1362.09.24: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1362 |نام = 1362.09.24 |نام دیگر= بیست و چهار آذر |روز=24 آذر 1362 |تاریخ شمسی= 1362.09.24 |تاریخ میلادی= 15 دسامبر 1983 |تاریخ قمری= 10 ربیع‌الاول 1404 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.09.24</div> <div class...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| سطر ۲۷: | سطر ۲۷: | ||
<div style="text-align:justify"> | <div style="text-align:justify"> | ||
== گزارش- 877 == | |||
فرمانده کل سپاه پاسداران امروز در نامهای به ستاد مرکزی سپاه روند تصمیم‌گیری و مذاکرات فرماندهان ارتش و سپاه برای اجرای عملیات در منطقه دربندیخان در استان سلیمانیه عراق و همچنین دلایل لغو این عملیات را تشریح کرد. | |||
در این نامه که با فوریت "آنی" ارسال شده است،* توضیحاتی درباره محور مذاکرات فرماندهان؛ سازماندهی یگان‌های شرکت‌کننده در عملیات در دو قرارگاه تاکتیکی نجف1 و نجف2؛ مشکلات پیش رو برای اجرای عملیات ازجمله نبود راهکار و عقبة مناسب، حضور ضدانقلاب در منطقه؛ ضرورت شرکت گسترده و فعال هوانیروز برای جابه‌جایی نیروها و مشکلات اجرایی این کار و مخالفت بعضی فرماندهان نیروی زمینی ارتش با آن درج شده است. در بخش دیگری از این نامه آمده است: باوجود برگزاری افزون بر 50 جلسه برای حل معضلات پیش رو و بررسی جزئیات عملیات، برخی از این مشکلات حل نشده و قابلیت اجرایی پیدا نکردند و درنهایت هم‌زمان‌شدن این مذاکرات و تلاش‌ها با عملیات والفجر4 در منطقه شیلر و به‌کارگیری بخشی از توان درنظر گرفته‌شده برای عملیات دربندیخان در عملیات والفجر4 نیز مزید برعلت شد، و درعین‌حال هشیارشدن دشمن نیز مشکلاتی را در امر شناسایی از خطوط دفاعی عراق به وجود آورد تا جایی که بسیاری از راهکارهای عملیاتی توسط نیروهای عراقی بسته شد و درنهایت با پایین‌آمدن احتمال موفقیت، تصمیم فرماندهان بر آن شد که عملیات در منطقه دربندیخان اجرا نشود.**<ref>سند شماره 108988 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (محسن رضایی ازطرف غلامحسین بشردوست) به ستاد مرکزی سپاه (طرح و عملیات)، 24/9/1362.</ref> | |||
== گزارش- 878 == | |||
نیروی زمینی ارتش عراق به‌تازگی فعالیت‌های مهندسی گسترده‌ای را در منطقة عمومی عملیات‌های بیت‌المقدس و رمضان و شمال این منطقه (شلمچه و پاسگاه زید) آغاز کرده است. | |||
به گزارش ستاد مشترک ارتش، واحد مهندسی عراق با بهره‌گیری از تاریکی شب کانالی به طول 200 متر در منطقه مقابل ایستگاه حسینیه ایجاد کرده است. ژاندارمری استان خوزستان نیز در جمع‌بندی اقدامات مهندسی عراق در این منطقه اعلام کرد: عراق در امتداد نوار مرزی از روبه‌روی خرمشهر تا طلائیه (منطقه عملیاتی بیت‌المقدس و رمضان)، کانالی سراسری به عرض 10 متر حفر کرده و داخل آن آب انداخته است و در جلوی این کانال به‌سمت ایران به فاصله 700 متر خاکریزی احداث و جلوی آن را نیز مین‌گذاری کرده است، در پشت این خاکریز، شیارهای T شکل حفر کرده تا نفرات به‌منظور ایجاد تله و تردد برای شناسایی از آن استفاده کنند. در پشت کانال به‌سمت عراق نیز (غرب کانال) چهار ردیف خاکریز به فاصله 500 متر از هم وجود دارد و نیروهای عراق در پشت آن مستقر شده‌اند.<ref>سند شماره 108988 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (محسن رضایی ازطرف غلامحسین بشردوست) به ستاد مرکزی سپاه (طرح و عملیات)، 24/9/1362.</ref> | |||
دراین‌حال طرح و عملیات ستاد مرکزی سپاه در نامهای به ستاد مشترک ارتش براساس برخی شواهد و قرائن از احتمال تحرکات نظامی ارتش عراق در منطقه زید (منطقه عملیاتی رمضان) خبر داد. در این نامه بخشی از نشانه‌های حاکی‌از تحرک احتمالی عراق در منطقة زید چنین آمده است: | |||
طه یاسین رمضان معاون اول نخست‌وزیر عراق در تاریخ 6/8/1362 از پادگان شعیبه در جنوب بصره، بازدید و احتمالاً دستوراتی را به سپاه سوم عراق داده است. پیرو بازدید وی، دشمن اقدامات زیر را انجام داده است: | |||
1. از 300 متری خاکریزها اقدام به اجرای مانور کرده است. | |||
2. اقدام به تقویت نیرو در منطقه کرده است. | |||
3. به میزان قابل‌ملاحظه‌ای شناسایی هوایی دشمن افزایش یافته است. | |||
4. دشمن بیش از یک ماه است که آتش سنگینی روی منطقه مقابل پاسگاه زید اجرا می‌کند. | |||
5. یکی از نیروهای خودی به عراق پناهنده شده و اطلاعاتی را از منطقه به عراقی‌ها داده است. پس از پناهنده‌شدن وی فعالیت‌های گشتی شناسایی دشمن افزایش یافته است.<ref>سند شماره 68900 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی سپاه (طرح و عملیات) به سماجا3، 24/9/1362.</ref> | |||
== گزارش- 879 == | |||
پس از حملة موشکی روز گذشته عراق به شهرهای اندیمشک، دزفول، رامهرمز و بهبهان، امروز هم هواپیماهای عراقی شهرهای ایلام و دهلران را هدف حمله قرار دادند. | |||
به گزارش منابع نظامی، امروز جنگنده‌های دشمن شهر ایلام را در سه نوبت و جمعاً با 36 فروند هواپیمای میراژ و میگ21 و از ارتفاع بالا بمباران کردند. بمب‌ها و راکت‌های پرتاب‌شده در ارتفاعات و بیابان‌های اطراف شهر به زمین اصابت کرد و تلفات و خسارات چندانی درپی نداشت فقط 7 رأس دام در حوالی این شهر تلف شدند. 2 بمب و یک راکت نیز عمل نکرد و اقدامات لازم برای خنثی‌سازی آنها به عمل آمد. | |||
خبرگزاری جمهوری اسلامی ضمن اعلام خبر بمباران ایلام به موج‌‌گرفتگی 10 زن و کودک در این حادثه اشاره کرد. این خبرگزاری افزود: از شواهد موجود چنین استنباط می‌شود که هواپیماهای عراقی ابتدا قصد داشتند پدافندهای هوایی را که در ارتفاعات اطراف شهر مستقر بودند هدف قرار داده و سپس با بی‌دفاع‌شدن شهر مناطق مسکونی را بمباران کنند، اما موفق به این کار نشدند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 171، 25/9/1362، ص3؛ و- سند شماره 286165 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی ایلام به اداره اطلاعات شاجا، 24/9/1362؛ و- سند شماره 423387 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی ایلام به اداره اطلاعات شاجا، 24/9/1362.</ref> | |||
شهر دهلران نیز در ساعت 1:20 امروز، به‌وسیله 6 فروند هواپیما در دو مرحله بمباران شد. البته هر 18 بمب و راکت شلیک‌شده به حاشیة این شهر اصابت کرد و خسارات و تلفاتی به بار نیامد. طبق گزارش‌ها، هواپیماهای مهاجم از نوع میراژ و میگ21 بوده‌اند.<ref>سند شماره 370455 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری ایلام به وزارت کشور، 24/9/1362؛ و- سند شماره 68904 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 24/9/1362.</ref> | |||
درپی این حملات، یک سخنگوی نظامی عراق اعلام کرد که نیروی هوایی این کشور به‌تلافی انفجارهای اخیر کویت، دو شهر ایلام و دهلران را بمباران کرده است. خبرگزاری فرانسه به نقل از این سخنگو افزوده است: این عملیات نشان‌دهنده بنیة عراق در پاسخ‌دادن به عملیات‌های ایران علیه شهرهای مرزی عراق و کشورهای عرب برادر عراق است.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 171، 25/9/1362، ص2، به نقل از خبرگزاری فرانسه.</ref> | |||
از سوی دیگر امروز در گلوله‌باران شهر آبادان نیز 3 باب منزل و یک مغازه آسیب دید. همچنین براثر گلوله‌باران جبهه‌های درگیری در منطقه عمومی آبادان، 2 تن از افراد خودی شهید و 10 تن نیز زخمی شدند.<ref>سند شماره 370465 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به استانداری خوزستان، 24/9/1362؛ و- سند شماره 68891 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (فرماندهی) به نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، 24/9/1362.</ref> | |||
== گزارش- 880 == | |||
امروز در جبهه‌های زمینی تبادل آتش میان نیروهای خودی و دشمن در مناطق مختلف جریان داشت. | |||
در منطقه عملیاتی والفجر4، براثر اصابت گلوله‌های توپخانة خودی به اطراف ارتفاعات کانی‌مانگا، 2 خودرو و چندین سنگر منهدم شد و چند تن از افراد دشمن کشته یا زخمی شدند. در این منطقه 2 تن از افراد خودی نیز شهید و 3 تن مجروح شدند.<ref>سند شماره 356381 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیات شمال‌غرب به فرماندهی نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، 25/9/1362.</ref> در منطقه عملیاتی والفجر2 (حاج‌عمران) نیز آتش توپخانه خودی تلفات و خساراتی را به افراد و خودروهای عراقی وارد کرد.<ref>سند شماره 68894 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.</ref> در منطقه عمومی عملیات فتح‌المبین (برغازه - سمیده) براثر درگیری‌های پراکنده و آتش توپخانه، تعدادی از نیروهای دشمن کشته و عده‌ای نیز زخمی شدند. از افراد خودی نیز 7 تن شهید و 11 تن زخمی شدند و به یک آمبولانس هم خساراتی وارد شد.<ref>سند شماره 68894 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.</ref> | |||
== گزارش- 881 == | |||
در اقدامات گروه‌های مسلح غیرقانونی در محورهای مختلف استان‌های آذربایجان‌غربی و کردستان 8 تن از افراد خودی شهید، 6 تن زخمی و 6 تن نیز مفقود شدند. امروز همچنین 2 تن از افراد وابسته به گروه‌های ضدانقلاب خود را تسلیم کردند و سازمان کومه‌له نیز برای ممانعت از تسلیم‌شدن افراد این سازمان، 4 تن از آنان را ربود. | |||
اعضای گروه‌های مسلح غیرقانونی در جنوب‌غربی دیواندره به نیروهای تأمین پایگاه هزارکانیان ژاندارمری حمله کردند. در این درگیری پنج‌ساعته، 6 تن از افراد پایگاه شهید و | |||
3 تن زخمی شدند. همچنین یک دستگاه بی‌سیم گروهی و 3 قبضه اسلحه، 30 عدد خشاب و 600 تیر فشنگ نیز به دست مهاجمان افتاد.<ref>سند شماره 356385 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیات شمال‌غرب ژاجا به فرماندهی ژاجا، 24/9/1362، ص2؛ و- سند شماره 356381 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص3.</ref> | |||
در جنوب سردشت نیز عناصر مسلح ضدانقلاب در ساعت 9 با حمایت آتش توپخانه عراق در محور آلوت به نیروهای تأمین پایگاه‌های بولحسن و صالح حمله کردند. در این حادثه 2 تن زخمی شدند و یک دستگاه کامیون ایفا براثر اصابت گلوله توپ منهدم شد. مهاجمان بعدازظهر امروز نیز بار دیگر به این منطقه حمله کردند. در این درگیری که تا ساعت 19 ادامه یافت، 2 تن از نیروهای سپاه شهید و 5 تن از سربازان مفقود شدند.*<ref>سند شماره 356535 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب نزاجا به فرماندهی نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، 25/9/1362؛ و- سند شماره 68872 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) سپاه (طرح و عملیات) به ستاد مرکزی سپاه (طرح و عملیات)، 28/9/1362.</ref> | |||
همچنین در اولین ساعات بامداد امروز، پایگاه باراندوز در جنوب ارومیه هدف حمله افراد مسلح غیرقانونی قرار گرفت. مهاجمان پس از یک درگیری که تا ساعت 3 بامداد طول کشید، براثر مقاومت نیروهای خودی مجبور به عقب‌نشینی شدند. در این درگیری یک تن از افراد پایگاه زخمی شد.<ref>سند شماره 356535 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.</ref> | |||
حملة اعضای گروه‌های مسلح غیرقانونی به پایگاه کانی‌رش در جنوب‌شرقی مهاباد با اعزام نیروهای کمکی از پایگاه اشکلان در مجاور محل درگیری، دفع شد و مهاجمان مجبور به ترک منطقه شدند. در این درگیری یکی از افراد پایگاه کانی‌رش مفقود شد. از تلفات واردشده به مهاجمان آماری ارائه نشده است.<ref>سند شماره 356381 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.</ref> | |||
در درگیری نیروهای خودی و افراد مسلح ضدانقلاب در حوالی روستای اشنویه‌زنگ در غرب نقده نیز تلفاتی به عناصر ضدانقلاب وارد شد. در این درگیری یک دستگاه خودروی تویوتای نیروهای خودی براثر اصابت گلوله آر.پی.جی7 منهدم شد.<ref>سند شماره 356381 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص2.</ref> | |||
در حوالی پایگاه خورخوره در شمال مهاباد، نیروهای سپاه در یک درگیری محدود و بدون تلفات با افراد سازمان کومه‌له موفق به تصاحب یک دستگاه خودروی تویوتا، شدند.<ref>سند شماره 68872 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.</ref> | |||
هم‌زمان با حوادث مذکور امروز یک تن از افراد وابسته به سازمان کومه‌له و یک تن از افراد وابسته به حزب دمکرات کردستان در منطقه عمومی سنندج با اظهار ندامت از اعمال گذشته‌شان، خود را به نیروهای سپاه معرفی و درخواست امان‌نامه کردند.<ref>سند شماره 400983 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه ناحیه کردستان سپاه به ستاد سپاه منطقه11، 30/10/1362.</ref> | |||
دراین‌حال، سازمان کومه‌له در ادامة تلاش برای جلوگیری از تسلیم‌شدن افراد وابسته به این سازمان، امروز در منطقه تکاب 5 تن از افرادی را که خود را به نیروهای سپاه تسلیم کرده بودند، ربودند. عناصر کومه‌له پس از آزادکردن یکی از این افراد، بقیه آنها را با خود بردند.<ref>سند شماره 356519 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد ناحیه کردستان سپاه به منطقه11، 24/9/1362.</ref> | |||
== گزارش- 882 == | |||
درپی حملات موشکی و هوایی اخیر عراق به مناطق غیرنظامی و شهرهای ایران، رئیس مجلس شورای اسلامی به کویت و کشورهای جنوب خلیج‌فارس هشدار داد نگذارند عراق به نام آنها دست به این اقدامات بزند. بلافاصله رسانه‌های خارجی به انعکاس بخش‌هایی از سخنان رئیس مجلس پرداختند. | |||
حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در جلسه علنی امروز مجلس در سخنانی با اشاره به حملات موشکی و هوایی عراق علیه شهرهای ایران اظهار داشت: «این جنایت هولناک را صدام به‌عنوان جواب‌دادن به حرکت مردم کویت در انفجار سفارت امریکا و لانه کثافت فرانسه در کویت قلمداد کرد. ما نمی‌دانیم چه ارتباطی است بین حرکت مردم و مسلمان‌ها در منطقه و کشتن مردم بی‌گناه، زن‌ها و بچه‌های شهرهای غیرنظامی خوزستان ما و نهاوند.» | |||
رئیس مجلس این حملات را دلیل ضعف و ناتوانی حزب بعث عراق و حامیان آن دانست و گفت: «آقای رئیس‌جمهوری امریکا، کسی که بر مهم‌ترین موضع قدرت دنیا تکیه زده، استدلالش این جوری است که چون آن گروهی که مسئولیت انفجار را به‌عهده گرفته اسمش اسلامی است و طرف‌دار جمهوری اسلامی ایران است پس مسئولیت متوجه ایران است که ایران باید جلوی آنها را بگیرد. بی‌بی‌سی استدلالش این است که چون در کویت، شیعیان و فلسطینی‌ها که اکثریت مردم را تشکیل می‌دهند و طرف‌دار ایران هستند، پس ایران باید در آنجا دست داشته باشد و این‌گونه استدلال‌ها برای توجیه افکار عمومی گمراه جهت یک جنایتی مثل جنایتی که دیروز اینها مرتکب شدند. اگر این استدلال برای مردم دنیا قابل‌قبول است، نشان ضعف عقل و گمراهی مردم است.» | |||
وی تصریح کرد: «جمهوری اسلامی ایران این شجاعت را دارد اگر بخواهد کاری را بکند مسئولیتش را به‌عهده بگیرد. شما خودتان می‌دانید که تمام سواحل کشورهای جنوب خلیج‌فارس در تیررس ما است و ما اگر بنای ماجراجویی در منطقه داشتیم این کار را می‌کردیم و دلیل شرعی و قانونی و بین‌المللی‌پسند هم داریم. به‌خاطر اینکه آنها در جنایت صدام شریک‌اند. اما ما همیشه اعلام عفو کردیم و با اینها درگیر نشدیم و نمی‌خواهیم بشویم، و آن روزی که ما تشخیص بدهیم که در منطقه باید وارد عمل بشویم، این کار را با شجاعت می‌کنیم و مسئولیتش را هم می‌پذیریم.» | |||
نماینده امام در شورای‌عالی دفاع همچنین با اشاره به حوادث لبنان و اتهام دخالت ایران در این حوادث گفت: «اگر این استدلال‌ها مبنای یک چنین جنایتی است پس این سازمان‌های عریض و طویل جاسوسی شما در دنیا چه می‌کنند؟ و قدرت اطلاعاتی شما کجا است؟ چرا یک برگ کوچکی از اطلاعاتی که مدعی هستید برای افکار عمومی مردم ارائه نمی‌دهید و اگر منظورتان این است که ما را به ماجراجویی بکشید و وادار به عکس‌العمل نادانی مثل خودتان بکنند که به مردم عراق حمله بکنیم که ما چنین کاری را نمی‌کنیم. ما انقلابمان و راهمان هدف دارد. چشم دارد و کور حرکت نمی‌کند. البته مطمئناً رزمندگان ما در جبهه این‌بار جواب مناسب‌تری به این جنایات خواهند داد که ان‌شاءالله به پایان این‌گونه هیاهوها و ماجراجویی‌ها نزدیک بشویم و ضمناً من اخطار می‌کنم به کشور کویت و کشورهای جنوب خلیج‌فارس که خودشان را بیش از این در دام صدام نیندازند. او به نام آنها حرکت کرده آنها موظف‌اند که خودشان را تبرئه بکنند و این عمل را محکوم کنند که به نام آنها تمام نشود. ملت ما صبرش بالاخره حدی دارد. تا آنجایی که لازم باشد خودش را حفظ می‌کند، ولی بالاخره یک روزی هم، صبر تمام می‌شود.»<ref>روزنامه کیهان، 24/9/1362، ص2.</ref> | |||
رادیو بی‌بی‌سی در گزارشی با اشاره به هشدار رئیس مجلس شورای اسلامی به کشورهای حاشیه جنوب خلیج‌فارس مبنی‌بر گرفتارنشدن در دام صدام حسین گفت: «حجت‌الاسلام رفسنجانی ادعا کرد که کلیه نواحی خلیج‌فارس در تیررس توپخانه ایران قرار دارد و افزود که اگر ایران هوای دخالت جنون [آمیزی] در منطقه می‌داشت، به این کار دست زده بود، اما ایران کشورهای حوزه خلیج‌فارس را عفو کرده و با آنها درگیر نشده است و قصد درگیری با آنها را ندارد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 272، 26/9/1362، صص 19 و 20، رادیو بی‌بی‌سی، 24/9/1362.</ref> | |||
همچنین خبرگزاری آلمان‌غربی از بغداد به نقل از اظهارات امروز حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی اعلام کرد: «درصورتی‌که کویت و دیگر کشورهای عرب خلیج [فارس] تهاجمات اخیر عراق را محکوم نکنند، صبر ایران به پایان خواهد رسید.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 271، 25/9/1362، ص10، بغداد - خبرگزاری آلمان‌غربی، 24/9/1362.</ref> گزارش خبرگزاری فرانسه از تهران نیز حاکی است: «رئیس مجلس ایران در جلسه امروز این ماجراجویی جدید و این جنایات هولناک رئیس‌جمهور عراق [صدام حسین] را در مقابل اقدام ملت کویت علیه سفارت امریکا و لانه کثافت فرانسه در کویت تقبیح کرد.» خبرگزاری فرانسه با اشاره به اظهارات رئیس مجلس مبنی‌بر رد ارتباط ایران با بمب‌گذاری‌های کویت به نقل از وی گفت: «استدلال رئیس‌جمهور امریکا از این قرار است، چون حزب یا گروهی که مسئولیت این انفجارات را برعهده گرفته یک نام اسلامی دارد و از جمهوری اسلامی ایران حمایت می‌کند بنابراین ایران مسئول آن است و این برعهده ایران است که از چنین عملیاتی جلوگیری کند.»<ref>همان، صص 8 و 9، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/9/1362.</ref> | |||
== گزارش- 883 == | |||
وزیر امور خارجه ایران هشدار داد حملات تازه عراق به شهرهای ایران می‌تواند ابعاد تشنج در منطقه را توسعه بخشد. وزارت امور خارجه نیز با احضار کاردار کویت خواستار محکوم‌کردن اقدام عراق ازسوی دولت کویت شد. | |||
علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه، امروز در جمع سفرا و نمایندگی‌های سیاسی کشورهای خارجی در تهران که به‌دعوت وزارت امور خارجه برای استماع سخنان وزیر درباره حملات اخیر عراق علیه پنج شهر کشور در محل این وزارتخانه حضور یافته بودند، اظهار داشت: «اقدام تازه عراق می‌تواند ابعاد تشنج در منطقه را در حد قابل‌ملاحظه‌ای توسعه بخشیده و تحولات جدیدی بر منطقه تحمیل نماید؛ چراکه امروزه هر ضربه به جمهوری اسلامی ایران و هرگونه توطئه علیه انقلاب اسلامی در اذهان ملل مسلمان ضربه به اسلام تلقی می‌شود.» | |||
ولایتی همچنین افزود: «ریشه حرکات انتحاری علی‌رغم ادعاهای واهی امریکا، فرانسه و صهیونیزم [و] رسانه‌های وابسته به استکبار جهانی، نه در ایران و دیگر کشورها و نه محدود به صد یا هزار نفر در لبنان و دیگر نقاط بلکه از عمق کینه و نفرت ملت‌های محرومی نظیر لبنان و فلسطین که سرزمین آنها مورد غصب و منافعشان مورد تجاوز قرار گرفته نشئت می‌گیرد و بدیهی است که هیچ کشوری حتی ایران قادر نیست برای یک حرکت خودجودش برعلیه منافع سلطه‌جویان تعیین تکلیف نموده و حد و مرز قرار دهد.» وی در پایان سخنان خود از "دوستداران صلح پایدار در منطقه" خواست به سرنوشت منطقه بی‌تفاوت نبوده و تهاجم بغداد به مردم غیرنظامی و مناطق مسکونی جمهوری اسلامی ایران را تقبیح و محکوم نمایند و «اجازه ندهند حاکمیت استقلال و امنیت کشورهای منطقه این‌گونه دستخوش اهداف شیطانی رژیم بغداد قرار گیرد.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 26/9/1362، ص10.</ref> | |||
در همین حال امروز، کاردار دولت کویت در ایران به وزارت امور خارجه احضار شد و قائم‌مقام وزیر امور خارجه به وی اعلام کرد: «رژیم عراق براساس اتهامی واهی حساب حمله به منافع استکباری در کویت را با حمله به ملت بی‌گناه و مظلوم و سکنه شهرهای ایران تصفیه کرده است.» احمد عزیزی خاطرنشان کرد: «حمله به مناطق مسکونی ایران به بهانه دفاع از کویت دقیقاً به معنی تلاش جهت ایجاد تشنج بیشتر در روابط کشورهای منطقه و دخالت در امور داخلی آنها و دامن‌زدن به جو آشوب در منطقه است.» قائم‌مقام وزیر امور خارجه به کاردار کویت تأکید کرد: «اگر بناست که صلح و امنیت پایدار بر منطقه حاکم باشد این اقدام رژیم عراق باید ازطرف شما و همه علاقه‌مندان به آرامش و رفاه در منطقه تقبیح و محکوم شود.»<ref>همان.</ref> | |||
== گزارش- 884 == | |||
نمایندگان شهرهای آسیب‌دیده از حملات دیروز عراق در مجلس شورای اسلامی خواستار به‌کارگیری کلیه امکانات برای حل مشکلات این مناطق شدند. نمایندگان شهرهای رامهرمز، دزفول، اندیمشک، بهبهان و نهاوند در اطلاعیه مشترکی ضمن محکوم‌کردن حملات موشکی و هوایی اخیر عراق تأکید کردند: «شایسته است مجریان و مسئولان محترم کلیه امکانات خود را برای حل مشکلات مناطق آسیب‌دیده و اسکان و تدارک بازماندگان شهدا به کار گرفته و خدمات لازم را ارائه نمایند.»<ref>روزنامه کیهان، 26/9/1362، ص2.</ref> | |||
== گزارش- 885 == | |||
بازتاب خبری - تفسیری دور تازه حملات موشکی و هوایی عراق علیه شهرهای ایران ادامه دارد. دراین‌بین، یک روزنامه امریکایی استفاده از موشک‌های زمین‌به‌زمین اسکاد را نشانه‌ای از ناکامی عراق در جنگ زمینی دانست. | |||
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی رادیوهای امریکا، کلن و سوئیس و نیز مطبوعات امروز سوریه خبر بمباران و موشک‌باران 5 شهر ایران در روز گذشته را منعکس کردند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 271، 25/9/1362، صص 6، 12 و 13، 24/9/1362.</ref> همچنین خبرگزاری‌های فرانسه، آسوشیتدپرس و رویتر به نقل از سخنگوی نظامی عراق به انتشار خبر حمله امروز عصر هواپیماهای عراقی به شهرهای ایلام و دهلران پرداختند. این سخنگو مدعی شد جنگنده‌های عراقی به «هدف‌های نظامی» در این دو شهر حمله کرده‌اند.<ref>همان، صص 4 و 5، پاریس - خبرگزاری فرانسه و بغداد - خبرگزاری‌های آسوشیتدپرس و رویتر، 24/9/1362.</ref> در همین حال، خبرگزاری آلمان‌غربی از بغداد گزارش داد: «کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ امروز پنجشنبه بمباران‌های عراق را محکوم کرد و از بغداد و تهران خواست تا دست‌کم حداقلی از قوانین انسانی را در جنگ خلیج‌فارس رعایت کنند.»<ref>همان، ص11، بغداد - خبرگزاری آلمان‌غربی، 24/9/1362.</ref> | |||
رادیو بی‌بی‌سی در گزارشی از ویلیام ریو درباره حملات روز گذشته عراق علیه اهداف غیرنظامی در خاک ایران گفت: «هر 5 شهری که دیروز مورد هدف قرار گرفتند از مرز عراق فاصله زیاد داشتند. ایران، عراق را به‌واسطه استفاده از موشک‌های اسکاد ساخت شوروی علیه مواضع غیرنظامی محکوم کرد و گفت که آماج این حملات بیشتر ساکنان شهرها بودند.» گزارشگر بی‌بی‌سی دراین‌مورد اضافه کرد: «ایران در طی یک سال‌واند گذشته مسلماً در جبهه‌های جنگ از عراق موفق‌تر بوده است و علی‌رغم ادعاهای عراق ظاهراً تعداد بسیار کمی از غیرنظامیان در عراق کشته شده‌اند حتی موقعی که عراق از تلفات غیرنظامیان خود سخن می‌گوید تعدادی را که ذکر می‌کند، بسیار معدود است. در اطلاعیه‌های نظامی عراق تعداد عراقیان غیرنظامی که درنتیجه حملات ایران کشته شده‌اند به‌ندرت بیش از 5 نفر ذکر می‌شود و در مقایسه با تعداد کثیر غیرنظامیانی که در حملات متعدد عراق به شهرهای ایران مخصوصاً در ماه‌های اخیر کشته شده‌اند چیزی به حساب نمی‌آید.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 272، 26/9/1362، صص 19 و 20، رادیو بی‌بی‌سی، 24/9/1362.</ref> | |||
امروز همچنین رادیو امریکا در گزارشی به مقاله مندرج در روزنامه نیویورک تایمز درباره بمب‌گذاری‌های کویت پرداخت که در آن آمده است: «استفاده عراق از موشک‌های اسکاد نشانه‌ای از عدم موفقیت در جنگ زمینی است، به‌علاوه که ازنظر منابع اقتصادی و انسانی نیز عراق به‌تدریج فرسوده می‌شود.» نیویورک تایمز سپس افزود: «به گفته کارشناسان غرب، تنها راه باقیمانده بغداد در مقابل ازنفس‌افتادن تدریجی، استفاده از سلاح‌های برتری چون اگزوسه و اسکاد است که به این ترتیب تهران را وادار به مذاکره صلح کند. گرچه به گفته دولت‌های غربی که دارای روابط سیاسی با تهران هستند، هیچ‌گونه نشانه‌ای از حرکت به‌سوی صلح در تهران مشهود نیست.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 26/9/1362، صص 17 و 18، رادیو امریکا، 24/9/1362.</ref> | |||
== گزارش- 886 == | |||
رئیس مجلس شورای اسلامی بر ضرورت پیوند حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها و نیز احتراز از دوگانگی و چندگانگی در میان دانشجویان تأکید کرد. | |||
حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی رفسنجانی در دیدار با گروهی از اعضای شاخه‌های دانشجویی و روحانیت حزب جمهوری اسلامی به‌همراه جمعی از روحانیون و اساتید و همچنین عده‌ای از دانشجویان عضو انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌ها اظهار داشت: «باید رسوبات افکار غلط گذشته از اذهان پاک شود و همه فقط در یک مسیر اسلامی حرکت کنند؛ چراکه خداوند سرمنشاء جهان هستی است و هیچ ضرورت و نیازی از علم او دور نیست و این برعهده مردم مسلمان [و] جوانان فداکار است که آستانه وجود خود را برای پذیرش انوار الهی و اخلاق اسلامی باز کنند و تنها از این طریق است که رحمت خداوند شامل همه خواهد شد که البته این کار احتیاج به پشتکار و مقاومت دارد.» | |||
رئیس مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به انفجارهای اخیر در سفارتخانه‌های امریکا و فرانسه در کویت گفت: «در کویت مردمی که ستم یک حکومت خودفروخته را لمس می‌کنند و مشاهده می‌کنند که ثروت و هستی آنها به باد رفته و دراختیار غارتگران قرار می‌گیرد، سفارتخانه‌های امریکا و فرانسه را اماکن فسادی دیدند، لذا حرکت‌هایی به وجود آوردند، ولی می‌بینیم که دنیا چگونه عکس‌العمل نشان می‌دهد و دیوانه‌ای مثل صدام برای اینکه قارون کویت را راضی به دادن پول بیشتری بکند با موشک به مردم غیرنظامی و بی‌گناه ما حمله می‌کند و این درحالی است که رزمندگان ما می‌توانند بصره یک‌میلیونی را که بسیاری از منابع حیاتی عراق را نیز در بردارد با چند قبضه توپ خالی از سکنه کنند و این امر با کمترین هزینه امکان‌پذیر است، ولی ما این کار را نمی‌کنیم چراکه خداوند از این جهت دست ما را بسته است.» وی در پایان سخنان خود خطاب به حاضران گفت: «شما باید اصل اسلام را در وجود خودتان تحکیم کنید و علوم دینی و جدید را نیز مکمل و همراه باهم فراگیرید.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 26/9/1362، ص12.</ref> | |||
== گزارش- 887 == | |||
نخست‌وزیر بر نظارت مستمر نیروهای اسلامی در دانشگاه‌ها برای مقابله با هجوم ارزش‌های غربی و نیز حفظ منزلت اجتماعی اساتید دانشگاه تأکید کرد. | |||
به گزارش روزنامه اطلاعات، میرحسین موسوی امروز در دیدار با نمایندگان جهادهای دانشگاهی سراسر کشور در سخنانی ضمن بیان این مطلب که با بازگشایی و نوگشایی دانشگاه‌ها در آستانه فصل تازه‌ای از حیات علمی، اجتماعی و سیاسی کشورمان هستیم، افزود: «اگر هوشیار نباشیم، دانشگاه‌ها می‌توانند در آینده به‌صورت پنجره‌ای برای ارزش‌های غربی باشند. به همین دلیل، نیروهای متعهد و نیروهای برآمده از متن انقلاب فرهنگی باید نیرومندتر، قوی‌تر و هوشیارتر باشند. در شرایط کنونی به‌خاطر بافت دانشگاه‌ها و مضمون درونی آن اگر فرض کنیم محیط‌های دانشگاهی می‌توانند به‌طور خودبه‌خودی در مقابل هجوم ارزش‌های غربی و حرکت مرموزانه قدرت‌های بزرگ بایستند اشتباه کرده‌ایم. این خوش‌باوری است اگر تصور کنیم با گذشت چند سال از انقلاب فرهنگی و با حاکمیت نیروهای اسلامی در مقطع فعلی دانشگاه آسیب‌پذیر نخواهد بود و می‌تواند جلوی این هجوم‌ها را بگیرد. ما بر مبنای دوراندیشی در نظام جمهوری اسلامی باید گام برداریم و علت تأکید دائمی امام درمورد نظارت مستمر نیروهای متعهد اسلامی در دانشگاه‌ها همین است.» | |||
نخست‌وزیر درعین‌حال گفت: «موقعی نیروهای اسلامی دانشگاه‌ها می‌توانند قوی و یکپارچه هدایت دانشگاه و درنتیجه هدایت نسل مدیر آینده کشور را در دست داشته باشند که دانشجو و استاد در کنار هم و با علائق عاطفی عمیق بتوانند حرکت کنند. تصور اینکه دانشگاهی داشته باشیم که طیف انقلابی اسلامی دانشجویان در یک طرف و استادان مسلمان در طرف دیگر قرار گیرند، یقیناً به نفع انقلاب نیست و ملت ما نمی‌تواند چنین تصوری را پذیرا باشد. به همین جهت در این مقطع که مسئله مدیریت و تصویب اساسنامه جهاد مطرح است طبیعتاً پایه‌های سنگینی برای اتصال نیروهای اصیل دانشجویی و نیروهای اسلامی در کادر استادان باید بنا شود و این برای ما اهمیت زیادی دارد.» وی تأکید کرد: «جهاد دانشگاهی زمانی اهمیت خودش را کسب کرده و حفظ خواهد کرد که بتواند برای تمام نیروهای کارآمد و مفید در سطح دانشگاه‌ها جاذب باشد.»<ref>روزنامه اطلاعات، 26/9/1362، ص3.</ref> | |||
روزنامه اطلاعات همچنین گزارش داد: امشب ستاد انقلاب فرهنگی به ریاست نخست‌وزیر تشکیل جلسه داد. در این جلسه با حضور رؤسای دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی سراسر کشور مسائل و مشکلات مدیریت‌های دانشگاه‌ها مورد بحث و تبادل‌نظر قرار گرفت. بر پایه این گزارش، نخست‌وزیر در سخنانی گفت: «یکی از راه‌هایی که در آینده خواهیم داشت ارتباط معقول حرکت‌های دانشگاهی با مسئله مدیریت است و این دو به‌صورت یک جریان منسجم و مرتبط باهم باید حرکت کنند.» وی افزود: «در آینده در دانشگاه‌ها شاهد یک حرکت عظیم علمی سیاسی و اجتماعی خواهیم بود که بر سیاست دولت و سیاست کلی جامعه اسلامی ما بسیار مؤثر خواهد بود. به همین دلیل است که اختیار دانشگاه‌ها باید به دست نیروهای اسلامی باشد و نظارت نظام جمهوری اسلامی به‌طور همه‌جانبه بر دانشگاه ادامه یابد.» | |||
نخست‌وزیر در ادامه با محکوم‌کردن زیاده‌روی‌هایی که گاهی اوقات به نام نهادهای انقلابی در دانشگاه‌ها انجام می‌شود، اظهار کرد: «باید در جامعه منزلت اجتماعی استاد دانشگاه تثبیت شود و همین مسئله جاذبه‌ای برای جذب نیروهای متخصص و متعهد به وجود خواهد آورد.»<ref>همان، ص2.</ref> | |||
== گزارش- 888 == | |||
رئیس دیوان‌عالی کشور نتایج پیگیری اجرای فرمان هشت‌ماده‌ای امام خمینی را ازجمله درزمینه اقدامات خارج از شرح وظایف مسئولان و دستگاه‌های اجرایی و قضایی، سوءاستفاده از عناوین انقلابی و ورود به حریم خصوصی افراد تشریح کرد. | |||
در آستانه سالگرد صدور فرمان تاریخی هشت‌ماده‌ای امام خمینی رهبر انقلاب و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی در 25 آذر 1361، آیت‌الله موسوی اردبیلی رئیس دیوان‌عالی کشور، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی به تشریح عملکرد ستاد پیگیری اجرای این فرمان پرداخت. وی با بیان اینکه درپی صدور فرمان امام، سیل شکایت‌ها از قسمت‌های مختلف سرازیر شد و رسیدگی به همه آنها زمان زیادی لازم داشت، گفت: «مردم در تمامی زمینه‌ها گله داشتند از بازسازی‌ها، گزینش‌ها، دستگاه‌های قضایی، دخالت‌های غیرقانونی و خارج از شرح وظایف بعضی مسئولان، از احکام نامتناسب و غیرمستند درباره امور گمرک، قاچاق و دیگر جرایم عمومی، درخصوص عملکرد سازمان عمران اراضی در مرکز و شهرها، اعمال سلیقه‌های ناجور و تجاوز به حقوق مردم درباره اراضی زراعی و کارهای هیئت‌های هفت‌نفره و شوراهای کشت و دررابطه‌با اختلاف بین مالک و کشاورز و بالاخره دررابطه‌با دخالت‌های غیرمسئولانه و خطرناک افراد و اشخاص به نام حزب‌الله و به نام حرکت‌های انقلابی به بهانه اینکه دولت نمی‌رسد پس ما می‌کنیم. در سوءاستفاده از تیترهای انقلابی پاسدار سپاه، کمیته، مأمور حفاظت فلان شخصیت و الی آخر... اما امروز پس از گذشت یک سال می‌بینیم هرچند پاره‌ای از این مسائل به حل نهایی نرسیده مانند پیاده‌کردن قانون اراضی شهری و تعیین تکلیف اراضی مزروعی و بعضی مسائل دیگر هم مانند سوءعمل در توزیع و پاره‌ای از مسائل و مشکلات اقتصادی هم اضافه شده، لیکن دیگر، اکثر مسائل دیروز به برکت فرمان امام امت و تلاش و کوشش اشخاصی که دررابطه‌با فرمان رهبر کبیر انقلاب اسلامی در ستاد مشغول به کار بودند وجود ندارد و یا به‌کلی زمینه آن از بین رفته و یا در بعضی مسائل به حداقل رسیده است.» | |||
موسوی اردبیلی همچنین درمورد بند 4 فرمان رهبر انقلاب مبنی‌بر اینکه هیچ‌کس حق ندارد کسی را بدون حکم قاضی - که باید براساس موازین شرعی باشد - توقیف یا احضار کند، هرچند مدت توقیف کم باشد، خاطرنشان کرد: «این بند مربوط به توقیف اشخاص بدون حکم قاضی است که خوشبختانه دیگر اکنون اثری از آن نیست.» وی سپس درمورد اعمالی همچون استراق‌سمع و تجسس در اسرار مردم نیز گفت: «امروزه دیگر تحت این‌گونه مسائل چیزی در جامعه ما مشهود نیست.» | |||
رئیس دیوان‌عالی کشور درعین‌حال اضافه کرد: «آنچه در این فرمان آمده و ممنوع اعلام شد در غیر مواردی است که دررابطه‌با توطئه‌ها و گروهک‌های مخالف اسلام و نظام جمهوری اسلامی است که در خانه‌های امن و تیمی برای براندازی نظام جمهوری اسلامی و ترور شخصیت‌های مجاهد و مردم بی‌گناه کوچه و بازار و برای نقشه‌های خرابکاری و افساد فی‌الارض اجتماع می‌کنند و محارب خدا و رسول می‌باشند که با آنان در هر نقطه که باشند و همچنین در جمع ارگان‌های دولتی و دستگاه‌های قضایی، دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها و دیگر مراکز، با قاطعیت و شدت‌عمل ولی با احتیاط کامل باید عمل شود، لیکن تحت ضوابط شرعیه و موافق دستور دادستان‌ها و دادگاه‌ها چراکه تعدی از حدود شرعیه حتی نسبت به آنان نیز جایز نیست.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 26/9/1362، ص11.</ref> | |||
== گزارش- 889 == | |||
وزیر امور خارجه عراق در پایان دیدار چهارروزه‌اش از پکن گفت چین تصمیم ندارد در جنگ ایران و عراق میانجیگری کند. | |||
به گزارش خبرگزاری رویتر از پکن، طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق، که از روز دوشنبه برای دیدار با مقامات چین در پکن به سر می‌برد، ضمن اعلام این مطلب افزود: «چین که دوست هر دو کشور است می‌خواهد پایان این جنگ را ببیند.» طارق عزیز تأکید کرد: «آنها به من نگفتند که تصمیم دارند دراین‌رابطه دست به یک اقدام دیپلماتیک ویژه بزنند.» وزیر امور خارجه عراق همچنین با بیان اینکه «درمورد همکاری‌های نظامی با رهبران چین مذاکره نکرده است»، افزود: «من درمورد چنین مسائلی بحث نمی‌کنم. هدف سفر من تنها سیاسی است.» به گزارش رویتر، طارق عزیز از اظهارنظر درباره برخی گزارش‌ها درمورد اینکه «چین در طول جنگ سه‌ساله ایران و عراق هر دوی این کشورها را مسلح می‌کرده، خودداری کرد.» وی مذاکرات خود را با رهبران چین "دوستانه و صمیمی"خواند و گفت: «نظرات بسیار نزدیک به هم بود.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 271، 25/9/1362، ص9، پکن - خبرگزاری رویتر، 24/9/1362.</ref> | |||
همچنین به گزارش خبرگزاری فرانسه از هنگ‌کنگ، طارق عزیز روز چهارشنبه در دیدار با وشوکی یان وزیر امور خارجه چین که خوستار پایان فوری جنگ ایران و عراق شده بود گفت: «عراق مایل به آتش‌بس با ایران و استقرار صلحی عادلانه و شرافتمندانه است.» همچنین در این دیدار وزیر امور خارجه چین «خواستار وحدت جهان عرب در مقابل سیاست‌های تجاوزکارانه و توسعه‌طلبانه اسرائیل شد.» گزارش خبرگزاری فرانسه به نقل از خبرگزاری چین نو حاکی است طارق عزیز با زائو چیانگ نخست‌وزیر چین نیز دیدار کرده است.<ref>همان، ص7، هنگ‌کنگ - خبرگزاری فرانسه، 24/9/1362.</ref> به گزارش رادیو کلن، وزیر امور خارجه عراق در این سفر دیدار و گفت‌وگویی نیز با لی زیانیان رئیس‌جمهور چین، داشت. زیانیان در این دیدار گفته است «خاتمه هرچه زودتر جنگ برای پیشرفت‌های اقتصادی ایران و عراق مهم و بسیار ضروری است.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 26/9/1362، ص9، رادیو کلن، 24/9/1362.</ref> | |||
== گزارش- 890 == | |||
دبیرکل سازمان ملل متحد اعلام کرد در تلاش برای حل‌وفصل جنگ ایران و عراق به گفت‌وگوها و تبادل‌نظر با اولاف پالمه، که قبلاً به‌عنوان میانجی در این جنگ ایفای وظیفه کرده است، ادامه خواهد داد. | |||
رادیو امریکا امروز در گزارشی ضمن اعلام این مطلب که در گزارش اخیر دبیرکل سازمان ملل درمورد قطعنامه 540 شورای امنیت این سازمان آمده است، یادآور شد: «اولاف پالمه به‌عنوان نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد، اقدامات مربوط به پایان‌بخشیدن به جنگ دو کشور ایران و عراق را پیگیری می‌کند.» | |||
این رادیو همچنین به نقل از گزارش دبیرکل افزود: وی در نظر دارد ماه آینده مسئله جنگ ایران و عراق را در جریان اجلاس سران کشورهای اسلامی در کازابلانکا با سران ایران و عراق در میان بگذارد. به گفته رادیو امریکا «دبیرکل سازمان ملل متحد در گزارش خود تأکید کرده که ایران خواسته است یک کمیسیون ویژه نظامی* سازمان ملل متحد برای بررسی و ارزیابی خسارتی که به مناطق غیرنظامی وارد شده است به آن کشور سفر کند. ماه می گذشته، سازمان ملل هیئتی را به هر دو کشور اعزام کرد، اما ایران اکنون ادعا می‌کند که عراق از سلاح‌های شیمیایی استفاده می‌کند و از سازمان ملل متحد خواسته است که در هیئت اعزامی، کارشناسانی نیز برای تحقیق دراین‌باره حضور داشته باشند. عراق اتهام ایران را رد کرده و با پیشنهاد ایران نیز دراین‌زمینه مخالف است و تأکید می‌کند که دولت تهران باید با آتش‌بس موافقت کند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 271، 25/9/1362، ص34، رادیو امریکا، 24/9/1362.</ref> | |||
در همین مورد خبرگزاری آلمان‌غربی از نیویورک نیز ضمن اشاره به آن بخش از گزارش دبیرکل درباره قطعنامه 540 که در آن موضوع اعزام هیئت حقیقت‌یاب را درپی مخالفت عراق منتفی اعلام کرده است** به نقل از «ناظران امور» گزارش داد: «رد این موضوع مرتبط با بی‌میلی پرزدکوئیار به هر نوع اقدامی است که تأیید تنها یک جناح از دو طرف درگیر را به خود جلب نموده و بدین‌ترتیب کوشش‌های میانجیگرانه سازمان ملل را به مخاطره افکند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 272، 26/9/1362، ص2، نیویورک - خبرگزاری آلمان‌غربی، 25/9/1362.</ref> | |||
همچنین خبرگزاری جمهوری اسلامی از استکهلم به نقل از مطبوعات سوئد گزارش داد: دیه‌گو کوردووز معاون دبیرکل سازمان ملل، در مأموریتی ازطرف خاویر پرزدکوئیار دیروز و امروز با پالمه میانجی انتخابی سازمان ملل در جنگ ایران و عراق دیدار و گفت‌وگو کرد. این گزارش حاکی است که «مطبوعات سوئد از متن این گفت‌وگوها مطلبی درج نکرده‌اند، لیکن روزنامه سونسکاد اکسیلادت دراین‌زمینه تنها نوشت اولاف پالمه خاطرنشان کرده است تا زمانی‌که کشورهای ایران و عراق بخواهند، وی به‌عنوان میانجی باقی خواهد ماند.» این روزنامه سوئدی همچنین با اشاره به اینکه پالمه از اواسط ماه مارس سال جاری تاکنون، با رهبران کشورهای ایران و عراق ملاقاتی نداشته به نقل از وی خاطرنشان کرد که «از آن زمان تاکنون، زمینه‌ای برای تلاش مجدد درجهت میانجیگری وجود نداشته است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 271، 25/9/1362، ص10، استکهلم - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/9/1362.</ref> | |||
از سوی دیگر، خبرگزاری کویت از سازمان ملل به نقل از یک منبع این سازمان اعلام کرد: «جنگ ایران و عراق در سی‌وهشتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل که هم‌اکنون جریان دارد به بحث گذارده نخواهد شد.» همین منبع افزود: «هیچ‌گونه تمایلی به بحث پیرامون این مسئله درحال‌حاضر وجود ندارد و احتمالاً مسئله جنگ تا تشکیل اجلاس آتی مجمع عمومی در اواخر سال آینده مسیحی در دستور کار این مجمع باقی می‌ماند.» خبرگزاری مذکور افزود: «به نماینده عراق در سازمان ملل به‌منظور اظهارنظر پیرامون این مسئله دسترسی حاصل نشد، لکن دیگر منابع دیپلماتیک به خبرگزاری کویت اظهار داشتند عراق برای به بحث گذاردن مسئله جنگ درحال‌حاضر مصر نمی‌باشد.» این گزارش یادآور شد: «عراق ماه اوت گذشته، تقاضا نمود پیامدهای ادامه این جنگ بین ایران و عراق در دستور کار اجلاس جاری مجمع عمومی قرار گیرد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 272، 26/9/1362، ص3، سازمان ملل - خبرگزاری کویت، 25/9/1362.</ref> | |||
== گزارش- 891 == | |||
در ادامه گزارش‌های مربوط به پیگیری بمب‌گذاری‌های روز دوشنبه در کویت، خبرگزاری‌های یونایتدپرس و آسوشیتدپرس امروز از تشدید جست‌وجوهای پلیس و نیروهای امنیتی کویت برای یافتن یک گروه ناشناس که مسئول بمب‌گذاری‌های اخیر بوده است، خبر دادند. | |||
یونایتدپرس در گزارش خود به نقل از یک منبع مطلع اعلام کرد: «عده نامعلومی از شیعیان کویتی جزء افرادی هستند که دررابطه‌با انفجارهای روز دوشنبه دستگیر شده‌اند. قبلاً مقامات کویتی دخالت اتباع این کشور در بمب‌گذاری اخیر را رد کرده بودند.» این گزارش به نقل از همین منبع دستگیری‌های مذکور را «نشانه‌ای از تبعیضات نژادی فزاینده ازسوی اکثریت سنی نسبت به شیعیان این کشور» ذکر کرد و افزود: «ما خیال می‌کردیم که احساسات نژادپرستی فروکش کرده است، ولی این می‌تواند شکافی در جامعه ما ایجاد کند که خطر آن بیشتر از بمب‌گذاری است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 271، 25/9/1362، صص 21 و 22، کویت - خبرگزاری یونایتدپرس، 24/9/1362.</ref> | |||
در همین حال، گزارش آسوشیتدپرس حاکی است: «شیخ سعد عبدالله ولیعهد کویت، پس از اجلاس فوق‌العاده کابینه این کشور سوگند خورد که تمام خرابکاران را سرکوب خواهد کرد و به ملت کویت اطمینان داد که این کشور همچنان به‌عنوان اقیانوس صلح و امنیت باقی خواهد ماند. شیخ سعد که مقام نخست‌وزیری کویت را نیز به عهده دارد، گفت مقامات امنیتی مصمم هستند که بدون توجه به منبع خشونت با قاطعیت از آن جلوگیری کنند.» | |||
این خبرگزاری اضافه کرد: «وسائط نقلیه نظامی همچنین به‌منظور اقدامات امنیتی در اطراف سفارتخانه‌های عراق، ایران، سوریه و عربستان سعودی به نگهبانی پرداختند. واحدهای نیروهای ویژه، مجتمع صنعتی شعیبه یکی از اهداف بمب‌گذاری‌ها را محاصره کردند. از سوی دیگر، عراق که ایران را به دست‌داشتن در انفجارات کویت متهم کرده است، گفت هواپیماهای جنگی و موشک‌های زمین‌به‌زمین روز چهارشنبه به‌تلافی بمب‌گذاری‌های کویت پنج شهر ایران را مورد حمله قرار دادند.» به گزارش این خبرگزاری «منابع دیپلماتیک و سرمقاله‌های روزنامه‌های محلی» همچنان باوجود تکذیب دخالت ایران در انفجارهای کویت، جمهوری اسلامی ایران را در مظان اتهام قرار داده‌اند.<ref>همان، ص23، کویت - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 24/9/1362.</ref> | |||
آسوشیتدپرس در گزارش دیگری از کویت اعلام کرد: «رسانه‌های گروهی کویت آشکارا از عراق طرف‌داری کرده و برعلیه ایران مطالبی نوشته‌اند.» این گزارش به نقل از یک دیپلمات عرب مدعی شد: «حمله به هدف‌های کویتی آشکارا از تمایل به دلسرد کردن این کشور در حمایت از عراق نشئت گرفته است.» به گزارش آسوشیتدپرس این دیپلمات عرب با اشاره به اقدام یک کمپانی امریکایی در خارج‌ساختن کارکنان خود و اعضای خانواده آنها از کویت گفت: «دیدگاه دیپلمات‌های امریکایی و تجار معمولی که درحال‌حاضر یک حالت وحشت‌زده و دفاعی به خود گرفته‌اند با تصویر یک ابرقدرت مطابقت نمی‌کند.»<ref>همان، صص 24 و 25، کویت - خبرگزاری آسوشتیدپرس، 24/9/1362.</ref> | |||
در همین حال، خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از خبرگزاری هندی یو.ان.ای. گزارش داد: ایندیرا گاندی نخست‌وزیر هند، امروز در پیامی به شیخ احمد الصباح امیر کویت، از حادثه انفجار چند بمب در کویت که موجب کشته‌شدن چندین نفر و مجروح‌شدن 13 هندی شد، اظهار تأسف کرد. خبرگزاری هندی یادآور شد: «جراحات وارده به 13 هندی که همگی کارمندان سفارت امریکا بوده‌اند، سطحی می‌باشد.» خبرگزاری جمهوری اسلامی در ادامه این گزارش اشاره کرد که «مطبوعات هندوستان دررابطه‌با حمله موشکی نیروهای عراقی به شهرهای خوزستان سکوت اختیار کرده و یا این خبر را با عناوین بسیار کوچکی در لابه‌لای اخبار خارجی خود درج کرده‌اند.»<ref>همان، ص30، دهلی‌نو - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/9/1362.</ref> | |||
روزنامه نیویورک تایمز نیز در گزارشی از احتمال انجام اقدام تلافی‌جویانه امریکا علیه حکومت اسلامی ایران در آینده نزدیک خبر داد. به گزارش رادیو اسرائیل، روزنامه مذکور این خبر را با استناد به اطلاعات کارمندان عالی‌رتبه وزارت امور خارجه امریکا که جورج شولتز را در دیدار اخیرش از اروپا همراهی می‌کردند منتشر ساخت. نیویورک تایمز افزود: «ایالات متحده ممکن است این اقدام تلافی‌جویانه را به‌تنهایی و یا با هماهنگی با کشورهای دیگر انجام دهد.» بر پایه این گزارش «دولت واشنگتن هم‌اکنون مشاوراتی را با عربستان سعودی و برخی کشورهای دیگر منطقه خلیج‌فارس آغاز کرده تا پیرامون تهدیدهای ایران و پیامدهای انفجارهای اخیر در کویت به چاره‌اندیشی بپردازد.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 26/9/1362، ص12، رادیو اسرائیل، 24/9/1362.</ref> | |||
امروز همچنین خبرگزاری آلمان‌غربی به نقل از رادیو مسقط گزارش داد: ریچارد لوس وزیر مشاور در امور خارجی انگلیس، در آغاز یک دیدار جدید از کشورهای منطقه خلیج‌فارس گفت‌وگوهایش را در عمان آغاز کرد. گزارش این رادیو تلویحاًَ نشان می‌دهد این سفر باآنکه از پیش درارتباط‌با آخرین تحولات منطقه غرب آسیا به‌ویژه جنگ ایران و عراق برنامه‌ریزی شده بود، به‌نحوی ملموس‌تر تحت‌تأثیر انفجارهای اخیر کویت قرار دارد؛ چنان‌که این رادیو به نقل از منابع دیپلماتیک انگلیس اعلام کرد وزیر مشاور در امور خارجی انگلیس همچنین «مسئله امنیت داخلی کشورهای منطقه را مورد بحث قرار می‌دهد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 271، 25/9/1362، ص7، مسقط - خبرگزاری آلمان‌غربی، 24/9/1362.</ref> | |||
== گزارش- 892 == | |||
یک روزنامه‌نگار امریکایی ضمن اشاره به مسئولیت عراق در آغاز جنگ، اظهار عقیده کرد امریکا سعی در فراموش‌کردن جنگ ایران و عراق دارد. | |||
به گزارش رادیو امریکا، جفری بلوز در گفت‌وگوی این رادیو با کارشناسان امریکایی درخصوص جنگ ایران و عراق و موضع بی‌طرفانه دولت امریکا در قبال آن، گفت: «این جنگ در سال 1980 با حمله عراق به نواحی مرزی استان نفت‌خیز خوزستان آغاز شد و تقریباً چهار سال است که ادامه دارد. ... ما شاهد درگیری قدرت‌های دیگر در سراسر خاورمیانه [غرب آسیا] در این جنگ بوده‌ایم. هر دو کشور ایران و عراق از منابع مختلف برای ادامه جنگ پول گرفته‌اند و به نظر می‌رسد که این جنگ پایان ندارد.» | |||
این روزنامه‌نگار که درحال پژوهش در مؤسسه امریکن انترپرایز انستیتو است، گفت که امریکا می‌کوشد این جنگ را فراموش کند و شاهد آن نباشد، اما این کار محال است زیرا به گفته وی، هدف‌های جنگی ایران مصالح امریکا در غرب آسیا را به خطر انداخته است. بلوز ضمن اشاره به شرایط ایران برای خاتمه‌دادن به جنگ افزود: «ایرانی‌ها برای پایان‌دادن به جنگ میلیاردها دلار غرامت جنگی از عراق مطالبه می‌کنند. شرط دوم رژیم ایران این است که رژیم عراق سرنگون شود و سوم اینکه عراق از بقیه خاک ایران که هنوز در اشغال عراق است خارج بشود که البته این امر واقعاً مشکل ایجاد نمی‌کند. اما دو شرط اول؛ یعنی دریافت غرامت هنگفت از عراق و سرنگون‌کردن حکومت آن کشور نشان می‌دهد که ایران خواهان پیروزی محض است. رژیم ایران می‌خواهد در سراسر خاورمیانه انقلاب به پا کند، رژیم ایران می‌خواهد به امریکاییان در هر نقطه از خاورمیانه صدمه بزند، این یک سیاست معقول و منطقی نیست، بلکه یک سیاست کاملاً مسلکی و مرامی یا به‌اصطلاح مکتبی است. اکنون امریکا دیگر نمی‌تواند اوضاع را نادیده بگیرد، بلکه باید حقایق را ببیند و بپذیرد. امریکا باید این حقیقت را بپذیرد که جنگ ایران و عراق پیامدهای بسیار خطرناکی برای دیگران دارد و مستقیماً به مصالح امریکا لطمه می‌زند.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 26/9/1362، صص 16 - 14، رادیو امریکا، 24/9/1362.</ref> | |||
ضمیمه گزارش877: متن نامه فرمانده کل سپاه به ستاد مرکزی درمورد دلایل و روند تصمیم‌گیری فرماندهان سپاه و ارتش برای لغو عملیات در منطقه دربندیخان | |||
قرارگاه نجف اشرف بعد از عملیات والفجر1 به دستور فرماندهی کل سپاه، کلیه خطوط پدافندی غرب را شناسایی و ازلحاظ عملیات بررسی کرد. پس از یک ماه کل مناطق بررسی شده و با تصمیم فرماندهی کل سپاه قرار شد در منطقه عمومی تنگه باویسی، منطقه دربندیخان شناسایی و برای عملیات آماده‌سازی شود. قرارگاه نجف با به‌کارگیری لشکر حضرت رسول(ص) برای شناسایی آن منطقه از تاریخ 18/5/1362، کار خود را شروع کرد و بعد از چندین جلسه طولانی و پی‌درپی باتوجه‌به نتایج شناسایی‌ها و برآورد نیرو قرار شد یگان‌های دیگری هم به منطقه اضافه شوند. براین‌اساس لشکرهای31 عاشورا، 17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)، نصر و تیپ10 سیدالشهدا(ع) به منطقه آمده و شروع به فعالیت کردند. | |||
در همان زمان، به دستور فرماندهی نزاجا لشکر30 گرگان نیز به یگان‌های منطقه اضافه شد و مقرر گردید که این تیپ با نیروهای سپاه ادغام شود. | |||
سازمان رزم بدین ترتیب بود که کل منطقه بین دو قرارگاه نجف 1 و 2 به‌صورت ادغامی سپاه و ارتش تقسیم گردید: | |||
قرارگاه نجف1 شامل: | |||
1. لشکر31 عاشورا با 4 گردان. | |||
2. یک تیپ از لشکر30 گرگان با 4 گردان. | |||
3. تیپ10 سیدالشهدا(ع) با 3 گردان. | |||
قرارگاه نجف2 شامل: | |||
1. لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) با 12 گردان. | |||
2. لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) با 8 گردان. | |||
3. یک تیپ از لشکر30 گرگان با 4 گردان. | |||
بااین‌حال، مسائل و مشکلاتی در سر راه اجرای عملیات در منطقه وجود داشت؛ ازجمله: | |||
1. نبودن عقبه مناسب. 2. نبودن راهکار مناسب. 3. آلوده‌بودن منطقه ازلحاظ ضدانقلاب. 4. متکی‌بودن به بالگرد برای پشتیبانی. 5. نبود امکان پشتیبانی مؤثر توپخانه. 6. دسترسی‌نداشتن به عقبه‌های دشمن. 7. فاصله زیاد خطوط پدافندی خودی با دشمن. 8. کمبود نیرو. | |||
برای بررسی مشکلات و مسائل ذکر‌شده برادران سپاه قرارگاه نجف بیش از 20 جلسه برگزار کردند و در پایان این جلسات برادران به این نتیجه رسیدند این عملیات درصورت اجراشدن، نتایجی مشابه عملیات والفجر مقدماتی و والفجر1 درپی خواهد داشت. سپس این موضوع با برادران ارتش نیز مطرح شد و نظر بعضی از آنها هم همان بود، لذا قرار شد که قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) برای بررسی این موارد جلسه‌ای تشکیل دهد. | |||
جلسه در روز دوشنبه 29/6/1362 با حضور سرهنگ صیاد شیرازی، برادر شمخانی، فرماندهی قرارگاه نجف و کلیه لشکرها تشکیل گردید. فرماندهی قرارگاه نجف از وضعیت منطقه و میزان آمادگی گزارش داد. در این جلسه نبود عقبة مناسب به‌عنوان یک معضل اصلی طرح شد که سرهنگ صیاد شیرازی در جواب گفتند: ما می‌توانیم از امکانات هوانیروز به‌اندازه کافی استفاده کنیم و مسائل تدارکاتی و عقبه را با به‌کارگیری هوانیروز می‌توان حل کرد و ما تمام هوانیروز را برای این کار بسیج می‌کنیم. در همان موقع، یکی از برادران گفت که ما نمی‌توانیم به بالگرد متکی باشیم، ولی ایشان در جواب گفتند که ما متکی به بالگرد نیستیم و بعد از آن به صحبت‌های خود خاتمه دادند و گفتند فرماندهان قرارگاه نجف 1 و 2 از وضعیت گزارش بدهند. | |||
از قرارگاه نجف2 مهدی باکری فرمانده لشکر31 عاشورا مشکلات موجود را به‌این‌ترتیب برشمرد: | |||
1. منطقه فاقد عقبه مناسب است. | |||
2. نیروها متکی به بالگرد هستند. | |||
3. جادة مناسب تدارکاتی وجود ندارد و در منطقه فقط یک جادة قاطررو وجود دارد و برای منطقه باید جاده‌ای از پایین تا نوک ارتفاع احداث شود، ولی چون ارتفاع صخره‌ای است لذا احداث جاده ناممکن است. | |||
4. کل ارتفاع باید در یک مرحله گرفته شود، ولی برای تصرف ارتفاع زمان کم می‌آوریم و عملیات به روز می‌کشد. | |||
سرهنگ کمانگری فرمانده لشکر عملیاتی 30 گرگان نیز اعلام کرد که نظر من همان نظر برادر باکری است. | |||
از قرارگاه نجف1 نیز محمدابراهیم همت فرمانده لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) این موارد و مشکلات را مطرح کرد: | |||
1. کمبود توپخانه. | |||
2. کمبود قاطر (برای انتقال تجهیزات). | |||
3. کمبود مهمات برای تخریب. | |||
4. ناکافی‌بودن تعداد بالگردهای شنوک برای کل عملیات. | |||
5. نیاز به نور مهتاب در زمان اجرای عملیات. | |||
6. نیاز به تضمین هوانیروز برای پشتیبانی پانزده روزه از عملیات. | |||
مهدی زین‌الدین فرمانده لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) هم گفت: | |||
1. یگان ما جاده برای عقبه ندارد و معلوم نیست که جاده تا 15 روز آینده احداث شود. | |||
2. برای اجرای عملیات نیرو باید از پایین تا بالا پیاده‌روی کند و چون مسیر طولانی است، وقت کم می‌آوریم؛ یعنی ما در ساعت 4 صبح با دشمن درگیر می‌شویم. | |||
3. دشمن باتوجه‌به وجود جاده در منطقة خودش به‌راحتی پاتک می‌کند. | |||
4. هوانیروز باید برای حداقل 15 روز پشتیبانی تضمین بدهد. | |||
5. برخی از پایگاه‌های دشمن هنوز به‌طور دقیق شناسایی نشده‌اند. | |||
6. میدان مین دشمن روی ارتفاع به‌طور دقیق مشخص نشده است. | |||
سرهنگ روحی‌پور افسر عملیات هوانیروز در پاسخ به مشکلات مطرح‌شده گفت: 1. مسئله اصلی این است که مشخص می‌شود این عملیات صورت می‌گیرد یا نه. چون بحث برادران روی اجراشدن یا نشدن عملیات است.2. ما نمی‌توانیم تضمین بدهیم ولی در حد توان پشتیبانی می‌کنیم مثل تمام عملیات‌ها. یکی از برادران سپاه قرارگاه نجف گفت که ما در این عملیات متکی به بالگرد هستیم و شما باید تضمین کنید. | |||
در اینجا سرهنگ صیاد شیرازی گفت که ما متکی به بالگرد نیستیم و از برادر همت سؤال کرد که آیا شما گفتید ما متکی به بالگرد هستیم؟ و او در جواب گفت که خیر ما متکی به کار خودمان هستیم ما با قاطر و نفرات کارهای تدارکاتی را انجام می‌دهیم، ولی باید هوانیروز کمک کند. | |||
در همان هنگام برادران قرارگاه نجف گفتند وقتی می‌گوییم که هوانیروز باید 15 روز تضمین کند یعنی متکی به هوانیروز هستیم و واقعاً هم هستیم، ولی نمی‌خواهیم قبول کنیم و می‌دانیم هوانیروز در این حد نمی‌تواند کار کند. | |||
سپس سرهنگ صیاد شیرازی کمی صحبت کردند و جلسه پایان یافت و بعد از آن یک جلسه در سطح قرارگاه خاتم و نجف تشکیل و تصمیم گرفته شد که عملیات اجرا شود. | |||
جلسات به همین شکل ادامه داشت و هرچه جزئیات بیشتر بررسی می‌شد بیشتر به اجرائی‌نشدن عملیات پی می‌بردیم. در همان موقع، تاحدی روی عملیات والفجر4 صحبت شد که ازطرف فرماندهی کل سپاه و ارتش اولویت اصلی به عملیات والفجر4 داده شد و چون نیرو در آن منطقه کم بود، قرار شد لشکرهای عاشورا و علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) از قرارگاه نجف رها شوند و تحت امر قرارگاه مقدم حمزه باشند و قرارگاه نجف با لشکرهای 27 حضرت رسول‌الله(ص)، 5 نصر، 30 گرگان و تیپ10 سیدالشهدا(ع) عملیات دربندیخان را اجرا کنند. باتوجه‌به فشار زیاد فرماندهی برای آماده‌شدن برای اجرای عملیات، تمامی امکانات این لشکرها پای کار بود و وقتی دستورِ رهایی آن یگان‌ها به قرارگاه ارسال شد، دشمن که روی تمامی عقبه‌ها دید داشت، از حالت عادی بیرون آمد و منطقه را تقویت کرد. | |||
در همان موقع، دوباره لشکر5 نصر از تحت امر قرارگاه نجف رها شد و قرار شد فقط لشکرهای27 حضرت رسول(ص) و 30 گرگان و تیپ10 سیدالشهدا(ع) عملیات در دربندیخان را اجرا کنند و روی یک ارتفاع هلی‌برن انجام دهند. درنتیجه چندین جلسه با قرارگاه خاتم به‌منظور بررسی کمبود نیرو و مقدورنبودن عملیات هلی‌برن (که نظر تمامی واحدهای عمل‌کننده بود)، تشکیل شد و به این نتیجه رسیدیم که عملیات در همان شکل ولی محدودتر از قبل انجام شود، برای عملیات هلی‌برن سرهنگ صیاد شیرازی خیلی پافشاری می‌کردند ولی هیچ‌کدام از برادران سپاه و ارتش از این کار رضایت نداشتند. ایشان می‌گفتند که ما چرا تابه‌حال این نوع عملیات‌های هلی‌برن را انجام نداده‌ایم؟ و باید انجام دهیم و دربندیخان بهترین جا برای هلی‌برن است و اگر نکنیم من استعفا می‌دهم. | |||
نظر کلی قرارگاه بر آن بود که باتوجه‌به وضعیت کلی جنگ و خط کلی شورای‌عالی دفاع عملیات‌های محدود و صددرصد با تضمین پیروزی انجام گیرد، ما هرچه بررسی می‌کردیم برخلاف این نظر بود و علاوه‌برآن با کمبود نیرو و نداشتن عقبه مناسب مواجه بودیم. | |||
درمورد کمبود نیرو لازم است گفته شود در زمانی‌که لشکرهای31 عاشورا، 17علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) و 5 نصر از قرارگاه نجف آزاد نشده بودند، کمبود نیرو داشتیم. چون عملیات تقریباً حالت کلاسیک پیدا کرده بود و نیاز به تمرین داشت، در جلساتی که ازلحاظ افراد محدودیت نبود (حفاظت رعایت نمی‌شد) مطرح می‌شد و عین عملیات تمرین می‌شد. به‌علت حضور برادران نیروی هوایی برای استقرار سایت در منطقه و متأسفانه رعایت‌نکردن مسائل حفاظتی، تلفات سنگینی ازطریق دشمن به آنها وارد شد و دشمن به اجرای عملیات پی برد و تمامی راهکارها را بست. البته بعد از شناسایی و چک‌کردن معابر پی به این واقعیت بردیم که دشمن هوشیار شده است و حتی یکی از برادران واحد شناسایی لشکر محمد رسول‌الله(ص) درحال شناسایی در یکی از معابر شهید شد و جنازه‌اش در منطقه ماند. طوری بود که به نظر می‌رسید دشمن روی معابر شناسایی منتظر گروه‌های شناسایی ما است. | |||
بنابراین، تصمیم بر این شد که عملیات در دربندیخان اجرا نشود و لشکرهای27 حضرت رسول(ص) و 30 گرگان به منطقه والفجر4 منتقل شوند. از زمان شروع کار در این منطقه قرارگاه نجف سپاه با برادران لشکرها و تیپ‌های تابعه و ارتش بیش از 50 جلسه برگزار کردند. | |||
به امید زیارت کربلا و آزادی قدس عزیز.<ref>سند شماره 108988 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.</ref> | |||
نسخهٔ کنونی تا ۸ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۴۰
| روزشمار جنگ سال 1362 1362.09.24 | |
|---|---|
| نامهای دیگر | بیست و چهار آذر |
| تاریخ شمسی | 1362.09.24 |
| تاریخ میلادی | 15 دسامبر 1983 |
| تاریخ قمری | 10 ربیع‌الاول 1404 |
گزارش- 877
فرمانده کل سپاه پاسداران امروز در نامهای به ستاد مرکزی سپاه روند تصمیم‌گیری و مذاکرات فرماندهان ارتش و سپاه برای اجرای عملیات در منطقه دربندیخان در استان سلیمانیه عراق و همچنین دلایل لغو این عملیات را تشریح کرد. در این نامه که با فوریت "آنی" ارسال شده است،* توضیحاتی درباره محور مذاکرات فرماندهان؛ سازماندهی یگان‌های شرکت‌کننده در عملیات در دو قرارگاه تاکتیکی نجف1 و نجف2؛ مشکلات پیش رو برای اجرای عملیات ازجمله نبود راهکار و عقبة مناسب، حضور ضدانقلاب در منطقه؛ ضرورت شرکت گسترده و فعال هوانیروز برای جابه‌جایی نیروها و مشکلات اجرایی این کار و مخالفت بعضی فرماندهان نیروی زمینی ارتش با آن درج شده است. در بخش دیگری از این نامه آمده است: باوجود برگزاری افزون بر 50 جلسه برای حل معضلات پیش رو و بررسی جزئیات عملیات، برخی از این مشکلات حل نشده و قابلیت اجرایی پیدا نکردند و درنهایت هم‌زمان‌شدن این مذاکرات و تلاش‌ها با عملیات والفجر4 در منطقه شیلر و به‌کارگیری بخشی از توان درنظر گرفته‌شده برای عملیات دربندیخان در عملیات والفجر4 نیز مزید برعلت شد، و درعین‌حال هشیارشدن دشمن نیز مشکلاتی را در امر شناسایی از خطوط دفاعی عراق به وجود آورد تا جایی که بسیاری از راهکارهای عملیاتی توسط نیروهای عراقی بسته شد و درنهایت با پایین‌آمدن احتمال موفقیت، تصمیم فرماندهان بر آن شد که عملیات در منطقه دربندیخان اجرا نشود.**[۱]
گزارش- 878
نیروی زمینی ارتش عراق به‌تازگی فعالیت‌های مهندسی گسترده‌ای را در منطقة عمومی عملیات‌های بیت‌المقدس و رمضان و شمال این منطقه (شلمچه و پاسگاه زید) آغاز کرده است. به گزارش ستاد مشترک ارتش، واحد مهندسی عراق با بهره‌گیری از تاریکی شب کانالی به طول 200 متر در منطقه مقابل ایستگاه حسینیه ایجاد کرده است. ژاندارمری استان خوزستان نیز در جمع‌بندی اقدامات مهندسی عراق در این منطقه اعلام کرد: عراق در امتداد نوار مرزی از روبه‌روی خرمشهر تا طلائیه (منطقه عملیاتی بیت‌المقدس و رمضان)، کانالی سراسری به عرض 10 متر حفر کرده و داخل آن آب انداخته است و در جلوی این کانال به‌سمت ایران به فاصله 700 متر خاکریزی احداث و جلوی آن را نیز مین‌گذاری کرده است، در پشت این خاکریز، شیارهای T شکل حفر کرده تا نفرات به‌منظور ایجاد تله و تردد برای شناسایی از آن استفاده کنند. در پشت کانال به‌سمت عراق نیز (غرب کانال) چهار ردیف خاکریز به فاصله 500 متر از هم وجود دارد و نیروهای عراق در پشت آن مستقر شده‌اند.[۲] دراین‌حال طرح و عملیات ستاد مرکزی سپاه در نامهای به ستاد مشترک ارتش براساس برخی شواهد و قرائن از احتمال تحرکات نظامی ارتش عراق در منطقه زید (منطقه عملیاتی رمضان) خبر داد. در این نامه بخشی از نشانه‌های حاکی‌از تحرک احتمالی عراق در منطقة زید چنین آمده است: طه یاسین رمضان معاون اول نخست‌وزیر عراق در تاریخ 6/8/1362 از پادگان شعیبه در جنوب بصره، بازدید و احتمالاً دستوراتی را به سپاه سوم عراق داده است. پیرو بازدید وی، دشمن اقدامات زیر را انجام داده است: 1. از 300 متری خاکریزها اقدام به اجرای مانور کرده است. 2. اقدام به تقویت نیرو در منطقه کرده است. 3. به میزان قابل‌ملاحظه‌ای شناسایی هوایی دشمن افزایش یافته است. 4. دشمن بیش از یک ماه است که آتش سنگینی روی منطقه مقابل پاسگاه زید اجرا می‌کند. 5. یکی از نیروهای خودی به عراق پناهنده شده و اطلاعاتی را از منطقه به عراقی‌ها داده است. پس از پناهنده‌شدن وی فعالیت‌های گشتی شناسایی دشمن افزایش یافته است.[۳]
گزارش- 879
پس از حملة موشکی روز گذشته عراق به شهرهای اندیمشک، دزفول، رامهرمز و بهبهان، امروز هم هواپیماهای عراقی شهرهای ایلام و دهلران را هدف حمله قرار دادند. به گزارش منابع نظامی، امروز جنگنده‌های دشمن شهر ایلام را در سه نوبت و جمعاً با 36 فروند هواپیمای میراژ و میگ21 و از ارتفاع بالا بمباران کردند. بمب‌ها و راکت‌های پرتاب‌شده در ارتفاعات و بیابان‌های اطراف شهر به زمین اصابت کرد و تلفات و خسارات چندانی درپی نداشت فقط 7 رأس دام در حوالی این شهر تلف شدند. 2 بمب و یک راکت نیز عمل نکرد و اقدامات لازم برای خنثی‌سازی آنها به عمل آمد. خبرگزاری جمهوری اسلامی ضمن اعلام خبر بمباران ایلام به موج‌‌گرفتگی 10 زن و کودک در این حادثه اشاره کرد. این خبرگزاری افزود: از شواهد موجود چنین استنباط می‌شود که هواپیماهای عراقی ابتدا قصد داشتند پدافندهای هوایی را که در ارتفاعات اطراف شهر مستقر بودند هدف قرار داده و سپس با بی‌دفاع‌شدن شهر مناطق مسکونی را بمباران کنند، اما موفق به این کار نشدند.[۴] شهر دهلران نیز در ساعت 1:20 امروز، به‌وسیله 6 فروند هواپیما در دو مرحله بمباران شد. البته هر 18 بمب و راکت شلیک‌شده به حاشیة این شهر اصابت کرد و خسارات و تلفاتی به بار نیامد. طبق گزارش‌ها، هواپیماهای مهاجم از نوع میراژ و میگ21 بوده‌اند.[۵] درپی این حملات، یک سخنگوی نظامی عراق اعلام کرد که نیروی هوایی این کشور به‌تلافی انفجارهای اخیر کویت، دو شهر ایلام و دهلران را بمباران کرده است. خبرگزاری فرانسه به نقل از این سخنگو افزوده است: این عملیات نشان‌دهنده بنیة عراق در پاسخ‌دادن به عملیات‌های ایران علیه شهرهای مرزی عراق و کشورهای عرب برادر عراق است.[۶] از سوی دیگر امروز در گلوله‌باران شهر آبادان نیز 3 باب منزل و یک مغازه آسیب دید. همچنین براثر گلوله‌باران جبهه‌های درگیری در منطقه عمومی آبادان، 2 تن از افراد خودی شهید و 10 تن نیز زخمی شدند.[۷]
گزارش- 880
امروز در جبهه‌های زمینی تبادل آتش میان نیروهای خودی و دشمن در مناطق مختلف جریان داشت. در منطقه عملیاتی والفجر4، براثر اصابت گلوله‌های توپخانة خودی به اطراف ارتفاعات کانی‌مانگا، 2 خودرو و چندین سنگر منهدم شد و چند تن از افراد دشمن کشته یا زخمی شدند. در این منطقه 2 تن از افراد خودی نیز شهید و 3 تن مجروح شدند.[۸] در منطقه عملیاتی والفجر2 (حاج‌عمران) نیز آتش توپخانه خودی تلفات و خساراتی را به افراد و خودروهای عراقی وارد کرد.[۹] در منطقه عمومی عملیات فتح‌المبین (برغازه - سمیده) براثر درگیری‌های پراکنده و آتش توپخانه، تعدادی از نیروهای دشمن کشته و عده‌ای نیز زخمی شدند. از افراد خودی نیز 7 تن شهید و 11 تن زخمی شدند و به یک آمبولانس هم خساراتی وارد شد.[۱۰]
گزارش- 881
در اقدامات گروه‌های مسلح غیرقانونی در محورهای مختلف استان‌های آذربایجان‌غربی و کردستان 8 تن از افراد خودی شهید، 6 تن زخمی و 6 تن نیز مفقود شدند. امروز همچنین 2 تن از افراد وابسته به گروه‌های ضدانقلاب خود را تسلیم کردند و سازمان کومه‌له نیز برای ممانعت از تسلیم‌شدن افراد این سازمان، 4 تن از آنان را ربود. اعضای گروه‌های مسلح غیرقانونی در جنوب‌غربی دیواندره به نیروهای تأمین پایگاه هزارکانیان ژاندارمری حمله کردند. در این درگیری پنج‌ساعته، 6 تن از افراد پایگاه شهید و 3 تن زخمی شدند. همچنین یک دستگاه بی‌سیم گروهی و 3 قبضه اسلحه، 30 عدد خشاب و 600 تیر فشنگ نیز به دست مهاجمان افتاد.[۱۱] در جنوب سردشت نیز عناصر مسلح ضدانقلاب در ساعت 9 با حمایت آتش توپخانه عراق در محور آلوت به نیروهای تأمین پایگاه‌های بولحسن و صالح حمله کردند. در این حادثه 2 تن زخمی شدند و یک دستگاه کامیون ایفا براثر اصابت گلوله توپ منهدم شد. مهاجمان بعدازظهر امروز نیز بار دیگر به این منطقه حمله کردند. در این درگیری که تا ساعت 19 ادامه یافت، 2 تن از نیروهای سپاه شهید و 5 تن از سربازان مفقود شدند.*[۱۲] همچنین در اولین ساعات بامداد امروز، پایگاه باراندوز در جنوب ارومیه هدف حمله افراد مسلح غیرقانونی قرار گرفت. مهاجمان پس از یک درگیری که تا ساعت 3 بامداد طول کشید، براثر مقاومت نیروهای خودی مجبور به عقب‌نشینی شدند. در این درگیری یک تن از افراد پایگاه زخمی شد.[۱۳] حملة اعضای گروه‌های مسلح غیرقانونی به پایگاه کانی‌رش در جنوب‌شرقی مهاباد با اعزام نیروهای کمکی از پایگاه اشکلان در مجاور محل درگیری، دفع شد و مهاجمان مجبور به ترک منطقه شدند. در این درگیری یکی از افراد پایگاه کانی‌رش مفقود شد. از تلفات واردشده به مهاجمان آماری ارائه نشده است.[۱۴] در درگیری نیروهای خودی و افراد مسلح ضدانقلاب در حوالی روستای اشنویه‌زنگ در غرب نقده نیز تلفاتی به عناصر ضدانقلاب وارد شد. در این درگیری یک دستگاه خودروی تویوتای نیروهای خودی براثر اصابت گلوله آر.پی.جی7 منهدم شد.[۱۵] در حوالی پایگاه خورخوره در شمال مهاباد، نیروهای سپاه در یک درگیری محدود و بدون تلفات با افراد سازمان کومه‌له موفق به تصاحب یک دستگاه خودروی تویوتا، شدند.[۱۶] هم‌زمان با حوادث مذکور امروز یک تن از افراد وابسته به سازمان کومه‌له و یک تن از افراد وابسته به حزب دمکرات کردستان در منطقه عمومی سنندج با اظهار ندامت از اعمال گذشته‌شان، خود را به نیروهای سپاه معرفی و درخواست امان‌نامه کردند.[۱۷] دراین‌حال، سازمان کومه‌له در ادامة تلاش برای جلوگیری از تسلیم‌شدن افراد وابسته به این سازمان، امروز در منطقه تکاب 5 تن از افرادی را که خود را به نیروهای سپاه تسلیم کرده بودند، ربودند. عناصر کومه‌له پس از آزادکردن یکی از این افراد، بقیه آنها را با خود بردند.[۱۸]
گزارش- 882
درپی حملات موشکی و هوایی اخیر عراق به مناطق غیرنظامی و شهرهای ایران، رئیس مجلس شورای اسلامی به کویت و کشورهای جنوب خلیج‌فارس هشدار داد نگذارند عراق به نام آنها دست به این اقدامات بزند. بلافاصله رسانه‌های خارجی به انعکاس بخش‌هایی از سخنان رئیس مجلس پرداختند. حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در جلسه علنی امروز مجلس در سخنانی با اشاره به حملات موشکی و هوایی عراق علیه شهرهای ایران اظهار داشت: «این جنایت هولناک را صدام به‌عنوان جواب‌دادن به حرکت مردم کویت در انفجار سفارت امریکا و لانه کثافت فرانسه در کویت قلمداد کرد. ما نمی‌دانیم چه ارتباطی است بین حرکت مردم و مسلمان‌ها در منطقه و کشتن مردم بی‌گناه، زن‌ها و بچه‌های شهرهای غیرنظامی خوزستان ما و نهاوند.» رئیس مجلس این حملات را دلیل ضعف و ناتوانی حزب بعث عراق و حامیان آن دانست و گفت: «آقای رئیس‌جمهوری امریکا، کسی که بر مهم‌ترین موضع قدرت دنیا تکیه زده، استدلالش این جوری است که چون آن گروهی که مسئولیت انفجار را به‌عهده گرفته اسمش اسلامی است و طرف‌دار جمهوری اسلامی ایران است پس مسئولیت متوجه ایران است که ایران باید جلوی آنها را بگیرد. بی‌بی‌سی استدلالش این است که چون در کویت، شیعیان و فلسطینی‌ها که اکثریت مردم را تشکیل می‌دهند و طرف‌دار ایران هستند، پس ایران باید در آنجا دست داشته باشد و این‌گونه استدلال‌ها برای توجیه افکار عمومی گمراه جهت یک جنایتی مثل جنایتی که دیروز اینها مرتکب شدند. اگر این استدلال برای مردم دنیا قابل‌قبول است، نشان ضعف عقل و گمراهی مردم است.» وی تصریح کرد: «جمهوری اسلامی ایران این شجاعت را دارد اگر بخواهد کاری را بکند مسئولیتش را به‌عهده بگیرد. شما خودتان می‌دانید که تمام سواحل کشورهای جنوب خلیج‌فارس در تیررس ما است و ما اگر بنای ماجراجویی در منطقه داشتیم این کار را می‌کردیم و دلیل شرعی و قانونی و بین‌المللی‌پسند هم داریم. به‌خاطر اینکه آنها در جنایت صدام شریک‌اند. اما ما همیشه اعلام عفو کردیم و با اینها درگیر نشدیم و نمی‌خواهیم بشویم، و آن روزی که ما تشخیص بدهیم که در منطقه باید وارد عمل بشویم، این کار را با شجاعت می‌کنیم و مسئولیتش را هم می‌پذیریم.» نماینده امام در شورای‌عالی دفاع همچنین با اشاره به حوادث لبنان و اتهام دخالت ایران در این حوادث گفت: «اگر این استدلال‌ها مبنای یک چنین جنایتی است پس این سازمان‌های عریض و طویل جاسوسی شما در دنیا چه می‌کنند؟ و قدرت اطلاعاتی شما کجا است؟ چرا یک برگ کوچکی از اطلاعاتی که مدعی هستید برای افکار عمومی مردم ارائه نمی‌دهید و اگر منظورتان این است که ما را به ماجراجویی بکشید و وادار به عکس‌العمل نادانی مثل خودتان بکنند که به مردم عراق حمله بکنیم که ما چنین کاری را نمی‌کنیم. ما انقلابمان و راهمان هدف دارد. چشم دارد و کور حرکت نمی‌کند. البته مطمئناً رزمندگان ما در جبهه این‌بار جواب مناسب‌تری به این جنایات خواهند داد که ان‌شاءالله به پایان این‌گونه هیاهوها و ماجراجویی‌ها نزدیک بشویم و ضمناً من اخطار می‌کنم به کشور کویت و کشورهای جنوب خلیج‌فارس که خودشان را بیش از این در دام صدام نیندازند. او به نام آنها حرکت کرده آنها موظف‌اند که خودشان را تبرئه بکنند و این عمل را محکوم کنند که به نام آنها تمام نشود. ملت ما صبرش بالاخره حدی دارد. تا آنجایی که لازم باشد خودش را حفظ می‌کند، ولی بالاخره یک روزی هم، صبر تمام می‌شود.»[۱۹] رادیو بی‌بی‌سی در گزارشی با اشاره به هشدار رئیس مجلس شورای اسلامی به کشورهای حاشیه جنوب خلیج‌فارس مبنی‌بر گرفتارنشدن در دام صدام حسین گفت: «حجت‌الاسلام رفسنجانی ادعا کرد که کلیه نواحی خلیج‌فارس در تیررس توپخانه ایران قرار دارد و افزود که اگر ایران هوای دخالت جنون [آمیزی] در منطقه می‌داشت، به این کار دست زده بود، اما ایران کشورهای حوزه خلیج‌فارس را عفو کرده و با آنها درگیر نشده است و قصد درگیری با آنها را ندارد.»[۲۰] همچنین خبرگزاری آلمان‌غربی از بغداد به نقل از اظهارات امروز حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی اعلام کرد: «درصورتی‌که کویت و دیگر کشورهای عرب خلیج [فارس] تهاجمات اخیر عراق را محکوم نکنند، صبر ایران به پایان خواهد رسید.»[۲۱] گزارش خبرگزاری فرانسه از تهران نیز حاکی است: «رئیس مجلس ایران در جلسه امروز این ماجراجویی جدید و این جنایات هولناک رئیس‌جمهور عراق [صدام حسین] را در مقابل اقدام ملت کویت علیه سفارت امریکا و لانه کثافت فرانسه در کویت تقبیح کرد.» خبرگزاری فرانسه با اشاره به اظهارات رئیس مجلس مبنی‌بر رد ارتباط ایران با بمب‌گذاری‌های کویت به نقل از وی گفت: «استدلال رئیس‌جمهور امریکا از این قرار است، چون حزب یا گروهی که مسئولیت این انفجارات را برعهده گرفته یک نام اسلامی دارد و از جمهوری اسلامی ایران حمایت می‌کند بنابراین ایران مسئول آن است و این برعهده ایران است که از چنین عملیاتی جلوگیری کند.»[۲۲]
گزارش- 883
وزیر امور خارجه ایران هشدار داد حملات تازه عراق به شهرهای ایران می‌تواند ابعاد تشنج در منطقه را توسعه بخشد. وزارت امور خارجه نیز با احضار کاردار کویت خواستار محکوم‌کردن اقدام عراق ازسوی دولت کویت شد. علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه، امروز در جمع سفرا و نمایندگی‌های سیاسی کشورهای خارجی در تهران که به‌دعوت وزارت امور خارجه برای استماع سخنان وزیر درباره حملات اخیر عراق علیه پنج شهر کشور در محل این وزارتخانه حضور یافته بودند، اظهار داشت: «اقدام تازه عراق می‌تواند ابعاد تشنج در منطقه را در حد قابل‌ملاحظه‌ای توسعه بخشیده و تحولات جدیدی بر منطقه تحمیل نماید؛ چراکه امروزه هر ضربه به جمهوری اسلامی ایران و هرگونه توطئه علیه انقلاب اسلامی در اذهان ملل مسلمان ضربه به اسلام تلقی می‌شود.» ولایتی همچنین افزود: «ریشه حرکات انتحاری علی‌رغم ادعاهای واهی امریکا، فرانسه و صهیونیزم [و] رسانه‌های وابسته به استکبار جهانی، نه در ایران و دیگر کشورها و نه محدود به صد یا هزار نفر در لبنان و دیگر نقاط بلکه از عمق کینه و نفرت ملت‌های محرومی نظیر لبنان و فلسطین که سرزمین آنها مورد غصب و منافعشان مورد تجاوز قرار گرفته نشئت می‌گیرد و بدیهی است که هیچ کشوری حتی ایران قادر نیست برای یک حرکت خودجودش برعلیه منافع سلطه‌جویان تعیین تکلیف نموده و حد و مرز قرار دهد.» وی در پایان سخنان خود از "دوستداران صلح پایدار در منطقه" خواست به سرنوشت منطقه بی‌تفاوت نبوده و تهاجم بغداد به مردم غیرنظامی و مناطق مسکونی جمهوری اسلامی ایران را تقبیح و محکوم نمایند و «اجازه ندهند حاکمیت استقلال و امنیت کشورهای منطقه این‌گونه دستخوش اهداف شیطانی رژیم بغداد قرار گیرد.»[۲۳] در همین حال امروز، کاردار دولت کویت در ایران به وزارت امور خارجه احضار شد و قائم‌مقام وزیر امور خارجه به وی اعلام کرد: «رژیم عراق براساس اتهامی واهی حساب حمله به منافع استکباری در کویت را با حمله به ملت بی‌گناه و مظلوم و سکنه شهرهای ایران تصفیه کرده است.» احمد عزیزی خاطرنشان کرد: «حمله به مناطق مسکونی ایران به بهانه دفاع از کویت دقیقاً به معنی تلاش جهت ایجاد تشنج بیشتر در روابط کشورهای منطقه و دخالت در امور داخلی آنها و دامن‌زدن به جو آشوب در منطقه است.» قائم‌مقام وزیر امور خارجه به کاردار کویت تأکید کرد: «اگر بناست که صلح و امنیت پایدار بر منطقه حاکم باشد این اقدام رژیم عراق باید ازطرف شما و همه علاقه‌مندان به آرامش و رفاه در منطقه تقبیح و محکوم شود.»[۲۴]
گزارش- 884
نمایندگان شهرهای آسیب‌دیده از حملات دیروز عراق در مجلس شورای اسلامی خواستار به‌کارگیری کلیه امکانات برای حل مشکلات این مناطق شدند. نمایندگان شهرهای رامهرمز، دزفول، اندیمشک، بهبهان و نهاوند در اطلاعیه مشترکی ضمن محکوم‌کردن حملات موشکی و هوایی اخیر عراق تأکید کردند: «شایسته است مجریان و مسئولان محترم کلیه امکانات خود را برای حل مشکلات مناطق آسیب‌دیده و اسکان و تدارک بازماندگان شهدا به کار گرفته و خدمات لازم را ارائه نمایند.»[۲۵]
گزارش- 885
بازتاب خبری - تفسیری دور تازه حملات موشکی و هوایی عراق علیه شهرهای ایران ادامه دارد. دراین‌بین، یک روزنامه امریکایی استفاده از موشک‌های زمین‌به‌زمین اسکاد را نشانه‌ای از ناکامی عراق در جنگ زمینی دانست. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی رادیوهای امریکا، کلن و سوئیس و نیز مطبوعات امروز سوریه خبر بمباران و موشک‌باران 5 شهر ایران در روز گذشته را منعکس کردند.[۲۶] همچنین خبرگزاری‌های فرانسه، آسوشیتدپرس و رویتر به نقل از سخنگوی نظامی عراق به انتشار خبر حمله امروز عصر هواپیماهای عراقی به شهرهای ایلام و دهلران پرداختند. این سخنگو مدعی شد جنگنده‌های عراقی به «هدف‌های نظامی» در این دو شهر حمله کرده‌اند.[۲۷] در همین حال، خبرگزاری آلمان‌غربی از بغداد گزارش داد: «کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ امروز پنجشنبه بمباران‌های عراق را محکوم کرد و از بغداد و تهران خواست تا دست‌کم حداقلی از قوانین انسانی را در جنگ خلیج‌فارس رعایت کنند.»[۲۸] رادیو بی‌بی‌سی در گزارشی از ویلیام ریو درباره حملات روز گذشته عراق علیه اهداف غیرنظامی در خاک ایران گفت: «هر 5 شهری که دیروز مورد هدف قرار گرفتند از مرز عراق فاصله زیاد داشتند. ایران، عراق را به‌واسطه استفاده از موشک‌های اسکاد ساخت شوروی علیه مواضع غیرنظامی محکوم کرد و گفت که آماج این حملات بیشتر ساکنان شهرها بودند.» گزارشگر بی‌بی‌سی دراین‌مورد اضافه کرد: «ایران در طی یک سال‌واند گذشته مسلماً در جبهه‌های جنگ از عراق موفق‌تر بوده است و علی‌رغم ادعاهای عراق ظاهراً تعداد بسیار کمی از غیرنظامیان در عراق کشته شده‌اند حتی موقعی که عراق از تلفات غیرنظامیان خود سخن می‌گوید تعدادی را که ذکر می‌کند، بسیار معدود است. در اطلاعیه‌های نظامی عراق تعداد عراقیان غیرنظامی که درنتیجه حملات ایران کشته شده‌اند به‌ندرت بیش از 5 نفر ذکر می‌شود و در مقایسه با تعداد کثیر غیرنظامیانی که در حملات متعدد عراق به شهرهای ایران مخصوصاً در ماه‌های اخیر کشته شده‌اند چیزی به حساب نمی‌آید.»[۲۹] امروز همچنین رادیو امریکا در گزارشی به مقاله مندرج در روزنامه نیویورک تایمز درباره بمب‌گذاری‌های کویت پرداخت که در آن آمده است: «استفاده عراق از موشک‌های اسکاد نشانه‌ای از عدم موفقیت در جنگ زمینی است، به‌علاوه که ازنظر منابع اقتصادی و انسانی نیز عراق به‌تدریج فرسوده می‌شود.» نیویورک تایمز سپس افزود: «به گفته کارشناسان غرب، تنها راه باقیمانده بغداد در مقابل ازنفس‌افتادن تدریجی، استفاده از سلاح‌های برتری چون اگزوسه و اسکاد است که به این ترتیب تهران را وادار به مذاکره صلح کند. گرچه به گفته دولت‌های غربی که دارای روابط سیاسی با تهران هستند، هیچ‌گونه نشانه‌ای از حرکت به‌سوی صلح در تهران مشهود نیست.»[۳۰]
گزارش- 886
رئیس مجلس شورای اسلامی بر ضرورت پیوند حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها و نیز احتراز از دوگانگی و چندگانگی در میان دانشجویان تأکید کرد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی رفسنجانی در دیدار با گروهی از اعضای شاخه‌های دانشجویی و روحانیت حزب جمهوری اسلامی به‌همراه جمعی از روحانیون و اساتید و همچنین عده‌ای از دانشجویان عضو انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌ها اظهار داشت: «باید رسوبات افکار غلط گذشته از اذهان پاک شود و همه فقط در یک مسیر اسلامی حرکت کنند؛ چراکه خداوند سرمنشاء جهان هستی است و هیچ ضرورت و نیازی از علم او دور نیست و این برعهده مردم مسلمان [و] جوانان فداکار است که آستانه وجود خود را برای پذیرش انوار الهی و اخلاق اسلامی باز کنند و تنها از این طریق است که رحمت خداوند شامل همه خواهد شد که البته این کار احتیاج به پشتکار و مقاومت دارد.» رئیس مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به انفجارهای اخیر در سفارتخانه‌های امریکا و فرانسه در کویت گفت: «در کویت مردمی که ستم یک حکومت خودفروخته را لمس می‌کنند و مشاهده می‌کنند که ثروت و هستی آنها به باد رفته و دراختیار غارتگران قرار می‌گیرد، سفارتخانه‌های امریکا و فرانسه را اماکن فسادی دیدند، لذا حرکت‌هایی به وجود آوردند، ولی می‌بینیم که دنیا چگونه عکس‌العمل نشان می‌دهد و دیوانه‌ای مثل صدام برای اینکه قارون کویت را راضی به دادن پول بیشتری بکند با موشک به مردم غیرنظامی و بی‌گناه ما حمله می‌کند و این درحالی است که رزمندگان ما می‌توانند بصره یک‌میلیونی را که بسیاری از منابع حیاتی عراق را نیز در بردارد با چند قبضه توپ خالی از سکنه کنند و این امر با کمترین هزینه امکان‌پذیر است، ولی ما این کار را نمی‌کنیم چراکه خداوند از این جهت دست ما را بسته است.» وی در پایان سخنان خود خطاب به حاضران گفت: «شما باید اصل اسلام را در وجود خودتان تحکیم کنید و علوم دینی و جدید را نیز مکمل و همراه باهم فراگیرید.»[۳۱]
گزارش- 887
نخست‌وزیر بر نظارت مستمر نیروهای اسلامی در دانشگاه‌ها برای مقابله با هجوم ارزش‌های غربی و نیز حفظ منزلت اجتماعی اساتید دانشگاه تأکید کرد. به گزارش روزنامه اطلاعات، میرحسین موسوی امروز در دیدار با نمایندگان جهادهای دانشگاهی سراسر کشور در سخنانی ضمن بیان این مطلب که با بازگشایی و نوگشایی دانشگاه‌ها در آستانه فصل تازه‌ای از حیات علمی، اجتماعی و سیاسی کشورمان هستیم، افزود: «اگر هوشیار نباشیم، دانشگاه‌ها می‌توانند در آینده به‌صورت پنجره‌ای برای ارزش‌های غربی باشند. به همین دلیل، نیروهای متعهد و نیروهای برآمده از متن انقلاب فرهنگی باید نیرومندتر، قوی‌تر و هوشیارتر باشند. در شرایط کنونی به‌خاطر بافت دانشگاه‌ها و مضمون درونی آن اگر فرض کنیم محیط‌های دانشگاهی می‌توانند به‌طور خودبه‌خودی در مقابل هجوم ارزش‌های غربی و حرکت مرموزانه قدرت‌های بزرگ بایستند اشتباه کرده‌ایم. این خوش‌باوری است اگر تصور کنیم با گذشت چند سال از انقلاب فرهنگی و با حاکمیت نیروهای اسلامی در مقطع فعلی دانشگاه آسیب‌پذیر نخواهد بود و می‌تواند جلوی این هجوم‌ها را بگیرد. ما بر مبنای دوراندیشی در نظام جمهوری اسلامی باید گام برداریم و علت تأکید دائمی امام درمورد نظارت مستمر نیروهای متعهد اسلامی در دانشگاه‌ها همین است.» نخست‌وزیر درعین‌حال گفت: «موقعی نیروهای اسلامی دانشگاه‌ها می‌توانند قوی و یکپارچه هدایت دانشگاه و درنتیجه هدایت نسل مدیر آینده کشور را در دست داشته باشند که دانشجو و استاد در کنار هم و با علائق عاطفی عمیق بتوانند حرکت کنند. تصور اینکه دانشگاهی داشته باشیم که طیف انقلابی اسلامی دانشجویان در یک طرف و استادان مسلمان در طرف دیگر قرار گیرند، یقیناً به نفع انقلاب نیست و ملت ما نمی‌تواند چنین تصوری را پذیرا باشد. به همین جهت در این مقطع که مسئله مدیریت و تصویب اساسنامه جهاد مطرح است طبیعتاً پایه‌های سنگینی برای اتصال نیروهای اصیل دانشجویی و نیروهای اسلامی در کادر استادان باید بنا شود و این برای ما اهمیت زیادی دارد.» وی تأکید کرد: «جهاد دانشگاهی زمانی اهمیت خودش را کسب کرده و حفظ خواهد کرد که بتواند برای تمام نیروهای کارآمد و مفید در سطح دانشگاه‌ها جاذب باشد.»[۳۲] روزنامه اطلاعات همچنین گزارش داد: امشب ستاد انقلاب فرهنگی به ریاست نخست‌وزیر تشکیل جلسه داد. در این جلسه با حضور رؤسای دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی سراسر کشور مسائل و مشکلات مدیریت‌های دانشگاه‌ها مورد بحث و تبادل‌نظر قرار گرفت. بر پایه این گزارش، نخست‌وزیر در سخنانی گفت: «یکی از راه‌هایی که در آینده خواهیم داشت ارتباط معقول حرکت‌های دانشگاهی با مسئله مدیریت است و این دو به‌صورت یک جریان منسجم و مرتبط باهم باید حرکت کنند.» وی افزود: «در آینده در دانشگاه‌ها شاهد یک حرکت عظیم علمی سیاسی و اجتماعی خواهیم بود که بر سیاست دولت و سیاست کلی جامعه اسلامی ما بسیار مؤثر خواهد بود. به همین دلیل است که اختیار دانشگاه‌ها باید به دست نیروهای اسلامی باشد و نظارت نظام جمهوری اسلامی به‌طور همه‌جانبه بر دانشگاه ادامه یابد.» نخست‌وزیر در ادامه با محکوم‌کردن زیاده‌روی‌هایی که گاهی اوقات به نام نهادهای انقلابی در دانشگاه‌ها انجام می‌شود، اظهار کرد: «باید در جامعه منزلت اجتماعی استاد دانشگاه تثبیت شود و همین مسئله جاذبه‌ای برای جذب نیروهای متخصص و متعهد به وجود خواهد آورد.»[۳۳]
گزارش- 888
رئیس دیوان‌عالی کشور نتایج پیگیری اجرای فرمان هشت‌ماده‌ای امام خمینی را ازجمله درزمینه اقدامات خارج از شرح وظایف مسئولان و دستگاه‌های اجرایی و قضایی، سوءاستفاده از عناوین انقلابی و ورود به حریم خصوصی افراد تشریح کرد. در آستانه سالگرد صدور فرمان تاریخی هشت‌ماده‌ای امام خمینی رهبر انقلاب و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی در 25 آذر 1361، آیت‌الله موسوی اردبیلی رئیس دیوان‌عالی کشور، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی به تشریح عملکرد ستاد پیگیری اجرای این فرمان پرداخت. وی با بیان اینکه درپی صدور فرمان امام، سیل شکایت‌ها از قسمت‌های مختلف سرازیر شد و رسیدگی به همه آنها زمان زیادی لازم داشت، گفت: «مردم در تمامی زمینه‌ها گله داشتند از بازسازی‌ها، گزینش‌ها، دستگاه‌های قضایی، دخالت‌های غیرقانونی و خارج از شرح وظایف بعضی مسئولان، از احکام نامتناسب و غیرمستند درباره امور گمرک، قاچاق و دیگر جرایم عمومی، درخصوص عملکرد سازمان عمران اراضی در مرکز و شهرها، اعمال سلیقه‌های ناجور و تجاوز به حقوق مردم درباره اراضی زراعی و کارهای هیئت‌های هفت‌نفره و شوراهای کشت و دررابطه‌با اختلاف بین مالک و کشاورز و بالاخره دررابطه‌با دخالت‌های غیرمسئولانه و خطرناک افراد و اشخاص به نام حزب‌الله و به نام حرکت‌های انقلابی به بهانه اینکه دولت نمی‌رسد پس ما می‌کنیم. در سوءاستفاده از تیترهای انقلابی پاسدار سپاه، کمیته، مأمور حفاظت فلان شخصیت و الی آخر... اما امروز پس از گذشت یک سال می‌بینیم هرچند پاره‌ای از این مسائل به حل نهایی نرسیده مانند پیاده‌کردن قانون اراضی شهری و تعیین تکلیف اراضی مزروعی و بعضی مسائل دیگر هم مانند سوءعمل در توزیع و پاره‌ای از مسائل و مشکلات اقتصادی هم اضافه شده، لیکن دیگر، اکثر مسائل دیروز به برکت فرمان امام امت و تلاش و کوشش اشخاصی که دررابطه‌با فرمان رهبر کبیر انقلاب اسلامی در ستاد مشغول به کار بودند وجود ندارد و یا به‌کلی زمینه آن از بین رفته و یا در بعضی مسائل به حداقل رسیده است.» موسوی اردبیلی همچنین درمورد بند 4 فرمان رهبر انقلاب مبنی‌بر اینکه هیچ‌کس حق ندارد کسی را بدون حکم قاضی - که باید براساس موازین شرعی باشد - توقیف یا احضار کند، هرچند مدت توقیف کم باشد، خاطرنشان کرد: «این بند مربوط به توقیف اشخاص بدون حکم قاضی است که خوشبختانه دیگر اکنون اثری از آن نیست.» وی سپس درمورد اعمالی همچون استراق‌سمع و تجسس در اسرار مردم نیز گفت: «امروزه دیگر تحت این‌گونه مسائل چیزی در جامعه ما مشهود نیست.» رئیس دیوان‌عالی کشور درعین‌حال اضافه کرد: «آنچه در این فرمان آمده و ممنوع اعلام شد در غیر مواردی است که دررابطه‌با توطئه‌ها و گروهک‌های مخالف اسلام و نظام جمهوری اسلامی است که در خانه‌های امن و تیمی برای براندازی نظام جمهوری اسلامی و ترور شخصیت‌های مجاهد و مردم بی‌گناه کوچه و بازار و برای نقشه‌های خرابکاری و افساد فی‌الارض اجتماع می‌کنند و محارب خدا و رسول می‌باشند که با آنان در هر نقطه که باشند و همچنین در جمع ارگان‌های دولتی و دستگاه‌های قضایی، دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها و دیگر مراکز، با قاطعیت و شدت‌عمل ولی با احتیاط کامل باید عمل شود، لیکن تحت ضوابط شرعیه و موافق دستور دادستان‌ها و دادگاه‌ها چراکه تعدی از حدود شرعیه حتی نسبت به آنان نیز جایز نیست.»[۳۴]
گزارش- 889
وزیر امور خارجه عراق در پایان دیدار چهارروزه‌اش از پکن گفت چین تصمیم ندارد در جنگ ایران و عراق میانجیگری کند. به گزارش خبرگزاری رویتر از پکن، طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق، که از روز دوشنبه برای دیدار با مقامات چین در پکن به سر می‌برد، ضمن اعلام این مطلب افزود: «چین که دوست هر دو کشور است می‌خواهد پایان این جنگ را ببیند.» طارق عزیز تأکید کرد: «آنها به من نگفتند که تصمیم دارند دراین‌رابطه دست به یک اقدام دیپلماتیک ویژه بزنند.» وزیر امور خارجه عراق همچنین با بیان اینکه «درمورد همکاری‌های نظامی با رهبران چین مذاکره نکرده است»، افزود: «من درمورد چنین مسائلی بحث نمی‌کنم. هدف سفر من تنها سیاسی است.» به گزارش رویتر، طارق عزیز از اظهارنظر درباره برخی گزارش‌ها درمورد اینکه «چین در طول جنگ سه‌ساله ایران و عراق هر دوی این کشورها را مسلح می‌کرده، خودداری کرد.» وی مذاکرات خود را با رهبران چین "دوستانه و صمیمی"خواند و گفت: «نظرات بسیار نزدیک به هم بود.»[۳۵] همچنین به گزارش خبرگزاری فرانسه از هنگ‌کنگ، طارق عزیز روز چهارشنبه در دیدار با وشوکی یان وزیر امور خارجه چین که خوستار پایان فوری جنگ ایران و عراق شده بود گفت: «عراق مایل به آتش‌بس با ایران و استقرار صلحی عادلانه و شرافتمندانه است.» همچنین در این دیدار وزیر امور خارجه چین «خواستار وحدت جهان عرب در مقابل سیاست‌های تجاوزکارانه و توسعه‌طلبانه اسرائیل شد.» گزارش خبرگزاری فرانسه به نقل از خبرگزاری چین نو حاکی است طارق عزیز با زائو چیانگ نخست‌وزیر چین نیز دیدار کرده است.[۳۶] به گزارش رادیو کلن، وزیر امور خارجه عراق در این سفر دیدار و گفت‌وگویی نیز با لی زیانیان رئیس‌جمهور چین، داشت. زیانیان در این دیدار گفته است «خاتمه هرچه زودتر جنگ برای پیشرفت‌های اقتصادی ایران و عراق مهم و بسیار ضروری است.»[۳۷]
گزارش- 890
دبیرکل سازمان ملل متحد اعلام کرد در تلاش برای حل‌وفصل جنگ ایران و عراق به گفت‌وگوها و تبادل‌نظر با اولاف پالمه، که قبلاً به‌عنوان میانجی در این جنگ ایفای وظیفه کرده است، ادامه خواهد داد. رادیو امریکا امروز در گزارشی ضمن اعلام این مطلب که در گزارش اخیر دبیرکل سازمان ملل درمورد قطعنامه 540 شورای امنیت این سازمان آمده است، یادآور شد: «اولاف پالمه به‌عنوان نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد، اقدامات مربوط به پایان‌بخشیدن به جنگ دو کشور ایران و عراق را پیگیری می‌کند.» این رادیو همچنین به نقل از گزارش دبیرکل افزود: وی در نظر دارد ماه آینده مسئله جنگ ایران و عراق را در جریان اجلاس سران کشورهای اسلامی در کازابلانکا با سران ایران و عراق در میان بگذارد. به گفته رادیو امریکا «دبیرکل سازمان ملل متحد در گزارش خود تأکید کرده که ایران خواسته است یک کمیسیون ویژه نظامی* سازمان ملل متحد برای بررسی و ارزیابی خسارتی که به مناطق غیرنظامی وارد شده است به آن کشور سفر کند. ماه می گذشته، سازمان ملل هیئتی را به هر دو کشور اعزام کرد، اما ایران اکنون ادعا می‌کند که عراق از سلاح‌های شیمیایی استفاده می‌کند و از سازمان ملل متحد خواسته است که در هیئت اعزامی، کارشناسانی نیز برای تحقیق دراین‌باره حضور داشته باشند. عراق اتهام ایران را رد کرده و با پیشنهاد ایران نیز دراین‌زمینه مخالف است و تأکید می‌کند که دولت تهران باید با آتش‌بس موافقت کند.»[۳۸] در همین مورد خبرگزاری آلمان‌غربی از نیویورک نیز ضمن اشاره به آن بخش از گزارش دبیرکل درباره قطعنامه 540 که در آن موضوع اعزام هیئت حقیقت‌یاب را درپی مخالفت عراق منتفی اعلام کرده است** به نقل از «ناظران امور» گزارش داد: «رد این موضوع مرتبط با بی‌میلی پرزدکوئیار به هر نوع اقدامی است که تأیید تنها یک جناح از دو طرف درگیر را به خود جلب نموده و بدین‌ترتیب کوشش‌های میانجیگرانه سازمان ملل را به مخاطره افکند.»[۳۹] همچنین خبرگزاری جمهوری اسلامی از استکهلم به نقل از مطبوعات سوئد گزارش داد: دیه‌گو کوردووز معاون دبیرکل سازمان ملل، در مأموریتی ازطرف خاویر پرزدکوئیار دیروز و امروز با پالمه میانجی انتخابی سازمان ملل در جنگ ایران و عراق دیدار و گفت‌وگو کرد. این گزارش حاکی است که «مطبوعات سوئد از متن این گفت‌وگوها مطلبی درج نکرده‌اند، لیکن روزنامه سونسکاد اکسیلادت دراین‌زمینه تنها نوشت اولاف پالمه خاطرنشان کرده است تا زمانی‌که کشورهای ایران و عراق بخواهند، وی به‌عنوان میانجی باقی خواهد ماند.» این روزنامه سوئدی همچنین با اشاره به اینکه پالمه از اواسط ماه مارس سال جاری تاکنون، با رهبران کشورهای ایران و عراق ملاقاتی نداشته به نقل از وی خاطرنشان کرد که «از آن زمان تاکنون، زمینه‌ای برای تلاش مجدد درجهت میانجیگری وجود نداشته است.»[۴۰] از سوی دیگر، خبرگزاری کویت از سازمان ملل به نقل از یک منبع این سازمان اعلام کرد: «جنگ ایران و عراق در سی‌وهشتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل که هم‌اکنون جریان دارد به بحث گذارده نخواهد شد.» همین منبع افزود: «هیچ‌گونه تمایلی به بحث پیرامون این مسئله درحال‌حاضر وجود ندارد و احتمالاً مسئله جنگ تا تشکیل اجلاس آتی مجمع عمومی در اواخر سال آینده مسیحی در دستور کار این مجمع باقی می‌ماند.» خبرگزاری مذکور افزود: «به نماینده عراق در سازمان ملل به‌منظور اظهارنظر پیرامون این مسئله دسترسی حاصل نشد، لکن دیگر منابع دیپلماتیک به خبرگزاری کویت اظهار داشتند عراق برای به بحث گذاردن مسئله جنگ درحال‌حاضر مصر نمی‌باشد.» این گزارش یادآور شد: «عراق ماه اوت گذشته، تقاضا نمود پیامدهای ادامه این جنگ بین ایران و عراق در دستور کار اجلاس جاری مجمع عمومی قرار گیرد.»[۴۱]
گزارش- 891
در ادامه گزارش‌های مربوط به پیگیری بمب‌گذاری‌های روز دوشنبه در کویت، خبرگزاری‌های یونایتدپرس و آسوشیتدپرس امروز از تشدید جست‌وجوهای پلیس و نیروهای امنیتی کویت برای یافتن یک گروه ناشناس که مسئول بمب‌گذاری‌های اخیر بوده است، خبر دادند. یونایتدپرس در گزارش خود به نقل از یک منبع مطلع اعلام کرد: «عده نامعلومی از شیعیان کویتی جزء افرادی هستند که دررابطه‌با انفجارهای روز دوشنبه دستگیر شده‌اند. قبلاً مقامات کویتی دخالت اتباع این کشور در بمب‌گذاری اخیر را رد کرده بودند.» این گزارش به نقل از همین منبع دستگیری‌های مذکور را «نشانه‌ای از تبعیضات نژادی فزاینده ازسوی اکثریت سنی نسبت به شیعیان این کشور» ذکر کرد و افزود: «ما خیال می‌کردیم که احساسات نژادپرستی فروکش کرده است، ولی این می‌تواند شکافی در جامعه ما ایجاد کند که خطر آن بیشتر از بمب‌گذاری است.»[۴۲] در همین حال، گزارش آسوشیتدپرس حاکی است: «شیخ سعد عبدالله ولیعهد کویت، پس از اجلاس فوق‌العاده کابینه این کشور سوگند خورد که تمام خرابکاران را سرکوب خواهد کرد و به ملت کویت اطمینان داد که این کشور همچنان به‌عنوان اقیانوس صلح و امنیت باقی خواهد ماند. شیخ سعد که مقام نخست‌وزیری کویت را نیز به عهده دارد، گفت مقامات امنیتی مصمم هستند که بدون توجه به منبع خشونت با قاطعیت از آن جلوگیری کنند.» این خبرگزاری اضافه کرد: «وسائط نقلیه نظامی همچنین به‌منظور اقدامات امنیتی در اطراف سفارتخانه‌های عراق، ایران، سوریه و عربستان سعودی به نگهبانی پرداختند. واحدهای نیروهای ویژه، مجتمع صنعتی شعیبه یکی از اهداف بمب‌گذاری‌ها را محاصره کردند. از سوی دیگر، عراق که ایران را به دست‌داشتن در انفجارات کویت متهم کرده است، گفت هواپیماهای جنگی و موشک‌های زمین‌به‌زمین روز چهارشنبه به‌تلافی بمب‌گذاری‌های کویت پنج شهر ایران را مورد حمله قرار دادند.» به گزارش این خبرگزاری «منابع دیپلماتیک و سرمقاله‌های روزنامه‌های محلی» همچنان باوجود تکذیب دخالت ایران در انفجارهای کویت، جمهوری اسلامی ایران را در مظان اتهام قرار داده‌اند.[۴۳] آسوشیتدپرس در گزارش دیگری از کویت اعلام کرد: «رسانه‌های گروهی کویت آشکارا از عراق طرف‌داری کرده و برعلیه ایران مطالبی نوشته‌اند.» این گزارش به نقل از یک دیپلمات عرب مدعی شد: «حمله به هدف‌های کویتی آشکارا از تمایل به دلسرد کردن این کشور در حمایت از عراق نشئت گرفته است.» به گزارش آسوشیتدپرس این دیپلمات عرب با اشاره به اقدام یک کمپانی امریکایی در خارج‌ساختن کارکنان خود و اعضای خانواده آنها از کویت گفت: «دیدگاه دیپلمات‌های امریکایی و تجار معمولی که درحال‌حاضر یک حالت وحشت‌زده و دفاعی به خود گرفته‌اند با تصویر یک ابرقدرت مطابقت نمی‌کند.»[۴۴] در همین حال، خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از خبرگزاری هندی یو.ان.ای. گزارش داد: ایندیرا گاندی نخست‌وزیر هند، امروز در پیامی به شیخ احمد الصباح امیر کویت، از حادثه انفجار چند بمب در کویت که موجب کشته‌شدن چندین نفر و مجروح‌شدن 13 هندی شد، اظهار تأسف کرد. خبرگزاری هندی یادآور شد: «جراحات وارده به 13 هندی که همگی کارمندان سفارت امریکا بوده‌اند، سطحی می‌باشد.» خبرگزاری جمهوری اسلامی در ادامه این گزارش اشاره کرد که «مطبوعات هندوستان دررابطه‌با حمله موشکی نیروهای عراقی به شهرهای خوزستان سکوت اختیار کرده و یا این خبر را با عناوین بسیار کوچکی در لابه‌لای اخبار خارجی خود درج کرده‌اند.»[۴۵] روزنامه نیویورک تایمز نیز در گزارشی از احتمال انجام اقدام تلافی‌جویانه امریکا علیه حکومت اسلامی ایران در آینده نزدیک خبر داد. به گزارش رادیو اسرائیل، روزنامه مذکور این خبر را با استناد به اطلاعات کارمندان عالی‌رتبه وزارت امور خارجه امریکا که جورج شولتز را در دیدار اخیرش از اروپا همراهی می‌کردند منتشر ساخت. نیویورک تایمز افزود: «ایالات متحده ممکن است این اقدام تلافی‌جویانه را به‌تنهایی و یا با هماهنگی با کشورهای دیگر انجام دهد.» بر پایه این گزارش «دولت واشنگتن هم‌اکنون مشاوراتی را با عربستان سعودی و برخی کشورهای دیگر منطقه خلیج‌فارس آغاز کرده تا پیرامون تهدیدهای ایران و پیامدهای انفجارهای اخیر در کویت به چاره‌اندیشی بپردازد.»[۴۶] امروز همچنین خبرگزاری آلمان‌غربی به نقل از رادیو مسقط گزارش داد: ریچارد لوس وزیر مشاور در امور خارجی انگلیس، در آغاز یک دیدار جدید از کشورهای منطقه خلیج‌فارس گفت‌وگوهایش را در عمان آغاز کرد. گزارش این رادیو تلویحاًَ نشان می‌دهد این سفر باآنکه از پیش درارتباط‌با آخرین تحولات منطقه غرب آسیا به‌ویژه جنگ ایران و عراق برنامه‌ریزی شده بود، به‌نحوی ملموس‌تر تحت‌تأثیر انفجارهای اخیر کویت قرار دارد؛ چنان‌که این رادیو به نقل از منابع دیپلماتیک انگلیس اعلام کرد وزیر مشاور در امور خارجی انگلیس همچنین «مسئله امنیت داخلی کشورهای منطقه را مورد بحث قرار می‌دهد.»[۴۷]
گزارش- 892
یک روزنامه‌نگار امریکایی ضمن اشاره به مسئولیت عراق در آغاز جنگ، اظهار عقیده کرد امریکا سعی در فراموش‌کردن جنگ ایران و عراق دارد. به گزارش رادیو امریکا، جفری بلوز در گفت‌وگوی این رادیو با کارشناسان امریکایی درخصوص جنگ ایران و عراق و موضع بی‌طرفانه دولت امریکا در قبال آن، گفت: «این جنگ در سال 1980 با حمله عراق به نواحی مرزی استان نفت‌خیز خوزستان آغاز شد و تقریباً چهار سال است که ادامه دارد. ... ما شاهد درگیری قدرت‌های دیگر در سراسر خاورمیانه [غرب آسیا] در این جنگ بوده‌ایم. هر دو کشور ایران و عراق از منابع مختلف برای ادامه جنگ پول گرفته‌اند و به نظر می‌رسد که این جنگ پایان ندارد.» این روزنامه‌نگار که درحال پژوهش در مؤسسه امریکن انترپرایز انستیتو است، گفت که امریکا می‌کوشد این جنگ را فراموش کند و شاهد آن نباشد، اما این کار محال است زیرا به گفته وی، هدف‌های جنگی ایران مصالح امریکا در غرب آسیا را به خطر انداخته است. بلوز ضمن اشاره به شرایط ایران برای خاتمه‌دادن به جنگ افزود: «ایرانی‌ها برای پایان‌دادن به جنگ میلیاردها دلار غرامت جنگی از عراق مطالبه می‌کنند. شرط دوم رژیم ایران این است که رژیم عراق سرنگون شود و سوم اینکه عراق از بقیه خاک ایران که هنوز در اشغال عراق است خارج بشود که البته این امر واقعاً مشکل ایجاد نمی‌کند. اما دو شرط اول؛ یعنی دریافت غرامت هنگفت از عراق و سرنگون‌کردن حکومت آن کشور نشان می‌دهد که ایران خواهان پیروزی محض است. رژیم ایران می‌خواهد در سراسر خاورمیانه انقلاب به پا کند، رژیم ایران می‌خواهد به امریکاییان در هر نقطه از خاورمیانه صدمه بزند، این یک سیاست معقول و منطقی نیست، بلکه یک سیاست کاملاً مسلکی و مرامی یا به‌اصطلاح مکتبی است. اکنون امریکا دیگر نمی‌تواند اوضاع را نادیده بگیرد، بلکه باید حقایق را ببیند و بپذیرد. امریکا باید این حقیقت را بپذیرد که جنگ ایران و عراق پیامدهای بسیار خطرناکی برای دیگران دارد و مستقیماً به مصالح امریکا لطمه می‌زند.»[۴۸]
ضمیمه گزارش877: متن نامه فرمانده کل سپاه به ستاد مرکزی درمورد دلایل و روند تصمیم‌گیری فرماندهان سپاه و ارتش برای لغو عملیات در منطقه دربندیخان قرارگاه نجف اشرف بعد از عملیات والفجر1 به دستور فرماندهی کل سپاه، کلیه خطوط پدافندی غرب را شناسایی و ازلحاظ عملیات بررسی کرد. پس از یک ماه کل مناطق بررسی شده و با تصمیم فرماندهی کل سپاه قرار شد در منطقه عمومی تنگه باویسی، منطقه دربندیخان شناسایی و برای عملیات آماده‌سازی شود. قرارگاه نجف با به‌کارگیری لشکر حضرت رسول(ص) برای شناسایی آن منطقه از تاریخ 18/5/1362، کار خود را شروع کرد و بعد از چندین جلسه طولانی و پی‌درپی باتوجه‌به نتایج شناسایی‌ها و برآورد نیرو قرار شد یگان‌های دیگری هم به منطقه اضافه شوند. براین‌اساس لشکرهای31 عاشورا، 17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)، نصر و تیپ10 سیدالشهدا(ع) به منطقه آمده و شروع به فعالیت کردند. در همان زمان، به دستور فرماندهی نزاجا لشکر30 گرگان نیز به یگان‌های منطقه اضافه شد و مقرر گردید که این تیپ با نیروهای سپاه ادغام شود. سازمان رزم بدین ترتیب بود که کل منطقه بین دو قرارگاه نجف 1 و 2 به‌صورت ادغامی سپاه و ارتش تقسیم گردید: قرارگاه نجف1 شامل: 1. لشکر31 عاشورا با 4 گردان. 2. یک تیپ از لشکر30 گرگان با 4 گردان. 3. تیپ10 سیدالشهدا(ع) با 3 گردان. قرارگاه نجف2 شامل: 1. لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) با 12 گردان. 2. لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) با 8 گردان. 3. یک تیپ از لشکر30 گرگان با 4 گردان. بااین‌حال، مسائل و مشکلاتی در سر راه اجرای عملیات در منطقه وجود داشت؛ ازجمله: 1. نبودن عقبه مناسب. 2. نبودن راهکار مناسب. 3. آلوده‌بودن منطقه ازلحاظ ضدانقلاب. 4. متکی‌بودن به بالگرد برای پشتیبانی. 5. نبود امکان پشتیبانی مؤثر توپخانه. 6. دسترسی‌نداشتن به عقبه‌های دشمن. 7. فاصله زیاد خطوط پدافندی خودی با دشمن. 8. کمبود نیرو. برای بررسی مشکلات و مسائل ذکر‌شده برادران سپاه قرارگاه نجف بیش از 20 جلسه برگزار کردند و در پایان این جلسات برادران به این نتیجه رسیدند این عملیات درصورت اجراشدن، نتایجی مشابه عملیات والفجر مقدماتی و والفجر1 درپی خواهد داشت. سپس این موضوع با برادران ارتش نیز مطرح شد و نظر بعضی از آنها هم همان بود، لذا قرار شد که قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) برای بررسی این موارد جلسه‌ای تشکیل دهد. جلسه در روز دوشنبه 29/6/1362 با حضور سرهنگ صیاد شیرازی، برادر شمخانی، فرماندهی قرارگاه نجف و کلیه لشکرها تشکیل گردید. فرماندهی قرارگاه نجف از وضعیت منطقه و میزان آمادگی گزارش داد. در این جلسه نبود عقبة مناسب به‌عنوان یک معضل اصلی طرح شد که سرهنگ صیاد شیرازی در جواب گفتند: ما می‌توانیم از امکانات هوانیروز به‌اندازه کافی استفاده کنیم و مسائل تدارکاتی و عقبه را با به‌کارگیری هوانیروز می‌توان حل کرد و ما تمام هوانیروز را برای این کار بسیج می‌کنیم. در همان موقع، یکی از برادران گفت که ما نمی‌توانیم به بالگرد متکی باشیم، ولی ایشان در جواب گفتند که ما متکی به بالگرد نیستیم و بعد از آن به صحبت‌های خود خاتمه دادند و گفتند فرماندهان قرارگاه نجف 1 و 2 از وضعیت گزارش بدهند. از قرارگاه نجف2 مهدی باکری فرمانده لشکر31 عاشورا مشکلات موجود را به‌این‌ترتیب برشمرد: 1. منطقه فاقد عقبه مناسب است. 2. نیروها متکی به بالگرد هستند. 3. جادة مناسب تدارکاتی وجود ندارد و در منطقه فقط یک جادة قاطررو وجود دارد و برای منطقه باید جاده‌ای از پایین تا نوک ارتفاع احداث شود، ولی چون ارتفاع صخره‌ای است لذا احداث جاده ناممکن است. 4. کل ارتفاع باید در یک مرحله گرفته شود، ولی برای تصرف ارتفاع زمان کم می‌آوریم و عملیات به روز می‌کشد. سرهنگ کمانگری فرمانده لشکر عملیاتی 30 گرگان نیز اعلام کرد که نظر من همان نظر برادر باکری است. از قرارگاه نجف1 نیز محمدابراهیم همت فرمانده لشکر27 محمد رسول‌الله(ص) این موارد و مشکلات را مطرح کرد: 1. کمبود توپخانه. 2. کمبود قاطر (برای انتقال تجهیزات). 3. کمبود مهمات برای تخریب. 4. ناکافی‌بودن تعداد بالگردهای شنوک برای کل عملیات. 5. نیاز به نور مهتاب در زمان اجرای عملیات. 6. نیاز به تضمین هوانیروز برای پشتیبانی پانزده روزه از عملیات. مهدی زین‌الدین فرمانده لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) هم گفت: 1. یگان ما جاده برای عقبه ندارد و معلوم نیست که جاده تا 15 روز آینده احداث شود. 2. برای اجرای عملیات نیرو باید از پایین تا بالا پیاده‌روی کند و چون مسیر طولانی است، وقت کم می‌آوریم؛ یعنی ما در ساعت 4 صبح با دشمن درگیر می‌شویم. 3. دشمن باتوجه‌به وجود جاده در منطقة خودش به‌راحتی پاتک می‌کند. 4. هوانیروز باید برای حداقل 15 روز پشتیبانی تضمین بدهد. 5. برخی از پایگاه‌های دشمن هنوز به‌طور دقیق شناسایی نشده‌اند. 6. میدان مین دشمن روی ارتفاع به‌طور دقیق مشخص نشده است. سرهنگ روحی‌پور افسر عملیات هوانیروز در پاسخ به مشکلات مطرح‌شده گفت: 1. مسئله اصلی این است که مشخص می‌شود این عملیات صورت می‌گیرد یا نه. چون بحث برادران روی اجراشدن یا نشدن عملیات است.2. ما نمی‌توانیم تضمین بدهیم ولی در حد توان پشتیبانی می‌کنیم مثل تمام عملیات‌ها. یکی از برادران سپاه قرارگاه نجف گفت که ما در این عملیات متکی به بالگرد هستیم و شما باید تضمین کنید. در اینجا سرهنگ صیاد شیرازی گفت که ما متکی به بالگرد نیستیم و از برادر همت سؤال کرد که آیا شما گفتید ما متکی به بالگرد هستیم؟ و او در جواب گفت که خیر ما متکی به کار خودمان هستیم ما با قاطر و نفرات کارهای تدارکاتی را انجام می‌دهیم، ولی باید هوانیروز کمک کند. در همان هنگام برادران قرارگاه نجف گفتند وقتی می‌گوییم که هوانیروز باید 15 روز تضمین کند یعنی متکی به هوانیروز هستیم و واقعاً هم هستیم، ولی نمی‌خواهیم قبول کنیم و می‌دانیم هوانیروز در این حد نمی‌تواند کار کند. سپس سرهنگ صیاد شیرازی کمی صحبت کردند و جلسه پایان یافت و بعد از آن یک جلسه در سطح قرارگاه خاتم و نجف تشکیل و تصمیم گرفته شد که عملیات اجرا شود. جلسات به همین شکل ادامه داشت و هرچه جزئیات بیشتر بررسی می‌شد بیشتر به اجرائی‌نشدن عملیات پی می‌بردیم. در همان موقع، تاحدی روی عملیات والفجر4 صحبت شد که ازطرف فرماندهی کل سپاه و ارتش اولویت اصلی به عملیات والفجر4 داده شد و چون نیرو در آن منطقه کم بود، قرار شد لشکرهای عاشورا و علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) از قرارگاه نجف رها شوند و تحت امر قرارگاه مقدم حمزه باشند و قرارگاه نجف با لشکرهای 27 حضرت رسول‌الله(ص)، 5 نصر، 30 گرگان و تیپ10 سیدالشهدا(ع) عملیات دربندیخان را اجرا کنند. باتوجه‌به فشار زیاد فرماندهی برای آماده‌شدن برای اجرای عملیات، تمامی امکانات این لشکرها پای کار بود و وقتی دستورِ رهایی آن یگان‌ها به قرارگاه ارسال شد، دشمن که روی تمامی عقبه‌ها دید داشت، از حالت عادی بیرون آمد و منطقه را تقویت کرد. در همان موقع، دوباره لشکر5 نصر از تحت امر قرارگاه نجف رها شد و قرار شد فقط لشکرهای27 حضرت رسول(ص) و 30 گرگان و تیپ10 سیدالشهدا(ع) عملیات در دربندیخان را اجرا کنند و روی یک ارتفاع هلی‌برن انجام دهند. درنتیجه چندین جلسه با قرارگاه خاتم به‌منظور بررسی کمبود نیرو و مقدورنبودن عملیات هلی‌برن (که نظر تمامی واحدهای عمل‌کننده بود)، تشکیل شد و به این نتیجه رسیدیم که عملیات در همان شکل ولی محدودتر از قبل انجام شود، برای عملیات هلی‌برن سرهنگ صیاد شیرازی خیلی پافشاری می‌کردند ولی هیچ‌کدام از برادران سپاه و ارتش از این کار رضایت نداشتند. ایشان می‌گفتند که ما چرا تابه‌حال این نوع عملیات‌های هلی‌برن را انجام نداده‌ایم؟ و باید انجام دهیم و دربندیخان بهترین جا برای هلی‌برن است و اگر نکنیم من استعفا می‌دهم. نظر کلی قرارگاه بر آن بود که باتوجه‌به وضعیت کلی جنگ و خط کلی شورای‌عالی دفاع عملیات‌های محدود و صددرصد با تضمین پیروزی انجام گیرد، ما هرچه بررسی می‌کردیم برخلاف این نظر بود و علاوه‌برآن با کمبود نیرو و نداشتن عقبه مناسب مواجه بودیم. درمورد کمبود نیرو لازم است گفته شود در زمانی‌که لشکرهای31 عاشورا، 17علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) و 5 نصر از قرارگاه نجف آزاد نشده بودند، کمبود نیرو داشتیم. چون عملیات تقریباً حالت کلاسیک پیدا کرده بود و نیاز به تمرین داشت، در جلساتی که ازلحاظ افراد محدودیت نبود (حفاظت رعایت نمی‌شد) مطرح می‌شد و عین عملیات تمرین می‌شد. به‌علت حضور برادران نیروی هوایی برای استقرار سایت در منطقه و متأسفانه رعایت‌نکردن مسائل حفاظتی، تلفات سنگینی ازطریق دشمن به آنها وارد شد و دشمن به اجرای عملیات پی برد و تمامی راهکارها را بست. البته بعد از شناسایی و چک‌کردن معابر پی به این واقعیت بردیم که دشمن هوشیار شده است و حتی یکی از برادران واحد شناسایی لشکر محمد رسول‌الله(ص) درحال شناسایی در یکی از معابر شهید شد و جنازه‌اش در منطقه ماند. طوری بود که به نظر می‌رسید دشمن روی معابر شناسایی منتظر گروه‌های شناسایی ما است. بنابراین، تصمیم بر این شد که عملیات در دربندیخان اجرا نشود و لشکرهای27 حضرت رسول(ص) و 30 گرگان به منطقه والفجر4 منتقل شوند. از زمان شروع کار در این منطقه قرارگاه نجف سپاه با برادران لشکرها و تیپ‌های تابعه و ارتش بیش از 50 جلسه برگزار کردند. به امید زیارت کربلا و آزادی قدس عزیز.[۴۹]
پاورقی‌ها
منابع و مآخذ روزشمار 1362/09/24
- ↑ سند شماره 108988 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (محسن رضایی ازطرف غلامحسین بشردوست) به ستاد مرکزی سپاه (طرح و عملیات)، 24/9/1362.
- ↑ سند شماره 108988 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (محسن رضایی ازطرف غلامحسین بشردوست) به ستاد مرکزی سپاه (طرح و عملیات)، 24/9/1362.
- ↑ سند شماره 68900 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی سپاه (طرح و عملیات) به سماجا3، 24/9/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 171، 25/9/1362، ص3؛ و- سند شماره 286165 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی ایلام به اداره اطلاعات شاجا، 24/9/1362؛ و- سند شماره 423387 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی ایلام به اداره اطلاعات شاجا، 24/9/1362.
- ↑ سند شماره 370455 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری ایلام به وزارت کشور، 24/9/1362؛ و- سند شماره 68904 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 24/9/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 171، 25/9/1362، ص2، به نقل از خبرگزاری فرانسه.
- ↑ سند شماره 370465 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به استانداری خوزستان، 24/9/1362؛ و- سند شماره 68891 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (فرماندهی) به نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، 24/9/1362.
- ↑ سند شماره 356381 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیات شمال‌غرب به فرماندهی نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، 25/9/1362.
- ↑ سند شماره 68894 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ سند شماره 68894 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ سند شماره 356385 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیات شمال‌غرب ژاجا به فرماندهی ژاجا، 24/9/1362، ص2؛ و- سند شماره 356381 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص3.
- ↑ سند شماره 356535 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب نزاجا به فرماندهی نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، 25/9/1362؛ و- سند شماره 68872 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) سپاه (طرح و عملیات) به ستاد مرکزی سپاه (طرح و عملیات)، 28/9/1362.
- ↑ سند شماره 356535 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ سند شماره 356381 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ سند شماره 356381 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص2.
- ↑ سند شماره 68872 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ سند شماره 400983 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه ناحیه کردستان سپاه به ستاد سپاه منطقه11، 30/10/1362.
- ↑ سند شماره 356519 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد ناحیه کردستان سپاه به منطقه11، 24/9/1362.
- ↑ روزنامه کیهان، 24/9/1362، ص2.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 272، 26/9/1362، صص 19 و 20، رادیو بی‌بی‌سی، 24/9/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 271، 25/9/1362، ص10، بغداد - خبرگزاری آلمان‌غربی، 24/9/1362.
- ↑ همان، صص 8 و 9، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/9/1362.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 26/9/1362، ص10.
- ↑ همان.
- ↑ روزنامه کیهان، 26/9/1362، ص2.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 271، 25/9/1362، صص 6، 12 و 13، 24/9/1362.
- ↑ همان، صص 4 و 5، پاریس - خبرگزاری فرانسه و بغداد - خبرگزاری‌های آسوشیتدپرس و رویتر، 24/9/1362.
- ↑ همان، ص11، بغداد - خبرگزاری آلمان‌غربی، 24/9/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 272، 26/9/1362، صص 19 و 20، رادیو بی‌بی‌سی، 24/9/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 26/9/1362، صص 17 و 18، رادیو امریکا، 24/9/1362.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 26/9/1362، ص12.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 26/9/1362، ص3.
- ↑ همان، ص2.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 26/9/1362، ص11.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 271، 25/9/1362، ص9، پکن - خبرگزاری رویتر، 24/9/1362.
- ↑ همان، ص7، هنگ‌کنگ - خبرگزاری فرانسه، 24/9/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 26/9/1362، ص9، رادیو کلن، 24/9/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 271، 25/9/1362، ص34، رادیو امریکا، 24/9/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 272، 26/9/1362، ص2، نیویورک - خبرگزاری آلمان‌غربی، 25/9/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 271، 25/9/1362، ص10، استکهلم - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/9/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 272، 26/9/1362، ص3، سازمان ملل - خبرگزاری کویت، 25/9/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 271، 25/9/1362، صص 21 و 22، کویت - خبرگزاری یونایتدپرس، 24/9/1362.
- ↑ همان، ص23، کویت - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 24/9/1362.
- ↑ همان، صص 24 و 25، کویت - خبرگزاری آسوشتیدپرس، 24/9/1362.
- ↑ همان، ص30، دهلی‌نو - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/9/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 26/9/1362، ص12، رادیو اسرائیل، 24/9/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 271، 25/9/1362، ص7، مسقط - خبرگزاری آلمان‌غربی، 24/9/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 26/9/1362، صص 16 - 14، رادیو امریکا، 24/9/1362.
- ↑ سند شماره 108988 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.