1367.01.17: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1367 |نام = 1367.01.17 |نام دیگر= هفده فروردین |روز=17 فروردین 1367 |تاریخ شمسی= 1367.01.17 |تاریخ میلادی= 6 آوريل 1988 |تاریخ قمری= 18 شعبان 1408 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.01.17</div> <div class="bootstr...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۱۲: سطر ۱۲:
}}
}}


  <div class="bootstrap-btn">[[1359.01.17]]</div>
     <div class="bootstrap-btn">[[1360.01.17]]</div>
     <div class="bootstrap-btn">[[1360.01.17]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1361.01.17]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1361.01.17]]</div>
سطر ۲۵: سطر ۲۳:
<div style="text-align:justify">
<div style="text-align:justify">


==گزارش - 68==
==گزارش - 68==


477
==گزارش - 477==
در حمله‌ي موشكي امروز دشمن بعثي 4 موشك به تهران شليك شد و هواپيماهاي عراقي به طور گسترده‌‌يي اهداف غير نظامي 8 شهر و روستا در 4 استان كشور شامل شهرهاي دزفول، شوشتر و مسجدسليمان در استان خوزستان، شهر ايلام در استان ايلام، شهرهاي اروميه و سلماس و زيوه در استان آذربايجان غربي و شهر اسلام‌آباد غرب در استان باختران را بمب‌باران كردند. در نتيجه‌ي اين اقدامات، 94 نفر از هم‌وطنان شهيد و 295 نفر مجروح شدند و خسارات فراواني به منازل و اموال مردم وارد شد. همچنين 2 هواپيماي مهاجم به وسيله‌ي دفاع ضد هوايي در شوشتر و ايلام سرنگون شدند.  
در حمله‌ي موشكي امروز دشمن بعثي 4 موشك به تهران شليك شد و هواپيماهاي عراقي به طور گسترده‌‌يي اهداف غير نظامي 8 شهر و روستا در 4 استان كشور شامل شهرهاي دزفول، شوشتر و مسجدسليمان در استان خوزستان، شهر ايلام در استان ايلام، شهرهاي اروميه و سلماس و زيوه در استان آذربايجان غربي و شهر اسلام‌آباد غرب در استان باختران را بمب‌باران كردند. در نتيجه‌ي اين اقدامات، 94 نفر از هم‌وطنان شهيد و 295 نفر مجروح شدند و خسارات فراواني به منازل و اموال مردم وارد شد. همچنين 2 هواپيماي مهاجم به وسيله‌ي دفاع ضد هوايي در شوشتر و ايلام سرنگون شدند.  
در حمله‌ي موشكي عراق به تهران، هم‌زمان 4 موشك به 4 نقطه‌ي پايتخت اصابت كرد و 22 شهيد و 30 مجروح بر جا گذاشت. يكي از موشك‌ها در ساعت 9:06 صبح به ساختمان مهد كودك و آشپزخانه‌ي بيمارستان بهرامي در خيابان تهران‌نو داخل خيابان قاسم‌آباد اصابت كرد و به شهادت 16 نفر كه 6 تن از آنان كودك بين يك ماه تا 12 ساله و از فرزندان خدمه‌ي اين مكان درماني بودند و مجروح شدن 35 نفر ديگر انجاميد. در اين حادثه علاوه بر خسارت ديدن ساختمان‌هاي بيمارستان، به 4 منزل خسارت صددرصد و به 5 خانه‌ي ديگر از 50 تا 75 درصد خسارت وارد شد. همچنين 3 دستگاه اتومبيل منهدم گرديد.  
در حمله‌ي موشكي عراق به تهران، هم‌زمان 4 موشك به 4 نقطه‌ي پايتخت اصابت كرد و 22 شهيد و 30 مجروح بر جا گذاشت. يكي از موشك‌ها در ساعت 9:06 صبح به ساختمان مهد كودك و آشپزخانه‌ي بيمارستان بهرامي در خيابان تهران‌نو داخل خيابان قاسم‌آباد اصابت كرد و به شهادت 16 نفر كه 6 تن از آنان كودك بين يك ماه تا 12 ساله و از فرزندان خدمه‌ي اين مكان درماني بودند و مجروح شدن 35 نفر ديگر انجاميد. در اين حادثه علاوه بر خسارت ديدن ساختمان‌هاي بيمارستان، به 4 منزل خسارت صددرصد و به 5 خانه‌ي ديگر از 50 تا 75 درصد خسارت وارد شد. همچنين 3 دستگاه اتومبيل منهدم گرديد.  
موشك ديگر به جنوب تهران در محله‌ي كيانشهر (خيابان سيامك، بن‌بست دوم) اصابت كرد و سبب شهادت 13 نفر و مجروح شدن 15 نفر شد و 17 خانه را منهدم و به حدود 40 واحد مسكوني ديگر از 30 تا 50 درصد خسارت وارد كرد. ميزان خسارت به منازل اين شهرك كه اغلب خانه‌هاي پيش‌ساخته‌ي خارجي بوده و در ساخت آن‌ها از ورقه‌ي فلزي نازك، چوب و پشم شيشه استفاده شده، زياد است.(1)
موشك ديگر به جنوب تهران در محله‌ي كيانشهر (خيابان سيامك، بن‌بست دوم) اصابت كرد و سبب شهادت 13 نفر و مجروح شدن 15 نفر شد و 17 خانه را منهدم و به حدود 40 واحد مسكوني ديگر از 30 تا 50 درصد خسارت وارد كرد. ميزان خسارت به منازل اين شهرك كه اغلب خانه‌هاي پيش‌ساخته‌ي خارجي بوده و در ساخت آن‌ها از ورقه‌ي فلزي نازك، چوب و پشم شيشه استفاده شده، زياد است.<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 18، 18/1/1367، صص 6 ـ 5، تهران، 18/1/1367؛ و ـ سند شماره 37036 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه پايگاه ابوذر به فرماندهي سپاه يكم ثارالله(ع)، 27/1/1367، ص 1.</ref>


از دو موشك ديگر، يكي به ارتفاعات قوچك در شمال تهران و بعدي به يك محوطه‌ي خاكي در جنگل‌هاي منطقه‌ي خاك‌سفيد در شمال شرقي تهرانپارس اصابت كرد و تلفات و خسارتي به بار نياورد.(2)  
از دو موشك ديگر، يكي به ارتفاعات قوچك در شمال تهران و بعدي به يك محوطه‌ي خاكي در جنگل‌هاي منطقه‌ي خاك‌سفيد در شمال شرقي تهرانپارس اصابت كرد و تلفات و خسارتي به بار نياورد.<ref>سند شماره 77634 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ژاجا (ر3) م ف به دفتر نخست‌وزير، 17/1/1367، سند تك‌برگي</ref>
عراق در اطلاعيه‌ي نظامي 3117، پرتاب اين 4 موشك را شصت و سومين تا شصت و ششمين موشك شليك‌شده به تهران (در جريان جنگ شهرها) اعلام كرد.(3)
عراق در اطلاعيه‌ي نظامي 3117، پرتاب اين 4 موشك را شصت و سومين تا شصت و ششمين موشك شليك‌شده به تهران (در جريان جنگ شهرها) اعلام كرد.<ref>مأخذ 1، بخش اول، ص 1، راديو صوت‌الجماهير، 17/1/1367.</ref>
هواپيماهاي عراقي همچنين به 8 شهر و روستا در 4 استان كشور حمله كردند. در حمله‌ي هوايي در استان خوزستان شهرهاي مسجدسليمان، شوشتر و دزفول بمب‌باران شد. در اين حملات، در ساعت 9:25 در مسجد سليمان، 8 راكت به سوي نقاط مسكوني شهر پرتاب شد كه بر اثر آن 6 نفر شهيد و 90 نفر مجروح شدند. در شوشتر نيز 4 نفر از جمله يك زن و دو كودك شهيد و 20 نفر مجروح شدند و به مسجد و چند واحد مسكوني و مغازه خسارت وارد شد.(4) شهر دزفول نيز بمب‌باران شد، اما خسارتي در پي نداشت.(5) در حمله به شوشتر، در ساعت 9:31، يك هواپيماي سوخو22 هدف قرار گرفت و در كوه‌هاي اطراف شهر سقوط كرد.(6)
هواپيماهاي عراقي همچنين به 8 شهر و روستا در 4 استان كشور حمله كردند. در حمله‌ي هوايي در استان خوزستان شهرهاي مسجدسليمان، شوشتر و دزفول بمب‌باران شد. در اين حملات، در ساعت 9:25 در مسجد سليمان، 8 راكت به سوي نقاط مسكوني شهر پرتاب شد كه بر اثر آن 6 نفر شهيد و 90 نفر مجروح شدند. در شوشتر نيز 4 نفر از جمله يك زن و دو كودك شهيد و 20 نفر مجروح شدند و به مسجد و چند واحد مسكوني و مغازه خسارت وارد شد.<ref>مأخذ 1، بخش اول، ص 7، اهواز، 17/1/1367.</ref> شهر دزفول نيز بمب‌باران شد، اما خسارتي در پي نداشت.<ref>سند شماره 77639 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد سپاه ناحيه‌ي مستقل ششم خوزستان (اطلاعات) به ستاد مركزي (واحد اطلاعات)، 17/1/1367، سند تك‌برگي</ref> در حمله به شوشتر، در ساعت 9:31، يك هواپيماي سوخو22 هدف قرار گرفت و در كوه‌هاي اطراف شهر سقوط كرد.<ref>روزنامه‌ي جمهوري اسلامي، 18/1/1367، ص 2.</ref>
هواپيماهاي عراقي به چند شهر استان آذربايجان غربي نيز حمله كردند. در يكي از اين حملات، چند هواپيما در ساعت 10:02 امروز، چند نقطه‌ي مسكوني در شهر اروميه را بمب‌باران كردند و 2 شهيد و 20 مجروح برجاي گذاشتند. چندين خانه در خيابان مدني؛ 2 خانه در محله‌ي سيدجواد و يك خانه نيز در اطراف كشتارگاه شهر منهدم و يك مسجد و چند منزل هم متحمل خسارات كلي شدند.(7) دو هواپيماي عراقي نيز در ساعت 10:10 چند منطقه را در شهر سلماس واقع در آذربايجان غربي بمب‌باران كردند. در اين حمله مناطقي از داخل شهر و راه خروجي سلماس به طرف مقانجوق هدف قرار گرفت و در نتيجه 14 نفر كه 2 زن و 7 كودك در ميان آن‌ها ديده مي‌شوند شهيد و 23 نفر مجروح شدند.(8) در اقدامي ديگر، بخش كردنشين سيلوانا و شهرك زيوه در 56 كيلومتري غرب اروميه در نزديكي مرز ايران با تركيه و عراق بمب‌باران شد. در بمب‌باران سيلوانا 17 نفر شهيد و بيش از 40 نفر زخمي‌ شدند. همچنين 4 منزل مسكوني منهدم گرديد و به ساختمان بخشداري، پاسگاه و خانه‌هاي هم‌جوار آسيب وارد شد.(9) در شهرك زيوه كه محل اسكان پناهندگان كُرد عراقي و خانواده‌هاي افراد حزب دمكرات كردستان عراق است نيز 13 نفر از جمله 8 كودك شهيد و 28 نفر مجروح شدند و به 2 بلوك از ساختمان پناهندگان خسارت وارد آمد.(10) به گزارش قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، هواپيماهاي مهاجم براي بمب‌باران اروميه و شهرك زيوه از آسمان تركيه عبور كردند و وارد آسمان ايران شدند.(11)  
هواپيماهاي عراقي به چند شهر استان آذربايجان غربي نيز حمله كردند. در يكي از اين حملات، چند هواپيما در ساعت 10:02 امروز، چند نقطه‌ي مسكوني در شهر اروميه را بمب‌باران كردند و 2 شهيد و 20 مجروح برجاي گذاشتند. چندين خانه در خيابان مدني؛ 2 خانه در محله‌ي سيدجواد و يك خانه نيز در اطراف كشتارگاه شهر منهدم و يك مسجد و چند منزل هم متحمل خسارات كلي شدند.<ref>مأخذ 1، بخش اول، ص 1، راديو صوت‌الجماهير، 17/1/1367.</ref> دو هواپيماي عراقي نيز در ساعت 10:10 چند منطقه را در شهر سلماس واقع در آذربايجان غربي بمب‌باران كردند. در اين حمله مناطقي از داخل شهر و راه خروجي سلماس به طرف مقانجوق هدف قرار گرفت و در نتيجه 14 نفر كه 2 زن و 7 كودك در ميان آن‌ها ديده مي‌شوند شهيد و 23 نفر مجروح شدند.<ref>سند شماره 411582 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي سپاه سلماس به قرارگاه حمزه(ع) (فرماندهي)، 18/1/1367، سند تك‌برگي؛ و ـ سند شماره 411580 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي سپاه سلماس به قرارگاه حمزه(ع) (فرماندهي)، 17/1/1367، سند تك‌برگي.</ref> در اقدامي ديگر، بخش كردنشين سيلوانا و شهرك زيوه در 56 كيلومتري غرب اروميه در نزديكي مرز ايران با تركيه و عراق بمب‌باران شد. در بمب‌باران سيلوانا 17 نفر شهيد و بيش از 40 نفر زخمي‌ شدند. همچنين 4 منزل مسكوني منهدم گرديد و به ساختمان بخشداري، پاسگاه و خانه‌هاي هم‌جوار آسيب وارد شد.<ref>سند شماره 411474 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه اروميه به فرماندهي قرارگاه حمزه(ع)، 20/1/1367، سند تك‌برگي.</ref> در شهرك زيوه كه محل اسكان پناهندگان كُرد عراقي و خانواده‌هاي افراد حزب دمكرات كردستان عراق است نيز 13 نفر از جمله 8 كودك شهيد و 28 نفر مجروح شدند و به 2 بلوك از ساختمان پناهندگان خسارت وارد آمد.<ref>سند شماره 411472 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه اروميه به فرماندهي قرارگاه حمزه(ع)، 20/1/1367، سند تك‌برگي.</ref> به گزارش قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، هواپيماهاي مهاجم براي بمب‌باران اروميه و شهرك زيوه از آسمان تركيه عبور كردند و وارد آسمان ايران شدند.<ref>سند شماره 411595 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد قرارگاه حمزه(ع) (اطلاعات) به سپاه كشوري (اطلاعات)، 18/1/1367، سند تك‌برگي.</ref>
روستاي ميرآباد از توابع سردشت نيز به وسيله‌ي 3 هواپيماي عراقي بمب‌باران شد و بر اثر آن 14 نفر شهيد و 36 نفر ديگر مجروح شدند. به چند منزل مسكوني نيز خسارت كلي وارد شد.(12)  
روستاي ميرآباد از توابع سردشت نيز به وسيله‌ي 3 هواپيماي عراقي بمب‌باران شد و بر اثر آن 14 نفر شهيد و 36 نفر ديگر مجروح شدند. به چند منزل مسكوني نيز خسارت كلي وارد شد.<ref>سند شماره 200773 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش روزانه، وزارت اطلاعات، شماره 795، 18/1/1367، صص 5 ـ 4؛ و ـ سند شماره 411469 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده ع شمال غرب ژاجا (ر3) به ت ف ژاجا (ر3) عمليات، 18/1/1367، سند تك‌برگي.</ref>
هواپيماهاي دشمن در ساعت 10:30، شهر ايلام را هم بمب‌باران كردند كه در نتيجه 10 ساختمان مسكوني تخريب شد. يك فروند هواپيماي مهاجم به وسيله‌ي دفاع ضد هوايي منطقه در بخش ايوان غرب سرنگون شد و خلبان آن‌كه با چتر نجات بيرون پريده بود به دليل اصابت به كوه به هلاكت رسيد.(13)
هواپيماهاي دشمن در ساعت 10:30، شهر ايلام را هم بمب‌باران كردند كه در نتيجه 10 ساختمان مسكوني تخريب شد. يك فروند هواپيماي مهاجم به وسيله‌ي دفاع ضد هوايي منطقه در بخش ايوان غرب سرنگون شد و خلبان آن‌كه با چتر نجات بيرون پريده بود به دليل اصابت به كوه به هلاكت رسيد.<ref>مأخذ 6؛ و ـ سند شماره 77636 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ژاجا ر3 م ف به دفتر نخست‌وزير، 17/1/1367، سند تك‌برگي.</ref>
آسمان استان باختران نيز هدف حملات هواپيماهاي عراقي قرار گرفت و ساعت 10:10، دو نقطه‌ي شهر اسلام‌آباد غرب بمب‌باران شد و در نتيجه 2 نفر شهيد و 8 نفر مجروح شدند. چند منزل مسكوني هم منهدم شد و به چند اتومبيل و چند مغازه‌ي ديگر آسيب وارد آمد.(14)
آسمان استان باختران نيز هدف حملات هواپيماهاي عراقي قرار گرفت و ساعت 10:10، دو نقطه‌ي شهر اسلام‌آباد غرب بمب‌باران شد و در نتيجه 2 نفر شهيد و 8 نفر مجروح شدند. چند منزل مسكوني هم منهدم شد و به چند اتومبيل و چند مغازه‌ي ديگر آسيب وارد آمد.<ref>مأخذ 1، بخش اول، ص 8، باختران، 17/1/1367.</ref>
علاوه بر موارد فوق، هواپيماهاي عراقي در ساعت 9:22 و 16:30 ديوار صوتي را بر فراز استان لرستان و شهر اسلام‌آباد غرب در استان باختران شكستند.(15)
علاوه بر موارد فوق، هواپيماهاي عراقي در ساعت 9:22 و 16:30 ديوار صوتي را بر فراز استان لرستان و شهر اسلام‌آباد غرب در استان باختران شكستند.<ref>مأخذ 1، ص 9، خرم‌آباد، 17/1/1367؛ و ـ همان، ص 9، باختران، 17/1/1367</ref>
ارتش عراق در اطلاعيه‌ي نظامي شماره 3119 حمله به شهرهاي فوق را اعلام كرد، اما به سقوط هواپيماهاي خود اشاره‌‌يي نكرد.(16)
ارتش عراق در اطلاعيه‌ي نظامي شماره 3119 حمله به شهرهاي فوق را اعلام كرد، اما به سقوط هواپيماهاي خود اشاره‌‌يي نكرد.<ref>واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي، بولتن راديوهاي بيگانه، 18/1/1367، صص 3 ـ 2.</ref>
اخبار امروز جنگ شهرها در برخي رسانه‌هاي خارجي از جمله راديو امريكا، راديو اسرائيل و خبرگزاري تانيوگ (يوگسلاوي) كه اخبار اين حوادث را به نقل از طرفين ذكر كرده‌اند، انعكاس يافت.(17) در اين ميان، خبرگزاري تانيوگ حمله‌ي موشكي امروز عراق را حمله‌يي جديد در تشديد جنگ شهرها ناميد و به نقل از تحليل‌گران سياسي و نظامي هدف عراق را از آغاز مجدد حملات موشكي و هوايي، تضعيف روحيه‌ي مردم ايران و دامن زدن به مخالفت آنان با جنگ و همچنين تحت فشار قرار دادن جوامع بين‌المللي به‌ويژه ابرقدرت‌ها و شوراي امنيت سازمان ملل براي اتخاذ اقدامات مؤثر در جهت خاتمه‌ي همه‌جانبه‌ي جنگ هفت سال و نيمه اعلام كرد.(18)
اخبار امروز جنگ شهرها در برخي رسانه‌هاي خارجي از جمله راديو امريكا، راديو اسرائيل و خبرگزاري تانيوگ (يوگسلاوي) كه اخبار اين حوادث را به نقل از طرفين ذكر كرده‌اند، انعكاس يافت.<ref>مأخذ 1، بخش اول، صص 24 ـ 23، تهران، 17/1/1367؛ و ـ همان، صص 13 ـ 12، راديو اسرائيل.</ref> در اين ميان، خبرگزاري تانيوگ حمله‌ي موشكي امروز عراق را حمله‌يي جديد در تشديد جنگ شهرها ناميد و به نقل از تحليل‌گران سياسي و نظامي هدف عراق را از آغاز مجدد حملات موشكي و هوايي، تضعيف روحيه‌ي مردم ايران و دامن زدن به مخالفت آنان با جنگ و همچنين تحت فشار قرار دادن جوامع بين‌المللي به‌ويژه ابرقدرت‌ها و شوراي امنيت سازمان ملل براي اتخاذ اقدامات مؤثر در جهت خاتمه‌ي همه‌جانبه‌ي جنگ هفت سال و نيمه اعلام كرد.<ref>مأخذ 1، ص 10، بلگراد، 17/1/1367.</ref>
478
==گزارش - 478==
به رغم بمب‌باران‌ها و شليك موشك‌هاي متعدد عراق به مناطق مسكوني شهرهاي ايران و شهيد و مجروح شدن تعداد زيادي از مردم عادي و ايجاد ويراني بسيار، ايران با اكتفا كردن به شليك 2 موشك به اهداف مشخص در بغداد، از حمله به مناطق مسكوني خودداري كرد.  
به رغم بمب‌باران‌ها و شليك موشك‌هاي متعدد عراق به مناطق مسكوني شهرهاي ايران و شهيد و مجروح شدن تعداد زيادي از مردم عادي و ايجاد ويراني بسيار، ايران با اكتفا كردن به شليك 2 موشك به اهداف مشخص در بغداد، از حمله به مناطق مسكوني خودداري كرد.  
به تلافي حملات عراق، در ساعات 16:19 و 16:20 امروز، يگان موشكي سپاه پاسداران، 2 فروند موشك زمين به زمين به سوي بغداد هدف‌گيري و شليك كرد.(19) خبرنگار اعزامي ‌روزنامه‌ي پليتيكا اكسپرس چاپ بلگراد، در گزارشي از بغداد نوشت: يكي از موشك‌ها به ساختمان ايستگاه پليس اصابت كرد و سبب ويراني آن شد.**(20) عراق با صدور اطلاعيه‌ي نظامي شماره 3120 فقط به اصابت يك موشك به بغداد اذعان كرد و مدعي شد موشك به يك نقطه‌ي مسكوني اصابت كرده است.(21) ارتش نيز در ساعت‌هاي اوليه بامداد امروز 5 فروند موشك به اهداف نظامي و اقتصادي بصره شليك كرد. توپ‌خانه‌ي نيروي زميني ارتش تأسيسات نفتي شهر باغيل و تأسيسات نظامي شهرهاي مرزي خانقين و نفت‌خانه، علي غربي، بصره، پادگان سليمانيه، نيروگاه برق سليمانيه و ساختمان استخبارات قلعه‌ديزه عراق را كه عمدتاً از سكنه‌ي عادي خالي مي‌باشند، زير آتش شديد توپ‌خانه‌ي خود قرار داده و تلفات و خسارات سنگيني را به دشمن وارد كرده است. ستاد مشترك ارتش نيز اعلام كرد: خلبانان نيروي هوايي ارتش در 6 مأموريت در صبح امروز، محل تجمع نيروها، مواضع و استحكامات و ادوات زرهي دشمن در مناطق شرهاني، سيدصادق و شانه‌دري عراق را به‌شدت بمب‌باران كردند.(22)
به تلافي حملات عراق، در ساعات 16:19 و 16:20 امروز، يگان موشكي سپاه پاسداران، 2 فروند موشك زمين به زمين به سوي بغداد هدف‌گيري و شليك كرد.<ref>مأخذ 6.</ref> خبرنگار اعزامي ‌روزنامه‌ي پليتيكا اكسپرس چاپ بلگراد، در گزارشي از بغداد نوشت: يكي از موشك‌ها به ساختمان ايستگاه پليس اصابت كرد و سبب ويراني آن شد.**<ref>روزنامه‌ي جمهوري اسلامي، 20/1/1367، ص 1.</ref> عراق با صدور اطلاعيه‌ي نظامي شماره 3120 فقط به اصابت يك موشك به بغداد اذعان كرد و مدعي شد موشك به يك نقطه‌ي مسكوني اصابت كرده است.<ref>مأخذ 1، بخش اول، ص 4، راديو صوت‌الجماهير، 17/1/1367.</ref> ارتش نيز در ساعت‌هاي اوليه بامداد امروز 5 فروند موشك به اهداف نظامي و اقتصادي بصره شليك كرد. توپ‌خانه‌ي نيروي زميني ارتش تأسيسات نفتي شهر باغيل و تأسيسات نظامي شهرهاي مرزي خانقين و نفت‌خانه، علي غربي، بصره، پادگان سليمانيه، نيروگاه برق سليمانيه و ساختمان استخبارات قلعه‌ديزه عراق را كه عمدتاً از سكنه‌ي عادي خالي مي‌باشند، زير آتش شديد توپ‌خانه‌ي خود قرار داده و تلفات و خسارات سنگيني را به دشمن وارد كرده است. ستاد مشترك ارتش نيز اعلام كرد: خلبانان نيروي هوايي ارتش در 6 مأموريت در صبح امروز، محل تجمع نيروها، مواضع و استحكامات و ادوات زرهي دشمن در مناطق شرهاني، سيدصادق و شانه‌دري عراق را به‌شدت بمب‌باران كردند.<ref>مأخذ 6.</ref>
479
==گزارش - 479==
با پايان يافتن عمليات والفجر10 در حلبچه و عمليات بيت‌المقدس4 در ارتفاعات جنوب درياچه‌ي دربنديخان و تصرف اين مناطق، قرارگاه رمضان آخرين وضعيت خط دفاعي رزمندگان و خط دشمن را اعلام كرد. به گزارش واحد اطلاعات قرارگاه رمضان آخرين وضعيت لبه‌ي جلويي منطقه‌ي نبرد خودي و دشمن در اين منطقه در روز جاري بدين ترتيب است:  
با پايان يافتن عمليات والفجر10 در حلبچه و عمليات بيت‌المقدس4 در ارتفاعات جنوب درياچه‌ي دربنديخان و تصرف اين مناطق، قرارگاه رمضان آخرين وضعيت خط دفاعي رزمندگان و خط دشمن را اعلام كرد. به گزارش واحد اطلاعات قرارگاه رمضان آخرين وضعيت لبه‌ي جلويي منطقه‌ي نبرد خودي و دشمن در اين منطقه در روز جاري بدين ترتيب است:  
1. خط خودي از طرف جنوب درياچه‌ي دربنديخان، روستاي زرن است. همچنين رزمندگان روي ارتفاعات شاخ شميران و جلوتر از روستاي بش‌هاجر مستقر هستند. ادامه‌ي خط دفاعي در روستاي نرگسه‌جار جلوتر از روستاي خلاين‌خواره، كنار آب درياچه‌ي دربنديخان و جلوتر از روستاي قورتاس و در ادامه در ميان درياچه‌ي دربنديخان امتداد يافته است. اين خط تا روستاي قاجر و به طرف روستاي ملاويس (كه در اختيار دشمن است) و سپس روي ارتفاع ريشن و دره گلان و روستاي وربه و روستاي چناره و ارتفاع 1720 ادامه دارد.  
1. خط خودي از طرف جنوب درياچه‌ي دربنديخان، روستاي زرن است. همچنين رزمندگان روي ارتفاعات شاخ شميران و جلوتر از روستاي بش‌هاجر مستقر هستند. ادامه‌ي خط دفاعي در روستاي نرگسه‌جار جلوتر از روستاي خلاين‌خواره، كنار آب درياچه‌ي دربنديخان و جلوتر از روستاي قورتاس و در ادامه در ميان درياچه‌ي دربنديخان امتداد يافته است. اين خط تا روستاي قاجر و به طرف روستاي ملاويس (كه در اختيار دشمن است) و سپس روي ارتفاع ريشن و دره گلان و روستاي وربه و روستاي چناره و ارتفاع 1720 ادامه دارد.  
2. خط دشمن از شمال به جنوب به‌ترتيب از روستاي باني‌بنوك، رو به روي ارتفاع1720 آغاز مي‌شود و تا رو به روي دره‌گلان ادامه مي‌يابد. سپس از پايين ارتفاع ريشن تا نزديكي روستاي قول خورد امتداد يافته، به داخل روستاي ملاويس مي‌رسد و پس از آن تا روستاي دولاش و درياچه‌ي دربنديخان و سپس تا روستاي توه‌قت در نزديكي روستاي گلان ادامه مي‌يابد. اين خط در غرب درياچه تا نزديكي روستاي كوكوئي و روستاي مرتكه ادامه دارد.(23)
2. خط دشمن از شمال به جنوب به‌ترتيب از روستاي باني‌بنوك، رو به روي ارتفاع1720 آغاز مي‌شود و تا رو به روي دره‌گلان ادامه مي‌يابد. سپس از پايين ارتفاع ريشن تا نزديكي روستاي قول خورد امتداد يافته، به داخل روستاي ملاويس مي‌رسد و پس از آن تا روستاي دولاش و درياچه‌ي دربنديخان و سپس تا روستاي توه‌قت در نزديكي روستاي گلان ادامه مي‌يابد. اين خط در غرب درياچه تا نزديكي روستاي كوكوئي و روستاي مرتكه ادامه دارد.<ref>سند شماره 178197 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن روزانه، واحد اطلاعات قرارگاه رمضان، 17/1/1367، صص 2 ـ 1.</ref>
==گزارش - 480==
در پي تحركات روزافزون مسلحانه‌ي عناصر سازمان مجاهدين خلق (منافقين) در برخي مناطق مرزي، امروز فرماندهي لشكر81 زرهي باختران در ابلاغيه‌‌يي به رده‌هاي مستقر در خط مقدم اين يگان، آنان را به حفظ هوشياري و آمادگي براي مقابله با حملات احتمالي فراخواند. در اين ابلاغيه تأكيد شده است كه همه‌ي نيروهاي تيپ‌‌ها اسلحه‌ي سازماني و مهمات كافي به هم‌راه داشته باشند. همه‌ي يگان‌ها موظف هستند در حوالي سنگر استراحت و محل استقرار يگان، براي مواجهه با حمله‌ي احتمالي، سنگرهاي انفرادي ايجاد كنند. همچنين جلو خطوط پدافندي و عقبه‌ي يگان‌ها و داخل شيارها را در روز و شب كاملاً تحت نظر گرفته، به محض برخورد به موارد مشكوك و هر گونه علامت‌گذاري توجه خاصي داشته و در مسير و محل علامت‌گذار‌ي‌شده، كمين گذاشته شود. ضمناً ميادين مين و سيم‌خاردار هر روز كنترل شود. علاوه بر آن، از خطوط ارتباطي و سيم‌هاي تلفن بازديد كنند تا از سالم بودن آن‌ها مطمئن شوند. معابر نفوذي به هر نحو ممكن پوشانده و از نفوذ دشمن جلوگيري شود و همه‌ي يگان‌هاي مستقر در خط و بنه‌ها، شب‌ها دفاع دور تا دور تشكيل دهند و از هر گونه رخنه جلوگيري كنند. همچنين تأكيد شده است كه به همه‌ي نيروها ابلاغ گردد چنانچه فرمانده گروه، دسته، گروهان، گردان، تيپ و لشكر به آن‌ها دستور عقب‌نشيني يا عدم مقابله و جمع شدن در پشت منطقه را داد، به هيچ وجه توجه نكرده، طبق دستورات و آموزش‌هاي قبل، ضمن استفاده‌ي صحيح از زمين و سلاح خود با دشمن و منافقين مقابله كنند، زيرا هيچ وقت فرمانده مجاز نيست دستور عقب‌نشيني يا عدم مقابله با دشمن و جمع شدن نيروها در يك نقطه را بدهد. اگر فرمانده دستور عقب‌نشيني يا عدم مقابله داد بدان معني است كه دشمن او را دست‌گير كرده و با شانتاژ و تهديد وادار ساخته كه چنين دستوراتي را صادر كند. بنابراين، بايد به اين موضوع توجه كامل بشود تا اين‌كه يگان غافل‌گير نشود و علاوه بر موارد فوق به همه‌ي نيروها تأكيد شود كه منافقين به منظور ايجاد رعب و وحشت و تضعيف كردن روحيه‌ي رزمندگان و ترساندن آن‌ها در منطقه‌ي درگيري با بلندگو شعار مي‌دهند. در چنين مواقعي، رزمندگان اسلام بدون اين‌كه تحت تأثير قرار گيرند ضمن حفظ هوشياري و آمادگي لازم منافقين را با سلاح‌هاي خود منهدم كنند.<ref>سند شماره 142909 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي لشكر81 زرهي به رده مقدم لشكر81 زرهي، 17/1/1367، صص 2 ـ 1.</ref>
480
==گزارش - 481==
در پي تحركات روزافزون مسلحانه‌ي عناصر سازمان مجاهدين خلق (منافقين) در برخي مناطق مرزي، امروز فرماندهي لشكر81 زرهي باختران در ابلاغيه‌‌يي به رده‌هاي مستقر در خط مقدم اين يگان، آنان را به حفظ هوشياري و آمادگي براي مقابله با حملات احتمالي فراخواند. در اين ابلاغيه تأكيد شده است كه همه‌ي نيروهاي تيپ‌‌ها اسلحه‌ي سازماني و مهمات كافي به هم‌راه داشته باشند. همه‌ي يگان‌ها موظف هستند در حوالي سنگر استراحت و محل استقرار يگان، براي مواجهه با حمله‌ي احتمالي، سنگرهاي انفرادي ايجاد كنند. همچنين جلو خطوط پدافندي و عقبه‌ي يگان‌ها و داخل شيارها را در روز و شب كاملاً تحت نظر گرفته، به محض برخورد به موارد مشكوك و هر گونه علامت‌گذاري توجه خاصي داشته و در مسير و محل علامت‌گذار‌ي‌شده، كمين گذاشته شود. ضمناً ميادين مين و سيم‌خاردار هر روز كنترل شود. علاوه بر آن، از خطوط ارتباطي و سيم‌هاي تلفن بازديد كنند تا از سالم بودن آن‌ها مطمئن شوند. معابر نفوذي به هر نحو ممكن پوشانده و از نفوذ دشمن جلوگيري شود و همه‌ي يگان‌هاي مستقر در خط و بنه‌ها، شب‌ها دفاع دور تا دور تشكيل دهند و از هر گونه رخنه جلوگيري كنند. همچنين تأكيد شده است كه به همه‌ي نيروها ابلاغ گردد چنانچه فرمانده گروه، دسته، گروهان، گردان، تيپ و لشكر به آن‌ها دستور عقب‌نشيني يا عدم مقابله و جمع شدن در پشت منطقه را داد، به هيچ وجه توجه نكرده، طبق دستورات و آموزش‌هاي قبل، ضمن استفاده‌ي صحيح از زمين و سلاح خود با دشمن و منافقين مقابله كنند، زيرا هيچ وقت فرمانده مجاز نيست دستور عقب‌نشيني يا عدم مقابله با دشمن و جمع شدن نيروها در يك نقطه را بدهد. اگر فرمانده دستور عقب‌نشيني يا عدم مقابله داد بدان معني است كه دشمن او را دست‌گير كرده و با شانتاژ و تهديد وادار ساخته كه چنين دستوراتي را صادر كند. بنابراين، بايد به اين موضوع توجه كامل بشود تا اين‌كه يگان غافل‌گير نشود و علاوه بر موارد فوق به همه‌ي نيروها تأكيد شود كه منافقين به منظور ايجاد رعب و وحشت و تضعيف كردن روحيه‌ي رزمندگان و ترساندن آن‌ها در منطقه‌ي درگيري با بلندگو شعار مي‌دهند. در چنين مواقعي، رزمندگان اسلام بدون اين‌كه تحت تأثير قرار گيرند ضمن حفظ هوشياري و آمادگي لازم منافقين را با سلاح‌هاي خود منهدم كنند.(24)
دكتر كمال خرازي سرپرست ستاد تبليغات جنگ، صبح امروز در يك كنفرانس مطبوعاتي مواضع جمهوري اسلامي را درباره‌ي حملات موشكي و هوايي حكومت عراق عليه شهرهاي ايران؛ اجراي انتخابات در اين وضعيت و تدابير اتخاذشده در برابر حملات احتمالي شيميايي دشمن، اعلام كرد. وي گفت: مردم ما نشان دادند با موشك‌باران و بمب‌باران از ميدان خارج نمي‌شوند. هيچ كس در دنيا تصور نمي‌كرد اين جنگ 8 سال طول بكشد، ولي ديدند كه مردم ما به جبهه‌ها مي‌روند و با انگيزه‌هاي بالا در اهداف‌شان پابرجا و قوي باقي مي‌مانند. وي درباره‌ي‌ برگزاري انتخابات در موقعيت فعلي مملكت اظهار كرد: شما خواهيد ديد كه در زير موشك‌باران و بمب‌باران دشمن، ملت ما براي اين‌كه اثبات كند به دمكراسي و آزادي اعتقاد كامل دارد به پاي صندوق‌هاي رأي مي‌رود و نمايندگان خود را انتخاب مي‌كند، زيرا برگزاري انتخابات در چنين وضعيتي بارزترين نمونه‌ي دمكراسي در ايران است. شما روح تعاون و همياري را در ملت ما به‌خصوص در ساكنان شهرهايي كه زير حملات دشمن قرار دارند و به شهرهاي ديگر مي‌روند به‌خوبي مشاهده مي‌كنيد و اين خود نشانه‌ي يك‌پارچه بودن ملت ماست. وي درباره‌ي‌ تحريم تسليحاتي عليه ايران گفت: همين كه موضوع تحريم تسليحاتي عليه ما مطرح شد، اين امر موجب ايجاد و بالا رفتن انگيزه‌هاي ساخت و خودكفايي دانشمندان و متفكران و صنعت‌گران ما شد تا در جهت خودكفايي گام‌هاي مؤثر برداريم و ظرف دو سال گذشته ما چيزهايي را ساخته‌ايم كه قبلاً نداشتيم. دنيا بايد بداند تحريم تسليحاتي موجب پايان جنگ نخواهد شد و ما را از اهداف‌مان منصرف نمي‌كند و ما به دفاع مقدس‌مان ادامه خواهيم داد. سرپرست ستاد تبليغات در خصوص استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي و مقابله به مثل با اين گونه حملات گفت: عراق بار‌ها از سلاح‌هاي شيميايي و مخرب عليه نظاميان و مردم بي‌گناه دو كشور استفاده كرده است و تا كنون هيچ مجمع بين‌المللي رسماً اين گونه جنايات عراق را محكوم نكرده است. ما نيز موضع‌مان را درباره‌ي به‌كارگيري سلاح‌هاي شيميايي رسماً اعلام كرده‌ايم و اميدواريم هيچ گاه نيز اين سلاح را به كار نبريم، زيرا به‌كارگيري آن را مغاير با اصول بين‌المللي مي‌دانيم، ولي صبر و شكيبايي ما هم حدي دارد و ما در انتظار اقدامات بين‌المللي براي جلوگيري از به‌كارگيري سلاح‌هاي شيميايي و مخرب از سوي دشمن هستيم، ليكن در حال حاضر هيچ قصدي در اين باره نداريم. وي در خصوص قطع جنگ شهرها پيش‌بيني كرد كه جنگ شهرها به اين زودي‌ها خاتمه نيابد، زيرا حكومت عراق قصد دارد به تجاوزات خود ادامه دهد، ليكن با اين شرارت‌ها، نتيجه‌‌يي نمي‌گيرد و طبق معمول شكست خواهد خورد. وي در پاسخ به اين سؤال كه در برابر حملات احتمالي شيميايي عراق به تهران چه اقداماتي انجام داده‌ايد، گفت: در برابر حملات شيميايي دشمن دستورات و تدابير خاصي هست كه اگر مردم آن‌ها را رعايت كنند ميزان خسارات به حداقل كاهش مي‌يابد. همچنين ما مردم را از طريق رسانه‌هاي گروهي و راديو و تلويزيون آموزش داده و مي‌دهيم كه اگر به آن‌ها توجه كنند تا حد زيادي مي‌توانند از خود دفاع كنند.<ref>روزنامه‌ي كيهان، 17/1/1367، صص 3 ـ 2.</ref>
481
==گزارش - 482==
دكتر كمال خرازي سرپرست ستاد تبليغات جنگ، صبح امروز در يك كنفرانس مطبوعاتي مواضع جمهوري اسلامي را درباره‌ي حملات موشكي و هوايي حكومت عراق عليه شهرهاي ايران؛ اجراي انتخابات در اين وضعيت و تدابير اتخاذشده در برابر حملات احتمالي شيميايي دشمن، اعلام كرد. وي گفت: مردم ما نشان دادند با موشك‌باران و بمب‌باران از ميدان خارج نمي‌شوند. هيچ كس در دنيا تصور نمي‌كرد اين جنگ 8 سال طول بكشد، ولي ديدند كه مردم ما به جبهه‌ها مي‌روند و با انگيزه‌هاي بالا در اهداف‌شان پابرجا و قوي باقي مي‌مانند. وي درباره‌ي‌ برگزاري انتخابات در موقعيت فعلي مملكت اظهار كرد: شما خواهيد ديد كه در زير موشك‌باران و بمب‌باران دشمن، ملت ما براي اين‌كه اثبات كند به دمكراسي و آزادي اعتقاد كامل دارد به پاي صندوق‌هاي رأي مي‌رود و نمايندگان خود را انتخاب مي‌كند، زيرا برگزاري انتخابات در چنين وضعيتي بارزترين نمونه‌ي دمكراسي در ايران است. شما روح تعاون و همياري را در ملت ما به‌خصوص در ساكنان شهرهايي كه زير حملات دشمن قرار دارند و به شهرهاي ديگر مي‌روند به‌خوبي مشاهده مي‌كنيد و اين خود نشانه‌ي يك‌پارچه بودن ملت ماست. وي درباره‌ي‌ تحريم تسليحاتي عليه ايران گفت: همين كه موضوع تحريم تسليحاتي عليه ما مطرح شد، اين امر موجب ايجاد و بالا رفتن انگيزه‌هاي ساخت و خودكفايي دانشمندان و متفكران و صنعت‌گران ما شد تا در جهت خودكفايي گام‌هاي مؤثر برداريم و ظرف دو سال گذشته ما چيزهايي را ساخته‌ايم كه قبلاً نداشتيم. دنيا بايد بداند تحريم تسليحاتي موجب پايان جنگ نخواهد شد و ما را از اهداف‌مان منصرف نمي‌كند و ما به دفاع مقدس‌مان ادامه خواهيم داد. سرپرست ستاد تبليغات در خصوص استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي و مقابله به مثل با اين گونه حملات گفت: عراق بار‌ها از سلاح‌هاي شيميايي و مخرب عليه نظاميان و مردم بي‌گناه دو كشور استفاده كرده است و تا كنون هيچ مجمع بين‌المللي رسماً اين گونه جنايات عراق را محكوم نكرده است. ما نيز موضع‌مان را درباره‌ي به‌كارگيري سلاح‌هاي شيميايي رسماً اعلام كرده‌ايم و اميدواريم هيچ گاه نيز اين سلاح را به كار نبريم، زيرا به‌كارگيري آن را مغاير با اصول بين‌المللي مي‌دانيم، ولي صبر و شكيبايي ما هم حدي دارد و ما در انتظار اقدامات بين‌المللي براي جلوگيري از به‌كارگيري سلاح‌هاي شيميايي و مخرب از سوي دشمن هستيم، ليكن در حال حاضر هيچ قصدي در اين باره نداريم. وي در خصوص قطع جنگ شهرها پيش‌بيني كرد كه جنگ شهرها به اين زودي‌ها خاتمه نيابد، زيرا حكومت عراق قصد دارد به تجاوزات خود ادامه دهد، ليكن با اين شرارت‌ها، نتيجه‌‌يي نمي‌گيرد و طبق معمول شكست خواهد خورد. وي در پاسخ به اين سؤال كه در برابر حملات احتمالي شيميايي عراق به تهران چه اقداماتي انجام داده‌ايد، گفت: در برابر حملات شيميايي دشمن دستورات و تدابير خاصي هست كه اگر مردم آن‌ها را رعايت كنند ميزان خسارات به حداقل كاهش مي‌يابد. همچنين ما مردم را از طريق رسانه‌هاي گروهي و راديو و تلويزيون آموزش داده و مي‌دهيم كه اگر به آن‌ها توجه كنند تا حد زيادي مي‌توانند از خود دفاع كنند.(25)
482
پس از حدود دو هفته تأخير در آغاز دور جديد مذاكرات دبيركل سازمان ملل با نمايندگان ايران و عراق درباره‌ي نحوه‌ي توقف جنگ، محمدجواد لاريجاني معاون وزير خارجه، ظهر امروز به وقت محلي وارد نيويورك شد و پس از ملاقات با 5 مصدوم شيميايي حلبچه در بيمارستان سنت جان نيويورك، ساعاتي بعد در مقر سازمان ملل با خاوير پرز دكوئيار دبيركل اين سازمان ديدار و گفت و گو كرد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، وي در اين ديدار تأكيد كرد كه جمهوري اسلامي هر گونه راه ‌حلي را كه تأمين‌كننده‌ي همه‌ي حقوقش نباشد، نخواهد پذيرفت. وي در  
پس از حدود دو هفته تأخير در آغاز دور جديد مذاكرات دبيركل سازمان ملل با نمايندگان ايران و عراق درباره‌ي نحوه‌ي توقف جنگ، محمدجواد لاريجاني معاون وزير خارجه، ظهر امروز به وقت محلي وارد نيويورك شد و پس از ملاقات با 5 مصدوم شيميايي حلبچه در بيمارستان سنت جان نيويورك، ساعاتي بعد در مقر سازمان ملل با خاوير پرز دكوئيار دبيركل اين سازمان ديدار و گفت و گو كرد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، وي در اين ديدار تأكيد كرد كه جمهوري اسلامي هر گونه راه ‌حلي را كه تأمين‌كننده‌ي همه‌ي حقوقش نباشد، نخواهد پذيرفت. وي در  
گفت و گو با خبرنگاران در مقر سازمان ملل متحد گفت: حكومت جنايت‌كار عراق بايد مطمئن باشد، متجاوز مجازات خواهد شد. دكتر لاريجاني گفت: ايران بيش از هميشه براي مجازات اين حكومت جنايت‌كار به دليل تجاوز و اقدام‌هاي وحشيانه عليه غير نظاميان و استفاده از سلاح‌هاي شيميايي مصمم است.(26)
گفت و گو با خبرنگاران در مقر سازمان ملل متحد گفت: حكومت جنايت‌كار عراق بايد مطمئن باشد، متجاوز مجازات خواهد شد. دكتر لاريجاني گفت: ايران بيش از هميشه براي مجازات اين حكومت جنايت‌كار به دليل تجاوز و اقدام‌هاي وحشيانه عليه غير نظاميان و استفاده از سلاح‌هاي شيميايي مصمم است.<ref>روزنامه‌ي اطلاعات، 18/1/1367، ص 2.</ref>
خبرگزاري آسوشيتدپرس نيز با انعكاس خبر اين ملاقات گفت: لاريجاني از اظهار نظر درباره‌ي‌ درخواست شوراي امنيت در مورد برقراري آتش‌بس در جنگ خودداري كرد. امريكا در حال تلاش براي اعمال تحريم تسليحاتي بين‌المللي عليه ايران و وادار كردن اين كشور به قبول آتش‌بس در جنگ است، ولي به گفته‌ي ديپلمات‌ها استفاده از سلاح‌هاي شيميايي كه جنجال‌آفرين شده و ادعا مي‌گردد عراق آن‌ها را به كار گرفته، ـ موجب شده است تا تلاش امريكا تحت‌الشعاع قرار گيرد. دكوئيار قرار است در روزهاي دوشنبه و سه‌شنبه‌ي هفته‌ي آينده ديدارهاي جداگانه‌‌يي را با نماينده‌ي عراق كه انتظار مي‌رود طارق عزيز وزير خارجه‌ي اين كشور باشد، برگزار كند.(27)
خبرگزاري آسوشيتدپرس نيز با انعكاس خبر اين ملاقات گفت: لاريجاني از اظهار نظر درباره‌ي‌ درخواست شوراي امنيت در مورد برقراري آتش‌بس در جنگ خودداري كرد. امريكا در حال تلاش براي اعمال تحريم تسليحاتي بين‌المللي عليه ايران و وادار كردن اين كشور به قبول آتش‌بس در جنگ است، ولي به گفته‌ي ديپلمات‌ها استفاده از سلاح‌هاي شيميايي كه جنجال‌آفرين شده و ادعا مي‌گردد عراق آن‌ها را به كار گرفته، ـ موجب شده است تا تلاش امريكا تحت‌الشعاع قرار گيرد. دكوئيار قرار است در روزهاي دوشنبه و سه‌شنبه‌ي هفته‌ي آينده ديدارهاي جداگانه‌‌يي را با نماينده‌ي عراق كه انتظار مي‌رود طارق عزيز وزير خارجه‌ي اين كشور باشد، برگزار كند.<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 19، 19/1/1367، ص 24، سازمان ملل ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس، 18/1/1367.</ref>
483
==گزارش - 483==
نماينده‌ي ايران در سازمان ملل امروز روزنامه‌يي درباره‌ي حمله‌ي موشكي عراق به قم را تسليم اين سازمان كرد. در اين نامه كه خطاب به دبيركل تنظيم شده، آمده است: در ساعت 13 مورخ 5 آوريل 1988 (16/1/1367)، نيروهاي عراقي شهر مقدس قم را هدف حمله‌ي موشكي قرار دادند. بنا به گزارش‌ها در اين حمله 9 غير نظامي شهيد و 160 نفر مجروح شدند و 20 واحد مسكوني نيز تخريب گرديد در اين روز، شهرهاي اصفهان، دزفول، ماهشهر و آبادان نيز هدف بمب‌باران هوايي قرار گرفت.(28)
نماينده‌ي ايران در سازمان ملل امروز روزنامه‌يي درباره‌ي حمله‌ي موشكي عراق به قم را تسليم اين سازمان كرد. در اين نامه كه خطاب به دبيركل تنظيم شده، آمده است: در ساعت 13 مورخ 5 آوريل 1988 (16/1/1367)، نيروهاي عراقي شهر مقدس قم را هدف حمله‌ي موشكي قرار دادند. بنا به گزارش‌ها در اين حمله 9 غير نظامي شهيد و 160 نفر مجروح شدند و 20 واحد مسكوني نيز تخريب گرديد در اين روز، شهرهاي اصفهان، دزفول، ماهشهر و آبادان نيز هدف بمب‌باران هوايي قرار گرفت.<ref>مركز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس، جنگ ايران و عراق در اسناد سازمان ملل، ترجمه‌ي محمدعلي خرمي، جلد 8، تهران: مركز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس، 1389، ص 167.</ref>
نماينده‌ي عراق هم دو نامه به اين سازمان تحويل داد. اولين نامه درباره‌ي شليك 2 موشك ايراني به بصره در روز گذشته است كه در آن ادعا شده به مناطق مسكوني اصابت كرده است. نامه‌ي دوم نيز درباره‌ي ادعاي اين حكومت در خصوص گلوله‌باران نقاطي در بصره، سليمانيه و ام‌القصر مي‌باشد.(29)
نماينده‌ي عراق هم دو نامه به اين سازمان تحويل داد. اولين نامه درباره‌ي شليك 2 موشك ايراني به بصره در روز گذشته است كه در آن ادعا شده به مناطق مسكوني اصابت كرده است. نامه‌ي دوم نيز درباره‌ي ادعاي اين حكومت در خصوص گلوله‌باران نقاطي در بصره، سليمانيه و ام‌القصر مي‌باشد.<ref>همان، صص 166ـ 165.</ref>
484
==گزارش - 484==
مشاور دبير دفاعي دولت اسپانيا، جنگ ايران و عراق را بحران منطقه‌ي خليج فارس و عاملي خطرناك براي صلح جهاني خواند. به نوشته‌ي نشريه‌ي ماهانه‌ي وزارت دفاع اسپانيا، اين منطقه به دليل جنگ ايران و عراق و ناتواني حكومت‌هاي منطقه در دفاع از خويش، از ديدگاه سياسي يكي از بي‌ثبات‌ترين مناطق جهان به شمار مي‌رود و سياست متناقض كشورهاي توليدكننده‌ي سلاح مبني بر تدارك تسليحاتي طرفين درگير، خليج فارس را به منطقه‌يي به‌شدت آسيب‌پذير تبديل كرده است.  
مشاور دبير دفاعي دولت اسپانيا، جنگ ايران و عراق را بحران منطقه‌ي خليج فارس و عاملي خطرناك براي صلح جهاني خواند. به نوشته‌ي نشريه‌ي ماهانه‌ي وزارت دفاع اسپانيا، اين منطقه به دليل جنگ ايران و عراق و ناتواني حكومت‌هاي منطقه در دفاع از خويش، از ديدگاه سياسي يكي از بي‌ثبات‌ترين مناطق جهان به شمار مي‌رود و سياست متناقض كشورهاي توليدكننده‌ي سلاح مبني بر تدارك تسليحاتي طرفين درگير، خليج فارس را به منطقه‌يي به‌شدت آسيب‌پذير تبديل كرده است.  
اين نشريه‌ ملي‌گرايي و بنيادگرايي شيعه‌ي اسلامي را كه در آن مذهب و سياست يكي هستند، عامل ديگر افزايش تشنج ذكر كرده و با بيان اين‌كه انقلاب اسلامي در حال توسعه به ديگر حكومت‌هاي منطقه مي‌باشد و اقليت‌هاي مسلمان شوروي و ديگر كشورها را نيز فرامي‌گيرد نوشته است: قدرت‌هاي بزرگ در اين باره به يك توافق تاكتيكي بين‌المللي دست يافته‌اند و اين‌كه در جنگ غالب و مغلوب وجود نداشته باشد و جنگ به ديگر نقاط منطقه گسترش نيابد. نويسنده‌ي گزارش، ازهم‌پاشيدگي و گسستگي در جهان اسلام و عرب را عامل ديگري در پيچيده‌تر شدن اوضاع در خليج فارس ناميده و يادآور شده است: از 22 سپتامبر 1980 (31 شهريور 1359)، زماني كه نيروهاي عراقي به خاك ايران تجاوز كردند جنگ با پيشرفت‌ها و عقب‌نشيني‌هايي هم‌راه بوده است، بدون آن‌كه غالب و مغلوبي ديده شود. عراق با 15 ميليون جمعيت يكي از بهترين ارتش‌هاي مجهزشده‌ي كشورهاي خليج فارس را داراست و برتري شديدي بر ايران از نظر تسليحاتي و زيربنايي دارد و در مقابل، ايران نيروي بنيادگراي اسلامي كه مباني و ماهيت جهاني اسلام هم‌راه با نفي شديد غرب را دنبال مي‌كند، در اختيار دارد. اين نشريه‌ي دفاعي موضوع حفظ امنيت در خليج فارس به منظور بهره‌برداري نفتي از آن منطقه را بزرگ‌ترين نگراني اروپا ذكر كرده و افزوده است: يك درگيري بين حكومت‌ها در اين منطقه‌ي حساس، آزادي حمل و نقل نفتي را به خطر خواهد انداخت. بسته شدن تنگه‌ي هرمز يعني بلوكه شدن توليد نفت كه ادامه‌ي حيات نه تنها اروپا، بلكه خود كشورهاي صادركننده‌ي نفت به‌ويژه كويت را به‌شدت تهديد خواهد كرد. در پايان اين گزارش تحليلي اضافه شده است كه اوضاع فعلي نشان مي‌دهد كه دو قدرت بزرگ جهاني اكنون شماري از درگيري‌هاي منطقه‌يي را تحت كنترل خود ندارند. جنگ ايران و عراق كه امنيت منطقه و جهان را به مخاطره افكنده طولاني‌ترين و پربهاترين درگيري در خاورميانه به شمار مي‌رود. وقايع سال گذشته در خليج فارس كه به مداخله‌ي كشتي‌‌هاي امريكايي، فرانسوي، بلژيكي، هلندي، ايتاليايي و انگليسي در منطقه انجاميد، نشان‌دهنده‌ي رشد بين‌المللي شدن جنگ است. در حال حاضر، نه امريكا و نه شوروي برگه‌ي پيروزي در اين درگيري را در اختيار ندارند.(30)
اين نشريه‌ ملي‌گرايي و بنيادگرايي شيعه‌ي اسلامي را كه در آن مذهب و سياست يكي هستند، عامل ديگر افزايش تشنج ذكر كرده و با بيان اين‌كه انقلاب اسلامي در حال توسعه به ديگر حكومت‌هاي منطقه مي‌باشد و اقليت‌هاي مسلمان شوروي و ديگر كشورها را نيز فرامي‌گيرد نوشته است: قدرت‌هاي بزرگ در اين باره به يك توافق تاكتيكي بين‌المللي دست يافته‌اند و اين‌كه در جنگ غالب و مغلوب وجود نداشته باشد و جنگ به ديگر نقاط منطقه گسترش نيابد. نويسنده‌ي گزارش، ازهم‌پاشيدگي و گسستگي در جهان اسلام و عرب را عامل ديگري در پيچيده‌تر شدن اوضاع در خليج فارس ناميده و يادآور شده است: از 22 سپتامبر 1980 (31 شهريور 1359)، زماني كه نيروهاي عراقي به خاك ايران تجاوز كردند جنگ با پيشرفت‌ها و عقب‌نشيني‌هايي هم‌راه بوده است، بدون آن‌كه غالب و مغلوبي ديده شود. عراق با 15 ميليون جمعيت يكي از بهترين ارتش‌هاي مجهزشده‌ي كشورهاي خليج فارس را داراست و برتري شديدي بر ايران از نظر تسليحاتي و زيربنايي دارد و در مقابل، ايران نيروي بنيادگراي اسلامي كه مباني و ماهيت جهاني اسلام هم‌راه با نفي شديد غرب را دنبال مي‌كند، در اختيار دارد. اين نشريه‌ي دفاعي موضوع حفظ امنيت در خليج فارس به منظور بهره‌برداري نفتي از آن منطقه را بزرگ‌ترين نگراني اروپا ذكر كرده و افزوده است: يك درگيري بين حكومت‌ها در اين منطقه‌ي حساس، آزادي حمل و نقل نفتي را به خطر خواهد انداخت. بسته شدن تنگه‌ي هرمز يعني بلوكه شدن توليد نفت كه ادامه‌ي حيات نه تنها اروپا، بلكه خود كشورهاي صادركننده‌ي نفت به‌ويژه كويت را به‌شدت تهديد خواهد كرد. در پايان اين گزارش تحليلي اضافه شده است كه اوضاع فعلي نشان مي‌دهد كه دو قدرت بزرگ جهاني اكنون شماري از درگيري‌هاي منطقه‌يي را تحت كنترل خود ندارند. جنگ ايران و عراق كه امنيت منطقه و جهان را به مخاطره افكنده طولاني‌ترين و پربهاترين درگيري در خاورميانه به شمار مي‌رود. وقايع سال گذشته در خليج فارس كه به مداخله‌ي كشتي‌‌هاي امريكايي، فرانسوي، بلژيكي، هلندي، ايتاليايي و انگليسي در منطقه انجاميد، نشان‌دهنده‌ي رشد بين‌المللي شدن جنگ است. در حال حاضر، نه امريكا و نه شوروي برگه‌ي پيروزي در اين درگيري را در اختيار ندارند.<ref>مأخذ 1، بخش اول، صص 29 ـ 28، مادريد، 17/1/1367</ref>
485
==گزارش - 485==
ماجراي فرود هواپيماي ربوده‌شده‌ي كويتي در فرودگاه مشهد كه روز گذشته اتفاق افتاد، بازتاب رسانه‌‌يي وسيعي يافت. با تلاش مقامات ايران و پس از مذاكرات متعدد با ربايندگان، آنان ساعت 2:30 بامداد، 14 نفر از مسافران زن هواپيما را آزاد كردند، اما همچنان بر درخواست خود مبني بر آزادسازي 17 زنداني در كويت پافشاري مي‌كنند. هواپيماربايان تهديد كردند اگر با درخواست آنان موافقت نشود به سوي مقصد ديگري حركت خواهند كرد.(31)
ماجراي فرود هواپيماي ربوده‌شده‌ي كويتي در فرودگاه مشهد كه روز گذشته اتفاق افتاد، بازتاب رسانه‌‌يي وسيعي يافت. با تلاش مقامات ايران و پس از مذاكرات متعدد با ربايندگان، آنان ساعت 2:30 بامداد، 14 نفر از مسافران زن هواپيما را آزاد كردند، اما همچنان بر درخواست خود مبني بر آزادسازي 17 زنداني در كويت پافشاري مي‌كنند. هواپيماربايان تهديد كردند اگر با درخواست آنان موافقت نشود به سوي مقصد ديگري حركت خواهند كرد.<ref>روزنامه‌ي اطلاعات، 17/1/1367، صص 2 و 17.</ref>
يك هيئت رسمي كويت امروز براي مذاكره با مقامات ايراني و هواپيماربايان وارد مشهد شد.(32) ربايندگان دليل آمدن آنان را اتلاف وقت ذكر كردند.(33) در اين ميان، برخي مقامات كويتي و همچنين حكومت عراق، ايران را به نوعي فرصت‌طلبي متهم كرده‌اند و سعي در القاي شبهه‌ي مسامحه‌ي ايران با ربايندگان هواپيما دارند. شيخ نواف الاحمد وزير دفاع كويت هنگام بازديد از يگان‌هاي ارتش و نيروي هوايي در سخناني كه كنايه‌هاي آن متوجه تهران بود، ربوده شدن هواپيماي كويتي و ادعاي حمله به جزيره‌ي بوبيان را زبانه‌هاي آتش جنگ ايران و عراق خواند و گفت اين دو اقدام از آثار جنگ بوده و ناگزير به كويت آسيب رسانده است.(34) در اين ميان، عراق نيز طبق روال مشابه گذشته، ربودن هواپيماي كويتي را به ايران نسبت داد و سخن‌گوي وزارت خارجه‌ي اين كشور مدعي هم‌كاري ايران با هواپيماربايان شد.(35) خبرگزاري فرانسه نيز با انتشار اخبار اين واقعه به نقل از محافل آگاه در كويت اعلام كرد: مقامات كويتي از ايران خواسته‌اند تا مانع از عزيمت هواپيما شوند. محافل يادشده خاطرنشان كردند كه كويت با دادن مسئوليت كامل به ايران براي به سرانجام رساندن هواپيماربايي هم مخاطبي براي تماس با هواپيماربايان و هم برگ برنده‌يي براي اعمال فشار به ايران دارد. از سوي ديگر، اين محافل رفتار ايران را در اين هواپيماربايي مشكوك دانسته و مي‌گويند: هواپيما 1200 كيلومتر از مرز ايران، يعني از جنوب شرقي كشور تا مشهد عبور كرده، ولي هشداري دريافت نكرده است.(36) در عين حال، كمال خرازي در مصاحبه‌يي كه در لندن پخش شد، تأكيد كرد ايران به بهترين وجه تلاش خواهد كرد تا اين ماجرا بدون خون‌ريزي خاتمه يابد. همچنين محمدمهدي آخوندزاده كاردار ايران در لندن كه مقامات وزارت خارجه‌ي انگليسي براي دومين روز متوالي براي كسب اطلاع از وضعيت مسافران انگليسي اين پرواز با وي مذاكره كرده‌اند، اين اقدام را محكوم كرد و گفت: اين گونه اعمال خلاف موازين اسلامي و انساني و كاملاً محكوم است و ايران در اين مورد سازش نخواهد كرد.(37)
يك هيئت رسمي كويت امروز براي مذاكره با مقامات ايراني و هواپيماربايان وارد مشهد شد.<ref>مأخذ 1، بخش اول، صص 42 ـ 41، راديو اسرائيل، 17/1/1367</ref> ربايندگان دليل آمدن آنان را اتلاف وقت ذكر كردند.<ref>مأخذ 26، ص 9.</ref> در اين ميان، برخي مقامات كويتي و همچنين حكومت عراق، ايران را به نوعي فرصت‌طلبي متهم كرده‌اند و سعي در القاي شبهه‌ي مسامحه‌ي ايران با ربايندگان هواپيما دارند. شيخ نواف الاحمد وزير دفاع كويت هنگام بازديد از يگان‌هاي ارتش و نيروي هوايي در سخناني كه كنايه‌هاي آن متوجه تهران بود، ربوده شدن هواپيماي كويتي و ادعاي حمله به جزيره‌ي بوبيان را زبانه‌هاي آتش جنگ ايران و عراق خواند و گفت اين دو اقدام از آثار جنگ بوده و ناگزير به كويت آسيب رسانده است.<ref>مأخذ 1، بخش اول، ص 32، كويت، 17/1/1367.</ref> در اين ميان، عراق نيز طبق روال مشابه گذشته، ربودن هواپيماي كويتي را به ايران نسبت داد و سخن‌گوي وزارت خارجه‌ي اين كشور مدعي هم‌كاري ايران با هواپيماربايان شد.<ref>مأخذ 16، صص 22 ـ 21.</ref> خبرگزاري فرانسه نيز با انتشار اخبار اين واقعه به نقل از محافل آگاه در كويت اعلام كرد: مقامات كويتي از ايران خواسته‌اند تا مانع از عزيمت هواپيما شوند. محافل يادشده خاطرنشان كردند كه كويت با دادن مسئوليت كامل به ايران براي به سرانجام رساندن هواپيماربايي هم مخاطبي براي تماس با هواپيماربايان و هم برگ برنده‌يي براي اعمال فشار به ايران دارد. از سوي ديگر، اين محافل رفتار ايران را در اين هواپيماربايي مشكوك دانسته و مي‌گويند: هواپيما 1200 كيلومتر از مرز ايران، يعني از جنوب شرقي كشور تا مشهد عبور كرده، ولي هشداري دريافت نكرده است.<ref>مأخذ 1، بخش اول، صص 33 ـ 32، كويت ـ خبرگزاري فرانسه، 17/1/1367.</ref> در عين حال، كمال خرازي در مصاحبه‌يي كه در لندن پخش شد، تأكيد كرد ايران به بهترين وجه تلاش خواهد كرد تا اين ماجرا بدون خون‌ريزي خاتمه يابد. همچنين محمدمهدي آخوندزاده كاردار ايران در لندن كه مقامات وزارت خارجه‌ي انگليسي براي دومين روز متوالي براي كسب اطلاع از وضعيت مسافران انگليسي اين پرواز با وي مذاكره كرده‌اند، اين اقدام را محكوم كرد و گفت: اين گونه اعمال خلاف موازين اسلامي و انساني و كاملاً محكوم است و ايران در اين مورد سازش نخواهد كرد.<ref>مأخذ 27، ص 41، لندن، 17/1/1367.</ref>
انتشار خبر ربوده شدن هواپيماي كويتي در ميان مقامات سياسي بين‌المللي نيز بازتاب وسيعي داشت. مارگارت تاچر نخست‌وزير انگليس در اين باره گفت: وي اطمينان دارد ايران براي خاتمه دادن به ماجراي هواپيماربايي در مشهد همه‌ي امكانات خود را به كار خواهد بست. تاچر در عين حال تأكيد كرد دولت كويت نبايد به تقاضاي هواپيماربايان مبني بر آزادي مسلماناني كه هواپيماربايان خواستار آزادي آن‌ها هستند تن دردهد. و نظر مقامات كويتي براي حل مشكل هواپيماربايي همانند نظر ماست. ما در مقابل باج‌خواهي تسليم نمي‌شويم.(38) به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، سوئد كه حافظ منافع انگليس در ايران است، تلاش مي‌كند يكي از ديپلمات‌هاي خود را براي پي‌گيري وضعيت مسافران انگليسي به تهران بفرستد.(39) سخن‌گوي وزارت خارجه‌ي ايتاليا نيز با محكوم كردن هواپيماربايي آن را متأثر از حادثه‌ي جنگ در منطقه خليج فارس دانست و گفت: موضع‌گيري ايتاليا در برابر تحولات جنگ خليج فارس روشن است و اين كشور براي بازگرداندن صلح به منطقه تلاش مي‌كند. اين سخن‌گو از سوي دولت متبوعش اظهار اطمينان كرد كه كويت به اعطاي باج سياسي به هواپيماربايان تن در نخواهند داد.(40)
انتشار خبر ربوده شدن هواپيماي كويتي در ميان مقامات سياسي بين‌المللي نيز بازتاب وسيعي داشت. مارگارت تاچر نخست‌وزير انگليس در اين باره گفت: وي اطمينان دارد ايران براي خاتمه دادن به ماجراي هواپيماربايي در مشهد همه‌ي امكانات خود را به كار خواهد بست. تاچر در عين حال تأكيد كرد دولت كويت نبايد به تقاضاي هواپيماربايان مبني بر آزادي مسلماناني كه هواپيماربايان خواستار آزادي آن‌ها هستند تن دردهد. و نظر مقامات كويتي براي حل مشكل هواپيماربايي همانند نظر ماست. ما در مقابل باج‌خواهي تسليم نمي‌شويم.<ref>مأخذ 27، صص 42 ـ 41، لندن، 18/1/1367.</ref> به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، سوئد كه حافظ منافع انگليس در ايران است، تلاش مي‌كند يكي از ديپلمات‌هاي خود را براي پي‌گيري وضعيت مسافران انگليسي به تهران بفرستد.<ref>مأخذ 27، ص 43، لندن ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس، 18/1/1367.</ref> سخن‌گوي وزارت خارجه‌ي ايتاليا نيز با محكوم كردن هواپيماربايي آن را متأثر از حادثه‌ي جنگ در منطقه خليج فارس دانست و گفت: موضع‌گيري ايتاليا در برابر تحولات جنگ خليج فارس روشن است و اين كشور براي بازگرداندن صلح به منطقه تلاش مي‌كند. اين سخن‌گو از سوي دولت متبوعش اظهار اطمينان كرد كه كويت به اعطاي باج سياسي به هواپيماربايان تن در نخواهند داد.<ref>مأخذ 1، بخش اول، ص 36، رم ـ خبرگزاري كويت، 17/1/1367.</ref>
ماجراي ربايش هواپيماي كويتي در رسانه‌هاي بين‌المللي هم انعكاس وسيعي يافت. راديو دولتي لندن، راديو اسرائيل، راديو مسكو، خبرگزاري آسوشيتدپرس، خبرگزاري رويتر و رسانه‌هاي امريكايي و اروپايي مطالبي را منتشر كردند كه عموماً بر همدلي هواپيماربايان با انقلاب اسلامي تأكيد كرده، در عين حال مواضع ايران عليه هواپيماربايي را نيز منعكس مي‌كرد.(41) در اين ميان، خبرگزاري فرانسه اعلام كرد: مقامات كويتي نگران عزيمت هواپيماربايان به بيروت هستند. كويت به همين دليل از دادن اجازه به ايران براي دادن سوخت به هواپيما امتناع كرده است. محافل آگاه در كويت گفتند كه اگر هواپيما در بيروت فرود آيد آزادي مسافران كه در ميان آن‌ها سه تن از خانواده‌ي امير كويت هستند و همچنين 15 خدمه‌ي هواپيما تقريباً غير ممكن خواهد بود.(42)
ماجراي ربايش هواپيماي كويتي در رسانه‌هاي بين‌المللي هم انعكاس وسيعي يافت. راديو دولتي لندن، راديو اسرائيل، راديو مسكو، خبرگزاري آسوشيتدپرس، خبرگزاري رويتر و رسانه‌هاي امريكايي و اروپايي مطالبي را منتشر كردند كه عموماً بر همدلي هواپيماربايان با انقلاب اسلامي تأكيد كرده، در عين حال مواضع ايران عليه هواپيماربايي را نيز منعكس مي‌كرد.<ref>مأخذ 1، بخش اول، صص 42 ـ 41، راديو اسرائيل، 17/1/1367؛ و ـ همان، صص 39 ـ 38، لندن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 17/1/1367؛ و ـ همان، ص 37، لندن ـ خبرگزاري رويتر، 17/1/1367؛ و ـ مأخذ 16، صص 23 ـ 22 و 16 ـ 15.</ref> در اين ميان، خبرگزاري فرانسه اعلام كرد: مقامات كويتي نگران عزيمت هواپيماربايان به بيروت هستند. كويت به همين دليل از دادن اجازه به ايران براي دادن سوخت به هواپيما امتناع كرده است. محافل آگاه در كويت گفتند كه اگر هواپيما در بيروت فرود آيد آزادي مسافران كه در ميان آن‌ها سه تن از خانواده‌ي امير كويت هستند و همچنين 15 خدمه‌ي هواپيما تقريباً غير ممكن خواهد بود.<ref>مأخذ 1، بخش اول، صص 33 ـ 32، كويت ـ خبرگزاري فرانسه، 17/1/1367.</ref>
روزنامه‌ي فرانسوي فيگارو نيز در حاشيه‌ي اخبار اين حادثه نوشت: ربوده شدن هواپيماي كويتي آزادي گروگان‌هاي فرانسوي در بيروت را كه مذاكرات آن بين فرانسه، ايران و سوريه در حال انجام است، به تأخير خواهد انداخت.(43) راديو بي‌بي‌سي هم در گزارشي در ساعت 19:30 اين اقدام را كار اقليت شيعه‌ي كويت كه طرف‌دار ايران هستند، دانست.(44)
روزنامه‌ي فرانسوي فيگارو نيز در حاشيه‌ي اخبار اين حادثه نوشت: ربوده شدن هواپيماي كويتي آزادي گروگان‌هاي فرانسوي در بيروت را كه مذاكرات آن بين فرانسه، ايران و سوريه در حال انجام است، به تأخير خواهد انداخت.<ref>مأخذ 27، صص 49 ـ 47، راديو بي‌بي‌سي، 17/1/1367.</ref> راديو بي‌بي‌سي هم در گزارشي در ساعت 19:30 اين اقدام را كار اقليت شيعه‌ي كويت كه طرف‌دار ايران هستند، دانست.<ref>همان، صص 67 ـ 66، پاريس، 18/1/1367.</ref>
486
==گزارش - 486==
تأكيد دولت درباره‌ي اجراي به موقع انتخابات سومين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي؛ تركيب فهرست نامزدها و فعاليت جريانات سياسي كشور و گرايش‌هاي آن‌ها و گزارش‌هاي رسانه‌هاي داخلي و خارجي در بررسي انتخابات از جمله اخبار مربوط به اين رخداد مهم سياسي كشور در روز جاري است.  
تأكيد دولت درباره‌ي اجراي به موقع انتخابات سومين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي؛ تركيب فهرست نامزدها و فعاليت جريانات سياسي كشور و گرايش‌هاي آن‌ها و گزارش‌هاي رسانه‌هاي داخلي و خارجي در بررسي انتخابات از جمله اخبار مربوط به اين رخداد مهم سياسي كشور در روز جاري است.  
به گزارش رسانه‌هاي داخلي، نخست‌وزير در پايان جلسه‌ي ديروز دولت گفت: تشديد جنايات صدام براي ايجاد اختلال در برگزاري انتخابات است، ولي صدام و حاميان او بايد بدانند كه اين بمب‌باران‌ها نه تنها از برگزاري انتخابات جلوگيري نخواهد كرد، بلكه سبب خواهد شد مردم انقلابي ما به اهميت آن بيش‌تر پي ببرند و به طور وسيع‌تري به ميدان بيايند. مهندس موسوي گفت: دولت اعلام مي‌كند به ‌رغم همه‌ي تلاش‌هاي استكبار جهاني، انتخابات برگزار خواهد شد. وي همچنين اضافه كرد: با اين اقدامات صدام نخواهد توانست از سرنوشت شوم خود فرار كند و او بايد پاسخ همه‌ي جنايات خود را بدهد.(45)
به گزارش رسانه‌هاي داخلي، نخست‌وزير در پايان جلسه‌ي ديروز دولت گفت: تشديد جنايات صدام براي ايجاد اختلال در برگزاري انتخابات است، ولي صدام و حاميان او بايد بدانند كه اين بمب‌باران‌ها نه تنها از برگزاري انتخابات جلوگيري نخواهد كرد، بلكه سبب خواهد شد مردم انقلابي ما به اهميت آن بيش‌تر پي ببرند و به طور وسيع‌تري به ميدان بيايند. مهندس موسوي گفت: دولت اعلام مي‌كند به ‌رغم همه‌ي تلاش‌هاي استكبار جهاني، انتخابات برگزار خواهد شد. وي همچنين اضافه كرد: با اين اقدامات صدام نخواهد توانست از سرنوشت شوم خود فرار كند و او بايد پاسخ همه‌ي جنايات خود را بدهد.<ref>روزنامه‌ي كيهان، 18/1/1367، ص 13.</ref>
امروز همچنين اخبار مربوط به انتخابات در رسانه‌هاي خارجي نيز انعكاس نسبتاً وسيعي داشت؛ از جمله راديو اسرائيل اعلام كرد: به دنبال انتشار شايعاتي مبني بر اين‌كه عراق قصد دارد روز جمعه‌ي آينده هم‌زمان با آغاز انتخابات مجلس شوراي اسلامي شهرهاي ايران را به موشك ببندد تا اهالي را از شركت در انتخابات بازدارد، آقاي ميرحسين موسوي نخست‌وزير امروز به برگزاري انتخابات در هر شرايطي در روز جمعه‌ي اين هفته تأكيد كرد.(46)
امروز همچنين اخبار مربوط به انتخابات در رسانه‌هاي خارجي نيز انعكاس نسبتاً وسيعي داشت؛ از جمله راديو اسرائيل اعلام كرد: به دنبال انتشار شايعاتي مبني بر اين‌كه عراق قصد دارد روز جمعه‌ي آينده هم‌زمان با آغاز انتخابات مجلس شوراي اسلامي شهرهاي ايران را به موشك ببندد تا اهالي را از شركت در انتخابات بازدارد، آقاي ميرحسين موسوي نخست‌وزير امروز به برگزاري انتخابات در هر شرايطي در روز جمعه‌ي اين هفته تأكيد كرد.<ref>مأخذ 1، بخش اول، صص 12 ـ 11، راديو اسرائيل، 17/1/1367.</ref>
راديو بي‌بي‌سي نيز درباره‌ي مبارزات انتخاباتي دو جناح سياسي كشور و گرايش‌‌هاي اقتصادي آنان اعلام كرد: چندين جناح سياسي مختلف در دو شاخه‌ي اصلي حكومت، يعني سنت‌گرايان دست راستي و افراطي‌هاي چپ‌گرا در انتخابات شركت خواهند كرد. هنوز موضوع‌هاي مطرح در مبارزات انتخاباتي روشن نشده است، اما آنچه مورد اختلاف نظر بنيادي ميان دو جناح است، موضوع اقتصاد كشور است. سنت‌گرايان خواهان اقتصادي مبتني بر بازار آزاد و نقش گسترده‌تر بخش خصوصي هستند، در مقابل جناح افراطي‌خواهان تسلط بيش‌تر دولت بر اقتصاد كشور است، اما به نظر مي‌رسد كه موضوع اصلي در انتخابات جاري تعادل قدرت در مجلس است به‌ويژه آن‌كه احتمالاً اين آخرين انتخاباتي است كه در زمان حيات آيت‌الله خميني برگزار مي‌شود و در نتيجه كسب هر موضعي در حال حاضر مي‌تواند در دوره‌ي بعد از آيت‌الله خميني صورتي تعيين‌كننده‌تر به خود بگيرد.(47)
راديو بي‌بي‌سي نيز درباره‌ي مبارزات انتخاباتي دو جناح سياسي كشور و گرايش‌‌هاي اقتصادي آنان اعلام كرد: چندين جناح سياسي مختلف در دو شاخه‌ي اصلي حكومت، يعني سنت‌گرايان دست راستي و افراطي‌هاي چپ‌گرا در انتخابات شركت خواهند كرد. هنوز موضوع‌هاي مطرح در مبارزات انتخاباتي روشن نشده است، اما آنچه مورد اختلاف نظر بنيادي ميان دو جناح است، موضوع اقتصاد كشور است. سنت‌گرايان خواهان اقتصادي مبتني بر بازار آزاد و نقش گسترده‌تر بخش خصوصي هستند، در مقابل جناح افراطي‌خواهان تسلط بيش‌تر دولت بر اقتصاد كشور است، اما به نظر مي‌رسد كه موضوع اصلي در انتخابات جاري تعادل قدرت در مجلس است به‌ويژه آن‌كه احتمالاً اين آخرين انتخاباتي است كه در زمان حيات آيت‌الله خميني برگزار مي‌شود و در نتيجه كسب هر موضعي در حال حاضر مي‌تواند در دوره‌ي بعد از آيت‌الله خميني صورتي تعيين‌كننده‌تر به خود بگيرد.<ref>مأخذ 1، بخش اول، ص 46، راديو بي‌بي‌سي، 17/1/1367.</ref>
خبرگزاري رويتر هم درباره‌ي تأثير اين انتخابات بر نقش و عملكرد دولت به‌ويژه در حوزه‌ي اقتصاد گزارش داد: ميرحسين موسوي نخست‌وزير ايران، بايد پس از تعيين نمايندگان مجلس براي خود و دولتش در مجلس رأي اعتماد بگيرد. مبارزات شديد انتخاباتي در تهران جايي كه همه‌ي گرايش‌هاي سياسي در آن وجود دارد و از 30 كرسي پارلماني كه بزرگ‌ترين كرسي پارلماني يك شهر ايران است، در خواهد گرفت. دو جناح اصلي رهبري ايران كه يكي از محدود شدن نقش دولت و دادن آزادي بيش‌تر به بخش‌هاي خصوصي طرف‌داري مي‌كند و ديگري خواستار تقويت نقش دولت در امور اقتصادي و اجتماعي است، خود را براي برداشتن گام‌هايي در زمينه‌ي مبارزات انتخاباتي آماده كرده‌اند. اختلاف نظر بين اين دو جناح اسلامي ايران به بروز شكاف در جامعه‌ي روحانيت تهران انجاميده است ‌كه عمدتاً از روحانيون مقيم پايتخت ايران تشكيل يافته و اين روحانيون نقشي كليدي در وقوع انقلاب اسلامي 1979 (1357) بازي كرده‌اند. در بيانيه‌يي كه 23 روحاني ناراضي از جمله عده‌يي از اعضاي دفتر امام آن را امضا كرده‌اند، آمده است كه آن‌ها ليستي از كانديداهايي را انتشار داده‌اند كه قادرند با توطئه‌هاي پيچيده‌ي جهاني؛ جنگ ايران و عراق و مشكلات اقتصادي كه مجلس سوم با آن مواجه است، مقابله كنند. در اين بيانيه همچنين ابراز عقيده شده است كه مجلس سوم بايد بهبود سطح زندگي فقرا و مردم محروم را در سرلوحه‌ي كار خود قرار دهد و بنابراين بايد از انتخاب نمايندگاني كه نمي‌توانند چنين اهدافي را دنبال كنند، جلوگيري شود.(48)
خبرگزاري رويتر هم درباره‌ي تأثير اين انتخابات بر نقش و عملكرد دولت به‌ويژه در حوزه‌ي اقتصاد گزارش داد: ميرحسين موسوي نخست‌وزير ايران، بايد پس از تعيين نمايندگان مجلس براي خود و دولتش در مجلس رأي اعتماد بگيرد. مبارزات شديد انتخاباتي در تهران جايي كه همه‌ي گرايش‌هاي سياسي در آن وجود دارد و از 30 كرسي پارلماني كه بزرگ‌ترين كرسي پارلماني يك شهر ايران است، در خواهد گرفت. دو جناح اصلي رهبري ايران كه يكي از محدود شدن نقش دولت و دادن آزادي بيش‌تر به بخش‌هاي خصوصي طرف‌داري مي‌كند و ديگري خواستار تقويت نقش دولت در امور اقتصادي و اجتماعي است، خود را براي برداشتن گام‌هايي در زمينه‌ي مبارزات انتخاباتي آماده كرده‌اند. اختلاف نظر بين اين دو جناح اسلامي ايران به بروز شكاف در جامعه‌ي روحانيت تهران انجاميده است ‌كه عمدتاً از روحانيون مقيم پايتخت ايران تشكيل يافته و اين روحانيون نقشي كليدي در وقوع انقلاب اسلامي 1979 (1357) بازي كرده‌اند. در بيانيه‌يي كه 23 روحاني ناراضي از جمله عده‌يي از اعضاي دفتر امام آن را امضا كرده‌اند، آمده است كه آن‌ها ليستي از كانديداهايي را انتشار داده‌اند كه قادرند با توطئه‌هاي پيچيده‌ي جهاني؛ جنگ ايران و عراق و مشكلات اقتصادي كه مجلس سوم با آن مواجه است، مقابله كنند. در اين بيانيه همچنين ابراز عقيده شده است كه مجلس سوم بايد بهبود سطح زندگي فقرا و مردم محروم را در سرلوحه‌ي كار خود قرار دهد و بنابراين بايد از انتخاب نمايندگاني كه نمي‌توانند چنين اهدافي را دنبال كنند، جلوگيري شود.<ref>همان، صص 46 ـ 44، نيكوزيا ـ خبرگزاري رويتر، 17/1/1367.</ref>
487
==گزارش - 487==
هيئت دولت در جلسه‌ي صبح امروز طرح مربوط به بيمه‌ي اماكن مسكوني و اثاثيه‌ي كاركنان دولت در مناطق آسيب‌ديده از جنگ را به تصويب رساند. مطابق اين مصوبه شركت‌هاي بيمه موظف‌اند با تعيين نرخ ترجيحي براي خطرات ناشي از جنگ، اماكن مسكوني و اثاثيه‌ي متعلق به كاركنان دولت را بيمه كنند. در اين مصوبه كه شامل انفجار، آتش‌سوزي، صاعقه، سيل و زلزله نيز مي‌شود، چگونگي پرداخت حق بيمه به وسيله‌ي دستگاه‌هاي دولتي و كسر آن به صورت اقساط از حقوق كاركنان پيش‌بيني شده است. پرداخت حداكثر 000,50 ريال به صورت ماهيانه و يك ميليون ريال به طور علي‌الحساب براي كساني كه اماكن مسكوني آن‌ها تخريب و محل ديگري براي سكونت ندارند، يكي از بندهاي اين مصوبه مي‌باشد.(49)
هيئت دولت در جلسه‌ي صبح امروز طرح مربوط به بيمه‌ي اماكن مسكوني و اثاثيه‌ي كاركنان دولت در مناطق آسيب‌ديده از جنگ را به تصويب رساند. مطابق اين مصوبه شركت‌هاي بيمه موظف‌اند با تعيين نرخ ترجيحي براي خطرات ناشي از جنگ، اماكن مسكوني و اثاثيه‌ي متعلق به كاركنان دولت را بيمه كنند. در اين مصوبه كه شامل انفجار، آتش‌سوزي، صاعقه، سيل و زلزله نيز مي‌شود، چگونگي پرداخت حق بيمه به وسيله‌ي دستگاه‌هاي دولتي و كسر آن به صورت اقساط از حقوق كاركنان پيش‌بيني شده است. پرداخت حداكثر 000,50 ريال به صورت ماهيانه و يك ميليون ريال به طور علي‌الحساب براي كساني كه اماكن مسكوني آن‌ها تخريب و محل ديگري براي سكونت ندارند، يكي از بندهاي اين مصوبه مي‌باشد.<ref>مأخذ 26.</ref>
488
==گزارش - 488==
اجراي مانور مقابله با حملات شيميايي عراق؛ ملزم كردن ادارات و كارخانجات بزرگ به اقدامات پيش‌گيرانه و تهيه و توزيع امكانات اوليه براي مقابله با اين گونه تهديدات، تدابيري است كه ستاد اجرايي مناطق بمب‌باران‌شده‌ي استان فارس آن‌ها را مورد توجه قرار داده است. با برنامه‌ريزي اين ستاد در ساعت 16 امروز اولين مانور شيميايي براي كسب آمادگي براي حمله‌ي احتمالي دشمن در شيراز برگزار شد. اين مانور با اعلام وضعيت قرمز در ساعت 16؛ پخش آژير حمله‌ي شيميايي در ساعت 16:30؛ اعلام سمت و جهت وزش باد؛ تعيين راه‌هاي خروج مردم از منطقه‌ي آلوده؛ اجراي چند انفجار مشابه وضعيت واقعي حمله‌ي شيميايي تا ورود نيروهاي امدادي و خنثي‌سازي عوامل آلوده‌كننده؛ رفع آلودگي و كنترل وضعيت عمومي شهر براي يافتن نقاط مورد اصابت و انتقال مصدومان به مراكز درماني؛ باز نگه داشتن مسيرهاي خروج مردم و... اجرا گرديد.(50) ستاد همچنين سازمان‌هاي صنعتي، پتروشيمي، كارخانجات بزرگ، شهرباني و ساير دستگاه‌هاي استان را مكلف به فعال نگه‌داشتن كميته‌ي ش.م.ه. و اتخاذ تدابير پيش‌گيرانه براي كاهش آثار بمب‌باران‌هاي احتمالي دشمن كرد.(51) بر اين اساس، شهرباني استان اعلام كرد كه همه‌ي نيروها و تيم‌هاي شيميايي در آماده‌باش هستند و خطوط ارتباطي با ساير دستگاه‌ها و راديو و تلويزيون برقرار شده است.(52) مجتمع پتروشيمي شيراز نيز آمادگي مناسبي براي مقابله با اين حوادث يافته است. آموزش عمومي كاركنان از طريق برگزاري كنفرانس؛ تشكيل كلاس‌هاي توجيهي و تهيه‌ي اطلاعيه و …؛ تهيه و توزيع امكانات اوليه‌ي مقابله با حملات شيميايي بين عوامل اجرايي از جمله فعاليت‌هاي اين مجتمع بزرگ صنعتي است.(53)
اجراي مانور مقابله با حملات شيميايي عراق؛ ملزم كردن ادارات و كارخانجات بزرگ به اقدامات پيش‌گيرانه و تهيه و توزيع امكانات اوليه براي مقابله با اين گونه تهديدات، تدابيري است كه ستاد اجرايي مناطق بمب‌باران‌شده‌ي استان فارس آن‌ها را مورد توجه قرار داده است. با برنامه‌ريزي اين ستاد در ساعت 16 امروز اولين مانور شيميايي براي كسب آمادگي براي حمله‌ي احتمالي دشمن در شيراز برگزار شد. اين مانور با اعلام وضعيت قرمز در ساعت 16؛ پخش آژير حمله‌ي شيميايي در ساعت 16:30؛ اعلام سمت و جهت وزش باد؛ تعيين راه‌هاي خروج مردم از منطقه‌ي آلوده؛ اجراي چند انفجار مشابه وضعيت واقعي حمله‌ي شيميايي تا ورود نيروهاي امدادي و خنثي‌سازي عوامل آلوده‌كننده؛ رفع آلودگي و كنترل وضعيت عمومي شهر براي يافتن نقاط مورد اصابت و انتقال مصدومان به مراكز درماني؛ باز نگه داشتن مسيرهاي خروج مردم و... اجرا گرديد.<ref>سند شماره 307484 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد هماهنگي اجرايي مناطق بمب‌باران شده فارس، 17/1/1367، صص 2 ـ 1.</ref> ستاد همچنين سازمان‌هاي صنعتي، پتروشيمي، كارخانجات بزرگ، شهرباني و ساير دستگاه‌هاي استان را مكلف به فعال نگه‌داشتن كميته‌ي ش.م.ه. و اتخاذ تدابير پيش‌گيرانه براي كاهش آثار بمب‌باران‌هاي احتمالي دشمن كرد.<ref>سند شماره 305617 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد هماهنگي اجرايي مناطق بمب‌باران شده فارس به صنايع، پتروشيمي، پالايشگاه و الكترونيك، 17/1/1367، سند تك‌برگي.</ref> بر اين اساس، شهرباني استان اعلام كرد كه همه‌ي نيروها و تيم‌هاي شيميايي در آماده‌باش هستند و خطوط ارتباطي با ساير دستگاه‌ها و راديو و تلويزيون برقرار شده است.<ref>سند شماره 307296 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شهرباني استان فارس به استانداري فارس، 17/1/1367، سند تك‌برگي.</ref> مجتمع پتروشيمي شيراز نيز آمادگي مناسبي براي مقابله با اين حوادث يافته است. آموزش عمومي كاركنان از طريق برگزاري كنفرانس؛ تشكيل كلاس‌هاي توجيهي و تهيه‌ي اطلاعيه و …؛ تهيه و توزيع امكانات اوليه‌ي مقابله با حملات شيميايي بين عوامل اجرايي از جمله فعاليت‌هاي اين مجتمع بزرگ صنعتي است.<ref>سند شماره 305594 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از مدير عامل شركت سهامي پتروشيمي شيراز به ستاد هماهنگي اجرايي مناطق بمب‌باران شده فارس، 28/1/1367، صص 2 ـ 1.</ref>
489
==گزارش - 489==
استاندار باختران در جلسه‌ي شوراي اداري استان گفت: به دنبال آزادسازي شهر حلبچه‌ي عراق و مناطق اطراف آن در جريان عمليات والفجر10 تا كنون بيش از 30 هزار نفر از اهالي اين منطقه وارد استان باختران شده و اسكان يافته‌اند. اين عده از مردم بي‌گناه شهرهاي آزادشده‌ي عراق در مدارس، اردوگاه‌ها و اماكن عمومي استان باختران به طور موقت مستقر شده‌اند. وي افزود: مهاجرت 30 هزار نفر از اهالي حلبچه در اولين روزهاي سال نو هم‌زمان با بمب‌باران‌هاي دشمن، فشار بسياري به استان باختران وارد آورده كه با تأكيدات امام امت و پي‌گيري مسئولان مبني بر پذيرايي از آوارگان عراقي اين امر به‌تدريج رو به بهبودي مي‌رود. استاندار باختران اضافه كرد: در اين خصوص با به‌كارگيري 10 اردوگاه ويژه در سطح استان به‌تدريج مهاجران عراقي از مدارس تخليه شده، به اين اردوگاه‌ها منتقل مي‌شوند. همچنين طرح خانه‌سازي براي اين مهاجران تهيه و ارائه شده است.(54)
استاندار باختران در جلسه‌ي شوراي اداري استان گفت: به دنبال آزادسازي شهر حلبچه‌ي عراق و مناطق اطراف آن در جريان عمليات والفجر10 تا كنون بيش از 30 هزار نفر از اهالي اين منطقه وارد استان باختران شده و اسكان يافته‌اند. اين عده از مردم بي‌گناه شهرهاي آزادشده‌ي عراق در مدارس، اردوگاه‌ها و اماكن عمومي استان باختران به طور موقت مستقر شده‌اند. وي افزود: مهاجرت 30 هزار نفر از اهالي حلبچه در اولين روزهاي سال نو هم‌زمان با بمب‌باران‌هاي دشمن، فشار بسياري به استان باختران وارد آورده كه با تأكيدات امام امت و پي‌گيري مسئولان مبني بر پذيرايي از آوارگان عراقي اين امر به‌تدريج رو به بهبودي مي‌رود. استاندار باختران اضافه كرد: در اين خصوص با به‌كارگيري 10 اردوگاه ويژه در سطح استان به‌تدريج مهاجران عراقي از مدارس تخليه شده، به اين اردوگاه‌ها منتقل مي‌شوند. همچنين طرح خانه‌سازي براي اين مهاجران تهيه و ارائه شده است.<ref>مأخذ 1، بخش اول، ص 48، باختران، 17/1/1367.</ref>
490
==گزارش - 490==
قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) امروز به پايگاه‌هاي سپاه در ماكو، خوي و سلماس در استان آذربايجان غربي اعلام كرد كه ارتش تركيه تعداد زيادي نيرو و تجهيزات نظامي و حدود 150 دستگاه تانك و نفربر را به منطقه‌ي مقابل بازرگان و مناطق مرزي مشترك با ايران و عراق اعزام كرده است. اين نيروها كه به وسيله‌ي هواپيماهاي نظامي ارتش حمايت مي‌شدند در دو طرف جاده‌ي گورجبلاغ ـ دغوبايزيد گسترش يافته‌اند.(55) در همين حال، حزب دمكرات كردستان عراق (بارزاني‌ها) در روزنامه‌يي به قرارگاه رمضان از تصميم عراق براي حمله به نيروهاي اين حزب در نزديكي مرزهاي تركيه خبر داد. در اين نامه بر اساس اطلاعات جمع‌آوري‌شده عنوان شده است كه بخشي از ارتش عراق به تركيه انتقال داده خواهد شد تا از داخل تركيه نيز به بارزاني‌ها حمله كنند. همچنين در اين روزها تركيه نيز راه كتينه (از راه‌هاي ارتباطي تركيه به عراق) را به‌شدت تحت كنترل خود درآورده و از رفت و آمد در اين راه جلوگيري مي‌كند و به احتمال زياد، تورگوت اوزال در سفر خود در مورد اين حمله با عراق هماهنگي كرده باشد. همچنين در نامه درخواست شده است تا جمهوري اسلامي همه‌ي تلاش‌هايش را انجام دهد تا از خاك تركيه براي حمله به نيروهاي بارزاني‌ها استفاده نشود.(56)
قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) امروز به پايگاه‌هاي سپاه در ماكو، خوي و سلماس در استان آذربايجان غربي اعلام كرد كه ارتش تركيه تعداد زيادي نيرو و تجهيزات نظامي و حدود 150 دستگاه تانك و نفربر را به منطقه‌ي مقابل بازرگان و مناطق مرزي مشترك با ايران و عراق اعزام كرده است. اين نيروها كه به وسيله‌ي هواپيماهاي نظامي ارتش حمايت مي‌شدند در دو طرف جاده‌ي گورجبلاغ ـ دغوبايزيد گسترش يافته‌اند.<ref>سند شماره 411596 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد قرارگاه حمزه(ع) (اطلاعات) به پايگاه‌هاي ماكو، خوي، سلماس و اروميه، 17/1/1367، ص 1؛ و ـ سند شماره 77664 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه حمزه(ع) به فرماندهي نيروي زميني، 18/1/1367، سند تك‌برگي.</ref> در همين حال، حزب دمكرات كردستان عراق (بارزاني‌ها) در روزنامه‌يي به قرارگاه رمضان از تصميم عراق براي حمله به نيروهاي اين حزب در نزديكي مرزهاي تركيه خبر داد. در اين نامه بر اساس اطلاعات جمع‌آوري‌شده عنوان شده است كه بخشي از ارتش عراق به تركيه انتقال داده خواهد شد تا از داخل تركيه نيز به بارزاني‌ها حمله كنند. همچنين در اين روزها تركيه نيز راه كتينه (از راه‌هاي ارتباطي تركيه به عراق) را به‌شدت تحت كنترل خود درآورده و از رفت و آمد در اين راه جلوگيري مي‌كند و به احتمال زياد، تورگوت اوزال در سفر خود در مورد اين حمله با عراق هماهنگي كرده باشد. همچنين در نامه درخواست شده است تا جمهوري اسلامي همه‌ي تلاش‌هايش را انجام دهد تا از خاك تركيه براي حمله به نيروهاي بارزاني‌ها استفاده نشود.<ref>سند شماره 49335 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از نماينده‌ي حزب دمكرات كردستان عراق به فرماندهي قرارگاه نصر 21 رمضان، 17/1/1367، سند تك‌برگي.</ref>
491
==گزارش - 491==
پليس ايتاليا يك محموله‌ي غير قانوني تسليحات نظامي به مقصد عراق شامل 5 تن ماده‌ي منفجره و برخي وسايل ساخت بمب‌هاي خوشه‌يي را در فرودگاه رم كشف كرد. به گزارش راديو بي‌بي‌سي، ديويد ويلي خبرنگار اين راديو درباره‌ي اين خبر از رم گزارش داد: سه شركت مختلف ايتاليايي در نزديكي فلورانس و ميلان سفارش ساختن قطعات و فتيله‌ي انفجار بمب را داده بودند كه اين وسايل به طور جداگانه در بسته‌بندي‌هاي كوچك به وسيله‌ي هواپيما به بغداد ارسال مي‌شد و در آن جا تكنيسين‌هاي عراقي به سوار كردن قطعات مي‌پرداختند. به گفته‌ي مقامات ايتاليايي حدود 200 تن قطعات گوناگون تهيه‌ي بمب تا كنون به وسيله‌ي خطوط هواپيمايي عراق به آن كشور حمل شده است. كل قرارداد مربوط به فروش 900 هزار عدد بمب‌هايي است كه اندازه‌ي آن‌ها متوسط است و قابليت عبور از وسايل زرهي را دارد. پليس سرگرم تحقيق درباره‌ي اين امر است كه آيا صاحبان كارخانه‌ها واقف به اين‌كه قطعات بمب مي‌ساخته‌اند، بوده‌اند يا نه و چنانچه جرم آن‌ها ثابت شود، محكوم به زندان و پرداخت جريمه‌ي سنگين خواهند شد. در اين گزارش همچنين گفته شده است: از طرفي ديگر، در رم مأموران بازجويي، سرگرم رسيدگي به موضوع محاكمه‌ي احتمالي ويكتوري مانوئل يكي از اعضاي خاندان سلطنتي سابق ايتاليا كه در تبعيد به سر مي‌برد، هستند. وي در اوايل دهه‌ي 1970، بال‌گردهاي نظامي ساخت ايتاليا را به شاه ايران فروخته بود. تحقيقات بازپرسان حاكي از اين است كه بعضي از اين بال‌گردها به جاي ايران به طور غير قانوني به اردن تحويل داده شده‌اند.(57) در پي اين كشف، وزير خارجه‌ي ايتاليا در يادداشتي كه در نشريات اين كشور چاپ شد، اعلام كرد: ايتاليا از سال 1984 به‌ منظور هم‌كاري در برقراري صلح، فروش همه گونه تسليحات نظامي به ايران و عراق را تحريم كرده و اين تحريم را حتي به قيمت ضرر مالي كارخانه‌هاي دولتي محترم شمرده است. آندره اوتي در توضيح اين موضوع متذكر شد كه صنايع نظامي ايتاليا از تحويل بال‌گردهاي ايراني و ناوهاي جنگي عراق كه بهاي آن‌ها قبلاً پرداخت شده نيز خودداري كرده‌اند. وزير خارجه‌ي ايتاليا در يادداشت خود نوشت: اگر حقيقت دارد كه از اين اصول تخلف شده ضروري است كه مسئولان ايتاليايي و خارجي جداً از تكرار آن خودداري كنند.(58)
پليس ايتاليا يك محموله‌ي غير قانوني تسليحات نظامي به مقصد عراق شامل 5 تن ماده‌ي منفجره و برخي وسايل ساخت بمب‌هاي خوشه‌يي را در فرودگاه رم كشف كرد. به گزارش راديو بي‌بي‌سي، ديويد ويلي خبرنگار اين راديو درباره‌ي اين خبر از رم گزارش داد: سه شركت مختلف ايتاليايي در نزديكي فلورانس و ميلان سفارش ساختن قطعات و فتيله‌ي انفجار بمب را داده بودند كه اين وسايل به طور جداگانه در بسته‌بندي‌هاي كوچك به وسيله‌ي هواپيما به بغداد ارسال مي‌شد و در آن جا تكنيسين‌هاي عراقي به سوار كردن قطعات مي‌پرداختند. به گفته‌ي مقامات ايتاليايي حدود 200 تن قطعات گوناگون تهيه‌ي بمب تا كنون به وسيله‌ي خطوط هواپيمايي عراق به آن كشور حمل شده است. كل قرارداد مربوط به فروش 900 هزار عدد بمب‌هايي است كه اندازه‌ي آن‌ها متوسط است و قابليت عبور از وسايل زرهي را دارد. پليس سرگرم تحقيق درباره‌ي اين امر است كه آيا صاحبان كارخانه‌ها واقف به اين‌كه قطعات بمب مي‌ساخته‌اند، بوده‌اند يا نه و چنانچه جرم آن‌ها ثابت شود، محكوم به زندان و پرداخت جريمه‌ي سنگين خواهند شد. در اين گزارش همچنين گفته شده است: از طرفي ديگر، در رم مأموران بازجويي، سرگرم رسيدگي به موضوع محاكمه‌ي احتمالي ويكتوري مانوئل يكي از اعضاي خاندان سلطنتي سابق ايتاليا كه در تبعيد به سر مي‌برد، هستند. وي در اوايل دهه‌ي 1970، بال‌گردهاي نظامي ساخت ايتاليا را به شاه ايران فروخته بود. تحقيقات بازپرسان حاكي از اين است كه بعضي از اين بال‌گردها به جاي ايران به طور غير قانوني به اردن تحويل داده شده‌اند.<ref>مأخذ 27، صص 34 ـ 33، راديو بي‌بي‌سي، 18/1/1367.</ref> در پي اين كشف، وزير خارجه‌ي ايتاليا در يادداشتي كه در نشريات اين كشور چاپ شد، اعلام كرد: ايتاليا از سال 1984 به‌ منظور هم‌كاري در برقراري صلح، فروش همه گونه تسليحات نظامي به ايران و عراق را تحريم كرده و اين تحريم را حتي به قيمت ضرر مالي كارخانه‌هاي دولتي محترم شمرده است. آندره اوتي در توضيح اين موضوع متذكر شد كه صنايع نظامي ايتاليا از تحويل بال‌گردهاي ايراني و ناوهاي جنگي عراق كه بهاي آن‌ها قبلاً پرداخت شده نيز خودداري كرده‌اند. وزير خارجه‌ي ايتاليا در يادداشت خود نوشت: اگر حقيقت دارد كه از اين اصول تخلف شده ضروري است كه مسئولان ايتاليايي و خارجي جداً از تكرار آن خودداري كنند.<ref>روزنامه‌ي اطلاعات، 27/1/1367، ص 3.</ref>
در همين حال، آسوشيتدپرس امروز در خبري اعلام كرد: هلند از فروش باروت به پرتغال به دليل انتقال آن به ايران جلوگيري كرد. كمپاني موئيدن شيمي كه تخصص آن توليد باروت قابل مصرف در پر كردن فشنگ و توپ است، قصد داشت باروت مورد نظر را از طريق يك واسطه‌ي پرتغالي به ايران بفروشد. شركت موئيدن شيمي به دليل اتهاماتي مبني بر فروش مقادير معتنابهي باروت به ايران در سال 1986 (1365 ـ 1364) و حمل آن از طريق يوگسلاوي به ايران، هنوز از جانب پليس بازجويي مي‌شود.(59)
در همين حال، آسوشيتدپرس امروز در خبري اعلام كرد: هلند از فروش باروت به پرتغال به دليل انتقال آن به ايران جلوگيري كرد. كمپاني موئيدن شيمي كه تخصص آن توليد باروت قابل مصرف در پر كردن فشنگ و توپ است، قصد داشت باروت مورد نظر را از طريق يك واسطه‌ي پرتغالي به ايران بفروشد. شركت موئيدن شيمي به دليل اتهاماتي مبني بر فروش مقادير معتنابهي باروت به ايران در سال 1986 (1365 ـ 1364) و حمل آن از طريق يوگسلاوي به ايران، هنوز از جانب پليس بازجويي مي‌شود.<ref>مأخذ 27، صص 70 ـ 69، موئيدن (هلند) ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس، 18/1/1367.</ref>
492
==گزارش - 492==
آندره ژيرو وزير دفاع فرانسه كه كشورش از تأمين‌كنندگان مهم تسليحات نظامي عراق به شمار مي‌رود، در سخناني خصمانه كه امروز از راديو بغداد پخش شد، ايران را عامل به نتيجه نرسيدن تلاش‌هاي صلح سازمان ملل معرفي كرد. به گزارش خبرگزاري عراق وي گفت: عراق براي دفاع از حاكميت و استقلال خود از هر گونه اسلحه‌يي كه در دست دارد استفاده مي‌كند. وي افزود: موضع فرانسه در برابر جنگ ايران و عراق واضح و آشكار است و آن كشور از مفاد قطع‌نامه‌ي فعلي 598 شوراي امنيت حمايت مي‌كند. اين مقام فرانسوي ضمن اظهار تأسف از به نتيجه نرسيدن مأموريت‌هاي دبيركل سازمان ملل متحد به منطقه‌ي درگيري گفت: اين مأموريت‌ها موجب به تعويق افتادن اجراي مفاد قطع‌نامه مي‌شود، چون ايران همچنان بر سرپيچي از پذيرفتن اين قطع‌نامه پافشاري مي‌كند.(60)
آندره ژيرو وزير دفاع فرانسه كه كشورش از تأمين‌كنندگان مهم تسليحات نظامي عراق به شمار مي‌رود، در سخناني خصمانه كه امروز از راديو بغداد پخش شد، ايران را عامل به نتيجه نرسيدن تلاش‌هاي صلح سازمان ملل معرفي كرد. به گزارش خبرگزاري عراق وي گفت: عراق براي دفاع از حاكميت و استقلال خود از هر گونه اسلحه‌يي كه در دست دارد استفاده مي‌كند. وي افزود: موضع فرانسه در برابر جنگ ايران و عراق واضح و آشكار است و آن كشور از مفاد قطع‌نامه‌ي فعلي 598 شوراي امنيت حمايت مي‌كند. اين مقام فرانسوي ضمن اظهار تأسف از به نتيجه نرسيدن مأموريت‌هاي دبيركل سازمان ملل متحد به منطقه‌ي درگيري گفت: اين مأموريت‌ها موجب به تعويق افتادن اجراي مفاد قطع‌نامه مي‌شود، چون ايران همچنان بر سرپيچي از پذيرفتن اين قطع‌نامه پافشاري مي‌كند.<ref>مأخذ 1، بخش اول، ص 17، پاريس ـ خبرگزاري عراق، 17/1/1367.</ref>
493
==گزارش - 493==
ساير خبرهاي امروز عبارت‌اند از:
ساير خبرهاي امروز عبارت‌اند از:
1. چند فروند هواپيماي نيروي هوايي ايران با هماهنگي قرارگاه رمضان ساعت 16 امروز سايت موشكي عراق را در منطقه‌ي كلار روستاي آواي‌كريم در استان سليمانيه‌ي عراق كه محل تجمع نيروهاي سازمان مجاهدين خلق (منافقين) است به طور مؤثري بمب‌باران كردند.(61)
1. چند فروند هواپيماي نيروي هوايي ايران با هماهنگي قرارگاه رمضان ساعت 16 امروز سايت موشكي عراق را در منطقه‌ي كلار روستاي آواي‌كريم در استان سليمانيه‌ي عراق كه محل تجمع نيروهاي سازمان مجاهدين خلق (منافقين) است به طور مؤثري بمب‌باران كردند.<ref>سند شماره 178200 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اطلاعات قرارگاه رمضان، 18/1/1367، سند تك‌برگي.</ref>
2. به گزارش قرارگاه رمضان، ارتش عراق در حال انجام دادن تحركاتي در شمال منطقه‌ي عملياتي والفجر10 به منظور تدارك ديدن حمله‌ي بزرگي براي بازپس‌گيري منطقه‌ي دشت زور است. اين اقدامات عبارت‌اند از:  
2. به گزارش قرارگاه رمضان، ارتش عراق در حال انجام دادن تحركاتي در شمال منطقه‌ي عملياتي والفجر10 به منظور تدارك ديدن حمله‌ي بزرگي براي بازپس‌گيري منطقه‌ي دشت زور است. اين اقدامات عبارت‌اند از:  
الف) آوردن تعداد 6 هزار جاش به منطقه‌ي سيدصادق و شانه‌دري.
الف) آوردن تعداد 6 هزار جاش به منطقه‌ي سيدصادق و شانه‌دري.
ب) خراب كردن شهرهاي سيدصادق و شانه‌دري.
ب) خراب كردن شهرهاي سيدصادق و شانه‌دري.
پ) وارد كردن تعداد زيادي تانك و نفربر به منطقه.
پ) وارد كردن تعداد زيادي تانك و نفربر به منطقه.
ت) آوردن 2 تيپ كماندويي و يك تيپ زرهي به منطقه‌ي دربنديخان و سيدصادق.(62)
ت) آوردن 2 تيپ كماندويي و يك تيپ زرهي به منطقه‌ي دربنديخان و سيدصادق.<ref>سند شماره 411530 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌يي، از سپاه مريوان (اطلاعات) به سپاه يازدهم (اطلاعات)، 17/1/1367، سند تك‌برگي.</ref>
3. نيروهاي حزب دمكرات كردستان عراق (بارزاني‌ها) در يك عمليات كمين، جاده‌ي سرسنگ ـ عماديه را به مدت چند ساعت به كنترل خود درآوردند و با بازرسي اتومبيل‌هاي عبوري 3 نظامي عراق را به اسارت گرفتند.(63)
3. نيروهاي حزب دمكرات كردستان عراق (بارزاني‌ها) در يك عمليات كمين، جاده‌ي سرسنگ ـ عماديه را به مدت چند ساعت به كنترل خود درآوردند و با بازرسي اتومبيل‌هاي عبوري 3 نظامي عراق را به اسارت گرفتند.<ref>سند شماره 179174 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از نماينده‌ي حزب دمكرات كردستان عراق ( شوكت بارزاني) به فرماندهي قرارگاه نصر (رمضان)، 26/1/1367، ص 1.</ref>
4. دو تن از افراد مسلح گروه كومه‌له در سردشت و سنندج خود را تسليم نيروهاي سپاه پاسداران اين شهر‌ها كرده‌اند و يك نفر هم در قروه شناسايي و دست‌گير شد.(64)
4. دو تن از افراد مسلح گروه كومه‌له در سردشت و سنندج خود را تسليم نيروهاي سپاه پاسداران اين شهر‌ها كرده‌اند و يك نفر هم در قروه شناسايي و دست‌گير شد.<ref>سند شماره 77745 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه يازدهم امام حسن عسگري(ع) به ستاد قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) و كليه‌ي پايگاه‌ها، 24/1/1367، صص 3 ـ 1.</ref>
5. امروز يكي از اعضاي تيم ترور سازمان مجاهدين خلق (منافقين) در يك عمليات تعقيب و مراقبت در شهر رشت دست‌گير شد. وي در سال 1360 پس از به شهادت رساندن 2 تن از افراد طرف‌دار نظام و انقلاب شهر، به تهران فرار كرده، در يك كارخانه مشغول كار بود و اوايل سال جاري براي تهيه‌ي مقدمات خروج از كشور و پيوستن به سازمان وارد رشت شده بود.(65)
5. امروز يكي از اعضاي تيم ترور سازمان مجاهدين خلق (منافقين) در يك عمليات تعقيب و مراقبت در شهر رشت دست‌گير شد. وي در سال 1360 پس از به شهادت رساندن 2 تن از افراد طرف‌دار نظام و انقلاب شهر، به تهران فرار كرده، در يك كارخانه مشغول كار بود و اوايل سال جاري براي تهيه‌ي مقدمات خروج از كشور و پيوستن به سازمان وارد رشت شده بود.<ref>همان، صص 166ـ 165.</ref>
6. فيلم بمب‌باران شيميايي حلبچه و عكس‌هاي تهيه‌شده در اين باره از طريق سفير ايران در واتيكان براي پاپ ژان پل دوم رهبر كاتوليك‌هاي جهان ارسال شد. سفير ايران ابراز اميدواري كرده است تا پاپ با تماشاي فيلم از جنايات حكومت عراق عليه مردم كرد حلبچه و روستاهاي اطراف آن مطلع شود.(66)
6. فيلم بمب‌باران شيميايي حلبچه و عكس‌هاي تهيه‌شده در اين باره از طريق سفير ايران در واتيكان براي پاپ ژان پل دوم رهبر كاتوليك‌هاي جهان ارسال شد. سفير ايران ابراز اميدواري كرده است تا پاپ با تماشاي فيلم از جنايات حكومت عراق عليه مردم كرد حلبچه و روستاهاي اطراف آن مطلع شود.<ref>مأخذ 45، ص 2.</ref>
 





نسخهٔ کنونی تا ‏۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۳

روزشمار جنگ سال 1367
1367.01.17
نام‌های دیگر هفده فروردین
تاریخ شمسی 1367.01.17
تاریخ میلادی 6 آوريل 1988
تاریخ قمری 18 شعبان 1408



گزارش - 477

در حمله‌ي موشكي امروز دشمن بعثي 4 موشك به تهران شليك شد و هواپيماهاي عراقي به طور گسترده‌‌يي اهداف غير نظامي 8 شهر و روستا در 4 استان كشور شامل شهرهاي دزفول، شوشتر و مسجدسليمان در استان خوزستان، شهر ايلام در استان ايلام، شهرهاي اروميه و سلماس و زيوه در استان آذربايجان غربي و شهر اسلام‌آباد غرب در استان باختران را بمب‌باران كردند. در نتيجه‌ي اين اقدامات، 94 نفر از هم‌وطنان شهيد و 295 نفر مجروح شدند و خسارات فراواني به منازل و اموال مردم وارد شد. همچنين 2 هواپيماي مهاجم به وسيله‌ي دفاع ضد هوايي در شوشتر و ايلام سرنگون شدند. در حمله‌ي موشكي عراق به تهران، هم‌زمان 4 موشك به 4 نقطه‌ي پايتخت اصابت كرد و 22 شهيد و 30 مجروح بر جا گذاشت. يكي از موشك‌ها در ساعت 9:06 صبح به ساختمان مهد كودك و آشپزخانه‌ي بيمارستان بهرامي در خيابان تهران‌نو داخل خيابان قاسم‌آباد اصابت كرد و به شهادت 16 نفر كه 6 تن از آنان كودك بين يك ماه تا 12 ساله و از فرزندان خدمه‌ي اين مكان درماني بودند و مجروح شدن 35 نفر ديگر انجاميد. در اين حادثه علاوه بر خسارت ديدن ساختمان‌هاي بيمارستان، به 4 منزل خسارت صددرصد و به 5 خانه‌ي ديگر از 50 تا 75 درصد خسارت وارد شد. همچنين 3 دستگاه اتومبيل منهدم گرديد. موشك ديگر به جنوب تهران در محله‌ي كيانشهر (خيابان سيامك، بن‌بست دوم) اصابت كرد و سبب شهادت 13 نفر و مجروح شدن 15 نفر شد و 17 خانه را منهدم و به حدود 40 واحد مسكوني ديگر از 30 تا 50 درصد خسارت وارد كرد. ميزان خسارت به منازل اين شهرك كه اغلب خانه‌هاي پيش‌ساخته‌ي خارجي بوده و در ساخت آن‌ها از ورقه‌ي فلزي نازك، چوب و پشم شيشه استفاده شده، زياد است.[۱]

از دو موشك ديگر، يكي به ارتفاعات قوچك در شمال تهران و بعدي به يك محوطه‌ي خاكي در جنگل‌هاي منطقه‌ي خاك‌سفيد در شمال شرقي تهرانپارس اصابت كرد و تلفات و خسارتي به بار نياورد.[۲] عراق در اطلاعيه‌ي نظامي 3117، پرتاب اين 4 موشك را شصت و سومين تا شصت و ششمين موشك شليك‌شده به تهران (در جريان جنگ شهرها) اعلام كرد.[۳] هواپيماهاي عراقي همچنين به 8 شهر و روستا در 4 استان كشور حمله كردند. در حمله‌ي هوايي در استان خوزستان شهرهاي مسجدسليمان، شوشتر و دزفول بمب‌باران شد. در اين حملات، در ساعت 9:25 در مسجد سليمان، 8 راكت به سوي نقاط مسكوني شهر پرتاب شد كه بر اثر آن 6 نفر شهيد و 90 نفر مجروح شدند. در شوشتر نيز 4 نفر از جمله يك زن و دو كودك شهيد و 20 نفر مجروح شدند و به مسجد و چند واحد مسكوني و مغازه خسارت وارد شد.[۴] شهر دزفول نيز بمب‌باران شد، اما خسارتي در پي نداشت.[۵] در حمله به شوشتر، در ساعت 9:31، يك هواپيماي سوخو22 هدف قرار گرفت و در كوه‌هاي اطراف شهر سقوط كرد.[۶] هواپيماهاي عراقي به چند شهر استان آذربايجان غربي نيز حمله كردند. در يكي از اين حملات، چند هواپيما در ساعت 10:02 امروز، چند نقطه‌ي مسكوني در شهر اروميه را بمب‌باران كردند و 2 شهيد و 20 مجروح برجاي گذاشتند. چندين خانه در خيابان مدني؛ 2 خانه در محله‌ي سيدجواد و يك خانه نيز در اطراف كشتارگاه شهر منهدم و يك مسجد و چند منزل هم متحمل خسارات كلي شدند.[۷] دو هواپيماي عراقي نيز در ساعت 10:10 چند منطقه را در شهر سلماس واقع در آذربايجان غربي بمب‌باران كردند. در اين حمله مناطقي از داخل شهر و راه خروجي سلماس به طرف مقانجوق هدف قرار گرفت و در نتيجه 14 نفر كه 2 زن و 7 كودك در ميان آن‌ها ديده مي‌شوند شهيد و 23 نفر مجروح شدند.[۸] در اقدامي ديگر، بخش كردنشين سيلوانا و شهرك زيوه در 56 كيلومتري غرب اروميه در نزديكي مرز ايران با تركيه و عراق بمب‌باران شد. در بمب‌باران سيلوانا 17 نفر شهيد و بيش از 40 نفر زخمي‌ شدند. همچنين 4 منزل مسكوني منهدم گرديد و به ساختمان بخشداري، پاسگاه و خانه‌هاي هم‌جوار آسيب وارد شد.[۹] در شهرك زيوه كه محل اسكان پناهندگان كُرد عراقي و خانواده‌هاي افراد حزب دمكرات كردستان عراق است نيز 13 نفر از جمله 8 كودك شهيد و 28 نفر مجروح شدند و به 2 بلوك از ساختمان پناهندگان خسارت وارد آمد.[۱۰] به گزارش قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، هواپيماهاي مهاجم براي بمب‌باران اروميه و شهرك زيوه از آسمان تركيه عبور كردند و وارد آسمان ايران شدند.[۱۱] روستاي ميرآباد از توابع سردشت نيز به وسيله‌ي 3 هواپيماي عراقي بمب‌باران شد و بر اثر آن 14 نفر شهيد و 36 نفر ديگر مجروح شدند. به چند منزل مسكوني نيز خسارت كلي وارد شد.[۱۲] هواپيماهاي دشمن در ساعت 10:30، شهر ايلام را هم بمب‌باران كردند كه در نتيجه 10 ساختمان مسكوني تخريب شد. يك فروند هواپيماي مهاجم به وسيله‌ي دفاع ضد هوايي منطقه در بخش ايوان غرب سرنگون شد و خلبان آن‌كه با چتر نجات بيرون پريده بود به دليل اصابت به كوه به هلاكت رسيد.[۱۳] آسمان استان باختران نيز هدف حملات هواپيماهاي عراقي قرار گرفت و ساعت 10:10، دو نقطه‌ي شهر اسلام‌آباد غرب بمب‌باران شد و در نتيجه 2 نفر شهيد و 8 نفر مجروح شدند. چند منزل مسكوني هم منهدم شد و به چند اتومبيل و چند مغازه‌ي ديگر آسيب وارد آمد.[۱۴] علاوه بر موارد فوق، هواپيماهاي عراقي در ساعت 9:22 و 16:30 ديوار صوتي را بر فراز استان لرستان و شهر اسلام‌آباد غرب در استان باختران شكستند.[۱۵] ارتش عراق در اطلاعيه‌ي نظامي شماره 3119 حمله به شهرهاي فوق را اعلام كرد، اما به سقوط هواپيماهاي خود اشاره‌‌يي نكرد.[۱۶] اخبار امروز جنگ شهرها در برخي رسانه‌هاي خارجي از جمله راديو امريكا، راديو اسرائيل و خبرگزاري تانيوگ (يوگسلاوي) كه اخبار اين حوادث را به نقل از طرفين ذكر كرده‌اند، انعكاس يافت.[۱۷] در اين ميان، خبرگزاري تانيوگ حمله‌ي موشكي امروز عراق را حمله‌يي جديد در تشديد جنگ شهرها ناميد و به نقل از تحليل‌گران سياسي و نظامي هدف عراق را از آغاز مجدد حملات موشكي و هوايي، تضعيف روحيه‌ي مردم ايران و دامن زدن به مخالفت آنان با جنگ و همچنين تحت فشار قرار دادن جوامع بين‌المللي به‌ويژه ابرقدرت‌ها و شوراي امنيت سازمان ملل براي اتخاذ اقدامات مؤثر در جهت خاتمه‌ي همه‌جانبه‌ي جنگ هفت سال و نيمه اعلام كرد.[۱۸]

گزارش - 478

به رغم بمب‌باران‌ها و شليك موشك‌هاي متعدد عراق به مناطق مسكوني شهرهاي ايران و شهيد و مجروح شدن تعداد زيادي از مردم عادي و ايجاد ويراني بسيار، ايران با اكتفا كردن به شليك 2 موشك به اهداف مشخص در بغداد، از حمله به مناطق مسكوني خودداري كرد. به تلافي حملات عراق، در ساعات 16:19 و 16:20 امروز، يگان موشكي سپاه پاسداران، 2 فروند موشك زمين به زمين به سوي بغداد هدف‌گيري و شليك كرد.[۱۹] خبرنگار اعزامي ‌روزنامه‌ي پليتيكا اكسپرس چاپ بلگراد، در گزارشي از بغداد نوشت: يكي از موشك‌ها به ساختمان ايستگاه پليس اصابت كرد و سبب ويراني آن شد.**[۲۰] عراق با صدور اطلاعيه‌ي نظامي شماره 3120 فقط به اصابت يك موشك به بغداد اذعان كرد و مدعي شد موشك به يك نقطه‌ي مسكوني اصابت كرده است.[۲۱] ارتش نيز در ساعت‌هاي اوليه بامداد امروز 5 فروند موشك به اهداف نظامي و اقتصادي بصره شليك كرد. توپ‌خانه‌ي نيروي زميني ارتش تأسيسات نفتي شهر باغيل و تأسيسات نظامي شهرهاي مرزي خانقين و نفت‌خانه، علي غربي، بصره، پادگان سليمانيه، نيروگاه برق سليمانيه و ساختمان استخبارات قلعه‌ديزه عراق را كه عمدتاً از سكنه‌ي عادي خالي مي‌باشند، زير آتش شديد توپ‌خانه‌ي خود قرار داده و تلفات و خسارات سنگيني را به دشمن وارد كرده است. ستاد مشترك ارتش نيز اعلام كرد: خلبانان نيروي هوايي ارتش در 6 مأموريت در صبح امروز، محل تجمع نيروها، مواضع و استحكامات و ادوات زرهي دشمن در مناطق شرهاني، سيدصادق و شانه‌دري عراق را به‌شدت بمب‌باران كردند.[۲۲]

گزارش - 479

با پايان يافتن عمليات والفجر10 در حلبچه و عمليات بيت‌المقدس4 در ارتفاعات جنوب درياچه‌ي دربنديخان و تصرف اين مناطق، قرارگاه رمضان آخرين وضعيت خط دفاعي رزمندگان و خط دشمن را اعلام كرد. به گزارش واحد اطلاعات قرارگاه رمضان آخرين وضعيت لبه‌ي جلويي منطقه‌ي نبرد خودي و دشمن در اين منطقه در روز جاري بدين ترتيب است: 1. خط خودي از طرف جنوب درياچه‌ي دربنديخان، روستاي زرن است. همچنين رزمندگان روي ارتفاعات شاخ شميران و جلوتر از روستاي بش‌هاجر مستقر هستند. ادامه‌ي خط دفاعي در روستاي نرگسه‌جار جلوتر از روستاي خلاين‌خواره، كنار آب درياچه‌ي دربنديخان و جلوتر از روستاي قورتاس و در ادامه در ميان درياچه‌ي دربنديخان امتداد يافته است. اين خط تا روستاي قاجر و به طرف روستاي ملاويس (كه در اختيار دشمن است) و سپس روي ارتفاع ريشن و دره گلان و روستاي وربه و روستاي چناره و ارتفاع 1720 ادامه دارد. 2. خط دشمن از شمال به جنوب به‌ترتيب از روستاي باني‌بنوك، رو به روي ارتفاع1720 آغاز مي‌شود و تا رو به روي دره‌گلان ادامه مي‌يابد. سپس از پايين ارتفاع ريشن تا نزديكي روستاي قول خورد امتداد يافته، به داخل روستاي ملاويس مي‌رسد و پس از آن تا روستاي دولاش و درياچه‌ي دربنديخان و سپس تا روستاي توه‌قت در نزديكي روستاي گلان ادامه مي‌يابد. اين خط در غرب درياچه تا نزديكي روستاي كوكوئي و روستاي مرتكه ادامه دارد.[۲۳]

گزارش - 480

در پي تحركات روزافزون مسلحانه‌ي عناصر سازمان مجاهدين خلق (منافقين) در برخي مناطق مرزي، امروز فرماندهي لشكر81 زرهي باختران در ابلاغيه‌‌يي به رده‌هاي مستقر در خط مقدم اين يگان، آنان را به حفظ هوشياري و آمادگي براي مقابله با حملات احتمالي فراخواند. در اين ابلاغيه تأكيد شده است كه همه‌ي نيروهاي تيپ‌‌ها اسلحه‌ي سازماني و مهمات كافي به هم‌راه داشته باشند. همه‌ي يگان‌ها موظف هستند در حوالي سنگر استراحت و محل استقرار يگان، براي مواجهه با حمله‌ي احتمالي، سنگرهاي انفرادي ايجاد كنند. همچنين جلو خطوط پدافندي و عقبه‌ي يگان‌ها و داخل شيارها را در روز و شب كاملاً تحت نظر گرفته، به محض برخورد به موارد مشكوك و هر گونه علامت‌گذاري توجه خاصي داشته و در مسير و محل علامت‌گذار‌ي‌شده، كمين گذاشته شود. ضمناً ميادين مين و سيم‌خاردار هر روز كنترل شود. علاوه بر آن، از خطوط ارتباطي و سيم‌هاي تلفن بازديد كنند تا از سالم بودن آن‌ها مطمئن شوند. معابر نفوذي به هر نحو ممكن پوشانده و از نفوذ دشمن جلوگيري شود و همه‌ي يگان‌هاي مستقر در خط و بنه‌ها، شب‌ها دفاع دور تا دور تشكيل دهند و از هر گونه رخنه جلوگيري كنند. همچنين تأكيد شده است كه به همه‌ي نيروها ابلاغ گردد چنانچه فرمانده گروه، دسته، گروهان، گردان، تيپ و لشكر به آن‌ها دستور عقب‌نشيني يا عدم مقابله و جمع شدن در پشت منطقه را داد، به هيچ وجه توجه نكرده، طبق دستورات و آموزش‌هاي قبل، ضمن استفاده‌ي صحيح از زمين و سلاح خود با دشمن و منافقين مقابله كنند، زيرا هيچ وقت فرمانده مجاز نيست دستور عقب‌نشيني يا عدم مقابله با دشمن و جمع شدن نيروها در يك نقطه را بدهد. اگر فرمانده دستور عقب‌نشيني يا عدم مقابله داد بدان معني است كه دشمن او را دست‌گير كرده و با شانتاژ و تهديد وادار ساخته كه چنين دستوراتي را صادر كند. بنابراين، بايد به اين موضوع توجه كامل بشود تا اين‌كه يگان غافل‌گير نشود و علاوه بر موارد فوق به همه‌ي نيروها تأكيد شود كه منافقين به منظور ايجاد رعب و وحشت و تضعيف كردن روحيه‌ي رزمندگان و ترساندن آن‌ها در منطقه‌ي درگيري با بلندگو شعار مي‌دهند. در چنين مواقعي، رزمندگان اسلام بدون اين‌كه تحت تأثير قرار گيرند ضمن حفظ هوشياري و آمادگي لازم منافقين را با سلاح‌هاي خود منهدم كنند.[۲۴]

گزارش - 481

دكتر كمال خرازي سرپرست ستاد تبليغات جنگ، صبح امروز در يك كنفرانس مطبوعاتي مواضع جمهوري اسلامي را درباره‌ي حملات موشكي و هوايي حكومت عراق عليه شهرهاي ايران؛ اجراي انتخابات در اين وضعيت و تدابير اتخاذشده در برابر حملات احتمالي شيميايي دشمن، اعلام كرد. وي گفت: مردم ما نشان دادند با موشك‌باران و بمب‌باران از ميدان خارج نمي‌شوند. هيچ كس در دنيا تصور نمي‌كرد اين جنگ 8 سال طول بكشد، ولي ديدند كه مردم ما به جبهه‌ها مي‌روند و با انگيزه‌هاي بالا در اهداف‌شان پابرجا و قوي باقي مي‌مانند. وي درباره‌ي‌ برگزاري انتخابات در موقعيت فعلي مملكت اظهار كرد: شما خواهيد ديد كه در زير موشك‌باران و بمب‌باران دشمن، ملت ما براي اين‌كه اثبات كند به دمكراسي و آزادي اعتقاد كامل دارد به پاي صندوق‌هاي رأي مي‌رود و نمايندگان خود را انتخاب مي‌كند، زيرا برگزاري انتخابات در چنين وضعيتي بارزترين نمونه‌ي دمكراسي در ايران است. شما روح تعاون و همياري را در ملت ما به‌خصوص در ساكنان شهرهايي كه زير حملات دشمن قرار دارند و به شهرهاي ديگر مي‌روند به‌خوبي مشاهده مي‌كنيد و اين خود نشانه‌ي يك‌پارچه بودن ملت ماست. وي درباره‌ي‌ تحريم تسليحاتي عليه ايران گفت: همين كه موضوع تحريم تسليحاتي عليه ما مطرح شد، اين امر موجب ايجاد و بالا رفتن انگيزه‌هاي ساخت و خودكفايي دانشمندان و متفكران و صنعت‌گران ما شد تا در جهت خودكفايي گام‌هاي مؤثر برداريم و ظرف دو سال گذشته ما چيزهايي را ساخته‌ايم كه قبلاً نداشتيم. دنيا بايد بداند تحريم تسليحاتي موجب پايان جنگ نخواهد شد و ما را از اهداف‌مان منصرف نمي‌كند و ما به دفاع مقدس‌مان ادامه خواهيم داد. سرپرست ستاد تبليغات در خصوص استفاده‌ي عراق از سلاح‌هاي شيميايي و مقابله به مثل با اين گونه حملات گفت: عراق بار‌ها از سلاح‌هاي شيميايي و مخرب عليه نظاميان و مردم بي‌گناه دو كشور استفاده كرده است و تا كنون هيچ مجمع بين‌المللي رسماً اين گونه جنايات عراق را محكوم نكرده است. ما نيز موضع‌مان را درباره‌ي به‌كارگيري سلاح‌هاي شيميايي رسماً اعلام كرده‌ايم و اميدواريم هيچ گاه نيز اين سلاح را به كار نبريم، زيرا به‌كارگيري آن را مغاير با اصول بين‌المللي مي‌دانيم، ولي صبر و شكيبايي ما هم حدي دارد و ما در انتظار اقدامات بين‌المللي براي جلوگيري از به‌كارگيري سلاح‌هاي شيميايي و مخرب از سوي دشمن هستيم، ليكن در حال حاضر هيچ قصدي در اين باره نداريم. وي در خصوص قطع جنگ شهرها پيش‌بيني كرد كه جنگ شهرها به اين زودي‌ها خاتمه نيابد، زيرا حكومت عراق قصد دارد به تجاوزات خود ادامه دهد، ليكن با اين شرارت‌ها، نتيجه‌‌يي نمي‌گيرد و طبق معمول شكست خواهد خورد. وي در پاسخ به اين سؤال كه در برابر حملات احتمالي شيميايي عراق به تهران چه اقداماتي انجام داده‌ايد، گفت: در برابر حملات شيميايي دشمن دستورات و تدابير خاصي هست كه اگر مردم آن‌ها را رعايت كنند ميزان خسارات به حداقل كاهش مي‌يابد. همچنين ما مردم را از طريق رسانه‌هاي گروهي و راديو و تلويزيون آموزش داده و مي‌دهيم كه اگر به آن‌ها توجه كنند تا حد زيادي مي‌توانند از خود دفاع كنند.[۲۵]

گزارش - 482

پس از حدود دو هفته تأخير در آغاز دور جديد مذاكرات دبيركل سازمان ملل با نمايندگان ايران و عراق درباره‌ي نحوه‌ي توقف جنگ، محمدجواد لاريجاني معاون وزير خارجه، ظهر امروز به وقت محلي وارد نيويورك شد و پس از ملاقات با 5 مصدوم شيميايي حلبچه در بيمارستان سنت جان نيويورك، ساعاتي بعد در مقر سازمان ملل با خاوير پرز دكوئيار دبيركل اين سازمان ديدار و گفت و گو كرد. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، وي در اين ديدار تأكيد كرد كه جمهوري اسلامي هر گونه راه ‌حلي را كه تأمين‌كننده‌ي همه‌ي حقوقش نباشد، نخواهد پذيرفت. وي در گفت و گو با خبرنگاران در مقر سازمان ملل متحد گفت: حكومت جنايت‌كار عراق بايد مطمئن باشد، متجاوز مجازات خواهد شد. دكتر لاريجاني گفت: ايران بيش از هميشه براي مجازات اين حكومت جنايت‌كار به دليل تجاوز و اقدام‌هاي وحشيانه عليه غير نظاميان و استفاده از سلاح‌هاي شيميايي مصمم است.[۲۶] خبرگزاري آسوشيتدپرس نيز با انعكاس خبر اين ملاقات گفت: لاريجاني از اظهار نظر درباره‌ي‌ درخواست شوراي امنيت در مورد برقراري آتش‌بس در جنگ خودداري كرد. امريكا در حال تلاش براي اعمال تحريم تسليحاتي بين‌المللي عليه ايران و وادار كردن اين كشور به قبول آتش‌بس در جنگ است، ولي به گفته‌ي ديپلمات‌ها استفاده از سلاح‌هاي شيميايي كه جنجال‌آفرين شده و ادعا مي‌گردد عراق آن‌ها را به كار گرفته، ـ موجب شده است تا تلاش امريكا تحت‌الشعاع قرار گيرد. دكوئيار قرار است در روزهاي دوشنبه و سه‌شنبه‌ي هفته‌ي آينده ديدارهاي جداگانه‌‌يي را با نماينده‌ي عراق كه انتظار مي‌رود طارق عزيز وزير خارجه‌ي اين كشور باشد، برگزار كند.[۲۷]

گزارش - 483

نماينده‌ي ايران در سازمان ملل امروز روزنامه‌يي درباره‌ي حمله‌ي موشكي عراق به قم را تسليم اين سازمان كرد. در اين نامه كه خطاب به دبيركل تنظيم شده، آمده است: در ساعت 13 مورخ 5 آوريل 1988 (16/1/1367)، نيروهاي عراقي شهر مقدس قم را هدف حمله‌ي موشكي قرار دادند. بنا به گزارش‌ها در اين حمله 9 غير نظامي شهيد و 160 نفر مجروح شدند و 20 واحد مسكوني نيز تخريب گرديد در اين روز، شهرهاي اصفهان، دزفول، ماهشهر و آبادان نيز هدف بمب‌باران هوايي قرار گرفت.[۲۸] نماينده‌ي عراق هم دو نامه به اين سازمان تحويل داد. اولين نامه درباره‌ي شليك 2 موشك ايراني به بصره در روز گذشته است كه در آن ادعا شده به مناطق مسكوني اصابت كرده است. نامه‌ي دوم نيز درباره‌ي ادعاي اين حكومت در خصوص گلوله‌باران نقاطي در بصره، سليمانيه و ام‌القصر مي‌باشد.[۲۹]

گزارش - 484

مشاور دبير دفاعي دولت اسپانيا، جنگ ايران و عراق را بحران منطقه‌ي خليج فارس و عاملي خطرناك براي صلح جهاني خواند. به نوشته‌ي نشريه‌ي ماهانه‌ي وزارت دفاع اسپانيا، اين منطقه به دليل جنگ ايران و عراق و ناتواني حكومت‌هاي منطقه در دفاع از خويش، از ديدگاه سياسي يكي از بي‌ثبات‌ترين مناطق جهان به شمار مي‌رود و سياست متناقض كشورهاي توليدكننده‌ي سلاح مبني بر تدارك تسليحاتي طرفين درگير، خليج فارس را به منطقه‌يي به‌شدت آسيب‌پذير تبديل كرده است. اين نشريه‌ ملي‌گرايي و بنيادگرايي شيعه‌ي اسلامي را كه در آن مذهب و سياست يكي هستند، عامل ديگر افزايش تشنج ذكر كرده و با بيان اين‌كه انقلاب اسلامي در حال توسعه به ديگر حكومت‌هاي منطقه مي‌باشد و اقليت‌هاي مسلمان شوروي و ديگر كشورها را نيز فرامي‌گيرد نوشته است: قدرت‌هاي بزرگ در اين باره به يك توافق تاكتيكي بين‌المللي دست يافته‌اند و اين‌كه در جنگ غالب و مغلوب وجود نداشته باشد و جنگ به ديگر نقاط منطقه گسترش نيابد. نويسنده‌ي گزارش، ازهم‌پاشيدگي و گسستگي در جهان اسلام و عرب را عامل ديگري در پيچيده‌تر شدن اوضاع در خليج فارس ناميده و يادآور شده است: از 22 سپتامبر 1980 (31 شهريور 1359)، زماني كه نيروهاي عراقي به خاك ايران تجاوز كردند جنگ با پيشرفت‌ها و عقب‌نشيني‌هايي هم‌راه بوده است، بدون آن‌كه غالب و مغلوبي ديده شود. عراق با 15 ميليون جمعيت يكي از بهترين ارتش‌هاي مجهزشده‌ي كشورهاي خليج فارس را داراست و برتري شديدي بر ايران از نظر تسليحاتي و زيربنايي دارد و در مقابل، ايران نيروي بنيادگراي اسلامي كه مباني و ماهيت جهاني اسلام هم‌راه با نفي شديد غرب را دنبال مي‌كند، در اختيار دارد. اين نشريه‌ي دفاعي موضوع حفظ امنيت در خليج فارس به منظور بهره‌برداري نفتي از آن منطقه را بزرگ‌ترين نگراني اروپا ذكر كرده و افزوده است: يك درگيري بين حكومت‌ها در اين منطقه‌ي حساس، آزادي حمل و نقل نفتي را به خطر خواهد انداخت. بسته شدن تنگه‌ي هرمز يعني بلوكه شدن توليد نفت كه ادامه‌ي حيات نه تنها اروپا، بلكه خود كشورهاي صادركننده‌ي نفت به‌ويژه كويت را به‌شدت تهديد خواهد كرد. در پايان اين گزارش تحليلي اضافه شده است كه اوضاع فعلي نشان مي‌دهد كه دو قدرت بزرگ جهاني اكنون شماري از درگيري‌هاي منطقه‌يي را تحت كنترل خود ندارند. جنگ ايران و عراق كه امنيت منطقه و جهان را به مخاطره افكنده طولاني‌ترين و پربهاترين درگيري در خاورميانه به شمار مي‌رود. وقايع سال گذشته در خليج فارس كه به مداخله‌ي كشتي‌‌هاي امريكايي، فرانسوي، بلژيكي، هلندي، ايتاليايي و انگليسي در منطقه انجاميد، نشان‌دهنده‌ي رشد بين‌المللي شدن جنگ است. در حال حاضر، نه امريكا و نه شوروي برگه‌ي پيروزي در اين درگيري را در اختيار ندارند.[۳۰]

گزارش - 485

ماجراي فرود هواپيماي ربوده‌شده‌ي كويتي در فرودگاه مشهد كه روز گذشته اتفاق افتاد، بازتاب رسانه‌‌يي وسيعي يافت. با تلاش مقامات ايران و پس از مذاكرات متعدد با ربايندگان، آنان ساعت 2:30 بامداد، 14 نفر از مسافران زن هواپيما را آزاد كردند، اما همچنان بر درخواست خود مبني بر آزادسازي 17 زنداني در كويت پافشاري مي‌كنند. هواپيماربايان تهديد كردند اگر با درخواست آنان موافقت نشود به سوي مقصد ديگري حركت خواهند كرد.[۳۱] يك هيئت رسمي كويت امروز براي مذاكره با مقامات ايراني و هواپيماربايان وارد مشهد شد.[۳۲] ربايندگان دليل آمدن آنان را اتلاف وقت ذكر كردند.[۳۳] در اين ميان، برخي مقامات كويتي و همچنين حكومت عراق، ايران را به نوعي فرصت‌طلبي متهم كرده‌اند و سعي در القاي شبهه‌ي مسامحه‌ي ايران با ربايندگان هواپيما دارند. شيخ نواف الاحمد وزير دفاع كويت هنگام بازديد از يگان‌هاي ارتش و نيروي هوايي در سخناني كه كنايه‌هاي آن متوجه تهران بود، ربوده شدن هواپيماي كويتي و ادعاي حمله به جزيره‌ي بوبيان را زبانه‌هاي آتش جنگ ايران و عراق خواند و گفت اين دو اقدام از آثار جنگ بوده و ناگزير به كويت آسيب رسانده است.[۳۴] در اين ميان، عراق نيز طبق روال مشابه گذشته، ربودن هواپيماي كويتي را به ايران نسبت داد و سخن‌گوي وزارت خارجه‌ي اين كشور مدعي هم‌كاري ايران با هواپيماربايان شد.[۳۵] خبرگزاري فرانسه نيز با انتشار اخبار اين واقعه به نقل از محافل آگاه در كويت اعلام كرد: مقامات كويتي از ايران خواسته‌اند تا مانع از عزيمت هواپيما شوند. محافل يادشده خاطرنشان كردند كه كويت با دادن مسئوليت كامل به ايران براي به سرانجام رساندن هواپيماربايي هم مخاطبي براي تماس با هواپيماربايان و هم برگ برنده‌يي براي اعمال فشار به ايران دارد. از سوي ديگر، اين محافل رفتار ايران را در اين هواپيماربايي مشكوك دانسته و مي‌گويند: هواپيما 1200 كيلومتر از مرز ايران، يعني از جنوب شرقي كشور تا مشهد عبور كرده، ولي هشداري دريافت نكرده است.[۳۶] در عين حال، كمال خرازي در مصاحبه‌يي كه در لندن پخش شد، تأكيد كرد ايران به بهترين وجه تلاش خواهد كرد تا اين ماجرا بدون خون‌ريزي خاتمه يابد. همچنين محمدمهدي آخوندزاده كاردار ايران در لندن كه مقامات وزارت خارجه‌ي انگليسي براي دومين روز متوالي براي كسب اطلاع از وضعيت مسافران انگليسي اين پرواز با وي مذاكره كرده‌اند، اين اقدام را محكوم كرد و گفت: اين گونه اعمال خلاف موازين اسلامي و انساني و كاملاً محكوم است و ايران در اين مورد سازش نخواهد كرد.[۳۷] انتشار خبر ربوده شدن هواپيماي كويتي در ميان مقامات سياسي بين‌المللي نيز بازتاب وسيعي داشت. مارگارت تاچر نخست‌وزير انگليس در اين باره گفت: وي اطمينان دارد ايران براي خاتمه دادن به ماجراي هواپيماربايي در مشهد همه‌ي امكانات خود را به كار خواهد بست. تاچر در عين حال تأكيد كرد دولت كويت نبايد به تقاضاي هواپيماربايان مبني بر آزادي مسلماناني كه هواپيماربايان خواستار آزادي آن‌ها هستند تن دردهد. و نظر مقامات كويتي براي حل مشكل هواپيماربايي همانند نظر ماست. ما در مقابل باج‌خواهي تسليم نمي‌شويم.[۳۸] به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، سوئد كه حافظ منافع انگليس در ايران است، تلاش مي‌كند يكي از ديپلمات‌هاي خود را براي پي‌گيري وضعيت مسافران انگليسي به تهران بفرستد.[۳۹] سخن‌گوي وزارت خارجه‌ي ايتاليا نيز با محكوم كردن هواپيماربايي آن را متأثر از حادثه‌ي جنگ در منطقه خليج فارس دانست و گفت: موضع‌گيري ايتاليا در برابر تحولات جنگ خليج فارس روشن است و اين كشور براي بازگرداندن صلح به منطقه تلاش مي‌كند. اين سخن‌گو از سوي دولت متبوعش اظهار اطمينان كرد كه كويت به اعطاي باج سياسي به هواپيماربايان تن در نخواهند داد.[۴۰] ماجراي ربايش هواپيماي كويتي در رسانه‌هاي بين‌المللي هم انعكاس وسيعي يافت. راديو دولتي لندن، راديو اسرائيل، راديو مسكو، خبرگزاري آسوشيتدپرس، خبرگزاري رويتر و رسانه‌هاي امريكايي و اروپايي مطالبي را منتشر كردند كه عموماً بر همدلي هواپيماربايان با انقلاب اسلامي تأكيد كرده، در عين حال مواضع ايران عليه هواپيماربايي را نيز منعكس مي‌كرد.[۴۱] در اين ميان، خبرگزاري فرانسه اعلام كرد: مقامات كويتي نگران عزيمت هواپيماربايان به بيروت هستند. كويت به همين دليل از دادن اجازه به ايران براي دادن سوخت به هواپيما امتناع كرده است. محافل آگاه در كويت گفتند كه اگر هواپيما در بيروت فرود آيد آزادي مسافران كه در ميان آن‌ها سه تن از خانواده‌ي امير كويت هستند و همچنين 15 خدمه‌ي هواپيما تقريباً غير ممكن خواهد بود.[۴۲] روزنامه‌ي فرانسوي فيگارو نيز در حاشيه‌ي اخبار اين حادثه نوشت: ربوده شدن هواپيماي كويتي آزادي گروگان‌هاي فرانسوي در بيروت را كه مذاكرات آن بين فرانسه، ايران و سوريه در حال انجام است، به تأخير خواهد انداخت.[۴۳] راديو بي‌بي‌سي هم در گزارشي در ساعت 19:30 اين اقدام را كار اقليت شيعه‌ي كويت كه طرف‌دار ايران هستند، دانست.[۴۴]

گزارش - 486

تأكيد دولت درباره‌ي اجراي به موقع انتخابات سومين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي؛ تركيب فهرست نامزدها و فعاليت جريانات سياسي كشور و گرايش‌هاي آن‌ها و گزارش‌هاي رسانه‌هاي داخلي و خارجي در بررسي انتخابات از جمله اخبار مربوط به اين رخداد مهم سياسي كشور در روز جاري است. به گزارش رسانه‌هاي داخلي، نخست‌وزير در پايان جلسه‌ي ديروز دولت گفت: تشديد جنايات صدام براي ايجاد اختلال در برگزاري انتخابات است، ولي صدام و حاميان او بايد بدانند كه اين بمب‌باران‌ها نه تنها از برگزاري انتخابات جلوگيري نخواهد كرد، بلكه سبب خواهد شد مردم انقلابي ما به اهميت آن بيش‌تر پي ببرند و به طور وسيع‌تري به ميدان بيايند. مهندس موسوي گفت: دولت اعلام مي‌كند به ‌رغم همه‌ي تلاش‌هاي استكبار جهاني، انتخابات برگزار خواهد شد. وي همچنين اضافه كرد: با اين اقدامات صدام نخواهد توانست از سرنوشت شوم خود فرار كند و او بايد پاسخ همه‌ي جنايات خود را بدهد.[۴۵] امروز همچنين اخبار مربوط به انتخابات در رسانه‌هاي خارجي نيز انعكاس نسبتاً وسيعي داشت؛ از جمله راديو اسرائيل اعلام كرد: به دنبال انتشار شايعاتي مبني بر اين‌كه عراق قصد دارد روز جمعه‌ي آينده هم‌زمان با آغاز انتخابات مجلس شوراي اسلامي شهرهاي ايران را به موشك ببندد تا اهالي را از شركت در انتخابات بازدارد، آقاي ميرحسين موسوي نخست‌وزير امروز به برگزاري انتخابات در هر شرايطي در روز جمعه‌ي اين هفته تأكيد كرد.[۴۶] راديو بي‌بي‌سي نيز درباره‌ي مبارزات انتخاباتي دو جناح سياسي كشور و گرايش‌‌هاي اقتصادي آنان اعلام كرد: چندين جناح سياسي مختلف در دو شاخه‌ي اصلي حكومت، يعني سنت‌گرايان دست راستي و افراطي‌هاي چپ‌گرا در انتخابات شركت خواهند كرد. هنوز موضوع‌هاي مطرح در مبارزات انتخاباتي روشن نشده است، اما آنچه مورد اختلاف نظر بنيادي ميان دو جناح است، موضوع اقتصاد كشور است. سنت‌گرايان خواهان اقتصادي مبتني بر بازار آزاد و نقش گسترده‌تر بخش خصوصي هستند، در مقابل جناح افراطي‌خواهان تسلط بيش‌تر دولت بر اقتصاد كشور است، اما به نظر مي‌رسد كه موضوع اصلي در انتخابات جاري تعادل قدرت در مجلس است به‌ويژه آن‌كه احتمالاً اين آخرين انتخاباتي است كه در زمان حيات آيت‌الله خميني برگزار مي‌شود و در نتيجه كسب هر موضعي در حال حاضر مي‌تواند در دوره‌ي بعد از آيت‌الله خميني صورتي تعيين‌كننده‌تر به خود بگيرد.[۴۷] خبرگزاري رويتر هم درباره‌ي تأثير اين انتخابات بر نقش و عملكرد دولت به‌ويژه در حوزه‌ي اقتصاد گزارش داد: ميرحسين موسوي نخست‌وزير ايران، بايد پس از تعيين نمايندگان مجلس براي خود و دولتش در مجلس رأي اعتماد بگيرد. مبارزات شديد انتخاباتي در تهران جايي كه همه‌ي گرايش‌هاي سياسي در آن وجود دارد و از 30 كرسي پارلماني كه بزرگ‌ترين كرسي پارلماني يك شهر ايران است، در خواهد گرفت. دو جناح اصلي رهبري ايران كه يكي از محدود شدن نقش دولت و دادن آزادي بيش‌تر به بخش‌هاي خصوصي طرف‌داري مي‌كند و ديگري خواستار تقويت نقش دولت در امور اقتصادي و اجتماعي است، خود را براي برداشتن گام‌هايي در زمينه‌ي مبارزات انتخاباتي آماده كرده‌اند. اختلاف نظر بين اين دو جناح اسلامي ايران به بروز شكاف در جامعه‌ي روحانيت تهران انجاميده است ‌كه عمدتاً از روحانيون مقيم پايتخت ايران تشكيل يافته و اين روحانيون نقشي كليدي در وقوع انقلاب اسلامي 1979 (1357) بازي كرده‌اند. در بيانيه‌يي كه 23 روحاني ناراضي از جمله عده‌يي از اعضاي دفتر امام آن را امضا كرده‌اند، آمده است كه آن‌ها ليستي از كانديداهايي را انتشار داده‌اند كه قادرند با توطئه‌هاي پيچيده‌ي جهاني؛ جنگ ايران و عراق و مشكلات اقتصادي كه مجلس سوم با آن مواجه است، مقابله كنند. در اين بيانيه همچنين ابراز عقيده شده است كه مجلس سوم بايد بهبود سطح زندگي فقرا و مردم محروم را در سرلوحه‌ي كار خود قرار دهد و بنابراين بايد از انتخاب نمايندگاني كه نمي‌توانند چنين اهدافي را دنبال كنند، جلوگيري شود.[۴۸]

گزارش - 487

هيئت دولت در جلسه‌ي صبح امروز طرح مربوط به بيمه‌ي اماكن مسكوني و اثاثيه‌ي كاركنان دولت در مناطق آسيب‌ديده از جنگ را به تصويب رساند. مطابق اين مصوبه شركت‌هاي بيمه موظف‌اند با تعيين نرخ ترجيحي براي خطرات ناشي از جنگ، اماكن مسكوني و اثاثيه‌ي متعلق به كاركنان دولت را بيمه كنند. در اين مصوبه كه شامل انفجار، آتش‌سوزي، صاعقه، سيل و زلزله نيز مي‌شود، چگونگي پرداخت حق بيمه به وسيله‌ي دستگاه‌هاي دولتي و كسر آن به صورت اقساط از حقوق كاركنان پيش‌بيني شده است. پرداخت حداكثر 000,50 ريال به صورت ماهيانه و يك ميليون ريال به طور علي‌الحساب براي كساني كه اماكن مسكوني آن‌ها تخريب و محل ديگري براي سكونت ندارند، يكي از بندهاي اين مصوبه مي‌باشد.[۴۹]

گزارش - 488

اجراي مانور مقابله با حملات شيميايي عراق؛ ملزم كردن ادارات و كارخانجات بزرگ به اقدامات پيش‌گيرانه و تهيه و توزيع امكانات اوليه براي مقابله با اين گونه تهديدات، تدابيري است كه ستاد اجرايي مناطق بمب‌باران‌شده‌ي استان فارس آن‌ها را مورد توجه قرار داده است. با برنامه‌ريزي اين ستاد در ساعت 16 امروز اولين مانور شيميايي براي كسب آمادگي براي حمله‌ي احتمالي دشمن در شيراز برگزار شد. اين مانور با اعلام وضعيت قرمز در ساعت 16؛ پخش آژير حمله‌ي شيميايي در ساعت 16:30؛ اعلام سمت و جهت وزش باد؛ تعيين راه‌هاي خروج مردم از منطقه‌ي آلوده؛ اجراي چند انفجار مشابه وضعيت واقعي حمله‌ي شيميايي تا ورود نيروهاي امدادي و خنثي‌سازي عوامل آلوده‌كننده؛ رفع آلودگي و كنترل وضعيت عمومي شهر براي يافتن نقاط مورد اصابت و انتقال مصدومان به مراكز درماني؛ باز نگه داشتن مسيرهاي خروج مردم و... اجرا گرديد.[۵۰] ستاد همچنين سازمان‌هاي صنعتي، پتروشيمي، كارخانجات بزرگ، شهرباني و ساير دستگاه‌هاي استان را مكلف به فعال نگه‌داشتن كميته‌ي ش.م.ه. و اتخاذ تدابير پيش‌گيرانه براي كاهش آثار بمب‌باران‌هاي احتمالي دشمن كرد.[۵۱] بر اين اساس، شهرباني استان اعلام كرد كه همه‌ي نيروها و تيم‌هاي شيميايي در آماده‌باش هستند و خطوط ارتباطي با ساير دستگاه‌ها و راديو و تلويزيون برقرار شده است.[۵۲] مجتمع پتروشيمي شيراز نيز آمادگي مناسبي براي مقابله با اين حوادث يافته است. آموزش عمومي كاركنان از طريق برگزاري كنفرانس؛ تشكيل كلاس‌هاي توجيهي و تهيه‌ي اطلاعيه و …؛ تهيه و توزيع امكانات اوليه‌ي مقابله با حملات شيميايي بين عوامل اجرايي از جمله فعاليت‌هاي اين مجتمع بزرگ صنعتي است.[۵۳]

گزارش - 489

استاندار باختران در جلسه‌ي شوراي اداري استان گفت: به دنبال آزادسازي شهر حلبچه‌ي عراق و مناطق اطراف آن در جريان عمليات والفجر10 تا كنون بيش از 30 هزار نفر از اهالي اين منطقه وارد استان باختران شده و اسكان يافته‌اند. اين عده از مردم بي‌گناه شهرهاي آزادشده‌ي عراق در مدارس، اردوگاه‌ها و اماكن عمومي استان باختران به طور موقت مستقر شده‌اند. وي افزود: مهاجرت 30 هزار نفر از اهالي حلبچه در اولين روزهاي سال نو هم‌زمان با بمب‌باران‌هاي دشمن، فشار بسياري به استان باختران وارد آورده كه با تأكيدات امام امت و پي‌گيري مسئولان مبني بر پذيرايي از آوارگان عراقي اين امر به‌تدريج رو به بهبودي مي‌رود. استاندار باختران اضافه كرد: در اين خصوص با به‌كارگيري 10 اردوگاه ويژه در سطح استان به‌تدريج مهاجران عراقي از مدارس تخليه شده، به اين اردوگاه‌ها منتقل مي‌شوند. همچنين طرح خانه‌سازي براي اين مهاجران تهيه و ارائه شده است.[۵۴]

گزارش - 490

قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) امروز به پايگاه‌هاي سپاه در ماكو، خوي و سلماس در استان آذربايجان غربي اعلام كرد كه ارتش تركيه تعداد زيادي نيرو و تجهيزات نظامي و حدود 150 دستگاه تانك و نفربر را به منطقه‌ي مقابل بازرگان و مناطق مرزي مشترك با ايران و عراق اعزام كرده است. اين نيروها كه به وسيله‌ي هواپيماهاي نظامي ارتش حمايت مي‌شدند در دو طرف جاده‌ي گورجبلاغ ـ دغوبايزيد گسترش يافته‌اند.[۵۵] در همين حال، حزب دمكرات كردستان عراق (بارزاني‌ها) در روزنامه‌يي به قرارگاه رمضان از تصميم عراق براي حمله به نيروهاي اين حزب در نزديكي مرزهاي تركيه خبر داد. در اين نامه بر اساس اطلاعات جمع‌آوري‌شده عنوان شده است كه بخشي از ارتش عراق به تركيه انتقال داده خواهد شد تا از داخل تركيه نيز به بارزاني‌ها حمله كنند. همچنين در اين روزها تركيه نيز راه كتينه (از راه‌هاي ارتباطي تركيه به عراق) را به‌شدت تحت كنترل خود درآورده و از رفت و آمد در اين راه جلوگيري مي‌كند و به احتمال زياد، تورگوت اوزال در سفر خود در مورد اين حمله با عراق هماهنگي كرده باشد. همچنين در نامه درخواست شده است تا جمهوري اسلامي همه‌ي تلاش‌هايش را انجام دهد تا از خاك تركيه براي حمله به نيروهاي بارزاني‌ها استفاده نشود.[۵۶]

گزارش - 491

پليس ايتاليا يك محموله‌ي غير قانوني تسليحات نظامي به مقصد عراق شامل 5 تن ماده‌ي منفجره و برخي وسايل ساخت بمب‌هاي خوشه‌يي را در فرودگاه رم كشف كرد. به گزارش راديو بي‌بي‌سي، ديويد ويلي خبرنگار اين راديو درباره‌ي اين خبر از رم گزارش داد: سه شركت مختلف ايتاليايي در نزديكي فلورانس و ميلان سفارش ساختن قطعات و فتيله‌ي انفجار بمب را داده بودند كه اين وسايل به طور جداگانه در بسته‌بندي‌هاي كوچك به وسيله‌ي هواپيما به بغداد ارسال مي‌شد و در آن جا تكنيسين‌هاي عراقي به سوار كردن قطعات مي‌پرداختند. به گفته‌ي مقامات ايتاليايي حدود 200 تن قطعات گوناگون تهيه‌ي بمب تا كنون به وسيله‌ي خطوط هواپيمايي عراق به آن كشور حمل شده است. كل قرارداد مربوط به فروش 900 هزار عدد بمب‌هايي است كه اندازه‌ي آن‌ها متوسط است و قابليت عبور از وسايل زرهي را دارد. پليس سرگرم تحقيق درباره‌ي اين امر است كه آيا صاحبان كارخانه‌ها واقف به اين‌كه قطعات بمب مي‌ساخته‌اند، بوده‌اند يا نه و چنانچه جرم آن‌ها ثابت شود، محكوم به زندان و پرداخت جريمه‌ي سنگين خواهند شد. در اين گزارش همچنين گفته شده است: از طرفي ديگر، در رم مأموران بازجويي، سرگرم رسيدگي به موضوع محاكمه‌ي احتمالي ويكتوري مانوئل يكي از اعضاي خاندان سلطنتي سابق ايتاليا كه در تبعيد به سر مي‌برد، هستند. وي در اوايل دهه‌ي 1970، بال‌گردهاي نظامي ساخت ايتاليا را به شاه ايران فروخته بود. تحقيقات بازپرسان حاكي از اين است كه بعضي از اين بال‌گردها به جاي ايران به طور غير قانوني به اردن تحويل داده شده‌اند.[۵۷] در پي اين كشف، وزير خارجه‌ي ايتاليا در يادداشتي كه در نشريات اين كشور چاپ شد، اعلام كرد: ايتاليا از سال 1984 به‌ منظور هم‌كاري در برقراري صلح، فروش همه گونه تسليحات نظامي به ايران و عراق را تحريم كرده و اين تحريم را حتي به قيمت ضرر مالي كارخانه‌هاي دولتي محترم شمرده است. آندره اوتي در توضيح اين موضوع متذكر شد كه صنايع نظامي ايتاليا از تحويل بال‌گردهاي ايراني و ناوهاي جنگي عراق كه بهاي آن‌ها قبلاً پرداخت شده نيز خودداري كرده‌اند. وزير خارجه‌ي ايتاليا در يادداشت خود نوشت: اگر حقيقت دارد كه از اين اصول تخلف شده ضروري است كه مسئولان ايتاليايي و خارجي جداً از تكرار آن خودداري كنند.[۵۸] در همين حال، آسوشيتدپرس امروز در خبري اعلام كرد: هلند از فروش باروت به پرتغال به دليل انتقال آن به ايران جلوگيري كرد. كمپاني موئيدن شيمي كه تخصص آن توليد باروت قابل مصرف در پر كردن فشنگ و توپ است، قصد داشت باروت مورد نظر را از طريق يك واسطه‌ي پرتغالي به ايران بفروشد. شركت موئيدن شيمي به دليل اتهاماتي مبني بر فروش مقادير معتنابهي باروت به ايران در سال 1986 (1365 ـ 1364) و حمل آن از طريق يوگسلاوي به ايران، هنوز از جانب پليس بازجويي مي‌شود.[۵۹]

گزارش - 492

آندره ژيرو وزير دفاع فرانسه كه كشورش از تأمين‌كنندگان مهم تسليحات نظامي عراق به شمار مي‌رود، در سخناني خصمانه كه امروز از راديو بغداد پخش شد، ايران را عامل به نتيجه نرسيدن تلاش‌هاي صلح سازمان ملل معرفي كرد. به گزارش خبرگزاري عراق وي گفت: عراق براي دفاع از حاكميت و استقلال خود از هر گونه اسلحه‌يي كه در دست دارد استفاده مي‌كند. وي افزود: موضع فرانسه در برابر جنگ ايران و عراق واضح و آشكار است و آن كشور از مفاد قطع‌نامه‌ي فعلي 598 شوراي امنيت حمايت مي‌كند. اين مقام فرانسوي ضمن اظهار تأسف از به نتيجه نرسيدن مأموريت‌هاي دبيركل سازمان ملل متحد به منطقه‌ي درگيري گفت: اين مأموريت‌ها موجب به تعويق افتادن اجراي مفاد قطع‌نامه مي‌شود، چون ايران همچنان بر سرپيچي از پذيرفتن اين قطع‌نامه پافشاري مي‌كند.[۶۰]

گزارش - 493

ساير خبرهاي امروز عبارت‌اند از: 1. چند فروند هواپيماي نيروي هوايي ايران با هماهنگي قرارگاه رمضان ساعت 16 امروز سايت موشكي عراق را در منطقه‌ي كلار روستاي آواي‌كريم در استان سليمانيه‌ي عراق كه محل تجمع نيروهاي سازمان مجاهدين خلق (منافقين) است به طور مؤثري بمب‌باران كردند.[۶۱] 2. به گزارش قرارگاه رمضان، ارتش عراق در حال انجام دادن تحركاتي در شمال منطقه‌ي عملياتي والفجر10 به منظور تدارك ديدن حمله‌ي بزرگي براي بازپس‌گيري منطقه‌ي دشت زور است. اين اقدامات عبارت‌اند از: الف) آوردن تعداد 6 هزار جاش به منطقه‌ي سيدصادق و شانه‌دري. ب) خراب كردن شهرهاي سيدصادق و شانه‌دري. پ) وارد كردن تعداد زيادي تانك و نفربر به منطقه. ت) آوردن 2 تيپ كماندويي و يك تيپ زرهي به منطقه‌ي دربنديخان و سيدصادق.[۶۲] 3. نيروهاي حزب دمكرات كردستان عراق (بارزاني‌ها) در يك عمليات كمين، جاده‌ي سرسنگ ـ عماديه را به مدت چند ساعت به كنترل خود درآوردند و با بازرسي اتومبيل‌هاي عبوري 3 نظامي عراق را به اسارت گرفتند.[۶۳] 4. دو تن از افراد مسلح گروه كومه‌له در سردشت و سنندج خود را تسليم نيروهاي سپاه پاسداران اين شهر‌ها كرده‌اند و يك نفر هم در قروه شناسايي و دست‌گير شد.[۶۴] 5. امروز يكي از اعضاي تيم ترور سازمان مجاهدين خلق (منافقين) در يك عمليات تعقيب و مراقبت در شهر رشت دست‌گير شد. وي در سال 1360 پس از به شهادت رساندن 2 تن از افراد طرف‌دار نظام و انقلاب شهر، به تهران فرار كرده، در يك كارخانه مشغول كار بود و اوايل سال جاري براي تهيه‌ي مقدمات خروج از كشور و پيوستن به سازمان وارد رشت شده بود.[۶۵] 6. فيلم بمب‌باران شيميايي حلبچه و عكس‌هاي تهيه‌شده در اين باره از طريق سفير ايران در واتيكان براي پاپ ژان پل دوم رهبر كاتوليك‌هاي جهان ارسال شد. سفير ايران ابراز اميدواري كرده است تا پاپ با تماشاي فيلم از جنايات حكومت عراق عليه مردم كرد حلبچه و روستاهاي اطراف آن مطلع شود.[۶۶]



منابع و مآخذ روزشمار 1367/01/17

  1. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 18، 18/1/1367، صص 6 ـ 5، تهران، 18/1/1367؛ و ـ سند شماره 37036 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه پايگاه ابوذر به فرماندهي سپاه يكم ثارالله(ع)، 27/1/1367، ص 1.
  2. سند شماره 77634 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ژاجا (ر3) م ف به دفتر نخست‌وزير، 17/1/1367، سند تك‌برگي
  3. مأخذ 1، بخش اول، ص 1، راديو صوت‌الجماهير، 17/1/1367.
  4. مأخذ 1، بخش اول، ص 7، اهواز، 17/1/1367.
  5. سند شماره 77639 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد سپاه ناحيه‌ي مستقل ششم خوزستان (اطلاعات) به ستاد مركزي (واحد اطلاعات)، 17/1/1367، سند تك‌برگي
  6. روزنامه‌ي جمهوري اسلامي، 18/1/1367، ص 2.
  7. مأخذ 1، بخش اول، ص 1، راديو صوت‌الجماهير، 17/1/1367.
  8. سند شماره 411582 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي سپاه سلماس به قرارگاه حمزه(ع) (فرماندهي)، 18/1/1367، سند تك‌برگي؛ و ـ سند شماره 411580 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي سپاه سلماس به قرارگاه حمزه(ع) (فرماندهي)، 17/1/1367، سند تك‌برگي.
  9. سند شماره 411474 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه اروميه به فرماندهي قرارگاه حمزه(ع)، 20/1/1367، سند تك‌برگي.
  10. سند شماره 411472 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه اروميه به فرماندهي قرارگاه حمزه(ع)، 20/1/1367، سند تك‌برگي.
  11. سند شماره 411595 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد قرارگاه حمزه(ع) (اطلاعات) به سپاه كشوري (اطلاعات)، 18/1/1367، سند تك‌برگي.
  12. سند شماره 200773 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش روزانه، وزارت اطلاعات، شماره 795، 18/1/1367، صص 5 ـ 4؛ و ـ سند شماره 411469 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده ع شمال غرب ژاجا (ر3) به ت ف ژاجا (ر3) عمليات، 18/1/1367، سند تك‌برگي.
  13. مأخذ 6؛ و ـ سند شماره 77636 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ژاجا ر3 م ف به دفتر نخست‌وزير، 17/1/1367، سند تك‌برگي.
  14. مأخذ 1، بخش اول، ص 8، باختران، 17/1/1367.
  15. مأخذ 1، ص 9، خرم‌آباد، 17/1/1367؛ و ـ همان، ص 9، باختران، 17/1/1367
  16. واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي، بولتن راديوهاي بيگانه، 18/1/1367، صص 3 ـ 2.
  17. مأخذ 1، بخش اول، صص 24 ـ 23، تهران، 17/1/1367؛ و ـ همان، صص 13 ـ 12، راديو اسرائيل.
  18. مأخذ 1، ص 10، بلگراد، 17/1/1367.
  19. مأخذ 6.
  20. روزنامه‌ي جمهوري اسلامي، 20/1/1367، ص 1.
  21. مأخذ 1، بخش اول، ص 4، راديو صوت‌الجماهير، 17/1/1367.
  22. مأخذ 6.
  23. سند شماره 178197 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن روزانه، واحد اطلاعات قرارگاه رمضان، 17/1/1367، صص 2 ـ 1.
  24. سند شماره 142909 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي لشكر81 زرهي به رده مقدم لشكر81 زرهي، 17/1/1367، صص 2 ـ 1.
  25. روزنامه‌ي كيهان، 17/1/1367، صص 3 ـ 2.
  26. روزنامه‌ي اطلاعات، 18/1/1367، ص 2.
  27. خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 19، 19/1/1367، ص 24، سازمان ملل ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس، 18/1/1367.
  28. مركز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس، جنگ ايران و عراق در اسناد سازمان ملل، ترجمه‌ي محمدعلي خرمي، جلد 8، تهران: مركز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس، 1389، ص 167.
  29. همان، صص 166ـ 165.
  30. مأخذ 1، بخش اول، صص 29 ـ 28، مادريد، 17/1/1367
  31. روزنامه‌ي اطلاعات، 17/1/1367، صص 2 و 17.
  32. مأخذ 1، بخش اول، صص 42 ـ 41، راديو اسرائيل، 17/1/1367
  33. مأخذ 26، ص 9.
  34. مأخذ 1، بخش اول، ص 32، كويت، 17/1/1367.
  35. مأخذ 16، صص 22 ـ 21.
  36. مأخذ 1، بخش اول، صص 33 ـ 32، كويت ـ خبرگزاري فرانسه، 17/1/1367.
  37. مأخذ 27، ص 41، لندن، 17/1/1367.
  38. مأخذ 27، صص 42 ـ 41، لندن، 18/1/1367.
  39. مأخذ 27، ص 43، لندن ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس، 18/1/1367.
  40. مأخذ 1، بخش اول، ص 36، رم ـ خبرگزاري كويت، 17/1/1367.
  41. مأخذ 1، بخش اول، صص 42 ـ 41، راديو اسرائيل، 17/1/1367؛ و ـ همان، صص 39 ـ 38، لندن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 17/1/1367؛ و ـ همان، ص 37، لندن ـ خبرگزاري رويتر، 17/1/1367؛ و ـ مأخذ 16، صص 23 ـ 22 و 16 ـ 15.
  42. مأخذ 1، بخش اول، صص 33 ـ 32، كويت ـ خبرگزاري فرانسه، 17/1/1367.
  43. مأخذ 27، صص 49 ـ 47، راديو بي‌بي‌سي، 17/1/1367.
  44. همان، صص 67 ـ 66، پاريس، 18/1/1367.
  45. روزنامه‌ي كيهان، 18/1/1367، ص 13.
  46. مأخذ 1، بخش اول، صص 12 ـ 11، راديو اسرائيل، 17/1/1367.
  47. مأخذ 1، بخش اول، ص 46، راديو بي‌بي‌سي، 17/1/1367.
  48. همان، صص 46 ـ 44، نيكوزيا ـ خبرگزاري رويتر، 17/1/1367.
  49. مأخذ 26.
  50. سند شماره 307484 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد هماهنگي اجرايي مناطق بمب‌باران شده فارس، 17/1/1367، صص 2 ـ 1.
  51. سند شماره 305617 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد هماهنگي اجرايي مناطق بمب‌باران شده فارس به صنايع، پتروشيمي، پالايشگاه و الكترونيك، 17/1/1367، سند تك‌برگي.
  52. سند شماره 307296 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شهرباني استان فارس به استانداري فارس، 17/1/1367، سند تك‌برگي.
  53. سند شماره 305594 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از مدير عامل شركت سهامي پتروشيمي شيراز به ستاد هماهنگي اجرايي مناطق بمب‌باران شده فارس، 28/1/1367، صص 2 ـ 1.
  54. مأخذ 1، بخش اول، ص 48، باختران، 17/1/1367.
  55. سند شماره 411596 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد قرارگاه حمزه(ع) (اطلاعات) به پايگاه‌هاي ماكو، خوي، سلماس و اروميه، 17/1/1367، ص 1؛ و ـ سند شماره 77664 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه حمزه(ع) به فرماندهي نيروي زميني، 18/1/1367، سند تك‌برگي.
  56. سند شماره 49335 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از نماينده‌ي حزب دمكرات كردستان عراق به فرماندهي قرارگاه نصر 21 رمضان، 17/1/1367، سند تك‌برگي.
  57. مأخذ 27، صص 34 ـ 33، راديو بي‌بي‌سي، 18/1/1367.
  58. روزنامه‌ي اطلاعات، 27/1/1367، ص 3.
  59. مأخذ 27، صص 70 ـ 69، موئيدن (هلند) ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس، 18/1/1367.
  60. مأخذ 1، بخش اول، ص 17، پاريس ـ خبرگزاري عراق، 17/1/1367.
  61. سند شماره 178200 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اطلاعات قرارگاه رمضان، 18/1/1367، سند تك‌برگي.
  62. سند شماره 411530 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌يي، از سپاه مريوان (اطلاعات) به سپاه يازدهم (اطلاعات)، 17/1/1367، سند تك‌برگي.
  63. سند شماره 179174 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از نماينده‌ي حزب دمكرات كردستان عراق ( شوكت بارزاني) به فرماندهي قرارگاه نصر (رمضان)، 26/1/1367، ص 1.
  64. سند شماره 77745 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه يازدهم امام حسن عسگري(ع) به ستاد قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) و كليه‌ي پايگاه‌ها، 24/1/1367، صص 3 ـ 1.
  65. همان، صص 166ـ 165.
  66. مأخذ 45، ص 2.