1364.08.17: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۴ نسخه‌ٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
'''<big>روزشمار جنگ</big>'''


'''<big>پنجشنبــــــه</big>'''
{{جعبه زندگینامه
|عنوان =روزشمار جنگ سال 1364
|نام = 1364.08.17
|نام دیگر= هفده آبان
|روز=17 آبان 1364
|تاریخ شمسی= 1364.08.17
|تاریخ میلادی= 8 نوامبر 1985
|تاریخ قمری= 24 صفر 1406
|اسامی عملیات=
|اسامی شهدا=
|اسامی اسرا=
}}


'''<big>16 آبان  1364</big>'''


'''<big>23 صفر    1406</big>'''
  <div class="bootstrap-btn">[[1359.08.17]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1360.08.17]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1361.08.17]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1362.08.17]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1363.08.17]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1365.08.17]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1366.08.17]]</div>


'''<big>7 نوامبر 1985</big>'''




== 1 ==
[[رده:1]]


در تلاش برای ادامه طرح‌ریزی و آماده‌سازی عملیات گسترده سپاه پاسداران در سال جاری در منطقه فاو عراق (که منطقه عملیاتی فدک نام‌گذاری شده است)، امروز در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران جلسه‌ای با حضور فرماندهان ارشد سپاه پاسداران: رحیم صفوی فرمانده نیروی زمینی سپاه، غلامعلی رشید مسئول معاونت عملیات نیروی زمینی سپاه، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه قدس سپاه، عباس محتاج فرمانده قرارگاه سلمان و فرمانده ناحیه 4 سپاه، احمد غلامپور (جانشين قرارگاه كربلا) و... تشکیل شد. در این جلسه مسئولان نیروی زمینی سپاه، باتوجه‌به مشکلات بسیاری که در سر راه عبور از اروندرود و اجرای عملیات در منطقه فاو وجود دارد، مخالفت جدی خود را با اجرای عملیات در این منطقه اعلام کردند و برای اجرای عملیات در مناطق دیگر پیشنهادهایی دادند.
<div style="text-align:justify">


خلاصه‌ای از گزارش امروز راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی سپاه، درباره دیدگاه‌های مسئولان نیروی زمینی سپاه چنین است:


پس از یک‌ روز وقفه در بررسی طرح‌‌های عملیاتی ـ که صرف پیگیری کار مهندسی در مناطق عملیاتی هور و فدک (منطقه عملیاتی فاو) گردید ـ از اوایل امروز بار دیگر مباحث اصلی عملیات آغاز شد. در طول روز مسئولان نیروی زمینی سپاه گفت‌وگو‌های بسیاری کردند و درباره مطالب متعددی ازجمله تأمین شرایط لازم برای اجرای عملیات تبادل‌نظر شد. به‌تدریج مباحث گسترده‌تر و موضوعات جدیدی مطرح شد تا جایی که غلامعلی رشید مسیر بحث را تغییر داد و گفت:


«اصلاً بیاییم پیشنهاد بدهیم که امسال در جنوب، عملیات وسیع انجام ندهیم. تا عید 15 عملیات قدس [عملیات محدود] می‌توانیم انجام دهیم و در این فاصله دو الی سه منطقه را از هر نظر آماده کنیم و در سال آینده عملیات بزرگ انجام دهیم. امر غافلگیری برای ما مهم است. با نیرویی که حداکثر تا 70 گردان می‌رسد می‌توانیم در شمال‌غرب عملیاتی نسبتاً خوب انجام دهیم.»
== گزارش ـ 22 ==
امروز با حضور فرماندهان و مسئولان نیروی زمینی سپاه پاسداران<ref group="پاورقی">در جلسه امروز که بدون حضور محسن رضايي فرمانده کل سپاه تشکيل شد، برادران رحيم صفوي (فرمانده نيروي زميني سپاه)، غلامعلي رشيد مسئول معاونت عمليات سپاه پاسداران، احمد غلامپور فرمانده قرارگاه کربلا، عزيز (محمد‌علي) جعفري فرمانده قرارگاه قدس، عباس محتاج فرمانده قرارگاه سلمان، محمد پيشبهار مسئول اطلاعات عمليات نيروي زميني حضور داشتند.


حاضران در جلسه با این پیشنهاد که پیش‌ازظهر و بدون حضور محسن رضایی مطرح شد، موافقت و هریک به‌نوعی آن را تصدیق ‌کردند. در ادامه بحث مزیت‌هایی برای این طرح پیشنهادی بیان شد:
</ref> جلسه‌ای طولانی درباره اجرای عملیات در جبهه جنوب و مشکلات آن، عملیات در منطقه فاو و مخالفت با آن، بحث‌هایی درباره کلیات جنگ و استراتژی عملیاتی و موفقیت‌آمیز نبودن عملیات در جبهه جنوب با توان فعلی و میسرنبودن غافلگیری دشمن در جنوب در موقعیت کنونی، برگزار شد.


1. رعایت غافلگیری.
مباحث این جلسه با استفاده از گزارش راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی سپاه نقل می‌شود. جلسه امروز با دستور پیگیری آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه فاو و بحث درباره طرح مانور این عملیات آغاز شد. رحیم صفوی ابتدا دستور جلسه را چهار موضوع اعلام کرد: 1. پیگیری برآوردها، ازجمله برآورد نیرو برای عملیات 2. تشکیلات نیروی زمینی سپاه 3. تعیین مسئولیت منطقه شمال‌غرب 4. تعیین نقش قرارگاه نوح در عملیات.


2. آماده‌کردن سه منطقه فدک (فاو)، حیدر (روطه ـ قرنه) در هور و شمال منطقه عملیاتی بدر.
مباحث جلسه با طرح مانور عملیات در منطقه فاو آغاز شد و در ادامه درباره پیشنهاد روز گذشته محسن رضایی که اگر نیروی زمینی فرصت نمی‌کند هم‌زمان عملیات گسترده در فاو و عملیات محدود را پیگیری و آماده‌سازی کند، یکی را نیروی زمینی و دیگری را فرماندهی کل سپاه انجام دهند، بحث و با چنین تقسیم کاری مخالفت شد و دیدگاه غالب این بود که هر دو عملیات با مسئولیت نیروی زمینی سپاه و با تقسیم کار بین قرارگاه‌ها آماده‌سازی و اجرا شود.<ref>سند شماره 634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، گزارش راوی قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران (داوود رنجبر)، ص 103.</ref>


3. آمادگی تجهیزات.
جلسه با سخنان غلامعلی رشید که به‌طورکلی در موقعیت کنونی و با توان موجود مخالف اجرای عملیات اصلی و گسترده در جبهه جنوب بود ادامه یافت. وی با استدلال تأکید می‌کرد که «حتی اگر شرایط [ازجمله نیرو و امکانات لازم] تأمین شود قادر به انجام‌دادن هیچ‌گونه عملیاتی در جنوب نیستیم.»


4. امکان فراهم‌آوردن نیروی بیشتر برای جنوب در زمستان آینده.
غلامعلی‌ رشید که در بحث‌های گذشته با بیان دقیق واقعیات و استدلال منطقی موفق شده بود که فرماندهان اصلی نیروی زمینی را متقاعد سازد که در موقعیت کنونی اجرای عملیات گسترده و موفق در منطقه جنوب امکان‌پذیر نیست، در این جلسه نیز با بیان مشکلات کنونی جنگ، سمت‌وسوی جلسه را تغییر داد و بازهم به تشریح دلایل مخالفت خود پرداخت. وی تأکید می‌کرد که حتی اگر شرایط لازم فراهم شود، دشمن ده برابر آن را برای مقابله آماده می‌کند. وی با بیان اینکه ضرورت موفقیت، غافلگیری دشمن است، آماده‌کردن تنها یک توان رزمی و یک منطقه را برای عملیات، ازبین‌رفتن امکان غافلگیری دشمن و هشیار‌شدن او می‌دانست. غلامعلی ‌رشید علاوه‌براینکه آماده‌سازی زمین را هشیار‌شدن دشمن می‌دانست، باتوجه‌به اینکه بخشی از توپخانه ارتش باید عملیات در منطقه فاو را پشتیبانی کند، همین آماده‌سازی توپخانه را نیز دلیلی برای ازبین‌رفتن غافلگیری پیش‌بینی می‌کرد. وی معتقد بود که در جنوب باید با سه توان رزمی که هریک 100 گردان نیرو داشته باشد، در سه منطقه جنگید و در چنین شرایطی است که غافلگیر‌کردن دشمن و موفقیت امکان‌پذیر است.
[[پرونده:Gholamali-rashid-1.jpg|جایگزین=پرونده:Gholamali-rashid-1.jpg|بندانگشتی|'''رشيد: حتی اگر 150 گردان هم فراهم شود به‏کارگیری بیش از 70 گردان آن امکان‏پذیر نیست.''']]
آقای رشید با بیان اینکه سپاه درحال‌حاضر فقط کادر فرماندهی و اداره و هدایت‌کننده 70 گردان نیروی رزمی را دارد، تأکید می‌کرد که حتی اگر نیروی 150 گردان فراهم بشود، به‌کارگیری بیش از 70 گردان آن امکان‌پذیر نیست. وی مثال زد که مثلاً «شب سوم عملیات احمد کاظمی (فرمانده لشکر‌8 نجف) فریادش بلند می‌شود که چیزی از من نمانده، لشکر دیگری جایگزین من کنید. حالا شما هرچه هم بگویید این گردان، برو بجنگ، اما گردان (بدون فرماندهی و کادر) چطور بجنگد؟»
وی افزود: «ما هنوز روی 80 ـ 70 گردان مانده‌ایم، اما دشمن خودش را جمع کرده، دیگر خط‌های بی‌قواره ندارد، احتیاط دارد. آتش توپخانه دارد. توانش افزایش یافته، اینها علل عدم‌الفتح ماست.»


5. تکمیل و تثبیت تشکیلات نیروی زمینی سپاه تا سال آینده.
غلامعلی رشید در ادامه پس از بیان تلاش‌های چند ماهه گذشته سپاه برای توجیه و روشن‌کردن اوضاع و بیان واقعیات برای مسئولان کشور، گفت: «وقتی دیروز [برادر محسن] گفت جمهوری اسلامی توانش نمی‌کشد، نتیجه پنج ماه فعالیتش بود. پنج ماه در بیش از 10 ملاقات حرف‌ها زده شد. با صراحت می‌گفت ما غریب هستیم، کسی ما را پشتیبانی نمی‌کند. همه این مسائل گفته شد، همه‌شان می‌گفتند که شما بیخود (عملیات) بدر و خیبر را انجام دادید.» وی افزود: «برادر محسن مجدداً تسلیم نظر آقایان مبنی‌بر "اجرای عملیات موفق و صلح" شده، ایشان دیگر حرفی از جنگ دراز‌مدت نمی‌زنند.» وی همچنین اشاره کرد که: «برادران سه سال دیگر می‌فهمند که ما ضعیفیم که آن‌وقت خیلی دیر است.»


در مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو نیز دلایل زیر برشمرده شد:
درپی بیان این مطالب، رحیم صفوی دیدگاه خود را چنین مطرح کرد: «ما در میان مشکلات جهت مثبت را بگیریم؛ بگوییم برای اینکه پیروز شویم این‌طور و آن‌طور. تمام محاسبات ما عقلانی است، اگر معادلات الهی و خدایی را در نظر نگیریم ضرر می‌کنیم. ضمن اینکه به‌دنبال امکانات باید برویم ولی نباید متکی به امکانات باشیم، ما اعتقاد به نصر خدا داریم. این محاسبات ذره‌ای در قلب ما و روند کار ما تأثیر نکند، خوف برمان ندارد.»


1. رعایت غافلگیری ناممکن است.
غلامعلی رشید یکی از دلایل طرح این مباحث را چنین بیان کرد: «اگر تردید هست بگذارید همه این تردیدها را بریزیم بیرون، بالاخره یک چیزی می‌شود؛ به ما بگویند بروید شهید بشوید، این را بگویند راحت می‌شویم.»<ref>همان، صص 107 ـ 103.</ref>


2. شرایطی که فرماندهان برای اجرای عملیات مشخص کرده‌اند، تأمین نشده است.
جلسه امروز بدون تصمیم‌گیری خاصی درباره طرح مانور عملیات در منطقه فاو پایان یافت و ادامه بحث به فردا موکول شد.


3. زمان کافی برای آماده‌کردن زمین ازجنبه مهندسی دراختیار نیست.
==گزارش ـ 23==
ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران در اطلاعیه شماره 2283 خود اعلام کرد: «خلبانان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی با چند فروند شکاری بمب‌افکن خود تأسیسات کارخانه آهن عراق در جنوب العماره و تأسیسات نظامی دشمن در شرق اربیل را به آتش کشیدند و ضمن واردآوردن خسارات و ضایعات سنگین به دشمن، سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.»<ref>روزنامه ''کیهان''، 1364/8/18، ص 3.</ref>


4. نیروی موردنیاز تأمین نشده است.
از سوی دیگر، رادیو بی‌بی‌سی به نقل از مقامات عراقی گزارش داد که تلاش 4 جنگنده ایرانی برای نفوذ به حریم هوایی عراق دفع شده است و جنگنده‌های مذکور قبل از رسیدن به هدف‌هایشان ناگزیر به فرار شده‌اند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه ''گزارش‌های ویژه''، شماره 234، 1364/8/18، ص 5، رادیو بی‌بی‌سی، 8 نوامبر 1985 (1364/8/17).</ref>


5. هماهنگی در فعالیت‌هایی که برای تأمین امکانات می‌شود وجود ندارد.
==گزارش ـ 24==
اقدامات گروه‌های ضدانقلاب در مناطق غربی کشور و تلاش برای مقابله با آنها امروز نیز ادامه یافت:


6. اجرای تک پشتیبانی در جزیره مینو میسر نیست.
1. عوامل حزب دمکرات کردستان امروز با دو موشک آر.پی.جی7 به پایگاه بنی‌کندی از توابع تکاب حمله کردند. در این حمله تلفاتی به نیروهای اسلام وارد نشد. در این حمله افراد ضدانقلاب دو تن از اعضای گروه مقاومت روستای بنی‌کندی را خلع سلاح کردند و سلاح‌های آنها را با خود بردند. نیروهای ضدانقلاب شب‌هنگام نیز به پایگاه چاپلو حمله کردند که این حمله تلفات و خسارتی نداشت.<ref>سند شماره‌ 200092 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه ''گزارش روزانه،'' شماره 92، 1364/8/20، صص 1 و 2.</ref>


درمجموع هرچه مباحث عمیق‌تر می‌شد، انگیزه اصلی و دلیل انتخاب منطقه عملیاتی فاو با ابهام بیشتر مواجه و حتی گفته می‌شد که منطقه فاو براثر فشارهای سیاسی برای عملیات انتخاب شده است.
2. به گزارش قرارگاه حمزه سید‌الشهدا، نیروهای خودی در منطقه عمومی تکاب در یک تعقیب و گریز علیه افراد حزب دمکرات موفق ‌شدند سه تن از آنها را اسیر کنند. یکی از اسیران که در این درگیری دچار جراحت زیادی شده بود، پس از عمل جراحی فوت کرد.<ref>سند شماره 119739 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش خبری، از فرماندهی قرارگاه حمزه به فرماندهی کل سپاه، 1364/8/20.</ref>


درنهایت رحیم‌ صفوی، غلامعلی ‌رشید، عزیز جعفری، احمد ‌غلامپور و... برای دادن پیشنهادهای جدید و مخالفت با اجرای عملیات در منطقه فاو به نتیجه قطعی رسیدند و قرار شد در جلسه‌ای با فرمانده کل سپاه دراین‌باره به بحث بپردازند.<ref>سند شماره 0634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، گزارش راوی قرارگاه خاتم، در عملیات والفجر8، داوود رنجبر، صص 92 ـ 91.</ref>
3. در درگیری نیروهای تأمین پایگاه کانی سیف بانه با افراد ضدانقلاب، دو تن از نیروهای ژاندارمری مجروح شدند.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه ''رویدادها و تحلیل،'' شماره 14، 1364/9/23، ص 38.</ref>
== 2 ==
[[رده:2]]
در ادامه بحث درباره طراحی عملیات در منطقه فاو، بعدازظهر امروز جلسه‌ای با حضور محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، و برادرانی که در جلسه صبح حضور داشتند. در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران تشکیل شد. نخست رحیم صفوی شروع به صحبت کرد:


برادران حاضر در این جلسه از ابتدای جنگ، در جنگ بوده‌اند و فلسفه وجودی‌شان در جنگ یک فلسفه محکم زیربنایی و عقیدتی است و براساس پایبندی به مقام ولایت آمدند در جنگ و با اعتقاد به اینکه این جنگ، جنگ بین حق و باطل است و جبهه حسینی‌ها علیه یزید‌ی‌هاست و اینکه هر زمانی هم که امام تکلیف کند، حاضر به ریختن خونشان به پای درخت ایمان و عقیده‌شان هستند... .
4. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از باختران، در ساعت 16 امروز «در محور مرخیل ـ باباجانی (پاوه) گروهی از برادران پاسدار با کمین عناصر ضدانقلاب برخورد کردند که پاسداران با این عناصر درگیر شدند و دو نفر از آنها را مجروح و کمین ضدانقلاب را با شکست مواجه کردند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه ''گزارش‌های ویژه''، شماره 236، 1364/8/20، ص 18، باختران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/19.</ref>


... برادران با یک دید واقع‌بینانه می‌خواهند روی مسئله جنگ فکر و کار کنند. ما دید واقع‌بینانه را از این نظر می‌گوییم که اگر به یک چیزهایی که می‌دانیم آماده نمی‌شود و در زمان لازم امکان فراهم‌شدن آن نیست توجه نکنیم، این یک دید غیرواقع‌بینانه است. من اساس تردید را عدم واقع‌بینی مسائل می‌دانم؛ اگر کسی واقع‌بینانه وارد یک صحنه و یک عملی بشود، در او هیچ تردیدی نیست.[[پرونده:Rahim-safavi-1.jpg|بندانگشتی|رحيم صفوي فرمانده نيروي زميني سپاه، اجراي عمليات محدود در سال 1364 و آمادگي براي عمليات گسترده در سال 1365 را پيشنهاد مي‌كند.|جایگزین=رحيم صفوي فرمانده نيروي زميني سپاه، اجراي عمليات محدود در سال 1364 و آمادگي براي عمليات گسترده در سال 1365 را پيشنهاد مي‌كند.]]ما از عملیات‌های رمضان تا والفجرها و حتی خیبر و بدر به این نتیجه قطعی رسیده‌ایم که با مقدورات و امکانات موجود نمی‌توانیم عملیات گسترده‌ای داشته باشیم. البته عملیات گسترده در توان جمهوری اسلامی هست ولی در توان سپاه پاسداران نیست. الآن هیچ‌کدام از شرایط اجرای عملیات حاصل نیست. شما از شرایط اجرای عملیات را "حفظ غافلگیری" اعلام کرده‌اید. خوب ما چشممان را ببندیم و بگوییم دشمن نفهمیده؟ این‌همه اقدامات مهندسی شده، این‌همه جاسوس‌های دشمن در منطقه‌ هست. شما گفته بودید که از شرایط اجرای عملیات این است که "ما 150 گردان نیرو" داشته باشیم. فرماندهان مناطق ما می‌گویند که این نیرو فراهم نمی‌شود. شورای عالی سپاه می‌گوید این نیرو حاصل نمی‌شود و از 76 هزار بسیجی که باید داشته باشیم الآن حدود 26 هزار نفر موجود داریم، یعنی یک‌سوم؛ این دوسوم نیروی دیگری که به‌صورت بسیجی باید بیاید، با این مسائلی که الآن هست و باتوجه‌به زمان و آموزش و... نمی‌آیند. ما می‌گوییم وقتی نیرو آمد 55 الی 60 روز وقت لازم است تا برای عملیات آماده بشوند.
5. افراد ضدانقلاب با اجرای کمینی در اطراف تکاب، دو بسیجی را مجروح کردند.<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه ''رویدادها،'' شماره 70، 1364/8/28، ص 23.</ref>


می‌گوییم مهمات‌ در وضع بسیار بدی است، ما حدود یک‌چهارم، یک‌پنجم، مهمات لازم را داریم و این چیزی نیست که در یک‌ ماه یا دو ماه آینده دست ما برسد. آمار برخی از اقلام مهمات یک‌دهم و یک‌ششم تعداد لازم است. ما اگر بخواهیم اینها را نادیده بگیریم که همان عملیات بدر می‌شود. آن مقدار تجهیزات موردنیاز که برآورد شده برای عملیات، برخی تا شش ماه و یک سال دیگر قابل‌تهیه‌شدن نیست. ...
6. براثر انفجار دو مین ضدنفر که عوامل گروه‌های ضدانقلاب در سنگرهای نیروهای تأمین در اطراف بوکان کار گذاشته بودند، پای یکی از برادران پاسدار وظیفه قطع شد.<ref>همان، ص 24.</ref>


برای این عملیات‌ها ما قرارگاه‌ها و لشکرهایمان هنوز هیچ شکلی نگرفته است.
==گزارش ـ 25==
در درگیری‌های دو هفته گذشته میان نیروهای حزب دمکرات کردستان و گروه کو‌مه‌له در روستاهای عالیجان، کانی گوزله، کله پخ و... 6 تن از اعضای حزب دمکرات و بیش از50 تن از افراد کو‌مه‌له کشته شدند. در این درگیری‌ها که نسبت به دفعات قبل به‌مراتب سنگین‌تر بوده است، ضربات سختی بر گروه کومه‌له وارد گردید؛ ازجمله فرمانده گردان 26 سقز و مسئول سیاسی این گردان کشته شدند. درپی این درگیری‌ها 4 تن از اعضای کو‌مه‌له خود را به نیروهای اسلام در منطقه تسلیم کردند.<ref>واحد سیاسی تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشریه ''گزارش''، شماره 14، 1364/9/8، ص 102.</ref>


مسئله‌مان الآن عملیات گسترده آینده است؛ بیشتر فرماندهان از آقای مرتضی قربانی و احمد کاظمی تا دیگر برادران به ما اعتراض می‌کنند که اینجا نمی‌توانیم عمل کنیم.
همچنین «یکی از مسئولان تشکیلات کومه‌له به نام کریم شریفی در شهر تکاب ترور گردیده که احتمالاً این کار به‌دست عوامل حزب دمکرات انجام شده است.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه ''رویدادها''، شماره 71، 1364/9/5، ص 26.</ref>


از شرایط دیگر برای عملیات این بود که در جزیره مینو تک پشتیبانی انجام بگیرد که 50 درصد موفقیت در این است؛ این شرط هم آماده نیست.
درپی تشدید درگیری‌ میان دو گروه دمکرات و کومه‌له، علیزاده دبیر اول کومه‌له در مصاحبه امروز خود با رادیو بی.‌بی.‌سی، اعلام کرد که ما خواهان قطع فوری و بدون تأخیر این جنگ هستیم؛ کافی است در شرایط فعلی حزب دمکرات اعلام کند حاضر است بدون هیچ قیدوشرطی با کومه‌له آتش‌بس کند و به این جنگ خاتمه دهد.


حاصل‌نشدن این شرایط، برابر است با شکست و این شکست هم دیگر شکست بدر و خیبر نیست، شکستی است که هم فرماندهان ما روحیه‌شان خرد و شکسته می‌شود و هم نسبت به رده‌های بالاتر اصلاً بی‌اعتقاد می‌شوند. الآن بسیجی‌های کاظمی [لشکر8 نجف] به فرمانده‌شان ایرادی ندارند، به مسئولین جنگ و مملکت اعتراض دارند. می‌گویند اینها چه مسئولینی هستندکه نمی‌آیند ببینند چه شده؟ در عملیات قادر چه گذشته؟ یعنی یک اعتراض عمومی را خواهیم داشت، الآن فرمانده لشکرها به قرارگاه‌ها بی‌اعتمادند، این بی‌اعتمادی اوج می‌گیرد.
از سوی دیگر، اخیراً سازمان چریک‌های فدایی اقلیت نیز در اطلاعیه‌ای به اقدامات مسئولان حزب دمکرات بانه مبنی‌بر ممانعت از فعالیت‌های سیاسی و نظامی نیروهای این گروه در منطقه بانه اعتراض کرده و از حزب دمکرات خواست که منطق سیاسی را کنار گذاشته و از تهدید نظامی نیروهای انقلابی بپرهیزد.<ref>مأخذ 11.</ref>


رحیم صفوی در ادامه، پیشنهاد خود و دیگر مسئولان نیروی زمینی سپاه را چنین مطرح می‌کند:
==گزارش ـ 26==
نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل امروز دو نامه برای دبیر‌کل این سازمان ارسال کرد. در نامه اول با اشاره به بمباران اهواز در 15 آبان 1364، تأکید شده است که درصورت ادامه این جنایات، برای ایران راهی جز "مقابله‌به‌مثل" نیست. در نامه دوم ادعای عراق مبنی‌بر گلوله‌باران شهر القرنه به‌دست نیروهای ایران در 14 آبان 1364 تکذیب شده است. نامه اول که با شماره 17616/S در شورای امنیت سازمان ملل ثبت شده چنین است:<ref>مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، ''جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد،'' جلد چهارم، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1387، ص 289، سند 17616/s، شورای امنیت، 8 نوامبر 1985 (1364/8/17).</ref>


«با این نیرو‌هایی که دارند می‌آیند، تا اوایل سال آینده 10 الی 15 عملیات محدود و موفق انجام بدهیم و هم‌زمان با این عملیات‌ها، خودمان را آماده کنیم و برای اوایل سال آینده در منطقه شمال‌غرب بجنگیم و هم‌زمان با آنها منطقه فدک و منطقه حیدر و حتی منطقه بالاتر را یعنی شمال منطقه عملیات بدر را آماده کنیم. یعنی تمام کارهایش آماده بشود و در این سه منطقه بعد از عملیات‌های شمال‌غرب عملیات کنیم. عملیات‌های شمال‌غرب را با نیرویی به‌اندازه 60 تا 70 گردان عمل کنیم، ولی عملیات‌های جنوب را که ارزش و اهمیتش کاملاً روشن است احتیاج به غافلگیری، آماده‌کردن منطقه و آمادگی تجهیزات، وسایل و امکانات دارد، آماده بشوند تا عملیات را جلو ببریم. ما شرایط خودمان را با [عملیات‌های] خیبر و بدر بسنجیم، اگر موفقیتی نمی‌بینیم دست به عملی نزنیم که باعث ناراحتی بشود. برویم محکم به مسئولین بگوییم ما عملیات‌های محدود را ادامه می‌دهیم تا چندین ماه دیگر، بعد هم در شمال‌غرب می‌جنگیم و بعد از آن در جنوب.»<ref>همان، صص 94 ـ 92.</ref>
نامه مورخ 8 نوامبر 1985 نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان خطاب به دبیرکل:
[[پرونده:Mohsen-rezaii-1.jpg|بندانگشتی|فرمانده كل سپاه محسن رضايي، در جلسه قرارگاه مركزي سپاه با اشاره به اهميت اجراي عمليات آتي (فاو)، اين جلسه را تلخ‌ترين جلسه در طول دوران فرماندهي‌اش ناميد.|جایگزین=فرمانده كل سپاه محسن رضايي، در جلسه قرارگاه مركزي سپاه با اشاره به اهميت اجراي عمليات آتي (فاو)، اين جلسه را تلخ‌ترين جلسه در طول دوران فرماندهي‌اش ناميد.]]
پس از سخنان رحیم صفوی، محسن رضایی درحالی‌که ناراحتی در چهره‌اش نمایان بود، پس از چند دقیقه تأمل شروع به صحبت کرد که بخش‌هایی از آن چنین است: «متأسفانه این جلسه برای ما تلخ‌ترین جلسه‌ای است که در تاریخ عمر جنگ دارم. تازه می‌فهمم که عمق ترمزی که الآن در آن پایین و عمق سدی که در بالای ما ایجاد شده، از پایین داریم ترمز می‌کنیم و از بالا یک سدی شده هم آن سد و هم ترمز شما، درست آن بن‌بستی که در جنگ پیدا شده، الآن پیدا کرده است. شما در بدر آمدید گفتید که بیاییم عملیات شماره 2 را، اول انجام بدهیم، گفتیم برادران این حرف را نزنید اگر یک ماه به شما فرصت دادیم، رفتید روی عملیات شماره 2 کار کردید، شاید وسط کار دوباره گفتید که نباید انجام بدهیم... چقدر استدلال شما یا برادرمان رشید آوردید که چرا نباید عملیات شماره 2 را انجام بدهیم؟... الآن تنها راه ما "فاو" است، فاو مهم است. حالا می‌گوییم فاو، اول می‌گویید القرنه بعد از القرنه می‌آیید می‌گویید نخیر، شمال‌غرب. خدا وکیلی همه‌تان می‌توانید بزنید روی قرآن که اگر یک ‌ماه دیگر رفتید روی شمال‌غرب فکر کردید، دوباره نیایید بگویید که نمی‌شود و... زمان دارد می‌گذرد و این دو ضعف که ضعف اساسی است و مبنای ترمز را تشکیل داده از پایین داریم ترمز می‌کنیم، از بالا هم که سد راه رشد توان رزمی و رشد قوه رزمی پیدا شده، حالا این وسط چه باید کرد؟ ما باید بفهمیم می‌خواهیم بجنگیم ولو با 2 نفر، حتی با یک‌گروهان می‌شود جنگید و می‌شود از دشمن تلفات گرفت. با 2 نفر هم می‌شود جنگید. ضعف سومی که هست این است که شما می‌گویید که توان جمهوری اسلامی می‌رسد، توان جمهوری اسلامی می‌رسد یعنی ضعف سوم. این ترمز و آن سد، جنگ را به بن‌بست رساندند، کی می‌گوید توان جمهوری اسلامی می‌رسد جمهوری اسلامی معجونی است از دستاورد انقلاب و رژیم سابق که دست ما مانده، شما صحبت از یک توان بالقوه‌ای می‌کنید که می‌گویید ما می‌توانیم این را به فعل در بیاوریم... مگر توان یک چیز ساده‌ای است، فهم توان پنج سال وقت می‌خواهد شما تا پنج سال دیگر نمی‌توانید بفهمانید. الآن 100 تا کمپرسی در جنگ می‌خواهید. همین الآن اگر بگویید 100 تا کمپرسی، می‌گویند ببینید اینها بهانه آوردند که می‌خواهند نجنگند که 100 کمپرسی را گفتند. چه کسی این را می‌گوید، جز افراد بالای شما این را می‌گویند، چرا؟ با شما لج دارند؟ اینها غیرانقلابی‌اند؟ نه، طبیعی است، ما هم به‌جای آنها بودیم همین حرف را می‌زدیم، برای اینکه در جنگ نیستند ما چه انتظاری داریم؟ چهار سال است خواستیم اینها را در جنگ بیاوریم، اما ورود ناقص اینها در جنگ کار را بدتر کرد. پس این توانی که از جمهوری اسلامی می‌گویید، شما خودتان را دارید بازی می‌دهید، یک ذهنیتی را درست می‌کنید که عذاب وجدانتان را حل کنید بعد آن را می‌گویید نه ما اگر این حرف را می‌زنیم خوب دلیل داریم. می‌گویید توان جمهوری اسلامی باید بیاید جلو، کدام توان؟ کدام کار؟ پس این هم ضعف سوم شما. جمهوری اسلامی یعنی در کل دولت 100 نفر آدم، تازه این 100 نفر که حزب‌اللهی و انقلابی هستند نمی‌دانند جنگ چیست چهار سال و پنج سال دیگر می‌فهمند. باوجوداین باید پیش برویم، پس این توان که می‌گویید، این است. من یک‌مرتبه نسبت به برخورد شما غافلگیر شدم، فکر نمی‌کردم، حالا بعد فکر می‌کنم که چه ضعف‌های دیگری ما داریم باید این ضعف‌ها را در‌آوریم و آنها را حل کنیم. ...» سخنان رحیم صفوی و محسن رضایی در این جلسه آغازی بود برای ادامه بحث: رحیم صفوی: ما می‌گوییم با این توان، نه می‌شود در القرنه بجنگیم و نه در فاو. حال شما هی می‌خواهید فشار بیاورید... اگر شما می‌فرمایید که متناسب با توانمان منطقه تعیین کنیم، الآن این منطقه تناسبی با توانمان ندارد، اگر برویم شکست می‌خوریم. سپاه با این توان قادر به اجرای عملیات گسترده نیست، باید توان بالاتری به دست بیاورد تا بتواند بجنگد. محسن رضایی: این کلی است، این را چه کسی از شما قبول می‌کند؟ شما با استدلال ثابت کنید که اینجا چند گردان می‌خواهد و چند گردان تابه‌حال رسیده. این بحث‌های نارس شما، کار شما را سد کرده و وقتی که این کار سد بشود معلوم است که نمی‌توانید آماده بشوید». در ادامه جلسه یکی دیگر از مسئولان نیروی زمینی سپاه، وارد بحث می‌شود. غلامعلی رشید: ما این‌را به‌وضوح می‌بینیم که اگر 50، 60 گردان نیروی بسیجی بدون امکانات و تجهیزات لازم فراهم شود، دستور عملیات صادر می‌شود؛ چشم‌پوشی می‌شود از غافلگیری؛ چشم‌پوشی می‌شود از برآورد مهمات و... ما می‌گوییم ما یک تاجر ورشکسته هستیم، نمی‌توانیم یک معامله بزرگ انجام دهیم. این خیالی است که ما قبلاً می‌کردیم. ما در فتح‌المبین یک تاجر خوب بودیم، می‌توانستیم معامله کنیم. الآن دیگر قادر نیستیم آن معامله بزرگ را بکنیم. ما می‌گوییم با یک‌ نفر هم می‌شود جنگید، اما یک‌ نفر وقتی بجنگد، سه نفر عراقی را بکشد و خودش هم شهید بشود، این پیروزی است، اما مجموعه عملیات‌های بدر و خیبر می‌شود شکست؛ پیروزی نیست. قضیه عاشورا پیروزی است، 72 نفر بودند به 30 هزار نفر. می‌شود جنگید، اما تا یک‌ ماه دیگر این 50، 60 گردان می‌شود قوی‌ترین عامل فشار. رضایی: صحیح است که شما می‌خواهید از من اعتراف بگیرید که اگر همه توان فراهم نشد نجنگید؟ کجای مردانگی این‌طور است؟ غلامعلی رشید: ما نسبت به فرماندهی خودمان اعتمادمان کم نشده، تردید نداریم. ما عقل شما و علم و تدبیر شما را عالی‌ترین تدبیر برای خودمان می‌شناسیم. ما بی‌اعتمادیم به اینکه امکانات نمی‌رسد، این تردید در بچه‌ها به وجود می‌آورد. یکی از علت تردیدها این است که بی‌اعتمادند به امکانات، بی‌اعتمادند به این نیرویی که باید فراهم شود، ... و دیدند هم این فراهم نشده و نیرو می‌آید پای‌کار و بعد می‌گویند عمل کنید و عمل هم کردند. ما می‌گوییم جلوگیری کنیم از این‌کار. ما اگر هم یک مقدار پارسال منطقه 2 را پیشنهاد می‌دادیم، می‌دیدیم که آن‌موقع پذیرای این نیست که بگوییم عملیات گسترده، در جنوب نمی‌توانیم انجام دهیم. ولی الآن به این نتیجه رسیدیم که واقعیات را ببینیم. در این جنوب هدف‌های بسیار ارزشمندی هست که زیر زبان همه مزه می‌کند. تا گفتیم فاو، گفتند: به‌به، چه چیز خوبی است و... اینجا هدف‌هایش ارزشمند است و امکانات و نیرو می‌خواهد و ما سه سال است که در اینجا تلاش می‌کنیم، نتوانستیم یک گام قوی برداریم، ما به‌عنوان یک پیشنهاد می‌گوییم که: تا پایان سال عملیات محدود انجام دهیم، 15تا عملیات محدود انجام می‌دهیم، بعد برویم شمال‌غرب؛ آنجا می‌شود با 50، 60 گردان جنگ کرد، بعد به جنوب برگردیم. در این فاصله کار مهندسی بکنیم که بشود غافلگیری را رعایت کرد. الآن تمام یگان‌های ما در سرزمین جنوب هستند. غافلگیری از بین رفته است، دیگر معنی و مفهوم ندارد. کار مهندسی که ما می‌کنیم فردایش می‌خواهیم عمل کنیم. شما کار مهندسی جزیره آبادان را انجام دهید و یک ‌سال بعد عملیات کنید. این معنای دیگری پیدا می‌کند. غافلگیری، آب حیات ماست.ما می‌گوییم جمهوری اسلامی بیاید به‌اندازه توانش بجنگد. اصلاً ما درباره تبدیل توان بالقوه جمهوری اسلامی به توان بالفعل بحث نمی‌کنیم. ما می‌گوییم این توانی که الآن هست دیگر قادر نیست معامله بزرگ را انجام دهد. کوچک‌ترین نقطه‌اش در شلمچه ـ که عمق و عرضش 5 کیلومتر نمی‌شود ـ می‌بینیم 80 گردان نیرو می‌برد، آن هم تضمینی نیست که بمانیم... یک اسبابی باید فراهم شود که منطقه‌ای که می‌گیریم بتوانیم بمانیم، آن اسباب نیست و دوباره باید برگردیم...
ما اگر متکی به یک عارضه طبیعی مثل رودخانه یا کانال یا دژی که 4 متر بلند باشد و 3 متر عرض داشته باشد می‌توانیم بجنگیم. ما هرجا برویم بیرونمان می‌کنند؛ باید متکی به رودخانه بجنگیم.
محسن رضایی: دشمن ما را از شهر فاو و نخل‌ها نمی‌تواند بیرون کند.
غلامعلی رشید: با یک روز اجرای آتش‌تهیه، خانه‌های فاو را خراب می‌کند.
عزیز جعفری: اینکه می‌فرمایید توان جمهوری اسلامی این‌جوری است، مگر مسئول جنگ و ادامه آن سپاه است؟
محسن رضایی: بله، سپاه است. امام از شما می‌خواهد.
غلامعلی رشید: بله، ما می‌جنگیم. به‌اندازه توانمان می‌جنگیم.
عباس محتاج: این بحث‌ها چند ماه پیش در تهران انجام شد و نتیجه‌ای گرفته شد که معقول و منطقی بود. خود شما در جلسه‌ای فرمودید که ما با این توان دیگر قادر به برآورد اهداف شما [مسئولان] نیستیم، البته می‌جنگیم.
محسن رضایی: ما گفتیم احتمالاً فاو؛ درصورتی‌که این شرایط حاصل بشود. ما همان موقع این حرف را زدیم.
محسن رضایی: من اطمینان دارم که تا پایان آذرماه نیروهایی که می‌خواهید می‌آیند و تأمین می‌شود. اگر آماده نشود عملیات محدود انجام می‌دهیم.
غلامعلی رشید: ما می‌گوییم از همین الآن عملیات محدود انجام بدهیم، عملیات گسترده انجام ندهیم.
محسن رضایی: در این جلسه یک نتیجه می‌گیریم که القرنه را حذف کنیم و به‌جای آن در کنار آماده‌سازی منطقه فدک، چند عملیات محدود را هم آماده کنید، طوری باشد که قابل‌عمل باشد (یعنی اگر فدک نشد، حتماً آنها بشود).
ما الآن این تدبیر را می‌پذیریم که در کنار آماده‌شدن فاو، با اولویت ـ چون من مطمئنم این امکانات می‌رسد ولی شما نمی‌رسید ـ در کنار این بیایید پنج منطقه را برای عملیات محدود آماده کنید که اگر به این نتیجه رسیدیم که [عملیات] فدک به شکست خواهد انجامید، در همان زمان عملیات‌های محدود را انجام دهیم.
در اینجا تقریباً برادران حاضر در جلسه قانع شدند و پذیرفتند، ولی غلامعلی رشید بر این نظر تأکید می‌کرد که در جنوب نمی‌توانیم عملیات موفق اجرا کنیم. وی به تدبیر جدید نیز قانع نبود و معتقد بود که اصلاً نباید روی منطقه فدک با دید اجرای عملیات کار شود.
محسن رضایی: شما مطمئن باشید آن ‌روز که اگر غافلگیری از بین برود و امکانات آماده نشود و... یا عمل نمی‌کنیم یا اگر هم عمل کنیم من خودم با 2 الی 3 لشکر می‌روم و عمل می‌کنم. شما را هم می‌فرستم دنبال عملیات‌های محدود.
غلامعلی رشید: من می‌گویم الآن زمان تصمیم‌گیری است.
محسن رضایی: نه این‌طور نیست، اگر ما به این نتیجه برسیم که همه شرایط ما آماده است ولی شما یک ذهنیت اشتباهی به ذهنتان آمده و آن ذهنیت شما را محدود کرده، شما مطمئن باشید ما تدبیر و همه چیزمان را عوض می‌کنیم.
غلامعلی رشید: شما اگر تشریف بردید، همه برادران می‌آیند دنبالتان، اما تردید‌ها می‌ماند.
محسن رضایی: نبایستی بماند.
غلامعلی رشید: ما سه سال است در جنوب تردید داریم در جنگ کردن.
محسن رضایی: این تردید را باید حل کنیم، بیرون کنیم.
غلامعلی رشید: مگر اینکه چشم و گوشمان را ببندیم. مگر اینکه ما اینجا نباشیم. هرچه اطلاعات من بیشتر می‌شود، تردید من بیشتر می‌شود.
محسن رضایی: اگر نمی‌رسید دو تا [منطقه فدک و عملیات‌های محدود] را با هم پیش ببرید، یکی از قرارگاه‌هایتان را تحت‌امر خود ما بگذارید. اول اینکه شما بنشینید سازماندهی کنید، که اگر بتوانید هم فاو را آماده کنید و هم اینکه عملیات‌های محدود هم فراهم کنید. اگر می‌بینید نمی‌توانید، چون آقای رشید می‌گوید ما عقب‌ماندگی در فاو داریم و همه‌مان باید برویم پای‌کار و به آن عملیات محدود نمی‌رسیم، چون برای ما به‌هرحال آماده‌سازی یک عملیات یدکی امری اجتناب‌ناپذیر است، یعنی نمی‌توانیم نداشته باشیم برای این‌کار دو راهکار است [علاوه‌بر راهکار اول] که هر دو را خودتان انجام دهید:
- یک‌ سری یگان به ما بدهید ما برویم عملیات محدود را انجام بدهیم و خودتان فاو را آماده کنید.
- برعکس یکی از قرارگاه‌ها را بگذارید تحت‌امر ما، ما برویم دنبال عملیات فاو، شما بروید محدود را انجام بدهید.
یکی از این سه راهکار را انتخاب کنید.
راوی مرکز مطالعات در قرارگاه مرکزی نتیجه این جلسه را چنین جمع‌بندی کرده است:
فرمانده کل سپاه پذیرفت که در کنار آماده‌شدن منطقه فاو برای عملیات، چند عملیات محدود نیز آماده شود که اگر این نتیجه به دست آمد که طرح عملیات فاو اجرایی نیست، عملیات‌های محدود اجرا شود.
با اطمینانی که فرمانده کل سپاه درباره تهیه و تأمین امکانات موردنیاز داشت، همچنان اولویت کار به منطقه عملیاتی فاو داده شد.
درزمینه اجرا نیز فرمانده کل سپاه راه‌حل‌ها و پیشنهادهایی مطرح کرد مبنی‌بر اینکه یا هر دو مأموریت را با تقسیم قرارگاه‌ها، نیروی زمینی سپاه انجام دهد، یا اگر برای نیروی زمینی سپاه اجرای هر دو مأموریت میسر نیست، تعدادی از یگان‌ها دراختیار فرمانده کل قرار بگیرد و درمورد اجرای عملیات محدود یا گسترده بین فرمانده کل و فرمانده نیروی زمینی، تقسیم کار شود و فرماندهان نیروی زمینی به انتخاب خود یکی از آن دو را برعهده گیرند.
درمجموع نتیجه جلسه را می‌توان پیگیری عملیات محدود در نقش عملیات یدک برای عملیات فاو ـ که همچنان اصلی تلقی می‌شد ـ دانست و این تصمیم طرح عملیاتی حیدر را در هور منتفی کرد.
در پایان، مسئولان نیروی زمینی سپاه تا حدود بسیاری درباره ادامه فعالیت‌های خود قانع شدند که روی طرح فدک کار کنند و اگر در آینده زمینه اجرای آن فراهم نشد یا به ‌هر شکلی احساس کردند اجرای عملیات ممکن نیست، عملیات محدود را دنبال کنند.<ref>همان، صص 103 ـ 95.</ref>
==3==
[[رده:3]]
برای تحقق فعالیت‌های مهندسی، شناسایی و دیگر اقدامات لازم برای آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه عملیاتی فدک (فاو) به‌طور مطلوب، یکی از اقداماتی که از چندی پیش ضروری تشخیص داده شده بود، خارج‌کردن مردم بومی از این منطقه است، زیرا حضور مردم در این منطقه موجب می‌شد دشمن به‌راحتی با اعزام جاسوسان خود به میان مردم، اطلاعات موردنظر را کسب کند. در مواردی نیز اطلاع به ‌دست آمد که معدودی از افراد بومی از اروندرود عبور کرده و پس از دادن اطلاعات به عوامل دشمن و دریافت دستمزد از آنها، به داخل کشور برگشته‌اند که البته برخی از آنان دستگیر شده‌اند.
اگرچه برای خارج‌کردن مردم از منطقه، قبلاً هماهنگی‌های لازم با استانداری خوزستان انجام شده بود، لیکن مردم بومی همچنان در منطقه، به‌ویژه در حواشی رودخانه بهمن‌شیر حضور دارند. لذا امروز استاندار خوزستان به دعوت فرمانده کل سپاه پاسداران به قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) آمد و در جلسه‌ای توافق شد با همکاری استانداری ترتیبی داده شود که دراسرع‌وقت مردم از منطقه خارج شوند.<ref>همان، ص 72.</ref>
==4==
[[رده:4]]
اجرای عملیات‌های گسترده ایران در اواخر سال‌های گذشته، افزایش اعزام نیرو‌های داوطلب، احتمال اقدامات تلافی‌جویانه ایران علیه عراق و... ازجمله شواهدی است که دیپلمات‌ها براساس آن، از آمادگی ایران برای تهاجمی گسترده علیه مواضع عراقی‌ها خبر می‌دهند.
خبرگزاری رویتر در پیش‌بینی عملیات آتی ایران چنین گزارش می‌دهد: «هم‌زمان با گزارش‌هایی درمورد اینکه ایران ممکن است به یک تهاجم عمده در باتلاق‌های جنوب عراق دست بزند، عراق حملات هوایی و زمینی خود علیه ایران را شدت بخشیده است. دیپلمات‌ها در بغداد و تهران معتقدند که ایران خود را برای اجرای تهاجمی تازه در منطقه باتلاقی هویزه ـ که ماه مارس گذشته [اسفندماه] صحنه یک تعرض بزرگ برون‌مرزی ایران بود ـ آماده می‌کند. سرازیر‌شدن نیرو‌های داوطلب به جبهه‌های جنگ، ایران را در موقعیتی که بتواند دست به یک حمله زده یا حداقل تهدید به انجام‌دادن آن بکند، قرار داده است.
این دیپلمات‌ها معتقدند که ایران ممکن است به‌تلافی حملات عراق به جزیره خارک و دیگر تأسیسات نفتی و اقتصادی ایران، دست به تهاجم علیه نیرو‌های عراقی بزند و به‌طورکلی انتظار می‌رود اکنون که گرمای فصل تابستان پایان یافته، درگیری‌ها در طول جبهه‌های جنگ ایران و عراق شدت پیدا کند.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 233، 17/8/1364، ص 3، بحرین ـ خبرگزاری رویتر، 16/8/1364.</ref>
اما روزنامه کریستین ساینس مانیتور به احتمال اجرای عملیات محدود ازسوی ایران اشاره کرده و به نقل از دیپلمات‌های ایرانی در اروپا نوشته است: ایران دیگر قصد اجرای حملات تهاجمی زمینی در آینده نزدیک را ندارد و رزمندگان ایرانی به پیشروی قدم‌به‌قدم خود به داخل خاک عراق ادامه خواهند داد.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 14، 23/9/1364، ص 17.</ref>
==5==
[[رده:5]]
در گزارش‌های عملیاتی امروز ایران و عراق به حملاتی علیه مواضع یکدیگر در جبهه‌های جنگ اشاره شده است.
رکن 3 نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران گزارش داده است: «در ساعت 10 امروز دشمن با گروهانی تقویت‌شده، در منطقه طلائیه، یک تک هماهنگ‌شده اجرا کرد و پس از باز‌کردن معبر به یکی از مواضع لشکر16 زرهی قزوین در این منطقه تک نمود و دیدگاه سمت چپ گردان را اشغال کرد و با پرسنل مستقر در مواضع، درگیر رزم تن‌به‌تن شد. درپی آن یگان مجاور اقدام به اجرای به‌موقع تک محلی پشتیبانی کرد که دشمن پس از نیم ساعت مقاومت و اجرای آتش‌های شدید به‌منظور قطع درگیری، متواری گردید. نیروهای خودی در محل درگیری هیچ‌گونه تلفاتی نداشتند، ولی براثر آتش انبوه دشمن، دو نفر شهید و دو نفر مجروح شدند. از نیرو‌های دشمن نیز ده نفر کشته و تعدادی مجروح گردیدند.»<ref>سند شماره 10774 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی، شماره 232، از قرارگاه عملیاتی جنوب رکن3 به فرماندهی نزاجا معاونت عملیات و اطلاعات، 16/8/1364.</ref>
از سوی دیگر، سرفرماندهی ارتش عراق در اطلاعیه نظامی امروز خود ضمن اعلام حمله نیروهای عراقی به مواضع نیروهای ایرانی در بخش عملیاتی شرق دجله، آورده است: در این حمله پس از اینکه 50 تن از نیروهای ایرانی کشته و تعدادی نیز به اسارت درآمدند، نیروهای خودی سالم به مقر خود بازگشتند. در این اطلاعیه نظامی همچنین با اشاره به حمله دیگری در شرق میسان و دفع حملات نیروهای ایران به مواضع ارتش عراق، ادعا شده است که در نبردهای شب گذشته و امروز، از نیروهای ایرانی 109 تن کشته و تعدادی زخمی و اسیر شده‌اند.<ref>مأخذ 5، ص 1، اطلاعیه نظامی شماره 2014 عراق.</ref>
اما اطلاعیه نظامی شماره 2283 ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران حاکی است که امروز یک گروه گشتی دشمن که در منطقه عملیاتی قصرشیرین قصد نفوذ داشت، شناسایی و با اجرای آتش به‌موقع نیروهای خودی، متواری شد. در منطقه سومار نیز از حرکت و فعالیت یک یگان زرهی ارتش عراق جلوگیری شد. در ادامه این اطلاعیه آمده است: «رزم تدافعی نیروهای ما در جبهه‌های جنوب علاوه‌بر اجرای آتش پدافندی بر روی مواضع و استحکامات دشمن، کنترل و مهار‌کردن عملیات یک واحد تقویت‌شده دشمن بود که در ساعت یک بامداد امروز در منطقه عملیاتی عین‌خوش قصد اجرای تک را داشتند و ظفرمندان اسلام در همان دقایق اولیه شروع عملیات دشمن، آتش سنگین خود را روی آنان اجرا و با به‌هلاکت‌رساندن نفرات پیشرو دشمن که با نیروهای ما درگیر شده بودند، یگان متجاوز را در منطقه سرکوب و متواری ساختند.»<ref>مأخذ 5، ص 1، اطلاعیه نظامی شماره 2014 عراق.</ref>
رادیو بی‌‌بی‌‌سی نیز از درگیری‌های نیروهای ایرانی و عراقی چنین گزارش داده است: «رادیو بغداد امروز طی آنچه که عملیات تهاجمی محدود خوانده، اعلام کرد: نیروهای عراق 109 تن از سربازان ایرانی را به هلاکت رسانده است. گفته می‌شود 50 سرباز ایرانی در مرداب‌های هویزه به‌دست نیروهای عراقی کشته شدند.
ایران هنوز اشاره‌ای به برخوردهای اخیر نکرده است، اما هر دو طرف وقوع درگیری در بخش مرکزی جبهه و در ناحیه شمالی‌تر؛ یعنی در نزدیکی شهرک سومار در خاک ایران را قبول کرده‌اند. ایران از یک تهاجم در دو کیلومتری شمال سومار خبر داد که در اولین ساعات بامداد صورت گرفته است و گفت که با درهم‌کوبیدن یک گردان ارتش عراق، 75 سرباز عراقی را کشته یا زخمی کرده‌اند. بنا بر اعلامیه امروز صبح عراق، یک تهاجم ایران در این منطقه عقب رانده شده و 24 سرباز ایرانی به هلاکت رسیدند. گفته می‌شود در بخش مرکزی جبهه به‌ادعای ایران دو روز پیش در جریان یک برخورد بیش از یک‏صد سرباز عراقی کشته یا زخمی شده‌اند درحالی‌که به‌ادعای عراق در آنچه که خبرگزاری رسمی عراق یک حمله غافلگیرانه توصیف کرده است، 35 سرباز ایرانی کشته شدند.»<ref>مأخذ 5، ص 13، رادیو بی‌بی‌سی، 16/8/1364.</ref>
رادیو اسرائیل و خبرگزاری آلمان نیز در گزارش‌های مشابهی، اطلاعیه عراق را منعکس کردند.<ref>مأخذ 5، صص 9 و 12.</ref>
==6==
[[رده:6]]
حملات هوایی ارتش عراق به مراکز صنعتی، اقتصادی و مسکونی ـ که با هدف تشدید فشار و تحمیل آتش‌بس به ایران از روز گذشته آغاز شده است ـ امروز نیز ادامه یافت.
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از بوشهر، دو جنگنده میگ25 عراقی در ساعت 13:04 پنجشنبه 16/8/1364 جزیره خارک را هدف قرار داده‌اند. در این حمله دو بمب داخل آب‌های ساحل جزیره فروافتاده و دو بمب دیگر به اطراف اسکله فلات قاره و به خیابانی اصابت کرده است که براثر آن 3 نفر مجروح شده‌اند. به گفته مقام‌های محلی، این حمله خسارت مالی نداشته است.<ref>مأخذ 5، ص 3، بوشهر ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 16/8/1364.</ref>
نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی نیز در گزارش مشابهی از این حمله آورده است: بمب‌ها در محوطه شرکت فلات قاره به زمین اصابت کرده و به قطع کامل برق و مجروح‌شدن 3 نفر انجامیده است.<ref>مأخذ 5، ص 3، بوشهر ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 16/8/1364.</ref>
براساس اطلاعیه نظامی شماره 2014 سرفرماندهی ارتش عراق، هواپیماهای عراقی در ساعت 12:30 ظهر امروز، حمله هوایی جدیدی به جزیره خارک انجام داده و در پایان مأموریت سالم به پایگاه‌هایشان بازگشته‌اند.<ref>مأخذ 5، ص 1، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 16/8/1364.</ref>
در بازتاب این حمله هوایی، رادیو اسرائیل خبر مذکور را به نقل از سرفرماندهی ارتش عراق منتشر کرد و افزود: «طی ماه‌های اخیر این سی‏وششمین بار است که عراق اعلام می‌کند پایانه خارک موردحمله قرار گرفته است.»<ref>مأخذ 5، ص 12، رادیو اسرائیل، تاریخ 16/8/1364.</ref>
==7==
[[رده:7]]
شورای امنیت سازمان ملل تلاش‌های جدیدی را برای توقف جنگ ایران و عراق آغاز کرده است. ریچارد ووکلوت سفیر ایتالیا در سازمان ملل که ریاست شورای امنیت را به‌عهده دارد، در مصاحبه‌ای با خبرنگاران در نیو‌یورک گفت: «به من ازسوی شورای امنیت اختیار داده شده است تا گفت‌وگوهای رسمی با نمایندگان دو کشور ایران و عراق را برای پایان‌دادن به جنگ آغاز کنم. ما فکر می‌کنیم که درهای صلح کاملاً بسته نشده است. شورای امنیت معتقد است که باید این مسئله را بررسی کرد، زیرا امری که در گذشته محتمل بوده، هم‌اکنون نیز غیرمحتمل نخواهد بود.»<reروزنامه کیهان، 16/8/1364، ص 28.f><nowiki></ref></nowiki>
خبرگزاری فرانسه نیز که از منابع دیپلماتیک سازمان ملل متحد کسب اطلاع کرده است، گزارش داد: «ریچارد ووکلوت رئیس کنونی شورای امنیت، تماس‌هایی با ایران و عراق برقرار کرده تا راه‌های تحرک و تلاش برای رفع اختلافات میان دو کشور را موردبررسی قرار دهد. همین منابع اضافه کردند تا قبل از پایان هفته احتمالاً ووکلوت مشورت‌هایی درباره این تماس‌ها با اعضای شورای امنیت خواهد کرد.»<ref>مأخذ 5، صص 10 ـ 9، سازمان ملل ـ خبرگزاری فرانسه، 16/8/1364.</ref>
==8==
[[رده:8]]
قطعنامه پایانی اجلاس سران شورای همکاری خلیج‌فارس که روز گذشته در مسقط منتشر شد* و نشان از موضع‌گیری ملایم‌تر این شورا نسبت به گذشته دارد، امروز موردتوجه رسانه‌ها قرار گرفت.
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از لندن: «خبرنگار نشریه تایمز مالی در گزارشی از مسقط می‌نویسد: سران شورای همکاری با نواختن آهنگ ظریفی به نشانه میل به ‌بهبود روابط با ایران و اتخاذ موضع بی‌طرفانه‌تری نسبت به جنگ تحمیلی، به اجلاس چهار روزه خود پایان دادند و مسئولین خلیج [فارس] ابراز عقیده کردند درصورتی‌که اعضای شورای همکاری سیاست برابرانه‌تر و بی‌طرفانه‌تری نسبت به این نزاع انتخاب کنند نقش مفید‌تری بازی خواهند کرد. به گفته ناظرین، تغییر موضع ظریف عربستان سعودی، بحرین، کویت، قطر، عمان و امارات به‌طور اجتناب‌ناپذیری به دور‌شدن آنها از حمایت کامل از عراق تفسیر خواهد شد.
خبرنگار تایمز مالی می‌افزاید: ابراز نگرانی اعضای شورا نسبت به گسترش درگیری‌ها در خلیج‌فارس، انتقاد پوشیده‌ای است از عراق به‌دلیل حملاتش به تأسیسات نفتی خارک و میدان‌های نفتی ایران. نظر تحلیل‌گران اوضاع منطقه این است که شورای همکاری احتمالاً می‌خواهد مسئله کلی جنگ را از موضوع روابط با ایران جدا نماید و به عقیده بسیاری اشاره بیانیه پایانی به مسئله عادی‌کردن مناسبات با ایران، به‌عنوان بهترین راه دفاع درمقابل تروریسم است.
از سوی دیگر، خبرنگار روزنامه دیلی تلگراف نظری کاملاً متفاوت دارد، در گزارش وی آمده است: کشورهای خلیج [فارس] در این اجلاس صریحاً حمایت خود را از عراق به‌عنوان طرف عربی جنگ آشکار ساختند و مسئولیت حملات علیه کشتیرانی در خلیج [فارس] را به گردن ایران انداخته و مخالفت خود را با این کشور اعلام داشتند. این خبرنگار می‌افزاید: شورا کمک‌های همه اعضای خود را برای میانجیگری در جنگ پیشنهاد کرد، اما دورنمای پذیرفته‌شدن این پیشنهاد آن‌قدر ضعیف بود که مذاکره درباره این مسئله چیزی بیش از تشریفات نبود.»<ref>مأخذ 5، صص 20 ـ 19، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 16/8/1364.</ref>
خبرگزاری فرانسه نیز قطعنامه پایانی مسقط را از منظر دیگری موردتوجه قرار داده است: «شش امیرنشین عرب خلیج [فارس] روز چهارشنبه به‌هنگام جلسه اختتامیه شورای همکاری خلیج [فارس] در مسقط عملیات خطرناک، به‌ویژه در آب‌های خلیج [فارس] و جنگ ایران و عراق را موردتقبیح قرار داده و اظهار عقیده کردند که این عملیات ثبات و امنیت آنان را تهدید می‌کند. در نظر تحلیل‌گران این تقبیح درحقیقت یک انتقاد تلویحی از عراق است که اعلام داشته طی هفته‌های اخیر 25 بار به تأسیسات نفتی خارک حمله کرده و حملاتی نیز به نفتکش‌ها که آخرین آن به نفتکش یونانی کاناریا بوده، صورت داده است. ششمین کنفرانس شورای همکاری خلیج [فارس] همچنین برای اولین‌بار در این جلسه از تجلیل عراق نسبت به موضعش خودداری کرد، درصورتی‌که در جلسات قبلی ابتدا از موضع عراق پشتیبانی می‌کرد. این شورا همچنین برعکس دفعات قبل در بیانیه نهایی خود از ایران نخواسته است به ابتکارات صلح پاسخ دهد.»
خبرگزاری فرانسه افزوده است: «ناظران معتقدند که بیانیه نهایی مسقط انعکاسی از یک موضع بسیار متوازن درقبال عراق و ایران است. این درحالی است که چند ماه پیش آنها همبستگی کامل خود با رژیم صدام‌حسین را اعلام داشته بودند. سه‌شنبه‌شب یک مقام عربی خلیج [فارس] به خبرگزاری فرانسه اعلام کرده بود که شورای همکاری خلیج [فارس] درصدد است باب مذاکره با ایران را برای بهبود مناسبات با این کشور باز کند. همین منبع اضافه کرده بود که شش کشور عضو شورا با موضع‌گیری‌های سازنده اخیر تهران، به این کار تشویق شده‌اند.»<ref>مأخذ 5، صص 18 ـ 17، مسقط ـ خبرگزاری فرانسه، 16/8/1364.</ref>
رادیو اسرائیل نیز در گزارشی از مواضع جدید شورای همکاری خلیج‌فارس اعلام کرد: «کشورهای عضو شورای خلیج [فارس] ـ که تاکنون 36 میلیارد دلار کمک مالی در جنگ علیه ایران به عراق اعطا کرده‌اند ـ در قطعنامه خود تأکید کردند که مایل به حفظ مناسبات دوستانه با دولت تهران می‌باشند. آنها درعین‌حال تأکید کردند که گسترش‌یافتن جنگ، صلح و امنیت منطقه را به خطر می‌اندازد. از سوی دیگر اعلام شد کشورهای عربی خلیج‌فارس قصد دارند تماس‌های تازه‌ای با ایران و عراق برقرار ساخته، بکوشند به جنگ بین دو کشور پایان دهند. آقای عبدالله بشاره دبیرکل شورای همکاری‌های خلیج که این خبر را اعلام داشت، افزود: این تماس‌ها به‌زودی آغاز خواهد شد.»
رادیو اسرائیل همچنین افزود: «سران امیرنشین‌ها و کشورهای عربی خلیج‌فارس در قطعنامه‌ای که دیشب انتشار دادند، از حکومت اسلامی ایران خواستار شدند حق آزادی کشتیرانی در آب‌های بین‌المللی را محترم شمارد، ولی به‌موازات آن گسترش‌بخشیدن به جنگ ازجانب عراق را نیز تلویحاً مردود شمردند.» رادیو اسرائیل در پایان افزود: «رادیوی دولتی ایران با پخش تفسیری از برخی تصمیمات کنفرانس عالی خلیج ابراز خشنودی کرد و گفت: این بار کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس با دیدی نسبتاً واقع‌بینانه به‌طور یک‌جانبه از متجاوزین عراقی اعلام پشتیبانی و حمایت ننمودند.»<ref>مأخذ 5، ص 21، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 16/8/1364.</ref>
روزنامه لوموند نیز دراین‌باره نوشته است: «به نظر می‌رسد کشورهای خلیج [فارس] از این پس قصد دارند روابط خودشان را با ایران بهبود بخشند، به این امید که شاید انعطاف‌ناپذیری تهران برطرف شده و روزی درصدد یک توافق مسالمت‌آمیز با عراق برآید. بااین‌حال نباید انتظار داشت که این تجدیدنظر در رویه امیرنشین‌های خلیج [فارس] به زیان بغداد تمام شود. برای نمونه عبدالله بشاره دبیرکل شورای همکاری خلیج [فارس] در پاسخ به پرسش‌های مصرانه روزنامه‌نگاران دایر بر اینکه چرا نام عراق که در افزایش تشنج نظامی در آب‌های خلیج [فارس] و تجاوز به آزادی کشتیرانی مسئولیت مهمی دارد، ذکر نمی‌شود، فقط از کلیات سخن گفت و خاطرنشان ساخت مهم این است که این جنگ که دارد همه ما را ویران می‌کند، پایان پذیرد.»<ref>مأخذ 5، ص 22، پاریس ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 16/8/1364 به نقل از روزنامه لوموند.</ref>
==9==
[[رده:9]]
اعزام نیرو‌های داوطلب به مناطق جنگی برای شرکت در عملیات آتی ادامه دارد. عده‌ای از سفیران ایران و کارکنان وزارت خارجه نیز برای بازدید از جبهه‌ها وارد اهواز شدند.
به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی، امروز گروه‌های کثیری از اقشار مختلف مردم حزب‌الله کشورمان متشکل از نیروهای اعزام مجدد، خدماتی، امدادگر و تخصصی از تعدادی از شهرهای کشور ازجمله: چالوس، سمنان، ارسنجان، شیروان، سعادت‌شهر، آشتیان، تبریز، بوانات اراک، کاشان، شهریار، رباط‌کریم، باختران، شیراز، گناباد، مسجدسلیمان، طبس، زاهدان و... به‌منظور یاری‌رساندن به دیگر رزمندگان و وارد‌کردن ضربه نهایی، در میان بدرقه گرم و پر‌شور خانواده‌هایشان و امت شهیدپرور، راهی جبهه‌های نور علیه ظلمت شدند.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 16/8/1364، ص 18.</ref>
از سوی دیگر، امروز سفیران و کارداران جمهوری اسلامی ایران در کشورهای عربی و افریقایی، مسئول معاونت اداری مالی وزارت امور خارجه، گروهی از مدیران کل و چند تن از کارمندان این وزارتخانه برای بازدید از جبهه‌های جنگ حق علیه باطل و دیدار و گفت‌وگو با رزمندگان اسلام وارد اهواز شدند. علی جنتی استاندار خوزستان و چند تن از مسئولان جبهه و جنگ قرارگاه‌های خاتم‌الانبیا(ص) و کربلا از آنها استقبال کردند.<ref>مأخذ 9، ص 3.</ref>
==10==
[[رده:10]]
گروه‌های ضدانقلاب، امروز در مناطق کردنشین دست به اقداماتی بر ضد نیروهای جمهوری اسلامی زدند.
1. به نوشته نشریه رویدادها: «یک خودرو تانکر نفت در محور سردشت ـ الآن بین پایگاه‌های پل‌شکسته و کاسه‌شکن به کمین افراد ضدانقلاب افتاد. این افراد با شلیک موشک آر.‌پی.‌جی7، تانکر را منفجر کردند که راننده و سرنشین دیگر آن به شهادت رسیدند.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 70، 28/8/1364، ص 23.</ref>
2. گزارش نشریه رویدادها و تحلیل حاکی است: «در روزهای 14 و 15و 16 آبان‌ماه نیروهای خودی در پایگاه‌های اطراف شهر بانه با ضدانقلاب درگیر بوده‌اند. نیروهای تأمین پایگاه دولازران2 نیز با افراد گروه خباب درگیر شده‌اند که یکی از سربازان با اسلحه و مهمات به اسارت ضدانقلاب درآمده است.»<ref>مأخذ 6، ص 38.</ref>
3. امروز در درگیری رزمندگان اسلام و عوامل حزب دمکرات کردستان ایران در منطقه الواتان از توابع شهرستان پیرانشهر، یک سرباز وظیفه مجروح شد.<ref>سند شماره 200092 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، شماره‌ 92، 20/8/1364، ص 2.</ref>
4. سه تن از افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) که امروز از سردشت عازم مهاباد بودند، با تلاش نیروهای خودی در جاده چتیگه ـ مهاباد دستگیر شدند، اما براثر سهل‌انگاری برادران، این افراد یک قبضه اسلحه افراد خودی را گرفته و یکی از نیروهای گشت را به شهادت رساندند که با هوشیاری بقیه نیروها و درگیری با آنها، هر سه تن کشته شدند.<ref>سند شماره 200093 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، شماره 93، 22/8/1364، ص 1.</ref>
==11==
[[رده:11]]
گروه‌های ضدانقلاب با هدف ایجاد رعب و وحشت در بین مردم و تلاش برای تغییر رفتار مردم، به اقدامات تروریستی، بمب‌گذاری و آدم‌ربایی دست می‌زنند.
ساعت 9:55 امروز، انفجاری نسبتاً قوی در خیابان ناصرخسرو تهران به وقوع پیوست. این انفجار در محل پر رفت‌وآمد حوالی کوچه مروی اتفاق افتاد.<ref>سند شماره 200089 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، شماره 89، 17/8/1364، ص 3.</ref> به گزارش خبرنگار روزنامه اطلاعات، در این حادثه یک عابر به شهادت رسید و چند تن دیگر مجروح شدند. همچنین تعدادی خودرو که در نزدیکی محل انفجار پارک شده بود، خسارت دید و شیشه‌های تعدادی از مغازه‌ها و ساختمان‌های اطراف خرد شد.<ref>روزنامه اطلاعات، 16/8/1364.</ref>
یونایتدپرس ضمن نقل بخش‌هایی از گزارش‌های خبرگزاری جمهوری اسلامی، افزود: «ساکنین تهران که ازطریق تلفن با آنها تماس گرفته شد، به نقل از شاهدان عینی گفتند: براثر این انفجار به هشت خودرو ازجمله یک خودرو پیکان که بمب داخل آن کارگذاشته شده بود، آسیب وارد شد. آنها اضافه کردند که بمب مزبور دقیقاً در همان‌جایی منفجر شده است که روز شنبه گذشته بمبی کارگذاشته‌شده در داخل خودرو دیگر کشف و خنثی شده بود.»<ref>مأخذ 5، ص 23.</ref>
امروز در شهرستان شاهرود نیز دو ناشناس به منزل یکی از رزمندگانی که در جبهه حضور دارد مراجعه می‌کنند و به همسرمأخذ 28. وی می‌گویند که ما از سپاه هستیم، شوهر شما مجروح شده است، می‌توانید با او ملاقات کنید. آنها همسر این رزمنده را همراه خود می‌برند که اطلاعی از ایشان نیست و از ربایندگان نیز ردپایی به ‌دست نیامده است.<ref>مأخذ 28.</ref>
[[پرونده:Enfejar-bob-8-16.jpg|جایگزین=انفجار بمب در يكي از اماكن پرتردد تهران توسط گروه‌هاي ضدانقلاب حضور گروه‌هاي آتش‌نشاني و نيروهاي امنيتي در محل حادثه|وسط|بندانگشتی|انفجار بمب در يكي از اماكن پرتردد تهران توسط گروه‌هاي ضدانقلاب
حضور گروه‌هاي آتش‌نشاني و نيروهاي امنيتي در محل حادثه
|600x600پیکسل]]


==12==
بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراماً توجه جناب‌عالی را به بمباران هوایی شهر اهواز در استان خوزستان در روز چهارشنبه 6 نوامبر 1985، جلب می‌نمایم.
[[رده:12]]
آقای شیخ‌الاسلام معاون وزارت امور خارجه ایران که در رأس هیئتی برای بررسی مسائل منطقه‌ای به لیبی سفر کرده است، امروز در دیدار با معمر قذافی رهبر لیبی، ضمن ابراز خرسندی از افشای توطئه امریکا برای براندازی حکومت لیبی، به بیان دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران درباره اوضاع منطقه و حرکت‌های ارتجاعی در منطقه برای زمینه‌سازی تشدید فعالیت‌های امریکا و رژیم صهیونیستی بر ضد ملت‌های مظلوم پرداخت و تنها راه مقابله با این تحرکات را وحدت نیرو‌های پیشرو و مسلمان منطقه علیه امریکا و صهیونیست دانست.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، 18/8/1364، ص 12.</ref>


در این دیدار سرهنگ قذافی رهبر لیبی نیز با اظهار خوشحالی از مواضع ایران، عامل اصلی همه توطئه‌ها را امریکا دانست و گفت: جمهوری اسلامی ایران امریکا را به ذلت و خواری انداخته است.<ref>مأخذ 29، ص 3.</ref>
رژیم متجاوز عراق در ادامه نقض مداوم حقوق بشردوستانه بین‌المللی، یک‌بار دیگر به بخش‌های غیرنظامی اهواز حمله کرد که براثر آن 30 غیرنظامی شهید و بیش از 100 تن مجروح شدند. این اقدام جنایتکارانه رژیم عراق که نقض اصول شناخته‏شده و مقررات حقوق بشردوستانه بین‌المللی در منازعات نظامی است، نشان‌دهنده آن است که رژیم متجاوز عراق مترصد آن است که مناقشه را گسترش داده و به مناطق مسکونی غیرنظامیان بی‌گناه حمله نماید.


همچنین درپی افشا‌شدن توطئه امریکا علیه سرهنگ قذافی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ضمن رد ادعای امریکا درمورد تروریسم‌بودن کشورهای انقلابی و پیشرو، این ادعا را زمینه‌سازی امریکا برای براندازی و ایجاد حرکت‌های تروریستی علیه نظام‌های انقلابی در کشورهای جهان سوم خواند. وی ضمن محکوم‌کردن این‌گونه حرکت‌های تروریستی دولت امریکا، حمایت قاطع جمهوری اسلامی ایران را از دولت و ملت انقلابی لیبی ابراز و اعلام کرد طرح توطئه براندازی حکومت لیبی، آشکارترین نوع تروریسم دولتی است که امریکا آن را به نمایش گذاشته است.<ref>مأخذ 16، ص 1.</ref>
یک‌بار دیگر دولت جمهوری اسلامی ایران مایل است به اطلاع جامعه بین‌المللی برساند که نباید به حکام عراق اجازه داد که به این اقدامات جنایتکارانه علیه مناطق غیرنظامی ایران ادامه دهند، در غیر این صورت هیچ راهی برای مدافعان ایران جز مقابله‌به‌مثل باقی نخواهد ماند.


==13==
سعید رجایی خراسانی ـ سفیر نمایندگی دائمی
[[رده:13]]
جمهوری اسلامی ایران به رفتار غیرقانونی ایتالیا هنگام عبور هیئت ایرانی از این کشور اعتراض کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از رم، هیئت سیاسی ایران به سرپرستی حسین شیخ‌الاسلام معاون سیاسی وزارت امور خارجه، در بازگشت از لیبی به تهران، (امروز پنجشنبه) در فرودگاه رم با رفتار نامحترمانه پلیس ایتالیا مستقر در فرودگاه مواجه شد.


پلیس فرودگاه رم افراد این هیئت عالی‌رتبه سیاسی را که همگی گذرنامه سیاسی داشتند و از بازرسی‌های معمول در فرودگاه‌ها معاف بودند، بازرسی و تفتیش کامل کردند و وسایل همراه آنان نیز به‌دقت بازبینی شد. این عمل که خلاف قوانین موجود بین‌المللی درزمینه ایجاد تسهیلات دیپلماتیک است، مورد اعتراض کاردار سفارت ایران در رم قرار گرفت، ولی مأموران پلیس فرودگاه به این اعتراضات توجهی نکردند. این اولین‌بار نیست که مسئولان فرودگاه بین‌المللی رم با دیپلمات‌های ایرانی رفتاری غیرمحترمانه و غیرمسئولانه دارند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 234، 18/8/1364، ص 12، رم ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 17/8/1364.</ref>
نامه دوم نیز که با شماره 17617/S در شورای امنیت سازمان ملل به ثبت رسیده، چنین است:<ref>همان، ص 290، سند 17617/s شورای امنیت، 8 نوامبر 1985 (1364/8/17).</ref>


==14==
نامه مورخ 8 نوامبر 1985 نمایندگی جمهوری اسلامی ایران خطاب به دبیرکل
[[رده:14]]
رادیو بی‌بی‌سی در گزارشی از گسترش احتمالی روابط ایران و شوروی در آینده نزدیک خبر داد. بنا بر این گزارش: «قرار است یک هیئت عالی‌رتبه شوروی تا اواخر سال جاری از ایران دیدن کند و به این ترتیب ممکن است که موانع اساسی موجود بر سر راه گسترش روابط دو کشور از میان برداشته شود.»<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 18/8/1364.</ref> گزارش‌های غیررسمی حاکی است که ریاست این هیئت را سرگی یورنینگو معاون اول وزارت خارجه شوروی، به‌عهده خواهد داشت.<ref>مأخذ 5، ص 27، رادیو بی‌بی‌سی، 16/8/1364.</ref>


به گفته رادیو بی‌بی‌سی از تهران: «منابع مطلع معتقدند که اعتراض هفته گذشته سفیر شوروی به وزارت خارجه ایران، برنامه سفر این هیئت را برهم نخواهد زد. اعتراض شوروی به آن دلیل بود که نمایندگان مجلس ایران پس از دادن رأی اعتماد به دولت جدید میرحسین موسوی، شعار "مرگ بر شوروی" را فریاد کردند. سفیر شوروی در اعتراضی شفاهی گفت که این حادثه ممکن است به روابط دو کشور لطمه وارد آورد. شب گذشته وزیر خارجه ایران و گروهی از شخصیت‌های برجسته وزارت خارجه ایران در جشن انقلاب اکتبر در سفارتخانه شوروی شرکت کردند و سفیر شوروی به‌گرمی از آنها استقبال کرد و این را ناظران پایان ماجرا دانستند و یک مقام برجسته شوروی گفت که امیدوار است سفر هیئت عالی‌رتبه شوروی به تهران قبل از پایان سال جاری عملی گردد. مذاکره با هیئت شوروی ممکن است موانعی را که بر سر راه گسترش روابط ایران و شوروی وجود دارد بر‌طرف سازد و راه را برای سفر دکتر ولایتی وزیر خارجه ایران به مسکو هموار کند. ایران و شوروی به نتیجه سفر این هیئت خوش‌بین هستند.»<ref>مأخذ 36.</ref>
بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراماً به اطلاع جناب‌عالی می‌رساند که دولت جمهوری اسلامی ایران قاطعانه ادعاهای رژیم عراق مبنی‌بر اینکه نیروهای ایران شهر القرنه را در 5 نوامبر 1985، گلوله‌باران کرده‌اند، رد می‌نماید.


از سوی دیگر، امروز، "روز دوستی عراق و شوروی" و شصت‌وهشتمین سالگرد انقلاب شوروی در بغداد جشن گرفته شد. در این مراسم معاون نخست‌وزیر ایالت گرجستان شوروی (عمر وارد وساچی)، در سخنانی با اشاره به حمایت کشور متبوعش از کوشش‌هایی که برای پایان‌دادن جنگ ایران و عراق صورت می‌گیرد، خواستار پایان‌یافتن درگیری بین دو کشور ازطریق مذاکره شد.<ref>مأخذ 5، ص 35، بغداد ـ خبرگزاری کویت، 16/8/1364.</ref>
در 6 نوامبر، سخنگوی ستاد تبلیغات جنگ اعلام کرد که القرنه شهری دور از منطقه نظامی است و نیروهای ایران این شهر را در 5 نوامبر گلوله‌باران نکرده‌اند و بنابراین ادعاهای عراق کاملاً بی‌پایه و اساس است. هدف ازاین‌قبیل ادعاهای عراق، هموارساختن زمینه جهت انجام مقاصد شیطانی خود در تشدید حملات وحشیانه و ناجوانمردانه علیه غیرنظامیان جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.


==15==
سعید رجایی خراسانی ـ نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل
[[رده:15]]
حکومت کویت در ادامه رفتار نامناسب با ایرانیان مقیم این کشور، عده‌ای از ایرانیان را اخراج کرد. بنا به گزارش خبرنگار روزنامه ''کیهان'' از بوشهر، 138 کارگر ایرانی پس از ضبط اموالشان و شکنجه و آزار روحی و جسمی از امیرنشین کویت اخراج شدند. این عده که مقیم کویت بودند، پس از اخراج از کویت در اردوگاه ویژه رانده‌شدگان کویتی واقع در بوشهر اسکان یافتند.<ref>مأخذ 16، ص 2.</ref>


==16==
==گزارش ـ 27==
[[رده:16]]
درپی هشدار جمهوری اسلامی ایران به دبیر‌کل سازمان ملل درباره ادامه حملات عراق به مناطق غیرنظامی ایران، خبرگزاری یونایتدپرس در گزارشی ضمن انتشار بخشی از نامه ایران به دبیر‌کل، آورده است: «ساکنین پایتخت ایران نسبت به یک جنگ جدید شهرها با عراق که گفته می‌شود هواپیماهایش سی‌وششمین حمله علیه ترمینال نفتی ایران در خلیج [فارس] و مناطق جنوب ایران را انجام دادند، بیمناک هستند.
رسانه‌های فرانسه از کشف یک چمدان حاوی سلاح که قرار بود به ایران ارسال شود خبر دادند و به تفسیر دراین‌باره پرداختند.  


روزنامه ''لیبراسیون'' نوشته است: «مأموران پلیس و گمرک فرودگاه رواسی واقع در شمال پاریس، نیمه‌شب گذشته یک چمدان حاوی سلاح‌های گوناگون را که قرار بود به ایران ارسال شود، کشف و ضبط کردند. این چمدان که نزدیک بود در هواپیمایی به مقصد ایران قرار گیرد، حاوی سه نارنجک دفاعی، یک نارنجک آتش‌زا، یک مسلسل دستی اسرائیلی یوزی با دستگاه گلوله‌گذاری و سه مسلسل دستی دیگر با دستگاه گلوله‌گذاری، یک جعبه حاوی 50 فشنگ 9 میلی‌متری و دو جعبه گلوله مسلسل دستی بود.»<ref>مأخذ 35، ص 12، پاریس ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 17/8/1364.</ref>
ساکنین تهران روز پنجشنبه 1364/8/16 ضمن تماس تلفنی گفتند با انتشار دستور‌العمل‌هایی 68 صفحه‌ای درباره چگونگی احداث پناهگاه‌ها نگرانی‌های مربوط به یک سری حملات شدید دیگر به مناطق غیرنظامی توسط طرفین افزایش یافته است. ولایتی در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل نوشت، بغداد درصدد گسترش جنگ به مناطق غیرنظامی است و هشدار داد اگر دراین‌زمینه پیشرفتی حاصل نشود ایران چاره‌ای جز اقدامات تدافعی تلافی‌جویانه ندارد.


روزنامه ''فیگارو'' نیز دراین‌باره نوشته است: «احتمال دارد این سلاح‌ها به سرویس‌های ویژه ایران تعلق داشته ‌باشد؛ شاید هم چریک‌های طرف‌دار امام‌خمینی با پرواز آن شب " ایران ایر" سفر کرده‌اند و چمدان مربوط به آنها بوده است. همچنین ممکن است این سلاح‌ها برای سرویس امنیتی ایران ایر در نظر گرفته شده باشد تا بدین‌وسیله با سوءقصد یا هواپیماربایی احتمالی ازجانب دشمنان انقلاب مقابله کنند.» ''فیگارو'' خاطرنشان می‌کند: «که قاتلان سرتیپ اویسی و برادرش از یک هفت‌تیر اتو‌ماتیک مشابه با آنچه که در چمدان بوده است، استفاده کرده‌اند. در آن‌وقت گفته شد شبکه‌هایی در رم و لندن تحت رهبری چند آیت‌الله دستور این دو قتل را صادر کرده‌اند. در لندن رئیس عملیات مربوط به ازبین‌بردن مخالفان رژیم، یک دادستان است که مزدورانی را استخدام کرده و به گفته نشریه ''ساندی‌ تایم'' مبلغ 4 میلیون لیره استرلینگ به‌صورت حسابی ویژه در یک بانک سوئیسی دراختیار دارد. ولی کماندوهای مرگ به رهبری احتمالی آیت‌الله هادی خسروشاهی مستقر در رم بیش از هر گروه یا سازمان دیگری جان مخالفان رژیم ایران را تهدید می‌کنند. همچنین باید از حزب‌اللهی‌ها سخن گفت که در ایران تعلیم می‌بینند و برای مأموریت‌های ویژه به اروپا اعزام می‌شوند.»<ref>مأخذ 35، صص 14 ـ 12، پاریس ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 17/8/1364.</ref>
براساس این گزارش، طی دو دوره جنگ به‌اصطلاح شهرها حدود 2000 تن ایرانی به قتل رسیدند. بعضی از منابع دیپلماتیک غرب بااین‌حال گفتند از اینکه زمان برای ازسرگیری حملات بی‌هدف توسط هریک از طرفین فرارسیده باشد، تردید دارند.»<ref>دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه ''رویدادها''، شماره 69، 1364/8/22، صص 7 ـ 6.</ref>


خبرگزاری فرانسه نیز خبر مشابهی دراین‌مورد منتشر کرد و افزود که مأموران تحقیق نمی‌دانند از این سلاح‌ها قرار بود چه استفاده‌ای شود.<ref>مأخذ 5، ص 30، پاریس ـ خبرگزاری فرانسه، 16/8/1364.</ref>
==گزارش ـ 28==
درپی پایان اجلاس اخیر سران شورای همکاری خلیج‌فارس در روز 1364/8/15، که در قطعنامه پایانی آن مواضع نسبتاً ملایمی درباره ایران اتخاذ شده بود و نسبت به قطعنامه‌های قبلی کینه‌ورزی کمتری در آن بود، رسانه‌های غربی به تفسیر و تحلیل گسترده دراین‌باره پرداخته‌اند.


==17==
''واشنگتن ‌پست'' ضمن بیان اینکه «شش کشور عربی (عضو شورای همکاری خلیج‌فارس) نسبتاً موضع بی‌طرفانه‌ای نسبت به گذشته (درمورد جنگ ایران و عراق) اتخاذ کرده‌اند، به نقل از عبد‌الله بشاره دبیر‌کل شورای همکاری خلیج‌فارس نوشته است که ما دوست داریم اطمینان بدهیم که همزیستی در خلیج‌فارس با ایجاد ارتباط و گفت‌وگو امکان‌پذیر است و هیچ‌یک از طرفین نباید درصدد تحمیل خواسته‌های خود در منطقه باشند و تغییر مواضع شورا به‌منظور دستیابی به محدود‌کردن جنگ و یافتن راهی برای خاتمه‌بخشیدن به آن می‌باشد. کشورهای عربی خلیج‌فارس از گسترش جنگ به مناطق دریایی و تأسیسات خارک راضی نیستند و بیم از آن دارند که گسترش جنگ امنیت آنان را به خطر بیندازد.»<ref>روزنامه ''کیهان''، 1364/8/18، ص 20.</ref>
[[رده:17]]
یک سرباز عراقی که اخیراً در منطقه عملیاتی هورالهویزه به اسارت نیرو‌های اسلامی درآمده است، در گفت‌وگویی با بخش عربی سیمای جمهوری اسلامی ایران به تشریح جنایات حکومت عراق پرداخت و گفت: عوامل رژیم صدام، نامه‌هایی را که اسیران عراقی از ایران برای خانواده‌های خود ارسال کنند، در ازای دریافت پنجاه دینار از هر خانواده تحویل می‌دهد و به خانواده‌هایی که توانایی پرداخت این مبلغ را نداشته باشند، نامه را تحویل نمی‌دهد. وی افزود: من جزء سربازانی بودم که مأموریت سرکوب اهالی روستاهای سلیمانیه را به‌عهده داشتم و پس از عقب‌نشینی از روستاها، چندین هواپیما و هلیکوپتر به روستاهای کوکب، سیدخلیل و رجباره سلیمانیه حمله بردند و این سه روستا را با خاک یکسان و کلیه اهالی را قتل‌عام کردند.  


وی درمورد اعدام‌های دسته‌جمعی مجاهدین عراقی، گفت: من در تاریخ 24/4/1982 میلادی (4/12/1361) در شهر بصره شاهد اعدام پانصدتن از جوانان عراقی بوده‌ام که از عزیمت به جبهه‌ها و شرکت در جنگ خودداری کرده بودند. عوامل رژیم صدام پس از اعدام این پانصد نفر، از خانواده‌های آنان در ازای هر جسد، مبلغ پنجاه دینار هزینه نیز دریافت کردند.<ref>مأخذ 29.</ref>
''نیویورک‌ تایمز'' نیز در شماره امروز خود نوشته است: «علائمی وجود دارد که کشورهای حوزه خلیج‌فارس علاقه‌مند به ‌بهبود روابط با ایران می‌باشند به این امید که از خطرات ترور و صدور انقلاب مصون بمانند.


==18==
سعی کشورهای خلیج در بهبود روابط با جمهوری اسلامی ایران، در اشاره آنها به تشدید بحران ـ که ظاهراً به‌معنی حملات اخیر عراق به جزیره خارک است ـ به چشم می‌خورد.»<ref>همان.</ref>
[[رده:18]]
نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران امروز در جمع هیئت‌مدیره و اعضای ستاد کمک‌رسانی جنگ صنف صنایع آلومینیوم طی سخنانی درمورد تعاونی‌ها، مشارکت مردمی، حاکمیت مردم و مبارزه با ثروت‌اندوزان گفت: «حمایت‌های مردم از دولت و جبهه‌های جنگ در چارچوب‌های بین‌المللی مفهومی گسترده دارد، زیرا حمایت آنها از خدمتگزاران خود حمایت از افراد نیست، بلکه این حمایت با تکیه بر اصول صورت می‌گیرد و درواقع حمایت از اصول انقلاب است. قدرت دولت در جمهوری اسلامی ناشی از قدرت مردم است و آگاهی سیاسی گسترده مردم ما ضامن تداوم این قدرت است.»


مهندس موسوی افزود: «دولت خود را موظف می‌داند همواره در خدمت کسانی‌که به فکر خدمت به مردم هستند باشد. ما کاری با کسانی که به فکر زراندوزی و مطامع مادی خود هستند نداریم و نمی‌توانیم نظر خوشی به این‌گونه افراد داشته‌ باشیم. در توصیه‌های حضرت امام درجهت اتصال دولت و مردم و مشارکت مردم و توجه به اصناف نیز دائماً قید تدین و مبارزه تکرار شده است. عنصر اساسی در اتصال دولت و مردم تدین و مبارزه است و ما این حرکت را قوی‌تر از گذشته و با تکیه بر اصول انقلاب و اصول موردتأکید حضرت امام ادامه خواهیم داد.»
''فایننشال تایمز'' نیز "موضع‌گیری نسبتاً بی‌طرفانه شورای همکاری" را موردتوجه قرار داده و نوشته است: «این امر نشان‌دهنده یک تغییر شدید روانی در طول 5 سال گذشته است. کشورهای خلیج [فارس] پیوسته در حمایت کامل مالی و سیاسی از تلاش‌های جنگی بغداد متعهد بوده‌اند. حدود 30 تا 40 میلیارد دلار ازسوی شورای همکاری خلیج [فارس] به‌ویژه عربستان سعودی و کویت به‌منظور کمک به عراق در جنگ با ایران، [به عراق] ارسال شده است. این کمک‌ها به‌صورت نقدی بوده و هر دو کشور به نیابت از عراق نفت فروخته و پول آن را دراختیار عراق قرار داده‌اند. ایران ظرف چند ماه گذشته سعی داشته است به همسایگان خود در خلیج [فارس] اطمینان دهد که خواهان روابط دوستانه با آنان است و یک سری ملاقات‌های بی‌سروصدا توسط مقامات عالی‌رتبه ایران با مقامات خلیج [فارس] صورت گرفته است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه ''گزارش‌های ویژه''، شماره 235، 1364/8/19، ص 12، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18، روزنامه ''فایننشال تایمز'' در شماره روز جمعه 1364/8/17.</ref>


نخست‌وزیر در ادامه سخنان خود گفت: «حرکت انقلاب ما به‌سمتی است که حاکمیت از آن مکتب باشد و نه از آن پول و پول‌دار. مردم ما نیز برای این انقلاب نکرده و شهید نشده‌اند که روزی به‌جای حاکمیت مکتب شاهد حاکمیت سرمایه در کشور باشند و نظام جمهوری اسلامی همیشه با این تفکر که "هرکس پول بیشتری داشت صاحب اقتدار سیاسی باشد" خواهد جنگید.»<ref>مأخذ 16، ص 3.</ref>
در ادامه گزارش ''فایننشال تایمز'' آمده است: «این امر به‌‌زودی با دیدار آقای علی‌اکبر ولایتی، وزیر امور خارجه ایران از عربستان سعودی به اوج خود خواهد رسید. این دیدار به‌دنبال دیدار هیئتی به ریاست شاهزاده سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان سعودی از تهران در اوایل سال جاری می‌باشد؛ لکن کشورهای خلیج [فارس] درک می‌کنند که باید بسیار دقیق و مراقب باشند. این فتح باب‌های دوستانه ایران شامل حال کویت نمی‌شود. این تغییر سیاست عمدتاً ناشی از ترس و وحشت کشورهای خلیج [فارس] از آن بوده است که باتوجه‌به حملات گسترده و فزونی‌یافته عراق به تأسیسات نفتی ایران، مبادا ایران وادار به حمله ناگهانی به این کشورها شود. ولی احتمال نمی‌رود که عراق از ادامه این حملات منصرف گردد؛ به‌ویژه اکنون که کشورهای خلیج [فارس] تمایل خود را به داشتن تماس‌های مطلوب‌تر با دشمن این کشور ابراز داشته‌اند. مهم‌تر اینکه، حتی کوچک‌ترین امیدی نمی‌رود که ایران تمایلی به رها‌کردن خواسته خود مبنی‌بر برکناری صدام‌حسین، رئیس‌جمهور عراق، به‌عنوان شرط اول شروع مذاکرات داشته باشد.»<ref>اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه ''بررسی مطبوعات جهان''، شماره 967، 1364/8/27، ص 21.
</ref>


آقای موسوی سپس بر حمایت دولت از تعاونی‌ها تأکید کرد: «یکی از اصولی که دولت به آن پایبند است حمایت از تعاونی‌هاست. بافت موجود این تعاونی‌ها به‌خوبی می‌تواند مخالفین بی‌غرض تعاونی‌ها را متقاعد سازد که جهت حرکت تعاونی‌ها یک جهت اسلامی است. وی افزود: فرضیه استفاده از سرمایه‌های خارجی برای رونق اقتصادی که در اغلب کشورهای جهان سوم پذیرفته شده است، با اصول انقلاب ما تناقض دارد.»<ref>مأخذ 6، ص 9.</ref>
به نوشته ''وال استریت ژورنال''، این شورا اعلام کرده که برای یافتن راه‌حل پایان جنگ با مقام‌های دو کشور درگیر تماس خواهد گرفت، اما ایران به‌دلیل کمک‌های فراوان کشورهای حوزه خلیج‌فارس به عراق در جنگ با ایران، هیچ‌یک از شش کشور شورای همکاری را برای میانجیگری مناسب نمی‌د‌اند.


==19==
به گزارش روزنامه ''وال استریت ژورنال''، تصمیم رهبران شورای همکاری برای ازسرگیری تلاش‌های میانجیگرانه، نشان‌دهنده نگرانی این کشورها از جنگ شش‌ساله‌ای است که خطوط کشتیرانی خلیج‌فارس را تهدید می‌کند. ایران تهدید کرده است که اگر عراق صادرات نفت ایران را متوقف سازد، ایران تنگه هرمز را به روی صادرات نفت کشورهای منطقه مسدود خواهد کرد.
[[رده:19]]
دادستان کل کشور که برای بررسی مسائل قضایی استان مازندران وارد شهرستان ساری شده است، ضمن شرکت در جلسه‌ای با حضور رؤسای محاکم و سرپرست استانداری مازندران، عامل اصلی رواج فساد را بی‌اعتمادی مردم به قوه قضاییه اعلام کرد و گفت: «عامل اصلی رواج فساد و جرائم در کشور بی‌اعتمادی و بی‌اعتنایی مردم نسبت به قوه قضاییه است، زیرا وقتی که مردم ببینند در دادگاه‌های جمهوری اسلامی آن آدم‌هایی که در رژیم گذشته با ظلم و فساد زراندوزی کرده و اموالشان در اوایل انقلاب به تصرف درآمده است، اینک با شکایت در دادگاه‌های جمهوری اسلامی اموالشان را بازپس‌ می‌گیرند، اعتماد و اعتقادشان نسبت به قوه قضاییه کم می‌گردد.»


حجت‌الاسلام موسوی خوئینی‌ها افزود: «مشروعیت قانون با خون شهدا است و بایستی قانون را برای احقاق حقوق آنان که در راه به ‌ثمر رساندن این انقلاب خون داده‌اند یا فرزندانشان به جبهه‌ها می‌روند و نیز آنان که برای بقای نظام جمهوری اسلامی تلاش می‌کنند، اجرا کرد، زیرا ما مجبور نیستیم برای آن کس که معتقد به جمهوری اسلامی نیست و هرلحظه انتظار سرنگونی آن را می‌کشد، وقت قوه قضاییه را فدا و به نفع او رأی صادر کنیم تا این امر موجب بی‌اعتباری قوه قضاییه در نزد مردم گردد و زمینه‌های رواج جرائم در کشور را نیز فراهم آورد.»
در اعلامیه نهایی رهبران کشورهای عضو شورای همکاری در مسقط تأکید شده است که عملیات اخیر ایران و عراق در خلیج‌فارس، امنیت و ثبات تمامی منطقه و همچنین کشتیرانی آزاد را در خلیج‌فارس تهدید می‌کند و به این سبب کشورهای عضو شورای همکاری در نظر دارند تلاش تازه‌ای را برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق آغاز کنند.<ref>واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن ''رادیوهای بیگانه''، 1364/8/18، صص 9 ـ 10، رادیو امریکا، 1364/8/17.</ref>


دادستان کل کشور سپس در جمع اهالی روستای لنین‌گان نوشهر در محل مسجد این روستا حضور یافت و گفت: «نیت مسئولین جمهوری اسلامی گام‌برداشتن در راه خدمت به قشر وسیع توده‌های مردم است که در پیروزی انقلاب اسلامی و بقای جمهوری اسلامی نقش داشته‌اند.» وی سپس با اشاره به موضوع بازگشت سرمایه‌داران و وابستگان حکومت گذشته افزود: «امروز وظیفه مسئولین و مردم در جمهوری اسلامی است که جو زندگی و محیط اجتماعی خود را آن‌چنان اسلامی و مذهبی نگاه دارند که عناصر غاصب و فاسق احساس تنگی جا کنند و جرئت بازگشت و انجام دوباره اعمال گذشته خود را نداشته باشند.»<ref>مأخذ 9، ص 2.</ref>
همچنین ''واشنگتن‌ پست'' در مقاله‌ای که به اجلاس اخیر سران کشورهای حوزه خلیج‌فارس اختصاص داده، آورده است: «کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس محتاطانه از حمایت آشکار و علنی خود از عراق در جنگ ایران و عراق کناره گرفتند و بیشتر به‌سوی اتخاذ موضعی بی‌طرفانه گام برداشتند. رهبران این کشورها در بیانیه نهایی اجلاس خود تعهد کردند که تلاش در راه دستیابی به صلحی که حقوق و منافع مشروع برحق دو کشور ایران و عراق را حفظ کند، ادامه دهند. ظاهراً سلطان‌نشین‌های عرب مصمم بوده‌اند ایران و عراق را از حسن‌نیت خود در یک لحظه حساس مطمئن سازند و امید داشته باشند که گفت‌وشنود می‌تواند از گسترش دامنه جنگ به فراسوی مرزهای دو کشور جلوگیری کند. نیروهای این کشورها می‌توانند دربرابر یک حمله آسیب‌پذیر باشد و تمامی آنان درباره خطر روزافزون تروریسم نگرانی‌هایی دارند، اما طرح‌ها‌ی کشورهای عضو این شورا برای دفاع متقابل از خود و توافق‌های امنیتی همچنان گنگ و مبهم است.


حجت‌الاسلام موسوی خوئینی‌ها همچنین در گفت‌وگویی با خبرگزاری جمهوری اسلامی درمورد اراضی تبدیلی جنگلی و جلگه‌ای گفت: «به‌دنبال گزارشات مسئولین استان مازندران به‌ویژه امام‌جمعه شهر نوشهر درمورد اراضی تبدیلی منطقه مازندران و براساس بازدیدهایی که در این سفر صورت گرفت، مسلم شد افرادی که در رژیم گذشته اراضی تبدیلی به آنها واگذار ‌شده از وابستگان نزدیک رژیم گذشته بوده‌اند، لذا به‌موجب حکم حضرت امام مد‌ظله مبنی‌بر مصادره اموال بستگان رژیم طاغوت و نیز به‌علت تبانی‌هایی که در رژیم گذشته دراین‌زمینه صورت گرفته، دستور توقیف 800 قطعه 10 هکتاری اراضی تبدیلی صادر شد که پس از طی مراحل اداری ازسوی دادگاه‌های انقلاب مصادره خواهد شد.»
دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس با اشاره به لزوم همزیستی تمامی کشورهای منطقه با یکدیگر، از چرخش نقش شورا و پاگذاری آن به راهی جمعی برای جلوگیری از اوج‌گیری جنگ و تلاش در راه پایان‌دادن به آن سخن گفت. وی گفت: ما در خط مقدم هستیم اگر در گذشته پیشرفت چندانی به ‌دست نیامده است، این نباید به ما بهانه‌ای برای متوقف‌ساختن تلاش‌هایمان بدهد. در بیانیه نهایی اجلاس اخیر رهبران شورای همکاری خلیج‌فارس، عراق را مستقیماً به باد انتقاد نگرفته‌اند، اما لحنی که به‌هنگام سخن‌گفتن از خطرات ناشی از تند‌ترین نبض جنگ در خلیج‌فارس به‌ کار گرفته‌اند، اشارت آشکاری تلقی می‌شود.


دادستان کل کشور درباره امکان تعمیم این تصمیم در سایر استان‌های کشور گفت: «تا نظیر این مسائل از نزدیک دیده نشود و خصوصیات امر ازنظر قضایی روشن نگردد نمی‌توان مطلبی کلی دراین‌زمینه بیان داشت، اما آنچه مسلم است به‌طورقطع در سراسر کشور چنانچه امکانات و ثروتی مشاهده بشود که وابستگان رژیم گذشته و یا افراد دیگری به ناحق آنها را تصاحب کرده‌اند با قاطعیت از چنگالشان بیرون خواهیم آورد.»
اوج‌گیری کنونی جنگ از بمباران‌های خارک به‌وسیله عراق ناشی شده است. در بیانیه نهایی اجلاس اخیر شورای همکاری خلیج‌فارس، ایران را موردانتقاد قرار داده اما این انتقاد را به این صورت مطرح کرده که از تهران بخواهد اصول قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد را در پس اوج‌گیری‌های جنگ دو کشور در 1983 و 1984 رعایت کند.»<ref>همان، صص 9 ـ 8، رادیو امریکا، 1364/8/17.</ref>


وی مجدداً از امت حزب‌الله مسئولان اجرایی قضایی و دادستان‌های انقلاب اسلامی درخواست کرد در هر نقطه کشور افرادی که به ناحق اموالی دراختیار دارند و در آن حقوق ضعفا هم هست گزارش کنند که سریع‌تر درمورد آنها تصمیم‌گیری شود.<ref>مأخذ 9، ص 2.</ref>
==گزارش ـ 29==
تشکیل یک نیروی دریایی مشترک، ازجمله پیشنهادهای اجلاس اخیر سران کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس در مسقط می‌باشد. امروز روزنامه کویتی ''الرأی‌العام'' به نقل از یک مقام عالی‌رتبه خلیج‌فارس نوشته است: «به‌منظور دفاع از خطوط کشتیرانی خلیج [فارس] درمقابل هرگونه حملاتی، تشکیل یک نیروی دریایی مشترک در اجلاس هفته گذشته سران شورای همکاری خلیج [فارس] مورد بحث و بررسی قرار گرفت. [...] این نیروی پیشنهادی محافظت خطوط کشتیرانی از مناطق شمالی خلیج‌فارس تا آب‌های بین‌المللی در تنگه هرمز را برعهده خواهد گرفت. مقامات ذی‌صلاح هم‌اکنون رسماً مأموریت یافته‌اند که این مسئله را باتوجه‌به تمامی جنبه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی آن موردمطالعه قرار دهند. شورای همکاری خلیج [فارس] هم‌اکنون سرگرم انجام [دادن] اقداماتی درجهت تشکیل یک نیروی زمینی مشترک برای دفاع از هریک از کشورهای عضو درمقابل اقدامات خرابکارانه داخلی یا تهاجمات خارجی می‌باشد. برخی از واحدهای نیروی ضربتی، موسوم به"سپر جزیره" هم‌اکنون در منطقه "حفر‌الباطن" در عربستان مستقر شده‌اند.»<ref>مأخذ 19، ص 14، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18.</ref>


==20==
==گزارش ـ 30==
[[رده:20]]
تلاش برای کشاندن ایران به سر میز مذاکره، نپذیرفتن مصالحه به‌رغم تشدید فشارها، توانایی ایران در دریا و ناتوانی در هوا و ترساندن کشورهای منطقه از ایران؛ موضوعاتی است که هژیر تیموریان کارشناس امور خلیج‌فارس در مصاحبه با رادیو لندن اظهار کرده است.
رئیس‌جمهور فرانسه خواستار مداخله سوریه برای آزادسازی گروگان‌های فرانسوی در لبنان شد. نشریه ''اکونومیست'' چاپ انگلستان در شماره امروز خود نوشته است: «فرانسوا میتران رئیس‌جمهور فرانسه از مقامات سوریه به‌شدت خشمناک است؛ زیرا سوریه موفق شد دیپلمات‌های شوروی را که در بیروت ربوده شده بودند از اسارت برهاند، اما درمورد افراد ربوده‌شده فرانسوی که به‌مدت طولانی‌تری در اسارت به سر برده‌اند، از مبادرت به چنین امری کوتاهی کرده است. اظهارات سوریه مبنی‌بر اینکه این کشور در وضعی نیست که بتواند کمک کند، برای مقامات فرانسوی قابل‌قبول نمی‌باشد.»<ref>اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 971، 2/9/1364، ص 22.</ref>


==21==
در این مصاحبه هژیر تیموریان به نگرانی رهبران کشورهای خلیج‌فارس از توسعه جنگ پاسخ داد و گفت: «درحال‌حاضر ایران درحال مبارزه با بحران‌های جدید با ابعاد زیاد است و این بحران داخلی می‌تواند بسیار بسیار خطرناک برای مردم خلیج باشد. در شورای همکاری خلیج [فارس] این موضوع، اجلاس را تحت‌الشعاع خود قرار داده بود به‌طوری‌که هیچ‌کس جرئت اشاره به آن را نداشت. اکنون ایران دارای یک کابینه جدید با چهره‌هایی جوان و خشن شده است و به نظر می‌رسد آنها به آنچه که باید بپردازند کار خود را آغاز کرده‌اند. ایران پولی برای اسلحه ندارد. در انزوای سیاسی در جهان قرار گرفته و نمی‌تواند به‌خاطر دیدگاه ایدئولوژیکی خود از این انزوا خارج شود و همچنین پولی برای هیچ اسلحه‌ای ندارد، زیرا در خلیج [فارس] منبع درآمد آن یعنی ترمینال نفتی جزیره خارک به‌‌طور مداوم از ماه اوت موردتهاجم هواپیماهای نیروی هوایی عراق قرار گرفته است. بنابراین ایران با مسئله بسیار بسیار حادی مواجه شده است، چراکه نمی‌تواند این وضعیت نه جنگ نه صلح را ادامه دهد.»
[[رده:21]]
جنگ قدرت میان گروه‌های سیاسی‌ ـ مذهبی لبنان برای کسب قدرت بیشتر در حاکمیت و نیز تلاش سوریه برای نفوذ بیشتر در حاکمیت لبنان، از مهم‌ترین دلایل به بن‌بست رسیدن طرح پیشنهادی سوریه برای آتش‌بس در بیروت است.


استانلی میلز از مفسران رادیو بی‌بی‌سی، درگفتاری پیشنهاد صلح سوریه و دلایل مخالفت فرقه‌های رقیب با آن را بررسی کرده و می‌گوید: «از ده روز قبل دلایلی به چشم می‌خورد حاکی‌از اینکه سوریه بالاخره به راه‌حلی مسالمت‌آمیز میان گروه‌های سیاسی و مذهبی دست یافته است. مذاکرات دمشق که به موافقت‌نامه‌ای میان مسلمانان شیعه گروه امل، حزب سوسیالیست پیشرو دروز و ائتلاف مسیحیان انجامیده بود و ظاهراً این گروه‌ها قبول کرده بودند که دستور یک آتش‌بس دائمی را به‌ کلیه شبه‌نظامیان خود بدهند؛ اما جنگ و درگیری دوباره در بیروت آغاز شد و ظاهراً جرقه اصلی آن گزارش‌هایی بوده است راجع به اینکه مسیحیان لبنان از امضای موافقت‌نامه ممانعت ورزیده‌اند مگر آنکه در مفاد آن تغییرات اساسی صورت پذیرد. بااینکه جزئیات موافقت‌نامه مذکور هنوز رسماً فاش نشده است، اما از اطلاعات مختصری که در دست است می‌توان نگرانی‌های مسیحیان را استنباط کرد. مثلاً سوریه پیشنهاد کرده است که حدود قدرت سمت ریاست‌جمهوری باید تقلیل یابد و این سمتی است که همیشه در دست مسیحیان مارونی بوده است، درعین‌حال سوریه خواستار افزایش قدرت نخست‌وزیر لبنان است و این سمت همیشه در دست مسلمانان سنی بوده است.
هژیر تیموریان در پاسخ به این سؤال که همواره منطقی برای دولت عراق و کشورهای خلیج‌فارس نمی‌توان متصور شد که با کاهش تولید ایران، این کشور بر سر میز مذاکره صلح بیاید، گفت: «آنها فراموش کردند که بگویند ایران هنوز حالت انقلابی خود را حفظ کرده است و این چیزی است که غیرقابل پیش‌بینی بوده است. ایران در حالتی نیست که به مصالحه روی ‌آورد و من فکر می‌کنم چنانچه ایران به کناری گذاشته شود، این به‌معنای این نیست که این کنار گذاشته شده ممکن است خطرناک باشد و نتوان با آن تماس برقرار کرد.»


درواقع موافقت‌نامه مذکور دوره موقتی را در نظر دارد که طی آن نظام فعلی شراکت در قدرت براساس روابط فرقه‌ها کم‌کم از میان برده خواهد شد. تحت نظام فعلی نه "دروزها" حق ابرازنظر قانونی و مؤثر در امور دولت را دارند و نه شیعیان و نه شبه‌نظامیان. این گروه‌ها تابه‌حال تنها ازطریق کنترل مناطق جنوبی لبنان، پس از تخلیه ارتش اشغالگر اسرائیل توانسته‌اند به‌نحوی صدای خود را به جهانیان برسانند. اگر آقای بری و آقای جنبلاط بتوانند به مقصود خود نائل آیند و سوریه هم به آنان کمک کند نسبت نمایندگان مسلمان و مسیحی پارلمان برابر خواهد بود و میزان فعلی که مطابق آن به نسبت 6 نماینده مسیحی، 5 نماینده مسلمان در پارلمان است از بین خواهد رفت. به همین ترتیب، در ارتش هم باید تجدید سازمان به ‌وجود آید تا ارجحیت تعداد افسران مسیحی بر افسران مسلمان از میان برده شود. این اقدامات با خصوصیات ترکیب جمعیت در لبنان متناسب است، زیرا مسیحیان دیگر در اکثریت نیستند و جمعیت مسلمانان شیعه درحال‌حاضر درواقع بیشتر از آنها است؛ اما مسیحیان حاضر نیستند که برتری قبلی خود را از دست بدهند. با همه این اوصاف فقط مسیحیان نیستند که با طرح سوریه مخالف‌اند، بسیاری از افراد دیگر نیز به مذاکرات دمشق فراخوانده نشده بودند؛ ازجمله مهم‌ترین آنها مسلمانان سنی‌اند که زمانی بخش مهمی از حکومت لبنان را تشکیل می‌دادند، ولی اکنون شیعیان بر آنها برتری یافته‌اند. از دیگر گروه‌های مخالف طرح سوریه، مسلمانان افراطی حزب‌الله هستند. دراین‌میان فلسطینیان را هم نباید از خاطر دور داشت، زیرا علی‌رغم آنکه آنها نقشی در مذاکرات مربوط به آینده لبنان ندارند، اما از آن‌چنان قدرتی برخوردار هستند که بتوانند هر نوع موافقت‌نامه‌ای را تحت‌الشعاع عملیات خود قرار دهند. اکنون مذاکرات جدیدی در دمشق صورت می‌گیرد که به‌منظور متقاعد‌نمودن مسیحیان لبنان برای امضای پیشنهادهای مذکور است، اما حتی اگر این کار هم با موافقت به پایان برسد تنها دستاورد آن درواقع آتش‌بس خواهد بود. شکی نیست که هدف نهایی سوریه این است که کلیه گروه‌های سیاسی لبنان را برای به‌دست‌آوردن قدرت، متکی به این کشور نماید؛ اما از طرف دیگر، بسیاری گروه‌ها در لبنان درصددند یک چنین امکانی را خنثی نمایند.»<ref>مأخذ 36، صص 27 ـ 25، رادیو بی‌بی‌سی، 16/8/1364.</ref>
از وی درمورد مشکل اقتصادی و سنگینی هزینه‌های جنگ، ایجاد بحران در منطقه توسط ایران و تأمین هزینه خرید جنگنده و ناو (که نیاز این کشور می‌باشد) سؤال شد، تیموریان در پاسخ گفت: «درواقع ایران تقریباً هواپیمای جنگی ندارد و درمجموع از نیروی هوایی که شاه از خود باقی گذاشت ظاهراً تنها 12 جنگنده آن قابل‌پروازند. درحال‌حاضر، ایران دارای نیروی هوایی نیست و در وضعیتی نیست که بتواند هواپیمای جدید بخرد.»


سؤال شد پس چنانچه ایران دارای هواپیمایی نیست چگونه آن‌طور که آنها می‌گویند می‌تواند به کشورهای خلیج حمله کند و جنگ را توسعه دهد؟ هژیر تیموریان گفت: «ایران هنوز دارای نیروی دریایی عظیمی است که در جریان جنگ خلیج بلااستفاده ماند، زیرا جنگ خلیج نبرد دریایی نداشته است. گرچه طبعاً نمی‌تواند در تنگه هرمز کشتی غرق نماید و آن را مسدود نماید، زیرا این عملاً امکان ندارد چراکه عرض تنگه هرمز زیاد است، ولی می‌تواند این بلوکه‌کردن را همان‌طورکه اخیراً انجام داده با توقیف و بازدید، مصادره اموال کشتی‌هایی که به مقصد عراق عازم هستند به انجام برساند. بنابر‌این، قدم بعدی برای مسدود‌کردن این راه این است که راه حیاتی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج را مسدود نماید.»
تیموریان درمورد اینکه آیا دیگر کشورهای جهان با عدم پرداخت پول نفت به ایران و لغو قراردادهای خود امکان بلوکه‌کردن درآمدهای جهانی ایران را دارند، گفت: «این یک فرض قابل‌توصیه نمی‌تواند باشد زیرا آنها یعنی کشورهای عضو شورا ازجمله کویت و عربستان سعودی به عراق فشار آورده‌اند که از قطع کامل منبع درآمد ایران خودداری نماید، چرا‌که این عمل منجر به بحرانی خواهد شد که ما از آن می‌ترسیم.»
وی همچنین دراین‌مورد که آیا فکر می‌کنید این ترس واقعی در میان خلیجی‌ها وجود دارد که ایران طی چند ماه آینده دست به کارهایی خواهد زد، گفت: «ترس حقیقی.»<ref>مأخذ 4، صص 18ـ 16، رادیو لندن، 1364/8/17.</ref>
==گزارش ـ 31 ==
جنگ ایران و عراق و تمایل شورای همکاری خلیج‌فارس به برقراری روابط با شوروی، فرصتی برای شوروی فراهم کرده است تا آرزوی دیرینه خود را برای حضور فعال در این منطقه دست‌یافتنی بداند.
روزنامه ''کریستین ساینس مانیتور'' در مقاله‌ای تلاش برخی از کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس برای برقراری روابط دیپلماتیک با شوروی را بررسی کرده است: «یکی از دلایل برقراری روابط شوروی با کشورهای عربی تمایل به ایجاد توازن بین قدرت‌های منطقه می‌باشد. کشورهای خلیج‌فارس درحال‌حاضر بسیار نگران خطری ازجانب ایران می‌باشند. گرچه کشورهای کوچک‌تر خلیج‌فارس نسبت به عراق نیز خوش‌بین نمی‌باشند. درواقع بعضی از آنها عراق را در درازمدت خطر جدی‌تر از ایران تلقی می‌نمایند. ازطرفی نیز فشارهای عربستان سعودی برای تبدیل شورای همکاری به ابزار نفوذش نیز موردپسند نمی‌باشد. گروهی از ناظرین در خلیج‌فارس معتقدند تصمیم عمان برای برقراری روابط مجدد با شوروی درحقیقت عکس‌العملی درمقابل فشارهای عربستان بوده است. همچنین ترس از گسترش جنگ ایران و عراق نیز موجود است. کشورهای خلیج‌فارس می‌دانند که به‌تنهایی قادر به مقابله با چنین تحولی نمی‌باشند. بنابراین می‌خواهند شوروی را نیز درگیر نمایند که مانع از گسترش جنگ به سایر کشورها شده و درصورت وقوع برای خاتمه سریع آن کمک نماید.»
این نشریه افزوده است: «در ماه سپتامبر عمان نیز روابط دیپلماتیک خود با شوروی را از سر گرفت. سایر کشورهای شورای همکاری ازجمله عربستان سعودی نیز احتمالاً به‌‌زودی اقدام مشابهی انجام خواهند داد. نکته حائز توجه آثار این برقراری روابط بر روی امریکا می‌باشد.»
این روزنامه درمورد توسعه روابط سیاسی بین شوروی و عربستان می‌نویسد: «در مدت چند ماه گذشته تردد بین مسکو و ریاض شدت گرفته و به‌دلیل سفر شاهزاده فیصل به مسکو همراه با یک تیم فوتبال، این تحولات را "دیپلماسی فوتبال" نامیده‌اند. ایجاد رابطه کشورهای عرب خلیج‌فارس با شوروی نشان‌دهنده بلوغ سیاسی و اعتمادبه‌نفس آنها است. ازنظر کشورهای خلیج‌فارس غیرمنطقی می‌نماید که با ابرقدرت دیگر که تا این حد به آنها نزدیکی جغرافیایی دارد، رابطه نداشته باشند.»<ref>مأخذ 19، صص 28 ـ 27، واشنگتن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18.</ref>
==گزارش ـ 32==
در چهارمین اجلاس بین‌المللی سیره و سنت نبی‌اکرم<sup>(ص)</sup> ایران و عراق به آتش‌بس فوری و آغاز مذاکرات صلح دعوت شدند. این نشست پس از یک هفته، امروز در قاهره با صدور بیانیه‌ای به کار خود پایان داد. در بخشی از قطعنامه این اجلاس که به ابتکار دانشگاه اسلامی الأزهر برگزار شد، آمده است: «این کنفرانس ادامه جنگ ایران و عراق را رد کرده و طرفین را دعوت به یک آتش‌بس فوری و آغاز مذاکرات صلح می‌نماید. این قطعنامه همچنین پیشنهاد کرده است درصورت پذیرفته‌نشدن این پیشنهاد سازمان کنفرانس اسلامی یک اجلاس فوری تشکیل داده و کلیه اقدامات ضروری درجهت پایان‌دادن به این درگیری را اتخاذ نماید.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه ''گزارش‌های ویژه''، شماره 237، 1364/8/21، ص 3، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18.</ref>
گفتنی است که در هیچ جای این قطعنامه رژیم عراق به‌خاطر آغاز‌کردن جنگ محکوم نشده است.
==گزارش ـ 33==
آثار حملات عراق به پایانه نفتی خارک و وضعیت کنونی صدور نفت ایران را نشریه ''اکونومیست'' چاپ لندن در مقاله‌ای بررسی کرده است: «بسیاری از کارشناسان نفتی و ناظران تحولات خلیج‌فارس عقیده داشتند حملات عراق بر ترمینال نفتی ایران در جزیره خارک نقطه آغازی بر پایان جنگ خلیج [فارس] خواهد بود. ماه‌های اوت و اواخر ماه سپتامبر زمان اوج حملات عراق بود. در ابتدا به نظر می‌رسید که عراقی‌ها سلسله حملاتی را بر نقطه آسیب‌پذیر ایران انجام داده‌اند و طبعاً دراین‌صورت با زیر آب رفتن ذخایر نفت، ایرانی‌ها توانایی ادامه جنگ را نخواهند داشت. اما واقعیت امر چیز دیگری شد. درحال‌حاضر میزان متوسط صادرات نفت ایران حدود 7/1 میلیون بشکه در روز است. یعنی بیشتر از میزانی که قبل از آغاز حملات عراق از ترمینال‌های خارک صادر می‌شده است. چرا پیش‌بینی‌ها اشتباه از آب درآمد؟ با صدور نفت از جزیره خارک، 85 درصد نفت صادراتی، 80 درصد درآمد دولت و 95 درصد ارز خارجی دولت تأمین می‌گردد.
در آخرین هفته سپتامبر، ترمینال خارک آسیب دید، اما ایرانی‌ها به‌سرعت آن را تعمیر کردند. خارک می‌تواند ظرفیت میزان صدور نفت زیادی را داشته باشد. در دهه‌1970 تا روزی 6 میلیون بشکه نفت از این جزیره صادر شده است. خارک 14 پایانه صدور نفت دارد. در حملات عراق فقط 2 پایانه آسیب دید. درحال‌حاضر 4 پایانه درحال فعالیت است و همین تعداد برای صدور نفت با ظرفیت فعلی کافی است. بزرگ‌ترین دلیل برای حالت جهندگی صادرات نفت ایران، عدم توانایی عراق در انجام حملات به خارک بوده است. از طرف دیگر، عراق در حمله به خارک تمام الگوهای عملیات جنگی خویش را به کار گرفته است. ایرانی‌ها از حملات آسیب دیدند، اما نه به‌اندازه‌ای که مجبور شوند بر سر میز مذاکره بنشینند، مهم‌تر از همه موارد فوق‌الذکر اینکه ممکن است ازطرف عربستان سعودی و کویت به عراق هشدار داده شود تا در حمله به خارک تجدیدنظر کرده و یا حداقل محتاط باشد. دو کشور مزبور که مهم‌ترین پشتیبانان مالی عراق هستند، نسبت به تهدیدات جدی ایران مبنی‌بر حملات تلافی‌جویانه به تأسیسات نفتی منطقه هراسان می‌باشند. دولت ایران درحال‌حاضر مشغول ساختن تعدادی ترمینال شناور و مقاوم دربرابر بمب، میان جزیره خارک و ساحل است که می‌تواند ظرفیت 300 الی 400 هزار بشکه نفت در هرروز را داشته باشد. همچنین در یک عمل احتیاطی و پیشگیرانه دیگری علیه حملات هوایی عراق، ایران درحال تهیه مقدمات ساختن یک خط لوله به طول 400 مایل است. این خط از بندر گناوه در ساحل شمال‌شرقی خارک به‌طرف جزیره لاوان نزدیک تنگه هرمز کشیده می‌شود و احتمالاً برای تکمیل پروژه مزبور یک سال وقت لازم خواهد بود.»<ref>روزنامه ''جمهوری اسلامی''، 1364/9/18، ص 17، به نقل از نشریه ''اکونومیست'' چاپ لندن، 8 نوامبر 1985، (1364/8/17).</ref>
==گزارش ـ 34==
درپی عملیاتی‌شدن مرحله اول انتقال نفت عراق از عربستان (طی ماه گذشته با سقف روزانه نیم میلیون بشکه نفت)، امروز نیز مذاکراتی بین عراق و عربستان برای مرحله دوم انتقال خط لوله نفت آغاز شد. به گزارش خبرگزاری عراق از بغداد «عصام عبد‌الرحیم معاون وزیر نفت و رئیس شرکت ملی نفت عراق در ریاض با مقامات سعودی مذاکراتی را درخصوص مرحله دوم خط لوله نفتی عراق از خاک عربستان آغاز کرده است. این خط لوله میزان صادرات نفت عراق را به سطح یک میلیون بشکه در روز ازطریق خاک عربستان سعودی خواهد رساند.»<ref>مأخذ 4، ص 24، بغداد ـ خبرگزاری عراق، 1364/7/17.</ref>
==گزارش ـ 35==
جنگ قیمت‌ها در بازار نفت در سطح منطقه و جهان، کشورهای حوزه خلیج‌فارس و کشورهای تولیدکننده را به تکاپو واداشته است. به گزارش یونایتدپرس، شیخ احمد زکی یمانی وزیر نفت عربستان سعودی، در مصاحبه‌ای با روزنامه ''هرالد تریبیون'' که امروز منتشر شد، گفت: «احتمال می‌رود که یک جنگ قیمت‌ها در سطح جهانی (در بازار نفت) در سال آینده آغاز گردد و درنتیجه قیمت نفت خام موقتاً به زیر 20 دلار در هر بشکه برسد. [...] وی افزود: اگر تولید‌کنندگان قبل از کاهش فعلی تقاضا در بهار و تابستان آینده با کاهش تولید موافقت بکنند این جنگ قیمت‌ها ناکام خواهد ماند، ولی به نظر نمی‌رسد تولیدکنندگان خارج از سازمان اوپک برای چنین همکاری آمادگی داشته باشند. یمانی گفت: احتمالاً قیمت نفت از 25 تا 30 دلار کنونی، در تابستان آینده به زیر 20 دلار سقوط خواهد کرد، ولی در زمستان 1987 احتمالاً قیمت‌ها مجدداً افزایش یافته و به سطح کنونی یا بالا‌تر از آن خواهد رسید. یمانی افزود: علی‌رغم خطر سقوط قیمت نفت، عربستان مصمم است سطح تولید خود را درحدود 35/4 میلیون بشکه در روز ـ که سهمیه تعیین‌شده این کشور به‌وسیله اوپک است ـ حفظ کند. وی افزود: شرایط بازار نفت سطح واقعی تولید را تعیین خواهد نمود، ولی عربستان دیگر به کاهش تولید خود به‌طور یک‌جانبه جهت بالابردن قیمت‌ها تن نخواهد داد. وی افزود: ما دیگر این سیاست را که به‌تنهایی بار مشکلات را به دوش بکشیم کنار نهاده‌ایم.
از سوی دیگر، خبرگزاری کویت به نقل از روزنامه ''استریت تایمز'' چاپ سنگاپور گزارش داد: عمان جهت مقابله با کاهش قیمت نفت مجبور شده است که تولید نفت خود را تا نیم میلیون بشکه در روز افزایش دهد. سعید بن احمد اشنفاری وزیر نفت و معادن عمان در مصاحبه‌ای با روزنامه مذکور گفت: افزایش تولید نفت عمان از 400 هزار بشکه در روز به 500 هزار به این دلیل صورت گرفته که درآمد کافی جهت توسعه اقتصادی این کشور تأمین گردد.»<ref>روزنامه ''اطلاعات''، 1364/8/18، ص4.</ref>
دولت ونزوئلا نیز اعلام کرد از بهای نفت خام این کشور به میزان 40 سنت کاسته خواهد شد، درحالی‌که به قیمت فراورده‌های نفتی این کشور که در بازار مشتری بیشتری دارد، افزوده خواهد شد.<ref>همان.</ref>
از سوی دیگر، وزیر نفت نروژ کریستیانسن طی مصاحبه‌ای با روزنامه ''الاتحاد'' چاپ ابوظبی درمورد عواقب وضعیت آزاد در بازار جهانی نفت هشدار داد و گفت: که باوجود گزارش‌های تأیید‌نشده دال‌بر اینکه اعضای اوپک قیمت و سطح تولید خود را تثبیت خواهند کرد، وی معتقد نیست که اوپک در شرف اضمحلال باشد. وزیر نفت نروژ افزود: به‌علت نزدیک‌شدن فصل زمستان و کاهش تولید نفت شوروی و گرایش برخی از کشورهای مصرف‌کننده به ذخیره‌کردن، بهای نفت به‌طور جزئی افزایش خواهد یافت، لیکن احتمالاً قیمت‌ها مجدداً در فصل بهار کاهش خواهد یافت. نروژ گرچه یک کشور عضو اوپک نیست، لیکن مشتاق است که بازار نفت ثبات لازم را بیابد و تولید نفت کشور متبوعش برای کمک به ثبات موردنظر کافی نمی‌باشد.<ref>مأخذ 3، ص 20.</ref>
== گزارش ـ 36==
دولت محافظه‌کار مارگارت ‌تاچر نخست‌وزیر انگلیس، قبلاً اعلام کرده بود که لندن درمقابل جنگ ایران و عراق موضع بی‌طرفانه اتخاذ کرده و از ارسال سلاح به هر دو کشور متخاصم جلوگیری خواهد کرد. اخیراً مأموران گمرک انگلیس یک محموله بزرگ مسلسل خودکار را در لنگرگاهی در لندن یافتند. روزنامه ''فایننشال تایمز'' ضمن اعلام این مطلب، دراین‌باره نوشته است: «آقای آنتونی آردلیج یکی از مقامات مسئول بازرسی در لندن گفت: این سلاح‌ها ظاهراً به مقصد اردن بارگیری شده‌اند، اما مقصد نهایی آنها عراق است. به‌دنبال این ماجرا سه تن از مدیران کارخانه اسلحه‌سازی استرلینگ تحت بازجویی قرار گرفتند. آنها در بازجویی گفتند سلاح‌های مزبور اصلاً برای صادرات به خارج بارگیری نمی‌شوند، آنها حتی ارسال یک محموله دیگر به ارزش 10 هزار پوند در سال 1981 به مقصد عراق را نیز انکار کردند. دولت در سال 1983 مسلسل‌های فوق را ـ که هم به‌صورت رگبار و هم به‌صورت تک‌تیر شلیک می‌کنند ـ برای صدور به خارج جزء سلاح‌های ممنوعه اعلام کرد. آقای آردلیج گفت سه تن از مدیران شرکت درحالی‌که می‌دانسته‌اند مقصد واقعی سلاح‌ها کجاست، به دروغ شهادت‌نامه مزبور را امضا کرده‌اند. در سال 1980 عراق سفارشی برای ساخت بیش از 20 هزار مسلسل دستی به کارخانه استرلینگ داد. اولین محموله سلاح‌های مزبور شامل 10 هزار عدد از فرودگاه هیشارو به مقصد لیسبون پایتخت پرتغال ارسال شد. روی جعبه آنها اتیکت‌هایی نصب شده بود که نشان می‌داد مقصد آنها خارطوم پایتخت سودان است، اما سلاح‌ها به آمستردام و از آنجا به اردن و سپس به بغداد ارسال شد. برای بار دوم که مقامات دولت عراق سفارش خرید محموله دیگری از سلاح‌های مزبور را دادند، مدیران شرکت استرلینگ کوشیدند اجازه صدور آنها را از وزارت بازرگانی دریافت کنند و وانمود کردند که سلاح‌ها به مقصد امان، پایتخت اردن حمل خواهد شد، اما هنگامی‌که محموله در گرینویچ یافت شد، آشکار گردیدکه مقصد واقعی آنها عراق بوده است.»<ref>روزنامه ''جمهوری اسلامی''، 1364/9/13، ص7، روزنامه ''فایننشال تایمز'' چاپ لندن، 8 نوامبر 1985 (1364/7/17).</ref>
رادیو بی‌بی‌سی نیز دراین‌باره گفت: «در لندن محاکمه سه مرد به‌اتهام دست‌داشتن در قاچاق مسلسل‌های سنگین به عراق آغاز شد. [...] دادستانی کل رسیدگی به این مسئله می‌گوید نمونه‌هایی از این مسلسل‌ها ازطریق آمستردام و اردن به عراق رسیده است.»<ref>مأخذ 4، ص 9، رادیو بی‌بی‌سی بخش عربی، 1364/8/17.</ref>
بی‌بی‌سی افزود: «دیلی تلگراف نیز گزارشی از محاکمه‌ای در لندن به چاپ رسانده است که متهمین آن در قاچاق اسلحه مشارکت داشته‌اند. این سه متهم از مسئولان سابق یک کارخانه مسلسل‌سازی در شهر استرلینگ اسکاتلند بوده‌اند.»<ref>همان.</ref>
==گزارش ـ 37==
امریکا و کشورهای اروپایی برای جلوگیری از رسیدن تجهیزات نظامی به ایران تلاش فراوانی می‌کنند. از سوی دیگر ادعا شد شوروی تحریم ایران را کاهش داده است.
به نوشته یک نشریه آگاه داخلی: مقامات قضایی امریکا، خواستار استرداد یک تبعه اتریشی از کشور کانادا شده‌اند. وی متهم است که قصد داشته با اقدام به جعل مدارک و توطئه، هلیکوپتر‌های جنگی و موشک برای ایران خریداری کند.<ref>سند شماره 200091 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه ''گزارش روزانه''، شماره 91، 1364/8/19، ص 1.</ref>
خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز دراین‌باره گزارش داد: «یک تبعه اتریشی که هم‌اکنون زندانی است، روز سه‌شنبه در یک دادگاه استرداد حاضر خواهد شد. رایت یک مأمور امریکایی که در پاسگاه گمرک نیویورک مشغول به کار است، فاش ساخت که از شش ماه پیش درمورد فعالیت‌های گولیسچک تحقیق به ‌عمل می‌آید. این مأمور امریکایی همچنین گفت که این مسئله احتمالاً با یک شبکه بین‌المللی قاچاقچیان که اقدام به خرید سلاح کرده و آنها را ازطریق دیگر کشورها به ایران ارسال می‌کند در ارتباط است.»<ref>مأخذ 19، صص 21 ـ 22، تورنتو ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18.</ref>
گولیسچک درصدد خریداری 10 هلیکوپتر کبرا و 10 هزار موشک از نوع تاو به ارزش 161 میلیون دلار برای ایران بوده است که با تلاش مأمور نفوذی امریکایی لو رفته و دستگیر شده است.<ref>واحد سیاسی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشریه ''گزارش،'' شماره 13، 1364/8/25، ص12.</ref>
از سوی دیگر، نشریه فرانسوی ''ژون آفریک'' ادعا کرد که شوروی تحریم خود علیه ایران را کاهش می‌دهد.
این نشریه نوشته است: «تشدید حملات عراق به پایانه نفتی خارک موجب شد که اتحاد جماهیر شوروی تصمیم بگیرد از دامنه تحریم تحویل جنگ‌افزار به تهران بکاهد، درحالی‌که شوروی در گذشته مصراً سعی می‌کرده سوریه و لیبی را از تحویل تجهیزات نظامی به تهران بازدارد؛ ولی امروزه موافق است که این کشورها به جمهوری اسلامی وسایل دفاع ضدهوایی به‌ویژه موشک‌های زمین‌به‌هوا تحویل دهند و حتی ظاهراً آماده است درصورت لزوم خود این عمل را انجام دهد.»<ref>مأخذ 12، ص 9.</ref>
==گزارش ـ 38 ==
مؤسسه مطالعات استراتژیک لندن در گزارشی تحلیلی از جنگ ایران و عراق توانایی‌های دو طرف جنگ را بررسی کرد و ورود جنگ‌افزار شیمیایی عراق و حملات موشکی ایران را در جنگ، ابعاد جدیدی از وضعیت جنگی اعلام نمود.
در این گزارش آمده است: «تنها امید عراق برای گریز از موقعیت فعلی جنگ، بمباران است. هدف عراق از حمله به هدف‌های غیرنظامی و نفتی ایران، ظاهراً تضعیف حمایت مردمی از نظام جمهوری اسلامی است، اما این اقدام تاکنون ثمری نداشته، بلکه زیان‌های سیاسی آشکاری نیز درپی داشته است.»
مؤسسه مطالعات استراتژیک لندن در گزارش سالیانه خود با عنوان موازنه نظامی در سال‌های 1985 و 1986، پس از اشاره به تمام‌شدن ذخیره مالی عراق و دیون بین‌المللی هنگفت این کشور می‌افزاید: «بعید به نظر می‌رسد که خطوط لوله نفتی جدید درآمد لازم را برای عراق به‌همراه بیاورند. [...] از طرف دیگر، ایران حداقل در شرایط فعلی درحال پیروزی در جنگ اقتصادی است، اما هنوز قادر به کسب پیروزی در میدان نبرد نیست. براساس این گزارش، به‌طورکلی تسلط تجهیزاتی عراق کماکان برتری عددی نیروی انسانی ایران را خنثی کرده است. اخبار رسیده درمورد استفاده عراق از بمب‌های شیمیایی و استفاده ایران از موشک‌های زمین‌به‌زمین ابعاد جدیدی به جنگ داده است و عراق از برتری هوایی خود برای حمله به مناطق شهری و تسلط بر خطوط مقدم جبهه و دور نگاه داشتن نفتکش‌ها از تأسیسات نفتی ایران در شمال خلیج‌فارس بهره‌برداری بیشتری کرده است.»<ref>مأخذ 4، ص 7، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/17.</ref>
در این گزارش درباره توان نیروی انسانی و تسلیحاتی ایران و عراق آمده است: «نیروی انسانی در نیروهای نظامی ایران طبق برآورد این مؤسسه بالغ‌بر 3 میلیون نفر است که از این تعداد 5/2 میلیون نفر بسیجی، 305 هزار نفر پرسنل کادر و وظیفه نیروهای سه‌گانه ارتش و 250 هزار پاسدار انقلاب اسلامی هستند؛ درحالی‌که نیروهای انسانی عراق کمی بیش از یک میلیون نفر است که 520 هزار نفر آنها در نیروهای سه‌گانه ارتش و 650 هزار نفر در نیروهای به‌اصطلاح ارتش خلقی هستند.
از سوی دیگر، طبق برآورد، نیروی هوایی ایران دارای 80 هواپیمای جنگنده قابل‌پرواز است، درحالی‌که عراق 500 هواپیما و 100 هلیکوپتر جنگنده دراختیار دارد. نیروی زمینی ایران دارای 1900 تانک سنگین و 50 تانک سبک می‌باشد؛ درحالی‌که عراق حداکثر 3750 تانک سنگین و 150 تانک سبک دارد. احتمالاً 150 دستگاه از تانک‌های سنگین عراق از نوع چیفتن است.»<ref>مأخذ 16، ص 8.</ref>
در گزارش سالانه مؤسسه مطالعات استراتژیک لندن همچنین آمده است: «عراق ازنظر ذخیره مالی تهی شده و بدهی‌های خارجی این کشور رقم درشتی را تشکیل می‌دهد و باوجود وضع کنونی بازار نفت، خط لوله‌های جدید این کشور درآمدهای موردنیاز عراق را تأمین نمی‌سازد. [...] عراق به‌دلیل جنگی که بیش از پنج سال است ادامه دارد، به‌طور وسیعی وابسته به کمک‌ها، اعانات و اعتبارات خارجی است که 45 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، ولی درعوض ایران توانسته است بدون دریافت هیچ‌گونه کمک خارجی، نرخ رشد معقولی را برای خود حفظ کند.»
در این گزارش اضافه شده است که حتی اگر بغداد بیش از پیش از برتری هوایی خود استفاده کند و سعی در تسلط بر میدان نبرد نماید و موفق به بستن راه نفتکش‌های عازم تأسیسات نفتی ایران در شمال خلیج شود، این تاکتیک سودی نخواهد داشت.<ref>مأخذ 37، صص 61 ـ 62.</ref>
== گزارش ـ 39==
درپی سوءقصد سه‌شنبه گذشته به سفیر ایران در واتیکان، خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد: «امروز شخصی ناشناس که خود را عضو جبهه آزادی‌بخش عرب معرفی می‌کرد، در تماسی تلفنی با خبرگزاری ایتالیایی "انا" مسئولیت سوءقصد ناموفق علیه سفیر ایران در واتیکان را به‌عهده گرفت. این شخص تأکید کرد که دیپلمات‌های ایرانی به‌ویژه سفیر ایران در واتیکان مسئول عملیات تروریستی انجام‌شده در اروپا هستند. بنا بر این گزارش، سفیر ایران در واتیکان روز سه‌شنبه یک بسته حاوی بمب که از فرانسه فرستاده شده بود دریافت کرد، لیکن چون مشکوک به ‌نظر می‌رسید مأموران خنثی‌کننده بمب را مطلع کرد. در این بسته یک ماشین حساب الکترونیکی حاوی 300 گرم ماده منفجره قرارداشت.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه ''گزارش‌های ویژه''، شماره 233، ص 26، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/17.</ref>
==گزارش ـ 40==
روزنامه ''دیلی تلگراف'' چاپ لندن در گزارشی با عنوان "ایران نفتکش‌ها را موردحمله قرار می‌دهد" نوشته است: «ناوهای جنگی ایران امروز با شلیک به‌سمت یک یدک‌کش هلندی آن را وادار کردند تا یک نفتکش آسیب‌دیده را به یکی از بنادر ایران ببرد. این یدک‌کش که متعلق به شرکت " آمستردای وسیمولر" می‌باشد، نفتکش غول‌آسای یونانی 300 هزار تنی "کاناریا" را برای تعمیر به محل تعمیر کشتی در دوبی یدک می‌کرد. نفتکش یونانی که در اجاره ایران است، روز سه‌شنبه گذشته هدف موشک‌های عراقی قرار گرفته و صدمه ‌دیده بود. از دید ناظرین این حمله برای نمایش‌دادن نیروی هوایی عراق انجام شده است.»<ref>مأخذ 8، ص 8.</ref>
سخنگوی کمپانی یونانی مالک این نفتکش به خبرگزاری فرانسه گفت که این نفتکش را یک شرکت ایرانی برای انتقال 16 هزار تن نفت اجاره کرده بود که پس از حمله عراق، قصد داشت با یک یدک‌کش به بحرین برود، لیکن یک کشتی جنگی ایران آن را ناگزیر کرد به‌سوی جزیره سیری برود. این سخنگو گفت که احتمال دارد نفتکش کاناریا پس از تخلیه نفت خود در سیری، با یک یدک‌کش عازم بحرین شود تا در آنجا آن را تعمیر کنند.<ref>مأخذ 4، ص 4، آتن ـ خبرگزاری فرانسه، 1364/8/17.</ref>
==گزارش ـ 41==
مخالفان یاسر عرفات رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین، با دو بمب‌گذاری، به عراق هشدار دادند که حمایت از یاسر عرفات را متوقف کند. به ‌گزارش یونایتدپرس: «دقایقی پس از انفجاری که در دفتر شرکت هواپیمایی عراق در مرکز نیکوزیا روی داد، مدیر شرکت هواپیمایی عراق مقیم نیکوزیا به‌وسیله بمبی که در اتومبیلش کار گذاشته شده بود، دربرابر خانه‌اش به هلاکت رسید.
ولید ابراهیم مدیر این شرکت که 47 سال داشت، چند دقیقه پس از آنکه از انفجار در دفتر خویش مطلع شد و با اتومبیل قصد داشت به‌سوی این محل حرکت کند، براثر تله انفجاری کشته شد. انفجار اول پنجره‌های دفتر شرکت هواپیمایی عراق را در نیکوزیا خرد کرد و خسارات زیادی به ساختمان‌ها، خانه‌ها، مغازه‌ها و ادارات اطراف وارد آورد و شماری از اتومبیل‌های متوقف‌شده نیز به‌شدت در جریان این انفجار آسیب دیدند. این انفجار در ساعت 7:30 بامداد، زمانی‌که کارکنان شرکت در سر کار خود حاضر می‌شدند روی داد. رادیو قبرس گفت: دقایقی پس از آنکه شخصی ناشناس با ابراهیم در دفترش تلفنی تماس گرفت و خبر انفجار در دفتر شرکت را به وی اطلاع داد، بمب دوم منفجر شد.»
بنا بر این گزارش: «مردی که دارای لهجه عرب بود، طی تماس تلفنی با خبرگزاری‌ها گفت: سازمان عقاب‌های انقلاب دست به این حمله زده و به عراق هشدار داد که از همکاری با یاسر عرفات خیانتکار دست بردارد.»<ref>روزنامه ''اطلاعات''، 1364/8/18، ص 20، نیکوزیا ـ یونایتدپرس.
</ref>
رادیو بی‌بی‌سی در خبری مشابه گفت: «بمبی که در زیر صندلی اتومبیل آقای ابراهیم کار گذاشته شده بود، بلافاصله پس از روشن‌شدن اتومبیل منفجر شد و وی را در جا به قتل رسانید.» بی‌بی‌سی افزود: «سال گذشته دو سازمان اسلامی هوادار دولت ایران مسئولیت حملات مشابهی را برعهده گرفتند.»<ref>مأخذ 4، ص 27، رادیو بی‌بی‌سی، 1364/8/17.</ref>
به گفته بی‌بی‌سی، گروه مزبور در تماسی تلفنی با خبرگزاری آسوشیتدپرس در بحرین گفته است که هدف هشدار به عراق علیه حمایت از یاسر عرفات رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین بوده است.<ref>مأخذ 4، ص 28، رادیو بی‌بی‌سی، 1364/8/17.</ref>
== گزارش ـ 42==
[[پرونده:Ayatollah-mosavi-ardebili-1.jpg|جایگزین=آيت‌الله موسوي اردبيلي، رئيس ديوان عالي كشور، در خطبه‌هاي نمازجمعه تهران ضمن قرائت متن سخنان امام خميني در ديدار با فقيهان و حقوق‌دانان شوراي نگهبان، گفت حكومت مستضعفين معني‌اش اين است كه تمام امورش و تمام مظاهرش بايد به‌دست مستضعفين اداره شود.|بندانگشتی|'''آيت‌الله موسوي اردبيلي، رئيس ديوان عالي كشور، در خطبه‌هاي نمازجمعه تهران ضمن قرائت متن سخنان امام خميني در ديدار با فقيهان و حقوق‌دانان شوراي نگهبان، گفت حكومت مستضعفين معني‌اش اين است كه تمام امورش و تمام مظاهرش بايد به‌دست مستضعفين اداره شود.''']]
آیت‌الله موسوی اردبیلی رئیس دیوان عالی کشور و امام‌جمعه موقت تهران، در خطبه‌های نمازجمعه این هفته تهران درباره موضوعاتی ازجمله حکومت مستضعفین، وابسته‌بودن موجودیت نظام به رزمندگان، دارایی‌های بلوکه‌شده ایران در فرانسه و تغییر مواضع شورای همکاری خلیج‌فارس سخن گفت. آیت‌الله موسوی اردبیلی درباره حکومت مستضعفین گفت: حکومت مستضعفین کلمه‌ای است که ما از آغاز انقلاب و حتی قبل از انقلاب اسلامی شعار آن را می‌دادیم. وی گفت: البته استضعاف شامل اقسام گوناگونی ازقبیل استضعاف فکری، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی می‌باشد، اما تبلور استضعاف، استضعاف اقتصادی و مالی است که مصادیق و عینیت مستضعفین اکثریت قاطع ملت را از طبقه کارگری، دهقان روستا‌نشین، خوش‌نشین و پیشه‌وران جزء تشکیل می‌دهند و آنچه‌ در حکومت مستضعفین موردنظر می‌باشد، استضعاف اقتصادی و مالی است. حکومت مستضعفین معنی‌اش این است که تمام امورش و تمام مظاهرش باید به‌دست مستضعفین اداره شود. [...] اما حتی اگر امور اجرایی مملکت تنها در دست طبقه مستضعف باشد، کافی نیست، بلکه قانون نیز باید در کنار آن درجهت حفظ منافع مستضعفین باشد تا با اجرای آن بتوان از حقوق محرومان و بیت‌المال حفاظت کرد. وی افزود: تمام حرکت‌ها و سکون‌ها باید درجهت تقویت مستضعفین باشد. ازبین‌بردن فقر، گرفتن حقوق پایمال‌شده و نجات‌دادن اکثریت مردم از محرومیت و استضعاف، اعمالی است که خواست مجلس، دولت، قوای سه‌گانه و همه مردم است.<ref>مأخذ 29، ص 15.
</ref>
امام‌جمعه موقت تهران در ادامه به اجرای احکام صادره درمورد اموال مصادره‌ای و توقیف‏شده اشاره کرد و گفت: ما سروصداهایی که در خارج از کشور بلند است را می‌شنویم و از آن مطلع می‌شویم و یا تخلیه خانه‌ها و مجتمع‌های فرهنگی، بیمارستانی، مراکز دولتی و مکان‌هایی که مثلاً جنگ‌زدگان از بیچارگی به آنجا پناه برده‌اند را می‌بینیم و در روزنامه‌ها عکس و شرح آنها را می‌خوانیم. گاهی محل سکونتی تخلیه می‌شود و مستأجر با فرزند و همسر و مادر مریضش در کنار خیابان به‌سر‌می‌برند و این آقایان خبرنگاران هم می‌روند و عکس می‌گیرند و آن را منتشر می‌کنند یا وقتی می‌بینیم که در روزنامه‌ها می‌نویسند که طاغوتچه‌ها برمی‌گردند و حکم و دستور توقیف و رفع توقیف هم در کنار آن مطلب نوشته می‌شود و یا وقتی می‌بینیم که کشاورز با مالک دعوا کرده و کشاورز زن و بچه‌اش را برداشته و آمده و به این در و آن در می‌زند، مگر انسان دلش سنگ باشد که این‌طور جاها متأثر نشود. ما ازطرفی می‌گوییم حکومت، حکومت مستضعفین است و ازطرفی این چیز‌ها را مردم می‌دانند، آنها را می‌خوانند و آن را درک می‌کنند. علت این تناقض چیست؟
آیت‌الله موسوی اردبیلی در توضیح این مسئله به ترسیم وضعیت اقتصادی قبل از انقلاب پرداخت و با اظهار اینکه در آن دوران اقتصاد مملکت به‌دست یک مشت خائن و دغل‌کار دزد افتاده‌ بود، گفت: پس از انقلاب، تعدادی از طاغوتچه‌ها تصفیه شدند، عده‌ای از آنها هم به خارج از کشور فرار کردند و اموالشان را هم با خود بردند و در خارج و در دادگاه لاهه علیه ما طرح دعوی نمودند. دسته‌ای از آنها بعد از انقلاب به خارج فرار کردند، اما بعداً برگشتند و عده‌ای از آنها هم اصلاً نرفتند و در داخل منتظر فرصتی شدند. البته در آن هنگام نشد که تمام اموال نامشروع غاصبان مصادره شود، اما مقداری که فی‌نفسه حجیم است گرفته شد. [...] اما با این مقدار آیا همه اموال نامشروع گرفته شد؟ نصف آن بلکه یک‌سوم آن هم گرفته نشده و یا بهتر بگویم با یک حساب سرانگشتی می‌دانیم که یک‌پنجم آن هم گرفته نشده است.
رئیس دیوان عالی کشور در ادامه سخنان خود در توضیح علت برگشتن تعدادی از موارد مصادره‌ای به دادگاه‌های انقلاب، گفت: درعین‌حالی که من به آنها [دادگاه‌های انقلاب] ارج می‌گذارم، احترام می‌گذارم، قدرشان را می‌دانیم، اینها در بعد مبارزه با گروهک‌ها بسیار موفق بودند و توانستند گروهک‌ها را از ایران جمع کنند. [...] اما چون دادگاه‌ها و دادسراهای انقلاب قانون مدون ندارند، گاهی یک حاکمی را می‌گذارند، این حاکم می‌آید به نظرش می‌رسد که این شخص اموالش باید گرفته شود؛ چون قانون مدونی ندارد. حاکم دیگری می‌‌آید شکایت می‌شود، نگاه می‌کند و می‌بیند که مدارک در نظرش کافی است. اگر ما قانون مدونی داشتیم در دست اینها، می‌گفتیم اگر کسی این کار را کرد نتیجه‌اش این است، دیگر از مشکل سلیقه‌ای‌بودن بیرون می‌رفت.
امام‌جمعه موقت تهران تأکید کرد: «ما باید یک سیاست کلی مالی در این مملکت داشته باشیم. یک دادگاه، یک دادسرا، یک وزارتخانه، یک وزیر تنها بخواهد حرکت کند، مسئله به این مهمی را نمی‌تواند حل کند. یک جهاد مقدس با یک برنامه‌ریزی صحیح و درست درجهت نجات مستضعفین و ریشه‌کن‌کردن فقر ازطریق ترویج کشاورزی، ازطریق تأسیس صنعت، ازطریق خلع‌ید‌کردن افراد دغل و مکار و ازطریق بازپس‌گرفتن اموال بیت‌المال و اموال نامشروع و تصرف و برگرداندن آنها به خزینه دولت. با این برنامه ما می‌توانیم بگوییم ما اکنون در مسیر پیاده‌کردن حکومت استضعافی هستیم، دیگر شعار نمی‌دهیم و عمل می‌کنیم.»<ref>مأخذ 3، ص 18.</ref>
رئیس دیوان عالی کشور در ابتدای خطبه دوم گفت: «مناسبت دیگر ما بسیج عزیزی است که با رفتن و کمک به جبهه‌های جنگ تحمیلی شور و هیجانی می‌آفریند. نظام اسلامی وابسته به اینهاست و تا وقتی ما اینها را داریم این نظام را داریم. حالا می‌خواهند خارک را بزنند یا نزنند که به کوری دشمن خارک را هم نمی‌توانند بزنند و آنکه نظام ما را سرپا نگاه داشته همین جوانان بسیجی، سپاهی و رزمنده است.»
آقای موسوی اردبیلی در ادامه به اقدام فرانسه در بلوکه‌کردن یک میلیارد دلار دارایی ایران و یک میلیون دلار دیرکرد آن اشاره کرد و گفت: اخیراً آقای میتران رئیس‌جمهور فرانسه گفته است بیایید و محاسبه کنید و گفت در دین شما ربا حرام است ـ البته این را منافقین به میتران یاد داده‌اند ـ درحالی‌که این نادان نمی‌دانسته که ما جان آنها را می‌گیریم چطور می‌توانیم پولشان را نگیریم؟ [...] البته گرفتن دیرکرد از کافر حرام نیست.
وی افزود: الحمدلله نیروهای مسلح و بسیج ما در همه فصول سال و در گرما و سرما یاد دوران پیامبر<sup>(ص)</sup> و علی<sup>(ع)</sup> که به‌هنگام جهاد مغازه‌ها را می‌بستند و به جهاد می‌رفتند را زنده می‌کنند. وی با تقدیر از زحمات و فعالیت ارتش، سپاه و کمیته گفت: ما از تمام این نهادها که سینه خود را سپر کرده‌اند و شهید داده‌اند، تشکر می‌کنیم.
آقای موسوی اردبیلی در پایان سخنان خود به تغییر موضع شورای همکاری خلیج‌فارس اشاره کرد و گفت: این شورا از آغاز جنگ تحمیلی تاکنون درقبال ایران، صدام را مظلوم و ایران را ظالم می‌خواند، درحالی‌که امروز ما را جنگ‌طلب نخوانده و خدا کند این شورا گام‌های بعدی را بردارد و با واقع‌بینی با این مسئله که ایران جنگ‌طلب و خونریز و متجاوز نیست برخورد کند و بداند ایران سپر بلای این کشورها درمقابل شرق و غرب است.<ref>مأخذ 29، ص 15.</ref>
==گزارش ـ 43==
متن سخنان امام خمینی در دیدار با فقیهان و حقوق‌دانان شورای نگهبان را رئیس دیوان عالی کشور در خطبه اول نمازجمعه این هفته تهران به این شرح قرائت کرد: «بسم الله الرحمن الرحیم؛ امروز ما گرفتار دو جریان هستیم؛ یک آن جریانی است که همین‌که به نفع مستضعفین و محرومین سخن گفته شود و از کاخ‌نشین‌ها و غاصبین حقوق مردم صحبتی شود، می‌گویند این همان کمونیزم است. و جریان دیگر اینکه، وقتی گفته شود خودسرانه اقدام به تقسیم زمین یا گرفتن اموال ننمایید می‌گویند طرف‌داری از سرمایه‌دارها و فئودال‌هاست؛ درحالی‌که همان‌طورکه می‌دانید اسلام نه با سرمایه‌داران موافق است نه با کمونیزم؛ اسلام راه و رسم دیگری غیر از اینها دارد.
من متأسفم که در بین گروه اول گاهی کسانی هستند که بعضی اوقات به احادیثی متوسل می‌شوند، مثلاً مستند خود را آن فرمان حضرت امیر علیه‌السلام قرار می‌دهند که ایشان به مالک اشتر فرمودند. اولاً این فرمایشات حضرت یک حکم حکومتی است و نمی‌شود برطبق آن فتوی داد. ثانیاً درمورد زکات است درحالی‌که حکومت اسلامی به‌وسیله خمس اداره می‌شود. احتمال است که حضرت به‌لحاظ وضع خاص منطقه چنین حکمی کرده باشند یا اینکه علم داشتند که مردم آن منطقه افرادی راستگو و صادق هستند.
اما ما حدیث داریم که گفته می‌شود برطبق آن فتوی داد و عمل کرد، آن این است که فقرا در مال اغنیا شریک هستند. مگر نه این است که مال مورد شرکت مشاع است؛ پس فقرا در مال اغنیا شرکت دارند. کسی که حقوق مالی خود را پرداخت نکرده است سهمی که می‌بایست پرداخت کند به‌صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند تا آنجا که اگر کلیه اموالش را هم بدهند باز مدیون شرعی است.
درمورد مسئله زمین باز دقت بشود، احیای موات شرایطی دارد. من خودم از ظلم و ستم خوانین فئودال‌ها اطلاع دارم که چگونه مردم فقیر را به کار می‌گرفتند؛ چگونه با زجر و شکنجه آنها را به کارکردن وا می‌داشتند. در این‌گونه موارد زمین اگر احیا شود آن ظالم که مردم را به‌زور وادار به کار کرده مالک نمی‌شود. اینها چنین مال جمع کرده صاحب ده‌ها و صدها هکتار و گاهی بیشتر زمین می‌شده‌اند. من نمی‌گویم کسی که خانه دارد و در یکی ساکن است و دیگری را اجاره داده تا از مال‌الاجاره زندگی کند خانه او را بگیرند یا کسی که به‌زحمت زمینی را آباد کرده و حالا از همین زمین زندگی خود را می‌گذراند بروند و او را بگیرند.
اما ببینید این ثروت‌های بزرگ چگونه انباشته شده است. من احتمال این را که اینها حقوق شرعی خود را کامل پرداخته باشند حتی در یک نفرشان هم نمی‌دهم. در مواردی که اگر تمام اموالشان گرفته شود باز بابت حقوق شرعی بدهکارند. وقتی در پاریس بودم عده‌ای از سرمایه‌دارها که حس کرده بودند رژیم سابق رفتنی است، لذا برای اینکه در حکومت بعدی هم به همان‌گونه باشند و زندگی کنند پیش من ‌آمدند که می‌خواهیم وجوه شرعی خود را پرداخت کنیم. مقصود آنها را فهمیدم و گفتم شما بروید اساس کارتان را درست کنید من پولی از شما نمی‌گیرم. الآن هم عده‌ای هستند که می‌روند مثلاً صد هزار تومان به یکی از آقایان می‌دهند که این حقوق شرعی است که درعهده من است، آنها می‌گویند بله فلانی حقوق شرعی خود را پرداخت کرده است و درحالی‌که این شخص پنجاه میلیون تومان از این بابت بدهکار است و می‌خواهد با دادن پنجاه هزار تومان اموالش را تصاحب کند.
شما بیایید احکام الهی را اجرا کنید باید قوانین وضع بشود حقوق محرومین و فقرا به آنها بازگردانده شود. این وظیفه شماست. متأسفانه در بعضی موارد قوانین خوب است، ولی خوب اجرا نمی‌شود. ما مأمورین خوب کم داریم. اگر مأمورین اجرا افراد صالح و واردی باشند، دیگر سروصدای کسی درنمی‌آید. برای این امر هم باید فکری کرد. من از خداوند می‌خواهم که به همه توفیق پیاده‌کردن قوانین اسلامی را عنایت بفرماید.»<ref>مأخذ 29، ص 15.</ref>
==گزارش ـ 44==
آقای موسوی خوئینی‌ها دادستان کل کشور که به استان مازندران سفر کرده است، امروز در سخنانی قبل از خطبه‌های نمازجمعه نوشهر با اشاره به نقش قانون در حمایت از مستضعفین گفت: «حاکم اسلامی برای شناختن مرزها و حقوق مردم اقدام به قانونگذاری می‌کند تا مرزها مشخص شود، ولی اگر پس از وضع قانون کسانی از این مرز تجاوز کردند باید با آنها برخورد اسلامی تنبیهی و عبرت‌آموز برای دیگران شود. وی اضافه کرد: بعضی از مسئولین قضایی استان‌ها اظهار می‌دارند که ما می‌دانیم اشخاصی [هستند که] حق با آنان نیست و [حق] با مردم است، ولی هرجا می‌خواهیم راه آن را ببندیم با یک ماده قانونی جلو ما را می‌گیرند.»
وی گفت: «شما باید چاره‌اندیشی کنید و به هر کیفیتی هست نباید بگذارید حق ضعیف پایمال شود. کسی که به حقوق دیگران تجاوز کرده و قانون را هم به بازی گرفته، مرتکب گناه مضاعف شده است؛ پس جرمش دو برابر است و باید با آنان به‌شدت برخورد شود. اگر کسانی پیدا شدند و به‌طرزی عمل کردند که جامعه را از قانون و مجریان قانون نا‌امید کنند چه ظلمی بالاتر از این است؟ مجری قانون باید کسی باشد که روح قانون را بفهمد و بداند که قانون برای حفظ ضعفا است نه برای حمایت از مستکبران و سودجویان.
دادستان کل کشور در بخش دیگری از سخنانش گفت: کسی که به جمهوری اسلامی رأی نداده، حاضر به پرداخت مالیات به دولت نیست، در هنگام مصائب در خدمت جامعه نیست، به جبهه نمی‌رود، یک روز دلش با امام نبوده و دلش به حال مردم هیچ‌گاه نسوخته و مایل است که امریکایی‌ها بیایند و بر ما حکومت کنند، اگر هم کسی به چنین شخصی سیلی زد هیچ‌کس حق ندارد از او حمایت کند. زیرا او سال‌ها به گوش مردم سیلی زده است. باید به این مسائل توجه شود و قضایا دوطرفه بررسی ‌گردد. دستگاه قضایی نباید در خدمت این قشر اندک و فاسد قرار گیرد. وی افزود: اینها وابسته رژیم گذشته‌اند، اگر وابسته نبودند چطور ممکن است زمین‌هایی در سواحل دریا به افرادی که نسل ‌اندر نسل در این محل سکونت داشته‌اند، واگذار نشود و یک عده از تهران و جاهای دیگر بیایند و زمین‌ها را به آنها بدهند؟
[[پرونده:Mousavi-khoeiniha-1.jpg|جایگزین=موسوي خوئيني‌ها دادستان كل كشور در سخناني قبل از خطبه‌هاي نمازجمعه نوشهر: نبايد بگذاريم حق ضعيف پايمال شود.|بندانگشتی|'''موسوي خوئيني‌ها دادستان كل كشور در سخناني قبل از خطبه‌هاي نمازجمعه نوشهر: نبايد بگذاريم حق ضعيف پايمال شود.''']]
آقای موسوی خوئینی‌ها در ادامه گفت: اگر بذل و بخشش بود، مردم مستضعف که شایسته‌تر بودند و درثانی اموال عمومی و ملی که مال شاه نبوده است که واگذار نماید. وی خطاب به مردم گفت: اگر اینها برای اراضی‌شان مراجعه کردند، باید قبل از آمدن به مازندران، به دادستانی کل بیایند و روشن کنند که چگونه شاه اینها را موردلطف قرار داده و ما همان‌طورکه با شاه تصفیه‏حساب کردیم، با آنها نیز تصفیه‏حساب خواهیم کرد. دادستان کل کشور اضافه کرد که این اراضی مرتعی و جنگلی که در نظام گذشته به وابستگان طاغوت واگذار شده است، از امروز به حکم دادستانی کل توقیف می‌باشد و قوای انتظامی در سطح استان موظف‌اند از ورود این افراد وابسته به اراضی مذکور جلوگیری نمایند و آنها را به دادستانی اعزام نمایند تا ما تکلیف اسلامی‌مان را با آنها عملی بنماییم.»<ref>مأخذ 29، ص 2.</ref>
نشریه ''گزارش''، نشریه واحد سیاسی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم درباره اقدامات دادستان کل کشور و دیدگاه‌های اقتصادی امام خمینی نوشته است: «اقدامات اخیر دادستان کل کشور موجب گردید تا دوباره مسئله تقریباً فراموش‌شده اموال و املاک نا‌مشروع سرمایه‌داران به‌جای‌مانده از رژیم گذشته در جامعه مطرح گردد و بحث‌ها و نظرات بسیاری را در حول‌وحوش خود برانگیزد. دراین‌زمینه سخنان اساسی و محوری امام امت در سال 60 (که در جمع شورای نگهبان ایراد شده بود) می‌توانست به‌عنوان حجت شرعی و قانونی تاکنون مورداستفاده ازسوی مراجع ذی‌ربط قرار گرفته و بسیاری از معضلات کنونی را حل نماید، لیکن این سخنان در مرحله تبلیغ نیز کمتر موردتوجه قرار گرفت درهرصورت بیانات امام پس از مدت 4 سال، مجدداً ازسوی آیت‌الله موسوی اردبیلی در نمازجمعه امروز تهران بازگو گردید.»<ref>مأخذ 37، صص 47 و 48 و 49.</ref>
==گزارش ـ 45==
چهار امریکایی ربوده‌شده در لبنان، امروز از ریگان رئیس‌جمهوری امریکا خواستند که با ربایندگان آنان وارد مذاکره شود تا امکان آزادی آنان فراهم شود، زیرا دیپلماسی خاموش ثمر‌بخش نمی‌باشد. ریگان بلادرنگ این درخواست را رد کرد. لاری اسپیکز سخنگوی کاخ سفید در اعلام واکنش ریگان به این درخواست گفت: با تروریست‌ها وارد مذاکره نمی‌شویم؛ سیاست ریگان دراین‌مورد تغییر نیافته و نخواهد یافت. اسپیکز افزود: ما ربایندگان را به‌طور قاطع مسئول سلامت گروگان‌ها می‌دانیم و از آنها می‌خواهیم که هر‌چه زودتر آنها را آزاد کنند.
این درخواست در 9 نامه که از یک اتومبیل به‌سوی دفتر خبرگزاری امریکایی آسوشیتدپرس در بیروت پرتاب شد، به دست آمده است. چهار نامه از این تعداد که به تاریخ امروز می‌باشد، به‌وسیله تری آندرسون خبرنگار آسوشیتدپرس، یک روحانی مسیحی به نام لورانس جنکو، دیوید جاکوبس مدیر بیمارستان و توماس ساترلند رئیس دانشگاه امضا شده است.
در یکی از این نامه‌ها خطاب به ریگان رئیس‌جمهوری امریکا آمده است: «ما از شما می‌خواهیم اقدامی به عمل آورید. [...] طی ماه‌های گذشته از امتناع شما از مذاکره با ربایندگان خود مطلع شده‌ایم؛ گر‌چه آن را درک می‌کنیم، لکن با آن موافق نیستیم‌. در این نامه از ریگان سؤال شده است، به نظر شما ربایندگان تا کی صبر خواهند کرد؟ در نامه مزبور همچنین از رئیس‌جمهوری امریکا خواسته شده است به خانواده‌های گروگان‌ها رحم کند و بکوشد آزادی آنان را تا کریسمس تأمین کند.»<ref>روزنامه ''اطلاعات''، 1364/8/18، ص 20، بیروت ـ یونایتدپرس.</ref>
==گزارش ـ 46==
رجوی رئیس سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، امروز برای بار دوم در سفر اخیر شاه اردن به فرانسه با وی گفت‌وگو کرد.<ref>روزنامه ''اطلاعات''، 1364/8/19، ص 16.</ref> سازمان مجاهدین (منافقین) در بیانه‌ای دراین‌باره اعلام کرد که در این ملاقات درمورد راه‌های پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق گفت‌وگو شد و شاه حسین مبارزات سازمان را تحسین کرد.<ref>سند شماره 200090 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه ''گزارش روزانه''، شماره 90، 1364/8/18، ص 2.</ref>
== پاورقی‌ها ==
<references group="پاورقی"/>
== <big>منابع و مآخذ روزشمار 1364/08/17 </big> ==


<references />
<references />
</div>
{{#css:/bootstrap.css}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۰۳

روزشمار جنگ سال 1364
1364.08.17
نام‌های دیگر هفده آبان
تاریخ شمسی 1364.08.17
تاریخ میلادی 8 نوامبر 1985
تاریخ قمری 24 صفر 1406


1359.08.17
1360.08.17
1361.08.17
1362.08.17
1363.08.17
1365.08.17
1366.08.17




گزارش ـ 22

امروز با حضور فرماندهان و مسئولان نیروی زمینی سپاه پاسداران[پاورقی ۱] جلسه‌ای طولانی درباره اجرای عملیات در جبهه جنوب و مشکلات آن، عملیات در منطقه فاو و مخالفت با آن، بحث‌هایی درباره کلیات جنگ و استراتژی عملیاتی و موفقیت‌آمیز نبودن عملیات در جبهه جنوب با توان فعلی و میسرنبودن غافلگیری دشمن در جنوب در موقعیت کنونی، برگزار شد.

مباحث این جلسه با استفاده از گزارش راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مرکزی سپاه نقل می‌شود. جلسه امروز با دستور پیگیری آماده‌سازی زمینه اجرای عملیات در منطقه فاو و بحث درباره طرح مانور این عملیات آغاز شد. رحیم صفوی ابتدا دستور جلسه را چهار موضوع اعلام کرد: 1. پیگیری برآوردها، ازجمله برآورد نیرو برای عملیات 2. تشکیلات نیروی زمینی سپاه 3. تعیین مسئولیت منطقه شمال‌غرب 4. تعیین نقش قرارگاه نوح در عملیات.

مباحث جلسه با طرح مانور عملیات در منطقه فاو آغاز شد و در ادامه درباره پیشنهاد روز گذشته محسن رضایی که اگر نیروی زمینی فرصت نمی‌کند هم‌زمان عملیات گسترده در فاو و عملیات محدود را پیگیری و آماده‌سازی کند، یکی را نیروی زمینی و دیگری را فرماندهی کل سپاه انجام دهند، بحث و با چنین تقسیم کاری مخالفت شد و دیدگاه غالب این بود که هر دو عملیات با مسئولیت نیروی زمینی سپاه و با تقسیم کار بین قرارگاه‌ها آماده‌سازی و اجرا شود.[۱]

جلسه با سخنان غلامعلی رشید که به‌طورکلی در موقعیت کنونی و با توان موجود مخالف اجرای عملیات اصلی و گسترده در جبهه جنوب بود ادامه یافت. وی با استدلال تأکید می‌کرد که «حتی اگر شرایط [ازجمله نیرو و امکانات لازم] تأمین شود قادر به انجام‌دادن هیچ‌گونه عملیاتی در جنوب نیستیم.»

غلامعلی‌ رشید که در بحث‌های گذشته با بیان دقیق واقعیات و استدلال منطقی موفق شده بود که فرماندهان اصلی نیروی زمینی را متقاعد سازد که در موقعیت کنونی اجرای عملیات گسترده و موفق در منطقه جنوب امکان‌پذیر نیست، در این جلسه نیز با بیان مشکلات کنونی جنگ، سمت‌وسوی جلسه را تغییر داد و بازهم به تشریح دلایل مخالفت خود پرداخت. وی تأکید می‌کرد که حتی اگر شرایط لازم فراهم شود، دشمن ده برابر آن را برای مقابله آماده می‌کند. وی با بیان اینکه ضرورت موفقیت، غافلگیری دشمن است، آماده‌کردن تنها یک توان رزمی و یک منطقه را برای عملیات، ازبین‌رفتن امکان غافلگیری دشمن و هشیار‌شدن او می‌دانست. غلامعلی ‌رشید علاوه‌براینکه آماده‌سازی زمین را هشیار‌شدن دشمن می‌دانست، باتوجه‌به اینکه بخشی از توپخانه ارتش باید عملیات در منطقه فاو را پشتیبانی کند، همین آماده‌سازی توپخانه را نیز دلیلی برای ازبین‌رفتن غافلگیری پیش‌بینی می‌کرد. وی معتقد بود که در جنوب باید با سه توان رزمی که هریک 100 گردان نیرو داشته باشد، در سه منطقه جنگید و در چنین شرایطی است که غافلگیر‌کردن دشمن و موفقیت امکان‌پذیر است.

پرونده:Gholamali-rashid-1.jpg
رشيد: حتی اگر 150 گردان هم فراهم شود به‏کارگیری بیش از 70 گردان آن امکان‏پذیر نیست.

آقای رشید با بیان اینکه سپاه درحال‌حاضر فقط کادر فرماندهی و اداره و هدایت‌کننده 70 گردان نیروی رزمی را دارد، تأکید می‌کرد که حتی اگر نیروی 150 گردان فراهم بشود، به‌کارگیری بیش از 70 گردان آن امکان‌پذیر نیست. وی مثال زد که مثلاً «شب سوم عملیات احمد کاظمی (فرمانده لشکر‌8 نجف) فریادش بلند می‌شود که چیزی از من نمانده، لشکر دیگری جایگزین من کنید. حالا شما هرچه هم بگویید این گردان، برو بجنگ، اما گردان (بدون فرماندهی و کادر) چطور بجنگد؟» وی افزود: «ما هنوز روی 80 ـ 70 گردان مانده‌ایم، اما دشمن خودش را جمع کرده، دیگر خط‌های بی‌قواره ندارد، احتیاط دارد. آتش توپخانه دارد. توانش افزایش یافته، اینها علل عدم‌الفتح ماست.»

غلامعلی رشید در ادامه پس از بیان تلاش‌های چند ماهه گذشته سپاه برای توجیه و روشن‌کردن اوضاع و بیان واقعیات برای مسئولان کشور، گفت: «وقتی دیروز [برادر محسن] گفت جمهوری اسلامی توانش نمی‌کشد، نتیجه پنج ماه فعالیتش بود. پنج ماه در بیش از 10 ملاقات حرف‌ها زده شد. با صراحت می‌گفت ما غریب هستیم، کسی ما را پشتیبانی نمی‌کند. همه این مسائل گفته شد، همه‌شان می‌گفتند که شما بیخود (عملیات) بدر و خیبر را انجام دادید.» وی افزود: «برادر محسن مجدداً تسلیم نظر آقایان مبنی‌بر "اجرای عملیات موفق و صلح" شده، ایشان دیگر حرفی از جنگ دراز‌مدت نمی‌زنند.» وی همچنین اشاره کرد که: «برادران سه سال دیگر می‌فهمند که ما ضعیفیم که آن‌وقت خیلی دیر است.»

درپی بیان این مطالب، رحیم صفوی دیدگاه خود را چنین مطرح کرد: «ما در میان مشکلات جهت مثبت را بگیریم؛ بگوییم برای اینکه پیروز شویم این‌طور و آن‌طور. تمام محاسبات ما عقلانی است، اگر معادلات الهی و خدایی را در نظر نگیریم ضرر می‌کنیم. ضمن اینکه به‌دنبال امکانات باید برویم ولی نباید متکی به امکانات باشیم، ما اعتقاد به نصر خدا داریم. این محاسبات ذره‌ای در قلب ما و روند کار ما تأثیر نکند، خوف برمان ندارد.»

غلامعلی رشید یکی از دلایل طرح این مباحث را چنین بیان کرد: «اگر تردید هست بگذارید همه این تردیدها را بریزیم بیرون، بالاخره یک چیزی می‌شود؛ به ما بگویند بروید شهید بشوید، این را بگویند راحت می‌شویم.»[۲]

جلسه امروز بدون تصمیم‌گیری خاصی درباره طرح مانور عملیات در منطقه فاو پایان یافت و ادامه بحث به فردا موکول شد.

گزارش ـ 23

ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران در اطلاعیه شماره 2283 خود اعلام کرد: «خلبانان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی با چند فروند شکاری بمب‌افکن خود تأسیسات کارخانه آهن عراق در جنوب العماره و تأسیسات نظامی دشمن در شرق اربیل را به آتش کشیدند و ضمن واردآوردن خسارات و ضایعات سنگین به دشمن، سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.»[۳]

از سوی دیگر، رادیو بی‌بی‌سی به نقل از مقامات عراقی گزارش داد که تلاش 4 جنگنده ایرانی برای نفوذ به حریم هوایی عراق دفع شده است و جنگنده‌های مذکور قبل از رسیدن به هدف‌هایشان ناگزیر به فرار شده‌اند.[۴]

گزارش ـ 24

اقدامات گروه‌های ضدانقلاب در مناطق غربی کشور و تلاش برای مقابله با آنها امروز نیز ادامه یافت:

1. عوامل حزب دمکرات کردستان امروز با دو موشک آر.پی.جی7 به پایگاه بنی‌کندی از توابع تکاب حمله کردند. در این حمله تلفاتی به نیروهای اسلام وارد نشد. در این حمله افراد ضدانقلاب دو تن از اعضای گروه مقاومت روستای بنی‌کندی را خلع سلاح کردند و سلاح‌های آنها را با خود بردند. نیروهای ضدانقلاب شب‌هنگام نیز به پایگاه چاپلو حمله کردند که این حمله تلفات و خسارتی نداشت.[۵]

2. به گزارش قرارگاه حمزه سید‌الشهدا، نیروهای خودی در منطقه عمومی تکاب در یک تعقیب و گریز علیه افراد حزب دمکرات موفق ‌شدند سه تن از آنها را اسیر کنند. یکی از اسیران که در این درگیری دچار جراحت زیادی شده بود، پس از عمل جراحی فوت کرد.[۶]

3. در درگیری نیروهای تأمین پایگاه کانی سیف بانه با افراد ضدانقلاب، دو تن از نیروهای ژاندارمری مجروح شدند.[۷]

4. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از باختران، در ساعت 16 امروز «در محور مرخیل ـ باباجانی (پاوه) گروهی از برادران پاسدار با کمین عناصر ضدانقلاب برخورد کردند که پاسداران با این عناصر درگیر شدند و دو نفر از آنها را مجروح و کمین ضدانقلاب را با شکست مواجه کردند.»[۸]

5. افراد ضدانقلاب با اجرای کمینی در اطراف تکاب، دو بسیجی را مجروح کردند.[۹]

6. براثر انفجار دو مین ضدنفر که عوامل گروه‌های ضدانقلاب در سنگرهای نیروهای تأمین در اطراف بوکان کار گذاشته بودند، پای یکی از برادران پاسدار وظیفه قطع شد.[۱۰]

گزارش ـ 25

در درگیری‌های دو هفته گذشته میان نیروهای حزب دمکرات کردستان و گروه کو‌مه‌له در روستاهای عالیجان، کانی گوزله، کله پخ و... 6 تن از اعضای حزب دمکرات و بیش از50 تن از افراد کو‌مه‌له کشته شدند. در این درگیری‌ها که نسبت به دفعات قبل به‌مراتب سنگین‌تر بوده است، ضربات سختی بر گروه کومه‌له وارد گردید؛ ازجمله فرمانده گردان 26 سقز و مسئول سیاسی این گردان کشته شدند. درپی این درگیری‌ها 4 تن از اعضای کو‌مه‌له خود را به نیروهای اسلام در منطقه تسلیم کردند.[۱۱]

همچنین «یکی از مسئولان تشکیلات کومه‌له به نام کریم شریفی در شهر تکاب ترور گردیده که احتمالاً این کار به‌دست عوامل حزب دمکرات انجام شده است.»[۱۲]

درپی تشدید درگیری‌ میان دو گروه دمکرات و کومه‌له، علیزاده دبیر اول کومه‌له در مصاحبه امروز خود با رادیو بی.‌بی.‌سی، اعلام کرد که ما خواهان قطع فوری و بدون تأخیر این جنگ هستیم؛ کافی است در شرایط فعلی حزب دمکرات اعلام کند حاضر است بدون هیچ قیدوشرطی با کومه‌له آتش‌بس کند و به این جنگ خاتمه دهد.

از سوی دیگر، اخیراً سازمان چریک‌های فدایی اقلیت نیز در اطلاعیه‌ای به اقدامات مسئولان حزب دمکرات بانه مبنی‌بر ممانعت از فعالیت‌های سیاسی و نظامی نیروهای این گروه در منطقه بانه اعتراض کرده و از حزب دمکرات خواست که منطق سیاسی را کنار گذاشته و از تهدید نظامی نیروهای انقلابی بپرهیزد.[۱۳]

گزارش ـ 26

نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل امروز دو نامه برای دبیر‌کل این سازمان ارسال کرد. در نامه اول با اشاره به بمباران اهواز در 15 آبان 1364، تأکید شده است که درصورت ادامه این جنایات، برای ایران راهی جز "مقابله‌به‌مثل" نیست. در نامه دوم ادعای عراق مبنی‌بر گلوله‌باران شهر القرنه به‌دست نیروهای ایران در 14 آبان 1364 تکذیب شده است. نامه اول که با شماره 17616/S در شورای امنیت سازمان ملل ثبت شده چنین است:[۱۴]

نامه مورخ 8 نوامبر 1985 نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان خطاب به دبیرکل:

بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراماً توجه جناب‌عالی را به بمباران هوایی شهر اهواز در استان خوزستان در روز چهارشنبه 6 نوامبر 1985، جلب می‌نمایم.

رژیم متجاوز عراق در ادامه نقض مداوم حقوق بشردوستانه بین‌المللی، یک‌بار دیگر به بخش‌های غیرنظامی اهواز حمله کرد که براثر آن 30 غیرنظامی شهید و بیش از 100 تن مجروح شدند. این اقدام جنایتکارانه رژیم عراق که نقض اصول شناخته‏شده و مقررات حقوق بشردوستانه بین‌المللی در منازعات نظامی است، نشان‌دهنده آن است که رژیم متجاوز عراق مترصد آن است که مناقشه را گسترش داده و به مناطق مسکونی غیرنظامیان بی‌گناه حمله نماید.

یک‌بار دیگر دولت جمهوری اسلامی ایران مایل است به اطلاع جامعه بین‌المللی برساند که نباید به حکام عراق اجازه داد که به این اقدامات جنایتکارانه علیه مناطق غیرنظامی ایران ادامه دهند، در غیر این صورت هیچ راهی برای مدافعان ایران جز مقابله‌به‌مثل باقی نخواهد ماند.

سعید رجایی خراسانی ـ سفیر نمایندگی دائمی

نامه دوم نیز که با شماره 17617/S در شورای امنیت سازمان ملل به ثبت رسیده، چنین است:[۱۵]

نامه مورخ 8 نوامبر 1985 نمایندگی جمهوری اسلامی ایران خطاب به دبیرکل

بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراماً به اطلاع جناب‌عالی می‌رساند که دولت جمهوری اسلامی ایران قاطعانه ادعاهای رژیم عراق مبنی‌بر اینکه نیروهای ایران شهر القرنه را در 5 نوامبر 1985، گلوله‌باران کرده‌اند، رد می‌نماید.

در 6 نوامبر، سخنگوی ستاد تبلیغات جنگ اعلام کرد که القرنه شهری دور از منطقه نظامی است و نیروهای ایران این شهر را در 5 نوامبر گلوله‌باران نکرده‌اند و بنابراین ادعاهای عراق کاملاً بی‌پایه و اساس است. هدف ازاین‌قبیل ادعاهای عراق، هموارساختن زمینه جهت انجام مقاصد شیطانی خود در تشدید حملات وحشیانه و ناجوانمردانه علیه غیرنظامیان جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.

سعید رجایی خراسانی ـ نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل

گزارش ـ 27

درپی هشدار جمهوری اسلامی ایران به دبیر‌کل سازمان ملل درباره ادامه حملات عراق به مناطق غیرنظامی ایران، خبرگزاری یونایتدپرس در گزارشی ضمن انتشار بخشی از نامه ایران به دبیر‌کل، آورده است: «ساکنین پایتخت ایران نسبت به یک جنگ جدید شهرها با عراق که گفته می‌شود هواپیماهایش سی‌وششمین حمله علیه ترمینال نفتی ایران در خلیج [فارس] و مناطق جنوب ایران را انجام دادند، بیمناک هستند.

ساکنین تهران روز پنجشنبه 1364/8/16 ضمن تماس تلفنی گفتند با انتشار دستور‌العمل‌هایی 68 صفحه‌ای درباره چگونگی احداث پناهگاه‌ها نگرانی‌های مربوط به یک سری حملات شدید دیگر به مناطق غیرنظامی توسط طرفین افزایش یافته است. ولایتی در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل نوشت، بغداد درصدد گسترش جنگ به مناطق غیرنظامی است و هشدار داد اگر دراین‌زمینه پیشرفتی حاصل نشود ایران چاره‌ای جز اقدامات تدافعی تلافی‌جویانه ندارد.

براساس این گزارش، طی دو دوره جنگ به‌اصطلاح شهرها حدود 2000 تن ایرانی به قتل رسیدند. بعضی از منابع دیپلماتیک غرب بااین‌حال گفتند از اینکه زمان برای ازسرگیری حملات بی‌هدف توسط هریک از طرفین فرارسیده باشد، تردید دارند.»[۱۶]

گزارش ـ 28

درپی پایان اجلاس اخیر سران شورای همکاری خلیج‌فارس در روز 1364/8/15، که در قطعنامه پایانی آن مواضع نسبتاً ملایمی درباره ایران اتخاذ شده بود و نسبت به قطعنامه‌های قبلی کینه‌ورزی کمتری در آن بود، رسانه‌های غربی به تفسیر و تحلیل گسترده دراین‌باره پرداخته‌اند.

واشنگتن ‌پست ضمن بیان اینکه «شش کشور عربی (عضو شورای همکاری خلیج‌فارس) نسبتاً موضع بی‌طرفانه‌ای نسبت به گذشته (درمورد جنگ ایران و عراق) اتخاذ کرده‌اند، به نقل از عبد‌الله بشاره دبیر‌کل شورای همکاری خلیج‌فارس نوشته است که ما دوست داریم اطمینان بدهیم که همزیستی در خلیج‌فارس با ایجاد ارتباط و گفت‌وگو امکان‌پذیر است و هیچ‌یک از طرفین نباید درصدد تحمیل خواسته‌های خود در منطقه باشند و تغییر مواضع شورا به‌منظور دستیابی به محدود‌کردن جنگ و یافتن راهی برای خاتمه‌بخشیدن به آن می‌باشد. کشورهای عربی خلیج‌فارس از گسترش جنگ به مناطق دریایی و تأسیسات خارک راضی نیستند و بیم از آن دارند که گسترش جنگ امنیت آنان را به خطر بیندازد.»[۱۷]

نیویورک‌ تایمز نیز در شماره امروز خود نوشته است: «علائمی وجود دارد که کشورهای حوزه خلیج‌فارس علاقه‌مند به ‌بهبود روابط با ایران می‌باشند به این امید که از خطرات ترور و صدور انقلاب مصون بمانند.

سعی کشورهای خلیج در بهبود روابط با جمهوری اسلامی ایران، در اشاره آنها به تشدید بحران ـ که ظاهراً به‌معنی حملات اخیر عراق به جزیره خارک است ـ به چشم می‌خورد.»[۱۸]

فایننشال تایمز نیز "موضع‌گیری نسبتاً بی‌طرفانه شورای همکاری" را موردتوجه قرار داده و نوشته است: «این امر نشان‌دهنده یک تغییر شدید روانی در طول 5 سال گذشته است. کشورهای خلیج [فارس] پیوسته در حمایت کامل مالی و سیاسی از تلاش‌های جنگی بغداد متعهد بوده‌اند. حدود 30 تا 40 میلیارد دلار ازسوی شورای همکاری خلیج [فارس] به‌ویژه عربستان سعودی و کویت به‌منظور کمک به عراق در جنگ با ایران، [به عراق] ارسال شده است. این کمک‌ها به‌صورت نقدی بوده و هر دو کشور به نیابت از عراق نفت فروخته و پول آن را دراختیار عراق قرار داده‌اند. ایران ظرف چند ماه گذشته سعی داشته است به همسایگان خود در خلیج [فارس] اطمینان دهد که خواهان روابط دوستانه با آنان است و یک سری ملاقات‌های بی‌سروصدا توسط مقامات عالی‌رتبه ایران با مقامات خلیج [فارس] صورت گرفته است.»[۱۹]

در ادامه گزارش فایننشال تایمز آمده است: «این امر به‌‌زودی با دیدار آقای علی‌اکبر ولایتی، وزیر امور خارجه ایران از عربستان سعودی به اوج خود خواهد رسید. این دیدار به‌دنبال دیدار هیئتی به ریاست شاهزاده سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان سعودی از تهران در اوایل سال جاری می‌باشد؛ لکن کشورهای خلیج [فارس] درک می‌کنند که باید بسیار دقیق و مراقب باشند. این فتح باب‌های دوستانه ایران شامل حال کویت نمی‌شود. این تغییر سیاست عمدتاً ناشی از ترس و وحشت کشورهای خلیج [فارس] از آن بوده است که باتوجه‌به حملات گسترده و فزونی‌یافته عراق به تأسیسات نفتی ایران، مبادا ایران وادار به حمله ناگهانی به این کشورها شود. ولی احتمال نمی‌رود که عراق از ادامه این حملات منصرف گردد؛ به‌ویژه اکنون که کشورهای خلیج [فارس] تمایل خود را به داشتن تماس‌های مطلوب‌تر با دشمن این کشور ابراز داشته‌اند. مهم‌تر اینکه، حتی کوچک‌ترین امیدی نمی‌رود که ایران تمایلی به رها‌کردن خواسته خود مبنی‌بر برکناری صدام‌حسین، رئیس‌جمهور عراق، به‌عنوان شرط اول شروع مذاکرات داشته باشد.»[۲۰]

به نوشته وال استریت ژورنال، این شورا اعلام کرده که برای یافتن راه‌حل پایان جنگ با مقام‌های دو کشور درگیر تماس خواهد گرفت، اما ایران به‌دلیل کمک‌های فراوان کشورهای حوزه خلیج‌فارس به عراق در جنگ با ایران، هیچ‌یک از شش کشور شورای همکاری را برای میانجیگری مناسب نمی‌د‌اند.

به گزارش روزنامه وال استریت ژورنال، تصمیم رهبران شورای همکاری برای ازسرگیری تلاش‌های میانجیگرانه، نشان‌دهنده نگرانی این کشورها از جنگ شش‌ساله‌ای است که خطوط کشتیرانی خلیج‌فارس را تهدید می‌کند. ایران تهدید کرده است که اگر عراق صادرات نفت ایران را متوقف سازد، ایران تنگه هرمز را به روی صادرات نفت کشورهای منطقه مسدود خواهد کرد.

در اعلامیه نهایی رهبران کشورهای عضو شورای همکاری در مسقط تأکید شده است که عملیات اخیر ایران و عراق در خلیج‌فارس، امنیت و ثبات تمامی منطقه و همچنین کشتیرانی آزاد را در خلیج‌فارس تهدید می‌کند و به این سبب کشورهای عضو شورای همکاری در نظر دارند تلاش تازه‌ای را برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق آغاز کنند.[۲۱]

همچنین واشنگتن‌ پست در مقاله‌ای که به اجلاس اخیر سران کشورهای حوزه خلیج‌فارس اختصاص داده، آورده است: «کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس محتاطانه از حمایت آشکار و علنی خود از عراق در جنگ ایران و عراق کناره گرفتند و بیشتر به‌سوی اتخاذ موضعی بی‌طرفانه گام برداشتند. رهبران این کشورها در بیانیه نهایی اجلاس خود تعهد کردند که تلاش در راه دستیابی به صلحی که حقوق و منافع مشروع برحق دو کشور ایران و عراق را حفظ کند، ادامه دهند. ظاهراً سلطان‌نشین‌های عرب مصمم بوده‌اند ایران و عراق را از حسن‌نیت خود در یک لحظه حساس مطمئن سازند و امید داشته باشند که گفت‌وشنود می‌تواند از گسترش دامنه جنگ به فراسوی مرزهای دو کشور جلوگیری کند. نیروهای این کشورها می‌توانند دربرابر یک حمله آسیب‌پذیر باشد و تمامی آنان درباره خطر روزافزون تروریسم نگرانی‌هایی دارند، اما طرح‌ها‌ی کشورهای عضو این شورا برای دفاع متقابل از خود و توافق‌های امنیتی همچنان گنگ و مبهم است.

دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس با اشاره به لزوم همزیستی تمامی کشورهای منطقه با یکدیگر، از چرخش نقش شورا و پاگذاری آن به راهی جمعی برای جلوگیری از اوج‌گیری جنگ و تلاش در راه پایان‌دادن به آن سخن گفت. وی گفت: ما در خط مقدم هستیم اگر در گذشته پیشرفت چندانی به ‌دست نیامده است، این نباید به ما بهانه‌ای برای متوقف‌ساختن تلاش‌هایمان بدهد. در بیانیه نهایی اجلاس اخیر رهبران شورای همکاری خلیج‌فارس، عراق را مستقیماً به باد انتقاد نگرفته‌اند، اما لحنی که به‌هنگام سخن‌گفتن از خطرات ناشی از تند‌ترین نبض جنگ در خلیج‌فارس به‌ کار گرفته‌اند، اشارت آشکاری تلقی می‌شود.

اوج‌گیری کنونی جنگ از بمباران‌های خارک به‌وسیله عراق ناشی شده است. در بیانیه نهایی اجلاس اخیر شورای همکاری خلیج‌فارس، ایران را موردانتقاد قرار داده اما این انتقاد را به این صورت مطرح کرده که از تهران بخواهد اصول قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد را در پس اوج‌گیری‌های جنگ دو کشور در 1983 و 1984 رعایت کند.»[۲۲]

گزارش ـ 29

تشکیل یک نیروی دریایی مشترک، ازجمله پیشنهادهای اجلاس اخیر سران کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس در مسقط می‌باشد. امروز روزنامه کویتی الرأی‌العام به نقل از یک مقام عالی‌رتبه خلیج‌فارس نوشته است: «به‌منظور دفاع از خطوط کشتیرانی خلیج [فارس] درمقابل هرگونه حملاتی، تشکیل یک نیروی دریایی مشترک در اجلاس هفته گذشته سران شورای همکاری خلیج [فارس] مورد بحث و بررسی قرار گرفت. [...] این نیروی پیشنهادی محافظت خطوط کشتیرانی از مناطق شمالی خلیج‌فارس تا آب‌های بین‌المللی در تنگه هرمز را برعهده خواهد گرفت. مقامات ذی‌صلاح هم‌اکنون رسماً مأموریت یافته‌اند که این مسئله را باتوجه‌به تمامی جنبه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی آن موردمطالعه قرار دهند. شورای همکاری خلیج [فارس] هم‌اکنون سرگرم انجام [دادن] اقداماتی درجهت تشکیل یک نیروی زمینی مشترک برای دفاع از هریک از کشورهای عضو درمقابل اقدامات خرابکارانه داخلی یا تهاجمات خارجی می‌باشد. برخی از واحدهای نیروی ضربتی، موسوم به"سپر جزیره" هم‌اکنون در منطقه "حفر‌الباطن" در عربستان مستقر شده‌اند.»[۲۳]

گزارش ـ 30

تلاش برای کشاندن ایران به سر میز مذاکره، نپذیرفتن مصالحه به‌رغم تشدید فشارها، توانایی ایران در دریا و ناتوانی در هوا و ترساندن کشورهای منطقه از ایران؛ موضوعاتی است که هژیر تیموریان کارشناس امور خلیج‌فارس در مصاحبه با رادیو لندن اظهار کرده است.

در این مصاحبه هژیر تیموریان به نگرانی رهبران کشورهای خلیج‌فارس از توسعه جنگ پاسخ داد و گفت: «درحال‌حاضر ایران درحال مبارزه با بحران‌های جدید با ابعاد زیاد است و این بحران داخلی می‌تواند بسیار بسیار خطرناک برای مردم خلیج باشد. در شورای همکاری خلیج [فارس] این موضوع، اجلاس را تحت‌الشعاع خود قرار داده بود به‌طوری‌که هیچ‌کس جرئت اشاره به آن را نداشت. اکنون ایران دارای یک کابینه جدید با چهره‌هایی جوان و خشن شده است و به نظر می‌رسد آنها به آنچه که باید بپردازند کار خود را آغاز کرده‌اند. ایران پولی برای اسلحه ندارد. در انزوای سیاسی در جهان قرار گرفته و نمی‌تواند به‌خاطر دیدگاه ایدئولوژیکی خود از این انزوا خارج شود و همچنین پولی برای هیچ اسلحه‌ای ندارد، زیرا در خلیج [فارس] منبع درآمد آن یعنی ترمینال نفتی جزیره خارک به‌‌طور مداوم از ماه اوت موردتهاجم هواپیماهای نیروی هوایی عراق قرار گرفته است. بنابراین ایران با مسئله بسیار بسیار حادی مواجه شده است، چراکه نمی‌تواند این وضعیت نه جنگ نه صلح را ادامه دهد.»

هژیر تیموریان در پاسخ به این سؤال که همواره منطقی برای دولت عراق و کشورهای خلیج‌فارس نمی‌توان متصور شد که با کاهش تولید ایران، این کشور بر سر میز مذاکره صلح بیاید، گفت: «آنها فراموش کردند که بگویند ایران هنوز حالت انقلابی خود را حفظ کرده است و این چیزی است که غیرقابل پیش‌بینی بوده است. ایران در حالتی نیست که به مصالحه روی ‌آورد و من فکر می‌کنم چنانچه ایران به کناری گذاشته شود، این به‌معنای این نیست که این کنار گذاشته شده ممکن است خطرناک باشد و نتوان با آن تماس برقرار کرد.»

از وی درمورد مشکل اقتصادی و سنگینی هزینه‌های جنگ، ایجاد بحران در منطقه توسط ایران و تأمین هزینه خرید جنگنده و ناو (که نیاز این کشور می‌باشد) سؤال شد، تیموریان در پاسخ گفت: «درواقع ایران تقریباً هواپیمای جنگی ندارد و درمجموع از نیروی هوایی که شاه از خود باقی گذاشت ظاهراً تنها 12 جنگنده آن قابل‌پروازند. درحال‌حاضر، ایران دارای نیروی هوایی نیست و در وضعیتی نیست که بتواند هواپیمای جدید بخرد.»

سؤال شد پس چنانچه ایران دارای هواپیمایی نیست چگونه آن‌طور که آنها می‌گویند می‌تواند به کشورهای خلیج حمله کند و جنگ را توسعه دهد؟ هژیر تیموریان گفت: «ایران هنوز دارای نیروی دریایی عظیمی است که در جریان جنگ خلیج بلااستفاده ماند، زیرا جنگ خلیج نبرد دریایی نداشته است. گرچه طبعاً نمی‌تواند در تنگه هرمز کشتی غرق نماید و آن را مسدود نماید، زیرا این عملاً امکان ندارد چراکه عرض تنگه هرمز زیاد است، ولی می‌تواند این بلوکه‌کردن را همان‌طورکه اخیراً انجام داده با توقیف و بازدید، مصادره اموال کشتی‌هایی که به مقصد عراق عازم هستند به انجام برساند. بنابر‌این، قدم بعدی برای مسدود‌کردن این راه این است که راه حیاتی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج را مسدود نماید.»

تیموریان درمورد اینکه آیا دیگر کشورهای جهان با عدم پرداخت پول نفت به ایران و لغو قراردادهای خود امکان بلوکه‌کردن درآمدهای جهانی ایران را دارند، گفت: «این یک فرض قابل‌توصیه نمی‌تواند باشد زیرا آنها یعنی کشورهای عضو شورا ازجمله کویت و عربستان سعودی به عراق فشار آورده‌اند که از قطع کامل منبع درآمد ایران خودداری نماید، چرا‌که این عمل منجر به بحرانی خواهد شد که ما از آن می‌ترسیم.»

وی همچنین دراین‌مورد که آیا فکر می‌کنید این ترس واقعی در میان خلیجی‌ها وجود دارد که ایران طی چند ماه آینده دست به کارهایی خواهد زد، گفت: «ترس حقیقی.»[۲۴]

گزارش ـ 31

جنگ ایران و عراق و تمایل شورای همکاری خلیج‌فارس به برقراری روابط با شوروی، فرصتی برای شوروی فراهم کرده است تا آرزوی دیرینه خود را برای حضور فعال در این منطقه دست‌یافتنی بداند.

روزنامه کریستین ساینس مانیتور در مقاله‌ای تلاش برخی از کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس برای برقراری روابط دیپلماتیک با شوروی را بررسی کرده است: «یکی از دلایل برقراری روابط شوروی با کشورهای عربی تمایل به ایجاد توازن بین قدرت‌های منطقه می‌باشد. کشورهای خلیج‌فارس درحال‌حاضر بسیار نگران خطری ازجانب ایران می‌باشند. گرچه کشورهای کوچک‌تر خلیج‌فارس نسبت به عراق نیز خوش‌بین نمی‌باشند. درواقع بعضی از آنها عراق را در درازمدت خطر جدی‌تر از ایران تلقی می‌نمایند. ازطرفی نیز فشارهای عربستان سعودی برای تبدیل شورای همکاری به ابزار نفوذش نیز موردپسند نمی‌باشد. گروهی از ناظرین در خلیج‌فارس معتقدند تصمیم عمان برای برقراری روابط مجدد با شوروی درحقیقت عکس‌العملی درمقابل فشارهای عربستان بوده است. همچنین ترس از گسترش جنگ ایران و عراق نیز موجود است. کشورهای خلیج‌فارس می‌دانند که به‌تنهایی قادر به مقابله با چنین تحولی نمی‌باشند. بنابراین می‌خواهند شوروی را نیز درگیر نمایند که مانع از گسترش جنگ به سایر کشورها شده و درصورت وقوع برای خاتمه سریع آن کمک نماید.»

این نشریه افزوده است: «در ماه سپتامبر عمان نیز روابط دیپلماتیک خود با شوروی را از سر گرفت. سایر کشورهای شورای همکاری ازجمله عربستان سعودی نیز احتمالاً به‌‌زودی اقدام مشابهی انجام خواهند داد. نکته حائز توجه آثار این برقراری روابط بر روی امریکا می‌باشد.»

این روزنامه درمورد توسعه روابط سیاسی بین شوروی و عربستان می‌نویسد: «در مدت چند ماه گذشته تردد بین مسکو و ریاض شدت گرفته و به‌دلیل سفر شاهزاده فیصل به مسکو همراه با یک تیم فوتبال، این تحولات را "دیپلماسی فوتبال" نامیده‌اند. ایجاد رابطه کشورهای عرب خلیج‌فارس با شوروی نشان‌دهنده بلوغ سیاسی و اعتمادبه‌نفس آنها است. ازنظر کشورهای خلیج‌فارس غیرمنطقی می‌نماید که با ابرقدرت دیگر که تا این حد به آنها نزدیکی جغرافیایی دارد، رابطه نداشته باشند.»[۲۵]

گزارش ـ 32

در چهارمین اجلاس بین‌المللی سیره و سنت نبی‌اکرم(ص) ایران و عراق به آتش‌بس فوری و آغاز مذاکرات صلح دعوت شدند. این نشست پس از یک هفته، امروز در قاهره با صدور بیانیه‌ای به کار خود پایان داد. در بخشی از قطعنامه این اجلاس که به ابتکار دانشگاه اسلامی الأزهر برگزار شد، آمده است: «این کنفرانس ادامه جنگ ایران و عراق را رد کرده و طرفین را دعوت به یک آتش‌بس فوری و آغاز مذاکرات صلح می‌نماید. این قطعنامه همچنین پیشنهاد کرده است درصورت پذیرفته‌نشدن این پیشنهاد سازمان کنفرانس اسلامی یک اجلاس فوری تشکیل داده و کلیه اقدامات ضروری درجهت پایان‌دادن به این درگیری را اتخاذ نماید.»[۲۶]

گفتنی است که در هیچ جای این قطعنامه رژیم عراق به‌خاطر آغاز‌کردن جنگ محکوم نشده است.

گزارش ـ 33

آثار حملات عراق به پایانه نفتی خارک و وضعیت کنونی صدور نفت ایران را نشریه اکونومیست چاپ لندن در مقاله‌ای بررسی کرده است: «بسیاری از کارشناسان نفتی و ناظران تحولات خلیج‌فارس عقیده داشتند حملات عراق بر ترمینال نفتی ایران در جزیره خارک نقطه آغازی بر پایان جنگ خلیج [فارس] خواهد بود. ماه‌های اوت و اواخر ماه سپتامبر زمان اوج حملات عراق بود. در ابتدا به نظر می‌رسید که عراقی‌ها سلسله حملاتی را بر نقطه آسیب‌پذیر ایران انجام داده‌اند و طبعاً دراین‌صورت با زیر آب رفتن ذخایر نفت، ایرانی‌ها توانایی ادامه جنگ را نخواهند داشت. اما واقعیت امر چیز دیگری شد. درحال‌حاضر میزان متوسط صادرات نفت ایران حدود 7/1 میلیون بشکه در روز است. یعنی بیشتر از میزانی که قبل از آغاز حملات عراق از ترمینال‌های خارک صادر می‌شده است. چرا پیش‌بینی‌ها اشتباه از آب درآمد؟ با صدور نفت از جزیره خارک، 85 درصد نفت صادراتی، 80 درصد درآمد دولت و 95 درصد ارز خارجی دولت تأمین می‌گردد.

در آخرین هفته سپتامبر، ترمینال خارک آسیب دید، اما ایرانی‌ها به‌سرعت آن را تعمیر کردند. خارک می‌تواند ظرفیت میزان صدور نفت زیادی را داشته باشد. در دهه‌1970 تا روزی 6 میلیون بشکه نفت از این جزیره صادر شده است. خارک 14 پایانه صدور نفت دارد. در حملات عراق فقط 2 پایانه آسیب دید. درحال‌حاضر 4 پایانه درحال فعالیت است و همین تعداد برای صدور نفت با ظرفیت فعلی کافی است. بزرگ‌ترین دلیل برای حالت جهندگی صادرات نفت ایران، عدم توانایی عراق در انجام حملات به خارک بوده است. از طرف دیگر، عراق در حمله به خارک تمام الگوهای عملیات جنگی خویش را به کار گرفته است. ایرانی‌ها از حملات آسیب دیدند، اما نه به‌اندازه‌ای که مجبور شوند بر سر میز مذاکره بنشینند، مهم‌تر از همه موارد فوق‌الذکر اینکه ممکن است ازطرف عربستان سعودی و کویت به عراق هشدار داده شود تا در حمله به خارک تجدیدنظر کرده و یا حداقل محتاط باشد. دو کشور مزبور که مهم‌ترین پشتیبانان مالی عراق هستند، نسبت به تهدیدات جدی ایران مبنی‌بر حملات تلافی‌جویانه به تأسیسات نفتی منطقه هراسان می‌باشند. دولت ایران درحال‌حاضر مشغول ساختن تعدادی ترمینال شناور و مقاوم دربرابر بمب، میان جزیره خارک و ساحل است که می‌تواند ظرفیت 300 الی 400 هزار بشکه نفت در هرروز را داشته باشد. همچنین در یک عمل احتیاطی و پیشگیرانه دیگری علیه حملات هوایی عراق، ایران درحال تهیه مقدمات ساختن یک خط لوله به طول 400 مایل است. این خط از بندر گناوه در ساحل شمال‌شرقی خارک به‌طرف جزیره لاوان نزدیک تنگه هرمز کشیده می‌شود و احتمالاً برای تکمیل پروژه مزبور یک سال وقت لازم خواهد بود.»[۲۷]

گزارش ـ 34

درپی عملیاتی‌شدن مرحله اول انتقال نفت عراق از عربستان (طی ماه گذشته با سقف روزانه نیم میلیون بشکه نفت)، امروز نیز مذاکراتی بین عراق و عربستان برای مرحله دوم انتقال خط لوله نفت آغاز شد. به گزارش خبرگزاری عراق از بغداد «عصام عبد‌الرحیم معاون وزیر نفت و رئیس شرکت ملی نفت عراق در ریاض با مقامات سعودی مذاکراتی را درخصوص مرحله دوم خط لوله نفتی عراق از خاک عربستان آغاز کرده است. این خط لوله میزان صادرات نفت عراق را به سطح یک میلیون بشکه در روز ازطریق خاک عربستان سعودی خواهد رساند.»[۲۸]

گزارش ـ 35

جنگ قیمت‌ها در بازار نفت در سطح منطقه و جهان، کشورهای حوزه خلیج‌فارس و کشورهای تولیدکننده را به تکاپو واداشته است. به گزارش یونایتدپرس، شیخ احمد زکی یمانی وزیر نفت عربستان سعودی، در مصاحبه‌ای با روزنامه هرالد تریبیون که امروز منتشر شد، گفت: «احتمال می‌رود که یک جنگ قیمت‌ها در سطح جهانی (در بازار نفت) در سال آینده آغاز گردد و درنتیجه قیمت نفت خام موقتاً به زیر 20 دلار در هر بشکه برسد. [...] وی افزود: اگر تولید‌کنندگان قبل از کاهش فعلی تقاضا در بهار و تابستان آینده با کاهش تولید موافقت بکنند این جنگ قیمت‌ها ناکام خواهد ماند، ولی به نظر نمی‌رسد تولیدکنندگان خارج از سازمان اوپک برای چنین همکاری آمادگی داشته باشند. یمانی گفت: احتمالاً قیمت نفت از 25 تا 30 دلار کنونی، در تابستان آینده به زیر 20 دلار سقوط خواهد کرد، ولی در زمستان 1987 احتمالاً قیمت‌ها مجدداً افزایش یافته و به سطح کنونی یا بالا‌تر از آن خواهد رسید. یمانی افزود: علی‌رغم خطر سقوط قیمت نفت، عربستان مصمم است سطح تولید خود را درحدود 35/4 میلیون بشکه در روز ـ که سهمیه تعیین‌شده این کشور به‌وسیله اوپک است ـ حفظ کند. وی افزود: شرایط بازار نفت سطح واقعی تولید را تعیین خواهد نمود، ولی عربستان دیگر به کاهش تولید خود به‌طور یک‌جانبه جهت بالابردن قیمت‌ها تن نخواهد داد. وی افزود: ما دیگر این سیاست را که به‌تنهایی بار مشکلات را به دوش بکشیم کنار نهاده‌ایم.

از سوی دیگر، خبرگزاری کویت به نقل از روزنامه استریت تایمز چاپ سنگاپور گزارش داد: عمان جهت مقابله با کاهش قیمت نفت مجبور شده است که تولید نفت خود را تا نیم میلیون بشکه در روز افزایش دهد. سعید بن احمد اشنفاری وزیر نفت و معادن عمان در مصاحبه‌ای با روزنامه مذکور گفت: افزایش تولید نفت عمان از 400 هزار بشکه در روز به 500 هزار به این دلیل صورت گرفته که درآمد کافی جهت توسعه اقتصادی این کشور تأمین گردد.»[۲۹]

دولت ونزوئلا نیز اعلام کرد از بهای نفت خام این کشور به میزان 40 سنت کاسته خواهد شد، درحالی‌که به قیمت فراورده‌های نفتی این کشور که در بازار مشتری بیشتری دارد، افزوده خواهد شد.[۳۰]

از سوی دیگر، وزیر نفت نروژ کریستیانسن طی مصاحبه‌ای با روزنامه الاتحاد چاپ ابوظبی درمورد عواقب وضعیت آزاد در بازار جهانی نفت هشدار داد و گفت: که باوجود گزارش‌های تأیید‌نشده دال‌بر اینکه اعضای اوپک قیمت و سطح تولید خود را تثبیت خواهند کرد، وی معتقد نیست که اوپک در شرف اضمحلال باشد. وزیر نفت نروژ افزود: به‌علت نزدیک‌شدن فصل زمستان و کاهش تولید نفت شوروی و گرایش برخی از کشورهای مصرف‌کننده به ذخیره‌کردن، بهای نفت به‌طور جزئی افزایش خواهد یافت، لیکن احتمالاً قیمت‌ها مجدداً در فصل بهار کاهش خواهد یافت. نروژ گرچه یک کشور عضو اوپک نیست، لیکن مشتاق است که بازار نفت ثبات لازم را بیابد و تولید نفت کشور متبوعش برای کمک به ثبات موردنظر کافی نمی‌باشد.[۳۱]

گزارش ـ 36

دولت محافظه‌کار مارگارت ‌تاچر نخست‌وزیر انگلیس، قبلاً اعلام کرده بود که لندن درمقابل جنگ ایران و عراق موضع بی‌طرفانه اتخاذ کرده و از ارسال سلاح به هر دو کشور متخاصم جلوگیری خواهد کرد. اخیراً مأموران گمرک انگلیس یک محموله بزرگ مسلسل خودکار را در لنگرگاهی در لندن یافتند. روزنامه فایننشال تایمز ضمن اعلام این مطلب، دراین‌باره نوشته است: «آقای آنتونی آردلیج یکی از مقامات مسئول بازرسی در لندن گفت: این سلاح‌ها ظاهراً به مقصد اردن بارگیری شده‌اند، اما مقصد نهایی آنها عراق است. به‌دنبال این ماجرا سه تن از مدیران کارخانه اسلحه‌سازی استرلینگ تحت بازجویی قرار گرفتند. آنها در بازجویی گفتند سلاح‌های مزبور اصلاً برای صادرات به خارج بارگیری نمی‌شوند، آنها حتی ارسال یک محموله دیگر به ارزش 10 هزار پوند در سال 1981 به مقصد عراق را نیز انکار کردند. دولت در سال 1983 مسلسل‌های فوق را ـ که هم به‌صورت رگبار و هم به‌صورت تک‌تیر شلیک می‌کنند ـ برای صدور به خارج جزء سلاح‌های ممنوعه اعلام کرد. آقای آردلیج گفت سه تن از مدیران شرکت درحالی‌که می‌دانسته‌اند مقصد واقعی سلاح‌ها کجاست، به دروغ شهادت‌نامه مزبور را امضا کرده‌اند. در سال 1980 عراق سفارشی برای ساخت بیش از 20 هزار مسلسل دستی به کارخانه استرلینگ داد. اولین محموله سلاح‌های مزبور شامل 10 هزار عدد از فرودگاه هیشارو به مقصد لیسبون پایتخت پرتغال ارسال شد. روی جعبه آنها اتیکت‌هایی نصب شده بود که نشان می‌داد مقصد آنها خارطوم پایتخت سودان است، اما سلاح‌ها به آمستردام و از آنجا به اردن و سپس به بغداد ارسال شد. برای بار دوم که مقامات دولت عراق سفارش خرید محموله دیگری از سلاح‌های مزبور را دادند، مدیران شرکت استرلینگ کوشیدند اجازه صدور آنها را از وزارت بازرگانی دریافت کنند و وانمود کردند که سلاح‌ها به مقصد امان، پایتخت اردن حمل خواهد شد، اما هنگامی‌که محموله در گرینویچ یافت شد، آشکار گردیدکه مقصد واقعی آنها عراق بوده است.»[۳۲]

رادیو بی‌بی‌سی نیز دراین‌باره گفت: «در لندن محاکمه سه مرد به‌اتهام دست‌داشتن در قاچاق مسلسل‌های سنگین به عراق آغاز شد. [...] دادستانی کل رسیدگی به این مسئله می‌گوید نمونه‌هایی از این مسلسل‌ها ازطریق آمستردام و اردن به عراق رسیده است.»[۳۳]

بی‌بی‌سی افزود: «دیلی تلگراف نیز گزارشی از محاکمه‌ای در لندن به چاپ رسانده است که متهمین آن در قاچاق اسلحه مشارکت داشته‌اند. این سه متهم از مسئولان سابق یک کارخانه مسلسل‌سازی در شهر استرلینگ اسکاتلند بوده‌اند.»[۳۴]

گزارش ـ 37

امریکا و کشورهای اروپایی برای جلوگیری از رسیدن تجهیزات نظامی به ایران تلاش فراوانی می‌کنند. از سوی دیگر ادعا شد شوروی تحریم ایران را کاهش داده است.

به نوشته یک نشریه آگاه داخلی: مقامات قضایی امریکا، خواستار استرداد یک تبعه اتریشی از کشور کانادا شده‌اند. وی متهم است که قصد داشته با اقدام به جعل مدارک و توطئه، هلیکوپتر‌های جنگی و موشک برای ایران خریداری کند.[۳۵]

خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز دراین‌باره گزارش داد: «یک تبعه اتریشی که هم‌اکنون زندانی است، روز سه‌شنبه در یک دادگاه استرداد حاضر خواهد شد. رایت یک مأمور امریکایی که در پاسگاه گمرک نیویورک مشغول به کار است، فاش ساخت که از شش ماه پیش درمورد فعالیت‌های گولیسچک تحقیق به ‌عمل می‌آید. این مأمور امریکایی همچنین گفت که این مسئله احتمالاً با یک شبکه بین‌المللی قاچاقچیان که اقدام به خرید سلاح کرده و آنها را ازطریق دیگر کشورها به ایران ارسال می‌کند در ارتباط است.»[۳۶]

گولیسچک درصدد خریداری 10 هلیکوپتر کبرا و 10 هزار موشک از نوع تاو به ارزش 161 میلیون دلار برای ایران بوده است که با تلاش مأمور نفوذی امریکایی لو رفته و دستگیر شده است.[۳۷]

از سوی دیگر، نشریه فرانسوی ژون آفریک ادعا کرد که شوروی تحریم خود علیه ایران را کاهش می‌دهد.

این نشریه نوشته است: «تشدید حملات عراق به پایانه نفتی خارک موجب شد که اتحاد جماهیر شوروی تصمیم بگیرد از دامنه تحریم تحویل جنگ‌افزار به تهران بکاهد، درحالی‌که شوروی در گذشته مصراً سعی می‌کرده سوریه و لیبی را از تحویل تجهیزات نظامی به تهران بازدارد؛ ولی امروزه موافق است که این کشورها به جمهوری اسلامی وسایل دفاع ضدهوایی به‌ویژه موشک‌های زمین‌به‌هوا تحویل دهند و حتی ظاهراً آماده است درصورت لزوم خود این عمل را انجام دهد.»[۳۸]

گزارش ـ 38

مؤسسه مطالعات استراتژیک لندن در گزارشی تحلیلی از جنگ ایران و عراق توانایی‌های دو طرف جنگ را بررسی کرد و ورود جنگ‌افزار شیمیایی عراق و حملات موشکی ایران را در جنگ، ابعاد جدیدی از وضعیت جنگی اعلام نمود.

در این گزارش آمده است: «تنها امید عراق برای گریز از موقعیت فعلی جنگ، بمباران است. هدف عراق از حمله به هدف‌های غیرنظامی و نفتی ایران، ظاهراً تضعیف حمایت مردمی از نظام جمهوری اسلامی است، اما این اقدام تاکنون ثمری نداشته، بلکه زیان‌های سیاسی آشکاری نیز درپی داشته است.»

مؤسسه مطالعات استراتژیک لندن در گزارش سالیانه خود با عنوان موازنه نظامی در سال‌های 1985 و 1986، پس از اشاره به تمام‌شدن ذخیره مالی عراق و دیون بین‌المللی هنگفت این کشور می‌افزاید: «بعید به نظر می‌رسد که خطوط لوله نفتی جدید درآمد لازم را برای عراق به‌همراه بیاورند. [...] از طرف دیگر، ایران حداقل در شرایط فعلی درحال پیروزی در جنگ اقتصادی است، اما هنوز قادر به کسب پیروزی در میدان نبرد نیست. براساس این گزارش، به‌طورکلی تسلط تجهیزاتی عراق کماکان برتری عددی نیروی انسانی ایران را خنثی کرده است. اخبار رسیده درمورد استفاده عراق از بمب‌های شیمیایی و استفاده ایران از موشک‌های زمین‌به‌زمین ابعاد جدیدی به جنگ داده است و عراق از برتری هوایی خود برای حمله به مناطق شهری و تسلط بر خطوط مقدم جبهه و دور نگاه داشتن نفتکش‌ها از تأسیسات نفتی ایران در شمال خلیج‌فارس بهره‌برداری بیشتری کرده است.»[۳۹]

در این گزارش درباره توان نیروی انسانی و تسلیحاتی ایران و عراق آمده است: «نیروی انسانی در نیروهای نظامی ایران طبق برآورد این مؤسسه بالغ‌بر 3 میلیون نفر است که از این تعداد 5/2 میلیون نفر بسیجی، 305 هزار نفر پرسنل کادر و وظیفه نیروهای سه‌گانه ارتش و 250 هزار پاسدار انقلاب اسلامی هستند؛ درحالی‌که نیروهای انسانی عراق کمی بیش از یک میلیون نفر است که 520 هزار نفر آنها در نیروهای سه‌گانه ارتش و 650 هزار نفر در نیروهای به‌اصطلاح ارتش خلقی هستند.

از سوی دیگر، طبق برآورد، نیروی هوایی ایران دارای 80 هواپیمای جنگنده قابل‌پرواز است، درحالی‌که عراق 500 هواپیما و 100 هلیکوپتر جنگنده دراختیار دارد. نیروی زمینی ایران دارای 1900 تانک سنگین و 50 تانک سبک می‌باشد؛ درحالی‌که عراق حداکثر 3750 تانک سنگین و 150 تانک سبک دارد. احتمالاً 150 دستگاه از تانک‌های سنگین عراق از نوع چیفتن است.»[۴۰]

در گزارش سالانه مؤسسه مطالعات استراتژیک لندن همچنین آمده است: «عراق ازنظر ذخیره مالی تهی شده و بدهی‌های خارجی این کشور رقم درشتی را تشکیل می‌دهد و باوجود وضع کنونی بازار نفت، خط لوله‌های جدید این کشور درآمدهای موردنیاز عراق را تأمین نمی‌سازد. [...] عراق به‌دلیل جنگی که بیش از پنج سال است ادامه دارد، به‌طور وسیعی وابسته به کمک‌ها، اعانات و اعتبارات خارجی است که 45 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، ولی درعوض ایران توانسته است بدون دریافت هیچ‌گونه کمک خارجی، نرخ رشد معقولی را برای خود حفظ کند.»

در این گزارش اضافه شده است که حتی اگر بغداد بیش از پیش از برتری هوایی خود استفاده کند و سعی در تسلط بر میدان نبرد نماید و موفق به بستن راه نفتکش‌های عازم تأسیسات نفتی ایران در شمال خلیج شود، این تاکتیک سودی نخواهد داشت.[۴۱]

گزارش ـ 39

درپی سوءقصد سه‌شنبه گذشته به سفیر ایران در واتیکان، خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد: «امروز شخصی ناشناس که خود را عضو جبهه آزادی‌بخش عرب معرفی می‌کرد، در تماسی تلفنی با خبرگزاری ایتالیایی "انا" مسئولیت سوءقصد ناموفق علیه سفیر ایران در واتیکان را به‌عهده گرفت. این شخص تأکید کرد که دیپلمات‌های ایرانی به‌ویژه سفیر ایران در واتیکان مسئول عملیات تروریستی انجام‌شده در اروپا هستند. بنا بر این گزارش، سفیر ایران در واتیکان روز سه‌شنبه یک بسته حاوی بمب که از فرانسه فرستاده شده بود دریافت کرد، لیکن چون مشکوک به ‌نظر می‌رسید مأموران خنثی‌کننده بمب را مطلع کرد. در این بسته یک ماشین حساب الکترونیکی حاوی 300 گرم ماده منفجره قرارداشت.»[۴۲]

گزارش ـ 40

روزنامه دیلی تلگراف چاپ لندن در گزارشی با عنوان "ایران نفتکش‌ها را موردحمله قرار می‌دهد" نوشته است: «ناوهای جنگی ایران امروز با شلیک به‌سمت یک یدک‌کش هلندی آن را وادار کردند تا یک نفتکش آسیب‌دیده را به یکی از بنادر ایران ببرد. این یدک‌کش که متعلق به شرکت " آمستردای وسیمولر" می‌باشد، نفتکش غول‌آسای یونانی 300 هزار تنی "کاناریا" را برای تعمیر به محل تعمیر کشتی در دوبی یدک می‌کرد. نفتکش یونانی که در اجاره ایران است، روز سه‌شنبه گذشته هدف موشک‌های عراقی قرار گرفته و صدمه ‌دیده بود. از دید ناظرین این حمله برای نمایش‌دادن نیروی هوایی عراق انجام شده است.»[۴۳]

سخنگوی کمپانی یونانی مالک این نفتکش به خبرگزاری فرانسه گفت که این نفتکش را یک شرکت ایرانی برای انتقال 16 هزار تن نفت اجاره کرده بود که پس از حمله عراق، قصد داشت با یک یدک‌کش به بحرین برود، لیکن یک کشتی جنگی ایران آن را ناگزیر کرد به‌سوی جزیره سیری برود. این سخنگو گفت که احتمال دارد نفتکش کاناریا پس از تخلیه نفت خود در سیری، با یک یدک‌کش عازم بحرین شود تا در آنجا آن را تعمیر کنند.[۴۴]

گزارش ـ 41

مخالفان یاسر عرفات رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین، با دو بمب‌گذاری، به عراق هشدار دادند که حمایت از یاسر عرفات را متوقف کند. به ‌گزارش یونایتدپرس: «دقایقی پس از انفجاری که در دفتر شرکت هواپیمایی عراق در مرکز نیکوزیا روی داد، مدیر شرکت هواپیمایی عراق مقیم نیکوزیا به‌وسیله بمبی که در اتومبیلش کار گذاشته شده بود، دربرابر خانه‌اش به هلاکت رسید.

ولید ابراهیم مدیر این شرکت که 47 سال داشت، چند دقیقه پس از آنکه از انفجار در دفتر خویش مطلع شد و با اتومبیل قصد داشت به‌سوی این محل حرکت کند، براثر تله انفجاری کشته شد. انفجار اول پنجره‌های دفتر شرکت هواپیمایی عراق را در نیکوزیا خرد کرد و خسارات زیادی به ساختمان‌ها، خانه‌ها، مغازه‌ها و ادارات اطراف وارد آورد و شماری از اتومبیل‌های متوقف‌شده نیز به‌شدت در جریان این انفجار آسیب دیدند. این انفجار در ساعت 7:30 بامداد، زمانی‌که کارکنان شرکت در سر کار خود حاضر می‌شدند روی داد. رادیو قبرس گفت: دقایقی پس از آنکه شخصی ناشناس با ابراهیم در دفترش تلفنی تماس گرفت و خبر انفجار در دفتر شرکت را به وی اطلاع داد، بمب دوم منفجر شد.»

بنا بر این گزارش: «مردی که دارای لهجه عرب بود، طی تماس تلفنی با خبرگزاری‌ها گفت: سازمان عقاب‌های انقلاب دست به این حمله زده و به عراق هشدار داد که از همکاری با یاسر عرفات خیانتکار دست بردارد.»[۴۵]

رادیو بی‌بی‌سی در خبری مشابه گفت: «بمبی که در زیر صندلی اتومبیل آقای ابراهیم کار گذاشته شده بود، بلافاصله پس از روشن‌شدن اتومبیل منفجر شد و وی را در جا به قتل رسانید.» بی‌بی‌سی افزود: «سال گذشته دو سازمان اسلامی هوادار دولت ایران مسئولیت حملات مشابهی را برعهده گرفتند.»[۴۶]

به گفته بی‌بی‌سی، گروه مزبور در تماسی تلفنی با خبرگزاری آسوشیتدپرس در بحرین گفته است که هدف هشدار به عراق علیه حمایت از یاسر عرفات رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین بوده است.[۴۷]

گزارش ـ 42

آيت‌الله موسوي اردبيلي، رئيس ديوان عالي كشور، در خطبه‌هاي نمازجمعه تهران ضمن قرائت متن سخنان امام خميني در ديدار با فقيهان و حقوق‌دانان شوراي نگهبان، گفت حكومت مستضعفين معني‌اش اين است كه تمام امورش و تمام مظاهرش بايد به‌دست مستضعفين اداره شود.
آيت‌الله موسوي اردبيلي، رئيس ديوان عالي كشور، در خطبه‌هاي نمازجمعه تهران ضمن قرائت متن سخنان امام خميني در ديدار با فقيهان و حقوق‌دانان شوراي نگهبان، گفت حكومت مستضعفين معني‌اش اين است كه تمام امورش و تمام مظاهرش بايد به‌دست مستضعفين اداره شود.

آیت‌الله موسوی اردبیلی رئیس دیوان عالی کشور و امام‌جمعه موقت تهران، در خطبه‌های نمازجمعه این هفته تهران درباره موضوعاتی ازجمله حکومت مستضعفین، وابسته‌بودن موجودیت نظام به رزمندگان، دارایی‌های بلوکه‌شده ایران در فرانسه و تغییر مواضع شورای همکاری خلیج‌فارس سخن گفت. آیت‌الله موسوی اردبیلی درباره حکومت مستضعفین گفت: حکومت مستضعفین کلمه‌ای است که ما از آغاز انقلاب و حتی قبل از انقلاب اسلامی شعار آن را می‌دادیم. وی گفت: البته استضعاف شامل اقسام گوناگونی ازقبیل استضعاف فکری، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی می‌باشد، اما تبلور استضعاف، استضعاف اقتصادی و مالی است که مصادیق و عینیت مستضعفین اکثریت قاطع ملت را از طبقه کارگری، دهقان روستا‌نشین، خوش‌نشین و پیشه‌وران جزء تشکیل می‌دهند و آنچه‌ در حکومت مستضعفین موردنظر می‌باشد، استضعاف اقتصادی و مالی است. حکومت مستضعفین معنی‌اش این است که تمام امورش و تمام مظاهرش باید به‌دست مستضعفین اداره شود. [...] اما حتی اگر امور اجرایی مملکت تنها در دست طبقه مستضعف باشد، کافی نیست، بلکه قانون نیز باید در کنار آن درجهت حفظ منافع مستضعفین باشد تا با اجرای آن بتوان از حقوق محرومان و بیت‌المال حفاظت کرد. وی افزود: تمام حرکت‌ها و سکون‌ها باید درجهت تقویت مستضعفین باشد. ازبین‌بردن فقر، گرفتن حقوق پایمال‌شده و نجات‌دادن اکثریت مردم از محرومیت و استضعاف، اعمالی است که خواست مجلس، دولت، قوای سه‌گانه و همه مردم است.[۴۸] امام‌جمعه موقت تهران در ادامه به اجرای احکام صادره درمورد اموال مصادره‌ای و توقیف‏شده اشاره کرد و گفت: ما سروصداهایی که در خارج از کشور بلند است را می‌شنویم و از آن مطلع می‌شویم و یا تخلیه خانه‌ها و مجتمع‌های فرهنگی، بیمارستانی، مراکز دولتی و مکان‌هایی که مثلاً جنگ‌زدگان از بیچارگی به آنجا پناه برده‌اند را می‌بینیم و در روزنامه‌ها عکس و شرح آنها را می‌خوانیم. گاهی محل سکونتی تخلیه می‌شود و مستأجر با فرزند و همسر و مادر مریضش در کنار خیابان به‌سر‌می‌برند و این آقایان خبرنگاران هم می‌روند و عکس می‌گیرند و آن را منتشر می‌کنند یا وقتی می‌بینیم که در روزنامه‌ها می‌نویسند که طاغوتچه‌ها برمی‌گردند و حکم و دستور توقیف و رفع توقیف هم در کنار آن مطلب نوشته می‌شود و یا وقتی می‌بینیم که کشاورز با مالک دعوا کرده و کشاورز زن و بچه‌اش را برداشته و آمده و به این در و آن در می‌زند، مگر انسان دلش سنگ باشد که این‌طور جاها متأثر نشود. ما ازطرفی می‌گوییم حکومت، حکومت مستضعفین است و ازطرفی این چیز‌ها را مردم می‌دانند، آنها را می‌خوانند و آن را درک می‌کنند. علت این تناقض چیست؟

آیت‌الله موسوی اردبیلی در توضیح این مسئله به ترسیم وضعیت اقتصادی قبل از انقلاب پرداخت و با اظهار اینکه در آن دوران اقتصاد مملکت به‌دست یک مشت خائن و دغل‌کار دزد افتاده‌ بود، گفت: پس از انقلاب، تعدادی از طاغوتچه‌ها تصفیه شدند، عده‌ای از آنها هم به خارج از کشور فرار کردند و اموالشان را هم با خود بردند و در خارج و در دادگاه لاهه علیه ما طرح دعوی نمودند. دسته‌ای از آنها بعد از انقلاب به خارج فرار کردند، اما بعداً برگشتند و عده‌ای از آنها هم اصلاً نرفتند و در داخل منتظر فرصتی شدند. البته در آن هنگام نشد که تمام اموال نامشروع غاصبان مصادره شود، اما مقداری که فی‌نفسه حجیم است گرفته شد. [...] اما با این مقدار آیا همه اموال نامشروع گرفته شد؟ نصف آن بلکه یک‌سوم آن هم گرفته نشده و یا بهتر بگویم با یک حساب سرانگشتی می‌دانیم که یک‌پنجم آن هم گرفته نشده است.

رئیس دیوان عالی کشور در ادامه سخنان خود در توضیح علت برگشتن تعدادی از موارد مصادره‌ای به دادگاه‌های انقلاب، گفت: درعین‌حالی که من به آنها [دادگاه‌های انقلاب] ارج می‌گذارم، احترام می‌گذارم، قدرشان را می‌دانیم، اینها در بعد مبارزه با گروهک‌ها بسیار موفق بودند و توانستند گروهک‌ها را از ایران جمع کنند. [...] اما چون دادگاه‌ها و دادسراهای انقلاب قانون مدون ندارند، گاهی یک حاکمی را می‌گذارند، این حاکم می‌آید به نظرش می‌رسد که این شخص اموالش باید گرفته شود؛ چون قانون مدونی ندارد. حاکم دیگری می‌‌آید شکایت می‌شود، نگاه می‌کند و می‌بیند که مدارک در نظرش کافی است. اگر ما قانون مدونی داشتیم در دست اینها، می‌گفتیم اگر کسی این کار را کرد نتیجه‌اش این است، دیگر از مشکل سلیقه‌ای‌بودن بیرون می‌رفت.

امام‌جمعه موقت تهران تأکید کرد: «ما باید یک سیاست کلی مالی در این مملکت داشته باشیم. یک دادگاه، یک دادسرا، یک وزارتخانه، یک وزیر تنها بخواهد حرکت کند، مسئله به این مهمی را نمی‌تواند حل کند. یک جهاد مقدس با یک برنامه‌ریزی صحیح و درست درجهت نجات مستضعفین و ریشه‌کن‌کردن فقر ازطریق ترویج کشاورزی، ازطریق تأسیس صنعت، ازطریق خلع‌ید‌کردن افراد دغل و مکار و ازطریق بازپس‌گرفتن اموال بیت‌المال و اموال نامشروع و تصرف و برگرداندن آنها به خزینه دولت. با این برنامه ما می‌توانیم بگوییم ما اکنون در مسیر پیاده‌کردن حکومت استضعافی هستیم، دیگر شعار نمی‌دهیم و عمل می‌کنیم.»[۴۹]

رئیس دیوان عالی کشور در ابتدای خطبه دوم گفت: «مناسبت دیگر ما بسیج عزیزی است که با رفتن و کمک به جبهه‌های جنگ تحمیلی شور و هیجانی می‌آفریند. نظام اسلامی وابسته به اینهاست و تا وقتی ما اینها را داریم این نظام را داریم. حالا می‌خواهند خارک را بزنند یا نزنند که به کوری دشمن خارک را هم نمی‌توانند بزنند و آنکه نظام ما را سرپا نگاه داشته همین جوانان بسیجی، سپاهی و رزمنده است.»

آقای موسوی اردبیلی در ادامه به اقدام فرانسه در بلوکه‌کردن یک میلیارد دلار دارایی ایران و یک میلیون دلار دیرکرد آن اشاره کرد و گفت: اخیراً آقای میتران رئیس‌جمهور فرانسه گفته است بیایید و محاسبه کنید و گفت در دین شما ربا حرام است ـ البته این را منافقین به میتران یاد داده‌اند ـ درحالی‌که این نادان نمی‌دانسته که ما جان آنها را می‌گیریم چطور می‌توانیم پولشان را نگیریم؟ [...] البته گرفتن دیرکرد از کافر حرام نیست.

وی افزود: الحمدلله نیروهای مسلح و بسیج ما در همه فصول سال و در گرما و سرما یاد دوران پیامبر(ص) و علی(ع) که به‌هنگام جهاد مغازه‌ها را می‌بستند و به جهاد می‌رفتند را زنده می‌کنند. وی با تقدیر از زحمات و فعالیت ارتش، سپاه و کمیته گفت: ما از تمام این نهادها که سینه خود را سپر کرده‌اند و شهید داده‌اند، تشکر می‌کنیم.

آقای موسوی اردبیلی در پایان سخنان خود به تغییر موضع شورای همکاری خلیج‌فارس اشاره کرد و گفت: این شورا از آغاز جنگ تحمیلی تاکنون درقبال ایران، صدام را مظلوم و ایران را ظالم می‌خواند، درحالی‌که امروز ما را جنگ‌طلب نخوانده و خدا کند این شورا گام‌های بعدی را بردارد و با واقع‌بینی با این مسئله که ایران جنگ‌طلب و خونریز و متجاوز نیست برخورد کند و بداند ایران سپر بلای این کشورها درمقابل شرق و غرب است.[۵۰]

گزارش ـ 43

متن سخنان امام خمینی در دیدار با فقیهان و حقوق‌دانان شورای نگهبان را رئیس دیوان عالی کشور در خطبه اول نمازجمعه این هفته تهران به این شرح قرائت کرد: «بسم الله الرحمن الرحیم؛ امروز ما گرفتار دو جریان هستیم؛ یک آن جریانی است که همین‌که به نفع مستضعفین و محرومین سخن گفته شود و از کاخ‌نشین‌ها و غاصبین حقوق مردم صحبتی شود، می‌گویند این همان کمونیزم است. و جریان دیگر اینکه، وقتی گفته شود خودسرانه اقدام به تقسیم زمین یا گرفتن اموال ننمایید می‌گویند طرف‌داری از سرمایه‌دارها و فئودال‌هاست؛ درحالی‌که همان‌طورکه می‌دانید اسلام نه با سرمایه‌داران موافق است نه با کمونیزم؛ اسلام راه و رسم دیگری غیر از اینها دارد.

من متأسفم که در بین گروه اول گاهی کسانی هستند که بعضی اوقات به احادیثی متوسل می‌شوند، مثلاً مستند خود را آن فرمان حضرت امیر علیه‌السلام قرار می‌دهند که ایشان به مالک اشتر فرمودند. اولاً این فرمایشات حضرت یک حکم حکومتی است و نمی‌شود برطبق آن فتوی داد. ثانیاً درمورد زکات است درحالی‌که حکومت اسلامی به‌وسیله خمس اداره می‌شود. احتمال است که حضرت به‌لحاظ وضع خاص منطقه چنین حکمی کرده باشند یا اینکه علم داشتند که مردم آن منطقه افرادی راستگو و صادق هستند.

اما ما حدیث داریم که گفته می‌شود برطبق آن فتوی داد و عمل کرد، آن این است که فقرا در مال اغنیا شریک هستند. مگر نه این است که مال مورد شرکت مشاع است؛ پس فقرا در مال اغنیا شرکت دارند. کسی که حقوق مالی خود را پرداخت نکرده است سهمی که می‌بایست پرداخت کند به‌صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند تا آنجا که اگر کلیه اموالش را هم بدهند باز مدیون شرعی است.

درمورد مسئله زمین باز دقت بشود، احیای موات شرایطی دارد. من خودم از ظلم و ستم خوانین فئودال‌ها اطلاع دارم که چگونه مردم فقیر را به کار می‌گرفتند؛ چگونه با زجر و شکنجه آنها را به کارکردن وا می‌داشتند. در این‌گونه موارد زمین اگر احیا شود آن ظالم که مردم را به‌زور وادار به کار کرده مالک نمی‌شود. اینها چنین مال جمع کرده صاحب ده‌ها و صدها هکتار و گاهی بیشتر زمین می‌شده‌اند. من نمی‌گویم کسی که خانه دارد و در یکی ساکن است و دیگری را اجاره داده تا از مال‌الاجاره زندگی کند خانه او را بگیرند یا کسی که به‌زحمت زمینی را آباد کرده و حالا از همین زمین زندگی خود را می‌گذراند بروند و او را بگیرند.

اما ببینید این ثروت‌های بزرگ چگونه انباشته شده است. من احتمال این را که اینها حقوق شرعی خود را کامل پرداخته باشند حتی در یک نفرشان هم نمی‌دهم. در مواردی که اگر تمام اموالشان گرفته شود باز بابت حقوق شرعی بدهکارند. وقتی در پاریس بودم عده‌ای از سرمایه‌دارها که حس کرده بودند رژیم سابق رفتنی است، لذا برای اینکه در حکومت بعدی هم به همان‌گونه باشند و زندگی کنند پیش من ‌آمدند که می‌خواهیم وجوه شرعی خود را پرداخت کنیم. مقصود آنها را فهمیدم و گفتم شما بروید اساس کارتان را درست کنید من پولی از شما نمی‌گیرم. الآن هم عده‌ای هستند که می‌روند مثلاً صد هزار تومان به یکی از آقایان می‌دهند که این حقوق شرعی است که درعهده من است، آنها می‌گویند بله فلانی حقوق شرعی خود را پرداخت کرده است و درحالی‌که این شخص پنجاه میلیون تومان از این بابت بدهکار است و می‌خواهد با دادن پنجاه هزار تومان اموالش را تصاحب کند.

شما بیایید احکام الهی را اجرا کنید باید قوانین وضع بشود حقوق محرومین و فقرا به آنها بازگردانده شود. این وظیفه شماست. متأسفانه در بعضی موارد قوانین خوب است، ولی خوب اجرا نمی‌شود. ما مأمورین خوب کم داریم. اگر مأمورین اجرا افراد صالح و واردی باشند، دیگر سروصدای کسی درنمی‌آید. برای این امر هم باید فکری کرد. من از خداوند می‌خواهم که به همه توفیق پیاده‌کردن قوانین اسلامی را عنایت بفرماید.»[۵۱]

گزارش ـ 44

آقای موسوی خوئینی‌ها دادستان کل کشور که به استان مازندران سفر کرده است، امروز در سخنانی قبل از خطبه‌های نمازجمعه نوشهر با اشاره به نقش قانون در حمایت از مستضعفین گفت: «حاکم اسلامی برای شناختن مرزها و حقوق مردم اقدام به قانونگذاری می‌کند تا مرزها مشخص شود، ولی اگر پس از وضع قانون کسانی از این مرز تجاوز کردند باید با آنها برخورد اسلامی تنبیهی و عبرت‌آموز برای دیگران شود. وی اضافه کرد: بعضی از مسئولین قضایی استان‌ها اظهار می‌دارند که ما می‌دانیم اشخاصی [هستند که] حق با آنان نیست و [حق] با مردم است، ولی هرجا می‌خواهیم راه آن را ببندیم با یک ماده قانونی جلو ما را می‌گیرند.»

وی گفت: «شما باید چاره‌اندیشی کنید و به هر کیفیتی هست نباید بگذارید حق ضعیف پایمال شود. کسی که به حقوق دیگران تجاوز کرده و قانون را هم به بازی گرفته، مرتکب گناه مضاعف شده است؛ پس جرمش دو برابر است و باید با آنان به‌شدت برخورد شود. اگر کسانی پیدا شدند و به‌طرزی عمل کردند که جامعه را از قانون و مجریان قانون نا‌امید کنند چه ظلمی بالاتر از این است؟ مجری قانون باید کسی باشد که روح قانون را بفهمد و بداند که قانون برای حفظ ضعفا است نه برای حمایت از مستکبران و سودجویان.

دادستان کل کشور در بخش دیگری از سخنانش گفت: کسی که به جمهوری اسلامی رأی نداده، حاضر به پرداخت مالیات به دولت نیست، در هنگام مصائب در خدمت جامعه نیست، به جبهه نمی‌رود، یک روز دلش با امام نبوده و دلش به حال مردم هیچ‌گاه نسوخته و مایل است که امریکایی‌ها بیایند و بر ما حکومت کنند، اگر هم کسی به چنین شخصی سیلی زد هیچ‌کس حق ندارد از او حمایت کند. زیرا او سال‌ها به گوش مردم سیلی زده است. باید به این مسائل توجه شود و قضایا دوطرفه بررسی ‌گردد. دستگاه قضایی نباید در خدمت این قشر اندک و فاسد قرار گیرد. وی افزود: اینها وابسته رژیم گذشته‌اند، اگر وابسته نبودند چطور ممکن است زمین‌هایی در سواحل دریا به افرادی که نسل ‌اندر نسل در این محل سکونت داشته‌اند، واگذار نشود و یک عده از تهران و جاهای دیگر بیایند و زمین‌ها را به آنها بدهند؟

موسوي خوئيني‌ها دادستان كل كشور در سخناني قبل از خطبه‌هاي نمازجمعه نوشهر: نبايد بگذاريم حق ضعيف پايمال شود.
موسوي خوئيني‌ها دادستان كل كشور در سخناني قبل از خطبه‌هاي نمازجمعه نوشهر: نبايد بگذاريم حق ضعيف پايمال شود.

آقای موسوی خوئینی‌ها در ادامه گفت: اگر بذل و بخشش بود، مردم مستضعف که شایسته‌تر بودند و درثانی اموال عمومی و ملی که مال شاه نبوده است که واگذار نماید. وی خطاب به مردم گفت: اگر اینها برای اراضی‌شان مراجعه کردند، باید قبل از آمدن به مازندران، به دادستانی کل بیایند و روشن کنند که چگونه شاه اینها را موردلطف قرار داده و ما همان‌طورکه با شاه تصفیه‏حساب کردیم، با آنها نیز تصفیه‏حساب خواهیم کرد. دادستان کل کشور اضافه کرد که این اراضی مرتعی و جنگلی که در نظام گذشته به وابستگان طاغوت واگذار شده است، از امروز به حکم دادستانی کل توقیف می‌باشد و قوای انتظامی در سطح استان موظف‌اند از ورود این افراد وابسته به اراضی مذکور جلوگیری نمایند و آنها را به دادستانی اعزام نمایند تا ما تکلیف اسلامی‌مان را با آنها عملی بنماییم.»[۵۲] نشریه گزارش، نشریه واحد سیاسی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم درباره اقدامات دادستان کل کشور و دیدگاه‌های اقتصادی امام خمینی نوشته است: «اقدامات اخیر دادستان کل کشور موجب گردید تا دوباره مسئله تقریباً فراموش‌شده اموال و املاک نا‌مشروع سرمایه‌داران به‌جای‌مانده از رژیم گذشته در جامعه مطرح گردد و بحث‌ها و نظرات بسیاری را در حول‌وحوش خود برانگیزد. دراین‌زمینه سخنان اساسی و محوری امام امت در سال 60 (که در جمع شورای نگهبان ایراد شده بود) می‌توانست به‌عنوان حجت شرعی و قانونی تاکنون مورداستفاده ازسوی مراجع ذی‌ربط قرار گرفته و بسیاری از معضلات کنونی را حل نماید، لیکن این سخنان در مرحله تبلیغ نیز کمتر موردتوجه قرار گرفت درهرصورت بیانات امام پس از مدت 4 سال، مجدداً ازسوی آیت‌الله موسوی اردبیلی در نمازجمعه امروز تهران بازگو گردید.»[۵۳]

گزارش ـ 45

چهار امریکایی ربوده‌شده در لبنان، امروز از ریگان رئیس‌جمهوری امریکا خواستند که با ربایندگان آنان وارد مذاکره شود تا امکان آزادی آنان فراهم شود، زیرا دیپلماسی خاموش ثمر‌بخش نمی‌باشد. ریگان بلادرنگ این درخواست را رد کرد. لاری اسپیکز سخنگوی کاخ سفید در اعلام واکنش ریگان به این درخواست گفت: با تروریست‌ها وارد مذاکره نمی‌شویم؛ سیاست ریگان دراین‌مورد تغییر نیافته و نخواهد یافت. اسپیکز افزود: ما ربایندگان را به‌طور قاطع مسئول سلامت گروگان‌ها می‌دانیم و از آنها می‌خواهیم که هر‌چه زودتر آنها را آزاد کنند.

این درخواست در 9 نامه که از یک اتومبیل به‌سوی دفتر خبرگزاری امریکایی آسوشیتدپرس در بیروت پرتاب شد، به دست آمده است. چهار نامه از این تعداد که به تاریخ امروز می‌باشد، به‌وسیله تری آندرسون خبرنگار آسوشیتدپرس، یک روحانی مسیحی به نام لورانس جنکو، دیوید جاکوبس مدیر بیمارستان و توماس ساترلند رئیس دانشگاه امضا شده است.

در یکی از این نامه‌ها خطاب به ریگان رئیس‌جمهوری امریکا آمده است: «ما از شما می‌خواهیم اقدامی به عمل آورید. [...] طی ماه‌های گذشته از امتناع شما از مذاکره با ربایندگان خود مطلع شده‌ایم؛ گر‌چه آن را درک می‌کنیم، لکن با آن موافق نیستیم‌. در این نامه از ریگان سؤال شده است، به نظر شما ربایندگان تا کی صبر خواهند کرد؟ در نامه مزبور همچنین از رئیس‌جمهوری امریکا خواسته شده است به خانواده‌های گروگان‌ها رحم کند و بکوشد آزادی آنان را تا کریسمس تأمین کند.»[۵۴]

گزارش ـ 46

رجوی رئیس سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، امروز برای بار دوم در سفر اخیر شاه اردن به فرانسه با وی گفت‌وگو کرد.[۵۵] سازمان مجاهدین (منافقین) در بیانه‌ای دراین‌باره اعلام کرد که در این ملاقات درمورد راه‌های پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق گفت‌وگو شد و شاه حسین مبارزات سازمان را تحسین کرد.[۵۶]


پاورقی‌ها

  1. ↑ در جلسه امروز که بدون حضور محسن رضايي فرمانده کل سپاه تشکيل شد، برادران رحيم صفوي (فرمانده نيروي زميني سپاه)، غلامعلي رشيد مسئول معاونت عمليات سپاه پاسداران، احمد غلامپور فرمانده قرارگاه کربلا، عزيز (محمد‌علي) جعفري فرمانده قرارگاه قدس، عباس محتاج فرمانده قرارگاه سلمان، محمد پيشبهار مسئول اطلاعات عمليات نيروي زميني حضور داشتند.


منابع و مآخذ روزشمار 1364/08/17

  1. ↑ سند شماره 634/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: انتخاب منطقه عملیاتی فدک (فاو)، گزارش راوی قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران (داوود رنجبر)، ص 103.
  2. ↑ همان، صص 107 ـ 103.
  3. ↑ روزنامه کیهان، 1364/8/18، ص 3.
  4. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 234، 1364/8/18، ص 5، رادیو بی‌بی‌سی، 8 نوامبر 1985 (1364/8/17).
  5. ↑ سند شماره‌ 200092 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، شماره 92، 1364/8/20، صص 1 و 2.
  6. ↑ سند شماره 119739 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش خبری، از فرماندهی قرارگاه حمزه به فرماندهی کل سپاه، 1364/8/20.
  7. ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها و تحلیل، شماره 14، 1364/9/23، ص 38.
  8. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 236، 1364/8/20، ص 18، باختران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/19.
  9. ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 70، 1364/8/28، ص 23.
  10. ↑ همان، ص 24.
  11. ↑ واحد سیاسی تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشریه گزارش، شماره 14، 1364/9/8، ص 102.
  12. ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 71، 1364/9/5، ص 26.
  13. ↑ مأخذ 11.
  14. ↑ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد چهارم، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1387، ص 289، سند 17616/s، شورای امنیت، 8 نوامبر 1985 (1364/8/17).
  15. ↑ همان، ص 290، سند 17617/s شورای امنیت، 8 نوامبر 1985 (1364/8/17).
  16. ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 69، 1364/8/22، صص 7 ـ 6.
  17. ↑ روزنامه کیهان، 1364/8/18، ص 20.
  18. ↑ همان.
  19. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 235، 1364/8/19، ص 12، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18، روزنامه فایننشال تایمز در شماره روز جمعه 1364/8/17.
  20. ↑ اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 967، 1364/8/27، ص 21.
  21. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 1364/8/18، صص 9 ـ 10، رادیو امریکا، 1364/8/17.
  22. ↑ همان، صص 9 ـ 8، رادیو امریکا، 1364/8/17.
  23. ↑ مأخذ 19، ص 14، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18.
  24. ↑ مأخذ 4، صص 18ـ 16، رادیو لندن، 1364/8/17.
  25. ↑ مأخذ 19، صص 28 ـ 27، واشنگتن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18.
  26. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 237، 1364/8/21، ص 3، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18.
  27. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 1364/9/18، ص 17، به نقل از نشریه اکونومیست چاپ لندن، 8 نوامبر 1985، (1364/8/17).
  28. ↑ مأخذ 4، ص 24، بغداد ـ خبرگزاری عراق، 1364/7/17.
  29. ↑ روزنامه اطلاعات، 1364/8/18، ص4.
  30. ↑ همان.
  31. ↑ مأخذ 3، ص 20.
  32. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 1364/9/13، ص7، روزنامه فایننشال تایمز چاپ لندن، 8 نوامبر 1985 (1364/7/17).
  33. ↑ مأخذ 4، ص 9، رادیو بی‌بی‌سی بخش عربی، 1364/8/17.
  34. ↑ همان.
  35. ↑ سند شماره 200091 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، شماره 91، 1364/8/19، ص 1.
  36. ↑ مأخذ 19، صص 21 ـ 22، تورنتو ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/18.
  37. ↑ واحد سیاسی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشریه گزارش، شماره 13، 1364/8/25، ص12.
  38. ↑ مأخذ 12، ص 9.
  39. ↑ مأخذ 4، ص 7، لندن ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/17.
  40. ↑ مأخذ 16، ص 8.
  41. ↑ مأخذ 37، صص 61 ـ 62.
  42. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 233، ص 26، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1364/8/17.
  43. ↑ مأخذ 8، ص 8.
  44. ↑ مأخذ 4، ص 4، آتن ـ خبرگزاری فرانسه، 1364/8/17.
  45. ↑ روزنامه اطلاعات، 1364/8/18، ص 20، نیکوزیا ـ یونایتدپرس.
  46. ↑ مأخذ 4، ص 27، رادیو بی‌بی‌سی، 1364/8/17.
  47. ↑ مأخذ 4، ص 28، رادیو بی‌بی‌سی، 1364/8/17.
  48. ↑ مأخذ 29، ص 15.
  49. ↑ مأخذ 3، ص 18.
  50. ↑ مأخذ 29، ص 15.
  51. ↑ مأخذ 29، ص 15.
  52. ↑ مأخذ 29، ص 2.
  53. ↑ مأخذ 37، صص 47 و 48 و 49.
  54. ↑ روزنامه اطلاعات، 1364/8/18، ص 20، بیروت ـ یونایتدپرس.
  55. ↑ روزنامه اطلاعات، 1364/8/19، ص 16.
  56. ↑ سند شماره 200090 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: نشریه گزارش روزانه، شماره 90، 1364/8/18، ص 2.





برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1364.08.17&oldid=1798»