1364.04.07: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''<big>روزشمار جنگ</big>''' '''<big>پنجشنبــــــه</big>''' '''<big>16 آبان 1364</big>''' '''<big>23 صفر 1406</big>''' '''<big>7 نوامبر 1985</big>''' == 1 == در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذا...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
سطر ۱: سطر ۱:
'''<big>روزشمار جنگ</big>'''
{{جعبه زندگینامه
|عنوان = روزشمار جنگ سال 1364
|نام = 1364.04.07
|نام دیگر=  هفت تیر
|روز= 07 تیر 1364
|تاریخ شمسی= 1364.04.07
|تاریخ میلادی=9 شوال 1405
|تاریخ قمری= 28 ژوئن 1985
|اسامی عملیات=
|اسامی شهدا=
|اسامی اسرا=
}}


'''<big>پنجشنبــــــه</big>'''
  <div class="bootstrap-btn">[[1360.04.07]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1361.04.07]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1362.04.07]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1363.04.07]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1365.04.07]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1366.04.07]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1367.04.07]]</div>


'''<big>16 آبان  1364</big>'''


'''<big>23 صفر    1406</big>'''
<div style="text-align:justify">


'''<big>7 نوامبر 1985</big>'''


== 1 ==
== گزارش- 148 ==
در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذاری شده است)، امروز در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران جلسه‌ای با حضور فرماندهان ارشد سپاه پاسداران: رحیم صفوی فرمانده نیروی زمینی سپاه، غلامعلی رشید مسئول معاونت عملیات نیروی زمینی سپاه، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه قدس سپاه، عباس محتاج فرمانده قرارگاه سلمان و فرمانده ناحیه 4 سپاه، احمد غلامپور (جانشين قرارگاه كربلا) و... تشکیل شد. در این جلسه مسئولان نیروی زمینی سپاه، باتوجه‌به مشکلات بسیاری که در سر راه عبور از اروندرود و اجرای عملیات در منطقه فاو وجود دارد، مخالفت جدی خود را با اجرای عملیات در این منطقه اعلام کردند و برای اجرای عملیات در مناطق دیگر پیشنهادهایی دادند.
[[رده:1]]
خلاصه‌ای از گزارش امروز راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی سپاه، درباره دیدگاه‌های مسئولان نیروی زمینی سپاه چنین است:


پس از یک‌ روز وقفه در بررسی طرح‌‌های عملیاتی ـ که صرف پیگیری کار مهندسی در مناطق عملیاتی هور و فدک (منطقه عملیاتی فاو) گردید ـ از اوایل امروز بار دیگر مباحث اصلی عملیات آغاز شد. در طول روز مسئولان نیروی زمینی سپاه گفت‌وگو‌های بسیاری کردند و درباره مطالب متعددی ازجمله تأمین شرایط لازم برای اجرای عملیات تبادل‌نظر شد. به‌تدریج مباحث گسترده‌تر و موضوعات جدیدی مطرح شد تا جایی که غلامعلی رشید مسیر بحث را تغییر داد و گفت:
عراق در يك اطلاعية نظامي (شماره 1879) اعلام كرد كه به يك هدف بزرگ دريايي ايران حمله كرده است. طبق اين اطلاعيه، به منظور ادامة محاصرة بندرهاي صدور نفت ايران و جلوگيري از بهره‌برداري از منابع درآمد نفتي، هواپيماهاي عراق يك حملة هوايي موفقيت‌آميز عليه يك هدف بزرگ دريايي در نزديكي جزيرة خارك اجرا كرده‏اند و آن را مورد اصابت دقيق و مؤثر قرار داده‏اند و ... سالم به پايگاه‌هاي خود بازگشته‏اند.<ref>خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه" شماره 101 (8/4/1364)، ص1، راديو صوت‌الجماهير، بخش عربي ساعت19:30، 7/4/1364.</ref>
در گزارش بخش عربي راديو لندن نيز در اين باره آمده است: «يك سخن‌گوي رسمي عراق گفت عراقي‌ها به منظور نشان دادن عكس‌العمل به آنچه كه آن را اقدامات كشتي‌ربايي ايران توصيف كرد و به منظور قطع صادرات نفتي ايران تا هنگام موافقت دولت تهران با صلح كامل، به حملات خود عليه كشتي‌هايي كه از بنادر ايران استفاده مي‌كنند، ادامه خواهند داد.»<ref>خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشريه "گزارش‏هاي ويژه" شماره 102 (9/4/1364)، ص‏55، راديو لندن، بخش عربي، 7/4/1364.</ref>
به رغم تلاش عراق و برخي رسانه‌هاي جهاني براي مهم جلوه دادن اين تهاجم، در گزارش رسيده به دفتر فرماندهي كل سپاه در اين باره آمده است: «يكي ديگر از اقدامات عراق طي روز جاري، پرتاب يك موشك (به وسيلة هواپيما) به طرف بوشهر بود كه خوش‏بختانه به يكي از كشتي‌هايي كه قبلاً مورد اصابت قرار گرفته بود و از آن به‌عنوان يك هدف كاذب استفاده مي‏شد، اصابت كرده‏است.»<ref>سند شمارة 074539 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفتر فرماندهي منطقة جنوب، از روابط عمومي فرماندهي، به دفتر فرماندهي كل، 7/4/1364.</ref>


«اصلاً بیاییم پیشنهاد بدهیم که امسال در جنوب، عملیات وسیع انجام ندهیم. تا عید 15 عملیات قدس [عملیات محدود] می‌توانیم انجام دهیم و در این فاصله دو الی سه منطقه را از هر نظر آماده کنیم و در سال آینده عملیات بزرگ انجام دهیم. امر غافلگیری برای ما مهم است. با نیرویی که حداکثر تا 70 گردان می‌رسد می‌توانیم در شمال‌غرب عملیاتی نسبتاً خوب انجام دهیم.»
==  گزارش- 149 ==


حاضران در جلسه با این پیشنهاد که پیش‌ازظهر و بدون حضور محسن رضایی مطرح شد، موافقت و هریک به‌نوعی آن را تصدیق ‌کردند. در ادامه بحث مزیت‌هایی برای این طرح پیشنهادی بیان شد:
مراكز تجمع نيروهاي خودي (ارتش) را ديروز و امروز تعدادي از هواپيماهاي دشمن (از انواع ميگ، ميراژ و ملخ‌دار) در هفت سورتي پرواز مورد هجوم قرار دادند. در اين حملات در چهار مرحله مواضع نيروهاي خودي به ويژه در ارتفاعات "سربولي" بمباران شد و در سه مرحله بر اثر آتش پدافند مستقر در منطقه، از ادامة حملات هواپيماهاي دشمن جلوگيري شد.<ref>سند شمارة 022872 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي"، قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، ركن2، شمارة 15، (7/5/1364).</ref> تجمع نيروهاي خودي مربوط به مراحل آمادگي براي اجراي يك عمليات ارتش در منطقة سيدكان است.


1. رعایت غافلگیری.
==  گزارش- 150 ==


2. آماده‌کردن سه منطقه فدک (فاو)، حیدر (روطه ـ قرنه) در هور و شمال منطقه عملیاتی بدر.
نزديك شدن اتمام مهلت دو هفته‌اي حكومت عراق مبني بر عدم بمباران مناطق مسكوني ايران، پي‏آمدهايي در برخي مناطق ايران داشته است، از جمله به گزارش امروز خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از باختران، گروه‌هاي مختلف مردم، اين شهر را ترك مي‌كنند و همراه خود وسايل زندگي و اقامت موقت را با وسايل نقلية گوناگون به خارج اين شهر انتقال مي‌دهند.<ref>مأخذ 1، ص4، باختران.</ref> باختران از شهرهايي است كه آسيب‏هاي فراواني در جنگ شهرها ديده است و به گفتة رئيس برنامه و بودجة استان، ميزان خسارات وارده به اين شهر بالغ بر هشت ميليارد ريال برآورد شده است و اين در حالي است كه حجم اعتبارات پيش‌بيني شده و مصوب سال جاري براي نوسازي و بازسازي مناطق جنگي اين استان، پنج ميليارد ريال است.<ref>خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه"، شمارة 100 (7/4/1364)، ص7، باختران ‏- خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.</ref>
از سوي ديگر، با وجود وقفة دو هفته‌اي در جنگ شهرها، اين هفته نيز نمازجمعه در شهر سردشت برگزار نگرديد. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي در گزارشي از اين شهر ‌نوشته است: «اين هفته، چهارمين هفته است كه به علت خروج مردم از شهر سردشت، نمازجمعه در آن برگزار نشده‏است. به دنبال بمباران‌هاي يك ماه اخير شهرستان سردشت توسط صداميان، اهالي اين شهر به شهرك "ربط" و سپس به روستاهاي اطراف پراكنده شده‌اند. در حال حاضر شهر تقريباً از مردم بومي خالي است. در حال حاضر در سردشت علاوه بر فرمانداري چندين ارگان و نهاد انقلابي و اداري و نظامي مستقر است كه براي بازسازي منطقه تلاش مي‏كنند.»<ref>مأخذ 2، اروميه - خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 8/4/1364، ص9.</ref>
در اين حال، وزير امور خارجة جمهوري‌اسلامي به‌عنوان يك اقدام پيش‏گيرانه و بازدارنده، پيامي براي "خاويرپرزدكوئيار" دبيركل سازمان‌ملل متحد، فرستاد كه در آن با يادآوري اهميت روز جهاني قدس در نظر مسلمانان جهان و نيز با اشاره به حملات مستقيم عراق به تظاهرات اين روز (قدس) و به خاك و خون كشاندن مردم حاضر در اين راه‏پيمايي (600 تن شهيد و مجروح)، در خصوص زير سؤال رفتن اعتبار و فلسفة وجودي قوانين و تعهدات بين‌المللي در اذهان جامعه جهاني، تذكر داده شده، سپس آمده است: «اين‏جانب به جناب‏عالي اطمينان مي‌دهم كه جمهوري‌اسلامي ايران بدون توجه به سوابق جنايات جنگي عراق و علي‏رغم توان، هرگز در حملات به مناطق مسكوني و جنگ شهرها پيش‌قدم نبوده و نخواهد بود، در عين حال حق مقابله به مثل را همواره براي خود محفوظ نگاه خواهد داشت ...»<ref>روزنامة اطلاعات، 9/4/1364، ص3، و مآخذ 1، ص 29، راديو امريكا.</ref>


3. آمادگی تجهیزات.
==  گزارش- 151 ==


4. امکان فراهم‌آوردن نیروی بیشتر برای جنوب در زمستان آینده.
هماهنگي موجود بين نيروهاي بارزاني و نيروهاي نامنظم جمهوري‌اسلامي در اقدام عليه دشمن و طبيعتاً سهولت تردد آنان در ايران به‌عنوان راهي براي نفوذ و خراب‏كاري، مورد توجه دشمن قرار گرفته‏است. به گزارش منابع سپاه، با هماهنگي‌هايي كه بين سران حزب دمكرات، كومه‏له و دولت عراق شده، قراراست افرادي با برگه‌هاي جعلي به‌عنوان افراد بارزاني به شهرهاي ايران نفوذ داده شوند تا به عمليات بمب‌گذاري در شهرهاي ايران بپردازند.<ref>سند شمارة 074533 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: مركز فرماندهي ستاد مركزي سپاه پاسداران، 7/4/1364.</ref>


5. تکمیل و تثبیت تشکیلات نیروی زمینی سپاه تا سال آینده.
==  گزارش- 152 ==


در مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو نیز دلایل زیر برشمرده شد:
سفر رسمي آقاي "هاشمي‌رفسنجاني" رئيس‌ مجلس شوراي اسلامي به چين - كه اولين سفر يك مقام بلندپايه ايراني پس از پيروزي انقلاب اسلامي به اين كشور مي‌باشد - از مدتي قبل در صدر اخبار رسانه‌هاي داخلي و خارجي قرار گرفته و از زواياي مختلف مورد ارزيابي محافل ديپلماتيك و مفسران و تحليل‌گران واقع شده‏است. اين سفر چندان مهم است كه حساسيت شديدي در سطح نظام بين‌الملل برانگيخته و جهت اطلاع از نتايج اين سفر، كشورهاي ذي‏نفع و نيز كشورهايي كه به گونه‌اي اين ارتباط را با منافع ملي خود در تعارض‌ مي‌بينند، مسائل مطروحه در آن را پي مي‏گيرند.
مسائلي كه عمدتاً بازيگران رسمي و غيررسمي سياست منطقه‌اي و جهان به آن اشاره كرده‏اند و به نوعي در مورد آن‏ها اتفاق نظر دارند، در چند محور است:
- فروش تسليحات چيني به ايران.
- منافع استراتژيك چين در خاورميانه.
- مواضع بي‌طرفي چين در جنگ ايران و عراق.
- حل مسئلة جنگ از طريق ديپلماتيك (كه گاه موضوع اصلي اين سفر قلمداد شده‏است).
- جلوگيري از نفوذ شوروي در خاورميانه.
- هماهنگي با جمهوري‌اسلامي ايران در مورد افغانستان جهت خروج نيروهاي شوروي از افغانستان و حمايت و پشتيباني از انقلابيون اين كشور.
در هر صورت، خبرهاي آشكار امروز حاكي از اين است كه آقاي هاشمي‌رفسنجاني در دومين روز ديدار از چين، با رئيس‌جمهور اين كشور آقاي "لي‌شيانيان" ملاقات كرده‏است. در اين ملاقات روابط ميان دو كشور بررسي شده است. آقاي لي‌شيانيان با اشاره به مواضع مشترك ايران و چين به‌عنوان ملل جهان سوم و كشورهايي كه از سياست عدم تعهد پيروي مي‌كنند، گفته است: «ما مشكلاتي با ابرقدرت‌ها داريم كه مانعي در روابط ما با آن‏ها است، در حالي كه هيچ عاملي براي جلوگيري از بسط روابط ما با ايران وجود ندارد و علي‏رغم پيشرفت‌هايي كه در سال‌هاي اخير در اين روابط صورت گرفته، چين بايد روابط با ايران را توسعه دهد.»<ref>روزنامة اطلاعات، 8/4/1364، ص4.</ref>
وي سپس با اشاره به پيشرفت‌هاي ايران پس از سقوط نظام شاهنشاهي و تأييد سياست خارجي ايران در مبارزه با قدرت‌هاي سلطه‌گر، افزوده: «ما از سياست‌هاي داخلي و خارجي شما پشتيباني مي‌كنيم.»<ref>همان.</ref>
آقاي هاشمي‌رفسنجاني نيز با توجه به دادن به سابقة انقلابي چين، وسعت خاك و جمعيت اين كشور كه قابليت دارد به قدرت بزرگي درآسيا تبديل شود و در همكاري با كشورهاي جهان سوم مي‌تواند نيروي مؤثري در رفع مشكلات جهاني باشد، تأكيد كرده‏است: «جمهوري‌اسلامي ايران علي‏رغم مشكلاتي كه ابرقدرت‏ها در مقابل آن ايجاد مي‌كنند، مصمم است سياست مستقل و ناوابسته خود را ادامه دهد.»<ref>همان.</ref>
رئيس‌ مجلس شوراي اسلامي علاوه بر ديدار با رئيس‌جمهوري خلق چين، در ديدار با رئيس كنگرة ملي اين كشور، ديدگاه‏هاي جمهوري‌اسلامي ايران در جهان كنوني را تشريح كرده‏است. وي وقوع يك جنگ جهاني (سوم) با وسعت بسيار را به وسيلة ابرقدرت‌ها ناممكن دانست و استراتژي آن‌ها را كه به جاي مقابلة رودررو، برمبناي راه‏اندازي جنگ‌هاي محدود در ميان كشورهاي جهان سوم بنا شده، خاطرنشان ساخته است: «اكنون [ابرقدرت‌ها] تضاد منافع خود را به درون كشورهاي جهان سوم منتقل كرده و در نقاطي از جهان كه مي‌توانند سلطه آن‏ها را مورد تهديد قرار دهند، آتش اختلافات و جنگ را برافروخته و آن را دامن مي‌زنند ... جنگ جهاني سوم جايش را به جنگ در درون كشورهاي جهان سوم داده است. در جنگ جهاني سوم ابرقدرت‌ها خودشان آسيب مي‌بينند، در حالي كه در اين نوع جنگ‌ها، ملت‌هاي جهان سوم خسارت مي‌بينند ... در حقيقت ابرقدرت‌ها از جنگ‌هاي كوچك و منطقه‌اي كه منافع آن‏ها را تأمين مي‌كند، بسيار خوش‏حال هستند.»<ref>همان.</ref>
آقاي هاشمي سپس تجاوز عراق عليه جمهوري‌اسلامي ايران را به‌عنوان نمونه‌اي از نوع جنگ‌هاي تحميلي بر جهان سوم، برشمرده و چنين موضع‌گيري كرده‏است: «علي‏رغم همة حمايت‌هاي مالي و تسليحاتي كه ابرقدرت‌ها و عوامل آن‏ها از عراق به عمل مي‌آورند، جمهوري‌اسلامي ايران تصميم قطعي دارد كه ريشه‌هاي اين جنگ را با مجازات جنگ‏افروز بخشكاند، بدون آن‏كه كوچك‌ترين نظري به سرزمين عراق داشته باشد. ما بارها اعلام كرده‌ايم كه هيچ‏گونه چشم‏داشتي به خاك عراق نداريم و حتي وقتي جنگ‏افروز تنبيه شد، ما به ملت عراق كمك خواهيم كرد تا خرابي‌هاي جنگ را ترميم كند، ولي به هيچ وجه نمي‌پذيريم كه در اين منطقه يك آتش‌بس سطحي پديد آيد و در طول مرزهاي‏مان با عراق همواره ارتش خود را آماده جنگ نگه‏داريم ... اگر جنگ‏افروز را مجازات نكنيم، چندين سال ديگر وضعيت ما شبيه فلسطين و لبنان خواهد شد.»<ref>همان.</ref>
وي همچنين از چين و همة نيروهاي آزاد و مستقل خواست تا براي جلوگيري از جنگ‌هاي تحميلي ابرقدرت‌ها تلاش خود را صرف خشكاندن ريشه‌هاي اين نزاع‌ها كنند.<ref>همان.</ref>
آقاي هاشمي رفسنجاني در سفر به چين ـ 7/6/1364، شركت امام جمعه موقت تهران در نمازجمعه پكن


1. رعایت غافلگیری ناممکن است.
آقاي هاشمي‌رفسنجاني در سفر به چين ـ 7/6/1364، ديدار با عده‌اي از مسلمانان پكن
پس از آن، رئيس‌ مجلس خلق چين (پنك‌زين) ضمن مخالفت با سلطة ابرقدرت‌ها كه از مهم‌ترين وجوه مشترك چين و ايران است، خواهان همكاري كشورهاي جهان سوم جهت مقابله با ابرقدرت‌ها شد.<ref>همان.</ref>


2. شرایطی که فرماندهان برای اجرای عملیات مشخص کرده‌اند، تأمین نشده است.
==  گزارش- 153 ==


3. زمان کافی برای آماده‌کردن زمین ازجنبه مهندسی دراختیار نیست.
در بازتاب سفرهاي اخير آقاي هاشمي‌رفسنجاني تحليل‌ها و تفسيرهاي متعدد و متفاوتي به چشم مي‌خورد، از جمله روزنامة آلماني "فرانكفورتر الگماينه" نوشت: «هيچ چيز حاكي از اين نيست كه رهبر ايران آيت‌الله خميني كينة خود را كنار گذاشته است؛ وي همچنان خواستار سرنگوني "صدام" دشمن اصلي خود در بغداد، است. حتي اگر ديگر آيت‌الله در اين مورد درنگ و ترديد داشته باشند، جنگ ممكن است براي مدت طولاني ادامه يابد.» اين روزنامه سپس افزود: «ايران براي نيروهاي آتي خود احتياج به سلاح و حمايت سياسي دارد و براي كسب اين دو مسئله است كه رئيس زيرك مجلس ايران به پكن رفته است. ... براي همين دو مسئله است كه پس از نااميدي‌هاي فراوان، روابط با سرهنگ قذافي بالاخره محكم شده است.»<ref>مأخذ 1، هامبورگ - خبرگزاري آلمان، روزنامة "فرانكفورتر الگماينه"، 7/4/1364، صص 11و12. </ref>
در ادامة مقاله آمده‏است: «رفسنجاني به انجام بسياري از مأموريت‌ها عادت دارد، اما وي همواره از روس‌ها دوري جسته است و به همين جهت است كه وي به‌عنوان پيك مناسب [آيت‌الله] خميني به پكن اعزام شده است.»<ref>واحد سياسي دفتر تبليغات حوزة علمية قم، نشرية "گزارش" شماره 4 (15/4/1364)، ص13.</ref>


4. نیروی موردنیاز تأمین نشده است.
==  گزارش- 154 ==


5. هماهنگی در فعالیت‌هایی که برای تأمین امکانات می‌شود وجود ندارد.
روزنامة "لوموند" - چاپ فرانسه - امروز گزارش داد: «"طه ياسين رمضان" معاون اول نخست‌وزير عراق، روز چهارشنبه (26 ژوئن - 5/4/1364) هنگام سفر به مصر تأكيد كرد كه ليبي بايد به خاطر تحويل موشك‌هاي زمين به زمين "اسكاد - بي" به ايران كه عليه بغداد به كار گرفته مي‌شود، تنبيه شود.»<ref>ادارة كل مطبوعات خارجي وزارت ارشاد اسلامي، نشرية "بررسي مطبوعات جهان"، شماره 872 (31/4/1364)، روزنامة "لوموند" چاپ فرانسه، 28 ژوئن (7/4/1364).</ref>
يادآوري مي‌شود سفر نامنتظره و نا به هنگام تريكي وزير خارجه ليبي به عراق در تاريخ 27/3/1364 پس از پنج سال قطع مناسبات عراق با ليبي به دليل حمايت‌هاي سياسي و ... ليبي از جمهوري‌اسلامي در طول جنگ تحميلي، مي‌توانست بازتاب‌هايي از جمله تيره شدن روابط ايران و ليبي را به دنبال داشته باشد ولي اين سفر ره‌آوردي در اين جهت به دنبال نداشت و برعكس، سفر آقاي هاشمي‌رفسنجاني رئيس‌ مجلس شوراي اسلامي، در رأس يك هيئت بلندپايه به ليبي در تاريخ 30/3/1364 و امضاي يك بيانيه رسمي ده ماده‌اي با مقام‏هاي اين كشور، بار ديگر تعارضات بين ليبي و عراق را تشديد كرد. لذا عراق (چنان كه در خبر فوق آمده است) در واكنشي خواستار تنبيه و مجازات كشور ليبي ‌شده‏است.
در تفسير امروز "لوموند" در اين باره آمده‏است: «روابط ميان دو كشور (ليبي و عراق) قبلاً نيز به سردي گراييده بود؛ يعني كمي پس از آغاز جنگ خليج[‌فارس] در سپتامبر 1980 هنگامي كه بغداد طرابلس را به حمايت از ايران متهم كرد. پس از چندي روابط به حال عادي بازگشت به طوري كه سپتامبر گذشته ليبي بار ديگر سفارت خود را در عراق بازگشايي كرد. قطع مجدد روابط ميان دو كشور (ليبي و عراق) هنگامي صورت گرفت كه هاشمي‌رفسنجاني رئيس‌ مجلس ايران، به ليبي سفر كرد.
حجت‌الاسلام رفسنجاني در پي ديدار خود از طرابلس، يك بيانية ده ماده‌اي را با مقامات آن كشور به امضا رساند كه طي آن، دو كشور در زمينة تشكيل ارتش بيت‌المقدس جهت آزادي فلسطين، ايجاد يك "اتحاديه انقلابي اسلامي و جهاني" و نيز تشكيل يك كميسيون سياسي و نظامي مشترك، تصميمـاتي اتخـاذ نمودند.»<ref>همان.</ref>
نشريه "لوماتن" چاپ فرانسه نيز در اين باره نوشت: «قطع روابط ميان بغداد و طرابلس كه در فرداي ديدار "پيروزمندانة" رئيس‌ مجلس اسلامي حجت‌الاسلام "هاشمي‌رفسنجاني" از ليبي رخ داد، به وضعيتي كه از ابتداي جنگ ايران و عراق عملاً بين دو كشور (عراق و ليبي) وجود داشت، تجسم عيني مي‌بخشد. اين امر در عين حال با وارد ساختن يك ضربة بسيار شديد با اتحاد سه جانبة تهران - دمشق - طرابلس، تفرقه در جهان عرب را تعميق مي‌نمايد ... . عراق به نوبة خود با نزديك شدن بيش از پيش به محور امان - قاهره خواهد توانست خطر ناشي از اتحاد ميان دو انقلاب راديكال ايران و ليبي را فراروي كشورهاي ميانه‌رو عرب، خصوصاً كشورهاي منطقة خليج‌فارس قرار دهد.»<ref>همان، مجلة "لوماتن" چاپ فرانسه، 28 ژوئن 1985 (7/4/1364)، صفا حائري.</ref>
از سوي ديگر، روزنامة كويتي "الوطن" در يك تحليل سياسي، "پيمان استراتژيك" ميان ايران و ليبي را موجب افزايش اختلافات و انشعاب در جهان عرب اعلام كرد و نوشت: «اين پيمان حالت ادامة جنگ ايران و عراق را هم‏زمان با تلاش‌هاي امت عرب جهت متوقف ساختن اين جنگ، تضمين مي‌كند ... شكي نيست كه موضع اعلام شدة ليبي در پيمان استراتژيك، موضعي عليه عراق و در كنار ايران در جنگ مي‌باشد.»<ref>مأخذ 1، ص3، كويت - خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 7/4/1364، روزنامة كويتي "الوطن".</ref>


6. اجرای تک پشتیبانی در جزیره مینو میسر نیست.
==  گزارش- 155 ==


درمجموع هرچه مباحث عمیق‌تر می‌شد، انگیزه اصلی و دلیل انتخاب منطقه عملیاتی فاو با ابهام بیشتر مواجه و حتی گفته می‌شد که منطقه فاو براثر فشارهای سیاسی برای عملیات انتخاب شده است.
با گذشت حدود دو هفته از ربودن هواپيماي تي.‌دبليو.اي. به وسيلة شيعيان لبنان، كماكان در كنار ارعاب و تهديد امريكا، مذاكرات سياسي نيز دربارة اين ربايندگي ميان برخي طرف‌هاي درگير ادامه دارد.
معاون پيشين سازمان اطلاعات و جاسوسي امريكا (سيا) گفت ترديدي ندارد كه حكومت اسلامي ايران و حكومت بعث سوريه مسئول ربودن هواپيماي امريكايي و در گروگان‌ نگه داشتن 39 مسافر آن مي‌باشند. آقاي "ري‌كلاين" با تأكيد بر اين كه ايران و سوريه با گروه تروريستي حزب‏الله روابط نزديك دارند و اين گروه مسئول ربودن هواپيماي تي‌.دبليو.اي. مي‌باشد، هشدار داد كه به صلاح دولت سوريه است كه ماجراي گروگان‌گيري هرچه زودتر پايان يابد، زيرا ادامة اين ماجرا موجب بازگشت حضور نظامي امريكا به لبنان خواهد شد و اين امر به هدف سوريه كه تسلط بر لبنان مي‌باشد، لطمه خواهد زد.<ref>مأخذ 2، ص 46، راديو اسرائيل، 7/4/1364.</ref>
امروز همچنين روزنامة "واشنگتن پست" خبرداد: «دولت ريگان بار ديگر به اقدام ديپلماتيك اميد بسته است و پس از پيشنهاد نبيه‌بري (رئيس جنبش امل لبنان) براي انتقال گروگان‌ها به دمشق، تهران و يا يكي از سفارت‏خانه‌هاي غربي در بيروت، تمام تهديدات نسبت به حملات انتقام‌جويانه را كنار گذاشته است. مقامات امريكا اكنون به حل سريع بحران به مراتب اميدوارتر مي‌باشند. واشنگتن اصرار دارد كه آزادي گروگان‌ها رسماً به آزادي اسراي شيعه در اسرائيل نبايد مربوط شود، ولي يك مقام امريكايي گفت تنها يك ارتباط غيرعلني و غيرمستقيم مورد قبول خواهد بود.»
اين روزنامه سپس افزوده است: «به‌عنوان بخشي از اقدامات ديپلماتيك، امريكا در چند روز اخير پيام‌هايي را با دولت ايران مبادله نموده است ولي به گفتة يك مقام امريكايي، ايران كمكي نخواهد كرد. اظهارات آقاي رفسنجاني مبني بر اين‏كه "كلاً ما به وحشت انداختن مردم بي‏گناه را تأييد نمي‌كنيم،" از سوي مقامات امريكايي اين برداشت شده كه ايران بيش از اين كمكي نخواهد كرد.»<ref>مأخذ 1، ص 9، واشنگتن.</ref>
از سوي ديگر، به رغم آنچه در جهت نماياندن بن‌بست موجود در برخي خبرها و تفاسير آمده است، فاز ديگري از ديپلماسي در جهت حل مسئله به جريان افتاده است. براساس گزارش يونايتدپرس از بيروت، "نبيه‌بري" رهبر جنبش امل، امروز گفته است كه انتظار دارد در 48 ساعت آينده ماجراي هواپيماربايي پايان يافته و 39 گروگان امريكايي در دمشق آزاد شوند. وي در پاسخ به اين پرسش كه "آيا با وجود وقفه‌اي كه در مذاكرات پديد آمده، همچنان اميدوار است مسئلة گروگان‌ها در 48 ساعت آينده حل و فصل شود؟" گفت: «من همچنان خوش‏بين هستم، زيرا فعاليت‌هاي زيادي در اين رابطه در جريان است. به نظر مي‌رسد نامه‌هايي بين ريگان و اسد رئيس‌جمهوري سوريه، در اين مورد مبادله شده است.»<ref>مأخذ 10، ص آخر.</ref> اين در حالي است كه در دمشق يك مقام خبرگزاري دولتي سوريه اين مطلب را كه گروگان‌هاي امريكايي ظرف 48 ساعت آينده وارد دمشق خواهند شد، تكذيب كرد. اما منابع آگاه گفته‏اند كه تسهيلات لازم براي گروگان‌ها آماده شده و گزارش‌هاي تأييد نشده حاكي از آن است كه "ژان‌كلودامه" فرستادة سازمان‌ملل، به تلاش‌هاي تازه‌اي در زمينة ميانجي‏گري دست زده است.
در اين گزارش همچنين آمده‏است: «سازمان نظارت بر ترك مخاصمة سازمان‌ملل، نقش مهمي در راه حل و فصل مسئلة گروگان‌ها ايفا خواهد كرد، لكن گفته نشده‏است كه آيا اسرائيل به موضع قبلي خود داير بر امتناع از برآوردن تقاضاهاي هواپيماربايان در مورد آزادي گروگان‌ها بازگشته است يا خير. يادآوري مي‌شود كلودامه مشاور بلندپاية "خاويرپرزدكوئيار" دبيركل سازمان‌ملل، روز پنجشنبه (ديروز) به اسرائيل سفر كرد و انتظار مي‌رود در ادامة مأموريت خود، به‌عنوان ميانجي به لبنان و سوريه برود.»<ref>مأخذ 10، ص آخر.</ref>
احتمال تحويل گروگان‌ها ‌به سوريه، امروز به مرور، هرچه بيش‏تر تقويت شد زيرا دولت‌هاي متبوع سفارت‌خانه‌هاي غربي مستقر در غرب بيروت، از اين كار امتناع كردند.
يادآوري مي‌شود كه نبيه‌بري روز چهارشنبه (5/4/1364) پيشنهاد كرده بود كه گروگان‌ها را به يك سفارت غربي در غرب بيروت منتقل سازد و چنانچه سفارت‌خانه‌ها از قبول گروگان‌ها سر باز زنند، آن‏ها را به سوريه تحويل دهد. بري همچنين گفته بود كه گروگان‌ها تنها در صورتي تحويل داده خواهند شد كه كشور تحويل گيرندة آنها وعده دهد تا زماني كه اسرائيل زندانيان لبناني را آزاد نساخته است، گروگان‌ها را رها نكند. سوئيس در پيشنهاد متقابل خود به نبيه‌بري اعلام كرده بود كه آن‏ها را مي‌پذيرد. نبيه‌بري امروز گفت كه اين پيشنهاد سوئيس را ربايندگان هواپيماي "ترانس ورلداير لاينز" كه همچنان تعدادي از گروگان‌ها را در اختيار دارند، رد كرده‌اند.<ref>مأخذ 10، ص آخر.</ref>
در همين حال و در ادامة ماجرا، خبرگزاري فرانسه از واشنگتن گزارش داد كه شبكه تلويزيوني "سي.‌بي‌.اس." امريكا در گزارشي اعلام كرده گروگان‌هاي امريكايي كه پس از ماجراي ربوده شدن بوئينگ شركت هواپيمايي امريكا در بيروت بازداشت هستند، فردا به دمشق فرستاده خواهند شد. تلويزيون امريكا از قول يك مسئول بلند‌پاية سوري افزوده كه گروگان‌هاي امريكايي قرار است بامداد فردا وارد پايتخت سوريه بشوند.
به گزارش خبرگزاري فرانسه، در بيت‌المقدس يك مقام بلندپايه حكومت اشغال‏گر قدس گزارش‌هاي قبلي داير بر توافق اسرائيل و امريكا در خصوص مربوط ساختن آزادي زندانيان "اتليت" با گروگان‌هاي امريكايي را تكذيب كرده‏است. اسرائيل اعلام كرده كه سياست خود را در مورد ربوده شدن جت مسافربري شركت "ترانس ورلد ايرلاينز" (تي.دبليو.اي.) تغيير نداده‏است و درخواست‌هاي جنبش امل و ربايندگان هواپيما را در مورد آزادي زندانيان لبناني در قبال رهايي گرو‏گان‏هاي امريكايي، نخواهد پذيرفت.<ref>مأخذ 10، ص 19.</ref>


درنهایت رحیم‌ صفوی، غلامعلی ‌رشید، عزیز جعفری، احمد ‌غلامپور و... برای دادن پیشنهادهای جدید و مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو به نتیجه قطعی رسیدند و قرار شد در جلسه‌ای با فرمانده کل سپاه دراین‌باره به بحث بپردازند.<ref>سند شماره 0634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، گزارش راوی قرارگاه خاتم، در عملیات والفجر8، داوود رنجبر، صص 92 ـ 91.</ref>
==  گزارش- 156 ==


== 2 ==
خبرنگار اعزامي شبكه اول تلويزيون فنلاند پس از بازگشت از ايران در برنامه‏اي از اين شبكه گزارش داد: «ايران با وجود جنگ، از عهدة حل مسائل اقتصادي خود به خوبي برآمده است. به لحاظ بازرگاني بين‌المللي، ايران نسبت به ديگر كشورهاي نفت‌خيز، وضع بسيار بهتري دارد.» در اين برنامة تلويزيوني كه دو تن از كارشناسان اقتصادي از فنلاند و يك تاجر ايتاليايي شركت كرده‏بودند، همچنين اعلام شد: «تثبيت موقعيت اقتصادي ايران در آينده نيز ادامه خواهد يافت. با وجود جنگ و بمباران كشتي‌ها، اوضاع اقتصادي ايران رضايت‌بخش است.»<ref>روزنامه جمهوري‌اسلامي، 9/4/1364.</ref>
[[رده:2]]
در ادامه بحث درباره طراحی عملیات در منطقه فاو، بعدازظهر امروز جلسه‌ای با حضور محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، و برادرانی که در جلسه صبح حضور داشتند. در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران تشکیل شد. نخست رحیم صفوی شروع به صحبت کرد:


برادران حاضر در این جلسه از ابتدای جنگ، در جنگ بوده‌اند و فلسفه وجودی‌شان در جنگ یک فلسفه محکم زیربنایی و عقیدتی است و براساس پایبندی به مقام ولایت آمدند در جنگ و با اعتقاد به اینکه این جنگ، جنگ بین حق و باطل است و جبهه حسینی‌ها علیه یزید‌ی‌هاست و اینکه هر زمانی هم که امام تکلیف کند، حاضر به ریختن خونشان به پای درخت ایمان و عقیده‌شان هستند... .


... برادران با یک دید واقع‌بینانه می‌خواهند روی مسئله جنگ فکر و کار کنند. ما دید واقع‌بینانه را از این نظر می‌گوییم که اگر به یک چیزهایی که می‌دانیم آماده نمی‌شود و در زمان لازم امکان فراهم‌شدن آن نیست توجه نکنیم، این یک دید غیرواقع‌بینانه است. من اساس تردید را عدم واقع‌بینی مسائل می‌دانم؛ اگر کسی واقع‌بینانه وارد یک صحنه و یک عملی بشود، در او هیچ تردیدی نیست.


ما از عملیات‌های رمضان تا والفجرها و حتی خیبر و بدر به این نتیجه قطعی رسیده‌ایم که با مقدورات و امکانات موجود نمی‌توانیم عملیات گسترده‌ای داشته باشیم. البته عملیات گسترده در توان جمهوری اسلامی هست ولی در توان سپاه پاسداران نیست. الآن هیچ‌کدام از شرایط اجرای عملیات حاصل نیست. شما از شرایط اجرای عملیات را "حفظ غافلگیری" اعلام کرده‌اید. خوب ما چشممان را ببندیم و بگوییم دشمن نفهمیده؟ این‌همه اقدامات مهندسی شده، این‌همه جاسوس‌های دشمن در منطقه‌ هست. شما گفته بودید که از شرایط اجرای عملیات این است که "ما 150 گردان نیرو" داشته باشیم. فرماندهان مناطق ما می‌گویند که این نیرو فراهم نمی‌شود. شورای عالی سپاه می‌گوید این نیرو حاصل نمی‌شود و از 76 هزار بسیجی که باید داشته باشیم الآن حدود 26 هزار نفر موجود داریم، یعنی یک‌سوم؛ این دوسوم نیروی دیگری که به‌صورت بسیجی باید بیاید، با این مسائلی که الآن هست و باتوجه‌به زمان و آموزش و... نمی‌آیند. ما می‌گوییم وقتی نیرو آمد 55 الی 60 روز وقت لازم است تا برای عملیات آماده بشوند.


می‌گوییم مهمات‌ در وضع بسیار بدی است، ما حدود یک‌چهارم، یک‌پنجم، مهمات لازم را داریم و این چیزی نیست که در یک‌ ماه یا دو ماه آینده دست ما برسد. آمار برخی از اقلام مهمات یک‌دهم و یک‌ششم تعداد لازم است. ما اگر بخواهیم اینها را نادیده بگیریم که همان عملیات بدر می‌شود. آن مقدار تجهیزات موردنیاز که برآورد شده برای عملیات، برخی تا شش ماه و یک سال دیگر قابل‌تهیه‌شدن نیست. ...


برای این عملیات‌ها ما قرارگاه‌ها و لشکرهایمان هنوز هیچ شکلی نگرفته است.
== <big>منابع و مآخذ روزشمار 1364/04/07 </big> ==


مسئله‌مان الآن عملیات گسترده آینده است؛ بیشتر فرماندهان از آقای مرتضی قربانی و احمد کاظمی تا دیگر برادران به ما اعتراض می‌کنند که اینجا نمی‌توانیم عمل کنیم.
{{پانویس}}


از شرایط دیگر برای عملیات این بود که در جزیره مینو تک پشتیبانی انجام بگیرد که 50 درصد موفقیت در این است؛ این شرط هم آماده نیست.
<references/>


حاصل‌نشدن این شرایط، برابر است با شکست و این شکست هم دیگر شکست بدر و خیبر نیست، شکستی است که هم فرماندهان ما روحیه‌شان خرد و شکسته می‌شود و هم نسبت به رده‌های بالاتر اصلاً بی‌اعتقاد می‌شوند. الآن بسیجی‌های کاظمی [لشکر8 نجف] به فرمانده‌شان ایرادی ندارند، به مسئولین جنگ و مملکت اعتراض دارند. می‌گویند اینها چه مسئولینی هستندکه نمی‌آیند ببینند چه شده؟ در عملیات قادر چه گذشته؟ یعنی یک اعتراض عمومی را خواهیم داشت، الآن فرمانده لشکرها به قرارگاه‌ها بی‌اعتمادند، این بی‌اعتمادی اوج می‌گیرد.[[پرونده:Rahim-safavi-1.jpg|بندانگشتی|رحيم صفوي فرمانده نيروي زميني سپاه، اجراي عمليات محدود در سال 1364 و آمادگي براي عمليات گسترده در سال 1365 را پيشنهاد مي‌كند.]]رحیم صفوی در ادامه، پیشنهاد خود و دیگر مسئولان نیروی زمینی سپاه را چنین مطرح می‌کند:


«با این نیرو‌هایی که دارند می‌آیند، تا اوایل سال آینده 10 الی 15 عملیات محدود و موفق انجام بدهیم و هم‌زمان با این عملیات‌ها، خودمان را آماده کنیم و برای اوایل سال آینده در منطقه شمال‌غرب بجنگیم و هم‌زمان با آنها منطقه فدک و منطقه حیدر و حتی منطقه بالاتر را یعنی شمال منطقه عملیات بدر را آماده کنیم. یعنی تمام کارهایش آماده بشود و در این سه منطقه بعد از عملیات‌های شمال‌غرب عملیات کنیم. عملیات‌های شمال‌غرب را با نیرویی به‌اندازه 60 تا 70 گردان عمل کنیم، ولی عملیات‌های جنوب را که ارزش و اهمیتش کاملاً روشن است احتیاج به غافلگیری، آماده‌کردن منطقه و آمادگی تجهیزات، وسایل و امکانات دارد، آماده بشوند تا عملیات را جلو ببریم. ما شرایط خودمان را با [عملیات‌های] خیبر و بدر بسنجیم، اگر موفقیتی نمی‌بینیم دست به عملی نزنیم که باعث ناراحتی بشود. برویم محکم به مسئولین بگوییم ما عملیات‌های محدود را ادامه می‌دهیم تا چندین ماه دیگر، بعد هم در شمال‌غرب می‌جنگیم و بعد از آن در جنوب.»<ref>همان، صص 94 ـ 92.</ref>[[پرونده:Mohsen-rezaii-1.jpg|بندانگشتی|فرمانده كل سپاه محسن رضايي، در جلسه قرارگاه مركزي سپاه با اشاره به اهميت اجراي عمليات آتي (فاو)، اين جلسه را تلخ‌ترين جلسه در طول دوران فرماندهي‌اش ناميد.]]پس از سخنان رحیم صفوی، محسن رضایی درحالی‌که ناراحتی در چهره‌اش نمایان بود، پس از چند دقیقه تأمل شروع به صحبت کرد که بخش‌هایی از آن چنین است: «متأسفانه این جلسه برای ما تلخ‌ترین جلسه‌ای است که در تاریخ عمر جنگ دارم. تازه می‌فهمم که عمق ترمزی که الآن در آن پایین و عمق سدی که در بالای ما ایجاد شده، از پایین داریم ترمز می‌کنیم و از بالا یک سدی شده هم آن سد و هم ترمز شما، درست آن بن‌بستی که در جنگ پیدا شده، الآن پیدا کرده است. شما در بدر آمدید گفتید که بیاییم عملیات شماره 2 را، اول انجام بدهیم، گفتیم برادران این حرف را نزنید اگر یک ماه به شما فرصت دادیم، رفتید روی عملیات شماره 2 کار کردید، شاید وسط کار دوباره گفتید که نباید انجام بدهیم... چقدر استدلال شما یا برادرمان رشید آوردید که چرا نباید عملیات شماره 2 را انجام بدهیم؟... الآن تنها راه ما "فاو" است، فاو مهم است. حالا می‌گوییم فاو، اول می‌گویید القرنه بعد از القرنه می‌آیید می‌گویید نخیر، شمال‌غرب. خدا وکیلی همه‌تان می‌توانید بزنید روی قرآن که اگر یک ‌ماه دیگر رفتید روی شمال‌غرب فکر کردید، دوباره نیایید بگویید که نمی‌شود و... زمان دارد می‌گذرد و این دو ضعف که ضعف اساسی است و مبنای ترمز را تشکیل داده از پایین داریم ترمز می‌کنیم، از بالا هم که سد راه رشد توان رزمی و رشد قوه رزمی پیدا شده، حالا این وسط چه باید کرد؟ ما باید بفهمیم می‌خواهیم بجنگیم ولو با 2 نفر، حتی با یک‌گروهان می‌شود جنگید و می‌شود از دشمن تلفات گرفت. با 2 نفر هم می‌شود جنگید. ضعف سومی که هست این است که شما می‌گویید که توان جمهوری اسلامی می‌رسد، توان جمهوری اسلامی می‌رسد یعنی ضعف سوم. این ترمز و آن سد، جنگ را به بن‌بست رساندند، کی می‌گوید توان جمهوری اسلامی می‌رسد جمهوری اسلامی معجونی است از دستاورد انقلاب و رژیم سابق که دست ما مانده، شما صحبت از یک توان بالقوه‌ای می‌کنید که می‌گویید ما می‌توانیم این را به فعل در بیاوریم... مگر توان یک چیز ساده‌ای است، فهم توان پنج سال وقت می‌خواهد شما تا پنج سال دیگر نمی‌توانید بفهمانید. الآن 100 تا کمپرسی در جنگ می‌خواهید. همین الآن اگر بگویید 100 تا کمپرسی، می‌گویند ببینید اینها بهانه آوردند که می‌خواهند نجنگند که 100 کمپرسی را گفتند. چه کسی این را می‌گوید، جز افراد بالای شما این را می‌گویند، چرا؟ با شما لج دارند؟ اینها غیرانقلابی‌اند؟ نه، طبیعی است، ما هم به‌جای آنها بودیم همین حرف را می‌زدیم، برای اینکه در جنگ نیستند ما چه انتظاری داریم؟ چهار سال است خواستیم اینها را در جنگ بیاوریم، اما ورود ناقص اینها در جنگ کار را بدتر کرد. پس این توانی که از جمهوری اسلامی می‌گویید، شما خودتان را دارید بازی می‌دهید، یک ذهنیتی را درست می‌کنید که عذاب وجدانتان را حل کنید بعد آن را می‌گویید نه ما اگر این حرف را می‌زنیم خوب دلیل داریم. می‌گویید توان جمهوری اسلامی باید بیاید جلو، کدام توان؟ کدام کار؟ پس این هم ضعف سوم شما. جمهوری اسلامی یعنی در کل دولت 100 نفر آدم، تازه این 100 نفر که حزب‌اللهی و انقلابی هستند نمی‌دانند جنگ چیست چهار سال و پنج سال دیگر می‌فهمند. باوجوداین باید پیش برویم، پس این توان که می‌گویید، این است. من یک‌مرتبه نسبت به برخورد شما غافلگیر شدم، فکر نمی‌کردم، حالا بعد فکر می‌کنم که چه ضعف‌های دیگری ما داریم باید این ضعف‌ها را در‌آوریم و آنها را حل کنیم. ...» سخنان رحیم صفوی و محسن رضایی در این جلسه آغازی بود برای ادامه بحث: رحیم صفوی: ما می‌گوییم با این توان، نه می‌شود در القرنه بجنگیم و نه در فاو. حال شما هی می‌خواهید فشار بیاورید... اگر شما می‌فرمایید که متناسب با توانمان منطقه تعیین کنیم، الآن این منطقه تناسبی با توانمان ندارد، اگر برویم شکست می‌خوریم. سپاه با این توان قادر به اجرای عملیات گسترده نیست، باید توان بالاتری به دست بیاورد تا بتواند بجنگد. محسن رضایی: این کلی است، این را چه کسی از شما قبول می‌کند؟ شما با استدلال ثابت کنید که اینجا چند گردان می‌خواهد و چند گردان تابه‌حال رسیده. این بحث‌های نارس شما، کار شما را سد کرده و وقتی که این کار سد بشود معلوم است که نمی‌توانید آماده بشوید». در ادامه جلسه یکی دیگر از مسئولان نیروی زمینی سپاه، وارد بحث می‌شود. غلامعلی رشید: ما این‌را به‌وضوح می‌بینیم که اگر 50، 60 گردان نیروی بسیجی بدون امکانات و تجهیزات لازم فراهم شود، دستور عملیات صادر می‌شود؛ چشم‌پوشی می‌شود از غافلگیری؛ چشم‌پوشی می‌شود از برآورد مهمات و... ما می‌گوییم ما یک تاجر ورشکسته هستیم، نمی‌توانیم یک معامله بزرگ انجام دهیم. این خیالی است که ما قبلاً می‌کردیم. ما در فتح‌المبین یک تاجر خوب بودیم، می‌توانستیم معامله کنیم. الآن دیگر قادر نیستیم آن معامله بزرگ را بکنیم. ما می‌گوییم با یک‌ نفر هم می‌شود جنگید، اما یک‌ نفر وقتی بجنگد، سه نفر عراقی را بکشد و خودش هم شهید بشود، این پیروزی است، اما مجموعه عملیات‌های بدر و خیبر می‌شود شکست؛ پیروزی نیست. قضیه عاشورا پیروزی است، 72 نفر بودند به 30 هزار نفر. می‌شود جنگید، اما تا یک‌ ماه دیگر این 50، 60 گردان می‌شود قوی‌ترین عامل فشار. رضایی: صحیح است که شما می‌خواهید از من اعتراف بگیرید که اگر همه توان فراهم نشد نجنگید؟ کجای مردانگی این‌طور است؟ غلامعلی رشید: ما نسبت به فرماندهی خودمان اعتمادمان کم نشده، تردید نداریم. ما عقل شما و علم و تدبیر شما را عالی‌ترین تدبیر برای خودمان می‌شناسیم. ما بی‌اعتمادیم به اینکه امکانات نمی‌رسد، این تردید در بچه‌ها به وجود می‌آورد. یکی از علت تردیدها این است که بی‌اعتمادند به امکانات، بی‌اعتمادند به این نیرویی که باید فراهم شود، ... و دیدند هم این فراهم نشده و نیرو می‌آید پای‌کار و بعد می‌گویند عمل کنید و عمل هم کردند. ما می‌گوییم جلوگیری کنیم از این‌کار. ما اگر هم یک مقدار پارسال منطقه 2 را پیشنهاد می‌دادیم، می‌دیدیم که آن‌موقع پذیرای این نیست که بگوییم عملیات گسترده، در جنوب نمی‌توانیم انجام دهیم. ولی الآن به این نتیجه رسیدیم که واقعیات را ببینیم. در این جنوب هدف‌های بسیار ارزشمندی هست که زیر زبان همه مزه می‌کند. تا گفتیم فاو، گفتند: به‌به، چه چیز خوبی است و... اینجا هدف‌هایش ارزشمند است و امکانات و نیرو می‌خواهد و ما سه سال است که در اینجا تلاش می‌کنیم، نتوانستیم یک گام قوی برداریم، ما به‌عنوان یک پیشنهاد می‌گوییم که: تا پایان سال عملیات محدود انجام دهیم، 15تا عملیات محدود انجام می‌دهیم، بعد برویم شمال‌غرب؛ آنجا می‌شود با 50، 60 گردان جنگ کرد، بعد به جنوب برگردیم. در این فاصله کار مهندسی بکنیم که بشود غافلگیری را رعایت کرد. الآن تمام یگان‌های ما در سرزمین جنوب هستند. غافلگیری از بین رفته است، دیگر معنی و مفهوم ندارد. کار مهندسی که ما می‌کنیم فردایش می‌خواهیم عمل کنیم. شما کار مهندسی جزیره آبادان را انجام دهید و یک ‌سال بعد عملیات کنید. این معنای دیگری پیدا می‌کند. غافلگیری، آب حیات ماست.


<references />
 
 
</div>
 
 
 
 
{{#css:/bootstrap.css}}

نسخهٔ ‏۱۰ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۳

روزشمار جنگ سال 1364
1364.04.07
نام‌های دیگر هفت تیر
تاریخ شمسی 1364.04.07
تاریخ میلادی 9 شوال 1405
تاریخ قمری 28 ژوئن 1985



گزارش- 148

عراق در يك اطلاعية نظامي (شماره 1879) اعلام كرد كه به يك هدف بزرگ دريايي ايران حمله كرده است. طبق اين اطلاعيه، به منظور ادامة محاصرة بندرهاي صدور نفت ايران و جلوگيري از بهره‌برداري از منابع درآمد نفتي، هواپيماهاي عراق يك حملة هوايي موفقيت‌آميز عليه يك هدف بزرگ دريايي در نزديكي جزيرة خارك اجرا كرده‏اند و آن را مورد اصابت دقيق و مؤثر قرار داده‏اند و ... سالم به پايگاه‌هاي خود بازگشته‏اند.[۱] در گزارش بخش عربي راديو لندن نيز در اين باره آمده است: «يك سخن‌گوي رسمي عراق گفت عراقي‌ها به منظور نشان دادن عكس‌العمل به آنچه كه آن را اقدامات كشتي‌ربايي ايران توصيف كرد و به منظور قطع صادرات نفتي ايران تا هنگام موافقت دولت تهران با صلح كامل، به حملات خود عليه كشتي‌هايي كه از بنادر ايران استفاده مي‌كنند، ادامه خواهند داد.»[۲] به رغم تلاش عراق و برخي رسانه‌هاي جهاني براي مهم جلوه دادن اين تهاجم، در گزارش رسيده به دفتر فرماندهي كل سپاه در اين باره آمده است: «يكي ديگر از اقدامات عراق طي روز جاري، پرتاب يك موشك (به وسيلة هواپيما) به طرف بوشهر بود كه خوش‏بختانه به يكي از كشتي‌هايي كه قبلاً مورد اصابت قرار گرفته بود و از آن به‌عنوان يك هدف كاذب استفاده مي‏شد، اصابت كرده‏است.»[۳]

گزارش- 149

مراكز تجمع نيروهاي خودي (ارتش) را ديروز و امروز تعدادي از هواپيماهاي دشمن (از انواع ميگ، ميراژ و ملخ‌دار) در هفت سورتي پرواز مورد هجوم قرار دادند. در اين حملات در چهار مرحله مواضع نيروهاي خودي به ويژه در ارتفاعات "سربولي" بمباران شد و در سه مرحله بر اثر آتش پدافند مستقر در منطقه، از ادامة حملات هواپيماهاي دشمن جلوگيري شد.[۴] تجمع نيروهاي خودي مربوط به مراحل آمادگي براي اجراي يك عمليات ارتش در منطقة سيدكان است.

گزارش- 150

نزديك شدن اتمام مهلت دو هفته‌اي حكومت عراق مبني بر عدم بمباران مناطق مسكوني ايران، پي‏آمدهايي در برخي مناطق ايران داشته است، از جمله به گزارش امروز خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از باختران، گروه‌هاي مختلف مردم، اين شهر را ترك مي‌كنند و همراه خود وسايل زندگي و اقامت موقت را با وسايل نقلية گوناگون به خارج اين شهر انتقال مي‌دهند.[۵] باختران از شهرهايي است كه آسيب‏هاي فراواني در جنگ شهرها ديده است و به گفتة رئيس برنامه و بودجة استان، ميزان خسارات وارده به اين شهر بالغ بر هشت ميليارد ريال برآورد شده است و اين در حالي است كه حجم اعتبارات پيش‌بيني شده و مصوب سال جاري براي نوسازي و بازسازي مناطق جنگي اين استان، پنج ميليارد ريال است.[۶] از سوي ديگر، با وجود وقفة دو هفته‌اي در جنگ شهرها، اين هفته نيز نمازجمعه در شهر سردشت برگزار نگرديد. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي در گزارشي از اين شهر ‌نوشته است: «اين هفته، چهارمين هفته است كه به علت خروج مردم از شهر سردشت، نمازجمعه در آن برگزار نشده‏است. به دنبال بمباران‌هاي يك ماه اخير شهرستان سردشت توسط صداميان، اهالي اين شهر به شهرك "ربط" و سپس به روستاهاي اطراف پراكنده شده‌اند. در حال حاضر شهر تقريباً از مردم بومي خالي است. در حال حاضر در سردشت علاوه بر فرمانداري چندين ارگان و نهاد انقلابي و اداري و نظامي مستقر است كه براي بازسازي منطقه تلاش مي‏كنند.»[۷] در اين حال، وزير امور خارجة جمهوري‌اسلامي به‌عنوان يك اقدام پيش‏گيرانه و بازدارنده، پيامي براي "خاويرپرزدكوئيار" دبيركل سازمان‌ملل متحد، فرستاد كه در آن با يادآوري اهميت روز جهاني قدس در نظر مسلمانان جهان و نيز با اشاره به حملات مستقيم عراق به تظاهرات اين روز (قدس) و به خاك و خون كشاندن مردم حاضر در اين راه‏پيمايي (600 تن شهيد و مجروح)، در خصوص زير سؤال رفتن اعتبار و فلسفة وجودي قوانين و تعهدات بين‌المللي در اذهان جامعه جهاني، تذكر داده شده، سپس آمده است: «اين‏جانب به جناب‏عالي اطمينان مي‌دهم كه جمهوري‌اسلامي ايران بدون توجه به سوابق جنايات جنگي عراق و علي‏رغم توان، هرگز در حملات به مناطق مسكوني و جنگ شهرها پيش‌قدم نبوده و نخواهد بود، در عين حال حق مقابله به مثل را همواره براي خود محفوظ نگاه خواهد داشت ...»[۸]

گزارش- 151

هماهنگي موجود بين نيروهاي بارزاني و نيروهاي نامنظم جمهوري‌اسلامي در اقدام عليه دشمن و طبيعتاً سهولت تردد آنان در ايران به‌عنوان راهي براي نفوذ و خراب‏كاري، مورد توجه دشمن قرار گرفته‏است. به گزارش منابع سپاه، با هماهنگي‌هايي كه بين سران حزب دمكرات، كومه‏له و دولت عراق شده، قراراست افرادي با برگه‌هاي جعلي به‌عنوان افراد بارزاني به شهرهاي ايران نفوذ داده شوند تا به عمليات بمب‌گذاري در شهرهاي ايران بپردازند.[۹]

گزارش- 152

سفر رسمي آقاي "هاشمي‌رفسنجاني" رئيس‌ مجلس شوراي اسلامي به چين - كه اولين سفر يك مقام بلندپايه ايراني پس از پيروزي انقلاب اسلامي به اين كشور مي‌باشد - از مدتي قبل در صدر اخبار رسانه‌هاي داخلي و خارجي قرار گرفته و از زواياي مختلف مورد ارزيابي محافل ديپلماتيك و مفسران و تحليل‌گران واقع شده‏است. اين سفر چندان مهم است كه حساسيت شديدي در سطح نظام بين‌الملل برانگيخته و جهت اطلاع از نتايج اين سفر، كشورهاي ذي‏نفع و نيز كشورهايي كه به گونه‌اي اين ارتباط را با منافع ملي خود در تعارض‌ مي‌بينند، مسائل مطروحه در آن را پي مي‏گيرند. مسائلي كه عمدتاً بازيگران رسمي و غيررسمي سياست منطقه‌اي و جهان به آن اشاره كرده‏اند و به نوعي در مورد آن‏ها اتفاق نظر دارند، در چند محور است: - فروش تسليحات چيني به ايران. - منافع استراتژيك چين در خاورميانه. - مواضع بي‌طرفي چين در جنگ ايران و عراق. - حل مسئلة جنگ از طريق ديپلماتيك (كه گاه موضوع اصلي اين سفر قلمداد شده‏است). - جلوگيري از نفوذ شوروي در خاورميانه. - هماهنگي با جمهوري‌اسلامي ايران در مورد افغانستان جهت خروج نيروهاي شوروي از افغانستان و حمايت و پشتيباني از انقلابيون اين كشور. در هر صورت، خبرهاي آشكار امروز حاكي از اين است كه آقاي هاشمي‌رفسنجاني در دومين روز ديدار از چين، با رئيس‌جمهور اين كشور آقاي "لي‌شيانيان" ملاقات كرده‏است. در اين ملاقات روابط ميان دو كشور بررسي شده است. آقاي لي‌شيانيان با اشاره به مواضع مشترك ايران و چين به‌عنوان ملل جهان سوم و كشورهايي كه از سياست عدم تعهد پيروي مي‌كنند، گفته است: «ما مشكلاتي با ابرقدرت‌ها داريم كه مانعي در روابط ما با آن‏ها است، در حالي كه هيچ عاملي براي جلوگيري از بسط روابط ما با ايران وجود ندارد و علي‏رغم پيشرفت‌هايي كه در سال‌هاي اخير در اين روابط صورت گرفته، چين بايد روابط با ايران را توسعه دهد.»[۱۰] وي سپس با اشاره به پيشرفت‌هاي ايران پس از سقوط نظام شاهنشاهي و تأييد سياست خارجي ايران در مبارزه با قدرت‌هاي سلطه‌گر، افزوده: «ما از سياست‌هاي داخلي و خارجي شما پشتيباني مي‌كنيم.»[۱۱] آقاي هاشمي‌رفسنجاني نيز با توجه به دادن به سابقة انقلابي چين، وسعت خاك و جمعيت اين كشور كه قابليت دارد به قدرت بزرگي درآسيا تبديل شود و در همكاري با كشورهاي جهان سوم مي‌تواند نيروي مؤثري در رفع مشكلات جهاني باشد، تأكيد كرده‏است: «جمهوري‌اسلامي ايران علي‏رغم مشكلاتي كه ابرقدرت‏ها در مقابل آن ايجاد مي‌كنند، مصمم است سياست مستقل و ناوابسته خود را ادامه دهد.»[۱۲] رئيس‌ مجلس شوراي اسلامي علاوه بر ديدار با رئيس‌جمهوري خلق چين، در ديدار با رئيس كنگرة ملي اين كشور، ديدگاه‏هاي جمهوري‌اسلامي ايران در جهان كنوني را تشريح كرده‏است. وي وقوع يك جنگ جهاني (سوم) با وسعت بسيار را به وسيلة ابرقدرت‌ها ناممكن دانست و استراتژي آن‌ها را كه به جاي مقابلة رودررو، برمبناي راه‏اندازي جنگ‌هاي محدود در ميان كشورهاي جهان سوم بنا شده، خاطرنشان ساخته است: «اكنون [ابرقدرت‌ها] تضاد منافع خود را به درون كشورهاي جهان سوم منتقل كرده و در نقاطي از جهان كه مي‌توانند سلطه آن‏ها را مورد تهديد قرار دهند، آتش اختلافات و جنگ را برافروخته و آن را دامن مي‌زنند ... جنگ جهاني سوم جايش را به جنگ در درون كشورهاي جهان سوم داده است. در جنگ جهاني سوم ابرقدرت‌ها خودشان آسيب مي‌بينند، در حالي كه در اين نوع جنگ‌ها، ملت‌هاي جهان سوم خسارت مي‌بينند ... در حقيقت ابرقدرت‌ها از جنگ‌هاي كوچك و منطقه‌اي كه منافع آن‏ها را تأمين مي‌كند، بسيار خوش‏حال هستند.»[۱۳] آقاي هاشمي سپس تجاوز عراق عليه جمهوري‌اسلامي ايران را به‌عنوان نمونه‌اي از نوع جنگ‌هاي تحميلي بر جهان سوم، برشمرده و چنين موضع‌گيري كرده‏است: «علي‏رغم همة حمايت‌هاي مالي و تسليحاتي كه ابرقدرت‌ها و عوامل آن‏ها از عراق به عمل مي‌آورند، جمهوري‌اسلامي ايران تصميم قطعي دارد كه ريشه‌هاي اين جنگ را با مجازات جنگ‏افروز بخشكاند، بدون آن‏كه كوچك‌ترين نظري به سرزمين عراق داشته باشد. ما بارها اعلام كرده‌ايم كه هيچ‏گونه چشم‏داشتي به خاك عراق نداريم و حتي وقتي جنگ‏افروز تنبيه شد، ما به ملت عراق كمك خواهيم كرد تا خرابي‌هاي جنگ را ترميم كند، ولي به هيچ وجه نمي‌پذيريم كه در اين منطقه يك آتش‌بس سطحي پديد آيد و در طول مرزهاي‏مان با عراق همواره ارتش خود را آماده جنگ نگه‏داريم ... اگر جنگ‏افروز را مجازات نكنيم، چندين سال ديگر وضعيت ما شبيه فلسطين و لبنان خواهد شد.»[۱۴] وي همچنين از چين و همة نيروهاي آزاد و مستقل خواست تا براي جلوگيري از جنگ‌هاي تحميلي ابرقدرت‌ها تلاش خود را صرف خشكاندن ريشه‌هاي اين نزاع‌ها كنند.[۱۵]   آقاي هاشمي رفسنجاني در سفر به چين ـ 7/6/1364، شركت امام جمعه موقت تهران در نمازجمعه پكن

آقاي هاشمي‌رفسنجاني در سفر به چين ـ 7/6/1364، ديدار با عده‌اي از مسلمانان پكن

پس از آن، رئيس‌ مجلس خلق چين (پنك‌زين) ضمن مخالفت با سلطة ابرقدرت‌ها كه از مهم‌ترين وجوه مشترك چين و ايران است، خواهان همكاري كشورهاي جهان سوم جهت مقابله با ابرقدرت‌ها شد.[۱۶]

گزارش- 153

در بازتاب سفرهاي اخير آقاي هاشمي‌رفسنجاني تحليل‌ها و تفسيرهاي متعدد و متفاوتي به چشم مي‌خورد، از جمله روزنامة آلماني "فرانكفورتر الگماينه" نوشت: «هيچ چيز حاكي از اين نيست كه رهبر ايران آيت‌الله خميني كينة خود را كنار گذاشته است؛ وي همچنان خواستار سرنگوني "صدام" دشمن اصلي خود در بغداد، است. حتي اگر ديگر آيت‌الله در اين مورد درنگ و ترديد داشته باشند، جنگ ممكن است براي مدت طولاني ادامه يابد.» اين روزنامه سپس افزود: «ايران براي نيروهاي آتي خود احتياج به سلاح و حمايت سياسي دارد و براي كسب اين دو مسئله است كه رئيس زيرك مجلس ايران به پكن رفته است. ... براي همين دو مسئله است كه پس از نااميدي‌هاي فراوان، روابط با سرهنگ قذافي بالاخره محكم شده است.»[۱۷] در ادامة مقاله آمده‏است: «رفسنجاني به انجام بسياري از مأموريت‌ها عادت دارد، اما وي همواره از روس‌ها دوري جسته است و به همين جهت است كه وي به‌عنوان پيك مناسب [آيت‌الله] خميني به پكن اعزام شده است.»[۱۸]

گزارش- 154

روزنامة "لوموند" - چاپ فرانسه - امروز گزارش داد: «"طه ياسين رمضان" معاون اول نخست‌وزير عراق، روز چهارشنبه (26 ژوئن - 5/4/1364) هنگام سفر به مصر تأكيد كرد كه ليبي بايد به خاطر تحويل موشك‌هاي زمين به زمين "اسكاد - بي" به ايران كه عليه بغداد به كار گرفته مي‌شود، تنبيه شود.»[۱۹] يادآوري مي‌شود سفر نامنتظره و نا به هنگام تريكي وزير خارجه ليبي به عراق در تاريخ 27/3/1364 پس از پنج سال قطع مناسبات عراق با ليبي به دليل حمايت‌هاي سياسي و ... ليبي از جمهوري‌اسلامي در طول جنگ تحميلي، مي‌توانست بازتاب‌هايي از جمله تيره شدن روابط ايران و ليبي را به دنبال داشته باشد ولي اين سفر ره‌آوردي در اين جهت به دنبال نداشت و برعكس، سفر آقاي هاشمي‌رفسنجاني رئيس‌ مجلس شوراي اسلامي، در رأس يك هيئت بلندپايه به ليبي در تاريخ 30/3/1364 و امضاي يك بيانيه رسمي ده ماده‌اي با مقام‏هاي اين كشور، بار ديگر تعارضات بين ليبي و عراق را تشديد كرد. لذا عراق (چنان كه در خبر فوق آمده است) در واكنشي خواستار تنبيه و مجازات كشور ليبي ‌شده‏است. در تفسير امروز "لوموند" در اين باره آمده‏است: «روابط ميان دو كشور (ليبي و عراق) قبلاً نيز به سردي گراييده بود؛ يعني كمي پس از آغاز جنگ خليج[‌فارس] در سپتامبر 1980 هنگامي كه بغداد طرابلس را به حمايت از ايران متهم كرد. پس از چندي روابط به حال عادي بازگشت به طوري كه سپتامبر گذشته ليبي بار ديگر سفارت خود را در عراق بازگشايي كرد. قطع مجدد روابط ميان دو كشور (ليبي و عراق) هنگامي صورت گرفت كه هاشمي‌رفسنجاني رئيس‌ مجلس ايران، به ليبي سفر كرد. حجت‌الاسلام رفسنجاني در پي ديدار خود از طرابلس، يك بيانية ده ماده‌اي را با مقامات آن كشور به امضا رساند كه طي آن، دو كشور در زمينة تشكيل ارتش بيت‌المقدس جهت آزادي فلسطين، ايجاد يك "اتحاديه انقلابي اسلامي و جهاني" و نيز تشكيل يك كميسيون سياسي و نظامي مشترك، تصميمـاتي اتخـاذ نمودند.»[۲۰] نشريه "لوماتن" چاپ فرانسه نيز در اين باره نوشت: «قطع روابط ميان بغداد و طرابلس كه در فرداي ديدار "پيروزمندانة" رئيس‌ مجلس اسلامي حجت‌الاسلام "هاشمي‌رفسنجاني" از ليبي رخ داد، به وضعيتي كه از ابتداي جنگ ايران و عراق عملاً بين دو كشور (عراق و ليبي) وجود داشت، تجسم عيني مي‌بخشد. اين امر در عين حال با وارد ساختن يك ضربة بسيار شديد با اتحاد سه جانبة تهران - دمشق - طرابلس، تفرقه در جهان عرب را تعميق مي‌نمايد ... . عراق به نوبة خود با نزديك شدن بيش از پيش به محور امان - قاهره خواهد توانست خطر ناشي از اتحاد ميان دو انقلاب راديكال ايران و ليبي را فراروي كشورهاي ميانه‌رو عرب، خصوصاً كشورهاي منطقة خليج‌فارس قرار دهد.»[۲۱] از سوي ديگر، روزنامة كويتي "الوطن" در يك تحليل سياسي، "پيمان استراتژيك" ميان ايران و ليبي را موجب افزايش اختلافات و انشعاب در جهان عرب اعلام كرد و نوشت: «اين پيمان حالت ادامة جنگ ايران و عراق را هم‏زمان با تلاش‌هاي امت عرب جهت متوقف ساختن اين جنگ، تضمين مي‌كند ... شكي نيست كه موضع اعلام شدة ليبي در پيمان استراتژيك، موضعي عليه عراق و در كنار ايران در جنگ مي‌باشد.»[۲۲]

گزارش- 155

با گذشت حدود دو هفته از ربودن هواپيماي تي.‌دبليو.اي. به وسيلة شيعيان لبنان، كماكان در كنار ارعاب و تهديد امريكا، مذاكرات سياسي نيز دربارة اين ربايندگي ميان برخي طرف‌هاي درگير ادامه دارد. معاون پيشين سازمان اطلاعات و جاسوسي امريكا (سيا) گفت ترديدي ندارد كه حكومت اسلامي ايران و حكومت بعث سوريه مسئول ربودن هواپيماي امريكايي و در گروگان‌ نگه داشتن 39 مسافر آن مي‌باشند. آقاي "ري‌كلاين" با تأكيد بر اين كه ايران و سوريه با گروه تروريستي حزب‏الله روابط نزديك دارند و اين گروه مسئول ربودن هواپيماي تي‌.دبليو.اي. مي‌باشد، هشدار داد كه به صلاح دولت سوريه است كه ماجراي گروگان‌گيري هرچه زودتر پايان يابد، زيرا ادامة اين ماجرا موجب بازگشت حضور نظامي امريكا به لبنان خواهد شد و اين امر به هدف سوريه كه تسلط بر لبنان مي‌باشد، لطمه خواهد زد.[۲۳] امروز همچنين روزنامة "واشنگتن پست" خبرداد: «دولت ريگان بار ديگر به اقدام ديپلماتيك اميد بسته است و پس از پيشنهاد نبيه‌بري (رئيس جنبش امل لبنان) براي انتقال گروگان‌ها به دمشق، تهران و يا يكي از سفارت‏خانه‌هاي غربي در بيروت، تمام تهديدات نسبت به حملات انتقام‌جويانه را كنار گذاشته است. مقامات امريكا اكنون به حل سريع بحران به مراتب اميدوارتر مي‌باشند. واشنگتن اصرار دارد كه آزادي گروگان‌ها رسماً به آزادي اسراي شيعه در اسرائيل نبايد مربوط شود، ولي يك مقام امريكايي گفت تنها يك ارتباط غيرعلني و غيرمستقيم مورد قبول خواهد بود.» اين روزنامه سپس افزوده است: «به‌عنوان بخشي از اقدامات ديپلماتيك، امريكا در چند روز اخير پيام‌هايي را با دولت ايران مبادله نموده است ولي به گفتة يك مقام امريكايي، ايران كمكي نخواهد كرد. اظهارات آقاي رفسنجاني مبني بر اين‏كه "كلاً ما به وحشت انداختن مردم بي‏گناه را تأييد نمي‌كنيم،" از سوي مقامات امريكايي اين برداشت شده كه ايران بيش از اين كمكي نخواهد كرد.»[۲۴] از سوي ديگر، به رغم آنچه در جهت نماياندن بن‌بست موجود در برخي خبرها و تفاسير آمده است، فاز ديگري از ديپلماسي در جهت حل مسئله به جريان افتاده است. براساس گزارش يونايتدپرس از بيروت، "نبيه‌بري" رهبر جنبش امل، امروز گفته است كه انتظار دارد در 48 ساعت آينده ماجراي هواپيماربايي پايان يافته و 39 گروگان امريكايي در دمشق آزاد شوند. وي در پاسخ به اين پرسش كه "آيا با وجود وقفه‌اي كه در مذاكرات پديد آمده، همچنان اميدوار است مسئلة گروگان‌ها در 48 ساعت آينده حل و فصل شود؟" گفت: «من همچنان خوش‏بين هستم، زيرا فعاليت‌هاي زيادي در اين رابطه در جريان است. به نظر مي‌رسد نامه‌هايي بين ريگان و اسد رئيس‌جمهوري سوريه، در اين مورد مبادله شده است.»[۲۵] اين در حالي است كه در دمشق يك مقام خبرگزاري دولتي سوريه اين مطلب را كه گروگان‌هاي امريكايي ظرف 48 ساعت آينده وارد دمشق خواهند شد، تكذيب كرد. اما منابع آگاه گفته‏اند كه تسهيلات لازم براي گروگان‌ها آماده شده و گزارش‌هاي تأييد نشده حاكي از آن است كه "ژان‌كلودامه" فرستادة سازمان‌ملل، به تلاش‌هاي تازه‌اي در زمينة ميانجي‏گري دست زده است. در اين گزارش همچنين آمده‏است: «سازمان نظارت بر ترك مخاصمة سازمان‌ملل، نقش مهمي در راه حل و فصل مسئلة گروگان‌ها ايفا خواهد كرد، لكن گفته نشده‏است كه آيا اسرائيل به موضع قبلي خود داير بر امتناع از برآوردن تقاضاهاي هواپيماربايان در مورد آزادي گروگان‌ها بازگشته است يا خير. يادآوري مي‌شود كلودامه مشاور بلندپاية "خاويرپرزدكوئيار" دبيركل سازمان‌ملل، روز پنجشنبه (ديروز) به اسرائيل سفر كرد و انتظار مي‌رود در ادامة مأموريت خود، به‌عنوان ميانجي به لبنان و سوريه برود.»[۲۶] احتمال تحويل گروگان‌ها ‌به سوريه، امروز به مرور، هرچه بيش‏تر تقويت شد زيرا دولت‌هاي متبوع سفارت‌خانه‌هاي غربي مستقر در غرب بيروت، از اين كار امتناع كردند. يادآوري مي‌شود كه نبيه‌بري روز چهارشنبه (5/4/1364) پيشنهاد كرده بود كه گروگان‌ها را به يك سفارت غربي در غرب بيروت منتقل سازد و چنانچه سفارت‌خانه‌ها از قبول گروگان‌ها سر باز زنند، آن‏ها را به سوريه تحويل دهد. بري همچنين گفته بود كه گروگان‌ها تنها در صورتي تحويل داده خواهند شد كه كشور تحويل گيرندة آنها وعده دهد تا زماني كه اسرائيل زندانيان لبناني را آزاد نساخته است، گروگان‌ها را رها نكند. سوئيس در پيشنهاد متقابل خود به نبيه‌بري اعلام كرده بود كه آن‏ها را مي‌پذيرد. نبيه‌بري امروز گفت كه اين پيشنهاد سوئيس را ربايندگان هواپيماي "ترانس ورلداير لاينز" كه همچنان تعدادي از گروگان‌ها را در اختيار دارند، رد كرده‌اند.[۲۷] در همين حال و در ادامة ماجرا، خبرگزاري فرانسه از واشنگتن گزارش داد كه شبكه تلويزيوني "سي.‌بي‌.اس." امريكا در گزارشي اعلام كرده گروگان‌هاي امريكايي كه پس از ماجراي ربوده شدن بوئينگ شركت هواپيمايي امريكا در بيروت بازداشت هستند، فردا به دمشق فرستاده خواهند شد. تلويزيون امريكا از قول يك مسئول بلند‌پاية سوري افزوده كه گروگان‌هاي امريكايي قرار است بامداد فردا وارد پايتخت سوريه بشوند. به گزارش خبرگزاري فرانسه، در بيت‌المقدس يك مقام بلندپايه حكومت اشغال‏گر قدس گزارش‌هاي قبلي داير بر توافق اسرائيل و امريكا در خصوص مربوط ساختن آزادي زندانيان "اتليت" با گروگان‌هاي امريكايي را تكذيب كرده‏است. اسرائيل اعلام كرده كه سياست خود را در مورد ربوده شدن جت مسافربري شركت "ترانس ورلد ايرلاينز" (تي.دبليو.اي.) تغيير نداده‏است و درخواست‌هاي جنبش امل و ربايندگان هواپيما را در مورد آزادي زندانيان لبناني در قبال رهايي گرو‏گان‏هاي امريكايي، نخواهد پذيرفت.[۲۸]

گزارش- 156

خبرنگار اعزامي شبكه اول تلويزيون فنلاند پس از بازگشت از ايران در برنامه‏اي از اين شبكه گزارش داد: «ايران با وجود جنگ، از عهدة حل مسائل اقتصادي خود به خوبي برآمده است. به لحاظ بازرگاني بين‌المللي، ايران نسبت به ديگر كشورهاي نفت‌خيز، وضع بسيار بهتري دارد.» در اين برنامة تلويزيوني كه دو تن از كارشناسان اقتصادي از فنلاند و يك تاجر ايتاليايي شركت كرده‏بودند، همچنين اعلام شد: «تثبيت موقعيت اقتصادي ايران در آينده نيز ادامه خواهد يافت. با وجود جنگ و بمباران كشتي‌ها، اوضاع اقتصادي ايران رضايت‌بخش است.»[۲۹]



منابع و مآخذ روزشمار 1364/04/07

  1. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشريه "گزارش‌هاي ويژه" شماره 101 (8/4/1364)، ص1، راديو صوت‌الجماهير، بخش عربي ساعت19:30، 7/4/1364.
  2. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشريه "گزارش‏هاي ويژه" شماره 102 (9/4/1364)، ص‏55، راديو لندن، بخش عربي، 7/4/1364.
  3. سند شمارة 074539 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفتر فرماندهي منطقة جنوب، از روابط عمومي فرماندهي، به دفتر فرماندهي كل، 7/4/1364.
  4. سند شمارة 022872 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي"، قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، ركن2، شمارة 15، (7/5/1364).
  5. مأخذ 1، ص4، باختران.
  6. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه"، شمارة 100 (7/4/1364)، ص7، باختران ‏- خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.
  7. مأخذ 2، اروميه - خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 8/4/1364، ص9.
  8. روزنامة اطلاعات، 9/4/1364، ص3، و مآخذ 1، ص 29، راديو امريكا.
  9. سند شمارة 074533 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: مركز فرماندهي ستاد مركزي سپاه پاسداران، 7/4/1364.
  10. روزنامة اطلاعات، 8/4/1364، ص4.
  11. همان.
  12. همان.
  13. همان.
  14. همان.
  15. همان.
  16. همان.
  17. مأخذ 1، هامبورگ - خبرگزاري آلمان، روزنامة "فرانكفورتر الگماينه"، 7/4/1364، صص 11و12.
  18. واحد سياسي دفتر تبليغات حوزة علمية قم، نشرية "گزارش" شماره 4 (15/4/1364)، ص13.
  19. ادارة كل مطبوعات خارجي وزارت ارشاد اسلامي، نشرية "بررسي مطبوعات جهان"، شماره 872 (31/4/1364)، روزنامة "لوموند" چاپ فرانسه، 28 ژوئن (7/4/1364).
  20. همان.
  21. همان، مجلة "لوماتن" چاپ فرانسه، 28 ژوئن 1985 (7/4/1364)، صفا حائري.
  22. مأخذ 1، ص3، كويت - خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 7/4/1364، روزنامة كويتي "الوطن".
  23. مأخذ 2، ص 46، راديو اسرائيل، 7/4/1364.
  24. مأخذ 1، ص 9، واشنگتن.
  25. مأخذ 10، ص آخر.
  26. مأخذ 10، ص آخر.
  27. مأخذ 10، ص آخر.
  28. مأخذ 10، ص 19.
  29. روزنامه جمهوري‌اسلامي، 9/4/1364.