1364.08.17: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{جعبه زندگینامه | |||
|عنوان =روزشمار جنگ سال 1364 | |||
|نام = 1364.08.17 | |||
|نام دیگر= هفده آبان | |||
|روز=17 آبان 1364 | |||
|تاریخ شمسی= 1364.08.17 | |||
|تاریخ میلادی= 8 نوامبر 1985 | |||
|تاریخ قمری= 24 صفر 1406 | |||
|اسامی عملیات= | |||
|اسامی شهدا= | |||
|اسامی اسرا= | |||
}} | |||
<div class="bootstrap-btn">[[1359.08.17]]</div> | |||
<div class="bootstrap-btn">[[1360.08.17]]</div> | |||
<div class="bootstrap-btn">[[1361.08.17]]</div> | |||
<div class="bootstrap-btn">[[1362.08.17]]</div> | |||
<div class="bootstrap-btn">[[1363.08.17]]</div> | |||
<div class="bootstrap-btn">[[1365.08.17]]</div> | |||
<div class="bootstrap-btn">[[1366.08.17]]</div> | |||
<div style="text-align:justify"> | |||
== گزارش ـ 22 == | |||
امروز با حضور فرماندهان و مسئولان نیروی زمینی سپاه پاسداران<ref group="پاورقی">در جلسه امروز که بدون حضور محسن رضايي فرمانده کل سپاه تشکيل شد، برادران رحيم صفوي (فرمانده نيروي زميني سپاه)، غلامعلي رشيد مسئول معاونت عمليات سپاه پاسداران، احمد غلامپور فرمانده قرارگاه کربلا، عزيز (محمد‌علي) جعفري فرمانده قرارگاه قدس، عباس محتاج فرمانده قرارگاه سلمان، محمد پيشبهار مسئول اطلاعات عمليات نيروي زميني حضور داشتند. | |||
در مخالفت با | </ref> جلسه‌ای طولانی درباره اجرای عملیات در جبهه جنوب و مشکلات آن، عملیات در منطقه فاو و مخالفت با آن، بحث‌هایی درباره کلیات جنگ و استراتژی عملیاتی و موفقیت‌آمیز نبودن عملیات در جبهه جنوب با توان فعلی و میسرنبودن غافلگیری دشمن در جنوب در موقعیت کنونی، برگزار شد. | ||
1. | مباحث این جلسه با استفاده از گزارش راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی سپاه نقل می‌شود. جلسه امروز با دستور پیگیری آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه فاو و بحث درباره طرح مانور این عملیات آغاز شد. رحیم صفوی ابتدا دستور جلسه را چهار موضوع اعلام کرد: 1. پیگیری برآوردها، ازجمله برآورد نیرو برای عملیات 2. تشکیلات نیروی زمینی سپاه 3. تعیین مسئولیت منطقه شمال‌غرب 4. تعیین نقش قرارگاه نوح در عملیات. | ||
مباحث جلسه با طرح مانور عملیات در منطقه فاو آغاز شد و در ادامه درباره پیشنهاد روز گذشته محسن رضایی که اگر نیروی زمینی فرصت نمی‌کند هم‌زمان عملیات گسترده در فاو و عملیات محدود را پیگیری و آماده‌سازی کند، یکی را نیروی زمینی و دیگری را فرماندهی کل سپاه انجام دهند، بحث و با چنین تقسیم کاری مخالفت شد و دیدگاه غالب این بود که هر دو عملیات با مسئولیت نیروی زمینی سپاه و با تقسیم کار بین قرارگاه‌ها آماده‌سازی و اجرا شود.<ref>سند شماره 634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، گزارش راوی قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران (داوود رنجبر)، ص 103.</ref> | |||
جلسه با سخنان غلامعلی رشید که به‌طورکلی در موقعیت کنونی و با توان موجود مخالف اجرای عملیات اصلی و گسترده در جبهه جنوب بود ادامه یافت. وی با استدلال تأکید می‌کرد که «حتی اگر شرایط [ازجمله نیرو و امکانات لازم] تأمین شود قادر به انجام‌دادن هیچ‌گونه عملیاتی در جنوب نیستیم.» | |||
غلامعلی رشید که در بحث‌های گذشته با بیان دقیق واقعیات و استدلال منطقی موفق شده بود که فرماندهان اصلی نیروی زمینی را متقاعد سازد که در موقعیت کنونی اجرای عملیات گسترده و موفق در منطقه جنوب امکان‌پذیر نیست، در این جلسه نیز با بیان مشکلات کنونی جنگ، سمت‌وسوی جلسه را تغییر داد و بازهم به تشریح دلایل مخالفت خود پرداخت. وی تأکید می‌کرد که حتی اگر شرایط لازم فراهم شود، دشمن ده برابر آن را برای مقابله آماده می‌کند. وی با بیان اینکه ضرورت موفقیت، غافلگیری دشمن است، آماده‌کردن تنها یک توان رزمی و یک منطقه را برای عملیات، ازبین‌رفتن امکان غافلگیری دشمن و هشیار‌شدن او می‌دانست. غلامعلی رشید علاوه‌براینکه آماده‌سازی زمین را هشیار‌شدن دشمن می‌دانست، باتوجه‌به اینکه بخشی از توپخانه ارتش باید عملیات در منطقه فاو را پشتیبانی کند، همین آماده‌سازی توپخانه را نیز دلیلی برای ازبین‌رفتن غافلگیری پیش‌بینی می‌کرد. وی معتقد بود که در جنوب باید با سه توان رزمی که هریک 100 گردان نیرو داشته باشد، در سه منطقه جنگید و در چنین شرایطی است که غافلگیر‌کردن دشمن و موفقیت امکان‌پذیر است. | |||
[[پرونده:Gholamali-rashid-1.jpg|جایگزین=پرونده:Gholamali-rashid-1.jpg|بندانگشتی|'''رشيد: حتی اگر 150 گردان هم فراهم شود به‌کارگیری بیش از 70 گردان آن امکان‌پذیر نیست.''']] | |||
آقای رشید با بیان اینکه سپاه درحال‌حاضر فقط کادر فرماندهی و اداره و هدایت‌کننده 70 گردان نیروی رزمی را دارد، تأکید می‌کرد که حتی اگر نیروی 150 گردان فراهم بشود، به‌کارگیری بیش از 70 گردان آن امکان‌پذیر نیست. وی مثال زد که مثلاً «شب سوم عملیات احمد کاظمی (فرمانده لشکر8 نجف) فریادش بلند می‌شود که چیزی از من نمانده، لشکر دیگری جایگزین من کنید. حالا شما هرچه هم بگویید این گردان، برو بجنگ، اما گردان (بدون فرماندهی و کادر) چطور بجنگد؟» | |||
وی افزود: «ما هنوز روی 80 ـ 70 گردان مانده‌ایم، اما دشمن خودش را جمع کرده، دیگر خط‌های بی‌قواره ندارد، احتیاط دارد. آتش توپخانه دارد. توانش افزایش یافته، اینها علل عدم‌الفتح ماست.» | |||
غلامعلی رشید در ادامه پس از بیان تلاش‌های چند ماهه گذشته سپاه برای توجیه و روشن‌کردن اوضاع و بیان واقعیات برای مسئولان کشور، گفت: «وقتی دیروز [برادر محسن] گفت جمهوری اسلامی توانش نمی‌کشد، نتیجه پنج ماه فعالیتش بود. پنج ماه در بیش از 10 ملاقات حرف‌ها زده شد. با صراحت می‌گفت ما غریب هستیم، کسی ما را پشتیبانی نمی‌کند. همه این مسائل گفته شد، همه‌شان می‌گفتند که شما بیخود (عملیات) بدر و خیبر را انجام دادید.» وی افزود: «برادر محسن مجدداً تسلیم نظر آقایان مبنی‌بر "اجرای عملیات موفق و صلح" شده، ایشان دیگر حرفی از جنگ درازمدت نمی‌زنند.» وی همچنین اشاره کرد که: «برادران سه سال دیگر می‌فهمند که ما ضعیفیم که آن‌وقت خیلی دیر است.» | |||
درپی بیان این مطالب، رحیم صفوی دیدگاه خود را چنین مطرح کرد: «ما در میان مشکلات جهت مثبت را بگیریم؛ بگوییم برای اینکه پیروز شویم این‌طور و آن‌طور. تمام محاسبات ما عقلانی است، اگر معادلات الهی و خدایی را در نظر نگیریم ضرر می‌کنیم. ضمن اینکه به‌دنبال امکانات باید برویم ولی نباید متکی به امکانات باشیم، ما اعتقاد به نصر خدا داریم. این محاسبات ذره‌ای در قلب ما و روند کار ما تأثیر نکند، خوف برمان ندارد.» | |||
غلامعلی رشید یکی از دلایل طرح این مباحث را چنین بیان کرد: «اگر تردید هست بگذارید همه این تردیدها را بریزیم بیرون، بالاخره یک چیزی می‌شود؛ به ما بگویند بروید شهید بشوید، این را بگویند راحت می‌شویم.»<ref>همان، صص 107 ـ 103.</ref> | |||
جلسه امروز بدون تصمیم‌گیری خاصی درباره طرح مانور عملیات در منطقه فاو پایان یافت و ادامه بحث به فردا موکول شد. | |||
==گزارش ـ 23== | |||
ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران در اطلاعیه شماره 2283 خود اعلام کرد: «خلبانان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی با چند فروند شکاری بمب‌افکن خود تأسیسات کارخانه آهن عراق در جنوب العماره و تأسیسات نظامی دشمن در شرق اربیل را به آتش کشیدند و ضمن واردآوردن خسارات و ضایعات سنگین به دشمن، سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.»<ref>روزنامه ''کیهان''، 1364/8/18، ص 3.</ref> | |||
از سوی دیگر، رادیو بی‌بی‌سی به نقل از مقامات عراقی گزارش داد که تلاش 4 جنگنده ایرانی برای نفوذ به حریم هوایی عراق دفع شده است و جنگنده‌های مذکور قبل از رسیدن به هدف‌هایشان ناگزیر به فرار شده‌اند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه ''گزارش‌های ویژه''، شماره 234، 1364/8/18، ص 5، رادیو بی‌بی‌سی، 8 نوامبر 1985 (1364/8/17).</ref> | |||
==گزارش ـ 24== | |||
اقدامات گروه‌های ضدانقلاب در مناطق غربی کشور و تلاش برای مقابله با آنها امروز نیز ادامه یافت: | |||
... | 1. عوامل حزب دمکرات کردستان امروز با دو موشک آر.پی.جی7 به پایگاه بنی‌کندی از توابع تکاب حمله کردند. در این حمله تلفاتی به نیروهای اسلام وارد نشد. در این حمله افراد ضدانقلاب دو تن از اعضای گروه مقاومت روستای بنی‌کندی را خلع سلاح کردند و سلاح‌های آنها را با خود بردند. نیروهای ضدانقلاب شب‌هنگام نیز به پایگاه چاپلو حمله کردند که این حمله تلفات و خسارتی نداشت.<ref>سند شماره 200092 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه ''گزارش روزانه،'' شماره 92، 1364/8/20، صص 1 و 2.</ref> | ||
2. به گزارش قرارگاه حمزه سید‌الشهدا، نیروهای خودی در منطقه عمومی تکاب در یک تعقیب و گریز علیه افراد حزب دمکرات موفق شدند سه تن از آنها را اسیر کنند. یکی از اسیران که در این درگیری دچار جراحت زیادی شده بود، پس از عمل جراحی فوت کرد.<ref>سند شماره 119739 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش خبری، از فرماندهی قرارگاه حمزه به فرماندهی کل سپاه، 1364/8/20.</ref> | |||
3. در درگیری نیروهای تأمین پایگاه کانی سیف بانه با افراد ضدانقلاب، دو تن از نیروهای ژاندارمری مجروح شدند.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه ''رویدادها و تحلیل،'' شماره 14، 1364/9/23، ص 38.</ref> | |||
4. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از باختران، در ساعت 16 امروز «در محور مرخیل ـ باباجانی (پاوه) گروهی از برادران پاسدار با کمین عناصر ضدانقلاب برخورد کردند که پاسداران با این عناصر درگیر شدند و دو نفر از آنها را مجروح و کمین ضدانقلاب را با شکست مواجه کردند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه ''گزارش‌های ویژه''، شماره 236، 1364/8/20، ص 18، باختران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/19.</ref> | |||
5. افراد ضدانقلاب با اجرای کمینی در اطراف تکاب، دو بسیجی را مجروح کردند.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه ''رویدادها،'' شماره 70، 1364/8/28، ص 23.</ref> | |||
6. براثر انفجار دو مین ضدنفر که عوامل گروه‌های ضدانقلاب در سنگرهای نیروهای تأمین در اطراف بوکان کار گذاشته بودند، پای یکی از برادران پاسدار وظیفه قطع شد.<ref>همان، ص 24.</ref> | |||
==گزارش ـ 25== | |||
در درگیری‌های دو هفته گذشته میان نیروهای حزب دمکرات کردستان و گروه کومهله در روستاهای عالیجان، کانی گوزله، کله پخ و... 6 تن از اعضای حزب دمکرات و بیش از50 تن از افراد کومهله کشته شدند. در این درگیری‌ها که نسبت به دفعات قبل به‌مراتب سنگین‌تر بوده است، ضربات سختی بر گروه کومهله وارد گردید؛ ازجمله فرمانده گردان 26 سقز و مسئول سیاسی این گردان کشته شدند. درپی این درگیری‌ها 4 تن از اعضای کومهله خود را به نیروهای اسلام در منطقه تسلیم کردند.<ref>واحد سیاسی تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشریه ''گزارش''، شماره 14، 1364/9/8، ص 102.</ref> | |||
همچنین «یکی از مسئولان تشکیلات کومهله به نام کریم شریفی در شهر تکاب ترور گردیده که احتمالاً این کار به‌دست عوامل حزب دمکرات انجام شده است.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه ''رویدادها''، شماره 71، 1364/9/5، ص 26.</ref> | |||
درپی تشدید درگیری میان دو گروه دمکرات و کومهله، علیزاده دبیر اول کومهله در مصاحبه امروز خود با رادیو بی.بی.سی، اعلام کرد که ما خواهان قطع فوری و بدون تأخیر این جنگ هستیم؛ کافی است در شرایط فعلی حزب دمکرات اعلام کند حاضر است بدون هیچ قیدوشرطی با کومهله آتش‌بس کند و به این جنگ خاتمه دهد. | |||
از سوی دیگر، اخیراً سازمان چریک‌های فدایی اقلیت نیز در اطلاعیه‌ای به اقدامات مسئولان حزب دمکرات بانه مبنی‌بر ممانعت از فعالیت‌های سیاسی و نظامی نیروهای این گروه در منطقه بانه اعتراض کرده و از حزب دمکرات خواست که منطق سیاسی را کنار گذاشته و از تهدید نظامی نیروهای انقلابی بپرهیزد.<ref>مأخذ 11.</ref> | |||
==گزارش ـ 26== | |||
نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل امروز دو نامه برای دبیرکل این سازمان ارسال کرد. در نامه اول با اشاره به بمباران اهواز در 15 آبان 1364، تأکید شده است که درصورت ادامه این جنایات، برای ایران راهی جز "مقابله‌به‌مثل" نیست. در نامه دوم ادعای عراق مبنی‌بر گلوله‌باران شهر القرنه به‌دست نیروهای ایران در 14 آبان 1364 تکذیب شده است. نامه اول که با شماره 17616/S در شورای امنیت سازمان ملل ثبت شده چنین است:<ref>مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، ''جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد،'' جلد چهارم، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1387، ص 289، سند 17616/s، شورای امنیت، 8 نوامبر 1985 (1364/8/17).</ref> | |||
نامه مورخ 8 نوامبر 1985 نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان خطاب به دبیرکل: | |||
بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراماً توجه جناب‌عالی را به بمباران هوایی شهر اهواز در استان خوزستان در روز چهارشنبه 6 نوامبر 1985، جلب می‌نمایم. | |||
رژیم متجاوز عراق در ادامه نقض مداوم حقوق بشردوستانه بین‌المللی، یک‌بار دیگر به بخش‌های غیرنظامی اهواز حمله کرد که براثر آن 30 غیرنظامی شهید و بیش از 100 تن مجروح شدند. این اقدام جنایتکارانه رژیم عراق که نقض اصول شناختهشده و مقررات حقوق بشردوستانه بین‌المللی در منازعات نظامی است، نشان‌دهنده آن است که رژیم متجاوز عراق مترصد آن است که مناقشه را گسترش داده و به مناطق مسکونی غیرنظامیان بی‌گناه حمله نماید. | |||
یک‌بار دیگر دولت جمهوری اسلامی ایران مایل است به اطلاع جامعه بین‌المللی برساند که نباید به حکام عراق اجازه داد که به این اقدامات جنایتکارانه علیه مناطق غیرنظامی ایران ادامه دهند، در غیر این صورت هیچ راهی برای مدافعان ایران جز مقابله‌به‌مثل باقی نخواهد ماند. | |||
سعید رجایی خراسانی ـ سفیر نمایندگی دائمی | |||
نامه دوم نیز که با شماره 17617/S در شورای امنیت سازمان ملل به ثبت رسیده، چنین است:<ref>همان، ص 290، سند 17617/s شورای امنیت، 8 نوامبر 1985 (1364/8/17).</ref> | |||
نامه مورخ 8 نوامبر 1985 نمایندگی جمهوری اسلامی ایران خطاب به دبیرکل | |||
بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراماً به اطلاع جناب‌عالی می‌رساند که دولت جمهوری اسلامی ایران قاطعانه ادعاهای رژیم عراق مبنی‌بر اینکه نیروهای ایران شهر القرنه را در 5 نوامبر 1985، گلوله‌باران کرده‌اند، رد می‌نماید. | |||
در 6 نوامبر، سخنگوی ستاد تبلیغات جنگ اعلام کرد که القرنه شهری دور از منطقه نظامی است و نیروهای ایران این شهر را در 5 نوامبر گلوله‌باران نکرده‌اند و بنابراین ادعاهای عراق کاملاً بی‌پایه و اساس است. هدف ازاین‌قبیل ادعاهای عراق، هموارساختن زمینه جهت انجام مقاصد شیطانی خود در تشدید حملات وحشیانه و ناجوانمردانه علیه غیرنظامیان جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. | |||
سعید رجایی خراسانی ـ نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل | |||
==گزارش ـ 27== | |||
درپی هشدار جمهوری اسلامی ایران به دبیرکل سازمان ملل درباره ادامه حملات عراق به مناطق غیرنظامی ایران، خبرگزاری یونایتدپرس در گزارشی ضمن انتشار بخشی از نامه ایران به دبیرکل، آورده است: «ساکنین پایتخت ایران نسبت به یک جنگ جدید شهرها با عراق که گفته می‌شود هواپیماهایش سی‌وششمین حمله علیه ترمینال نفتی ایران در خلیج [فارس] و مناطق جنوب ایران را انجام دادند، بیمناک هستند. | |||
ساکنین تهران روز پنجشنبه 1364/8/16 ضمن تماس تلفنی گفتند با انتشار دستور‌العمل‌هایی 68 صفحه‌ای درباره چگونگی احداث پناهگاه‌ها نگرانی‌های مربوط به یک سری حملات شدید دیگر به مناطق غیرنظامی توسط طرفین افزایش یافته است. ولایتی در نامهای به دبیرکل سازمان ملل نوشت، بغداد درصدد گسترش جنگ به مناطق غیرنظامی است و هشدار داد اگر دراین‌زمینه پیشرفتی حاصل نشود ایران چاره‌ای جز اقدامات تدافعی تلافی‌جویانه ندارد. | |||
براساس این گزارش، طی دو دوره جنگ به‌اصطلاح شهرها حدود 2000 تن ایرانی به قتل رسیدند. بعضی از منابع دیپلماتیک غرب بااین‌حال گفتند از اینکه زمان برای ازسرگیری حملات بی‌هدف توسط هریک از طرفین فرارسیده باشد، تردید دارند.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه ''رویدادها''، شماره 69، 1364/8/22، صص 7 ـ 6.</ref> | |||
==گزارش ـ 28== | |||
درپی پایان اجلاس اخیر سران شورای همکاری خلیج‌فارس در روز 1364/8/15، که در قطعنامه پایانی آن مواضع نسبتاً ملایمی درباره ایران اتخاذ شده بود و نسبت به قطعنامه‌های قبلی کینه‌ورزی کمتری در آن بود، رسانه‌های غربی به تفسیر و تحلیل گسترده دراین‌باره پرداخته‌اند. | |||
''واشنگتن پست'' ضمن بیان اینکه «شش کشور عربی (عضو شورای همکاری خلیج‌فارس) نسبتاً موضع بی‌طرفانه‌ای نسبت به گذشته (درمورد جنگ ایران و عراق) اتخاذ کرده‌اند، به نقل از عبد‌الله بشاره دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس نوشته است که ما دوست داریم اطمینان بدهیم که همزیستی در خلیج‌فارس با ایجاد ارتباط و گفت‌وگو امکان‌پذیر است و هیچ‌یک از طرفین نباید درصدد تحمیل خواسته‌های خود در منطقه باشند و تغییر مواضع شورا به‌منظور دستیابی به محدود‌کردن جنگ و یافتن راهی برای خاتمه‌بخشیدن به آن می‌باشد. کشورهای عربی خلیج‌فارس از گسترش جنگ به مناطق دریایی و تأسیسات خارک راضی نیستند و بیم از آن دارند که گسترش جنگ امنیت آنان را به خطر بیندازد.»<ref>روزنامه ''کیهان''، 1364/8/18، ص 20.</ref> | |||
''نیویورک تایمز'' نیز در شماره امروز خود نوشته است: «علائمی وجود دارد که کشورهای حوزه خلیج‌فارس علاقه‌مند به بهبود روابط با ایران می‌باشند به این امید که از خطرات ترور و صدور انقلاب مصون بمانند. | |||
سعی کشورهای خلیج در بهبود روابط با جمهوری اسلامی ایران، در اشاره آنها به تشدید بحران ـ که ظاهراً به‌معنی حملات اخیر عراق به جزیره خارک است ـ به چشم می‌خورد.»<ref>همان.</ref> | |||
''فایننشال تایمز'' نیز "موضع‌گیری نسبتاً بی‌طرفانه شورای همکاری" را موردتوجه قرار داده و نوشته است: «این امر نشان‌دهنده یک تغییر شدید روانی در طول 5 سال گذشته است. کشورهای خلیج [فارس] پیوسته در حمایت کامل مالی و سیاسی از تلاش‌های جنگی بغداد متعهد بوده‌اند. حدود 30 تا 40 میلیارد دلار ازسوی شورای همکاری خلیج [فارس] به‌ویژه عربستان سعودی و کویت به‌منظور کمک به عراق در جنگ با ایران، [به عراق] ارسال شده است. این کمک‌ها به‌صورت نقدی بوده و هر دو کشور به نیابت از عراق نفت فروخته و پول آن را دراختیار عراق قرار داده‌اند. ایران ظرف چند ماه گذشته سعی داشته است به همسایگان خود در خلیج [فارس] اطمینان دهد که خواهان روابط دوستانه با آنان است و یک سری ملاقات‌های بی‌سروصدا توسط مقامات عالی‌رتبه ایران با مقامات خلیج [فارس] صورت گرفته است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه ''گزارش‌های ویژه''، شماره 235، 1364/8/19، ص 12، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18، روزنامه ''فایننشال تایمز'' در شماره روز جمعه 1364/8/17.</ref> | |||
در ادامه گزارش ''فایننشال تایمز'' آمده است: «این امر به‌‌زودی با دیدار آقای علی‌اکبر ولایتی، وزیر امور خارجه ایران از عربستان سعودی به اوج خود خواهد رسید. این دیدار به‌دنبال دیدار هیئتی به ریاست شاهزاده سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان سعودی از تهران در اوایل سال جاری می‌باشد؛ لکن کشورهای خلیج [فارس] درک می‌کنند که باید بسیار دقیق و مراقب باشند. این فتح باب‌های دوستانه ایران شامل حال کویت نمی‌شود. این تغییر سیاست عمدتاً ناشی از ترس و وحشت کشورهای خلیج [فارس] از آن بوده است که باتوجه‌به حملات گسترده و فزونی‌یافته عراق به تأسیسات نفتی ایران، مبادا ایران وادار به حمله ناگهانی به این کشورها شود. ولی احتمال نمی‌رود که عراق از ادامه این حملات منصرف گردد؛ به‌ویژه اکنون که کشورهای خلیج [فارس] تمایل خود را به داشتن تماس‌های مطلوب‌تر با دشمن این کشور ابراز داشته‌اند. مهم‌تر اینکه، حتی کوچک‌ترین امیدی نمی‌رود که ایران تمایلی به رها‌کردن خواسته خود مبنی‌بر برکناری صدام‌حسین، رئیس‌جمهور عراق، به‌عنوان شرط اول شروع مذاکرات داشته باشد.»<ref>اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه ''بررسی مطبوعات جهان''، شماره 967، 1364/8/27، ص 21. | |||
</ref> | |||
به نوشته ''وال استریت ژورنال''، این شورا اعلام کرده که برای یافتن راه‌حل پایان جنگ با مقام‌های دو کشور درگیر تماس خواهد گرفت، اما ایران به‌دلیل کمک‌های فراوان کشورهای حوزه خلیج‌فارس به عراق در جنگ با ایران، هیچ‌یک از شش کشور شورای همکاری را برای میانجیگری مناسب نمی‌د‌اند. | |||
به گزارش روزنامه ''وال استریت ژورنال''، تصمیم رهبران شورای همکاری برای ازسرگیری تلاش‌های میانجیگرانه، نشان‌دهنده نگرانی این کشورها از جنگ شش‌ساله‌ای است که خطوط کشتیرانی خلیج‌فارس را تهدید می‌کند. ایران تهدید کرده است که اگر عراق صادرات نفت ایران را متوقف سازد، ایران تنگه هرمز را به روی صادرات نفت کشورهای منطقه مسدود خواهد کرد. | |||
در اعلامیه نهایی رهبران کشورهای عضو شورای همکاری در مسقط تأکید شده است که عملیات اخیر ایران و عراق در خلیج‌فارس، امنیت و ثبات تمامی منطقه و همچنین کشتیرانی آزاد را در خلیج‌فارس تهدید می‌کند و به این سبب کشورهای عضو شورای همکاری در نظر دارند تلاش تازه‌ای را برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق آغاز کنند.<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن ''رادیوهای بیگانه''، 1364/8/18، صص 9 ـ 10، رادیو امریکا، 1364/8/17.</ref> | |||
همچنین ''واشنگتن پست'' در مقاله‌ای که به اجلاس اخیر سران کشورهای حوزه خلیج‌فارس اختصاص داده، آورده است: «کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس محتاطانه از حمایت آشکار و علنی خود از عراق در جنگ ایران و عراق کناره گرفتند و بیشتر به‌سوی اتخاذ موضعی بی‌طرفانه گام برداشتند. رهبران این کشورها در بیانیه نهایی اجلاس خود تعهد کردند که تلاش در راه دستیابی به صلحی که حقوق و منافع مشروع برحق دو کشور ایران و عراق را حفظ کند، ادامه دهند. ظاهراً سلطان‌نشین‌های عرب مصمم بوده‌اند ایران و عراق را از حسن‌نیت خود در یک لحظه حساس مطمئن سازند و امید داشته باشند که گفت‌وشنود می‌تواند از گسترش دامنه جنگ به فراسوی مرزهای دو کشور جلوگیری کند. نیروهای این کشورها می‌توانند دربرابر یک حمله آسیب‌پذیر باشد و تمامی آنان درباره خطر روزافزون تروریسم نگرانی‌هایی دارند، اما طرحهای کشورهای عضو این شورا برای دفاع متقابل از خود و توافق‌های امنیتی همچنان گنگ و مبهم است. | |||
دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس با اشاره به لزوم همزیستی تمامی کشورهای منطقه با یکدیگر، از چرخش نقش شورا و پاگذاری آن به راهی جمعی برای جلوگیری از اوج‌گیری جنگ و تلاش در راه پایان‌دادن به آن سخن گفت. وی گفت: ما در خط مقدم هستیم اگر در گذشته پیشرفت چندانی به دست نیامده است، این نباید به ما بهانه‌ای برای متوقف‌ساختن تلاش‌هایمان بدهد. در بیانیه نهایی اجلاس اخیر رهبران شورای همکاری خلیج‌فارس، عراق را مستقیماً به باد انتقاد نگرفته‌اند، اما لحنی که به‌هنگام سخن‌گفتن از خطرات ناشی از تند‌ترین نبض جنگ در خلیج‌فارس به کار گرفته‌اند، اشارت آشکاری تلقی می‌شود. | |||
اوج‌گیری کنونی جنگ از بمباران‌های خارک به‌وسیله عراق ناشی شده است. در بیانیه نهایی اجلاس اخیر شورای همکاری خلیج‌فارس، ایران را موردانتقاد قرار داده اما این انتقاد را به این صورت مطرح کرده که از تهران بخواهد اصول قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد را در پس اوج‌گیری‌های جنگ دو کشور در 1983 و 1984 رعایت کند.»<ref>همان، صص 9 ـ 8، رادیو امریکا، 1364/8/17.</ref> | |||
==گزارش ـ 29== | |||
تشکیل یک نیروی دریایی مشترک، ازجمله پیشنهادهای اجلاس اخیر سران کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس در مسقط می‌باشد. امروز روزنامه کویتی ''الرأی‌العام'' به نقل از یک مقام عالی‌رتبه خلیج‌فارس نوشته است: «به‌منظور دفاع از خطوط کشتیرانی خلیج [فارس] درمقابل هرگونه حملاتی، تشکیل یک نیروی دریایی مشترک در اجلاس هفته گذشته سران شورای همکاری خلیج [فارس] مورد بحث و بررسی قرار گرفت. [...] این نیروی پیشنهادی محافظت خطوط کشتیرانی از مناطق شمالی خلیج‌فارس تا آب‌های بین‌المللی در تنگه هرمز را برعهده خواهد گرفت. مقامات ذی‌صلاح هم‌اکنون رسماً مأموریت یافته‌اند که این مسئله را باتوجه‌به تمامی جنبه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی آن موردمطالعه قرار دهند. شورای همکاری خلیج [فارس] هم‌اکنون سرگرم انجام [دادن] اقداماتی درجهت تشکیل یک نیروی زمینی مشترک برای دفاع از هریک از کشورهای عضو درمقابل اقدامات خرابکارانه داخلی یا تهاجمات خارجی می‌باشد. برخی از واحدهای نیروی ضربتی، موسوم به"سپر جزیره" هم‌اکنون در منطقه "حفر‌الباطن" در عربستان مستقر شده‌اند.»<ref>مأخذ 19، ص 14، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18.</ref> | |||
==گزارش ـ 30== | |||
تلاش برای کشاندن ایران به سر میز مذاکره، نپذیرفتن مصالحه به‌رغم تشدید فشارها، توانایی ایران در دریا و ناتوانی در هوا و ترساندن کشورهای منطقه از ایران؛ موضوعاتی است که هژیر تیموریان کارشناس امور خلیج‌فارس در مصاحبه با رادیو لندن اظهار کرده است. | |||
در این مصاحبه هژیر تیموریان به نگرانی رهبران کشورهای خلیج‌فارس از توسعه جنگ پاسخ داد و گفت: «درحال‌حاضر ایران درحال مبارزه با بحران‌های جدید با ابعاد زیاد است و این بحران داخلی می‌تواند بسیار بسیار خطرناک برای مردم خلیج باشد. در شورای همکاری خلیج [فارس] این موضوع، اجلاس را تحت‌الشعاع خود قرار داده بود به‌طوری‌که هیچ‌کس جرئت اشاره به آن را نداشت. اکنون ایران دارای یک کابینه جدید با چهره‌هایی جوان و خشن شده است و به نظر می‌رسد آنها به آنچه که باید بپردازند کار خود را آغاز کرده‌اند. ایران پولی برای اسلحه ندارد. در انزوای سیاسی در جهان قرار گرفته و نمی‌تواند به‌خاطر دیدگاه ایدئولوژیکی خود از این انزوا خارج شود و همچنین پولی برای هیچ اسلحه‌ای ندارد، زیرا در خلیج [فارس] منبع درآمد آن یعنی ترمینال نفتی جزیره خارک بهطور مداوم از ماه اوت موردتهاجم هواپیماهای نیروی هوایی عراق قرار گرفته است. بنابراین ایران با مسئله بسیار بسیار حادی مواجه شده است، چراکه نمی‌تواند این وضعیت نه جنگ نه صلح را ادامه دهد.» | |||
هژیر تیموریان در پاسخ به این سؤال که همواره منطقی برای دولت عراق و کشورهای خلیج‌فارس نمی‌توان متصور شد که با کاهش تولید ایران، این کشور بر سر میز مذاکره صلح بیاید، گفت: «آنها فراموش کردند که بگویند ایران هنوز حالت انقلابی خود را حفظ کرده است و این چیزی است که غیرقابل پیش‌بینی بوده است. ایران در حالتی نیست که به مصالحه روی آورد و من فکر می‌کنم چنانچه ایران به کناری گذاشته شود، این به‌معنای این نیست که این کنار گذاشته شده ممکن است خطرناک باشد و نتوان با آن تماس برقرار کرد.» | |||
از وی درمورد مشکل اقتصادی و سنگینی هزینه‌های جنگ، ایجاد بحران در منطقه توسط ایران و تأمین هزینه خرید جنگنده و ناو (که نیاز این کشور می‌باشد) سؤال شد، تیموریان در پاسخ گفت: «درواقع ایران تقریباً هواپیمای جنگی ندارد و درمجموع از نیروی هوایی که شاه از خود باقی گذاشت ظاهراً تنها 12 جنگنده آن قابل‌پروازند. درحال‌حاضر، ایران دارای نیروی هوایی نیست و در وضعیتی نیست که بتواند هواپیمای جدید بخرد.» | |||
سؤال شد پس چنانچه ایران دارای هواپیمایی نیست چگونه آن‌طور که آنها می‌گویند می‌تواند به کشورهای خلیج حمله کند و جنگ را توسعه دهد؟ هژیر تیموریان گفت: «ایران هنوز دارای نیروی دریایی عظیمی است که در جریان جنگ خلیج بلااستفاده ماند، زیرا جنگ خلیج نبرد دریایی نداشته است. گرچه طبعاً نمی‌تواند در تنگه هرمز کشتی غرق نماید و آن را مسدود نماید، زیرا این عملاً امکان ندارد چراکه عرض تنگه هرمز زیاد است، ولی می‌تواند این بلوکه‌کردن را همان‌طورکه اخیراً انجام داده با توقیف و بازدید، مصادره اموال کشتی‌هایی که به مقصد عراق عازم هستند به انجام برساند. بنابراین، قدم بعدی برای مسدود‌کردن این راه این است که راه حیاتی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج را مسدود نماید.» | |||
تیموریان درمورد اینکه آیا دیگر کشورهای جهان با عدم پرداخت پول نفت به ایران و لغو قراردادهای خود امکان بلوکه‌کردن درآمدهای جهانی ایران را دارند، گفت: «این یک فرض قابل‌توصیه نمی‌تواند باشد زیرا آنها یعنی کشورهای عضو شورا ازجمله کویت و عربستان سعودی به عراق فشار آورده‌اند که از قطع کامل منبع درآمد ایران خودداری نماید، چراکه این عمل منجر به بحرانی خواهد شد که ما از آن می‌ترسیم.» | |||
وی همچنین دراین‌مورد که آیا فکر می‌کنید این ترس واقعی در میان خلیجی‌ها وجود دارد که ایران طی چند ماه آینده دست به کارهایی خواهد زد، گفت: «ترس حقیقی.»<ref>مأخذ 4، صص 18ـ 16، رادیو لندن، 1364/8/17.</ref> | |||
==گزارش ـ 31 == | |||
جنگ ایران و عراق و تمایل شورای همکاری خلیج‌فارس به برقراری روابط با شوروی، فرصتی برای شوروی فراهم کرده است تا آرزوی دیرینه خود را برای حضور فعال در این منطقه دست‌یافتنی بداند. | |||
روزنامه ''کریستین ساینس مانیتور'' در مقاله‌ای تلاش برخی از کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس برای برقراری روابط دیپلماتیک با شوروی را بررسی کرده است: «یکی از دلایل برقراری روابط شوروی با کشورهای عربی تمایل به ایجاد توازن بین قدرت‌های منطقه می‌باشد. کشورهای خلیج‌فارس درحال‌حاضر بسیار نگران خطری ازجانب ایران می‌باشند. گرچه کشورهای کوچک‌تر خلیج‌فارس نسبت به عراق نیز خوش‌بین نمی‌باشند. درواقع بعضی از آنها عراق را در درازمدت خطر جدی‌تر از ایران تلقی می‌نمایند. ازطرفی نیز فشارهای عربستان سعودی برای تبدیل شورای همکاری به ابزار نفوذش نیز موردپسند نمی‌باشد. گروهی از ناظرین در خلیج‌فارس معتقدند تصمیم عمان برای برقراری روابط مجدد با شوروی درحقیقت عکس‌العملی درمقابل فشارهای عربستان بوده است. همچنین ترس از گسترش جنگ ایران و عراق نیز موجود است. کشورهای خلیج‌فارس می‌دانند که به‌تنهایی قادر به مقابله با چنین تحولی نمی‌باشند. بنابراین می‌خواهند شوروی را نیز درگیر نمایند که مانع از گسترش جنگ به سایر کشورها شده و درصورت وقوع برای خاتمه سریع آن کمک نماید.» | |||
این نشریه افزوده است: «در ماه سپتامبر عمان نیز روابط دیپلماتیک خود با شوروی را از سر گرفت. سایر کشورهای شورای همکاری ازجمله عربستان سعودی نیز احتمالاً به‌‌زودی اقدام مشابهی انجام خواهند داد. نکته حائز توجه آثار این برقراری روابط بر روی امریکا می‌باشد.» | |||
این روزنامه درمورد توسعه روابط سیاسی بین شوروی و عربستان می‌نویسد: «در مدت چند ماه گذشته تردد بین مسکو و ریاض شدت گرفته و به‌دلیل سفر شاهزاده فیصل به مسکو همراه با یک تیم فوتبال، این تحولات را "دیپلماسی فوتبال" نامیده‌اند. ایجاد رابطه کشورهای عرب خلیج‌فارس با شوروی نشان‌دهنده بلوغ سیاسی و اعتمادبه‌نفس آنها است. ازنظر کشورهای خلیج‌فارس غیرمنطقی می‌نماید که با ابرقدرت دیگر که تا این حد به آنها نزدیکی جغرافیایی دارد، رابطه نداشته باشند.»<ref>مأخذ 19، صص 28 ـ 27، واشنگتن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18.</ref> | |||
==گزارش ـ 32== | |||
در چهارمین اجلاس بین‌المللی سیره و سنت نبی‌اکرم<sup>(ص)</sup> ایران و عراق به آتش‌بس فوری و آغاز مذاکرات صلح دعوت شدند. این نشست پس از یک هفته، امروز در قاهره با صدور بیانیه‌ای به کار خود پایان داد. در بخشی از قطعنامه این اجلاس که به ابتکار دانشگاه اسلامی الأزهر برگزار شد، آمده است: «این کنفرانس ادامه جنگ ایران و عراق را رد کرده و طرفین را دعوت به یک آتش‌بس فوری و آغاز مذاکرات صلح می‌نماید. این قطعنامه همچنین پیشنهاد کرده است درصورت پذیرفته‌نشدن این پیشنهاد سازمان کنفرانس اسلامی یک اجلاس فوری تشکیل داده و کلیه اقدامات ضروری درجهت پایان‌دادن به این درگیری را اتخاذ نماید.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه ''گزارش‌های ویژه''، شماره 237، 1364/8/21، ص 3، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18.</ref> | |||
گفتنی است که در هیچ جای این قطعنامه رژیم عراق به‌خاطر آغاز‌کردن جنگ محکوم نشده است. | |||
==گزارش ـ 33== | |||
آثار حملات عراق به پایانه نفتی خارک و وضعیت کنونی صدور نفت ایران را نشریه ''اکونومیست'' چاپ لندن در مقاله‌ای بررسی کرده است: «بسیاری از کارشناسان نفتی و ناظران تحولات خلیج‌فارس عقیده داشتند حملات عراق بر ترمینال نفتی ایران در جزیره خارک نقطه آغازی بر پایان جنگ خلیج [فارس] خواهد بود. ماه‌های اوت و اواخر ماه سپتامبر زمان اوج حملات عراق بود. در ابتدا به نظر می‌رسید که عراقی‌ها سلسله حملاتی را بر نقطه آسیب‌پذیر ایران انجام داده‌اند و طبعاً دراین‌صورت با زیر آب رفتن ذخایر نفت، ایرانی‌ها توانایی ادامه جنگ را نخواهند داشت. اما واقعیت امر چیز دیگری شد. درحال‌حاضر میزان متوسط صادرات نفت ایران حدود 7/1 میلیون بشکه در روز است. یعنی بیشتر از میزانی که قبل از آغاز حملات عراق از ترمینال‌های خارک صادر می‌شده است. چرا پیش‌بینی‌ها اشتباه از آب درآمد؟ با صدور نفت از جزیره خارک، 85 درصد نفت صادراتی، 80 درصد درآمد دولت و 95 درصد ارز خارجی دولت تأمین می‌گردد. | |||
در آخرین هفته سپتامبر، ترمینال خارک آسیب دید، اما ایرانی‌ها به‌سرعت آن را تعمیر کردند. خارک می‌تواند ظرفیت میزان صدور نفت زیادی را داشته باشد. در دهه1970 تا روزی 6 میلیون بشکه نفت از این جزیره صادر شده است. خارک 14 پایانه صدور نفت دارد. در حملات عراق فقط 2 پایانه آسیب دید. درحال‌حاضر 4 پایانه درحال فعالیت است و همین تعداد برای صدور نفت با ظرفیت فعلی کافی است. بزرگ‌ترین دلیل برای حالت جهندگی صادرات نفت ایران، عدم توانایی عراق در انجام حملات به خارک بوده است. از طرف دیگر، عراق در حمله به خارک تمام الگوهای عملیات جنگی خویش را به کار گرفته است. ایرانی‌ها از حملات آسیب دیدند، اما نه به‌اندازه‌ای که مجبور شوند بر سر میز مذاکره بنشینند، مهم‌تر از همه موارد فوق‌الذکر اینکه ممکن است ازطرف عربستان سعودی و کویت به عراق هشدار داده شود تا در حمله به خارک تجدیدنظر کرده و یا حداقل محتاط باشد. دو کشور مزبور که مهم‌ترین پشتیبانان مالی عراق هستند، نسبت به تهدیدات جدی ایران مبنی‌بر حملات تلافی‌جویانه به تأسیسات نفتی منطقه هراسان می‌باشند. دولت ایران درحال‌حاضر مشغول ساختن تعدادی ترمینال شناور و مقاوم دربرابر بمب، میان جزیره خارک و ساحل است که می‌تواند ظرفیت 300 الی 400 هزار بشکه نفت در هرروز را داشته باشد. همچنین در یک عمل احتیاطی و پیشگیرانه دیگری علیه حملات هوایی عراق، ایران درحال تهیه مقدمات ساختن یک خط لوله به طول 400 مایل است. این خط از بندر گناوه در ساحل شمال‌شرقی خارک به‌طرف جزیره لاوان نزدیک تنگه هرمز کشیده می‌شود و احتمالاً برای تکمیل پروژه مزبور یک سال وقت لازم خواهد بود.»<ref>روزنامه ''جمهوری اسلامی''، 1364/9/18، ص 17، به نقل از نشریه ''اکونومیست'' چاپ لندن، 8 نوامبر 1985، (1364/8/17).</ref> | |||
==گزارش ـ 34== | |||
درپی عملیاتی‌شدن مرحله اول انتقال نفت عراق از عربستان (طی ماه گذشته با سقف روزانه نیم میلیون بشکه نفت)، امروز نیز مذاکراتی بین عراق و عربستان برای مرحله دوم انتقال خط لوله نفت آغاز شد. به گزارش خبرگزاری عراق از بغداد «عصام عبد‌الرحیم معاون وزیر نفت و رئیس شرکت ملی نفت عراق در ریاض با مقامات سعودی مذاکراتی را درخصوص مرحله دوم خط لوله نفتی عراق از خاک عربستان آغاز کرده است. این خط لوله میزان صادرات نفت عراق را به سطح یک میلیون بشکه در روز ازطریق خاک عربستان سعودی خواهد رساند.»<ref>مأخذ 4، ص 24، بغداد ـ خبرگزاری عراق، 1364/7/17.</ref> | |||
==گزارش ـ 35== | |||
جنگ قیمت‌ها در بازار نفت در سطح منطقه و جهان، کشورهای حوزه خلیج‌فارس و کشورهای تولیدکننده را به تکاپو واداشته است. به گزارش یونایتدپرس، شیخ احمد زکی یمانی وزیر نفت عربستان سعودی، در مصاحبه‌ای با روزنامه ''هرالد تریبیون'' که امروز منتشر شد، گفت: «احتمال می‌رود که یک جنگ قیمت‌ها در سطح جهانی (در بازار نفت) در سال آینده آغاز گردد و درنتیجه قیمت نفت خام موقتاً به زیر 20 دلار در هر بشکه برسد. [...] وی افزود: اگر تولیدکنندگان قبل از کاهش فعلی تقاضا در بهار و تابستان آینده با کاهش تولید موافقت بکنند این جنگ قیمت‌ها ناکام خواهد ماند، ولی به نظر نمی‌رسد تولیدکنندگان خارج از سازمان اوپک برای چنین همکاری آمادگی داشته باشند. یمانی گفت: احتمالاً قیمت نفت از 25 تا 30 دلار کنونی، در تابستان آینده به زیر 20 دلار سقوط خواهد کرد، ولی در زمستان 1987 احتمالاً قیمت‌ها مجدداً افزایش یافته و به سطح کنونی یا بالاتر از آن خواهد رسید. یمانی افزود: علی‌رغم خطر سقوط قیمت نفت، عربستان مصمم است سطح تولید خود را درحدود 35/4 میلیون بشکه در روز ـ که سهمیه تعیین‌شده این کشور به‌وسیله اوپک است ـ حفظ کند. وی افزود: شرایط بازار نفت سطح واقعی تولید را تعیین خواهد نمود، ولی عربستان دیگر به کاهش تولید خود بهطور یک‌جانبه جهت بالابردن قیمت‌ها تن نخواهد داد. وی افزود: ما دیگر این سیاست را که به‌تنهایی بار مشکلات را به دوش بکشیم کنار نهاده‌ایم. | |||
از سوی دیگر، خبرگزاری کویت به نقل از روزنامه ''استریت تایمز'' چاپ سنگاپور گزارش داد: عمان جهت مقابله با کاهش قیمت نفت مجبور شده است که تولید نفت خود را تا نیم میلیون بشکه در روز افزایش دهد. سعید بن احمد اشنفاری وزیر نفت و معادن عمان در مصاحبه‌ای با روزنامه مذکور گفت: افزایش تولید نفت عمان از 400 هزار بشکه در روز به 500 هزار به این دلیل صورت گرفته که درآمد کافی جهت توسعه اقتصادی این کشور تأمین گردد.»<ref>روزنامه ''اطلاعات''، 1364/8/18، ص4.</ref> | |||
دولت ونزوئلا نیز اعلام کرد از بهای نفت خام این کشور به میزان 40 سنت کاسته خواهد شد، درحالی‌که به قیمت فراورده‌های نفتی این کشور که در بازار مشتری بیشتری دارد، افزوده خواهد شد.<ref>همان.</ref> | |||
از سوی دیگر، وزیر نفت نروژ کریستیانسن طی مصاحبه‌ای با روزنامه ''الاتحاد'' چاپ ابوظبی درمورد عواقب وضعیت آزاد در بازار جهانی نفت هشدار داد و گفت: که باوجود گزارش‌های تأیید‌نشده دال‌بر اینکه اعضای اوپک قیمت و سطح تولید خود را تثبیت خواهند کرد، وی معتقد نیست که اوپک در شرف اضمحلال باشد. وزیر نفت نروژ افزود: به‌علت نزدیک‌شدن فصل زمستان و کاهش تولید نفت شوروی و گرایش برخی از کشورهای مصرف‌کننده به ذخیره‌کردن، بهای نفت بهطور جزئی افزایش خواهد یافت، لیکن احتمالاً قیمت‌ها مجدداً در فصل بهار کاهش خواهد یافت. نروژ گرچه یک کشور عضو اوپک نیست، لیکن مشتاق است که بازار نفت ثبات لازم را بیابد و تولید نفت کشور متبوعش برای کمک به ثبات موردنظر کافی نمی‌باشد.<ref>مأخذ 3، ص 20.</ref> | |||
== گزارش ـ 36== | |||
دولت محافظه‌کار مارگارت تاچر نخست‌وزیر انگلیس، قبلاً اعلام کرده بود که لندن درمقابل جنگ ایران و عراق موضع بی‌طرفانه اتخاذ کرده و از ارسال سلاح به هر دو کشور متخاصم جلوگیری خواهد کرد. اخیراً مأموران گمرک انگلیس یک محموله بزرگ مسلسل خودکار را در لنگرگاهی در لندن یافتند. روزنامه ''فایننشال تایمز'' ضمن اعلام این مطلب، دراین‌باره نوشته است: «آقای آنتونی آردلیج یکی از مقامات مسئول بازرسی در لندن گفت: این سلاح‌ها ظاهراً به مقصد اردن بارگیری شده‌اند، اما مقصد نهایی آنها عراق است. به‌دنبال این ماجرا سه تن از مدیران کارخانه اسلحه‌سازی استرلینگ تحت بازجویی قرار گرفتند. آنها در بازجویی گفتند سلاح‌های مزبور اصلاً برای صادرات به خارج بارگیری نمی‌شوند، آنها حتی ارسال یک محموله دیگر به ارزش 10 هزار پوند در سال 1981 به مقصد عراق را نیز انکار کردند. دولت در سال 1983 مسلسل‌های فوق را ـ که هم به‌صورت رگبار و هم به‌صورت تک‌تیر شلیک می‌کنند ـ برای صدور به خارج جزء سلاح‌های ممنوعه اعلام کرد. آقای آردلیج گفت سه تن از مدیران شرکت درحالی‌که می‌دانسته‌اند مقصد واقعی سلاح‌ها کجاست، به دروغ شهادت‌نامه مزبور را امضا کرده‌اند. در سال 1980 عراق سفارشی برای ساخت بیش از 20 هزار مسلسل دستی به کارخانه استرلینگ داد. اولین محموله سلاح‌های مزبور شامل 10 هزار عدد از فرودگاه هیشارو به مقصد لیسبون پایتخت پرتغال ارسال شد. روی جعبه آنها اتیکت‌هایی نصب شده بود که نشان می‌داد مقصد آنها خارطوم پایتخت سودان است، اما سلاح‌ها به آمستردام و از آنجا به اردن و سپس به بغداد ارسال شد. برای بار دوم که مقامات دولت عراق سفارش خرید محموله دیگری از سلاح‌های مزبور را دادند، مدیران شرکت استرلینگ کوشیدند اجازه صدور آنها را از وزارت بازرگانی دریافت کنند و وانمود کردند که سلاح‌ها به مقصد امان، پایتخت اردن حمل خواهد شد، اما هنگامی‌که محموله در گرینویچ یافت شد، آشکار گردیدکه مقصد واقعی آنها عراق بوده است.»<ref>روزنامه ''جمهوری اسلامی''، 1364/9/13، ص7، روزنامه ''فایننشال تایمز'' چاپ لندن، 8 نوامبر 1985 (1364/7/17).</ref> | |||
رادیو بی‌بی‌سی نیز دراین‌باره گفت: «در لندن محاکمه سه مرد به‌اتهام دست‌داشتن در قاچاق مسلسل‌های سنگین به عراق آغاز شد. [...] دادستانی کل رسیدگی به این مسئله می‌گوید نمونه‌هایی از این مسلسل‌ها ازطریق آمستردام و اردن به عراق رسیده است.»<ref>مأخذ 4، ص 9، رادیو بی‌بی‌سی بخش عربی، 1364/8/17.</ref> | |||
بی‌بی‌سی افزود: «دیلی تلگراف نیز گزارشی از محاکمه‌ای در لندن به چاپ رسانده است که متهمین آن در قاچاق اسلحه مشارکت داشته‌اند. این سه متهم از مسئولان سابق یک کارخانه مسلسل‌سازی در شهر استرلینگ اسکاتلند بوده‌اند.»<ref>همان.</ref> | |||
==گزارش ـ 37== | |||
امریکا و کشورهای اروپایی برای جلوگیری از رسیدن تجهیزات نظامی به ایران تلاش فراوانی می‌کنند. از سوی دیگر ادعا شد شوروی تحریم ایران را کاهش داده است. | |||
به نوشته یک نشریه آگاه داخلی: مقامات قضایی امریکا، خواستار استرداد یک تبعه اتریشی از کشور کانادا شده‌اند. وی متهم است که قصد داشته با اقدام به جعل مدارک و توطئه، هلیکوپتر‌های جنگی و موشک برای ایران خریداری کند.<ref>سند شماره 200091 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه ''گزارش روزانه''، شماره 91، 1364/8/19، ص 1.</ref> | |||
خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز دراین‌باره گزارش داد: «یک تبعه اتریشی که هم‌اکنون زندانی است، روز سه‌شنبه در یک دادگاه استرداد حاضر خواهد شد. رایت یک مأمور امریکایی که در پاسگاه گمرک نیویورک مشغول به کار است، فاش ساخت که از شش ماه پیش درمورد فعالیت‌های گولیسچک تحقیق به عمل میآید. این مأمور امریکایی همچنین گفت که این مسئله احتمالاً با یک شبکه بین‌المللی قاچاقچیان که اقدام به خرید سلاح کرده و آنها را ازطریق دیگر کشورها به ایران ارسال می‌کند در ارتباط است.»<ref>مأخذ 19، صص 21 ـ 22، تورنتو ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18.</ref> | |||
گولیسچک درصدد خریداری 10 هلیکوپتر کبرا و 10 هزار موشک از نوع تاو به ارزش 161 میلیون دلار برای ایران بوده است که با تلاش مأمور نفوذی امریکایی لو رفته و دستگیر شده است.<ref>واحد سیاسی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشریه ''گزارش،'' شماره 13، 1364/8/25، ص12.</ref> | |||
از سوی دیگر، نشریه فرانسوی ''ژون آفریک'' ادعا کرد که شوروی تحریم خود علیه ایران را کاهش می‌دهد. | |||
این نشریه نوشته است: «تشدید حملات عراق به پایانه نفتی خارک موجب شد که اتحاد جماهیر شوروی تصمیم بگیرد از دامنه تحریم تحویل جنگ‌افزار به تهران بکاهد، درحالی‌که شوروی در گذشته مصراً سعی می‌کرده سوریه و لیبی را از تحویل تجهیزات نظامی به تهران بازدارد؛ ولی امروزه موافق است که این کشورها به جمهوری اسلامی وسایل دفاع ضدهوایی به‌ویژه موشک‌های زمین‌به‌هوا تحویل دهند و حتی ظاهراً آماده است درصورت لزوم خود این عمل را انجام دهد.»<ref>مأخذ 12، ص 9.</ref> | |||
==گزارش ـ 38 == | |||
مؤسسه مطالعات استراتژیک لندن در گزارشی تحلیلی از جنگ ایران و عراق توانایی‌های دو طرف جنگ را بررسی کرد و ورود جنگ‌افزار شیمیایی عراق و حملات موشکی ایران را در جنگ، ابعاد جدیدی از وضعیت جنگی اعلام نمود. | |||
در این گزارش آمده است: «تنها امید عراق برای گریز از موقعیت فعلی جنگ، بمباران است. هدف عراق از حمله به هدف‌های غیرنظامی و نفتی ایران، ظاهراً تضعیف حمایت مردمی از نظام جمهوری اسلامی است، اما این اقدام تاکنون ثمری نداشته، بلکه زیان‌های سیاسی آشکاری نیز درپی داشته است.» | |||
مؤسسه مطالعات استراتژیک لندن در گزارش سالیانه خود با عنوان موازنه نظامی در سال‌های 1985 و 1986، پس از اشاره به تمام‌شدن ذخیره مالی عراق و دیون بین‌المللی هنگفت این کشور می‌افزاید: «بعید به نظر می‌رسد که خطوط لوله نفتی جدید درآمد لازم را برای عراق به‌همراه بیاورند. [...] از طرف دیگر، ایران حداقل در شرایط فعلی درحال پیروزی در جنگ اقتصادی است، اما هنوز قادر به کسب پیروزی در میدان نبرد نیست. براساس این گزارش، به‌طورکلی تسلط تجهیزاتی عراق کماکان برتری عددی نیروی انسانی ایران را خنثی کرده است. اخبار رسیده درمورد استفاده عراق از بمب‌های شیمیایی و استفاده ایران از موشک‌های زمین‌به‌زمین ابعاد جدیدی به جنگ داده است و عراق از برتری هوایی خود برای حمله به مناطق شهری و تسلط بر خطوط مقدم جبهه و دور نگاه داشتن نفتکش‌ها از تأسیسات نفتی ایران در شمال خلیج‌فارس بهره‌برداری بیشتری کرده است.»<ref>مأخذ 4، ص 7، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/17.</ref> | |||
در این گزارش درباره توان نیروی انسانی و تسلیحاتی ایران و عراق آمده است: «نیروی انسانی در نیروهای نظامی ایران طبق برآورد این مؤسسه بالغ‌بر 3 میلیون نفر است که از این تعداد 5/2 میلیون نفر بسیجی، 305 هزار نفر پرسنل کادر و وظیفه نیروهای سه‌گانه ارتش و 250 هزار پاسدار انقلاب اسلامی هستند؛ درحالی‌که نیروهای انسانی عراق کمی بیش از یک میلیون نفر است که 520 هزار نفر آنها در نیروهای سه‌گانه ارتش و 650 هزار نفر در نیروهای به‌اصطلاح ارتش خلقی هستند. | |||
از سوی دیگر، طبق برآورد، نیروی هوایی ایران دارای 80 هواپیمای جنگنده قابل‌پرواز است، درحالی‌که عراق 500 هواپیما و 100 هلیکوپتر جنگنده دراختیار دارد. نیروی زمینی ایران دارای 1900 تانک سنگین و 50 تانک سبک می‌باشد؛ درحالی‌که عراق حداکثر 3750 تانک سنگین و 150 تانک سبک دارد. احتمالاً 150 دستگاه از تانک‌های سنگین عراق از نوع چیفتن است.»<ref>مأخذ 16، ص 8.</ref> | |||
در گزارش سالانه مؤسسه مطالعات استراتژیک لندن همچنین آمده است: «عراق ازنظر ذخیره مالی تهی شده و بدهی‌های خارجی این کشور رقم درشتی را تشکیل می‌دهد و باوجود وضع کنونی بازار نفت، خط لوله‌های جدید این کشور درآمدهای موردنیاز عراق را تأمین نمی‌سازد. [...] عراق به‌دلیل جنگی که بیش از پنج سال است ادامه دارد، بهطور وسیعی وابسته به کمک‌ها، اعانات و اعتبارات خارجی است که 45 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، ولی درعوض ایران توانسته است بدون دریافت هیچ‌گونه کمک خارجی، نرخ رشد معقولی را برای خود حفظ کند.» | |||
در این گزارش اضافه شده است که حتی اگر بغداد بیش از پیش از برتری هوایی خود استفاده کند و سعی در تسلط بر میدان نبرد نماید و موفق به بستن راه نفتکش‌های عازم تأسیسات نفتی ایران در شمال خلیج شود، این تاکتیک سودی نخواهد داشت.<ref>مأخذ 37، صص 61 ـ 62.</ref> | |||
== گزارش ـ 39== | |||
درپی سوءقصد سه‌شنبه گذشته به سفیر ایران در واتیکان، خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد: «امروز شخصی ناشناس که خود را عضو جبهه آزادی‌بخش عرب معرفی می‌کرد، در تماسی تلفنی با خبرگزاری ایتالیایی "انا" مسئولیت سوءقصد ناموفق علیه سفیر ایران در واتیکان را به‌عهده گرفت. این شخص تأکید کرد که دیپلمات‌های ایرانی به‌ویژه سفیر ایران در واتیکان مسئول عملیات تروریستی انجام‌شده در اروپا هستند. بنا بر این گزارش، سفیر ایران در واتیکان روز سه‌شنبه یک بسته حاوی بمب که از فرانسه فرستاده شده بود دریافت کرد، لیکن چون مشکوک به نظر می‌رسید مأموران خنثی‌کننده بمب را مطلع کرد. در این بسته یک ماشین حساب الکترونیکی حاوی 300 گرم ماده منفجره قرارداشت.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه ''گزارش‌های ویژه''، شماره 233، ص 26، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/17.</ref> | |||
==گزارش ـ 40== | |||
روزنامه ''دیلی تلگراف'' چاپ لندن در گزارشی با عنوان "ایران نفتکش‌ها را موردحمله قرار می‌دهد" نوشته است: «ناوهای جنگی ایران امروز با شلیک به‌سمت یک یدک‌کش هلندی آن را وادار کردند تا یک نفتکش آسیب‌دیده را به یکی از بنادر ایران ببرد. این یدک‌کش که متعلق به شرکت " آمستردای وسیمولر" می‌باشد، نفتکش غول‌آسای یونانی 300 هزار تنی "کاناریا" را برای تعمیر به محل تعمیر کشتی در دوبی یدک می‌کرد. نفتکش یونانی که در اجاره ایران است، روز سه‌شنبه گذشته هدف موشک‌های عراقی قرار گرفته و صدمه دیده بود. از دید ناظرین این حمله برای نمایش‌دادن نیروی هوایی عراق انجام شده است.»<ref>مأخذ 8، ص 8.</ref> | |||
سخنگوی کمپانی یونانی مالک این نفتکش به خبرگزاری فرانسه گفت که این نفتکش را یک شرکت ایرانی برای انتقال 16 هزار تن نفت اجاره کرده بود که پس از حمله عراق، قصد داشت با یک یدک‌کش به بحرین برود، لیکن یک کشتی جنگی ایران آن را ناگزیر کرد به‌سوی جزیره سیری برود. این سخنگو گفت که احتمال دارد نفتکش کاناریا پس از تخلیه نفت خود در سیری، با یک یدک‌کش عازم بحرین شود تا در آنجا آن را تعمیر کنند.<ref>مأخذ 4، ص 4، آتن ـ خبرگزاری فرانسه، 1364/8/17.</ref> | |||
==گزارش ـ 41== | |||
مخالفان یاسر عرفات رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین، با دو بمب‌گذاری، به عراق هشدار دادند که حمایت از یاسر عرفات را متوقف کند. به گزارش یونایتدپرس: «دقایقی پس از انفجاری که در دفتر شرکت هواپیمایی عراق در مرکز نیکوزیا روی داد، مدیر شرکت هواپیمایی عراق مقیم نیکوزیا به‌وسیله بمبی که در اتومبیلش کار گذاشته شده بود، دربرابر خانه‌اش به هلاکت رسید. | |||
ولید ابراهیم مدیر این شرکت که 47 سال داشت، چند دقیقه پس از آنکه از انفجار در دفتر خویش مطلع شد و با اتومبیل قصد داشت به‌سوی این محل حرکت کند، براثر تله انفجاری کشته شد. انفجار اول پنجره‌های دفتر شرکت هواپیمایی عراق را در نیکوزیا خرد کرد و خسارات زیادی به ساختمان‌ها، خانه‌ها، مغازه‌ها و ادارات اطراف وارد آورد و شماری از اتومبیل‌های متوقف‌شده نیز به‌شدت در جریان این انفجار آسیب دیدند. این انفجار در ساعت 7:30 بامداد، زمانی‌که کارکنان شرکت در سر کار خود حاضر می‌شدند روی داد. رادیو قبرس گفت: دقایقی پس از آنکه شخصی ناشناس با ابراهیم در دفترش تلفنی تماس گرفت و خبر انفجار در دفتر شرکت را به وی اطلاع داد، بمب دوم منفجر شد.» | |||
بنا بر این گزارش: «مردی که دارای لهجه عرب بود، طی تماس تلفنی با خبرگزاری‌ها گفت: سازمان عقاب‌های انقلاب دست به این حمله زده و به عراق هشدار داد که از همکاری با یاسر عرفات خیانتکار دست بردارد.»<ref>روزنامه ''اطلاعات''، 1364/8/18، ص 20، نیکوزیا ـ یونایتدپرس. | |||
</ref> | |||
رادیو بی‌بی‌سی در خبری مشابه گفت: «بمبی که در زیر صندلی اتومبیل آقای ابراهیم کار گذاشته شده بود، بلافاصله پس از روشن‌شدن اتومبیل منفجر شد و وی را در جا به قتل رسانید.» بی‌بی‌سی افزود: «سال گذشته دو سازمان اسلامی هوادار دولت ایران مسئولیت حملات مشابهی را برعهده گرفتند.»<ref>مأخذ 4، ص 27، رادیو بی‌بی‌سی، 1364/8/17.</ref> | |||
به گفته بی‌بی‌سی، گروه مزبور در تماسی تلفنی با خبرگزاری آسوشیتدپرس در بحرین گفته است که هدف هشدار به عراق علیه حمایت از یاسر عرفات رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین بوده است.<ref>مأخذ 4، ص 28، رادیو بی‌بی‌سی، 1364/8/17.</ref> | |||
== گزارش ـ 42== | |||
[[پرونده:Ayatollah-mosavi-ardebili-1.jpg|جایگزین=آيت‌الله موسوي اردبيلي، رئيس ديوان عالي كشور، در خطبه‌هاي نمازجمعه تهران ضمن قرائت متن سخنان امام خميني در ديدار با فقيهان و حقوق‌دانان شوراي نگهبان، گفت حكومت مستضعفين معني‌اش اين است كه تمام امورش و تمام مظاهرش بايد به‌دست مستضعفين اداره شود.|بندانگشتی|'''آيت‌الله موسوي اردبيلي، رئيس ديوان عالي كشور، در خطبه‌هاي نمازجمعه تهران ضمن قرائت متن سخنان امام خميني در ديدار با فقيهان و حقوق‌دانان شوراي نگهبان، گفت حكومت مستضعفين معني‌اش اين است كه تمام امورش و تمام مظاهرش بايد به‌دست مستضعفين اداره شود.''']] | |||
آیت‌الله موسوی اردبیلی رئیس دیوان عالی کشور و امام‌جمعه موقت تهران، در خطبه‌های نمازجمعه این هفته تهران درباره موضوعاتی ازجمله حکومت مستضعفین، وابسته‌بودن موجودیت نظام به رزمندگان، دارایی‌های بلوکه‌شده ایران در فرانسه و تغییر مواضع شورای همکاری خلیج‌فارس سخن گفت. آیت‌الله موسوی اردبیلی درباره حکومت مستضعفین گفت: حکومت مستضعفین کلمه‌ای است که ما از آغاز انقلاب و حتی قبل از انقلاب اسلامی شعار آن را می‌دادیم. وی گفت: البته استضعاف شامل اقسام گوناگونی ازقبیل استضعاف فکری، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی می‌باشد، اما تبلور استضعاف، استضعاف اقتصادی و مالی است که مصادیق و عینیت مستضعفین اکثریت قاطع ملت را از طبقه کارگری، دهقان روستا‌نشین، خوش‌نشین و پیشه‌وران جزء تشکیل می‌دهند و آنچه در حکومت مستضعفین موردنظر می‌باشد، استضعاف اقتصادی و مالی است. حکومت مستضعفین معنی‌اش این است که تمام امورش و تمام مظاهرش باید به‌دست مستضعفین اداره شود. [...] اما حتی اگر امور اجرایی مملکت تنها در دست طبقه مستضعف باشد، کافی نیست، بلکه قانون نیز باید در کنار آن درجهت حفظ منافع مستضعفین باشد تا با اجرای آن بتوان از حقوق محرومان و بیت‌المال حفاظت کرد. وی افزود: تمام حرکت‌ها و سکون‌ها باید درجهت تقویت مستضعفین باشد. ازبین‌بردن فقر، گرفتن حقوق پایمال‌شده و نجات‌دادن اکثریت مردم از محرومیت و استضعاف، اعمالی است که خواست مجلس، دولت، قوای سه‌گانه و همه مردم است.<ref>مأخذ 29، ص 15. | |||
</ref> | |||
امام‌جمعه موقت تهران در ادامه به اجرای احکام صادره درمورد اموال مصادره‌ای و توقیفشده اشاره کرد و گفت: ما سروصداهایی که در خارج از کشور بلند است را می‌شنویم و از آن مطلع می‌شویم و یا تخلیه خانه‌ها و مجتمع‌های فرهنگی، بیمارستانی، مراکز دولتی و مکان‌هایی که مثلاً جنگ‌زدگان از بیچارگی به آنجا پناه برده‌اند را می‌بینیم و در روزنامه‌ها عکس و شرح آنها را می‌خوانیم. گاهی محل سکونتی تخلیه می‌شود و مستأجر با فرزند و همسر و مادر مریضش در کنار خیابان به‌سر‌می‌برند و این آقایان خبرنگاران هم می‌روند و عکس می‌گیرند و آن را منتشر می‌کنند یا وقتی می‌بینیم که در روزنامه‌ها می‌نویسند که طاغوتچه‌ها برمی‌گردند و حکم و دستور توقیف و رفع توقیف هم در کنار آن مطلب نوشته می‌شود و یا وقتی می‌بینیم که کشاورز با مالک دعوا کرده و کشاورز زن و بچه‌اش را برداشته و آمده و به این در و آن در می‌زند، مگر انسان دلش سنگ باشد که این‌طور جاها متأثر نشود. ما ازطرفی می‌گوییم حکومت، حکومت مستضعفین است و ازطرفی این چیز‌ها را مردم می‌دانند، آنها را می‌خوانند و آن را درک می‌کنند. علت این تناقض چیست؟ | |||
آیت‌الله موسوی اردبیلی در توضیح این مسئله به ترسیم وضعیت اقتصادی قبل از انقلاب پرداخت و با اظهار اینکه در آن دوران اقتصاد مملکت به‌دست یک مشت خائن و دغل‌کار دزد افتاده بود، گفت: پس از انقلاب، تعدادی از طاغوتچه‌ها تصفیه شدند، عده‌ای از آنها هم به خارج از کشور فرار کردند و اموالشان را هم با خود بردند و در خارج و در دادگاه لاهه علیه ما طرح دعوی نمودند. دسته‌ای از آنها بعد از انقلاب به خارج فرار کردند، اما بعداً برگشتند و عده‌ای از آنها هم اصلاً نرفتند و در داخل منتظر فرصتی شدند. البته در آن هنگام نشد که تمام اموال نامشروع غاصبان مصادره شود، اما مقداری که فی‌نفسه حجیم است گرفته شد. [...] اما با این مقدار آیا همه اموال نامشروع گرفته شد؟ نصف آن بلکه یک‌سوم آن هم گرفته نشده و یا بهتر بگویم با یک حساب سرانگشتی می‌دانیم که یک‌پنجم آن هم گرفته نشده است. | |||
رئیس دیوان عالی کشور در ادامه سخنان خود در توضیح علت برگشتن تعدادی از موارد مصادره‌ای به دادگاه‌های انقلاب، گفت: درعین‌حالی که من به آنها [دادگاه‌های انقلاب] ارج می‌گذارم، احترام می‌گذارم، قدرشان را می‌دانیم، اینها در بعد مبارزه با گروهک‌ها بسیار موفق بودند و توانستند گروهک‌ها را از ایران جمع کنند. [...] اما چون دادگاه‌ها و دادسراهای انقلاب قانون مدون ندارند، گاهی یک حاکمی را می‌گذارند، این حاکم میآید به نظرش می‌رسد که این شخص اموالش باید گرفته شود؛ چون قانون مدونی ندارد. حاکم دیگری میآید شکایت می‌شود، نگاه می‌کند و می‌بیند که مدارک در نظرش کافی است. اگر ما قانون مدونی داشتیم در دست اینها، می‌گفتیم اگر کسی این کار را کرد نتیجه‌اش این است، دیگر از مشکل سلیقه‌ای‌بودن بیرون می‌رفت. | |||
امام‌جمعه موقت تهران تأکید کرد: «ما باید یک سیاست کلی مالی در این مملکت داشته باشیم. یک دادگاه، یک دادسرا، یک وزارتخانه، یک وزیر تنها بخواهد حرکت کند، مسئله به این مهمی را نمی‌تواند حل کند. یک جهاد مقدس با یک برنامه‌ریزی صحیح و درست درجهت نجات مستضعفین و ریشه‌کن‌کردن فقر ازطریق ترویج کشاورزی، ازطریق تأسیس صنعت، ازطریق خلع‌ید‌کردن افراد دغل و مکار و ازطریق بازپس‌گرفتن اموال بیت‌المال و اموال نامشروع و تصرف و برگرداندن آنها به خزینه دولت. با این برنامه ما می‌توانیم بگوییم ما اکنون در مسیر پیاده‌کردن حکومت استضعافی هستیم، دیگر شعار نمی‌دهیم و عمل می‌کنیم.»<ref>مأخذ 3، ص 18.</ref> | |||
رئیس دیوان عالی کشور در ابتدای خطبه دوم گفت: «مناسبت دیگر ما بسیج عزیزی است که با رفتن و کمک به جبهه‌های جنگ تحمیلی شور و هیجانی می‌آفریند. نظام اسلامی وابسته به اینهاست و تا وقتی ما اینها را داریم این نظام را داریم. حالا می‌خواهند خارک را بزنند یا نزنند که به کوری دشمن خارک را هم نمی‌توانند بزنند و آنکه نظام ما را سرپا نگاه داشته همین جوانان بسیجی، سپاهی و رزمنده است.» | |||
آقای موسوی اردبیلی در ادامه به اقدام فرانسه در بلوکه‌کردن یک میلیارد دلار دارایی ایران و یک میلیون دلار دیرکرد آن اشاره کرد و گفت: اخیراً آقای میتران رئیس‌جمهور فرانسه گفته است بیایید و محاسبه کنید و گفت در دین شما ربا حرام است ـ البته این را منافقین به میتران یاد داده‌اند ـ درحالی‌که این نادان نمی‌دانسته که ما جان آنها را می‌گیریم چطور می‌توانیم پولشان را نگیریم؟ [...] البته گرفتن دیرکرد از کافر حرام نیست. | |||
وی افزود: الحمدلله نیروهای مسلح و بسیج ما در همه فصول سال و در گرما و سرما یاد دوران پیامبر<sup>(ص)</sup> و علی<sup>(ع)</sup> که به‌هنگام جهاد مغازه‌ها را می‌بستند و به جهاد می‌رفتند را زنده می‌کنند. وی با تقدیر از زحمات و فعالیت ارتش، سپاه و کمیته گفت: ما از تمام این نهادها که سینه خود را سپر کرده‌اند و شهید داده‌اند، تشکر می‌کنیم. | |||
آقای موسوی اردبیلی در پایان سخنان خود به تغییر موضع شورای همکاری خلیج‌فارس اشاره کرد و گفت: این شورا از آغاز جنگ تحمیلی تاکنون درقبال ایران، صدام را مظلوم و ایران را ظالم می‌خواند، درحالی‌که امروز ما را جنگ‌طلب نخوانده و خدا کند این شورا گام‌های بعدی را بردارد و با واقع‌بینی با این مسئله که ایران جنگ‌طلب و خونریز و متجاوز نیست برخورد کند و بداند ایران سپر بلای این کشورها درمقابل شرق و غرب است.<ref>مأخذ 29، ص 15.</ref> | |||
==گزارش ـ 43== | |||
متن سخنان امام خمینی در دیدار با فقیهان و حقوق‌دانان شورای نگهبان را رئیس دیوان عالی کشور در خطبه اول نمازجمعه این هفته تهران به این شرح قرائت کرد: «بسم الله الرحمن الرحیم؛ امروز ما گرفتار دو جریان هستیم؛ یک آن جریانی است که همین‌که به نفع مستضعفین و محرومین سخن گفته شود و از کاخ‌نشین‌ها و غاصبین حقوق مردم صحبتی شود، می‌گویند این همان کمونیزم است. و جریان دیگر اینکه، وقتی گفته شود خودسرانه اقدام به تقسیم زمین یا گرفتن اموال ننمایید می‌گویند طرف‌داری از سرمایه‌دارها و فئودال‌هاست؛ درحالی‌که همان‌طورکه می‌دانید اسلام نه با سرمایه‌داران موافق است نه با کمونیزم؛ اسلام راه و رسم دیگری غیر از اینها دارد. | |||
من متأسفم که در بین گروه اول گاهی کسانی هستند که بعضی اوقات به احادیثی متوسل می‌شوند، مثلاً مستند خود را آن فرمان حضرت امیر علیه‌السلام قرار می‌دهند که ایشان به مالک اشتر فرمودند. اولاً این فرمایشات حضرت یک حکم حکومتی است و نمی‌شود برطبق آن فتوی داد. ثانیاً درمورد زکات است درحالی‌که حکومت اسلامی به‌وسیله خمس اداره می‌شود. احتمال است که حضرت به‌لحاظ وضع خاص منطقه چنین حکمی کرده باشند یا اینکه علم داشتند که مردم آن منطقه افرادی راستگو و صادق هستند. | |||
اما ما حدیث داریم که گفته می‌شود برطبق آن فتوی داد و عمل کرد، آن این است که فقرا در مال اغنیا شریک هستند. مگر نه این است که مال مورد شرکت مشاع است؛ پس فقرا در مال اغنیا شرکت دارند. کسی که حقوق مالی خود را پرداخت نکرده است سهمی که می‌بایست پرداخت کند به‌صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند تا آنجا که اگر کلیه اموالش را هم بدهند باز مدیون شرعی است. | |||
درمورد مسئله زمین باز دقت بشود، احیای موات شرایطی دارد. من خودم از ظلم و ستم خوانین فئودال‌ها اطلاع دارم که چگونه مردم فقیر را به کار می‌گرفتند؛ چگونه با زجر و شکنجه آنها را به کارکردن وا می‌داشتند. در این‌گونه موارد زمین اگر احیا شود آن ظالم که مردم را به‌زور وادار به کار کرده مالک نمی‌شود. اینها چنین مال جمع کرده صاحب ده‌ها و صدها هکتار و گاهی بیشتر زمین می‌شده‌اند. من نمی‌گویم کسی که خانه دارد و در یکی ساکن است و دیگری را اجاره داده تا از مال‌الاجاره زندگی کند خانه او را بگیرند یا کسی که به‌زحمت زمینی را آباد کرده و حالا از همین زمین زندگی خود را می‌گذراند بروند و او را بگیرند. | |||
اما ببینید این ثروت‌های بزرگ چگونه انباشته شده است. من احتمال این را که اینها حقوق شرعی خود را کامل پرداخته باشند حتی در یک نفرشان هم نمی‌دهم. در مواردی که اگر تمام اموالشان گرفته شود باز بابت حقوق شرعی بدهکارند. وقتی در پاریس بودم عده‌ای از سرمایه‌دارها که حس کرده بودند رژیم سابق رفتنی است، لذا برای اینکه در حکومت بعدی هم به همان‌گونه باشند و زندگی کنند پیش من آمدند که می‌خواهیم وجوه شرعی خود را پرداخت کنیم. مقصود آنها را فهمیدم و گفتم شما بروید اساس کارتان را درست کنید من پولی از شما نمی‌گیرم. الآن هم عده‌ای هستند که می‌روند مثلاً صد هزار تومان به یکی از آقایان می‌دهند که این حقوق شرعی است که درعهده من است، آنها می‌گویند بله فلانی حقوق شرعی خود را پرداخت کرده است و درحالی‌که این شخص پنجاه میلیون تومان از این بابت بدهکار است و می‌خواهد با دادن پنجاه هزار تومان اموالش را تصاحب کند. | |||
شما بیایید احکام الهی را اجرا کنید باید قوانین وضع بشود حقوق محرومین و فقرا به آنها بازگردانده شود. این وظیفه شماست. متأسفانه در بعضی موارد قوانین خوب است، ولی خوب اجرا نمی‌شود. ما مأمورین خوب کم داریم. اگر مأمورین اجرا افراد صالح و واردی باشند، دیگر سروصدای کسی درنمی‌آید. برای این امر هم باید فکری کرد. من از خداوند می‌خواهم که به همه توفیق پیاده‌کردن قوانین اسلامی را عنایت بفرماید.»<ref>مأخذ 29، ص 15.</ref> | |||
==گزارش ـ 44== | |||
آقای موسوی خوئینی‌ها دادستان کل کشور که به استان مازندران سفر کرده است، امروز در سخنانی قبل از خطبه‌های نمازجمعه نوشهر با اشاره به نقش قانون در حمایت از مستضعفین گفت: «حاکم اسلامی برای شناختن مرزها و حقوق مردم اقدام به قانونگذاری می‌کند تا مرزها مشخص شود، ولی اگر پس از وضع قانون کسانی از این مرز تجاوز کردند باید با آنها برخورد اسلامی تنبیهی و عبرت‌آموز برای دیگران شود. وی اضافه کرد: بعضی از مسئولین قضایی استان‌ها اظهار می‌دارند که ما می‌دانیم اشخاصی [هستند که] حق با آنان نیست و [حق] با مردم است، ولی هرجا می‌خواهیم راه آن را ببندیم با یک ماده قانونی جلو ما را می‌گیرند.» | |||
وی گفت: «شما باید چاره‌اندیشی کنید و به هر کیفیتی هست نباید بگذارید حق ضعیف پایمال شود. کسی که به حقوق دیگران تجاوز کرده و قانون را هم به بازی گرفته، مرتکب گناه مضاعف شده است؛ پس جرمش دو برابر است و باید با آنان به‌شدت برخورد شود. اگر کسانی پیدا شدند و به‌طرزی عمل کردند که جامعه را از قانون و مجریان قانون نا‌امید کنند چه ظلمی بالاتر از این است؟ مجری قانون باید کسی باشد که روح قانون را بفهمد و بداند که قانون برای حفظ ضعفا است نه برای حمایت از مستکبران و سودجویان. | |||
دادستان کل کشور در بخش دیگری از سخنانش گفت: کسی که به جمهوری اسلامی رأی نداده، حاضر به پرداخت مالیات به دولت نیست، در هنگام مصائب در خدمت جامعه نیست، به جبهه نمی‌رود، یک روز دلش با امام نبوده و دلش به حال مردم هیچ‌گاه نسوخته و مایل است که امریکایی‌ها بیایند و بر ما حکومت کنند، اگر هم کسی به چنین شخصی سیلی زد هیچ‌کس حق ندارد از او حمایت کند. زیرا او سال‌ها به گوش مردم سیلی زده است. باید به این مسائل توجه شود و قضایا دوطرفه بررسی گردد. دستگاه قضایی نباید در خدمت این قشر اندک و فاسد قرار گیرد. وی افزود: اینها وابسته رژیم گذشته‌اند، اگر وابسته نبودند چطور ممکن است زمین‌هایی در سواحل دریا به افرادی که نسل اندر نسل در این محل سکونت داشته‌اند، واگذار نشود و یک عده از تهران و جاهای دیگر بیایند و زمین‌ها را به آنها بدهند؟ | |||
[[پرونده:Mousavi-khoeiniha-1.jpg|جایگزین=موسوي خوئيني‌ها دادستان كل كشور در سخناني قبل از خطبه‌هاي نمازجمعه نوشهر: نبايد بگذاريم حق ضعيف پايمال شود.|بندانگشتی|'''موسوي خوئيني‌ها دادستان كل كشور در سخناني قبل از خطبه‌هاي نمازجمعه نوشهر: نبايد بگذاريم حق ضعيف پايمال شود.''']] | |||
آقای موسوی خوئینی‌ها در ادامه گفت: اگر بذل و بخشش بود، مردم مستضعف که شایسته‌تر بودند و درثانی اموال عمومی و ملی که مال شاه نبوده است که واگذار نماید. وی خطاب به مردم گفت: اگر اینها برای اراضی‌شان مراجعه کردند، باید قبل از آمدن به مازندران، به دادستانی کل بیایند و روشن کنند که چگونه شاه اینها را موردلطف قرار داده و ما همان‌طورکه با شاه تصفیهحساب کردیم، با آنها نیز تصفیهحساب خواهیم کرد. دادستان کل کشور اضافه کرد که این اراضی مرتعی و جنگلی که در نظام گذشته به وابستگان طاغوت واگذار شده است، از امروز به حکم دادستانی کل توقیف می‌باشد و قوای انتظامی در سطح استان موظف‌اند از ورود این افراد وابسته به اراضی مذکور جلوگیری نمایند و آنها را به دادستانی اعزام نمایند تا ما تکلیف اسلامی‌مان را با آنها عملی بنماییم.»<ref>مأخذ 29، ص 2.</ref> | |||
نشریه ''گزارش''، نشریه واحد سیاسی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم درباره اقدامات دادستان کل کشور و دیدگاه‌های اقتصادی امام خمینی نوشته است: «اقدامات اخیر دادستان کل کشور موجب گردید تا دوباره مسئله تقریباً فراموش‌شده اموال و املاک نامشروع سرمایه‌داران به‌جای‌مانده از رژیم گذشته در جامعه مطرح گردد و بحث‌ها و نظرات بسیاری را در حول‌وحوش خود برانگیزد. دراین‌زمینه سخنان اساسی و محوری امام امت در سال 60 (که در جمع شورای نگهبان ایراد شده بود) می‌توانست به‌عنوان حجت شرعی و قانونی تاکنون مورداستفاده ازسوی مراجع ذی‌ربط قرار گرفته و بسیاری از معضلات کنونی را حل نماید، لیکن این سخنان در مرحله تبلیغ نیز کمتر موردتوجه قرار گرفت درهرصورت بیانات امام پس از مدت 4 سال، مجدداً ازسوی آیت‌الله موسوی اردبیلی در نمازجمعه امروز تهران بازگو گردید.»<ref>مأخذ 37، صص 47 و 48 و 49.</ref> | |||
==گزارش ـ 45== | |||
چهار امریکایی ربوده‌شده در لبنان، امروز از ریگان رئیس‌جمهوری امریکا خواستند که با ربایندگان آنان وارد مذاکره شود تا امکان آزادی آنان فراهم شود، زیرا دیپلماسی خاموش ثمر‌بخش نمی‌باشد. ریگان بلادرنگ این درخواست را رد کرد. لاری اسپیکز سخنگوی کاخ سفید در اعلام واکنش ریگان به این درخواست گفت: با تروریست‌ها وارد مذاکره نمی‌شویم؛ سیاست ریگان دراین‌مورد تغییر نیافته و نخواهد یافت. اسپیکز افزود: ما ربایندگان را بهطور قاطع مسئول سلامت گروگان‌ها می‌دانیم و از آنها می‌خواهیم که هرچه زودتر آنها را آزاد کنند. | |||
این درخواست در 9 نامه که از یک اتومبیل به‌سوی دفتر خبرگزاری امریکایی آسوشیتدپرس در بیروت پرتاب شد، به دست آمده است. چهار نامه از این تعداد که به تاریخ امروز می‌باشد، به‌وسیله تری آندرسون خبرنگار آسوشیتدپرس، یک روحانی مسیحی به نام لورانس جنکو، دیوید جاکوبس مدیر بیمارستان و توماس ساترلند رئیس دانشگاه امضا شده است. | |||
در یکی از این نامه‌ها خطاب به ریگان رئیس‌جمهوری امریکا آمده است: «ما از شما می‌خواهیم اقدامی به عمل آورید. [...] طی ماه‌های گذشته از امتناع شما از مذاکره با ربایندگان خود مطلع شده‌ایم؛ گرچه آن را درک می‌کنیم، لکن با آن موافق نیستیم. در این نامه از ریگان سؤال شده است، به نظر شما ربایندگان تا کی صبر خواهند کرد؟ در نامه مزبور همچنین از رئیس‌جمهوری امریکا خواسته شده است به خانواده‌های گروگان‌ها رحم کند و بکوشد آزادی آنان را تا کریسمس تأمین کند.»<ref>روزنامه ''اطلاعات''، 1364/8/18، ص 20، بیروت ـ یونایتدپرس.</ref> | |||
==گزارش ـ 46== | |||
رجوی رئیس سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، امروز برای بار دوم در سفر اخیر شاه اردن به فرانسه با وی گفت‌وگو کرد.<ref>روزنامه ''اطلاعات''، 1364/8/19، ص 16.</ref> سازمان مجاهدین (منافقین) در بیانه‌ای دراین‌باره اعلام کرد که در این ملاقات درمورد راه‌های پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق گفت‌وگو شد و شاه حسین مبارزات سازمان را تحسین کرد.<ref>سند شماره 200090 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه ''گزارش روزانه''، شماره 90، 1364/8/18، ص 2.</ref> | |||
== پاورقی‌ها == | |||
<references group="پاورقی"/> | |||
== <big>منابع و مآخذ روزشمار 1364/08/17 </big> == | |||
<references /> | |||
</div> | |||
{{#css:/bootstrap.css}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۷ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۰۳
| روزشمار جنگ سال 1364 1364.08.17 | |
|---|---|
| نامهای دیگر | هفده آبان |
| تاریخ شمسی | 1364.08.17 |
| تاریخ میلادی | 8 نوامبر 1985 |
| تاریخ قمری | 24 صفر 1406 |
گزارش ـ 22
امروز با حضور فرماندهان و مسئولان نیروی زمینی سپاه پاسداران[پاورقی ۱] جلسه‌ای طولانی درباره اجرای عملیات در جبهه جنوب و مشکلات آن، عملیات در منطقه فاو و مخالفت با آن، بحث‌هایی درباره کلیات جنگ و استراتژی عملیاتی و موفقیت‌آمیز نبودن عملیات در جبهه جنوب با توان فعلی و میسرنبودن غافلگیری دشمن در جنوب در موقعیت کنونی، برگزار شد.
مباحث این جلسه با استفاده از گزارش راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی سپاه نقل می‌شود. جلسه امروز با دستور پیگیری آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه فاو و بحث درباره طرح مانور این عملیات آغاز شد. رحیم صفوی ابتدا دستور جلسه را چهار موضوع اعلام کرد: 1. پیگیری برآوردها، ازجمله برآورد نیرو برای عملیات 2. تشکیلات نیروی زمینی سپاه 3. تعیین مسئولیت منطقه شمال‌غرب 4. تعیین نقش قرارگاه نوح در عملیات.
مباحث جلسه با طرح مانور عملیات در منطقه فاو آغاز شد و در ادامه درباره پیشنهاد روز گذشته محسن رضایی که اگر نیروی زمینی فرصت نمی‌کند هم‌زمان عملیات گسترده در فاو و عملیات محدود را پیگیری و آماده‌سازی کند، یکی را نیروی زمینی و دیگری را فرماندهی کل سپاه انجام دهند، بحث و با چنین تقسیم کاری مخالفت شد و دیدگاه غالب این بود که هر دو عملیات با مسئولیت نیروی زمینی سپاه و با تقسیم کار بین قرارگاه‌ها آماده‌سازی و اجرا شود.[۱]
جلسه با سخنان غلامعلی رشید که به‌طورکلی در موقعیت کنونی و با توان موجود مخالف اجرای عملیات اصلی و گسترده در جبهه جنوب بود ادامه یافت. وی با استدلال تأکید می‌کرد که «حتی اگر شرایط [ازجمله نیرو و امکانات لازم] تأمین شود قادر به انجام‌دادن هیچ‌گونه عملیاتی در جنوب نیستیم.»
غلامعلی رشید که در بحث‌های گذشته با بیان دقیق واقعیات و استدلال منطقی موفق شده بود که فرماندهان اصلی نیروی زمینی را متقاعد سازد که در موقعیت کنونی اجرای عملیات گسترده و موفق در منطقه جنوب امکان‌پذیر نیست، در این جلسه نیز با بیان مشکلات کنونی جنگ، سمت‌وسوی جلسه را تغییر داد و بازهم به تشریح دلایل مخالفت خود پرداخت. وی تأکید می‌کرد که حتی اگر شرایط لازم فراهم شود، دشمن ده برابر آن را برای مقابله آماده می‌کند. وی با بیان اینکه ضرورت موفقیت، غافلگیری دشمن است، آماده‌کردن تنها یک توان رزمی و یک منطقه را برای عملیات، ازبین‌رفتن امکان غافلگیری دشمن و هشیار‌شدن او می‌دانست. غلامعلی رشید علاوه‌براینکه آماده‌سازی زمین را هشیار‌شدن دشمن می‌دانست، باتوجه‌به اینکه بخشی از توپخانه ارتش باید عملیات در منطقه فاو را پشتیبانی کند، همین آماده‌سازی توپخانه را نیز دلیلی برای ازبین‌رفتن غافلگیری پیش‌بینی می‌کرد. وی معتقد بود که در جنوب باید با سه توان رزمی که هریک 100 گردان نیرو داشته باشد، در سه منطقه جنگید و در چنین شرایطی است که غافلگیر‌کردن دشمن و موفقیت امکان‌پذیر است.
آقای رشید با بیان اینکه سپاه درحال‌حاضر فقط کادر فرماندهی و اداره و هدایت‌کننده 70 گردان نیروی رزمی را دارد، تأکید می‌کرد که حتی اگر نیروی 150 گردان فراهم بشود، به‌کارگیری بیش از 70 گردان آن امکان‌پذیر نیست. وی مثال زد که مثلاً «شب سوم عملیات احمد کاظمی (فرمانده لشکر8 نجف) فریادش بلند می‌شود که چیزی از من نمانده، لشکر دیگری جایگزین من کنید. حالا شما هرچه هم بگویید این گردان، برو بجنگ، اما گردان (بدون فرماندهی و کادر) چطور بجنگد؟» وی افزود: «ما هنوز روی 80 ـ 70 گردان مانده‌ایم، اما دشمن خودش را جمع کرده، دیگر خط‌های بی‌قواره ندارد، احتیاط دارد. آتش توپخانه دارد. توانش افزایش یافته، اینها علل عدم‌الفتح ماست.»
غلامعلی رشید در ادامه پس از بیان تلاش‌های چند ماهه گذشته سپاه برای توجیه و روشن‌کردن اوضاع و بیان واقعیات برای مسئولان کشور، گفت: «وقتی دیروز [برادر محسن] گفت جمهوری اسلامی توانش نمی‌کشد، نتیجه پنج ماه فعالیتش بود. پنج ماه در بیش از 10 ملاقات حرف‌ها زده شد. با صراحت می‌گفت ما غریب هستیم، کسی ما را پشتیبانی نمی‌کند. همه این مسائل گفته شد، همه‌شان می‌گفتند که شما بیخود (عملیات) بدر و خیبر را انجام دادید.» وی افزود: «برادر محسن مجدداً تسلیم نظر آقایان مبنی‌بر "اجرای عملیات موفق و صلح" شده، ایشان دیگر حرفی از جنگ درازمدت نمی‌زنند.» وی همچنین اشاره کرد که: «برادران سه سال دیگر می‌فهمند که ما ضعیفیم که آن‌وقت خیلی دیر است.»
درپی بیان این مطالب، رحیم صفوی دیدگاه خود را چنین مطرح کرد: «ما در میان مشکلات جهت مثبت را بگیریم؛ بگوییم برای اینکه پیروز شویم این‌طور و آن‌طور. تمام محاسبات ما عقلانی است، اگر معادلات الهی و خدایی را در نظر نگیریم ضرر می‌کنیم. ضمن اینکه به‌دنبال امکانات باید برویم ولی نباید متکی به امکانات باشیم، ما اعتقاد به نصر خدا داریم. این محاسبات ذره‌ای در قلب ما و روند کار ما تأثیر نکند، خوف برمان ندارد.»
غلامعلی رشید یکی از دلایل طرح این مباحث را چنین بیان کرد: «اگر تردید هست بگذارید همه این تردیدها را بریزیم بیرون، بالاخره یک چیزی می‌شود؛ به ما بگویند بروید شهید بشوید، این را بگویند راحت می‌شویم.»[۲]
جلسه امروز بدون تصمیم‌گیری خاصی درباره طرح مانور عملیات در منطقه فاو پایان یافت و ادامه بحث به فردا موکول شد.
گزارش ـ 23
ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران در اطلاعیه شماره 2283 خود اعلام کرد: «خلبانان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی با چند فروند شکاری بمب‌افکن خود تأسیسات کارخانه آهن عراق در جنوب العماره و تأسیسات نظامی دشمن در شرق اربیل را به آتش کشیدند و ضمن واردآوردن خسارات و ضایعات سنگین به دشمن، سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.»[۳]
از سوی دیگر، رادیو بی‌بی‌سی به نقل از مقامات عراقی گزارش داد که تلاش 4 جنگنده ایرانی برای نفوذ به حریم هوایی عراق دفع شده است و جنگنده‌های مذکور قبل از رسیدن به هدف‌هایشان ناگزیر به فرار شده‌اند.[۴]
گزارش ـ 24
اقدامات گروه‌های ضدانقلاب در مناطق غربی کشور و تلاش برای مقابله با آنها امروز نیز ادامه یافت:
1. عوامل حزب دمکرات کردستان امروز با دو موشک آر.پی.جی7 به پایگاه بنی‌کندی از توابع تکاب حمله کردند. در این حمله تلفاتی به نیروهای اسلام وارد نشد. در این حمله افراد ضدانقلاب دو تن از اعضای گروه مقاومت روستای بنی‌کندی را خلع سلاح کردند و سلاح‌های آنها را با خود بردند. نیروهای ضدانقلاب شب‌هنگام نیز به پایگاه چاپلو حمله کردند که این حمله تلفات و خسارتی نداشت.[۵]
2. به گزارش قرارگاه حمزه سید‌الشهدا، نیروهای خودی در منطقه عمومی تکاب در یک تعقیب و گریز علیه افراد حزب دمکرات موفق شدند سه تن از آنها را اسیر کنند. یکی از اسیران که در این درگیری دچار جراحت زیادی شده بود، پس از عمل جراحی فوت کرد.[۶]
3. در درگیری نیروهای تأمین پایگاه کانی سیف بانه با افراد ضدانقلاب، دو تن از نیروهای ژاندارمری مجروح شدند.[۷]
4. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از باختران، در ساعت 16 امروز «در محور مرخیل ـ باباجانی (پاوه) گروهی از برادران پاسدار با کمین عناصر ضدانقلاب برخورد کردند که پاسداران با این عناصر درگیر شدند و دو نفر از آنها را مجروح و کمین ضدانقلاب را با شکست مواجه کردند.»[۸]
5. افراد ضدانقلاب با اجرای کمینی در اطراف تکاب، دو بسیجی را مجروح کردند.[۹]
6. براثر انفجار دو مین ضدنفر که عوامل گروه‌های ضدانقلاب در سنگرهای نیروهای تأمین در اطراف بوکان کار گذاشته بودند، پای یکی از برادران پاسدار وظیفه قطع شد.[۱۰]
گزارش ـ 25
در درگیری‌های دو هفته گذشته میان نیروهای حزب دمکرات کردستان و گروه کومهله در روستاهای عالیجان، کانی گوزله، کله پخ و... 6 تن از اعضای حزب دمکرات و بیش از50 تن از افراد کومهله کشته شدند. در این درگیری‌ها که نسبت به دفعات قبل به‌مراتب سنگین‌تر بوده است، ضربات سختی بر گروه کومهله وارد گردید؛ ازجمله فرمانده گردان 26 سقز و مسئول سیاسی این گردان کشته شدند. درپی این درگیری‌ها 4 تن از اعضای کومهله خود را به نیروهای اسلام در منطقه تسلیم کردند.[۱۱]
همچنین «یکی از مسئولان تشکیلات کومهله به نام کریم شریفی در شهر تکاب ترور گردیده که احتمالاً این کار به‌دست عوامل حزب دمکرات انجام شده است.»[۱۲]
درپی تشدید درگیری میان دو گروه دمکرات و کومهله، علیزاده دبیر اول کومهله در مصاحبه امروز خود با رادیو بی.بی.سی، اعلام کرد که ما خواهان قطع فوری و بدون تأخیر این جنگ هستیم؛ کافی است در شرایط فعلی حزب دمکرات اعلام کند حاضر است بدون هیچ قیدوشرطی با کومهله آتش‌بس کند و به این جنگ خاتمه دهد.
از سوی دیگر، اخیراً سازمان چریک‌های فدایی اقلیت نیز در اطلاعیه‌ای به اقدامات مسئولان حزب دمکرات بانه مبنی‌بر ممانعت از فعالیت‌های سیاسی و نظامی نیروهای این گروه در منطقه بانه اعتراض کرده و از حزب دمکرات خواست که منطق سیاسی را کنار گذاشته و از تهدید نظامی نیروهای انقلابی بپرهیزد.[۱۳]
گزارش ـ 26
نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل امروز دو نامه برای دبیرکل این سازمان ارسال کرد. در نامه اول با اشاره به بمباران اهواز در 15 آبان 1364، تأکید شده است که درصورت ادامه این جنایات، برای ایران راهی جز "مقابله‌به‌مثل" نیست. در نامه دوم ادعای عراق مبنی‌بر گلوله‌باران شهر القرنه به‌دست نیروهای ایران در 14 آبان 1364 تکذیب شده است. نامه اول که با شماره 17616/S در شورای امنیت سازمان ملل ثبت شده چنین است:[۱۴]
نامه مورخ 8 نوامبر 1985 نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان خطاب به دبیرکل:
بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراماً توجه جناب‌عالی را به بمباران هوایی شهر اهواز در استان خوزستان در روز چهارشنبه 6 نوامبر 1985، جلب می‌نمایم.
رژیم متجاوز عراق در ادامه نقض مداوم حقوق بشردوستانه بین‌المللی، یک‌بار دیگر به بخش‌های غیرنظامی اهواز حمله کرد که براثر آن 30 غیرنظامی شهید و بیش از 100 تن مجروح شدند. این اقدام جنایتکارانه رژیم عراق که نقض اصول شناختهشده و مقررات حقوق بشردوستانه بین‌المللی در منازعات نظامی است، نشان‌دهنده آن است که رژیم متجاوز عراق مترصد آن است که مناقشه را گسترش داده و به مناطق مسکونی غیرنظامیان بی‌گناه حمله نماید.
یک‌بار دیگر دولت جمهوری اسلامی ایران مایل است به اطلاع جامعه بین‌المللی برساند که نباید به حکام عراق اجازه داد که به این اقدامات جنایتکارانه علیه مناطق غیرنظامی ایران ادامه دهند، در غیر این صورت هیچ راهی برای مدافعان ایران جز مقابله‌به‌مثل باقی نخواهد ماند.
سعید رجایی خراسانی ـ سفیر نمایندگی دائمی
نامه دوم نیز که با شماره 17617/S در شورای امنیت سازمان ملل به ثبت رسیده، چنین است:[۱۵]
نامه مورخ 8 نوامبر 1985 نمایندگی جمهوری اسلامی ایران خطاب به دبیرکل
بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراماً به اطلاع جناب‌عالی می‌رساند که دولت جمهوری اسلامی ایران قاطعانه ادعاهای رژیم عراق مبنی‌بر اینکه نیروهای ایران شهر القرنه را در 5 نوامبر 1985، گلوله‌باران کرده‌اند، رد می‌نماید.
در 6 نوامبر، سخنگوی ستاد تبلیغات جنگ اعلام کرد که القرنه شهری دور از منطقه نظامی است و نیروهای ایران این شهر را در 5 نوامبر گلوله‌باران نکرده‌اند و بنابراین ادعاهای عراق کاملاً بی‌پایه و اساس است. هدف ازاین‌قبیل ادعاهای عراق، هموارساختن زمینه جهت انجام مقاصد شیطانی خود در تشدید حملات وحشیانه و ناجوانمردانه علیه غیرنظامیان جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.
سعید رجایی خراسانی ـ نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل
گزارش ـ 27
درپی هشدار جمهوری اسلامی ایران به دبیرکل سازمان ملل درباره ادامه حملات عراق به مناطق غیرنظامی ایران، خبرگزاری یونایتدپرس در گزارشی ضمن انتشار بخشی از نامه ایران به دبیرکل، آورده است: «ساکنین پایتخت ایران نسبت به یک جنگ جدید شهرها با عراق که گفته می‌شود هواپیماهایش سی‌وششمین حمله علیه ترمینال نفتی ایران در خلیج [فارس] و مناطق جنوب ایران را انجام دادند، بیمناک هستند.
ساکنین تهران روز پنجشنبه 1364/8/16 ضمن تماس تلفنی گفتند با انتشار دستور‌العمل‌هایی 68 صفحه‌ای درباره چگونگی احداث پناهگاه‌ها نگرانی‌های مربوط به یک سری حملات شدید دیگر به مناطق غیرنظامی توسط طرفین افزایش یافته است. ولایتی در نامهای به دبیرکل سازمان ملل نوشت، بغداد درصدد گسترش جنگ به مناطق غیرنظامی است و هشدار داد اگر دراین‌زمینه پیشرفتی حاصل نشود ایران چاره‌ای جز اقدامات تدافعی تلافی‌جویانه ندارد.
براساس این گزارش، طی دو دوره جنگ به‌اصطلاح شهرها حدود 2000 تن ایرانی به قتل رسیدند. بعضی از منابع دیپلماتیک غرب بااین‌حال گفتند از اینکه زمان برای ازسرگیری حملات بی‌هدف توسط هریک از طرفین فرارسیده باشد، تردید دارند.»[۱۶]
گزارش ـ 28
درپی پایان اجلاس اخیر سران شورای همکاری خلیج‌فارس در روز 1364/8/15، که در قطعنامه پایانی آن مواضع نسبتاً ملایمی درباره ایران اتخاذ شده بود و نسبت به قطعنامه‌های قبلی کینه‌ورزی کمتری در آن بود، رسانه‌های غربی به تفسیر و تحلیل گسترده دراین‌باره پرداخته‌اند.
واشنگتن پست ضمن بیان اینکه «شش کشور عربی (عضو شورای همکاری خلیج‌فارس) نسبتاً موضع بی‌طرفانه‌ای نسبت به گذشته (درمورد جنگ ایران و عراق) اتخاذ کرده‌اند، به نقل از عبد‌الله بشاره دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس نوشته است که ما دوست داریم اطمینان بدهیم که همزیستی در خلیج‌فارس با ایجاد ارتباط و گفت‌وگو امکان‌پذیر است و هیچ‌یک از طرفین نباید درصدد تحمیل خواسته‌های خود در منطقه باشند و تغییر مواضع شورا به‌منظور دستیابی به محدود‌کردن جنگ و یافتن راهی برای خاتمه‌بخشیدن به آن می‌باشد. کشورهای عربی خلیج‌فارس از گسترش جنگ به مناطق دریایی و تأسیسات خارک راضی نیستند و بیم از آن دارند که گسترش جنگ امنیت آنان را به خطر بیندازد.»[۱۷]
نیویورک تایمز نیز در شماره امروز خود نوشته است: «علائمی وجود دارد که کشورهای حوزه خلیج‌فارس علاقه‌مند به بهبود روابط با ایران می‌باشند به این امید که از خطرات ترور و صدور انقلاب مصون بمانند.
سعی کشورهای خلیج در بهبود روابط با جمهوری اسلامی ایران، در اشاره آنها به تشدید بحران ـ که ظاهراً به‌معنی حملات اخیر عراق به جزیره خارک است ـ به چشم می‌خورد.»[۱۸]
فایننشال تایمز نیز "موضع‌گیری نسبتاً بی‌طرفانه شورای همکاری" را موردتوجه قرار داده و نوشته است: «این امر نشان‌دهنده یک تغییر شدید روانی در طول 5 سال گذشته است. کشورهای خلیج [فارس] پیوسته در حمایت کامل مالی و سیاسی از تلاش‌های جنگی بغداد متعهد بوده‌اند. حدود 30 تا 40 میلیارد دلار ازسوی شورای همکاری خلیج [فارس] به‌ویژه عربستان سعودی و کویت به‌منظور کمک به عراق در جنگ با ایران، [به عراق] ارسال شده است. این کمک‌ها به‌صورت نقدی بوده و هر دو کشور به نیابت از عراق نفت فروخته و پول آن را دراختیار عراق قرار داده‌اند. ایران ظرف چند ماه گذشته سعی داشته است به همسایگان خود در خلیج [فارس] اطمینان دهد که خواهان روابط دوستانه با آنان است و یک سری ملاقات‌های بی‌سروصدا توسط مقامات عالی‌رتبه ایران با مقامات خلیج [فارس] صورت گرفته است.»[۱۹]
در ادامه گزارش فایننشال تایمز آمده است: «این امر به‌‌زودی با دیدار آقای علی‌اکبر ولایتی، وزیر امور خارجه ایران از عربستان سعودی به اوج خود خواهد رسید. این دیدار به‌دنبال دیدار هیئتی به ریاست شاهزاده سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان سعودی از تهران در اوایل سال جاری می‌باشد؛ لکن کشورهای خلیج [فارس] درک می‌کنند که باید بسیار دقیق و مراقب باشند. این فتح باب‌های دوستانه ایران شامل حال کویت نمی‌شود. این تغییر سیاست عمدتاً ناشی از ترس و وحشت کشورهای خلیج [فارس] از آن بوده است که باتوجه‌به حملات گسترده و فزونی‌یافته عراق به تأسیسات نفتی ایران، مبادا ایران وادار به حمله ناگهانی به این کشورها شود. ولی احتمال نمی‌رود که عراق از ادامه این حملات منصرف گردد؛ به‌ویژه اکنون که کشورهای خلیج [فارس] تمایل خود را به داشتن تماس‌های مطلوب‌تر با دشمن این کشور ابراز داشته‌اند. مهم‌تر اینکه، حتی کوچک‌ترین امیدی نمی‌رود که ایران تمایلی به رها‌کردن خواسته خود مبنی‌بر برکناری صدام‌حسین، رئیس‌جمهور عراق، به‌عنوان شرط اول شروع مذاکرات داشته باشد.»[۲۰]
به نوشته وال استریت ژورنال، این شورا اعلام کرده که برای یافتن راه‌حل پایان جنگ با مقام‌های دو کشور درگیر تماس خواهد گرفت، اما ایران به‌دلیل کمک‌های فراوان کشورهای حوزه خلیج‌فارس به عراق در جنگ با ایران، هیچ‌یک از شش کشور شورای همکاری را برای میانجیگری مناسب نمی‌د‌اند.
به گزارش روزنامه وال استریت ژورنال، تصمیم رهبران شورای همکاری برای ازسرگیری تلاش‌های میانجیگرانه، نشان‌دهنده نگرانی این کشورها از جنگ شش‌ساله‌ای است که خطوط کشتیرانی خلیج‌فارس را تهدید می‌کند. ایران تهدید کرده است که اگر عراق صادرات نفت ایران را متوقف سازد، ایران تنگه هرمز را به روی صادرات نفت کشورهای منطقه مسدود خواهد کرد.
در اعلامیه نهایی رهبران کشورهای عضو شورای همکاری در مسقط تأکید شده است که عملیات اخیر ایران و عراق در خلیج‌فارس، امنیت و ثبات تمامی منطقه و همچنین کشتیرانی آزاد را در خلیج‌فارس تهدید می‌کند و به این سبب کشورهای عضو شورای همکاری در نظر دارند تلاش تازه‌ای را برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق آغاز کنند.[۲۱]
همچنین واشنگتن پست در مقاله‌ای که به اجلاس اخیر سران کشورهای حوزه خلیج‌فارس اختصاص داده، آورده است: «کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس محتاطانه از حمایت آشکار و علنی خود از عراق در جنگ ایران و عراق کناره گرفتند و بیشتر به‌سوی اتخاذ موضعی بی‌طرفانه گام برداشتند. رهبران این کشورها در بیانیه نهایی اجلاس خود تعهد کردند که تلاش در راه دستیابی به صلحی که حقوق و منافع مشروع برحق دو کشور ایران و عراق را حفظ کند، ادامه دهند. ظاهراً سلطان‌نشین‌های عرب مصمم بوده‌اند ایران و عراق را از حسن‌نیت خود در یک لحظه حساس مطمئن سازند و امید داشته باشند که گفت‌وشنود می‌تواند از گسترش دامنه جنگ به فراسوی مرزهای دو کشور جلوگیری کند. نیروهای این کشورها می‌توانند دربرابر یک حمله آسیب‌پذیر باشد و تمامی آنان درباره خطر روزافزون تروریسم نگرانی‌هایی دارند، اما طرحهای کشورهای عضو این شورا برای دفاع متقابل از خود و توافق‌های امنیتی همچنان گنگ و مبهم است.
دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس با اشاره به لزوم همزیستی تمامی کشورهای منطقه با یکدیگر، از چرخش نقش شورا و پاگذاری آن به راهی جمعی برای جلوگیری از اوج‌گیری جنگ و تلاش در راه پایان‌دادن به آن سخن گفت. وی گفت: ما در خط مقدم هستیم اگر در گذشته پیشرفت چندانی به دست نیامده است، این نباید به ما بهانه‌ای برای متوقف‌ساختن تلاش‌هایمان بدهد. در بیانیه نهایی اجلاس اخیر رهبران شورای همکاری خلیج‌فارس، عراق را مستقیماً به باد انتقاد نگرفته‌اند، اما لحنی که به‌هنگام سخن‌گفتن از خطرات ناشی از تند‌ترین نبض جنگ در خلیج‌فارس به کار گرفته‌اند، اشارت آشکاری تلقی می‌شود.
اوج‌گیری کنونی جنگ از بمباران‌های خارک به‌وسیله عراق ناشی شده است. در بیانیه نهایی اجلاس اخیر شورای همکاری خلیج‌فارس، ایران را موردانتقاد قرار داده اما این انتقاد را به این صورت مطرح کرده که از تهران بخواهد اصول قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد را در پس اوج‌گیری‌های جنگ دو کشور در 1983 و 1984 رعایت کند.»[۲۲]
گزارش ـ 29
تشکیل یک نیروی دریایی مشترک، ازجمله پیشنهادهای اجلاس اخیر سران کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس در مسقط می‌باشد. امروز روزنامه کویتی الرأی‌العام به نقل از یک مقام عالی‌رتبه خلیج‌فارس نوشته است: «به‌منظور دفاع از خطوط کشتیرانی خلیج [فارس] درمقابل هرگونه حملاتی، تشکیل یک نیروی دریایی مشترک در اجلاس هفته گذشته سران شورای همکاری خلیج [فارس] مورد بحث و بررسی قرار گرفت. [...] این نیروی پیشنهادی محافظت خطوط کشتیرانی از مناطق شمالی خلیج‌فارس تا آب‌های بین‌المللی در تنگه هرمز را برعهده خواهد گرفت. مقامات ذی‌صلاح هم‌اکنون رسماً مأموریت یافته‌اند که این مسئله را باتوجه‌به تمامی جنبه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی آن موردمطالعه قرار دهند. شورای همکاری خلیج [فارس] هم‌اکنون سرگرم انجام [دادن] اقداماتی درجهت تشکیل یک نیروی زمینی مشترک برای دفاع از هریک از کشورهای عضو درمقابل اقدامات خرابکارانه داخلی یا تهاجمات خارجی می‌باشد. برخی از واحدهای نیروی ضربتی، موسوم به"سپر جزیره" هم‌اکنون در منطقه "حفر‌الباطن" در عربستان مستقر شده‌اند.»[۲۳]
گزارش ـ 30
تلاش برای کشاندن ایران به سر میز مذاکره، نپذیرفتن مصالحه به‌رغم تشدید فشارها، توانایی ایران در دریا و ناتوانی در هوا و ترساندن کشورهای منطقه از ایران؛ موضوعاتی است که هژیر تیموریان کارشناس امور خلیج‌فارس در مصاحبه با رادیو لندن اظهار کرده است.
در این مصاحبه هژیر تیموریان به نگرانی رهبران کشورهای خلیج‌فارس از توسعه جنگ پاسخ داد و گفت: «درحال‌حاضر ایران درحال مبارزه با بحران‌های جدید با ابعاد زیاد است و این بحران داخلی می‌تواند بسیار بسیار خطرناک برای مردم خلیج باشد. در شورای همکاری خلیج [فارس] این موضوع، اجلاس را تحت‌الشعاع خود قرار داده بود به‌طوری‌که هیچ‌کس جرئت اشاره به آن را نداشت. اکنون ایران دارای یک کابینه جدید با چهره‌هایی جوان و خشن شده است و به نظر می‌رسد آنها به آنچه که باید بپردازند کار خود را آغاز کرده‌اند. ایران پولی برای اسلحه ندارد. در انزوای سیاسی در جهان قرار گرفته و نمی‌تواند به‌خاطر دیدگاه ایدئولوژیکی خود از این انزوا خارج شود و همچنین پولی برای هیچ اسلحه‌ای ندارد، زیرا در خلیج [فارس] منبع درآمد آن یعنی ترمینال نفتی جزیره خارک بهطور مداوم از ماه اوت موردتهاجم هواپیماهای نیروی هوایی عراق قرار گرفته است. بنابراین ایران با مسئله بسیار بسیار حادی مواجه شده است، چراکه نمی‌تواند این وضعیت نه جنگ نه صلح را ادامه دهد.»
هژیر تیموریان در پاسخ به این سؤال که همواره منطقی برای دولت عراق و کشورهای خلیج‌فارس نمی‌توان متصور شد که با کاهش تولید ایران، این کشور بر سر میز مذاکره صلح بیاید، گفت: «آنها فراموش کردند که بگویند ایران هنوز حالت انقلابی خود را حفظ کرده است و این چیزی است که غیرقابل پیش‌بینی بوده است. ایران در حالتی نیست که به مصالحه روی آورد و من فکر می‌کنم چنانچه ایران به کناری گذاشته شود، این به‌معنای این نیست که این کنار گذاشته شده ممکن است خطرناک باشد و نتوان با آن تماس برقرار کرد.»
از وی درمورد مشکل اقتصادی و سنگینی هزینه‌های جنگ، ایجاد بحران در منطقه توسط ایران و تأمین هزینه خرید جنگنده و ناو (که نیاز این کشور می‌باشد) سؤال شد، تیموریان در پاسخ گفت: «درواقع ایران تقریباً هواپیمای جنگی ندارد و درمجموع از نیروی هوایی که شاه از خود باقی گذاشت ظاهراً تنها 12 جنگنده آن قابل‌پروازند. درحال‌حاضر، ایران دارای نیروی هوایی نیست و در وضعیتی نیست که بتواند هواپیمای جدید بخرد.»
سؤال شد پس چنانچه ایران دارای هواپیمایی نیست چگونه آن‌طور که آنها می‌گویند می‌تواند به کشورهای خلیج حمله کند و جنگ را توسعه دهد؟ هژیر تیموریان گفت: «ایران هنوز دارای نیروی دریایی عظیمی است که در جریان جنگ خلیج بلااستفاده ماند، زیرا جنگ خلیج نبرد دریایی نداشته است. گرچه طبعاً نمی‌تواند در تنگه هرمز کشتی غرق نماید و آن را مسدود نماید، زیرا این عملاً امکان ندارد چراکه عرض تنگه هرمز زیاد است، ولی می‌تواند این بلوکه‌کردن را همان‌طورکه اخیراً انجام داده با توقیف و بازدید، مصادره اموال کشتی‌هایی که به مقصد عراق عازم هستند به انجام برساند. بنابراین، قدم بعدی برای مسدود‌کردن این راه این است که راه حیاتی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج را مسدود نماید.»
تیموریان درمورد اینکه آیا دیگر کشورهای جهان با عدم پرداخت پول نفت به ایران و لغو قراردادهای خود امکان بلوکه‌کردن درآمدهای جهانی ایران را دارند، گفت: «این یک فرض قابل‌توصیه نمی‌تواند باشد زیرا آنها یعنی کشورهای عضو شورا ازجمله کویت و عربستان سعودی به عراق فشار آورده‌اند که از قطع کامل منبع درآمد ایران خودداری نماید، چراکه این عمل منجر به بحرانی خواهد شد که ما از آن می‌ترسیم.»
وی همچنین دراین‌مورد که آیا فکر می‌کنید این ترس واقعی در میان خلیجی‌ها وجود دارد که ایران طی چند ماه آینده دست به کارهایی خواهد زد، گفت: «ترس حقیقی.»[۲۴]
گزارش ـ 31
جنگ ایران و عراق و تمایل شورای همکاری خلیج‌فارس به برقراری روابط با شوروی، فرصتی برای شوروی فراهم کرده است تا آرزوی دیرینه خود را برای حضور فعال در این منطقه دست‌یافتنی بداند.
روزنامه کریستین ساینس مانیتور در مقاله‌ای تلاش برخی از کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس برای برقراری روابط دیپلماتیک با شوروی را بررسی کرده است: «یکی از دلایل برقراری روابط شوروی با کشورهای عربی تمایل به ایجاد توازن بین قدرت‌های منطقه می‌باشد. کشورهای خلیج‌فارس درحال‌حاضر بسیار نگران خطری ازجانب ایران می‌باشند. گرچه کشورهای کوچک‌تر خلیج‌فارس نسبت به عراق نیز خوش‌بین نمی‌باشند. درواقع بعضی از آنها عراق را در درازمدت خطر جدی‌تر از ایران تلقی می‌نمایند. ازطرفی نیز فشارهای عربستان سعودی برای تبدیل شورای همکاری به ابزار نفوذش نیز موردپسند نمی‌باشد. گروهی از ناظرین در خلیج‌فارس معتقدند تصمیم عمان برای برقراری روابط مجدد با شوروی درحقیقت عکس‌العملی درمقابل فشارهای عربستان بوده است. همچنین ترس از گسترش جنگ ایران و عراق نیز موجود است. کشورهای خلیج‌فارس می‌دانند که به‌تنهایی قادر به مقابله با چنین تحولی نمی‌باشند. بنابراین می‌خواهند شوروی را نیز درگیر نمایند که مانع از گسترش جنگ به سایر کشورها شده و درصورت وقوع برای خاتمه سریع آن کمک نماید.»
این نشریه افزوده است: «در ماه سپتامبر عمان نیز روابط دیپلماتیک خود با شوروی را از سر گرفت. سایر کشورهای شورای همکاری ازجمله عربستان سعودی نیز احتمالاً به‌‌زودی اقدام مشابهی انجام خواهند داد. نکته حائز توجه آثار این برقراری روابط بر روی امریکا می‌باشد.»
این روزنامه درمورد توسعه روابط سیاسی بین شوروی و عربستان می‌نویسد: «در مدت چند ماه گذشته تردد بین مسکو و ریاض شدت گرفته و به‌دلیل سفر شاهزاده فیصل به مسکو همراه با یک تیم فوتبال، این تحولات را "دیپلماسی فوتبال" نامیده‌اند. ایجاد رابطه کشورهای عرب خلیج‌فارس با شوروی نشان‌دهنده بلوغ سیاسی و اعتمادبه‌نفس آنها است. ازنظر کشورهای خلیج‌فارس غیرمنطقی می‌نماید که با ابرقدرت دیگر که تا این حد به آنها نزدیکی جغرافیایی دارد، رابطه نداشته باشند.»[۲۵]
گزارش ـ 32
در چهارمین اجلاس بین‌المللی سیره و سنت نبی‌اکرم(ص) ایران و عراق به آتش‌بس فوری و آغاز مذاکرات صلح دعوت شدند. این نشست پس از یک هفته، امروز در قاهره با صدور بیانیه‌ای به کار خود پایان داد. در بخشی از قطعنامه این اجلاس که به ابتکار دانشگاه اسلامی الأزهر برگزار شد، آمده است: «این کنفرانس ادامه جنگ ایران و عراق را رد کرده و طرفین را دعوت به یک آتش‌بس فوری و آغاز مذاکرات صلح می‌نماید. این قطعنامه همچنین پیشنهاد کرده است درصورت پذیرفته‌نشدن این پیشنهاد سازمان کنفرانس اسلامی یک اجلاس فوری تشکیل داده و کلیه اقدامات ضروری درجهت پایان‌دادن به این درگیری را اتخاذ نماید.»[۲۶]
گفتنی است که در هیچ جای این قطعنامه رژیم عراق به‌خاطر آغاز‌کردن جنگ محکوم نشده است.
گزارش ـ 33
آثار حملات عراق به پایانه نفتی خارک و وضعیت کنونی صدور نفت ایران را نشریه اکونومیست چاپ لندن در مقاله‌ای بررسی کرده است: «بسیاری از کارشناسان نفتی و ناظران تحولات خلیج‌فارس عقیده داشتند حملات عراق بر ترمینال نفتی ایران در جزیره خارک نقطه آغازی بر پایان جنگ خلیج [فارس] خواهد بود. ماه‌های اوت و اواخر ماه سپتامبر زمان اوج حملات عراق بود. در ابتدا به نظر می‌رسید که عراقی‌ها سلسله حملاتی را بر نقطه آسیب‌پذیر ایران انجام داده‌اند و طبعاً دراین‌صورت با زیر آب رفتن ذخایر نفت، ایرانی‌ها توانایی ادامه جنگ را نخواهند داشت. اما واقعیت امر چیز دیگری شد. درحال‌حاضر میزان متوسط صادرات نفت ایران حدود 7/1 میلیون بشکه در روز است. یعنی بیشتر از میزانی که قبل از آغاز حملات عراق از ترمینال‌های خارک صادر می‌شده است. چرا پیش‌بینی‌ها اشتباه از آب درآمد؟ با صدور نفت از جزیره خارک، 85 درصد نفت صادراتی، 80 درصد درآمد دولت و 95 درصد ارز خارجی دولت تأمین می‌گردد.
در آخرین هفته سپتامبر، ترمینال خارک آسیب دید، اما ایرانی‌ها به‌سرعت آن را تعمیر کردند. خارک می‌تواند ظرفیت میزان صدور نفت زیادی را داشته باشد. در دهه1970 تا روزی 6 میلیون بشکه نفت از این جزیره صادر شده است. خارک 14 پایانه صدور نفت دارد. در حملات عراق فقط 2 پایانه آسیب دید. درحال‌حاضر 4 پایانه درحال فعالیت است و همین تعداد برای صدور نفت با ظرفیت فعلی کافی است. بزرگ‌ترین دلیل برای حالت جهندگی صادرات نفت ایران، عدم توانایی عراق در انجام حملات به خارک بوده است. از طرف دیگر، عراق در حمله به خارک تمام الگوهای عملیات جنگی خویش را به کار گرفته است. ایرانی‌ها از حملات آسیب دیدند، اما نه به‌اندازه‌ای که مجبور شوند بر سر میز مذاکره بنشینند، مهم‌تر از همه موارد فوق‌الذکر اینکه ممکن است ازطرف عربستان سعودی و کویت به عراق هشدار داده شود تا در حمله به خارک تجدیدنظر کرده و یا حداقل محتاط باشد. دو کشور مزبور که مهم‌ترین پشتیبانان مالی عراق هستند، نسبت به تهدیدات جدی ایران مبنی‌بر حملات تلافی‌جویانه به تأسیسات نفتی منطقه هراسان می‌باشند. دولت ایران درحال‌حاضر مشغول ساختن تعدادی ترمینال شناور و مقاوم دربرابر بمب، میان جزیره خارک و ساحل است که می‌تواند ظرفیت 300 الی 400 هزار بشکه نفت در هرروز را داشته باشد. همچنین در یک عمل احتیاطی و پیشگیرانه دیگری علیه حملات هوایی عراق، ایران درحال تهیه مقدمات ساختن یک خط لوله به طول 400 مایل است. این خط از بندر گناوه در ساحل شمال‌شرقی خارک به‌طرف جزیره لاوان نزدیک تنگه هرمز کشیده می‌شود و احتمالاً برای تکمیل پروژه مزبور یک سال وقت لازم خواهد بود.»[۲۷]
گزارش ـ 34
درپی عملیاتی‌شدن مرحله اول انتقال نفت عراق از عربستان (طی ماه گذشته با سقف روزانه نیم میلیون بشکه نفت)، امروز نیز مذاکراتی بین عراق و عربستان برای مرحله دوم انتقال خط لوله نفت آغاز شد. به گزارش خبرگزاری عراق از بغداد «عصام عبد‌الرحیم معاون وزیر نفت و رئیس شرکت ملی نفت عراق در ریاض با مقامات سعودی مذاکراتی را درخصوص مرحله دوم خط لوله نفتی عراق از خاک عربستان آغاز کرده است. این خط لوله میزان صادرات نفت عراق را به سطح یک میلیون بشکه در روز ازطریق خاک عربستان سعودی خواهد رساند.»[۲۸]
گزارش ـ 35
جنگ قیمت‌ها در بازار نفت در سطح منطقه و جهان، کشورهای حوزه خلیج‌فارس و کشورهای تولیدکننده را به تکاپو واداشته است. به گزارش یونایتدپرس، شیخ احمد زکی یمانی وزیر نفت عربستان سعودی، در مصاحبه‌ای با روزنامه هرالد تریبیون که امروز منتشر شد، گفت: «احتمال می‌رود که یک جنگ قیمت‌ها در سطح جهانی (در بازار نفت) در سال آینده آغاز گردد و درنتیجه قیمت نفت خام موقتاً به زیر 20 دلار در هر بشکه برسد. [...] وی افزود: اگر تولیدکنندگان قبل از کاهش فعلی تقاضا در بهار و تابستان آینده با کاهش تولید موافقت بکنند این جنگ قیمت‌ها ناکام خواهد ماند، ولی به نظر نمی‌رسد تولیدکنندگان خارج از سازمان اوپک برای چنین همکاری آمادگی داشته باشند. یمانی گفت: احتمالاً قیمت نفت از 25 تا 30 دلار کنونی، در تابستان آینده به زیر 20 دلار سقوط خواهد کرد، ولی در زمستان 1987 احتمالاً قیمت‌ها مجدداً افزایش یافته و به سطح کنونی یا بالاتر از آن خواهد رسید. یمانی افزود: علی‌رغم خطر سقوط قیمت نفت، عربستان مصمم است سطح تولید خود را درحدود 35/4 میلیون بشکه در روز ـ که سهمیه تعیین‌شده این کشور به‌وسیله اوپک است ـ حفظ کند. وی افزود: شرایط بازار نفت سطح واقعی تولید را تعیین خواهد نمود، ولی عربستان دیگر به کاهش تولید خود بهطور یک‌جانبه جهت بالابردن قیمت‌ها تن نخواهد داد. وی افزود: ما دیگر این سیاست را که به‌تنهایی بار مشکلات را به دوش بکشیم کنار نهاده‌ایم.
از سوی دیگر، خبرگزاری کویت به نقل از روزنامه استریت تایمز چاپ سنگاپور گزارش داد: عمان جهت مقابله با کاهش قیمت نفت مجبور شده است که تولید نفت خود را تا نیم میلیون بشکه در روز افزایش دهد. سعید بن احمد اشنفاری وزیر نفت و معادن عمان در مصاحبه‌ای با روزنامه مذکور گفت: افزایش تولید نفت عمان از 400 هزار بشکه در روز به 500 هزار به این دلیل صورت گرفته که درآمد کافی جهت توسعه اقتصادی این کشور تأمین گردد.»[۲۹]
دولت ونزوئلا نیز اعلام کرد از بهای نفت خام این کشور به میزان 40 سنت کاسته خواهد شد، درحالی‌که به قیمت فراورده‌های نفتی این کشور که در بازار مشتری بیشتری دارد، افزوده خواهد شد.[۳۰]
از سوی دیگر، وزیر نفت نروژ کریستیانسن طی مصاحبه‌ای با روزنامه الاتحاد چاپ ابوظبی درمورد عواقب وضعیت آزاد در بازار جهانی نفت هشدار داد و گفت: که باوجود گزارش‌های تأیید‌نشده دال‌بر اینکه اعضای اوپک قیمت و سطح تولید خود را تثبیت خواهند کرد، وی معتقد نیست که اوپک در شرف اضمحلال باشد. وزیر نفت نروژ افزود: به‌علت نزدیک‌شدن فصل زمستان و کاهش تولید نفت شوروی و گرایش برخی از کشورهای مصرف‌کننده به ذخیره‌کردن، بهای نفت بهطور جزئی افزایش خواهد یافت، لیکن احتمالاً قیمت‌ها مجدداً در فصل بهار کاهش خواهد یافت. نروژ گرچه یک کشور عضو اوپک نیست، لیکن مشتاق است که بازار نفت ثبات لازم را بیابد و تولید نفت کشور متبوعش برای کمک به ثبات موردنظر کافی نمی‌باشد.[۳۱]
گزارش ـ 36
دولت محافظه‌کار مارگارت تاچر نخست‌وزیر انگلیس، قبلاً اعلام کرده بود که لندن درمقابل جنگ ایران و عراق موضع بی‌طرفانه اتخاذ کرده و از ارسال سلاح به هر دو کشور متخاصم جلوگیری خواهد کرد. اخیراً مأموران گمرک انگلیس یک محموله بزرگ مسلسل خودکار را در لنگرگاهی در لندن یافتند. روزنامه فایننشال تایمز ضمن اعلام این مطلب، دراین‌باره نوشته است: «آقای آنتونی آردلیج یکی از مقامات مسئول بازرسی در لندن گفت: این سلاح‌ها ظاهراً به مقصد اردن بارگیری شده‌اند، اما مقصد نهایی آنها عراق است. به‌دنبال این ماجرا سه تن از مدیران کارخانه اسلحه‌سازی استرلینگ تحت بازجویی قرار گرفتند. آنها در بازجویی گفتند سلاح‌های مزبور اصلاً برای صادرات به خارج بارگیری نمی‌شوند، آنها حتی ارسال یک محموله دیگر به ارزش 10 هزار پوند در سال 1981 به مقصد عراق را نیز انکار کردند. دولت در سال 1983 مسلسل‌های فوق را ـ که هم به‌صورت رگبار و هم به‌صورت تک‌تیر شلیک می‌کنند ـ برای صدور به خارج جزء سلاح‌های ممنوعه اعلام کرد. آقای آردلیج گفت سه تن از مدیران شرکت درحالی‌که می‌دانسته‌اند مقصد واقعی سلاح‌ها کجاست، به دروغ شهادت‌نامه مزبور را امضا کرده‌اند. در سال 1980 عراق سفارشی برای ساخت بیش از 20 هزار مسلسل دستی به کارخانه استرلینگ داد. اولین محموله سلاح‌های مزبور شامل 10 هزار عدد از فرودگاه هیشارو به مقصد لیسبون پایتخت پرتغال ارسال شد. روی جعبه آنها اتیکت‌هایی نصب شده بود که نشان می‌داد مقصد آنها خارطوم پایتخت سودان است، اما سلاح‌ها به آمستردام و از آنجا به اردن و سپس به بغداد ارسال شد. برای بار دوم که مقامات دولت عراق سفارش خرید محموله دیگری از سلاح‌های مزبور را دادند، مدیران شرکت استرلینگ کوشیدند اجازه صدور آنها را از وزارت بازرگانی دریافت کنند و وانمود کردند که سلاح‌ها به مقصد امان، پایتخت اردن حمل خواهد شد، اما هنگامی‌که محموله در گرینویچ یافت شد، آشکار گردیدکه مقصد واقعی آنها عراق بوده است.»[۳۲]
رادیو بی‌بی‌سی نیز دراین‌باره گفت: «در لندن محاکمه سه مرد به‌اتهام دست‌داشتن در قاچاق مسلسل‌های سنگین به عراق آغاز شد. [...] دادستانی کل رسیدگی به این مسئله می‌گوید نمونه‌هایی از این مسلسل‌ها ازطریق آمستردام و اردن به عراق رسیده است.»[۳۳]
بی‌بی‌سی افزود: «دیلی تلگراف نیز گزارشی از محاکمه‌ای در لندن به چاپ رسانده است که متهمین آن در قاچاق اسلحه مشارکت داشته‌اند. این سه متهم از مسئولان سابق یک کارخانه مسلسل‌سازی در شهر استرلینگ اسکاتلند بوده‌اند.»[۳۴]
گزارش ـ 37
امریکا و کشورهای اروپایی برای جلوگیری از رسیدن تجهیزات نظامی به ایران تلاش فراوانی می‌کنند. از سوی دیگر ادعا شد شوروی تحریم ایران را کاهش داده است.
به نوشته یک نشریه آگاه داخلی: مقامات قضایی امریکا، خواستار استرداد یک تبعه اتریشی از کشور کانادا شده‌اند. وی متهم است که قصد داشته با اقدام به جعل مدارک و توطئه، هلیکوپتر‌های جنگی و موشک برای ایران خریداری کند.[۳۵]
خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز دراین‌باره گزارش داد: «یک تبعه اتریشی که هم‌اکنون زندانی است، روز سه‌شنبه در یک دادگاه استرداد حاضر خواهد شد. رایت یک مأمور امریکایی که در پاسگاه گمرک نیویورک مشغول به کار است، فاش ساخت که از شش ماه پیش درمورد فعالیت‌های گولیسچک تحقیق به عمل میآید. این مأمور امریکایی همچنین گفت که این مسئله احتمالاً با یک شبکه بین‌المللی قاچاقچیان که اقدام به خرید سلاح کرده و آنها را ازطریق دیگر کشورها به ایران ارسال می‌کند در ارتباط است.»[۳۶]
گولیسچک درصدد خریداری 10 هلیکوپتر کبرا و 10 هزار موشک از نوع تاو به ارزش 161 میلیون دلار برای ایران بوده است که با تلاش مأمور نفوذی امریکایی لو رفته و دستگیر شده است.[۳۷]
از سوی دیگر، نشریه فرانسوی ژون آفریک ادعا کرد که شوروی تحریم خود علیه ایران را کاهش می‌دهد.
این نشریه نوشته است: «تشدید حملات عراق به پایانه نفتی خارک موجب شد که اتحاد جماهیر شوروی تصمیم بگیرد از دامنه تحریم تحویل جنگ‌افزار به تهران بکاهد، درحالی‌که شوروی در گذشته مصراً سعی می‌کرده سوریه و لیبی را از تحویل تجهیزات نظامی به تهران بازدارد؛ ولی امروزه موافق است که این کشورها به جمهوری اسلامی وسایل دفاع ضدهوایی به‌ویژه موشک‌های زمین‌به‌هوا تحویل دهند و حتی ظاهراً آماده است درصورت لزوم خود این عمل را انجام دهد.»[۳۸]
گزارش ـ 38
مؤسسه مطالعات استراتژیک لندن در گزارشی تحلیلی از جنگ ایران و عراق توانایی‌های دو طرف جنگ را بررسی کرد و ورود جنگ‌افزار شیمیایی عراق و حملات موشکی ایران را در جنگ، ابعاد جدیدی از وضعیت جنگی اعلام نمود.
در این گزارش آمده است: «تنها امید عراق برای گریز از موقعیت فعلی جنگ، بمباران است. هدف عراق از حمله به هدف‌های غیرنظامی و نفتی ایران، ظاهراً تضعیف حمایت مردمی از نظام جمهوری اسلامی است، اما این اقدام تاکنون ثمری نداشته، بلکه زیان‌های سیاسی آشکاری نیز درپی داشته است.»
مؤسسه مطالعات استراتژیک لندن در گزارش سالیانه خود با عنوان موازنه نظامی در سال‌های 1985 و 1986، پس از اشاره به تمام‌شدن ذخیره مالی عراق و دیون بین‌المللی هنگفت این کشور می‌افزاید: «بعید به نظر می‌رسد که خطوط لوله نفتی جدید درآمد لازم را برای عراق به‌همراه بیاورند. [...] از طرف دیگر، ایران حداقل در شرایط فعلی درحال پیروزی در جنگ اقتصادی است، اما هنوز قادر به کسب پیروزی در میدان نبرد نیست. براساس این گزارش، به‌طورکلی تسلط تجهیزاتی عراق کماکان برتری عددی نیروی انسانی ایران را خنثی کرده است. اخبار رسیده درمورد استفاده عراق از بمب‌های شیمیایی و استفاده ایران از موشک‌های زمین‌به‌زمین ابعاد جدیدی به جنگ داده است و عراق از برتری هوایی خود برای حمله به مناطق شهری و تسلط بر خطوط مقدم جبهه و دور نگاه داشتن نفتکش‌ها از تأسیسات نفتی ایران در شمال خلیج‌فارس بهره‌برداری بیشتری کرده است.»[۳۹]
در این گزارش درباره توان نیروی انسانی و تسلیحاتی ایران و عراق آمده است: «نیروی انسانی در نیروهای نظامی ایران طبق برآورد این مؤسسه بالغ‌بر 3 میلیون نفر است که از این تعداد 5/2 میلیون نفر بسیجی، 305 هزار نفر پرسنل کادر و وظیفه نیروهای سه‌گانه ارتش و 250 هزار پاسدار انقلاب اسلامی هستند؛ درحالی‌که نیروهای انسانی عراق کمی بیش از یک میلیون نفر است که 520 هزار نفر آنها در نیروهای سه‌گانه ارتش و 650 هزار نفر در نیروهای به‌اصطلاح ارتش خلقی هستند.
از سوی دیگر، طبق برآورد، نیروی هوایی ایران دارای 80 هواپیمای جنگنده قابل‌پرواز است، درحالی‌که عراق 500 هواپیما و 100 هلیکوپتر جنگنده دراختیار دارد. نیروی زمینی ایران دارای 1900 تانک سنگین و 50 تانک سبک می‌باشد؛ درحالی‌که عراق حداکثر 3750 تانک سنگین و 150 تانک سبک دارد. احتمالاً 150 دستگاه از تانک‌های سنگین عراق از نوع چیفتن است.»[۴۰]
در گزارش سالانه مؤسسه مطالعات استراتژیک لندن همچنین آمده است: «عراق ازنظر ذخیره مالی تهی شده و بدهی‌های خارجی این کشور رقم درشتی را تشکیل می‌دهد و باوجود وضع کنونی بازار نفت، خط لوله‌های جدید این کشور درآمدهای موردنیاز عراق را تأمین نمی‌سازد. [...] عراق به‌دلیل جنگی که بیش از پنج سال است ادامه دارد، بهطور وسیعی وابسته به کمک‌ها، اعانات و اعتبارات خارجی است که 45 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، ولی درعوض ایران توانسته است بدون دریافت هیچ‌گونه کمک خارجی، نرخ رشد معقولی را برای خود حفظ کند.»
در این گزارش اضافه شده است که حتی اگر بغداد بیش از پیش از برتری هوایی خود استفاده کند و سعی در تسلط بر میدان نبرد نماید و موفق به بستن راه نفتکش‌های عازم تأسیسات نفتی ایران در شمال خلیج شود، این تاکتیک سودی نخواهد داشت.[۴۱]
گزارش ـ 39
درپی سوءقصد سه‌شنبه گذشته به سفیر ایران در واتیکان، خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد: «امروز شخصی ناشناس که خود را عضو جبهه آزادی‌بخش عرب معرفی می‌کرد، در تماسی تلفنی با خبرگزاری ایتالیایی "انا" مسئولیت سوءقصد ناموفق علیه سفیر ایران در واتیکان را به‌عهده گرفت. این شخص تأکید کرد که دیپلمات‌های ایرانی به‌ویژه سفیر ایران در واتیکان مسئول عملیات تروریستی انجام‌شده در اروپا هستند. بنا بر این گزارش، سفیر ایران در واتیکان روز سه‌شنبه یک بسته حاوی بمب که از فرانسه فرستاده شده بود دریافت کرد، لیکن چون مشکوک به نظر می‌رسید مأموران خنثی‌کننده بمب را مطلع کرد. در این بسته یک ماشین حساب الکترونیکی حاوی 300 گرم ماده منفجره قرارداشت.»[۴۲]
گزارش ـ 40
روزنامه دیلی تلگراف چاپ لندن در گزارشی با عنوان "ایران نفتکش‌ها را موردحمله قرار می‌دهد" نوشته است: «ناوهای جنگی ایران امروز با شلیک به‌سمت یک یدک‌کش هلندی آن را وادار کردند تا یک نفتکش آسیب‌دیده را به یکی از بنادر ایران ببرد. این یدک‌کش که متعلق به شرکت " آمستردای وسیمولر" می‌باشد، نفتکش غول‌آسای یونانی 300 هزار تنی "کاناریا" را برای تعمیر به محل تعمیر کشتی در دوبی یدک می‌کرد. نفتکش یونانی که در اجاره ایران است، روز سه‌شنبه گذشته هدف موشک‌های عراقی قرار گرفته و صدمه دیده بود. از دید ناظرین این حمله برای نمایش‌دادن نیروی هوایی عراق انجام شده است.»[۴۳]
سخنگوی کمپانی یونانی مالک این نفتکش به خبرگزاری فرانسه گفت که این نفتکش را یک شرکت ایرانی برای انتقال 16 هزار تن نفت اجاره کرده بود که پس از حمله عراق، قصد داشت با یک یدک‌کش به بحرین برود، لیکن یک کشتی جنگی ایران آن را ناگزیر کرد به‌سوی جزیره سیری برود. این سخنگو گفت که احتمال دارد نفتکش کاناریا پس از تخلیه نفت خود در سیری، با یک یدک‌کش عازم بحرین شود تا در آنجا آن را تعمیر کنند.[۴۴]
گزارش ـ 41
مخالفان یاسر عرفات رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین، با دو بمب‌گذاری، به عراق هشدار دادند که حمایت از یاسر عرفات را متوقف کند. به گزارش یونایتدپرس: «دقایقی پس از انفجاری که در دفتر شرکت هواپیمایی عراق در مرکز نیکوزیا روی داد، مدیر شرکت هواپیمایی عراق مقیم نیکوزیا به‌وسیله بمبی که در اتومبیلش کار گذاشته شده بود، دربرابر خانه‌اش به هلاکت رسید.
ولید ابراهیم مدیر این شرکت که 47 سال داشت، چند دقیقه پس از آنکه از انفجار در دفتر خویش مطلع شد و با اتومبیل قصد داشت به‌سوی این محل حرکت کند، براثر تله انفجاری کشته شد. انفجار اول پنجره‌های دفتر شرکت هواپیمایی عراق را در نیکوزیا خرد کرد و خسارات زیادی به ساختمان‌ها، خانه‌ها، مغازه‌ها و ادارات اطراف وارد آورد و شماری از اتومبیل‌های متوقف‌شده نیز به‌شدت در جریان این انفجار آسیب دیدند. این انفجار در ساعت 7:30 بامداد، زمانی‌که کارکنان شرکت در سر کار خود حاضر می‌شدند روی داد. رادیو قبرس گفت: دقایقی پس از آنکه شخصی ناشناس با ابراهیم در دفترش تلفنی تماس گرفت و خبر انفجار در دفتر شرکت را به وی اطلاع داد، بمب دوم منفجر شد.»
بنا بر این گزارش: «مردی که دارای لهجه عرب بود، طی تماس تلفنی با خبرگزاری‌ها گفت: سازمان عقاب‌های انقلاب دست به این حمله زده و به عراق هشدار داد که از همکاری با یاسر عرفات خیانتکار دست بردارد.»[۴۵]
رادیو بی‌بی‌سی در خبری مشابه گفت: «بمبی که در زیر صندلی اتومبیل آقای ابراهیم کار گذاشته شده بود، بلافاصله پس از روشن‌شدن اتومبیل منفجر شد و وی را در جا به قتل رسانید.» بی‌بی‌سی افزود: «سال گذشته دو سازمان اسلامی هوادار دولت ایران مسئولیت حملات مشابهی را برعهده گرفتند.»[۴۶]
به گفته بی‌بی‌سی، گروه مزبور در تماسی تلفنی با خبرگزاری آسوشیتدپرس در بحرین گفته است که هدف هشدار به عراق علیه حمایت از یاسر عرفات رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین بوده است.[۴۷]
گزارش ـ 42
آیت‌الله موسوی اردبیلی رئیس دیوان عالی کشور و امام‌جمعه موقت تهران، در خطبه‌های نمازجمعه این هفته تهران درباره موضوعاتی ازجمله حکومت مستضعفین، وابسته‌بودن موجودیت نظام به رزمندگان، دارایی‌های بلوکه‌شده ایران در فرانسه و تغییر مواضع شورای همکاری خلیج‌فارس سخن گفت. آیت‌الله موسوی اردبیلی درباره حکومت مستضعفین گفت: حکومت مستضعفین کلمه‌ای است که ما از آغاز انقلاب و حتی قبل از انقلاب اسلامی شعار آن را می‌دادیم. وی گفت: البته استضعاف شامل اقسام گوناگونی ازقبیل استضعاف فکری، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی می‌باشد، اما تبلور استضعاف، استضعاف اقتصادی و مالی است که مصادیق و عینیت مستضعفین اکثریت قاطع ملت را از طبقه کارگری، دهقان روستا‌نشین، خوش‌نشین و پیشه‌وران جزء تشکیل می‌دهند و آنچه در حکومت مستضعفین موردنظر می‌باشد، استضعاف اقتصادی و مالی است. حکومت مستضعفین معنی‌اش این است که تمام امورش و تمام مظاهرش باید به‌دست مستضعفین اداره شود. [...] اما حتی اگر امور اجرایی مملکت تنها در دست طبقه مستضعف باشد، کافی نیست، بلکه قانون نیز باید در کنار آن درجهت حفظ منافع مستضعفین باشد تا با اجرای آن بتوان از حقوق محرومان و بیت‌المال حفاظت کرد. وی افزود: تمام حرکت‌ها و سکون‌ها باید درجهت تقویت مستضعفین باشد. ازبین‌بردن فقر، گرفتن حقوق پایمال‌شده و نجات‌دادن اکثریت مردم از محرومیت و استضعاف، اعمالی است که خواست مجلس، دولت، قوای سه‌گانه و همه مردم است.[۴۸] امام‌جمعه موقت تهران در ادامه به اجرای احکام صادره درمورد اموال مصادره‌ای و توقیفشده اشاره کرد و گفت: ما سروصداهایی که در خارج از کشور بلند است را می‌شنویم و از آن مطلع می‌شویم و یا تخلیه خانه‌ها و مجتمع‌های فرهنگی، بیمارستانی، مراکز دولتی و مکان‌هایی که مثلاً جنگ‌زدگان از بیچارگی به آنجا پناه برده‌اند را می‌بینیم و در روزنامه‌ها عکس و شرح آنها را می‌خوانیم. گاهی محل سکونتی تخلیه می‌شود و مستأجر با فرزند و همسر و مادر مریضش در کنار خیابان به‌سر‌می‌برند و این آقایان خبرنگاران هم می‌روند و عکس می‌گیرند و آن را منتشر می‌کنند یا وقتی می‌بینیم که در روزنامه‌ها می‌نویسند که طاغوتچه‌ها برمی‌گردند و حکم و دستور توقیف و رفع توقیف هم در کنار آن مطلب نوشته می‌شود و یا وقتی می‌بینیم که کشاورز با مالک دعوا کرده و کشاورز زن و بچه‌اش را برداشته و آمده و به این در و آن در می‌زند، مگر انسان دلش سنگ باشد که این‌طور جاها متأثر نشود. ما ازطرفی می‌گوییم حکومت، حکومت مستضعفین است و ازطرفی این چیز‌ها را مردم می‌دانند، آنها را می‌خوانند و آن را درک می‌کنند. علت این تناقض چیست؟
آیت‌الله موسوی اردبیلی در توضیح این مسئله به ترسیم وضعیت اقتصادی قبل از انقلاب پرداخت و با اظهار اینکه در آن دوران اقتصاد مملکت به‌دست یک مشت خائن و دغل‌کار دزد افتاده بود، گفت: پس از انقلاب، تعدادی از طاغوتچه‌ها تصفیه شدند، عده‌ای از آنها هم به خارج از کشور فرار کردند و اموالشان را هم با خود بردند و در خارج و در دادگاه لاهه علیه ما طرح دعوی نمودند. دسته‌ای از آنها بعد از انقلاب به خارج فرار کردند، اما بعداً برگشتند و عده‌ای از آنها هم اصلاً نرفتند و در داخل منتظر فرصتی شدند. البته در آن هنگام نشد که تمام اموال نامشروع غاصبان مصادره شود، اما مقداری که فی‌نفسه حجیم است گرفته شد. [...] اما با این مقدار آیا همه اموال نامشروع گرفته شد؟ نصف آن بلکه یک‌سوم آن هم گرفته نشده و یا بهتر بگویم با یک حساب سرانگشتی می‌دانیم که یک‌پنجم آن هم گرفته نشده است.
رئیس دیوان عالی کشور در ادامه سخنان خود در توضیح علت برگشتن تعدادی از موارد مصادره‌ای به دادگاه‌های انقلاب، گفت: درعین‌حالی که من به آنها [دادگاه‌های انقلاب] ارج می‌گذارم، احترام می‌گذارم، قدرشان را می‌دانیم، اینها در بعد مبارزه با گروهک‌ها بسیار موفق بودند و توانستند گروهک‌ها را از ایران جمع کنند. [...] اما چون دادگاه‌ها و دادسراهای انقلاب قانون مدون ندارند، گاهی یک حاکمی را می‌گذارند، این حاکم میآید به نظرش می‌رسد که این شخص اموالش باید گرفته شود؛ چون قانون مدونی ندارد. حاکم دیگری میآید شکایت می‌شود، نگاه می‌کند و می‌بیند که مدارک در نظرش کافی است. اگر ما قانون مدونی داشتیم در دست اینها، می‌گفتیم اگر کسی این کار را کرد نتیجه‌اش این است، دیگر از مشکل سلیقه‌ای‌بودن بیرون می‌رفت.
امام‌جمعه موقت تهران تأکید کرد: «ما باید یک سیاست کلی مالی در این مملکت داشته باشیم. یک دادگاه، یک دادسرا، یک وزارتخانه، یک وزیر تنها بخواهد حرکت کند، مسئله به این مهمی را نمی‌تواند حل کند. یک جهاد مقدس با یک برنامه‌ریزی صحیح و درست درجهت نجات مستضعفین و ریشه‌کن‌کردن فقر ازطریق ترویج کشاورزی، ازطریق تأسیس صنعت، ازطریق خلع‌ید‌کردن افراد دغل و مکار و ازطریق بازپس‌گرفتن اموال بیت‌المال و اموال نامشروع و تصرف و برگرداندن آنها به خزینه دولت. با این برنامه ما می‌توانیم بگوییم ما اکنون در مسیر پیاده‌کردن حکومت استضعافی هستیم، دیگر شعار نمی‌دهیم و عمل می‌کنیم.»[۴۹]
رئیس دیوان عالی کشور در ابتدای خطبه دوم گفت: «مناسبت دیگر ما بسیج عزیزی است که با رفتن و کمک به جبهه‌های جنگ تحمیلی شور و هیجانی می‌آفریند. نظام اسلامی وابسته به اینهاست و تا وقتی ما اینها را داریم این نظام را داریم. حالا می‌خواهند خارک را بزنند یا نزنند که به کوری دشمن خارک را هم نمی‌توانند بزنند و آنکه نظام ما را سرپا نگاه داشته همین جوانان بسیجی، سپاهی و رزمنده است.»
آقای موسوی اردبیلی در ادامه به اقدام فرانسه در بلوکه‌کردن یک میلیارد دلار دارایی ایران و یک میلیون دلار دیرکرد آن اشاره کرد و گفت: اخیراً آقای میتران رئیس‌جمهور فرانسه گفته است بیایید و محاسبه کنید و گفت در دین شما ربا حرام است ـ البته این را منافقین به میتران یاد داده‌اند ـ درحالی‌که این نادان نمی‌دانسته که ما جان آنها را می‌گیریم چطور می‌توانیم پولشان را نگیریم؟ [...] البته گرفتن دیرکرد از کافر حرام نیست.
وی افزود: الحمدلله نیروهای مسلح و بسیج ما در همه فصول سال و در گرما و سرما یاد دوران پیامبر(ص) و علی(ع) که به‌هنگام جهاد مغازه‌ها را می‌بستند و به جهاد می‌رفتند را زنده می‌کنند. وی با تقدیر از زحمات و فعالیت ارتش، سپاه و کمیته گفت: ما از تمام این نهادها که سینه خود را سپر کرده‌اند و شهید داده‌اند، تشکر می‌کنیم.
آقای موسوی اردبیلی در پایان سخنان خود به تغییر موضع شورای همکاری خلیج‌فارس اشاره کرد و گفت: این شورا از آغاز جنگ تحمیلی تاکنون درقبال ایران، صدام را مظلوم و ایران را ظالم می‌خواند، درحالی‌که امروز ما را جنگ‌طلب نخوانده و خدا کند این شورا گام‌های بعدی را بردارد و با واقع‌بینی با این مسئله که ایران جنگ‌طلب و خونریز و متجاوز نیست برخورد کند و بداند ایران سپر بلای این کشورها درمقابل شرق و غرب است.[۵۰]
گزارش ـ 43
متن سخنان امام خمینی در دیدار با فقیهان و حقوق‌دانان شورای نگهبان را رئیس دیوان عالی کشور در خطبه اول نمازجمعه این هفته تهران به این شرح قرائت کرد: «بسم الله الرحمن الرحیم؛ امروز ما گرفتار دو جریان هستیم؛ یک آن جریانی است که همین‌که به نفع مستضعفین و محرومین سخن گفته شود و از کاخ‌نشین‌ها و غاصبین حقوق مردم صحبتی شود، می‌گویند این همان کمونیزم است. و جریان دیگر اینکه، وقتی گفته شود خودسرانه اقدام به تقسیم زمین یا گرفتن اموال ننمایید می‌گویند طرف‌داری از سرمایه‌دارها و فئودال‌هاست؛ درحالی‌که همان‌طورکه می‌دانید اسلام نه با سرمایه‌داران موافق است نه با کمونیزم؛ اسلام راه و رسم دیگری غیر از اینها دارد.
من متأسفم که در بین گروه اول گاهی کسانی هستند که بعضی اوقات به احادیثی متوسل می‌شوند، مثلاً مستند خود را آن فرمان حضرت امیر علیه‌السلام قرار می‌دهند که ایشان به مالک اشتر فرمودند. اولاً این فرمایشات حضرت یک حکم حکومتی است و نمی‌شود برطبق آن فتوی داد. ثانیاً درمورد زکات است درحالی‌که حکومت اسلامی به‌وسیله خمس اداره می‌شود. احتمال است که حضرت به‌لحاظ وضع خاص منطقه چنین حکمی کرده باشند یا اینکه علم داشتند که مردم آن منطقه افرادی راستگو و صادق هستند.
اما ما حدیث داریم که گفته می‌شود برطبق آن فتوی داد و عمل کرد، آن این است که فقرا در مال اغنیا شریک هستند. مگر نه این است که مال مورد شرکت مشاع است؛ پس فقرا در مال اغنیا شرکت دارند. کسی که حقوق مالی خود را پرداخت نکرده است سهمی که می‌بایست پرداخت کند به‌صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند تا آنجا که اگر کلیه اموالش را هم بدهند باز مدیون شرعی است.
درمورد مسئله زمین باز دقت بشود، احیای موات شرایطی دارد. من خودم از ظلم و ستم خوانین فئودال‌ها اطلاع دارم که چگونه مردم فقیر را به کار می‌گرفتند؛ چگونه با زجر و شکنجه آنها را به کارکردن وا می‌داشتند. در این‌گونه موارد زمین اگر احیا شود آن ظالم که مردم را به‌زور وادار به کار کرده مالک نمی‌شود. اینها چنین مال جمع کرده صاحب ده‌ها و صدها هکتار و گاهی بیشتر زمین می‌شده‌اند. من نمی‌گویم کسی که خانه دارد و در یکی ساکن است و دیگری را اجاره داده تا از مال‌الاجاره زندگی کند خانه او را بگیرند یا کسی که به‌زحمت زمینی را آباد کرده و حالا از همین زمین زندگی خود را می‌گذراند بروند و او را بگیرند.
اما ببینید این ثروت‌های بزرگ چگونه انباشته شده است. من احتمال این را که اینها حقوق شرعی خود را کامل پرداخته باشند حتی در یک نفرشان هم نمی‌دهم. در مواردی که اگر تمام اموالشان گرفته شود باز بابت حقوق شرعی بدهکارند. وقتی در پاریس بودم عده‌ای از سرمایه‌دارها که حس کرده بودند رژیم سابق رفتنی است، لذا برای اینکه در حکومت بعدی هم به همان‌گونه باشند و زندگی کنند پیش من آمدند که می‌خواهیم وجوه شرعی خود را پرداخت کنیم. مقصود آنها را فهمیدم و گفتم شما بروید اساس کارتان را درست کنید من پولی از شما نمی‌گیرم. الآن هم عده‌ای هستند که می‌روند مثلاً صد هزار تومان به یکی از آقایان می‌دهند که این حقوق شرعی است که درعهده من است، آنها می‌گویند بله فلانی حقوق شرعی خود را پرداخت کرده است و درحالی‌که این شخص پنجاه میلیون تومان از این بابت بدهکار است و می‌خواهد با دادن پنجاه هزار تومان اموالش را تصاحب کند.
شما بیایید احکام الهی را اجرا کنید باید قوانین وضع بشود حقوق محرومین و فقرا به آنها بازگردانده شود. این وظیفه شماست. متأسفانه در بعضی موارد قوانین خوب است، ولی خوب اجرا نمی‌شود. ما مأمورین خوب کم داریم. اگر مأمورین اجرا افراد صالح و واردی باشند، دیگر سروصدای کسی درنمی‌آید. برای این امر هم باید فکری کرد. من از خداوند می‌خواهم که به همه توفیق پیاده‌کردن قوانین اسلامی را عنایت بفرماید.»[۵۱]
گزارش ـ 44
آقای موسوی خوئینی‌ها دادستان کل کشور که به استان مازندران سفر کرده است، امروز در سخنانی قبل از خطبه‌های نمازجمعه نوشهر با اشاره به نقش قانون در حمایت از مستضعفین گفت: «حاکم اسلامی برای شناختن مرزها و حقوق مردم اقدام به قانونگذاری می‌کند تا مرزها مشخص شود، ولی اگر پس از وضع قانون کسانی از این مرز تجاوز کردند باید با آنها برخورد اسلامی تنبیهی و عبرت‌آموز برای دیگران شود. وی اضافه کرد: بعضی از مسئولین قضایی استان‌ها اظهار می‌دارند که ما می‌دانیم اشخاصی [هستند که] حق با آنان نیست و [حق] با مردم است، ولی هرجا می‌خواهیم راه آن را ببندیم با یک ماده قانونی جلو ما را می‌گیرند.»
وی گفت: «شما باید چاره‌اندیشی کنید و به هر کیفیتی هست نباید بگذارید حق ضعیف پایمال شود. کسی که به حقوق دیگران تجاوز کرده و قانون را هم به بازی گرفته، مرتکب گناه مضاعف شده است؛ پس جرمش دو برابر است و باید با آنان به‌شدت برخورد شود. اگر کسانی پیدا شدند و به‌طرزی عمل کردند که جامعه را از قانون و مجریان قانون نا‌امید کنند چه ظلمی بالاتر از این است؟ مجری قانون باید کسی باشد که روح قانون را بفهمد و بداند که قانون برای حفظ ضعفا است نه برای حمایت از مستکبران و سودجویان.
دادستان کل کشور در بخش دیگری از سخنانش گفت: کسی که به جمهوری اسلامی رأی نداده، حاضر به پرداخت مالیات به دولت نیست، در هنگام مصائب در خدمت جامعه نیست، به جبهه نمی‌رود، یک روز دلش با امام نبوده و دلش به حال مردم هیچ‌گاه نسوخته و مایل است که امریکایی‌ها بیایند و بر ما حکومت کنند، اگر هم کسی به چنین شخصی سیلی زد هیچ‌کس حق ندارد از او حمایت کند. زیرا او سال‌ها به گوش مردم سیلی زده است. باید به این مسائل توجه شود و قضایا دوطرفه بررسی گردد. دستگاه قضایی نباید در خدمت این قشر اندک و فاسد قرار گیرد. وی افزود: اینها وابسته رژیم گذشته‌اند، اگر وابسته نبودند چطور ممکن است زمین‌هایی در سواحل دریا به افرادی که نسل اندر نسل در این محل سکونت داشته‌اند، واگذار نشود و یک عده از تهران و جاهای دیگر بیایند و زمین‌ها را به آنها بدهند؟
آقای موسوی خوئینی‌ها در ادامه گفت: اگر بذل و بخشش بود، مردم مستضعف که شایسته‌تر بودند و درثانی اموال عمومی و ملی که مال شاه نبوده است که واگذار نماید. وی خطاب به مردم گفت: اگر اینها برای اراضی‌شان مراجعه کردند، باید قبل از آمدن به مازندران، به دادستانی کل بیایند و روشن کنند که چگونه شاه اینها را موردلطف قرار داده و ما همان‌طورکه با شاه تصفیهحساب کردیم، با آنها نیز تصفیهحساب خواهیم کرد. دادستان کل کشور اضافه کرد که این اراضی مرتعی و جنگلی که در نظام گذشته به وابستگان طاغوت واگذار شده است، از امروز به حکم دادستانی کل توقیف می‌باشد و قوای انتظامی در سطح استان موظف‌اند از ورود این افراد وابسته به اراضی مذکور جلوگیری نمایند و آنها را به دادستانی اعزام نمایند تا ما تکلیف اسلامی‌مان را با آنها عملی بنماییم.»[۵۲] نشریه گزارش، نشریه واحد سیاسی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم درباره اقدامات دادستان کل کشور و دیدگاه‌های اقتصادی امام خمینی نوشته است: «اقدامات اخیر دادستان کل کشور موجب گردید تا دوباره مسئله تقریباً فراموش‌شده اموال و املاک نامشروع سرمایه‌داران به‌جای‌مانده از رژیم گذشته در جامعه مطرح گردد و بحث‌ها و نظرات بسیاری را در حول‌وحوش خود برانگیزد. دراین‌زمینه سخنان اساسی و محوری امام امت در سال 60 (که در جمع شورای نگهبان ایراد شده بود) می‌توانست به‌عنوان حجت شرعی و قانونی تاکنون مورداستفاده ازسوی مراجع ذی‌ربط قرار گرفته و بسیاری از معضلات کنونی را حل نماید، لیکن این سخنان در مرحله تبلیغ نیز کمتر موردتوجه قرار گرفت درهرصورت بیانات امام پس از مدت 4 سال، مجدداً ازسوی آیت‌الله موسوی اردبیلی در نمازجمعه امروز تهران بازگو گردید.»[۵۳]
گزارش ـ 45
چهار امریکایی ربوده‌شده در لبنان، امروز از ریگان رئیس‌جمهوری امریکا خواستند که با ربایندگان آنان وارد مذاکره شود تا امکان آزادی آنان فراهم شود، زیرا دیپلماسی خاموش ثمر‌بخش نمی‌باشد. ریگان بلادرنگ این درخواست را رد کرد. لاری اسپیکز سخنگوی کاخ سفید در اعلام واکنش ریگان به این درخواست گفت: با تروریست‌ها وارد مذاکره نمی‌شویم؛ سیاست ریگان دراین‌مورد تغییر نیافته و نخواهد یافت. اسپیکز افزود: ما ربایندگان را بهطور قاطع مسئول سلامت گروگان‌ها می‌دانیم و از آنها می‌خواهیم که هرچه زودتر آنها را آزاد کنند.
این درخواست در 9 نامه که از یک اتومبیل به‌سوی دفتر خبرگزاری امریکایی آسوشیتدپرس در بیروت پرتاب شد، به دست آمده است. چهار نامه از این تعداد که به تاریخ امروز می‌باشد، به‌وسیله تری آندرسون خبرنگار آسوشیتدپرس، یک روحانی مسیحی به نام لورانس جنکو، دیوید جاکوبس مدیر بیمارستان و توماس ساترلند رئیس دانشگاه امضا شده است.
در یکی از این نامه‌ها خطاب به ریگان رئیس‌جمهوری امریکا آمده است: «ما از شما می‌خواهیم اقدامی به عمل آورید. [...] طی ماه‌های گذشته از امتناع شما از مذاکره با ربایندگان خود مطلع شده‌ایم؛ گرچه آن را درک می‌کنیم، لکن با آن موافق نیستیم. در این نامه از ریگان سؤال شده است، به نظر شما ربایندگان تا کی صبر خواهند کرد؟ در نامه مزبور همچنین از رئیس‌جمهوری امریکا خواسته شده است به خانواده‌های گروگان‌ها رحم کند و بکوشد آزادی آنان را تا کریسمس تأمین کند.»[۵۴]
گزارش ـ 46
رجوی رئیس سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، امروز برای بار دوم در سفر اخیر شاه اردن به فرانسه با وی گفت‌وگو کرد.[۵۵] سازمان مجاهدین (منافقین) در بیانه‌ای دراین‌باره اعلام کرد که در این ملاقات درمورد راه‌های پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق گفت‌وگو شد و شاه حسین مبارزات سازمان را تحسین کرد.[۵۶]
پاورقی‌ها
- ↑ در جلسه امروز که بدون حضور محسن رضايي فرمانده کل سپاه تشکيل شد، برادران رحيم صفوي (فرمانده نيروي زميني سپاه)، غلامعلي رشيد مسئول معاونت عمليات سپاه پاسداران، احمد غلامپور فرمانده قرارگاه کربلا، عزيز (محمد‌علي) جعفري فرمانده قرارگاه قدس، عباس محتاج فرمانده قرارگاه سلمان، محمد پيشبهار مسئول اطلاعات عمليات نيروي زميني حضور داشتند.
منابع و مآخذ روزشمار 1364/08/17
- ↑ سند شماره 634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، گزارش راوی قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران (داوود رنجبر)، ص 103.
- ↑ همان، صص 107 ـ 103.
- ↑ روزنامه کیهان، 1364/8/18، ص 3.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 234، 1364/8/18، ص 5، رادیو بی‌بی‌سی، 8 نوامبر 1985 (1364/8/17).
- ↑ سند شماره 200092 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، شماره 92، 1364/8/20، صص 1 و 2.
- ↑ سند شماره 119739 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش خبری، از فرماندهی قرارگاه حمزه به فرماندهی کل سپاه، 1364/8/20.
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 14، 1364/9/23، ص 38.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 236، 1364/8/20، ص 18، باختران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/19.
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 70، 1364/8/28، ص 23.
- ↑ همان، ص 24.
- ↑ واحد سیاسی تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشریه گزارش، شماره 14، 1364/9/8، ص 102.
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 71، 1364/9/5، ص 26.
- ↑ مأخذ 11.
- ↑ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد چهارم، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1387، ص 289، سند 17616/s، شورای امنیت، 8 نوامبر 1985 (1364/8/17).
- ↑ همان، ص 290، سند 17617/s شورای امنیت، 8 نوامبر 1985 (1364/8/17).
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 69، 1364/8/22، صص 7 ـ 6.
- ↑ روزنامه کیهان، 1364/8/18، ص 20.
- ↑ همان.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 235، 1364/8/19، ص 12، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18، روزنامه فایننشال تایمز در شماره روز جمعه 1364/8/17.
- ↑ اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 967، 1364/8/27، ص 21.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 1364/8/18، صص 9 ـ 10، رادیو امریکا، 1364/8/17.
- ↑ همان، صص 9 ـ 8، رادیو امریکا، 1364/8/17.
- ↑ مأخذ 19، ص 14، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18.
- ↑ مأخذ 4، صص 18ـ 16، رادیو لندن، 1364/8/17.
- ↑ مأخذ 19، صص 28 ـ 27، واشنگتن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 237، 1364/8/21، ص 3، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 1364/9/18، ص 17، به نقل از نشریه اکونومیست چاپ لندن، 8 نوامبر 1985، (1364/8/17).
- ↑ مأخذ 4، ص 24، بغداد ـ خبرگزاری عراق، 1364/7/17.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 1364/8/18، ص4.
- ↑ همان.
- ↑ مأخذ 3، ص 20.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 1364/9/13، ص7، روزنامه فایننشال تایمز چاپ لندن، 8 نوامبر 1985 (1364/7/17).
- ↑ مأخذ 4، ص 9، رادیو بی‌بی‌سی بخش عربی، 1364/8/17.
- ↑ همان.
- ↑ سند شماره 200091 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، شماره 91، 1364/8/19، ص 1.
- ↑ مأخذ 19، صص 21 ـ 22، تورنتو ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18.
- ↑ واحد سیاسی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشریه گزارش، شماره 13، 1364/8/25، ص12.
- ↑ مأخذ 12، ص 9.
- ↑ مأخذ 4، ص 7، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/17.
- ↑ مأخذ 16، ص 8.
- ↑ مأخذ 37، صص 61 ـ 62.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 233، ص 26، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/17.
- ↑ مأخذ 8، ص 8.
- ↑ مأخذ 4، ص 4، آتن ـ خبرگزاری فرانسه، 1364/8/17.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 1364/8/18، ص 20، نیکوزیا ـ یونایتدپرس.
- ↑ مأخذ 4، ص 27، رادیو بی‌بی‌سی، 1364/8/17.
- ↑ مأخذ 4، ص 28، رادیو بی‌بی‌سی، 1364/8/17.
- ↑ مأخذ 29، ص 15.
- ↑ مأخذ 3، ص 18.
- ↑ مأخذ 29، ص 15.
- ↑ مأخذ 29، ص 15.
- ↑ مأخذ 29، ص 2.
- ↑ مأخذ 37، صص 47 و 48 و 49.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 1364/8/18، ص 20، بیروت ـ یونایتدپرس.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 1364/8/19، ص 16.
- ↑ سند شماره 200090 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، شماره 90، 1364/8/18، ص 2.