1359.09.30

روزشمار جنگ سال 1359 1359.09.30
نام‌های دیگر	سی آذر
تاریخ شمسی	1359.09.30
تاریخ میلادی	21 دسامبر 1980
تاریخ قمری	13 صفر 1401

1360.09.30

1361.09.30

1362.09.30

1363.09.30

1364.09.30

1365.09.30

1366.09.30

گزارش - 641

با توجه به درگيري‌هاي پراكنده‌اي كه در غرب سوسنگرد صورت مي‌گرفت، در اين روز دشمن ترجيح داد از مواضع خود در شمال غربي شهر عقب‌ نشيني كند و در فاصله 7 كيلومتري از مواضع سابق خود در شرق روستاي سيداحمد مستقر شود. در منطقه حمودي سعدون و حسين دهيش، كه در شرق سوسنگرد واقع شده‌اند، نيز دشمن به سمت جنوب عقب‌نشيني كرده و قسمت عمده‌اي از نيروهاي خود را از طريق پل خاكي در منطقه حيّانيه، كه روي كرخه‌كور قرار داشت، عبور داد. با توجه به اين تحولات و تقويت نيروهاي عراقي در جنوب سوسنگرد و انجام برخي عمليات مهندسي، اطلاعات عمليات سپاه اهواز طي گزارشي اعلام كرد كه احتمال دارد نيروهاي عراق عملياتي را براي تصرف هويزه انجام دهند.

گزارش - 642

در اين روز عراق شهرهاي اهواز، دزفول و آبادان را زير آتش توپخانه قرار داد. شدت اقدامات عراق در اهواز بسيار زياد بود، طوري كه طبق آمار استانداري خوزستان در يك ساعت بيش از 100 گلوله توپ به شهر اصابت كرد. اين عمل از سوي دشمن در چندين نوبت اجرا شد. در آبادان بر اثر اصابت چندين موشك، يك مخزن سوخت در پالايشگاه شهر آتش گرفت و علاوه بر آن با تخريب يك كارگاه اين پالايشگاه، كه توسط خمپاره‌هاي دشمن صورت گرفت، 5 غيرنظامي شهيد و مجروح شدند. دزفول نيز با آتش انبوه و گستردة توپخانه‌هاي دشمن مواجه شد كه نيم ساعت روي اين شهر آتش مي‌ريختند. طي يك ساعت بيش از 100 گلوله توپ به اهواز اصابت كرد .

گزارش - 643

در جبهه كوره موش، كه از جبهه‌هاي عمده قصرشيرين است، طي دو عمليات نفوذي، كه توسط نيروهاي پاسدار صورت گرفت، 20 تن از نيروهاي دشمن كشته و زخمي شدند و 3 تانك و نفربر آنان نيز منهدم گرديد. علاوه بر آن، 6 تن از نيروهاي دشمن به اسارت درآمدند. از سوي ديگر طي اين روز عملياتي از سوي عناصر ضدانقلاب در مياندوآب وزيوه (از توابع اروميه) صورت گرفت كه با هوشياري نيروهاي خودي تلفاتي در پي نداشت.

گزارش - 644

يكي از پاسداران اعزامي به جبهه گيلان غرب طي نامه‌اي به شوراي عالي دفاع وضعيت اين جبهه را بازگو كرده است. در اين نامه كه رونوشت آن براي اطلاعات عمليات سپاه، فرماندهي سپاه و دفتر رابط سپاه در مجلس داده شده است، ضمن انتقاد از اهمال كاريها و عقب نشيني‌هايي كه منجر به پيشروي عراق و تصرف شهرهاي قصرشيرين، نفت‌ شهر، اسلام‌آباد و سرپل ‌ذهاب گرديد، از عدم توجه فرماندهي جنگ به وضعيت فرماندهي منطقة گيلان غرب اظهار ناخشنودي شده است. در اين نامه آمده است : عملياتي كه در منطقه (گيلان ‌غرب) انجام مي‌شود، بيشترجنبه شناسايي رزمي دارد و اين هم بخاطر سرگرم كردن است كه نيروها زياد مايوس نشوند و عمليات ايذايي هم صورت مي‌گيرد كه راندمان مهمي ندارد و تا به حال باعث عقب راندن عراقي‌ها نشده است. مسألة مهم ديگري كه در روحيه برادران اثر دارد، انتشار اخبار غيرواقعي توسط ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي دربارة گيلان‌ غرب است. به عنوان مثال 4 روز است كه اعلام شده تنگه حاجيان به تصرف نيروهاي اسلام در آمده، در حاليكه واقع قضيه اين است كه تنگه حاجيان محل استقرار ديده‌بان مزدوران عراقي است. 2 هفته پيش بود كه اعلام شد نبردي بي‌امان در 48 ساعت گذشته در جبهه گيلان غرب ادامه داشته و تلفاتي به عراقي‌ها وارد آمده است، ولي اصل قضيه اين است كه بسيج عشايري براي يك عمليات ايذايي به جلو رفته بوده و فقط مسلح به ام ـ يك بوده‌اند و شايد چند نفري را كشته باشند. در پايان، نويسنده نامه ضمن بررسي، وضعيت نيروهاي مستقر در اين جبهه نوشته است : استفاده كافي و مناسب از نيروهاي مستقر در جبهه به عمل نمي‌آيد، ستوان بابك (منقضي خدمت 1356) تعريف مي‌كرد كه اجازه هيچ فعاليتي را نمي‌دهند و هر وقت صحبت از عمليات يا گشت شناسايي مي‌كنيم، از طرف فرماندهان با ارعاب مواجه مي‌شويم و سكوت مي‌كنيم و هميشه دادگاههاي زمان جنگ را به رخ ما مي‌كشند.

گزارش - 645

رئيس مجلس (آقاي هاشمي رفسنجاني) در يك گفتگو با خبرنگار راديو كلن پيرامون تاثير محاصره اقتصادي و خريد تسليحات به اظهار نظر پرداخت وي درباره تحريم اقتصادي گفت : همان طور كه مي‌دانيد، غرب يك بازار آشفته است دلالها و واسطه‌ها و رقابتها، آنجا جوري است كه ما محاصره اقتصادي را خيلي حساس نكرديم. معمولاً تامين نيازهاي يدكي براي ما خيلي دشوار نيست، به علاوه مقدار زيادي وسايل يدكي در اينجا ذخيره داريم و روي هم رفته محاصرة اقتصادي در عمل خيلي جدي نيست. حجت‌الاسلام رفسنجاني همچنين در مورد خريد تسليحاتي از بلوك شرق اظهار داشت : انسان براي دفاع از خودش هيچ وقت محدود نيست و منطقي هم نيست كه خودش را محدود كند. البته اگر بنا باشد اين كمك گرفتن به صورت اسارت در بيايد، نه، ولي در شرايط عادي ما خودمان را محدود نمي‌كنيم و از شوروي و جاهاي ديگر اگر سلاح لازم داشته باشيم، مي‌گيريم. وي دربارة ادامه جنگ گفت : اينكه اين جنگ چقدر طول بكشد، خيلي نمي‌شود پيش‌بيني كرد، چون عراق پشتوانه تهيه سلاح و امكانات دارد و البته از لحاظ نيروي انساني ضعيف است و ما از نظر نيروي انساني قوي هستيم و امكانات ادامه جنگ را تا دراز مدت داريم. آقاي هاشمي ضمن برشمردن پيامدهاي اقتصادي جنگ، خسارتهاي وارده را به صورت زير ترسيم كرد : بمباران تاسيسات و منابع اقتصادي ما، البته بي‌لطمه نبوده. تعدادي از پالايشگاههاي ما از كار افتاده، تصفيه نفت ضعيف شده. بعضي از شهرها خيلي آسيب ديده. لطمه اقتصادي خورديم، اما اساسي نه. وي با حساس خواندن موقعيت تنگه هرمز گفت : به هر حال تنگه هرمز جاي حساسي است كه اگر به خطر بيفتد، دنيا را خفه مي‌كند. اين تنگه گلوگاه غرب است و ما هم تعهد كرده‌ايم كه سلامت كشتيراني را در اين تنگه حفظ كنيم و اگر خود غربيها، خود آمريكاييها، خود آتش افروزها اينجا را شلوغ نكنند، ما مي‌توانيم آنجا را امنيت بدهيم، من فكر مي‌كنم تا آنجا كه به ما مربوط مي‌شود، در اينجا كشتيراني را خطري تهديد نمي‌كند. ما درصدد نيستيم دنيا را به زحمت بياندازيم، بلكه ما حق خودمان را مطالبه مي‌كنيم. رئيس مجلس همچنين دربارة شرط نهايي جمهوري اسلامي براي صلح گفت : در مورد صلح ما حرفمان از اول تا به حال يكي بود. گفتيم ما در خاك خودمان دفاع مي‌كنيم، هيچ شرطي هم نداريم. هر وقت سرباز خارجي در كشورمان نباشد، آن وقت اين مسأله مطرح مي‌شود كه گفتگو مي‌كنيم يا نمي‌كنيم. الان ما داريم دفاع مي‌كنيم.

گزارش - 646

وزير خارجه دو كشور امريكا و عراق در نيويورك ملاقاتي انجام دادند. خبرگزاري فرانسه زمينه اصلي اين ملاقات را تلاشي براي دستيابي به صلح اعلام كرد. روزنامه گاردين نيز با مورد توجه قرار دادن مسئله صلح بين دو كشور نوشت : برمبناي محاسبات عراق حملات آتي ايران خنثي خواهد شد و در پي آن تشكيل كنفرانس صلح ميسر خواهد بود. اين خوش‌بيني براين اساس استوار است كه ايران با تهاجم نظامي قادر به بازپس گرفتن اراضي خود نيست و از سوي ديگر عراق جز ادعاي شناسايي حق حاكميت خود بر شط‌العرب، ادعاي ديگري نخواهد داشت. محافل سياسي غربي معتقدند ادعاي عراق به بازگرداندن جزاير تنب و ابوموسي در مذاكرات نهايي حذف خواهد شد و اين راه را براي مذاكره باز خواهد گذاشت.

گزارش - 647

استراتژي امريكا در جنگ و منطقه خليج فارس در يك مقالة نسبتاً جامع در نشريه ميدل‌ايست چاپ لندن، بررسي شده است كه به قسمتهايي از آن اشاره مي‌شود : 1) جنگ خليج‌ فارس مسائل مهمي براي آمريكا ايجاد كرده است، ولي عده‌اي از صاحبنظران معتقدند كه اين جنگ ممكن است به افزايش حضور نظامي امريكا در حوزه خليج فارس و اقيانوس هند و گسترش نفوذ اين كشور در تمامي خاورميانه منجر شود. آمريكا اصولاً علاقه‌اي به پيروزي قطعي ايران و عراق ندارد. كمي قبل از شروع جنگ گرايش‌هايي به طرف عراق در سياست آمريكا ديده مي‌شد. 2) در نتيجه جنگ ايران و عراق، عربستان سعودي و شيخ ‌‌نشينهاي حوزة خليج فارس به پذيرش چتر حفاظتي آمريكا تمايل بيشتري نشان مي‌دهند. 3) آمريكا طبق دكترين كارتر از مدتي قبل سياسيت افزايش حضور نظامي در اقيانوس هند و خليج فارس را پيش گرفته و به سرعت مشغول تشكيل و تجهيز نيروي به خصوصي تحت عنوان واكنش سريع، شامل سيصدهزار نفر، كه در اواسط دهه 1980 به آمادگي عملياتي كامل خواهند رسيد، بوده است. علاوه براين آمريكا يك واحد نظامي دائمي در منطقه مستقر كرده و با سومالي، عمان و كنيا قراردادهايي منعقد نموده كه دسترسي به چندين پايگاه هوايي و دريايي را مقدور ساخته است. آمريكا قصد دارد صدميليون دلار صرف بازسازي پايگاه بربره در سومالي نمايد. همچنين مشغول گسترش پايگاه خود در ديه‌گو گارسيا است. وزارت دفاع آن كشور قصد دارد چهارصد ميليون دلار صرف ترميم پايگاه « راس نباس » در مصر بنمايد. اين پايگاه مركزي براي اعزام نيروي واكنش سريع آمريكاست كه علاوه بر هواپيماهاي نظامي، يك لشكر مجهز هجده هزار نفري را در خود جاي خواهد داد. در خلال مراحل اوليه جنگ ايران و عراق، آمريكا مسألة تشكيل يك نيروي مشترك براي حفاظت از تنگه‌‌ هرمز را مورد بررسي قرار داد، ولي سرانجام تصميم گرفت كاري بكند كه كمتر جلب نظر و ايجاد هياهوي سياسي بنمايد. به همين منظور آمريكا و متحدانش (بخصوص بريتانيا، فرانسه و استراليا) بدنبال تشكيل جلسه مشترك وابستگان نظامي خود در واشنگتن، حداقل 60 فروند ناو جنگي بزرگ به منطقه اعزام نمودند. امريكا همچنين تماس‌هاي خود را با عربستان سعودي (هواپيماهاي آواكس اطلاعات مورد نياز كشتي‌هاي آمريكا و متحدانش را جمع‌آوري و ارائه مي‌نمايد) و عمان افزايش داد.

گزارش - 648

دستيابي شوروي به تانكهاي چيفتن ساخت انگلستان، مسأله‌اي است كه آبزرور به نقل از سرويس‌هاي اطلاعاتي انگلستان از آن خبر داده است. اين روزنامه مي‌نويسد : شوروي يك تانك چيفتن به دست آورده است. تانك مذكور را عراق در اختيار شوروي قرار داده است. آبزرور از قول وزير دفاع انگلستان مي‌نويسد : عراق اين تانك را به ازاء تحويل قطعات يدكي به شوروي واگذار كرده است. شوروي نيز از به دست آوردن تانكي كه در حال حركت قادر به شليك است، راضي به نظر مي‌رسد.

گزارش - 649

در روزنامه كيهان، ضمن مقاله‌اي در ستون يادداشت روز، افزايش مخاصمات داخلي يكي از توطئه‌هاي سه‌گانه عليه جمهوري اسلامي خوانده شده است. در اين مقاله آمده است : در يك ماهه اخير حوادثي اتفاق افتاده كه خبر از تكوين توطئه‌اي جديد از سوي كشورهاي غربي مي‌دهد. اين حوادث عبارتند از الف : تشكيل كنفرانس سران كشورهاي مرتجع عرب در امان. ب : تقويت ناوگان آمريكا در خليج ‌فارس و اعزام نيروهاي هم‌پيمان اروپايي آن كشور به اين منطقه. ج : افزايش توطئه‌هاي داخلي ايران.

گزارش - 650

وزير مشاور و سخنگوي دولت (بهزاد نبوي) ضمن اعلام نظر دولت درباره گروهها و دستجات مختلف سياسي و تدابير اتخاذ شده گفت : در برنامه اعلام شدة دولت به مجلس، احزاب و گروهها به چهار دسته تقسيم شده‌اند كه عبارتند از : گروههاي پشتيبان انقلاب اسلامي، گروههاي موافق انقلاب اسلامي، گروههاي مخالف انقلاب اسلامي و گروههاي متخاصم. موضع‌گيري ما در قبل هر يك از اين چهار دسته نيز مشخص شده است. وي افزود : دولت از گروههايي كه پشتيبان باشند، هم نقطهنظرهاي صحيح آنها را خواهد گرفت و هم در كار اجرايي كمك گرفته خواهد شد. از همكاري گروههاي موافق نيز تا حدودي استفاده خواهد شد. به گروههايي كه مخالفند، ولي متخاصم نيستند) يعني عليه انقلاب اسلامي اسلحه به دست نگرفته‌اند يا اگر گرفته‌اند، ما هنوز مچ آنها را نگرفته‌ايم) اجازه فعاليت مي‌دهيم، ولي هيچ‌گونه سازش، پيوند، تعهد همكاري نخواهيم داشت، از جمله حزب توده، چريكهاي فدايي خلق اكثريت كه موضع‌گيري ما در مقابل آنها به عنوان جريانات مخالف يا متخاصم است، چرا كه آنها را از نظر فكري، در مقابل انقلاب و جمهوري اسلامي مي‌دانيم و طبعاً عملكردها نيز از زيربناي فكري نشأت مي‌گيرند. به اين ترتيب عملكرد اينها نمي‌تواند در جهت تاييد انقلاب اسلامي باشد و اگر در مواردي چنين باشد، آن را يك عملكرد مقطعي، تاكتيكي، و ناشي از دلايل سياسي مي‌دانيم.  

پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1359/09/30