1364.10.17

روزشمار جنگ سال 1364 1364.10.17
نام‌های دیگر	هفده دی
تاریخ شمسی	1364.10.17
تاریخ میلادی	7 ژانویه 1986
تاریخ قمری	25 ربیع‌الثانی 1406

1359.10.17

1360.10.17

1361.10.17

1362.10.17

1363.10.17

1365.10.17

1366.10.17

گزارش -482

امروز در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) سپاه) جلسات متعددی به مسئولیت فرمانده کل سپاه با هدف بررسی میزان آمادگی یگان‌ها و قرارگاه‌ها و واحدهای پشتیبانی برای عملیات در منطقة فاو تشکیل شد. در اولین جلسه* فرمانده کل سپاه به فرمانده لشکر14 امام حسین(ع) - که یگانش در عملیات منطقه فاو مأموریت خط‌شکنی ندارد و باید بلافاصله بعد از شکسته شدن خط وارد عمل شود - برای آمادگی هرچه سریع‌تر تأکید می‌کند و می‌گوید: «حداکثر تا یک هفتة دیگر باید کلیة بحث‌های مانور در سطح لشکر تمام شده باشد؛ یعنی هر گردان باید مشخص باشد که چطوری، کجا، هدفش چیست و چه کار باید بکند. به‌طور کتبی به فرمانده گردان‌هایتان ابلاغ کنید.» وی اضافه می‌کند که فرمانده گردان‌هایتان را هرچه زودتر فراخوانی کنید و این مباحث را تا پایان هفته تمام کنید. آنان را به‌طور دقیق توجیه کنید و جزءبه‌جزء بحث کنید و مطمئن شوید که خوب توجیه شده‌اند طوری‌که چشم‌بسته وارد عملیات نشوند. محسن رضایی خطاب به حسین خرازی می‌افزاید: «نحوة عبور از لشکر روبه‌رویتان** را باید بحث و تمام بکنید که چه ‌زمانی به کجا باید برسند و عبور کنند. ... هفته بعد هم کل لشکر باید در زمینی مشابه مانور کند. ما با بیست‌ سی نفر می‌آییم که مانور لشکر را ببینیم. به‌کارگیری وسایل و تجهیزات مختلف مثل ادوات، مخابرات، نحوة عبور از رودخانه، نحوة زدن خاکریز و مدت آن و نحوة پدافند را در منطقه‌ای مشابه مثلاً کارون آماده کنید.» وی همچنین بر ضرورت آمادگی کامل لشکر14 از همه نظر ازجمله آماده‌سازی منطقه استقرار لشکر، آماده‌سازی عقبه و اسکله، مواضع سلاح‌ها و تجهیزات مختلف از جنبه‌های مهندسی و نیز نقل‌وانتقال امکانات، قایق و همة تجهیزات لازم در زمان تاریکی هوا و نیز بر رعایت موارد حفاظتی و ضرورت پرهیز از هشیار کردن دشمن و خودداری از روشن‌کردن موتور قایق‌ها و ... تأکید می‌کند. فرمانده لشکر امام حسین(ع) در این جلسه توضیح داد که نیروهای رزمی لشکر درحال گذراندن دوره‌های آموزشی مختلف ازجمله بدن‌سازی، تیراندازی، عملیات‌های آبی و شنا هستند. وی همچنین از فرمانده کل سپاه خواست که مشکلات برخی فرمانده گردان‌های این لشکر حل شود.

گزارش -483

در دومین جلسه امروز قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران، مشکلات تیپ44 قمر‌ بنی‌هاشم(ع) مطرح و بر ضرورت آمادگی هرچه سریع‌تر این تیپ برای عملیات تأکید شد.* در این جلسه مسئولان تیپ44 قمر بنی‌هاشم(ع) مشکلات متعددی را که این تیپ با آن مواجه است برشمردند ازجمله کمبود کادر، کمبود نیرو، کمبود تسلیحات و تجهیزات، کمبود خودرو و دستگاه‌های مهندسی، جایگزین نشدن وسایل منهدم‌شده در عملیات‌های قبلی. البته مهم‌ترین مشکلی که فرمانده تیپ44 مطرح می‌کرد نافرمانی تعدادی از مسئولان این تیپ بود، طوری‌که بر پذیرش استعفایش از مسئولیت فرماندهی تیپ اصرار می‌کرد. فرمانده تیپ44 در آغاز توضیح داد که از این تیپ تاکنون برادران شاهمرادی و صبوری به عملیات توجیه شده‌اند و مسئولان واحدهای ادوات و مهندسی هم قرار است امروز توجیه شوند.* وی در بیان مشکلات یگان‌ خود با اشاره به اینکه در عملیات بدر سه رده از مسئولان ادوات شهید شده‌اند، گفت که یگانش مشکلات نیرو و کادر دارد که هنوز حل نشده است. علی زاهدی به عهده داشتن مسئولیت دفاع از خط شش کیلومتری منطقة زید را موجب تشدید مشکلات و انهدام بخشی از توان تیپ44 ذکر کرد. مسئول واحد ادوات تیپ44 نیز گفت که باتوجه‌به اتمام مأموریت نیروهای این واحد، نیرویی نیست که با گذراندن دورة آموزشی، برای عملیات آماده شود. برادر صادقی افزود: به‌کارگیری خمپاره‌انداز‌ها، موشک‌اندازها و سلاح‌های ضدزره نیاز به نیروی متخصص که حداقل دو سه ماه آموزش دیده باشد و در یک عملیات شرکت کرده باشد، دارد و باتوجه‌به اینکه نیروهای اعزامی مدت مأموریتشان 3 تا 6 ماه است، مرکز آموزش ادوات، نیروی با مأموریت کمتر از 9 ماه را آموزش نمی‌دهد. علاوه‌بر آن، گفته شد که نیرویی برای واحد ادوات مفید است که سوادش بیشتر از دورة راهنمایی باشد، اما تیپ44 از این نظر نیز در مضیقه است. مسئول واحد ادوات ضمن اشاره به کمبود سلاح و تجهیزات این واحد و جایگزین نشدن سلاح‌های انهدامی این تیپ، برخی سلاح‌های تعمیری را نامطمئن و خطرناک توصیف کرد و مثال زد که یک تفنگ106 میلی‌متری هنگام شلیک منفجر شد و براثر آن چند تن از رزمندگان مجروح شدند. رئیس ستاد تیپ44 دربارة وضعیت نیرو گفت که نیرویی که از کردستان و چهارمحال برای تیپ می‌آید، نیروی ثابتی نیست که به‌عنوان کادر در گردان‌ها یا واحدها به‌کارگیری شود. وی گفت هرچند نیروهای کادر نوبه‌ای شده‌اند ولی باتوجه‌به تشکیلات گسترده یک تیپ، نیروهای نوبه‌ای هم کفایت نمی‌کند. اصغر صبوری تعداد دستگاه‌های زرهی قابل‌استفاده این تیپ را 4 نفربر و 2 تانک اعلام کرد و از مشکلات اساسی تیپ44 را کمبود خودرو ازجمله وانت تویوتا و آمبولانس ذکر کرد. محسن رضایی دراین‌باره گفت که شما خودتان می‌دانید که در دو سه سال گذشته هیچ خودرو تویوتا به ما نداده‌اند. اصغر صبوری گفت که ما می‌دانیم، ولی به‌هرحال باید یک تعادلی برقرار شود، برادران بهداری تیپ می‌گویند هیچ یگانی در این حد مشکل ندارد. فرمانده تیپ44 در ادامة جلسه با اشاره به مشکلات فرماندهی تیپ و ناهماهنگی برخی مسئولان آن از فرمانده کل سپاه می‌خواهد که معاونش، محمدعلی شاهمرادی را به سمت فرماندهی تیپ44 منصوب کند. محسن رضایی در پاسخ به این درخواست - که قبلاً هم به‌طور مکرر مطرح شده - چنین تأکید می‌کند: «شما بروید محکم بچسبید [به کار]، ما حل می‌کنیم. ... شما هیچ به روی خودتان نیاورید و محکم در میدان باشید. ... این چیزهایی که می‌گویی یا حق هستند یا حق نیست. اگر حق نیست، شما خودت را برو اصلاح کن. شما باید به خدا توکل کنید. اگر آن باطل باشد، شما چرا از باطل جا می‌زنید! آدم که روحیه‌اش را به‌خاطر یک حرف باطل از دست نمی‌دهد. امام فرمود همة این جوسازی‌ها عزیزان من، برای این شده است که شما را می‌خواهند از صحنه کنار بزنند. می‌خواهند شما را ضعیف کنند.» وقتی علی زاهدی بر نظر خودش مبنی‌بر کناره‌گیری از فرماندهی تیپ اصرار و دلایلی را برای آن مطرح کرد، محسن رضایی گفت: «اینها [مسئولان و فرماندهان ناهماهنگ با فرمانده تیپ] با سادگی خودشان این کارها را کرده‌اند. ابهام‌ها را از ذهنتان برطرف کنید و با امید به خدا وارد کار شوید، مسائل حل می‌شود اینها وقتی صداقت ببینند، همین جایی که اشتباه کردند علاقه‌شان به شما زیادتر می‌شود. فقط آدم نباید به انفعال بیفتد، کم‌حوصلگی به خرج دهد یا شتابزدگی کند. ما می‌آییم به شما کمک می‌کنیم ان‌شاءالله.» از سوی دیگر، معاون فرمانده تیپ44 در توصیف عموم رزمندگان این تیپ می‌گوید: «بچه‌های چهارمحال و بختیاری، بچه‌های خیلی مخلصی هستند. اگر به آنها بگویید محکم بایست و بجنگ [می‌جنگند] و تا لحظه‌ای که فرمانده‌اش نگوید، تکان نمی‌خورد. یک چنین صداقتی دارند و در عملیات پابرجا هستند.» وی از محسن رضایی می‌خواهد که بیاید برای نیروهای تیپ صحبت کند تا روحیه‌شان برای نبرد افزایش یابد. در ادامه محسن رضایی و رحیم صفوی قول می‌دهند که برای حل مشکلات و رفع کمبودهای تیپ بکوشند و تأکید می‌کنند که تا حرکت نکنید و خودتان درصدد رفع مشکلات برنیایید، حل نمی‌شود و در تحرک و تلاش است که مشکلات حل می‌شود. احمد غلامپور نیز می‌گوید: «برای کمک به مهندسی یگان‌ها، واحدهای مهندسی جهاد تیم‌بندی شده‌اند که این تیم‌ها شب عملیات دراختیار فرماندهان یگان‌ها قرار می‌گیرند و ازنظر دستگاه مهندسی مشکلی نخواهید داشت.» در بخش پایانی این جلسه، فرمانده کل سپاه بر ضرورت آمادگی هرچه سریع‌تر و استفاده از زمان تأکید کرد و گفت یک اشکال بزرگ ما این بوده است که از زمان، کم استفاده می‌کنیم. 90 درصد کار عملیات قبل از عملیات است؛ یعنی آمادگی‌ها، توجیه‌ها، مانورها، انتقال امکانات، درست کردن عقبه، آمادگی برای به ‌کار گرفتن ادوات و... اینها همة کارهای عملیات است که قبل از عملیات باید انجام شود. ان‌شا‌ءالله بروید و با قدرت این کارها را بکنید و تیپتان را آماده کنید تا یک صحبتی برای شما بکنیم، بعد مانورتان را هم ببینیم که ان‌شاءالله روز چهارم بهمن‌ماه اعلام آمادگی کنید. فرمانده کل سپاه دوباره تأکید کرد که هرچه زودتر فرمانده گردان‌ها توجیه شوند، بروند منطقه را ببینند و بحث‌های جزئی طرح مانور گردان‌ها هرچه زودتر مشخص شود و تا پایان هفته آینده جزئیات طرح مانور را در جلسه‌ای تشریح و هفته بعد هم در زمینی مشابهِ منطقة عملیات طرح مانور تیپ در حضور فرماندهان اجرا شود.

گزارش -484

سومین جلسة امروز قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران با حضور فرمانده لشکر8 نجف دربارة مشکلات این لشکر و تأکید فرمانده کل سپاه بر توجیه فرماندهان و آمادگی هرچه سریع‌تر این یگان برای عملیات در منطقه فاو برگزار شد.* در این جلسة کوتاه، فرمانده لشکر نجف مهم‌ترین مشکلات لشکر8 را کمبود نیروی کادر و تنگناهایی در پشتیبانی این لشکر ازجمله محدود بودن مناطق پشتیبانی‌کننده لشکر از جنبه نیرو و امکانات اعلام کرد. وی باتوجه‌به اینکه اخیراً شهرستان زنجان عهده‌دار پشتیبانی لشکر نجف شده، درخواست کرد که این پشتیبانی همه‌جانبه باشد و فقط به اعزام نیرو اکتفا نشود بلکه زنجان از جنبة نیروی کادر و امکانات نیز لشکر نجف را پشتیبانی کند. احمد کاظمی در ادامه درخواست کرد که زمان عملیات لشکر نجف مشخص شود و این لشکر دنبال پشتیبان لشکر25 کربلا قرار گیرد. از سوی دیگر، فرمانده کل سپاه، فرمانده لشکر نجف را به‌دلیل فرستادن نیروها و کادر لشکر به مرخصی در آستانة عملیات مورد عتاب قرار داد و از او خواست که فوراً مرخصی‌ها را لغو و آنان را فراخوانی کند و فرماندهان گردان‌ها و مسئولان واحدهای ادوات و مهندسی لشکر را به منطقه و عملیات توجیه کند. وی تأکید کرد که فرماندهان و مسئولان لشکر هرچه زودتر بروند منطقة عملیات را بررسی و شناسایی و چگونگی عبور و مانور و امکانات لازم برای عملیات را مشخص کنند. محسن رضایی با بیان اینکه مأموریت و هدف لشکر نجف مشخص و بارها اعلام شده، دراین‏باره گفت: «روز اول عملیات باید از منطقة تصرف‌شده در شب اول دفاع کنید و شب دوم در حدفاصل جادة اول و جادة دوم پیشروی کنید و خود را به دریاچه نمک برسانید.» وی بر ضرورت بحث جزء‌به‌جزء درباره طرح مانور توسط گردان‌ها و اجرای آن در منطقه‌ای مشابه تأکید کرد: «من نه از فرمانده لشکرها چیزی قبول می‌کنم و نه از فرمانده قرارگاه‌ها و تا خود فرمانده گردان‌ها صحبت نکنند برای این کار قبول نمی‌کنیم. ... من همین خطر [ناآشنایی فرمانده گردان‌ها به منطقه عملیات، طرح مانور و چگونگی اجرای عملیات] را الآن باز دوباره احساس می‌کنم؛ اگرچه ممکن است برای تو مسئله‌ای نباشد اما برای ما مسئله است. پس باید به فرمانده گردان‌ها وقت بدهید که توی این هفته بروند بحث کنند، صحبت کنند تا هفته دوم ان‌شا‌ءالله لشکر مانور کند.» فرمانده کل سپاه از فرمانده لشکر نجف خواست تا باتوجه‌به خستگی‌اش، کارها را به جانشینش و مسئولان واحدهای لشکر واگذار کند و یک هفته به مرخصی برود. اما وقتی احمد کاظمی می‌گوید هیچ‌کس را نداریم، محسن رضایی می‌گوید: «خُب، این‌همه زحمت، فردا اگر چیزی شد [شهید شدی] چه کار می‌کنی؟» احمد غلامپور نیز می‌گوید: «کادرسازی در لشکر با خودت است. ... نیروهایتان خوب هستند، کیفیت بالا و...» و محسن رضایی می‌پرسد که چه کسی را می‌خواهی؟ احمد کاظمی: «مصطفی ربیعی [مسئول مخابرات نیروی زمینی سپاه] که الآن دستش بند است، ایشان می‌تواند بیاید.» محسن رضایی: «مصطفی که بنده خدا تمام بدنش ترکش است.» این بحث ادامه یافت و محسن رضایی گفت که با این وضعیت چطور می‌خواهید گسترش پیدا کنید. احمد کاظمی نیز محدودیت منطقة پشتیبانی‌کننده لشکر و ناهماهنگی مسئولان سپاه نجف‌آباد را مطرح و پیشنهاد کرد که یکی از کادرهای لشکر8 عهده‌دار فرماندهی سپاه نجف‌آباد شود. محسن رضایی گفت با آنها جلسه می‌گذاریم و مسئله را حل می‌کنیم. فرمانده کل سپاه به‌رغم عدم تمایل فرمانده لشکر8 نجف در پایان تأکید کرد: «پس پایان این هفته ما می‌آییم و فرماندهان [گردان‌ها] و مسئول مهندسی و ادوات ان‌شاءالله باید بیایند توضیح دهند.»

گزارش -485

تشکیلات و سازمان مخابرات سپاه پاسداران و سازمان اداره‌کنندة ارتباطات جنگی و ارتباطات مناطق سپاه پاسداران موضوع چهارمین جلسه امروز قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران بود که برادران محسن رضایی، رحیم صفوی، ابراهیم حاج‌محمدزاده، محمدابراهیم سنجقی و مصطفی ربیعی (مسئول مخابرات نیروی زمینی سپاه) در آن حضور داشتند. باتوجه‌به اینکه درپی فرمان امام خمینی در شهریور 1364، سپاه پاسداران باید سه نیروی زمینی، هوایی و دریایی تشکیل می‌داد و این نهاد درحال برنامه‌ریزی و آماده‌سازی زمینة اجرای عملیاتی بزرگ در منطقة فاو، در تلاش است سه نیروی متناسب با اوضاع جنگی تشکیل دهد که درخصوص نیروی زمینی این تلاش‌ با شدت و سرعت ادامه دارد. از مهم‌ترین اجزای تشکیلات نیروی زمینی، مخابرات است و رحیم صفوی فرمانده نیروی زمینی سپاه، مصطفی ربیعی را مسئول سازماندهی تشکیلات مخابرات این نیرو کرده است. در این جلسه مصطفی ربیعی به چگونگی این کار و مشکلات آن و جایگاه مخابرات در ستاد مرکزی سپاه، نیروی زمینی سپاه و پشتیبانی و نیز وضعیت بودجه، خرید و آموزش و ابهام‌هایی که در این موارد وجود دارد پرداخت. محسن رضایی با بیان اینکه: «... چون 90 درصد کار ما زمینی است، ما دیگر یک ستاد کل جنگ بالای ستاد نیروی زمینی تشکیل نمی‌دهیم، بلکه ادارة کل جنگ را به همان نیروی زمینی می‌دهیم، منتها هر واحدی باید درون خودش تقویت بشود ازنظر ادارة جنگ ... مثلاً نیروی هوایی و نیروی دریایی سازماندهی‌شان به‌عهدة ستاد مرکزی است ولی به‌کارگیری‌شان دررابطه‌با جنگ و عملیات زیر نظر نیروی زمینی است.» وی افزود: «شما یکی مخابرات نیروی زمینی را فکر کنید و یکی مخابرات کل جنگ را.» مصطفی ربیعی پرسید: «این مخابرات جنگ جایگاهش کجاست؟ در کدام ستاد است؟ با چه کسی باید برخورد کنیم؟ چه کسی از آن حمایت می‌کند؟» محسن رضایی پاسخ داد: «این ایده است. چون کار تخصصی است ما چه می‌دانیم چه باید بکنیم، شما متناسب با این ایده طرحی پیشنهاد بدهید.» این بحث و چگونگی ارتباط واحدها و فرماندهی و موضوع پشتیبانی ادامه یافت، سپس مشکلات کنونی به‌ویژه موضوع ارتباطات و مخابرات عملیات آینده در فاو ازجمله نیازها، بودجه، بدهی‌های سپاه به شرکت مخابرات از سال 1362 به بعد و قطع برخی خطوط تلفن و ضرورت کابل‌کشی‌ها برای عملیات و مشکلات میان مخابرات سپاه و وزارت سپاه مطرح گردید که قرار شد این مشکلات هرچه زودتر در جلسه‌ای با حضور فرماندهی سپاه، رئیس ستاد مرکز و معاون وزارت سپاه و مسئول مخابرات رفع شود. مصطفی ربیعی در ادامه جلسه دیدگاه و پیشنهاد خود را چنین مطرح کرد: «ما معتقد به یک مخابرات کل سپاه به نام مخابرات متمرکز هستیم؛ مستقل زیر نظر فرماندهی ... من دارم یک فاجعه را به شما می‌گویم، بودجه ما که مال تحقیق و تولید است معلوم نیست توی وزارت کجا دارد هرز می‌رود. ... من اگر ابزار کار دست خودم نباشد نمی‌توانم کار کنم. من هستم که می‌توانم کار کنم. من هستم که می‌توانم تشخیص بدهم چه ‌چیزی باید تحقیق و تولید بشود.» فرمانده کل سپاه با بیان اینکه باید ببینیم طرف مقابل [وزارت سپاه] چه می‌گوید، تصمیم‌گیری دراین‌باره را به بعد از جلسه بخش‌ها و مسئولانی که دراین‌زمینه دخیل هستند، موکول کرد.

گزارش -486

توجیه فرمانده گروه هوانیروز به منطقة عملیاتی فاو و طرح کلی عملیات در این منطقه و اعلام مأموریت گروه هوانیروز در عملیات آتی، موضوع پنجمین جلسه امروز قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران بود که با حضور محسن رضایی، رحیم صفوی، محمدابراهیم سنجقی و سرهنگ محمد انصاری (فرمانده گروه هوانیروز مأمور به قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران) تشکیل شد. درپی جلسات روزهای 13 و 14 دی 1364 ستاد قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) که با حضور فرمانده عالی جنگ، رئیس شورای عالی دفاع و فرماندهان سپاه و ارتش برای تصمیم‌گیری درباره طرح‌های عملیاتی سپاه پاسداران و نیروی زمینی ارتش و نیز پشتیبانی عملیات‌ها تشکیل شد، سرهنگ محمد انصاری از مسئولان هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی مأموریت یافت تا به نیازهای پشتیبانی عملیات سپاه پاسداران از جنبه‌ هلیکوپتری توجیه شود و برای اجرای این پشتیبانی طرح‌ریزی کند. در آغاز این جلسه، فرمانده کل سپاه پاسداران خطاب به فرمانده گروه هوانیروز گفت برای اینکه برادران فرصت کافی برای تدبیر و برنامه‌ریزی داشته باشند و چشم‌بسته وارد عملیات نشوند، اصرار کردیم امکاناتی که قرار است دراختیار سپاه قرار گیرد سریع با سازمان و مسئولینشان بیایند که ما مسئولیتشان را مشخص کنیم و نظرهای آنان را بشنویم که الحمدلله شما معرفی شدید. ما مأموریت‌ها را خدمتتان می‌گوییم و انتظارمان این است که شما خوب توجیه شوید و امکاناتی که لازم است ازنظر پشتیبانی، تعمیراتی، تعداد و انواع هلیکوپتر، تعداد خلبان و... برآورد کنید و برادران بسیج شوند و شروع به کار کنند. محسن رضایی در ادامه با تأکید بر به‌کلی سری بودن موضوع، به توجیه کلی منطقه عملیات فاو و اهداف عملیات در این منطقه پرداخت و گفت برادران بیایند از نزدیک و با استفاده از دکل‌هایی که در منطقه هست، منطقه را ببینند و به‌خوبی به آن توجیه شوند. وی سپس مأموریت هوانیروز را در این منطقه حمل مجروح، تیم آتش و جابه‌جایی نیرو در موارد ضروری اعلام و اظهار امیدواری کرد که در این عملیات به‌نحوی صحیح و بدون فشار و از امکانات هلیکوپتری جمهوری اسلامی در جنگ استفاده شود. در ادامة جلسه، سرهنگ انصاری با ابراز امیدواری از اینکه هوانیروز بتواند برای اسلام و انقلاب و کشور خدمت کند، اشاره کرد که در عملیات‌های قبلی به‌دلیل تأخیر در توجیه مأموریت، مشکلاتی وجود داشت و کارها عجله‌ای یا ضعیف انجام می‌شد. وی افزود در این عملیات می‌کوشیم از امکانات موجود در دارخوین و ماهشهر استفاده کنیم و با استفاده از هلیکوپترهای کبرا عملیات تأخیری اجرا کنیم، مجروحان را منتقل کنیم و برای پیاده کردن نیرو تلاش کنیم. وی گفت که برای انتقال نیرو در شب یا روز هلیکوپترهای متفاوتی مورد نیاز است. برای انتقال در شب باید از هلیکوپتر شینوک استفاده کنیم که تعداد محدودی آماده به کار داریم ولی در روز هلیکوپترهای214 را به کار می‌گیریم. رحیم صفوی به محمد انصاری گفت دو مکان برای استقرار گروه هوانیروز در نظر گرفته شده، نظر نهایی را شما بدهید. دارخوین هم الآن آماده است. وی افزود فرصت زیادی نداریم و محسن رضایی گفت باید تا پنجم بهمن اعلام آمادگی کنید. سرهنگ انصاری نیز گفت ما وسایل آتش‌نشانی، سوخت و تعمیرات را در دارخوین مستقر می‌کنیم. نیرو و مهمات را پای کار می‌گذاریم و دیگر به خدا توکل می‌کنیم. شیوة کار گروه هوانیروز و چگونگی هماهنگی با فرمانده عملیات بزرگ سپاه پاسداران در منطقه فاو برای جلوگیری از بروز ابهام و اشکال در زمان عملیات را محسن رضایی برای سرهنگ انصاری چنین تشریح کرد: شما برای اجرای مأموریت خود قرارگاهی راه‌اندازی و نام‌گذاری کنید. ما هم از نیروی زمینی ارتش می‌خواهیم به شما ابلاغ کند که شما با این قرارگاه و تشکیلات در "کنترل عملیاتی" سپاه هستید. همة هوانیروز نیز باید دراختیار شما قرار گیرد بجز چند تیم تخلیه مجروح برای عملیات ارتش در منطقه کوشک. وی تأکید کرد: «ما در این عملیات باید کاملاً از جدیت برخوردار باشیم. مسائل رودربایستی، مسائل غیرتشکیلاتی و مسائلی که شب عملیات خدای‌نکرده به ما ضربه می‌زند همه را باید کنار بگذاریم. ... آقای هاشمی رفسنجانی هم این روزها به منطقه می‌آید، شما خدمتشان برسید به ایشان تأکید کنید که مسئله کامل باشد.» فرمانده کل سپاه افزود: «وقتی شما به اینجا می‌آیید ما از شما مسئولیت می‌خواهیم. شما برای انجام مسئولیت هیچ کوتاه نیایید. ... شما که می‌روید باید برآوردهایتان را به برادرهای [فرماندهان] نیروی زمینی ارتش بگویید چیزی که شفاهی گفتید را کتباً ابلاغ کنید. ... بگویید من باید چنین مأموریتی را انجام بدهم و این حداقل امکانات را می‌خواهم.» رحیم صفوی نیز به وی گفت: «شما فکر کنید فرمانده هوانیروز هستید، نه فرمانده گروه پشتیبانی. ... شما یک برآورد مقدماتی تهیه کنید و به ما بدهید. خودمان هم برآورد تهیه کرده‌ایم.» سرهنگ انصاری نیز درخواست کرد باتوجه‌به کمبود فرصت، بعد از جلسه از نزدیک به منطقه عملیاتی توجیه شود که موافقت شد. وی افزود باید سریع به اصفهان برگردم، عملیات هوانیروز را طرح‌ریزی کنم، نیروهای لازم را جمع‌آوری و امکانات ضروری را مشخص نمایم. وی گفت در عملیات بدر به مسائل رفاهی نیروها رسیده بودیم، روحیه‌شان بالا رفته بود. رحیم صفوی در پایان گفت که الآن طرح قرارگاهی که می‌خواهید راه بیندازید برای ما خیلی مهم است، زودتر آماده کنید تا اگر اشکالی هست رفع شود. محل اصلی‌تان که دارخوین یا ماهشهر باشد را نیز زودتر قطعی کنید.

گزارش -487

فعالیت‌های ارتش عراق در ساحل غربی اروندرود و تحرکات دشمن در منطقه عملیاتی فاو در ششمین جلسه امروز قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران با حضور فرماندهان قرارگاه‌ها و مسئولان اطلاعات و مهندسی قرارگاه‌ها تشریح شد.* در آغاز مسئول اطلاعات قرارگاه نوح دربارة فعالیت‌های دشمن در منطقة مأموریت قرارگاه نوح (از دهانة خلیج‌ فارس تا نهر ابودگل) گزارش داد که اخیراً دشمن ایجاد موانع در ساحل اروندرود را افزایش داده و در بخشی از ساحل که گل‌ولای است پایه‌های آهنی به فاصله‌های هشت متر قرار می‌دهد و میان آنها سیم‌‌خاردار رشته‌ای نصب می‌کند و روی آن هم سیم‌ خاردار توپی می‌گذارد. در هر شبانه‌روز حدود 500 متر به‌این‌صورت مانع‌گذاری می‌شود. علی فدوی افزود که فعالیت‌های مهندسی دشمن با انتقال پی‌درپی خاک با کمپرسی‌ها و قطارهای باربری و اقدام دستگاه‌های مهندسی برای جاده‌سازی در خط اول ادامه دارد. ارتش عراق همچنین در حدفاصل خط اول و دوم مشغول جاده‌سازی در کنار سیل‌بند برای تحکیم خط دوم خود است. وی گفت فعالیت‌های مهندسی دشمن در شمال‌غربی منطقه قشله به‌دلیل وجود نخلستان و دید نامناسب، به‌خوبی مشهود نیست. به‌ گفته مسئول اطلاعات قرارگاه نوح، جاده‌ای مستحکم به‌ ارتفاع دو متر از سه‌راهی فاو به‌سمت منطقه مأموریت این قرارگاه کشیده شده که ازطریق سیل‌بند به جاده‌ موجود در این منطقه وصل می‌شود و واحدهای عراقی در آن تردد می‌کنند. وی افزود در بیشتر سنگرهایی که در اطراف جادة قصر عراق در این منطقه وجود دارد، تانک مستقر است. علی فدوی درمورد احتمال هشیاری دشمن هشدار داد که فعالیت‌های مهندسی از روی دکل‌های دیدبانی خودی به‌خوبی مشهود است. مسئول واحد اطلاعات قرارگاه کربلا در ادامة جلسه به شرح فعالیت‌های دشمن در منطقه مأموریت این قرارگاه در غرب اروندرود پرداخت. وی گفت آتش زدن چولان‌ها در منطقه دشمن که از قبل شروع شده و ادامه دارد اقدامی کلی در سراسر خط نیست، بلکه بیشتر چولان‌های جلو سنگرها در منطقة شهر فاو آتش زده می‌شود که دید افزایش یابد. غلامرضا محرابی ازجمله اقدامات مهندسی دشمن را ترمیم سنگرها در منطقة مأموریت لشکر5 نصر برشمرد و افزود که سرعت ساخت جاده دوم دشمن افزایش یافته طوری‌که پیش رفته و به‌سمت منطقة مأموریت قرارگاه نوح ادامه یافته و از دید خارج شده است. همچنین در دو سمت راست و چپ شهر فاو فعالیت‌های مهندسی دیده می‌شود و سیل‌بندی که در سمت راست فاو احداث می‌شد، تکمیل شده است. غلامرضا محرابی افزود فعالیت‌های مهندسی دشمن در منطقه مأموریت قرارگاه کربلا به حالت‌ عادی ادامه دارد و نسبت به دوره قبل بسیار کاهش یافته است و مجموع تردد کمپرسی‌ها در این منطقه به 50 عدد هم نمی‌رسد و کار اصلی مهندسی دشمن شن‌ریزی و ترمیم جاده‌هاست. وی گفت ارتش عراق بیشتر به دکل‌های دیدبانی که لشکر25 کربلا و لشکر31 عاشورا در نخلستان زده‌اند حساس شده است و به‌سمت آنها شلیک می‌کند. به‌سوی خط خودی هم با خمپاره‌انداز اجرای آتش می‌کنند که آتش سنگینی نیست. فعالیت توپخانه دشمن نیز عادی است. در منطقه مأموریت لشکر5 نصر یک خودرو استیشن و یک جیپ فرماندهان عراقی از خط بازدید کرده‌اند و عرض جاده را نیز اندازه گرفته‌اند. عرض جاده حداقل 8 متر است. غلامرضا محرابی توان زرهی ارتش عراق را در منطقه درمجموع دو گردان تانک اعلام کرد که یک گردان در منطقه قرارگاه کربلا مستقر هستند. وی به‌طورکلی فعالیت‌ ارتش عراق را در این منطقه عادی اعلام کرد و گفت اقدام یا تحرک خاصی نبوده که حاکی‌از تقویت توان دشمن در این منطقه باشد، فقط زرهی کمی افزایش یافته است. فرمانده نیروی زمینی سپاه پس از این گزارش خطاب به مسئولان قرارگاه کربلا گفت همان‌طورکه در جلسه قبلی گفتم، وقتی گزارش فعالیت‌های دشمن را از شما می‌خواهیم، منظورمان فقط منطقة مأموریت شما نیست، بلکه باید از بالای تنگه‌ای که از بصره می‌آید تا اینجا را گزارش بدهید که چه تغییراتی حاصل شده است. غلامرضا محرابی پاسخ داد که دوربین نداریم تا دیدگاه‌های جدید راه بیندازیم. هشت روز است که دنبال گرفتن دوربین هستیم اما هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم. رحیم صفوی هم گفت: «این گزارش شما را به‌عنوان یک گزارش ناقص تلقی می‌کنیم.» احمد غلامپور گفت: «این گزارش به‌اندازه وسعمان است.» غلامرضا محرابی هم افزود: درمجموع فعالیت‌های دشمن در منطقه ما کاهش داشته و فعالیت‌های هوایی و دریایی‌اش در منطقه عادی بوده است. شناسایی‌های خودی هم دوباره شروع شده است.

گزارش -488

اقدامات مهندسی انجام‌شده در شرق اروندرود، اقدامات انجام‌شده برای عبور از اروندرود و انتقال تجهیزات سنگین و برنامه‌ریزی برای اجرای فعالیت‌های مهندسی در منطقه عملیاتی غرب اروندرود، در هفتمین جلسه امروز قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران با حضور برادران حاضر در جلسه ششم، طرح و بررسی شد. جانشین فرمانده قرارگاه مهندسی خاتم‌الانبیا(ص) (سیدمحمدتقی رضوی) در آغاز با تقسیم کارهای مهندسی به سه بخش عقبه و قبل از عملیات، عبور و پدافند، درباره فعالیت‌های انجام‌شده در هر مورد گزارش داد. وی گفت که فعالیت‌های مهندسی در محدوده جاده آسفالت خسروآباد - اروندکنار تا اروندرود را میان مهندسی جهاد و مهندسی یگان‌ها تقسیم کرده‌ایم. از جاده آسفالت تا جاده ارتباطی یگان‌ها به‌عهده مهندسی جهاد سازندگی گذاشته شده و از جاده ارتباطی تا اروندرود را به مهندسی یگان‌ها واگذار کرده‌ایم. به هر واحد مهندسی جهاد محدوده مشخصی داده شده است که از امروز و فردا مشغول کار می‌شوند. وی افزود که جاده ارتباطی غیر از 200 تا 300 متر حدفاصل یگان‌ها، در همة محورها وصل شده که در وضعیت خاکریزی است، اما شن‌ریزی نشده است. در هر محور هم دو جاده پیش‌بینی شده، غیر از جاده اتوبانی که قرارگاه کربلا خواسته است. ما عرض مفید این جاده را 12 متر پیش‌بینی کرده بودیم که برادران خواسته‌اند جاده دوطرفه شود و نهری از وسط آن بگذرد که به‌دلیل وجود نخل‌ها و ردیف نبودن نخل‌ها، این کار دشوار و مستلزم قطع نخل‌های زیادی است که آن هم استتار منطقه را مخدوش می‌کند. سیدمحمدتقی رضوی در پاسخ به سؤال رحیم صفوی که پرسید واحدهای جهاد چه زمانی مستقر می‌شوند، مشکل نقل‌وانتقال تجهیزات و کمبود مجوز ورود تجهیزات سنگین به منطقه را مطرح کرد و درمورد احتمال هشیاری دشمن باتوجه‌به تعداد فراوان ترددها، هشدار داد. وی گفت که بیش از 1000 دستگاه مهندسی (700 کمپرسی و بیش از 300 لودر و بلدوزر) در عقبة خودی در شرق اروند مشغول کار است. وی همچنین در جواب اعتراض محسن رضایی به انجام نشدن کارها در موعد مقرر، کارهای گسترده و پرحجم مهندسی و افزایش پی‌درپی مأموریت‌های مهندسی را دلیل آن اعلام کرد. او برای نمونه، مواضع توپ‌ها را مثال زد که برای این منظور جاده‌ای 50 کیلومتری به عرض 20 متر و ارتفاع یک متر احداث شده که فقط کار شن‌ریزی روی آن باقی ‌مانده است و نیز خاکریز‌های کنار جاده که باید 4 متر ارتفاع داشته باشد. وی ازجمله مأموریت‌های جدید را احداث 7 آشپزخانه ذکر کرد که برای هریک باید محدوده‌ای 90 در 90 متر و ارتفاع یک متر ساخته شود و نیز از مهندسی خواسته شده که در محور هر لشکر4 سکوی تانک با 10 متر ارتفاع احداث شود که برای احداث هر سکو 1000 کمپرسی خاک لازم است. همچنین در هر محور باید 3 سکوی سلاح دفاع هوایی احداث شود که اگر سلاح‌ را با جرثقیل روی سکو بگذارند و نیاز به راه برای بالا بردن آن نباشد، برای احداث هر سکو 400 کمپرسی خاک لازم است. آقای رضوی افزود که حدود 150 کمپرسی در روز کار دپوی شن را انجام می‌دهند. جانشین فرمانده قرارگاه مهندسی خاتم‌الانبیا(ص) دربارة طرح‌ریزی عبور تجهیزات سنگین از اروندرود گفت که آقای عطار (فرمانده قرارگاه مهندسی رزمی سپاه جنوب) مسئول این کار شده است. عمده امکانات موجود هم برای عبور، سطحه‌های پی.‌ام.‌پی و شناورهای طارق است. برای هر یگان نیز دو روز آموزش ساحل‌سازی با تراورس، استفاده از سطحه‌ها و فرش باتلاق گذاشته شده است. وی گفت اگر فرش باتلاق - که به گفته محسن رفیق‌دوست، قرارداد ساختش شب گذشته با بنیاد مستضعفان بسته شده - آماده شود، بخش عمده‌ای از مشکل عبور تجهیزات را حل می‌کند. چون مسئلة اصلی برای عبور ساحل‌سازی است، دستگاه‌های مهندسی و تجهیزات سنگین را می‌توان تا ساحل ‌غربی (ساحل دشمن) انتقال داد ولی برای پیاده کردن آنها در غرب اروند باید ساحل‌سازی شود یا فرش باتلاق گذاشته شود تا تجهیزات سنگین روی آن پیاده شود و در بخشی که ساحل باتلاقی است با عبور از روی فرش باتلاق به منطقه خشکی یا قابل‌عبور برسد. درمورد سطحه‌های پی‌.ام.‌پی و نیز جی.‌اس.‌پی نیز که قرار است ارتش برای اجرای این عملیات به سپاه بدهد، تأکید شد که نیروهای متخصص نصب و استفاده از این سطحه‌ها نیز باید همراه آن به سپاه مأمور شوند. رحیم صفوی نیز تأکید کرد این تجهیزات باید به یگان‌هایی واگذار شود که توانایی به‌کارگیری آن را داشته باشند. در ادامة بحث عبور همچنین درمورد پل‌های دوبه‌ای، چگونگی انتقال آن به منطقه و نصب آن و نیز بررسی امکان استفاده از پل خیبری مطرح گردید که گفته شد درحال آزمایش است. همچنین گفته شد که 2 سایت موشکی در منطقه به‌همت مهندسی جهاد و نیز یک سایت به‌همت وزارت مسکن درحال احداث است و وزارت راه نیز درحال احداث پلی در جزیره است که علاوه‌بر استفاده از آن در موقعیت مناسب، فریب دشمن را نیز درپی دارد. سیدمحمدتقی رضوی به فعالیت‌های گستردة مهندسی در مناطق دیگر - که علاوه‌بر استفادة عملیاتی، مهم‌ترین هدف کنونی آن فریب دشمن است - اشاره کرد و گفت: «الآن حجم کار ما در هور دو یا سه برابر اینجاست (شرق اروند). نمونه‌اش وزارت کشاورزی است که با 150 لودر و بلدوزر در منطقه هور روی سیل‌بند کار می‌کند همچنین 700 تا 800 دستگاه کمپرسی در منطقه هور فعال است. وی باتوجه‌به افزایش مأموریت‌های مهندسی بر لزوم افزایش امکانات نیز تأکید کرد و گفت از هزار دستگاه کمپرسی که اخیراً قرار بوده دولت به منطقه اعزام کند، تا الآن حدود 400 دستگاه آمده است. وی ازجمله دلایل کمبود تجهیزات مهندسی را کمبود امکانات در کشور اعلام کرد و گفت از سال 62، 63 تاکنون لودر و بلدوزر وارد کشور نشده، آنها هم که بوده به‌مرور مستهلک شده، ترکش خورده یا منهدم شده است. محمدتقی رضوی گفت به شرط افزایش نیافتن مأموریت‌ها و نیز نیامدن باران، کارهای در دست اقدام تا یک ماه دیگر پایان می‌یابد. درباره مأموریت مهندسی در منطقه غرب اروند - که قرار است در عملیات تصرف بشود - رحیم صفوی به جانشین قرارگاه مهندسی گفت که شما کارها را از هم جدا کنید، یک مجموعه‌ای را فقط برای ترابری و پل مشخص کنید و مجموعه‌ای دیگر را برای آن‌طرف (منطقه فاو)، یعنی احداث خاکریزهای دفاعی. هریک از این مجموعه‌ها هم فکر و فعالیتش درمورد مأموریت خودش متمرکز شود. سیدمحمدتقی رضوی پاسخ داد که آقای عطار برای عبور مشخص شده است. برای احداث خاکریز در منطقه فاو، چون برای ما هنوز توانایی ثابت واحدهای مهندسی و جهادها مشخص نشده، ما طرحی کلی به آنها داده‌ایم: هر گردان مهندسی یک تیم عملیاتی خاکی و هر جهاد سه تیم که درمجموع بیست تیم می‌شود که هر تیم سه لودر و سه بلدوزر دراختیار دارد. برای انجام کارها مسئول تیم را به فرمانده لشکر معرفی می‌کنیم که کارهای لازم را انجام دهد. وی افزود که اگر بتوانیم دستگاه‌ها را از اروند عبور بدهیم، مشکلی برای احداث خاکریز پیش نمی‌آید. اقدامات مهندسی منطقه مأموریت قرارگاه نوح در ادامه جلسه مطرح شد. حمید سلیمی (فرمانده قرارگاه مهندسی صراط) دراین‌باره گفت که از سه یگان قرارگاه نوح، واحدهای مهندسی لشکر19 فجر و لشکر41 ثارالله(ع) درمجموع حدود 5/6 کیلومتر کار جاده‌سازی و ساخت مواضع ادوات انجام‌ داده‌اند و حدود 12 کیلومتر هنوز باقی مانده، البته غیر از سکوهای تانک که خود حجم کار بسیاری است. واحدهای جهاد نیز که قرار است به یگان‌های قرارگاه نوح کمک دهند توجیه شده‌اند قرار است کارشان از فردا شروع شود. برای عبور نیز قرار شده نیرو برای آموزش بفرستند، چون عبور تجهیزات سنگین به‌طور عمده متکی به سطحه‌های پی‌.ام.‌پی و شناور طارق است، احتمال به‌کارگیری‌ هاورکرافت و بهره‌گیری از کمک نیروی دریایی ارتش هم وجود دارد. در این جلسه فرمانده قرارگاه نوح مشکل پشتیبانی این قرارگاه به‌ویژه تجهیزات مهندسی را مطرح کرد و گفت به‌دلیل اعلام این موضوع که قرارگاه نوح، قرارگاهی تاکتیکی است، مهندسی‌اش امکانات برای پشتیبانی یگان‌ها ندارد. همة امکاناتی که قرار بوده برای پشتیبانی عملیات به یگان‌ها بدهند به قرارگاه کربلا داده‌اند و تاکنون به یگان‌های قرارگاه نوح چیزی نداده‌اند، باید وضعیت پشتیبانی این قرارگاه مشخص شود، چون خودش امکان پشتیبانی یگان‌ها را ندارد. وی ضمن انتقاد از نامشخص بودن وضعیت پشتیبانی این قرارگاه و نامشخص بودن وضعیت کلی آن که آیا قرار است دریایی یا زمینی شود، گفت که این وضعیت در عملیات تأثیر منفی می‌گذارد و مثال‌هایی از موارد مشکل‌ساز چنین وضعیتی را بیان کرد. رحیم صفوی در پاسخ گفت که تدارکات جنوب سپاه باید این قرارگاه را پشتیبانی کند و افزود که جلسه‌ای برای حل مشکلات قرارگاه نوح و تدارکات آن می‌گذاریم. درپایان این جلسه، فرمانده کل سپاه بر برنامة سه هفته‌ای کار و فعالیت بی‌وقفه و فشرده - که یک هفته آن سپری شده است - جهت آماده شدن برای اجرای عملیات تأکید و از کم‌توجهی برخی فرماندهان به آن انتقاد کرد و گفت: «ما سه هفته کار پشت‌سرهم تعیین کرده بودیم: هفته اول را گفتیم برای عقبه‌ها و آماده‌سازی‌ها و بحث درباره شکستن‌ خط؛ هفتة دوم پایان کلیة بحث‌ها در لشکرها و قرارگاه‌ها و خروج جنگ از بن‌بست سازمان‌ و تشکیلات و هفته سوم را هم گفتیم که تمرینات و مانورها باشد.» وی با اشاره به اینکه برخی فرماندهان هنوز فرمانده گردان‌هایشان را توجیه نکرده‌اند یا توجیه کلی کرده‌اند درحالی‌که قرار بود مأموریت هر گردان مشخص شود و فرمانده گردان روی آن کار و بحث کند، چنین تأکید کرد: «در سه روز آینده، یعنی حداکثر تا بیستم دی باید کلیه بحث‌ها در قرارگاه‌ها و لشکرها تمام شده باشد و دیگر هیچ تغییری در آن داده نشود. هفته بعد تا بیست و هفتم هم انجام کلیه تمرینات و مانورها در سطح قرارگاه‌ها و لشکر‌هاست. ... زمان‌بندی کارها را جزءبه‌‌جزء نوشته‌ایم سریع به یگان‌ها بدهید در ده روز آینده کلیه برنامه‌های خودشان را آماده کنند. روز چهارم بهمن هم روز اعلام آمادگی است.»

گزارش -489

در آخرین جلسه امروز قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) سپاه) که با حضور فرماندهان و مسئولان قرارگاه‌های عملیاتی تشکیل گردید،* استراتژی عملیاتی سپاه پاسداران و اهداف مانور آزمایشی یگان‌ها اعلام و بر اجرای آن در زمان مقرر تأکید شد. همچنین مشکلات یگان‌ها و وضعیت آمادگی آنها و شیوه‌های غافلگیری دشمن بررسی و طرح‌های عملیات در مناطق ام‌الرصاص و هورالهویزه مرور شد.** مهم‌ترین موضوع این جلسه، اعلام استراتژی عملیاتی سپاه پاسداران یعنی اجرای بی‌وقفة عملیات‌ها در مناطق مختلف تا پایان پاییز 1365 و ضرورت ایستادگی در این مسیر بود. فرمانده سپاه پاسداران دراین‌باره گفت: «این حرفی که می‌زنم احساس، فهم و استنباط از دستور و فرمان امام است، البته امام صریح به ما نگفته و دقیق جمله به جمله مسئله‌ای را مطرح نکرده، اما من چیزی از امام گرفتم که ان‌شاءالله، به امید خدا، با توکل به ذات پروردگار، سرمان را پایین خواهیم انداخت و کارمان را ادامه می‌دهیم و تا دستوری دوباره نیاید، اصلاً توقف نخواهیم کرد.» وی در تعیین خط مشی کلی عملیات‌ها گفت: «ما به لطف الهی کارمان را با چند قرارگاه شروع کردیم: قرارگاه نوح(ع)، قرارگاه کربلا و قرارگاه‌های نجف1 در جنوب، نجف2 مستقر در سلمان و نجف3 هم در شمال‌غرب.* ... الحمدلله زمینه‌های بسیار مناسبی است فقط کافی است که ان‌شاءالله به لطف ‌الهی با یک پیروزی بتوانیم اولین خیزمان را برداریم. ... آن ‌موقع مردم استمرار خواهند داد و می‌توانیم اگر قرارگاه‌های بعدی عملیات‌هایشان آماده بشود، پیش ببریم و از موفقیت‌ها در جذب مجدد مردم استفاده کنیم. ... زمان‌بندی عملیات‌های بعدی را هم تعیین می‌کنیم و همین‌طور باید تا پایان فصل پاییز آینده به جنگ ادامه بدهیم، مگر اینکه حضرت امام دستور بدهد که بس است. برای این کار برادران باید هنر خوبی به‌ عمل بیاورند و آن این است که همة کارها زمان‌بندی شده و به موازات هم پیش برود. شناسایی‌ها، طرح‌ریزی‌ها، آمادگی‌ها، آموزش‌ها، همة این کارها در همة این مناطق باید به‌صورت جدی و حساب‌شده پیش برود. ... پس یک عملیات در دست کار داریم و عملیات‌های دیگر جنوب تا پایان فروردین در جنوب اجرا می‌شود. بعد از آن عملیات‌هایمان در شمال آغاز می‌شود. در کنار این عملیات‌های بزرگی که انجام می‌دهیم همیشه باید یک یا دو عملیات محدود، در حد یک تا سه تیپ اجرا کنیم و پیش برویم. ... اگر در شرایط غیر از این موقع بخواهیم عملیات‌های محدود انجام دهیم، باید نیروی عظیمی صرف بکنیم.» محسن رضایی افزود: «ما باید به لطف‌ الهی ادامه بدهیم و اینکه فردا بنشینیم بحث کنیم آنجا چی شد، اینجا چی شد، اصلاً به‌هیچ‌وجه اینها را از کسی قبول نمی‌کنیم، هرکس که خواست با ما می‌ماند و هرکس هم نخواست خداحافظی می‌کند؛ یا دانشگاه یا حوزه؛ به‌هرحال توی مملکت محل برای برگشت زیاد است، هیچ‌یک از برادران رودربایستی نکند. ما تصمیممان این است که بجز دستور امام هیچ برگشتی توی راه نداریم و می‌رویم بلکه برای انجام تکلیفمان هرچیزی که در وسعمان باشد انجام بدهیم و کاری به کار کسی نداریم، پس ما تا پایان پاییز [سال 1365] این کار را خواهیم کرد. عملیات‌ها هم مشخص است.»**

گزارش -490

در بخش دیگری از آخرین جلسة امروز قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران شیوه و اهداف مانور آزمایشی - که یگان‌های مأمور به عملیات در منطقة فاو قرار است در منطقه‌ای مشابه منطقه‌ عملیاتی اجرا کنند - بیان شد و به‌رغم آماده نبودن برخی یگان‌ها، بر اجرای آن در زمان مقرر تأکید گردید. فرمانده کل سپاه پاسداران دراین‌باره گفت که قبل از برگزاری مانور، گروه نظارت و بازرسی که کمیتة مشترکی است از قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) سپاه و قرارگاه‌های عمل‌کننده در منطقه فاو، باید درمورد اهداف مانور و سؤالاتی که باید مطرح شود بحث و بررسی و هماهنگی کنند و به وحدت نظر برسند و مشخص کنند با اجرای این مانور چه نتایجی باید حاصل شود. محسن رضایی ازجمله اهداف مانور یگان‌ها را چنین برشمرد: 1. بررسی عملکرد افراد مسئول و میزان تجربة آنان. 2. بررسی میزان آشنایی و توجیه واحدهای عمل‌کننده به زمین، منطقه و طرح مانور. 3. چگونگی عبور نیروهای غواص خط‌شکن از رودخانه و نحوة شکستن خط. 4. چگونگی پاک‌سازی منطقه و دفاع از منطقه تصرف‌شده. 5. بررسی وضعیت و عملکرد واحدهای ادوات و میزان استعداد و آمادگی آنها. وی ازجمله نتایجی را که قرار است از مانور یگان‌ها به دست آید، چنین بیان کرد: 1. مشخص شدن میزان آمادگی عملی یگان‌ها برای عملیات. 2. باتوجه‌به اینکه زمان یک عامل تعیین‌کننده در عملیات است، سنجش اینکه زمان مشخص‌شده برای عبور چقدر واقعی است. 3. ارزیابی کیفیت کادر یگان‌های عمل‌کننده از فرمانده دسته‌ به بالا و چگونگی فرماندهی و هدایت عملیات. 4. چگونگی تأمین اهداف عملیات. باتوجه‌به تأکید فرمانده کل سپاه بر اجرای مانور آزمایشی در زمان مقرر، فرماندهان قرارگاه‌ها با بیان مشکلاتی که برای آموزش غواص وجود داشته، آماده شدن همة گردان‌های غواص خط‌شکن را در تاریخ 25/10/1364 برای مانور، نشدنی اعلام کردند. ازجمله فرمانده قرارگاه نوح با بیان اینکه تلاش‌ها برای پیدا کردن محل آموزش، مربی آموزش، محل استقرار و... به ‌نتیجه رسیده است، گفت اما لباس غواصی به‌اندازه کافی نیست؛* مثلاً از تیپ33 المهدی(عج) باید به 200 نفر آموزش غواصی بدهند، اما فقط 50 دست لباس غواصی دارند. فرمانده قرارگاه کربلا نیز وجود چنین مشکلاتی را تأیید کرد و افزود که آموزش شنا و غواصی یک ماه طول می‌کشد و برخی گردان‌ها فقط چند روز است به آموزش اعزام شده‌اند. فرمانده نیروی زمینی سپاه هم جهت تسریع در آموزش، نوبت‌بندی نیروها را برای آموزش پیشنهاد کرد. اما فرمانده کل سپاه با بیان اینکه برخی موارد طبیعی است، تأکید کرد که بیش از 90 درصد کارها باید طبق زمان‌بندی اعلام‌شده پیش برود و هر یگان به تعدادی که لباس دارد، نیروهایش در مانور شرکت کنند. در ادامة جلسه عزیز جعفری با اشاره به تأمین ‌نشدن امکانات مورد نیاز یگان‌ها برای عملیات، گفت که فکر می‌کنم آن‌طور که کارها در عملیات‌های گذشته پیش می‌رفت، الآن آن‌طور نیست. وضعیت تحویل نیازها با زمان‌بندی‌ها هماهنگ نیست. وضعیت لباس‌های غواصی در زمان‌بندی که شما اعلام کرده‌اید، تأثیر می‌گذارد. محسن رضایی دراین‌باره به جلسه قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) با حضور آقای هاشمی و فرماندهان سپاه و ارتش و تصویب شدن مقدار امکاناتی که قرار شده است ارتش به سپاه واگذار کند اشاره کرد و کمبود لباس غواصی را ناشی‌از مشکلات خریدهای خارجی اعلام کرد و به مهدی مبلغ گفت که هرچه امکانات هست تا 25 دی تقسیم شود. وی نیز پاسخ داد که همة امکاناتی که دراختیار بوده اعلام شده که تقسیم شود، منتها برخی از دست ما خارج است، مثل لباس غواصی که از قبل گفته شده بود که 2000 دست خریداری شود که هنوز موفق نشده‌اند. محسن رضایی نیز تأکید کرد که به آقای غمخوار بگویید سریع هرچه در تهران و اینجا دارند، تحویل بدهند. عزیز جعفری همچنین به دیگر مشکلات برخی یگان‌ها ازجمله کمبود مربی آموزشی برای آموزش نیروهای اعزامی جدید و نیز پایان‌ یافتن دورة مأموریت عده‌ای از نیروهای اعزامی اشاره کرد. محسن رضایی: گفته بودیم که هیچ نیرویی تا پایان سال نباید ترخیص شود. مهدی مبلغ نیز ضمن بیان اینکه این موضوع را در جلسه حضوری گفتیم و ابلاغ هم کردیم، گفت که برای تأمین مربی آموزشی هم باید به محسن انصاری بگوییم که مربی‌هایش را بسیج کند.

گزارش -491

چگونگی فریب دشمن و جلوگیری از هشیاری ارتش عراق درمورد منطقه عملیات اصلی؛ بررسی اوضاع مناطق جزایر ام‌الرصاص و هورالهویزه و آماده‌سازی آن برای عملیات و زمان مناسب برای اجرای عملیات در ام‌‌الرصاص، بحث‌های دیگری بود که در آخرین جلسه امروز قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران مطرح شد. با هدف انحراف تدابیر ارتش عراق برای مقابله با عملیات اصلی جمهوری اسلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران در جمع فرماندهان و مسئولان قرارگاه‌های عملیاتی سپاه، دو طرح عملیاتی را اعلام کرد: «عملیات فریب دور که برادران دارند در سومار آماده می‌کنند که قرار است این هفته دوباره به شمال‌غرب و بعد به باختران برویم و از آنجا هم می‌رویم دوباره منطقه [سومار] را می‌بینیم و عملیات فریب را بازرسی می‌کنیم. ... عملیات فریبِ نزدیک ما منطقه‌ای است از پادگان حمید تا فکه. ... امشب تا فردا صبح یک محل‌هایی را در این منطقه برای لشکر‌ها تعیین‌ کنید و با خودشان هم مشورت کنید و سریع به آنها ابلاغ کنید که هر لشکر هم‌زمان با انتقالات به‌سمت جنوب [اروند]، چند چادر، چند خودرو و چند وسیله را به منطقة از پادگان حمید تا فکه - البته بیشتر اطراف منطقه عملیاتی باشد - ببرد که هم‌زمان با شروع انتقالات به‌سمت جنوب، [انتقالات] به آن سمت هم شروع بشود. کارهای عملیات برادرهای ارتش هم دارد به‌صورت جدی شروع می‌شود، آنها هم طرف‌های کوشک، شلمچه و طلائیه را آماده می‌کنند. لذا اگر خوب پیش ببریم و جدی برخورد کنیم و در کارها دقت کنیم، امیدواریم که دشمن از این‌همه فعالیت‌ها نتواند منظور اصلی ما را درک بکند و نفهمد که تلاش اصلی ما در کجاست. ... فریب نزدیک را سه قرارگاه کربلا، نوح و نجف باید کار کنند و عملیات فریب دور را هم بیشتر باید قرارگاه نجف دنبال کند.» جزیره ام‌الرصاص واقع در اروندرود و غرب خرمشهر از دیگر مناطقی است که سپاه پاسداران طرحی را برای اجرای عملیات در آن آماده کرده است (طرح عملیاتی صف). در این جلسه مسئول واحد اطلاعات قرارگاه نجف1 نتایج شناسایی‌های این منطقه را تشریح کرد و گفت: «عموماً فاصله رودخانه تا خط اول دشمن سه ردیف سیم‌خاردار و دو ردیف موانع هشت‌پر می‌باشد. بعد از موانع فاصلة رده اول تا خط اول دشمن 30 تا 50 متر است. خط دشمن به‌صورت یک پشته‌ای و دارای 1 تا 5/1 متر ارتفاع است و پشتش بلافاصله یک کانال نفررو به عرض 1 تا 5/1 متر و عمق 5/1 متر است. کناره‌های چپ و راست این کانال سنگرهای اجتماعی ساخته‌اند. ... در کل منطقه پایگاه‌هایی دارد که محل تجمع سنگرهای انفرادی است. فاصله نگهبان‌ها 200 تا 500 متر است. نیروهای اطلاعات بیشتر روزها برای شناسایی رفتند که در چولان‌ها می‌ماندند و منطقه را خوب بررسی می‌کردند. در این منطقه حدود 7 محور شناسایی شده است.» سیداحمد سوداگر افزود افراد دشمن اخیراً حساس شده‌اند و اگر سروصدا بشنوند نارنجک می‌اندازند و خمپاره و تیربار می‌زنند. جزیره ام‌الرصاص علاوه‌بر نخلستان، پوشیده از نی‌های انبوه است که به‌سختی می‌توان از آن رد شد. تردد در این جزیره فقط از روی جاده‌ها امکان‌پذیر است و در خارج از جاده‌ها تردد خودرو امکان‌پذیر نیست. کار شناسایی و آماده‌سازی نقاطی از هورالهویزه برای عملیات نیز از دیگر طرح‌های سپاه پاسداران است. مسئول واحد اطلاعات قرارگاه نجف1 در گزارشی از این منطقه گفت که اقدامات دشمن در این منطقه شامل سنگرسازی و ایجاد استحکامات است و فعالیت‌های مهندسی هنوز ادامه دارد. بیشترین حساسیت دشمن در البیضه و الحسان تا ام‌السویه است که بیشترین تمرکز نیروی پیاده و اقدامات مهندسی در اینجا است. حدود 20 دستگاه مهندسی جاده‌ها را عریض می‌کنند. از وقتی ما به این منطقه آمده‌ایم، یک بار 150 تانک و یک‌ بار هم 30 تا 40 نفربر آورده است. قبلاً نگهبانی‌اش به‌صورت پایگاهی بود، ولی الآن سنگر ساخته و نیرو در آن مستقر شده است. اخیراً با به‌کارگیری بسیاری از افراد محلی، نی‌های جلو سیل‌بندش را تا 300 متر بریده و پاک کرده است. وی افزود اخیراً عراقی‌ها به‌سمت سه نیروی شناسایی لشکر25 کربلا تیراندازی کرده‌اند که یکی فرار کرده و دو تن دیگر تیر خورده‌اند و مشخص نیست که مجروح یا شهید شده‌اند. فرمانده لشکر25 گفته است که بعد از این تیراندازی هلیکوپتر عراقی آمده این دو تن را با خود برده است. سیداحمد سوداگر در پاسخ به سؤال محسن رضایی درباره تعداد نیروهای اطلاعات، گفت که 25 نفر هستند. محمد پیشبهار هم گفت که از اطلاعات لشکر‌ عاشورا نیز 15 نفر در محور البیضه فعال‌اند. سوداگر افزود که از شناسایی‌های دو سه روز اخیر مشخص شده که فاصله سنگرهای دشمن 30 تا 60 متر است و دشمن کنار سیل‌بند را نیز مین‌گذاری کرده است و کل منطقه هنوز آب و نیزار است. عزیز جعفری هم گفت که عراقی‌ها دارند آب را تخلیه می‌کنند. محمد پیشبهار نیز افزود که دشمن از الحسان تا البیضه چهار تیپ نیرو دارد که سه تیپ آن در خط مستقرند. عزیز جعفری فرمانده قرارگاه نجف1 در ادامة جلسه وضعیت استقرار یگان‌های خودی مستقر در منطقة هور و فعالیت آنها را شرح داد. وی گفت هفته گذشته با فرماندهان لشکرهای 8 نجف و 14 امام حسین(ع) به منطقه رفتیم و از روی دکل منطقه را بررسی کردیم که قرار شد این دو لشکر خطشان را تحویل بگیرند. وی افزود لشکر امام حسین(ع) امروز درحال تحویل گرفتن خط تیپ33 المهدی(عج) است. به لشکر نجف هم در الحسان مأموریت داده شده است. لشکر31 عاشورا و لشکر25 کربلا نیز شناسایی‌های لازم را کرده‌اند و مسئله‌ای ندارند. به لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) گفته‌ایم شناسایی، توجیه واحدهای عملیاتی، آماده‌سازی عقبه و انتقال را شروع کنند. لشکر27 حضرت‌ رسول(ص) نیاز به پل کوثری دارد. علیرضا عندلیب توضیح داد که 143 کیلومتر پل ساخته شده است، اما هنوز به این منطقه منتقل نشده است. محسن رضایی از عزیز جعفری درباره توجیه فرماندهان گروهان و واحدها سؤال کرد و وی پاسخ داد که فرماندهان یگان‌ها همه فرمانده گروهان‌ها را تا نزدیک جاده برده و توجیه کرده‌اند و فرماندهان تیم‌های غواص را نیز جلو برده و آبراه‌ها را نشان داده و توجیه کرده‌اند. سیدمحمدتقی رضوی نیز با اشاره به فعالیت‌های مهندسی در منطقه هور گفت که حدود 150 دستگاه مهندسی 24 ساعته در این منطقه کار می‌کنند. در پایان این جلسه، محسن رضایی درباره زمان اجرای عملیات‌های محدود در هورالهویزه و جزیره ام‌الرصاص حدود یک هفته قبل از اجرای عملیات اصلی در فاو نظرخواهی کرد. عزیز جعفری موافق این پیشنهاد نیست و دلیل آن را معمول بودن اجرای چنین طرح‌هایی قبل از عملیات‌های اصلی ازجمله قبل از عملیات خیبر و بدر می‌داند و می‌گوید که همین سبب می‌شود ارتش عراق دست ما را بخواند و آماده برای مقابله با عملیات اصلی شود. از سوی دیگر، فرمانده نیروی زمینی سپاه با بیان دو دلیل، اجرای عملیات محدود در جزیره ام‌الرصاص را قبل از اجرای عملیات اصلی در فاو ضروری خواند: 1. باتوجه‌به تصمیم ارتش برای اجرای عملیات در منطقه شلمچه و افزایش نقل‌وانتقال‌ها به‌سوی این منطقه، توجه دشمن به محور ام‌الرصاص بیشتر می‌شود (به‌دلیل نزدیکی شلمچه و ام‌الرصاص) و ممکن است به منتفی شدن عملیات در این محور بینجامد. 2. یکی از فرضیات این است که اگر ما ام‌الرصاص را بگیریم، دشمن تصور می‌کند ما می‌خواهیم از آن به‌عنوان جای پایی برای رفتن به‌طرف بصره استفاده کنیم (یعنی این را عملیات اصلی تلقی می‌کند.). عزیز جعفری: «هم‌زمان با عملیات اصلی یا 24 ساعت بعد از آن، اثرش خیلی بیشتر است و اصلاً قابل‌مقایسه نیست بااینکه بخواهیم یک هفته قبل عمل کنیم.» وی نظرش این است که وقتی قرار است با سه یگان در محور ام‌الرصاص عمل کنیم، دشمن آن را عملیات اصلی تلقی نمی‌کند به‌خصوص اینکه وقتی قرار است پل آنجا را هم منهدم کنیم، عراقی‌ها خیالشان راحت می‌شود که قرار نیست آن را ادامه دهیم. به‌هرحال، در این جلسه تصمیمی درباره زمان اجرای عملیات یا عملیات‌های محدود، قبل یا بعد از عملیات اصلی، گرفته نشد.

گزارش -492

درپی حملة روز گذشته ارتش عراق به جزیرة مجنون جنوبی، فرمانده قرارگاه نجف1 (عزیز جعفری) و مسئول اطلاعات این قرارگاه (احمد سوداگر) و جانشین مسئول اطلاعات نیروی زمینی (محمد پیشبهار)، امروز با حضور در قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران دربارة این حمله و اقداماتی که برای بازپس‌گیری بخش اشغال‌شده انجام‌ گرفته، به فرمانده کل سپاه پاسداران و فرمانده نیروی زمینی سپاه گزارش دادند. در این جلسه گفته شد که دشمن بعد از حمله روز گذشته اقدامات مهندسی را افزایش داده و درصدد است با پر کردن بریدگی‌های مسیرها و افزایش عرض آنها، تانک‌هایش را جلوتر بیاورد و راه‌ها را ببندد. عزیز جعفری هم گفت که شب گذشته نیروهایی از لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) را به کمک نیروهای ارتش فرستادیم تا بخشی از سیل‌بند مرکزی جزیره جنوبی را که اشغال‌شده آزاد کنند و با اجرای آتش توپخانه آنها را پشتیبانی کردیم، اما کاری نتوانستند بکنند. پس از بررسی وضعیت کنونی جزیرة جنوبی قرار شد که اولاً سپاه پاسداران ضلع مرکزی جزیره را از نیروهای لشکر92 ارتش تحویل بگیرد، ثانیاً تیپ18 الغدیر سپاه پاسداران آماده شود پس از شناسایی‌های لازم، حداکثر تا 48 ساعت آینده بخش‌های اشغالی جزیره جنوبی را از دشمن بازپس بگیرد.

گزارش -493

حملة روز گذشته ارتش عراق به جزیرة مجنون جنوبی بازتاب بسیار گسترده‌ای در رسانه‌های غربی و رسانه‌های منطقه داشت که هریک ضمن اعلام ادعای عراق و تکذیب ایران به تفسیر و تحلیل آن پرداختند.* رادیو بی‌بی‌سی دراین‌باره گفت که تأیید یا تکذیب ادعاهای ضدونقیض دو طرف جنگ خلیج‌ فارس همیشه دشوار است. ناظران بی‌طرف به‌ندرت شاهد عملیات جنگی هستند و معمولاً مدتی بعد از وقوع حملات مهم اجازه ورود به مناطق جنگی به آنان داده می‌شود. ... ممکن است عراق تصمیم گرفته باشد که هم‌زمان با گردهمایی کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در مراکش به حمله‌ای علیه ایران دست بزند. ... و ممکن است عراق قصد داشته باشد که در مذاکرات مربوط به جنگ از موضعی هرچه محکم‌تر شرکت کند. یکی از مفسران بخش عربی بی‌بی‌سی نیز می‌گوید: «حمله اخیر عراق اقدامی غافلگیرانه بود. در اواخر سال گذشته میلادی، گزارش‌هایی حاکی‌از حرکت گسترده نیروهای آن کشور بود، اما عملیات مذکور ازنظر بسیاری از ناظران حاکی‌از تلاش عراق دایر بر تقویت نیروهای دفاعی‌اش درصورت حمله گسترده ایران بود، حمله‌ای که باوجود آنکه انتظارش می‌رفته است، هنوز صورت نگرفته است. احتمالاً حمله عراق، برای تقویت روحیه افراد آن کشور انجام شده است.» وی افزود: «به‌رغم تحت فشار گذاشتن رژیم ایران با حملات متعدد هوایی علیه شهرهای این کشور و ترمینال نفتی خارک در سراسر سال 1985، هیچ‌گونه نشانه‌ای حاکی‌از افزایش انعطاف مقامات ایران برای خاتمه جنگ مشاهده نشد، بنابراین احتمال دارد مقامات عراق به این نتیجه رسیده باشند که اکنون لازم است برای بازپس ‌گرفتن خاک کشور از نیروهای ایرانی دست به عملیات مستقیم نظامی زد.» سایر رسانه‌های اروپایی و امریکایی و نیز رسانه‌های امارات به انتشار این ادعای عراق و تکذیب ایران پرداختند و رسانه‌های کویت به تبلیغات گسترده‌ای دراین‌باره به نفع عراق دست زدند.

گزارش -494

رژیم عراق مردم غیرنظامی را به کارهای مهندسی در جبهه‌ها وادار کرده است. این رژیم اعلام کرد که قطع نی‌های منطقه هور با به‌کارگیری غیرنظامیان پایان یافته است. عراق همچنین ساکنان روستاهای شرق دجله و مناطق بصره، عماره و قرنه را بیرون و بخشی از مناطق سلیمانیه را بمباران کرده است. به‌ گزارش واحد مرکزی خبر، هفته‌نامه عربی‌زبان الشهاده در شمارة اخیر خود نوشته است: «رژیم بعثی صهیونیستی عراق به‌منظور مقابله با حملات احتمالی سپاهیان اسلام، هزاران تن غیرنظامی را در کارهای مهندسی رزمی ازقبیل احداث سدها در محدودة مناطق نزدیک به جبهه‌های جنگ به کار گمارده است.» همچنین به‌ نوشتة هفته‌نامة عربی‌زبان الجهاد، پس از پایان جلسة هیئت دولت عراق که به ریاست صدام تشکیل شده بود، یکی از اعضای جلسه پایان کار قطع‌ نی‌های نزدیک به جبهه را که به‌دست مردم غیرنظامی طی چهار هفته انجام شده است، اعلام کرد. الجهاد افزود که عملیات قطع‌ نی‌، ازجمله تدابیر پیش‌بینی‌شده‌ای است که برای مقابله با حملات احتمالی رزمندگان ایران انجام می‌شود. به ‌نوشتة این نشریه از دیگر تدابیر گستردة رژیم عراق در جنوب این کشور، تخلیة همة ساکنان روستاهای واقع در شرق رود دجله، شهرهای بصره و عماره و انتقال آنان به منطقة جزیره خشکی واقع میان شهرهای رمادی، عنه، هیت و تکریت است. شهر قرنه نیز به‌طور کامل از سکنه‌ خالی شده است و هم‌اکنون ازجمله خطوط پشتیبانی جبهه نیروهای صدام، به‌ شمار می‌رود.

گزارش -495

هواپیماهای ایران امروز پادگان سیدصادق عراق را بمباران کردند. عراق ادعا کرد که این حمله علیه مناطق مسکونی بوده است. ایران ادعای عراق درمورد سرنگونی یک هواپیمای ایران در روز گذشته را رد کرد. ستاد مشترک ارتش در اطلاعیه شماره 2343 اعلام کرد که جنگنده‌های نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران ساعت 8:30 صبح امروز پادگان نظامی سیدصادق عراق را بمباران کردند. در این اطلاعیه تلفات و خسارات وارده به افراد و تأسیسات نظامی این پادگان؛ سنگین گزارش شده است. ارتش عراق امروز در اطلاعیه شماره 2077 با تأیید حملة هوایی ایران، ادعا کرد که این حمله به مناطق مسکونی بوده و براثر آن تعدادی غیرنظامی کشته یا مجروح شده‌اند. از سوی دیگر، یک سخنگوی نظامی ایران امروز ادعای عراق درباره سرنگون کردن یک هواپیمای شکاری ایران را در روز گذشته تکذیب کرد. سخنگوی نظامی ایران گفت: هواپیماهای ما که دیروز در یک مأموریت برون‌مرزی به شمال عراق اعزام شده بودند، پس از بمباران پادگان نظامی کولک در غرب رواندوز عراق، همگی سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند. عراق ادعا کرده بود که در روز گذشته جنگنده‌های عراقی یک فروند شکاری بمب‌افکن ایران از نوع "اف5" را هدف قرار داده و ساقط کرده‌اند.

گزارش -496

هواپیماهای عراقی امروز به شهرهای سقز و اهواز تجاوز کردند که با اقدام به‌موقع واحدهای دفاع هوایی گریختند. خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز از ایلام گزارش داد: «هواپیماهای متجاوز عراقی در 24 ساعت گذشته، پنج بار به حریم هوایی شهر ایلام تجاوز کردند که قبل از هرگونه اقدامی با مقابلة آتش پرحجم واحدهای پدافند هوایی متواری شدند.» از سوی دیگر، ارتش عراق در اطلاعیه‌ شماره 2077 اعلام کرد که هلیکوپترهای عراقی به مراکز تجمع نیروهای ایران در منطقه شرق بصره تهاجم کردند و سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.

گزارش -497

امروز در دو درگیری نیروهای خودی و افراد حزب دمکرات در پیرانشهر و سردشت، نیروهای خودی خساراتی متحمل شدند و تلفاتی به ضدانقلاب وارد شد. از مذاکرات طولانی دمکرات‌ها، طالبانی‌ها، مجاهدین‌ خلق (منافقین) و کومه‌له نتیجه‌ای حاصل نشد. به‌ گزارش قرارگاه حمزه سیدالشهدا، یک گروهان از نیروهای گردان نبی‌اکرم(ص) (مستقر در کوپر) درحالی‌که ساعت 14، عازم مراسم فاتحه‌خوانی در روستای باستان‌بیک بودند، در روستای مام هیبه (از توابع پیرانشهر) به کمین افراد حزب دمکرات افتادند. در این حادثه 5 تن از نیروهای خودی شهید و 4 تن از آنان مجروح شدند. از سوی دیگر، امروز افراد لک1 هیز معینی (از واحدهای حزب دمکرات) در روستای کاژه (از توابع سردشت) به کمین نیروهای خودی افتادند که با تحمل تلفاتی، فرار کردند. قرارگاه حمزه سیدالشهدا همچنین اعلام کرد که تعدادی از افراد حزب دمکرات، طالبانی‌ها، منافقین و یک نماینده از حزب کومه‌له در روستای چومان‌وکرو (از توابع دیواندره) از هفت روز گذشته تا امروز (17/10/1364) جلسه داشته‌اند که طبق اخبار رسیده تاکنون در مذاکرات خود به توافقی نرسیده‌اند.

گزارش -498

چند گزارشگر انگلیسی با سفر به کردستان عراق از گوشه‌ای از مبارزات مردم کرد و جنایات رژیم عراق در این منطقه فیلم و گزارش تهیه کرده‌اند. به ‌گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، گزارشگر تلویزیون آی.تی.وی انگلستان که اخیراً به کردستان عراق سفر کرده، گفته است: «حملات مبارزین کرد که تقریباً هر روز انجام می‌گیرد، نیروهای عراقی را زیرورو کرده و در شرایطی که رژیم بغداد در جنگ با ایران درگیر است، رهبران بعثی ناگزیر شده‌اند یک‌چهارم نیروهای ارتش را در این منطقه مستقر نمایند.» وی افزوده که رزمندگان کرد با پیشروی‌های قدم‌به‌قدم بخش مهمی از کردستان عراق را به کنترل خود درآورده‌اند. گلن رابرتز گزارشگر انگلیسی در اولین قسمت فیلم خبری خود، حمله چریکی 150 تن از چریک‌ها را به پایگاه یکی از گردان‌های عراقی در منطقه سوتک به تصویر کشانده است. در این حمله نیروهای بعثی در پایین‌ دره زیر فشار شدید و همه‌جانبه از تپه‌های اطراف قرار می‌گیرند. در این تهاجم منظم و کو‌بنده، رزمندگان کرد با استفاده از سلاح‌های سبک و سنگین، 7 تن از سربازان بعثی را کشتند و 3 تن از آنان را اسیر کردند. در بخش دیگری از این گزارش به تشریح جنایات نیروهای بعثی علیه مردم مناطق کردنشین عراق پرداخته شده است که تاکنون 8000 تن از غیرنظامیان کرد را دستگیر و ناپدید کرده‌اند. رادیو بی‌بی‌سی نیز گزارش داد که یک خبرنگار انگلیسی به نام گویین رابرت، اخیراً به‌مدت یازده هفته پیاده یا سوار بر قاطر همراه با چریک‌های حزب دمکرات کردستان عراق شمال آن کشور را پیموده و مشاهدات خود را در گزارشی در روزنامه تایمز مالی به چاپ رسانده است. در این گزارش آمده است که چریک‌های کرد طرف‌دار ایران حملات خود را بر پایگاه‌های نظامی عراق در شمال این کشور افزوده‌اند و نواحی به‌اصطلاح آزادشده به‌دست چریک‌های کرد از مرز عراق با ایران تا سرحد مرز عراق با سوریه و ترکیه گسترش یافته است. به ‌گفته رابرت، بهبود روابط حزب دمکرات کردستان با دولت ایران باعث شده است که مهمات نظامی آسان‌تر به دست چریک‌ها برسد و آنها دیگر نیازی به‌ استفاده از راهی که قبلاً ازطریق سوریه از آن اسلحه قاچاق می‌کردند، ندارند. این گزارشگر نوشته است که این وضعیت توانایی عملیاتی نیروهای مسلح عراق را تحت فشار قرار داده است. گفته می‌شود بجز حزب دمکرات کردستان [بارزانی‌ها] که حدود 10 هزار چریک مسلح دارد، گروه رقیب دیگری هم در این ناحیه به نام اتحاد میهنی کردستان فعالیت دارد که خواست هر دو گروه استقلال کردستان است. رابرت می‌گوید: بااینکه کردها به‌رغم اتحادشان با رژیم آیت‌الله خمینی بر استقلال خود پافشاری دارند، اما شکی نیست که یکی از عوامل اصلی افزایش قدرت حزب دمکرات کردستان همین‌ رابطه جدید با ایران است. وی با اشاره به حملات محدود این گروه‌ها در مقایسه با عملیات نظامی بزرگ، می‌افزاید که چنین حملاتی نشان می‌دهد که مواضع نظامی عراق تا چه حد آسیب‌پذیر است و به نظر می‌رسد که نیروهای عراقی توانایی متوقف کردن پیشروی کردها را ندارند. افزون بر این، واحدهای زیرزمینی چریک‌های کرد در شهرها رخنه ‌پیدا می‌کنند، به تأمین مواد غذایی و پناهگاه برای نیروهای ضربتی می‌پردازند و نیز به‌ منابعی برای کسب اطلاعات، تهیه اسلحه و مواد منفجره دست می‌یابند. نشریه تایمز مالی در ادامة این گزارش نوشته است: «چریک‌‌ها اخیراً سلسله حملاتی را به پایگاه‌های عمده عراق آغاز کرده‌اند. این امر با حمله جدید ایران - که بنا به اظهارات اکراد قریب‌الوقوع و بزرگ‌ترین حمله تاکنون می‌باشد - نشانة تشدید جنگ است. اکراد جهت به توپ بستن مرکز فرماندهی بخش یازدهم در زاخو - که یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های عراق در کردستان است - توپ‌های سنگین ارسالی از ایران به‌وسیله کاروان قاطرها استفاده می‌کردند. وظیفه این بخش حفاظت از بزرگراه بین‌المللی عراق به ترکیه و اروپا و همچنین حفاظت از لوله‌های نفتی است که روزانه حامل 1/1 میلیون بشکه یعنی بیش از نیمی از صادرات نفت این کشور می‌باشند. دیگر مرکز فرماندهی عمده فعال علیه شورش و قیام اکراد در شهر نفت‌خیز کرکوک است. ... هم‌اکنون 3 یا 4 اردوگاه عمده عراق در معرض حمله قرار گرفته‌اند و عراق احتمالاً ناگزیر خواهد شد سربازان خود را از پایگاه‌های به‌انزوا کشیده‌تر خود فراخواند. ... همچنین اکراد آماده‌اند تا حملاتی را در دشت‌های شمال عراق که کاملاً دور از حفاظ کوه‌ها هستند آغاز کنند. گزارشگران این تغییرات موازنه قدرت در شمال عراق را گزارش نکرده‌اند زیراکه تحلیل‌گران غرب عمدتاً توجه خود را به جنگ خلیج (فارس) برحسب یک بن‌بست نظامی معطوف ساخته‌اند. از فحوای کلام و نوشته‌های عراق چنین مشهود است که اکراد اکنون عنصری قاطع و سرسخت در این نبرد هستند.»

گزارش -499

امروز کاروان‌هایی از نیروهای داوطلب و کمک‌های مردمی از نقاط مختلف کشور عازم جبهه‌های نبرد شدند. جمعی از اعضای جهاد سازندگی کرج؛ داوطلبان اعزام مجدد بسیج قائم‌شهر؛ رزمندگان گردان‌های احتیاط سپاه پاسداران همدان؛ اعضای گردان‌های محمد رسول‌الله(ص) و امام حسین(ع) و گروهی از اعضای بسیج مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق از یزد؛ دومین کاروان راهیان کربلای شهرستان خنداب شامل گروهی از دانشجویان دانش‌سرای تربیت معلم شهید بهشتی؛ گروهی از کارکنان شهرداری تبریز شامل راننده پایه یک و پایه دو، راننده دستگاه‌های مهندسی به‌همراه 15 کمپرسی و چندین ماشین‌آلات راه‌سازی؛ جمعی از نیروهای فنی جهاد سازندگی شهرستان الیگودرز شامل راننده، مکانیک، باطری‌ساز و راننده ماشین‌آلات راه‌سازی عازم مناطق جنگی شدند. امروز همچنین کاروانی شامل 120 کامیون کمک‌های مردمی استان تهران و نیز کاروان کمک‌های تعدادی از شرکت‌های زیر پوشش بانک صنعت و معدن شامل 50 کامیون و تریلر به‌سوی جبهه‌های نبرد عزیمت کردند.

گزارش -500

بازسازی یک هزار واحد مسکونی به‌همت ستاد بازسازی و نوسازی استان اصفهان در مناطق جنگی جنوب و تلاش بنیاد امور مهاجرین جنگ برای تأمین مسکن و اشتغال مهاجرین جنگ. سرپرست بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اصفهان در گفت‌وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت بازسازی 1000 واحد مسکونی که در 40 روستای خوزستان انجام شده، 850 میلیون ریال هزینه داشته است و کمک‌های مردم اصفهان دراین‌زمینه 200 میلیون ریال برآورد شده است. وی با بیان اینکه بازسازی 70 واحد مسکونی دیگر به‌همت ستاد بازسازی خوانسار و مردم کاشان هم‌زمان با 22 بهمن به پایان می‌رسد، گفت که بازسازی 220 روستای اطراف اهواز و جزیره مینو را مردم استان اصفهان عهده‌دار شده‌اند. وی افزود: از محل کمک‌های مردم، ستاد بازسازی و نوسازی استان اقدام به احداث 92 واحد مسکونی در جنوب کشور برای رزمندگان کرده که 30 درصد پیشرفت داشته است.» از سوی دیگر، سرپرست بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی گفت جهت تأمین رفاه مهاجرین جنگ تحمیلی در سال آینده 24 هزار واحد مسکونی با خودیاری مهاجرین احداث خواهد شد. آقای گرشاسبی افزود درصورت موافقت کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس شورای اسلامی با افزایش اعتبارات این بنیاد، امید است در سال 65 درزمینه اشتغال مهاجرین قدم‌های مؤثری برداشته شود. وی گفت در نشستی با سرپرست استانداری هرمزگان و شهردار بندرعباس، مقرر شد تا پایان سال جاری 1000 قطعه زمین در بندرعباس به برادران و خواهران مهاجر جنگ‌زده واگذار شود. آقای گرشاسبی افزود: مهاجرین استان هرمزگان می‌توانند با عضویت در تعاونی‌های مرزنشینی، هم به مرحله خودکفایی برسند و هم به صادرات کالاهای غیرنفتی کشور کمک نمایند.

گزارش -501

محاکمه یک اتریشی در کانادا به‌اتهام تلاش برای قاچاق 10 هلیکوپتر ساخت امریکا به ایران. به ‌گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس یک مأمور ویژه گمرک امریکا در دادگاه رسیدگی به اخراج یک اتریشی به نام کلیتچک - که امریکا خواستار استرداد وی شده است - گفت که در مذاکره با کلیتچک، وی خواستار خرید 10 هلیکوپتر نظامی کبرا ساخت امریکا به قیمت 61 میلیون دلار بوده است و نیز خواستار اطلاعاتی درباره چگونگی دسترسی به 15000 موشک تاو و قیمت آن بوده است. مأمور ویژه گمرک امریکا افزود که از ماه مه (اردیبهشت) در نقش عرضه و صادرکننده تسلیحات و مهمات ساخت امریکا با این اتریشی وارد مذاکره شده است که وی قصد داشته اسنادی دروغی ارائه کند مبنی‌بر اینکه این خریدها برای اسپانیا صورت می‌گیرد.

گزارش -502

ترکیه و امریکا توافق کرده‌اند که پایگاه‌ نظامی "دیار بکر" واقع در جنوب ترکیه دراختیار نیروهای واکنش سریع امریکا قرار گیرد. هفته‌نامه عربی‌زبان العمل الاسلامی به نقل از منابع جنبش اسلامی ترکیه ضمن اعلام خبر مذکور افزوده است که این توافقنامه هنگام دیدار اخیر تورگوت اوزال نخست‌وزیر ترکیه از واشنگتن به امضا رسیده است. به ‌نوشته العمل الاسلامی: «در این پایگاه رادارهایی مدرن نصب گردیده که می‌توانند جنوب جبهه جنگ ایران و عراق را تحت پوشش خود قرار دهند و حرکت هواپیماهای نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران را کنترل کنند. این رادارها ارتباط مستقیمی با هواپیماهای آواکس مستقر در عربستان دارند.» این هفته‌نامه افزوده است: «از فوریه گذشته، نظامیان عراقی در پایگاه‌ نظامی دیار بکر آموزش نظامی می‌بینند تا بتوانند هدایت هواپیماهای جنگنده امریکایی و هلیکوپترها را فراگیرند. العمل الاسلامی علت علاقة امریکا به این پایگاه را موقعیت استراتژیک و نزدیکی آن به مرزهای ایران و عراق دانسته است.»

گزارش -503

در نخستین جلسه ششمین دورة مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، اعضا بر ادامه جهاد تا پیروزی انقلاب اسلامی ملت عراق و احتراز از هر انحرافی تأکید کردند. ششمین دوره مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق صبح امروز آغاز به کار کرد. در نخستین جلسه این مجمع ابتدا آقای هاشمی شاهرودی طی سخنانی با اشاره به اینکه ملت عراق برای رهایی خود از چنگال رژیم عراق چشم به حرکت مجلس اعلای انقلاب اسلامی دوخته است، بر لزوم ارتباط مجلس با مردم عراق تأکید کرد و خواستار وحدت و انسجام هرچه بیشتر این مجلس شد. سپس اعضای مجلس در مراسمی سوگند یاد کردند که جهاد خود را تا آزادی ملت در بند عراق و به ثمر رساندن انقلاب اسلامی ملت عراق ادامه دهند و از هرگونه تمایلات شرقی و غربی بر حذر بوده و از مسیر تقوا و پیروی از احکام اسلامی منحرف نشوند. در این تجمع ضمن انتخاب هیئت‌رئیسه جدید این مجلس، درباره تشکیلات و تدوین برنامه مبارزاتی مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق تصمیم‌گیری می‌شود و آخرین تحولات مبارزات ملت مسلمان عراق نیز بررسی خواهد شد.

گزارش -504

نخست‌وزیر ایران امروز در دیدارِ اعضای مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق بر ضرورت ادامة جنگ تا پیروزی نهایی تأکید کرد و از مجلس اعلا نیز خواست تا ابعاد بین‌المللی حرکت خود را برای به دست گرفتن حکومت در عراق تقویت کند. در آستانه برگزاری اولین اجلاس مجمع عمومی دورة ششم مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، اعضای این مجلس صبح امروز با نخست‌وزیر دیدار کردند. خبرگزاری جمهوری اسلامی با اعلام این خبر افزود: «آقای موسوی در این دیدار طی سخنانی با اشاره به نقش مجلس اعلای انقلاب اسلامی در تداوم و تقویت حرکت اسلامی مردم مسلمان عراق گفت: استمرار و حرکت مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، درحقیقت نشان‌دهندة شکست توطئه بزرگ استعمار برای زدودن هویت انسانی و اسلامی مردم عراق است که توسط صدام آغاز شده است. نخست‌وزیر افزود: حکومت‌های جبار با کسانی که دربرابر آنان سر تعظیم فرود آورند، کاری ندارند و اگر امروز شما از خانه و کاشانة خود رانده می‌شوید، رنج می‌برید و شهید می‌دهید، به‌خاطر انگیزه اسلامی است که دارید و به‌واسطة آن حاضر نمی‌شوید دربرابر حکومت جبار عراق سر تعظیم فرود آورید. نهضت اسلامی مردم ایران نیز از آنجا آغاز شد که مردم برای حفظ ارزش‌های اسلامی خود حاضر نشدند سر تعظیم دربرابر رژیم طاغوت فرود آورند و بازیچة سیاست‌های استعمارگران شوند. به همین خاطر، مبارزه کردند، مقاومت کردند، سختی کشیدند و عاقبت پیروز شدند. حرکت اسلامی مردم عراق نیز با انگیزة اسلامی آغاز شده است به‌خاطر اینکه مردم مسلمان شما احساس می‌کردند هویت اسلامی، آزادی و انسانیتشان در معرض تهدید جدی قرار گرفته است. ... آقای موسوی در ادامه گفت: فراموش نکنید اگر انگیزة اسلامی حرکت از یاد برود، تفرقه و نفاق جایگزین وحدت خواهد شد و آن‌وقت است که اختلاف‌نظرهای رهبران یک حرکت در صفوف مردم نفوذ کرده و اهداف اسلامی حرکت را تهدید می‌کند.» نخست‌وزیر در ادامه تأکید کرد: «ما جنگ را تا پیروزی نهایی ادامه خواهیم داد، چون پیروزی در جنگ را پیروزی بر دشمنان اسلام، می‌دانیم، نه پیروزی بر صدام.» وی خطاب به اعضای مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق گفت: «حرکت شما امروز ابعاد بین‌المللی به خود گرفته است، باید این جهت را بیش‌ازپیش تقویت کنید تا مردم آزاده جهان دریابند که با رفتن صدام، قدرت شایسته‌ای که استقلال و آزادی مردم عراق را تأمین خواهد کرد، برای ادارة امور کشور وجود دارد. یقین داشته باشید اگر ملت‌های مسلمان جهان شما را بشناسند، بسیاری از توطئه‌هایی که اکنون علیه انقلاب اسلامی صورت می‌گیرد، خنثی خواهد شد و حرکت و رشد بیشتری پیدا خواهید کرد.» در بازتاب این دیدار خبرگزاری رویتر گزارش داد: «میرحسین موسوی نخست‌وزیر ایران، امروز ... به مجلس اعلای انقلاب عراق گفت که آماده به دست گرفتن قدرت بعد از صدام حسین باشند. وی گفت شما باید فعالیت‌های خود در سطح جهانی را توسعه و نیرو بخشید تا مردم آزاد جهان بفهمند که نیروی واجد شرایط لازم برای جایگزینی وجود دارد. این امر استقلال و آزادی مردم عراق را به‌محض از بین رفتن صدام تضمین خواهد کرد. ... موسوی همچنین گفت ما تا پیروزی به جنگ ادامه خواهیم داد.»

گزارش -505

شانزدهمین اجلاس وزیران خارجه کشورهای اسلامی که روز گذشته در فاس پایتخت مراکش آغاز شد، امروز بازتاب‌های گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت. از مهم‌ترین موضوع‌های این نشست مسئلة جنگ ایران و عراق است درحالی‌که هیچ طرحی دراین‌باره در دستور کار اجلاس نیست و این موضوع تنها درجهت فشار بر ایران در موضوع‌های این اجلاس گنجانده شده است. روزنامه مصری الاخبار، جنگ ایران و عراق را عمده‌ترین موضوع این نشست خواند و افزود که حضور ایران در این گردهمایی موقعیت مناسبی برای پیدا کردن راه‌حلی برای این بحران فراهم می‌آورد. خبرگزاری آلمان‌غربی از جلسه افتتاحیه این اجلاس گزارش داد: «ایران با متهم کردن ریاست‌ سازمان کنفرانس اسلامی به جبهه‌گیری درمورد جنگ خلیج‌ (فارس)، جلسه افتتاحیه کنفرانس را قطع کرد. سیروس ناصری نماینده ایران به تقاضای رئیس‌کنفرانس عبدالکریم ایریانی وزیر خارجه یمن‌شمالی - که از رهبری تهران خواست تا منطق نشان داده و درمورد پایان جنگ با عراق مذاکره کند - اعتراض کرد. نماینده ایران گفت که این درخواست تخلف از اصول بی‌طرفی سازمان کنفرانس اسلامی است و خواست که عبارت مزبور از صورت‌جلسه حذف شود. خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی دراین‌خصوص افزود: سیروس ناصری (مدیر امور سازمان‌های بین‌المللی در وزارت خارجه ایران) سخنان ایریانی را قطع کرد و گفت: «آیا هیچ بیانیه‌ای از کمیسیون صلح بوده است که ایران همکاری نکرده باشد.» رادیو بی‌بی‌سی نیز در گزارشی با اشاره به اینکه جنگ ایران و عراق یکی از مسائل مهم اجلاس فاس است، هدف عراق از حمله به جزیرة مجنون را به دست آوردن موضعی محکم‌تر برای شرکت در مذاکرات مربوط به جنگ اعلام کرد. بی‌بی‌سی افزود که ایران دو اجلاس پیشین این سازمان را به موضع‌گیری علیه ایران متهم و از شرکت در آن خودداری کرد. به ‌گفتة این رادیو، شریف‌الدین پیرزاده دبیرکل تازه انتخاب‌شده کنفرانس اسلامی، در سخنرانی خود اولویت را به مسئلة افغانستان داد و گفت که نیروهای شوروی و دولت افغان در عملیات اخیر علیه چریک‌های افغان به کشتار دست زده‌اند. وی همچنین خواستار اتحاد کشورهای مسلمان شد و گفت جنگ ایران و عراق همچنان سبب نگرانی ملت‌های مسلمان است. ولیعهد مراکش نیز از کشورهای عضو خواست که دربرابر اختلافاتشان تحمل پیشه کنند و برای مدرنیزه کردن اسلام، هشیاری نشان دهند. رادیو بی‌بی‌سی در گزارش دیگری با اشاره به اینکه کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی تاکنون کوچک‌ترین موفقیتی در راه برقراری صلح به ‌دست نیاورده است، گفت: «گروه میانجیگری ناچار شد که برنامه‌ آخرین دیدار خود از تهران و بغداد را لغو کند و اکنون مالزی که یکی از اعضای گروه است پیشنهاد کرده است که سازمان کنفرانس اسلامی مأموریت گروه را مورد بررسی قرار دهد تا روشن شود که آیا باتوجه‌به پافشاری ایران بر لزوم برکناری رئیس‌جمهور عراق پیش از آغاز هرگونه مذاکره صلح، اصولاً امکان پیشرفت به‌سوی صلح وجود دارد یا خیر. باوجوداین، حضور نماینده ایران در گردهمایی فاس را می‌توان نشانه‌ای از علاقه دولت تهران به باز نگاه داشتن راه تماس با سازمان کنفرانس اسلامی تلقی کرد. این حرکت هماهنگ با اقداماتی است که ایران اخیراً برای بهبود روابطش با چندین کشور اسلامی انجام داده است. به‌ویژه کشورهای عرب حوزه خلیج فارس که با کمک‌های مالی خود، عراق را در جنگ با ایران یاری داده‌اند.»

گزارش -506

یونایتدپرس در گزارشی از ابوظبی، تلاش‌های دیپلماتیک اخیر برای توقف جنگ را به‌دلیل پافشاری ایران بر شرایطش، ناموفق اعلام کرد. این خبرگزاری نوشته است: «رهبران ایران باز هم مؤدبانه تلاش دیگری ازجانب حامیان عرب عراق را برای مذاکره درمورد پایان دادن صلح‌آمیز جنگ پنج‌ساله خلیج (فارس) رد کرده‌اند، اما در مقابل آن، ایران برای تقویت روابط دوجانبه خود با برخی از این متحدان عراق اقداماتی به عمل آورده است. به‌رغم سخنانی دراین‌مورد که مقامات مختلف عرب اسلامی و غیرمتعهد در ملاقات‌هایشان با رهبران ایران مدعی مشاهده علائم مثبتی شده‌اند، ایران همچنان با سرسختی از صلح کردن با رژیم صدام حسین رئیس‌جمهور عراق، خودداری می‌کند. به ‌گفتة مقامات رسمی و دیپلمات‌ها در خلیج ‌(فارس)، مطالب فوق نتیجه‌گیری غم‌انگیز سفر اخیر راشد عبدالله وزیر خارجه امارات عربی به تهران است. یک دیپلمات مقیم تهران گفت: یک تشکیلات ایرانی مقتدر وجود دارد که خواهان ادامه جنگ است. علاوه‌براین، ایران شرایطش را برای پایان جنگ کنار نگذاشته است. یک مقام رسمی امارات که عبدالله را در سفر به ایران همراهی کرده بود، گفت که اثری از تغییر در مواضع ایران مشاهده نکرده است؛ ایران مصراً خواهان سرنگونی صدام حسین و پرداخت غرامت جنگی معادل قریب 200 میلیارد دلار است. عبدالله گفته است که در مذاکره با مقامات ایران تنها چیزی که به دست آورده موافقت با ادامه مشورت‌ها جهت حفظ ثبات منطقه ازطریق دور نگاه‌ داشتن آن از مداخله خارجی بوده است.» یونایتدپرس افزوده است که عبدالله این سفر را به نیابت یوسف‌ العلوی وزیر خارجه عمان، انجام داده چون تهران بدون سروصدا از ملاقات با العلوی خودداری کرد. به ‌گزارش یونایتدپرس: «ایران به دفعات کشورهای ثروتمند نفتی را به تأمین اعتبار تلاش‌های جنگی عراق و ارائه بیش از 30 میلیارد دلار کمک مستقیم و غیرمستقیم به آن کشور متهم کرده است، اما رهبران ایران ضمن استقبال از دیدارهایی حتی ازجانب مقامات عربستان سعودی، از دادن روادید ورود به العلوی خودداری کرده و عمان را متهم کردند که به‌صورت پایگاه نظامی عمده‌ای برای امریکا و شوروی درآمده و چنین امری برای رژیم انقلابی اسلامی آیت‌الله خمینی تهدیدی دائمی محسوب می‌شود. مقامات خلیج (فارس) گفتند تهران قصد دارد روابط دوجانبه خود را افزایش دهد که ظاهراً هدف این کشور از این کار، شکستن حلقه انزاویی است که با هر بار رد پیشنهادهای صلح ازسوی ایران، تنگ‌تر و تنگ‌تر می‌شود. به ‌گفتة این مقامات دیدار عبدالله را می‌توان از این دیدگاه نگریست.»

گزارش -507

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و قائم‌مقام و معاون سیاسی وی و نیز سفیر ایران در لیبی امروز با آیت‌الله منتظری دیدار کردند. در این دیدار دکتر ولایتی گزارشی از سفر به عربستان و نتایج آن داد، سپس سفیر ایران در لیبی پیام سرهنگ قذافی درمورد حمایت لیبی از مواضع جمهوری اسلامی دربرابر دشمنان و لزوم بسیج تمام نیروهای کشورهای مسلمان در مقابل امریکا و اسرائیل را به اطلاع ایشان رساند. در ادامه، آیت‌الله منتظری ضمن تشکر از حمایت لیبی از جمهوری اسلامی، چنین اظهار کرد: «این معنا که تمام کشورهای اسلامی باید نیروهای خود را دربرابر امریکا و اسرائیل بسیج کنند از اول پیروزی انقلاب شعار و خواسته ما بوده و من کراراً گفته‌ام که تنها راه آزادی قدس عزیز از دست اشغالگران صهیونیسم، تدارک یک بسیج عمومی و راه‌پیمایی همگانی و صدمیلیونی به‌سمت قدس خواهد بود و در شرایط فعلی یک چنین جنگ بزرگی ازطرف امریکا توسط مزدوری همچون صدام به ما تحمیل شده و این رژیم مانع بزرگی برای بسیج‌ نیروها به‌سوی قدس است و به فرموده رهبر انقلاب "راه قدس از کربلا می‌گذرد" و برای نجات دو ملت ایران و عراق راهی جز سقوط صدام و آزادی کشور عراق وجود ندارد و دراین‌صورت است که بسیج عمومی برای آزادی قدس امکان‌پذیر است.» آیت‌الله منتظری در پایان با ذکر روایاتی درمورد ذلت صهیونیسم و پیش‌بینی اینکه در آخر زمان در جنگ مسلمانان با صهیونیسم‌ها با فداکاری مسلمین، اسلام و مسلمانان پیروز می‌شوند، افزود: «چنین روزی دیر نیست و براساس وعده‌های غیبی به‌زودی شاهد رسیدن آن روز خواهیم بود.»

گزارش -508

درپی اقدام امریکا و اسرائیل به تهدید لیبی، رئیس‌جمهور ایران در تماس تلفنی با رئیس‌جمهور لیبی بر حمایت ایران از لیبی تأکید کرد. به‌ نوشته روزنامه اطلاعات، رئیس‌جمهور در این تماس گفت: «ما مقاومت و استواری کشور برادر لیبی در مقابل توطئه‌های استکبار جهانی را ستایش می‌کنیم و مطمئن هستیم که همبستگی ما و شما و ملت‌های مسلمان امکان تهاجم امریکا و رژیم صهیونیستی علیه شما را از آنان سلب کرده است.» وی تأکید کرد: «ما در کنار شما قرار داریم و اعلام می‌کنیم که هرگونه اقدامی علیه کشور برادر لیبی، اقدام علیه جمهوری اسلامی ایران است و مطمئنیم که دشمنان جهانی و سلطه‌طلب هرگونه پاسخ تهدید خود را از ما و شما و همه ملت‌های مسلمان غیور و مبارز دریافت خواهند داشت.» رئیس‌جمهور ایران همچنین با اشاره به شهادت سلیمان‌ خاطر سرباز مصری، گفت: «ما به شهادت رسانیدن سرباز مبارز مصری که عملش سمبلی از آرمان‌های ملت مسلمان مصر است را نشانه‌ای از ضعف و زبونی دشمن می‌دانیم.» رئیس‌ شورای عالی دفاع با تأکید بر اینکه به جنایات اخیر اسرائیل در جنوب لبنان باید پاسخ مناسبی داده شود، به جنگ تحمیلی عراق اشاره کرد و گفت: ما معتقدیم اگر بعد از سرنگونی رژیم حاکم بر عراق، این کشور اسلامی به نیروهای مبارز و مسلمان برگردانده شود، مطمئناً امریکا و اسرائیل دیگر جرئت این گستاخی را نخواهند داشت که به تهدید دول مسلمان و عرب بپردازند و لذا با مشاهده وقایعی که اتفاق افتاده، عزم ما در پیگیری سیاست همیشگی‌مان درخصوص جنگ تحمیلی بیش‌ازپیش راسخ‌تر می‌شود. سرهنگ معمر قذافی نیز به رئیس‌جمهور کشورمان گفت: ما از مواضع شما در مقابل هر تجاوزی که علیه ما صورت می‌گیرد قدردانی و بدان افتخار می‌کنیم. ما با اتحاد خود دشمنان اسلام و آزادی را از بین خواهیم برد. وی همچنین مواضع لیبی در حمایت از ایران را اصولی و تغییرناپذیر خواند و هم‌پیمانی دو کشور را موجب شکست دشمنان مشترک دانست.

گزارش -509

وزیر صنایع سنگین ایران در تشریح قراردادهای اقتصادی با ترکیه گفت که در روابط اقتصادی دو کشور هیچ خرید غیراقتصادی یا با جنبه‌های سیاسی انجام نشده است. وی افزود که در این قراردادها روش‌هایی اتخاذ شده است که خرید کالا از ترکیه ازنظر قیمت و کیفیت در سطح بین‌المللی قابل‌رقابت باشد. بهزاد نبوی گفت که کالاهای وارداتی از ترکیه عمدتاً کالاهای اساسی و مواد اولیه بخش‌های صنعتی و کشاورزی است. وی سرمایه‌گذاری صنعتی ایران و ترکیه در یک کشور خارجی را پیشرفت مهمی در روابط اقتصادی دو طرف اعلام کرد و گفت: ایران بدین‌طریق می‌تواند وارد بعضی از بازارهای بین‌المللی شده و همگام با آن بخشی از بازار ترکیه را نیز به‌ دست آورد. وی افزود که از مجموع صادرات ایران به ترکیه در سال 65، حدود 75 میلیون دلار آن کالاهای غیرنفتی خواهد بود. نبوی روابط اقتصادی دو کشور را برای هر دو طرف سودبخش خواند. نشریه فرانکفورتر آلگمانیه چاپ آلمان در گزارشی ادعا کرده است که در سفر اوزال به ایران، ایران آمادگی خود را برای کاهش بهای نفت تا بشکه‌ای 27 دلار اعلام کرد؛ ترکیه نیز در مقابل بهای فولاد خود را تا هر تن 225 دلار کاهش داد.

گزارش -510

قرارداد ساخت لوله‌های یک خط لولة دیگر برای انتقال نفت عراق به ترکیه امضا شد. نشریه وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نوشته است که براساس قراردادی که بین شرکت‌ ایتالیایی سایپم، وزیر نفت عراق و وزیر مالی ترکیه به امضا رسید، ایتالیا لوله‌های نفتی‌ای را که از کرکوک عراق تا بندر اسکندرون در ترکیه و به موازات خط لوله قبلی عراق کشیده می‌شود، خواهد ساخت. این نشریه افزوده است: «ایتالیا به‌طورکلی یکی از شرکای عمده تجاری عراق است و علاوه‌بر این طرح که ارزش آن 600 میلیون دلار است، در چندین طرح دیگر این رژیم - که مجموعاً بالغ‌بر 20 میلیارد دلار می‌شود - نیز شرکت دارد.» به ‌نوشته این نشریه، ایتالیا بعد از فرانسه و آلمان سومین کشوری است که پذیرفت در ازای طلب‌هایش از عراق، از این رژیم نفت بخرد، بنابراین در پرداخت هزینه طرح در آینده با مشکلات کمتری مواجه خواهند بود. ایتالیا از ابتدای جنگ تحمیلی سعی کرده به شیوه معمول خود درزمینه‌ تسلیحاتی و نظامی کمتر درگیر شود، اما باتوجه‌به حمایت سوسیالیست‌های ایتالیا به گسترش روابط با عراق، شاید بیشتر قراردادها را درزمینه اقتصادی با این رژیم امضا کرده است.» از سوی دیگر، در ادامة حمایت‌های کشورهای عربی از عراق، امروز در مقر بانک توسعه اسلامی در جده موافقت‌نامه‌ای به امضا رسید. به گفته رادیو ریاض، براساس این موافقت‌نامه، بانک توسعه اسلامی اقدام به سرمایه‌گذاری در تجارت خارجی مالزی به سود رژیم عراق خواهد کرد. مبلغ این موافقت‌نامه دوازده میلیون دلار اعلام شده است.

گزارش -511

ورود افراد با اغراض سیاسی به حوزه علمیه قم با واکنش امام خمینی روبه‌رو شد. به‌ نوشته نشریه دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه: «چندی قبل در دیداری که هیئت مؤسس و هیئت‌مدیرة جامعه الزهرا (حضرات آقایان موسوی اردبیلی، مشکینی، جنتی، صانعی، توسلی و...) در خدمت امام داشته‌اند پس از گزارش‌های آقایان، حضرت امام از برخی از مسائل در حوزه علمیه ابراز نگرانی نموده و فرموده‌اند که بعضی افراد وارد حوزه می‌شوند که هدف آنها تحصیل نیست و اغراض سیاسی دارند. حتی کسانی که از بعضی ارگان‌ها (ظاهراً به‌خصوص سپاه را هم اسم برده‌اند) اخراج شده‌اند در حوزه فعالیت دارند. [ایشان] به اساتید و علمای حوزه تأکید فرموده‌اند که باید برای پیشگیری از این امور و صیانت و قداست حوزه اقدام نمایند.»

گزارش -512

آیت‌الله منتظری در دیدار قضات دادگاه عالی انقلاب بر ضرورت این دادگاه و اهمیت نفوس و اموال تأکید کرد. آیت‌الله منتظری چنین اظهار کرد: «از آنجا که در شرع مطهر به مسئله نفوس و اموال اهمیت فوق‌العاده‌ای داده شده، تأسیس و تشکیل این دادگاه کار لازم و مفیدی بود و بااینکه در بدو امر بعضی دوستان شاید تشکیل آن را لازم نمی‌دانستند، ولی اکنون لزوم و تقویت آن را تأکید می‌کنند و علت اصلی هم این است که قضاوت صحیح در اسلام باید در یک محیط فارغ و به دور از هر عامل فشار و جو خاصی انجام گیرد. بنابراین، آقایان قضات دادگاه عالی - که از فضلای متعهد حوزه علمیه می‌باشند - سعی کنند با دقت کامل و به دور از حالت انتقام‌گیری و عصبانیت و احساسات، تنها رضایت خداوند متعال و احکام شرع مقدس و ضوابط اسلامی را در تأیید و یا رد نظریات دادگاه‌ها مد نظر داشته ‌باشند و فقط از یک بعد به این مسئله نگاه نکنند، بلکه تمام جهات شرعی و ابعاد سیاسی و اجتماعی موضوع را بررسی کنند و اگر نکاتی و خصوصیاتی در نظریات قضات شرع دادگاه‌های بدوی انقلاب غفلت شده به آنان تذکر دهند تا ان‌شاءالله تعالی احکام و قضاوت‌های آقایان به واقع نزدیک‌تر و از خبط و اشتباه دورتر گردد.» ایشان تأکید کردند: «دقت در صدور حکم شرعی همیشه مرضی شارع مقدس می‌باشد و اگر فرضاً دقت در صدور حکم شرعی و اجرای آن شد و در بعضی جاها احیاناً باعث شد که گناه‌کاری مجازات نشود، به فرموده پیامبر اکرم(ص) بهتر است از اینکه بی‌گناهی مجازات شود. روی این اصل آقایان محترم در مسئله اعدام‌ها و مصادره‌ها کاملاً دقت نمایند؛ مبادا موردی برخلاف موازین شرع و بر مصلحت انقلاب و نظام جمهوری اسلامی حکم خلافی صادر و اجرا گردد.»

گزارش -513

درحالی‌‌که در ادامه تلاش‌های کمیته‌ آشتی اعراب برای نزدیکی سوریه و اردن، امروز وزیر کشور اردن با حافظ اسد دیدار کرد، روزنامه‌های لبنان نوشتند که صدور نفت ایران به سوریه به‌دلیل مخالفت ایران با توافقنامه دمشق و تجدید رابطه سوریه با اردن قطع شده است. به ‌گزارش خبرگزاری رسمی سوریه، در ملاقات عصام وزیر کشور اردن با اسد، اوضاع جهان عرب و روابط سوریه با اردن بررسی شد. وزیر کشور اردن که روز یکشنبه در رأس یک هیئت مهم وارد دمشق شده، عصر امروز نیز با همتای سوری‌اش درباره اختلافات مرزی دو کشور و مسائل امنیتی مذاکره کرد. از سوی دیگر، روزنامه‌های لبنان با انتشار خبر قطع صدور نفت ایران به سوریه، علت آن‌ را مخالفت جمهوری اسلامی با توافقنامه دمشق و تجدید روابط سوریه با اردن اعلام کردند.

منابع و مآخذ روزشمار 1364/10/17