1361.12.01: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۲۹: سطر ۲۹:




== گزارش - 1 ==


{{جعبه زندگینامه
قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) طرح عملیاتی کربلای11 را امروز با امضای مشترک محسن رضایی و سرهنگ علی صیاد شیرازی به قرارگاه‌های کربلا و نجف - که قرارگاه‌های سازمانی شرکت‌کننده در عملیات والفجر1 می‌باشند - ابلاغ کرد.<ref>سند شماره 018424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (رکن3)، 1/12/1361، ص38.</ref>
|عنوان =روزشمار جنگ سال 1362
براساس این طرح، مقرر شد با بهره‌گیری از بخشی از استعداد نیروی زمینی ارتش و یگان‌هایی از سپاه، عملیاتی در منطقه‌ مرزی، حدفاصل بین شرق رودخانه طیب تا فکه به عرض حدود 40 کیلومتر در ارتفاعات حمرین و فوقی اجرا شود.<ref>سند شماره 078502 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: 21/1/1362، ص13.</ref>
|نام = 1362.01.01
هدف اصلی این عملیات در درجه اول تک به جبال حمرین و تکمیل تصرف آن* و نیز دستیابی به جبل فوقی در جنوب‏شرقی دهلران در جنوب استان ایلام است تا بدین‏وسیله پس از تسلط بر ارتفاعات منطقه، دشمن مجبور شود در دشت قرار گیرد و مقدمات برای پیشروی در عمق نیز فراهم شود.**<ref>سند شماره 078502 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: 21/1/1362، ص13.</ref>
|نام دیگر= یک فروردین
در طرح عملیاتی پیش‌بینی شده است که 88 گردان سپاه پاسداران (سپاه7 حدید با 38 گردان و سپاه11 قدر با 50 گردان) و ارتش نیز با 29 گردان (لشکر21 پیاده حمزه با 15 گردان شامل 9 گردان پیاده و 6 گردان مکانیزه زرهی) و تیپ55 هوابرد شیراز (4 گردان)؛ تیپ58 ذوالفقار (5 گردان)؛ تیپ84 خرم‌آباد (3 گردان) و تیپ37 زرهی شیراز (2 گردان) در این عملیات شرکت و تحت امر دو قرارگاه تاکتیکی کربلا و نجف اجرای عملیات کنند.***<ref>گزیده اسناد عملیات والفجر1، جلد اول، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: طرح عملیاتی شماره 2 کربلای11، ص43.</ref>
|روز=1 فروردین 1362
در بخشی از این طرح عملیاتی آمده است:
|تاریخ شمسی= 1362.01.01
|تاریخ میلادی= 21 مارس 1983
|تاریخ قمری= 6 جمادی‌الثانی 1403
|اسامی عملیات=
|اسامی شهدا=
|اسامی اسرا=
}}


'''«1. مانور'''
قرارگاه عملیاتی خاتم‌الانبیا(ص) با استفاده از غافلگیری و در شرایط دید محدود از زبیدات در شمال تا رودخانه دویرج در جنوب با قرارگاه‌های کربلا و نجف به‌منظور تصرف ارتفاعات حمرین و جبل فوقی تک نموده و آماده می‌شود بنا به دستور، تک را به‏سمت جنوب و غرب ادامه دهد. لشکر16 زرهی و 92 زرهی و 77 پیاده به پدافند از مناطق محوله ادامه می‌دهند، این عملیات در 2 مرحله به شرح زیر اجرا می‌گردد:


'''مرحله‌1'''
  <div class="bootstrap-btn">[[1360.01.01]]</div>
قرارگاه کربلا در شمال (راست) و قرارگاه نجف در جنوب (چپ) در مناطق محوله با ایجاد شکاف در مواضع دشمن، تک نموده، ارتفاعات حمرین را تصرف، نیروهای دشمن را منهدم و خط پیروزی را تأمین می‌نماید.
  <div class="bootstrap-btn">[[1361.01.01]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1363.01.01]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1364.01.01]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1365.01.01]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1366.01.01]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1367.01.01]]</div>


'''مرحله2'''
پس از تصرف ارتفاعات حمرین و تأمین خط پیروزی، قرارگاه نجف به تک خود ادامه داده، جبل فوقی را تصرف و خط توفیق را تأمین می‌نماید.
قرارگاه کربلا ضمن تحکیم خط پیروزی، به تک قرارگاه نجف کمک می‌نماید.


2. آتش
یک آتش تهیه به‏مدت 15 دقیقه طرح‌ریزی و بنا به دستور اجرا خواهد شد. تقدم کلیه آتش‌ها در مرحله1 با قرارگاه کربلا و در مرحله2 با قرارگاه نجف خواهد بود.»<ref>سند شماره 018424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص39.</ref>
ضمناً در سازمان رزم، گردان327 توپخانه 105 م.م. کششی؛ گردان313 توپخانه‌ (-) 155 م.م. کششی؛ گردان364 توپخانه (-) 155 م.م. کششی؛ گردان350 توپخانه 155 م.م. کششی؛ گردان397 توپخانه 203 م.م. کششی؛ گردان347 توپخانه 130 م.م. کششی؛ گردان343 توپخانه 130 م.م. کششی؛ آتشبار 105 م.م. از گردان368 توپخانه؛ آتشبار 105 م.م. از گردان383 توپخانه؛ آتشبار کاتیوشا از گردان362 توپخانه؛ آتشبار کاتیوشا از گردان372 توپخانه و گروه 33 توپخانه (عمل کلی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)) و گروه 22 توپخانه (احتمالاً توپخانه لشکر92 زرهی اهواز است) نیز پشتیبانی آتش عملیات را بر عهده داشتند.»<ref>محمد درودیان، خرمشهر تا فاو (سیری در جنگ ایران و عراق)، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، چاپ ششم، 1379، ص56.</ref>
براساس طرح عملیاتی، واحدهایی از هوانیروز مستقر در جنوب کشور مأموریت پشتیبانی از یگان‌های عملیاتی را بر عهده داشتند.
سازمان رزم هوانیروز در این عملیات شامل استعداد زیر است:
الف) گروه رزمی پشتیبانی عمومی اصفهان:
- 3 تیم آتش کبری و یک فروند هلیکوپتر کبری.
- 12 فروند هلیکوپتر214.
- 2 فروند هلیکوپتر شنوک.
ب) گروه رزمی پشتیبانی مستقیم شماره3 کرمان:
- 3 تیم آتش کبری و یک فروند هلیکوپتر کبری.
- 12 فروند هلیکوپتر214.
- 2 فروند هلیکوپتر شنوک در کنترل عملیاتی.
ج) به گروه رزمی مسجدسلیمان ابلاغ شد آماده باشند درصورت نیاز و اعلام، تیم‌های آتش به منطقه عملیات روانه کنند و به پایگاه سرتیپ شهید "وطن‌پور" نیز ابلاغ شد بنا به دستور، خلبان و هلیکوپتر کبری به منطقه عملیات ارسال کنند.
د) پایگاه هوانیروز تهران:
این پایگاه نیز با آماده‏کردن یک فروند هواپیمای فرندشیپ؛ یک فروند هواپیمای فالکن و یک فروند هواپیمای توربو کماندر بنا به دستور در خدمت عملیات قرار گرفت.
ضمناً مقرر شد در طول عملیات، فرماندهی هوانیروز یا جانشین وی در قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) حضور داشته باشند.<ref>سند شماره 103953 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: سخنرانی برادر رشید در جمع فرماندهان سپاه 8/12/1361، صص 56 - 54.</ref>
نیروی هوایی ارتش نیز براساس مأموریت محول‌شده برای استقرار سایت موشکی ضدهوایی نقطه‌ای را در ارتفاع 400* (در سلسله‏جبال حمرین) انتخاب کرد و دو نقطه دیگر؛ اولی در قسمت شمال آن در منطقه عمومی دهلران و دیگری در جنوب آن در ارتفاعات چنانه را برای استقرار قبضه‌های ضدهوایی اورلیکن در نظر گرفت. قبضه‌های اورلیکن، مأموریت پدافند هوایی را در مقابل هواپیماهای دشمن با سقف پرواز کوتاه و موشک‌های ضدهوایی، مأموریت پدافند هوایی را در مقابل هواپیماهای دشمن با سقف بلند بر عهده داشتند.**<ref>سند شماره 018424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (رکن3)، 1/12/1361، ص38.</ref>


<div style="text-align:justify">
== گزارش - 2 ==
در ادامه پیوستن نیروهای داوطلب به جبهه‌های جنگ و کمک‌های مردمی برای یاری رزمندگان اسلام، امروز نیروهای داوطلب بسیجی از شهرهای شیراز، اقلید، آباده (200 نفر)، بهشهر، نکا، پل سفید، ابهر، اراک، علی‌آباد، کردکوی، بندر دیر، دهدشت، کاشان، تربت حیدریه، قادرآباد و گروهی از روحانیون استان گیلان و همچنین یک‌صد و شصت‌ونهمین گروه اعزامی از خمینی‌شهر عازم مناطق جنگی شدند.
همچنین، 41 تن از کارکنان کارخانه‌ قند فریمان برای بازسازی شهر هویزه عازم این شهر شدند. یک گروه پزشکی شامل 23 تن از پزشکان و متخصصان (با تخصص‌های گوناگون) نیز به ستاد مجروحان و مصدومان جنگ معرفی شدند تا به مناطق مورد نیاز اعزام شوند.
علاوه‌براین، 7 کامیون حامل کمک‌های مردم آشتیان و روستاهای تابعه و نهمین گروه از کامیون‌داران کازرون همراه با مصالح ساختمانی برای بازسازی آبادان اعزام شدند. صیادان شهرستان آستارا نیز تعداد 10 دستگاه قایق موتوری به‏منظور پشتیبانی رزمندگان به جبهه های جنگ اهدا کردند.<ref>سند شماره 018424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص39.</ref>
روزنامه‌ کیهان در شماره امروز خود فهرستی از کمک‌های مردمی نقاط گوناگون کشور به جبهه‏های جنگ را درج کرده است. این کمک‌ها علاوه‌بر جنبه‌های قابل‌توجه مادی آن، به‌علت نوع کمک‌ها و اقشار مختلف اهداکنندگان که از مردم شهرهای بزرگ تا دورافتاده‌ترین روستاها را در بر می‌گیرد، بیانگر همبستگی شدید عاطفی و معنوی طبقات مختلف مردم با رزمندگان اسلام در جبهه‌های جنگ است بخش‌هایی از این کمک‌ها عبارت‌اند از:
کلاه و دستکش دست‌باف پشمی، چند تخته حصیر، نان خشک، مربا، ترشی، کتاب، مفاتیح‌الجنان، چراغ والور و...*<ref>روزنامه کیهان، 1/12/1361، ص14.</ref>
روابط عمومی وزارت بازرگانی نیز اعلام کرد: «ستاد تدارکاتی بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‌زده مستقر در وزارت بازرگانی از تاریخ 28/5/1361 لغایت 30/11/1361 توانست بیش از 1800 دستگاه خودرو ازقبیل وانت، پیکان، رنو، لندرور، جیپ، مینی‌بوس، کامیون، اتوبوس، تانکر سوخت و آب، لیفتراک 5/3 تنی، ماشین آتش‌نشانی و موتورسیکلت به ستادهای مسئول در امر بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‌زده ارسال دارد.»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 3/12/1361، ص2.</ref>


== گزارش - 3 ==
امروز پیکر سرباز فریبرز موریم از کلیمیان مقیم شیراز - که در جبهه‌های جنگ به شهادت رسیده بود - در شیراز تشییع و به خاک سپرده شد. شرکت‌کنندگان در این مراسم با شعار "تا خون در رگ ماست، خمینی رهبر ماست" یاد این سرباز فداکار را گرامی داشتند. به همین مناسبت، جامعه کلیمیان امروز را عزای عمومی اعلام کرد.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 2/12/1361، ص4.</ref>


== گزارش - 4 ==


امروز در مناطق غرب و شمال‌غرب کشور براثر اقدامات عناصر مسلح غیرقانونی علیه مردم و نیروهای نظامی یک تن شهید و 4 تن مجروح، و از عناصر ضدانقلاب نیز 3 تن کشته شدند. درگیری افراد دمکرات و کومه‌له در حوالی دیواندره و تسلیم‌شدن 2 تن از افراد کومه‌له به نیروهای خودی از دیگر وقایع مهم امروز است.
افراد حزب دمکرات یکی از اهالی روستای قلعه گرگر در شمال کامیاران را به‏جرم همکاری با دولت به شهادت رساندند.<ref>سند شماره 078502 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: 21/1/1362، ص13.</ref>
در روستای کوچه‌طلا از توابع تکاب نیز در درگیری بین نیروهای خودی و عناصر حزب دمکرات، 2 تن از آنان کشته و 4 تن از افراد خودی زخمی شدند.<ref>روزنامه کیهان، 1/12/1361، ص14.</ref>
در اشنویه نیز افراد این حزب شبانه به خانة مسکونی سرپرست نهضت سوادآموزی حمله کردند و او و مسئول روابط عمومی آنجا را گروگان گرفتند.* مهاجمان همه وسایل و لوازم موجود در خانه را به سرقت بردند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 340، 4/12/1361، ص5، ارومیه، خبرگزاری جمهوری اسلامی؛ و- سند شماره 89229 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: خبرنامه اخبار مناطق یازده‌گانه، ارتباطات روابط عمومی ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 81، 9/12/1361، گزارشی از ستاد منطقه11 سپاه.</ref>
در حادثه دیگری در سردشت، عناصر مسلح غیرقانونی به پایگاه بناویله در جنوب‏شرقی این شهر حمله کردند که با مقاومت نیروهای پایگاه مواجه و با دادن یک کشته مجبور به فرار شدند.<ref>سند شماره 66581 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 338، 4/12/1361، ص1؛ و- سند شماره 350074 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 110، 2/12/1361، ص3.</ref>
در روستای شاه‏قلعه در غرب دیواندره، افراد حزب دمکرات و گروه کومه‌له با هم درگیر شدند که براثر آن 3 تن از افراد کومه‌له کشته و 30 تن از آنان به‏دست عناصر حزب دمکرات خلع سلاح شدند.<ref>سند شماره 350081 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.</ref>
در شمال ارومیه، 2 تن از افراد کومه‌له ضمن تحویل یک اسلحه و 140 تیر فشنگ، خود را به پایگاه حماملار معرفی و درخواست امان‌نامه کردند.<ref>سند شماره 66581 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.</ref>


== گزارش - 373 ==
== گزارش - 5 ==  
درحالی‏که خبری درمورد توافق طارق عزیز و مسعود رجوی درباره هماهنگی اقدامات علیه جمهوری اسلامی ایران منتشر شده است، عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) همچنان به فعالیت‏های خرابکارانه در داخل ایران ادامه می‏دهند.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، روزنامه کویتی السیاسه از توافق مسعود رجوی سرکرده سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و طارق عزیز درباره موضوع پناهندگی نیروهای این سازمان به عراق خبر داده است. این روزنامه افزوده است: «[طارق] عزیز و رجوی موافقت کرده‏اند تا برای سرنگونی رژیم ایران عملیات خود را هماهنگ سازند. سال گذشته بعد از آنکه کوشش‏های بین‏المللی برای برقراری آتش‌بس بین دو کشور با شکست روبه‏رو شد، صدام حسین رئیس‏جمهور عراق، به مخالفان تبعیدی و ناراضی ایران پناهندگی داد.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 338، 2/12/1361، ص14، کویت، آسوشیتدپرس، 1/12/1361.</ref>
درعین‏حال، امروز افراد این سازمان با تیراندازی به یک پایگاه سپاه در گردنه‌ حیران شهرستان آستارا یکی از نیروهای پایگاه را زخمی کردند.<ref>سند شماره 66565 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 337، 3/12/1361، ص4.</ref>
در همدان نیز 2 نفر از عناصر این سازمان برای ترور یکی از افراد شهربانی وارد منزل وی شدند که با مقاومت وی و رسیدن نیروهای شهربانی یکی از آنان دستگیر شد و دیگری گریخت. از شخص دستگیرشده یک اسلحه کلاشینکف به دست آمد.<ref>سند شماره 66564 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 336، 2/12/1361، ص6.</ref>


هم‌زمان با تلاش فرماندهان و رزمندگان برای فراهم‏کردن مقدمات اجرای عملیات والفجر1 در ارتفاعات مرزی حمرین و فوقی در استان ایلام، در اولین روز سال، جلسه فرماندهان قرارگاه‌های خاتم، کربلا و نجف با حضور تعدادی از فرماندهان یگان‌های تحت‌ امر این قرارگاه‌ها در منزل فرمانده کل سپاه در شهر شوش برگزار شد.*
== گزارش - 6 ==
در این جلسه علاوه‏بر تذکرات محسن رضایی درباره وحدت ارتش و سپاه، نکاتی نیز درخصوص جمع‌بندی عملکرد این دو سازمان و آگاهی از وضعیت کلی نظامی کشور برای ترسیم "نقشه راه" و تصمیم‌گیری درباره عملیات‌های آینده مطرح شد.
در ابتدای جلسه، فرمانده کل سپاه پس از اشاره به ضرورت تشکیل این‌گونه جلسات، دلیل وقفه طولانی در برگزاری آن را کنترل وضعیت و کاستن از حساسیت‌ها در ارتباط سپاه و ارتش خواند و گفت:
آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس و نماینده امام در شورای عالی دفاع، امروز در جمع وزیر، معاونان و مدیران کل کشاورزی استان‌ها و گروهی از خانواده‌های شهدا سخنرانی کرد. وی در سخنان خود تحمیل جنگ به ایران را آخرین مرحله از اقدامات امریکا برای سرنگونی جمهوری اسلامی ایران برشمرد و با یادآوری برداشت‌های غلط امریکا از حمیت ملی ایرانیان و پایداری دربرابر ناملایمات اقتصادی و فشارهای سیاسی، اهداف شروع جنگ را اشغال بخش‌های نفت‌خیز و محروم‏کردن ایران از درآمدهای نفتی خواند.
«یکی از دلایل اصلی که باعث شد در جلسات ما با فرماندهان سپا‌ه‌ها و مسئولین قرارگاهی و همچنین لشکرها وقفه به وجود بیاید مسئله کنترل درزمینه برخورد با برادران ارتش بود. احساس می‏کردیم به‏هرحال بوی اختلاف می‏آید‌، لذا برای کنترل بیشتر، جلساتمان را به حال نیمه‏تعطیل درآوردیم. اگر جلساتی هم بود عموماً مقطعی بود و روح جلسات مداوم و شتاب‌دار قبلی را نداشت. اما الآن الحمدلله با برادران ارتش در یک وضعیت خیلی خوبی هستیم و تفاهم برقرار شده و نگرانی‌هایی هم که در تهران به وجود آمده بود، مقدار زیاد آن از بین رفت و [مسئولین] دیده‌اند که واقعاً اختلاف نیست و تفاهم هست و حتی در آخرین جلسه شورای عالی دفاع که رفته بودیم ذهن برادران [مسئول] این بود که مشکلات شما چی هست؟ این اختلافات را نمی‌شود کنار بگذارید؟ و یک جو شدیدی در تهران به وجود آمده بود که الحمدلله با صحبت‌هایی که در جلسه شد مسئولین احساس کردند که آن‌طور که فکر می‌کردند، مشکلی نیست.»
رئیس مجلس صبر و پایداری مردم را از عوامل شکست نقشه امریکا عنوان و تصریح کرد: درحال‏حاضر عراق در چاهی که دشمنان برای ما کنده بودند، افتاده و این امر به‌دلیل حضور مردم در صحنه و فداکاری آنان است و جبهه جنگ و جهاد، جبهه‌ای است که از مرزها تا مزرعه‌های اعماق کویرهای این مملکت گسترده است.
وی افزود: «ما برای اینکه بتوانیم برخورد کنترل‏شده‌ای را در بین برادرهایمان داشته باشیم، تقریباً یک مقداری جلو شتاب رشد خودمان را گرفتیم و وقفه‌ای هم در آن به‌ وجود آمد که بتوانیم بهتر همدیگر را کنترل بکنیم، اصلاحاتی هم که در سازمان رزمی سپاه به وجود آمده بود باز لازم بود که یک مدتی جا بیفتد و برادرها هم هرنوع فکر و مشکل و سؤالی که در ذهنشان هست، به وجود بیاید تا یک مقدار مسئله پخته بشود و نوساناتی هم که معمولاً در اکثر برادرهای ما در زمان این اصلاحات و این تغییرات به‏صورت یک امر طبیعی به‏دلیل شتاب‏زدگی به وجود می‌آید، ولی به‏مرورزمان و با فکر بیشتر مسائل جا می‏افتد، خود این باز مسئله‌ای بود که احساس می‏کردیم یک مقدار برادرها را به حال خود بگذاریم تا مسائل حل بشود. البته تماس ما با برادرهای سپاه قطعاً خیلی زیادتر بوده، این فقط برای آن روند عمومی در سپاه بود که مدت زیادی است هنوز با فرمانده لشکرها جلسه نگذاشتیم.»
وی افزود: «دشمنان ما وقتی جنگ را به ما تحمیل کردند که در سایر موارد از ما شکست خوردند. امریکا و دیگر دشمنان ما وقتی در حاکم‏کردن لیبرال‌ها در این مملکت شکست خوردند، شروع به حرکت‌های ایذایی، مانند بایکوت اقتصادی کردند. آنها فکر می‌کردند مملکت که این‏همه وابسته است که تمام مایحتاج خود را از خارج می‌آورد، با قطع مواد اولیه و سایر نیازهایش دچار هرج‏ومرج داخلی می‌شود. ولی با تحمل مردم و تلاش کارمندان و کارگران، این حرکت هم شکست خورد. لذا آنها جنگ را شروع کردند و عمده نظر آنها در این جنگ، ایجاد مشکلات اقتصادی برای ما بود. آنها می‌خواستند با اشغال آبادان، ماهشهر و خرمشهر، ما را از امکانات خوزستان محروم کنند تا با قطع نفت خوزستان، کارخانه‌ها و اقتصاد ما فلج شود. امروز هم [موضوع] هزینه و مخارج جنگ مطرح است، ولی مردم در صحنه هستند و کمک‌های مردم چه ازلحاظ نیروی انسانی و چه کمک‌های مالی، دائماً به‏طرف جبهه‌ها سرازیر است. رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: خوشبختانه حالا قضیه معکوس شده است و کاری که دشمنان ما می‌خواستند سر ما بیاورند. بر سر عراق آمده است. عراق در مخمصه جنگ گرفتار شده است؛ زیرا عراق تصور می‌کرد با پول کشورهای عرب می‌تواند جنگ را ادامه دهد و فکر نمی‌کرد جنگ طولانی شود و این درحالی است که سربازان عراقی را با دادن پول‌های کلان و وعده و وعید، در پناه تانک‌ها و موشک‌های گران‌قیمت در جبهه‌ها حفظ می‌کنند. بنابراین، حفظ هر قطعه زمین برای عراقی‌ها میلیون‌ها تومان تمام می‌شود و این درحالی است که راه صدور نفت عراق از خلیج‏فارس و سوریه بسته شد و تنها مقدار ناچیزی نفت از ترکیه صادر می‌کند. کشورهایی مانند امریکا و فرانسه و کشورهای دیگر هم به‏سادگی امکاناتی دراختیار عراقی‌ها نمی‌گذارند. بنابراین، اگر عراق را در حالت رکود جنگی نگه ‌داریم، نمی‌تواند تحمل کند. لذا شما مطمئن باشید با شیوه‌ای که ما در پیش گرفته‌ایم، نه‌تنها عراق، بلکه هرکس را که در منطقه مقابل ما قرار گیرد، از پای درمی‌آورید.»<ref>روزنامه اطلاعات، 2/12/1361، ص3.</ref>
فرمانده کل سپاه پاسداران سپس به‌منظور هم‌گرایی فکری حاضران در جلسه و رسیدن به یک جمع‌بندی متقن برای طراحی عملیات‌های آینده، از غلامعلی رشید خواست تا به تشریح هجوم عراق،‌ عملیات‌های سپاه و ارتش پس از حمله سراسری دشمن، علل پیروزی نیروهای خودی و وضعیت کلی جنگ بپردازد. در ادامه جلسه، غلامعلی رشید مطالب خود را درقالب سه محور کلی بیان کرد:
1. عملیات‌های ایران پس از حمله عراق
الف) تک منظم و کلاسیک توسط ارتش در شش‏ماهه اول جنگ (مهر تا اسفند 1359).
ب) عملیات‌های نامنظم و پراکنده از اسفند 1359 تا شهریور 1360.
ج) چهار عملیات بزرگ دوره آزادسازی (ثامن‌الائمه(ع)، طریق‌القدس، فتح‌المبین و بیت‌المقدس).
2. دلایل موفقیت نیروهای ایرانی
الف) داشتن جناح‌های 20 تا 70 کیلومتری از دشمن در مناطق مختلف به‏علت پیشروی ارتش عراق در خاک ایران.
ب) در دسترس بودن عقبه یگان‌های عراقی که محاصره نیروهای دشمن را امکان‌پذیر می‏ساخت.
ج) ناممکن بودن تمرکز یگان‌های دشمن برای مقابله مؤثر با حمله نیروهای ایرانی (دشمن برای پدافند از سرزمین‌های اشغال‏شده ناچار به حفظ یگان‌های خود در آن مناطق بود.)
د) سرعت عمل ایران در اجرای عملیات (خصوصاً در اجرای عملیات بیت‌المقدس).
هـ) داشتن خط در مقابل دشمن که حضور نیروهای خودی باعث شناخت کافی از نقاط ضعف و قوت دشمن شده بود.
3. دلایل برخی ناکامی‌ها بعد از عملیات‌های بزرگ دوره آزادسازی:
الف) نداشتن جناح از دشمن و ناگزیر‏شدن ایران به اجرای تک جبهه‌ای.
ب) وجود موانع متعدد و عمیق.
ج) اقدام دشمن به ایجاد رده‌های مستحکم پدافندی جلو خط اول به عمق 1000 تا 1500 متر.
د) فراهم‏شدن امکان تمرکز نیرو برای دشمن پس از عقب رانده‏شدن در خوزستان و دور نگه‌داشتن عقبه‌های خود از خط اول.
هـ) به روز کشیده‏شدن درگیری‌ها.
و) تعیین اهداف در عمق (که دسترسی به آن را ناممکن می‌کرد.)*
پس از سخنان غلامعلی رشید فرماندهان حاضر در جلسه به اظهارنظر درخصوص مطالب ارائه‏شده پرداختند، سپس محسن رضایی درباره چند محور اصلی، به‌وی‍‍ژه نقاط قوت و ضعف نیروهای خودی و دشمن سؤالاتی را مطرح کرد و تعدادی از فرماندهان ازجمله احمد کاظمی، ابراهیم همت، حسین خرازی، رحیم صفوی،‌ مرتضی صفار و مصطفی ربیعی در پاسخ‌ مطالبی را بیان کردند و در پایان بار دیگر غلامعلی رشید مطالب را جمع‌بندی کرد. وی مهم‌ترین نکاتی که فرماندهان مطرح کردند را چنین برشمرد:**
الف) نقاط قوت دشمن
داشتن آتش قوی از ابتدای جنگ تاکنون؛ برخورداری از تحرک بالا به‏علت داشتن تعداد فراوانی یگان‌های زرهی و مکانیزه؛ لجستیک قوی؛ داشتن فرماندهی قوی (با بهره‏بردن از تشکیلات حزبی قوی)؛ عملیات قدرتمند دشمن در روز با اتکا به یگان‌های زرهی و مکانیزه؛ قوی‏بودن اطلاعات و ضداطلاعات دشمن؛ آموزش‏دیده‏بودن نیروهای دشمن؛ داشتن استحکامات قوی و بازدارنده.
ب) نقاط قوت خودی
ایمان و انگیزه قوی؛ شناسایی قوی با تکیه بر نیروی پیاده؛ نیروی پیاده شجاع (که حتی با آموزش‌های 30 روزه، بسیار خوب‌ می‌جنگند)؛ توانایی اجرای عملیات در شب و نفوذ مؤثر نیروهای پیاده در عمق یگان‌های زرهی دشمن در تک شبانه؛ فرماندهی خاص و شجاع اما توأم با تحلیل نه‏چندان قوی از رفتارها و تاکتیک‌های دشمن.
ج) عوامل تأثیرگذار در موفقیت نیروهای خودی در عملیات‌های پیروز
داشتن جناح از دشمن؛ در دسترس بودن عقبه‌های دشمن؛ غافلگیری دشمن (تا عملیات بیت‌المقدس)؛ داشتن خط و شناخت قوی از نقاط ضعف خط پدافندی دشمن (البته دشمن پس از عملیات بیت‌المقدس این ضعف را جبران کرد).
د) عوامل ناکامی و عدم‌الفتح در عملیات‌های خودی (پس از عملیات بیت‌المقدس):
نداشتن جناح از دشمن؛ اقدام دشمن به پوشش‏دادن نقاط ضعف خود در خطوط پدافندی و موانع؛ پیچیده‏ترشدن استحکامات دشمن؛ اقدام دشمن به پوشاندن نقاط ضعف خود ازطریق آموختن جنگ در شب، آرایش نیروهای پیاده در خط اول و عقب‏بردن تانک‌ها و زرهی از خط اول، احداث کانال در خط اول به‏جای احداث خاکریز برای کندکردن پیشروی نیروهای ایرانی؛ ضعف نیروهای خودی در جنگیدن در روز، لجستیک، آتش، اطلاعات و جنگ در دشت؛ کم‌توجهی به استحکامات؛ عدم الحاق و ایجادنکردن مواضع پدافندی مناسب؛ ضعف آموزش در پدافند و دفاع؛ نداشتن خط نزدیک از دشمن (دوری از خط).<ref>سند شماره 217/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه‌ ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، 23/12/1361 تا 29/12/1361، صص 191 ‌- 181؛ و- سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه‌ ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، 29/12/1361 تا 7/1/1362، صص 15 ‌- 3؛ و- سند شماره 0133/ پ ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بررسی مانور قرارگاه کربلا ‌(کربلای2 و کربلای3) در عملیات والفجر1، (1/1/1362، قرارگاه خاتم(ص)، نوار شماره 10763)، راوی: زمان‌زاده، صص 23 ‌- 16.</ref>


== گزارش - 374 ==
== گزارش - 7 ==  
بعدازظهر امروز - یک ماه پس از ابلاغ طرح عملیات کربلای11 (عملیات والفجر1) به قرارگاه‌های کربلا و نجف - درحالی‏که آماده‌سازی زمین و جاده‌های عقبه و نقل‏وانتقالات امکانات به منطقه همچنان ادامه دارد، فرماندهان یگان‌ها و قرارگاه‌های سپاه در جلسه‌ای که در منزل فرمانده کل سپاه در شهر شوش تشکیل شد، به بررسی آخرین وضعیت مانور یگان‌ها و نتایج شناسایی‌ها پرداختند. در این جلسه مانور چند یگان سپاه مورد بررسی قرار گرفت.<ref>سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص45.</ref>
امروز هیئت دولت به ‌ریاست آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور، تشکیل جلسه داد. در پایان جلسه، نخست‌وزیر به سؤالات خبرنگاران درباره‌ موضوعات طرح‌شده در جلسه دولت و امور جاری کشور پاسخ گفت.
براساس گزارش اجمالی فرماندهان، اغلب یگان‌ها در شناسایی از خطوط مقدم دشمن و بازکردن معبر برای عبور نیروها، موفقیت چندانی به دست نیاورده‌اند و به همین دلیل درخصوص موفقیت کلی عملیات تردیدهای جدی وجود دارد.
وی درباره تأخیر در اجرای عملیات و ادامه‌ جنگ اظهار کرد: همان‌طورکه بارها اشاره شده است، عملیات ادامه خواهد داشت و به‏صورت زنجیره‌ای باید بدان نگاه کرد. اصولاً برای قضاوت صحیح درباره‌ یک عملیات باید به کلیات آن توجه کرد. عملیات ما متوقف نشده است و ضربات خود را به‌موقع به دشمن وارد خواهیم کرد.
براین‏اساس، احمد کاظمی فرمانده قرارگاه کربلا، پیشنهاد تغییر کلی مانور را مطرح کرد. وی در توجیه پیشنهاد خود گفت: «در منطقه ارتفاع 178 که خودم در حد جزئیات در شناسایی آن دخالت کردم، فکر می‏کنم اگر روی آن باشیم، ارتفاعات دیگر سقوط می‏کند.»
موسوی درباره وضعیت توزیع نیز گفت: توزیع درکشور ما حالت پیچیده‌ای دارد و عوامل و مشکلات گوناگونی در این موضوع دخیل‌اند، مانند نقدینگی بزرگی که در دست مردم می‌باشد یا تورم‌زایی جنگ و محدودیت مبادی ورودی کشور. مشکل دیگر وجود احتکار و گران‌فروشی است که متأسفانه در سطح جامعه وجود دارد و درحال‌حاضر احساسات عمومی علیه این موضوع برانگیخته شده است و طبیعی است که این مشکل را باید ریشه‌ای حل کنیم.<ref>روزنامه کیهان، 2/12/1361، ص2.</ref>
کاظمی سپس بر شکستن خط دشمن در محدوده قرارگاه کربلای3 به‏جای شکستن هم‌زمان خط در محدوده چهار قرارگاه (کربلای1، 2، 3 و 4) تأکید کرد و افزود: «ما از کل این مانور عملیات صرف‌نظر کنیم و بر روی ارتفاع178 که عقبه ارتفاعات 175 و 165 هستند به‏عنوان جا پا عمل کرده و آن را تصرف کنیم و از این ارتفاع برای عمل‏کردن در جناح چپ و راست استفاده کنیم.»<ref>سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 52 ‌- 51.</ref>
این پیشنهاد به دلایلی ازجمله باریک‏شدن در مواضع دشمن و اتکا به یک محور، مورد قبول سایر فرماندهان قرار نگرفت.*
در خط حد یگان‌های قرارگاه نجف نیز وضعیت نسبتاً مشابهی وجود داشت. به‏ویژه که گزارش‌ها نشان می‌داد که ارتش عراق در اقدامی جدید نیروهای کمینش را به جلوتر از موانع خط اول خود منتقل کرده و درنتیجه دسترسی نیروهای شناسایی یگان‌ها به موانع دشمن با مشکل مواجه شده است.
مهدی باکری فرمانده لشکر31 عاشورا، درمورد تأثیر این اقدام دشمن در شب عملیات گفت: «باید در نظر داشت دشمن در شب عملیات به‏هیچ‌وجه قبل از درگیری با کمین‌هایش اجازه رسیدن به خط اولش را به ما نمی‏دهد.»<ref>سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 61 ‌- 60.</ref>
ابراهیم همت فرمانده قرارگاه نجف، نیز درمورد نحوه فعالیت نیروهای کمین دشمن اظهار کرد: «نیروهای کمین دشمن (از اوایل شب) تا ساعت 7:30 تا 8 صبح در منطقه مستقر هستند، ولی دشمن از ارتفاع145 به چپ، کمین‌ها را در روز عقب می‌برد، اما در سمت راست آن به‏دلیل حساسیت منطقه، نیروهای کمین، روزها را در سنگر می‏خوابند.»<ref>سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص45.</ref>
فرمانده کل سپاه در جمع‌بندی وضعیت دشمن براساس اظهارات فرماندهان گفت: «دشمن در عملیات والفجر مقدماتی کمین داشت، اما در اینجا خط تأمین ایجاد کرده است.»<ref>سند شماره 217/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه‌ ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، 23/12/1361 تا 29/12/1361، صص 191 ‌- 181؛ و- سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه‌ ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، 29/12/1361 تا 7/1/1362، صص 15 ‌- 3؛ و- سند شماره 0133/ پ ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بررسی مانور قرارگاه کربلا ‌(کربلای2 و کربلای3) در عملیات والفجر1، (1/1/1362، قرارگاه خاتم(ص)، نوار شماره 10763)، راوی: زمان‌زاده، صص 23 ‌- 16.</ref>
در این جلسه مشخص شد که اهم مشکلات یگان‌ها پس از یک ماه فعالیت در منطقه عبارت‌اند از:
1. پیچیدگی خطوط دفاعی دشمن.
2. تعدد رده‌های موانع.
3. پیچیدگی فراوان زمین منطقه به‏دلیل وجود ارتفاعات و شیارهای متعدد.
4. اقدام جدید دشمن در افزایش‏دادن کمین‏ها قبل از رده‌های موانع، بدین‏ترتیب که کمین‌ها را از حالت نقطه‌ای به‏‏شکل خطی درآورده و درواقع قبل از موانع یک خط سراسری کمین ایجاد کرده است.
5. به نتیجه نرسیدن شناسایی‏ها در نقاط و محورهای مهم به‏دلیل حضور فعال و قوی دشمن.
6. وابستگی شدید مانور یگان‌ها به یکدیگر به‏دلیل موقعیت زمین به‏گونه‏ای که امکان اجرای مانور مستقل و موفق یگان‌ها بعید به نظر می‏رسد.*
7. ناکامی برخی یگان‌ها در بازکردن معبر به‏دلیل پیچیدگی زمین و حضور فعال نیروهای کمین دشمن.
علاوه‏بر موارد فوق مانور یگان‌ها در محدوده قرارگاه کربلا به‏نحوی است که مشکل تأمین‏نشدن جناح وجود دارد، لذا پس از تصرف هدف، تضمین کافی برای حفظ منطقه تصرف‏شده وجود ندارد.<ref>سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص67.</ref>
در ساعت 22 امروز نیز جلسه‏ای در قرارگاه تاکتیکی خاتم(ص) در عین‌خوش با حضور فرماندهان ارشد سپاه و ارتش تشکیل شد. در این جلسه محسن رضایی، غلامعلی رشید، عزیز جعفری، احمد کاظمی، ابراهیم همت، مصطفی ربیعی، محمد باقری، امین شریعتی، مرتضی صفار، حسن مقدم، علیرضا عندلیب، جوادی و جواد زمان‌زاده راوی قرارگاه خاتم(ص) (از سپاه) و سرهنگ صیاد شیرازی، سرهنگ موسوی قویدل، سرهنگ سلیمانجاه، سرهنگ دژکام، سرهنگ نیاکی و مسئولان رکن2 و 3 قرارگاه‌های ارتش حضور داشتند.
در ابتدا، فرماندهان قرارگاه‌های کربلا و نجف جمع‌بندی خود را درمورد اقدامات انجام‏شده به‏ویژه شناسایی‌ها بیان کردند. احمد کاظمی گفت: «ما ازنظر زمان در محدودیتی هستیم که نمی‏توانیم به نتایج مطلوب در شناسایی برسیم. الآن ارتفاع178 (در محدوده مأموریت کربلای3) در منطقه از حساسیت زیادی برخوردار است، ولی دشمن راهکار ما را فهمیده و امکان نفوذ به این ارتفاع را بسته است. ما در منطقه نقطه‏ضعفی از دشمن پیدا نکردیم. یک ماه به ما وقت بدهید تا نقاط ضعف دشمن را بفهمیم و به نیروها آمادگی‌های لازم را بدهیم و البته ارتفاع178 یک قسمت غیرقابل‏عبور ازنظر دشمن دارد که دشمن در آنجا نیرویی نگذاشته است، اگر روی آن کار کنیم می‌شود شاید بشود از وسط، آن را دور زد.»<ref>سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص83 ‌- 82.</ref>
سرهنگ دژکام فرمانده قرارگاه نجف ارتش نیز درمورد هوشیاری عناصر دشمن گفت: «عراقی‌ها مسیر گشتی‌های ما را شناسایی کرده‌اند و نیروهای ما در برگشت به کمین خوردند و یک درجه‌دار، یک سرباز و 2 پاسدار شهید شدند. دشمن در مسیر ما مین‌گذاری می‏کند که بیانگر هوشیاری اوست. تابه‏حال معبری باز نکرده‌ایم و فقط توانسته‌ایم جلو برویم.»<ref>سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص84.</ref> وی در ادامه، پیشنهاد کرد در یک شب، عملیات برای انهدام خط کمین اجرا شود و در شب بعد تصرف خطوط دشمن و رسیدن به اهداف انجام شود.<ref>سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 86 ‌- 85.</ref>
اما برخلاف نظر احمد کاظمی فرمانده قرارگاه کربلا، درمورد زمان، ابراهیم همت خواهان تسریع در اجرای عملیات شد و گفت: «هرچه دیرتر عمل کنیم به ضرر ماست و دشمن به‏سرعت شروع به مین‌گذاری نموده است. به دشمن نباید فرصت بدهیم. برای مرحله اول باید هرچه زودتر عمل کنیم. به نظر من [برای عملیات] 8/1/1362 خوب است.»<ref>سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص87.</ref>
سرهنگ دژکام نیز پیشنهاد کرد از آتش پرحجم برای درهم کوبیدن خطوط اولیه و شکستن خط استفاده شود و پیشروی در روز با حمایت آتش صورت بگیرد.<ref>سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص86.</ref>
مباحث این دو جلسه یک موضوع را به‏خوبی مشخص کرد و آن به‏نتیجه‏نرسیدن شناسایی‌ها و عدم توفیق در بازکردن معابر وصولی مطمئن برای اجرای عملیات در جریان تلاش‌های یک‏ماهه اخیر بود. بنابراین، یافتن راهی برای حل این مشکل به جلسه بعدی موکول شد.


== گزارش - 375 ==
== گزارش - 8 ==  
مارتینز وزیر تجارت خارجی نیکاراگوئه، که برای تسلیم پیام دانیل اورتگا رئیس شورای بازسازی ملی این کشور و پیگیری توافق‌های انجام‌شده در سفر قبلی به تهران آمده است، بعد از دیدار با وزیر خارجه و تسلیم پیام اورتگا، با میرحسین موسوی دیدار کرد.
در این جلسه که کاظم‌پور اردبیلی، معاون امور اقتصادی و بین‌الملل وزارت امور خارجه نیز حضور داشت، ابتدا وزیر تجارت خارجی نیکاراگوئه درباره مبارزه علیه امپریالیسم و دشمنی امریکا با دو انقلاب نوپای ایران و نیکاراگوئه مطالبی را بیان کرد. سپس موسوی با تأکید بر اصل "نه شرقی، نه غربی" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی و جایگاه ویژه و اهمیت خاصی که ایران برای ارتباط با کشورهای جهان سوم قائل است، گفت: نظام ما از روزهای اول استقرار، به‌دلیل همزادی انقلاب اسلامی با انقلاب مردم نیکاراگوئه و توطئه‌های امریکا علیه دو کشور، به کشور و مردم نیکاراگوئه توجه خاصی داشت و این موضوع در میان مردم نیز به چشم می‌خورد.<ref>همان، صص 1 و 2.</ref>


یک بالگرد عراقی که عازم شهر ونیز بود در منطقه کوهستانی در نزدیکی یک پایگاه نظامی‌‌ ‌ناتو سقوط کرد و 8 سرنشین آن که همگی از افراد نیروی هوایی عراق بودند، کشته شدند.
== گزارش - 9 ==
سخنگوی یک شرکت معروف ایتالیایی به نام "پرونیکا سپا" در رم دراین‏باره گفت: قرار بود تجهیزات دریانوردی نصب‏شده در این بالگرد مورد آزمایش قرار گیرد. آسوشیتدپرس نیز اعلام کرد: تجهیزاتی که قرار بود در بالگرد عراقی نصب شود از مدرن‏ترین تجهیزات جنگی الکترونیکی است که کشورهای عضو ناتو در اختیار دارند. به گفته رادیو لندن، این مسئله در داخل ایتالیا حساسیت‌هایی را برانگیخته است و به گفته برخی نمایندگان، این امر نشان‏دهنده کمک نظامی‌‌ ‌ایتالیا به عراق است.*<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 4، 4/1/1362، ص13، رادیو لندن، 3/1/1362؛ و- سند شماره 89473 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: خبر‌ها و گزارش‌ها، ستاد خبر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌‌ ‌منطقه3 (گیلان و مازندران)، 10/1/1362، ص13.</ref>
علاوه‏بر کشورهای غربی، کشورهای عرب منطقه نیز به اشکال گوناگون از رژیم عراق پشتیبانی می‏کنند. به گزارش واحد اطلاعات سپاه، در ماه‌های اخیر تعداد فراوانی از مأموران اطلاعاتی عراق وارد کویت شده و ضمن استخدام نیرو برای ارتش عراق، دست به اقدامات کنترلی شدید و تفتیش عقاید زده‌اند. ازاین‏رو کسانی که از هواداران جمهوری اسلامی‌‌ ‌ایران باشند، حق هیچ‏گونه فعالیت و تبلیغات به نفع ایران را ندارند و مأموران عراقی به‏محض مشاهده چنین افرادی، آنان را دستگیر و با وضع فجیعی به‏طور پنهانی و به‏وسیله هواپیما از کویت خارج می‌‌کنند و به زندان‌های سیاسی در عراق تحویل می‌دهند.<ref>سند شماره 103920 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران، شماره 279، 1/2/1362، ص4.</ref>
احمد عزیزی قائم‌مقام وزارت امور خارجه، که به‌منظور تسلیم پیام رئیس‌جمهور ایران به حافظ اسد رئیس‌جمهور سوریه و گفت‌وگو با مقامات سوریه به آن کشور سفر کرده است، امروز با عبدالحلیم خدام معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه سوریه، دیدار و گفت‏وگو کرد.
در این دیدار که وزیر مشاور در امور خارجه سوریه و مدیرکل آسیا - افریقای وزارت امور خارجه کشورمان و همچنین سفیر جمهوری اسلامی ایران در دمشق نیز حضور داشتند، روابط دوجانبه و موضوعات مورد علاقه دو کشور و تحولات اخیر در خاورمیانه بررسی شد.
عزیزی در این ملاقات ضمن اشاره به دستاوردهای مرحله‌ مقدماتی عملیات والفجر و اهمیت راهبردی آن، دلایل تلاش رژیم بعثی صهیونیستی عراق و حامیان آن را برای سرپوش‏گذاشتن بر اهمیت این عملیات تشریح کرد. وی گفت: صدام برای اینکه از ایجاد یأس در دل حامیان خود جلوگیری کند تا به حمایتشان از او استمرار بخشند، مذبوحانه با یاری رسانه‌های گروهی استکبار جهانی تلاش می‌کند تا اهمیت راهبردی این عملیات را ناچیز و با ارائه ارقام کذب و غیرواقعی، خود را پیروز جلوه دهد.<ref>روزنامه کیهان، 1/12/1361، ص3؛ و- روزنامه کیهان، 2/12/1361، ص3.</ref> وی پیش از این سفر، درمورد موضوعات گفت‏وگوی خود با مقامات سوریه اعلام کرده بود در دمشق درباره نشست وزیران خارجه‌ 3 کشور سوریه، لیبی و ایران، که در آینده نزدیک در تهران برگزار می‌شود، با عبدالحلیم خدام معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه‌ سوریه، گفت‏وگو خواهد کرد.<ref>روزنامه کیهان، 2/12/1361، ص1.</ref>


== گزارش - 376 ==
== گزارش - 10 ==  
روزنامه جمهوری اسلامی‌‌ فهرستی از کمک‌های مردمی‌‌ ‌بخش‌هایی از استان‌های فارس و خراسان را به این شرح منتشر کرد:
امروز، رادیو بی‌بی‌سی سخنانی را از قول احمد طالب ابراهیمی وزیر خارجه‌ الجزایر درمورد وضعیت مذاکرات برای خاتمة جنگ ایران و عراق، پخش و به تفسیر آن پرداخت. این رادیو ضمن تحلیل مواضع جدید ایران درباره‌ شرایط صلح با عراق، به احتمال صرف‌نظر کردن ایران از شرط برکناری صدام حسین اشاره کرد. بخش‌هایی از گزارش رادیو بی‌بی‌سی چنین است:
«سیزدهمین کاروان کمک‏رسانی ازسوی مؤسسه الانصار الحجه(ع) مشهد متشکل از 8 کامیون خواربار، پوشاک و مواد پاک‏کننده و 2 دستگاه آمبولانس و 2 دستگاه وانت به جبهه‌های نبرد حق علیه باطل ارسال شد. میزان اقلام ارسالی و هدایای امت ایثارگر خراسان بدین شرح است: وجه نقد مبلغ 590,608,11 ریال؛ اجاق‏گاز کوره‏ای 10 دستگاه؛ ساتور قصابی و قندشکن 38 عدد؛ کلمن آب 1754 عدد؛ اطاق آمبولانس 3 عدد؛ جرثقیل زنجیری 3 دستگاه؛ فلاکس چای و فانوس 56 عدد؛ صابون و تاید 459 بسته؛ گلاب و عطر 000,16 شیشه؛ رادیو یک‏موج 11 دستگاه؛ باطری قلمی، متوسط و بزرگ 41 کارتن؛ آفتابه و خاک‌انداز 2934 عدد؛ بشقاب و قاشق 5431 عدد؛ برنج و گندم و آرد 356 کیلو؛ آبلیمو 4725 شیشه؛ آجیل 3640 کیلو؛ سیب درختی 000,22 کیلو؛ کمپوت و مربا 1931 قوطی؛ قند و شکر و چای 1926 کیلو؛ شیرینی 600 کیلو؛ نان رضوی 1107 کارتن؛ کلاه، دستکش، شال‏گردن 957 عدد؛ اورکت و لباس گرم 812 عدد؛ پتو 623 تخته؛ شورت و زیرپوش و جوراب 656,25 عدد؛ گالن نفت و لیوان 5348 عدد؛ کفش 4411 جفت و مقادیری زعفران، خاکشیر، کیسه گونی و روپوش و شلوار پزشکی و قرآن و نشریات اسلامی.»<ref>روزنامه‌ جمهوری اسلامی، 6/1/1362، ص4.</ref>
به ‌گفته‌ دکتر طالب ابراهیمی: میانجیگری و مذاکرات برای خاتمه‌ جنگ میان ایران و عراق در ماه ژوئن سال گذشته با بن‌بست مواجه شد. در آن زمان، دولت عراق مصرانه خواستار تشکیل جلسه با مقامات کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها در بغداد بود و درعین‏حال دولت ایران نیز سقوط حکومت صدام حسین را یکی از شرایط لازم برای خاتمه جنگ تعیین کرده بود، اما پس از چند هفته، دولت عراق از حق برگزاری جلسه غیرمتعهدها در بغداد چشم‌پوشی کرد و دولت ایران نیز از شرایط اولیه خود برای خاتمه جنگ صرف‌نظر کرد.
به نوشته این روزنامه: «در استان فارس نیز در اولین روز سال ازسوی اهالی فاروق، خفرک علیا، مرودشت، سلطان‏آباد خلیلی، کارکنان شرکت چرمینه، سازمان ملی حفاظت آثار باستانی، امور تربیتی ناحیه2 و دانش‏آموزان مدرسه شهید باهنر شیراز، 137 هزار و 900 ریال وجه نقد و مقدار 41 کارتن انواع کمپوت؛ 2 هزار و 91 بطری آبلیمو و آبغوره؛ یک ‏هزار و 140 کیلو نان؛ 480 کیلو قند و چای و مقدار فراوانی گردو، بادام، برنج، رب انار، صابون، شامپو، پودر لباس‏شویی، حبوبات، شربت، به ستادهای پشتیبانی مناطق جنگی تحویل شد.»<ref>سند شماره 217/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه‌ ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، 23/12/1361 تا 29/12/1361، صص 191 ‌- 181؛ و- سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه‌ ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، 29/12/1361 تا 7/1/1362، صص 15 ‌- 3؛ و- سند شماره 0133/ پ ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بررسی مانور قرارگاه کربلا ‌(کربلای2 و کربلای3) در عملیات والفجر1، (1/1/1362، قرارگاه خاتم(ص)، نوار شماره 10763)، راوی: زمان‌زاده، صص 23 ‌- 16.</ref>
بی‌بی‌سی افزود: دولت ایران درظاهر هر چند وقت یک بار خواستار سرنگونی حکومت عراق می‌شود، ولی از اظهارات وزیر خارجه الجزایر چنین برمی‌آید که مقامات ایران شاید به‏طور خصوصی از این شرایط صرف‌نظر کرده‌اند. به گفته دکتر طالب ابراهیمی، الجزایر براساس سه شرط پیشنهادی دولت ایران، میانجیگری میان ایران و عراق را ادامه داده است و این سه شرط عبارت‌اند از: بازگشت به مرزهای تعیین‌شده مورد قبول طرفین در کنفرانس الجزیره در سال 1975؛ بازگشت آوارگان جنگی به کشورشان و پرداخت غرامت جنگ به ایران ازسوی دولت عراق. درمورد دو شرط اول، هیئت الجزایری موفق شده است دیدگاه‌های طرفین را به یکدیگر نزدیک‌تر سازد، اما شرط پرداخت غرامت جنگ توسط دولت عراق هنوز هم مانع اصلی بر سر برقراری صلح است. بی‌بی‌سی در ادامه افزود: احمد طالب ابراهیمی وزیر خارجه الجزایر، ظرف شش ماه گذشته، دو بار به تهران و یک بارهم به بغداد سفر کرده است، بدون آنکه از پیشرفت مذاکراتش با مقامات دو کشور خبری منتشر سازد. درواقع حمله اخیر نیروهای ایران به مواضع عراق این تصور را ایجاد کرد که میانجیگری‌های دولت الجزایر برای خاتمه جنگ نتیجه چندانی نداشته است، اما مقامات الجزایری می‌گویند که بنا به تقاضای طرفین مخاصمه و به این دلیل که الجزایر تنها دولتی است که هم ایران و هم عراق حاضرند به‏طور جدی به نظرهایش توجه کنند، به کوشش‌های خود برای پایان جنگ ادامه داده است. گفتنی است که رهایی گروگان‌های امریکایی از ایران دو سال قبل ازطریق میانجیگری مقامات الجزایر میسر شد.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 338، 2/12/1361، صص 19 و 20، بخش فارسی رادیو بی‌بی‌سی، 1/12/1361.</ref>
طالب ابراهیمی همچنین درباره جبهه پایداری گفت: جبهه پایداری عرب که به‏منظور کمک به فلسطینی‌ها تشکیل شد، پس از جنگ اسرائیل علیه لبنان به‏صورت مرده درآمده است و باید یک موضع عربی واحد اتخاذ شود.<ref>سند شماره 213684 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه خبرها و نظرها، دفتر مطالعات و پژوهش‌های وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، شماره 376، 3/12/1361، ص2، به نقل از السفیر، چاپ بیروت.</ref>


== گزارش - 377 ==
== گزارش - 11 ==  
افراد حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‌ها) در عملیاتی در نزدیکی شهر خرمال عراق، سه پایگاه نظامی‌‌ ‌را تصرف کرده، کلیه سلاح‌‌ها و مهمات موجود در آنها را به غنیمت گرفتند و 3 تن از نظامیان عراقی را نیز به اسارت خود درآوردند. درپی این اقدام، نیروهای عراقی با 2 فروند بالگرد به تعقیب آنها پرداختند، اما یکی از بالگردها سقوط کرد و خلبان و کمک‏خلبان آن نیز به اسارت افراد حزب دمکرات درآمدند.<ref>سند شماره 103939 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران، شماره 276، 22/1/1362، ص5؛ و- سند شماره 272337 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه مقدم نزاجا (رکن2 ) به ناحیه‌ ژاندارمری باختران (رکن2)، 16/1/1362، سند تک‌برگی؛ و- سند شماره 89497 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی واحد اطلاعات ستاد مرکزی سپاه پاسداران، شماره 66، 31/1/1362، ص11.</ref>
نشست وزیران خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس* که از روز گذشته در ریاض پایتخت عربستان، آغاز شده بود، با صدور بیانیه‌ای به کار خود پایان داد. اظهار نگرانی از ادامه جنگ بین ایران و عراق؛ ‌درخواست از امریکا و شوروی برای کمک به پایان جنگ و محکوم‏کردن بیانیه مشترک ایران، سوریه و لیبی، از مهم‌ترین نتایج این نشست بود.
به گزارش بی‌بی‌سی، مهم‌ترین موضوع این گفت‏وگوها اولاً تحولات مربوط به جنگ ایران و عراق و ثانیاً خطر سقوط بیش‏ازپیش قیمت نفت در بازارهای جهان بود. وزیران خارجه شش کشور عرب حوزه خلیج‏فارس اعلام کردند که ادامه جنگ میان ایران و عراق به زیان مصالح طرفین مخاصمه و به‏ طورکلی کشورهای مسلمان و عرب است، آنها همچنین بر تمایل شورای همکاری خلیج‏فارس به پایان این جنگ تأکید کردند. وزیران خارجه این کشورها از امریکا و شوروی و همچنین سایر اعضای شورای امنیت سازمان ملل خواستند تا به مسئولیت خود برای برقراری صلح و امنیت در جهان عمل و برای خاتمه‌ جنگ ایران و عراق اقدام کنند. آنها همچنین اعلامیه مشترک لیبی، سوریه و ایران را - که ماه قبل صادر شد و در آن سه کشور مزبور خواستار قطع کمک‌های دول عرب به عراق شدند - محکوم کردند.<ref>سند شماره 105199 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 241، 4/12/1361، رادیو بی‌بی‌سی.</ref>
به گزارش رادیو کویت، شیخ صباح الاحمد وزیر خارجه کویت، در یک مصاحبه مطبوعاتی درباره مطالب مطرح‌شده در این نشست گفت: اعضای شورا در گفت‏وگوهای خود درباره جنگ ایران و عراق، بر ضرورت پایان‌یافتن این جنگ تأکید و از تلاش‌های هیئت حسن‏نیت اسلامی و جنبش غیرمتعهدها و سازمان ملل و کشورهای دوست قدردانی کردند و قول دادند که تلاش‌های خود را تا پایان‌یافتن این جنگ ادامه دهند. وی در قسمت دیگری از سخنان خود گفت: شورای همکاری خلیج‏فارس در جلسه‌ اخیر خود خواستار زدودن اختلافات و تفرقه‌های بین کشورهای عربی شد و از امضای موافقت‌نامه بین سوریه، لیبی و ایران ابراز تأسف کرد و آن‌ را برخلاف منافع اعراب دانست.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 339، 3/12/1361، ص28، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از رادیو کویت در بخش عربی.</ref>
همچنین به گزارش خبرگزاری فرانسه، شیخ محمد بن مبارک وزیر خارجه‌ بحرین و رئیس جلسه شورای همکاری خلیج‌فارس در یک نشست مطبوعاتی در پایان ششمین اجلاس وزیران خارجه‌ (ازطرف این شورا) اعلامیه‌ اخیر ایران، سوریه و لیبی را محکوم و اعلام کرد: این اعلامیه نه به نفع وحدت اعراب است و نه کمکی به تلاش‌های به‏کاررفته برای پایان‏دادن به جنگ می‌کند. براساس این گزارش، هیچ بیانیه‌ای درمورد تصمیماتی که احتمالاً در این جلسات اتخاذ شده است، انتشار نیافت. بن‌ مبارک درمورد جنگ ایران و عراق گفت: کشورهای عضو شورای همکاری به اقدامات خود برای دستیابی به یک راه‌حل مسالمت‌آمیز ازطریق سازمان‌های بین‌المللی، اجلاس سران غیرمتعهدها، سازمان ملل و کنفرانس اسلامی ادامه خواهند داد.<ref>سند شماره 213684 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.</ref>


== گزارش - 378 ==
== گزارش - 12 ==  
مین‏گذاری، ترور و کمین ازجمله اقدامات امروز افراد وابسته به گروه‏های مسلح غیرقانونی در مناطق شمال‏غرب و غرب کشور بود.
امروز شیخ عیسی بن سلمان آل خلیفه امیر بحرین در مصاحبه‌ای با روزنامه الیوم چاپ عربستان، از ایران و عراق خواست تا ازطریق مذاکره به جنگ 29 ماهه‌ خود پایان دهند.
یک خودرو باری شخصی که با 3 سرنشین از سلماس به‏سمت روستای حاجی‏خان (در 10 کیلومتری این شهر)، حرکت می‏کرد با مینی که گروه‏های مسلح غیرقانونی در جاده کار گذاشته بودند برخورد کرد و راننده آن کشته شد. 2 سرنشین دیگر نیز زخمی‌‌ ‌شدند.<ref>سند شماره 72184 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره‌ اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، 1/1/1362، سند تک‌برگی؛ و- سند شماره 317952 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی پایگاه سلماس، 1/1/1362، سند تک‌برگی.</ref>
وی گفت: کسانی که کشته می‌شوند همسایه، مسلمان و با یکدیگر برادرند و بحرین همواره نگران کوشش نیروهای خارجی برای بی‌ثبات‏کردن منطقه خلیج (فارس) است.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 339، 3/12/1361، ص7، بحرین، خبرگزاری رویتر 2/12/1361، به نقل از روزنامه الیوم.</ref>
همچنین در حوالی پایگاه جلقران در شمال‏غربی ارومیه براثر برخورد یک خودرو نظامی‌‌ ‌به مین یک سرباز شهید و 2 سرباز دیگر زخمی‌‌ ‌شدند. خودرو نیز متلاشی شد.<ref>سند شماره 357563 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3) به نزاجا معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 218، 2/12/1362، ص4.</ref>
در سقز، عناصر مسلح غیرقانونی یک پیش‏مرگ مسلمان کرد را در مقابل منزلش به ضرب گلوله به شهادت رساندند. در نقده نیز افراد مسلح برانداز به‏سمت خودرو گشت ژاندارمری تیراندازی کردند که یکی از سرنشینان آن زخمی‌‌ ‌شد.<ref>سند شماره 347783 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استاندار کردستان، 9/1/1362، سند تک‌برگی؛ - و سند شماره 346216 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری کردستان به مشاور عالی ریاست‏جمهوری، اخبار اسفندماه 1361، هفته‌ اول فروردین 1362 به‏انضمام نمودارهای شهدا و مجروحین درگیری و تلفات دشمن و مین‌گذاری 16/1/1362، سند تک‌برگی؛ و- سند شماره 72210 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره‌ اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، 2/1/1361، سند تک‌برگی.</ref>
در جاده مهاباد - ارومیه نیز افراد مسلح ضدانقلاب در سه‏راهی محمدیار، بر سر راه نیروهای خودی کمین گذاشتند که درنتیجه یکی از افراد خودی زخمی‌‌ ‌شد.<ref>سند شماره 391960 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه نقده به فرمانده قرارگاه بعثت، 1/1/1362، سند تک‌برگی؛ و- سند شماره 357561 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای ‌عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3) به فرمانده‌ نزاجا ‌- معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 219، 3/1/1362، ص4.</ref>
امروز همچنین گروه کومه‌له 25 تن از گروگان‌های ارتشی و ژاندارمری را که قبلاً به اسارت گرفته بود، در منطقه حسن‏آباد در شمال سنندج، آزاد کرد.<ref>سند شماره 343601 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استاندار کردستان، 4/1/1362، سند تک‌برگی.</ref>


== گزارش - 379 ==
== گزارش - 13 ==  
به‏دنبال عملیات سپاه گیلان علیه نیروهای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در جنگل‌های هشتپر در 27 اسفندماه 1361 و دستگیری یک نفر از آنان، امروز نیروهای خودی با استفاده از اطلاعات به‏دست‏آمده از فرد دستگیرشده، عملیاتی را علیه عوامل سازمان مذکور در جنگل‌های پره‏سر آغاز کردند و در یک اقدام غافلگیرانه محل اختفای افراد این سازمان را به محاصره درآوردند. با شروع درگیری، هر 4 نفری که در آنجا حضور داشتند، کشته شدند و از مخفیگاه آنان 6 قبضه انواع تفنگ، مقدار زیادی فشنگ و مهمات و تعداد فراوانی اسناد و مدارک درون‏گروهی به دست آمد.
نایف حواتمه دبیرکل جبهه‌ دمکراتیک برای آزادی فلسطین، امروز با هیئت اعزامی مجلس شورای اسلامی ایران که برای حضور در شانزدهمین نشست مجلس شورای ملی فلسطین به الجزیره سفر کرده است، دیدار کرد. وی در این دیدار با اشاره به وضعیت صدام گفت: نظام فاشیستی صدام از وحشتناک‌ترین نظام‌های جهان است و شما سرنگونی این رژیم را از شرایط خود برای پایان جنگ قرار دهید.<ref>همان، ص6، الجزیره، خبرگزاری جمهوری اسلامی.</ref>
فرماندهی سپاه منطقه گیلان ضمن اعلام این خبر، گفت که کشته‏شدگان از فعالان نیروهای جنگل سازمان بوده‏اند و در ترور افراد زیادی در منطقه هشتپر و طوالش شرکت داشته‏اند. وی اضافه کرد: این عملیات تأثیر بسیار مثبتی در روحیه مردم روستاهای اطراف داشته است.<ref>سند شماره 72376 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از: ستاد منطقه3 (اطلاعات) به ستاد مرکزی (اطلاعات)، 10/1/1362، سند تک‌برگی؛ و- سند شماره 72348 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه3 به فرماندهی کل، 8/1/1362، سند تک‌برگی؛ و- سند شماره 89483 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن اطلاعاتی داخلی، دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، شماره 197، 7/1/1362، ص1؛ و- سند شماره 72318 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه3 (فرماندهی) به ستاد مرکزی (فرماندهی)، 8/1/1362، ص5.</ref>
نایف حواتمه در پاسخ به یکی از شرکت‌کنندگان فلسطینی جلسه که عقیده داشت درصورت صلح ایران و عراق، رژیم بعث سقوط خواهد کرد، گفت: من به چنین چیزی اعتقاد ندارم، چون صدام عنصری را برای تحرک و فعالیت در عراق زنده نگذاشته و همه را نابود کرده است. وی افزود: تابستان داغی در انتظار ما است و فشارهای زیادی به ما وارد می‌شود. اگر شما بتوانید ظرف دو سه ماه آینده کار جنگ را تمام کنید، خدمت بزرگی به ما کرده‌اید و اگر از صدام بگذرید در حق ما خیانت کرده‌اید. شما روی سقوط نظام عراق، و نه فقط صدام، تأکید کنید.<ref>سند شماره 213685 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه خبرها و نظرها، دفتر مطالعات و پژوهش‌های وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، شماره 377، 4/12/1361، ص2.</ref>
امروز همچنین یکی از افراد وابسته به سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در تهران خود را به نیروهای سپاه معرفی کرد.<ref>سند شماره 227378 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن خبری دفتر فرمانده‌ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه‌10 ‌(مرکز فرماندهی)، شماره 24، 17/1/ 1362، ص1؛ و- سند شماره 72417 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر فرمانده‌ سپاه منطقه10 به مرکز فرماندهی ستاد مرکزی سپاه، 11/1/1362، ص1.</ref>
وی همچنین درمورد احتمال شرکت برخی گروه‌های فلسطینی در صف ارتش عراق علیه ایران گفت: جبهه مبارزات مردمی به رهبری سمیر قوشه، جبهه شعیبه (قیاده عامه)، جبهه آزادی‌بخش فلسطین و جبهه التحریر عربی در عراق دفتر دارند و احتمال دارد که جبهه التحریر عربی که مزدور عراق است، در جنگ باشد.<ref>همان.</ref>
جرج حبش دبیرکل جبهه خلق برای آزادی فلسطین نیز در این جلسه ضمن تأکید بر سقوط صدام درباره راهکار عملی سقوط صدام حسین به هیئت ایران گفت: انقلاب شما حرکت مردمی و با حضور همه گروه‌ها و گرایش‌ها بود و برای سقوط صدام نیز همین شیوه را به کار ببرید و جبهه ترقی‌خواه ملی‌گرای عراق را هم راه دهید و از آنها استفاده کنید.<ref>همان.</ref>


== گزارش - 380 ==
== گزارش - 14 ==  
امام خمینی در پیامی به مناسبت فرارسیدن سال جدید شمسی ضمن تبریک سال نو به ملت ایران، اظهار امیدواری کردند در این سال، پیروزی برای همه ملت‏های مظلوم جهان مقدر شود.* امروز همچنین رهبر انقلاب در جمع مسئولان عالی‏رتبه جمهوری اسلامی ایران، که به دیدار ایشان آمده بودند، سخنانی بیان کردند.
حسنی مبارک رئیس‌جمهور مصر، امروز در مصاحبه با روزنامه‌ کویتی الوطن رسماً اعلام کرد که سرگرم میانجیگری برای برقراری روابط مجدد میان عراق و امریکا است. به گزارش آسوشیتدپرس از کویت، رئیس حکومت مصر گفت که در مذاکرات اخیرش با رونالد ریگان، برای عادی‌سازی روابط سیاسی میان بغداد - واشنگتن - که پس از جنگ سال 1967 اعراب و اسرائیل قطع شده بود - داوطلب شده و جرج شولتز وزیر امور خارجه‌ امریکا، متعاقباً‌ با سعدون حمادی وزیر کابینه عراق، ملاقات کرده است، اما وی نمی‌تواند نتایج میانجیگری‌اش را فاش کند؛ زیرا فقط صدام می‌تواند در‌این‌باره سخن بگوید.
امام خمینی در بخشی از سخنان خود در این دیدار با اشاره به گرایش مقامات ایران به خدمت‏رسانی به مردم و تقدیر از اقدامات انجام‏شده دراین‏زمینه گفتند: «من کراراً به متصدیان امور عرض کرده‏ام که کارهایی که انجام داده‏اید با آن حجم بسیار، به ملت بازگو کنید. خصوصاً می‌‌بینید که تمام رسانه‌های گروهی و تمام اشخاص منحرف دائماً به گوش جهانیان القا می‌‌کنند که این پیروزی برای اسلام تاکنون حاصل نشده است، بلکه این جمهوری رو به زوال است. آنچه که عمل کرده‌اید به مردم بگویید، ممکن است که این تبلیغات در بین یک دسته از مردم که آشنای به مسائل نیستند یک وقت خدای‏نخواسته تأثیر بگذارد. ما آن مقداری که از متصدیان امور شنیدیم، در هر جنبه‌ای از جنبه‌ها، دیدید که حجم کاری که این جمهوری اسلامی‌‌ ‌برای طبقه ضعیف و مستضعفان کرده‌اند، یک حجم بزرگی است که در طول سلطنت این پدر و فرزند خلف حاصل نشده است. می‌‌بینیم که در هرجا اینها می‌‌روند، متصدیان می‌‌روند و عمل می‌‌کنند مردم آنجا تقریباً به آنها می‌‌گویند که ما چه نداریم، چه نداریم. حتی اینها یک راه درست برای این مستمندان و بیچاره‌ها درست نکردند و یک درمانگاه برای این روستا‌ها درست نکردند و این روستا‌ها در کمال مظلومیت به سر بردند. و در این مدت کمی‌‌ ‌که با تمام گرفتاری‌های داخلی و خارجی مبتلا بوده است جمهوری اسلامی، متصدیان امور و خود ملت آن‏قدر کار کردند که متوقع نبود در آن گرفتاری‌ها بتوانند، لکن چون عنایات حق‏تعالی پشت سرشان هست و مردم را همان عنایات وادار کرده است به خدمت، از این جهت توفیق بسیار حاصل شده است.»
مبارک گفت: رونالد ریگان خطرهایی را که ادامه‌ جنگ ایران و عراق برای منطقه و برای منافع اعراب در بر دارد، کاملاً‌ درک می‌کند. وی افزود: روابط منحصربه‏فرد مصر با امریکا به‌هیچ‌وجه به این معنی نیست که ما دیگر غیرمتعهد نیستیم. وی سپس گفت: اما هنگامی‌که یک کشور عرب یا مسلمان با خطری مواجه شده و خواستار کمک می‌شود، ما درزمینه دراختیارگذاردن تسهیلات تعهداتی داریم. مبارک سپس فلسطینی‌ها را تهدید کرد درصورتی‏که در مذاکرات ماه آینده، اعراب و اسرائیل به اردن نپیوندند، باید برای همیشه از دستیابی به یک میهن فلسطینی صرف‏نظر کنند.
امام خمینی همچنین بر لزوم زدودن اخلاق کاخ‏نشینی از مردم تأکید کرده، افزودند: «ما باید کوشش کنیم که اخلاق کاخ‏نشینی را از این ملت بزداییم. اگر بخواهید ملت شما جاوید بماند و اسلام را به آن‏طوری که خدای تبارک و تعالی می‌‌‌خواهد در جامعه ما تحقق پیدا کند، مردم را از آن خوی کاخ‏نشینی به پایین بکشید، خود کاخ‏نشینی این خوی را می‌‌‌آورد، ممکن است که در بین آنها هم کسی پیدا بشود لکن نادر است. توجه کنید که ‌- مبادا ‌- این ملتی که الآن کوخ‏نشینانش مشغول فعالیت هستند و مشغول به زحمت هستند در جبهه‌ها و پشت جبهه‌‌ها، این کوخ‏نشینان را زحمت بکشید که به همین حال خوی کوخ‏نشینی و خوی اینکه توجه به کاخ‌ها نداشته باشند، نگه دارید تا بتوانید ادامه بدهید زندگی صحیح اسلامی‌‌ ‌را. آن خوی کاخ‏نشینی مضر است، خودش مضر نیست، خویش مضر است لکن خود او، این خوی را دنبال دارد. کسی که تمام توجهش به دامداری است او نمی‌تواند آدم بشود، کسی که تمام توجهش به باغداری است او نمی‌تواند یک انسان مفید واقع بشود. آنهایی که دامداری‏شان مفید است برای جامعه، آنها توجه به دامداری ندارند، آنهایی که دامداریشان برای حفظ جامعه است آنها جزء همان کوخ‏نشینانند و آنهایی که باغداری‏شان برای حفظ جامعه است آنها هم این‏طور، لکن وقتی خوی زمین‏خواری و باغداری و کاخ‏نشینی در بین مردم باشد، این اسباب این می‌‌شود که انحطاط اخلاقی پیدا بشود. اکثر این خوی‌های فاسد از طبقه مرفه به مردم دیگر صادر شده است.»
خبرگزاری جمهوری اسلامی اعلام کرد: برای استحکام روابط بغداد - واشنگتن صدام مجبور شده است که مجدداً با قاهره روابط سیاسی برقرار کند. صدام قبلاً به مبارک قول داده بود چنانچه از کمک‌های همه‌جانبه نظامی مصر در جنگ با ایران برخوردار شود، مصر را دوباره به جمع اعراب برمی‌گرداند یا به‏عبارت صحیح‌تر، سران دولت‌های عرب را به مبارک نزدیک‌تر می‌کند.<ref>روزنامه اطلاعات، 1/12/1361،‌ ص16.</ref>
ایشان در بخش دیگری از بیاناتشان ضمن شکرگزاری از اینکه مقامات جمهوری اسلامی از قشر مرفه و کاخ‏نشین نیستند، درخصوص آغاز انحطاط جمهوری اسلامی درصورت رواج خوی کاخ‏نشینی در بین مسئولان هشدار دادند: «بحمدالله امروز همه دست‌اندرکارهایمان کاخ‌نشین نیستند، دولت ما یک دولت کاخ‌نشین نیست. آن روزی که دولت ما توجه به کاخ پیدا کرد، آن روز است که باید ما فاتحه دولت و ملت را بخوانیم. آن روزی که رئیس‌جمهور ما خدای‏نخواسته از آن خوی کوخ‏نشینی بیرون برود و به کاخ‏نشینی توجه بکند، آن روز است که انحطاط برای خود و برای کسانی که با او تماس دارند پیدا می‌‌شود. آن روزی که مجلسیان خوی کاخ‏نشینی پیدا کنند خدای‏نخواسته و از این خوی ارزنده کوخ‏نشینی بیرون بروند، آن روز است که ما برای این کشور باید فاتحه بخوانیم. ما در طول مشروطیت از این کاخ‌نشین‌ها خیلی صدمه خوردیم، مجلس‌های ما مملو از کاخ‌نشین بود و در بینشان معدودی بودند که آن کوخ‏نشین بودند و همین معدودی که از کوخ‏نشین‌ها بودند از خیلی از انحرافات جلو می‌‌گرفتند و سعی می‌‌کردند برای جلوگیری. آن روزی که توجه اهل علم به دنیا شد و توجه به این شد که خانه داشته باشند چطور و زرق‏وبرق دنیا خدای‏نخواسته در آنها تأثیر بکند، آن روز است که باید ما فاتحه اسلام را بخوانیم. مادامی‌‌‌که این ملت، این حالی که الآن دارند که توجه به معنویات تا یک حدودی و این جوان‌های ما توجه به معنویات دارند و این تحول عظیم پیدا شده است در آنها که شهادت را با جان و دل می‌‌خرند، مادامی‌‌‌که این محفوظ است، این جمهوری اسلامی‌‌ ‌محفوظ است و هیچ‏کسی نمی‌تواند به او تعدی کند. آن روزی که زرق‏وبرق دنیا پیدا بشود و شیطان در بین ما راه پیدا کند و راهنمای ما شیطان باشد، آن روز است که ابرقدرت‌ها می‌‌توانند در ما تأثیر کنند و کشور ما را به تباهی بکشند. همیشه این کشور به‏واسطه این کاخ‌نشین‌ها تباهی داشته است.
وقتی‏که کسی احساس نکند که فقر معنایش چی است، گرسنگی معنایش چی است، این نمی‌تواند به فکر گشنه‌ها و به فکر مستمندان باشد. لکن آنهایی که در بین همین جامعه بزرگ شده‌اند و احساس کردند فقر چی است، دیدند، چشیدند فقر را، احساس می‌‌کردند، ملموسشان بوده است که فقر یعنی چه، اینها می‌‌توانند به حال فقرا برسند. کوشش کنیم که این وضعیت در همه ما محفوظ باشد، در مجلس ما، در ارگان‌های دولتی ما، در مجاهدین ما، در ارتش ما در قوای مسلحه، در قوای قضائیه باید این معنویت محفوظ بماند، توجه به خدا محفوظ بماند. توجه به خداست که یک نفر را از این صحرای گرم عربستان و از آن مرکز همه جهالت‌ها منبعث می‌کند و یک همچو بساط عالی و یک همچو انسان‌هایی را تربیت می‌کند و یک همچو ملتی را ایجاد می‌‌‌کند. از شاهنشاهی این چیز‌ها نمی‌آید. شبان است که می‌‌تواند راه بیفتد و در مقابل فرعون بایستد. از یک نفر نظیر خود فرعون این کار نمی‌آید. ما باید آدم تربیت کنیم، نه شکمباره. اسلام می‌‌خواهد انسان درست کند، اسلام می‌‌خواهد که استقلال محفوظ باشد و استقلال باتوجه‏به دنیا ممکن نیست حاصل بشود. اینهایی که الآن هم برای ملت‌های خودشان آن‏طور تباهی ایجاد می‌‌کنند اینهایی‌اند که در کاخ نشسته‌اند و نمی‌دانند گرسنگی یعنی چه، فقط توجه به منافع خودشان دارند و می‌‌بینند که امریکا منافع خودشان را حفظ می‌‌‌کند، منافع خودش را حفظ می‌کند و منافع اینها هم تا آن حدودی که اینها محفوظ باشند برای خودش، حفظ می‌‌‌کند. یک همچو اشخاصی نمی‌توانند به فکر ملت و استقلال ملت باشند.»
امام خمینی با تشکر از خدمتگزاری دولت به مردم گفتند: «ما بحمدالله الآن یک مجلسی داریم، که ان‏شاءالله بهتر خواهد شد، لکن مجلسی داریم که خواست اسلام را دارد ایجاد می‌‌‌کند. وقتی‏که ملاحظه مجلس را می‌‌کنیم، ملاحظه شورای نگهبان را می‌‌کنیم، ملاحظه دولت را می‌‌کنیم، ملاحظه قوه قضائیه را می‌‌کنیم، وقتی همه این را ما ملاحظه می‌‌کنیم اینها مورد تشکر است که یک دسته‏ای از همین مردم، نه آن بالانشین‌ها و کاخ‌نشین‌‌ها، از همین مردم متعارف خودمان، متصدی شدند و دارند زحمت می‌‌کشند برای این ملت، این ملت را هم تشکر از او می‌‌کنیم که دارد با کمال قدرت پشتیبانی می‌‌‌کند. ملت باید از این دولت تشکر کند و قدردانی کند و دولت هم باید خدمتگزار این ملت باشد و از او تشکر کند. ملت باید از این قوای مسلح، این جوان‌ها که دارند جان خودشان را برای حفظ نوامیس شما فدا می‌‌کنند، دارند صحت خودشان را از دست می‌دهند و دارند زحمت می‌‌کشند برای حفظ شما، باید قدردانی بکنند و می‌‌کنند ما از شکر خدا نباید غافل باشیم که یک همچو وضعی الآن ما داریم.»
ایشان در پایان بر وحدت و انسجام ملی و نقش آن در تضمین پایداری و استقلال کشور تأکید کرده، افزودند: «و همین‏طور مادامی‌‌‌که ما منسجم هستیم باهم، دست‌هایمان تو هم است و دعای وحدت می‌‌خوانیم، هستیم. آن روزی ما از بین خواهیم رفت که این دست‌ها از بین هم بیرون برود، این به او بد بگوید، او به او بد بگوید، او اشکال به او کند، او اشکال به او بکند و ما بحمدالله الآن یک ملتی داریم که دستشان در دست هم است و کسی نمی‌تواند به این ملت آسیب بزند. این پشتیبانی از هم و این کمک‏کردن حوزه‌ها به دولت، به قوه قضائیه، به مجلس کمک کنند، مجلس به آنها کمک کند، دولت به همه کمک کنند، مردم به هم کمک کنند. این باری که الآن به دوش دولت هست نمی‌تواند تنهایی این بار را بردارد. این یک مسئله واضحی است، اگر پشتیبانی این ملت نباشد، اگر پشتیبانی همه قشر‌ها نباشد همه به هم می‌‌خورد و هیچ کاری نمی‌شود کرد. اینکه تا الآن شما پیروز شدید برای این است که پشتیبان شما خود ملت هست و خدای تبارک و تعالی این ملت را بعث کرده است به اینکه پشتیبان شما باشد. وقتی شما خوب کار کنید برای ملت، آنها هم پشتیبانند. وقتی دولت خوب کار کند برای ملت، پشتیبانند.
وقتی مجلس خوب کار کند برای مردم، پشتیبان هستند. مردم باید پشتیبان ملت و پشتیبان دولت باشند، پشتیبان مجلس باشند، پشتیبان قوه قضایی باشند و همه به هم خدمت کنند، همه حسن‏نیت داشته باشند برای خدمت‏کردن به هم و بدانند این خدمت عبادتی است که کمتر عبادت به این بزرگی هست. امروز برای حفظ اسلام باید ما از همه چیزهایی که در ذهن‌هایمان هست و کدورت‌هایی که فرض کنید یک وقتی داریم، دست برداریم، برای خدا باهم باشیم. اگر این‏طور شد شما حفظ خواهید شد و اسلام را خواهید صادر کرد به همه دنیا. و من به شما عرض کنم که اگر خدای‏نخواسته، خدای‏نخواسته اسلام در ایران سیلی بخورد، بدانید که در همه دنیا سیلی خواهد خورد و بدانید که به این زودی دیگر نمی‌تواند سرش را بلند کند. این الآن یک تکلیف بسیار بزرگی است که از همه تکالیف بالاتر است، حفظ اسلام در ایران و حفظ اسلام در ایران به وحدت شماهاست. و وحدت روحانی و مردم، مردم و روحانی، ارتشی و ژاندارمری و قوای مسلح با دولت، همه اینها باهم. همه وقتی دست به هم دادیم و همه شدیم "ید واحده علی من سواها" همان‏طوری‏که فرمودند که اینها دست واحد هستند بر سر ایشان، اگر دست واحد شدیم برای "من سواها" هیچ‏کس نمی‌تواند به ما ضرری بزند، آن روز به ما ضرر می‌‌خورد که خللی در وحدت ما پیدا بشود. هیچ‏کس نمی‌تواند در این کشور کودتا کند، با وضع فعلی هیچ‏کس نمی‌تواند. آن روزی که اختلاف پیدا شد بینتان، آن روز بدانید که آن شیاطینی که نشستند آنجا و نگاه می‌‌کنند، آن شیاطین یک کودتاچی درست می‌‌کنند، می‌‌تراشند، اختلاف این کار را درست می‌‌‌کند.»<ref>مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، صحیفه‌ نور (مجموعه رهنمودهای امام خمینی(ره))، جلد 17، تهران: شرکت سهامی‌‌ ‌چاپخانه وزارت ارشاد اسلامی، بهمن 1364، صص 224 - 216.</ref>


== گزارش - 381 ==
== گزارش - 15 ==  
به مناسبت فرارسیدن سال جدید شمسی، رئیس‌جمهور پیامی‌‌ ‌را خطاب به ملت ایران صادر کرد. آیت‌الله خامنه‌ای در این پیام، ضمن یادآوری پیروزی‌های عملیات سال گذشته و آزادی خرمشهر و آرزوی شادکامی‌‌ ‌و تداوم پیروزی در سال پیش رو، خاطر نشان کرد برای رسیدن به جامعه اسلامی‌‌ ‌راهی طولانی در پیش است.
خبرگزاری یونایتدپرس به نقل از منابع رسمی پاکستان اعلام کرد که به‏دنبال بمب‌گذاری در چهار نهاد فرانسوی، ازجمله محل سکونت کنسول این کشور در کراچی، حالت آماده‌باش امنیتی در این شهر اعلام شده است.
در پیام رئیس‌جمهور آمده است: «سال گذشته در پیام نوروزی برای عزیزان هم‏وطن آرزوی شادی و شادمانی کردیم. به فضل الهی این آرزو برآورده شد. از نخستین روزهای فروردین شادمانی‌های بزرگ ملت ما آغاز شد و درمجموع سال گذشته سال پیروزی‌های بزرگ، سال آزاد‏شدن هزاران کیلومتر مربع از سرزمین‌های اشغال‏شده ما در مرزها، سال آزاد‏شدن خرمشهر عزیز بود.
براساس این گزارش: «به‌علت حضور تعداد زیادی از دانشجویان تندرو ایرانی، تمام کنسولگری‌های خارجی تحت مراقبت شدید امنیتی قرار گرفته‌اند. مقام‌های رسمی گفته‌اند تاکنون 15 دانشجوی ایرانی دررابطه‏با این بمب‌گذاری‌ها دستگیر شده‌اند. بااینکه هیچ گروهی مسئولیت این انفجارها را به عهده نگرفته است، اما پلیس در تعقیب مجرمین احتمالی این وقایع، مناطق مسکونی را همچنان مورد حمله قرار می‌دهد.»<ref>سند شماره 018424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (رکن3)، 1/12/1361، ص38.</ref>
درست است که ما در این سال هم مانند یکی دو سال گذشته و مانند سال‌های بعد از انقلاب فداکاری‌‌ها، شهادت‏ها و از این رهگذر بعضی غم‌ها را داشته‌ایم، اما این غم‌ها در کنار دستاوردهایی که برای این کشور، برای این ملت پدید آمده است و می‌‌آید چیز زیاد بزرگی نیست و امیدوارم که خدای متعال همین غم‌های کوچک را هم به فضل و کرم خود جبران کند و به همه شما عزیزان و همه آن کسانی که شهید داده‌اند، جانباز داده‌اند یا خودشان در میدان‌های جنگ به آسیب‌های گوناگون دچار شده‌اند یا در میدان‌های پشت جبهه براثر فعالیت دچار سختی‌ها و مشقت‌هایی شده‌اند اجر وافی عنایت کند.
از سوی دیگر، خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز اعلام کرد: 11 تن از دانشجویان ایرانی عضو انجمن اسلامی کراچی که به‏دنبال انفجار بمب در دفتر هواپیمایی و نمایندگی‌های فرانسه در این شهر بدون علت دستگیر شده بودند، دست به اعتصاب غذا زدند و اعلام کردند که تا آزادی خود به این اعتصاب ادامه خواهند داد. بنا بر همین گزارش، سایر اعضای انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی در کراچی نیز با صدور بیانیه‌ای اعلام اعتصاب غذا کردند. در قسمتی از این بیانیه آمده است: ما فریاد اعتراض خویش را بدین‏وسیله به گوش مردم مسلمان دنیا می‌رسانیم و به بازداشت بدون علت دانشجویان متعهد ایرانی ازطرف پلیس پاکستان اعتراض می‌کنیم و اعلام می‌داریم تا آزادی آنان در محوطه دانشگاه به اعتصاب غذا ادامه خواهیم داد. انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی در کراچی همچنین در اطلاعیه دیگری ضمن محکوم‏کردن دستگیری اعضای این انجمن در کراچی آن را اقدامی درجهت سرکوب انقلاب اسلامی دانست.<ref>سند شماره 018424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص39.</ref>
حقیقت این است که برای ملت ما عید واقعی آن روزی شد که سایه شوم طاغوت از سرمان برداشته شد. جبران عیدنداشتن چندین ساله ما آن روز شد. بعد از آنها موفقیت‌های زیادی به دست آورده‌ایم، اما تا موفقیت نهایی هنوز راه طولانی و دشواری داریم. موفقیت نهایی به این نیست که ما در این جنگ پیروز شویم، این بخشی از یک موفقیت بزرگ برای یک ملت انقلابی است. موفقیت نهایی ملت ما در این است که ما بتوانیم جامعه‌مان را یک جامعه صددرصد اسلامی‌‌ ‌بنا کنیم. جامعه اسلامی‌‌ ‌را همیشه تعریف کرده‌ایم که: جامعه‏ای است که در آن هیچ‏گونه ناکامی‌‌ ‌و ناروایی و ظلم وجود ندارد. انسان‌ها با یکدیگر با مهربانی رفتار می‌‌کنند، انسان‌ها تکلیف و سنگینی تحمیل بت‌ها و طاغوت را احساس نمی‌کنند.»<ref>روزنامه‌ جمهوری اسلامی، 6/1/1362، ص10.</ref>


== گزارش - 382 ==
== گزارش - 16 ==  
رئیس مجلس شورای اسلامی پیامی‌‌ ‌را به مناسبت حلول سال نو صادر کرد. اصلی‏ترین محورهای پیام نوروزی رئیس مجلس و نماینده امام خمینی در شورای عالی دفاع چنین بود:
اشاره به پیروزی‌های بزرگ نظامی‌‌ ‌سال گذشته و رانده‏شدن بخش عمده‏ای از نیروهای اشغالگران عراقی به پشت مرزهای بین‏المللی؛ مهار اقدامات تروریستی در داخل کشور درحد بسیار بالا و آشکار‏شدن ماهیت گروه‌های مسلح در صحنه‌های داخلی؛ اشاره به افزایش تولید و بهره‌وری در صنایع و رونق‏گرفتن کارخانه‌‌ها؛ اظهار علاقه به بازگشت ایرانیان خارج از کشور به ایران و شرکت در خدمت‏رسانی به مردم و نیز ابراز امیدواری به ریشه‌کن‏شدن اقدامات تروریستی و فراهم‏شدن زمینه آزادی افرادی که به‏نحوی در خدمت گروه‌های تروریستی بودند و درحال‏حاضر پشیمان هستند.
در بخشی از پیام رئیس مجلس آمده است: «به لطف خداوند و در سایه رهبری‌های امام امت ما سال بسیار موفق و پرثمری را پشت سر گذاشتیم و به بسیاری از خواسته‌هایمان رسیدیم و امیدواریم سال آینده هم بر این ملت قهرمان و مجاهد و مبارز مبارک باشد و همراه با توفیقات فراوان. در سال گذشته، ما در ابعاد مختلفی موفقیت‌های چشمگیری به دست آوردیم. درزمینه نظامی‌‌ ‌در چنین روزی هنوز دشمنان اشغالگر تا پشت شهر قهرمان دزفول و اهواز و بسیاری از شهرهای ما بودند و مناطق وسیعی را در اشغال داشتند. روزهای اول سال، فتح‏المبین آغاز شد و تا والفجر صحنه‌های پر از افتخار و حماسه را ما در سایه رشادت‌های رزمندگانمان در ارتش و سپاه و بسیج داوطلبان دیگر به دست آوردیم. امروز دشمن اشغالگر را در بسیاری از نقاط به آن‏طرف مرز رانده‌ایم و وادار به حالت تدافعی کرده‌ایم که ان‏شاءالله قدرت دفاع دشمن هم به‏زودی درهم شکسته خواهد شد. در مبارزه با ضدانقلاب موفقیت‌ها بسیار چشمگیر بوده، علاوه‏بر اینکه امنیت کشور تأمین شد و تروریسم تا نزدیک به صفر مهار شد. ازلحاظ اعتبار و آبرو ضدانقلاب هرچه که داشت از دست داده و کسانی که روزی شعار مبارزه با امپریالیزم و استعمار را می‌‌دادند، امروز برای همه روشن شد که از نوکران امپریالیزم هستند و تاحد جاسوسی برای حزب بعث عفلقی عراق که خودش جاسوس و نوکر دیگری است تنزل کرده‌اند و ریشه آنها ازلحاظ فکری و روحی در جامعه ما بحمدالله سوخته شده. در میدان اقتصادی وضعمان بحمدالله بسیار بهتر شده. کارخانه‌های فراوانی در طول سال گذشته کار نسبتاً موفقی را انجام داده‌اند. تولیدات در بسیاری کارخانه‌ها از ظرفیت اسمی‌‌ ‌هم گذشته‌اند و کارگران و مدیران لایق و متخصصان دلسوز با مایه‏گذاشتن از نیروی خودشان موفق شده‌اند بر بسیاری از مشکلات فایق آیند و امروز ما در کشورمان هزار‌ها کارگاه و کارخانه فعال و درحال تلاش داریم و درمورد مسائل ارزی نسبت به سال گذشته وضع ارزی بسیار رضایت‏بخش است. استحکام وضع ارز کشور ما به‏دنبال یک وضع نابسامانی که در اواخر سال گذشته پیش آمده بود، امروز به برنامه‌ریزان جمهوری اسلامی‌‌ ‌این اعتماد را داده است که بتوانند برای مدت‌های طولانی آینده برنامه‌ریزی اقتصادی کنند و موفق شده‌ایم در بازار جهانی آن‌جوری که میل داشتیم و می‌‌خواستیم بازار فروش نفتمان را درحدی که مصلحت برای کشور ما هست، تأمین و به دلخواه عمل کنیم. امیدواریم در این سال موفق شویم این جنگ طولانی خانمان‏سوز را پیروزمندانه و به نفع محرومان و مستضعفان منطقه و بلکه دنیا خاتمه بدهیم و از خداوند هم در این ساعات تقاضا داریم و دعا می‌‌کنیم که به ما و محرومان محبت بکند و شر حزب بعث عفلقی و صدامیان را از سر منطقه کوتاه کند تا اینکه ملت عراق هم بتواند در هوای آزاد تنفس داشته باشد و همراه و هم‏پای ملت ایران در این راه مقدس اسلامی‌‌ ‌گام بردارند.
من به‏خصوص انتظار دارم که در سایه آرامش و سکونی که بر جامعه ما حاکم خواهد شد به‏خاطر یأس ضدانقلاب و به‏خاطر روشن‏شدن و تحکیم موقعیت جمهوری اسلامی‌‌ ‌و حکومت اسلامی‌‌ ‌کسانی که به‏نحوی از انحا نخواسته‌اند در این مملکت باشند، اما علاقه به وطنشان و مردمشان و فامیلشان دارند و در خارج از کشور زندگی می‌‌کنند، این امکان را پیدا کنند که به مملکتشان برگردند و در کنار مردم و در کنار قشرهای محروم جامعه در ساختن کشور اسلامی‌‌ ‌با ما همکاری کنند و یا لااقل در وطنشان بتوانند راحت و دلخوش زندگی کنند. چیزی که بنده و دوستان ما را رنج می‌‌دهد این است که به‏خاطر شرایط تحمیل‏شده بر ما بخشی از نیروهای جوان ما که گمراه شده بودند، در زندان‌ها به سر می‌‌برند که ما راضی به این امر نبودیم و از این پیشامد جداً متأسف هستیم. اما کاری است که خودشان کرده‌اند. امیدواریم با ریشه‏کن ‏شدن تروریسم و ضدانقلاب بتوانیم از امام امت تقاضا کنیم که عفو عمومی‌‌ ‌برای تمام گناهکارانی که ممکن است در این کشور با ما در سلم و صفا زندگی کنند عطا کنند و ما بتوانیم شاهد خالی‏شدن زندان‌ها از تمام کسانی که امکان فعالیت و زندگی شرافتمندانه برایشان هست، باشیم.»<ref>همان.</ref>


== گزارش - 383 ==
هفته‌نامه فرانسوی ژون‌آفریک در مقاله‌ای به بررسی رفتار سیاسی امریکا باتوجه‏به توازن جدید در جنگ ایران و عراق پرداخته و پیروزی ایران و تشکیل حکومت متحد با ایران در عراق را برای امریکا غیرقابل‏قبول خوانده است. ژون‌آفریک با اشاره به اوضاع داخلی عراق و اقدام صدام حسین در حذف رقبای خود و همکاری فرانسه و آرژانتین در تسلیح عراق نوشته است:
«از وقتی‏که نیروهای (امام) خمینی پیشروی کرده و امتیازاتی به دست آورده‌اند، به‏ویژه از زمان حمله این نیروها و ورودشان به خاک عراق، واشنگتن موضع خود را عوض کرده است. امریکا اکنون به عراق کمک می‌کند و در این راه قدری با احتیاط رفتار می‌کند. اطمینان‌خاطری که در سخنان صدام حسین مشهود گشته به‌دلیل همین کمک‌ها است و مقاومت نیروهای عراق نیز تاحدودی از همین امر نشئت می‌گیرد.
میرحسین موسوی نخست‏وزیر در پیام نوروزی خود با اشاره به اجرای موفقیت‏آمیز عملیات‌های فتح‏المبین و بیت‏المقدس در بعد نظامی، شرکت مردم در انتخابات مجلس خبرگان در بعد سیاست داخلی و موفقیت ایران در جلوگیری از برگزاری اجلاس غیرمتعهد‌ها در عراق در عرصه سیاست خارجی، سال 1361 را سال پیروزی‌های بزرگ نظامی‌‌ ‌و سیأسی نامید. پشت‏سرگذاشتن دوران رکود دوساله اقتصادی و رونق‏گرفتن محیط‌های کار و به‏راه‏افتادن چرخه تولید در اقتصاد کشور، افزایش ذخایر ارزی، تأکید بر تلاش بیشتر دولت برای خدمت به اقشار مستضعف ایران و نام‏گذاری سال 1362 به‏عنوان سال "حمایت از مستضعفان" از دیگر محورهای پیام نخست‏وزیر بود که بخش‌هایی از آن چنین است:
از ابتدای ژوئیه ، ستاد فرماندهی ارتش عراق ازطریق عربستان سعودی اطلاعاتی درباره حرکت‌های نیروهای ایران و تسلیحاتشان - که به‏وسیله ماهواره‌های امریکایی به دست آمده - دریافت کرده است. امریکا برای جلوگیری از شکست عراق همه تلاش خود را می‌کند، ولی آیا خواهد توانست از این شکست جلوگیری کند؟ یک کشور متحد احتمالی ایران؛ یعنی عراق مشتمل بر 5 میلیون نفر شیعه، دارای تولیدات نفتی قابل‏رقابت با عربستان سعودی و یک سیاست خارجی تهدیدکننده بر سراسر منطقه خلیج، برای امریکا پذیرفتنی نیست؛ زیرا حکومت عربستان سعودی و امیرنشین‌های خلیج را در معرض نابودی قرار می‌دهد. واشنگتن درآن‏صورت همه متحدان منطقه‌ای خود، ازجمله اسرائیل را برای معاوضه با چنین احتمالی یا درصورت امکان برای پیشگیری از آن بسیج خواهد کرد.<ref>سند شماره 227369 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه رویدادهای هفته، واحد تبلیغات و انتشارات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه10، شماره 1، 11/12/1361، صص 10 و 11، به نقل از هفته‌نامه ژون آفریک.</ref>
«سال 61، سال پیروزی‌های بزرگ بود، سال تبدیل خونین‏شهر به خرمشهر بود، سال فتح‏المبین بود، سالی بود که نیروهای رزمنده ما با انسجام عمیق خودشان توانستند ضربات تعیین‏کننده‌ای بر رژیم صدام وارد بیاورند در حالتی که بیشترین کمک‌ها به نیروهای دشمن می‌‌شد و سال گذشته، سال پیروزی در صحنه‌های سیأسی برای کشور ما بود چه در داخل و چه در خارج؛ در داخل شاید بهترین تظاهر این پیروزی‌ها را شرکت همه‏جانبه ملت ما در انتخابات مجلس خبرگان بشود به شمار آورد و همچنین ضربات سختی که ایادی ابرقدرت‌ها در داخل کشور ما خوردند و خشکاندن ریشه‌های خان‏زدگی و خان‏گزیدگی یکی دیگر از این موفقیت‌ها می‌‌تواند باشد که با حرکت منسجم و همه‏جانبه نیروهای انتظامی‌‌ ‌ما نیروهای متعهد ما مواظبت و مراقبت همه ملت، صورت گرفت. در سطح بین‏الملل کافی است به قدرت سیأسی کشور خودمان و تحرک دولت دراین‏زمینه نگاه بکنیم که البته برپایه تحرک نیروهای رزمنده ما در جبهه‌ها صورت گرفته و آن انتقال محل کنفرانس جنبش غیرمتعهد‌ها از بغداد به دهلی و همچنین پیروزی‌های اخیر در سطح کنفرانس است و به این مسئله اضافه کنیم گسترش روابط خودمان را با جهان سوم که حالت روزافزون دارد و اعتبار همه‏جانبه نظام ما در میان همه کشورهای جهان و این مسئله که نظام ما به‏صورت یک فریاد بلند از دهان همه مستضعفان جهان درآمده و به‏صورت یک صدای رسا در جهان امروز مطرح است.
این نشریه افزوده است: صدام حسین اخیراً خود را از شر چند تن از رقبای احتمالی بعثی خلاص کرده است. همچنین در ژانویه سال جاری، دو تن از اعضای کابینه دولتش، باوجود نزدیکی‌شان به رژیم تبعید شدند. سعدون حمادی - که طارق عزیز در 24 فوریه جایگزین او شد - به امریکا رفته و زکی جبار معاون وزیر اطلاعات نیز از سوریه تقاضای پناهندگی کرده است.
درزمینه اقتصادی هم یقیناً شما ملت بزرگ شاهد تحولاتی بوده‏اید، ما موقعیتی که الآن ازنظر ذخایر ارزی داریم، شاید در طول انقلاب تابه‏حال، به این خوبی نبوده و کارخانه‌های ما بعد از رکود ناشی‏از تغییرات و تحولات و شرایط خاص الآن به حرکت درآمدند و ما سال 61 را سال تعیین‏کننده‏ای درزمینه چرخش‌های اقتصادی کشور خودمان می‌‌بینیم و همچنین از همه اینها مهم‏تر سالی که ما از سر گذراندیم، ازنظر برگشت ملت ما برگشت همه ما به‏سمت موازین اسلامی‌‌ ‌یک سال بسیار پراهمیت بود. سالی بود که ارزش‌های اسلامی‌‌ ‌در جامعه ما بیشتر از همیشه مورد حمایت قرار گرفته و گسترده شدند و نظام اجتماع ما بیشتر از همیشه آمیخته با این موازین انسجام خودش را پیدا کرد.
ژون‌آفریک سپس خاطرنشان کرد که در ماه ژوئن سال گذشته نیز رئیس‌جمهور عراق دو تن از وزیران خود؛ یعنی وزیر بهداشت و وزیر نفت را اعدام کرد. این مجله همچنین با اشاره به اجرای عملیات والفجر مقدماتی افزوده است که خطر حقیقی برای بغداد ازجانب جبهه‌های شمالی است که تعداد بی‌شماری از نیروهای ایران در آنجا مستقرند و تهاجم فوریه تاحدودی مانند یک مانور پراکنده توسط ایرانی‌ها با هدف ایجاد اضطراب در ارتش عراق اجرا شد.
امیدوارم این سال جدید به یاری خدا و به فضل خدا، سال برکت و خیر برای ملت ما، سال پیروزی نهایی برای ملت ما باشد که این خیر و برکت و این پیروزی یقیناً فقط برای ملت ما نیست، بلکه این پیروزی‌ها برای همه مستضعفان جهان هست که چشم امیدشان را به انقلاب ما دوخته‌اند و یقیناً دولت خدمتگزار تمام توان خودش را برای پیروزی در این جنگ به کار خواهد برد. همان‏طورکه تمام توان خودش را برای خدمت به مستضعفان جامعه به کار خواهد برد، دولت خدمتگزار شما ملت بزرگ پایبند به اسلام، پایبند به فقاهت و پایبند به آن شعارهایی است که در طول انقلاب شما داده‌اید. طبیعتاً دولت در چارچوبی گام برمی‌‌دارد که آن شعار‌ها را عملی بکند و موازین اسلامی‌‌ ‌را در جامعه پیاده بکند و دراین‏زمینه یقیناً احتیاج به یاری همه شما ملت بزرگ و همه نهادهای کشورمان دارد. مخصوصاً در سال 62 بعد از اینکه نظام استقرار کامل پیدا کرده و ما موفقیت‌های بزرگی در سال 61 داشتیم. فکر می‌‌کنیم که دولت بیشترین توجه خودش را برای حمایت از مستضعفان جامعه به کار برده. در کنار همه نهاد‌ها مستضعفانی که بار اصلی انقلاب روی دوش آنهاست، بیشترین شهدای جبهه‌ها از آنهاست و آنها حامیان اصیل انقلاب هستند، آنها کسانی هستند که به قول امام عزیزمان بر گردن همه ما حق دارند و ما مدیون همه آنها هستیم و طبیعی است که دولت خدمتگزار موقعی بتواند شایسته نظام جمهوری اسلامی‌‌ ‌ما باشد که این دولت افتخار بکند برای خدمت به این قشر عظیم و ملت عزیز و دولت یقیناً در این جهت گام برخواهد داشت و من سال 62 را سال حمایت از مستضعفان اعلام می‌‌کنم و طبیعی است که همه ارگان‌ها و نهادهای دولتی و همه همکاران من در تمام سطوح ادارات باید به این مسئله توجه داشته و یقین داشته باشند اگر هرکسی در هر گوشه‌ای، در هر اطاقی، در پشت هر میزی این مسئله را هدف قرار بدهد که در چارچوب موازین اسلامی‌‌ ‌و با تکیه به رهبری‌های امام امت به محرومان جامعه فکر بکند، به ریشه‏کن کردن استضعاف در جامعه ما فکر بکند، ما خواهیم توانست گام‌های مؤثری در این جهت برداریم.»<ref>همان.</ref>
این مجله افزوده است: برای جمهوری اسلامی ایران محاکمه‌ متجاوز - که صدام حسین است - همچنان یک شرط پایان جنگ است. ژون‌آفریک سپس با اشاره به خرید هواپیماهای جنگی به‏وسیله عراق از فرانسه و آرژانتین، میزان معامله‌های تسلیحاتی بغداد با فرانسه را در سال‌های 1981 و 1982، 28 میلیارد دلار اعلام کرد و عراق را بهترین مشتری فرانسه در خاورمیانه خواند و یادآوری کرد که بخش عظیمی از این صورت‏هزینه‌های تسلیحاتی عراق را عربستان سعودی پرداخت کرده است.<ref>روزنامه اطلاعات، 4/12/1361، ص12، به نقل از نشریه فرانسوی ژون آفریک.</ref>


== گزارش - 384 ==
== گزارش - 17 ==  
طه یاسین رمضان فرمانده کل ارتش خلقی عراق، خواستار بهبود آموزش نظامی‌‌ ‌ارتش عراق شد.
به گزارش رادیو بغداد، وی در جمع فرماندهان و افسران آموزش منطقه کرخ بغداد گفت: تربیت رزمنده ورزیده و خوب به‏ویژه در برهه کنونی از جنگ ما، یک ضرورت مبرم بوده و همه باید با پرحجم‏کردن آموزش و تمرینات مستمر رزمی‌‌ ‌جهت بالابردن سطح رزمی‌‌ ‌رزمندگان و فراهم‏آوردن مقدمات شرکت فعال آنها در جنگ همکاری کنند، زیرا این امر موجب تقویت روح پیروزی و واردآوردن تلفات و ضایعات سنگین به نیروهای ایرانی می‌‌گردد.
فرمانده کل ارتش خلقی تأکید کرد که آموزش و تمرین مستمر و مبتنی‏بر برنامه‌ها و نقشه‌های عملی، عامل اساسی در تحقق پیروزی و نبرد مطلوب می‌‌باشد و بهترین دلیل، نبردهای اخیر در منطقه شیب است که آن آموزش خوب، نقش سرنوشت‏سازی در شکست‏دادن دشمن ایفا کرد. وی در ادامه خاطرنشان ساخت که تماس و هم‏زیستی با رزمندگان در مدت استراحت هم در ارتقای آموزش مهم است، چون موجب آشنایی با نظر‌ها و پیشنهادهای رزمندگان درخصوص بالابردن سطح آموزش می‌‌شود.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی،‌‌ ‌نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 2، 2/1/1362، صص 16 و 17، رادیو بغداد، 1/1/1362.</ref>


== گزارش - 385 ==
روابط امریکا، شوروی و فرانسه با ایران و عراق، جبهه‌گیری این کشورها علیه ایران و همسویی آنها با عراق و تیرگی روابط سیاسی فرانسه و ایران موضوعاتی است که روزنامه فیگارو در مقاله‌ای مورد بررسی قرار داده است. خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از این روزنامه آورده است:
«همان‌گونه‏که قابل‏پیش‌بینی بود، جنگ ایران - عراق امروز آن‌چنان حساسیت یافته که ابرقدرت‌ها علی‌رغم موانع و تردیدهای موجود، مجبور گشته‌اند مواضع خود را نسبت به آن روشن نمایند. [دراین‏میان] سیاست امریکا بیشتر از دیگران روشن بوده. امریکا به‏محض روی‏کارآمدن دولت ریگان تصمیم گرفت تا از عراق حمایت نماید و امیدوار بود که رژیم عراق را از واپسین وابستگی‌هایی که هنوز بین عراق و روسیه وجود می‌داشت، رهانیده و به آن چنگ اندازد. بالاخره دیپلماسی امریکا بدین‏طریق امکان می‌یافت تا ازنظر کشورهای عرب ضعفی را که عبارت از داشتن روابط عالی با اسرائیل می‌باشد، جبران نماید.
نعیم حداد رئیس مجلس عراق که به مسکو سفر کرده است، امروز با هیئت همراه خود با صدر هیئت‏رئیسه شوروی دیدار کرد. رادیو بغداد از این دیدار چنین گزارش داد: در این ملاقات درباره مسائل مربوط به جنگ عراق و ایران بحث و تبادل‏نظر شد و مقام مسئول اتحاد جماهیر شوروی مواضع و ابتکارات صلح‏جویانه عراق و همکاری‌اش با تلاش‌های صورت‏گرفته جهت متوقف‏کردن جنگ و یافتن راه‏حل مسالمت‌آمیز برای آن را ستود. مقام مسئول اتحاد جماهیر شوروی همچنین ضمن انتقاد از موضع حکومت ایران، بر لزوم یافتن راه‏حل عادلانه و مسالمت‌آمیز تأکید کرد.<ref>همان، ص17، رادیو بغداد، 1/1/1362.</ref>
فیگارو ادامه می‌دهد: از سوی دیگر، شوروی از ابتدای سال گذشته به‏طور محسوسی به‏سمت بغداد متمایل گشته و ارسال تسلیحات به رژیم عراق را به‏طور گسترده‌ای از سر گرفت. ازنظر روسیه چرخشی که انقلاب ایران اتخاذ نمود ناچاراً او را از هرگونه نزدیکی به جبهه سوسیالیست یا نیروهای ترقی‌خواه دور می‌کند. فیگارو به‏عنوان شاهد و گواه برای گفته‌های خویش مبنی‏بر طرز برخورد شوروی در قبال مسائل ایران می‌نویسد: تحولات ایران موجب نگرانی مقامات مسکو شده است. فرمان هشت‏ماده‌ای آیت‌الله خمینی، اعلام چرخش در انقلاب بوده و هدف آن استقرار دولت و قانونی‏بودن دستگیری کسانی [بوده است] که فکر می‌کردند بتوانند همچنان از اوضاع به نفع خویش بهره‌برداری کنند. [این فرمان] نشان داد که بایستی فرامین امام را جدی تلقی کرد و تفسیر شخصیت‌های طراز اول رژیم و به‏خصوص بانفوذترین آنها؛ یعنی آیت‌الله رفسنجانی رهبر حزب جمهوری اسلامی، همچنان نشان می‌دهد که این فرمان به‏منزله تفسیر و جهت‌گیری عمومی و کلی رژیم می‌باشد. دستگیری رهبران حزب توده نیز در این چارچوب قرار دارد. 48 ساعت بعد از این دستگیری‌ها، آیت‌الله خمینی اظهار داشت که هم‌اکنون بایستی به فعالیت‌های گروه‌هایی که از مشکل‌ترین لحظات انقلاب فقط بهره‌برداری و سوءاستفاده می‌کردند، پایان داد.
فیگارو در توضیح سیاست‌های خارجی فرانسه در قبال جمهوری اسلامی ایران می‌نویسد: بعد از فرار بنی‌صدر و رجوی، در سیاست قبلی فرانسه که حفظ توازن بوده، شکاف ایجاد شد. ایران اعلام کرد که خواهان استرداد آنها است و فرانسه باکمال‏تعجب با فراخواندن فرانسویان داخل ایران و تقریباً تمام پرسنل سفارت، به این درخواست پاسخ می‌دهد. بدون هیچ‌گونه شکی ماجراهای گروگان‌های امریکایی در تصمیم‌گیری‌های دولت نقش داشته است. فیگارو ادامه می‌دهد: آیا می‌توان چنین تصور نمود که دولت فرانسه، رژیم ایران را رژیم سست پنداشته بود و می‌خواست که وضعیت خود را دررابطه‏با سقوط احتمالی رژیم ایران و روی‏کارآمدن یک قدرت جدید که در آن نیروهای مترقی و احزاب چپ ارجحیت داشته باشند، معین نماید. بدین‏ترتیب، دولت فرانسه خود را در یک سری وقایع متعهد می‌سازد که شاید پایان آن را نمی‌دیده است. ایران از آن به بعد، فرانسه را دشمن خویش و تقریباً هم‌ردیف امریکا محسوب نمود و به‏هرحال پاریس دیگر مخاطب اقتصادی و سیاسی تهران نبود.
مذاکرات فرانسه - عراق انجام گرفته و بیش‏ازپیش این مذاکرات به‏عنوان یک عنصر تعیین‌کننده در روابط فرانسه و اعراب ظاهر می‌شود؛ به‏خصوص که این مذاکرات مثل آنچه که درمورد امریکا وجود داشت، اثرات روابط خوب فرانسه و اسرائیل را جبران نماید و تعهد فرانسه نسبت به عراق تا به آنجا بوده است که قادر شده این قضاوت خطرناک را به وزیر امور خارجه فرانسه نسبت دهد که: روابط خوب فرانسه و اعراب بیش از آنچه که به مواضع ما بر سر مسئله فلسطین بستگی داشته [باشد]، به حمایت فرانسه از عراق بستگی دارد.»<ref>گزیده اسناد عملیات والفجر1، پیشین، صص 43 - 42.</ref>


== گزارش - 386 ==
== گزارش - 18 ==  
پس از گذشت بیست روز از اقدام عراق به بمباران چاه‌های نفتی نوروز و حرکت آرام لکه‌های نفتی به‏سمت سواحل کشورهای جنوب خلیج‏فارس، این مسئله کم‏کم جنبه بین‌المللی پیدا می‌‌‌کند.
رادیو مسکو امروز در تفسیری ضمن اعتراض به بازداشت سران حزب توده در ایران و درخشان‏خواندن کارنامه‌ 41 ساله‌ سیاسی این حزب، هرگونه وابستگی و ارتباط حزب توده با اتحاد شوروی را انکار کرد. این رادیو همچنین با یادآوری همکاری‌های شوروی با ایران بعد از انقلاب مدعی شد که شوروی این اقدامات را بی‌هیچ چشمداشتی انجام داده است. این درحالی است که در این تفسیر به‏علت حمایت دولت شوروی از حزب توده و همچنین کمک‌های فراوان نظامی شوروی به عراق هیچ اشاره‌ای نشده است. در بخش‌هایی از گزارش این رادیو آمده است:
خبرگزاری فرانسه دراین‏باره گزارش داد: «بنا به اظهار ناظران در منامه، بیم آن می‌‌رود که جنگ ایران و عراق یک مد سیاه‏رنگ به‏وجودآمده در شمال خلیج‏فارس را به یک فاجعه زیستی برای بسیاری از کشورهای ساحلی این خلیج تبدیل کند.
«عده‌ای از رهبران حزب توده ایران ازجمله رفیق نورالدین کیانوری دبیر اول کمیته مرکزی آن، بازداشت شدند. موسوی تبریزی دادستان کل ایران، طی بیانات رادیو تلویزیونی اظهار داشت بازداشت اشخاص یادشده با فعالیت‌ جاسوسی آنها به سود کشورهای خاوری ارتباط دارد و اینکه دادستان کل توضیح نداد که صحبت از کدام کشورها در میان است. فعالیت‌های تبلیغاتی ضدشوروی که این اواخر توسط برخی ارگان‌های مطبوعاتی به راه انداخته شده دراین‏مورد هیچ شک و تردیدی باقی نمی‌گذارد. در ایران، محافل مرتجع محافظه‌کار فعالیت خود را شدت داده، تلاش می‌کنند هم نیروهای مترقی و میهن‌پرست کشور را مورد ضربه قرار دهند و هم مناسبات ایران و شوروی را.
منابع آگاه نفتی در منامه خاطرنشان کردند که نشت نفت از دو چاه ساحلی ایران در حوزه نفتی نوروز که علت این آلودگی است هنوز مسدد نشده‏اند و نفت به‏طرف خلیج‏فارس جاری می‌‌باشد. تا امروز، یک سفره از نفت سنگین به‏میزان یک‏صد هزار بشکه روی آب تشکیل شده است. درحقیقت حوزه نفتی نوروز در هشتاد کیلومتری شمال خارک، صد کیلومتری مرز عراق و در حوزه دریایی جزء مناطق ممنوع‏شده ازطرف عراق قرار دارد. بدین سبب کشتی‌های مجهز به دستگاه‌های مسدودکردن چاه‌ها که غالباً در بندر ظهران در عربستان مستقر هستند، نتوانسته‌اند تضمین کافی برای فعالیت در این منطقه به دست آورند. از یکی از این دو چاه از هجدهم بهمن‏ماه، روزانه 2 هزار بشکه نفت به‏طرف خلیج‏فارس سرازیر می‌‌شود. از سوی دیگر، درپی بمباران هواپیماهای عراقی در یازدهم اسفندماه در حوزه نفتی نوروز، دو چاه آتش گرفت و یک چاه دیگر منفجر شد که از آن نیز روزی 2 هزار بشکه نفت جاری شده است.»<ref>همان، ص5، منامه، خبرگزاری فرانسه، 1/1/1362.</ref>
جنبه‌های افتراآمیز اتهامات وارده به رهبران حزب توده و حملات به سیاست اتحاد شوروی به‏قدری آشکار و هویدا است که به هیچ‏گونه تکذیب نیازی ندارد. چیز دیگری مایه تعجب است و آن اینکه این رویدادها در یکی از پرمسئولیت‌ترین لحظات تاریخ ایران صورت می‌گیرد. منظور ما وضع دشوار اقتصادی ایران و دسایس مداوم نیروهای ضدانقلابی و خطر مداخله مسلحانه امریکا است که ناو بزرگی مرکب از چند ده ناو جنگی در مجاورت خلیج‏فارس نگاه داشته و همچنین جنگ میان ایران و عراق است که همچنان ادامه دارد. ولی باوجوداین، مخصوصاً در این موقع، رهبران حزب توده مورد تعقیب و پیگرد قرار گرفته‌اند؛ حزبی که طی 41 سال موجودیت خود، صفحات درخشان زیادی در کتاب مبارزات مردم ایران با استبداد شاه و آقایی و سیطره بیگانگان در کشور در دوران پیش از انقلاب سال 1979 علیه ارتجاع از هر قماشی ثبت کرده است. اگر از رفیق کیانوری و هم‌رزمانش سخن بگوییم باید گفت که در زمان شاه بسیاری از آنها سال‌های زیادی در زندان به سر برده‌اند و فقط انقلاب موجب رهایی آنها از سیاه‏چال‌ها شد. حزب توده طی تمام سال‌های پیش از انقلاب باوجود جنبه بغرنج و پیچیدگی ضدونقیص مبارزات سیاسی در ایران همواره از گرایش‌های دمکراتیک و ضدامپریالیستی انقلاب ایران پشتیبانی می‌کرد و بر آن بود که این گرایش، پایه و اساس خط مشی امام خمینی را تشکیل می‌دهد. حقایق بر آن دلالت دارند که این خط مشی، زحمت‌کشان شهرها و دهات و قشرهای مستضعف را به هم فشرده ساخته؛ البته، مفهوم است که حزب توده هم همراه آنها بود ولیکن از اسرار نیست که در ایران گروه‌بندی‌های مختلفی مشغول فعالیت هستند و از آن جمله گروه‌بندی‌هایی که پیرو نظرات صرفاً محافظه‌کارانه و افراطی راست‌گرا هستند. به‏طوری‏که از تمام قراین استنباط می‌شود این گروه‌بندی‌ها نیرومند می‌شوند و دست‌کم این واقعیت حاکی بر این حقیقت است که تحولات اجتماعی به سود قشرهای زحمت‌کش متوقف شده است و بورژوازی هوادار غرب خود را همواره مطمئن‌تر احساس می‌کند و ضربت را به حزب توده که جزئی از نیروهای ترقی‌خواه جامعه ایران است، وارد می‌سازد. محافل ارتجاعی پایه‌های مناسبات شوروی و ایران را متزلزل می‌سازند؛ هرچند که این مناسبات بدون هیچ‌گونه شک و تردیدی با منافع ملی ایران مطابقت دارد و به ایران کمک می‌کند تا دربرابر فشارهای امپریالیستی پایداری کند.
روزنامه‌های کویتی الوطن و الانباء نیز دراین‏باره واکنش‏هایی نشان دادند. الوطن در شماره امروز خود نوشت: کشورهای حوزه خلیج‏فارس برای مقابله با آلودگی نفتی آب‌های خلیج‏فارس حالت آماده‏باش اعلام کرده‌اند. این روزنامه افزود: درحال‏حاضر 10 میلیون تن نفت به‏سوی سواحل کشورهای عرب حوزه خلیج‏فارس در حرکت است و این امر تصفیه‏‎خانه‌های آب را در معرض خطر آلودگی قرار می‌‌دهد و کویت نیز تاحدودی در معرض خطر قرار گرفته است.
برای نمونه، چند واقعیت را ذکر می‌کنیم: پاییز سال 1978 وقتی تخت سلطنت ایران متزلزل شد، در مطبوعات خارجی اطلاعاتی درباره امکان هجوم امریکا به این کشور پدیدار شد. اتحاد شوروی در آن روزها اعلام داشت که چنین مداخلاتی در امور ایران مجاز نیست، اما دولت امریکا پس از انقلاب ایران روابط بازرگانی با ایران را تحریم کرد؛ ناوگان‌های جنگی امریکا بنادر ایران را مسدود کردند و به این وسیله زیان‌های کمرشکنی را به اقتصاد ایران وارد آوردند و تأمین خواروبار مردم ایران و دیگر کالاهای ضروری را با دشواری مواجه کردند. اتحاد شوروی نه‏فقط این عملیات امپریالیسم را محکوم و تقبیح کرد، بلکه حق حمل‌ ترانزیت کالا از خاک خود، از راه‌های خشکی و آبی به ایران اعطا کرد. اگر در سال 1979 از این راه ترانزیت از خاک اتحاد شوروی یک میلیون و 300 هزار تن کالای ایران حمل شد، در سال 1981، این رقم 5/2 برابر شد. بدین‏طریق خساراتی که درنتیجه محاصره دریایی امریکا به ایران وارد می‌شد تاحدود چشمگیری تضعیف گردید و هم‌اکنون هم در ایران بسیاری از واحدهایی که با همکاری اتحاد شوروی ساخته شده با موفقیت مشغول کار است و ساختمان یک عده واحدهای دیگر که در آنها کارشناسان شوروی کار می‌کنند، ادامه دارد. واقعیت چنین است و بر آن دلالت می‌کند که اتحاد شوروی در ایران برای خود هیچ‏گونه حقوق خاص و مزایایی نمی‌جوید و نسبت به این کشور هیچ‌گونه دعاوی ارضی ندارد و در امور داخلی ایران مداخله نمی‌کند و فقط برای آن می‌کوشد که ملت‌های ما در صلح و صفا زندگی کرده و با هم همکاری کنند.
الانباء نیز با اشاره به اینکه آلودگی آب‌های خلیج‏فارس براثر بمباران‌های عراق ایجاد شده است، نوشت: یک کشور عربی از عراق خواسته است بمباران منابع نفتی ایران در آب‌های خلیج‏فارس را متوقف کند تا از افزایش آلودگی دریا جلوگیری شود.<ref>همان، صص 2 و 3، کویت، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/1/1362، به نقل از روزنامه‌های کویتی الوطن و الانباء.</ref>
همان‌طورکه در بیست‏وششمین کنگره حزب کمونیست اتحادیه شوروی خاطرنشان گردید، ملت ایران راه خود را به‏سوی آزادی و شکوفایی جست‏وجو می‌کند و ما صادقانه در این راه برایش موفقیت آرزو می‌کنیم و آماده هستیم مناسبات حسنه را براساس اصول برابری و البته متقابل گسترش دهیم. اما آنچه که درباره تبلیغات ضدشوروی که در تهران دامنه گرفته می‌توان گفت این است که این‏گونه فعالیت‌های تبلیغاتی حفظ جو مناسبات کشورهایمان و ملت‌هایمان را تیره و غم‌انگیز می‌سازد و در وهله اول و در درجه اول به منافع ایران زیان می‌رساند.»<ref>گزیده اسناد عملیات والفجر1، جلد اول، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: طرح عملیاتی شماره 2 کربلای11، ص43.</ref>
خبرگزاری کویت هم با اشاره به تلاش کشورهای حوزه خلیج‏فارس برای پایان‏دادن به این فاجعه زیست‏محیطی و مخالفت عراق با آن اعلام کرد: کشورهای حوزه خلیج‏فارس در تلاش برای تشکیل جلسه‏ای ‌با شرکت نمایندگان ایران و عراق بوده‌اند تا بتوانند گروه‌هایی از متخصصان را برای مرمت این چاه‌ها اعزام کنند، ولی عراق تهدید کرده است به هر گروهی که به این چاه‌ها نزدیک شود حمله خواهد کرد.<ref>همان، ص3، کویت، خبرگزاری کویت، 1/1/1362.</ref>


== گزارش - 387 ==
== گزارش - 19 ==  
در پایان دیدار شاذلی بن جدید رئیس‌جمهور الجزایر از تونس، این دو کشور با انتشار بیانیه مشترکی ضمن ابراز نگرانی از ادامه جنگ ایران و عراق خواستار دستیابی دو کشور مسلمان به یک راه‏حل مسالمت‌آمیز عادلانه شدند.<ref>همان، ص7، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/1/1362، خبرگزاری فرانسه.</ref>
نشریه عربی المستقبل چاپ پاریس، در مقاله‌ای با عنوان "مسکو سکوت خود را در جنگ می‌شکند"، بدون توجه به واگرایی ایران و شوروی در موضوع دستگیری افراد حزب توده به مقاله روزنامه پراودا ارگان رسمی حزب کمونیست شوروی، اشاره کرده است. این مجله سردی روابط ایران و شوروی را متأثر از نگرانی شوروی از امکان پیشروی ایران در جبهه میانی و کردستان عراق و احتمال قطع جاده بغداد و موصل دانسته و نوشته است: روزنامه پراودا ارگان کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی، دو کشور ایران و عراق را به متوقف‏کردن این جنگ دعوت کرد و از آنها خواست بدون به‏راه‏انداختن حمام‌های خون و ازطریق گفت‏وگو برای رسیدن به یک راه‌حل تلاش کنند. المستقبل اضافه می‌کند که آگاهان سیاسی عقیده دارند برای اولین‏بار است که سازمان‌های تبلیغاتی شوروی درحالی‌که ایران بزرگداشت سالگرد انقلاب اسلامی خود را جشن می‌گیرد، حتی یک تهنیت نگفتند و همچنین شوروی از راه‌حل صلح‌آمیز و مذاکره سخن به میان می‌آورد و عراق نیز بیش از ایران مایل به این راه‌حل است و این نشان می‌دهد مسکو از حکومت ایران خشمگین است. ایران عملیات مخالف رژیم افغانستان را رهبری کرده و طرح‌های مربوط به روابط ایران و افغانستان و پاکستان را که ازطرف شوروی ارائه می‌شود، رد کرده است. نکته آخر اینکه حکومت شوروی نگران قطع راه بغداد - موصل به‏وسیله نیروهای نظامی ایران است. این مسئله برای حکومت شوروی اهمیت خاصی دارد، چراکه پیمانی شبیه به دفاع مشترک بین عراق و شوروی هنوز بین دو کشور برقرار است.<ref>سند شماره 213686 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه خبرها و نظرها، دفتر مطالعات و پژوهش‌های وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، شماره 376، 3/12/1361، صص 2 و 3، به نقل از نشریه المستقبل چاپ پاریس.</ref>
دراین‏حال، یک نشریه چاپ ترکیه با انتشار مطلبی از حمله نهایی ایران به عراق، موافقت اولیه ایران برای شروع مذاکرات صلح و دریافت غرامت از عراق خبر داد.
به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس: «یک روزنامه راست‏گرای اسلامی‌‌ ‌چاپ ترکیه امروز نوشت: انتظار می‌‌رود ایران قبل از تن‏دادن به صلح در هفته جاری به یک حمله عمده علیه عراق دست بزند. روزنامه دیلی ‌میلی ‌گازت که به حمایت از ایران مشهور است، نوشت این حمله هم‏زمان با جشن‌های یک‏هفته‌ای ‌نوروز (سال نو در ایران)، صورت خواهد گرفت.
روزنامه مذکور افزود این حمله مقدمه‌ای ‌بر پذیرفتن صلح با عراق ازسوی ایران خواهد بود. این روزنامه نوشت رهبران ایران تصمیم گرفته‌اند 50 میلیارد دلار به‏عنوان غرامت جنگ از عراق دریافت کنند. گزارش‌های قبلی حاکی‏از آن است که ایران خواستار 200 میلیارد غرامت است. به نوشته روزنامه میلی، ایران همچنین موافقت کرده است که عراق غرامت خود را به اقساط بپردازد. این روزنامه هیچ منبعی را برای گزارش خود ذکر نکرده است.»<ref>همان، ص2، آنکارا، خبرگزاری یونایتدپرس، 1/1/1362، به نقل از روزنامه دیلی میلی گازت؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی،‌‌ ‌نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 3، 3/1/1362، ص2، آنکارا، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/1/1362، به نقل از نشریه‌ دیلی میلی گازت.</ref>


== گزارش - 388 ==
== گزارش - 20 ==  
نشریه معتبر میدل ایست اکونومیک دایجست (چاپ لندن) در یک نگاه کلی، وضعیت اقتصادی و اجتماعی ایران را مثبت و رو به رشد ارزیابی کرد. میدل ایست اعتماد به نفس موجود در جو انقلابی ایران را از تأثیرگذارترین مؤلفه‌های این روند رو به رشد خواند. البته به نظر می‌‌رسد برداشت اولیه این مجله آن بوده که نظام جمهوری اسلامی‌‌ ‌ایران می‌‌بایست در چهار سال گذشته و به‏ویژه درپی حمله عراق از هم می‌‌پاشید.
به گزارش روزنامه کیهان، جنبش مجاهدین عراق با صدور اطلاعیه‌ای ضمن تجدید عهد با مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، این تشکل را تنها نماینده شرعی و قانونی مردم این کشور برای برپایی حکومت عدل الهی در خط ولایت فقیه و به مرجعیت امام خمینی خواند و اعلام کرد همه رزمندگان خود را دراختیار این مجلس قرار می‌دهد. در این اطلاعیه همچنین از همه نیروهای مسلمان و مبارز عراق دعوت شده است به مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق بپیوندند و با تمام قدرت و امکانات از آن پشتیبانی کنند. این اقدام جنبش مجاهدین عراقی به‏دنبال اعلام طرح بسیج عمومی مسلمانان عراقی ازسوی مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق* انجام شد.<ref>روزنامه کیهان، 1/12/1361، ص2.</ref>
میدل ایست در مقاله‌ای تحت عنوان "ایران خمینی نشانگر اعتمادبه‏نفس است" نوشته است: "عادی‏شدن فرایند لیبرالیزه کردن صحنه‌های اقتصادی و اجتماعی ایران، دولت‌ها و شرکت‌های غربی را به ارزیابی مجدد بازار ایران به‏نحو مطلوبی سوق می‌‌دهد. به‏هرحال، تمامی‌‌ ‌گفت‏وگو‌ها درمورد تبدیل‏شدن ایران به کشور جدید مترقی و پیشرفته منطقه باید منحصراً به کوتاه‏مدت محدود شود. آیت‌الله خمینی و مشاوران وی در تلاش برای تطبیق‏دادن عناصر به‏شدت بنیادگرای ایران با پیشرفت اقتصادی و اجتماعی مقرر، باید با دقت و ملاحظات بسیار عمل کنند و با خطرهای بسیاری روبه‏رو شوند. جمهوری اسلامی‌‌ ‌ایران که ظرف چهار سال گذشته غالباً مرده یا درحال مرگ انگاشته شده و تمامی‌‌ ‌امیدهای بسته به آن قطع شده بود، به‏طور فزاینده‌ای ‌ازسوی بازرگانان و دولت‌های غربی امیدبخش‌ترین بازار درحال ترقی و پیشرفت سریع در خاورمیانه توصیف می‌‌شود. هرگونه درگیری در خیابان‌های تهران کاملاً برچیده شده است و به‌اندازه کافی تجار با سفارش‌هایی که انتظارات آنها را در سطح بالا نگاه می‌‌دارد، درحال بازگشت به ایران هستند. ... قراردادهایی که تا پایان سال جاری ایران؛ یعنی تا 20 مارس 1983، منعقد شده است به یک میلیارد و 200 میلیون دلار بالغ می‌‌شود، لکن این فقط بخشی از سفارش‌های سازمان‌های دولتی و خصوصی است. ارقام مربوط به کل واردات که به‏دلیل جنگ خلیج [فارس] به‏عنوان یک راز استراتژیک مخفی نگه داشته می‌‌شوند، به‏میزان 10 تا 12 میلیارد دلار تخمین زده شده است و احتمالاً تا یک‏چهارم این مبلغ به‏صورت معاملات پایاپای صورت می‌‌گیرد؛ رقمی‌‌ ‌که درمورد آن اطلاعی در دست نیست، تجهیزات نظامی‌‌ ‌برای جبهه است. بسیاری از قراردادهای جدید برای نیروگاه‌های برق و تجهیزات مربوط به آن و ابزار تولیدی است. اگرچه سفارش‌ها در اواخر سال 1982 و اوایل سال 1983، افزایش یافت، واردات از آلمان غربی، ژاپن و بعضی از دیگر کشور‌ها درحقیقت در سال 1983 نسبت به سال 1981 شدیداً کاهش پیدا کرده، احتمالاً بخشی از این تغییر و تحولات ناشی‏از حرکت بعد از انقلاب درجهت انجام معاملات پایاپای با جهان سوم و کشورهای بلوک شرقی و اخیراً بازگشت به پرداخت نقدی است.
وضعیت کلی اقتصاد از زمان انقلاب، در سال 1983، در بهترین موقعیت خود است. سهم جیره‌بندی که از زمان آغاز جنگ خلیج [فارس] در سپتامبر 1980 برقرار شده بود، هم‏اکنون درمورد تعداد فزاینده‌ای ‌از کالا‌ها لغو شده است، ازجمله اقلام لوکس مانند تلویزیون. ارقام رسمی‌‌ ‌تورم که 15 درصد گزارش داده شده است با شک و تردید مورد ارزیابی قرار می‌‌گیرد. تورم دیگر مشکل عمده‌ای ‌که تا سال 1982 بود، به شمار نمی‌آید. میزان بیکاری مشخص نیست، لکن شاخص‌ها حاکی‏از آن است که رقم بیکاری 2 تا 3 میلیون بوده که این رقم در سال پیش کاهش یافته است.
انعکاس اعتمادبه‏نفس دولت را برنامه‌های عمرانی پنج‏ساله و ده‏ساله تشکیل می‌دهند که از 21 ماه مارس (اول فروردین‏ماه) اولویت‌ها و هزینه‌های دولتی را تعیین می‌‌‌کند. تولیدات کشاورزی به‏ویژه درزمینه غلات یکی از معدود نقطه‌های روشن بعد از انقلاب است، لکن در بخش صنعت نیز بالاخره در سال گذشته نشانه‌هایی از بهبود دیده شده است. افزایش ذخایر ارزی بیش از 5 میلیارد دلار تخمین زده شده و واردات گسترده مواد خام، تولید را در بسیاری از کارخانجات افزایش داده و در برخی موارد نیز میزان تولید به بیش از سطح زمان انقلاب رسیده است. بخشی از دلایل این بهبود صنعت مربوط به فشارهای جنگ است که غیرمنتظره نیز نمی‌باشد. کارخانجاتی که به‏شکلی کالاهایی تولید می‌‌کنند که به جنگ مربوط می‌‌شود، بیش از ساعات عادی کار، فعالیت می‌‌کنند.
در اوایل سال 1982، به اولیای کسانی که در خارج از کشور تحصیل می‌‌کنند و اکثراً نیز از خانواده‌های ثروتمند هستند اجازه سفر به خارج از کشور داده شد. دولت و رهبران بانفوذ مانند حجت‏الاسلام هاشمی‌‌ ‌رفسنجانی رئیس مجلس، در طول سال گذشته تلاش‏های خود را برای دادن این امتیازات اعمال کردند. اوایل سال 1983، تلاش دیگری درجهت لغو محدودیت برای سفر به خارج صورت گرفت و دولت اقدام احتمالی را [این‌گونه] اعلام کرد که مسافران عادی می‌‌توانند از ارز خارجی استفاده کنند؛ اگرچه این اقدام با اعتراضات افراطیون برای جلوگیری از اجرای کامل آن روبه‏رو شد. تلاش‌ها برای تشویق متخصصان خارج از کشور جهت بازگشت به ایران نیز موجب برانگیزی عکس‏العمل مشابهی شده است. در میان آن عده که برای بازگشت دعوت شده‌اند تجاری که با رژیم شاه همکاری داشته‌اند نیز وجود دارند؛ به یکی از همین تاجران تضمین امنیت و بازگشت به کارخانه قدیمی‌‌‌اش که درپی اعتراضات کارگران موقتاً توقیف شده بود، داده شده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی‌‌‌، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 7، 7/1/1362، صص 12 - 8، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 6/1/1362.</ref>
ضمیمه گزارش373: گزیده سخنان غلامعلی رشید در جلسه فرماندهان سپاه درباره دو سال و نیم جنگ و جمع‏بندی نقاط قوت و ضعف قوای ایران و عراق
گزیده سخنان غلامعلی رشید در جلسه فرماندهان سپاه درباره دو سال و نیم جنگ و جمع‌بندی نقاط قوت و ضعف قوای ایران و عراق به این شرح است:
«لازم است درمورد عوامل پیروزی یا اصول موفقیت در کلیه عملیات‌ها صحبت کنیم و بعد هم بگوییم که الآن ما در چه وضعیتی هستیم و دشمن هم چه نقاط ضعفی را از خودش پوشانده که ما نمی‌توانیم الآن آن موفقیت‌های سابق را به‏سادگی به ‌دست بیاوریم.
اصول موفقیت ما شامل دو قسمت می‌شود: یک‌ سری از آن، اصول اعتقادی و یک‌ سری هم اصول نظامی ما هست.
اصول اعتقادی را که بگذریم از ایمان و اعتقاد رزمندگان به اسلام و رهبریت امام؛ یعنی تسلیم ولی‌فقیه گرفته تا وحدت و هماهنگی که بین نیروهای مسلح است و بقیه مسائلی که از اعتقادات ما ریشه می‌گیرد، برمی‌گردیم به تدابیر و اصول نظامی که باعث موفقیت ما شده.
دشمن وقتی از مرزهای ما به داخل خاک ما حمله کرد از هر محور هفتاد کیلومتر، چهل کیلومتر، سی کیلومتر، شصت کیلومتر همین‌طور آمده بود تو.* و شکل مرز تقریباً عوض شده بود. جسر نادری ‍‍[در غرب] که چیزی درحدود 80 کیلومتر می‌شود را به یک لشکر داده بود و از فکه تا خینه تا یازغن جلو [غرب] شوش که چیزی درحدود 60 کیلومتر می‌شود را هم به یک لشکر مکانیزه داده بود و فلش لشکر9 که ابتدا تا ارتفاعات الله‌اکبر آمده بود، یعنی نزدیک 45 کیلومتر آمده بود و این فلش‌ها که از طلائیه و کوشک آمده بودند تا نزدیک دب حردان و (منطقه روستایی) کوهه اهواز و این فلش که از مرز شلمچه آمده بود، از رودخانه کارون عبور کرده و آمده بود که تا از بهمن‌شیر هم عبور کند.
دشمن در مهرماه سال 1359، به سرزمین‌های ما حمله کرد و این وضعیت را به وجود آورد و ما در طول یک سال آمدیم دورتادور دشمن آرایش گرفتیم و دست به عملیات‌های محدود و کوچک زدیم تا یاد بگیریم ببینیم جنگ چطور است و چه شکلی باید با دشمن جنگید، دشمن را شناختیم.
اما چه موقع دست به عملیات‌های محدود زدیم؟ درست بعد از شش ماه که از جنگ گذشته بود، یعنی از مهرماه تا اسفندماه [سال 1359] ما ‍‍[سپاه پاسداران] هیچ ‌کاری نکردیم و رشته ‌جنگ دست طراحان نظامی بود که بیشتر برادرهای ارتشی ‍[بودند] و آن روز که بنی‌صدر در رأس کار بود، اینها 3 تک منظم، کلاسیک،‌ حساب‏شده و براساس اصول نظامی اجرا کردند: اولین تک که خودم شاهد بودم در جسر نادری اجرا شد که صبح در ساعت 7 درحدود یک ساعت آتش تهیه با توپ 155 [میلی‌متری] و 130 [میلی‌متری] و انواع و اقسام توپ بر سر عراقی‌ها ریختند و درست محوطه سه‌راهی قهوه‌خانه را به شعاع 10 کیلومتر زیر آتش گرفتند و بعد ساعت 8 صبح، یعنی موقعی که هوا روشن و کاملاً آفتاب درآمده بود، 50 دستگاه تانک چیفتن شروع کرد به حرکت، از همین جسر نادری و یک نفر پیاده هم همراهشان نبود، ‌یعنی حدود چیزی درحد 50 الی 60 نفر که بیست سی نفر پاسدار از بچه‌های د‍زفول بودند و بیست سی نفر هم سرباز افتادند دنبال این تانک‌ها و رفتند تا همین یک جایی هست که تانک خورده کنار اتاق خرابه، درست تا اینجا و بیشتر هم نتوانستند بروند، اول عراقی‌ها حدود 10دستگاه تانک پشت این خاکریز داشتند که رها کردند و به عقب رفتند، ولی با موشک‌های بیشتر پی. ام. پی. شروع کردند تانک‌ها را زدند و این حمله شکست خورد و درحدود 23 تا تانک را ما از دست دادیم که 13 تای آن روشن ماند و 11 تا هم منهدم شد و خیلی از این درجه‌دارهای ارتش و اینها هم تو خود تانک‌ها شهید شدند، که 13 تا از آنها حدود سه الی چهار روز روشن بودند تا سوختشان تمام شد و به حساب ماندند و بعد یکی‏یکی کشیدندشان عقب و این حمله حمله‌ای بود که شکست خورد و درست هم نوک این فلش را می‌خواستند بزنند. ‍[اشاره روی نقشه به فلش حمله عراق در جبهه نادری.]
حمله دوم در کرخه‌کور و در هویزه [عملیات نصر در 15 دی 1359] بود که این را هم لشکر16 زرهی ‍[قزوین] حمله کرد. در اینجا مواضع تیپ43 زرهی لشکر9 بود و آمدند ازسمت هویزه، این مواضع را بعد از آتش تهیه سنگینی که سر عراقی‌ها ریختند، دور زدند و 85 نفر اسیر هم گرفتند و حدود بیست‏وچهار ساعت طول نکشید که عراق با قدرت به این فلش لشکر16 زد و آنان را تا نزدیکی‌های جاده اهواز ‌- حمیدیه، عقب راند و عراقی‌ها نه‏تنها از مواضعشان عقب‌نشینی نکردند، بلکه حدود هشت کیلومتر در دوازده کیلومتر آمدند جلو در آن‌طرف کرخه و یک زائده هم ایجاد کردند، لذا این حمله شکست خورد.
حمله سوم در اینجا [در محور آبادان -‌ ماهشهر و آبادان ‌- اهواز در 20 دی 1359] و به نام طرح توکل بود و تیپ37 زرهی شیراز بود که لشکر77 عهده‌دار طرح بود که آن موقع سرهنگ فروزان بود که از این دوتا قسمت شروع می‌شد و قرار هم بود که فقط این زائده را بگیرند.* و حدود 300 الی 400 نفر از بچه‌های سپاه همکاری کردند که این طرح نیز شکست خورد و 29 دستگاه تانک ام‌60 و ام‌47 ما در اینجا از دست دادیم و تا روزهای بعد از جنگ؛ یعنی پایان عملیات ثامن‌الائمه(ع) هم لاشه تانک‌ها بود. اینجا هم ما 90 دستگاه تانک از دست دادیم [منطقه عملیات لشکر16] اینجا 29 دستگاه و اینجا هم 23 دستگاه، اینجا هم [طرح نصر] تعداد زیادی از ما اسیر و شهید شده، اینجا هم همین‌طور [منطقه عملیاتی جسر نادری].
این سه‏تا حمله نظامی در طول شش ماه صورت گرفت.
از دی‏ماه و بهمن 1359 که حملات کلاسیک تمام شد، حدود یک ماه و نیم بود که در جبهه‌ها یک وضعیت یأس‏آلودی حاکم بود تا اینکه برادرهای سوسنگرد که برادرمان عزیز جعفری هم در آنجا بودند یک اقدام امیدوارکننده را شروع کردند [در غرب سوسنگرد] و در 26 اسفند [در عملیات امام مهدی(عج)] به دشمن در دو کیلومتری غرب سوسنگرد، حمله شد و کلاً 26 نفر از برادرهای ما شهید شدند که چندتا از آنها هم داخل خود شهر بودند و ابتدا شهدای ما 17 [نفر] بود که بعداً به 26 نفر رسید و ما حدود 60 الی 70 نفر اسیر گرفتیم و یک گردان کامل [دیر یاسین] عراق هم به‏طور کامل منهدم شد، ‌بعد ما دست به عملیات‌های محدود زدیم که 25 فروردین در جسر نادری بود و 31 اردیبهشت ارتفاعات الله‌اکبر در غرب گرفته شد و سوسنگرد و تپه‌های مدن در آبادان و حمله فرمانده کل قوا که در 23 خرداد صورت گرفت.
کلاً جنگ را یاد گرفتیم و یاد گرفتیم که چگونه با دشمن بجنگیم و فهمیدیم که دشمن را چگونه شناسایی کنیم و خط‌ها‌یمان هم تثبیت و در جلو دشمن متوقف شده بود و در 5 مهرماه سال 1360 حمله آبادان شروع شد.
انگیزه هم این بود که می‌گفتیم تنها جایی که ما قدرت داریم، در مقابل این زائده‌ها حمله کنیم این است که کوچک‌تر از همه است، حمله شد و اینجا حدود 12 گردان نیرو از سپاه خرج شد: 9 گردان تک‌ور؛ 3 گردان احتیاط غیر از گردان‌های پشتیبانی؛ یعنی 12 گردان. 3 گردان در محور دارخوین، 3 گردان در محور فیاضیه، 3 گردان در محور ایستگاه7 به‏کمک لشکر77 حمله شد که هر سه‏تا تیپ لشکر77 درگیر بودند.
سه تیپ حمله کرد. یعنی 9 گردان از ارتش بود و 9 گردان هم از ما بود که درمجموع 18 گردان تک می‌کرد، 3 گردان هم در احتیاط بود که به‌طور کامل تمام شد و 1800 نفر اسیر گرفته شد تا این محوطه [غرب رودخانه کارون] پاک‌سازی شد.
اگر بخواهیم حملات را یکی‏یکی شرح بدهیم متوجه می‌شویم که بعد از ثامن‌الائمه(ع) آمدیم جایی را انتخاب کردیم که احتیاج به پدافند ساده داشته باشد، و در اینجا هم می‌توانستیم [می‌دانستیم] وقتی موفق بشویم کناره کارون را باید پدافند کنیم، لذا عملیات طریق‌القدس را شروع کردیم و گفتیم که ما در دو جا باید پدافند کنیم، یکی در اینجا یعنی تنگه چزابه است که 1500 متر، 2 کیلومتر، بعد خود شط نیسان است، که دشمن از رویش رد شده بود [این فلش‌ها از روی شط نیسان عبور کرده بود] و گفتیم خب در حاشیه نیسان پدافند می‌کنیم و در اینجا [بستان] حمله کردیم یک فلش ما هم که عقبه‌اش درست نزدیکی‌های خط جابرحمدان و الله‌اکبر بود رفت و از اینجا به [مناطق رملی شمال بستان، تیپ امام حسین(ع)] پشت دشمن زد [درست عقبه دشمن]. یعنی طوری بچه‌ها سرازیر شدند که اینجا ‍[شمال بستان] مقر تیپ26 زرهی لشکر5 مکانیزه بود و منهدم شد.
اما در منطقه جنوبی عملیات، فلش‌های ما که هرکدام به عمق 3 کیلومتر، 4 کیلومتر، 5 کیلومتر رفته بودند و بعضاً حدود مثلاً 50 الی 60 نفر از نیروهای ما یا یک گروه تا نزدیکی پل الوان رسیدند و دوباره برگشتند و ما موفق شدیم تا فقط خاکریز اولیه دشمن را تصرف بکنیم. ما در اینجا (جنوب منطقه عملیات) حواسمان نبود. چی بود و وقتی آمدیم تحلیل کردیم گفتیم آموزش ما ضعیف بود و گفتیم که عجله کردیم، گفتیم نیرو از ما لو رفته و نمی‌دانستیم پنج الی شش مطلب نوشتیم. یعنی نوشتیم ترتیب در نیروها و آموزش ضعیف بود و کیفیت نیروها هم پایین بوده و از این صحبت‌ها. برای اولین‏بار ما طعم تقریباً ناکامی را در اینجا [جنوب منطقه عملیات] چشیدیم، این قضیه گذشت و تمام شد.»
در ادامه، غلامعلی رشید گزارش مختصری از عملیات‌های فتح‌المبین و بیت‌المقدس به‏عنوان دو عملیات بزرگ دوره آزادسازی ارائه و برخی جنبه‌های این دو عملیات را ذکر کرد، سپس اشاره مختصری به عملیات رمضان کرد که عملیات موفقی نبوده است.
بررسی دلایل موفقیت نیروهای مسلح ایران پس از متوقف‏شدن پیشروی ارتش عراق در خاک ایران، بحث بعدی غلامعلی رشید بود، وی دراین‌باره گفت:
«حالا اگر بیاییم و ببینیم که علت موفقیت ما چه بوده است، ما به این مسئله می‌رسیم که دشمن وقتی پیشروی در داخل خاک ما کرده بود، این خط را ما می‌گوییم که صاف است دیگر و این به جناح‌های هفتاد کیلومتر، شصت کیلومتر، سی کیلومتر، بیست کیلومتر تبدیل شده بود و اینکه یک جناح محسوب می‌شد یا این شکل که به این شکل بیست‌و‌دو کیلومتر توی عمق می‌رفت [از کارون عبور می‌کرد]، ما از دشمن جناح داشتیم و جناح هم عامل موفقیت ما بوده است و می‌توانیم بگوییم که اصل را به این شکل تعیین کنیم که ما از دشمن جناح داشتیم و عقبه‌های دور و عقبه‌های دشمن در دسترس ما یا نزدیک ما بود؛ یعنی این لشکر3 زرهی که از مقر لشکر در شرهانی، بگذریم که روزهای اول جنگ مقر لشکر3 زرهی عراق تا حدود دو الی سه ماه پس از جنگ، زیر یکی از این پل‌ها در تپه‌های "علی گره ‌زد" بود و پس از آن آمد جمع کرد و آمدند در شرهانی، مقر اداری لشکر هم اینجا بود، حالا نمی‌دانم که تاکتیکی‌اش کجا بود، و این از این می‌آمد از پل عین‌خوش و تا جسر نادری عبور می‌کردند و به نیروهایش غذا می‌داد و مهمات می‌آورد و.... یعنی درست در عقبه این لشکر ما تا شصت کیلومتر در پشت عقبه می‌توانستیم با ده کیلومتر آمدن پایین هشت کیلومتر، ده کیلومتر پیشروی عقبه‌اش را ببندیم. اینجا دشمن که از اینجا راه افتاده بود و می‌آمد اگر پانزده کیلومتر با قدرت می‌آمدیم عقبه لشکر1 را می‌بستیم. پس عقبه‌هایش در دسترس ما بود، این‌هم مسئله‌ای دیگر است یا در تک طریق‌القدس دشمن هم که از تنگه چزابه می‌آمد تا اینجا دراز می‌شد و ما هم با این فلش راحت عقبه‌اش را بستیم یا با همین فلش‌هایی که لشکر11 آمده بود تا مارد و تا داخل خرمشهر ما با این حرکت می‌توانستیم عقبه این لشکر را ببندیم و جناح از دشمن گرفتیم، یعنی از این‌جا، از نقطه درسه تا اینجا، تا نقطه پاسگاه زید، این یک جناح از لشکر5 و 6 بود و این جناح هم آن‌قدر خطرناک بود که اینها سریع تصمیم گرفتند و برگشتند.
زمانی‏که به این محوطه در ثامن‌الائمه(ع) حمله می‌کردیم می‌دانستیم که استعداد دشمن فوقش یک گردان اضافه می‌شود و یا یک تیپ10 زرهی بود که جابه‌جایش می‌کرد، به‏هرحال اینجا استعداد لشکر3 بود، یک تیپ6 زرهی، تیپ 8 مکانیزه و تیپ44 پیاده بود به‌علاوه گردان‌های مستقلی که داشت. یعنی راحت ما می‌دانستیم که با نیروی دیگری از دشمن درگیر نیستیم و فوقش هم تیپ10 می‌آید. ‍[...] فقط یک گردان مکانیزه‌اش آمد، فرستاد که خورد و برگشت. زمانی در طریق‌القدس حمله کردیم و می‌دانستیم هم که لشکر5 و 6 و لشکر11 و لشکر3 که منهدم شده با لشکر1 و 10 از جایشان تکان نمی‌خورند و ما هم عمدتاً با این نیروها درگیر هستیم و به‌علاوه تیپ10 زرهی که آزاد بود، اینکه تمام می‌شد و ما وقتی آمدیم در فتح‌المبین حمله کردیم می‌دانستیم لشکر5 و 6 تکان نمی‌خورند و لشکر11 هم که خرمشهر است و به‌طورکلی قید اینها را می‌زدیم، منطقه بالا هم ازلحاظ سیاسی لشکر9 و 7 و 12 را تکان نمی‌داد، [...] یعنی ما تمرکز نیرو می‌دادیم و دشمن برعکس نمی‌توانست به‌خاطر [...] حفظ زمینی که گرفته بوده اما ما تمرکز نیرو می‌دادیم و در اینجا لشکر24 و 77 و نیروهای سپاه را جمع کردیم آمدیم اینجا زدیم به دشمن در اینجا و دوباره لشکر92 را جمع کردیم آوردیم اینجا زدیم به دشمن، لشکر92، لشکر21، لشکر77، تیپ84، تیپ55 هوابرد و تیپ58 ذوالفقار، یعنی چیزی درحد چهار لشکر فقط از ارتش بود، ما هم تا نیروهایمان را آوردیم اینجا تمرکزی عمل می‌کردیم و باز جمع کردیم اینجا آمدیم. پس تمرکز نیرو برای ما بود اما برای دشمن نبود، چون قادر نبود و الآن هم قضیه عکس است.
دیگر اینکه سرعت عمل یکی دیگر از اصول موفقیت ما بود و شاید بتوان گفت سخت‌ترین عملیات و شیرین‌ترین عملیات و بزرگ‌ترین عملیات ما عملیات بیت‌المقدس بود که یکی از عوامل مهمش یا بهتر بگوییم راز موفقیت این عملیات سرعت عمل بود. در طریق‌القدس که حمله کردیم، دشمن احساس کرد که دیگر ما افتادیم روی دور پیروزی و از اینجا بود که مسئله چزابه را روی دست ما گذاشت و در چزابه جز تأخیر هیچ چیز دیگر در روحیه‏دادن به نیروهایش نبود. در چزابه هم به‏خاطر اینکه تأخیر در فتح‌المبین بیندازد، و مشابه فتح‌المبین نرسیم و روحیه به نیروهایش بدهد، درهرصورت، سرعت عمل یکی از عامل‌های موفقیت ما بود.
اینجا که برادرها تأکید می‌فرمایند ما این را گفتیم و رد هم نکردیم که خط‏داشتن برای ما شناخت از دشمن به‌وجود می‌آورد، بله ما خط‌هایی که داشتیم باعث می‌شد که گوشه به گوشه دشمن را شناسایی کنیم (برادرهای شوش) ... می‌گفتند ما دیگر دید‌بان عراقی را می‌شناسیم که عوض می‌شود و صبح با یکدیگر سلام علیک می‌کردند، چایی تعارف می‌کردند؛ یعنی هفتاد متری دشمن بودند بله، به‌ هم تعارف می‌کردند، یعنی یک‌ بار فحش داده بودند و یک‌ بارش هم سلام کرده بودند، یک‌ بار هم تعارف کرده بودند که بیایید غذا بخورید! یعنی این‌قدر نزدیک بودند، و ما دشمن را کاملاً می‌شناختیم، برادرهایی که روی تپه [های مدن (در محور آبادان)] بودند تمام تپه‌ها زیر دیدشان بود و ثبت تیر داشتند. ... بله داشتن خط به ما شناخت دقیقی از دشمن داده بود،‌ پس "خط" هم یکی از اصول موفقیت ما بود که به‏راحتی و به‏دلیل اینکه دشمن استحکامات نداشت و حداکثر با یک رده، دو رده، سه رده میدان مین خودش را مشغول کرده بود با یک مقدار سیم‌خاردار روی خاکریز می‌کشید به‏راحتی بچه‌ها می‌رفتند به‏داخل دشمن نفوذ می‌کردند و ما هم می‌توانستیم یک دسته به استعداد ده نفر یا بیست نفر تو همین کوه‌های ابوغریب بفرستیم که بروند. ...
مسئله بعدی تکیه دشمن روی نیروی زرهی بود، یگان‌های سازمانی‌اش را می‌آورد و در خط می‌گذاشت و در همه‏جا بهترین تانکش بهترین سربازش و بهترین افسرش و درجه‌دارش را می‌آورد پشت این خط اول می‌گذاشت و چون تکیه دشمن هم بر روی نیروی زرهی بود، آمدیم و نگاه کردیم گفتیم چون برادرهای ما زره ندارند و تنشان لخت است، شب بهترین تأمینی است که برای پیاده وجود دارد، یعنی شب نفر پیاده ما به‏راحتی تا نزدیک دشمن می‌رفت و تانک‌ها زده می‌شد و معلوم هم بود که روحیه دشمن به‏شدت پایین می‌آمد و روحیه برادرهای ما به‏شدت بالا می‌رفت،‌ یعنی بیست‏تا تانک که در شب زده می‌شد شعله اینها بالا می‌آمد. پس این هم یکی دیگر از عامل‌های موفقیت ما بود. ...
یک سال ما دشمن و نقاط ضعفش را شناختیم، ولی او ما را نمی‌شناخت و این را قبول داریم، ولی ما خوب شناختیمش؛ یعنی دانستیم که نقاط ضعفش کجاست و فهمیدیم و الآن هم خطی را که ملاحظه می‌فرمایید این خط سبز الآن درست در مقابل ماست درحالی‏که عقبه‌هایش کجاست؟ الآن هیچ‌گونه جناحی هم ما نداریم و هیچ‌گونه جناحی هم ما از دشمن نگرفته‌ایم. الآن [دشمن] هیچ‌گونه جناحی ندارد، جناح‌های مرده‌ای هست که اگر ما روی آنها کار کنیم می‌شود آنها را تبدیل به جناح کرد. دشمنی که از اینجا [جنوب] بلند می‌شود می‌آید از حلفائیه عبور می‌کند و می‌آید [تردد می‌کند] هیچ‌گونه توجهی به این جناح 40 کیلومتری خودش که هورالعظیم است ندارد، ولی ما نتوانستیم هنوز از این هور استفاده کنیم، هور یک جناح مرده‌ای است که این را باید زنده‌اش کرد و اگر ما قادر باشیم از اینجا بیاییم و بزنیم توی کمرش چه‌بسا جناح‌های مرده‌ای است که باید کار کرد، تمرکز نیروی دشمن، ‌دشمن با ایجاد استحکامات و عقب‌نشینی روی ارتفاعات مرز در اینجا که می‌بینیم استعداد سازمانی این سپاه 3 لشکر است: لشکر1، 10 و 14 زمانی‏که ما می‌خواهیم در والفجر تک به این لشکر کنیم شده 9 تا لشکر، ما شمردیم 33 تیپ سه رقمی؛ یعنی 11 لشکر پیاده، 33 تیپ فقط سه رقمی آرایش گرفته بودند تا اینجا مقابل ما به عمق شش الی هفت کیلومتر لشکر1، 10، 14، 6، از لشکر12 دو تیپش هم آمد، از لشکر11 یک تیپش آمد، لشکر9 هم یک تیپش آمده، تیپ10 زرهی، تیپ گارد مکانیزه هم آمد، لشکر3 زرهی هم آمد... یعنی هشت لشکر کامل سازمانی دشمن و چیزی درحد 33 تیپ پیاده جیش‌الشعبی که خود اینها می‌شوند 11 لشکر و مقابل ما آرایش گرفتند، پس دشمن آن موقع که اینجا نمی‌توانست تمرکز نیرو مقابل ما بدهد، در اینجا برعکس تمرکز نیرو مقابل ما داد و آخر سر هم که با او در رمضان درگیر بودیم به 8 لشکر رساند... یعنی ما تمرکز نیرو می‌دهیم این قبول (ما این اصلمان فرق نکرده)، اما دشمن که قادر نبود در اینجاها تمرکز نیرو بدهد بالعکس تمرکز نیرو داد و تک، تک جبهه‌ای شد، گفتیم وقتی ما جناح از دشمن نداشتیم و عقبه‌هایش هم در دسترس ما نبودند تک، تک جبهه‌ای است چراکه ما داریم با دشمن جبهه‌ای می‌جنگیم و جبهه‌ای جنگیدن نه اینکه به‏اصطلاح برادرهای ارتشی، تک طرد شده است، نه تکی است که ما موفق نمی‌شویم، اما با شش کیلومتر هفت کیلومتر و فوقش ده کیلومتر قادر خواهیم بود که داخل برویم اما ما از اینجا هم اگر بخواهیم حمله کنیم (از این جنگل امقر برویم سرپل غزیله را بگیریم [اشاره به عملیات والفجر مقدماتی] می‌شود پنجاه‏وپنج کیلومتر، چهل‏وهشت کیلومتر، پنجاه کیلومتر تک، و این تک جبهه‌ای جنگیدن برای ما... در یک شب کار بیهوده است. پس دشمن تمرکز نیرو می‌دهد و می‌توانیم بگوییم که سرعت عمل هم از ما گرفته شده، چراکه ما از بیت‌المقدس تا الآن که درحدود نه ماه و شاید هم بیشتر است، می‌گذرد، ما دوتا عملیات انجام دادیم؛ محرم و مسلم‌بن‏عقیل و دشمن هم در طول یازده ماه اینجا به شدیدترین استحکامات دست زده، یعنی دیگر روی زمین هیچ‏جا شل نیست، و از شلمچه تا می‌شود گفت چنگوله، (اینهایی که ما می‌شناسیم) یک رودخانه و مین و موانع به عرض هزار الی هزار و پانصد متر درست کرده که ما باید از این رودخانه عبور کنیم، سرپل بگیریم و برویم آن‌طرف و معابری هم که در اینجا داشتیم را شاید بشود گفت که پل بودند، دورکردن یگان‌های سازمانی و احتیاط‌های آزادی که تو منطقه بودند. یعنی درست دشمن از بعد از بیت‌المقدس، یگان‌های سازمانی‌اش را دور از دسترس ما برد و بیشتر نیروهای پیاده را مقابل ما چید که شاید در رمضان به‏دلیل اینکه ما داشتیم سخت بصره را به خطر می‌انداختیم این حرفی را که می‌زنیم تثبیت نباشد؛ چون در آنجا یگان‌های سازمانی مقابل ما بودند، درست است ما با همان یگان‌هایش می‌جنگیدیم، اما دیگر توان از ما رفت؛ یعنی در تجدید مرحله دیگر ما توان نداشتیم. دشمن هم توان نداشت. این اصول موفقیت ما بوده که برادرها نیایند فکر کنند که در اینجا ما دشمن را خوب شناسایی نکردیم، یا اینکه استحکامات را باز نکردیم. نه، جداً اینجا استحکامات باز شده و اینجا عمقی را که رفتیم کم نبود و شب اول هم ما حدود بیست کیلومتر پیشروی داشتیم و شب دوم هم نیرویی که از اینجا (8 نجف) بیاید ببرد پاسگاه حلفائیه که اینجاست و آن را درست حساب کنیم پانزده کیلومتر پیشروی کردند، استحکامات و معبرش صد متر، صدوپنجاه متر باز بود و درست هم است که تو این معبر... به‏هرحال عامل استحکامات و خط نبود، چون اینجا خط و استحکامات هم داشتیم. پس چی بود، که اینجا شکست خوردیم؟ خط داشتیم، استحکامات هم نداشت به آن شکل. درست است پشت رودخانه بود می‌توانیم بگوییم این فرق دارد با این. اما اینجا چی بود؟ اینجا چرا ما شکست خوردیم؟ اینجا که استحکامات به آن شکل نداشت، خط هم داشتیم، بهترین خط را هم اینجا داشتیم، چرا برگشتیم؟ چون تک جبهه‌ای بود.»<ref>سند شماره 0098/پ ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بررسی نظامی‌‌ ‌جنگ از آغاز تا پایان سال 1361 (قرارگاه خاتم(ع)، 1/1/1362، نوار شماره 10759)، راوی: زمان‌زاده، صص 19- 5.</ref>


ضمیمه گزارش380: متن پیام امام خمینی به مناسبت سال جدید شمسی
ضمیمه1 گزارش 1: توضیحاتی درخصوص وضعیت عمومی زمین، عوارض طبیعی و ارتفاعات حساس منطقه عملیاتی والفجر1 و دلایل انتخاب این منطقه برای اجرای عملیات
در بخش‌هایی از این پیام آمده است:
منطقه عملیاتی والفجر1، منطقه‌ای مرزی است که در جنوب‏شرقی دهلران و در غرب عین‌خوش در جنوب استان ایلام قرار دارد. پس از عملیات موفق فتح‌المبین، نیروهای عراق که به غرب رودخانه دویرج عقب رانده شدند<ref>ابوالقاسم حبیبی، دزفول، شوش، اندیمشک در جنگ، (اطلس راهنما - 8)، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1385، ص105.</ref> با دراختیارگرفتن ارتفاعات راهبردی مرزی این منطقه (حمرین و فوقی) - که متعلق به جمهوری اسلامی است - امتیازات متعددی را برای خود محفوظ نگه ‌داشتند ازجمله:
«از خداوند تعالی مسئلت می‌‌کنم که این سال جدید را به همه مسلمین جهان و مسلمان‌های ایران و خصوصاً قشرهای مجاهد، بازماندگان شهدا، بازماندگان خود معلولین و متعلقین آنها و بسیجی‌ها و همه قوای مسلح ارتش و غیر ارتشی، سپاه پاسداران و همه اینها مبارک کند و بر ملت ایران ان‏شاءالله این سال مبارک باشد و سالی باشد که پیروزی دنبالش باشد. ان‌شاء‌الله در این سال پیروزی برای ملت‌های مظلوم جهان و مسلمانان جهان مقدر شود و برای ما و برای ملت عزیز ایران این نعمت‌هایی که خدای تبارک و تعالی به آنها عنایت فرموده است قدردانی کنیم، قدردانی کنند. خداوند به همه عالم نعمت فراوان داده است و قابل احصاء نیست و ما هم قدرت بر اینکه احصاء کنیم نعمت‌های خدای تبارک و تعالی را نداریم. لکن "اما بنعمة ربک فحدث" تا آن ‌اندازه‌ای که می‌‌توانیم آن چیزی که به ملت ما خدای تبارک و تعالی عنایت فرموده است بسیار است، از آن جمله نجات از آن انحطاط فرهنگی و اخلاقی و وصول به مراتبی از مراتب اخلاق و فرهنگ و پیروزی در جبهه‌ها و بالاتر از آن پیروزی بر نفس که برای جوان‌های ما در قشر وسیعی حاصل شده است و من امیدوارم که برای همه ما این پیروزی معنوی و این تسلط بر نفس و این تسلط بر شیطان نفس حاصل بشود و ما امروز غرق به نعمت‌هایی هستیم که نمی‌‌‌‌توانیم آن نعمت‌ها را شکرگزاری کنیم الاّ به طور اجمال که از خدای تبارک و تعالی تشکر می‌‌کنیم که به ما یک همچو ملتی عنایت فرموده است که در همه جبهه‌‌ها، در همه صحنه‌ها حاضرند و ما را و جوان‌های ما را و بانوان ما را از آن منجلابی که برای آنها درست کرده بودند خداوند نجات مرحمت فرمود و جوان‌هایی که می‌‌رفت به‏کلی از دست اسلام و از دست مسلمین بروند، خداوند به ما برگرداند و آنها را همچو متعهد کرد که الآن برای شهادت داوطلب می‌‌روند و در جبهه‌ها درحالی که جنگ می‌‌کنند تکبیر می‌گویند، نماز می‌‌خوانند و در شب‌‌ها مناجات با خدا می‌‌کنند و اینها از نعمت‌هایی است که ما باید تشکر کنیم.»<ref>صحیفه نور، پیشین، ص214.</ref>
1. ازنظر پدافندی در موضع مطمئن قرار داشتند.
2. جاده دهلران - عین‌خوش را در دید و تیر خود داشتند و آن را بدون استفاده کرده بودند.
3. می‌توانستند به اشغال چندین حوزه نفتی و تأسیسات آن در منطقه بیات در دو طرف مرز بین‌المللی و در داخل خاک عراق ادامه دهند.
4. قادر به دفاع از شهرک صنعتی طیب - زبیدات و چاه‌های نفت آن و چندین روستا و پاسگاه مهم در خاک عراق بودند.<ref>محمد درودیان، پیشین، صص 43 - 42.</ref>
هدف از اجرای عملیات در این زمین در درجه اول تک به جبال حمرین و تکمیل تصرف آن* و نیز دستیابی به جبل فوقی (قسمت جنوبی منطقه عملیات) بود تا بدین‏وسیله پس از تسلط بر ارتفاعات مرزی منطقه، دشمن مجبور شود در دشت قرار بگیرد و نیروهای خودی با قرارگرفتن در موضع برتر تاکتیکی، مقدمات پیشروی به عمق را در عملیات‌های بعدی فراهم کنند.<ref>همان، ص56.</ref>


موقعیت زمین
منطقه عملیاتی والفجر1 دارای ویژگی‌هایی است که آن را از زمین‌های مسطح و جلگه‌ای خوزستان و نیز مناطق کوهستانی مناطق مرزی غرب کشور متمایز می‌کند. این منطقه درواقع در حدواسط مناطق کوهستانی شمال‏غرب و جلگه‌ای جنوب (خوزستان) قرار دارد، به‏خصوص‏که قسمت‌هایی از آن (مانند ارتفاعات جنوبی حمرین) دارای خصوصیات مناطق کوهستانی است و قسمت‌های دیگر (مانند بخش‌هایی از سواحل دویرج و دشت سمیده) فاقد ارتفاعات بوده و تاحدودی شبیه جلگه است.
وجود تپه‏ماهورهای فراوان و شیارهای بی‌شمار در بخش‌های وسیعی از منطقه که دارای جهت‌های جغرافیایی مختلف هستند، این قسمت را از مناطق شمالی و جنوبی‌تر آن متمایز کرده و بر پیچیدگی منطقه افزوده است.
علاوه‏بر این ویژگی‌ها، بخش‌هایی از زمین‌های شمال منطقه عملیات (زبیدات، چم‌سری، شرهانی تا محدوده جاده شنی ابوغریب) و جنوب منطقه عملیات (بخش‌هایی از منطقه عمومی فکه) نیز دارای زمین‌های رملی غیرقابل‏عبور می‌باشد که بر تمایز آن با سایر مناطق افزوده است.


عوارض طبیعی منطقه والفجر1 از شمال به جنوب
حمرین: در این منطقه ارتفاعات مهمی مانند 178، 175 و 165 وجود دارد که در امتداد جنوب‏شرقی جبال حمرین واقع شده‌ و به‏شکل دهلیزی صخره نمایان است، بدین‏صورت که از غرب رودخانه دویرج به بعد، بلندی ارتفاعات افزایش می‌یابد تا اینکه در قسمت بالای آن دو دهلیز وسیع را تشکیل می‌دهد و ارتفاعات مهم منطقه بر روی این دو یال قرار دارند. خط‌الرأس حمرین منطقه نوار مرزی محسوب می‌شود.<ref>همان، ص55.</ref>
این منطقه دارای تپه‏ماهورهای متعدد است و ازاین‏رو دهلیزهای عرضی و طولی به‏وجودآمده برای عملیات پیاده مناسب و برای عملیات زرهی و مکانیزه محدودیت ایجاد می‌کند. لکن در سمت غرب نوار مرزی، این دهلیزها تبدیل به بریدگی‌های عمیق شده و برای حرکت پیاده نیز مشکلاتی را به وجود می‌آورد.
 دشت سمیده (معبر سمیده): به عرض تقریبی 4 تا 5 کیلومتر و در وسط منطقه عملیات قرار گرفته که به‏صورت معبر و دهلیز عرضی از شمال‏غربی به‏سمت جنوب‏شرقی کشیده شده و به‏علت مسطح‏بودن، قابلیت مانور و حرکت یگان‌های زرهی و مکانیزه را دارد.
 منطقه جبل فوقی: بعد از معبر سمیده واقع شده است و این ارتفاعات از شمال‏غربی به جنوب‏شرقی تا فکه کشیده شده است و حداکثر ارتفاع آن 125 متر می‌باشد. ارتفاعات آن به‏طرف شمال‏غربی و جنوب‏شرقی به‏تدریج کم و در شمال‏غربی به شیار بجلیه و در جنوب‏شرقی به فکه و رودخانه دویرج ختم می‌شود. این ارتفاع به‏علت اینکه سرکوب (مسلط) بر معبر سُمیده و معبر فکه است دارای اهمیت ویژه‌ای بوده و تقریباً کلید منطقه است.
 جنوبی‌ترین منطقه عملیات، منطقه عمومی فکه است که بین جبل فوقی و ساحل شمالی رودخانه دویرج است و دارای زمین مسطح و شیب ملایم از شمال به‏سمت جنوب است.
 منطقه ساحل غربی رودخانه دویرج از پیچ‌انگیزه تا فکه به عرض 1 تا 3 کیلومتر زمین مسطح است.<ref>سند شماره 060650 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی قائم(عج) (رکن2)، 1/12/1361، صص 240 - 233.</ref>


عوارض حساس منطقه:
الف) ارتفاعات 175، 173، 178، 164، 165، 143، 146 در منطقه حمرین از شرهانی تا انتهای حمرین.
ب) جبل فوقی کلید منطقه دشت سمیده و فکه محسوب می‌شود و دردست‏داشتن آن، این امکان را فراهم می‌کند که منطقه دشت سمیده، منطقه فکه را کاملاً کنترل نموده و زیر دید و تیر قرار دهد.
پ) پل‌های دویرج واقع در چم‌سری، چم‌هندی و فکه و جنوب جبل فوقی.


ملاحظات تاکتیکی زمین منطقه
انتخاب این زمین برای اجرای عملیات والفجر1، غیر از آزادسازی بخش‌هایی از مناطق مرزی ایران دلایل دیگری نیز داشت ازجمله انهدام نیروهای دشمن، چون تا زمانی‏که نبرد در زمین خودی انجام می‏شد آزادسازی زمین در اولویت بود و انهدام نیروی دشمن در مرتبه دوم اهمیت قرار داشت، اما با عبور از مرز، انهدام نیروی دشمن موضوع اصلی شده و زدن به احتیاط‌های عراق نیز در اولویت قرار می‌گرفت.<ref>سند شماره 217 /د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، 23/12/1361 تا 29/12/1391، صص 89 - 88.</ref>
علاوه‏براین، انتخاب زمین دلایل خاص‏تری نیز داشت؛ ازجمله:
1. درصورت تصرف این ارتفاعات (حمرین و فوقی) با نیروی کمتری از منطقه پدافند می‌شد.
2. با اجرای عملیات علاوه‏بر تصرف عوارض حساس این منطقه مرزی، انهدام نیروی دشمن نیز انجام می‌شد.
3. اجرای عملیات در این منطقه نزدیک‌شدن به یکی از هدف‌های طراحی‌شده در استراتژی جنگ؛ یعنی شهر العماره را درپی داشت.
4. اقداماتی مانند شناسایی، سازماندهی اولیه و جابه‌جایی نیرو و بخشی از امکانات، از قبل در منطقه انجام شده بود.<ref>سند شماره 219/ د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، به نقل از سرهنگ صانعی رابط نیروی زمینی، 7/1/1362 تا 25/1/1362، صص 153 - 152.</ref>


ضمیمه2 گزارش1: پیشینه‏ای از مباحث اجرای عملیات برای تصرف نقاط باقیمانده ارتفاعات حمرین و فوقی
از زمان مطرح‌شدن مباحث مربوط به عملیات والفجر مقدماتی (از اواخر دی‌ماه 1361 به‏مدت دو ماه) این موضوع مورد توجه فرماندهان جنگ قرار گرفت و دراین‏باره بحث‌های مفصل و اقدامات اولیه‌ای ازجمله شناسایی منطقه* نیز انجام شد. اما در ادامه مباحث طرح مانور، فرماندهان سپاه با ذکر دلایلی، به‏ویژه باتوجه‏به محدودیت نیرو، تأکید کردند که عرض منطقه عملیات (والفجر مقدماتی) باید محدود به منطقه حدفاصل فکه تا چزابه شود. فرماندهان ارتش نیز با طرح دلایلی، اعلام کردند گشودن جبهه دوم از محور فوقی سبب تجزیه قوای دشمن شده، درنتیجه رسیدن به هدف عملیات (پل غزیله و سپس العماره) تضمین بیشتری خواهد یافت.
اما درنهایت به‌دلیل پاره‌ای ملاحظات، ازجمله طولانی‌شدن دوره مباحث طرح مانور؛ محدودیت نیرو برای اجرای عملیات در دو محور عمده؛ هوشیار‌شدن دشمن درباره فعالیت‌های نیروهای ایرانی در منطقه و هم‌زمان با آن تعیین ضرب‌الاجل ازسوی شورای عالی دفاع، امکان اجرای عملیات هم‌زمان از محور فوقی منتفی شد.
علاوه‌بر استقرار یگان‌های پدافندی ارتش در ارتفاعات حمرین و فوقی، یگان‌هایی از سپاه شامل لشکر19 فجر؛ لشکر25 کربلا؛ تیپ33 المهدی(عج)؛ تیپ فاطمه‌الزهرا(س) و تیپ امام سجاد(ع) نیز در حدفاصل غرب رودخانه دویرج تا شیار بجلیه مستقر بودند.
بنابراین، پس از ناکامی در عملیات والفجر مقدماتی، به‏طور طبیعی منطقه‌ شمال فکه و ارتفاعات حمرین و فوقی مورد توجه قرار گرفت؛ به‏ویژه آنکه علاوه‏بر استقرار یگان‌هایی از ارتش و سپاه در این منطقه، اقدامات اولیه ازجمله چندین مورد شناسایی برای اجرای عملیات در این منطقه انجام شده بود.
توجه فرماندهان به این منطقه به‏حدی بود که دو روز پس از پایان عملیات والفجر مقدماتی تعدادی از فرماندهان سپاه (غلامعلی رشید، عزیز جعفری، احمد غلامپور و محمد باقری) از منطقه بازدید کردند و در جلسه‌ای در قرارگاه فجر* غلامعلی رشید گفت که اگر بنا باشد عملیاتی در این منطقه انجام شود، هدف آن «ادامه تصرف ارتفاعات حمرین و ادامه تک برای تصرف ارتفاعات فوقی و تأمین خط رودخانه دویرج** خواهد بود.»
بنابراین، با پایان‏یافتن عملیات والفجر مقدماتی، به‌طور منطقی و طبیعی اجرای عملیات در حمرین و فوقی اولویت یافت؛ به‏خصوص که ارتش هم برای اجرای عملیات در این منطقه نظر مثبت و ویژه‌ای داشت. به بیان دیگر، نتیجه‌ (عدم‏الفتح) عملیات والفجر مقدماتی، سبب تسریع در انتخاب زمین منطقه‌ عملیات والفجر1 در سلسله‌جبال حمرین و فوقی شد. بنابراین، باتوجه‏به سوابق امر، زمان زیادی برای انتخاب زمین منطقه‌ عملیات صرف نشد.
مأموریت اجرای عملیات در این منطقه را برای اولین‏بار سرهنگ علی صیاد شیرازی*** در 25 بهمن 1361 (4 روز پس از اتمام عملیات والفجر مقدماتی) به فرماندهان قرارگاه‌ها و یگان‌های ارتش و سپاه اعلام کرد.<ref>سند شماره 162/ د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر مقدماتی (رنجبر)، 17/11/1361 تا 6/1/1362، ص277.</ref>
در جلسات بعدی که چند روز پس از آن برگزار شد، فرماندهان ارتش و سپاه درباره موضوعاتی مانند سازمان رزم، آماده‌سازی زمین، شناسایی، تعیین خط حد قرارگاه‌های عملیاتی، جابه‌جایی یگان‌ها، حفاظت منطقه و... تصمیم‌گیری کردند.<ref>سند شماره 103953 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: سخنرانی برادر رشید در جمع فرماندهان سپاه 8/12/1361، صص 56 - 54.</ref>
ارتفاعات حمرین و فوقی بخشی از ارتفاعات مرزی استان ایلام محسوب می‌شوند که قسمت‌هایی از آن در خاک ایران قرار دارد. ارتش عراق پس از شکست در عملیات فتح‌المبین که به استقرار نیروهای خودی در مواضع جدیدی در چند کیلومتری مرز بین‌المللی انجامید، با دراختیارگرفتن ارتفاعات مهم مرزی، علاوه‏بر محفوظ نگاه‏داشتن یک خط پدافندی مطمئن، جاده دهلران را نیز که نزدیک‌ترین معبر وصولی جبهه‌های میانی و جنوبی بود، زیر دید و تیر خود داشت و این اقدام سبب شد عراق مناسب‌ترین خط پدافندی متکی بر عوارض طبیعی را در خاک ایران دراختیار داشته باشد.
با اجرای عملیات محرم در 10 آبان 1361، علاوه‏بر ایمن‌شدن جاده دهلران و آزادسازی حدود 300 کیلومتر مربع از اراضی مرزی جمهوری اسلامی، قسمت‌هایی از سلسله‌جبال حمرین تصرف شد و هدف از اجرای عملیات "والفجر1" درواقع تأمین کامل اهداف باقیمانده از فعالیت‌های گذشته و تصرف بخش غربی ارتفاعات حمرین و جبل فوقی بود که خود مقدمه‌ای برای اقدامات بعدی ایران (عبور از پل غزیله و تصرف بصره) به شمار می‌رفت.<ref>همان، ص55.</ref>


ضمیمه‌ گزارش 2: مشروح کمک‌های مردمی اقصی‏نقاط کشور به جبهه‏های جنگ
گزارش روزنامه کیهان از کمک‌های ارسالی مردم شهرهای مختلف کشور به جبهه‌های جنگ بدین شرح است:
«مردم ارومیه: روستای باری در محال انزل 24 جفت جوراب، 30 عدد شلوار و 4 عدد بلوز؛ پایگاه شهید مهدی امینی 100 جفت جوراب، 82 جفت دستکش، 88 عدد جلیقه، 198 عدد شال‏گردن، 370 عدد کلاه، 13 عدد شلوار، 55 عدد پولیور، 122 بسته نخود و کشمش، 3 دبه مربا و 3 دبه ترشی؛ مسجد موسی‌بن‏جعفر 51 عدد شال‏گردن، 21 عدد کلاه، 94 عدد بلوز، 2 عدد جلیقه، 20 جفت جوراب، 9 جفت دستکش و تعدادی شلوار و اورکت، پتو و روپوش کار؛ مسجد خطیب 68 جفت جوراب، 27 جفت دستکش، 34 عدد شال‏گردن، 75 عدد کلاه، 17 عدد پولیور، 61 عدد جلیقه، 7 کارتن نخود و کشمش، 2 جفت پوتین و یک بسته انواع لباس؛ مسجد بازار باش 4 جفت دستکش، 10 جفت جوراب، 60 عدد کلاه، 40 عدد شال‏گردن؛ مسجد عبدالمحمد 13 عدد پولیور، 36 عدد کلاه، 2 جفت دستکش، 20 جفت جوراب، 12 عدد جلیقه و یک عدد شال‏گردن؛ مسجد علی‌محمد آقا 20 عدد پولیور، 12 عدد شال‏گردن، 52 عدد کلاه، 12 جفت جوراب، دو جفت دستکش؛ روستای قره‌باغ 86 جفت جوراب، 3 جفت دستکش، 2 عدد بلوز و یک عدد شال‏گردن.
کارمندان اداره کل کشاورزی و عمران روستایی استان چهارمحال و بختیاری مبلغ 115 هزار و 568 ریال وجه نقد؛ اهالی آق‌بلاغ مبلغ 44 هزار ریال وجه نقد، 3 هزار و 381 کیلوگرم آرد و گندم، 101 کیلو خرما، مقداری نان خشک، لباس گرم، پوتین و پتو؛ اهالی روستای بلداجی 36 هزار و 900 ریال وجه نقد، 1680 کیلوگرم آرد و گندم، مقداری نان خشک، روغن، قند و چند دست رختخواب؛ اهالی سیبک مبلغ 12 هزار ریال وجه نقد، 666 کیلوگرم گندم؛ اهالی روستای نقنه 67 هزار و 760 ریال وجه نقد، 400 کیلوگرم آرد و گندم، یک عدد انگشتری طلا.
روستاییان کلارآباد علیا، چارز، چیا، خوشامیان و یالبندان تنکابن 330 صندوق مرکبات، بیش از 5/1 تن برنج، 2 هزار و 500 تخته گونی خالی، 120 تخته حصیر و مقادیر معتنابهی دیگر لوازم ضروری جبهه‌ها؛ مدرسه راهنمایی شهید مطهری خرمشهر 8 هزار و 550 ریال؛ کارکنان و دانش‏آموزان دبستان شهید بهرام زاهدی فرخ‏شهر مبلغ 21 هزار و 410 ریال وجه نقد، 33 قالب صابون، 21 شیشه مربا، مقادیری رب گوجه، آبلیمو، برنج، شکر، قند و چای، سیب‌زمینی، آرد، نان خشک، کشمش؛ نمازگزاران نمازجمعه بروجن 3 هزار و 627 کیلو روغن نباتی، کشمش، 900 کیلو نان خشک، یک هزار کیلو آرد و گندم، 3 کارتن خرما، 300 تخته پتو، 500 دست لباس گرم، 1500 دست لباس زیر، 1400 کیلو انجیر، 40 طاقه شال، 12 جفت جوراب، 2 جفت دستکش؛ روستای قره‌باغ 86 جفت جوراب، 3 جفت دستکش، 2 عدد بلوز و یک عدد شال‏گردن و مبلغ 800,32 ریال وجه نقد.
اهدایی دانش‌آموزان و آموزگاران روستای قشلاق حاج عوض از توابع پارس‌آباد مغان مبلغ 600,13 ریال وجه نقد؛ کارکنان آموزش‏وپرورش اهر ارسباران از محل حقوق دی‌ماه خود برای مناطق جنگ‌زده جمعاً مبلغ 629 هزار و 648 ریال وجه نقد، دراین‏رابطه اهالی ایثارگر روستای باویل سفلی از توابع اسکو مقدار 64 بسته نان، 10 کیسه پیاز و مبلغ 600,10 ریال پول نقد؛ اهدایی مدارس شهید مناعی 800,16 ریال، شهید راشدی 100 هزار ریال، شهید دباغ‌چی ‌3700 ریال و مدرسه کندوان مبلغ 10 هزار ریال وجه نقد؛ کلاس نهضت سوادآموزی روستای قزل دیزح مبلغ 14 هزار ریال؛ مدرسه انقلاب اسلامی ایلخچی مبلغ 16 هزار ریال وجه نقد؛ توسط انجمن اسلامی کارکنان دادگستری آذربایجان شرقی 070,224 ریال وجه نقد جهت بازسازی مناطق جنگی؛ ازسوی مردم مسلمان و متعهد روستای بخش بستان‌آباد از توابع تبریز جمعاً مبلغ 4 میلیون ریال وجه نقد، 50 تن گندم و آرد، 35 تن سیب‌زمینی، یک‌ هزار جفت جوراب پشمی دست‏بافت، 100 تخته پتو، 1500 دست لباس گرم و مقادیر زیادی کره، پنیر، عسل، خیارشور و نیز 2500 عدد گونی خالی، توسط کارکنان و دانش‌آموزان راهنمایی و دبیرستان سمیه پارس‌آباد.
کاروان کمک‌رسانی طلوع فجر ستاد پشتیبانی جبهه‌های جنگ خراسان اهدایی مردم حزب‌اللهی قوچان، بجنورد و نیشابور شامل 40 دستگاه کمپرسی که حامل 200,67 قوطی آب میوه، کنسرو و کمپوت، 25 هزار عدد گونی خالی، 128 کیسه سیب‌زمینی، 6 هزار کیلو سیب درختی، 5 کیسه زرشک، 60 کیسه پتو و لباس گرم، 16 هزار کیلو قند، 45 کارتن آبلیمو، 850 کیلو حبوبات، 5 هزار عدد نان خشک و 2 عدد تانکر آب ثابت؛ ازسوی مردم همیشه در صحنه شهرستان قمشه اصفهان طی نیمه اول سال جاری تعداد 7035 جلد کلام‌الله مجید، اهدای 119 عدد النگو، 152 حلقه انگشتری، 129 عدد گوشواره، 12 عدد دستبند و توسینه، 8 عدد سکه کامل و ربعی طلا، 11 زنجیر، 38 عدد شمایل و غیره جمعاً به وزن 376 مثقال و 18 نخود به ارزش تقریبی 5 میلیون و 210 هزار ریال؛ مبلغ 36 میلیون و 324 هزار و 742 ریال وجه نقد، 540,16 کیلو قند و شکر و نبات و پولک، 2194 شیشه آبلیمو، 60 شیشه شربت، 999,14 قوطی کنسرو لوبیا و ماهی، 208,14 قوطی کمپوت، 730 [کیلو] خرما، 7 کیلو خاکشیر، 400 بسته چای، 712 کیلو پسته، 3 هزار کیلو انار، 143,12 کیلو پیاز، 7 هزار بسته سیگار، 3209 دست لباس کار، 710 عدد اورکت، 1008 دست لباس گرمکن، 2400 عدد زیرپوش مردانه، 636 جفت جوراب، 1340 جفت پوتین، 500 جفت چکمه لاستیکی، 2050 جفت کفش کتانی، 5015 جفت سرپایی.
براساس همین گزارش، دراین‏رابطه اهالی خیر بخش کوهپایه‌ 4 میلیون و 833 هزار و 910 ریال وجه نقد، مقدار 5/14 مثقال طلا و 150 مثقال نقره؛ مردم خیر روستاهای گارماسه و خیرآباد لنجان سفلی جمعاً یک هزار کیلو نان، مبلغ 700,35 ریال وجه نقد و مقادیر قابل‏توجهی مواد خوراکی؛ دانش‌آموزان مدرسه راهنمایی تحصیلی ابن‌سینا ونک از توابع شهرستان سمیرم مبلغ 520,24 ریال وجه نقد؛ مردم منطقه آران بیدگل 400 دست لباس گرم، 1700 عدد صابون، 505 کیلو مواد غذایی، 200 شیشه مربا به‏اضافه مقداری لوازم زندگی؛ دانش‌آموزان و معلمان مدارس شهید صباغ مرندی، دخترانه جشوقان، اسدآبادی ورزنه، راهنمایی چندابه، مدرسه فاطمیه، کوهپایه، ارامنه اسلام‌آباد و مدرسه راهنمایی دخترانه آموزش‏وپرورش کوهپایه جمعاً مبلغ یک میلیون و 3430 هزار ریال وجه نقد؛ اهالی محدوده مسجد جامع اصفهان، مقدار 30 کیلو برنج، 90 کیلو قند و شکر، مقادیری لباس گرم، آبلیمو، روغن و مبلغ 110 هزار ریال وجه نقد؛ کارکنان دادگستری استان اصفهان مبلغ 416,35 ریال و دانش‌آموزان مدارس ناحیه 2 آموزش‏وپرورش اصفهان مبلغ 10 میلیون ریال وجه نقد؛ کارکنان فرمانداری و ستاد بسیج اقتصادی خمینی‌شهر از محل یک روز حقوق خود؛ دانش‌آموزان مدرسه شهید اشرفی اصفهانی ورپشت مبلغ 5340 ریال، 50 کیلو بادام و گردو و مقداری نان خشک توسط اهالی خیر قهدریجان و لنجان سفلی جمعاً مبلغ 50 هزار تومان وجه نقد؛ 50 کارتن نان خشک، 39 کارتن قند و نبات، 10 کیلو چایی و 1200 کیلو ماست؛ توسط مردم ایثارگر و متعهد شهرهای کرمان، سیرجان، زرند، جیرفت، بردسیر، کهنوج، بم، رفسنجان و بافت جمعاً مبلغ 41 میلیون و 869 هزار و 845 ریال وجه نقد.
در ادامه اهدای کمک‌های نقدی و غیرنقدی مردم مسلمان استان همدان این‏بار نیز توسط کارکنان اداره دارایی، پست، سازمان تعاون روستایی، سازمان تأمین اجتماعی و اداره ثبت احوال شهرستان ملایر جمعاً مبلغ 272 هزار 994 ریال وجه نقد؛ دانش‌آموزان و کارکنان مدارس راهنمایی فخریه، عصمت، سرگرد، بیات، ابن‌سینا و پروین اعتصامی ملایر و دبستان‌های نمازگاه، کهریز توسک و نیز کارکنان شرکت مخابرات جمعاً مبلغ 104 هزار و 605 ریال وجه نقد، 84 کیلو بیسکویت، 550 کیلو گردو و کشمش، 250 کیلو نان [به جبهه‌های جنگ اهدا شد.]»<ref>محمد درودیان، خرمشهر تا فاو (سیری در جنگ ایران و عراق)، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، چاپ ششم، 1379، ص56.</ref>


== پاورقی‌ها ==
== پاورقی‌ها ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۲۵

روزشمار جنگ سال 1361
1361.12.01
نام‌های دیگر یک اسفند
تاریخ شمسی 1361.12.01
تاریخ میلادی 20 فوریه 1983
تاریخ قمری 6 جمادی‌الاول 1403


1359.12.01
1360.12.01
1362.12.01
1363.12.01
1364.12.01
1365.12.01
1366.12.01




گزارش - 1

قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) طرح عملیاتی کربلای11 را امروز با امضای مشترک محسن رضایی و سرهنگ علی صیاد شیرازی به قرارگاه‌های کربلا و نجف - که قرارگاه‌های سازمانی شرکت‌کننده در عملیات والفجر1 می‌باشند - ابلاغ کرد.[۱] براساس این طرح، مقرر شد با بهره‌گیری از بخشی از استعداد نیروی زمینی ارتش و یگان‌هایی از سپاه، عملیاتی در منطقه‌ مرزی، حدفاصل بین شرق رودخانه طیب تا فکه به عرض حدود 40 کیلومتر در ارتفاعات حمرین و فوقی اجرا شود.[۲] هدف اصلی این عملیات در درجه اول تک به جبال حمرین و تکمیل تصرف آن* و نیز دستیابی به جبل فوقی در جنوب‏شرقی دهلران در جنوب استان ایلام است تا بدین‏وسیله پس از تسلط بر ارتفاعات منطقه، دشمن مجبور شود در دشت قرار گیرد و مقدمات برای پیشروی در عمق نیز فراهم شود.**[۳] در طرح عملیاتی پیش‌بینی شده است که 88 گردان سپاه پاسداران (سپاه7 حدید با 38 گردان و سپاه11 قدر با 50 گردان) و ارتش نیز با 29 گردان (لشکر21 پیاده حمزه با 15 گردان شامل 9 گردان پیاده و 6 گردان مکانیزه زرهی) و تیپ55 هوابرد شیراز (4 گردان)؛ تیپ58 ذوالفقار (5 گردان)؛ تیپ84 خرم‌آباد (3 گردان) و تیپ37 زرهی شیراز (2 گردان) در این عملیات شرکت و تحت امر دو قرارگاه تاکتیکی کربلا و نجف اجرای عملیات کنند.***[۴] در بخشی از این طرح عملیاتی آمده است:

«1. مانور قرارگاه عملیاتی خاتم‌الانبیا(ص) با استفاده از غافلگیری و در شرایط دید محدود از زبیدات در شمال تا رودخانه دویرج در جنوب با قرارگاه‌های کربلا و نجف به‌منظور تصرف ارتفاعات حمرین و جبل فوقی تک نموده و آماده می‌شود بنا به دستور، تک را به‏سمت جنوب و غرب ادامه دهد. لشکر16 زرهی و 92 زرهی و 77 پیاده به پدافند از مناطق محوله ادامه می‌دهند، این عملیات در 2 مرحله به شرح زیر اجرا می‌گردد:

مرحله‌1 قرارگاه کربلا در شمال (راست) و قرارگاه نجف در جنوب (چپ) در مناطق محوله با ایجاد شکاف در مواضع دشمن، تک نموده، ارتفاعات حمرین را تصرف، نیروهای دشمن را منهدم و خط پیروزی را تأمین می‌نماید.

مرحله2 پس از تصرف ارتفاعات حمرین و تأمین خط پیروزی، قرارگاه نجف به تک خود ادامه داده، جبل فوقی را تصرف و خط توفیق را تأمین می‌نماید. قرارگاه کربلا ضمن تحکیم خط پیروزی، به تک قرارگاه نجف کمک می‌نماید.

2. آتش یک آتش تهیه به‏مدت 15 دقیقه طرح‌ریزی و بنا به دستور اجرا خواهد شد. تقدم کلیه آتش‌ها در مرحله1 با قرارگاه کربلا و در مرحله2 با قرارگاه نجف خواهد بود.»[۵] ضمناً در سازمان رزم، گردان327 توپخانه 105 م.م. کششی؛ گردان313 توپخانه‌ (-) 155 م.م. کششی؛ گردان364 توپخانه (-) 155 م.م. کششی؛ گردان350 توپخانه 155 م.م. کششی؛ گردان397 توپخانه 203 م.م. کششی؛ گردان347 توپخانه 130 م.م. کششی؛ گردان343 توپخانه 130 م.م. کششی؛ آتشبار 105 م.م. از گردان368 توپخانه؛ آتشبار 105 م.م. از گردان383 توپخانه؛ آتشبار کاتیوشا از گردان362 توپخانه؛ آتشبار کاتیوشا از گردان372 توپخانه و گروه 33 توپخانه (عمل کلی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)) و گروه 22 توپخانه (احتمالاً توپخانه لشکر92 زرهی اهواز است) نیز پشتیبانی آتش عملیات را بر عهده داشتند.»[۶] براساس طرح عملیاتی، واحدهایی از هوانیروز مستقر در جنوب کشور مأموریت پشتیبانی از یگان‌های عملیاتی را بر عهده داشتند. سازمان رزم هوانیروز در این عملیات شامل استعداد زیر است: الف) گروه رزمی پشتیبانی عمومی اصفهان: - 3 تیم آتش کبری و یک فروند هلیکوپتر کبری. - 12 فروند هلیکوپتر214. - 2 فروند هلیکوپتر شنوک. ب) گروه رزمی پشتیبانی مستقیم شماره3 کرمان: - 3 تیم آتش کبری و یک فروند هلیکوپتر کبری. - 12 فروند هلیکوپتر214. - 2 فروند هلیکوپتر شنوک در کنترل عملیاتی. ج) به گروه رزمی مسجدسلیمان ابلاغ شد آماده باشند درصورت نیاز و اعلام، تیم‌های آتش به منطقه عملیات روانه کنند و به پایگاه سرتیپ شهید "وطن‌پور" نیز ابلاغ شد بنا به دستور، خلبان و هلیکوپتر کبری به منطقه عملیات ارسال کنند. د) پایگاه هوانیروز تهران: این پایگاه نیز با آماده‏کردن یک فروند هواپیمای فرندشیپ؛ یک فروند هواپیمای فالکن و یک فروند هواپیمای توربو کماندر بنا به دستور در خدمت عملیات قرار گرفت. ضمناً مقرر شد در طول عملیات، فرماندهی هوانیروز یا جانشین وی در قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) حضور داشته باشند.[۷] نیروی هوایی ارتش نیز براساس مأموریت محول‌شده برای استقرار سایت موشکی ضدهوایی نقطه‌ای را در ارتفاع 400* (در سلسله‏جبال حمرین) انتخاب کرد و دو نقطه دیگر؛ اولی در قسمت شمال آن در منطقه عمومی دهلران و دیگری در جنوب آن در ارتفاعات چنانه را برای استقرار قبضه‌های ضدهوایی اورلیکن در نظر گرفت. قبضه‌های اورلیکن، مأموریت پدافند هوایی را در مقابل هواپیماهای دشمن با سقف پرواز کوتاه و موشک‌های ضدهوایی، مأموریت پدافند هوایی را در مقابل هواپیماهای دشمن با سقف بلند بر عهده داشتند.**[۸]

گزارش - 2

در ادامه پیوستن نیروهای داوطلب به جبهه‌های جنگ و کمک‌های مردمی برای یاری رزمندگان اسلام، امروز نیروهای داوطلب بسیجی از شهرهای شیراز، اقلید، آباده (200 نفر)، بهشهر، نکا، پل سفید، ابهر، اراک، علی‌آباد، کردکوی، بندر دیر، دهدشت، کاشان، تربت حیدریه، قادرآباد و گروهی از روحانیون استان گیلان و همچنین یک‌صد و شصت‌ونهمین گروه اعزامی از خمینی‌شهر عازم مناطق جنگی شدند. همچنین، 41 تن از کارکنان کارخانه‌ قند فریمان برای بازسازی شهر هویزه عازم این شهر شدند. یک گروه پزشکی شامل 23 تن از پزشکان و متخصصان (با تخصص‌های گوناگون) نیز به ستاد مجروحان و مصدومان جنگ معرفی شدند تا به مناطق مورد نیاز اعزام شوند. علاوه‌براین، 7 کامیون حامل کمک‌های مردم آشتیان و روستاهای تابعه و نهمین گروه از کامیون‌داران کازرون همراه با مصالح ساختمانی برای بازسازی آبادان اعزام شدند. صیادان شهرستان آستارا نیز تعداد 10 دستگاه قایق موتوری به‏منظور پشتیبانی رزمندگان به جبهه های جنگ اهدا کردند.[۹] روزنامه‌ کیهان در شماره امروز خود فهرستی از کمک‌های مردمی نقاط گوناگون کشور به جبهه‏های جنگ را درج کرده است. این کمک‌ها علاوه‌بر جنبه‌های قابل‌توجه مادی آن، به‌علت نوع کمک‌ها و اقشار مختلف اهداکنندگان که از مردم شهرهای بزرگ تا دورافتاده‌ترین روستاها را در بر می‌گیرد، بیانگر همبستگی شدید عاطفی و معنوی طبقات مختلف مردم با رزمندگان اسلام در جبهه‌های جنگ است بخش‌هایی از این کمک‌ها عبارت‌اند از: کلاه و دستکش دست‌باف پشمی، چند تخته حصیر، نان خشک، مربا، ترشی، کتاب، مفاتیح‌الجنان، چراغ والور و...*[۱۰] روابط عمومی وزارت بازرگانی نیز اعلام کرد: «ستاد تدارکاتی بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‌زده مستقر در وزارت بازرگانی از تاریخ 28/5/1361 لغایت 30/11/1361 توانست بیش از 1800 دستگاه خودرو ازقبیل وانت، پیکان، رنو، لندرور، جیپ، مینی‌بوس، کامیون، اتوبوس، تانکر سوخت و آب، لیفتراک 5/3 تنی، ماشین آتش‌نشانی و موتورسیکلت به ستادهای مسئول در امر بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‌زده ارسال دارد.»[۱۱]

گزارش - 3

امروز پیکر سرباز فریبرز موریم از کلیمیان مقیم شیراز - که در جبهه‌های جنگ به شهادت رسیده بود - در شیراز تشییع و به خاک سپرده شد. شرکت‌کنندگان در این مراسم با شعار "تا خون در رگ ماست، خمینی رهبر ماست" یاد این سرباز فداکار را گرامی داشتند. به همین مناسبت، جامعه کلیمیان امروز را عزای عمومی اعلام کرد.[۱۲]

گزارش - 4

امروز در مناطق غرب و شمال‌غرب کشور براثر اقدامات عناصر مسلح غیرقانونی علیه مردم و نیروهای نظامی یک تن شهید و 4 تن مجروح، و از عناصر ضدانقلاب نیز 3 تن کشته شدند. درگیری افراد دمکرات و کومه‌له در حوالی دیواندره و تسلیم‌شدن 2 تن از افراد کومه‌له به نیروهای خودی از دیگر وقایع مهم امروز است. افراد حزب دمکرات یکی از اهالی روستای قلعه گرگر در شمال کامیاران را به‏جرم همکاری با دولت به شهادت رساندند.[۱۳] در روستای کوچه‌طلا از توابع تکاب نیز در درگیری بین نیروهای خودی و عناصر حزب دمکرات، 2 تن از آنان کشته و 4 تن از افراد خودی زخمی شدند.[۱۴] در اشنویه نیز افراد این حزب شبانه به خانة مسکونی سرپرست نهضت سوادآموزی حمله کردند و او و مسئول روابط عمومی آنجا را گروگان گرفتند.* مهاجمان همه وسایل و لوازم موجود در خانه را به سرقت بردند.[۱۵] در حادثه دیگری در سردشت، عناصر مسلح غیرقانونی به پایگاه بناویله در جنوب‏شرقی این شهر حمله کردند که با مقاومت نیروهای پایگاه مواجه و با دادن یک کشته مجبور به فرار شدند.[۱۶] در روستای شاه‏قلعه در غرب دیواندره، افراد حزب دمکرات و گروه کومه‌له با هم درگیر شدند که براثر آن 3 تن از افراد کومه‌له کشته و 30 تن از آنان به‏دست عناصر حزب دمکرات خلع سلاح شدند.[۱۷] در شمال ارومیه، 2 تن از افراد کومه‌له ضمن تحویل یک اسلحه و 140 تیر فشنگ، خود را به پایگاه حماملار معرفی و درخواست امان‌نامه کردند.[۱۸]

گزارش - 5

درحالی‏که خبری درمورد توافق طارق عزیز و مسعود رجوی درباره هماهنگی اقدامات علیه جمهوری اسلامی ایران منتشر شده است، عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) همچنان به فعالیت‏های خرابکارانه در داخل ایران ادامه می‏دهند. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، روزنامه کویتی السیاسه از توافق مسعود رجوی سرکرده سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و طارق عزیز درباره موضوع پناهندگی نیروهای این سازمان به عراق خبر داده است. این روزنامه افزوده است: «[طارق] عزیز و رجوی موافقت کرده‏اند تا برای سرنگونی رژیم ایران عملیات خود را هماهنگ سازند. سال گذشته بعد از آنکه کوشش‏های بین‏المللی برای برقراری آتش‌بس بین دو کشور با شکست روبه‏رو شد، صدام حسین رئیس‏جمهور عراق، به مخالفان تبعیدی و ناراضی ایران پناهندگی داد.»[۱۹] درعین‏حال، امروز افراد این سازمان با تیراندازی به یک پایگاه سپاه در گردنه‌ حیران شهرستان آستارا یکی از نیروهای پایگاه را زخمی کردند.[۲۰] در همدان نیز 2 نفر از عناصر این سازمان برای ترور یکی از افراد شهربانی وارد منزل وی شدند که با مقاومت وی و رسیدن نیروهای شهربانی یکی از آنان دستگیر شد و دیگری گریخت. از شخص دستگیرشده یک اسلحه کلاشینکف به دست آمد.[۲۱]

گزارش - 6

آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس و نماینده امام در شورای عالی دفاع، امروز در جمع وزیر، معاونان و مدیران کل کشاورزی استان‌ها و گروهی از خانواده‌های شهدا سخنرانی کرد. وی در سخنان خود تحمیل جنگ به ایران را آخرین مرحله از اقدامات امریکا برای سرنگونی جمهوری اسلامی ایران برشمرد و با یادآوری برداشت‌های غلط امریکا از حمیت ملی ایرانیان و پایداری دربرابر ناملایمات اقتصادی و فشارهای سیاسی، اهداف شروع جنگ را اشغال بخش‌های نفت‌خیز و محروم‏کردن ایران از درآمدهای نفتی خواند. رئیس مجلس صبر و پایداری مردم را از عوامل شکست نقشه امریکا عنوان و تصریح کرد: درحال‏حاضر عراق در چاهی که دشمنان برای ما کنده بودند، افتاده و این امر به‌دلیل حضور مردم در صحنه و فداکاری آنان است و جبهه جنگ و جهاد، جبهه‌ای است که از مرزها تا مزرعه‌های اعماق کویرهای این مملکت گسترده است. وی افزود: «دشمنان ما وقتی جنگ را به ما تحمیل کردند که در سایر موارد از ما شکست خوردند. امریکا و دیگر دشمنان ما وقتی در حاکم‏کردن لیبرال‌ها در این مملکت شکست خوردند، شروع به حرکت‌های ایذایی، مانند بایکوت اقتصادی کردند. آنها فکر می‌کردند مملکت که این‏همه وابسته است که تمام مایحتاج خود را از خارج می‌آورد، با قطع مواد اولیه و سایر نیازهایش دچار هرج‏ومرج داخلی می‌شود. ولی با تحمل مردم و تلاش کارمندان و کارگران، این حرکت هم شکست خورد. لذا آنها جنگ را شروع کردند و عمده نظر آنها در این جنگ، ایجاد مشکلات اقتصادی برای ما بود. آنها می‌خواستند با اشغال آبادان، ماهشهر و خرمشهر، ما را از امکانات خوزستان محروم کنند تا با قطع نفت خوزستان، کارخانه‌ها و اقتصاد ما فلج شود. امروز هم [موضوع] هزینه و مخارج جنگ مطرح است، ولی مردم در صحنه هستند و کمک‌های مردم چه ازلحاظ نیروی انسانی و چه کمک‌های مالی، دائماً به‏طرف جبهه‌ها سرازیر است. رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: خوشبختانه حالا قضیه معکوس شده است و کاری که دشمنان ما می‌خواستند سر ما بیاورند. بر سر عراق آمده است. عراق در مخمصه جنگ گرفتار شده است؛ زیرا عراق تصور می‌کرد با پول کشورهای عرب می‌تواند جنگ را ادامه دهد و فکر نمی‌کرد جنگ طولانی شود و این درحالی است که سربازان عراقی را با دادن پول‌های کلان و وعده و وعید، در پناه تانک‌ها و موشک‌های گران‌قیمت در جبهه‌ها حفظ می‌کنند. بنابراین، حفظ هر قطعه زمین برای عراقی‌ها میلیون‌ها تومان تمام می‌شود و این درحالی است که راه صدور نفت عراق از خلیج‏فارس و سوریه بسته شد و تنها مقدار ناچیزی نفت از ترکیه صادر می‌کند. کشورهایی مانند امریکا و فرانسه و کشورهای دیگر هم به‏سادگی امکاناتی دراختیار عراقی‌ها نمی‌گذارند. بنابراین، اگر عراق را در حالت رکود جنگی نگه ‌داریم، نمی‌تواند تحمل کند. لذا شما مطمئن باشید با شیوه‌ای که ما در پیش گرفته‌ایم، نه‌تنها عراق، بلکه هرکس را که در منطقه مقابل ما قرار گیرد، از پای درمی‌آورید.»[۲۲]

گزارش - 7

امروز هیئت دولت به ‌ریاست آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور، تشکیل جلسه داد. در پایان جلسه، نخست‌وزیر به سؤالات خبرنگاران درباره‌ موضوعات طرح‌شده در جلسه دولت و امور جاری کشور پاسخ گفت. وی درباره تأخیر در اجرای عملیات و ادامه‌ جنگ اظهار کرد: همان‌طورکه بارها اشاره شده است، عملیات ادامه خواهد داشت و به‏صورت زنجیره‌ای باید بدان نگاه کرد. اصولاً برای قضاوت صحیح درباره‌ یک عملیات باید به کلیات آن توجه کرد. عملیات ما متوقف نشده است و ضربات خود را به‌موقع به دشمن وارد خواهیم کرد. موسوی درباره وضعیت توزیع نیز گفت: توزیع درکشور ما حالت پیچیده‌ای دارد و عوامل و مشکلات گوناگونی در این موضوع دخیل‌اند، مانند نقدینگی بزرگی که در دست مردم می‌باشد یا تورم‌زایی جنگ و محدودیت مبادی ورودی کشور. مشکل دیگر وجود احتکار و گران‌فروشی است که متأسفانه در سطح جامعه وجود دارد و درحال‌حاضر احساسات عمومی علیه این موضوع برانگیخته شده است و طبیعی است که این مشکل را باید ریشه‌ای حل کنیم.[۲۳]

گزارش - 8

مارتینز وزیر تجارت خارجی نیکاراگوئه، که برای تسلیم پیام دانیل اورتگا رئیس شورای بازسازی ملی این کشور و پیگیری توافق‌های انجام‌شده در سفر قبلی به تهران آمده است، بعد از دیدار با وزیر خارجه و تسلیم پیام اورتگا، با میرحسین موسوی دیدار کرد. در این جلسه که کاظم‌پور اردبیلی، معاون امور اقتصادی و بین‌الملل وزارت امور خارجه نیز حضور داشت، ابتدا وزیر تجارت خارجی نیکاراگوئه درباره مبارزه علیه امپریالیسم و دشمنی امریکا با دو انقلاب نوپای ایران و نیکاراگوئه مطالبی را بیان کرد. سپس موسوی با تأکید بر اصل "نه شرقی، نه غربی" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی و جایگاه ویژه و اهمیت خاصی که ایران برای ارتباط با کشورهای جهان سوم قائل است، گفت: نظام ما از روزهای اول استقرار، به‌دلیل همزادی انقلاب اسلامی با انقلاب مردم نیکاراگوئه و توطئه‌های امریکا علیه دو کشور، به کشور و مردم نیکاراگوئه توجه خاصی داشت و این موضوع در میان مردم نیز به چشم می‌خورد.[۲۴]

گزارش - 9

احمد عزیزی قائم‌مقام وزارت امور خارجه، که به‌منظور تسلیم پیام رئیس‌جمهور ایران به حافظ اسد رئیس‌جمهور سوریه و گفت‌وگو با مقامات سوریه به آن کشور سفر کرده است، امروز با عبدالحلیم خدام معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه سوریه، دیدار و گفت‏وگو کرد. در این دیدار که وزیر مشاور در امور خارجه سوریه و مدیرکل آسیا - افریقای وزارت امور خارجه کشورمان و همچنین سفیر جمهوری اسلامی ایران در دمشق نیز حضور داشتند، روابط دوجانبه و موضوعات مورد علاقه دو کشور و تحولات اخیر در خاورمیانه بررسی شد. عزیزی در این ملاقات ضمن اشاره به دستاوردهای مرحله‌ مقدماتی عملیات والفجر و اهمیت راهبردی آن، دلایل تلاش رژیم بعثی صهیونیستی عراق و حامیان آن را برای سرپوش‏گذاشتن بر اهمیت این عملیات تشریح کرد. وی گفت: صدام برای اینکه از ایجاد یأس در دل حامیان خود جلوگیری کند تا به حمایتشان از او استمرار بخشند، مذبوحانه با یاری رسانه‌های گروهی استکبار جهانی تلاش می‌کند تا اهمیت راهبردی این عملیات را ناچیز و با ارائه ارقام کذب و غیرواقعی، خود را پیروز جلوه دهد.[۲۵] وی پیش از این سفر، درمورد موضوعات گفت‏وگوی خود با مقامات سوریه اعلام کرده بود در دمشق درباره نشست وزیران خارجه‌ 3 کشور سوریه، لیبی و ایران، که در آینده نزدیک در تهران برگزار می‌شود، با عبدالحلیم خدام معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه‌ سوریه، گفت‏وگو خواهد کرد.[۲۶]

گزارش - 10

امروز، رادیو بی‌بی‌سی سخنانی را از قول احمد طالب ابراهیمی وزیر خارجه‌ الجزایر درمورد وضعیت مذاکرات برای خاتمة جنگ ایران و عراق، پخش و به تفسیر آن پرداخت. این رادیو ضمن تحلیل مواضع جدید ایران درباره‌ شرایط صلح با عراق، به احتمال صرف‌نظر کردن ایران از شرط برکناری صدام حسین اشاره کرد. بخش‌هایی از گزارش رادیو بی‌بی‌سی چنین است: به ‌گفته‌ دکتر طالب ابراهیمی: میانجیگری و مذاکرات برای خاتمه‌ جنگ میان ایران و عراق در ماه ژوئن سال گذشته با بن‌بست مواجه شد. در آن زمان، دولت عراق مصرانه خواستار تشکیل جلسه با مقامات کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها در بغداد بود و درعین‏حال دولت ایران نیز سقوط حکومت صدام حسین را یکی از شرایط لازم برای خاتمه جنگ تعیین کرده بود، اما پس از چند هفته، دولت عراق از حق برگزاری جلسه غیرمتعهدها در بغداد چشم‌پوشی کرد و دولت ایران نیز از شرایط اولیه خود برای خاتمه جنگ صرف‌نظر کرد. بی‌بی‌سی افزود: دولت ایران درظاهر هر چند وقت یک بار خواستار سرنگونی حکومت عراق می‌شود، ولی از اظهارات وزیر خارجه الجزایر چنین برمی‌آید که مقامات ایران شاید به‏طور خصوصی از این شرایط صرف‌نظر کرده‌اند. به گفته دکتر طالب ابراهیمی، الجزایر براساس سه شرط پیشنهادی دولت ایران، میانجیگری میان ایران و عراق را ادامه داده است و این سه شرط عبارت‌اند از: بازگشت به مرزهای تعیین‌شده مورد قبول طرفین در کنفرانس الجزیره در سال 1975؛ بازگشت آوارگان جنگی به کشورشان و پرداخت غرامت جنگ به ایران ازسوی دولت عراق. درمورد دو شرط اول، هیئت الجزایری موفق شده است دیدگاه‌های طرفین را به یکدیگر نزدیک‌تر سازد، اما شرط پرداخت غرامت جنگ توسط دولت عراق هنوز هم مانع اصلی بر سر برقراری صلح است. بی‌بی‌سی در ادامه افزود: احمد طالب ابراهیمی وزیر خارجه الجزایر، ظرف شش ماه گذشته، دو بار به تهران و یک بارهم به بغداد سفر کرده است، بدون آنکه از پیشرفت مذاکراتش با مقامات دو کشور خبری منتشر سازد. درواقع حمله اخیر نیروهای ایران به مواضع عراق این تصور را ایجاد کرد که میانجیگری‌های دولت الجزایر برای خاتمه جنگ نتیجه چندانی نداشته است، اما مقامات الجزایری می‌گویند که بنا به تقاضای طرفین مخاصمه و به این دلیل که الجزایر تنها دولتی است که هم ایران و هم عراق حاضرند به‏طور جدی به نظرهایش توجه کنند، به کوشش‌های خود برای پایان جنگ ادامه داده است. گفتنی است که رهایی گروگان‌های امریکایی از ایران دو سال قبل ازطریق میانجیگری مقامات الجزایر میسر شد.[۲۷] طالب ابراهیمی همچنین درباره جبهه پایداری گفت: جبهه پایداری عرب که به‏منظور کمک به فلسطینی‌ها تشکیل شد، پس از جنگ اسرائیل علیه لبنان به‏صورت مرده درآمده است و باید یک موضع عربی واحد اتخاذ شود.[۲۸]

گزارش - 11

نشست وزیران خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس* که از روز گذشته در ریاض پایتخت عربستان، آغاز شده بود، با صدور بیانیه‌ای به کار خود پایان داد. اظهار نگرانی از ادامه جنگ بین ایران و عراق؛ ‌درخواست از امریکا و شوروی برای کمک به پایان جنگ و محکوم‏کردن بیانیه مشترک ایران، سوریه و لیبی، از مهم‌ترین نتایج این نشست بود. به گزارش بی‌بی‌سی، مهم‌ترین موضوع این گفت‏وگوها اولاً تحولات مربوط به جنگ ایران و عراق و ثانیاً خطر سقوط بیش‏ازپیش قیمت نفت در بازارهای جهان بود. وزیران خارجه شش کشور عرب حوزه خلیج‏فارس اعلام کردند که ادامه جنگ میان ایران و عراق به زیان مصالح طرفین مخاصمه و به‏ طورکلی کشورهای مسلمان و عرب است، آنها همچنین بر تمایل شورای همکاری خلیج‏فارس به پایان این جنگ تأکید کردند. وزیران خارجه این کشورها از امریکا و شوروی و همچنین سایر اعضای شورای امنیت سازمان ملل خواستند تا به مسئولیت خود برای برقراری صلح و امنیت در جهان عمل و برای خاتمه‌ جنگ ایران و عراق اقدام کنند. آنها همچنین اعلامیه مشترک لیبی، سوریه و ایران را - که ماه قبل صادر شد و در آن سه کشور مزبور خواستار قطع کمک‌های دول عرب به عراق شدند - محکوم کردند.[۲۹] به گزارش رادیو کویت، شیخ صباح الاحمد وزیر خارجه کویت، در یک مصاحبه مطبوعاتی درباره مطالب مطرح‌شده در این نشست گفت: اعضای شورا در گفت‏وگوهای خود درباره جنگ ایران و عراق، بر ضرورت پایان‌یافتن این جنگ تأکید و از تلاش‌های هیئت حسن‏نیت اسلامی و جنبش غیرمتعهدها و سازمان ملل و کشورهای دوست قدردانی کردند و قول دادند که تلاش‌های خود را تا پایان‌یافتن این جنگ ادامه دهند. وی در قسمت دیگری از سخنان خود گفت: شورای همکاری خلیج‏فارس در جلسه‌ اخیر خود خواستار زدودن اختلافات و تفرقه‌های بین کشورهای عربی شد و از امضای موافقت‌نامه بین سوریه، لیبی و ایران ابراز تأسف کرد و آن‌ را برخلاف منافع اعراب دانست.[۳۰] همچنین به گزارش خبرگزاری فرانسه، شیخ محمد بن مبارک وزیر خارجه‌ بحرین و رئیس جلسه شورای همکاری خلیج‌فارس در یک نشست مطبوعاتی در پایان ششمین اجلاس وزیران خارجه‌ (ازطرف این شورا) اعلامیه‌ اخیر ایران، سوریه و لیبی را محکوم و اعلام کرد: این اعلامیه نه به نفع وحدت اعراب است و نه کمکی به تلاش‌های به‏کاررفته برای پایان‏دادن به جنگ می‌کند. براساس این گزارش، هیچ بیانیه‌ای درمورد تصمیماتی که احتمالاً در این جلسات اتخاذ شده است، انتشار نیافت. بن‌ مبارک درمورد جنگ ایران و عراق گفت: کشورهای عضو شورای همکاری به اقدامات خود برای دستیابی به یک راه‌حل مسالمت‌آمیز ازطریق سازمان‌های بین‌المللی، اجلاس سران غیرمتعهدها، سازمان ملل و کنفرانس اسلامی ادامه خواهند داد.[۳۱]

گزارش - 12

امروز شیخ عیسی بن سلمان آل خلیفه امیر بحرین در مصاحبه‌ای با روزنامه الیوم چاپ عربستان، از ایران و عراق خواست تا ازطریق مذاکره به جنگ 29 ماهه‌ خود پایان دهند. وی گفت: کسانی که کشته می‌شوند همسایه، مسلمان و با یکدیگر برادرند و بحرین همواره نگران کوشش نیروهای خارجی برای بی‌ثبات‏کردن منطقه خلیج (فارس) است.[۳۲]

گزارش - 13

نایف حواتمه دبیرکل جبهه‌ دمکراتیک برای آزادی فلسطین، امروز با هیئت اعزامی مجلس شورای اسلامی ایران که برای حضور در شانزدهمین نشست مجلس شورای ملی فلسطین به الجزیره سفر کرده است، دیدار کرد. وی در این دیدار با اشاره به وضعیت صدام گفت: نظام فاشیستی صدام از وحشتناک‌ترین نظام‌های جهان است و شما سرنگونی این رژیم را از شرایط خود برای پایان جنگ قرار دهید.[۳۳] نایف حواتمه در پاسخ به یکی از شرکت‌کنندگان فلسطینی جلسه که عقیده داشت درصورت صلح ایران و عراق، رژیم بعث سقوط خواهد کرد، گفت: من به چنین چیزی اعتقاد ندارم، چون صدام عنصری را برای تحرک و فعالیت در عراق زنده نگذاشته و همه را نابود کرده است. وی افزود: تابستان داغی در انتظار ما است و فشارهای زیادی به ما وارد می‌شود. اگر شما بتوانید ظرف دو سه ماه آینده کار جنگ را تمام کنید، خدمت بزرگی به ما کرده‌اید و اگر از صدام بگذرید در حق ما خیانت کرده‌اید. شما روی سقوط نظام عراق، و نه فقط صدام، تأکید کنید.[۳۴] وی همچنین درمورد احتمال شرکت برخی گروه‌های فلسطینی در صف ارتش عراق علیه ایران گفت: جبهه مبارزات مردمی به رهبری سمیر قوشه، جبهه شعیبه (قیاده عامه)، جبهه آزادی‌بخش فلسطین و جبهه التحریر عربی در عراق دفتر دارند و احتمال دارد که جبهه التحریر عربی که مزدور عراق است، در جنگ باشد.[۳۵] جرج حبش دبیرکل جبهه خلق برای آزادی فلسطین نیز در این جلسه ضمن تأکید بر سقوط صدام درباره راهکار عملی سقوط صدام حسین به هیئت ایران گفت: انقلاب شما حرکت مردمی و با حضور همه گروه‌ها و گرایش‌ها بود و برای سقوط صدام نیز همین شیوه را به کار ببرید و جبهه ترقی‌خواه ملی‌گرای عراق را هم راه دهید و از آنها استفاده کنید.[۳۶]

گزارش - 14

حسنی مبارک رئیس‌جمهور مصر، امروز در مصاحبه با روزنامه‌ کویتی الوطن رسماً اعلام کرد که سرگرم میانجیگری برای برقراری روابط مجدد میان عراق و امریکا است. به گزارش آسوشیتدپرس از کویت، رئیس حکومت مصر گفت که در مذاکرات اخیرش با رونالد ریگان، برای عادی‌سازی روابط سیاسی میان بغداد - واشنگتن - که پس از جنگ سال 1967 اعراب و اسرائیل قطع شده بود - داوطلب شده و جرج شولتز وزیر امور خارجه‌ امریکا، متعاقباً‌ با سعدون حمادی وزیر کابینه عراق، ملاقات کرده است، اما وی نمی‌تواند نتایج میانجیگری‌اش را فاش کند؛ زیرا فقط صدام می‌تواند در‌این‌باره سخن بگوید. مبارک گفت: رونالد ریگان خطرهایی را که ادامه‌ جنگ ایران و عراق برای منطقه و برای منافع اعراب در بر دارد، کاملاً‌ درک می‌کند. وی افزود: روابط منحصربه‏فرد مصر با امریکا به‌هیچ‌وجه به این معنی نیست که ما دیگر غیرمتعهد نیستیم. وی سپس گفت: اما هنگامی‌که یک کشور عرب یا مسلمان با خطری مواجه شده و خواستار کمک می‌شود، ما درزمینه دراختیارگذاردن تسهیلات تعهداتی داریم. مبارک سپس فلسطینی‌ها را تهدید کرد درصورتی‏که در مذاکرات ماه آینده، اعراب و اسرائیل به اردن نپیوندند، باید برای همیشه از دستیابی به یک میهن فلسطینی صرف‏نظر کنند. خبرگزاری جمهوری اسلامی اعلام کرد: برای استحکام روابط بغداد - واشنگتن صدام مجبور شده است که مجدداً با قاهره روابط سیاسی برقرار کند. صدام قبلاً به مبارک قول داده بود چنانچه از کمک‌های همه‌جانبه نظامی مصر در جنگ با ایران برخوردار شود، مصر را دوباره به جمع اعراب برمی‌گرداند یا به‏عبارت صحیح‌تر، سران دولت‌های عرب را به مبارک نزدیک‌تر می‌کند.[۳۷]

گزارش - 15

خبرگزاری یونایتدپرس به نقل از منابع رسمی پاکستان اعلام کرد که به‏دنبال بمب‌گذاری در چهار نهاد فرانسوی، ازجمله محل سکونت کنسول این کشور در کراچی، حالت آماده‌باش امنیتی در این شهر اعلام شده است. براساس این گزارش: «به‌علت حضور تعداد زیادی از دانشجویان تندرو ایرانی، تمام کنسولگری‌های خارجی تحت مراقبت شدید امنیتی قرار گرفته‌اند. مقام‌های رسمی گفته‌اند تاکنون 15 دانشجوی ایرانی دررابطه‏با این بمب‌گذاری‌ها دستگیر شده‌اند. بااینکه هیچ گروهی مسئولیت این انفجارها را به عهده نگرفته است، اما پلیس در تعقیب مجرمین احتمالی این وقایع، مناطق مسکونی را همچنان مورد حمله قرار می‌دهد.»[۳۸] از سوی دیگر، خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز اعلام کرد: 11 تن از دانشجویان ایرانی عضو انجمن اسلامی کراچی که به‏دنبال انفجار بمب در دفتر هواپیمایی و نمایندگی‌های فرانسه در این شهر بدون علت دستگیر شده بودند، دست به اعتصاب غذا زدند و اعلام کردند که تا آزادی خود به این اعتصاب ادامه خواهند داد. بنا بر همین گزارش، سایر اعضای انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی در کراچی نیز با صدور بیانیه‌ای اعلام اعتصاب غذا کردند. در قسمتی از این بیانیه آمده است: ما فریاد اعتراض خویش را بدین‏وسیله به گوش مردم مسلمان دنیا می‌رسانیم و به بازداشت بدون علت دانشجویان متعهد ایرانی ازطرف پلیس پاکستان اعتراض می‌کنیم و اعلام می‌داریم تا آزادی آنان در محوطه دانشگاه به اعتصاب غذا ادامه خواهیم داد. انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی در کراچی همچنین در اطلاعیه دیگری ضمن محکوم‏کردن دستگیری اعضای این انجمن در کراچی آن را اقدامی درجهت سرکوب انقلاب اسلامی دانست.[۳۹]

گزارش - 16

هفته‌نامه فرانسوی ژون‌آفریک در مقاله‌ای به بررسی رفتار سیاسی امریکا باتوجه‏به توازن جدید در جنگ ایران و عراق پرداخته و پیروزی ایران و تشکیل حکومت متحد با ایران در عراق را برای امریکا غیرقابل‏قبول خوانده است. ژون‌آفریک با اشاره به اوضاع داخلی عراق و اقدام صدام حسین در حذف رقبای خود و همکاری فرانسه و آرژانتین در تسلیح عراق نوشته است: «از وقتی‏که نیروهای (امام) خمینی پیشروی کرده و امتیازاتی به دست آورده‌اند، به‏ویژه از زمان حمله این نیروها و ورودشان به خاک عراق، واشنگتن موضع خود را عوض کرده است. امریکا اکنون به عراق کمک می‌کند و در این راه قدری با احتیاط رفتار می‌کند. اطمینان‌خاطری که در سخنان صدام حسین مشهود گشته به‌دلیل همین کمک‌ها است و مقاومت نیروهای عراق نیز تاحدودی از همین امر نشئت می‌گیرد. از ابتدای ژوئیه ، ستاد فرماندهی ارتش عراق ازطریق عربستان سعودی اطلاعاتی درباره حرکت‌های نیروهای ایران و تسلیحاتشان - که به‏وسیله ماهواره‌های امریکایی به دست آمده - دریافت کرده است. امریکا برای جلوگیری از شکست عراق همه تلاش خود را می‌کند، ولی آیا خواهد توانست از این شکست جلوگیری کند؟ یک کشور متحد احتمالی ایران؛ یعنی عراق مشتمل بر 5 میلیون نفر شیعه، دارای تولیدات نفتی قابل‏رقابت با عربستان سعودی و یک سیاست خارجی تهدیدکننده بر سراسر منطقه خلیج، برای امریکا پذیرفتنی نیست؛ زیرا حکومت عربستان سعودی و امیرنشین‌های خلیج را در معرض نابودی قرار می‌دهد. واشنگتن درآن‏صورت همه متحدان منطقه‌ای خود، ازجمله اسرائیل را برای معاوضه با چنین احتمالی یا درصورت امکان برای پیشگیری از آن بسیج خواهد کرد.[۴۰] این نشریه افزوده است: صدام حسین اخیراً خود را از شر چند تن از رقبای احتمالی بعثی خلاص کرده است. همچنین در ژانویه سال جاری، دو تن از اعضای کابینه دولتش، باوجود نزدیکی‌شان به رژیم تبعید شدند. سعدون حمادی - که طارق عزیز در 24 فوریه جایگزین او شد - به امریکا رفته و زکی جبار معاون وزیر اطلاعات نیز از سوریه تقاضای پناهندگی کرده است. ژون‌آفریک سپس خاطرنشان کرد که در ماه ژوئن سال گذشته نیز رئیس‌جمهور عراق دو تن از وزیران خود؛ یعنی وزیر بهداشت و وزیر نفت را اعدام کرد. این مجله همچنین با اشاره به اجرای عملیات والفجر مقدماتی افزوده است که خطر حقیقی برای بغداد ازجانب جبهه‌های شمالی است که تعداد بی‌شماری از نیروهای ایران در آنجا مستقرند و تهاجم فوریه تاحدودی مانند یک مانور پراکنده توسط ایرانی‌ها با هدف ایجاد اضطراب در ارتش عراق اجرا شد. این مجله افزوده است: برای جمهوری اسلامی ایران محاکمه‌ متجاوز - که صدام حسین است - همچنان یک شرط پایان جنگ است. ژون‌آفریک سپس با اشاره به خرید هواپیماهای جنگی به‏وسیله عراق از فرانسه و آرژانتین، میزان معامله‌های تسلیحاتی بغداد با فرانسه را در سال‌های 1981 و 1982، 28 میلیارد دلار اعلام کرد و عراق را بهترین مشتری فرانسه در خاورمیانه خواند و یادآوری کرد که بخش عظیمی از این صورت‏هزینه‌های تسلیحاتی عراق را عربستان سعودی پرداخت کرده است.[۴۱]

گزارش - 17

روابط امریکا، شوروی و فرانسه با ایران و عراق، جبهه‌گیری این کشورها علیه ایران و همسویی آنها با عراق و تیرگی روابط سیاسی فرانسه و ایران موضوعاتی است که روزنامه فیگارو در مقاله‌ای مورد بررسی قرار داده است. خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از این روزنامه آورده است: «همان‌گونه‏که قابل‏پیش‌بینی بود، جنگ ایران - عراق امروز آن‌چنان حساسیت یافته که ابرقدرت‌ها علی‌رغم موانع و تردیدهای موجود، مجبور گشته‌اند مواضع خود را نسبت به آن روشن نمایند. [دراین‏میان] سیاست امریکا بیشتر از دیگران روشن بوده. امریکا به‏محض روی‏کارآمدن دولت ریگان تصمیم گرفت تا از عراق حمایت نماید و امیدوار بود که رژیم عراق را از واپسین وابستگی‌هایی که هنوز بین عراق و روسیه وجود می‌داشت، رهانیده و به آن چنگ اندازد. بالاخره دیپلماسی امریکا بدین‏طریق امکان می‌یافت تا ازنظر کشورهای عرب ضعفی را که عبارت از داشتن روابط عالی با اسرائیل می‌باشد، جبران نماید. فیگارو ادامه می‌دهد: از سوی دیگر، شوروی از ابتدای سال گذشته به‏طور محسوسی به‏سمت بغداد متمایل گشته و ارسال تسلیحات به رژیم عراق را به‏طور گسترده‌ای از سر گرفت. ازنظر روسیه چرخشی که انقلاب ایران اتخاذ نمود ناچاراً او را از هرگونه نزدیکی به جبهه سوسیالیست یا نیروهای ترقی‌خواه دور می‌کند. فیگارو به‏عنوان شاهد و گواه برای گفته‌های خویش مبنی‏بر طرز برخورد شوروی در قبال مسائل ایران می‌نویسد: تحولات ایران موجب نگرانی مقامات مسکو شده است. فرمان هشت‏ماده‌ای آیت‌الله خمینی، اعلام چرخش در انقلاب بوده و هدف آن استقرار دولت و قانونی‏بودن دستگیری کسانی [بوده است] که فکر می‌کردند بتوانند همچنان از اوضاع به نفع خویش بهره‌برداری کنند. [این فرمان] نشان داد که بایستی فرامین امام را جدی تلقی کرد و تفسیر شخصیت‌های طراز اول رژیم و به‏خصوص بانفوذترین آنها؛ یعنی آیت‌الله رفسنجانی رهبر حزب جمهوری اسلامی، همچنان نشان می‌دهد که این فرمان به‏منزله تفسیر و جهت‌گیری عمومی و کلی رژیم می‌باشد. دستگیری رهبران حزب توده نیز در این چارچوب قرار دارد. 48 ساعت بعد از این دستگیری‌ها، آیت‌الله خمینی اظهار داشت که هم‌اکنون بایستی به فعالیت‌های گروه‌هایی که از مشکل‌ترین لحظات انقلاب فقط بهره‌برداری و سوءاستفاده می‌کردند، پایان داد. فیگارو در توضیح سیاست‌های خارجی فرانسه در قبال جمهوری اسلامی ایران می‌نویسد: بعد از فرار بنی‌صدر و رجوی، در سیاست قبلی فرانسه که حفظ توازن بوده، شکاف ایجاد شد. ایران اعلام کرد که خواهان استرداد آنها است و فرانسه باکمال‏تعجب با فراخواندن فرانسویان داخل ایران و تقریباً تمام پرسنل سفارت، به این درخواست پاسخ می‌دهد. بدون هیچ‌گونه شکی ماجراهای گروگان‌های امریکایی در تصمیم‌گیری‌های دولت نقش داشته است. فیگارو ادامه می‌دهد: آیا می‌توان چنین تصور نمود که دولت فرانسه، رژیم ایران را رژیم سست پنداشته بود و می‌خواست که وضعیت خود را دررابطه‏با سقوط احتمالی رژیم ایران و روی‏کارآمدن یک قدرت جدید که در آن نیروهای مترقی و احزاب چپ ارجحیت داشته باشند، معین نماید. بدین‏ترتیب، دولت فرانسه خود را در یک سری وقایع متعهد می‌سازد که شاید پایان آن را نمی‌دیده است. ایران از آن به بعد، فرانسه را دشمن خویش و تقریباً هم‌ردیف امریکا محسوب نمود و به‏هرحال پاریس دیگر مخاطب اقتصادی و سیاسی تهران نبود. مذاکرات فرانسه - عراق انجام گرفته و بیش‏ازپیش این مذاکرات به‏عنوان یک عنصر تعیین‌کننده در روابط فرانسه و اعراب ظاهر می‌شود؛ به‏خصوص که این مذاکرات مثل آنچه که درمورد امریکا وجود داشت، اثرات روابط خوب فرانسه و اسرائیل را جبران نماید و تعهد فرانسه نسبت به عراق تا به آنجا بوده است که قادر شده این قضاوت خطرناک را به وزیر امور خارجه فرانسه نسبت دهد که: روابط خوب فرانسه و اعراب بیش از آنچه که به مواضع ما بر سر مسئله فلسطین بستگی داشته [باشد]، به حمایت فرانسه از عراق بستگی دارد.»[۴۲]

گزارش - 18

رادیو مسکو امروز در تفسیری ضمن اعتراض به بازداشت سران حزب توده در ایران و درخشان‏خواندن کارنامه‌ 41 ساله‌ سیاسی این حزب، هرگونه وابستگی و ارتباط حزب توده با اتحاد شوروی را انکار کرد. این رادیو همچنین با یادآوری همکاری‌های شوروی با ایران بعد از انقلاب مدعی شد که شوروی این اقدامات را بی‌هیچ چشمداشتی انجام داده است. این درحالی است که در این تفسیر به‏علت حمایت دولت شوروی از حزب توده و همچنین کمک‌های فراوان نظامی شوروی به عراق هیچ اشاره‌ای نشده است. در بخش‌هایی از گزارش این رادیو آمده است: «عده‌ای از رهبران حزب توده ایران ازجمله رفیق نورالدین کیانوری دبیر اول کمیته مرکزی آن، بازداشت شدند. موسوی تبریزی دادستان کل ایران، طی بیانات رادیو تلویزیونی اظهار داشت بازداشت اشخاص یادشده با فعالیت‌ جاسوسی آنها به سود کشورهای خاوری ارتباط دارد و اینکه دادستان کل توضیح نداد که صحبت از کدام کشورها در میان است. فعالیت‌های تبلیغاتی ضدشوروی که این اواخر توسط برخی ارگان‌های مطبوعاتی به راه انداخته شده دراین‏مورد هیچ شک و تردیدی باقی نمی‌گذارد. در ایران، محافل مرتجع محافظه‌کار فعالیت خود را شدت داده، تلاش می‌کنند هم نیروهای مترقی و میهن‌پرست کشور را مورد ضربه قرار دهند و هم مناسبات ایران و شوروی را. جنبه‌های افتراآمیز اتهامات وارده به رهبران حزب توده و حملات به سیاست اتحاد شوروی به‏قدری آشکار و هویدا است که به هیچ‏گونه تکذیب نیازی ندارد. چیز دیگری مایه تعجب است و آن اینکه این رویدادها در یکی از پرمسئولیت‌ترین لحظات تاریخ ایران صورت می‌گیرد. منظور ما وضع دشوار اقتصادی ایران و دسایس مداوم نیروهای ضدانقلابی و خطر مداخله مسلحانه امریکا است که ناو بزرگی مرکب از چند ده ناو جنگی در مجاورت خلیج‏فارس نگاه داشته و همچنین جنگ میان ایران و عراق است که همچنان ادامه دارد. ولی باوجوداین، مخصوصاً در این موقع، رهبران حزب توده مورد تعقیب و پیگرد قرار گرفته‌اند؛ حزبی که طی 41 سال موجودیت خود، صفحات درخشان زیادی در کتاب مبارزات مردم ایران با استبداد شاه و آقایی و سیطره بیگانگان در کشور در دوران پیش از انقلاب سال 1979 علیه ارتجاع از هر قماشی ثبت کرده است. اگر از رفیق کیانوری و هم‌رزمانش سخن بگوییم باید گفت که در زمان شاه بسیاری از آنها سال‌های زیادی در زندان به سر برده‌اند و فقط انقلاب موجب رهایی آنها از سیاه‏چال‌ها شد. حزب توده طی تمام سال‌های پیش از انقلاب باوجود جنبه بغرنج و پیچیدگی ضدونقیص مبارزات سیاسی در ایران همواره از گرایش‌های دمکراتیک و ضدامپریالیستی انقلاب ایران پشتیبانی می‌کرد و بر آن بود که این گرایش، پایه و اساس خط مشی امام خمینی را تشکیل می‌دهد. حقایق بر آن دلالت دارند که این خط مشی، زحمت‌کشان شهرها و دهات و قشرهای مستضعف را به هم فشرده ساخته؛ البته، مفهوم است که حزب توده هم همراه آنها بود ولیکن از اسرار نیست که در ایران گروه‌بندی‌های مختلفی مشغول فعالیت هستند و از آن جمله گروه‌بندی‌هایی که پیرو نظرات صرفاً محافظه‌کارانه و افراطی راست‌گرا هستند. به‏طوری‏که از تمام قراین استنباط می‌شود این گروه‌بندی‌ها نیرومند می‌شوند و دست‌کم این واقعیت حاکی بر این حقیقت است که تحولات اجتماعی به سود قشرهای زحمت‌کش متوقف شده است و بورژوازی هوادار غرب خود را همواره مطمئن‌تر احساس می‌کند و ضربت را به حزب توده که جزئی از نیروهای ترقی‌خواه جامعه ایران است، وارد می‌سازد. محافل ارتجاعی پایه‌های مناسبات شوروی و ایران را متزلزل می‌سازند؛ هرچند که این مناسبات بدون هیچ‌گونه شک و تردیدی با منافع ملی ایران مطابقت دارد و به ایران کمک می‌کند تا دربرابر فشارهای امپریالیستی پایداری کند. برای نمونه، چند واقعیت را ذکر می‌کنیم: پاییز سال 1978 وقتی تخت سلطنت ایران متزلزل شد، در مطبوعات خارجی اطلاعاتی درباره امکان هجوم امریکا به این کشور پدیدار شد. اتحاد شوروی در آن روزها اعلام داشت که چنین مداخلاتی در امور ایران مجاز نیست، اما دولت امریکا پس از انقلاب ایران روابط بازرگانی با ایران را تحریم کرد؛ ناوگان‌های جنگی امریکا بنادر ایران را مسدود کردند و به این وسیله زیان‌های کمرشکنی را به اقتصاد ایران وارد آوردند و تأمین خواروبار مردم ایران و دیگر کالاهای ضروری را با دشواری مواجه کردند. اتحاد شوروی نه‏فقط این عملیات امپریالیسم را محکوم و تقبیح کرد، بلکه حق حمل‌ ترانزیت کالا از خاک خود، از راه‌های خشکی و آبی به ایران اعطا کرد. اگر در سال 1979 از این راه ترانزیت از خاک اتحاد شوروی یک میلیون و 300 هزار تن کالای ایران حمل شد، در سال 1981، این رقم 5/2 برابر شد. بدین‏طریق خساراتی که درنتیجه محاصره دریایی امریکا به ایران وارد می‌شد تاحدود چشمگیری تضعیف گردید و هم‌اکنون هم در ایران بسیاری از واحدهایی که با همکاری اتحاد شوروی ساخته شده با موفقیت مشغول کار است و ساختمان یک عده واحدهای دیگر که در آنها کارشناسان شوروی کار می‌کنند، ادامه دارد. واقعیت چنین است و بر آن دلالت می‌کند که اتحاد شوروی در ایران برای خود هیچ‏گونه حقوق خاص و مزایایی نمی‌جوید و نسبت به این کشور هیچ‌گونه دعاوی ارضی ندارد و در امور داخلی ایران مداخله نمی‌کند و فقط برای آن می‌کوشد که ملت‌های ما در صلح و صفا زندگی کرده و با هم همکاری کنند. همان‌طورکه در بیست‏وششمین کنگره حزب کمونیست اتحادیه شوروی خاطرنشان گردید، ملت ایران راه خود را به‏سوی آزادی و شکوفایی جست‏وجو می‌کند و ما صادقانه در این راه برایش موفقیت آرزو می‌کنیم و آماده هستیم مناسبات حسنه را براساس اصول برابری و البته متقابل گسترش دهیم. اما آنچه که درباره تبلیغات ضدشوروی که در تهران دامنه گرفته می‌توان گفت این است که این‏گونه فعالیت‌های تبلیغاتی حفظ جو مناسبات کشورهایمان و ملت‌هایمان را تیره و غم‌انگیز می‌سازد و در وهله اول و در درجه اول به منافع ایران زیان می‌رساند.»[۴۳]

گزارش - 19

نشریه عربی المستقبل چاپ پاریس، در مقاله‌ای با عنوان "مسکو سکوت خود را در جنگ می‌شکند"، بدون توجه به واگرایی ایران و شوروی در موضوع دستگیری افراد حزب توده به مقاله روزنامه پراودا ارگان رسمی حزب کمونیست شوروی، اشاره کرده است. این مجله سردی روابط ایران و شوروی را متأثر از نگرانی شوروی از امکان پیشروی ایران در جبهه میانی و کردستان عراق و احتمال قطع جاده بغداد و موصل دانسته و نوشته است: روزنامه پراودا ارگان کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی، دو کشور ایران و عراق را به متوقف‏کردن این جنگ دعوت کرد و از آنها خواست بدون به‏راه‏انداختن حمام‌های خون و ازطریق گفت‏وگو برای رسیدن به یک راه‌حل تلاش کنند. المستقبل اضافه می‌کند که آگاهان سیاسی عقیده دارند برای اولین‏بار است که سازمان‌های تبلیغاتی شوروی درحالی‌که ایران بزرگداشت سالگرد انقلاب اسلامی خود را جشن می‌گیرد، حتی یک تهنیت نگفتند و همچنین شوروی از راه‌حل صلح‌آمیز و مذاکره سخن به میان می‌آورد و عراق نیز بیش از ایران مایل به این راه‌حل است و این نشان می‌دهد مسکو از حکومت ایران خشمگین است. ایران عملیات مخالف رژیم افغانستان را رهبری کرده و طرح‌های مربوط به روابط ایران و افغانستان و پاکستان را که ازطرف شوروی ارائه می‌شود، رد کرده است. نکته آخر اینکه حکومت شوروی نگران قطع راه بغداد - موصل به‏وسیله نیروهای نظامی ایران است. این مسئله برای حکومت شوروی اهمیت خاصی دارد، چراکه پیمانی شبیه به دفاع مشترک بین عراق و شوروی هنوز بین دو کشور برقرار است.[۴۴]

گزارش - 20

به گزارش روزنامه کیهان، جنبش مجاهدین عراق با صدور اطلاعیه‌ای ضمن تجدید عهد با مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، این تشکل را تنها نماینده شرعی و قانونی مردم این کشور برای برپایی حکومت عدل الهی در خط ولایت فقیه و به مرجعیت امام خمینی خواند و اعلام کرد همه رزمندگان خود را دراختیار این مجلس قرار می‌دهد. در این اطلاعیه همچنین از همه نیروهای مسلمان و مبارز عراق دعوت شده است به مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق بپیوندند و با تمام قدرت و امکانات از آن پشتیبانی کنند. این اقدام جنبش مجاهدین عراقی به‏دنبال اعلام طرح بسیج عمومی مسلمانان عراقی ازسوی مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق* انجام شد.[۴۵]

ضمیمه1 گزارش 1: توضیحاتی درخصوص وضعیت عمومی زمین، عوارض طبیعی و ارتفاعات حساس منطقه عملیاتی والفجر1 و دلایل انتخاب این منطقه برای اجرای عملیات منطقه عملیاتی والفجر1، منطقه‌ای مرزی است که در جنوب‏شرقی دهلران و در غرب عین‌خوش در جنوب استان ایلام قرار دارد. پس از عملیات موفق فتح‌المبین، نیروهای عراق که به غرب رودخانه دویرج عقب رانده شدند[۴۶] با دراختیارگرفتن ارتفاعات راهبردی مرزی این منطقه (حمرین و فوقی) - که متعلق به جمهوری اسلامی است - امتیازات متعددی را برای خود محفوظ نگه ‌داشتند ازجمله: 1. ازنظر پدافندی در موضع مطمئن قرار داشتند. 2. جاده دهلران - عین‌خوش را در دید و تیر خود داشتند و آن را بدون استفاده کرده بودند. 3. می‌توانستند به اشغال چندین حوزه نفتی و تأسیسات آن در منطقه بیات در دو طرف مرز بین‌المللی و در داخل خاک عراق ادامه دهند. 4. قادر به دفاع از شهرک صنعتی طیب - زبیدات و چاه‌های نفت آن و چندین روستا و پاسگاه مهم در خاک عراق بودند.[۴۷] هدف از اجرای عملیات در این زمین در درجه اول تک به جبال حمرین و تکمیل تصرف آن* و نیز دستیابی به جبل فوقی (قسمت جنوبی منطقه عملیات) بود تا بدین‏وسیله پس از تسلط بر ارتفاعات مرزی منطقه، دشمن مجبور شود در دشت قرار بگیرد و نیروهای خودی با قرارگرفتن در موضع برتر تاکتیکی، مقدمات پیشروی به عمق را در عملیات‌های بعدی فراهم کنند.[۴۸]

موقعیت زمین منطقه عملیاتی والفجر1 دارای ویژگی‌هایی است که آن را از زمین‌های مسطح و جلگه‌ای خوزستان و نیز مناطق کوهستانی مناطق مرزی غرب کشور متمایز می‌کند. این منطقه درواقع در حدواسط مناطق کوهستانی شمال‏غرب و جلگه‌ای جنوب (خوزستان) قرار دارد، به‏خصوص‏که قسمت‌هایی از آن (مانند ارتفاعات جنوبی حمرین) دارای خصوصیات مناطق کوهستانی است و قسمت‌های دیگر (مانند بخش‌هایی از سواحل دویرج و دشت سمیده) فاقد ارتفاعات بوده و تاحدودی شبیه جلگه است. وجود تپه‏ماهورهای فراوان و شیارهای بی‌شمار در بخش‌های وسیعی از منطقه که دارای جهت‌های جغرافیایی مختلف هستند، این قسمت را از مناطق شمالی و جنوبی‌تر آن متمایز کرده و بر پیچیدگی منطقه افزوده است. علاوه‏بر این ویژگی‌ها، بخش‌هایی از زمین‌های شمال منطقه عملیات (زبیدات، چم‌سری، شرهانی تا محدوده جاده شنی ابوغریب) و جنوب منطقه عملیات (بخش‌هایی از منطقه عمومی فکه) نیز دارای زمین‌های رملی غیرقابل‏عبور می‌باشد که بر تمایز آن با سایر مناطق افزوده است.

عوارض طبیعی منطقه والفجر1 از شمال به جنوب حمرین: در این منطقه ارتفاعات مهمی مانند 178، 175 و 165 وجود دارد که در امتداد جنوب‏شرقی جبال حمرین واقع شده‌ و به‏شکل دهلیزی صخره نمایان است، بدین‏صورت که از غرب رودخانه دویرج به بعد، بلندی ارتفاعات افزایش می‌یابد تا اینکه در قسمت بالای آن دو دهلیز وسیع را تشکیل می‌دهد و ارتفاعات مهم منطقه بر روی این دو یال قرار دارند. خط‌الرأس حمرین منطقه نوار مرزی محسوب می‌شود.[۴۹] این منطقه دارای تپه‏ماهورهای متعدد است و ازاین‏رو دهلیزهای عرضی و طولی به‏وجودآمده برای عملیات پیاده مناسب و برای عملیات زرهی و مکانیزه محدودیت ایجاد می‌کند. لکن در سمت غرب نوار مرزی، این دهلیزها تبدیل به بریدگی‌های عمیق شده و برای حرکت پیاده نیز مشکلاتی را به وجود می‌آورد.  دشت سمیده (معبر سمیده): به عرض تقریبی 4 تا 5 کیلومتر و در وسط منطقه عملیات قرار گرفته که به‏صورت معبر و دهلیز عرضی از شمال‏غربی به‏سمت جنوب‏شرقی کشیده شده و به‏علت مسطح‏بودن، قابلیت مانور و حرکت یگان‌های زرهی و مکانیزه را دارد.  منطقه جبل فوقی: بعد از معبر سمیده واقع شده است و این ارتفاعات از شمال‏غربی به جنوب‏شرقی تا فکه کشیده شده است و حداکثر ارتفاع آن 125 متر می‌باشد. ارتفاعات آن به‏طرف شمال‏غربی و جنوب‏شرقی به‏تدریج کم و در شمال‏غربی به شیار بجلیه و در جنوب‏شرقی به فکه و رودخانه دویرج ختم می‌شود. این ارتفاع به‏علت اینکه سرکوب (مسلط) بر معبر سُمیده و معبر فکه است دارای اهمیت ویژه‌ای بوده و تقریباً کلید منطقه است.  جنوبی‌ترین منطقه عملیات، منطقه عمومی فکه است که بین جبل فوقی و ساحل شمالی رودخانه دویرج است و دارای زمین مسطح و شیب ملایم از شمال به‏سمت جنوب است.  منطقه ساحل غربی رودخانه دویرج از پیچ‌انگیزه تا فکه به عرض 1 تا 3 کیلومتر زمین مسطح است.[۵۰]

عوارض حساس منطقه: الف) ارتفاعات 175، 173، 178، 164، 165، 143، 146 در منطقه حمرین از شرهانی تا انتهای حمرین. ب) جبل فوقی کلید منطقه دشت سمیده و فکه محسوب می‌شود و دردست‏داشتن آن، این امکان را فراهم می‌کند که منطقه دشت سمیده، منطقه فکه را کاملاً کنترل نموده و زیر دید و تیر قرار دهد. پ) پل‌های دویرج واقع در چم‌سری، چم‌هندی و فکه و جنوب جبل فوقی.

ملاحظات تاکتیکی زمین منطقه انتخاب این زمین برای اجرای عملیات والفجر1، غیر از آزادسازی بخش‌هایی از مناطق مرزی ایران دلایل دیگری نیز داشت ازجمله انهدام نیروهای دشمن، چون تا زمانی‏که نبرد در زمین خودی انجام می‏شد آزادسازی زمین در اولویت بود و انهدام نیروی دشمن در مرتبه دوم اهمیت قرار داشت، اما با عبور از مرز، انهدام نیروی دشمن موضوع اصلی شده و زدن به احتیاط‌های عراق نیز در اولویت قرار می‌گرفت.[۵۱] علاوه‏براین، انتخاب زمین دلایل خاص‏تری نیز داشت؛ ازجمله: 1. درصورت تصرف این ارتفاعات (حمرین و فوقی) با نیروی کمتری از منطقه پدافند می‌شد. 2. با اجرای عملیات علاوه‏بر تصرف عوارض حساس این منطقه مرزی، انهدام نیروی دشمن نیز انجام می‌شد. 3. اجرای عملیات در این منطقه نزدیک‌شدن به یکی از هدف‌های طراحی‌شده در استراتژی جنگ؛ یعنی شهر العماره را درپی داشت. 4. اقداماتی مانند شناسایی، سازماندهی اولیه و جابه‌جایی نیرو و بخشی از امکانات، از قبل در منطقه انجام شده بود.[۵۲]

ضمیمه2 گزارش1: پیشینه‏ای از مباحث اجرای عملیات برای تصرف نقاط باقیمانده ارتفاعات حمرین و فوقی از زمان مطرح‌شدن مباحث مربوط به عملیات والفجر مقدماتی (از اواخر دی‌ماه 1361 به‏مدت دو ماه) این موضوع مورد توجه فرماندهان جنگ قرار گرفت و دراین‏باره بحث‌های مفصل و اقدامات اولیه‌ای ازجمله شناسایی منطقه* نیز انجام شد. اما در ادامه مباحث طرح مانور، فرماندهان سپاه با ذکر دلایلی، به‏ویژه باتوجه‏به محدودیت نیرو، تأکید کردند که عرض منطقه عملیات (والفجر مقدماتی) باید محدود به منطقه حدفاصل فکه تا چزابه شود. فرماندهان ارتش نیز با طرح دلایلی، اعلام کردند گشودن جبهه دوم از محور فوقی سبب تجزیه قوای دشمن شده، درنتیجه رسیدن به هدف عملیات (پل غزیله و سپس العماره) تضمین بیشتری خواهد یافت. اما درنهایت به‌دلیل پاره‌ای ملاحظات، ازجمله طولانی‌شدن دوره مباحث طرح مانور؛ محدودیت نیرو برای اجرای عملیات در دو محور عمده؛ هوشیار‌شدن دشمن درباره فعالیت‌های نیروهای ایرانی در منطقه و هم‌زمان با آن تعیین ضرب‌الاجل ازسوی شورای عالی دفاع، امکان اجرای عملیات هم‌زمان از محور فوقی منتفی شد. علاوه‌بر استقرار یگان‌های پدافندی ارتش در ارتفاعات حمرین و فوقی، یگان‌هایی از سپاه شامل لشکر19 فجر؛ لشکر25 کربلا؛ تیپ33 المهدی(عج)؛ تیپ فاطمه‌الزهرا(س) و تیپ امام سجاد(ع) نیز در حدفاصل غرب رودخانه دویرج تا شیار بجلیه مستقر بودند. بنابراین، پس از ناکامی در عملیات والفجر مقدماتی، به‏طور طبیعی منطقه‌ شمال فکه و ارتفاعات حمرین و فوقی مورد توجه قرار گرفت؛ به‏ویژه آنکه علاوه‏بر استقرار یگان‌هایی از ارتش و سپاه در این منطقه، اقدامات اولیه ازجمله چندین مورد شناسایی برای اجرای عملیات در این منطقه انجام شده بود. توجه فرماندهان به این منطقه به‏حدی بود که دو روز پس از پایان عملیات والفجر مقدماتی تعدادی از فرماندهان سپاه (غلامعلی رشید، عزیز جعفری، احمد غلامپور و محمد باقری) از منطقه بازدید کردند و در جلسه‌ای در قرارگاه فجر* غلامعلی رشید گفت که اگر بنا باشد عملیاتی در این منطقه انجام شود، هدف آن «ادامه تصرف ارتفاعات حمرین و ادامه تک برای تصرف ارتفاعات فوقی و تأمین خط رودخانه دویرج** خواهد بود.» بنابراین، با پایان‏یافتن عملیات والفجر مقدماتی، به‌طور منطقی و طبیعی اجرای عملیات در حمرین و فوقی اولویت یافت؛ به‏خصوص که ارتش هم برای اجرای عملیات در این منطقه نظر مثبت و ویژه‌ای داشت. به بیان دیگر، نتیجه‌ (عدم‏الفتح) عملیات والفجر مقدماتی، سبب تسریع در انتخاب زمین منطقه‌ عملیات والفجر1 در سلسله‌جبال حمرین و فوقی شد. بنابراین، باتوجه‏به سوابق امر، زمان زیادی برای انتخاب زمین منطقه‌ عملیات صرف نشد. مأموریت اجرای عملیات در این منطقه را برای اولین‏بار سرهنگ علی صیاد شیرازی*** در 25 بهمن 1361 (4 روز پس از اتمام عملیات والفجر مقدماتی) به فرماندهان قرارگاه‌ها و یگان‌های ارتش و سپاه اعلام کرد.[۵۳] در جلسات بعدی که چند روز پس از آن برگزار شد، فرماندهان ارتش و سپاه درباره موضوعاتی مانند سازمان رزم، آماده‌سازی زمین، شناسایی، تعیین خط حد قرارگاه‌های عملیاتی، جابه‌جایی یگان‌ها، حفاظت منطقه و... تصمیم‌گیری کردند.[۵۴] ارتفاعات حمرین و فوقی بخشی از ارتفاعات مرزی استان ایلام محسوب می‌شوند که قسمت‌هایی از آن در خاک ایران قرار دارد. ارتش عراق پس از شکست در عملیات فتح‌المبین که به استقرار نیروهای خودی در مواضع جدیدی در چند کیلومتری مرز بین‌المللی انجامید، با دراختیارگرفتن ارتفاعات مهم مرزی، علاوه‏بر محفوظ نگاه‏داشتن یک خط پدافندی مطمئن، جاده دهلران را نیز که نزدیک‌ترین معبر وصولی جبهه‌های میانی و جنوبی بود، زیر دید و تیر خود داشت و این اقدام سبب شد عراق مناسب‌ترین خط پدافندی متکی بر عوارض طبیعی را در خاک ایران دراختیار داشته باشد. با اجرای عملیات محرم در 10 آبان 1361، علاوه‏بر ایمن‌شدن جاده دهلران و آزادسازی حدود 300 کیلومتر مربع از اراضی مرزی جمهوری اسلامی، قسمت‌هایی از سلسله‌جبال حمرین تصرف شد و هدف از اجرای عملیات "والفجر1" درواقع تأمین کامل اهداف باقیمانده از فعالیت‌های گذشته و تصرف بخش غربی ارتفاعات حمرین و جبل فوقی بود که خود مقدمه‌ای برای اقدامات بعدی ایران (عبور از پل غزیله و تصرف بصره) به شمار می‌رفت.[۵۵]

ضمیمه‌ گزارش 2: مشروح کمک‌های مردمی اقصی‏نقاط کشور به جبهه‏های جنگ گزارش روزنامه کیهان از کمک‌های ارسالی مردم شهرهای مختلف کشور به جبهه‌های جنگ بدین شرح است: «مردم ارومیه: روستای باری در محال انزل 24 جفت جوراب، 30 عدد شلوار و 4 عدد بلوز؛ پایگاه شهید مهدی امینی 100 جفت جوراب، 82 جفت دستکش، 88 عدد جلیقه، 198 عدد شال‏گردن، 370 عدد کلاه، 13 عدد شلوار، 55 عدد پولیور، 122 بسته نخود و کشمش، 3 دبه مربا و 3 دبه ترشی؛ مسجد موسی‌بن‏جعفر 51 عدد شال‏گردن، 21 عدد کلاه، 94 عدد بلوز، 2 عدد جلیقه، 20 جفت جوراب، 9 جفت دستکش و تعدادی شلوار و اورکت، پتو و روپوش کار؛ مسجد خطیب 68 جفت جوراب، 27 جفت دستکش، 34 عدد شال‏گردن، 75 عدد کلاه، 17 عدد پولیور، 61 عدد جلیقه، 7 کارتن نخود و کشمش، 2 جفت پوتین و یک بسته انواع لباس؛ مسجد بازار باش 4 جفت دستکش، 10 جفت جوراب، 60 عدد کلاه، 40 عدد شال‏گردن؛ مسجد عبدالمحمد 13 عدد پولیور، 36 عدد کلاه، 2 جفت دستکش، 20 جفت جوراب، 12 عدد جلیقه و یک عدد شال‏گردن؛ مسجد علی‌محمد آقا 20 عدد پولیور، 12 عدد شال‏گردن، 52 عدد کلاه، 12 جفت جوراب، دو جفت دستکش؛ روستای قره‌باغ 86 جفت جوراب، 3 جفت دستکش، 2 عدد بلوز و یک عدد شال‏گردن. کارمندان اداره کل کشاورزی و عمران روستایی استان چهارمحال و بختیاری مبلغ 115 هزار و 568 ریال وجه نقد؛ اهالی آق‌بلاغ مبلغ 44 هزار ریال وجه نقد، 3 هزار و 381 کیلوگرم آرد و گندم، 101 کیلو خرما، مقداری نان خشک، لباس گرم، پوتین و پتو؛ اهالی روستای بلداجی 36 هزار و 900 ریال وجه نقد، 1680 کیلوگرم آرد و گندم، مقداری نان خشک، روغن، قند و چند دست رختخواب؛ اهالی سیبک مبلغ 12 هزار ریال وجه نقد، 666 کیلوگرم گندم؛ اهالی روستای نقنه 67 هزار و 760 ریال وجه نقد، 400 کیلوگرم آرد و گندم، یک عدد انگشتری طلا. روستاییان کلارآباد علیا، چارز، چیا، خوشامیان و یالبندان تنکابن 330 صندوق مرکبات، بیش از 5/1 تن برنج، 2 هزار و 500 تخته گونی خالی، 120 تخته حصیر و مقادیر معتنابهی دیگر لوازم ضروری جبهه‌ها؛ مدرسه راهنمایی شهید مطهری خرمشهر 8 هزار و 550 ریال؛ کارکنان و دانش‏آموزان دبستان شهید بهرام زاهدی فرخ‏شهر مبلغ 21 هزار و 410 ریال وجه نقد، 33 قالب صابون، 21 شیشه مربا، مقادیری رب گوجه، آبلیمو، برنج، شکر، قند و چای، سیب‌زمینی، آرد، نان خشک، کشمش؛ نمازگزاران نمازجمعه بروجن 3 هزار و 627 کیلو روغن نباتی، کشمش، 900 کیلو نان خشک، یک هزار کیلو آرد و گندم، 3 کارتن خرما، 300 تخته پتو، 500 دست لباس گرم، 1500 دست لباس زیر، 1400 کیلو انجیر، 40 طاقه شال، 12 جفت جوراب، 2 جفت دستکش؛ روستای قره‌باغ 86 جفت جوراب، 3 جفت دستکش، 2 عدد بلوز و یک عدد شال‏گردن و مبلغ 800,32 ریال وجه نقد. اهدایی دانش‌آموزان و آموزگاران روستای قشلاق حاج عوض از توابع پارس‌آباد مغان مبلغ 600,13 ریال وجه نقد؛ کارکنان آموزش‏وپرورش اهر ارسباران از محل حقوق دی‌ماه خود برای مناطق جنگ‌زده جمعاً مبلغ 629 هزار و 648 ریال وجه نقد، دراین‏رابطه اهالی ایثارگر روستای باویل سفلی از توابع اسکو مقدار 64 بسته نان، 10 کیسه پیاز و مبلغ 600,10 ریال پول نقد؛ اهدایی مدارس شهید مناعی 800,16 ریال، شهید راشدی 100 هزار ریال، شهید دباغ‌چی ‌3700 ریال و مدرسه کندوان مبلغ 10 هزار ریال وجه نقد؛ کلاس نهضت سوادآموزی روستای قزل دیزح مبلغ 14 هزار ریال؛ مدرسه انقلاب اسلامی ایلخچی مبلغ 16 هزار ریال وجه نقد؛ توسط انجمن اسلامی کارکنان دادگستری آذربایجان شرقی 070,224 ریال وجه نقد جهت بازسازی مناطق جنگی؛ ازسوی مردم مسلمان و متعهد روستای بخش بستان‌آباد از توابع تبریز جمعاً مبلغ 4 میلیون ریال وجه نقد، 50 تن گندم و آرد، 35 تن سیب‌زمینی، یک‌ هزار جفت جوراب پشمی دست‏بافت، 100 تخته پتو، 1500 دست لباس گرم و مقادیر زیادی کره، پنیر، عسل، خیارشور و نیز 2500 عدد گونی خالی، توسط کارکنان و دانش‌آموزان راهنمایی و دبیرستان سمیه پارس‌آباد. کاروان کمک‌رسانی طلوع فجر ستاد پشتیبانی جبهه‌های جنگ خراسان اهدایی مردم حزب‌اللهی قوچان، بجنورد و نیشابور شامل 40 دستگاه کمپرسی که حامل 200,67 قوطی آب میوه، کنسرو و کمپوت، 25 هزار عدد گونی خالی، 128 کیسه سیب‌زمینی، 6 هزار کیلو سیب درختی، 5 کیسه زرشک، 60 کیسه پتو و لباس گرم، 16 هزار کیلو قند، 45 کارتن آبلیمو، 850 کیلو حبوبات، 5 هزار عدد نان خشک و 2 عدد تانکر آب ثابت؛ ازسوی مردم همیشه در صحنه شهرستان قمشه اصفهان طی نیمه اول سال جاری تعداد 7035 جلد کلام‌الله مجید، اهدای 119 عدد النگو، 152 حلقه انگشتری، 129 عدد گوشواره، 12 عدد دستبند و توسینه، 8 عدد سکه کامل و ربعی طلا، 11 زنجیر، 38 عدد شمایل و غیره جمعاً به وزن 376 مثقال و 18 نخود به ارزش تقریبی 5 میلیون و 210 هزار ریال؛ مبلغ 36 میلیون و 324 هزار و 742 ریال وجه نقد، 540,16 کیلو قند و شکر و نبات و پولک، 2194 شیشه آبلیمو، 60 شیشه شربت، 999,14 قوطی کنسرو لوبیا و ماهی، 208,14 قوطی کمپوت، 730 [کیلو] خرما، 7 کیلو خاکشیر، 400 بسته چای، 712 کیلو پسته، 3 هزار کیلو انار، 143,12 کیلو پیاز، 7 هزار بسته سیگار، 3209 دست لباس کار، 710 عدد اورکت، 1008 دست لباس گرمکن، 2400 عدد زیرپوش مردانه، 636 جفت جوراب، 1340 جفت پوتین، 500 جفت چکمه لاستیکی، 2050 جفت کفش کتانی، 5015 جفت سرپایی. براساس همین گزارش، دراین‏رابطه اهالی خیر بخش کوهپایه‌ 4 میلیون و 833 هزار و 910 ریال وجه نقد، مقدار 5/14 مثقال طلا و 150 مثقال نقره؛ مردم خیر روستاهای گارماسه و خیرآباد لنجان سفلی جمعاً یک هزار کیلو نان، مبلغ 700,35 ریال وجه نقد و مقادیر قابل‏توجهی مواد خوراکی؛ دانش‌آموزان مدرسه راهنمایی تحصیلی ابن‌سینا ونک از توابع شهرستان سمیرم مبلغ 520,24 ریال وجه نقد؛ مردم منطقه آران بیدگل 400 دست لباس گرم، 1700 عدد صابون، 505 کیلو مواد غذایی، 200 شیشه مربا به‏اضافه مقداری لوازم زندگی؛ دانش‌آموزان و معلمان مدارس شهید صباغ مرندی، دخترانه جشوقان، اسدآبادی ورزنه، راهنمایی چندابه، مدرسه فاطمیه، کوهپایه، ارامنه اسلام‌آباد و مدرسه راهنمایی دخترانه آموزش‏وپرورش کوهپایه جمعاً مبلغ یک میلیون و 3430 هزار ریال وجه نقد؛ اهالی محدوده مسجد جامع اصفهان، مقدار 30 کیلو برنج، 90 کیلو قند و شکر، مقادیری لباس گرم، آبلیمو، روغن و مبلغ 110 هزار ریال وجه نقد؛ کارکنان دادگستری استان اصفهان مبلغ 416,35 ریال و دانش‌آموزان مدارس ناحیه 2 آموزش‏وپرورش اصفهان مبلغ 10 میلیون ریال وجه نقد؛ کارکنان فرمانداری و ستاد بسیج اقتصادی خمینی‌شهر از محل یک روز حقوق خود؛ دانش‌آموزان مدرسه شهید اشرفی اصفهانی ورپشت مبلغ 5340 ریال، 50 کیلو بادام و گردو و مقداری نان خشک توسط اهالی خیر قهدریجان و لنجان سفلی جمعاً مبلغ 50 هزار تومان وجه نقد؛ 50 کارتن نان خشک، 39 کارتن قند و نبات، 10 کیلو چایی و 1200 کیلو ماست؛ توسط مردم ایثارگر و متعهد شهرهای کرمان، سیرجان، زرند، جیرفت، بردسیر، کهنوج، بم، رفسنجان و بافت جمعاً مبلغ 41 میلیون و 869 هزار و 845 ریال وجه نقد. در ادامه اهدای کمک‌های نقدی و غیرنقدی مردم مسلمان استان همدان این‏بار نیز توسط کارکنان اداره دارایی، پست، سازمان تعاون روستایی، سازمان تأمین اجتماعی و اداره ثبت احوال شهرستان ملایر جمعاً مبلغ 272 هزار 994 ریال وجه نقد؛ دانش‌آموزان و کارکنان مدارس راهنمایی فخریه، عصمت، سرگرد، بیات، ابن‌سینا و پروین اعتصامی ملایر و دبستان‌های نمازگاه، کهریز توسک و نیز کارکنان شرکت مخابرات جمعاً مبلغ 104 هزار و 605 ریال وجه نقد، 84 کیلو بیسکویت، 550 کیلو گردو و کشمش، 250 کیلو نان [به جبهه‌های جنگ اهدا شد.]»[۵۶]

پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1361/12/01

  1. ↑ سند شماره 018424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (رکن3)، 1/12/1361، ص38.
  2. ↑ سند شماره 078502 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: 21/1/1362، ص13.
  3. ↑ سند شماره 078502 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: 21/1/1362، ص13.
  4. ↑ گزیده اسناد عملیات والفجر1، جلد اول، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: طرح عملیاتی شماره 2 کربلای11، ص43.
  5. ↑ سند شماره 018424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص39.
  6. ↑ محمد درودیان، خرمشهر تا فاو (سیری در جنگ ایران و عراق)، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، چاپ ششم، 1379، ص56.
  7. ↑ سند شماره 103953 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: سخنرانی برادر رشید در جمع فرماندهان سپاه 8/12/1361، صص 56 - 54.
  8. ↑ سند شماره 018424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (رکن3)، 1/12/1361، ص38.
  9. ↑ سند شماره 018424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص39.
  10. ↑ روزنامه کیهان، 1/12/1361، ص14.
  11. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 3/12/1361، ص2.
  12. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 2/12/1361، ص4.
  13. ↑ سند شماره 078502 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: 21/1/1362، ص13.
  14. ↑ روزنامه کیهان، 1/12/1361، ص14.
  15. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 340، 4/12/1361، ص5، ارومیه، خبرگزاری جمهوری اسلامی؛ و- سند شماره 89229 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: خبرنامه اخبار مناطق یازده‌گانه، ارتباطات روابط عمومی ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 81، 9/12/1361، گزارشی از ستاد منطقه11 سپاه.
  16. ↑ سند شماره 66581 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 338، 4/12/1361، ص1؛ و- سند شماره 350074 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا به فرماندهی نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 110، 2/12/1361، ص3.
  17. ↑ سند شماره 350081 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  18. ↑ سند شماره 66581 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  19. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 338، 2/12/1361، ص14، کویت، آسوشیتدپرس، 1/12/1361.
  20. ↑ سند شماره 66565 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 337، 3/12/1361، ص4.
  21. ↑ سند شماره 66564 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش وضعیت روزانه، از سماجا (مرکز فرماندهی) به نزاجا - معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 336، 2/12/1361، ص6.
  22. ↑ روزنامه اطلاعات، 2/12/1361، ص3.
  23. ↑ روزنامه کیهان، 2/12/1361، ص2.
  24. ↑ همان، صص 1 و 2.
  25. ↑ روزنامه کیهان، 1/12/1361، ص3؛ و- روزنامه کیهان، 2/12/1361، ص3.
  26. ↑ روزنامه کیهان، 2/12/1361، ص1.
  27. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 338، 2/12/1361، صص 19 و 20، بخش فارسی رادیو بی‌بی‌سی، 1/12/1361.
  28. ↑ سند شماره 213684 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه خبرها و نظرها، دفتر مطالعات و پژوهش‌های وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، شماره 376، 3/12/1361، ص2، به نقل از السفیر، چاپ بیروت.
  29. ↑ سند شماره 105199 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 241، 4/12/1361، رادیو بی‌بی‌سی.
  30. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 339، 3/12/1361، ص28، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از رادیو کویت در بخش عربی.
  31. ↑ سند شماره 213684 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
  32. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 339، 3/12/1361، ص7، بحرین، خبرگزاری رویتر 2/12/1361، به نقل از روزنامه الیوم.
  33. ↑ همان، ص6، الجزیره، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  34. ↑ سند شماره 213685 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه خبرها و نظرها، دفتر مطالعات و پژوهش‌های وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، شماره 377، 4/12/1361، ص2.
  35. ↑ همان.
  36. ↑ همان.
  37. ↑ روزنامه اطلاعات، 1/12/1361،‌ ص16.
  38. ↑ سند شماره 018424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) (رکن3)، 1/12/1361، ص38.
  39. ↑ سند شماره 018424 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص39.
  40. ↑ سند شماره 227369 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه رویدادهای هفته، واحد تبلیغات و انتشارات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه10، شماره 1، 11/12/1361، صص 10 و 11، به نقل از هفته‌نامه ژون آفریک.
  41. ↑ روزنامه اطلاعات، 4/12/1361، ص12، به نقل از نشریه فرانسوی ژون آفریک.
  42. ↑ گزیده اسناد عملیات والفجر1، پیشین، صص 43 - 42.
  43. ↑ گزیده اسناد عملیات والفجر1، جلد اول، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: طرح عملیاتی شماره 2 کربلای11، ص43.
  44. ↑ سند شماره 213686 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه خبرها و نظرها، دفتر مطالعات و پژوهش‌های وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، شماره 376، 3/12/1361، صص 2 و 3، به نقل از نشریه المستقبل چاپ پاریس.
  45. ↑ روزنامه کیهان، 1/12/1361، ص2.
  46. ↑ ابوالقاسم حبیبی، دزفول، شوش، اندیمشک در جنگ، (اطلس راهنما - 8)، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1385، ص105.
  47. ↑ محمد درودیان، پیشین، صص 43 - 42.
  48. ↑ همان، ص56.
  49. ↑ همان، ص55.
  50. ↑ سند شماره 060650 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی قائم(عج) (رکن2)، 1/12/1361، صص 240 - 233.
  51. ↑ سند شماره 217 /د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، 23/12/1361 تا 29/12/1391، صص 89 - 88.
  52. ↑ سند شماره 219/ د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، به نقل از سرهنگ صانعی رابط نیروی زمینی، 7/1/1362 تا 25/1/1362، صص 153 - 152.
  53. ↑ سند شماره 162/ د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر مقدماتی (رنجبر)، 17/11/1361 تا 6/1/1362، ص277.
  54. ↑ سند شماره 103953 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: سخنرانی برادر رشید در جمع فرماندهان سپاه 8/12/1361، صص 56 - 54.
  55. ↑ همان، ص55.
  56. ↑ محمد درودیان، خرمشهر تا فاو (سیری در جنگ ایران و عراق)، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، چاپ ششم، 1379، ص56.





برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1361.12.01&oldid=4644»