1361.06.21: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1361 |نام = 1361.06.21 |نام دیگر= بیست و یک شهریور |روز=21 شهریور 1361 |تاریخ شمسی= 1361.06.21 |تاریخ میلادی=12 سپتامبر 1982 |تاریخ قمری= 23 ذیقعده 1402 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.06.21</div> <div class="...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۲۴: سطر ۲۴:


<div style="text-align:justify">
<div style="text-align:justify">
==  گزارش- 303==
درحالی‌که نیروهای مسلح ایران، با توجه به مصاحبة اخیر محسن رضایی فرماندۀ کل سپاه، در تدارک اجرای چند عملیات در طول خطوط مرزی هستند و می‌کوشند از طریق فشارهای نظامی، رژیم عراق و مجامع جهانی را در خصوص پذیرش خواسته‌ها و شرایط ایران برای پایان دادن به جنگ متقاعد کنند، نیروهای مسلح عراق به گسترش جنگ در خلیج فارس دل بسته‌اند و امیدوارند از این طریق به اهداف زیر دست یابند:
1ـ درگیر کردن مستقیم دو ابرقدرت و سایر قدرت‌های جهانی در جنگ ایران و عراق به‌منظور پایان دادن به جنگ.
2ـ تحت فشار قرار دادن کشورهای عربی حاشیۀ خلیج فارس برای اعمال فشار بیشتر به ایران و دریافت کمک‌های بیشتر از این کشورها.
3ـ قرار دادن ایران در تنگنای اقتصادی برای جلوگیری از عملیات‌های زمینی نیروهای ایران.
4ـ پایان دادن به جنگ بدون در نظر گرفتن شرایط و خواسته‌های ایران.
5ـ جبران شکست‌ها در عملیات‌های زمینی یک سال گذشته.
6ـ بازگرداندن روحیة ازدست‌رفتۀ نیروهای مسلح عراق که متحمل چند شکست سنگین در عملیات‌های زمینی شده‌اند.
با در نظر داشتن این اهداف، نیروی هوایی عراق فعالیت‌های عملیاتی خود را در خلیج فارس متمرکز کرده است و هر روز در این منطقه، کشتی‌های باری و تجاری و نیز اسکله‌های نفتی ایران، به‌ویژه جزیرۀ خارک را بمباران می‌کند. اخبار منتشرشده در این خصوص حاکی از آن است که رژیم عراق به دلیل ضعف و ترس خلبانان نیروی هوایی این کشور و نیز قدرت دفاع هوایی ایران، هنوز موفقیت چندانی در بمباران‌های خود کسب نکرده است.
روزنامۀ تایمز چاپ لندن، در گزارشی از وضعیت بارگیری نفت از جزیرۀ خارک ایران ‌نوشت: «بنابر گزارش‌های عاملین شرکت "بیمۀ لویدز" در منطقه، ترمینال نفتی ایران به کار عادی خود ادامه می‌دهد و هیچ کشتی‌ای غرق نشده و صدمه نیز ندیده است. تا روز سه‌شنبه [16/6/1361] حداقل ده تانکر قرار بود به بارگیری نفت بپردازند و هیچکدام برنامه‌شان را لغو نکرده‌اند. تهدید نظامی توخالی عراق نسبت به ترمینال نفتی ایران ممکن است اثر معکوس بر جای گذاشته باشد و به نظر می‌رسد تعداد خریداران نفت ایران کم نیست.»<ref>روزنامه اطلاعات، 21/6/1361، ص 3.</ref>
میرحسین موسوی نخست‌وزیر ایران نیز در پایان جلسۀ هیئت دولت دربارۀ ادعاهای کذب عراق دربارۀ انهدام و غرق کشتی‌های باری در خلیج فارس گفت: «صدام از این دروغ‌ها زیاد می‌گوید، یک بار اعلام کرده بود که چهار کشتی ما را زده است ولی شرکت‌های بیمه انگلیسی آن را تکذیب کردند. ... در حال حاضر خلیج فارس در یک وضعیت عادی به‌سرمی‌برد. طبیعتاً نیروهای ما آماده هستند که به هر نوع حرکت مخالف، ضربات سختی بزنند و روشن است که عراق با سود جستن از یک تکنولوژی پیچیده می‌خواهد ما را مورد تهدید قرار دهد، ولی تمام فعالیت‌های دو ماهة اخیر صدام، نمایشگر این است که در این امر کاملاً ناموفق بوده است.»<ref>همان، ص 2. </ref>
مهندس سیدمحمد غرضی وزیر نفت ایران نیز با تکذیب ادعاهای عراق، وضعیت جزیرة خارک و خلیج فارس را عادی توصیف کرد. وی پس از جلسۀ هیئت دولت با شرکت در یک گفت‌وگو با خبرنگاران، دربارۀ وضعیت جاری صدور نفت و ادعاهای عراق دربارۀ بمباران تأسیسات نفتی ایران و وضعیت صدور نفت از عراق مطالبی بیان کرد.
وزیر نفت در پاسخ به این سؤال که «چرا با وجود تکذیب مکرر جمهوری اسلامی ایران، رسانه‌های گروهی امپریالیستی خبر از غرق کشتی‌ها در خارک می‌دهند،» اظهار داشت: «تنها مشکلی که برای امریکا و صدام باقی مانده، این است که تمام توطئه‌هایشان به‌سرعت خنثی و دروغشان آشکار می‌شود. تمام تکنولوژی تسلیحاتی اروپایی در خدمت صدام بوده برای اینکه جزیره خارک را بزند و امکانات وسیعی را در اختیار او گذاشته‌اند. ما اعتقاد داریم که یک قرارداد دوجانبه بین صدام و فرانسه در به‌کار بردن تجهیزات و تسلیحات فرانسه که این کار ا انجام بدهد، وجود دارد و چون انجام ندادن این کار قابل توجیه برای دلالان تسلیحاتی عراقی نیست، مجبورند که دروغ بگویند. ... من چند روز پیش که خدمت امام بودم اعلام کردم که از اول شهریور روزی یک میلیون و نیم بشکه نفت صادر شده و اتفاقاً روز بعد بیش از 6 میلیون بشکه نفت صادر کردیم که با متوسط بارگیری‌مان در مدت 16 روز به یک میلیون و هفتصد هزار رسیده است و فعلاً وضع‌مان خوب است. در بازار جهانی همه کسانی که می‌خواهند نفت بخرند یا بفروشند، روی منابع عظیم نفتی ما و روی تجهیزات عظیم ما و روی قدرت اداره این تشکیلات که همان بازوها و مغزهای برادران مسلمان و توده‌های حزب‌اللهی‌مان در صنعت نفت است حساب می‌کنند.»
آقای غرضی در مورد این سؤال که گفته می‌شود قرار است هیئت‌هایی از طرف شرکت‌های ژاپنی در مورد خرید نفت به ایران بیایند، گفت: «ژاپنی‌ها به تدریج پس از تثبیت قدرت سیاسی انقلاب اسلامی در جنگ تحمیلی به ایران برگشتند و این دفعه اولی نیست که ژاپنی‌ها اعلام می‌کنند که می‌خواهند بیایند. تقریباً بعد از عملیات فتح‌المبین که خون شهدا ضامن تثبیت قدرت سیاسی شد، وضع بازار نفتی در دنیا و وضعیت نفت ایران در دنیا مورد توجه قرار گرفت و اکثر خریداران نفت به ایران روی آوردند. منتها ما با کشورهای امریکا، اسرائیل، افریقای جنوبی و فیلیپین به هیچ‌وجه معاملات نداریم؛ ولی با بقیه کشورها روابط متناسبی را که خودمان تصمیم می‌گیریم برقرار کرده‌ایم.» وزیر نفت در مورد شایعه کاهش قیمت نفت بیان داشت: «وقتی که بازی سیاسی و نظامی صدام در خارک خنثی شد و بعد از خنثی شدن بالا بردن میزان بیمه، رادیوهای خارجی مجبور شدند که شایعه جدیدی را پخش کنند. بعد از اینکه صدام اعلام کرد، ما خارک را زده‌ایم قیمت نفت در سطح جهانی بالا رفت و بنابراین وقتی قیمت نفت بالا رفته هیچ دلیلی ندارد که ما قیمت نفت را پائین بیاوریم. الان که ما جایمان در بازار جهانی باز شده و می‌توانیم با قدرت سیاسی معاملات نفتی را انجام بدهیم، هیچ نیازی به کاهش قیمت نفت نیست.» مهندس غرضی در پاسخ به این سؤال که هدف از اعزام تعدادی کارشناس از وزارت نفت به لیبی چه بوده است؟ گفت: «ما از استعداد بسیار وسیع و خوبی از نظر نیروی انسانی در وزارت نفت برخورداریم. وجود بیش از ده‌هزار متخصص کارآمد که متوسط سوابق آنها در مسائل نفت از 10 سال بیشتر است، این امتیاز و اجازه را به جمهوری اسلامی می‌دهد که در سطح بسیار بالایی در دنیا با قدرت‌های تولید‌کننده و اکتشاف‌کننده و اکتشاف‌گر و حفار رقابت کند. ... ما الان آمادگی این را داریم که تکنیک و دانش نفت را بدون هرگونه فشاری تحویل برادرانمان در کشورهای اسلامی دهیم. وقتی امریکائی‌ها 6 ماه پیش اعلام کردند که از لیبی خارج می‌شوند، ما اعلام کردیم که نیروهای متخصص ما می‌توانند جایگزین آنها شوند و به پاکستان و نیجریه و جاهای دیگر نیز می‌توانیم متخصص بفرستیم و اینکه یک مقدار طول کشید تا این برادران اعزام شوند، به‌خاطر مسائلی بود که لیبی می‌بایست با کارکنان امریکایی تسویه حساب کند و ما نیز به‌دنبال تهیه امکانات لازم برای کارشناسان نفتی خودمان در آنجا بودیم و امکان دارد که تعداد کارشناسان اعزامی‌مان حتی به 300 نفر هم برسد.» آقای غرضی در پاسخ به این سؤال که صنعت پتروشیمی ایران و ژاپن در چه وضعیتی است، اظهار داشت: «مسئله پتروشیمی مشکل ژاپنی‌هاست و کار آنها بستگی به قدرت سیاسی و اقتصادی ایران دارد. تابه‌حال ژاپنی‌ها نشان داده‌اند که تابع سیاست‌های خارجی امریکا هستند و طبیعی است که سیاست خارجی امریکا در یک جنگ دراز مدت با جمهوری اسلامی ایران است. حال که قدرت سیاسی ایران تثبیت شده و امریکا مجبور است برای حفظ منافع خود به لبنان حمله کند، ما کم کم مطمئن می‌شویم که سیاست‌های خارجی که تابع امریکا هستند، آنها را رها می‌کنند و به ایران خواهند پیوست. ما فکر می‌کنیم که ژاپنی‌ها به تدریج به این مسئله رسیده‌اند که در مسئله خاورمیانه تابعیت مستقیم از سیاست امریکا یک امر خطاست و در مورد پتروشیمی فعلاً در حال رفت و آمد هستیم که نتیجه آن بعداً اعلام خواهد شد.»
وزیر نفت در مورد مقدار صدور نفت رژیم عراق اظهار داشت: «صدام نه از طریق سوریه می‌تواند نفت صادر کند چون آنجا لوله نفتش بسته است و نه از طریق بصره و خلیج فارس چون اینجا محیط‌های نظامی هست و جمهوری اسلامی مقابلش ایستاده است و تنها خط لوله‌ای که برای صدور نفت عراق وجود دارد از طریق عراق به بندر اسکندریه از طریق ترکیه است که ظرفیت آن 600 هزار بشکه در روز است و البته آن خط لوله هم دچار مشکلاتی هست.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 22/6/1361، ص 11.</ref>
==  گزارش- 304==
در ادامۀ کمک و پشتیبانی کشورهای عرب منطقه از عراق، امروز هم 89 تریلر حامل مهمات از کویت<ref>سند شماره 16978 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، ستاد مشترک ارتش، اداره دوم، فرماندهی اطلاعات، شماره 179 ـ 164، 24/6/1361، ص 8.</ref> و 37 خودرو حامل ادوات نظامی از اردن وارد عراق شد.<ref>سند شماره 16992 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، شماره 180، 25/6/1361، ص 8.</ref> برخی از تحلیلگران نظامی معتقدند که کشورهای عرب حامی عراق، در روند کمک‌های جدید خود به ارتش عراق، نقش فعال‌تری فراتر از یک واسطه پیدا کرده‌اند و علاوه‌بر اینکه بندرها و جاده‌‌های مواصلاتی خود را در اختیار عراق قرار می‌دهند، برخی از سلاح‌ها و تجهیزات مورد نیاز این کشور را می‌خرند و به صدام هدیه می‌دهند. در این خصوص می‌توان به خرید جدید کشور کویت از فرانسه اشاره کرد. روزنامۀ "ساندی تایمز" در شمارۀ امروز خود خبر موافقت فرانسه با فروش موشک‌های اگزوسه به کویت را منتشر کرد. این درحالی است که با فروش موشک‌های اگزوسۀ فرانسوی به عراق و به‌کارگیری آن توسط نیروی هوایی ارتش عراق در خلیج فارس، جبهۀ جدیدی در جنگ ایران و عراق گشوده شده است، ساندی تایمز نوشت: دولت فرانسه با فروش 45 فروند موشک ضدکشتی اگزوسه به مبلغ ششصد میلیون دلار به کویت، موافقت کرده است. ساندی تایمز با چشم‌پوشی از احتمال هدیۀ این موشک‌ها به عراق، نگرانی فزایندة کویت از جنگ عراق و ایران را دلیل خرید این موشک‌ها دانسته است. به نوشتۀ این روزنامه، قیمت هریک از این موشک‌ها که بین 2/1 تا 4/1 میلیون دلار است، در مدت یک سال به کویت تحویل داده خواهد شد. به نظر کارشناسان نظامی پاریس، نیمی از موشک‌های اگزوسۀ‌ تحویلی به کویت، از نوع زمین به دریا و نیمی دیگر از نوع هوا به دریا خواهند بود.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی،  نشریه، "گزارش‌های ویژه"، شماره 177، 22/6/1361، ص 2، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/6/1361.</ref>
==  گزارش- 305==
نیروهای نظامی و امنیتی ایران همچنان در سه جبهه با دشمنان کشور و انقلاب در حال جنگ و درگیری هستند. این‌ نیروها در جبهه‌های جنگ با ارتش عراق، در شمال غرب ایران با گروه‌های تجزیه‌طلب مسلح و در مناطق شهری با نیروهای سازمان مجاهدین خلق می‌جنگند. در جدیدترین درگیری‌ها در شمال غرب ایران و در محور سقز ـ دیواندره (12 کیلومتری شمال حسین‌آباد)، نیروهای حزب دمکرات کردستان در عملیاتی که با 80 نفر انجام شد، 16 تن از نیروهای ژاندارمری و شهربانی و یک پاسدار را گروگان گرفتند.<ref>سند شماره 43861 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه 7، به ستاد مرکزی، اطلاعات، 27/6/1361.</ref> نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز با پاک‌سازی روستای "نجنه پایین" در شمال غربی بانه، 15 نفر از عناصر مسلح غیرقانونی را که در این روستا پناه گرفته بودند، دستگیر کردند.<ref>سند شماره 67142 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات عملیات منطقه 7، به اطلاعات عملیات مرکز، 22/6/1361.</ref> همچنین بر اثر انفجار مین تعبیه شدۀ عناصر مسلح تجزیه‌طلب در یکی از راه‌های روستایی سردشت، 5 تن از کارگران جهاد سازندگی شهید و 8 تن دیگر زخمی شدند. این عده درحالی‌که برای اجرای کارهای عمرانی و خدماتی عازم روستاهای سردشت بودند، دچار این حادثه شدند.<ref>روزنامه کیهان 22/6/1361، ص 13. </ref>
==  گزارش- 306==
در ادامۀ بمب‌گذاری گروه‌های ضدانقلاب در تهران، امروز نیز یک بمب در میدان انقلاب تهران منفجر شد. بر اثر انفجار این بمب که در ساعت 12:10 به وقوع پیوست، یک تن شهید و عده‌ای از مردم نیز مجروح شدند و شیشه‌های تعدادی از مراکز اداری و تجاری شکست. به چند اتومبیل از جمله یک تاکسی نیز خساراتی وارد شد. فرد شهیدشده از دست‌فروشان مستقر در میدان انقلاب بود. وی با مشاهدۀ شیء مشکوکی در باجۀ تلفن و این احتمال ‌که شیء بمب باشد، آنرا برداشته بود تا برای کم کردن تأثیرات انفجارش، به داخل حوض میدان انقلاب بیندازد که ناگهان بمب در نیمۀ راه و در دستان وی منفجر شد.<ref>مأخذ 6، ص 5، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/6/1361.</ref>
رادیو امریکا دراین‌باره اعلام کرد: «براثر انفجار یک بمب در نزدیکی دانشگاه تهران یک تن کشته و 3 تن دیگر مجروح شدند. این سومین انفجاری است که در مدت کمتر از یک هفته در تهران روی می‌دهد. گزارش‌های رسیده از تهران حاکی است که مجاهدین خلق در این انفجار دست داشته‌اند. سازمان چپ‌گرای مجاهدین خلق این اتهام را رد کرده است، بنا به گزارش خبرگزاری رسمی ایران، علی شمخانی معاون فرماندهی سپاه پاسداران، عراق را به دست داشتن در انفجارهای اخیر متهم کرد. این خبرگزاری به نقل از شمخانی گفته است که عراق مواد منفجره در اختیار گروه‌های تروریستی که چنین حمله‌هایی را تدارک می‌بینند، قرار می‌دهد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارش‌های ویژه"، شماره 178، 23/6/1361، ص 24، رادیو امریکا، 22/6/1361.</ref>
اعضای سازمان مجاهدین خلق در ادامۀ عملیات ترور این سازمان، امروز به یک خواربار فروش و یک مغازه‌دار شیشه‌بر به همراه شاگردش در شهر رشت سوء‌قصد کردند که هر سه نفر در این حادثه مجروح شدند.<ref>مأخذ 6، ص 4، رشت ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/6/1361.</ref>
در نوشهر نیز افرادی از گروه‌های شورشی، یک خودرو و یک موتور سیکلت جهاد سازندگی این شهر را به آتش کشیدند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارش‌های ویژه"، شماره 179، 24/6/1361، ص 7، نوشهر ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/6/1361.</ref>
چند نفر از اعضای مسلح سازمان مجاهدین خلق نیز به شرکت میکروالکترونیک تهران مراجعه کردند و چهار تن از متخصصان این شرکت را ربودند. ستاد مرکزی کمیتۀ انقلاب اسلامی با اعلام این خبر افزود، احتمال می‌رود که عناصر سازمان مجاهدین درصدد استفاده از این افراد به منظور تعمیر یا ساخت وسایل مختلف الکتریکی و بمب باشند.<ref>مأخذ 11، ص 6، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/6/1361.</ref>
همچنین طبق اعلام قبلی کمیتۀ انقلاب اسلامی اهواز مبنی بر دستگیری مسئول جدید تشکیلات سازمان مجاهدین خلق در خوزستان و کشف و متلاشی شدن چندین خانۀ تیمی در اهواز، اخیراً چند اکیپ 2 و 3 نفره از اعضای سازمان در تهران و رشت به این استان اعزام شدند تا تشکیلات سازمان را در این استان بازسازی کنند.<ref>مأخذ 6، ص 2، اهواز ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/6/1361.</ref>
==  گزارش- 307==
به‌منظور مقابله با عوامل ناامنی اجتماعی و جاسوسی، امروز به حکم دادگاه انقلاب اسلامی ارتش، چهار نفر به جرم جاسوسی برای عراق، همکاری با عوامل ضدانقلاب در داخل عراق و شرکت در بمب‌گذاری و کشتار مردم به اعدام محکوم شدند و حکم صادر شده نیز دربارۀ آنان اجرا شد. به گزارش خبرنگار روزنامه جمهوری اسلامی، جرائم این چهار نفر عبارت است از:
«1ـ غیرنظامی ع.ا.ب، فرزند جوانمیر به جرم شرکت در بمب‌گذاری و کشتار مردم بی‌گناه، خروج غیرقانونی از کشور و ورود به خاک عراق، تماس و ارتباط با سردار جاف و پالیزبان، انفجار یک دستگاه جیپ و یک دستگاه مینی‌بوس به‌وسیلۀ مواد منفجره که از عراق به ایران آورده بود، دریافت مبلغ هنگفتی پول از سردار جاف، شرکت فعال در درگیری‌های کردستان و شرکت در کشتار پاسداران انقلاب اسلامی به‌طور مستقیم.
2ـ غیر نظامی ا.ع.ش.م، فرزند جبار‌علی، به جرم شرکت فعال در بمب‌گذاری و کشتار مردم مسلمان و بی‌گناه، خروج غیرقانونی[از کشور و رفت و آمد] به[داخل خاک] عراق، تماس با سران ضدانقلاب، فعالیت گسترده به‌منظور سرنگونی جمهوری اسلامی ایران، آوردن یک چمدان مواد منفجره از عراق برای انفجار مراکز حساس و پرجمعیت، گذراندن دوره‌های تخریب در بغداد، آوردن اسلحه و مهمات از عراق برای ترور مردم، آوردن قاب عکس امام که از مواد منفجره درست شده بود، به‌منظور انفجار در نماز جمعۀ تهران که خوشبختانه وی قبل از این اقدام دستگیر شد.
3ـ غیرنظامی غ.ع.ب، فرزند نبی‌الله، به جرم اقدام علیه نظام جمهوری اسلامی ایران، همکاری با سردار جاف برای انجام خرابکاری در ایران و ترور مسئولان کشور با همکاری رژیم عراق، سفر غیرقانونی به عراق برای فراگیری دوره‌های خرابکاری، آوردن یک ضبط صوت و کیف انفجاری به ایران که مقارن بازگشت وی از تهران، حجت الاسلام خامنه‌ای توسط ضبط صوت انفجاری در مسجد ابوذر تهران مصدوم شد. وی پس از بازگشت به عراق، مسئولیت این عمل را بر عهده گرفت.
طرح ترور حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی با کمک سازمان امنیت عراق و طرح کشتار مردم در نماز جمعه که قبل از اقدام کشف شد.
4. خ ـ م، فرزند اعظم، به جرم بمب‌گذاری در میدان آیت‌الله کاشانی باختران، انفجار یک دستگاه خودرو بمب‌گذاری شده در خط ریل قطار اراک و همکاری نزدیک با دولت عراق.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 21/6/1361، ص 11.</ref>
==  گزارش- 308==
حمایت از فعال شدن سازمان انرژی اتمی، تلاش برای رفع مشکلات فراروی این صنعت و برنامه‌ریزی برای توسعۀ انرژی اتمی از مهم‌ترین موضوعاتی بود که هاشمی رفسنجانی، رئیس مجلس در دیدار با رئیس سازمان انرژی اتمی دربارۀ آنها مطالبی بیان کرد.
به گزارش روزنامۀ کیهان در این دیدار، حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی گفت: «این کار آقایان به دلیل سوابق بدی که در دنیا دارد و نیز انحصارگران این صنعت، به‌خاطر وضع بدی که در افکار مستضعفین دنیا دارند، کارشان یک مقدار در مملکت ما مظلوم است، ما باید این مسئله را از مظلومیت در بیاوریم، ما اصل تلاش برای برخورداری کشور از انرژی اتمی را محکوم نمی‌کنیم، اما بلندپروازی بی‌جایی را که همراه با وابستگی بی‌حساب بوده است، محکوم می‌کنیم. این محکومیت یک مقدار و بیشتر از مقدار لازم، رویش سروصدا شد و شاید هم افراد مرموزی که در گوشه و کنار هستند، برای اینکه ایران را به‌کلی از این خط بیرون بکنند، این سروصدا را دامن زدند و ممکن است هنوز هم دامن بزنند و اصل قضیه را خراب کنند. اینکه ما به‌عنوان یک علم، طرفدار انرژی اتمی باشیم، بحثی نیست، ما هیچ علمی را نباید رد بکنیم. ادلّه‌ای که برای محروم کردن ایران از انرژی اتمی اقامه می‌شود، برای ما شخصاً قانع‌کننده نبوده است، یعنی من از اول تا به حال این اظهارنظرها را به‌خاطر علاقه‌ای که به این مسئله دارم، همه را می‌خوانم. این جزوه‌هایی که رّد و بدل می‌شود و چیزهایی که به‌عنوان کارشناسی ابراز کرده‌اند، هیچ‌کدام قانع‌کننده نیست. بعضی‌هایشان البته مطالبی دارد، اما یک مشکلاتی هم دارد که من آنها را می‌دانم. هر قدم بزرگی را که می‌خواهیم برداریم، یک مشکل دارد. ما باید این مشکلات را حل کنیم. امروز هیچ فن پیچیده‌ای در دنیا نیست که به یک نحو به جایی وابسته نباشد. ... خاصیت علم بین‌المللی بودن آن است. علم نمی‌تواند پدر و مادر ناسیونالیستی داشته باشد. ... فعلاً ما می‌خواهیم برای اینکه این رشته از علم را و این فن عظیم را در کشورمان پایه‌ریزی کنیم، مدرسه داشته باشیم، شاگرد داشته باشیم، توسعه بدهیم و کارهای دیگری بکنیم که درصدی از دیگران عقب نباشیم. این مقدار، ما دنبال کار هستیم و از اینکه این پروژه (نیروگاه بوشهر) اجرا شود دفاع می‌کنیم و مشکلاتی را که در راه شما به وجود می‌آید، حل می‌کنیم. البته یک وقتی اگر خداوند نخواهد، آن دیگر از قدرت همۀ ما خارج است ولی با معیارهای معمولی که هست، ما فکر می‌کنیم دلیلی ندارد بگذاریم کسی مخالفت بکند.»<ref>روزنامه کیهان 23/6/1361، ص 2.</ref>
==  گزارش- 309==
میرحسین موسوی نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران، در پایان جلسۀ هیئت دولت در مصاحبه‌ای دربارۀ نامۀ روز گذشتۀ آیت‌الله موسوی ‌اردبیلی رئیس دیوان عالی کشور، در خصوص مهار اقدامات گروه‌های سیاسی محارب، به خصوص سازمان مجاهدین خلق گفت: «امیدوارم که برادران ما از جمله آقای ناطق نوری وزیر کشور، پاسداران کمیتۀ مرکزی، سپاه پاسداران، بسیج و دادستان انقلاب، به‌زودی اقدامات انجام‌شده در سازمان متبوع خود را برای مردم بیان کنند. در این زمینه کارهای هماهنگی الآن صورت گرفته تا تمام فعالیت‌ها علیه ایادی امریکا و توطئه‌های داخلی آنها هماهنگ شود. باید توجه داشت که حاکمیت سیاسی دولت نسبت به گذشته استوارتر است. این کار بدون هماهنگی به‌ وجود نیامده است. به دنبال نامه‌ای که آقای موسوی اردبیلی نوشتند، طبیعی است که فرصتی مناسب پیش آمده تا ارگان‌هایی که حضور مؤثر در این زمینه داشته‌اند، بیایند و توضیح دهند. بعد از درگیری‌ای که منجر به هلاکت "موسی خیابانی" شد، ضربات سختی به سازمان منافقین وارد شد و شاید ضربه‌ای که در اردیبهشت‌ماه به آنها زده شد و "ضابطی" به هلاکت رسید، خیلی از نظر تشکیلاتی برای منافقین مهم‌تر بود و بعد از آن، منافقین تعادل خود را از دست دادند. منافقین در ماه پیش نیز ضربۀ سختی در تهران و شهرستان‌ها متحمل شدند که منجر به گسیختن ارتباطات آنها و مختل شدن روابط تشکیلاتی آنها شد. طبعاً آنها یک نیمه حیاتی [نیمه جانی] دارند و تا زمانی‌که انقلاب ما در راه صحیح خود گام بردارد، ما با این توطئه‌ها مواجه خواهیم بود»
نخست‌وزیر دربارۀ اوضاع جبهه‌ها نیز گفت: «نیروهای رزمنده ما در تمام جبهه‌ها آماده هستند که ضربات کاری بر رژیم صدام وارد کنند و آمادگی رزمی ما چه از نظر روحی، اعتقادی، معنوی و تدارکاتی از همیشه قوی‌تر است و همان‌طور که رئیس محترم مجلس شورای اسلامی گفته‌اند، فرصتی داده شده بود تا شرایط ما با آرامش تحقق پیدا کند، طبیعی است وقتی به این شرایط پاسخ مثبت داده نشود، ما این شرایط را با قدرت اسلحه و نیروی رزمندگانمان محقق خواهیم کرد.»
نخست‌وزیر همچنین دربارۀ دلیل شرکت رئیس‌جمهور در جلسه هیئت دولت اظهار داشت: «رئیس‌جمهور طبق قانون اساسی می‌تواند هر زمان که بخواهد، هیئت دولت با ریاست ایشان تشکیل گردد. حضور رئیس‌جمهور بدون پیش بینی قبلی بود و باعث خوشحال نمودن ما شد، البته دولت هم قبلاً اعلام کرده بود که هر وقت رئیس‌جمهور محترم تشخیص دهد، در حضور ایشان تشکیل جلسه می‌دهد.»
میرحسین موسوی همچنین دربارۀ اقدام اخیر عراق درچاپ قرآن‌های تحریف‌شده که قرار است در مراسم حج به اسم ایران پخش شود، گفت: «ما این توطئه را افشاء می‌کنیم. ایمان، ایثار و فداکاری حجاج ایرانی در مکه قطعاً مورد توجه حجاج دیگر کشورها قرار خواهد گرفت و آنها بهترین قضاوت را در مورد حجاج و انقلاب اسلامی ایران می‌تواند بکنند و همان‌طور که تا حالا نشان داده شده، این توطئه‌ها نمی‌توانند مؤثر باشند. گرچه آنها خیلی موذیانه سعی می‌کنند به ما ضربه بزنند، ولی شناختی که ملت‌های مستضعف و خصوصاً مسلمانان جهان از انقلاب ما پیدا کرده‌اند، بسیار بالاتر از این اعمال موذیانه عراق است و نمونه‌اش همین شرکت رهبر 40 میلیون مسلمان بنگلادش در نمازجمعه تهران بود.»<ref>مأخذ 3، ص 12.</ref>
==  گزارش- 310==
اختلافات سیاسی دو جناح اصلی کشور موسوم به چپ و راست در دیدار امروز آقای آقازاده با رئیس مجلس شورای اسلامی بررسی شد.
امروز آقای غلامرضا آقازاده وزیر مشاور در امور اجرایی با آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار کرد. وی در این دیدار ضمن بیان برخی اختلافات سیاسی و جناحی ـ که به درون دولت نیز راه یافته ـ از این مسئله اظهار نگرانی کرد.<ref>پس از بحران، کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی ـ 1361، به اهتمام فاطمه هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب، تهران: چاپ سوم 1386، ص 177.</ref> چند روز قبل نیز در جلسه شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی، اختلافات دو جناح حزب بررسی شده بود. در این جلسه مهندس میرحسین موسوی و حجت‌الاسلام مسیح مهاجری از یک طرف و آقایان اسدالله بادامچیان و سعید امانی از طرف دیگر صحبت کردند و انتقادات خود را از جناح مقابل بیان داشتند.<ref>همان، ص 171.</ref> آقای هاشمی رفسنجانی در کتاب خاطرات خود دربارة اختلافات دو جناح می‌نویسد: «این روزها این مسئله [اختلافات دو جناح] که در حزب و جامعه هم مطرح است، در حزب مورد رسیدگی است.»<ref>مأخذ 19.</ref>
==  گزارش- 311==
کاردار عربستان در تهران با معاون سیاسی ـ اجتماعی وزارت کشور دیدار و نامۀ وزیر کشور عربستان را مبنی‌بر اعتراض به تجمع ایرانیان در مدینه به وی تسلیم کرد.
در این دیدار، دربارۀ اعتراض دولت سعودی مذاکره شد و معاون سیاسی وزارت کشور گفت: تجمع زائرین ایرانی در راستای افشای توطئه‌‌های قدرت‌های بزرگ علیه اسلام و مسلمین صورت گرفته و چه مکانی برای اعتراض به قدرت‌های استکباری از مدینه و مکه مناسب‌تر است؟<ref>مأخذ 9، ص 3.</ref>
حجت‌الاسلام موسوی خوئینی‌ها نمایندۀ امام و سرپرست حجاج ایرانی نیز در پیامی به زائران ایرانی در خصوص ضرب و شتم آنان به دست مأموران امنیتی و پلیس سعودی، آنان را به صبر و آرامش در مقابل رفتار غیرانسانی پلیس عربستان سعودی دعوت کرد.<ref>همان.</ref>
در این حال، منابع رسمی پادشاهی سعودی دلیل ضرب و جرح ایرانیان را ـ که در روز جمعه گذشته به صورت گروهی و به شکل راهپیمایی عازم نماز جمعه در مسجد النبی(ص) مدینه بودند ـ مغایرت حرکت آنان با اصول مذهبی اعلام کردند. خبرگزاری فرانسه از ریاض به نقل از منابع رسمی آن کشور اعلام کرد که آنان گفته‌اند که 21 زائر ایرانی را دستگیر کرده‌اند و به ایران بازگردانده‌اند. این منابع اعلام کردند که در جریان ضرب و شتم اجتماع‌کنندگان از طرف پلیس، کسی مجروح نشده است.<ref>مأخذ 6، صص 10 و 11، ریاض ـ خبرگزاری فرانسه، 21/6/1361.</ref>
==  گزارش- 312==
سرهنگ معمر قذافی رئیس‌جمهور لیبی در نامه‌ای به حافظ اسد رئیس‌جمهور سوریه، با محکوم کردن هم‌گرایی کشور عراق با مصر، این اقدام عراق را ناقض معاهدۀ بغداد، بین سران جبهۀ پایداری خواند و به‌شدت به حکمرانان عراق حمله کرد. در بخش‌هایی از این نامه آمده است:
برادران، فرماندهان جبهۀ ناسیونالیستی پایداری و رویارویی، در شرایطی که اعراب سرگرم پیگیری چگونگی اجرا و پیاده شدن قسمت‌هایی از توطئۀ امریکایی، صهیونیستی و ارتجاعی ویژۀ تصفیۀ مسئلۀ فلسطین و به اجرا گذاشتن دیگر بخش‌های طرح‌ اسطبل داوود (کمپ دیوید) می‌باشند، عراق در تلاش برای گسترش و تقویت مناسبات خود با رژیم مصر است. گسترش مناسبات به درجه‌ای از همبستگی خواهد رسید که قبلاً از طریق گفت‌وگوهای محرمانه صورت گرفته است و سپس جنبۀ علنی در ازای سکوت اعراب و عدم رویارویی اعراب به خود گرفت. پرزیدنت قذافی، از دیدگاه مسئولیت ناسیونالیستی و تاریخی، علاقه‌مندی دائمی و ضرورت اهمیت محترم شمردن و مفید بودن مقررات جبهۀ ناسیونالیستی پایداری و رویارویی، در مبارزه با هرگونه انحراف در مورد مسئلۀ اعراب، دربارۀ خطرهای ناشی از سکوت در مقابل نزدیکی مصر و عراق هشدار داده و اعلام کرد:
1ـ همبستگی اعلام‌شده میان دولت عراق و رژیم مصر، همبستگی رسمی عراق با خیانت و نقض آشکار مقرراتی است که سران بغداد در کنفرانس بنیان‌گذاران جبهه پایداری، به آن متعهد شده‌اند و حداقل آن، اقدام مشترک اعراب در درج رژیم کنونی مصر در لیست سیاه می‌باشد. 2ـ همبستگی میان رژیم‌های بغداد و قاهره سابقه دیگری می‌شود که به سابقه‌های رژیم سودان در این راه اضافه می‌شود و سکوت اعراب در ازای این همبستگی و تماشای دنباله‌روی آشکار عراق از رژیم مصر، نقض هرگونه منشور و تصمیم عربی است و بدون مجازات و محکومیت نخواهد بود و درعین‌حال، این اقدام، اعتراف به بیهودگی و عدم جدی بودن اعراب در کنفرانس عربی است، هرچند این کنفرانس، در سطح سران تشکیل شود. انحراف رژیم عراق از اقدام دسته‌جمعی اعراب دایر بر مردود شمردن طرح‌‌های کمپ‌دیوید و مبارزۀ با آن، آشکار شده است و از امروز رژیم عراق طرف و شریک جدید رژیم مصر در اجرای طرح‌ کمپ دیوید به شمار می‌آید.<ref>مأخذ 9، ص 16.</ref>
==  گزارش- 313==
ستاد تبلیغات جنگ ایران، 31 شهریور تا ششم مهرماه را هفتۀ جنگ اعلام کرد. این ستاد با انتشار اطلاعیه‌ای ضمن اعلام این مطلب، از مردم خواست که برای اجرای هرچه با شکوه‌تر این هفته، با کمیته برگزاری مراسم دومین سالگرد جنگ ـ که از سوی این ستاد تشکیل شده است ـ همکاری کنند.<ref>مأخذ 9.</ref>





نسخهٔ کنونی تا ‏۴ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۵۳

روزشمار جنگ سال 1361
1361.06.21
نام‌های دیگر بیست و یک شهریور
تاریخ شمسی 1361.06.21
تاریخ میلادی 12 سپتامبر 1982
تاریخ قمری 23 ذیقعده 1402





گزارش- 303

درحالی‌که نیروهای مسلح ایران، با توجه به مصاحبة اخیر محسن رضایی فرماندۀ کل سپاه، در تدارک اجرای چند عملیات در طول خطوط مرزی هستند و می‌کوشند از طریق فشارهای نظامی، رژیم عراق و مجامع جهانی را در خصوص پذیرش خواسته‌ها و شرایط ایران برای پایان دادن به جنگ متقاعد کنند، نیروهای مسلح عراق به گسترش جنگ در خلیج فارس دل بسته‌اند و امیدوارند از این طریق به اهداف زیر دست یابند: 1ـ درگیر کردن مستقیم دو ابرقدرت و سایر قدرت‌های جهانی در جنگ ایران و عراق به‌منظور پایان دادن به جنگ. 2ـ تحت فشار قرار دادن کشورهای عربی حاشیۀ خلیج فارس برای اعمال فشار بیشتر به ایران و دریافت کمک‌های بیشتر از این کشورها. 3ـ قرار دادن ایران در تنگنای اقتصادی برای جلوگیری از عملیات‌های زمینی نیروهای ایران. 4ـ پایان دادن به جنگ بدون در نظر گرفتن شرایط و خواسته‌های ایران. 5ـ جبران شکست‌ها در عملیات‌های زمینی یک سال گذشته. 6ـ بازگرداندن روحیة ازدست‌رفتۀ نیروهای مسلح عراق که متحمل چند شکست سنگین در عملیات‌های زمینی شده‌اند. با در نظر داشتن این اهداف، نیروی هوایی عراق فعالیت‌های عملیاتی خود را در خلیج فارس متمرکز کرده است و هر روز در این منطقه، کشتی‌های باری و تجاری و نیز اسکله‌های نفتی ایران، به‌ویژه جزیرۀ خارک را بمباران می‌کند. اخبار منتشرشده در این خصوص حاکی از آن است که رژیم عراق به دلیل ضعف و ترس خلبانان نیروی هوایی این کشور و نیز قدرت دفاع هوایی ایران، هنوز موفقیت چندانی در بمباران‌های خود کسب نکرده است. روزنامۀ تایمز چاپ لندن، در گزارشی از وضعیت بارگیری نفت از جزیرۀ خارک ایران ‌نوشت: «بنابر گزارش‌های عاملین شرکت "بیمۀ لویدز" در منطقه، ترمینال نفتی ایران به کار عادی خود ادامه می‌دهد و هیچ کشتی‌ای غرق نشده و صدمه نیز ندیده است. تا روز سه‌شنبه [16/6/1361] حداقل ده تانکر قرار بود به بارگیری نفت بپردازند و هیچکدام برنامه‌شان را لغو نکرده‌اند. تهدید نظامی توخالی عراق نسبت به ترمینال نفتی ایران ممکن است اثر معکوس بر جای گذاشته باشد و به نظر می‌رسد تعداد خریداران نفت ایران کم نیست.»[۱] میرحسین موسوی نخست‌وزیر ایران نیز در پایان جلسۀ هیئت دولت دربارۀ ادعاهای کذب عراق دربارۀ انهدام و غرق کشتی‌های باری در خلیج فارس گفت: «صدام از این دروغ‌ها زیاد می‌گوید، یک بار اعلام کرده بود که چهار کشتی ما را زده است ولی شرکت‌های بیمه انگلیسی آن را تکذیب کردند. ... در حال حاضر خلیج فارس در یک وضعیت عادی به‌سرمی‌برد. طبیعتاً نیروهای ما آماده هستند که به هر نوع حرکت مخالف، ضربات سختی بزنند و روشن است که عراق با سود جستن از یک تکنولوژی پیچیده می‌خواهد ما را مورد تهدید قرار دهد، ولی تمام فعالیت‌های دو ماهة اخیر صدام، نمایشگر این است که در این امر کاملاً ناموفق بوده است.»[۲] مهندس سیدمحمد غرضی وزیر نفت ایران نیز با تکذیب ادعاهای عراق، وضعیت جزیرة خارک و خلیج فارس را عادی توصیف کرد. وی پس از جلسۀ هیئت دولت با شرکت در یک گفت‌وگو با خبرنگاران، دربارۀ وضعیت جاری صدور نفت و ادعاهای عراق دربارۀ بمباران تأسیسات نفتی ایران و وضعیت صدور نفت از عراق مطالبی بیان کرد. وزیر نفت در پاسخ به این سؤال که «چرا با وجود تکذیب مکرر جمهوری اسلامی ایران، رسانه‌های گروهی امپریالیستی خبر از غرق کشتی‌ها در خارک می‌دهند،» اظهار داشت: «تنها مشکلی که برای امریکا و صدام باقی مانده، این است که تمام توطئه‌هایشان به‌سرعت خنثی و دروغشان آشکار می‌شود. تمام تکنولوژی تسلیحاتی اروپایی در خدمت صدام بوده برای اینکه جزیره خارک را بزند و امکانات وسیعی را در اختیار او گذاشته‌اند. ما اعتقاد داریم که یک قرارداد دوجانبه بین صدام و فرانسه در به‌کار بردن تجهیزات و تسلیحات فرانسه که این کار ا انجام بدهد، وجود دارد و چون انجام ندادن این کار قابل توجیه برای دلالان تسلیحاتی عراقی نیست، مجبورند که دروغ بگویند. ... من چند روز پیش که خدمت امام بودم اعلام کردم که از اول شهریور روزی یک میلیون و نیم بشکه نفت صادر شده و اتفاقاً روز بعد بیش از 6 میلیون بشکه نفت صادر کردیم که با متوسط بارگیری‌مان در مدت 16 روز به یک میلیون و هفتصد هزار رسیده است و فعلاً وضع‌مان خوب است. در بازار جهانی همه کسانی که می‌خواهند نفت بخرند یا بفروشند، روی منابع عظیم نفتی ما و روی تجهیزات عظیم ما و روی قدرت اداره این تشکیلات که همان بازوها و مغزهای برادران مسلمان و توده‌های حزب‌اللهی‌مان در صنعت نفت است حساب می‌کنند.» آقای غرضی در مورد این سؤال که گفته می‌شود قرار است هیئت‌هایی از طرف شرکت‌های ژاپنی در مورد خرید نفت به ایران بیایند، گفت: «ژاپنی‌ها به تدریج پس از تثبیت قدرت سیاسی انقلاب اسلامی در جنگ تحمیلی به ایران برگشتند و این دفعه اولی نیست که ژاپنی‌ها اعلام می‌کنند که می‌خواهند بیایند. تقریباً بعد از عملیات فتح‌المبین که خون شهدا ضامن تثبیت قدرت سیاسی شد، وضع بازار نفتی در دنیا و وضعیت نفت ایران در دنیا مورد توجه قرار گرفت و اکثر خریداران نفت به ایران روی آوردند. منتها ما با کشورهای امریکا، اسرائیل، افریقای جنوبی و فیلیپین به هیچ‌وجه معاملات نداریم؛ ولی با بقیه کشورها روابط متناسبی را که خودمان تصمیم می‌گیریم برقرار کرده‌ایم.» وزیر نفت در مورد شایعه کاهش قیمت نفت بیان داشت: «وقتی که بازی سیاسی و نظامی صدام در خارک خنثی شد و بعد از خنثی شدن بالا بردن میزان بیمه، رادیوهای خارجی مجبور شدند که شایعه جدیدی را پخش کنند. بعد از اینکه صدام اعلام کرد، ما خارک را زده‌ایم قیمت نفت در سطح جهانی بالا رفت و بنابراین وقتی قیمت نفت بالا رفته هیچ دلیلی ندارد که ما قیمت نفت را پائین بیاوریم. الان که ما جایمان در بازار جهانی باز شده و می‌توانیم با قدرت سیاسی معاملات نفتی را انجام بدهیم، هیچ نیازی به کاهش قیمت نفت نیست.» مهندس غرضی در پاسخ به این سؤال که هدف از اعزام تعدادی کارشناس از وزارت نفت به لیبی چه بوده است؟ گفت: «ما از استعداد بسیار وسیع و خوبی از نظر نیروی انسانی در وزارت نفت برخورداریم. وجود بیش از ده‌هزار متخصص کارآمد که متوسط سوابق آنها در مسائل نفت از 10 سال بیشتر است، این امتیاز و اجازه را به جمهوری اسلامی می‌دهد که در سطح بسیار بالایی در دنیا با قدرت‌های تولید‌کننده و اکتشاف‌کننده و اکتشاف‌گر و حفار رقابت کند. ... ما الان آمادگی این را داریم که تکنیک و دانش نفت را بدون هرگونه فشاری تحویل برادرانمان در کشورهای اسلامی دهیم. وقتی امریکائی‌ها 6 ماه پیش اعلام کردند که از لیبی خارج می‌شوند، ما اعلام کردیم که نیروهای متخصص ما می‌توانند جایگزین آنها شوند و به پاکستان و نیجریه و جاهای دیگر نیز می‌توانیم متخصص بفرستیم و اینکه یک مقدار طول کشید تا این برادران اعزام شوند، به‌خاطر مسائلی بود که لیبی می‌بایست با کارکنان امریکایی تسویه حساب کند و ما نیز به‌دنبال تهیه امکانات لازم برای کارشناسان نفتی خودمان در آنجا بودیم و امکان دارد که تعداد کارشناسان اعزامی‌مان حتی به 300 نفر هم برسد.» آقای غرضی در پاسخ به این سؤال که صنعت پتروشیمی ایران و ژاپن در چه وضعیتی است، اظهار داشت: «مسئله پتروشیمی مشکل ژاپنی‌هاست و کار آنها بستگی به قدرت سیاسی و اقتصادی ایران دارد. تابه‌حال ژاپنی‌ها نشان داده‌اند که تابع سیاست‌های خارجی امریکا هستند و طبیعی است که سیاست خارجی امریکا در یک جنگ دراز مدت با جمهوری اسلامی ایران است. حال که قدرت سیاسی ایران تثبیت شده و امریکا مجبور است برای حفظ منافع خود به لبنان حمله کند، ما کم کم مطمئن می‌شویم که سیاست‌های خارجی که تابع امریکا هستند، آنها را رها می‌کنند و به ایران خواهند پیوست. ما فکر می‌کنیم که ژاپنی‌ها به تدریج به این مسئله رسیده‌اند که در مسئله خاورمیانه تابعیت مستقیم از سیاست امریکا یک امر خطاست و در مورد پتروشیمی فعلاً در حال رفت و آمد هستیم که نتیجه آن بعداً اعلام خواهد شد.» وزیر نفت در مورد مقدار صدور نفت رژیم عراق اظهار داشت: «صدام نه از طریق سوریه می‌تواند نفت صادر کند چون آنجا لوله نفتش بسته است و نه از طریق بصره و خلیج فارس چون اینجا محیط‌های نظامی هست و جمهوری اسلامی مقابلش ایستاده است و تنها خط لوله‌ای که برای صدور نفت عراق وجود دارد از طریق عراق به بندر اسکندریه از طریق ترکیه است که ظرفیت آن 600 هزار بشکه در روز است و البته آن خط لوله هم دچار مشکلاتی هست.»[۳]

گزارش- 304

در ادامۀ کمک و پشتیبانی کشورهای عرب منطقه از عراق، امروز هم 89 تریلر حامل مهمات از کویت[۴] و 37 خودرو حامل ادوات نظامی از اردن وارد عراق شد.[۵] برخی از تحلیلگران نظامی معتقدند که کشورهای عرب حامی عراق، در روند کمک‌های جدید خود به ارتش عراق، نقش فعال‌تری فراتر از یک واسطه پیدا کرده‌اند و علاوه‌بر اینکه بندرها و جاده‌‌های مواصلاتی خود را در اختیار عراق قرار می‌دهند، برخی از سلاح‌ها و تجهیزات مورد نیاز این کشور را می‌خرند و به صدام هدیه می‌دهند. در این خصوص می‌توان به خرید جدید کشور کویت از فرانسه اشاره کرد. روزنامۀ "ساندی تایمز" در شمارۀ امروز خود خبر موافقت فرانسه با فروش موشک‌های اگزوسه به کویت را منتشر کرد. این درحالی است که با فروش موشک‌های اگزوسۀ فرانسوی به عراق و به‌کارگیری آن توسط نیروی هوایی ارتش عراق در خلیج فارس، جبهۀ جدیدی در جنگ ایران و عراق گشوده شده است، ساندی تایمز نوشت: دولت فرانسه با فروش 45 فروند موشک ضدکشتی اگزوسه به مبلغ ششصد میلیون دلار به کویت، موافقت کرده است. ساندی تایمز با چشم‌پوشی از احتمال هدیۀ این موشک‌ها به عراق، نگرانی فزایندة کویت از جنگ عراق و ایران را دلیل خرید این موشک‌ها دانسته است. به نوشتۀ این روزنامه، قیمت هریک از این موشک‌ها که بین 2/1 تا 4/1 میلیون دلار است، در مدت یک سال به کویت تحویل داده خواهد شد. به نظر کارشناسان نظامی پاریس، نیمی از موشک‌های اگزوسۀ‌ تحویلی به کویت، از نوع زمین به دریا و نیمی دیگر از نوع هوا به دریا خواهند بود.[۶]

گزارش- 305

نیروهای نظامی و امنیتی ایران همچنان در سه جبهه با دشمنان کشور و انقلاب در حال جنگ و درگیری هستند. این‌ نیروها در جبهه‌های جنگ با ارتش عراق، در شمال غرب ایران با گروه‌های تجزیه‌طلب مسلح و در مناطق شهری با نیروهای سازمان مجاهدین خلق می‌جنگند. در جدیدترین درگیری‌ها در شمال غرب ایران و در محور سقز ـ دیواندره (12 کیلومتری شمال حسین‌آباد)، نیروهای حزب دمکرات کردستان در عملیاتی که با 80 نفر انجام شد، 16 تن از نیروهای ژاندارمری و شهربانی و یک پاسدار را گروگان گرفتند.[۷] نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز با پاک‌سازی روستای "نجنه پایین" در شمال غربی بانه، 15 نفر از عناصر مسلح غیرقانونی را که در این روستا پناه گرفته بودند، دستگیر کردند.[۸] همچنین بر اثر انفجار مین تعبیه شدۀ عناصر مسلح تجزیه‌طلب در یکی از راه‌های روستایی سردشت، 5 تن از کارگران جهاد سازندگی شهید و 8 تن دیگر زخمی شدند. این عده درحالی‌که برای اجرای کارهای عمرانی و خدماتی عازم روستاهای سردشت بودند، دچار این حادثه شدند.[۹]

گزارش- 306

در ادامۀ بمب‌گذاری گروه‌های ضدانقلاب در تهران، امروز نیز یک بمب در میدان انقلاب تهران منفجر شد. بر اثر انفجار این بمب که در ساعت 12:10 به وقوع پیوست، یک تن شهید و عده‌ای از مردم نیز مجروح شدند و شیشه‌های تعدادی از مراکز اداری و تجاری شکست. به چند اتومبیل از جمله یک تاکسی نیز خساراتی وارد شد. فرد شهیدشده از دست‌فروشان مستقر در میدان انقلاب بود. وی با مشاهدۀ شیء مشکوکی در باجۀ تلفن و این احتمال ‌که شیء بمب باشد، آنرا برداشته بود تا برای کم کردن تأثیرات انفجارش، به داخل حوض میدان انقلاب بیندازد که ناگهان بمب در نیمۀ راه و در دستان وی منفجر شد.[۱۰] رادیو امریکا دراین‌باره اعلام کرد: «براثر انفجار یک بمب در نزدیکی دانشگاه تهران یک تن کشته و 3 تن دیگر مجروح شدند. این سومین انفجاری است که در مدت کمتر از یک هفته در تهران روی می‌دهد. گزارش‌های رسیده از تهران حاکی است که مجاهدین خلق در این انفجار دست داشته‌اند. سازمان چپ‌گرای مجاهدین خلق این اتهام را رد کرده است، بنا به گزارش خبرگزاری رسمی ایران، علی شمخانی معاون فرماندهی سپاه پاسداران، عراق را به دست داشتن در انفجارهای اخیر متهم کرد. این خبرگزاری به نقل از شمخانی گفته است که عراق مواد منفجره در اختیار گروه‌های تروریستی که چنین حمله‌هایی را تدارک می‌بینند، قرار می‌دهد.»[۱۱] اعضای سازمان مجاهدین خلق در ادامۀ عملیات ترور این سازمان، امروز به یک خواربار فروش و یک مغازه‌دار شیشه‌بر به همراه شاگردش در شهر رشت سوء‌قصد کردند که هر سه نفر در این حادثه مجروح شدند.[۱۲] در نوشهر نیز افرادی از گروه‌های شورشی، یک خودرو و یک موتور سیکلت جهاد سازندگی این شهر را به آتش کشیدند.[۱۳] چند نفر از اعضای مسلح سازمان مجاهدین خلق نیز به شرکت میکروالکترونیک تهران مراجعه کردند و چهار تن از متخصصان این شرکت را ربودند. ستاد مرکزی کمیتۀ انقلاب اسلامی با اعلام این خبر افزود، احتمال می‌رود که عناصر سازمان مجاهدین درصدد استفاده از این افراد به منظور تعمیر یا ساخت وسایل مختلف الکتریکی و بمب باشند.[۱۴] همچنین طبق اعلام قبلی کمیتۀ انقلاب اسلامی اهواز مبنی بر دستگیری مسئول جدید تشکیلات سازمان مجاهدین خلق در خوزستان و کشف و متلاشی شدن چندین خانۀ تیمی در اهواز، اخیراً چند اکیپ 2 و 3 نفره از اعضای سازمان در تهران و رشت به این استان اعزام شدند تا تشکیلات سازمان را در این استان بازسازی کنند.[۱۵]

گزارش- 307

به‌منظور مقابله با عوامل ناامنی اجتماعی و جاسوسی، امروز به حکم دادگاه انقلاب اسلامی ارتش، چهار نفر به جرم جاسوسی برای عراق، همکاری با عوامل ضدانقلاب در داخل عراق و شرکت در بمب‌گذاری و کشتار مردم به اعدام محکوم شدند و حکم صادر شده نیز دربارۀ آنان اجرا شد. به گزارش خبرنگار روزنامه جمهوری اسلامی، جرائم این چهار نفر عبارت است از: «1ـ غیرنظامی ع.ا.ب، فرزند جوانمیر به جرم شرکت در بمب‌گذاری و کشتار مردم بی‌گناه، خروج غیرقانونی از کشور و ورود به خاک عراق، تماس و ارتباط با سردار جاف و پالیزبان، انفجار یک دستگاه جیپ و یک دستگاه مینی‌بوس به‌وسیلۀ مواد منفجره که از عراق به ایران آورده بود، دریافت مبلغ هنگفتی پول از سردار جاف، شرکت فعال در درگیری‌های کردستان و شرکت در کشتار پاسداران انقلاب اسلامی به‌طور مستقیم. 2ـ غیر نظامی ا.ع.ش.م، فرزند جبار‌علی، به جرم شرکت فعال در بمب‌گذاری و کشتار مردم مسلمان و بی‌گناه، خروج غیرقانونی[از کشور و رفت و آمد] به[داخل خاک] عراق، تماس با سران ضدانقلاب، فعالیت گسترده به‌منظور سرنگونی جمهوری اسلامی ایران، آوردن یک چمدان مواد منفجره از عراق برای انفجار مراکز حساس و پرجمعیت، گذراندن دوره‌های تخریب در بغداد، آوردن اسلحه و مهمات از عراق برای ترور مردم، آوردن قاب عکس امام که از مواد منفجره درست شده بود، به‌منظور انفجار در نماز جمعۀ تهران که خوشبختانه وی قبل از این اقدام دستگیر شد. 3ـ غیرنظامی غ.ع.ب، فرزند نبی‌الله، به جرم اقدام علیه نظام جمهوری اسلامی ایران، همکاری با سردار جاف برای انجام خرابکاری در ایران و ترور مسئولان کشور با همکاری رژیم عراق، سفر غیرقانونی به عراق برای فراگیری دوره‌های خرابکاری، آوردن یک ضبط صوت و کیف انفجاری به ایران که مقارن بازگشت وی از تهران، حجت الاسلام خامنه‌ای توسط ضبط صوت انفجاری در مسجد ابوذر تهران مصدوم شد. وی پس از بازگشت به عراق، مسئولیت این عمل را بر عهده گرفت. طرح ترور حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی با کمک سازمان امنیت عراق و طرح کشتار مردم در نماز جمعه که قبل از اقدام کشف شد. 4. خ ـ م، فرزند اعظم، به جرم بمب‌گذاری در میدان آیت‌الله کاشانی باختران، انفجار یک دستگاه خودرو بمب‌گذاری شده در خط ریل قطار اراک و همکاری نزدیک با دولت عراق.»[۱۶]

گزارش- 308

حمایت از فعال شدن سازمان انرژی اتمی، تلاش برای رفع مشکلات فراروی این صنعت و برنامه‌ریزی برای توسعۀ انرژی اتمی از مهم‌ترین موضوعاتی بود که هاشمی رفسنجانی، رئیس مجلس در دیدار با رئیس سازمان انرژی اتمی دربارۀ آنها مطالبی بیان کرد. به گزارش روزنامۀ کیهان در این دیدار، حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی گفت: «این کار آقایان به دلیل سوابق بدی که در دنیا دارد و نیز انحصارگران این صنعت، به‌خاطر وضع بدی که در افکار مستضعفین دنیا دارند، کارشان یک مقدار در مملکت ما مظلوم است، ما باید این مسئله را از مظلومیت در بیاوریم، ما اصل تلاش برای برخورداری کشور از انرژی اتمی را محکوم نمی‌کنیم، اما بلندپروازی بی‌جایی را که همراه با وابستگی بی‌حساب بوده است، محکوم می‌کنیم. این محکومیت یک مقدار و بیشتر از مقدار لازم، رویش سروصدا شد و شاید هم افراد مرموزی که در گوشه و کنار هستند، برای اینکه ایران را به‌کلی از این خط بیرون بکنند، این سروصدا را دامن زدند و ممکن است هنوز هم دامن بزنند و اصل قضیه را خراب کنند. اینکه ما به‌عنوان یک علم، طرفدار انرژی اتمی باشیم، بحثی نیست، ما هیچ علمی را نباید رد بکنیم. ادلّه‌ای که برای محروم کردن ایران از انرژی اتمی اقامه می‌شود، برای ما شخصاً قانع‌کننده نبوده است، یعنی من از اول تا به حال این اظهارنظرها را به‌خاطر علاقه‌ای که به این مسئله دارم، همه را می‌خوانم. این جزوه‌هایی که رّد و بدل می‌شود و چیزهایی که به‌عنوان کارشناسی ابراز کرده‌اند، هیچ‌کدام قانع‌کننده نیست. بعضی‌هایشان البته مطالبی دارد، اما یک مشکلاتی هم دارد که من آنها را می‌دانم. هر قدم بزرگی را که می‌خواهیم برداریم، یک مشکل دارد. ما باید این مشکلات را حل کنیم. امروز هیچ فن پیچیده‌ای در دنیا نیست که به یک نحو به جایی وابسته نباشد. ... خاصیت علم بین‌المللی بودن آن است. علم نمی‌تواند پدر و مادر ناسیونالیستی داشته باشد. ... فعلاً ما می‌خواهیم برای اینکه این رشته از علم را و این فن عظیم را در کشورمان پایه‌ریزی کنیم، مدرسه داشته باشیم، شاگرد داشته باشیم، توسعه بدهیم و کارهای دیگری بکنیم که درصدی از دیگران عقب نباشیم. این مقدار، ما دنبال کار هستیم و از اینکه این پروژه (نیروگاه بوشهر) اجرا شود دفاع می‌کنیم و مشکلاتی را که در راه شما به وجود می‌آید، حل می‌کنیم. البته یک وقتی اگر خداوند نخواهد، آن دیگر از قدرت همۀ ما خارج است ولی با معیارهای معمولی که هست، ما فکر می‌کنیم دلیلی ندارد بگذاریم کسی مخالفت بکند.»[۱۷]

گزارش- 309

میرحسین موسوی نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران، در پایان جلسۀ هیئت دولت در مصاحبه‌ای دربارۀ نامۀ روز گذشتۀ آیت‌الله موسوی ‌اردبیلی رئیس دیوان عالی کشور، در خصوص مهار اقدامات گروه‌های سیاسی محارب، به خصوص سازمان مجاهدین خلق گفت: «امیدوارم که برادران ما از جمله آقای ناطق نوری وزیر کشور، پاسداران کمیتۀ مرکزی، سپاه پاسداران، بسیج و دادستان انقلاب، به‌زودی اقدامات انجام‌شده در سازمان متبوع خود را برای مردم بیان کنند. در این زمینه کارهای هماهنگی الآن صورت گرفته تا تمام فعالیت‌ها علیه ایادی امریکا و توطئه‌های داخلی آنها هماهنگ شود. باید توجه داشت که حاکمیت سیاسی دولت نسبت به گذشته استوارتر است. این کار بدون هماهنگی به‌ وجود نیامده است. به دنبال نامه‌ای که آقای موسوی اردبیلی نوشتند، طبیعی است که فرصتی مناسب پیش آمده تا ارگان‌هایی که حضور مؤثر در این زمینه داشته‌اند، بیایند و توضیح دهند. بعد از درگیری‌ای که منجر به هلاکت "موسی خیابانی" شد، ضربات سختی به سازمان منافقین وارد شد و شاید ضربه‌ای که در اردیبهشت‌ماه به آنها زده شد و "ضابطی" به هلاکت رسید، خیلی از نظر تشکیلاتی برای منافقین مهم‌تر بود و بعد از آن، منافقین تعادل خود را از دست دادند. منافقین در ماه پیش نیز ضربۀ سختی در تهران و شهرستان‌ها متحمل شدند که منجر به گسیختن ارتباطات آنها و مختل شدن روابط تشکیلاتی آنها شد. طبعاً آنها یک نیمه حیاتی [نیمه جانی] دارند و تا زمانی‌که انقلاب ما در راه صحیح خود گام بردارد، ما با این توطئه‌ها مواجه خواهیم بود» نخست‌وزیر دربارۀ اوضاع جبهه‌ها نیز گفت: «نیروهای رزمنده ما در تمام جبهه‌ها آماده هستند که ضربات کاری بر رژیم صدام وارد کنند و آمادگی رزمی ما چه از نظر روحی، اعتقادی، معنوی و تدارکاتی از همیشه قوی‌تر است و همان‌طور که رئیس محترم مجلس شورای اسلامی گفته‌اند، فرصتی داده شده بود تا شرایط ما با آرامش تحقق پیدا کند، طبیعی است وقتی به این شرایط پاسخ مثبت داده نشود، ما این شرایط را با قدرت اسلحه و نیروی رزمندگانمان محقق خواهیم کرد.» نخست‌وزیر همچنین دربارۀ دلیل شرکت رئیس‌جمهور در جلسه هیئت دولت اظهار داشت: «رئیس‌جمهور طبق قانون اساسی می‌تواند هر زمان که بخواهد، هیئت دولت با ریاست ایشان تشکیل گردد. حضور رئیس‌جمهور بدون پیش بینی قبلی بود و باعث خوشحال نمودن ما شد، البته دولت هم قبلاً اعلام کرده بود که هر وقت رئیس‌جمهور محترم تشخیص دهد، در حضور ایشان تشکیل جلسه می‌دهد.» میرحسین موسوی همچنین دربارۀ اقدام اخیر عراق درچاپ قرآن‌های تحریف‌شده که قرار است در مراسم حج به اسم ایران پخش شود، گفت: «ما این توطئه را افشاء می‌کنیم. ایمان، ایثار و فداکاری حجاج ایرانی در مکه قطعاً مورد توجه حجاج دیگر کشورها قرار خواهد گرفت و آنها بهترین قضاوت را در مورد حجاج و انقلاب اسلامی ایران می‌تواند بکنند و همان‌طور که تا حالا نشان داده شده، این توطئه‌ها نمی‌توانند مؤثر باشند. گرچه آنها خیلی موذیانه سعی می‌کنند به ما ضربه بزنند، ولی شناختی که ملت‌های مستضعف و خصوصاً مسلمانان جهان از انقلاب ما پیدا کرده‌اند، بسیار بالاتر از این اعمال موذیانه عراق است و نمونه‌اش همین شرکت رهبر 40 میلیون مسلمان بنگلادش در نمازجمعه تهران بود.»[۱۸]

گزارش- 310

اختلافات سیاسی دو جناح اصلی کشور موسوم به چپ و راست در دیدار امروز آقای آقازاده با رئیس مجلس شورای اسلامی بررسی شد. امروز آقای غلامرضا آقازاده وزیر مشاور در امور اجرایی با آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار کرد. وی در این دیدار ضمن بیان برخی اختلافات سیاسی و جناحی ـ که به درون دولت نیز راه یافته ـ از این مسئله اظهار نگرانی کرد.[۱۹] چند روز قبل نیز در جلسه شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی، اختلافات دو جناح حزب بررسی شده بود. در این جلسه مهندس میرحسین موسوی و حجت‌الاسلام مسیح مهاجری از یک طرف و آقایان اسدالله بادامچیان و سعید امانی از طرف دیگر صحبت کردند و انتقادات خود را از جناح مقابل بیان داشتند.[۲۰] آقای هاشمی رفسنجانی در کتاب خاطرات خود دربارة اختلافات دو جناح می‌نویسد: «این روزها این مسئله [اختلافات دو جناح] که در حزب و جامعه هم مطرح است، در حزب مورد رسیدگی است.»[۲۱]

گزارش- 311

کاردار عربستان در تهران با معاون سیاسی ـ اجتماعی وزارت کشور دیدار و نامۀ وزیر کشور عربستان را مبنی‌بر اعتراض به تجمع ایرانیان در مدینه به وی تسلیم کرد. در این دیدار، دربارۀ اعتراض دولت سعودی مذاکره شد و معاون سیاسی وزارت کشور گفت: تجمع زائرین ایرانی در راستای افشای توطئه‌‌های قدرت‌های بزرگ علیه اسلام و مسلمین صورت گرفته و چه مکانی برای اعتراض به قدرت‌های استکباری از مدینه و مکه مناسب‌تر است؟[۲۲] حجت‌الاسلام موسوی خوئینی‌ها نمایندۀ امام و سرپرست حجاج ایرانی نیز در پیامی به زائران ایرانی در خصوص ضرب و شتم آنان به دست مأموران امنیتی و پلیس سعودی، آنان را به صبر و آرامش در مقابل رفتار غیرانسانی پلیس عربستان سعودی دعوت کرد.[۲۳] در این حال، منابع رسمی پادشاهی سعودی دلیل ضرب و جرح ایرانیان را ـ که در روز جمعه گذشته به صورت گروهی و به شکل راهپیمایی عازم نماز جمعه در مسجد النبی(ص) مدینه بودند ـ مغایرت حرکت آنان با اصول مذهبی اعلام کردند. خبرگزاری فرانسه از ریاض به نقل از منابع رسمی آن کشور اعلام کرد که آنان گفته‌اند که 21 زائر ایرانی را دستگیر کرده‌اند و به ایران بازگردانده‌اند. این منابع اعلام کردند که در جریان ضرب و شتم اجتماع‌کنندگان از طرف پلیس، کسی مجروح نشده است.[۲۴]

گزارش- 312

سرهنگ معمر قذافی رئیس‌جمهور لیبی در نامه‌ای به حافظ اسد رئیس‌جمهور سوریه، با محکوم کردن هم‌گرایی کشور عراق با مصر، این اقدام عراق را ناقض معاهدۀ بغداد، بین سران جبهۀ پایداری خواند و به‌شدت به حکمرانان عراق حمله کرد. در بخش‌هایی از این نامه آمده است: برادران، فرماندهان جبهۀ ناسیونالیستی پایداری و رویارویی، در شرایطی که اعراب سرگرم پیگیری چگونگی اجرا و پیاده شدن قسمت‌هایی از توطئۀ امریکایی، صهیونیستی و ارتجاعی ویژۀ تصفیۀ مسئلۀ فلسطین و به اجرا گذاشتن دیگر بخش‌های طرح‌ اسطبل داوود (کمپ دیوید) می‌باشند، عراق در تلاش برای گسترش و تقویت مناسبات خود با رژیم مصر است. گسترش مناسبات به درجه‌ای از همبستگی خواهد رسید که قبلاً از طریق گفت‌وگوهای محرمانه صورت گرفته است و سپس جنبۀ علنی در ازای سکوت اعراب و عدم رویارویی اعراب به خود گرفت. پرزیدنت قذافی، از دیدگاه مسئولیت ناسیونالیستی و تاریخی، علاقه‌مندی دائمی و ضرورت اهمیت محترم شمردن و مفید بودن مقررات جبهۀ ناسیونالیستی پایداری و رویارویی، در مبارزه با هرگونه انحراف در مورد مسئلۀ اعراب، دربارۀ خطرهای ناشی از سکوت در مقابل نزدیکی مصر و عراق هشدار داده و اعلام کرد: 1ـ همبستگی اعلام‌شده میان دولت عراق و رژیم مصر، همبستگی رسمی عراق با خیانت و نقض آشکار مقرراتی است که سران بغداد در کنفرانس بنیان‌گذاران جبهه پایداری، به آن متعهد شده‌اند و حداقل آن، اقدام مشترک اعراب در درج رژیم کنونی مصر در لیست سیاه می‌باشد. 2ـ همبستگی میان رژیم‌های بغداد و قاهره سابقه دیگری می‌شود که به سابقه‌های رژیم سودان در این راه اضافه می‌شود و سکوت اعراب در ازای این همبستگی و تماشای دنباله‌روی آشکار عراق از رژیم مصر، نقض هرگونه منشور و تصمیم عربی است و بدون مجازات و محکومیت نخواهد بود و درعین‌حال، این اقدام، اعتراف به بیهودگی و عدم جدی بودن اعراب در کنفرانس عربی است، هرچند این کنفرانس، در سطح سران تشکیل شود. انحراف رژیم عراق از اقدام دسته‌جمعی اعراب دایر بر مردود شمردن طرح‌‌های کمپ‌دیوید و مبارزۀ با آن، آشکار شده است و از امروز رژیم عراق طرف و شریک جدید رژیم مصر در اجرای طرح‌ کمپ دیوید به شمار می‌آید.[۲۵]

گزارش- 313

ستاد تبلیغات جنگ ایران، 31 شهریور تا ششم مهرماه را هفتۀ جنگ اعلام کرد. این ستاد با انتشار اطلاعیه‌ای ضمن اعلام این مطلب، از مردم خواست که برای اجرای هرچه با شکوه‌تر این هفته، با کمیته برگزاری مراسم دومین سالگرد جنگ ـ که از سوی این ستاد تشکیل شده است ـ همکاری کنند.[۲۶]



منابع و مآخذ روزشمار 1361/06/21

  1. روزنامه اطلاعات، 21/6/1361، ص 3.
  2. همان، ص 2.
  3. روزنامه جمهوری اسلامی، 22/6/1361، ص 11.
  4. سند شماره 16978 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، ستاد مشترک ارتش، اداره دوم، فرماندهی اطلاعات، شماره 179 ـ 164، 24/6/1361، ص 8.
  5. سند شماره 16992 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، شماره 180، 25/6/1361، ص 8.
  6. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه، "گزارش‌های ویژه"، شماره 177، 22/6/1361، ص 2، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/6/1361.
  7. سند شماره 43861 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه 7، به ستاد مرکزی، اطلاعات، 27/6/1361.
  8. سند شماره 67142 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات عملیات منطقه 7، به اطلاعات عملیات مرکز، 22/6/1361.
  9. روزنامه کیهان 22/6/1361، ص 13.
  10. مأخذ 6، ص 5، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/6/1361.
  11. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارش‌های ویژه"، شماره 178، 23/6/1361، ص 24، رادیو امریکا، 22/6/1361.
  12. مأخذ 6، ص 4، رشت ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/6/1361.
  13. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارش‌های ویژه"، شماره 179، 24/6/1361، ص 7، نوشهر ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/6/1361.
  14. مأخذ 11، ص 6، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/6/1361.
  15. مأخذ 6، ص 2، اهواز ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/6/1361.
  16. روزنامه جمهوری اسلامی، 21/6/1361، ص 11.
  17. روزنامه کیهان 23/6/1361، ص 2.
  18. مأخذ 3، ص 12.
  19. پس از بحران، کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی ـ 1361، به اهتمام فاطمه هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب، تهران: چاپ سوم 1386، ص 177.
  20. همان، ص 171.
  21. مأخذ 19.
  22. مأخذ 9، ص 3.
  23. همان.
  24. مأخذ 6، صص 10 و 11، ریاض ـ خبرگزاری فرانسه، 21/6/1361.
  25. مأخذ 9، ص 16.
  26. مأخذ 9.