1364.08.23: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1364 |نام = 1364.08.23 |نام دیگر= بیست و سه آبان |روز=23 آبان 1364 |تاریخ شمسی= 1364.08.23 |تاریخ میلادی= 14 نوامبر 1985 |تاریخ قمری= 1 ربیع‌الاول 1406 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.08.23</div> <div class="...» ایجاد کرد)
 
 
(۲ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۲۴: سطر ۲۴:




[[پرونده:RoozShomar.jpg|بندانگشتی]]


<div style="text-align:justify">
== گزارش ـ 163 ==
نیروی هوایی ارتش عراق، امروز با حمله به کارخانه‌های نورد و لوله اهواز، جزیره خارک، سد دز، تلمبه‌خانه نفت رامهرمز و... حملات هوایی به مناطق مسکونی، مراکز اقتصادی و تأسیسات نفتی را تشدید کرد.
ساعت 11:15 امروز کارخانه‌های نورد و لوله اهواز هدف حمله چند هواپیمای دشمن قرار گرفت. به گفته منابع مطلع در وزارت معادن و فلزات، در این حمله واحد ذوب شماره‌1 مجتمع فولاد اهواز، بخش‌های لوله‌سازی و مفتول‌سازی گروه ملی صنعتی و فولاد ایران، انبارهای محوطه این واحد صنعتی و همچنین انبار نورد سنگین کاویان هدف بمباران قرار گرفته است و خسارت‌های بسیاری به بار آمده است. تلفات حمله عراق به کارخانجات نورد و شهرک مسکونی اطراف آن، تاکنون 15 شهید و 146 مجروح ـ که تعدادی از آنها زن و کودک هستند ـ گزارش شده است.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 70، 28/8/1364، صص 8 ـ 7.</ref>
خبرگزاری جمهوری اسلامی ضمن گزارشی از این حمله، افزوده است: «هواپیماهای عراقی برای دومین‏بار طی هشت روز اخیر، کارخانجات نورد و لوله اهواز را بمباران کردند. در این بمباران سه نقطه از کارخانجات نورد هدف اصابت بمب قرار گرفته و دچار آتش‌سوزی شده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 240، 24/8/1364، ص 4، اهواز ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.</ref>
در گزارش دفتر فرماندهی سپاه منطقه‌3 کربلا از این حمله، خسارت‌های دیگری نیز ذکر شده است:
«تخریب 3 دستگاه ساختمان از کارخانه، انهدام و تخریب بیش از 40 درصد ساختمان کارخانه لوله‌سازی شماره‌1، انهدام 4 دستگاه تریلی شخصی در محل کارخانه، 2 دستگاه تریلی، یک دستگاه اتوبوس، یک دستگاه جرثقیل در کارخانه ذوب و انهدام بیش از 8 خودرو شخصی و دولتی در محل مفتول‌سازی و صنایع فلزی کارخانه.»<ref>سند شماره 103488 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفتر فرماندهی سپاه منطقه3 کربلا دفتر فرماندهی کل سپاه، 25/8/1364.</ref>
بنا به نوشته نشریه گزارش روزانه، یکی از هواپیماهای دشمن در هنگام بازگشت هدف آتش رزمندگان قرار گرفت که خلبان، آن را تا نوار مرزی هدایت کرد، ولی در محدوده ام‌‌‌‌الزبیر بصره سرنگون شد که رزمندگان اسلام، سرنگونی هواپیما را در محدوده جنوب بصره مشاهده کردند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 240، 24/8/1364، ص 4، اهواز ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.</ref>
همچنین، خبرگزاری جمهوری اسلامی، از حمله دیگر امروز دشمن گزارش داد: «مقارن ساعت 12:30 امروز، دو فروند جنگنده عراقی (احتمالاً از نوع میگ25) ضمن تهاجم به حریم هوایی جزیره خارک، چهار بمب به‌سوی آن پرتاب کردند که درنتیجه، یک بمب به خط لوله نفتی جزیره، بعد از شیر فلکه خارک به‌سمت اسکله "تی" اصابت نمود و سه بمب دیگر به داخل خاک جزیره اصابت کرد، لکن خسارتی به بار نیاورد.» این خبرگزاری افزوده است که اکیپی عهده‌دار مهار آتش ناشی از انفجار بمب شده است. درضمن حمله مذکور هیچ‌گونه تلفات جانی نداشته است.<ref>مأخذ 2، ص 5، بوشهر، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.</ref>
نشریه گزارش روزانه نیز درباره این حمله نوشته است: «کلیه‌ بمب‌ها در پایین شیرفلکه (مینی فول)، روی لوله‌های انتقال نفت به اسکله تی اصابت نمود که درنتیجه آن، 3 لوله طعمه حریق شد و از کار افتاد.»<ref>سند شماره 200095 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، وزارت اطلاعات، شماره 95، 25/8/1364، ص 6.</ref>
حملات هوایی عراق بعدازظهر امروز نیز ادامه یافت. خبرگزاری جمهوری اسلامی دراین‌باره گزارش داد: «چند فروند هواپیمای ارتش عراق به محل توربین‌های مولد برق سد دز، واقع در شمال دزفول حمله کردند که خوشبختانه این حمله هوایی تلفات جانی و خسارات مالی به‌همراه نداشت.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 70، 28/8/1364، صص 8 ـ 7.</ref> در این حمله، همه بمب‌‌‌‌ها به بیابان‌‌‌‌های اطراف اصابت کردند.<ref>مأخذ 4، ‌ص 2.</ref>
همچنین به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ساعت 15:15 امروز، چند هواپیمای ارتش عراق با تجاوز به حریم فضایی رامهرمز، تلمبه‌‌‌‌خانه نفت این شهر را بمباران کردند. گزارش رسیده به خبرگزاری جمهوری اسلامی حاکی است که براثر این بمباران چند مخزن ذخیره نفت در این شهر دچار حریق شد که بلافاصله توسط اکیپ‌‌‌‌های آتش‌‌‌‌نشانی مهار شد. خبرنگار این خبرگزاری در تماسی با فرماندار رامهرمز کسب اطلاع کرد که در این حمله هوایی 9 تن مجروح شدند که حال یکی از آنان وخیم است.<ref>مأخذ 2، ص 4، اهواز ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.</ref>
ستاد سپاه پاسداران منطقه‌4 نوح نیز امروز در گزارشی به ستاد مرکزی سپاه پاسداران نوشت: «کشتی "امین" در تاریخ20 آبان 1364 از سمت راست وسط مورد اصابت موشک اگزوسه قرار گرفته است. کشتی "اسپراترا" نیز در تاریخ23 آبان 1364 از سمت چپ سینه هدف اصابت موشک قرار گرفته است.»<ref>سند شماره 96412 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: 23/8/1364، از ستاد منطقة4 نوح به ستاد مرکز، 29/8/1364.</ref>
== گزارش ـ 164 ==
ارتش عراق درباره حملات هوایی امروز خود اطلاعیه نظامی شماره‌2021 را صادر کرد که در آن آمده است: «مقارن ساعت 10:40 صبح امروز، 30 فروند از هواپیماهای نیروی هوایی ما حملات ویران‌‌کننده‌ای را علیه مجتمع آهن و فولاد نورد انجام داده و با فروریختن بارانی از آتش‌‌های خود، آن را به خرابه سوزانی مبدل کردند. همچنین، در ساعت 11:30 اسکادران‌‌های دیگری از هواپیماهای ما حمله نابودکننده‌ای علیه تأسیسات جزیره خارک انجام دادند. هم‌زمان با این حملات، هواپیماهای دیگری نیز یک حمله موفقیت‌‌آمیز علیه یک هدف بزرگ دریایی انجام و آن را به‌طور مؤثر و دقیق مورد اصابت قرار دادند. عقابان ما پس از انجام مأموریت‌‌های خود سالم به میهن بازگشتند.»<ref>مأخذ 2، ص 1، رادیو صوت‌‌الجماهیر، 23/8/1364.</ref>
رادیو صوت‌‌الجماهیر (بغداد) نیز به نقل از سخنگوی نظامی عراق اعلام کرده است: «ده‌‌ها فروند هواپیما در ساعت 2:30 بعدازظهر امروز دست به دو حمله موفقیت‌‌آمیز علیه نیروگاه تولید برق سد دز و تلمبه‌‌خانه نفت در رامهرمز زدند و پس از اینکه عقاب‌‌های ما هدف‌‌های موردنظر را به آتش کشیدند، سالم به میهن بازگشتند.»<ref>همان، ص 8، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.</ref>
== گزارش ـ 165 ==
خبرگزاری‌ها حملات هوایی امروز عراق به مناطق مسکونی، مراکز اقتصادی و تأسیسات نفتی را چنین منعکس کردند:
خبرگزاری رویتر گزارش داد: «هواپیماهای جنگی عراق، امروز برای دومین‏بار در مدت نه روز، یک کارخانه بزرگ فولاد را در نزدیکی شهر اهواز در غرب ایران بمباران کردند. مجتمع مذکور ـ که چندین توپ ضدهوایی از آن دفاع می‌‌کردند ـ در 6 نوامبر [15 آبان] هدف حمله 30 جت عراقی قرار گرفت و به گزارش ایران در آن حمله 28 نفر به قتل رسیدند. منابع دیپلماتیک گفتند: "تلفات غیرنظامیان در آن حمله، شدیدترین تلفات چهار ماه اخیر بود."»<ref>همان، صص 6 ـ 5، تهران ـ خبرگزاری رویتر، 23/8/1364.</ref>
خبرگزاری فرانسه نیز ضمن گزارش حملات هوایی عراق به نقل از ایران و عراق، در ادامه گزارش خود آورده است: «هواپیماهای عراق امروز مجدداً حومه شهر اهواز به‌ویژه تأسیسات صنعتی آن را ـ که نوامبر گذشته نیز موردحمله قرار گرفته بود ـ بمباران کردند. در تهران، ناظران بر این عقیده‌‌اند که بغداد به این وسیله می‌‌خواهد عزم راسخ خود بر ادامه فشار به قدرت اقتصادی ایران را نشان دهد و این درحالی است که مقامات عراقی ظاهراً به پیشنهادهای آشتی کشورهای ساحلی خلیج [فارس] نیز گوش فراداده‌‌اند. حمله امروز عراق به نظر می‌‌رسد دقیقاً شبیه حمله روز ششم نوامبر بوده است. در این حمله30 فروند هواپیمای عراقی به منطقه صنعتی اهواز و مرکز قدرت جنگی ایران؛ یعنی نورد اهواز ـ که هفته پیش، هدف حملات هوایی قرار گرفته بود ـ حمله کردند. تا این لحظه، ایران حمله را تأیید و تنها به ذکر چند کشته و تعدادی مجروح در میان غیرنظامیان اکتفا کرده است.»<ref>همان، صص 17 ـ 16، تهران ـ خبرگزاری فرانسه، 23/8/1364.</ref>
خبرگزاری فرانسه افزوده است: «در نظر کارشناسان نظامی تهران، سه حمله امروز، به‌ویژه حمله به نورد اهواز بسیار مؤثر بوده و این به‌دلیل خسارات مهم ناشی از این بمباران‌‌ها بوده است.»<ref>همان، ص 17.</ref>
== گزارش ـ 166 ==
کشتی یدک‌‌کش "آمستردام" که قصد داشت نفتکش صدمه‌دیده یونانی "کاناریا" را به یکی از کشورهای خلیج‌فارس انتقال دهد، به‌دست پرسنل نیروی دریایی توقیف شده است. خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارش امروز خود دراین‌باره آورده است: «هم‌‌اکنون آخرین مراحل بازجویی و تخلیه اطلاعاتی [کارکنان یدک‌‌کش] درحال اتمام است. براساس اطلاعات مقامات نظامی کشور، یدک‌‌کش آمستردام، که برای شرکت‌‌های نجات دریایی در خلیج‌فارس فعالیت می‌‌کند، بدون مجوز وارد آب‌‌های ایران شده بود و قصد داشت کشتی کاناریا را که در 14 آبان‌ماه هدف قرار گرفت و در اجاره ایران است، با خود به‌همراه برده و درصورت غیرقابل‌تعمیر‌بودن بر آن چوب حراج بزند.
متذکر می‌‌گردد که با شدت‌گرفتن حملات هوایی به کشتی‌‌ها در خلیج‌فارس، شرکت‌‌های امداد و نجات دریایی به‌دنبال به‌دست‌آوردن منافع بیشتر، فعالیت‌های خود را در خلیج‌فارس افزایش داده و همواره مترصد به‌یغمابردن باقیمانده کشتی‌‌های صدمه‏دیده هستند.»<ref>همان، ص 21، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.</ref>
== گزارش ـ 167 ==
در ادامه تلاش برای توقیف و بازرسی کشتی‌‌های حامل کالا برای عراق، امروز یک کشتی ژاپنی بازرسی شد. رویتر به نقل از منابع کشتیرانی گزارش داده است: «یک کشتی باری ژاپنی با 27 خدمه آن توسط یک کشتی نیروی دریایی ایران در خلیج‌فارس توقیف شد، لکن بعد از دو ساعت که از محموله آن بازرسی به عمل آمد، آزاد شد. به گفته همین منابع، توقیف کشتی ژاپنی کمی بعد از سحرگاه امروز در منطقه‌ای واقع در50 مایلی جنوب دهانه تنگه هرمز صورت گرفت. منابع کشتیرانی گفتند: "کشتی 24 هزار تنی توهگومارو عازم دوبی، عمان و کویت بوده و حامل محموله‌ای برای عراق نبوده است." این کشتی در ماه سپتامبر نیز در همین منطقه توسط نیروی دریایی ایران توقیف گردید و بعد از ده روز آزاد شد.»<ref>همان، ص 17.</ref>
== گزارش ـ 168 ==
یک گروه شناسایی قرارگاه کربلای2 سپاه پاسداران برای کسب اطلاعات از وضعیت دشمن و ساحل غربی اروندرود، امروز عازم این منطقه شد. در گزارش این شناسایی آمده است: «گروه شناسایی احد6، به استعداد 3 نفر از واحد اطلاعات نظامی قرارگاه کربلای2، در ساعت 20:05 به‌قصد شناسایی منطقه دشمن، به‌سوی ساحل اروند عزیمت کردند. این گروه پس از رسیدن به ساحل دشمن حدود 5 متری در گل‌ولای حرکت کرده، به پوششی از چولان می‌‌رسند. سپس با طی‌کردن مسیر 5 ـ 6 متری در چولان، به اولین رشته از موانع خورشیدی برخورد می‌‌کنند که حدود 60 متر با خط دشمن فاصله داشت. در این هنگام، تیربار دشمن شلیک می‌‌کند که باعث می‌‌شود نیروی گشتی برای عادی نشان‌دادن منطقه، 45 دقیقه زمین‌‌گیر شود (شلیک تیربار به‌طرف نیروی گشتی نبوده است). نیروهای شناسایی پس از آن، اقدام به حرکت می‌‌کنند که به‌علت آرام‌بودن منطقه و خرابی دید، تصمیم به بازگشت می‌‌گیرند.
توضیح اینکه وضعیت پوشش چولان در این منطقه کمتر از پوشش چولان منطقه‌ای است که گروه شناسایی شماره‌1، شناسایی کرده است.»<ref>سند شماره 010849 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزیدة اسناد، جلد 3، ص23، 23/8/1364.</ref>
== گزارش ـ 169 ==
واحد جنگ‌‌های الکترونیک قرارگاه خاتم‌‌الانبیا(ص)، گزارشی درباره شیوه‌‌های ارتش عراق برای کسب و ارزیابی اطلاعات از نیروهای خودی، تهیه و برای واحدهای اطلاعات، توپخانه، حفاظت و... ارسال کرد تا نیروهای خودی ضمن هشیاری، تدابیر لازم را برای مقابله با این اقدامات دشمن اتخاذ کنند. در این گزارش آمده است: «درپی تعقیب و جست‌وجوی مدام شبکه‌های ارتباطی دشمن و مخصوصاً تحقیقات و شناسایی سیستم‌ها و وسایل جنگ الکترونیک و سویابی دشمن در سه‌ماهه اخیر، معلوم شد دشمن پس از دریافت اطلاعات و اخبار از منابع خود (مانند عوامل برون‌مرزی، دید‌‌بانی، کمین و گشت‌‌های رزمی) برای تأیید صحت این اطلاعات، آخرین نتیجه را از منابع اطلاعاتی و پشتیبانی الکترونیک و پست‌‌های رادارهای مراقبتی دریافت می‌‌کند.
یکی دیگر از منابع اطلاعاتی دشمن در یگان‌‌های خودی ـ که عامل مؤثری برای تأیید و حتی تکمیل اطلاعات دشمن است ـ توپخانه‌‌های خودی می‌‌باشد. یعنی دشمن80 درصد اطلاعات خود را از استراق‏سمع و جهت‌‌یابی امواج الکترومغناطیسی دریافت می‌کند.
چون اکثر توپخانه‌‌های نیروهای خودی اعم از توپخانه سپاه و مخصوصاً توپخانه ارتش جمهوری اسلامی برای زدن هدف‌‌های خود از دید‌‌بانی استفاده می‌‌کنند، لذا برای ارتباط بین دیدبان و مرکز هدایت آتش و آتشبار، از بی‌سیم استفاده می‌کنند، غافل از اینکه ارتباط بی‌سیمی، بهترین کیفیت دریافت برای استراق دشمن را مهیا می‌‌سازد. همچنین، به‌واسطه مانور هوایی خود و وادار‌نمودن شلیک توپ‌‌های پدافند خودی به‌طرف هواپیماهای دشمن، که گسترش توپ‌‌ها و حجم آتش موجود در منطقه را نشان داده و به برآورد دشمن کمک می‌‌کند. دشمن با اجرای آتش‌‌های ایذایی و آتش تهیه و درنتیجه برآورد حجم آتش‌‌های ضدآتشبار خودی، [امکان] کنترل شبکه‌‌های بی‌سیم توپخانه و شبکه‌‌های فرماندهی و غیره و سویابی آنها و پیدا‌نمودن جهت و مختصات لازم را به دست می‌‌آورد.
اندازه‌‌گیری و برآورد حجم شبکه‌های ارتباطی ثابت و شبکه‌‌های جدید و نسبت تراکم آن در منطقه بیانگر وارد‌شدن نیروی تازه‌‌نفس و یا گسترش یگان‌‌هایی جدید در منطقه می‌‌باشد. لذا برای گرفتن فرصت از عراق و عقیم‌کردن نقشه‌‌ها و توطئه‌‌های او در جمع‌‌آوری اطلاعات، لازم است برادران توپخانه با کم‌کردن تماس‌‌های بی‌سیمی و استفاده از تلفن با سیم و صدور دستورات حفاظتی برای خودداری از مکالمه باز، تدابیر دشمن را نقش بر آب کنند. ان‌‌شاءالله.»<ref>سند شماره 010846 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزیدة اسناد، جلد 3، ص 195، 23/8/1364.</ref>
== گزارش ـ 170 ==
امروز در مناطق کردنشین چند درگیری بین نیروهای خودی و افراد گروه‌‌های ضدانقلاب رخ داد و یک بمب در سنندج منفجر شد.
1. قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) گزارش داد: برادران ارتشی در اطراف روستای جیران (از توابع پیرانشهر) با عناصر ضدانقلاب درگیر شدند که در این درگیری یکی از برادران ارتشی مجروح شد.<ref>سند شماره 119747 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش خبری، فرماندهی قرارگاه حمزه، 23/8/1364؛ و ـ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 71، 5/9/1364، ص 22.</ref>
2. نیروهای یگان حزب‌‌الله در روستای زاوه‌کوه (از توابع مهاباد) با ضدانقلابیون درگیر شدند که این درگیری بدون تلفات خاتمه یافت.<ref>مأخذ 20، بخش اول.</ref>
3. درگیری امروز نیروهای خودی با ضدانقلابیون در محور سیانا و چمران (منطقه مریوان)، بدون تلفات پایان یافت.<ref>سند شماره 119747 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش خبری، فرماندهی قرارگاه حمزه، 23/8/1364؛ و ـ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 71، 5/9/1364، ص 22.</ref>
4. ساعت13:40 امروز، بمبی که افراد ضدانقلاب در جلو ساختمان اداره برق سنندج در خیابان اکباتان کار گذاشته بودند، منفجر شد. براثر انفجار این بمب ـ که در یک ساک جاسازی شده بود ـ شیشه‌‌های خانه‌‌های اطراف تا شعاع50 متری شکسته و 6 تن مجروح شدند.<ref>مأخذ 4، ص 2؛ و ـ سند شماره 238490 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روز روابط عمومی فرماندهی کل سپاه، شماره 77، 25/8/1364، ص 2.</ref> همچنین، به ساختمان اداره برق نیز خسارت‌هایی وارد شد و برق قسمتی از شهر قطع گردید.<ref>مأخذ 2، ص 18، سنندج ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، 23/8/1364.</ref>
5. امروز در منطقه تکاب، 3 تن از هواداران حزب دمکرات تسلیم نیروهای جمهوری اسلامی شدند و سلاح و تجهیزات انفرادی همراه خود را تحویل آنها دادند.<ref>سند شماره 119746 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: و ـ مأخذ 20، بخش دوم، ص 25.</ref>
== گزارش ـ 171 ==
عده کثیری از رزمندگان اسلام در قالب کاروانی با عنوان "کاروان کربلا"، صبح امروز در مراسم باشکوهی در خیابان‌‌های شهر قم راه‌‌پیمایی کردند؛ سپس در جمع مردم و مسئولان شهر در حرم مطهر حضرت معصومه(س) حضور یافتند و پس از سخنرانی آیت‌‌الله صانعی، در ساعت 13:00 به‌طرف تهران حرکت کردند. برنامه این کاروان در تهران عبارت بود از: میعاد با شهدا در بهشت زهرا(س)، راه‌‌پیمایی در خیابان‌‌های تهران، دیدار با امام امت در جماران و شرکت در نمازجمعه تهران. این رزمندگان سپس به‌طرف جبهه حرکت خواهند کرد.<ref>سند شماره 103455 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقة4 نوح به فرمانده کل سپاه، 23/8/1364.</ref>
== گزارش ـ 172 ==
کویت بر سر فعالیت اطلاعاتی عراق در خاک کویت، با عراق توافق کرد. به گزارش ستاد سپاه پاسداران منطقه‌4 نوح: «اخیراً با توافق دو دولت کویت و عراق، اداره استخبارات عراق مجاز به فعالیت در کشور کویت گردیده است. فعالیت مذکور برای کسب اخبار از اوضاع داخلی ایران ازطریق لنجداران ایرانی که به کویت تردد می‌‌نمایند به‌طور غیرمحسوس، یا استخدام عوامل و نفوذ آنان به بنادر ایرانی و جمع‌‌آوری اخبار ایران می‌‌باشد که عمدتاً این افراد به‌صورت ملوانان لنج فعالیت می‌‌نمایند.»<ref>سند شماره 103457 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه4 نوح (اطلاعات) به مرکزی سپاه اطلاعات، 23/8/1364.</ref>
== گزارش ـ 173 ==
باتوجه‌به اقدامات سیاسی و تحرکات دیپلماتیک متعددی که در منطقه خاورمیانه درحال انجام است، * هیئتی به سرپرستی معاون وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران عازم سوریه و لیبی شد. گزارشی از این سفر که در شماره امروز نشریه دفتر مطالعات سیاسی و بین‌‌المللی وزارت امور خارجه آمده، چنین است: در ملاقات هیئت ایرانی با مقامات سوری (عبدالحلیم خدام) روابط جمهوری اسلامی ایران با شوروی، اوضاع لبنان و توافق سه‌جانبه دمشق موردبحث قرار گرفت. در این بحث گفته شد که شوروی خواستار مساعدت جمهوری اسلامی ایران در افغانستان بوده است. پس از آن، در دیداری که هیئت با رئیس‌جمهوری سوریه (حافظ ‌‌اسد) داشت، حافظ اسد تلاش‌‌های کمیته آشتی عرب برای نزدیکی سوریه به عراق را نا‌‌موفق خواند. وی معتقد است به‌دلیل شروطی که سوریه در نظر گرفته، رژیم عراق هرگز آن را نخواهد پذیرفت.
در ادامه سفر، هیئت ایرانی وارد طرابلس شده و با مسئولان لیبیایی (تریکی و قذافی) گفت‌وگو کرد. در این مذاکرات طرف لیبیایی نیز ازجمله مشکلات جمهوری اسلامی ایران را مواضع ایران دربرابر شوروی درخصوص مسئله افغانستان اعلام کرد. این مقام لیبیایی درباره موضع‌گیری‌های شوروی درمورد عراق گفت: این مواضع در حمایت از مردم عراق است، نه رژیم صدام.<ref>سند شماره 212323 دفتر مطالعات سیاسی و بین‌‌المللی وزارت امور خارجه، بولتن مستقیم، شماره 146/3، 23/8/1364، ضمیمة صص 6 ـ 1.</ref>


== گزارش ـ 174 ==
در ادامه تلاش کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس برای بهبود روابط با ایران، با هدف پایان‌دادن به جنگ، وزیر مشاور در امور خارجه عمان هفته آینده وارد تهران می‌‌شود. در این موقعیت، نشریات کویتی همچنان به روش خصمانه علیه ایران ادامه می‌‌دهند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارش امروز خود آورده است: «یوسف العلوی وزیر مشاور در امور خارجه سلطان‌نشین عمان، در گفت‌وگو با روزنامه کویتی الرأی‌العام اعلام کرد که هفته آینده از تهران دیدن خواهد کرد.
علوی با اشاره به دیدار اخیر خود از بغداد و ملاقات با صدام، گفت که تفاهم عمیقی نزد مقامات عراقی و رئیس رژیم حاکم بر این کشور یافته است. وی افزود: مطالبی دارد که موجب خوش‌بینی درجهت توقف جنگ خواهد شد، لیکن این مستلزم زمان است، چراکه این مسئله پیچیده است. علوی گفت که به‌رغم پیچیده‌بودن اوضاع جنگ، درمورد توقف آن خوش‌بین است.
روزنامه‌‌های کویت به نقل از شیخ‌ ‌الصباح ‌‌الاحمد وزیر خارجه این کشور نوشتند که کویت و کشورهای شورای همکاری از برگزاری هرگونه اجتماعی که به ملاقات وزیران خارجه ایران و عراق، به‌منظور پایان‌دادن به جنگ میان دو کشور ازطریق روش‌های دیپلماتیک، منجر شود استقبال می‌کنند.»<ref>مأخذ 2، صص 11 ـ 10، کویت ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.</ref>
خبرگزاری فرانسه نیز با اشاره به حملات هوایی امروز عراق به ایران گزارش داد: «این حملات زمانی صورت می‌‌گیرد که یوسف ‌‌العلوی وزیر خارجه عمان در یک مأموریت حسن‌نیت به بغداد سفر کرده و قصد دارد به تهران نیز بیاید. وی که دوشنبه‌ به بغداد رفته بود، ضمن ملاقات با صدام حسین قصد خود درمورد سفر به تهران و ملاقات با مقامات ایران را با وی در میان گذاشت و اعلام کرد که در سفرش به تهران درمورد امکان گشایش مذاکرات گفت‌وگو خواهد کرد؛ مذاکراتی که احتمالاً هنوز خیلی دور به نظر می‌‌رسد. ابتکار عمان مقارن با فعالیت‌‌های دیپلماتیک در خلیج [فارس] ازجمله دیدار کنعان اورن رئیس‌جمهور ترکیه، از امارات متحده عربی و دیدار یائوویلین معاون نخست‌‌وزیر چین، از ابوظبی است. نگرانی کشورهای خلیج [فارس]، در تقاضای جدید امیر کویت از ایران و عراق که خواستار پایان‌دادن به جنگ بیش از شش سال میان دو کشور شده است، نیز مشهود است. پس از حمله عراق به اهواز به نظر می‌‌رسد درخواست آشتی در عزم تهران دراین‌مورد اثر کمی دارد.
ازطرفی مفسران رسمی ایران و مطبوعات تهران خط مشی تازه دیپلماتیک کشورهای منطقه برای گفت‌وگو با ایران را ـ که در کنفرانس شورای همکاری خلیج‌فارس مطرح شد ـ با گرمی پذیرفته و آن را به‌نوعی سرعقل‌آمدن توصیف کرده‌‌اند.»<ref>همان، ص 17، تهران ـ خبرگزاری فرانسه، 23/8/1364.</ref>
درعین‌حال، نگاه نشریات کویت همچنان خصمانه و متفاوت با دیگر اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس است. در گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از کویت آمده است: «وزیر خارجه این کشور از مخالفت ایران با سفر یوسف‌‌ العلوی وزیر مشاور سلطان‌‌نشین عمان، به تهران اظهار بی‌‌اطلاعی کرد.
به نوشته مطبوعات کویت، وزیر خارجه این کشور همچنین از به بن‌‌بست رسیدن تلاش‌‌های کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس جهت متوقف‌ساختن جنگ ایران و عراق که ازسوی وزیر خارجه سلطان‌‌نشین عمان انجام می‌‌شود، اظهار بی‌‌اطلاعی کرد. دراین‌حال روزنامه‌‌های کویت تلاش‌‌هایی جهت تحمیل مسئولیت شکست احتمالی میانجیگری کشورهای شورای همکاری درزمینه متوقف‌ساختن جنگ ایران و عراق را بر دوش ایران، آغاز کردند.
در این چارچوب، روزنامه‌‌های کویت طی مقالاتی اظهار عقیده کردند که ایران از پذیرش میانجیگری کشورهای شورای همکاری عقب‌‌نشینی کرده است.
روزنامه‌‌های کویت ضمن متهم‌کردن ایران به کارشکنی در تلاش‌های میانجیگری بین‌‌المللی و منطقه‌ای جهت متوقف‌ساختن ‌‌‌‌جنگ، نوشتند که تلاش‌‌های میانجیگری کشورهای شورای همکاری به‌علت برخورد با موضع ایران که راه‌‌حل‌های مسالمت‌‌آمیز را رد می‌‌کند و بر راه‌‌حل‌‌های نظامی اصرار دارد، توأم با موفقیت نبوده است.»<ref>مأخذ 2، صص 12 ـ 11، کویت ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.</ref>


<div style="text-align:justify">
== گزارش ـ 175 ==
 
سران کشورهای پاکستان، ترکیه، امارات متحده عربی بر ضرورت توقف جنگ ایران و عراق تأکید کردند.
به گزارش امروز خبرگزاری جمهوری اسلامی از اسلام‌آباد، در ضیافت شامی که ضیاءالحق رئیس‌جمهوری پاکستان، به افتخار کنعان اورن رئیس‌جمهوری ترکیه، برگزار کرده بود، سران دو کشور گفتند که نگرانی آنها از ادامه جنگ تأسف‌‌بار میان دو کشور همسایه که بدبختانه پنجمین سال آن پایان یافته و تبدیل به بزرگ‌‌ترین جنگ در صد سال اخیر شده، افزایش یافته است. ضیاءالحق گفت که کوشش‌‌های فردی و جمعی برای پایان‌دادن به این جنگ بی‌‌ثمر بوده است. وی اظهار امیدواری کرد که این تلاش‌‌ها برای خاتمه جنگ به نتیجه برسد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 241، 25/8/1364، صص 7 ـ 6، اسلام‌آباد، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/8/1364.</ref>
سران دو کشور همچنین خواستار خروج نیروهای خارجی از افغانستان، خاتمه برادرکشی میان ایران و عراق، برقراری صلح در خاورمیانه و پایان‌یافتن همه درگیری‌‌های مسلحانه در جهان شدند.<ref>سند شماره 226784 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روز روابط عمومی فرماندهی کل سپاه، شماره 78، 27/8/1364، ص 2.</ref>
خبرگزاری امارات نیز در گزارشی به نقل از وحید خلف اوغلو وزیر خارجه ترکیه، آورده است: شیخ زاید بن سلطان آل نهیان رئیس امارات متحده عربی و کنعان اورن رئیس‌جمهور ترکیه، در جریان گفت‌وگوهای اخیر خود در ابوظبی، درباره لزوم پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق توافق کردند. این خبرگزاری اعلام کرد: خلف اوغلو در بیانیه‌ای که قبل از عزیمتش از امارات متحده عربی، امروز دراختیار روزنامه الاتحاد قرار گرفت، همچنین آورده است که دو رهبر درمورد تشدید تلاش‌‌ها برای پایان‌دادن به این جنگ ویرانگر نیز توافق داشتند.<ref>مأخذ 32، ص 7، ابوظبی ـ خبرگزاری امارات، 24/8/1364.</ref>
 
== گزارش ـ 176 ==
کمیته آشتی عرب که با اهداف تنش‌زدایی میان کشورهای عربی و ایجاد فاصله میان ایران و دو کشور عربی سوریه و لیبی، کار خود را از چندی پیش آغاز کرده است، شب‌‌هنگام در مراکش تشکیل جلسه خواهد داد.
رادیو مونت‌‌کارلو در گزارش امروز خود درباره تحرکاتی که دراین‌زمینه انجام شده، آورده است: «آقایان طه یاسین رمضان معاون اول نخست‌وزیر عراق و طارق عزیز وزیر خارجه این کشور، برای شرکت در اولین جلسه کمیته تنش‌زدایی عربی وارد رباط شدند. چند روز است رسانه‌‌های گروهی عراق از ضدیت با لیبی خودداری کرده و این نشان می‌‌دهد که روابط عراق و لیبی درجهت بهبودی پیش می‌‌رود. از سوی دیگر، سفارت اردن در دمشق به مناسبت تولد ملک حسین پادشاه اردن، جشن بزرگی ترتیب داده که در آن تعداد بسیاری از مقامات سوریه و در رأس آنها فاروق الشرع وزیر خارجه سوریه، شرکت کردند.»<ref>مأخذ 2، ص 36، رادیو مونت کارلو، 23/8/1364.</ref>
همچنین، رادیو صوت‌‌الجماهیر گزارش داد: «طه یاسین رمضان ریاست هیئت عراق را در جلسه کمیته تنش‌زدایی عربی، که قرار است امشب در رباط تشکیل شود، به‌عهده خواهد داشت. کمیته مذکور جلسه خود را با حضور ملک حسن دوم پادشاه مغرب، شیخ زاید بن سلطان آل نهیان رئیس دولت امارات متحده عربی، سرهنگ معاویه وارسیدی احمد الطایع رهبر موریتانی، آقای شاذلی قلیبی دبیرکل اتحادیه عرب و همچنین هیئت لیبی به ریاست سرگرد الخوید الحمیدی عضو شورای فرماندهی انقلاب و همراهی آقای عبدالسلام التریکی دبیر کمیته خلقی روابط خارجی تشکیل خواهد داد.»<ref>همان، رادیو صوت‌‌الجماهیر، 23/8/1364.</ref>
تلویزیون مراکش نیز اعلام کرد: «کمیسیون عرب برای آشتی و رفع اختلافات میان عراق و لیبی ازسویی و سازمان آزادی‌بخش فلسطین از سوی دیگر، اولین جلسه خود را با شرکت اعضای کمیسیون و رؤسای هیئت‌‌های نمایندگی عراق، لیبی و فلسطین تشکیل داد.»<ref>مأخذ 32، ص 20، رباط ـ خبرگزاری فرانسه، 24/8/1364.</ref>
از طرف دیگر، رادیو بی‌بی‌سی اعلام کرد: «نخست‌‌وزیر سوریه به‌عنوان بازدید متقابل به امان سفر خواهد کرد. اکنون زید الرفاعی نخست‌‌وزیر اردن، از دیدار دوروزه‌‌اش از دمشق به امان بازگشته است. این دیدار تازه‌‌ترین گامی است که درجهت بهبود روابط دو کشور برداشته شده است. یک نتیجه مهم دیدار همان‌‌طورکه قبلاً ذکر کردیم صدور بیانیه مشترک دو دولت بود. در آن بیانیه مذاکره جداگانه با اسرائیل و همچنین مذاکره مستقیم با اسرائیل غلط شمرده شده است.
مذاکرات دمشق بدون تردید برقراری مجدد روابط بین اردن و سوریه را که در ماه سپتامبر با میانجیگری عربستان سعودی آغاز گردید، تحکیم نموده است.»<ref>مأخذ 2، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.</ref>
 
== گزارش ـ 177 ==
یک بازرگان سوئدی ادعا کرد که براساس قراردادی، مواد منفجره به ایران صادر می‌‌کند.
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی: «کرل اریک اسمتز مدیر شرکت تجاری اسکاندیناوین کمودیتی در شهر مالمو واقع در جنوب سوئد، در مصاحبه با روزنامه اکسپرس چاپ استکهلم، گفته است که با امضای قراردادی به مبلغ هفتاد میلیون دلار با طرف‌‌های ایرانی خود، متعهد شده است باروت و مواد منفجره به ایران بفروشد. براساس نوشته روزنامه مذکور، وی اظهار کرده است به‌عنوان واسطه، از ماه آگوست سال جاری تاکنون ماهیانه 200 تن باروت و مواد منفجره را توسط کمپانی بوفرس به ایران صادر کرده است.»<ref>همان، ص 24، استکهلم ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.</ref>
 
== گزارش ـ 178 ==
فروش هواپیما به عراق و مشکلات پیش روی آرژانتین، موضوع گزارشی است که امروز در یک نشریه اقتصادی چاپ آرژانتین منتشر شده است. به نوشته نشریه اقتصادی امبیت فیننگیر، فروش هواپیماهای پوکارا به عراق موجب مشکلات تجاری شده است. این نشریه افزوده است: رئیس‌جمهوری آرژانتین اظهارات مقامات ایالات کوردوبا (واقع در غرب بوئنوس‌آیرس و محل ساخت پوکارا درمورد فروش 20 فروند پوکارا به عراق را شنید و طوفانی در کاخ ریاست‌‌جمهوری به پا خاست. همان‌‌گونه‌که انتظار می‌‌رفت، ایران درمقابل این اظهارات عکس‌‌العمل نشان داد و دیدار رسمی هیئتی را که قرار بود برای خرید مواد کشاورزی به آرژانتین بیاید، لغو کرد. به‌دنبال لغو دیدار هیئت ایرانی [...]، رئیس‌جمهور دستوراتی برای رفع مسائلی که تجارت خارجی آرژانتین را به خطر انداخته است، صادر کرد.»
این روزنامه آورده است: «ایران پس از شوروی و هلند بزرگ‌‌ترین خریدار کالاهای آرژانتین می‌‌باشد و خریدهایش هم‌‌سطح با برزیل، اسپانیا و ایتالیا است. لذا حتی اگر به‌دنبال فروش هواپیماهای پوکارا، عراق خرید کالاهای کشاورزی خود از آرژانتین را نیز افزایش دهد، ایران با جمعیت 42 میلیونی خود درمقابل عراق با جمعیتی کمتر از 15 میلیون نفر، از موقعیت بهتری برخوردار است.»<ref>مأخذ 32، ص 15، بوئنوس‌آیرس ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/8/1364.</ref>
 
== گزارش ـ 179 ==
وزیر نفت عراق که در رأس هیئتی بلند‌‌پایه روز گذشته وارد مسکو شده بود، امروز مذاکرات خود را برای ارتقای همکاری‌های صنایع نفتی در مسکو آغاز کرد.<ref>روزنامه کیهان، 25/8/1364، بغداد ـ خبرگزاری اوپک.</ref> این درحالی است که رادیو لندن اعلام کرد: «طبق قراردادی که در نظر است در تاریخ 27 نوامبر [6 آذر 1364] در بغداد امضا شود، عراق روزانه یازده میلیون مترمکعب گاز طبیعی به کویت تحویل خواهد داد. خبرگزاری کویت می‌‌گوید خطوط لوله برای انتقال گاز، از جنوب عراق تا منطقه شعیبه در جنوب کویت کشیده خواهد شد. کار احداث نخستین خط لوله تا شش ماه دیگر تکمیل خواهد شد.»<ref>مأخذ 2، ص 33، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.</ref>
همچنین، روزنامه کیهان به نقل از آکادمی بین‌‌المللی بررسی‌‌های استراتژیک لندن، نوشته است: «ایران درزمینه اقتصادی برتری واضح و آشکار خود را در جنگ شش‌ساله خود با عراق ثابت کرده است. تمامی ذخایر مالی عراق تمام شده و قرض‌‌های این کشور به کشورهای جهان مانند فرانسه، آلمان‌غربی و ژاپن بسیار هنگفت است و علی‌‌رغم کمک‌‌های جهانی که بالغ‌بر 45 میلیارد دلار می‌‌شود، عراق نتوانسته است درمورد پرداخت بدهی‌‌های خود اقدام نماید.»<ref>روزنامه کیهان، 23/8/1364، ص 24.</ref>
نشریه ساوت چاپ لندن نیز نوشته است: «ذخایر ارزی عراق که پیش از جنگ37 میلیارد دلار بوده، اخیراً (مطابق آمار نوامبر1985) مبدل به بدهی‌های خارجی بیش از 20 میلیارد دلار گردیده است. رژیم عراق بیش از 50 میلیارد دلار دیگر از کشورهایی نظیر عربستان سعودی و کویت وام بلاعوض دریافت داشته است. این کشور همچنین از ژاپن، فرانسه، انگلیس و آلمان‌غربی تسهیلات اعتباری اخذ نموده است.»<ref>روزنامه ابرار، 23/8/1364، ص 12، سرویس سیاسی ابرار.</ref>
 
== گزارش ـ 180 ==
بی‌نتیجه‌ماندن حملات گسترده هواپیماهای عراقی به پایانه‌های نفتی جمهوری اسلامی و نفتکش‌های حامل نفت ایران برای متوقف‌کردن صدور نفت ایران، بازرسی کشتی‌های تجاری به‌دست نیروهای جمهوری اسلامی در خلیج‌فارس، گسترش تشنج در این منطقه و نگرانی حکام کشورهای منطقه از کشیده‌شدن درگیری‌ها به جنوب خلیج‌فارس و تنگه هرمز و درنتیجه تلاش شورای همکاری خلیج‌فارس برای کاهش تنش با ایران، موضوعاتی هستند که نشریه امریکایی شیکاگو تریبیون به آن پرداخته است.
این نشریه در شماره امروز خود نوشته است: «از هنگامی‌که عراق و ایران تصمیم گرفتند بنادر یکدیگر را در خلیج‌فارس ببندند، اقدام ایران به جست‌وجو و ضبط کالاهای تجارتی درپی حمله‌های هوایی بر نفتکش‌های حامل نفت ایران و ترمینال نفتی جزیره خارک، بُعد دیگری به جنگ ایران و عراق بخشیده است. تنها در 25 روز منتهی به 10 اکتبر [18 مهر]، ایرانی‌ها بیش از 300 کشتی را که وارد خلیج‌فارس می‌شدند، متوقف ساخته و به بازرسی آنها پرداختند. به گزارش سرویس اطلاعات کشتیرانی لویدز لندن، ایرانی‌ها ده‌ها تن کالایی را که برای انتقال به عراق، به بنادر کویت و عربستان سعودی حمل می‌‌شد، ضبط کردند.
باوجوداین، در تازه‌‌ترین حادثه که در روز 16 اکتبر [24مهر] روی داد، ایران برای نخستین‌‌‌بار درصدد متوقف‌کردن کشتی بازرگانی کشوری برآمد که نیروی دریایی‌‌اش در خلیج‌فارس حضور دارد. این حادثه بُعد جدید و ناراحت‌‌کننده‌ای را در جنگ تصویر کرد، به این ترتیب که نیروهای دریایی و هوایی امریکا، اتحاد شوروی، فرانسه و انگلستان به حاشیه جنگ کشانده شدند.
درحالی‌که نیروهای زمینی ایران و عراق در یک بن‌‌بست خونین در جبهه‌‌های طولانی مرز مشترک خود قرار گرفته‌‌اند، جدالی که برای بستن بنادر دو طرف ادامه دارد، به ماجرای اصلی عملیات جنگ خلیج‌فارس، تبدیل شده است.
شرکت لویدز از ماه می1981، تعداد 156 حمله به کشتی‌‌های بازرگانی را در خلیج‌فارس ثبت کرده، که بیشتر آنها توسط جت‌‌های عراقی و با استفاده از موشک‌‌های فرانسوی اگزوسه انجام گرفته است. با اتکایی که غرب ازنظر تهیه حدود نیمی از تدارکات نفتی‌‌اش به کشورهای خلیج‌فارس دارد، امریکا، فرانسه و انگلستان نیروهای ضربتی دریایی خود را در نزدیکی تنگه هرمز مستقر ساخته‌‌اند تا از باز‌بودن تنگه هرمز اطمینان یابند.
کشتی‌‌های شوروی نیز با آگاهی از منافع استراتژیکی که بسته‌شدن تنگه ممکن است به بار آورد، در همان آب‌های پرآشوب دور می‌‌زنند. به گفته کارشناسان نظامی غرب در مسقط ـ که از نزدیک تحولات منطقه را دنبال می‌‌کنند ـ بازی بسیار خطرناکی تقریباً هرروز در میان ابرقدرت‌‌ها، فرانسه و انگلستان، ایران و عمان در خلیج‌فارس جریان دارد. یک وابسته نظامی غرب درپی دیداری که اخیرا" از نیروی ضربتی دریایی انگلستان در خارج از تنگه هرمز به عمل آورد، گفت که متوجه حضور یک هواپیمای ردیاب ایرانی شد که حرکات آنها را زیرنظر داشت، در همان حال، یک هواپیمای جنگنده امریکایی اسکای هاوک هواپیمای ایرانی را دنبال می‌‌کرد. وی گفت تقریباً هرهفته یک بار نیروی هوایی عمان، با کمک انگلستان و امریکا، هواپیماهای ایرانی و شوروی را از قلمرو فضایی عمان در جنوب تنگه هرمز دور می‌‌کند.
جنگ دریایی تاکنون با نتایج قاطعی برای عراق و ایران همراه نبوده است. هرچند ناظران رویدادهای خلیج‌فارس، ابتدا مبارزه هوایی عراق را علیه جزیره خارک، آغاز روند پایان‌گرفتن ذخایر نفتی ایران می‌‌دیدند، اما شکست عراق در رسیدن به این هدف از راه حمله‌‌های هوایی، به ایران اجازه داده است اسکله‌‌های بارگیری آسیب‌‌دیده خارک را درحدی تعمیر کند که بتواند صادرات نفت را که میانگین آن در ماه گذشته 7/1 میلیون بشکه در روز بود، ادامه دهد. به گفته منابع نفتی در خلیج‌فارس، این مقدار کمی بیشتر از میزانی است که قبل از آغاز حمله‌‌های عراق به خارک وجود داشت. در همین حال، عراق صدور نفت را ازطریق خط لوله تازه‌ای آغاز کرده است که ترمینال آن در بندر ینبع واقع در ساحل دریای سرخ در عربستان سعودی و دور از تیررس جت‌‌های ایران قرار دارد.
اکثر واردات بغداد اینک به بندر اردنی عقبه در دریای سرخ فرستاده می‌‌شود و از آنجا به‌وسیله کامیون به عراق انتقال می‌‌یابد. ماه گذشته، ایران ساختن خط لوله تازه‌ای را به مناقصه گذاشت که صدها کیلومتر دورتر از جزیره خارک به ساحل شرقی ایران می‌‌رسد. کارشناسان گفتند درحالی‌که هر دو طرف برای خنثی‌کردن اقدامات محاصره‌کننده دیگری فعالیت می‌‌کنند، صحنه نبرد می‌‌تواند بیشتر به جنوب خلیج‌فارس و نزدیک‌‌تر به تنگه هرمز کشیده شود. بنابراین، شگفت‌‌آور نیست که کشورهای خلیج‌فارس حالت آشتی‌جویانه‌ای نسبت به ایران در پیش گرفته‌‌اند، زیرا از گسترش جنگ می‌‌ترسند. شورای همکاری خلیج‌فارس در بیانیه نهایی‌‌اش به‌هنگام فراخواندن دو طرف به پایان‌بخشیدن به جنگ، به‌دقت از هرگونه انتقادی از ایران پرهیز کرد. یک دیپلمات غربی گفت: هیچ‌کس نمی‌‌خواهد ایران را تحریک کند. همه می‌‌دانند که تصاعد جنگ دریایی هم‌‌اینک وضعیتی به وجود آورده است که می‌‌تواند هرلحظه منفجر شود. کابوسی که هیچ‌‌‌کس خواهان آن نیست.»<ref>اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، نشریه شماره 1001، 8/10/1364، صص 29 ـ 25.</ref>


== گزارش ـ 181 ==
دیدار اخیر ملک حسین با مسعود رجوی و رضا پهلوی فرزند شاه سابق ایران، ازجمله تلاش‌‌های شاه اردن است تا به تصور خود دو جریان فراری و رانده‌شده به‌دست مردم ایران را برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق بسیج کند.
در گزارش امروز خبرگزاری آلمان‌غربی آمده است: ملک حسین، که گفته می‌شود به نمایندگی ازجانب چندین کشور عربی فعالیت می‌کند، مذاکرات گسترده‌ای را با دو شخصیت برجسته جنبش مقاومت تبعیدی ایران به عمل آورده است. نخستین مذاکرات با شاهزاده "رضا" پسر شاه فقید که خود را شاه ایران اعلام کرده، صورت گرفته است. دیدار ملک حسین و رضا در جریان دیدار اخیر پادشاه اردن از امریکا صورت گرفت و هفته گذشته در فرانسه نیز ملک حسین در دو فرصت جداگانه مسعود رجوی رهبر مجاهدین را به حضور پذیرفت.
منابع تبعیدی در پاریس می‌گویند هدفی که در پس این مذاکرات بی‌سروصدای ملک حسین وجود دارد ترغیب گروه‌های مختلف مخالف با رژیم آیت‌الله خمینی به اتخاذ موضعی واحد دررابطه‌با لزوم پایان‌دادن به جنگ با عراق که پنج سال از عمر آن می‌گذرد، می‌باشد. [...] یک دیپلمات عرب در پاریس که خواست نامش فاش نشود، گفت: تمامی آنچه را که ما می‌خواهیم این است که کلیه سازمان‌های مخالف با [امام] خمینی دررابطه‌با مسئله جنگ از موضعی واحد سخن بگویند.
ادامه این مذاکرات اتخاذ موضعی واحد ازسوی گروه‌های تبعیدی مبارزه برای استقرار صلح را که در داخل ایران آغاز شده است، تقویت خواهد کرد. گفته می‌شود مهدی بازرگان نخست‌وزیر پیشین ایران، به این مبارزه و تلاش دست زده است. [...] بازرگان که در ماه سپتامبر دیدارهایی کوتاه از آلمان‌غربی و بلژیک داشته است مجدداً از گروه‌‌های تبعیدی خواست که تحت لوای صلح با یکدیگر متحد شوند. [...] یک دیپلمات عرب می‌گوید ما این دو گروه را وادار خواهیم کرد که به‌موقع با یکدیگر مذاکره نمایند.
وی افزود: اگر سیهانوک و خمرهای سرخ بتوانند در کامبوج با یکدیگر کنار بیایند، بنابراین، دلیلی برای عدم همکاری رضا و رجوی وجود ندارد.»<ref>مأخذ 2، صص 26 و 27، پاریس ـ خبرگزاری آلمان‌غربی، 23/8/1364.</ref>
روزنامه کیهان چاپ لندن وابسته به سلطنت‌طلبان نیز نوشته است: «سلطنت‌طلبان ایرانی مقیم خارج از کشور از دیدار شاه حسین با رجوی که روزهای 14 و 16 آبان‌ماه جاری در پاریس انجام شد، به‌شدت نگران و آزرده‌خاطر شده‌اند [...] کیهان لندن به نقل از محافل سیاسی پاریس مدعی است مقامات عراق و فلسطین واسطه این دیدار بوده‌اند.»
این روزنامه همچنین در مطلبی با عنوان "پادشاه اردن رجوی را به حضور پذیرفت"، آورده است: «جناح نجات ایران به رهبری علی امینی در نامه‌ای به ملک حسین ضمن ابراز نگرانی و سرخوردگی نوشته است: مردم ایران شما را دوست ایران و از ستون‌های صلح و ثبات در خاورمیانه می‌دانند و شهرت شما به‌عنوان مخالف تروریسم چشمگیر است. دراین‌حال، حیرت‌آور است که در پاریس با شخصی ملاقات کرده‌اید که نه‌تنها از پایه‌گذاران تروریسم در منطقه است، بلکه یک عامل اصلی بی‌ثبات‌کردن پادشاهی ایران و به‌قدرت‌رسانیدن رژیمی بوده که اکنون در صلح و ثبات در منطقه بیشترین اختلاف را ایجاد می‌کند.»<ref>همان، صص 28 و 29، پاریس ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.</ref>


== گزارش ـ 182 ==
تلاش برای آزادی گروگان‌های در بند در لبنان وارد مرحله‌ای بحرانی شده و مذاکرات جاری را با دشواری روبه‌‌رو کرده است.
در گزارش امروز خبرگزاری یونایتدپرس از بیروت آمده است: «فرستاده ویژه کلیسای کانتربری ضمن اعلام این مطلب که او امروز با مسلمانان بنیادگرای رباینده امریکایی‌ها در لبنان تماس گرفته است، تأکید کرد که هرگونه حرکت اشتباهی ممکن است باعث مرگ گروگان‌ها شود.
تری ویت که با عجله در یک کنفرانس مطبوعاتی واقع در هتلی در غرب بیروت شرکت کرد، گفت: "من دوست دارم مخصوصاً تقاضا کنم که نباید به‌وسیله هیچ‌کس [در مسیر تا هتل] همراهی شوم، زیرا اگر این اتفاق روی دهد، ممکن است امنیت و سلامت من و سلامت سایر مردم ازجمله گروه رباینده به خطر بیفتد.
وی افزود: در مذاکرات ما پیشرفت‌هایی حاصل شده و در این مذاکرات به یک نقطه خیلی بحرانی و بسیار دشوار رسیده‌ایم.
وی در ادامه گفت‌وگوی مطبوعاتی خود گفت: اگر من مایل به حفظ جان گروگان‌ها و حفظ جان خودم هستم، مایل به حفظ جان ربایندگان نیز می‌باشم. وی افزود: این چیزی است که من باید هم‌اکنون انجام دهم و من مجبورم که نگران سلامت آنها باشم.
ویت به خبرنگاران گفت: آنها ظاهراً در ملاقات با من دست به یک ریسک زده‌اند. همان‌طورکه من نیز یک ریسک کرده‌ام به این دلیل است که به همه می‌گویم لطفاً به من فرصت بدهید تا وظیفه‌ام را انجام دهم.
مقامات رسمی در سفارت ایران در بیروت گفتند که آنها به‌هیچ‌وجه در کوشش‌های ویت که به‌دنبال موفقیتش در میانجیگری برای آزادی یک کشیش کلیسای پرسبیتریان امریکا در لبنان و گروگان‌ها، در ایران و لیبی صورت می‌گیرد، شرکت نداشته‌اند.
جنبش جهاد اسلامی طرف‌دار ایران گفته است که گروگان‌ها دراختیار این جنبش می‌باشند.»<ref>همان، صص 32 ـ 31، بیروت ـ خبرگزاری یونایتدپرس، 23/8/1364.</ref>




نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۵۹

روزشمار جنگ سال 1364
1364.08.23
نام‌های دیگر بیست و سه آبان
تاریخ شمسی 1364.08.23
تاریخ میلادی 14 نوامبر 1985
تاریخ قمری 1 ربیع‌الاول 1406


1359.08.23
1360.08.23
1361.08.23
1362.08.23
1363.08.23
1365.08.23
1366.08.23




گزارش ـ 163

نیروی هوایی ارتش عراق، امروز با حمله به کارخانه‌های نورد و لوله اهواز، جزیره خارک، سد دز، تلمبه‌خانه نفت رامهرمز و... حملات هوایی به مناطق مسکونی، مراکز اقتصادی و تأسیسات نفتی را تشدید کرد. ساعت 11:15 امروز کارخانه‌های نورد و لوله اهواز هدف حمله چند هواپیمای دشمن قرار گرفت. به گفته منابع مطلع در وزارت معادن و فلزات، در این حمله واحد ذوب شماره‌1 مجتمع فولاد اهواز، بخش‌های لوله‌سازی و مفتول‌سازی گروه ملی صنعتی و فولاد ایران، انبارهای محوطه این واحد صنعتی و همچنین انبار نورد سنگین کاویان هدف بمباران قرار گرفته است و خسارت‌های بسیاری به بار آمده است. تلفات حمله عراق به کارخانجات نورد و شهرک مسکونی اطراف آن، تاکنون 15 شهید و 146 مجروح ـ که تعدادی از آنها زن و کودک هستند ـ گزارش شده است.[۱] خبرگزاری جمهوری اسلامی ضمن گزارشی از این حمله، افزوده است: «هواپیماهای عراقی برای دومین‏بار طی هشت روز اخیر، کارخانجات نورد و لوله اهواز را بمباران کردند. در این بمباران سه نقطه از کارخانجات نورد هدف اصابت بمب قرار گرفته و دچار آتش‌سوزی شده است.»[۲] در گزارش دفتر فرماندهی سپاه منطقه‌3 کربلا از این حمله، خسارت‌های دیگری نیز ذکر شده است: «تخریب 3 دستگاه ساختمان از کارخانه، انهدام و تخریب بیش از 40 درصد ساختمان کارخانه لوله‌سازی شماره‌1، انهدام 4 دستگاه تریلی شخصی در محل کارخانه، 2 دستگاه تریلی، یک دستگاه اتوبوس، یک دستگاه جرثقیل در کارخانه ذوب و انهدام بیش از 8 خودرو شخصی و دولتی در محل مفتول‌سازی و صنایع فلزی کارخانه.»[۳] بنا به نوشته نشریه گزارش روزانه، یکی از هواپیماهای دشمن در هنگام بازگشت هدف آتش رزمندگان قرار گرفت که خلبان، آن را تا نوار مرزی هدایت کرد، ولی در محدوده ام‌‌‌‌الزبیر بصره سرنگون شد که رزمندگان اسلام، سرنگونی هواپیما را در محدوده جنوب بصره مشاهده کردند.[۴] همچنین، خبرگزاری جمهوری اسلامی، از حمله دیگر امروز دشمن گزارش داد: «مقارن ساعت 12:30 امروز، دو فروند جنگنده عراقی (احتمالاً از نوع میگ25) ضمن تهاجم به حریم هوایی جزیره خارک، چهار بمب به‌سوی آن پرتاب کردند که درنتیجه، یک بمب به خط لوله نفتی جزیره، بعد از شیر فلکه خارک به‌سمت اسکله "تی" اصابت نمود و سه بمب دیگر به داخل خاک جزیره اصابت کرد، لکن خسارتی به بار نیاورد.» این خبرگزاری افزوده است که اکیپی عهده‌دار مهار آتش ناشی از انفجار بمب شده است. درضمن حمله مذکور هیچ‌گونه تلفات جانی نداشته است.[۵] نشریه گزارش روزانه نیز درباره این حمله نوشته است: «کلیه‌ بمب‌ها در پایین شیرفلکه (مینی فول)، روی لوله‌های انتقال نفت به اسکله تی اصابت نمود که درنتیجه آن، 3 لوله طعمه حریق شد و از کار افتاد.»[۶] حملات هوایی عراق بعدازظهر امروز نیز ادامه یافت. خبرگزاری جمهوری اسلامی دراین‌باره گزارش داد: «چند فروند هواپیمای ارتش عراق به محل توربین‌های مولد برق سد دز، واقع در شمال دزفول حمله کردند که خوشبختانه این حمله هوایی تلفات جانی و خسارات مالی به‌همراه نداشت.»[۷] در این حمله، همه بمب‌‌‌‌ها به بیابان‌‌‌‌های اطراف اصابت کردند.[۸] همچنین به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ساعت 15:15 امروز، چند هواپیمای ارتش عراق با تجاوز به حریم فضایی رامهرمز، تلمبه‌‌‌‌خانه نفت این شهر را بمباران کردند. گزارش رسیده به خبرگزاری جمهوری اسلامی حاکی است که براثر این بمباران چند مخزن ذخیره نفت در این شهر دچار حریق شد که بلافاصله توسط اکیپ‌‌‌‌های آتش‌‌‌‌نشانی مهار شد. خبرنگار این خبرگزاری در تماسی با فرماندار رامهرمز کسب اطلاع کرد که در این حمله هوایی 9 تن مجروح شدند که حال یکی از آنان وخیم است.[۹] ستاد سپاه پاسداران منطقه‌4 نوح نیز امروز در گزارشی به ستاد مرکزی سپاه پاسداران نوشت: «کشتی "امین" در تاریخ20 آبان 1364 از سمت راست وسط مورد اصابت موشک اگزوسه قرار گرفته است. کشتی "اسپراترا" نیز در تاریخ23 آبان 1364 از سمت چپ سینه هدف اصابت موشک قرار گرفته است.»[۱۰]

گزارش ـ 164

ارتش عراق درباره حملات هوایی امروز خود اطلاعیه نظامی شماره‌2021 را صادر کرد که در آن آمده است: «مقارن ساعت 10:40 صبح امروز، 30 فروند از هواپیماهای نیروی هوایی ما حملات ویران‌‌کننده‌ای را علیه مجتمع آهن و فولاد نورد انجام داده و با فروریختن بارانی از آتش‌‌های خود، آن را به خرابه سوزانی مبدل کردند. همچنین، در ساعت 11:30 اسکادران‌‌های دیگری از هواپیماهای ما حمله نابودکننده‌ای علیه تأسیسات جزیره خارک انجام دادند. هم‌زمان با این حملات، هواپیماهای دیگری نیز یک حمله موفقیت‌‌آمیز علیه یک هدف بزرگ دریایی انجام و آن را به‌طور مؤثر و دقیق مورد اصابت قرار دادند. عقابان ما پس از انجام مأموریت‌‌های خود سالم به میهن بازگشتند.»[۱۱] رادیو صوت‌‌الجماهیر (بغداد) نیز به نقل از سخنگوی نظامی عراق اعلام کرده است: «ده‌‌ها فروند هواپیما در ساعت 2:30 بعدازظهر امروز دست به دو حمله موفقیت‌‌آمیز علیه نیروگاه تولید برق سد دز و تلمبه‌‌خانه نفت در رامهرمز زدند و پس از اینکه عقاب‌‌های ما هدف‌‌های موردنظر را به آتش کشیدند، سالم به میهن بازگشتند.»[۱۲]

گزارش ـ 165

خبرگزاری‌ها حملات هوایی امروز عراق به مناطق مسکونی، مراکز اقتصادی و تأسیسات نفتی را چنین منعکس کردند: خبرگزاری رویتر گزارش داد: «هواپیماهای جنگی عراق، امروز برای دومین‏بار در مدت نه روز، یک کارخانه بزرگ فولاد را در نزدیکی شهر اهواز در غرب ایران بمباران کردند. مجتمع مذکور ـ که چندین توپ ضدهوایی از آن دفاع می‌‌کردند ـ در 6 نوامبر [15 آبان] هدف حمله 30 جت عراقی قرار گرفت و به گزارش ایران در آن حمله 28 نفر به قتل رسیدند. منابع دیپلماتیک گفتند: "تلفات غیرنظامیان در آن حمله، شدیدترین تلفات چهار ماه اخیر بود."»[۱۳] خبرگزاری فرانسه نیز ضمن گزارش حملات هوایی عراق به نقل از ایران و عراق، در ادامه گزارش خود آورده است: «هواپیماهای عراق امروز مجدداً حومه شهر اهواز به‌ویژه تأسیسات صنعتی آن را ـ که نوامبر گذشته نیز موردحمله قرار گرفته بود ـ بمباران کردند. در تهران، ناظران بر این عقیده‌‌اند که بغداد به این وسیله می‌‌خواهد عزم راسخ خود بر ادامه فشار به قدرت اقتصادی ایران را نشان دهد و این درحالی است که مقامات عراقی ظاهراً به پیشنهادهای آشتی کشورهای ساحلی خلیج [فارس] نیز گوش فراداده‌‌اند. حمله امروز عراق به نظر می‌‌رسد دقیقاً شبیه حمله روز ششم نوامبر بوده است. در این حمله30 فروند هواپیمای عراقی به منطقه صنعتی اهواز و مرکز قدرت جنگی ایران؛ یعنی نورد اهواز ـ که هفته پیش، هدف حملات هوایی قرار گرفته بود ـ حمله کردند. تا این لحظه، ایران حمله را تأیید و تنها به ذکر چند کشته و تعدادی مجروح در میان غیرنظامیان اکتفا کرده است.»[۱۴] خبرگزاری فرانسه افزوده است: «در نظر کارشناسان نظامی تهران، سه حمله امروز، به‌ویژه حمله به نورد اهواز بسیار مؤثر بوده و این به‌دلیل خسارات مهم ناشی از این بمباران‌‌ها بوده است.»[۱۵]

گزارش ـ 166

کشتی یدک‌‌کش "آمستردام" که قصد داشت نفتکش صدمه‌دیده یونانی "کاناریا" را به یکی از کشورهای خلیج‌فارس انتقال دهد، به‌دست پرسنل نیروی دریایی توقیف شده است. خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارش امروز خود دراین‌باره آورده است: «هم‌‌اکنون آخرین مراحل بازجویی و تخلیه اطلاعاتی [کارکنان یدک‌‌کش] درحال اتمام است. براساس اطلاعات مقامات نظامی کشور، یدک‌‌کش آمستردام، که برای شرکت‌‌های نجات دریایی در خلیج‌فارس فعالیت می‌‌کند، بدون مجوز وارد آب‌‌های ایران شده بود و قصد داشت کشتی کاناریا را که در 14 آبان‌ماه هدف قرار گرفت و در اجاره ایران است، با خود به‌همراه برده و درصورت غیرقابل‌تعمیر‌بودن بر آن چوب حراج بزند. متذکر می‌‌گردد که با شدت‌گرفتن حملات هوایی به کشتی‌‌ها در خلیج‌فارس، شرکت‌‌های امداد و نجات دریایی به‌دنبال به‌دست‌آوردن منافع بیشتر، فعالیت‌های خود را در خلیج‌فارس افزایش داده و همواره مترصد به‌یغمابردن باقیمانده کشتی‌‌های صدمه‏دیده هستند.»[۱۶]

گزارش ـ 167

در ادامه تلاش برای توقیف و بازرسی کشتی‌‌های حامل کالا برای عراق، امروز یک کشتی ژاپنی بازرسی شد. رویتر به نقل از منابع کشتیرانی گزارش داده است: «یک کشتی باری ژاپنی با 27 خدمه آن توسط یک کشتی نیروی دریایی ایران در خلیج‌فارس توقیف شد، لکن بعد از دو ساعت که از محموله آن بازرسی به عمل آمد، آزاد شد. به گفته همین منابع، توقیف کشتی ژاپنی کمی بعد از سحرگاه امروز در منطقه‌ای واقع در50 مایلی جنوب دهانه تنگه هرمز صورت گرفت. منابع کشتیرانی گفتند: "کشتی 24 هزار تنی توهگومارو عازم دوبی، عمان و کویت بوده و حامل محموله‌ای برای عراق نبوده است." این کشتی در ماه سپتامبر نیز در همین منطقه توسط نیروی دریایی ایران توقیف گردید و بعد از ده روز آزاد شد.»[۱۷]

گزارش ـ 168

یک گروه شناسایی قرارگاه کربلای2 سپاه پاسداران برای کسب اطلاعات از وضعیت دشمن و ساحل غربی اروندرود، امروز عازم این منطقه شد. در گزارش این شناسایی آمده است: «گروه شناسایی احد6، به استعداد 3 نفر از واحد اطلاعات نظامی قرارگاه کربلای2، در ساعت 20:05 به‌قصد شناسایی منطقه دشمن، به‌سوی ساحل اروند عزیمت کردند. این گروه پس از رسیدن به ساحل دشمن حدود 5 متری در گل‌ولای حرکت کرده، به پوششی از چولان می‌‌رسند. سپس با طی‌کردن مسیر 5 ـ 6 متری در چولان، به اولین رشته از موانع خورشیدی برخورد می‌‌کنند که حدود 60 متر با خط دشمن فاصله داشت. در این هنگام، تیربار دشمن شلیک می‌‌کند که باعث می‌‌شود نیروی گشتی برای عادی نشان‌دادن منطقه، 45 دقیقه زمین‌‌گیر شود (شلیک تیربار به‌طرف نیروی گشتی نبوده است). نیروهای شناسایی پس از آن، اقدام به حرکت می‌‌کنند که به‌علت آرام‌بودن منطقه و خرابی دید، تصمیم به بازگشت می‌‌گیرند. توضیح اینکه وضعیت پوشش چولان در این منطقه کمتر از پوشش چولان منطقه‌ای است که گروه شناسایی شماره‌1، شناسایی کرده است.»[۱۸]

گزارش ـ 169

واحد جنگ‌‌های الکترونیک قرارگاه خاتم‌‌الانبیا(ص)، گزارشی درباره شیوه‌‌های ارتش عراق برای کسب و ارزیابی اطلاعات از نیروهای خودی، تهیه و برای واحدهای اطلاعات، توپخانه، حفاظت و... ارسال کرد تا نیروهای خودی ضمن هشیاری، تدابیر لازم را برای مقابله با این اقدامات دشمن اتخاذ کنند. در این گزارش آمده است: «درپی تعقیب و جست‌وجوی مدام شبکه‌های ارتباطی دشمن و مخصوصاً تحقیقات و شناسایی سیستم‌ها و وسایل جنگ الکترونیک و سویابی دشمن در سه‌ماهه اخیر، معلوم شد دشمن پس از دریافت اطلاعات و اخبار از منابع خود (مانند عوامل برون‌مرزی، دید‌‌بانی، کمین و گشت‌‌های رزمی) برای تأیید صحت این اطلاعات، آخرین نتیجه را از منابع اطلاعاتی و پشتیبانی الکترونیک و پست‌‌های رادارهای مراقبتی دریافت می‌‌کند. یکی دیگر از منابع اطلاعاتی دشمن در یگان‌‌های خودی ـ که عامل مؤثری برای تأیید و حتی تکمیل اطلاعات دشمن است ـ توپخانه‌‌های خودی می‌‌باشد. یعنی دشمن80 درصد اطلاعات خود را از استراق‏سمع و جهت‌‌یابی امواج الکترومغناطیسی دریافت می‌کند. چون اکثر توپخانه‌‌های نیروهای خودی اعم از توپخانه سپاه و مخصوصاً توپخانه ارتش جمهوری اسلامی برای زدن هدف‌‌های خود از دید‌‌بانی استفاده می‌‌کنند، لذا برای ارتباط بین دیدبان و مرکز هدایت آتش و آتشبار، از بی‌سیم استفاده می‌کنند، غافل از اینکه ارتباط بی‌سیمی، بهترین کیفیت دریافت برای استراق دشمن را مهیا می‌‌سازد. همچنین، به‌واسطه مانور هوایی خود و وادار‌نمودن شلیک توپ‌‌های پدافند خودی به‌طرف هواپیماهای دشمن، که گسترش توپ‌‌ها و حجم آتش موجود در منطقه را نشان داده و به برآورد دشمن کمک می‌‌کند. دشمن با اجرای آتش‌‌های ایذایی و آتش تهیه و درنتیجه برآورد حجم آتش‌‌های ضدآتشبار خودی، [امکان] کنترل شبکه‌‌های بی‌سیم توپخانه و شبکه‌‌های فرماندهی و غیره و سویابی آنها و پیدا‌نمودن جهت و مختصات لازم را به دست می‌‌آورد. اندازه‌‌گیری و برآورد حجم شبکه‌های ارتباطی ثابت و شبکه‌‌های جدید و نسبت تراکم آن در منطقه بیانگر وارد‌شدن نیروی تازه‌‌نفس و یا گسترش یگان‌‌هایی جدید در منطقه می‌‌باشد. لذا برای گرفتن فرصت از عراق و عقیم‌کردن نقشه‌‌ها و توطئه‌‌های او در جمع‌‌آوری اطلاعات، لازم است برادران توپخانه با کم‌کردن تماس‌‌های بی‌سیمی و استفاده از تلفن با سیم و صدور دستورات حفاظتی برای خودداری از مکالمه باز، تدابیر دشمن را نقش بر آب کنند. ان‌‌شاءالله.»[۱۹]

گزارش ـ 170

امروز در مناطق کردنشین چند درگیری بین نیروهای خودی و افراد گروه‌‌های ضدانقلاب رخ داد و یک بمب در سنندج منفجر شد. 1. قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) گزارش داد: برادران ارتشی در اطراف روستای جیران (از توابع پیرانشهر) با عناصر ضدانقلاب درگیر شدند که در این درگیری یکی از برادران ارتشی مجروح شد.[۲۰] 2. نیروهای یگان حزب‌‌الله در روستای زاوه‌کوه (از توابع مهاباد) با ضدانقلابیون درگیر شدند که این درگیری بدون تلفات خاتمه یافت.[۲۱] 3. درگیری امروز نیروهای خودی با ضدانقلابیون در محور سیانا و چمران (منطقه مریوان)، بدون تلفات پایان یافت.[۲۲] 4. ساعت13:40 امروز، بمبی که افراد ضدانقلاب در جلو ساختمان اداره برق سنندج در خیابان اکباتان کار گذاشته بودند، منفجر شد. براثر انفجار این بمب ـ که در یک ساک جاسازی شده بود ـ شیشه‌‌های خانه‌‌های اطراف تا شعاع50 متری شکسته و 6 تن مجروح شدند.[۲۳] همچنین، به ساختمان اداره برق نیز خسارت‌هایی وارد شد و برق قسمتی از شهر قطع گردید.[۲۴] 5. امروز در منطقه تکاب، 3 تن از هواداران حزب دمکرات تسلیم نیروهای جمهوری اسلامی شدند و سلاح و تجهیزات انفرادی همراه خود را تحویل آنها دادند.[۲۵]

گزارش ـ 171

عده کثیری از رزمندگان اسلام در قالب کاروانی با عنوان "کاروان کربلا"، صبح امروز در مراسم باشکوهی در خیابان‌‌های شهر قم راه‌‌پیمایی کردند؛ سپس در جمع مردم و مسئولان شهر در حرم مطهر حضرت معصومه(س) حضور یافتند و پس از سخنرانی آیت‌‌الله صانعی، در ساعت 13:00 به‌طرف تهران حرکت کردند. برنامه این کاروان در تهران عبارت بود از: میعاد با شهدا در بهشت زهرا(س)، راه‌‌پیمایی در خیابان‌‌های تهران، دیدار با امام امت در جماران و شرکت در نمازجمعه تهران. این رزمندگان سپس به‌طرف جبهه حرکت خواهند کرد.[۲۶]

گزارش ـ 172

کویت بر سر فعالیت اطلاعاتی عراق در خاک کویت، با عراق توافق کرد. به گزارش ستاد سپاه پاسداران منطقه‌4 نوح: «اخیراً با توافق دو دولت کویت و عراق، اداره استخبارات عراق مجاز به فعالیت در کشور کویت گردیده است. فعالیت مذکور برای کسب اخبار از اوضاع داخلی ایران ازطریق لنجداران ایرانی که به کویت تردد می‌‌نمایند به‌طور غیرمحسوس، یا استخدام عوامل و نفوذ آنان به بنادر ایرانی و جمع‌‌آوری اخبار ایران می‌‌باشد که عمدتاً این افراد به‌صورت ملوانان لنج فعالیت می‌‌نمایند.»[۲۷]

گزارش ـ 173

باتوجه‌به اقدامات سیاسی و تحرکات دیپلماتیک متعددی که در منطقه خاورمیانه درحال انجام است، * هیئتی به سرپرستی معاون وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران عازم سوریه و لیبی شد. گزارشی از این سفر که در شماره امروز نشریه دفتر مطالعات سیاسی و بین‌‌المللی وزارت امور خارجه آمده، چنین است: در ملاقات هیئت ایرانی با مقامات سوری (عبدالحلیم خدام) روابط جمهوری اسلامی ایران با شوروی، اوضاع لبنان و توافق سه‌جانبه دمشق موردبحث قرار گرفت. در این بحث گفته شد که شوروی خواستار مساعدت جمهوری اسلامی ایران در افغانستان بوده است. پس از آن، در دیداری که هیئت با رئیس‌جمهوری سوریه (حافظ ‌‌اسد) داشت، حافظ اسد تلاش‌‌های کمیته آشتی عرب برای نزدیکی سوریه به عراق را نا‌‌موفق خواند. وی معتقد است به‌دلیل شروطی که سوریه در نظر گرفته، رژیم عراق هرگز آن را نخواهد پذیرفت. در ادامه سفر، هیئت ایرانی وارد طرابلس شده و با مسئولان لیبیایی (تریکی و قذافی) گفت‌وگو کرد. در این مذاکرات طرف لیبیایی نیز ازجمله مشکلات جمهوری اسلامی ایران را مواضع ایران دربرابر شوروی درخصوص مسئله افغانستان اعلام کرد. این مقام لیبیایی درباره موضع‌گیری‌های شوروی درمورد عراق گفت: این مواضع در حمایت از مردم عراق است، نه رژیم صدام.[۲۸]

گزارش ـ 174

در ادامه تلاش کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس برای بهبود روابط با ایران، با هدف پایان‌دادن به جنگ، وزیر مشاور در امور خارجه عمان هفته آینده وارد تهران می‌‌شود. در این موقعیت، نشریات کویتی همچنان به روش خصمانه علیه ایران ادامه می‌‌دهند. خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارش امروز خود آورده است: «یوسف العلوی وزیر مشاور در امور خارجه سلطان‌نشین عمان، در گفت‌وگو با روزنامه کویتی الرأی‌العام اعلام کرد که هفته آینده از تهران دیدن خواهد کرد. علوی با اشاره به دیدار اخیر خود از بغداد و ملاقات با صدام، گفت که تفاهم عمیقی نزد مقامات عراقی و رئیس رژیم حاکم بر این کشور یافته است. وی افزود: مطالبی دارد که موجب خوش‌بینی درجهت توقف جنگ خواهد شد، لیکن این مستلزم زمان است، چراکه این مسئله پیچیده است. علوی گفت که به‌رغم پیچیده‌بودن اوضاع جنگ، درمورد توقف آن خوش‌بین است. روزنامه‌‌های کویت به نقل از شیخ‌ ‌الصباح ‌‌الاحمد وزیر خارجه این کشور نوشتند که کویت و کشورهای شورای همکاری از برگزاری هرگونه اجتماعی که به ملاقات وزیران خارجه ایران و عراق، به‌منظور پایان‌دادن به جنگ میان دو کشور ازطریق روش‌های دیپلماتیک، منجر شود استقبال می‌کنند.»[۲۹] خبرگزاری فرانسه نیز با اشاره به حملات هوایی امروز عراق به ایران گزارش داد: «این حملات زمانی صورت می‌‌گیرد که یوسف ‌‌العلوی وزیر خارجه عمان در یک مأموریت حسن‌نیت به بغداد سفر کرده و قصد دارد به تهران نیز بیاید. وی که دوشنبه‌ به بغداد رفته بود، ضمن ملاقات با صدام حسین قصد خود درمورد سفر به تهران و ملاقات با مقامات ایران را با وی در میان گذاشت و اعلام کرد که در سفرش به تهران درمورد امکان گشایش مذاکرات گفت‌وگو خواهد کرد؛ مذاکراتی که احتمالاً هنوز خیلی دور به نظر می‌‌رسد. ابتکار عمان مقارن با فعالیت‌‌های دیپلماتیک در خلیج [فارس] ازجمله دیدار کنعان اورن رئیس‌جمهور ترکیه، از امارات متحده عربی و دیدار یائوویلین معاون نخست‌‌وزیر چین، از ابوظبی است. نگرانی کشورهای خلیج [فارس]، در تقاضای جدید امیر کویت از ایران و عراق که خواستار پایان‌دادن به جنگ بیش از شش سال میان دو کشور شده است، نیز مشهود است. پس از حمله عراق به اهواز به نظر می‌‌رسد درخواست آشتی در عزم تهران دراین‌مورد اثر کمی دارد. ازطرفی مفسران رسمی ایران و مطبوعات تهران خط مشی تازه دیپلماتیک کشورهای منطقه برای گفت‌وگو با ایران را ـ که در کنفرانس شورای همکاری خلیج‌فارس مطرح شد ـ با گرمی پذیرفته و آن را به‌نوعی سرعقل‌آمدن توصیف کرده‌‌اند.»[۳۰] درعین‌حال، نگاه نشریات کویت همچنان خصمانه و متفاوت با دیگر اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس است. در گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از کویت آمده است: «وزیر خارجه این کشور از مخالفت ایران با سفر یوسف‌‌ العلوی وزیر مشاور سلطان‌‌نشین عمان، به تهران اظهار بی‌‌اطلاعی کرد. به نوشته مطبوعات کویت، وزیر خارجه این کشور همچنین از به بن‌‌بست رسیدن تلاش‌‌های کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس جهت متوقف‌ساختن جنگ ایران و عراق که ازسوی وزیر خارجه سلطان‌‌نشین عمان انجام می‌‌شود، اظهار بی‌‌اطلاعی کرد. دراین‌حال روزنامه‌‌های کویت تلاش‌‌هایی جهت تحمیل مسئولیت شکست احتمالی میانجیگری کشورهای شورای همکاری درزمینه متوقف‌ساختن جنگ ایران و عراق را بر دوش ایران، آغاز کردند. در این چارچوب، روزنامه‌‌های کویت طی مقالاتی اظهار عقیده کردند که ایران از پذیرش میانجیگری کشورهای شورای همکاری عقب‌‌نشینی کرده است. روزنامه‌‌های کویت ضمن متهم‌کردن ایران به کارشکنی در تلاش‌های میانجیگری بین‌‌المللی و منطقه‌ای جهت متوقف‌ساختن ‌‌‌‌جنگ، نوشتند که تلاش‌‌های میانجیگری کشورهای شورای همکاری به‌علت برخورد با موضع ایران که راه‌‌حل‌های مسالمت‌‌آمیز را رد می‌‌کند و بر راه‌‌حل‌‌های نظامی اصرار دارد، توأم با موفقیت نبوده است.»[۳۱]

گزارش ـ 175

سران کشورهای پاکستان، ترکیه، امارات متحده عربی بر ضرورت توقف جنگ ایران و عراق تأکید کردند. به گزارش امروز خبرگزاری جمهوری اسلامی از اسلام‌آباد، در ضیافت شامی که ضیاءالحق رئیس‌جمهوری پاکستان، به افتخار کنعان اورن رئیس‌جمهوری ترکیه، برگزار کرده بود، سران دو کشور گفتند که نگرانی آنها از ادامه جنگ تأسف‌‌بار میان دو کشور همسایه که بدبختانه پنجمین سال آن پایان یافته و تبدیل به بزرگ‌‌ترین جنگ در صد سال اخیر شده، افزایش یافته است. ضیاءالحق گفت که کوشش‌‌های فردی و جمعی برای پایان‌دادن به این جنگ بی‌‌ثمر بوده است. وی اظهار امیدواری کرد که این تلاش‌‌ها برای خاتمه جنگ به نتیجه برسد.[۳۲] سران دو کشور همچنین خواستار خروج نیروهای خارجی از افغانستان، خاتمه برادرکشی میان ایران و عراق، برقراری صلح در خاورمیانه و پایان‌یافتن همه درگیری‌‌های مسلحانه در جهان شدند.[۳۳] خبرگزاری امارات نیز در گزارشی به نقل از وحید خلف اوغلو وزیر خارجه ترکیه، آورده است: شیخ زاید بن سلطان آل نهیان رئیس امارات متحده عربی و کنعان اورن رئیس‌جمهور ترکیه، در جریان گفت‌وگوهای اخیر خود در ابوظبی، درباره لزوم پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق توافق کردند. این خبرگزاری اعلام کرد: خلف اوغلو در بیانیه‌ای که قبل از عزیمتش از امارات متحده عربی، امروز دراختیار روزنامه الاتحاد قرار گرفت، همچنین آورده است که دو رهبر درمورد تشدید تلاش‌‌ها برای پایان‌دادن به این جنگ ویرانگر نیز توافق داشتند.[۳۴]

گزارش ـ 176

کمیته آشتی عرب که با اهداف تنش‌زدایی میان کشورهای عربی و ایجاد فاصله میان ایران و دو کشور عربی سوریه و لیبی، کار خود را از چندی پیش آغاز کرده است، شب‌‌هنگام در مراکش تشکیل جلسه خواهد داد. رادیو مونت‌‌کارلو در گزارش امروز خود درباره تحرکاتی که دراین‌زمینه انجام شده، آورده است: «آقایان طه یاسین رمضان معاون اول نخست‌وزیر عراق و طارق عزیز وزیر خارجه این کشور، برای شرکت در اولین جلسه کمیته تنش‌زدایی عربی وارد رباط شدند. چند روز است رسانه‌‌های گروهی عراق از ضدیت با لیبی خودداری کرده و این نشان می‌‌دهد که روابط عراق و لیبی درجهت بهبودی پیش می‌‌رود. از سوی دیگر، سفارت اردن در دمشق به مناسبت تولد ملک حسین پادشاه اردن، جشن بزرگی ترتیب داده که در آن تعداد بسیاری از مقامات سوریه و در رأس آنها فاروق الشرع وزیر خارجه سوریه، شرکت کردند.»[۳۵] همچنین، رادیو صوت‌‌الجماهیر گزارش داد: «طه یاسین رمضان ریاست هیئت عراق را در جلسه کمیته تنش‌زدایی عربی، که قرار است امشب در رباط تشکیل شود، به‌عهده خواهد داشت. کمیته مذکور جلسه خود را با حضور ملک حسن دوم پادشاه مغرب، شیخ زاید بن سلطان آل نهیان رئیس دولت امارات متحده عربی، سرهنگ معاویه وارسیدی احمد الطایع رهبر موریتانی، آقای شاذلی قلیبی دبیرکل اتحادیه عرب و همچنین هیئت لیبی به ریاست سرگرد الخوید الحمیدی عضو شورای فرماندهی انقلاب و همراهی آقای عبدالسلام التریکی دبیر کمیته خلقی روابط خارجی تشکیل خواهد داد.»[۳۶] تلویزیون مراکش نیز اعلام کرد: «کمیسیون عرب برای آشتی و رفع اختلافات میان عراق و لیبی ازسویی و سازمان آزادی‌بخش فلسطین از سوی دیگر، اولین جلسه خود را با شرکت اعضای کمیسیون و رؤسای هیئت‌‌های نمایندگی عراق، لیبی و فلسطین تشکیل داد.»[۳۷] از طرف دیگر، رادیو بی‌بی‌سی اعلام کرد: «نخست‌‌وزیر سوریه به‌عنوان بازدید متقابل به امان سفر خواهد کرد. اکنون زید الرفاعی نخست‌‌وزیر اردن، از دیدار دوروزه‌‌اش از دمشق به امان بازگشته است. این دیدار تازه‌‌ترین گامی است که درجهت بهبود روابط دو کشور برداشته شده است. یک نتیجه مهم دیدار همان‌‌طورکه قبلاً ذکر کردیم صدور بیانیه مشترک دو دولت بود. در آن بیانیه مذاکره جداگانه با اسرائیل و همچنین مذاکره مستقیم با اسرائیل غلط شمرده شده است. مذاکرات دمشق بدون تردید برقراری مجدد روابط بین اردن و سوریه را که در ماه سپتامبر با میانجیگری عربستان سعودی آغاز گردید، تحکیم نموده است.»[۳۸]

گزارش ـ 177

یک بازرگان سوئدی ادعا کرد که براساس قراردادی، مواد منفجره به ایران صادر می‌‌کند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی: «کرل اریک اسمتز مدیر شرکت تجاری اسکاندیناوین کمودیتی در شهر مالمو واقع در جنوب سوئد، در مصاحبه با روزنامه اکسپرس چاپ استکهلم، گفته است که با امضای قراردادی به مبلغ هفتاد میلیون دلار با طرف‌‌های ایرانی خود، متعهد شده است باروت و مواد منفجره به ایران بفروشد. براساس نوشته روزنامه مذکور، وی اظهار کرده است به‌عنوان واسطه، از ماه آگوست سال جاری تاکنون ماهیانه 200 تن باروت و مواد منفجره را توسط کمپانی بوفرس به ایران صادر کرده است.»[۳۹]

گزارش ـ 178

فروش هواپیما به عراق و مشکلات پیش روی آرژانتین، موضوع گزارشی است که امروز در یک نشریه اقتصادی چاپ آرژانتین منتشر شده است. به نوشته نشریه اقتصادی امبیت فیننگیر، فروش هواپیماهای پوکارا به عراق موجب مشکلات تجاری شده است. این نشریه افزوده است: رئیس‌جمهوری آرژانتین اظهارات مقامات ایالات کوردوبا (واقع در غرب بوئنوس‌آیرس و محل ساخت پوکارا درمورد فروش 20 فروند پوکارا به عراق را شنید و طوفانی در کاخ ریاست‌‌جمهوری به پا خاست. همان‌‌گونه‌که انتظار می‌‌رفت، ایران درمقابل این اظهارات عکس‌‌العمل نشان داد و دیدار رسمی هیئتی را که قرار بود برای خرید مواد کشاورزی به آرژانتین بیاید، لغو کرد. به‌دنبال لغو دیدار هیئت ایرانی [...]، رئیس‌جمهور دستوراتی برای رفع مسائلی که تجارت خارجی آرژانتین را به خطر انداخته است، صادر کرد.» این روزنامه آورده است: «ایران پس از شوروی و هلند بزرگ‌‌ترین خریدار کالاهای آرژانتین می‌‌باشد و خریدهایش هم‌‌سطح با برزیل، اسپانیا و ایتالیا است. لذا حتی اگر به‌دنبال فروش هواپیماهای پوکارا، عراق خرید کالاهای کشاورزی خود از آرژانتین را نیز افزایش دهد، ایران با جمعیت 42 میلیونی خود درمقابل عراق با جمعیتی کمتر از 15 میلیون نفر، از موقعیت بهتری برخوردار است.»[۴۰]

گزارش ـ 179

وزیر نفت عراق که در رأس هیئتی بلند‌‌پایه روز گذشته وارد مسکو شده بود، امروز مذاکرات خود را برای ارتقای همکاری‌های صنایع نفتی در مسکو آغاز کرد.[۴۱] این درحالی است که رادیو لندن اعلام کرد: «طبق قراردادی که در نظر است در تاریخ 27 نوامبر [6 آذر 1364] در بغداد امضا شود، عراق روزانه یازده میلیون مترمکعب گاز طبیعی به کویت تحویل خواهد داد. خبرگزاری کویت می‌‌گوید خطوط لوله برای انتقال گاز، از جنوب عراق تا منطقه شعیبه در جنوب کویت کشیده خواهد شد. کار احداث نخستین خط لوله تا شش ماه دیگر تکمیل خواهد شد.»[۴۲] همچنین، روزنامه کیهان به نقل از آکادمی بین‌‌المللی بررسی‌‌های استراتژیک لندن، نوشته است: «ایران درزمینه اقتصادی برتری واضح و آشکار خود را در جنگ شش‌ساله خود با عراق ثابت کرده است. تمامی ذخایر مالی عراق تمام شده و قرض‌‌های این کشور به کشورهای جهان مانند فرانسه، آلمان‌غربی و ژاپن بسیار هنگفت است و علی‌‌رغم کمک‌‌های جهانی که بالغ‌بر 45 میلیارد دلار می‌‌شود، عراق نتوانسته است درمورد پرداخت بدهی‌‌های خود اقدام نماید.»[۴۳] نشریه ساوت چاپ لندن نیز نوشته است: «ذخایر ارزی عراق که پیش از جنگ37 میلیارد دلار بوده، اخیراً (مطابق آمار نوامبر1985) مبدل به بدهی‌های خارجی بیش از 20 میلیارد دلار گردیده است. رژیم عراق بیش از 50 میلیارد دلار دیگر از کشورهایی نظیر عربستان سعودی و کویت وام بلاعوض دریافت داشته است. این کشور همچنین از ژاپن، فرانسه، انگلیس و آلمان‌غربی تسهیلات اعتباری اخذ نموده است.»[۴۴]

گزارش ـ 180

بی‌نتیجه‌ماندن حملات گسترده هواپیماهای عراقی به پایانه‌های نفتی جمهوری اسلامی و نفتکش‌های حامل نفت ایران برای متوقف‌کردن صدور نفت ایران، بازرسی کشتی‌های تجاری به‌دست نیروهای جمهوری اسلامی در خلیج‌فارس، گسترش تشنج در این منطقه و نگرانی حکام کشورهای منطقه از کشیده‌شدن درگیری‌ها به جنوب خلیج‌فارس و تنگه هرمز و درنتیجه تلاش شورای همکاری خلیج‌فارس برای کاهش تنش با ایران، موضوعاتی هستند که نشریه امریکایی شیکاگو تریبیون به آن پرداخته است. این نشریه در شماره امروز خود نوشته است: «از هنگامی‌که عراق و ایران تصمیم گرفتند بنادر یکدیگر را در خلیج‌فارس ببندند، اقدام ایران به جست‌وجو و ضبط کالاهای تجارتی درپی حمله‌های هوایی بر نفتکش‌های حامل نفت ایران و ترمینال نفتی جزیره خارک، بُعد دیگری به جنگ ایران و عراق بخشیده است. تنها در 25 روز منتهی به 10 اکتبر [18 مهر]، ایرانی‌ها بیش از 300 کشتی را که وارد خلیج‌فارس می‌شدند، متوقف ساخته و به بازرسی آنها پرداختند. به گزارش سرویس اطلاعات کشتیرانی لویدز لندن، ایرانی‌ها ده‌ها تن کالایی را که برای انتقال به عراق، به بنادر کویت و عربستان سعودی حمل می‌‌شد، ضبط کردند. باوجوداین، در تازه‌‌ترین حادثه که در روز 16 اکتبر [24مهر] روی داد، ایران برای نخستین‌‌‌بار درصدد متوقف‌کردن کشتی بازرگانی کشوری برآمد که نیروی دریایی‌‌اش در خلیج‌فارس حضور دارد. این حادثه بُعد جدید و ناراحت‌‌کننده‌ای را در جنگ تصویر کرد، به این ترتیب که نیروهای دریایی و هوایی امریکا، اتحاد شوروی، فرانسه و انگلستان به حاشیه جنگ کشانده شدند. درحالی‌که نیروهای زمینی ایران و عراق در یک بن‌‌بست خونین در جبهه‌‌های طولانی مرز مشترک خود قرار گرفته‌‌اند، جدالی که برای بستن بنادر دو طرف ادامه دارد، به ماجرای اصلی عملیات جنگ خلیج‌فارس، تبدیل شده است. شرکت لویدز از ماه می1981، تعداد 156 حمله به کشتی‌‌های بازرگانی را در خلیج‌فارس ثبت کرده، که بیشتر آنها توسط جت‌‌های عراقی و با استفاده از موشک‌‌های فرانسوی اگزوسه انجام گرفته است. با اتکایی که غرب ازنظر تهیه حدود نیمی از تدارکات نفتی‌‌اش به کشورهای خلیج‌فارس دارد، امریکا، فرانسه و انگلستان نیروهای ضربتی دریایی خود را در نزدیکی تنگه هرمز مستقر ساخته‌‌اند تا از باز‌بودن تنگه هرمز اطمینان یابند. کشتی‌‌های شوروی نیز با آگاهی از منافع استراتژیکی که بسته‌شدن تنگه ممکن است به بار آورد، در همان آب‌های پرآشوب دور می‌‌زنند. به گفته کارشناسان نظامی غرب در مسقط ـ که از نزدیک تحولات منطقه را دنبال می‌‌کنند ـ بازی بسیار خطرناکی تقریباً هرروز در میان ابرقدرت‌‌ها، فرانسه و انگلستان، ایران و عمان در خلیج‌فارس جریان دارد. یک وابسته نظامی غرب درپی دیداری که اخیرا" از نیروی ضربتی دریایی انگلستان در خارج از تنگه هرمز به عمل آورد، گفت که متوجه حضور یک هواپیمای ردیاب ایرانی شد که حرکات آنها را زیرنظر داشت، در همان حال، یک هواپیمای جنگنده امریکایی اسکای هاوک هواپیمای ایرانی را دنبال می‌‌کرد. وی گفت تقریباً هرهفته یک بار نیروی هوایی عمان، با کمک انگلستان و امریکا، هواپیماهای ایرانی و شوروی را از قلمرو فضایی عمان در جنوب تنگه هرمز دور می‌‌کند. جنگ دریایی تاکنون با نتایج قاطعی برای عراق و ایران همراه نبوده است. هرچند ناظران رویدادهای خلیج‌فارس، ابتدا مبارزه هوایی عراق را علیه جزیره خارک، آغاز روند پایان‌گرفتن ذخایر نفتی ایران می‌‌دیدند، اما شکست عراق در رسیدن به این هدف از راه حمله‌‌های هوایی، به ایران اجازه داده است اسکله‌‌های بارگیری آسیب‌‌دیده خارک را درحدی تعمیر کند که بتواند صادرات نفت را که میانگین آن در ماه گذشته 7/1 میلیون بشکه در روز بود، ادامه دهد. به گفته منابع نفتی در خلیج‌فارس، این مقدار کمی بیشتر از میزانی است که قبل از آغاز حمله‌‌های عراق به خارک وجود داشت. در همین حال، عراق صدور نفت را ازطریق خط لوله تازه‌ای آغاز کرده است که ترمینال آن در بندر ینبع واقع در ساحل دریای سرخ در عربستان سعودی و دور از تیررس جت‌‌های ایران قرار دارد. اکثر واردات بغداد اینک به بندر اردنی عقبه در دریای سرخ فرستاده می‌‌شود و از آنجا به‌وسیله کامیون به عراق انتقال می‌‌یابد. ماه گذشته، ایران ساختن خط لوله تازه‌ای را به مناقصه گذاشت که صدها کیلومتر دورتر از جزیره خارک به ساحل شرقی ایران می‌‌رسد. کارشناسان گفتند درحالی‌که هر دو طرف برای خنثی‌کردن اقدامات محاصره‌کننده دیگری فعالیت می‌‌کنند، صحنه نبرد می‌‌تواند بیشتر به جنوب خلیج‌فارس و نزدیک‌‌تر به تنگه هرمز کشیده شود. بنابراین، شگفت‌‌آور نیست که کشورهای خلیج‌فارس حالت آشتی‌جویانه‌ای نسبت به ایران در پیش گرفته‌‌اند، زیرا از گسترش جنگ می‌‌ترسند. شورای همکاری خلیج‌فارس در بیانیه نهایی‌‌اش به‌هنگام فراخواندن دو طرف به پایان‌بخشیدن به جنگ، به‌دقت از هرگونه انتقادی از ایران پرهیز کرد. یک دیپلمات غربی گفت: هیچ‌کس نمی‌‌خواهد ایران را تحریک کند. همه می‌‌دانند که تصاعد جنگ دریایی هم‌‌اینک وضعیتی به وجود آورده است که می‌‌تواند هرلحظه منفجر شود. کابوسی که هیچ‌‌‌کس خواهان آن نیست.»[۴۵]

گزارش ـ 181

دیدار اخیر ملک حسین با مسعود رجوی و رضا پهلوی فرزند شاه سابق ایران، ازجمله تلاش‌‌های شاه اردن است تا به تصور خود دو جریان فراری و رانده‌شده به‌دست مردم ایران را برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق بسیج کند. در گزارش امروز خبرگزاری آلمان‌غربی آمده است: ملک حسین، که گفته می‌شود به نمایندگی ازجانب چندین کشور عربی فعالیت می‌کند، مذاکرات گسترده‌ای را با دو شخصیت برجسته جنبش مقاومت تبعیدی ایران به عمل آورده است. نخستین مذاکرات با شاهزاده "رضا" پسر شاه فقید که خود را شاه ایران اعلام کرده، صورت گرفته است. دیدار ملک حسین و رضا در جریان دیدار اخیر پادشاه اردن از امریکا صورت گرفت و هفته گذشته در فرانسه نیز ملک حسین در دو فرصت جداگانه مسعود رجوی رهبر مجاهدین را به حضور پذیرفت. منابع تبعیدی در پاریس می‌گویند هدفی که در پس این مذاکرات بی‌سروصدای ملک حسین وجود دارد ترغیب گروه‌های مختلف مخالف با رژیم آیت‌الله خمینی به اتخاذ موضعی واحد دررابطه‌با لزوم پایان‌دادن به جنگ با عراق که پنج سال از عمر آن می‌گذرد، می‌باشد. [...] یک دیپلمات عرب در پاریس که خواست نامش فاش نشود، گفت: تمامی آنچه را که ما می‌خواهیم این است که کلیه سازمان‌های مخالف با [امام] خمینی دررابطه‌با مسئله جنگ از موضعی واحد سخن بگویند. ادامه این مذاکرات اتخاذ موضعی واحد ازسوی گروه‌های تبعیدی مبارزه برای استقرار صلح را که در داخل ایران آغاز شده است، تقویت خواهد کرد. گفته می‌شود مهدی بازرگان نخست‌وزیر پیشین ایران، به این مبارزه و تلاش دست زده است. [...] بازرگان که در ماه سپتامبر دیدارهایی کوتاه از آلمان‌غربی و بلژیک داشته است مجدداً از گروه‌‌های تبعیدی خواست که تحت لوای صلح با یکدیگر متحد شوند. [...] یک دیپلمات عرب می‌گوید ما این دو گروه را وادار خواهیم کرد که به‌موقع با یکدیگر مذاکره نمایند. وی افزود: اگر سیهانوک و خمرهای سرخ بتوانند در کامبوج با یکدیگر کنار بیایند، بنابراین، دلیلی برای عدم همکاری رضا و رجوی وجود ندارد.»[۴۶] روزنامه کیهان چاپ لندن وابسته به سلطنت‌طلبان نیز نوشته است: «سلطنت‌طلبان ایرانی مقیم خارج از کشور از دیدار شاه حسین با رجوی که روزهای 14 و 16 آبان‌ماه جاری در پاریس انجام شد، به‌شدت نگران و آزرده‌خاطر شده‌اند [...] کیهان لندن به نقل از محافل سیاسی پاریس مدعی است مقامات عراق و فلسطین واسطه این دیدار بوده‌اند.» این روزنامه همچنین در مطلبی با عنوان "پادشاه اردن رجوی را به حضور پذیرفت"، آورده است: «جناح نجات ایران به رهبری علی امینی در نامه‌ای به ملک حسین ضمن ابراز نگرانی و سرخوردگی نوشته است: مردم ایران شما را دوست ایران و از ستون‌های صلح و ثبات در خاورمیانه می‌دانند و شهرت شما به‌عنوان مخالف تروریسم چشمگیر است. دراین‌حال، حیرت‌آور است که در پاریس با شخصی ملاقات کرده‌اید که نه‌تنها از پایه‌گذاران تروریسم در منطقه است، بلکه یک عامل اصلی بی‌ثبات‌کردن پادشاهی ایران و به‌قدرت‌رسانیدن رژیمی بوده که اکنون در صلح و ثبات در منطقه بیشترین اختلاف را ایجاد می‌کند.»[۴۷]

گزارش ـ 182

تلاش برای آزادی گروگان‌های در بند در لبنان وارد مرحله‌ای بحرانی شده و مذاکرات جاری را با دشواری روبه‌‌رو کرده است. در گزارش امروز خبرگزاری یونایتدپرس از بیروت آمده است: «فرستاده ویژه کلیسای کانتربری ضمن اعلام این مطلب که او امروز با مسلمانان بنیادگرای رباینده امریکایی‌ها در لبنان تماس گرفته است، تأکید کرد که هرگونه حرکت اشتباهی ممکن است باعث مرگ گروگان‌ها شود. تری ویت که با عجله در یک کنفرانس مطبوعاتی واقع در هتلی در غرب بیروت شرکت کرد، گفت: "من دوست دارم مخصوصاً تقاضا کنم که نباید به‌وسیله هیچ‌کس [در مسیر تا هتل] همراهی شوم، زیرا اگر این اتفاق روی دهد، ممکن است امنیت و سلامت من و سلامت سایر مردم ازجمله گروه رباینده به خطر بیفتد. وی افزود: در مذاکرات ما پیشرفت‌هایی حاصل شده و در این مذاکرات به یک نقطه خیلی بحرانی و بسیار دشوار رسیده‌ایم. وی در ادامه گفت‌وگوی مطبوعاتی خود گفت: اگر من مایل به حفظ جان گروگان‌ها و حفظ جان خودم هستم، مایل به حفظ جان ربایندگان نیز می‌باشم. وی افزود: این چیزی است که من باید هم‌اکنون انجام دهم و من مجبورم که نگران سلامت آنها باشم. ویت به خبرنگاران گفت: آنها ظاهراً در ملاقات با من دست به یک ریسک زده‌اند. همان‌طورکه من نیز یک ریسک کرده‌ام به این دلیل است که به همه می‌گویم لطفاً به من فرصت بدهید تا وظیفه‌ام را انجام دهم. مقامات رسمی در سفارت ایران در بیروت گفتند که آنها به‌هیچ‌وجه در کوشش‌های ویت که به‌دنبال موفقیتش در میانجیگری برای آزادی یک کشیش کلیسای پرسبیتریان امریکا در لبنان و گروگان‌ها، در ایران و لیبی صورت می‌گیرد، شرکت نداشته‌اند. جنبش جهاد اسلامی طرف‌دار ایران گفته است که گروگان‌ها دراختیار این جنبش می‌باشند.»[۴۸]


پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1364/08/23

  1. ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 70، 28/8/1364، صص 8 ـ 7.
  2. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 240، 24/8/1364، ص 4، اهواز ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.
  3. ↑ سند شماره 103488 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفتر فرماندهی سپاه منطقه3 کربلا دفتر فرماندهی کل سپاه، 25/8/1364.
  4. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 240، 24/8/1364، ص 4، اهواز ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.
  5. ↑ مأخذ 2، ص 5، بوشهر، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.
  6. ↑ سند شماره 200095 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، وزارت اطلاعات، شماره 95، 25/8/1364، ص 6.
  7. ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 70، 28/8/1364، صص 8 ـ 7.
  8. ↑ مأخذ 4، ‌ص 2.
  9. ↑ مأخذ 2، ص 4، اهواز ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.
  10. ↑ سند شماره 96412 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: 23/8/1364، از ستاد منطقة4 نوح به ستاد مرکز، 29/8/1364.
  11. ↑ مأخذ 2، ص 1، رادیو صوت‌‌الجماهیر، 23/8/1364.
  12. ↑ همان، ص 8، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.
  13. ↑ همان، صص 6 ـ 5، تهران ـ خبرگزاری رویتر، 23/8/1364.
  14. ↑ همان، صص 17 ـ 16، تهران ـ خبرگزاری فرانسه، 23/8/1364.
  15. ↑ همان، ص 17.
  16. ↑ همان، ص 21، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.
  17. ↑ همان، ص 17.
  18. ↑ سند شماره 010849 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزیدة اسناد، جلد 3، ص23، 23/8/1364.
  19. ↑ سند شماره 010846 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزیدة اسناد، جلد 3، ص 195، 23/8/1364.
  20. ↑ سند شماره 119747 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش خبری، فرماندهی قرارگاه حمزه، 23/8/1364؛ و ـ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 71، 5/9/1364، ص 22.
  21. ↑ مأخذ 20، بخش اول.
  22. ↑ سند شماره 119747 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش خبری، فرماندهی قرارگاه حمزه، 23/8/1364؛ و ـ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه، نشریه رویدادها، شماره 71، 5/9/1364، ص 22.
  23. ↑ مأخذ 4، ص 2؛ و ـ سند شماره 238490 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روز روابط عمومی فرماندهی کل سپاه، شماره 77، 25/8/1364، ص 2.
  24. ↑ مأخذ 2، ص 18، سنندج ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، 23/8/1364.
  25. ↑ سند شماره 119746 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: و ـ مأخذ 20، بخش دوم، ص 25.
  26. ↑ سند شماره 103455 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقة4 نوح به فرمانده کل سپاه، 23/8/1364.
  27. ↑ سند شماره 103457 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه4 نوح (اطلاعات) به مرکزی سپاه اطلاعات، 23/8/1364.
  28. ↑ سند شماره 212323 دفتر مطالعات سیاسی و بین‌‌المللی وزارت امور خارجه، بولتن مستقیم، شماره 146/3، 23/8/1364، ضمیمة صص 6 ـ 1.
  29. ↑ مأخذ 2، صص 11 ـ 10، کویت ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.
  30. ↑ همان، ص 17، تهران ـ خبرگزاری فرانسه، 23/8/1364.
  31. ↑ مأخذ 2، صص 12 ـ 11، کویت ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.
  32. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 241، 25/8/1364، صص 7 ـ 6، اسلام‌آباد، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/8/1364.
  33. ↑ سند شماره 226784 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روز روابط عمومی فرماندهی کل سپاه، شماره 78، 27/8/1364، ص 2.
  34. ↑ مأخذ 32، ص 7، ابوظبی ـ خبرگزاری امارات، 24/8/1364.
  35. ↑ مأخذ 2، ص 36، رادیو مونت کارلو، 23/8/1364.
  36. ↑ همان، رادیو صوت‌‌الجماهیر، 23/8/1364.
  37. ↑ مأخذ 32، ص 20، رباط ـ خبرگزاری فرانسه، 24/8/1364.
  38. ↑ مأخذ 2، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.
  39. ↑ همان، ص 24، استکهلم ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.
  40. ↑ مأخذ 32، ص 15، بوئنوس‌آیرس ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/8/1364.
  41. ↑ روزنامه کیهان، 25/8/1364، بغداد ـ خبرگزاری اوپک.
  42. ↑ مأخذ 2، ص 33، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.
  43. ↑ روزنامه کیهان، 23/8/1364، ص 24.
  44. ↑ روزنامه ابرار، 23/8/1364، ص 12، سرویس سیاسی ابرار.
  45. ↑ اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، نشریه شماره 1001، 8/10/1364، صص 29 ـ 25.
  46. ↑ مأخذ 2، صص 26 و 27، پاریس ـ خبرگزاری آلمان‌غربی، 23/8/1364.
  47. ↑ همان، صص 28 و 29، پاریس ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 23/8/1364.
  48. ↑ همان، صص 32 ـ 31، بیروت ـ خبرگزاری یونایتدپرس، 23/8/1364.





برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1364.08.23&oldid=4314»