1361.11.19: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1361 |نام = 1361.11.19 |نام دیگر= نوزده بهمن |روز=19 بهمن 1361 |تاریخ شمسی= 1361.11.19 |تاریخ میلادی= 8 فوریه 1983 |تاریخ قمری= 24 ربيع‌الثاني 1403 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1359.11.19</div> <div class="boot...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۲۰: سطر ۲۰:
   <div class="bootstrap-btn">[[1365.11.19]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1365.11.19]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1366.11.19]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1366.11.19]]</div>
  <div class="bootstrap-btn">[[1367.11.19]]</div>




<div style="text-align:justify">
<div style="text-align:justify">


==گزارش - 68==
==گزارش - 548==
==گزارش - 68==
 
==گزارش - 68==
پس از اين‌كه تصويب شد ادامه‌ي عمليات والفجر مقدماتي با يك شب تأخير انجام شود، تدابير و تلاش فرماندهان بر تكميل خاكريزهاي ناقص احداث‌شده در روز اول عمليات و الحاق يگان‌هاي پدافند‌كننده در اين منطقه متمركز شد كه اين اقدامات از ساعت 3:30 بامداد امروز با به كارگيري تركيبي از دستگاه‌هاي مهندسي و نيروهاي رزمي آغاز شد.
==گزارش - 68==
حضور نيروهاي دشمن در شرق كانال دوم (غرب مرز) و فشاري كه به ويژه در محدوده‌ي محورهاي "تپه دوقلو"، "خال" و "چومو" در جناح راست عمليات و مقابل تيپ‌هاي جواد‌الائمه، دو لشكر27 حضرت رسول(ص) وارد مي‌آوردند احداث خاكريز را با مشكل مواجه كرده بود.
==گزارش - 68==
حجم آتش دشمن براي جلوگيري از فعاليت دستگاه‌هاي مهندسي بسيار زياد بود و تلفاتي نيز در پي داشت. تلفات عراق نيز در اين فعل و انفعالات چشمگير بود. علاوه بر آتش پرحجم دشمن، هجوم نيروهاي دشمن نيز در حدي بود كه تپه‌ي دوقلو چند بار بين نيروهاي خودي و دشمن دست به دست شد.
==گزارش - 68==
تلاش نيروهاي خودي تا ظهر به نتيجه رسيد و يگان‌ها توانستند خاكريزهاي احداثي در حد فاصل پاسگاه رشيده در شمال و صفريه در جنوب را دوجداره كنند و الحاق بين همه‌ي يگان‌ها برقرار شد.
==گزارش - 68==
از سوي ديگر، با وجود تصميم روز قبل فرماندهان سپاه و ارتش در مورد عمليات در امشب، دلايل گوناگوني از جمله هشياري دشمن؛ برهم خوردن وضعيت منطقه؛ تأخير در كامل شدن خاكريز خطوط پدافندي و مهم‌تر از همه ضرورت يافتن معابر مناسب براي عمليات، انجام مشورت‌هايي را ضرورت بخشيد.
==گزارش - 68==
به همين منظور، جلسه‌يي ساعت 16:15 بعد از ظهر امروز، با حضور محسن رضايي، علي شمخاني، رحيم صفوي، سرهنگ صياد شيرازي (فرمانده نيروي زميني ارتش)، غلامعلي رشيد، سرهنگ حسني سعدي (جانشين فرماندهي نيروي زميني ارتش)، احمد غلامپور (معاون قرارگاه كربلا)، سرهنگ محمدزاده‌، عزيز جعفري (فرمانده قرارگاه نجف)، سرهنگ دژكام، محمدابراهيم همت، سرهنگ لطفي‌، حسين خرازي (فرمانده سپاه سوم صاحب‌الزمان(عج)) و احمد كاظمي (فرمانده سپاه هفتم و لشكر8 نجف) در محل قرارگاه كربلا تشكيل شد. حاضران ابتدا گزارشي از آخرين وضعيت منطقه و تحركات دشمن ارائه دادند و سپس درباره‌ي چگونگي ادامه‌ي عمليات با هدف تصرف اهداف مرحله‌ي اول عمليات بحث كردند.
==گزارش - 68==
فرماندهان يگان‌ها اعلام كردند براي اجراي عمليات به معابر جديد نياز دارند. در ادامه‌ي جلسه، فرماندهان ارشد حاضر در جلسه، در نشست جداگانه‌يي با موضوع "بررسي وضعيت معابر قابل استفاده براي عمليات" مشورت‌ها را ادامه دادند.
==گزارش - 68==
اين فرماندهان در مورد ضرورت يافتن معابر براي دست‌يابي به اهداف اتفاق نظر داشتند.
==گزارش - 68==
سرهنگ حسني سعدي در اين باره گفت: «اگر امكان براي بازكردن معابر وجود دارد بايد اين كار بشود، حتي مي‌شود به خاطر باز كردن معبر امشب عمل نكنيم.»
==گزارش - 68==
غلامعلي رشيد نيز با اشاره به كم‌عرض بودن خط پدافندي و تجمع نيروهاي خودي و تأثير حجم آتش عراق بر افزايش تلفات نيروها و همچنين مشكل معبر براي عمليات گفت: «نيروهاي در خط و نيروهاي جديدي كه بايد در عمليات شركت كنند، در خطر قرار خواهند گرفت. كل خطي كه يگان‌ها مستقر هستند، 5 كيلومتر است. علاوه بر عرض كم خط، تنها يك معبر منحصر به فرد وجود دارد. امشب هم مي‌خواهيم از يك معبر، 4 لشكر وارد كنيم كه روي معبر هم با هم دعوا دارند. بنابراين، باز كردن معبر بايد يك شب قبل از عمليات انجام شود.»
==گزارش - 68==
وي همچنين با تأكيد بر اين‌كه نيروهاي خط‌شكن فقط در حد 3 كيلومتر مي‌توانند نفوذ كنند و دشمن خط دوم خود را پشت جاده‌ي آسفالت سامان داده است، هدف از ادامه‌ي عمليات را تصرف اهداف مرحله‌ي اول عمليات والفجر مقدماتي (رسيدن به كانال كشاورزي در عمق 10 كيلومتري مرز) عنوان كرد و گفت: «ما مشكل اين سرپل را بايد با قدرت حل كنيم.»
==گزارش - 68==
فرماندهان در بررسي‌هاي خود از وضعيت منطقه‌ي عمليات، به اين نتيجه رسيدند كه فقط، معبر لشكر8 نجف قابل استفاده است، بنابراين يگان‌هاي قرارگاه كربلا بايد از اين معبر با عرض 3 متر عبور كنند.
عبور 4 لشكر از يك معبر كه آن هم نياز به مرمت داشت، آنان را متقاعد كرد كه يافتن (بازكردن) معبرهاي جديد امري ضروري و اجتناب‌ناپذير است. از سوي ديگر، آماده كردن و توجيه نيروها به يك شب زمان نياز دارد و به همين دليل بر يك شب تعويق اصرار مي‌ورزيدند.
در ادامه، پس از جمع‌بندي مطالب مطرح‌شده در جلسه، حاضران موافقت خود را با نظر فرماندهان در خصوص به تأخير انداختن عمليات براي يك شب ديگر به منظور يافتن معبر جديد اعلام كردند.
پس از ارائه‌ي گزارش برادر رشيد، بنا به دستور فرماندهي، همه‌ي حاضران از جلسه خارج شدند و "فرمانده كل سپاه پاسداران" و "فرمانده نيروي زميني ارتش" آخرين مشورت‌ها را با يك‌ديگر انجام دادند* (ضميمه‌ي 1) و دقايقي بعد با حضور مجدد همه‌ي فرماندهان سپاه و ارتش، جلسه ادامه يافت. در شروع مجدد جلسه، پس از قرائت سوره‌ي والعصر، سرهنگ صياد شيرازي تصميم قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) را به طور شفاهي و به اين شرح به فرماندهان قرارگاه اعلام كرد:
«ماده‌ي 1: انجام يك تك محدود با حداكثر 2 گردان از معبر قرارگاه نجف با هدف درگير نگاه داشتن دشمن.
ماده‌ي 2: بازكردن معبرهاي مورد نياز و ادامه‌ي عمليات ظرف همين امشب.
ماده‌ي 3: جا به جا كردن (نيروهاي) يگان‌هاي تك‌ور به جايي كه از خطر (آتش دشمن) محفوظ باشند.
ضمناً عملياتي كه قرار بود امشب انجام شود، ساعت 18 فردا انجام خواهد شد.
پس از مشخص شدن شيوه‌ي اقدام در ادامه‌ي عمليات و در دستور قرار گرفتن؛ يافتن و بازكردن معبر به وسيله‌ي هر يگان براي عمليات شب بعد، تعدادي از حاضران محدوديت‌ها و امكانات‌شان را براي بازكردن معابر بيان كردند. از جمله يكي از نيروهاي سپاه7 حديد** گفت: «ما براي بازكردن معبر بايد بجنگيم و دشمن را از خط دور كنيم و بعد معبر باز كنيم، زيرا فاصله‌ي خاكريزهاي ما در بعضي جاها تا ميادن مين، 4 كيلومتر است و عمق ميادين (مين) به 500 متر مي‌رسد.»
در پايان، غلامعلي رشيد با تأكيد بر ضرورت بازكردن ميدان اعلام كرد: «امشب هر طور ‌شده [بايد] معبر باز كنيم.»
وي همچنين هشدار داد: «در غير اين صورت، فردا شب [بايد] با آتش و تلفات زياد، بدون معبر به دشمن بزنيم.»
با ابلاغ تصميم قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) به يگان‌ها، نيروهاي اطلاعات يگان‌ها به شناسايي مناطق مقابل خود اقدام كردند و به راه‌كارهايي دست يافتند. بدين ترتيب، تيپ امام حسن(ع) يكي از معابر (دست راست) خود را (تا كانال دوم) آماده‌ي عمليات كرد؛ لشكر نجف معبر خود را به عرض 20 متر تعريض كرد و تا عمق 200 تا 300 متر گسترش داد و نيروهاي لشكر17 علي بن ابي‌طالب(ع) معبري را در جنوب رشيده (با فاصله‌ي 700 متري معبر لشكر نجف) شناسايي و براي عمليات آماده كردند. لشكر حضرت رسول(ص) نيز روي معبر چپ خود (شمال رشيده) كار كرد و با پاك‌سازي تعدادي از مين‌ها، معبر آماده‌ي عمليات شد. لشكر ولي‌عصر(عج) كه تازه وارد منطقه ‌شده بود، نتوانست معبري باز كند. بنابراين، مقرر شد از معبر لشكر نجف استفاده كند.
در ادامه‌ي جلسات امروز با توجه به طولاني شدن مباحث مربوط به مانور عمليات و بروز مشكلاتي از جمله لو رفتن برخي معابر و از سوي ديگر هشيار شدن دشمن در خصوص محور هجوم نيروهاي ايراني و عمق منطقه‌ي عمليات، براي موفقيت عمليات در مرحله‌ي دوم و تضمين رسيدن به پل غزيله، چند راه‌حل از جمله "استفاده از زرهي و مكانيزه"؛ "استفاده از حدود 200 موتورسيكلت‌سوار براي رسيدن سريع نيروهاي زبده در عمق منطقه (غزيله) و "هلي‌برن" نيرو به محدوده‌ي پل غزيله مد نظر قرار گرفت و بار ديگر بر آن‌ها تأكيد شد و از جمله‌ي اين تدابير، استفاده از هور‌العظيم بود كه راه‌كاري براي دور زدن نيروهاي دشمن در محور چزابه محسوب مي‌شد.
در اين مباحث، استفاده از "هورالعظيم" براي عبور دادن تعداد محدودي نيرو و رساندن آنان بدون درگير شدن با خطوط دفاعي عراق به عمق دشمن در حلفائيه (در محور جاده‌ي چزابه)، به مرور در مجموعه تدابير فرماندهان جايگاه جدي‌تري پيدا كرد.
بر اين اساس، با توجه به اين‌كه شناسايي‌هايي نيز در هور انجام ‌شده بود، در آخرين جلسه‌ي روز جاري كه با حضور محسن رضايي، رحيم صفوي، غلامعلي رشيد، علي شمخاني، عزيز جعفري، علي هاشمي (فرمانده سپاه سوسنگرد)، فريدون مرتضايي‌ (فرمانده سپاه خوزستان)، كياني‌ (فرمانده لشكر قدس) و حميد رمضاني (مسئول اطلاعات منطقه‌ي هورالعظيم) تشكيل و تا ساعت 1 بامداد طول كشيد، "حركت از هورالعظيم براي تضمين رسيدن به غزيله و حلفائيه" در محل قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) بار ديگر بررسي شد.
در اين جلسه، فرمانده كل سپاه پاسداران با ترجيح مانور "دور زدن يگان‌هاي دشمن" در مقايسه با "تك جبهه‌يي"، موفقيت در عمليات فتح‌المبين را در محورهاي "عين‌خوش"، "رقابيه" و "علي گر‌زد" متأثر از دور زدن دشمن دانست و بر اين اساس، بر استفاده از هور براي دور زدن نيروهاي عراقي در محور چزابه تأكيد كرد و گفت: «ما يك عامل مي‌خواهيم كه تك اصلي را تضمين كند و آن هور[العظيم] و هلي‌برن [است] و اگر نيرو را از هور وارد كنيم، نيروهاي [دشمن] در چزابه را دور زده‌ايم، ضمن اين‌كه از اين حوضچه [هور] تا زير پل غزيله 45 دقيقه راه است.»
غلامعلي رشيد نيز استفاده از هور را يك امتياز در تهاجم به نيروهاي عراقي دانست و گفت: «در طول مرز، دشمن به شكل يك خط مستقيم جلو ما ايستاده و بارها گفتم كه هور تنها جناحي است كه [عراق] به ما داده است و اكثر جاهايي كه موفق بوديم، جايي بوده كه دشمن به ما جناح داده بود.» در ادامه‌ي اين مباحث، در نهايت مقرر شد پس از گرفتن "جاپا" در عمليات شب اول و آزاد شدن جاده‌ي چزابه در ادامه، تعدادي از نيروهاي خودي با استفاده از قايق از طريق هورالعظيم وارد شوند و حد فاصل جاده‌ي آسفالت چزابه تا پاسگاه وهب را تصرف كنند تا زمينه براي ادامه‌ي حركت ساير نيروهاي خودي و رسيدن به غزيله فراهم شود.<ref>سند شماره 79/گ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش راويان قرارگاه مركزي خاتم‌الانبيا(ص) در عمليات والفجر مقدماتي (تقي رضواني و داود رنجبر)، 17/11/1361، صص 56 ـ 54؛ و ـ سند شماره 161/د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه‌ي ثبت جنگ راوي قرارگاه خاتم(ص) در عمليات والفجر مقدماتي (داود رنجبر)، 9/11/1361 تا 17/11/1361، صص 114 و 115؛ و ـ سند شماره 162/د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه‌ي ثبت جنگ راوي قرارگاه خاتم(ص) در عمليات والفجر مقدماتي (داود رنجبر)، 17/11/1361 تا 6/1/1362، صص 98 ـ 75 و 60.</ref>
==گزارش - 549==
 
حملات توپ‌خانه‌يي عراق به آبادان امروز شدت يافت و در برخورد پي در پي گلوله‌هاي خمپاره به اين شهر، 6 تن از مردم شهيد و 7 نفر زخمي شدند. همچنين 3 منزل مسكوني و 3 مغازه ويران شد.<ref>سند شماره 55098 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش وضعيت روزانه، از سماجا3 (مركز فرماندهي) به نزاجا (معاونت عمليات و اطلاعات)، 21/11/1361، ص 6.</ref>
در اين روز، 3 تن از نيروهاي عراقي كه از اهالي بغداد بودند، از مرز مريوان وارد ايران شدند و خود را تسليم كردند.<ref>سند شماره 67008 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از اطلاعات كردستان به اطلاعات قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، 20/11/1361، سند تك‌برگي؛ و ـ سند شماره 55158 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌يي، از مركز فرماندهي قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) به مركز فرماندهي ستاد مركزي، 23/11/1361، سند تك‌برگي.</ref>
==گزارش - 550==
 
روابط كويت و عراق به دنبال درخواست عراق از كويت براي واگذاري كامل بوبيان به اين كشور متشنج شد. اين اقدام مخالفت برخي محافل سياسي كويت را به دنبال داشته كه به ادعاي برخي خبرگزاري‌ها، در ادامه با واگذاري بخشي از اين منطقه به عراق، تنش‌ها به گونه‌يي فروكش كرده است، اما امروز خبرگزاري جمهوري اسلامي خبري را منتشر كرد كه حاكي از ادامه‌ي اين تنش در روابط دو كشور است. به گزارش اين خبرگزاري:
«هفته‌ي گذشته تحولات و نقل و انتقالات وسيعي در مرز عراق و كويت صورت گرفته است. بنا به گزارش منابع موثق، در طول هفته‌ي گذشته، ارتش كويت يك نيروي 5 هزار نفري هم‌راه با تانك و موشك و كليه‌ي وسايل نظامي در منطقه‌ي ام‌القصر در مرز عراق و كويت مستقر كرده است.
اين منابع همچنين از ورود نيروهاي عراقي به جزيره‌ي بوبيان نيز گزارش داده‌اند، هرچند (دقيقاً مشخص نيست كه اين اقدام عراق با موافقت كامل كويت صورت گرفته باشد، ليكن منابع موثق فوق‌الذكر، دربار سعودي را عامل اصلي اين ماجرا مي‌دانند.
از سوي ديگر، يكي از افراد نظامي ارتش كويت امروز گفت: "به دنبال آماده‌باش يك هفته‌يي نيروهاي نظامي كويت، شب گذشته، سرتيپ عبدالله الفراج غانم‌ فرمانده كل نيروهاي مسلح كويت، طي سخناني در پادگان نظامي اين كشور خطاب به نيروهاي ارتش اين كشور گفت [كه] در صورت ورود نيروهاي عراق به مرز كويت با آن‌ها مقابله كرده و بر روي آنان آتش مي‌گشاييم. وي همچنين لزوم آمادگي استعدادهاي نيروهاي نظامي كويت را براي هرگونه تجاوز احتمالي نظامي در مرزهاي زميني اين كشور مورد تأكيد قرارداده است."»<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 326، 20/11/1361، ص 4، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 19/11/1361، به گزارش منابع موثق.</ref>
==گزارش - 551==
 
نيروهاي حزب دمكرات كردستان در يك عمليات كمين در سه‌راهي سنندج ـ ديواندره ـ بيجار (شمال شرق سنندج) بر سر راه يك گروه مشترك گشتي كمين زدند كه در طول آن، 13 نفر از نيروهاي خودي شهيد و 7 نفر زخمي شدند. در اين حادثه تعدادي اسلحه نيز به دست مهاجمان افتاد.<ref>سند شماره 353310 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) (ركن3) به فرماندهي نزاجا (معاونت عمليات و اطلاعات)، 21/11/1361، ص 3؛ و ـ سند شماره 67007 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌يي، از اطلاعات كردستان به اطلاعات قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، 20/11/1361، سند تك‌برگي؛ و ـ مأخذ 3، بخش دوم؛ و ـ سند شماره 88267 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نشريه‌ي بولتن هفتگي، دفتر فرماندهي كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي (مركز فرماندهي)، شماره 17، 3/12/1361، ص 17، سنندج.</ref>
همچنين، در حوالي پاسگاه جعفرآباد مهاباد و پايگاه شهيد زندي‌فر، 2 تن از نيروهاي خودي با ميني كه نيروهاي مسلح غير قانوني كار گذاشته بودند، برخورد كردند و زخمي شدند.<ref>مأخذ 2، ص 1؛ و ـ سند شماره 353311 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) (ركن3) به فرماندهي نزاجا (معاونت عمليات و اطلاعات)، 20/11/1361، ص 2؛ و ـ سند شماره 353314 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) به فرماندهي نزاجا (معاونت عمليات و اطلاعات) مد عمليات، 19/11/1361، ص 3؛ و ـ سند شماره 232117 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن اخبار مناطق كردنشين، از دفتر نخست‌وزيري، شماره 83، 26/11/1361، ص 2.</ref>
==گزارش - 552==
 
در اقدامات نيروهاي وابسته به حزب دمکرات و گروه‌هاي مسلح غير قانوني در مناطق كردنشين، 2 نفر زخمي و چند تن گروگان گرفته شدند. در عمليات كمين نيروهاي سپاه نيز يك نفر از اين افراد كشته و يك تن دست‌گير شد. در سقز و سنندج نيز 2 تن از اين افراد تسليم نيروهاي سپاه شدند.
در روستاي دولاب در جنوب غربي سنندج، نيروهاي حزب دمكرات به دليل هم‌كاري يكي از اهالي اين روستا با نيروهاي سپاه، 7 تن از افراد اين روستا را به گروگان گرفتند.<ref>سند شماره 346890 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از لشكر28 پياده (ركن2) به فرماندهي ناحيه 4 (ركن2)، 20/11/1361، سند تك‌برگي.</ref>
در شهر سنندج نيز نيروهاي مسلح غير قانوني كه در حوالي تپه‌ي بهارمست مستقر ‌شده بودند، در ساعت 21:30، به سمت يك گروه گشتي نيروهاي شهرباني در ميدان نبوت تيراندازي كردند كه اين اقدام به زخمي شدن 2 تن از نيروهاي شهرباني انجاميد.<ref>سند شماره 344881 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شهرباني استان كردستان به استاندار محترم استان كردستان، 21/11/1361، سند تك‌برگي.</ref>
در مهاباد نيز نيروهاي سپاه در يك عمليات كمين شهري، چند تن از افراد نيروهاي مسلح غير قانوني را محاصره كردند كه با تيراندازي اين افراد به سوي نيروهاي سپاه و پاسخ متقابل آنان، يك تن از افراد مسلح غير قانوني كشته و يك تن نيز دست‌گير شد. نيروهاي سپاه 2 قبضه اسلحه و مقداري تجهيزات نظامي نيز از آنان به دست آوردند.<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 327، 21/11/1361، ص 5، اروميه ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 20/11/1361، گزارشي از مهاباد.</ref>
در سقز و سنندج، 2 تن از افراد وابسته به گروه‌هاي مسلح غير قانوني با تحويل 2 قبضه اسلحه، خود را به نيروهاي خودي معرفي و درخواست امان‌نامه كردند. يكي از اين افراد با گروه كومه‌له هم‌كاري داشت.<ref>سند شماره 341050 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ناحيه‌ي ژاندارمري كردستان (ركن سوم) به مقام استانداري كردستان، 19/11/1361، سند تك‌برگي؛ و ـ مأخذ 3، بخش دوم.</ref>
==گزارش - 553==
 
نيروهاي سپاه رامسر 2 تن از افراد وابسته به سازمان مجاهدين خلق را دست‌گير كردند. از اين افراد 2 قبضه اسلحه؛ 500 تير فشنگ و مقداري اسناد درون‌گروهي به دست آمد.<ref>سند شماره 55190 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد منطقه3 (فرماندهي) به ستاد مركزي (فرماندهي)، 25/11/1361، ص 3، رامسر؛ و ـ سند شماره 089312 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن خبرنامه، ارتباطات روابط عمومي ستاد مركزي سپاه پاسداران، شماره 40، 28/11/1361، ص 3، گزارشي از ستاد منطقه3 سپاه پاسداران.</ref>
در شهرستان خواف نيز تعدادي از فعالان اين سازمان دست‌گير شدند. عامل ترور بخشدار خواف‌ و يكي از عوامل حمله به خودرو بانك استان در ميان دست‌گيرشدگان هستند.<ref>مأخذ 5، بخش چهارم، ص 7، خواف؛ و ـ سند شماره 55250 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اخبار هفتگي، از ستاد منطقه4 (فرماندهي) به ستاد مركزي (فرماندهي)، 25/11/1361، ص 1.</ref>
==گزارش - 554==
 
هواداران و پشتيبانان سازمان مجاهدين خلق به مناسبت اولين سال‌گرد كشته شدن موسي‌ خياباني‌ نفر دوم اين سازمان، در لندن، واشنگتن و بن تظاهرات كردند.
در تظاهرات شهر بن كه با حمله به سفارت ايران پايان يافت، اعضا و هواداران سازمان با حمايت اعضاي عفو بين‌الملل، نمايشگاه برپاشده در سفارت جمهوري اسلامي ايران را به آتش كشيدند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي: «اعضاي سازمان عفو بين‌المللي شاخه‌ي آلمان، در تظاهرات گروهك‌هاي ضد انقلاب مانند منافقين در مقابل سفارت ايران در بن شركت كردند. جالب توجه است كه نمايندگان عفو بين‌المللي نيز شعارهاي منافقين مانند "سرنگون باد جمهوري اسلامي ايران" را تكرار مي‌كردند و اعضاي آن حتي پلاكاردهايي با نوشته‌هاي فارسي را حمل مي‌كردند. تظاهركنندگان كتاب‌ها و بروشورهاي اطلاعاتي سفارت جمهوري اسلامي ايران را كه در مقابل سفارت قرار داشت به آتش كشيدند. پليس نيز كه در دو طرف خيابان حضور داشت، هنگامي وارد عمل شد كه از سوختن كتاب‌ها آتش بزرگي برپا ‌شده بود.»<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه،‌ شماره 333، 27/11/1361، ص 19، بن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 26/11/1361.</ref>
راديو امريكا نيز با استناد به گفته‌هاي هواداران اين سازمان اخبار خود را اين گونه تكميل كرد و ارائه داد:
«مخالفان رژيم ايران امروز در واشنگتن تظاهراتي برپا داشتند. انجمن دانشجويان مسلمان ايراني كه هوادار سازمان چپ‌گراي مجاهدين خلق است، مي‌گويد: "تظاهرات ديگري در لوس‌آنجلس، پاريس، رم و بن و لندن برپا گرديده است."
سخن‌گوي تظاهرات واشنگتن گفت: "300 نفر در اجتماعات امروز شركت كرده‌اند. پليس واشنگتن گفت: "پروانه‌ي انجام تظاهرات براي شركت تعداد 150 نفر صادر گرديد و به گفته‌ي پليس، حادثه‌يي ضمن انجام تظاهرات رخ نداد."»<ref>مأخذ 4، ص 14، راديو صداي امريكا، 19/11/1361، به نقل از انجمن مسلمان ايراني به نقل از پليس واشنگتن.</ref>
بي‌بي‌سي نيز با اعلام شركت 350 نفر در تظاهرات لندن به هواداري از سازمان مجاهدين خلق، مناسبت آن را كشته شدن موسي‌ خياباني‌ در درگيري‌هاي سال پيش با پاسداران اعلام كرد.<ref>مأخذ 4، ص 14، خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از راديو بي‌بي‌سي.</ref>
==گزارش - 555==
 
طبق اطلاعات درج‌شده در يك بولتن داخلي سپاه، تا كنون حدود 40 نفر از اعضاي اصلي حزب توده از جمله نورالدين كيانوري دبيركل اين حزب در ارتباط با جاسوسي براي شوروي دست‌گير و به مقامات ذي‌صلاح تحويل داده ‌شده‌اند.<ref>سند شماره 087688 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن هفتگي، از دفتر فرماندهي كل سپاه پاسداران مركز فرماندهي به مسئول دفتر فرماندهي برادر شهرابي، شماره 16، 25/11/1361، ص 14.</ref>
مفسر راديو بي‌بي‌سي درباره‌ي دست‌گيري اعضاي حزب توده به وابستگي اين حزب به شوروي و سياست خارجي استقلال‌طلبانه‌ي ايران اشاره كرد و با اغراق‌گويي درباره‌ي نقش اين حزب در حذف يا كناره‌گيري افراد يا جرياناتي كه در سال‌هاي گذشته انقلاب را هم‌راهي نكرده‌اند، گفت: «طبق گزارش‌هاي روزنامه‌هاي چاپ تهران، حزب توده به جرم جاسوسي براي شوروي متهم ‌شده است. طي چهار سالي كه از پيروزي انقلاب ايران مي‌گذرد، رابطه‌ي حزب توده‌ي ايران كه كمونيست و طرف‌دار سرسخت شوروي است، با رهبران كشور متغير بوده است. حزب توده بنا به مصالح خود از جناح راديكال روحانيون و حزب پرقدرت جمهوري اسلامي جانب‌داري مي‌كرد و هدف مشترك همه‌ي آن‌ها خارج ساختن ليبرال‌ها و ملّيون از صحنه‌ي سياست كشور و همچنين به اجرا درآوردن برنامه‌هاي راديكال براي تقسيم ثروت و دارايي دو كشور بوده. حزب توده به اولين هدف خود دست يافت: ابتدا دولت موقت مهدي بازرگان‌ اجباراً استعفا داد و سپس ابوالحسن بني‌صدر و يارانش نيز از كار بر كنار گشتند. گفته مي‌شود كه در جريان اين گونه مبارزات گروه‌هاي مختلف براي كسب قدرت در ايران، حزب توده موفق ‌شده است اعضاي خود را وارد برخي وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتي ايران نمايد، اما علي‌رغم آن‌كه حزب توده همواره از حمايت برخي از شخصيت‌هاي منتقد كشور برخوردار بوده، همواره در موقعيت تا حدي دشوار و به صورت نيمه‌مخفي مشغول فعاليت بوده است. مشكل اصلي حزب توده وابستگي آشكار آن به شوروي است و اين امر همواره در راه جلب حمايت مردم ايران به حزب توده مانع ايجاد خواهد كرد، اما تحت شرايطي كه سربازان شوروي با چريك‌هاي مسلمان كشور همسايه‌ي ايران [يعني] افغانستان درگير نبرد هستند، جلب حمايت مردم ايران كاري تقريباً محال بوده است. از طرف ديگر، هيچ نشانه‌يي در دست نيست حاكي از آن‌كه دولت ايران حضور نيروهاي شوروي در افغانستان را پذيرفته باشد. در واقع، مقامات ايران به آقاي ديه‌گو كور دوور‌ فرستاده‌ي ويژه‌ي سازمان ملل گفته‌اند كه ايران به هيچ وجه قصد ندارد مستقيم و يا غير مستقيم با دولت افغانستان وارد مذاكره شود. در عين حال، مقامات ايران تصميم سال گذشته‌ي دولت شوروي در مورد ارسال اسلحه به عراق را بارها به شدت محكوم كرده‌اند: در ماه دسامبر، عده‌يي از تظاهركنندگان در مقابل سفارت شوروي در تهران راه‌پيمايي كردند و ماه گذشته نيز خبرنگار خبرگزاري تاس از تهران اخراج شد. علاوه بر آن، سال گذشته انتشار روزنامه‌ي حزب توده‌ي ايران موسوم به روزنامه‌ي مردم ممنوع اعلام شد و انتشار نشريه‌ي پرسش، پاسخ كه نظرات نورالدين كيانوري را منعكس مي‌كرد نيز متوقف گشت.»<ref>مأخذ 4، صص 18 و 19، راديو بي‌بي‌سي، 19/11/1361.</ref>
==گزارش - 556==
 
در سال‌گرد بيعت كاركنان نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي* با امام خميني، امروز فرماندهان و جمعي از نيروهاي اين ارگان با امام ديدار كردند و امام در جمع آنان سخن‌راني كرد.
مهم‌ترين محورهاي سخنان امام در اين ديدار عبارت بود از:
تشكر از حاضران كه با اقدامات فداكارانه‌شان در زمان حكومت سابق سدشكني كردند؛ برشمردن نعمت‌هاي الهي در پيروزي انقلاب اسلامي؛ وحدت مردم در براندازي حكومت پهلوي؛ عمل به تكليف؛ نويد ياري خدا؛ دعوت كشورها و ملت‌هاي اسلامي براي ايستادگي در برابر امريكا و تأكيد بر اين امر كه ملت ايران نمونه‌اي موفق در اين كار است؛ اشاره به اين موضوع كه صدام فردي فريب‌خورده است كه با وعده‌هاي واهي امريكا بدون در نظر گرفتن قدرت مردم به ايران حمله كرده است. بخشي از سخنان امام به اين شرح است:
«مجاهدات شما برادران نيروي هوايي كه اول نيرويي بود كه به اسلام پيوست و اول نيرويي بود كه به اسلام و قرآن، و به طاغوت پشت كرد. اين تعهد و اين فداركاري كه در آن وقت ارزش فراوان داشت، از ياد ملت، از ياد همه مستضعفان محو ان‌شا‌الله نخواهد شد و شما در پيشگاه خداي تبارك و تعالي آبرومنديد و ارزشمنديد كه در وقت مشكل اين سد را شكستيد و در دنباله شما ساير نيروها هم متصل شدند به ملت و بحمدالله پيروزي حاصل شد.
اين پيروزي كه براي شما قواي مسلح از اول انقلاب تا كنون پيدا ‌شده است، يك امر عادي نمي‌شود تلقي‌اش كرد، اما در اول انقلاب مي‌دانيد كه ما مواجه بوديم با چه قدرتي كه در سال‌هاي طولاني او را مجهز كرده بودند ولو اينكه براي ايران مجهز نكرده بودند براي مقابله با دشمن‌هاي امريكا مجهز كرده بودند و مي‌دانيد كه همه قدرت‌ها هم دنبال او بودند و به او كمك مي‌كردند و معذلك اين ملت در آن وقت كه چيزي نداشت، دست تهي بود. بر اين قدرت‌ها غلبه پيدا كرد و از جمله غلبه‌ها قضيه اتصال شما برادران بر ملت بود كه در آن روز شعارهاي ملت، دعوت شما به برادري بود و شما هم پذيرفتيد و در كنار برادرانتان تا امروز مشغول جهاد مقدس هستيد. بايد ما همه بدانيم كه دنبال اينكه ملت و همة اقشار نظامي و قواي مسلح براي خدا و براي پياده كردن احكام خدا و براي بيرون راندن شيطان و رژيم طاغوت و جايگزين كردن «اللَّه اكبر» به جاى آنها. و رژيم جمهوري اسلامي
... بايد دولت‌هاي منطقه اين مطالب را بفهمند كه اگر چنانچه با اسلام آشنا بشوند و با ايران دست برادري بدهند، ايران مي‌تواند آنها را از شر همه قدرت‌ها نجات بدهد و آنها ديگر ان‌شاءالله و آنها ديگر خوف اينكه اگر ما چه بكنيم امريكا چه مي‌كند، نداشته باشند، خوب، ما همان‌هايي كه شما مي‌ترسيد عمل كرديم. ما يك نوكر نشاندار بزرگي از امريكا بيرون كرديم و ما سفارت امريكا كه اسمش سفارت بود و جاسوسخانه بود، بستيم و تصرف كرديم و ما جاسوس‌هاي امريكايي را بيرون كرديم. و ما مستشارهاي امريكايي را بيرون كرديم و امريكا هم نتوانست كاري بكند، مي‌خواست بكند. و ـ ما در صورتي كه ـ ايران در صورتي كه يك جمعيت محدود فوقش چهل ميليوني دارد و يك مهمات و اسلحه محدود دارد، در عين حال ايستاده در مقابل همه قدرت‌ها و از هيچ قدرتي هم باك ندارد، براي اينكه به يك قدرت اتكال دارد و او خداست. وقتي به او اتكال داشت و اتصال داشت، احتياج به اينكه به ديگران اتصال پيدا كند ندارد. وقتي بنا شد يك جمعيت چهل ميليوني بتواند در مقابل امريكا و در مقابل شوروي، در مقابل فرانسه و در مقابل همه اينها بايستد، يك ملت اگر يك ميلياردي جمعيت دارند، لكن متفرق از هم هستند، هر كدام يك سازي مي‌زنند، دولت‌هايشان با ملت‌هايشان مخالفند، ملت‌ها هم با دولت‌ها همين طور، هر دولتي هم با دولت ديگر اگر هم بگويد دوستم، دروغ مي‌گويد.
اين صدام كه حالا اين قدر، تا حالا اين قدر ادعا مي‌كرد كه من وابستگي به امريكا ندارم و من با اسرائيل دشمنم و با مصر دشمن هستم و من يك عربي هستم كه فقط عربيت را مي‌فهمم و امريكا و فرانسه و ديگران را اصلاً كاري ندارم و قبول ندارم، حالا معلوم شد كه قضيه چي هست، حالا معلوم شد كه اين مرد، هم امريكايي بوده است هم اسرائيلي بوده است و هم در غياب آنها با شوروي بست و بند داشته است و هم با فرانسه. آني كه در ذهنش نبوده، عرب بوده. با مصر هم با اعتبار اينكه امريكا با مصر است، آن مربوط است والا او تابع اين است، مي‌خواهد قدرت خودش را در همه منطقه جا بزند. از اول هم كه وارد اين هجوم شد، بازيش دادند و بزرگ‌منشي خودش به اصطلاح و بلندبيني خودش به اصطلاح و آن حب شيطاني نفساني خودش هم بود. امريكا هم بازيش داد كه ايران ديگر چيزي ندارد، خوب ارتشش كه از بين رفت و پاسدارها هم كه چيزي نيستند و ديگر مردم هم كه اصلاً كاري به اين حرف‌ها ندارند، تو بيا برو ايران را بگير، نفت ايران مال تو. وقتي شد، چه خواهي كرد، چه خواهي شد، منطقه را تو بگير، همه منطقه مال تو. يك همچو حرف‌هايي زدند و كلاه سرش گذاشتند. اين بدبخت‌ هم از آنها گول خورد و حمله كرد به ايران و هيچ يك از اينها ايران را نمي‌شناختند، يعني ايران را خيال مي‌كردند مثل زمان سابق است. ايران را آنها نمي‌دانستند كه وقتي يك ملتي اسلامي شد، يك دفعه فرياد اسلام زد، اين غير از آن چيزهايي است كه آن‌ها مي‌فهمند. آنها اصلاً از قدرت اسلام اطلاع ندارند، نمي‌فهمند، نه آنها نمي‌فهمند، بعضي از اينها هم كه از خود ما بودند و فرار كردند و منافقي كردند، اينها نمي‌دانستند.»<ref>سازمان مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، صحيفه‌ي نور (مجموعه رهنمودهاي امام خميني)، جلد 17، تهران: انتشارات سهامي چاپ‌خانه‌ي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، بهمن 1364، صص 183، 185 و 186.</ref>
==گزارش - 557==
 
مهمانان خارجي شركت‌كننده در مراسم دهه‌ي فجر چهارمين سال‌گرد پيروزي انقلاب اسلامي، امروز با آيت‌الله خامنه‌اي رئيس‌جمهور و ميرحسين موسوي نخست‌وزير ديدار كردند.
در اين ديدار كه گروهي از رؤساي مراكز اسلامي كشورهاي خارجي، اساتيد دانشگاه‌ها و انديشمندان مسلمان شيعه و اهل سنت و مسيحي و همچنين شخصيت‌هاي مردمي و سرشناس، نمايندگان پارلمان‌ها و احزاب و مفسرين و خبرنگاران بيش از 50 كشور خارجي حضور داشتند، آيت‌الله خامنه‌اي به تشريح موضوع جنگ از ديدگاه اسلام پرداخت و گفت: «جنگ ابتدا كار بدي است، جنگي كه براي كشورگشايي و توسعه‌ي منطقه دولت‌هاست بد است، اما جنگي كه براي دفاع از حقوق انساني يك ملت و يك قوم است يك فريضه است و لذا قرآن به آن دستور مي‌دهد.» رئيس‌جمهور در پايان ضمن آرزوي سعادت براي ميهمانان از همه‌ي آنان خواست ضمن تدبير دقيق در امور ايران، پيام جمهوري اسلامي را به مردم و ملت‌هايي كه به آن احتياج دارند منتقل كنند.<ref>روزنامه‌ي كيهان، 20/11/1361، ص 31.</ref>
آقاي ميرحسين موسوي نيز در تشريح انقلاب و دستاوردهاي اساسي آن گفت: «ملت ما ملاك‌ها و ارزش‌هاي منحط رژيم سابق را پشت سر گذاشته و رفتار و روابط خود را بر اساس موازين نويني بنا كرده است.»
وي با اشاره به ضرورت متحول شدن و فرهنگ يك جامعه براي رشد آن جامعه گفت:
«ما از اتحاد شوم كشورهاي مرتجع خليج فارس باكي نداريم و از امريكا و شوروي نمي‌ترسيم و براي گرداندن اقتصادمان نيز با اين روحيه كه مردم‌مان دارند تنگنايي نمي‌بينيم و اگر همه‌ي جهان عليه ملت ما بسيج شوند ذره‌يي خوف به دل ملت مسلمان ما راه نخواهد يافت و علت آن تكيه بر تحولات معنوي و انقلاب اسلامي [است و] چاره‌يي جز اين نيست كه تحولات فرهنگ درك شوند و روي آن كار بيش‌تري انجام گيرد.»<ref>همان، ص 2.</ref>
==گزارش - 558==
 
علي‌اكبر ولايتي وزير امور خارجه كه در رأس يك هيئت سياسي ـ اقتصادي به كشورهاي جمهوري دمكراتيك خلق كره و سريلانكا سفر كرده بود، امروز به تهران بازگشت.
روزنامه‌ي كيهان در اين باره گزارش داده است:
«دكتر ولايتي در كلمبو پايتخت سريلانكا با رئيس‌جمهور اين كشور ديدار و پيرامون روابط دو جانبه و مباحث اجلاس آتي سران جنبش عدم تعهد در دهلي‌نو گفت و گو كرد. گروه سياسي اقتصادي در هيئت اعزامي نيز صبح روز گذشته پيرامون زمينه‌هاي گوناگون توسعه‌ي روابط بازرگاني و اقتصادي دو كشور با مقامات بازرگاني و اقتصادي اين كشور به بحث و تبادل نظر پرداختند.
گفته مي‌شود سفر هيئت ايراني به سرپرستي وزير امور خارجه‌ي كشورمان به دو كشور كره‌ي شمالي و سريلانكا كه به دعوت وزراي امور خارجه‌ي اين كشورها انجام گرفت، با توجه به نقش برجسته‌ي اين دو كشور در جنبش عدم تعهد از اهميت خاصي برخوردار بوده است.»<ref>همان، ص 2.</ref>
==گزارش - 559==
 
احمد عزيزي قائم‌مقام وزارت خارجه كه به چند كشور افريقايي سفر كرده است، امروز در ليبي با معمر قذافي ديدار كرد. راديو ليبي در گزارشي اعلام كرد كه آقاي احمد عزيزي به عنوان فرستاده‌ي رهبري ايران، نامه‌يي از رهبر انقلاب اسلامي ايران را تسليم رهبر انقلاب جماهير ليبي كرد.<ref>مأخذ 4، ص 34، راديو ليبي، 19/11/1361.</ref>
روزنامه‌ي كيهان موضوع مورد بحث وي با مقامات كشور ليبي را راي‌زني درباره‌ي برگزاري كنفرانس آينده‌ي سران غير متعهدها كه قرار است در اسفندماه در دهلي‌نو برگزار شود، اعلام كرد.<ref>روزنامه‌ي كيهان، 18/11/1361، ص 1.</ref>
حسين شيخ‌الاسلام معاون افريقا و آسياي وزير امور خارجه‌ي جمهوري اسلامي ايران، امروز در ادامه‌ي ديدار خود از يمن با علي ناصر محمد رئيس‌جمهوري اين كشور ديدار كرد. به نوشته‌ي روزنامه‌ي كيهان، موضوع اين ديدار موضوعات مربوط به خاورميانه؛ جنگ تحميلي و كنفرانس آينده‌ي غير متعهدها بود.<ref>مأخذ 19، ص 2.</ref>
راديو مسكو در توضيح بيش‌تر سفر هيئت ايراني به عدن گفت:
«هيئت نمايندگي جمهوري اسلامي به رياست حسين شيخ‌الاسلام معاون وزارت امور خارجه، در عدن پايتخت يمن دمكراتيك اقامت دارد كه مأمور است پيام كتبي خامنه‌اي رئيس‌جمهوري اسلامي ايران را به علي ناصر محمد رهبر يمن دمكراتيك تقديم كند.
قرار است در جريان اين ديدار مذاكراتي با مقام‌هاي رسمي يمن دمكراتيك پيرامون مسائل گسترش روابط دوستانه در رشته‌ي سياسي و اقتصادي انجام گيرد. اين روابط پس از برقراري مناسبات سياسي ميان دو كشور كه سه سال پيش انجام گرفت، با موفقيت گسترش مي‌يابد.
در اعلاميه‌ي مشترك دو كشور، [بر] عزم راسخ براي گسترش هم‌كاري به منظور تأمين صلح جهاني و پيشرفت اجتماعي [تأكيد و] قرار ‌شده بود يمن دمكراتيك از ايران در مبارزه‌ي آن عليه دسايس امپرياليست‌هاي امريكا مجدانه پشتيباني كند.»<ref>واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي، بولتن راديوهاي بيگانه، 20/11/1361، ص 26، راديو مسكو.</ref>
==گزارش - 560==
 
به دنبال عمليات 2 روز گذشته‌ي ايران در منطقه‌ي عمومي العماره‌ي مياني، عراق اقدامات سياسي خود را با ارسال نامه به برخي شخصيت‌هاي سياسي كشورها و سازمان‌هاي بين‌المللي آغاز كرد. نامه‌ي طارق ‌عزيز به خاوير پرز دكوئيار دبيركل سازمان ملل و دبيركل اتحاديه‌ي عرب و وزير خارجه كوبا از جمله‌ي آن‌ها بود.
به گزارش خبرگزاري فرانسه:
«وزير امور خارجه‌ي رژيم عراق در تلگرامي به دبيركل سازمان ملل متحد اعلام كرد كه كشور متبوعش هر گونه تصميم مثبت اين سازمان را دريافت يك راه‌حل صلح‌آميز عادلانه و شرافتمندانه در اختلافات ايران و عراق [مي‌داند و آن را] مي‌پذيرد.
در اين تلگرام، وزير خارجه‌ي رژيم عراق توجه دبيركل سازمان را به اين نكته جلب مي‌كند كه چنانچه به ايران فرصت داده شود تا اهداف خصمانه‌ي خود عليه عراق را ادامه داده و طرح‌هاي خود را به اجرا در آورد، عواقب وحشتناكي در انتظار امنيت و ثبات منطقه خواهد بود.
طارق ‌عزيز همچنين يادآور مي‌شود كه جامعه‌ي ملل در قطع‌نامه‌هاي شوراي امنيت و مجمع عمومي هميشه تمايل خود مبني بر آتش‌بس؛ عقب‌نشيني نيروها تا مرزهاي بين‌المللي شناخته و حل اختلافات از راه‌هاي صلح‌آميز را ابراز داشته است. پس به همين جهت از جامعه‌ي ملل دعوت ‌شده تا [با] عواملي كه در اختيار دارد، اين تجاوزات را محكوم و جلو ادامه‌ي آن‌ها را بگيرد.»
اين خبرگزاري مي‌افزايد: «وزير خارجه‌ي رژيم عراق نخواسته است شوراي امنيت و يا مجمع عمومي سازمان در مورد اين مسئله تشكيل جلسه دهد.»<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 328، 22/11/1361، ص 6، خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از خبرگزاري فرانسه از سازمان ملل متحد، 21/11/1361.</ref>
همچنين، به گزارش آسوشيتدپرس، طارق ‌عزيز معاون نخست‌وزير و وزير امور خارجه‌ي عراق با ارسال تلگرام‌هاي فوري به شاذلي قليبي دبيركل اتحاديه‌ي عرب و ايزودور ماليمريكا وزير خارجه‌ي كوبا، به اين خاطر كه كشورش رئيس جنبش عدم تعهد است و حبيب شطي دبيركل سازمان كنفرانس اسلامي، از سازمان‌هاي آن‌ها خواست تا مسئوليت خود را در برابر تجاوز ايران به عراق و انعكاس آن بر صلح و امنيت جهاني به انجام رسانند. اين خبرگزاري از راديو بغداد نقل خبري كرد و افزود: «پيام‌هاي مشابهي به نمايندگان اعضاي دائمي شوراي امنيت و سفراي دائمي شوراي امنيت فرستاده ‌شده است. سفراي عربي در بغداد به وزارت خارجه فراخوانده شدند و به آنان پيام‌هايي تسليم شد تا از دولت‌هاي متبوع‌شان بخواهند كه موضع متناسب در رابطه با قطع‌نامه‌هاي سازمان ملل به اتحاديه‌ي عرب و كنفرانس ماه سپتامبر گذشته‌ي سران عرب در فاس مراكش اتخاذ نمايند.» آسوشيتدپرس مي‌افزايد:
اين به عنوان تقاضايي براي كمك به عراق تلقي مي‌شود، چراكه قطع‌نامه‌هاي كنفرانس فاس عمدتاً در ارتباط با نتايج اشغال لبنان توسط اسرائيل بود.
همچنين، حمله به هر كشور عربي را به مثابه‌ي حمله به كليه‌ي اعراب تلقي مي‌كند و اقدام متقابل مشترك را متعهد مي‌شود. در اين حال، گفته مي‌شود احمد اسكندر احمد، وزير اطلاعات سوريه‌، جهت مذاكره با مقامات سعودي پيرامون جنگ ايران و عراق وارد رياض ‌شده است.»<ref>مأخذ 4، ص 3، نيكوزيا، آسوشيتدپرس، 19/11/1361، گزارش از راديو بغداد.</ref>
در اين حال، يونايتدپرس از تلاش جديد حُسني مبارك رئيس‌جمهور مصر درباره‌ي جنگ ايران و عراق خبر داد. به اعلام اين خبرگزاري: «حسني مبارك ديروز دو تن از مقامات مصر را به امان و بغداد اعزام داشت تا درباره‌ي تلاش صلح خاورميانه و جنگ ايران و عراق به مذاكره پردازند. به گفته‌ي منابع ديپلماتيك، پطرس غالي وزير خارجه و عثامه الباز‌ معاون وزارت خارجه، بعد از ظهر ديروز عازم پايتخت اردن شدند. آن‌ها امروز راهي بغداد خواهند شد. اين منابع گفتند مأموريت اين دو فرستاده ظاهراً بيش‌تر در مورد جنگ ايران و عراق است تا مسئله‌ي صلح خاورميانه.»<ref>مأخذ 19، ص آخر، به نقل از منابع ديپلماتيك به نقل از يونايتدپرس، قاهره.</ref>
==گزارش - 561==
 
در حالي كه امريكا در زمان اشغال بخش‌هاي عمده‌يي از خاك ايران به دست نيروهاي عراقي هيچ گاه آن كشور را محكوم نكرد و از ضرورت عقب‌نشيني نيروهاي عراق به مرزهاي بين‌المللي سخني نگفت، امروز سخن‌گوي وزارت خارجه‌ي اين كشور در پاسخ به سؤال يك خبرنگار درباره‌ي حمله جديد ايران گفت:
«امريكا از هنگام بروز جنگ از دو سال و نيم پيش كه با حمله‌ي عراق به خاك ايران آغاز شد، از اظهار نظر درباره‌ي گزارش‌هاي جنگ دو كشور خودداري مي‌كند، ولي همچنان خواستار حفظ استقلال و تماميت ارضي هر دو كشور و همچنين ديگر كشورهاي منطقه است و با اشغال خاك هر كشوري از سوي كشور ديگر مخالف مي‌ورزد. و چنين اقدامي را براي تمامي كشورهاي منطقه خطرناك مي‌داند.» سخن‌گوي وزارت امور خارجه‌ي امريكا با كتمان فروش هلي‌كوپترهاي جنگي به عراق افزود: «ايالات متحده خواستار برقراري آتش‌بس فوري ميان دو كشور است و همواره از تلاش‌هاي بين‌المللي براي پايان دادن به اين جنگ جانب‌داري مي‌كند.» وي افزود: «امريكا همچنان موضع خود را در مورد خودداري از فروش تسليحات امريكايي به هر دو كشور درگير در اين جنگ حفظ كرده است.»<ref>مأخذ 4، ص 15، راديو صداي امريكا، 19/11/1361.</ref>
==گزارش - 562==
 
در ادامه‌ي موضع‌گيري كشورهاي عربي به بيانيه‌ي سه جانبه‌ي ايران، سوريه و ليبي، امروز امارات عربي متحده تأسف خود را از اقدام ليبي و سوريه در انتشار بيانيه‌يي كه در آن از ايران در جنگ با عراق حمايت كرده‌اند، ابراز كرد.
يك سخن‌گوي وزارت خارجه‌ي امارات به خبرنگاران گفت:
«موضوع امارات عربي متحده، به محمد ناصر قابور‌ سفير سوريه، اطلاع داده شد. او نيز مي‌افزايد: "بيانيه‌ي دمشق همچنين در اوايل هفته‌ي جاري از سوي كويت مورد انتقاد قرار گرفت."<ref>مأخذ 4، ص 11، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از خبرگزاري رويتر از ابوظبي، 19/11/1361.</ref>
همچنين، بنا به اعلام خبرگزاري عراق به نقل از روزنامه‌ي كويتي الانباء: «سفراي كشورهاي حوزه‌ي خليج عرب [فارس] در دمشق از دولت سوريه در مورد بيانيه‌ي اخيري كه بعد از ملاقات وزاري خارجه‌ي سوريه، ايران و وزير دادگستري‌ ليبي در دمشق منتشر شد، توضيح خواستند.»
روزنامه‌ي كويتي الانباء نوشته است كه سفيران عرب با عبدالحليم خدام وزير خارجه‌ي سوريه ملاقات كرده و او را از نگراني دولت‌هاي متبوع خود در رابطه با بيانيه‌ي يادشده مطلع كرده‌اند، ولي خدام سعي كرده است تا خطر اين موضع‌گيري را به حداقل برساند.
اين روزنامه افزوده است: «پيامد [اين اقدام] در اين توافق سه‌جانبه به علت داشتن محتواي خطرناك نه‌تنها براي منطقه‌ي خليج عرب [فارس]، بلكه [به دليل] خيانت به تمامي منشورها و معيارهاي اخلاقي اعراب در سطح جهان عرب و منطقه مورد بررسي قرار مي‌گيرد، چنين به نظر مي‌رسد كه اين بيانيه يك توافق سه‌جانبه عليه عراق مي‌باشد.»<ref>مأخذ 4، ص 7، ايران، ليبي و سوريه، خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از خبرگزاري عراق از كويت، 19/11/1361، به نقل از روزنامه‌ي كويتي ‌الانباء.</ref>
 
==گزارش - 563==
 
نتايج تشكيل اجلاس گروه‌هاي 19گانه‌ي مخالف حكومت عراق در طرابلس در مطبوعات سوريه بازتاب وسيعي داشت. گزارش خبرگزاري فرانسه از اين بازتاب‌ها به شرح زير است:
«تمامي مطبوعات سوريه گزارش مربوط به يك‌پارچه شدن چندين جنبش مخالف عراقي را براي سرنگون كردن صدام حسين منتشر كردند. مطبوعات سوريه، 19 جنبش و نيروي انقلابي مخالف عراق، روز يك‌شنبه‌ي گذشته تصميم گرفتند يك جبهه‌ي ملي عراقي تشكيل دهند كه اولين هدفش سرنگوني رژيم فاشيست حاكم بر عراق و جاي‌گزين كردن يك سيستم "دمكراتيك" مردمي و وحدت‌طلب است.
مطبوعات سوريه اضافه كردند، اين جنبش‌ها در اجلاس روز يك‌شنبه‌ي خود در طرابلس (ليبي) كه با حضور عبدالسلام جلود مرد شماره‌ي دو ليبي و محمد حيدر‌ عضو فرماندهي بين‌العرب حزب بعث سوريه و رئيس هيئت نمايندگي اين كشور در كنگره‌ي خلق عرب تشكيل شد، به توافق دست يافتند.
به گزارش روزنامه‌هاي سوريه، احمد جبرئيل دبيركل جبهه‌ي خلق (فرماندهي عمومي)؛ ابوماهر اليماني عضو كميته‌ي اجرايي سازمان آزادي‌بخش فلسطين و تيسر قباء عضو دفتر سياسي جبهه‌ي خلق براي آزادي فلسطين نيز در اين اجلاس شركت داشتند.»<ref>روزنامه‌ي اطلاعات، 21/11/1361، ص آخر، واحد مركزي خبر به نقل از خبرگزاري فرانسه از دمشق به نقل از مطبوعات سوريه.</ref>
==گزارش - 564==
 
آسوشيتدپرس گزارشي در خصوص چگونگي برگزاري دادگاهي كه در آن يك فرد انگليسي به فروش غير قانوني اسلحه به عراق و ايران محكوم ‌شده است ارائه داد. در اين گزارش آمده است:
«شاهدان دادستاني در جلسه‌ي محاكمه‌ي يان اسمالي دلال اسلحه‌ي انگليسي‌ كه به اتهام قاچاق غير قانوني اسلحه به ايران و عراق كه در تكزاس محاكمه مي‌شود، امروز شهادت دادند كه بر اساس اظهارات يك جاسوس مخفي امريكا، "مقامات واشنگتن" از ارسال اسلحه به ايران و عراق مطلع بوده‌اند.
اسمالي كه 42 سال دارد، به توطئه براي فروش غير قانوني 100 دستگاه تانك به ايران و 8300 موشك ضد تانك به عراق متهم ‌شده است.»<ref>مأخذ 4، ص 11، خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از آسوشيتدپرس از دالاس (تكزاس)، 19/11/1361.</ref>
==گزارش - 565==
 
راجي ايندووه مدير انجمن دوستي ايران و ژاپن‌ كه در ايران به سر مي‌برد در گفت و گوي اختصاصي با خبرگزاري جمهوري اسلامي درباره‌ي امكان ادامه‌ي پروژه‌ي پتروشيمي بندر امام خميني و مواضع شركت ميتسويي (طرف قرارداد ايران) مطالبي بيان كرد. وي كه يكي از ميهمانان دهه‌ي فجر است، در يك گفت و گوي اختصاصي با خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي در خصوص پروژه‌ي پتروشيمي بندر امام خميني گفت: «هيچ كشوري به جز ژاپن نمي‌تواند پروژه‌ي مهم پتروشيمي ايران ـ ژاپن را به پايان برساند.» وي افزود: «دولت ايران بايد در مذاكرات خود با ژاپني‌ها مسئله‌ي عدالت را كاملاً در نظر گرفته، در مورد قيمت‌ها و كارمزدها چانه نزند و همچنين دولت ايران اين مسئله‌ي مهم و اساسي را بايد مدّ نظر قرار دهد كه دولت ژاپن در فعاليت‌هاي اقتصادي و بازرگاني دخالتي ندارد و پروژه‌ي پتروشيمي نيز از اين امر مستثني نيست.» وي گفت: «اين شركت ميتسويي است كه در احداث اين مجتمع ذي‌نفع مي‌باشد. با اين حال، دولت ژاپن سعي در بهبود مذاكرات بين طرفين دارد.» وي افزود: «بايد يادآور شويم كه متأسفانه نيروي هوايي رژيم عراق تا كنون 6 بار اين پروژه را بمب‌باران كرده است و هنوز ميزان خسارات وارده براورد نشده و در اين ميان شركت ميتسويي خواستار 6 ماه مهلت از سوي دولت ايران است تا ميزان خسارات وارده را بررسي و اعلام كند. طرف ژاپني معتقد است ايران بايد تا پايان جنگ صبر كند تا در شرايط صلح، كارگران فني ژاپن به منطقه بازگشته، باقي‌مانده‌ي كار پروژه را كه فقط 20 درصد است به اتمام برسانند همچنين، دولت ژاپن مايل است تا شروع عمليات اجرايي كليه‌ي قروض ايران به شركت ميتسويي پرداخت شود و اين امر در جريان ديدار هيئت اقتصادي ژاپني كه اخيراً از ايران صورت گرفت، در مذاكرات گنجانده ‌شده است.» مدير انجمن دوستي ايران و ژاپن همچنين خواهان گسترش ميزان مبادلات اقتصادي بين دو كشور ‌شده، اضافه كرد: «من پس از بازگشت به ژاپن سعي در تعديل موضع شركت ميتسويي و دولت ژاپن در روابط فني تجاري و اقتصادي‌شان با ايران خواهم كرد.»<ref>مأخذ 9، ص 9، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 20/11/1361.</ref>




نسخهٔ کنونی تا ‏۷ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۲۳

روزشمار جنگ سال 1361
1361.11.19
نام‌های دیگر نوزده بهمن
تاریخ شمسی 1361.11.19
تاریخ میلادی 8 فوریه 1983
تاریخ قمری 24 ربيع‌الثاني 1403


1359.11.19
1360.11.19
1362.11.19
1363.11.19
1364.11.19
1365.11.19
1366.11.19


گزارش - 548

پس از اين‌كه تصويب شد ادامه‌ي عمليات والفجر مقدماتي با يك شب تأخير انجام شود، تدابير و تلاش فرماندهان بر تكميل خاكريزهاي ناقص احداث‌شده در روز اول عمليات و الحاق يگان‌هاي پدافند‌كننده در اين منطقه متمركز شد كه اين اقدامات از ساعت 3:30 بامداد امروز با به كارگيري تركيبي از دستگاه‌هاي مهندسي و نيروهاي رزمي آغاز شد. حضور نيروهاي دشمن در شرق كانال دوم (غرب مرز) و فشاري كه به ويژه در محدوده‌ي محورهاي "تپه دوقلو"، "خال" و "چومو" در جناح راست عمليات و مقابل تيپ‌هاي جواد‌الائمه، دو لشكر27 حضرت رسول(ص) وارد مي‌آوردند احداث خاكريز را با مشكل مواجه كرده بود. حجم آتش دشمن براي جلوگيري از فعاليت دستگاه‌هاي مهندسي بسيار زياد بود و تلفاتي نيز در پي داشت. تلفات عراق نيز در اين فعل و انفعالات چشمگير بود. علاوه بر آتش پرحجم دشمن، هجوم نيروهاي دشمن نيز در حدي بود كه تپه‌ي دوقلو چند بار بين نيروهاي خودي و دشمن دست به دست شد. تلاش نيروهاي خودي تا ظهر به نتيجه رسيد و يگان‌ها توانستند خاكريزهاي احداثي در حد فاصل پاسگاه رشيده در شمال و صفريه در جنوب را دوجداره كنند و الحاق بين همه‌ي يگان‌ها برقرار شد. از سوي ديگر، با وجود تصميم روز قبل فرماندهان سپاه و ارتش در مورد عمليات در امشب، دلايل گوناگوني از جمله هشياري دشمن؛ برهم خوردن وضعيت منطقه؛ تأخير در كامل شدن خاكريز خطوط پدافندي و مهم‌تر از همه ضرورت يافتن معابر مناسب براي عمليات، انجام مشورت‌هايي را ضرورت بخشيد. به همين منظور، جلسه‌يي ساعت 16:15 بعد از ظهر امروز، با حضور محسن رضايي، علي شمخاني، رحيم صفوي، سرهنگ صياد شيرازي (فرمانده نيروي زميني ارتش)، غلامعلي رشيد، سرهنگ حسني سعدي (جانشين فرماندهي نيروي زميني ارتش)، احمد غلامپور (معاون قرارگاه كربلا)، سرهنگ محمدزاده‌، عزيز جعفري (فرمانده قرارگاه نجف)، سرهنگ دژكام، محمدابراهيم همت، سرهنگ لطفي‌، حسين خرازي (فرمانده سپاه سوم صاحب‌الزمان(عج)) و احمد كاظمي (فرمانده سپاه هفتم و لشكر8 نجف) در محل قرارگاه كربلا تشكيل شد. حاضران ابتدا گزارشي از آخرين وضعيت منطقه و تحركات دشمن ارائه دادند و سپس درباره‌ي چگونگي ادامه‌ي عمليات با هدف تصرف اهداف مرحله‌ي اول عمليات بحث كردند. فرماندهان يگان‌ها اعلام كردند براي اجراي عمليات به معابر جديد نياز دارند. در ادامه‌ي جلسه، فرماندهان ارشد حاضر در جلسه، در نشست جداگانه‌يي با موضوع "بررسي وضعيت معابر قابل استفاده براي عمليات" مشورت‌ها را ادامه دادند. اين فرماندهان در مورد ضرورت يافتن معابر براي دست‌يابي به اهداف اتفاق نظر داشتند. سرهنگ حسني سعدي در اين باره گفت: «اگر امكان براي بازكردن معابر وجود دارد بايد اين كار بشود، حتي مي‌شود به خاطر باز كردن معبر امشب عمل نكنيم.» غلامعلي رشيد نيز با اشاره به كم‌عرض بودن خط پدافندي و تجمع نيروهاي خودي و تأثير حجم آتش عراق بر افزايش تلفات نيروها و همچنين مشكل معبر براي عمليات گفت: «نيروهاي در خط و نيروهاي جديدي كه بايد در عمليات شركت كنند، در خطر قرار خواهند گرفت. كل خطي كه يگان‌ها مستقر هستند، 5 كيلومتر است. علاوه بر عرض كم خط، تنها يك معبر منحصر به فرد وجود دارد. امشب هم مي‌خواهيم از يك معبر، 4 لشكر وارد كنيم كه روي معبر هم با هم دعوا دارند. بنابراين، باز كردن معبر بايد يك شب قبل از عمليات انجام شود.» وي همچنين با تأكيد بر اين‌كه نيروهاي خط‌شكن فقط در حد 3 كيلومتر مي‌توانند نفوذ كنند و دشمن خط دوم خود را پشت جاده‌ي آسفالت سامان داده است، هدف از ادامه‌ي عمليات را تصرف اهداف مرحله‌ي اول عمليات والفجر مقدماتي (رسيدن به كانال كشاورزي در عمق 10 كيلومتري مرز) عنوان كرد و گفت: «ما مشكل اين سرپل را بايد با قدرت حل كنيم.» فرماندهان در بررسي‌هاي خود از وضعيت منطقه‌ي عمليات، به اين نتيجه رسيدند كه فقط، معبر لشكر8 نجف قابل استفاده است، بنابراين يگان‌هاي قرارگاه كربلا بايد از اين معبر با عرض 3 متر عبور كنند. عبور 4 لشكر از يك معبر كه آن هم نياز به مرمت داشت، آنان را متقاعد كرد كه يافتن (بازكردن) معبرهاي جديد امري ضروري و اجتناب‌ناپذير است. از سوي ديگر، آماده كردن و توجيه نيروها به يك شب زمان نياز دارد و به همين دليل بر يك شب تعويق اصرار مي‌ورزيدند. در ادامه، پس از جمع‌بندي مطالب مطرح‌شده در جلسه، حاضران موافقت خود را با نظر فرماندهان در خصوص به تأخير انداختن عمليات براي يك شب ديگر به منظور يافتن معبر جديد اعلام كردند. پس از ارائه‌ي گزارش برادر رشيد، بنا به دستور فرماندهي، همه‌ي حاضران از جلسه خارج شدند و "فرمانده كل سپاه پاسداران" و "فرمانده نيروي زميني ارتش" آخرين مشورت‌ها را با يك‌ديگر انجام دادند* (ضميمه‌ي 1) و دقايقي بعد با حضور مجدد همه‌ي فرماندهان سپاه و ارتش، جلسه ادامه يافت. در شروع مجدد جلسه، پس از قرائت سوره‌ي والعصر، سرهنگ صياد شيرازي تصميم قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) را به طور شفاهي و به اين شرح به فرماندهان قرارگاه اعلام كرد: «ماده‌ي 1: انجام يك تك محدود با حداكثر 2 گردان از معبر قرارگاه نجف با هدف درگير نگاه داشتن دشمن. ماده‌ي 2: بازكردن معبرهاي مورد نياز و ادامه‌ي عمليات ظرف همين امشب. ماده‌ي 3: جا به جا كردن (نيروهاي) يگان‌هاي تك‌ور به جايي كه از خطر (آتش دشمن) محفوظ باشند. ضمناً عملياتي كه قرار بود امشب انجام شود، ساعت 18 فردا انجام خواهد شد. پس از مشخص شدن شيوه‌ي اقدام در ادامه‌ي عمليات و در دستور قرار گرفتن؛ يافتن و بازكردن معبر به وسيله‌ي هر يگان براي عمليات شب بعد، تعدادي از حاضران محدوديت‌ها و امكانات‌شان را براي بازكردن معابر بيان كردند. از جمله يكي از نيروهاي سپاه7 حديد** گفت: «ما براي بازكردن معبر بايد بجنگيم و دشمن را از خط دور كنيم و بعد معبر باز كنيم، زيرا فاصله‌ي خاكريزهاي ما در بعضي جاها تا ميادن مين، 4 كيلومتر است و عمق ميادين (مين) به 500 متر مي‌رسد.» در پايان، غلامعلي رشيد با تأكيد بر ضرورت بازكردن ميدان اعلام كرد: «امشب هر طور ‌شده [بايد] معبر باز كنيم.» وي همچنين هشدار داد: «در غير اين صورت، فردا شب [بايد] با آتش و تلفات زياد، بدون معبر به دشمن بزنيم.» با ابلاغ تصميم قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) به يگان‌ها، نيروهاي اطلاعات يگان‌ها به شناسايي مناطق مقابل خود اقدام كردند و به راه‌كارهايي دست يافتند. بدين ترتيب، تيپ امام حسن(ع) يكي از معابر (دست راست) خود را (تا كانال دوم) آماده‌ي عمليات كرد؛ لشكر نجف معبر خود را به عرض 20 متر تعريض كرد و تا عمق 200 تا 300 متر گسترش داد و نيروهاي لشكر17 علي بن ابي‌طالب(ع) معبري را در جنوب رشيده (با فاصله‌ي 700 متري معبر لشكر نجف) شناسايي و براي عمليات آماده كردند. لشكر حضرت رسول(ص) نيز روي معبر چپ خود (شمال رشيده) كار كرد و با پاك‌سازي تعدادي از مين‌ها، معبر آماده‌ي عمليات شد. لشكر ولي‌عصر(عج) كه تازه وارد منطقه ‌شده بود، نتوانست معبري باز كند. بنابراين، مقرر شد از معبر لشكر نجف استفاده كند. در ادامه‌ي جلسات امروز با توجه به طولاني شدن مباحث مربوط به مانور عمليات و بروز مشكلاتي از جمله لو رفتن برخي معابر و از سوي ديگر هشيار شدن دشمن در خصوص محور هجوم نيروهاي ايراني و عمق منطقه‌ي عمليات، براي موفقيت عمليات در مرحله‌ي دوم و تضمين رسيدن به پل غزيله، چند راه‌حل از جمله "استفاده از زرهي و مكانيزه"؛ "استفاده از حدود 200 موتورسيكلت‌سوار براي رسيدن سريع نيروهاي زبده در عمق منطقه (غزيله) و "هلي‌برن" نيرو به محدوده‌ي پل غزيله مد نظر قرار گرفت و بار ديگر بر آن‌ها تأكيد شد و از جمله‌ي اين تدابير، استفاده از هور‌العظيم بود كه راه‌كاري براي دور زدن نيروهاي دشمن در محور چزابه محسوب مي‌شد. در اين مباحث، استفاده از "هورالعظيم" براي عبور دادن تعداد محدودي نيرو و رساندن آنان بدون درگير شدن با خطوط دفاعي عراق به عمق دشمن در حلفائيه (در محور جاده‌ي چزابه)، به مرور در مجموعه تدابير فرماندهان جايگاه جدي‌تري پيدا كرد. بر اين اساس، با توجه به اين‌كه شناسايي‌هايي نيز در هور انجام ‌شده بود، در آخرين جلسه‌ي روز جاري كه با حضور محسن رضايي، رحيم صفوي، غلامعلي رشيد، علي شمخاني، عزيز جعفري، علي هاشمي (فرمانده سپاه سوسنگرد)، فريدون مرتضايي‌ (فرمانده سپاه خوزستان)، كياني‌ (فرمانده لشكر قدس) و حميد رمضاني (مسئول اطلاعات منطقه‌ي هورالعظيم) تشكيل و تا ساعت 1 بامداد طول كشيد، "حركت از هورالعظيم براي تضمين رسيدن به غزيله و حلفائيه" در محل قرارگاه خاتم‌الانبيا(ص) بار ديگر بررسي شد. در اين جلسه، فرمانده كل سپاه پاسداران با ترجيح مانور "دور زدن يگان‌هاي دشمن" در مقايسه با "تك جبهه‌يي"، موفقيت در عمليات فتح‌المبين را در محورهاي "عين‌خوش"، "رقابيه" و "علي گر‌زد" متأثر از دور زدن دشمن دانست و بر اين اساس، بر استفاده از هور براي دور زدن نيروهاي عراقي در محور چزابه تأكيد كرد و گفت: «ما يك عامل مي‌خواهيم كه تك اصلي را تضمين كند و آن هور[العظيم] و هلي‌برن [است] و اگر نيرو را از هور وارد كنيم، نيروهاي [دشمن] در چزابه را دور زده‌ايم، ضمن اين‌كه از اين حوضچه [هور] تا زير پل غزيله 45 دقيقه راه است.» غلامعلي رشيد نيز استفاده از هور را يك امتياز در تهاجم به نيروهاي عراقي دانست و گفت: «در طول مرز، دشمن به شكل يك خط مستقيم جلو ما ايستاده و بارها گفتم كه هور تنها جناحي است كه [عراق] به ما داده است و اكثر جاهايي كه موفق بوديم، جايي بوده كه دشمن به ما جناح داده بود.» در ادامه‌ي اين مباحث، در نهايت مقرر شد پس از گرفتن "جاپا" در عمليات شب اول و آزاد شدن جاده‌ي چزابه در ادامه، تعدادي از نيروهاي خودي با استفاده از قايق از طريق هورالعظيم وارد شوند و حد فاصل جاده‌ي آسفالت چزابه تا پاسگاه وهب را تصرف كنند تا زمينه براي ادامه‌ي حركت ساير نيروهاي خودي و رسيدن به غزيله فراهم شود.[۱]

گزارش - 549

حملات توپ‌خانه‌يي عراق به آبادان امروز شدت يافت و در برخورد پي در پي گلوله‌هاي خمپاره به اين شهر، 6 تن از مردم شهيد و 7 نفر زخمي شدند. همچنين 3 منزل مسكوني و 3 مغازه ويران شد.[۲] در اين روز، 3 تن از نيروهاي عراقي كه از اهالي بغداد بودند، از مرز مريوان وارد ايران شدند و خود را تسليم كردند.[۳]

گزارش - 550

روابط كويت و عراق به دنبال درخواست عراق از كويت براي واگذاري كامل بوبيان به اين كشور متشنج شد. اين اقدام مخالفت برخي محافل سياسي كويت را به دنبال داشته كه به ادعاي برخي خبرگزاري‌ها، در ادامه با واگذاري بخشي از اين منطقه به عراق، تنش‌ها به گونه‌يي فروكش كرده است، اما امروز خبرگزاري جمهوري اسلامي خبري را منتشر كرد كه حاكي از ادامه‌ي اين تنش در روابط دو كشور است. به گزارش اين خبرگزاري: «هفته‌ي گذشته تحولات و نقل و انتقالات وسيعي در مرز عراق و كويت صورت گرفته است. بنا به گزارش منابع موثق، در طول هفته‌ي گذشته، ارتش كويت يك نيروي 5 هزار نفري هم‌راه با تانك و موشك و كليه‌ي وسايل نظامي در منطقه‌ي ام‌القصر در مرز عراق و كويت مستقر كرده است. اين منابع همچنين از ورود نيروهاي عراقي به جزيره‌ي بوبيان نيز گزارش داده‌اند، هرچند (دقيقاً مشخص نيست كه اين اقدام عراق با موافقت كامل كويت صورت گرفته باشد، ليكن منابع موثق فوق‌الذكر، دربار سعودي را عامل اصلي اين ماجرا مي‌دانند. از سوي ديگر، يكي از افراد نظامي ارتش كويت امروز گفت: "به دنبال آماده‌باش يك هفته‌يي نيروهاي نظامي كويت، شب گذشته، سرتيپ عبدالله الفراج غانم‌ فرمانده كل نيروهاي مسلح كويت، طي سخناني در پادگان نظامي اين كشور خطاب به نيروهاي ارتش اين كشور گفت [كه] در صورت ورود نيروهاي عراق به مرز كويت با آن‌ها مقابله كرده و بر روي آنان آتش مي‌گشاييم. وي همچنين لزوم آمادگي استعدادهاي نيروهاي نظامي كويت را براي هرگونه تجاوز احتمالي نظامي در مرزهاي زميني اين كشور مورد تأكيد قرارداده است."»[۴]

گزارش - 551

نيروهاي حزب دمكرات كردستان در يك عمليات كمين در سه‌راهي سنندج ـ ديواندره ـ بيجار (شمال شرق سنندج) بر سر راه يك گروه مشترك گشتي كمين زدند كه در طول آن، 13 نفر از نيروهاي خودي شهيد و 7 نفر زخمي شدند. در اين حادثه تعدادي اسلحه نيز به دست مهاجمان افتاد.[۵] همچنين، در حوالي پاسگاه جعفرآباد مهاباد و پايگاه شهيد زندي‌فر، 2 تن از نيروهاي خودي با ميني كه نيروهاي مسلح غير قانوني كار گذاشته بودند، برخورد كردند و زخمي شدند.[۶]

گزارش - 552

در اقدامات نيروهاي وابسته به حزب دمکرات و گروه‌هاي مسلح غير قانوني در مناطق كردنشين، 2 نفر زخمي و چند تن گروگان گرفته شدند. در عمليات كمين نيروهاي سپاه نيز يك نفر از اين افراد كشته و يك تن دست‌گير شد. در سقز و سنندج نيز 2 تن از اين افراد تسليم نيروهاي سپاه شدند. در روستاي دولاب در جنوب غربي سنندج، نيروهاي حزب دمكرات به دليل هم‌كاري يكي از اهالي اين روستا با نيروهاي سپاه، 7 تن از افراد اين روستا را به گروگان گرفتند.[۷] در شهر سنندج نيز نيروهاي مسلح غير قانوني كه در حوالي تپه‌ي بهارمست مستقر ‌شده بودند، در ساعت 21:30، به سمت يك گروه گشتي نيروهاي شهرباني در ميدان نبوت تيراندازي كردند كه اين اقدام به زخمي شدن 2 تن از نيروهاي شهرباني انجاميد.[۸] در مهاباد نيز نيروهاي سپاه در يك عمليات كمين شهري، چند تن از افراد نيروهاي مسلح غير قانوني را محاصره كردند كه با تيراندازي اين افراد به سوي نيروهاي سپاه و پاسخ متقابل آنان، يك تن از افراد مسلح غير قانوني كشته و يك تن نيز دست‌گير شد. نيروهاي سپاه 2 قبضه اسلحه و مقداري تجهيزات نظامي نيز از آنان به دست آوردند.[۹] در سقز و سنندج، 2 تن از افراد وابسته به گروه‌هاي مسلح غير قانوني با تحويل 2 قبضه اسلحه، خود را به نيروهاي خودي معرفي و درخواست امان‌نامه كردند. يكي از اين افراد با گروه كومه‌له هم‌كاري داشت.[۱۰]

گزارش - 553

نيروهاي سپاه رامسر 2 تن از افراد وابسته به سازمان مجاهدين خلق را دست‌گير كردند. از اين افراد 2 قبضه اسلحه؛ 500 تير فشنگ و مقداري اسناد درون‌گروهي به دست آمد.[۱۱] در شهرستان خواف نيز تعدادي از فعالان اين سازمان دست‌گير شدند. عامل ترور بخشدار خواف‌ و يكي از عوامل حمله به خودرو بانك استان در ميان دست‌گيرشدگان هستند.[۱۲]

گزارش - 554

هواداران و پشتيبانان سازمان مجاهدين خلق به مناسبت اولين سال‌گرد كشته شدن موسي‌ خياباني‌ نفر دوم اين سازمان، در لندن، واشنگتن و بن تظاهرات كردند. در تظاهرات شهر بن كه با حمله به سفارت ايران پايان يافت، اعضا و هواداران سازمان با حمايت اعضاي عفو بين‌الملل، نمايشگاه برپاشده در سفارت جمهوري اسلامي ايران را به آتش كشيدند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي: «اعضاي سازمان عفو بين‌المللي شاخه‌ي آلمان، در تظاهرات گروهك‌هاي ضد انقلاب مانند منافقين در مقابل سفارت ايران در بن شركت كردند. جالب توجه است كه نمايندگان عفو بين‌المللي نيز شعارهاي منافقين مانند "سرنگون باد جمهوري اسلامي ايران" را تكرار مي‌كردند و اعضاي آن حتي پلاكاردهايي با نوشته‌هاي فارسي را حمل مي‌كردند. تظاهركنندگان كتاب‌ها و بروشورهاي اطلاعاتي سفارت جمهوري اسلامي ايران را كه در مقابل سفارت قرار داشت به آتش كشيدند. پليس نيز كه در دو طرف خيابان حضور داشت، هنگامي وارد عمل شد كه از سوختن كتاب‌ها آتش بزرگي برپا ‌شده بود.»[۱۳] راديو امريكا نيز با استناد به گفته‌هاي هواداران اين سازمان اخبار خود را اين گونه تكميل كرد و ارائه داد: «مخالفان رژيم ايران امروز در واشنگتن تظاهراتي برپا داشتند. انجمن دانشجويان مسلمان ايراني كه هوادار سازمان چپ‌گراي مجاهدين خلق است، مي‌گويد: "تظاهرات ديگري در لوس‌آنجلس، پاريس، رم و بن و لندن برپا گرديده است." سخن‌گوي تظاهرات واشنگتن گفت: "300 نفر در اجتماعات امروز شركت كرده‌اند. پليس واشنگتن گفت: "پروانه‌ي انجام تظاهرات براي شركت تعداد 150 نفر صادر گرديد و به گفته‌ي پليس، حادثه‌يي ضمن انجام تظاهرات رخ نداد."»[۱۴] بي‌بي‌سي نيز با اعلام شركت 350 نفر در تظاهرات لندن به هواداري از سازمان مجاهدين خلق، مناسبت آن را كشته شدن موسي‌ خياباني‌ در درگيري‌هاي سال پيش با پاسداران اعلام كرد.[۱۵]

گزارش - 555

طبق اطلاعات درج‌شده در يك بولتن داخلي سپاه، تا كنون حدود 40 نفر از اعضاي اصلي حزب توده از جمله نورالدين كيانوري دبيركل اين حزب در ارتباط با جاسوسي براي شوروي دست‌گير و به مقامات ذي‌صلاح تحويل داده ‌شده‌اند.[۱۶] مفسر راديو بي‌بي‌سي درباره‌ي دست‌گيري اعضاي حزب توده به وابستگي اين حزب به شوروي و سياست خارجي استقلال‌طلبانه‌ي ايران اشاره كرد و با اغراق‌گويي درباره‌ي نقش اين حزب در حذف يا كناره‌گيري افراد يا جرياناتي كه در سال‌هاي گذشته انقلاب را هم‌راهي نكرده‌اند، گفت: «طبق گزارش‌هاي روزنامه‌هاي چاپ تهران، حزب توده به جرم جاسوسي براي شوروي متهم ‌شده است. طي چهار سالي كه از پيروزي انقلاب ايران مي‌گذرد، رابطه‌ي حزب توده‌ي ايران كه كمونيست و طرف‌دار سرسخت شوروي است، با رهبران كشور متغير بوده است. حزب توده بنا به مصالح خود از جناح راديكال روحانيون و حزب پرقدرت جمهوري اسلامي جانب‌داري مي‌كرد و هدف مشترك همه‌ي آن‌ها خارج ساختن ليبرال‌ها و ملّيون از صحنه‌ي سياست كشور و همچنين به اجرا درآوردن برنامه‌هاي راديكال براي تقسيم ثروت و دارايي دو كشور بوده. حزب توده به اولين هدف خود دست يافت: ابتدا دولت موقت مهدي بازرگان‌ اجباراً استعفا داد و سپس ابوالحسن بني‌صدر و يارانش نيز از كار بر كنار گشتند. گفته مي‌شود كه در جريان اين گونه مبارزات گروه‌هاي مختلف براي كسب قدرت در ايران، حزب توده موفق ‌شده است اعضاي خود را وارد برخي وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتي ايران نمايد، اما علي‌رغم آن‌كه حزب توده همواره از حمايت برخي از شخصيت‌هاي منتقد كشور برخوردار بوده، همواره در موقعيت تا حدي دشوار و به صورت نيمه‌مخفي مشغول فعاليت بوده است. مشكل اصلي حزب توده وابستگي آشكار آن به شوروي است و اين امر همواره در راه جلب حمايت مردم ايران به حزب توده مانع ايجاد خواهد كرد، اما تحت شرايطي كه سربازان شوروي با چريك‌هاي مسلمان كشور همسايه‌ي ايران [يعني] افغانستان درگير نبرد هستند، جلب حمايت مردم ايران كاري تقريباً محال بوده است. از طرف ديگر، هيچ نشانه‌يي در دست نيست حاكي از آن‌كه دولت ايران حضور نيروهاي شوروي در افغانستان را پذيرفته باشد. در واقع، مقامات ايران به آقاي ديه‌گو كور دوور‌ فرستاده‌ي ويژه‌ي سازمان ملل گفته‌اند كه ايران به هيچ وجه قصد ندارد مستقيم و يا غير مستقيم با دولت افغانستان وارد مذاكره شود. در عين حال، مقامات ايران تصميم سال گذشته‌ي دولت شوروي در مورد ارسال اسلحه به عراق را بارها به شدت محكوم كرده‌اند: در ماه دسامبر، عده‌يي از تظاهركنندگان در مقابل سفارت شوروي در تهران راه‌پيمايي كردند و ماه گذشته نيز خبرنگار خبرگزاري تاس از تهران اخراج شد. علاوه بر آن، سال گذشته انتشار روزنامه‌ي حزب توده‌ي ايران موسوم به روزنامه‌ي مردم ممنوع اعلام شد و انتشار نشريه‌ي پرسش، پاسخ كه نظرات نورالدين كيانوري را منعكس مي‌كرد نيز متوقف گشت.»[۱۷]

گزارش - 556

در سال‌گرد بيعت كاركنان نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي* با امام خميني، امروز فرماندهان و جمعي از نيروهاي اين ارگان با امام ديدار كردند و امام در جمع آنان سخن‌راني كرد. مهم‌ترين محورهاي سخنان امام در اين ديدار عبارت بود از: تشكر از حاضران كه با اقدامات فداكارانه‌شان در زمان حكومت سابق سدشكني كردند؛ برشمردن نعمت‌هاي الهي در پيروزي انقلاب اسلامي؛ وحدت مردم در براندازي حكومت پهلوي؛ عمل به تكليف؛ نويد ياري خدا؛ دعوت كشورها و ملت‌هاي اسلامي براي ايستادگي در برابر امريكا و تأكيد بر اين امر كه ملت ايران نمونه‌اي موفق در اين كار است؛ اشاره به اين موضوع كه صدام فردي فريب‌خورده است كه با وعده‌هاي واهي امريكا بدون در نظر گرفتن قدرت مردم به ايران حمله كرده است. بخشي از سخنان امام به اين شرح است: «مجاهدات شما برادران نيروي هوايي كه اول نيرويي بود كه به اسلام پيوست و اول نيرويي بود كه به اسلام و قرآن، و به طاغوت پشت كرد. اين تعهد و اين فداركاري كه در آن وقت ارزش فراوان داشت، از ياد ملت، از ياد همه مستضعفان محو ان‌شا‌الله نخواهد شد و شما در پيشگاه خداي تبارك و تعالي آبرومنديد و ارزشمنديد كه در وقت مشكل اين سد را شكستيد و در دنباله شما ساير نيروها هم متصل شدند به ملت و بحمدالله پيروزي حاصل شد. اين پيروزي كه براي شما قواي مسلح از اول انقلاب تا كنون پيدا ‌شده است، يك امر عادي نمي‌شود تلقي‌اش كرد، اما در اول انقلاب مي‌دانيد كه ما مواجه بوديم با چه قدرتي كه در سال‌هاي طولاني او را مجهز كرده بودند ولو اينكه براي ايران مجهز نكرده بودند براي مقابله با دشمن‌هاي امريكا مجهز كرده بودند و مي‌دانيد كه همه قدرت‌ها هم دنبال او بودند و به او كمك مي‌كردند و معذلك اين ملت در آن وقت كه چيزي نداشت، دست تهي بود. بر اين قدرت‌ها غلبه پيدا كرد و از جمله غلبه‌ها قضيه اتصال شما برادران بر ملت بود كه در آن روز شعارهاي ملت، دعوت شما به برادري بود و شما هم پذيرفتيد و در كنار برادرانتان تا امروز مشغول جهاد مقدس هستيد. بايد ما همه بدانيم كه دنبال اينكه ملت و همة اقشار نظامي و قواي مسلح براي خدا و براي پياده كردن احكام خدا و براي بيرون راندن شيطان و رژيم طاغوت و جايگزين كردن «اللَّه اكبر» به جاى آنها. و رژيم جمهوري اسلامي ... بايد دولت‌هاي منطقه اين مطالب را بفهمند كه اگر چنانچه با اسلام آشنا بشوند و با ايران دست برادري بدهند، ايران مي‌تواند آنها را از شر همه قدرت‌ها نجات بدهد و آنها ديگر ان‌شاءالله و آنها ديگر خوف اينكه اگر ما چه بكنيم امريكا چه مي‌كند، نداشته باشند، خوب، ما همان‌هايي كه شما مي‌ترسيد عمل كرديم. ما يك نوكر نشاندار بزرگي از امريكا بيرون كرديم و ما سفارت امريكا كه اسمش سفارت بود و جاسوسخانه بود، بستيم و تصرف كرديم و ما جاسوس‌هاي امريكايي را بيرون كرديم. و ما مستشارهاي امريكايي را بيرون كرديم و امريكا هم نتوانست كاري بكند، مي‌خواست بكند. و ـ ما در صورتي كه ـ ايران در صورتي كه يك جمعيت محدود فوقش چهل ميليوني دارد و يك مهمات و اسلحه محدود دارد، در عين حال ايستاده در مقابل همه قدرت‌ها و از هيچ قدرتي هم باك ندارد، براي اينكه به يك قدرت اتكال دارد و او خداست. وقتي به او اتكال داشت و اتصال داشت، احتياج به اينكه به ديگران اتصال پيدا كند ندارد. وقتي بنا شد يك جمعيت چهل ميليوني بتواند در مقابل امريكا و در مقابل شوروي، در مقابل فرانسه و در مقابل همه اينها بايستد، يك ملت اگر يك ميلياردي جمعيت دارند، لكن متفرق از هم هستند، هر كدام يك سازي مي‌زنند، دولت‌هايشان با ملت‌هايشان مخالفند، ملت‌ها هم با دولت‌ها همين طور، هر دولتي هم با دولت ديگر اگر هم بگويد دوستم، دروغ مي‌گويد. اين صدام كه حالا اين قدر، تا حالا اين قدر ادعا مي‌كرد كه من وابستگي به امريكا ندارم و من با اسرائيل دشمنم و با مصر دشمن هستم و من يك عربي هستم كه فقط عربيت را مي‌فهمم و امريكا و فرانسه و ديگران را اصلاً كاري ندارم و قبول ندارم، حالا معلوم شد كه قضيه چي هست، حالا معلوم شد كه اين مرد، هم امريكايي بوده است هم اسرائيلي بوده است و هم در غياب آنها با شوروي بست و بند داشته است و هم با فرانسه. آني كه در ذهنش نبوده، عرب بوده. با مصر هم با اعتبار اينكه امريكا با مصر است، آن مربوط است والا او تابع اين است، مي‌خواهد قدرت خودش را در همه منطقه جا بزند. از اول هم كه وارد اين هجوم شد، بازيش دادند و بزرگ‌منشي خودش به اصطلاح و بلندبيني خودش به اصطلاح و آن حب شيطاني نفساني خودش هم بود. امريكا هم بازيش داد كه ايران ديگر چيزي ندارد، خوب ارتشش كه از بين رفت و پاسدارها هم كه چيزي نيستند و ديگر مردم هم كه اصلاً كاري به اين حرف‌ها ندارند، تو بيا برو ايران را بگير، نفت ايران مال تو. وقتي شد، چه خواهي كرد، چه خواهي شد، منطقه را تو بگير، همه منطقه مال تو. يك همچو حرف‌هايي زدند و كلاه سرش گذاشتند. اين بدبخت‌ هم از آنها گول خورد و حمله كرد به ايران و هيچ يك از اينها ايران را نمي‌شناختند، يعني ايران را خيال مي‌كردند مثل زمان سابق است. ايران را آنها نمي‌دانستند كه وقتي يك ملتي اسلامي شد، يك دفعه فرياد اسلام زد، اين غير از آن چيزهايي است كه آن‌ها مي‌فهمند. آنها اصلاً از قدرت اسلام اطلاع ندارند، نمي‌فهمند، نه آنها نمي‌فهمند، بعضي از اينها هم كه از خود ما بودند و فرار كردند و منافقي كردند، اينها نمي‌دانستند.»[۱۸]

گزارش - 557

مهمانان خارجي شركت‌كننده در مراسم دهه‌ي فجر چهارمين سال‌گرد پيروزي انقلاب اسلامي، امروز با آيت‌الله خامنه‌اي رئيس‌جمهور و ميرحسين موسوي نخست‌وزير ديدار كردند. در اين ديدار كه گروهي از رؤساي مراكز اسلامي كشورهاي خارجي، اساتيد دانشگاه‌ها و انديشمندان مسلمان شيعه و اهل سنت و مسيحي و همچنين شخصيت‌هاي مردمي و سرشناس، نمايندگان پارلمان‌ها و احزاب و مفسرين و خبرنگاران بيش از 50 كشور خارجي حضور داشتند، آيت‌الله خامنه‌اي به تشريح موضوع جنگ از ديدگاه اسلام پرداخت و گفت: «جنگ ابتدا كار بدي است، جنگي كه براي كشورگشايي و توسعه‌ي منطقه دولت‌هاست بد است، اما جنگي كه براي دفاع از حقوق انساني يك ملت و يك قوم است يك فريضه است و لذا قرآن به آن دستور مي‌دهد.» رئيس‌جمهور در پايان ضمن آرزوي سعادت براي ميهمانان از همه‌ي آنان خواست ضمن تدبير دقيق در امور ايران، پيام جمهوري اسلامي را به مردم و ملت‌هايي كه به آن احتياج دارند منتقل كنند.[۱۹] آقاي ميرحسين موسوي نيز در تشريح انقلاب و دستاوردهاي اساسي آن گفت: «ملت ما ملاك‌ها و ارزش‌هاي منحط رژيم سابق را پشت سر گذاشته و رفتار و روابط خود را بر اساس موازين نويني بنا كرده است.» وي با اشاره به ضرورت متحول شدن و فرهنگ يك جامعه براي رشد آن جامعه گفت: «ما از اتحاد شوم كشورهاي مرتجع خليج فارس باكي نداريم و از امريكا و شوروي نمي‌ترسيم و براي گرداندن اقتصادمان نيز با اين روحيه كه مردم‌مان دارند تنگنايي نمي‌بينيم و اگر همه‌ي جهان عليه ملت ما بسيج شوند ذره‌يي خوف به دل ملت مسلمان ما راه نخواهد يافت و علت آن تكيه بر تحولات معنوي و انقلاب اسلامي [است و] چاره‌يي جز اين نيست كه تحولات فرهنگ درك شوند و روي آن كار بيش‌تري انجام گيرد.»[۲۰]

گزارش - 558

علي‌اكبر ولايتي وزير امور خارجه كه در رأس يك هيئت سياسي ـ اقتصادي به كشورهاي جمهوري دمكراتيك خلق كره و سريلانكا سفر كرده بود، امروز به تهران بازگشت. روزنامه‌ي كيهان در اين باره گزارش داده است: «دكتر ولايتي در كلمبو پايتخت سريلانكا با رئيس‌جمهور اين كشور ديدار و پيرامون روابط دو جانبه و مباحث اجلاس آتي سران جنبش عدم تعهد در دهلي‌نو گفت و گو كرد. گروه سياسي اقتصادي در هيئت اعزامي نيز صبح روز گذشته پيرامون زمينه‌هاي گوناگون توسعه‌ي روابط بازرگاني و اقتصادي دو كشور با مقامات بازرگاني و اقتصادي اين كشور به بحث و تبادل نظر پرداختند. گفته مي‌شود سفر هيئت ايراني به سرپرستي وزير امور خارجه‌ي كشورمان به دو كشور كره‌ي شمالي و سريلانكا كه به دعوت وزراي امور خارجه‌ي اين كشورها انجام گرفت، با توجه به نقش برجسته‌ي اين دو كشور در جنبش عدم تعهد از اهميت خاصي برخوردار بوده است.»[۲۱]

گزارش - 559

احمد عزيزي قائم‌مقام وزارت خارجه كه به چند كشور افريقايي سفر كرده است، امروز در ليبي با معمر قذافي ديدار كرد. راديو ليبي در گزارشي اعلام كرد كه آقاي احمد عزيزي به عنوان فرستاده‌ي رهبري ايران، نامه‌يي از رهبر انقلاب اسلامي ايران را تسليم رهبر انقلاب جماهير ليبي كرد.[۲۲] روزنامه‌ي كيهان موضوع مورد بحث وي با مقامات كشور ليبي را راي‌زني درباره‌ي برگزاري كنفرانس آينده‌ي سران غير متعهدها كه قرار است در اسفندماه در دهلي‌نو برگزار شود، اعلام كرد.[۲۳] حسين شيخ‌الاسلام معاون افريقا و آسياي وزير امور خارجه‌ي جمهوري اسلامي ايران، امروز در ادامه‌ي ديدار خود از يمن با علي ناصر محمد رئيس‌جمهوري اين كشور ديدار كرد. به نوشته‌ي روزنامه‌ي كيهان، موضوع اين ديدار موضوعات مربوط به خاورميانه؛ جنگ تحميلي و كنفرانس آينده‌ي غير متعهدها بود.[۲۴] راديو مسكو در توضيح بيش‌تر سفر هيئت ايراني به عدن گفت: «هيئت نمايندگي جمهوري اسلامي به رياست حسين شيخ‌الاسلام معاون وزارت امور خارجه، در عدن پايتخت يمن دمكراتيك اقامت دارد كه مأمور است پيام كتبي خامنه‌اي رئيس‌جمهوري اسلامي ايران را به علي ناصر محمد رهبر يمن دمكراتيك تقديم كند. قرار است در جريان اين ديدار مذاكراتي با مقام‌هاي رسمي يمن دمكراتيك پيرامون مسائل گسترش روابط دوستانه در رشته‌ي سياسي و اقتصادي انجام گيرد. اين روابط پس از برقراري مناسبات سياسي ميان دو كشور كه سه سال پيش انجام گرفت، با موفقيت گسترش مي‌يابد. در اعلاميه‌ي مشترك دو كشور، [بر] عزم راسخ براي گسترش هم‌كاري به منظور تأمين صلح جهاني و پيشرفت اجتماعي [تأكيد و] قرار ‌شده بود يمن دمكراتيك از ايران در مبارزه‌ي آن عليه دسايس امپرياليست‌هاي امريكا مجدانه پشتيباني كند.»[۲۵]

گزارش - 560

به دنبال عمليات 2 روز گذشته‌ي ايران در منطقه‌ي عمومي العماره‌ي مياني، عراق اقدامات سياسي خود را با ارسال نامه به برخي شخصيت‌هاي سياسي كشورها و سازمان‌هاي بين‌المللي آغاز كرد. نامه‌ي طارق ‌عزيز به خاوير پرز دكوئيار دبيركل سازمان ملل و دبيركل اتحاديه‌ي عرب و وزير خارجه كوبا از جمله‌ي آن‌ها بود. به گزارش خبرگزاري فرانسه: «وزير امور خارجه‌ي رژيم عراق در تلگرامي به دبيركل سازمان ملل متحد اعلام كرد كه كشور متبوعش هر گونه تصميم مثبت اين سازمان را دريافت يك راه‌حل صلح‌آميز عادلانه و شرافتمندانه در اختلافات ايران و عراق [مي‌داند و آن را] مي‌پذيرد. در اين تلگرام، وزير خارجه‌ي رژيم عراق توجه دبيركل سازمان را به اين نكته جلب مي‌كند كه چنانچه به ايران فرصت داده شود تا اهداف خصمانه‌ي خود عليه عراق را ادامه داده و طرح‌هاي خود را به اجرا در آورد، عواقب وحشتناكي در انتظار امنيت و ثبات منطقه خواهد بود. طارق ‌عزيز همچنين يادآور مي‌شود كه جامعه‌ي ملل در قطع‌نامه‌هاي شوراي امنيت و مجمع عمومي هميشه تمايل خود مبني بر آتش‌بس؛ عقب‌نشيني نيروها تا مرزهاي بين‌المللي شناخته و حل اختلافات از راه‌هاي صلح‌آميز را ابراز داشته است. پس به همين جهت از جامعه‌ي ملل دعوت ‌شده تا [با] عواملي كه در اختيار دارد، اين تجاوزات را محكوم و جلو ادامه‌ي آن‌ها را بگيرد.» اين خبرگزاري مي‌افزايد: «وزير خارجه‌ي رژيم عراق نخواسته است شوراي امنيت و يا مجمع عمومي سازمان در مورد اين مسئله تشكيل جلسه دهد.»[۲۶] همچنين، به گزارش آسوشيتدپرس، طارق ‌عزيز معاون نخست‌وزير و وزير امور خارجه‌ي عراق با ارسال تلگرام‌هاي فوري به شاذلي قليبي دبيركل اتحاديه‌ي عرب و ايزودور ماليمريكا وزير خارجه‌ي كوبا، به اين خاطر كه كشورش رئيس جنبش عدم تعهد است و حبيب شطي دبيركل سازمان كنفرانس اسلامي، از سازمان‌هاي آن‌ها خواست تا مسئوليت خود را در برابر تجاوز ايران به عراق و انعكاس آن بر صلح و امنيت جهاني به انجام رسانند. اين خبرگزاري از راديو بغداد نقل خبري كرد و افزود: «پيام‌هاي مشابهي به نمايندگان اعضاي دائمي شوراي امنيت و سفراي دائمي شوراي امنيت فرستاده ‌شده است. سفراي عربي در بغداد به وزارت خارجه فراخوانده شدند و به آنان پيام‌هايي تسليم شد تا از دولت‌هاي متبوع‌شان بخواهند كه موضع متناسب در رابطه با قطع‌نامه‌هاي سازمان ملل به اتحاديه‌ي عرب و كنفرانس ماه سپتامبر گذشته‌ي سران عرب در فاس مراكش اتخاذ نمايند.» آسوشيتدپرس مي‌افزايد: اين به عنوان تقاضايي براي كمك به عراق تلقي مي‌شود، چراكه قطع‌نامه‌هاي كنفرانس فاس عمدتاً در ارتباط با نتايج اشغال لبنان توسط اسرائيل بود. همچنين، حمله به هر كشور عربي را به مثابه‌ي حمله به كليه‌ي اعراب تلقي مي‌كند و اقدام متقابل مشترك را متعهد مي‌شود. در اين حال، گفته مي‌شود احمد اسكندر احمد، وزير اطلاعات سوريه‌، جهت مذاكره با مقامات سعودي پيرامون جنگ ايران و عراق وارد رياض ‌شده است.»[۲۷] در اين حال، يونايتدپرس از تلاش جديد حُسني مبارك رئيس‌جمهور مصر درباره‌ي جنگ ايران و عراق خبر داد. به اعلام اين خبرگزاري: «حسني مبارك ديروز دو تن از مقامات مصر را به امان و بغداد اعزام داشت تا درباره‌ي تلاش صلح خاورميانه و جنگ ايران و عراق به مذاكره پردازند. به گفته‌ي منابع ديپلماتيك، پطرس غالي وزير خارجه و عثامه الباز‌ معاون وزارت خارجه، بعد از ظهر ديروز عازم پايتخت اردن شدند. آن‌ها امروز راهي بغداد خواهند شد. اين منابع گفتند مأموريت اين دو فرستاده ظاهراً بيش‌تر در مورد جنگ ايران و عراق است تا مسئله‌ي صلح خاورميانه.»[۲۸]

گزارش - 561

در حالي كه امريكا در زمان اشغال بخش‌هاي عمده‌يي از خاك ايران به دست نيروهاي عراقي هيچ گاه آن كشور را محكوم نكرد و از ضرورت عقب‌نشيني نيروهاي عراق به مرزهاي بين‌المللي سخني نگفت، امروز سخن‌گوي وزارت خارجه‌ي اين كشور در پاسخ به سؤال يك خبرنگار درباره‌ي حمله جديد ايران گفت: «امريكا از هنگام بروز جنگ از دو سال و نيم پيش كه با حمله‌ي عراق به خاك ايران آغاز شد، از اظهار نظر درباره‌ي گزارش‌هاي جنگ دو كشور خودداري مي‌كند، ولي همچنان خواستار حفظ استقلال و تماميت ارضي هر دو كشور و همچنين ديگر كشورهاي منطقه است و با اشغال خاك هر كشوري از سوي كشور ديگر مخالف مي‌ورزد. و چنين اقدامي را براي تمامي كشورهاي منطقه خطرناك مي‌داند.» سخن‌گوي وزارت امور خارجه‌ي امريكا با كتمان فروش هلي‌كوپترهاي جنگي به عراق افزود: «ايالات متحده خواستار برقراري آتش‌بس فوري ميان دو كشور است و همواره از تلاش‌هاي بين‌المللي براي پايان دادن به اين جنگ جانب‌داري مي‌كند.» وي افزود: «امريكا همچنان موضع خود را در مورد خودداري از فروش تسليحات امريكايي به هر دو كشور درگير در اين جنگ حفظ كرده است.»[۲۹]

گزارش - 562

در ادامه‌ي موضع‌گيري كشورهاي عربي به بيانيه‌ي سه جانبه‌ي ايران، سوريه و ليبي، امروز امارات عربي متحده تأسف خود را از اقدام ليبي و سوريه در انتشار بيانيه‌يي كه در آن از ايران در جنگ با عراق حمايت كرده‌اند، ابراز كرد. يك سخن‌گوي وزارت خارجه‌ي امارات به خبرنگاران گفت: «موضوع امارات عربي متحده، به محمد ناصر قابور‌ سفير سوريه، اطلاع داده شد. او نيز مي‌افزايد: "بيانيه‌ي دمشق همچنين در اوايل هفته‌ي جاري از سوي كويت مورد انتقاد قرار گرفت."[۳۰] همچنين، بنا به اعلام خبرگزاري عراق به نقل از روزنامه‌ي كويتي الانباء: «سفراي كشورهاي حوزه‌ي خليج عرب [فارس] در دمشق از دولت سوريه در مورد بيانيه‌ي اخيري كه بعد از ملاقات وزاري خارجه‌ي سوريه، ايران و وزير دادگستري‌ ليبي در دمشق منتشر شد، توضيح خواستند.» روزنامه‌ي كويتي الانباء نوشته است كه سفيران عرب با عبدالحليم خدام وزير خارجه‌ي سوريه ملاقات كرده و او را از نگراني دولت‌هاي متبوع خود در رابطه با بيانيه‌ي يادشده مطلع كرده‌اند، ولي خدام سعي كرده است تا خطر اين موضع‌گيري را به حداقل برساند. اين روزنامه افزوده است: «پيامد [اين اقدام] در اين توافق سه‌جانبه به علت داشتن محتواي خطرناك نه‌تنها براي منطقه‌ي خليج عرب [فارس]، بلكه [به دليل] خيانت به تمامي منشورها و معيارهاي اخلاقي اعراب در سطح جهان عرب و منطقه مورد بررسي قرار مي‌گيرد، چنين به نظر مي‌رسد كه اين بيانيه يك توافق سه‌جانبه عليه عراق مي‌باشد.»[۳۱]

گزارش - 563

نتايج تشكيل اجلاس گروه‌هاي 19گانه‌ي مخالف حكومت عراق در طرابلس در مطبوعات سوريه بازتاب وسيعي داشت. گزارش خبرگزاري فرانسه از اين بازتاب‌ها به شرح زير است: «تمامي مطبوعات سوريه گزارش مربوط به يك‌پارچه شدن چندين جنبش مخالف عراقي را براي سرنگون كردن صدام حسين منتشر كردند. مطبوعات سوريه، 19 جنبش و نيروي انقلابي مخالف عراق، روز يك‌شنبه‌ي گذشته تصميم گرفتند يك جبهه‌ي ملي عراقي تشكيل دهند كه اولين هدفش سرنگوني رژيم فاشيست حاكم بر عراق و جاي‌گزين كردن يك سيستم "دمكراتيك" مردمي و وحدت‌طلب است. مطبوعات سوريه اضافه كردند، اين جنبش‌ها در اجلاس روز يك‌شنبه‌ي خود در طرابلس (ليبي) كه با حضور عبدالسلام جلود مرد شماره‌ي دو ليبي و محمد حيدر‌ عضو فرماندهي بين‌العرب حزب بعث سوريه و رئيس هيئت نمايندگي اين كشور در كنگره‌ي خلق عرب تشكيل شد، به توافق دست يافتند. به گزارش روزنامه‌هاي سوريه، احمد جبرئيل دبيركل جبهه‌ي خلق (فرماندهي عمومي)؛ ابوماهر اليماني عضو كميته‌ي اجرايي سازمان آزادي‌بخش فلسطين و تيسر قباء عضو دفتر سياسي جبهه‌ي خلق براي آزادي فلسطين نيز در اين اجلاس شركت داشتند.»[۳۲]

گزارش - 564

آسوشيتدپرس گزارشي در خصوص چگونگي برگزاري دادگاهي كه در آن يك فرد انگليسي به فروش غير قانوني اسلحه به عراق و ايران محكوم ‌شده است ارائه داد. در اين گزارش آمده است: «شاهدان دادستاني در جلسه‌ي محاكمه‌ي يان اسمالي دلال اسلحه‌ي انگليسي‌ كه به اتهام قاچاق غير قانوني اسلحه به ايران و عراق كه در تكزاس محاكمه مي‌شود، امروز شهادت دادند كه بر اساس اظهارات يك جاسوس مخفي امريكا، "مقامات واشنگتن" از ارسال اسلحه به ايران و عراق مطلع بوده‌اند. اسمالي كه 42 سال دارد، به توطئه براي فروش غير قانوني 100 دستگاه تانك به ايران و 8300 موشك ضد تانك به عراق متهم ‌شده است.»[۳۳]

گزارش - 565

راجي ايندووه مدير انجمن دوستي ايران و ژاپن‌ كه در ايران به سر مي‌برد در گفت و گوي اختصاصي با خبرگزاري جمهوري اسلامي درباره‌ي امكان ادامه‌ي پروژه‌ي پتروشيمي بندر امام خميني و مواضع شركت ميتسويي (طرف قرارداد ايران) مطالبي بيان كرد. وي كه يكي از ميهمانان دهه‌ي فجر است، در يك گفت و گوي اختصاصي با خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي در خصوص پروژه‌ي پتروشيمي بندر امام خميني گفت: «هيچ كشوري به جز ژاپن نمي‌تواند پروژه‌ي مهم پتروشيمي ايران ـ ژاپن را به پايان برساند.» وي افزود: «دولت ايران بايد در مذاكرات خود با ژاپني‌ها مسئله‌ي عدالت را كاملاً در نظر گرفته، در مورد قيمت‌ها و كارمزدها چانه نزند و همچنين دولت ايران اين مسئله‌ي مهم و اساسي را بايد مدّ نظر قرار دهد كه دولت ژاپن در فعاليت‌هاي اقتصادي و بازرگاني دخالتي ندارد و پروژه‌ي پتروشيمي نيز از اين امر مستثني نيست.» وي گفت: «اين شركت ميتسويي است كه در احداث اين مجتمع ذي‌نفع مي‌باشد. با اين حال، دولت ژاپن سعي در بهبود مذاكرات بين طرفين دارد.» وي افزود: «بايد يادآور شويم كه متأسفانه نيروي هوايي رژيم عراق تا كنون 6 بار اين پروژه را بمب‌باران كرده است و هنوز ميزان خسارات وارده براورد نشده و در اين ميان شركت ميتسويي خواستار 6 ماه مهلت از سوي دولت ايران است تا ميزان خسارات وارده را بررسي و اعلام كند. طرف ژاپني معتقد است ايران بايد تا پايان جنگ صبر كند تا در شرايط صلح، كارگران فني ژاپن به منطقه بازگشته، باقي‌مانده‌ي كار پروژه را كه فقط 20 درصد است به اتمام برسانند همچنين، دولت ژاپن مايل است تا شروع عمليات اجرايي كليه‌ي قروض ايران به شركت ميتسويي پرداخت شود و اين امر در جريان ديدار هيئت اقتصادي ژاپني كه اخيراً از ايران صورت گرفت، در مذاكرات گنجانده ‌شده است.» مدير انجمن دوستي ايران و ژاپن همچنين خواهان گسترش ميزان مبادلات اقتصادي بين دو كشور ‌شده، اضافه كرد: «من پس از بازگشت به ژاپن سعي در تعديل موضع شركت ميتسويي و دولت ژاپن در روابط فني تجاري و اقتصادي‌شان با ايران خواهم كرد.»[۳۴]


منابع و مآخذ روزشمار 1361/11/19

  1. ↑ سند شماره 79/گ مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش راويان قرارگاه مركزي خاتم‌الانبيا(ص) در عمليات والفجر مقدماتي (تقي رضواني و داود رنجبر)، 17/11/1361، صص 56 ـ 54؛ و ـ سند شماره 161/د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه‌ي ثبت جنگ راوي قرارگاه خاتم(ص) در عمليات والفجر مقدماتي (داود رنجبر)، 9/11/1361 تا 17/11/1361، صص 114 و 115؛ و ـ سند شماره 162/د مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه‌ي ثبت جنگ راوي قرارگاه خاتم(ص) در عمليات والفجر مقدماتي (داود رنجبر)، 17/11/1361 تا 6/1/1362، صص 98 ـ 75 و 60.
  2. ↑ سند شماره 55098 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش وضعيت روزانه، از سماجا3 (مركز فرماندهي) به نزاجا (معاونت عمليات و اطلاعات)، 21/11/1361، ص 6.
  3. ↑ سند شماره 67008 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از اطلاعات كردستان به اطلاعات قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، 20/11/1361، سند تك‌برگي؛ و ـ سند شماره 55158 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌يي، از مركز فرماندهي قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) به مركز فرماندهي ستاد مركزي، 23/11/1361، سند تك‌برگي.
  4. ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 326، 20/11/1361، ص 4، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 19/11/1361، به گزارش منابع موثق.
  5. ↑ سند شماره 353310 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) (ركن3) به فرماندهي نزاجا (معاونت عمليات و اطلاعات)، 21/11/1361، ص 3؛ و ـ سند شماره 67007 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌يي، از اطلاعات كردستان به اطلاعات قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع)، 20/11/1361، سند تك‌برگي؛ و ـ مأخذ 3، بخش دوم؛ و ـ سند شماره 88267 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نشريه‌ي بولتن هفتگي، دفتر فرماندهي كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي (مركز فرماندهي)، شماره 17، 3/12/1361، ص 17، سنندج.
  6. ↑ مأخذ 2، ص 1؛ و ـ سند شماره 353311 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) (ركن3) به فرماندهي نزاجا (معاونت عمليات و اطلاعات)، 20/11/1361، ص 2؛ و ـ سند شماره 353314 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه حمزه سيدالشهدا(ع) به فرماندهي نزاجا (معاونت عمليات و اطلاعات) مد عمليات، 19/11/1361، ص 3؛ و ـ سند شماره 232117 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن اخبار مناطق كردنشين، از دفتر نخست‌وزيري، شماره 83، 26/11/1361، ص 2.
  7. ↑ سند شماره 346890 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از لشكر28 پياده (ركن2) به فرماندهي ناحيه 4 (ركن2)، 20/11/1361، سند تك‌برگي.
  8. ↑ سند شماره 344881 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از شهرباني استان كردستان به استاندار محترم استان كردستان، 21/11/1361، سند تك‌برگي.
  9. ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 327، 21/11/1361، ص 5، اروميه ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 20/11/1361، گزارشي از مهاباد.
  10. ↑ سند شماره 341050 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ناحيه‌ي ژاندارمري كردستان (ركن سوم) به مقام استانداري كردستان، 19/11/1361، سند تك‌برگي؛ و ـ مأخذ 3، بخش دوم.
  11. ↑ سند شماره 55190 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد منطقه3 (فرماندهي) به ستاد مركزي (فرماندهي)، 25/11/1361، ص 3، رامسر؛ و ـ سند شماره 089312 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن خبرنامه، ارتباطات روابط عمومي ستاد مركزي سپاه پاسداران، شماره 40، 28/11/1361، ص 3، گزارشي از ستاد منطقه3 سپاه پاسداران.
  12. ↑ مأخذ 5، بخش چهارم، ص 7، خواف؛ و ـ سند شماره 55250 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اخبار هفتگي، از ستاد منطقه4 (فرماندهي) به ستاد مركزي (فرماندهي)، 25/11/1361، ص 1.
  13. ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه،‌ شماره 333، 27/11/1361، ص 19، بن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 26/11/1361.
  14. ↑ مأخذ 4، ص 14، راديو صداي امريكا، 19/11/1361، به نقل از انجمن مسلمان ايراني به نقل از پليس واشنگتن.
  15. ↑ مأخذ 4، ص 14، خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از راديو بي‌بي‌سي.
  16. ↑ سند شماره 087688 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن هفتگي، از دفتر فرماندهي كل سپاه پاسداران مركز فرماندهي به مسئول دفتر فرماندهي برادر شهرابي، شماره 16، 25/11/1361، ص 14.
  17. ↑ مأخذ 4، صص 18 و 19، راديو بي‌بي‌سي، 19/11/1361.
  18. ↑ سازمان مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، صحيفه‌ي نور (مجموعه رهنمودهاي امام خميني)، جلد 17، تهران: انتشارات سهامي چاپ‌خانه‌ي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، بهمن 1364، صص 183، 185 و 186.
  19. ↑ روزنامه‌ي كيهان، 20/11/1361، ص 31.
  20. ↑ همان، ص 2.
  21. ↑ همان، ص 2.
  22. ↑ مأخذ 4، ص 34، راديو ليبي، 19/11/1361.
  23. ↑ روزنامه‌ي كيهان، 18/11/1361، ص 1.
  24. ↑ مأخذ 19، ص 2.
  25. ↑ واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي، بولتن راديوهاي بيگانه، 20/11/1361، ص 26، راديو مسكو.
  26. ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه‌ي گزارش‌هاي ويژه، شماره 328، 22/11/1361، ص 6، خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از خبرگزاري فرانسه از سازمان ملل متحد، 21/11/1361.
  27. ↑ مأخذ 4، ص 3، نيكوزيا، آسوشيتدپرس، 19/11/1361، گزارش از راديو بغداد.
  28. ↑ مأخذ 19، ص آخر، به نقل از منابع ديپلماتيك به نقل از يونايتدپرس، قاهره.
  29. ↑ مأخذ 4، ص 15، راديو صداي امريكا، 19/11/1361.
  30. ↑ مأخذ 4، ص 11، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از خبرگزاري رويتر از ابوظبي، 19/11/1361.
  31. ↑ مأخذ 4، ص 7، ايران، ليبي و سوريه، خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از خبرگزاري عراق از كويت، 19/11/1361، به نقل از روزنامه‌ي كويتي ‌الانباء.
  32. ↑ روزنامه‌ي اطلاعات، 21/11/1361، ص آخر، واحد مركزي خبر به نقل از خبرگزاري فرانسه از دمشق به نقل از مطبوعات سوريه.
  33. ↑ مأخذ 4، ص 11، خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از آسوشيتدپرس از دالاس (تكزاس)، 19/11/1361.
  34. ↑ مأخذ 9، ص 9، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 20/11/1361.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1361.11.19&oldid=2754»