرکت به‌سوی این جزیره که تأسیسات نفتی آن در معرض بمباران مؤثر هواپیماهای نیروی هوایی جسور ما قرار گرفته و باعث انهدام قسمت‌های عمده‌ای از آنها شده بود، متمایل سازد. این منابع به خبرگزاری عراق تأکید کرده‌اند که تعهد جدید ایران به طور آشکار عدم توانایی رژیم ایران به تحمل بار سنگین بیمه، بدون اتکا به بازار بیمۀ جهانی که اطمینان خود را به وعده‌های رژیم مذکور از دست داده است، نشان می دهد. منابع فوق‌ اضافه می‌کنند که تصمیم رژیم ایران برای جذب کشتی‌ها از این راه، همچنین سنگینی خسارات وارده به رژیم در اثر حملۀ هواپیماهای عراقی به تأسیسات نفتی جزیرۀ خارک و تأثیر هشدار عراق به کشتی‌های خارجی نسبت به نزدیک شدن به این جزیره را منعکس می‌سازد. این منابع توضیح داده‌اند، نرخ بیمۀ اعلام شده از سوی رژیم ایران در کنار کاهش قیمت‌های نفت این رژیم به سطحی به مراتب کمتر از سطح‌ قیمت‌های تعیین‌شده از طرف اوپک، نمی‌تواند صاحبان کشتی‌ها و یا شرکت‌های کشتی‌رانی را به ریسک کردن و حرکت به‌سوی خارک، تشویق کند، چون نرخ بیمه به 5/7 درصد افزایش یافته است.»[۲۶] در این خصوص، رادیو امریکا نیز بدون اظهارنظر خاصی، فقط به انعکاس خبر اقدام ایران پرداخت و گفت: «ایران به تمامی نفت‌کش‌های خارجی که از تأسیسات نفتی جزیرۀ خارک استفاده می‌کنند، پیشنهاد کرد که آنها را بیمه کند. عباس هنردوست معاون وزارت نفت رژیم جمهوری اسلامی، دیروز این خبر را در تهران اعلام کرد و گفت: شرکت بیمۀ دولت ایران، تمامی نفت‌کش‌ها را به نرخ یک درصد ارزش نفت‌کش و محموله‌اش بیمه خواهد کرد.»[۲۷]

ضمیمه گزارش 170 متن کامل نامه کاردار عراق در سازمان ملل خطاب به دبیرکل این سازمان، به این شرح است: ـ شماره سند شورای امنیت: S/15387 ـ شماره سند مجمع عمومی: A/37/428 ـ 8 سپتامبر 1982 ( 17 شهریور 1361) «نامه مورخ 3 سپتامبر 1982 کاردار موقت هیئت نمایندگی دائمی عراق در سازمان ملل خطاب به دبیرکل بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراماً مطالب ذیل را به اطلاع جناب عالی می‌رسانم: 1ـ هنوز از تصویب قطعنامه 514 (1982) شورای امنیت در مورد مناقشه ایران و عراق مدت زمانی نگذشته است که ایران اقدام تجاوزگرانه‌ای را در مقیاسی وسیع در خاک عراق و در منطقه شرق بصره در ساعت 22:10 (به وقت محلی) در شب 13 جولای 1982 آغاز کرد. در این اقدام تجاوزگرانه، علاوه بر به کارگیری دو لشکر زرهی و یک لشکر مکانیزه، 15 هزار نیروی داوطلب نظامی و اعضای سپاه [امام] خمینی نیز شرکت داشتند. پس از اینکه نیروهای متجاوز ایران از مواضع دفاعی نیروهای عراقی از عرض و عمق 10 کیلومتری مرز عبور کردند، نیروهای عراقی متوجه حمله شده و در ساعت 9:45 ( به وقت محلی) مورخ 14 جولای شروع به ضد‌حمله نمودند که در ساعت 15 ( به وقت محلی) موفق شدند خاک عراق را از متجاوزان ایران پاکسازی کنند. 2ـ در ساعت 23 (به وقت محلی) در شب 16/17 جولای، ایران دومین حملة تجاوزگرانة خود را علیه خاک عراق در همان منطقه آغاز کرد و نیروهای نظامی ایران با بقایای دو لشکر زرهی و لشکر مکانیزه که در حملة نخست استفاده شده و یک لشکر پیاده نظام، به علاوه با تقریباً 12 هزار داوطلب و اعضای سپاه [امام] خمینی شروع به پیشروی کردند. در ساعت 5:30 ( به وقت محلی) مورخ 17 جولای، نیروهای مسلح عراق، ضد‌حمله ای را علیه نیروهای متجاوز ایرانی آغاز کردند که با متوقف ساختن پیشروی آنها، حملاتشان را دفع کردند. پس از نبرد که چندین ساعت طول کشید، نیروهای عراقی متجاوز را از بین برده و از مرز بیرون راندند. 3ـ در ساعت 22:10 (به وقت محلی) در شب 21/22 جولای، ایران سومین عملیات تجاوزگرانه علیه خاک عراق را مرتکب شده و نیروهای نظامی این کشور شامل لشکرهای زرهی، مکانیزه و پیاده و تقریباً با 12 هزار داوطلب و اعضای سپاه [امام] خمینی در منطه شرق بصره شروع به پیشروی کردند. در ابتدا از مواضع دفاعی نیروهای مسلح عراق در منطقه محدودی عبور کردند. پس از آن نیروهای عراق اقدام به دفاع نموده و حملات ایران را متوقف ساختند، آنها در ساعت: 6 ( به وقت محلی) مورخ 22 جولای ضد‌حمله‌ای را آغاز کردند و نیروهای متجاوز ایران را به محاصره درآوردند و اکثر واحدهای آنان را از بین برده و بقیه به سوی مرز متواری شدند. این نبرد تا ساعت 15 (به وقت محلی) در همان روز طول کشید. 4ـ در ساعت 23:30 (به وقت محلی) در شب 23/24 جولای، ایران چهارمین حملة تجاوزگرانة خود را در منطقه شرق بصره آغاز کرد و نیروهای مسلح ایران در این حمله دو لشکر مکانیزه و پیاده و تقریباً 3 هزار داوطلب و اعضای سپاه [امام] خمینی را به کار گرفتند. نیروهای مدافع عراقی حملات را دفع کردند. این نبرد تا ساعت 7:30 (به وقت محلی) مورخ 24 جولای طول کشید و نیروهای متجاوز ایران وادار به عقب‌نشینی شدند. 5ـ در ساعت 22:05 (به وقت محلی) در شب 28/29 جولای، نیروهای مسلح ایران پنجمین حملة تجاوزگرانة خود را علیه خاک عراق در منطقه شرق بصره آغاز کردند و شروع به حمله به مقیاس وسیع نمودند که در آن یک لشکر پیاده نظام و نیروهای زرهی و مکانیزه و تقریباً 15 تا 20 هزار دواطلب و اعضای سپاه [امام] خمینی در آن شرکت داشتند. نیروهای متجاوز ایران با شکستن مواضع دفاعی عراق، جبهه‌ای به عرض 4 کیلومتر و عمق 7 کیلومتر گشودند، پس از نبرد سبعانه که تلفات سنگین بر جای گذاشت، نیروهای مدافع نظامی عراق حملات ایران را متوقف ساخته و نیروهای متجاوز ایران را به محاصره درآوردند. در ساعت 6:00 (به وقت محلی) مورخ 29 جولای، نیروهای مدافع عراقی شروع به ضد‌حمله نمودند تا واحدهای متجاوز ایرانی را از بین ببرند. این نبرد تا ساعت 5:30 (به وقت محلی) مورخ 30 جولای طول کشید. نیروهای مدافع عراقی اکثر نیروهای متجاوز ایرانی را از بین بردند و بقایای آنها به سمت مرز رانده شدند. خسارات جانی و مالی در 5 مرحله عملیات‌های تجاوزگرانه مذکور ایران به شرح ذیل است: الف) 28100 تن کشته و تعداد زیادی مجروح و اسیر شدند. ب) انهدام 300 تانک و به غنیمت گرفتن 65 تانک. ج) انهدام 107 نفربر زرهی و به غنیمت گرفتن 26 نفربر. د) انهدام 170 خودروی متفرقه. ﻫ) ساقط کردن چهار جنگنده و یک هلی‌کوپتر. و) به غنیمت گرفتن مقادیر زیادی سلاح سبک و نیمه‌سنگین، مهمات و اقلام دیگر به طور سالم. در این فرصت مایلم توجه جنابعالی را به این حقیقت جلب نمایم که از زمانی که ایران تجاوزاتش را علیه عراق در تاریخ 4 سپتامبر 1980 آغاز کرد، موضع عراق به سمت مذاکره و حل و فصل صلح جویانه مناقشه بوده و هنوز هم بر همین اساس است. عراق این موضع را با پذیرش قطعنامه 479 (1980) و 514 (1982) تأیید کرده است و همکاری صادقانه‌اش را با کلیه تلاش‌های بین‌المللی که جهت خاتمه بخشیدن به مناقشه نظامی که ایران تحمیل کرده به عمل آورده و در مورد هرگونه ابتکار صلحی که از نخستین روزهای شروع این مناقشه نظامی مطرح شده اعلام همکاری نموده است. اگر ایران به این اقدامات صلح‌جویانه که به تفضیل در مجامع بین‌المللی در موارد بسیاری و به در ویژه شورای امنیت و مجمع عمومی مطرح شده، وقعی ننهاده، بیانگر این واقعیت است که این رژیم با متهم کردن عراق به تجاوزات نظامی به توسعه ارضی خود ادامه می‌دهد که نقض تعهدات ایران به منشور سازمان ملل و حقوق بین‌المللی می‌باشد. این حقیقتی است که عراق در موارد بسیاری در این باره بیان کرده است و در اظهارات مقامات ایرانی مبنی‌بر اینکه اعلام داشته‌اند که راه‌حل آنها اشغال عراق است، صحه گذاشته و تجاوزات خود از جمله پنج عملیات نظامی مذکور را انجام داده‌اند. یادآور می‌شود که هیچ حادثه‌ای نبوده که ایران در آن تلاش نداشته باشد که از مرزهای عراق عبور کند و خاک عراق را اشغال نکند و عملیات‌های مزبور درست در زمانی واقع شد که صهیونیست‌ها محاصره بیروت را کامل کرده و شهر را بمباران می‌کردند، به خاطر اینکه سلاح‌های دو طرف همانند بوده و همکاری میان آن دو وجود دارد. خرسندی صهیونیست‌ها از تحلیل قوای نظامی عراق آشکارا ابراز شده و رضایت صهیونیست‌ها از مشغول بودن به جنگ از سوی هیچ مقام صهیونیستی پنهان نمانده است. هیچ دلیل متقاعد کننده‌تر از این وجود ندارد که هدف اولیة [امام] خمینی بر عراق متمرکز شده و هدف نخست آزادسازی بیت‌المقدس یا فلسطین به صورتی که مقامات ایرانی قبلاً ادعا می‌کردند، نیست. اصرار رژیم ایران در سیاست جنگی خود، گسترش و رد تلاش‌های صلح بین‌المللی بوده که تهدید جدی برای امنیت و ثبات منطقه به شمار می‌رود که یکی از حساس‌ترین مناطق در جهان می‌باشد. همچنین این منازعات به وضوح مغایر با مفاد منشور سازمان ملل و حقوق بین‌المللی است و عراق در دفاع از حقوق قانونی خود مُصِر می‌باشد. زهیر ابراهیم محمد ـ جانشین نمایندگی دائم جمهوری عراق در سازمان ملل»[۲۸]


منابع و مآخذ روزشمار 1361/06/12

  1. ↑ سند شماره 140507 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، واحد اطلاعات عملیات سپاه، شماره 439، 13/6/1361، ص 1.
  2. ↑ جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل، مترجم محمدعلی خرمی، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس (مرکز مطالعات و تحقیات جنگ)، جلد اول، تهران: چاپ اول 1387، صص 133ـ132.
  3. ↑ جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل، مترجم محمدعلی خرمی، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس (مرکز مطالعات و تحقیات جنگ)، جلد اول، تهران: چاپ اول 1387، صص 133ـ132.
  4. ↑ سند شماره 16845 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه خاتم الانبیاء(ص) (سپاه) اطلاعات عملیات، به لشکر 7 پیاده، 12/6/1361، ص 2.
  5. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارش‌های ویژه"، شماره 168، 13/6/1361، ص 4، منامه ـ خبرگزاری فرانسه، 12/6/1361.
  6. ↑ همان، صص 136ـ133.
  7. ↑ سند شماره 16906 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، شماره 172، 17/6/1361، ص 11.
  8. ↑ سـنـد شـمـاره 16894 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، شماره 171 ـ 155، 16/6/1361، ص 10.
  9. ↑ سند شماره 16915 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، از ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، اداره دوم فرماندهی اطلاعات، شماره 173/157، 18/6/1361، ص 13.
  10. ↑ سند شماره 38437 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه ویژه مسئولین، روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه 10، شماره 104، 14/6/1361، صص 2 و 3.
  11. ↑ مأخذ 5، ص 6، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 12/6/1361.
  12. ↑ سند شماره 38437 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه ویژه مسئولین، روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه 10، شماره 104، 14/6/1361، ص 2.
  13. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، "گزارش‌های ویژه"، نشریه شماره 169، 14/6/1361، ص 10، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/6/1361.
  14. ↑ مأخذ 12، ص 3.
  15. ↑ سند شماره 72130 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه، از اطلاعات منطقه 9، به اطلاعات ستاد مرکز، 13/7/1361، شیراز.
  16. ↑ مأخذ 13، ص 14، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 13/6/1361.
  17. ↑ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، صحیفه امام، مجموعه آثار امام خمینی(س)، جلد 16 تهران: چاپ اول: 1378، ص 471.
  18. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 13/6/1361، صص 8 و 5.
  19. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن "رادیوهای بیگانه"،13/6/1361، صدای اسرائیل، 12/6/1361، ص 13.
  20. ↑ روزنامه کیهان، 13/6/1361، ص 1؛ وـ مأخذ 18، ص11.
  21. ↑ روزنامه کیهان، 13/6/1361، ص1.
  22. ↑ مأخذ 18، ص12.
  23. ↑ مأخذ 5، ص 2، تهران ـ خبرگزاری فرانسه 12/6/1361.
  24. ↑ همان، ص 4، تهران ـ خبرگزاری فرانسه 12/6/1361.
  25. ↑ مأخذ 18، ص 2، واحد مرکزی خبر.
  26. ↑ مأخذ 5، صص 18 و 19، رادیو صوت الجماهیر، 12/6/1361.
  27. ↑ همان، ص 10، رادیو آمریکا، 12/6/1361.
  28. ↑ مأخذ 3، صص 136ـ133.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1361.06.12&oldid=3483»