1360.01.23

روزشمار جنگ سال 1360 1360.01.23
نام‌های دیگر	بیست و سه فروردین
تاریخ شمسی	1360.01.23
تاریخ میلادی	12 آوریل 1981
تاریخ قمری	7 جماد‌ی‌الثانی 1401

1361.01.23

1362.01.23

1363.01.23

1364.01.23

1365.01.23

1366.01.23

1367.01.23

گزارش- 1

1. امروز، رزمندگان ایرانی در برخی از مناطق جبهه میانی تلفاتی بر ارتش عراق وارد کردند. در جبهه شمال‌غرب نیز ارتفاعات لانون در خاک عراق به تصرف نیروهای ایران درآمد. در استان کرمانشاه، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران مواضع اشغالی قوای عراقی در منطقه گیلان‌غرب را بمباران کرد که براثر آن تعدادی از نیروهای عراقی کشته شدند و ۳ چادر بزرگ مهمات آنها منهدم شد. همچنین به گزارش خبرگزاری پارس، از ساعت ۱۱ تا ۱۴ امروز، در نتیجه آتش خمپاره‌انداز نیروهای ایرانی در ارتفاعات بان‌سیران، ۵ سنگر گروهی قوای عراقی از بین رفت و چند تن کشته از دشمن برجای ماند. از سوی دیگر، درگیری شدیدی بین نیروهای دو طرف در منطقه سومار رخ داد که در جریان آن تعدادی از نیروهای عراقی کشته یا مجروح شدند و تعدادی خودروی زرهی نیز منهدم شد. ارتش عراق همچنین مواضع نیروهای ایران را در داربلوط زیر آتش توپخانه قرار داد. علاوه‌براین در جبهه شمال‌غرب، ارتفاعات لانون در خاک عراق به‌همت نیروهای سپاه پاسداران سنندج به تصرف درآمد. رسول یاحی، قائم‌مقام سپاه پاسداران خوزستان، در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه کیهان گفت: «این ارتفاعات که در امتداد کوه‌تخت مریوان قرار دارد، بدون کمترین تلفاتی به تصرف نیروهای جانباز سپاه پاسداران درآمد.» وی همچنین افزود: «این نقطه یکی از مراکز بسیار مهم و استراتژیک است و جبهه مریوان نیز تنها نقطه‌ای از خاک ایران است که نیروهای ما از آنجا موفق شدند داخل خاک عراق را مورد تهاجم قرار دهند.»

گزارش- 2

2. در جبهه جنوب، براثر حملات توپخانه‌ای امروز نیروهای ایرانی در دزفول، حمیدیه و فاو تلفاتی به ارتش عراق وارد آمد. عراق همچنین در برخی محورهای این جبهه اقدام به تقویت نیروهایش کرد. با اجرای آتش دقیق خمپاره‌انداز نیروهای سپاه پاسداران بر روی سنگرهای گروهی و خودروهای عراقی در منطقه دشت عباس دزفول، تعداد ۵ دستگاه خودروی حامل مهمات منهدم شد و سرنشینان آنها کشته شدند. این حمله تعدادی کشته و مجروح از نیروهای عراقی برجای گذاشت. در منطقه حمیدیه، نیروهای سپاه پاسداران موفق شدند یک دستگاه تانک، یک خودروی حامل آذوقه و ۱۵ سنگر مهمات ارتش عراق را منهدم کنند. از میزان دقیق تلفات نیروهای عراقی در این حمله اطلاعی در دست نیست، اما یکی از نیروهای سپاه مجروح شد. همچنین در مناطق الزیادیه و پاسگاه الدویب در شمال فاو در خاک عراق، قوای خودی با اجرای آتش موفق شدند یک انبار مهمات، یک سنگر انفرادی، ۶ سنگر بتونی، ۴ ساختمان محل تجمع نیروهای عراقی و ۲ خمپاره‌انداز ۸۲ میلی‌متری آنان را منهدم کنند. در این حملات نیز چند تن از نیروهای دشمن کشته شدند. در شهر فاو نیز براثر اجرای آتش توپخانه رزمندگان ایرانی یک انبار کالای گمرک، یک دکل ماکروویو، یک سنگر خمپاره‌انداز و یک ساختمان محل تجمع نیروهای عراقی منهدم شد. حمله مذکور تلفات جانی سنگینی بر نیروهای عراقی وارد آورد به‌گونه‌ای که حرکت آمبولانس‌ها در محل برای حمل مجروحان و کشته‌شدگان تا ساعت‌ها مشهود بود. براساس گزارش واحد اطلاعات و عملیات سپاه خوزستان، عراق نیروهایی از مصر آورده و آنها را به تانک و توپ و نفربر و کلیه وسایل نظامی مجهز کرده است. نیروهای مصری در جبهه‌های صالح (چنانه)، شوش، بستان، دزفول و در مناطق، کوه‌ها و تپه‌های چنانه و الله اکبر مستقر شده‌اند. عراق همچنین علاوه‌بر مستحکم‌کردن سنگربندی و تقویت تجهیزات خود در منطقه، از نیمه فروردین‌ماه نیروهای زیادی را در رادار چنانه پیاده کرده است.

گزارش- 3

3. عراق امروز، ضمن بمباران یکی از ارتفاعات استان ایلام به حملات موشکی و خمپاره‌ای خود به اهواز و آبادان ادامه داد. ساعت ۱۳:۳۰ امروز، ۲ فروند هواپیمای عراقی ارتفاعات تنگ‌بینا در اطراف ایلام را بمباران کردند که از تلفات آن خبری در دست نیست. هواپیماهای عراقی همچنین مقداری اشیای نامعلوم بر روی منطقه مذکور ریختند که از ماهیت آنها نیز اطلاعی کسب نشده است، بنابراین گروهی برای بررسی این موضوع اعزام شدند. براساس گزارش نیروی زمینی ارتش در غرب (کرمانشاه)، این هواپیماها هنگام برگشت از سمت تنگه بینا به داخل خاک عراق در سطح پایین پرواز می‌کردند که یک فروند از آنها ارتفاعات گچ را بمباران کرد. روی یکی از بمب‌های فرو ریخته‌شده نوشته شده بود “تقدیم به بنی‌صدر”. همچنین تعداد ۳ فروند هواپیمای عراقی در ساعت ۲۰:۱۰، به آسمان کرمانشاه تجاوز کردند که براثر آتش پدافند خودی از منطقه متواری شدند. استانداری ایلام در اطلاعیه‌ای به مردم به‌ویژه کودکان هشدار داد به‌دلیل اینکه هواپیماهای عراقی مواد مسموم‌کننده فرو می‌ریزند و استفاده از این مواد حتی به مقدار بسیار کم منجر به مسمومیت و مرگ می‌شود، به‌محض مشاهده مواد مشکوک مراتب را سریع به نزدیک‌ترین واحد انتظامی اطلاع دهند تا اقدام لازم برای جمع‌آوری و انهدام آنها انجام شود. در حملات توپخانه‌های دوربرد ارتش عراق به شهر آبادان، یک تن شهید شد و ۱۷ نفر مجروح شدند. چندین واحد مسکونی نیز در این شهر براثر این حملات تخریب شد. همچنین در نتیجه آتش توپخانه ۱۸۲ میلی‌متری نیروهای عراقی در شهر اهواز ۲ تن شهید و ۶ نفر زخمی شدند. در این حمله به چند منزل مسکونی خساراتی وارد آمد. شایان ذکر است حمله مذکور درحالی انجام شد که هیئت صلح کشورهای غیرمتعهد که دو روز پیش به ایران آمد، برای بازدید از مناطق جنگی در خوزستان به سر می‌برد. امروز همچنین خمپاره‌اندازهای سپاه پاسداران کارخانه صابون‌سازی خرمشهر را که محل تجمع نیروهای عراقی بود هدف قرار دادند و در نتیجه کارخانه مذکور دچار آتش‌سوزی شد. از تلفات دشمن اطلاعی در دست نیست. علاوه‌برآن، ۳ تن از نیروهای غواص عراقی که قصد نفوذ در نیروهای خودی در منطقه خرمشهر را داشتند، کشته شدند. این گزارش حاکیست نتیجه درگیری بین نیروهای ایران و عراق در همین منطقه، تعدادی کشته و مجروح از نیروهای عراقی بود. ارتش عراق با انتشار بیانیه نظامی شماره ۳۰۴ ادعا کرد که ضمن انهدام ۳ قبضه توپ، یک پست دیدبانی، یک خودرو، ۴ دستگاه لودر و ۲ چادر مهمات در مناطق مختلف جنگی، ۲۴ نفر از سربازان ایرانی را نیز کشته‌ است. این بیانیه تلفات قوای عراق را ۹ کشته و میزان خسارات ارتش این کشور را انهدام یک نفربر زرهی و ۲ دستگاه خودرو اعلام کرد.

گزارش- 4

4. واحد اطلاعات و عملیات سپاه خوزستان، با ارسال گزارشی به مرکز فرماندهی سپاه پاسداران به تشریح آخرین وضعیت استقرار نیروهای دو طرف در نقاط مختلف جبهه‌ جنوب پرداخت. در این گزارش، اوضاع کلی جبهه‌های جنگ در خوزستان و نحوه سازماندهی نیروهای دو طرف، بدین‌صورت تشریح شد: «عراق اکنون بیش از ۶ لشکر زرهی، مکانیزه و پیاده خود را در خوزستان درگیر کرده است که ۲ لشکر۱ و ۱۰ در منطقه دزفول، لشکر۹ در محور سوسنگرد - الله اکبر، لشکر۵ در مقابل اهواز و لشکر۳ در منطقه آبادان مستقر هستند که این لشکرها را با واحدهای آماده کماندو یا نیروی مخصوص تقویت کرده است.» این گزارش در ادامه، وضعیت کلی جنگ را در نقاط مختلف استان خوزستان درقالب سه جبهه دزفول - شوش، اهواز و آبادان - خرمشهر ترسیم کرد. براین‌اساس، در جبهه دزفول - شوش، عراق لشکر۱ و ۱۰ خود را در محور فکه - حسن‌قندی وارد کرد و در منطقه گسترش داد. آنچه بیشتر تأیید می‌شود این است که لشکر۱ در خطوط مقدم منطقه گسترش دارد و عراق لشکر۱۰ خود را به پشت‌جبهه منتقل کرد. در سمت مقابل، مسئولیت زمینی این منطقه را لشکر۲۱ پیاده حمزه به‌عهده دارد و سپاه دزفول نیز در جبهه‌های مختلف به‌طور مشترک با ارتش یا به‌طور مستقل فعال می‌باشد. جبهه دیگر این منطقه تنگه رقابیه در جنوب شوش است. این تنگه حالتی دارد که نیروهای ایرانی می‌توانند با عبور از آن، نیروی دشمن را دور بزنند، اما نیروهای عراقی پس از مطلع‌شدن از این موضوع تنگه را تصرف کردند و موفق شدند از محاصره‌شدن نیروهای خود جلوگیری کنند. درباره جبهه اهواز که در این گزارش به سه جبهه ارتفاعات الله اکبر، سوسنگرد و کرخه‌کور تقسیم شده، آمده است: ارتش عراق از آغاز جنگ توجه زیادی به ارتفاعات الله اکبر داشت و در اوایل جنگ نیز سوسنگرد را ازطریق این ارتفاعات دور زد و تصرف کرد، اکنون حدود یک گردان زرهی تقویت‌شده عراق همراه یک گروهان پیاده در این ارتفاعات مستقر می‌باشد که در مقابل آن تیپ۳ لشکر۹۲ زرهی اهواز همراه نیروهای پیاده مکانیزه سپاه پاسداران و نیروهای پیاده ستاد دکتر چمران مستقر می‌باشند. در جبهه سوسنگرد، پس از اینکه در آبان‌ماه سال ۱۳۵۹، سوسنگرد از محاصره عراقی‌ها درآمد، عراق جبهه خود را در غرب سوسنگرد حفظ کرد و نیرویی در حد یک گردان از دهلاویه تا غرب سوسنگرد همراه یک گردان پیاده آرایش داد. البته عراق درگیری با ایران در این منطقه را به‌دلیل انهدام پل روی رودخانه نیسان پیش‌بینی نمی‌کرد، اما سپاه با ساخت ۲ پل یکی بشکه‌ای و دیگری چوبی روی رودخانه مذکور با طرح حساب‌شده‌ای در ۲۶ اسفندماه ۱۳۵۹، به غرب سوسنگرد حمله و یک گروهان تانک، یک تا ۲ گروهان نفربر و یک گروهان پیاده عراقی را که در غرب سوسنگرد مستقر بودند، نابود کرد. پس از آن عراق خط مقدم خود را قدری به عقب برد و نیرویی را کمتر از پیش در غرب سوسنگرد و نیروی دیگری در ۲ رده یکی درحدود ۳ تا ۴ کیلومتری و دیگری درحدود ۸ تا ۱۲ کیلومتری جاده بستان مستقر کرد تا درصورت حمله مجدد ایران بتواند به‌سرعت نیروی احتیاط خود را وارد کند. در جبهه کرخه‌کور، پس از احداث سد روی رود کرخه و سرازیر‌کردن آب به جنوب کرخه بازهم حدود یک گردان زرهی عراق در شمال کرخه‌کور در دو منطقه قبر سعدون و ساچت مستقر بودند که در مقابل آنها نیروی پیاده سپاه در جنوب جاده حمیدیه - سوسنگرد و نیروی زرهی لشکر۱۶ در شمال جاده گسترش داشت. در این منطقه، دشمن در مقابل خود سد خاکی احداث کرد تا از نفوذ آب به مواضع خود جلوگیری کند. درجبهه آبادان - خرمشهر که به حوزه‌های دارخوین، آبادان، ماهشهر، اروندکنار، جزیره مینو و خرمشهر تقسیم شده است، وضعیت به این شکل اعلام شد: در جبهه دارخوین که در آغاز با استقرار نیروهای پیاده سپاه باز شد و سپس نیروهای زرهی ارتش جمهوری اسلامی ایران در این منطقه مستقر شدند، عراق جبهه مقابل خود را با مین ضدتانک و ضدنفر و خاکریز پوشاند. پس از طغیان آب رودخانه کارون، شمال جاده تدارکاتی دشمن منتهی به پل حفار در روی کارون و تمام سنگرهای نیروهای عراقی در حدفاصل غرب کارون و شرق جاده اهواز - خرمشهر را آب گرفت. در آبادان، در جبهه اصلی که از فیاضیه در کنار رودخانه کارون و در جنوب حفار تا آخرین نقطه شرقی بهمنشیر است، نیروی بسیار کم زرهی (درحدود ۲ گروهان) در کنار نیروهای سپاه و ارتش و دیگر نیروهای مردمی مستقر بودند. در بعضی نقاط فاصله نیروهای خودی و دشمن بسیار کم و به‌علت مسطح‌بودن زمین، اقدامات چریکی و مرحله‌ای تا حدودی غیرممکن بود. در جبهه ماهشهر، ارتش عراق پس از عبور از کارون جاده اهواز - خرمشهر و جاده آبادان - ماهشهر را تصرف و نیروهایش به عرض ۳ تا ۶ کیلومتری جنوب جاده ماهشهر پیشروی کردند. در جبهه ماهشهر نیروهای مشترک زرهی، تکاوران و نیروهای پیاده سپاه در مقابل نیروهای عراقی آرایش داده شدند. چند بار از این جبهه به عراقی‌ها حمله شد که چندان مؤثر نبود. جبهه اروندکنار با بیش از ۵۰ کیلومتر مرز مشترک با عراق بسیار حائز اهمیت است که در نقاط حساس آن نیروی پیاده مستقر شد. عراق در طول این جبهه طبق اطلاعات موجود حدود یک‌هزار نفر پیاده و یک تیپ زرهی مستقر کرد. جزیره مینو نیز که حدود نیمی از محیط آن را اروندکنار پوشانده، نقطه حساس و خطرآفرینی برای آبادان بود. به‌علت طغیان رودخانه‌ها، حدود ۳۰ سانتی‌متر آب، بیشتر نقاط جزیره را گرفت که رفت‌وآمد در آن به‌سختی انجام می‌شد. در بخش شرقی جبهه خرمشهر، نیروی پیاده سپاه خرمشهر و نیروی پیاده ارتش مستقر شدند. لازم به ذکر است که آبادان از این محور تهدید می‌شد. دشمن نیروی پیاده کمی را در خرمشهر گسترش داد و همچنین از نیروهای جیش‌الشعبی در نگهداری شهر استفاده کرد. طبق اطلاعات موجود، آزادسازی خرمشهر تا حدودی راحت، اما نگهداری آن باتوجه‌به جاده تدارکاتی و نیرورسانی مشکل می‌باشد.

گزارش- 5

5. به‌دنبال حمله غافلگیرکننده نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران به پایگاه‌های هوایی عراق در ۱۵/۱/۱۳۶۰، (عملیات اچ۳) که تلفات گسترده‌ای را بر نیروی هوایی این کشور وارد کرد*، صدام برخی از کارکنان نیروی هوایی عراق را مجازات کرد. حمله نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران به پایگا‌ه هوایی الولید واقع در غرب عراق و واردساختن تلفات گسترده بر نیروی هوایی این کشور خشم رهبری عراق را برانگیخت، به‌گونه‌ای که دستور محاکمه برخی از کارکنان نیروی هوایی را داد. صدام حسین شکست ناشی‌از این حمله را متوجه خلبانان و کارکنان نیروی هوایی عراق دانست و دستور محاکمه ۲۹ نفر از این نیرو را صادر کرد. در جریان این محاکمه ۶ نفر از کارکنان نیروی هوایی ارتش عراق محکوم به اعدام و ۲۳ نفر زندانی شدند.

گزارش- 6

6. باوجود اینکه اوضاع کردستان همچنان ناآرام است و درگیری‌ها به‌صورت پراکنده ادامه دارد، روند تسلیم‌شدن افراد گروه‌های مسلح غیرقانونی و قوای عراقی نیز ادامه دارد. امروز، علاوه‌بر درگیری در سنندج، در ساعت ۱۹:۳۰، تعدادی از مهاجمان مسلح با سلاح‌های سنگین از اطراف روستای کلب‌رضاخان به پاسگاه گاومیش (منطقه میاندوآب) حمله کردند. در مریوان نیز آتش توپخانه خودی موجب انهدام ۵ سنگر گروهی و یک دستگاه خودروی حامل مهمات در توتخان شد که براثر آن چند تن از ارتش عراق کشته شدند. همچنین ۳ تن از نظامیان عراق خود را به سپاه مریوان تسلیم کردند. امروز، در جاده دزلی یک خودروی ارتش براثر برخورد با مین منهدم شد، اما از این حادثه تلفاتی گزارش نشد. در جاده تکاب به حسن‌آباد نیز یک دستگاه تراکتور جهاد سازندگی روی مین رفت که یک نفر به شهادت رسید و تعدادی مجروح شدند. از طرفی، براساس گزارش ستاد عملیات غرب، دولت عراق تعدادی از اهالی دشت ذهاب که به عراق رفته بودند را دعوت به همکاری کرد و به آنها اسلحه تحویل داد. این افراد در چهارکلاو مستقر شدند و قصد حمله به نیروهای ایرانی را داشتند که شلیک یک گلوله توپ نیروهای ایران به موضع آنها موجب کشته‌شدن ۳۲ نفر شد. چهار نفر از آنها هم خود را به سیدنصرالدین حیدری (از افراد بانفوذ محلی در منطقه کرندغرب و سرپل ذهاب) تسلیم کردند. درضمن امروز، ۲ نفر از افراد گروه‌های مسلح غیرقانونی تسلیم سپاه بانه شدند. افراد گروه رزگاری هم ۲ نفر از پیشمرگان این گروه را که تصمیم داشتند خود را به رزمندگان مریوان معرفی کنند، کشتند. همچنین در درگیری امروز، بین نیروهای ارتش عراق و معارضین کرد در ناحیه قوره‌تو (استان سلیمانیه عراق)، تعدادی از سربازان عراقی کشته یا زخمی شدند. در منطقه مرکز هم حدود ۲ دستگاه تانک با شلیک گلوله آر.پی.جی منهدم شد.

گزارش- 7

7. در ادامه تحرکات گروه‌های مسلح غیرقانونی در جبهه شمالی، امروز، در آذربایجان‌غربی ۲ تن از اهالی منطقه منگور شهید شدند و در سنندج مرکز استان کردستان نیز یکی از نیروهای سپاه پاسداران به شهادت رسید. از سوی دیگر، مسئول سپاه پاسداران سنندج از تسلیم‌شدن برخی از افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی و دریافت امان‌نامه بر مبنای فرمان امام خبر داد. درهمین‌زمینه، مسئول سپاه پاسداران سنندج در مصاحبه‌ای با روزنامه کیهان اعلام کرد: «به‌دنبال پیام تاریخی امام خمینی مبنی‌بر اینکه افراد فریب‌خورده و ناآگاه می‌توانند امان‌نامه دریافت دارند، تاکنون عده زیادی خود را معرفی کرده‌اند که به نسبت از گروه‌های دمکرات، کومه‌له، رزگاری و چریک‌های فدایی خلق هستند.»

گزارش- 8

8. افراد وابسته به سازمان مجاهدین خلق (منافقین) همچنان در برخی از شهرهای کشور ازجمله سنگر، رشت و گچساران دست به اقدامات قانون‌شکنانه و آشوب‌طلبانه می‌زنند. درهمین‌زمینه فرمانده کل سپاه پاسداران در نامه‌ای خواستار اطلاع‌رسانی اقدامات آنها به‌ مردم به‌منظور افشای ماهیت واقعی این احزاب و گروه‌ها شد. براساس گزارش سپاه رشت، در شبانه‌روز گذشته، در لنگرود بین اعضای سازمان مجاهدین خلق و نیروهای طرف‌دار نظام درگیری ایجاد شد که قبل از مداخله نیروهای انتظامی پایان یافت. در روستای پیش‌کنار از توابع سنگر گروهی از مخالفان مسلح به مردم حمله کرده و اموال آنان را به غارت بردند. همچنین در کارخانه ایران پوپلین افراد پاک‌سازی‌شده به کارخانه مذکور حمله کردند و نماینده کارخانه را گروگان گرفتند. دانش‌آموزان طرف‌دار سازمان مجاهدین خلق نیز در چند مدرسه رشت ایجاد اغتشاش کردند و در یک مدرسه دست به تحصن زدند. در گچساران هم در نتیجه فعالیت‌های تحریک‌آمیز منافقین بین آنها و نیروهای مدافع نظام درگیری رخ داد و تعدادی از دو طرف مجروح شدند. فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در نامه‌ای ضمن تشکر از ارسال پیام‌های مربوط به درگیری‌های احزاب مخالف نظام، رشد و آگاهی مردم را بزرگ‌ترین عامل پیروزی دانست و گفت: «با پیگیری و پشتکار تمام در مراسم نماز جمعه، سخنرانی‌ها و ازطریق رسانه‌های گروهی و کلیه امکانات مردمی سپاه آن منطقه، هر هفته یا هر روز گزارش عملکردهای گروه‌های ضدانقلاب و منافق را به اطلاع مردم برسانید. نیاز نیست در صحبت‌ها از فردی خاص یا عده‌ای خاص حتماً صحبت شود، بلکه جریانات سیاسی که در زمان جنگ سعی در براندازی انقلاب اسلامی و اعمال حکومت‌های خفقان و ضدمردمی دارند برملا نمایند، در این‌گونه برخورد عناصر وابسته به سرمایه‌دار، فئودال و فرصت‌طلب‌های موجود نیز رسوا و محکوم خواهند شد.»

گزارش- 9

9. امشب، رئیس‌جمهور پس از حضور در مناطق جنگی خوزستان و بحث و گفت‌وگو درباره تحولات جبهه‌های جنگ با مقامات مسئول، در جلسه‌ای درمورد اجرای عملیات لازم در آینده به‌منظور خارج‌کردن نیروهای عراقی از خاک ایران با مسئولان و فرماندهان مستقر در جبهه مشورت کرد. ابوالحسن بنی‌صدر رئیس‌جمهور و فرمانده کل قوا، بعدازظهر امروز، همراه تیمسار ولی‌الله فلاحی رئیس ستاد مشترک، برای نظارت بر عملیات رزمندگان ایرانی به جبهه‌های جنگ رفت. پس از حضور رئیس‌جمهور در خوزستان، جلسه‌ای با حضور وی، مصطفی چمران، ولی‌الله فلاحی و چند تن از فرماندهان نظامی مستقر در منطقه و مسئولان سپاه پاسداران خوزستان برگزار شد. حاضران در این جلسه ابتدا درباره اقدامات انجام‌شده در جبهه‌ها و چگونگی پیشرفت فعالیت‌های پشت‌جبهه گفت‌وگو و تبادل‌نظر کردند و سپس به بحث درخصوص اجرای عملیات لازم برای بیرون‌راندن ارتش عراق از خاک کشور و هماهنگی بیشتر بین نیروهای رزمنده ایرانی در نبرد با عراق پرداختند و در پایان تصمیمات لازم را اتخاذ کردند.

گزارش- 10

10. هیئت ۳ نفری بررسی و حل اختلاف مسئولان حکومتی عصر امروز، در محل وزارت کشور تشکیل جلسه داد و در یک جلسه مشترک با دادستان کل کشور اصول کار، حدود و اختیارات هیئت و نحوه ارتباط آن با مراجع قضایی کشور را بررسی کرد. حجت‌الاسلام محمد یزدی نیز در این جلسه به‌عنوان سخنگوی هیئت انتخاب شد. پیش از آغاز جلسه امروز نیز نماینده رئیس‌جمهور در هیئت ۳ نفری بر ضرورت حفظ آرامش و مشوش‌نکردن اذهان عمومی تأکید کرد. هیئت ۳ نفره‌ حل اختلاف بر مبنای بند ۶ فرمان ۱۰ ماده‌ای امام خمینی در ۲۵ اسفند ۱۳۵۹ و پس از تشدید اختلافات بین قوا و غائله ۱۴ اسفند ۱۳۵۹، به‌منظور رسیدگی به شکایت‌هایی درباره مسائل جنگ و سایر مسائل مورد اختلاف بین مقامات کشور، تشکیل شد. هیئت مذکور متشکل از آیت‌الله مهدوی کنی نماینده‌ امام، حجت‌الاسلام اشراقی نماینده‌ رئیس‌جمهور و حجت‌الاسلام محمد یزدی نماینده‌ رؤسای قوه‌ قضائیه، مقننه و دولت بود. پیش از آغاز جلسه حجت‌الاسلام اشراقی نماینده رئیس‌جمهور در هیئت ۳ نفره، در مصاحبه‌ای ضمن ابراز امیدواری به انجام اقدامی مثبت با تلاش هیئت و تأکید بر ضرورت آرامش و مشوش‌نکردن اذهان عمومی گفت: «من به تمام مقامات مسئول مملکت و روزنامه‌ها شدیداً اخطار می‌کنم مراقبت و کوشش کنند که مشکلی پیش نیاید و خدایی نکرده کاری نشود که سوءتفاهم پیش آید و برعهده مسئولین است که آرامش را که دراثر فرمان امام فعلاً در مملکت به‌وجود آمده حفظ کنند و همچنین روزنامه‌ها بکوشند در بیان حقایق، بدون اینکه اعصاب مردم را تحریک کنند، اجازه دهند ملت رشید راه خودش را برود.» حجت‌الاسلام یزدی نیز درباره تصمیمات هیئت مذکور در جلسه امروز، در گفت‌وگو با روزنامه جمهوری اسلامی اظهار کرد: «هیئت در این جلسه درباره چارچوب مشخصی جهت عملکرد خود به توافق رسید. این جلسه با حضور دادستان کل کشور جناب آقای موسوی اردبیلی، به‌منظور هماهنگ‌کردن فعالیت‌های هیئت و دادستانی تشکیل شده بود تا حدود را مشخص کند. درارتباط‌با ارجاع پرونده‌ای مربوط به شکایت آقای بنی‌صدر به هیئت مذاکراتی انجام گرفت. درمورد طرز کار هیئت دقیقاً ازنظر زمان و تعداد جلسات در هفته و مکان تشکیل جلسه و حدود آن تصمیماتی گرفته شد. طبق توافق هیئت، در هفته ۳ جلسه خواهیم داشت که به‌طور رسمی حداقل ۳ ساعت طول خواهد کشید و حدود و وظایف و اختیارات از متن حکم امام نسبت به جناب آقای مهدوی کنی وزیر کشور، استخراج و مشخص شد که عبارت‌اند از: ۱. رسیدگی به موارد تخلف، ۲. رسیدگی به اعمال کسانی که منشأ تشنج می‌شوند، ۳. رسیدگی به جراید و روزنامه‌ها و رسانه‌های گروهی. دراین‌مورد، هیئت ابتدا تذکر خواهد داد و کوشش می‌کند اختلافات را حل کند و در درجه دوم متخلف را به مردم معرفی می‌کند و سپس اسناد و مدارک و نظر نهایی را دراختیار دادستان کل کشور می‌گذارد تا دادستان به وظایف قانونی خود عمل کند.» نماینده سه قوه در هیئت ۳ نفره همچنین افزود: «قرار بر این شد که هر مسئله‌ای پس از توافق اگر هیئت صلاح دانست نتایج کار هیئت دراختیار افکارعمومی قرار گیرد. این دقیقاً بستگی به‌نظر هیئت دارد و دراین‌زمینه اولویت بر این است که با تماس با طرفین، هیئت سعی در اصلاح داشته باشد.» وی درباره رسیدگی به تخلف روزنامه‌ها اضافه کرد: «شکایات بسیاری از جراید و روزنامه‌ها دراختیار هیئت قرار گرفته است و وظیفه قانونی هیئت آن است که مستقلاً به این مسئله رسیدگی کند.» حجت‌الاسلام یزدی درمورد نحوه ارتباط هیئت با دادستانی گفت: «هیئت و دادستانی هرکدام در محدوده قانونی خود می‌تواند عمل کند. هیئت نمی‌تواند مستقلاً در فعالیت‌های دادستانی دخالت کند؛ همین‌طور این مطلب درباره دادستانی نیز صادق است. درنتیجه، وقتی هیئت به نظر قطعی رسید قبل از آنکه عملی انجام دهد در مسیر حل اختلاف تلاش می‌کند و اگر موفق نشد، مردم را در جریان می‌گذارد و در مرحله سوم کار به دادستانی ارجاع می‌شود تا دادستانی به وظایف قانونی خود عمل کند.» وی همچنین درباره مدت زمان فعالیت هیئت خاطرنشان کرد: «دقیقاً قابل پیش‌بینی نیست که هیئت تا چه موقع به کار خود ادامه دهد و این هیئت تازمانی‌که زمینه‌های اختلاف از میان نرفته باشد، به‌کار خود ادامه خواهد داد.»

گزارش- 11

11. اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و همچنین اعضای شورای‌عالی قضایی امروز، به‌صورت جداگانه با امام خمینی رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، دیدار و ضمن دادن گزارشی از فعالیت‌های خود، با امام گفت‌وگو کردند. صبح امروز، عبدالکریم سروش، حسن عارفی، علی شریعتمداری، حسن حبیبی، محمدجواد باهنر و جلال‌الدین فارسی اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با امام خمینی دیدار کردند و آخرین تصمیمات و نتایج اتخاذشده در شورای مذکور را به رهبر انقلاب گزارش دادند. در این دیدار رهبر انقلاب اسلامی نیز رهنمودهایی در زمینه‌های مختلف بیان کردند. در پایان دیدار علی شریعتمداری در مصاحبه‌ای درباره جزئیات دیدار اعضای شورای مذکور با امام گفت: «ابتدا گزارشی به عرض ایشان رسید. این گزارش مجتمع بود بر فعالیت کمیته‌های برنامه‌ریزی و اقداماتی که درزمینه تدوین ضوابط انتخاب دانشجو و درمورد کارهایی که در جهاد دانشگاهی انجام می‌شود. ضمناً به عرض امام رسید که هدف اعضای ستاد این است که در بازگشایی دانشگاه تغییرات بنیادی در زمینه‌های مختلف امور دانشگاهی به عمل آورند. بعد از گزارش مختصری که ازسوی اعضای ستاد داده شد، امام رهنمودهایی فرمودند که به ترتیب نکته‌هایی از آن را اشاره می‌کنیم: امام فرمودند رشته‌های موردنیاز زودتر افتتاح شود و امکانات برای بازگشایی این رشته‌ها دراختیار دانشگاه‌ها قرار گیرد و کوشش شود تا به‌تدریج دانشگاه‌ها باز شود و همراه با بازسازی وضعی به‌وجود بیاید که اعمال گذشته تکرار نشود. دانشگاه مرکز توطئه و فعالیت‌های ضدانقلاب نشود. درمورد استفاده از اساتید، امام فرمودند که کوشش شود از استادان متخصص از آنهایی که می‌خواهند به مملکت خدمت کنند و سر ناسازگاری با انقلاب ندارند، استفاده بشود. حرمت استادان محفوظ بماند و امنیت شغلی استادان فراهم شود. البته در مسئله آموزش تأکید فرمودند که در امر آموزش نباید ضدانقلاب شرکت کند و آموزش را به انحراف بکشاند.» از سوی دیگر، اعضای شورای‌عالی قضایی شامل آیت‌الله سیدمحمد بهشتی رئیس دیوان‌عالی کشور، موسوی اردبیلی دادستان کل کشور، علی قدوسی دادستان کل انقلاب اسلامی و ربانی املشی عضو شورای‌عالی قضایی امروز، به حضور امام خمینی رهبر انقلاب رسیدند و گزارشی درزمینه مسائل قضایی و همچنین آخرین تصمیمات این شورا به اطلاع امام رساندند. در این دیدار مسائل قضایی کشور، مسئله قضا در اسلام و جزای اسلامی مطرح شد و امام در‌این‌زمینه‌ها راهنمایی‌هایی کردند. در پایان این دیدار آیت‌الله سیدمحمد بهشتی در مصاحبه‌ای اعلام کرد: «مسائل متعددی در قوه قضائیه پیش آمده بود ازنظر مسائل قضای اسلامی، مسائل جزای اسلامی و مسائل تصمیمات اخیر شورای‌عالی قضایی درجهت اینکه دادگاه‌ها به‌طورکلی هرچه سریع‌تر به‌سمت دادگاه‌های پخته‌تر و منظم‌تر و قاطع‌تر جلو برود. این مسائل را خدمت امام مطرح کردیم و درهرزمینه‌ای هم امام نظرشان را بیان فرمودند. دررابطه‌با دادگاه‌های انقلاب تصمیم شورای‌عالی قضایی بر این است که اگر در مواردی هست که دادگاه‌ها ازنظر قاضی یا دادستان در حدی که انتظار داریم نیستند، فعلاً دادگاه در آنجا نباشد تاوقتی‌که ما باز قضات را در حد نصابی پیدا کنیم. این را خدمت امام مطرح کردیم و خب نظر امام هم همین بود. تأکید می‌کردند که ما اگر دادگاه خوب داشته باشیم بسیار [بودنش] و اگر دادگاهی داریم که نقصش زیاد است، خب نبودنش بهتر است. البته تلاش ما بر این است که بکوشیم قضات شایسته چه برای دادستانی و چه برای حاکم شرع پیدا کنیم و همچنین تربیت کنیم و دراین‌جهت هم کار جلو می‌رود. اما نیاز امروز آن‌قدر زیاد است که مردم هر محلی فشار می‌آورند و مراجعه می‌آورند و دادگاه می‌خواهند و هرقدر هم که به آنها می‌گوییم آقا ساختن قاضی آن‌قدر آسان نیست، برای آنها قبولش دشوار است. من به همین مناسبت بار دیگر به ملت شریف و قهرمانمان عرض می‌کنم که شورای‌عالی قضایی مصمم است که تلاش کند با همه امکاناتی که دراختیار دارد برای هرجا که مردم نیاز به دادگاه دارند دادگاه صالح به‌وجود بیاورد، اما نیازهای ما خیلی بیش از مقدورات ما است.»

گزارش- 12

12. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با انتشار بیانیه‌ای ضمن دعوت از ملل مسلمان برای وحدت، به اقدامات اخیر امریکا در منطقه، سفر وزیر امور خارجه این کشور به منطقه غرب آسیا و طرح حضور نیروهای واکنش سریع در منطقه خلیج‌فارس اعتراض کرد و خواستار خروج کلیه سربازان بیگانه از این منطقه شد. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ظهر امروز، با انتشار بیانیه‌ای به تحولات اخیر منطقه غرب آسیا واکنش نشان داد. در این بیانیه ضمن دعوت از ملل مسلمان برای وحدت، آمده است: «در پهنه جهانی و در عرصه کشاکش ابرقدرت‌ها و زورمندان جهانی برای چپاول منابع غنی و سرشار از ثروت منطقه خاورمیانه و اوج‌گیری سلطه سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و تصاحب کرسی جنایت و تملک حساس‌ترین مراکز استراتژیک، مصمم هستیم که براساس احساس شعور رسالت اسلامی خویش، ملل مسلمان منطقه را به شعار وحدت‌آفرین توحید که طلیعه ظهور آخرین دین رهایی‌بخش انسان‌هاست فرا خوانیم.» در ادامه بیانیه درباره اقدامات اخیر امریکا در منطقه ذکر شد: «دولت جمهوری اسلامی ایران برپایه اصل نفی شرق و غرب مبتنی بر شعار اولیه اسلام، کلیه فعل‌و‌انفعالات قدرت‌ها را در خلیج‌فارس از نزدیک تحت‌بررسی و امعان‌نظر دارد و دربرابر هر حرکتی که برای استقلال و موجودیت جمهوری اسلامی تهدید به‌حساب آید، به‌شدت به مقابله برخواهد خواست. جمهوری اسلامی ایران طرح تشکیل نیروی نظامی چندملیتی را دررابطه‌با خاورمیانه در امتداد تشکیل نیروی واکنش سریع امریکا و درمجموع طرح امپریالیسم غرب برای گسترش سلطه و تجاوز خصوصاً در خلیج‌فارس می‌داند و دراین‌رابطه هر مانور نظامی را در خلیج‌فارس و منطقه که به کمک ایادی امپریالیسم انجام پذیرد، تهدید برای جمهوری اسلامی ایران، ملت‌های منطقه، حرکت‌های نجات‌بخش اسلامی و درجهت تثبیت رژیم اشغالگر قدس، بسط و گسترش تجاوزات صهیونیسم بر دیگر کشورهای مسلمان خصوصاً جنوب لبنان و کشتار مسلمانان و تحقق آرمان پلید توسعه‌طلبانه صهیونیسم خونخوار می‌داند. سفر وزیر امور خارجه امریکا در کنار سایر هیئت‌های اروپایی تنها برای فعال‌تر نمودن عناصر خودفروخته‌ای چون سادات و شاه حسین درجهت تضمین و تحقق اهداف فوق‌الذکر می‌باشد. درخواست عاجزانه و مفلسانه صدام از وزیر امور خارجه امریکا برای بازدید از عراق و ملاقات‌های محرمانه ژنرال هیگ با دولتمردان عراق نمودار ماهیت امریکایی رژیم بغداد و معرف عوامل بی‌ثباتی و عناصر آتش‌افروزی در منطقه و تلاش برای ادامه جنگ تحمیلی می‌باشد.» همچنین در بیانیه مذکور ضمن مخالفت با حضور نیروهای بیگانه در خلیج‌فارس، بر ضرورت تأمین امنیت منطقه ‌به‌دست خود ملت‌های منطقه بدین‌صورت تأکید شد: «دولت جمهوری اسلامی ایران برپایه تعلیمات عالیه اسلام به کلیه کشورهای مسلمان هشدار و اعلام خطر می‌نماید که صلح و ثبات در خلیج‌فارس تنها و تنها توسط کشورهای این حوزه و براساس قدرت توده‌های میلیونی و مسلمان امکان‌پذیر است و ایران اسلامی به‌لحاظ داشتن طولانی‌ترین مرز در خلیج‌فارس مهم‌ترین رکن تفکیک‌ناپذیر این ثبات می‌باشد. تلاش عناصر مرتجع چون شاه حسین و خودفروختگان چون سادات و صدام متجاوز درجهت خواست امپریالیزم مبنی‌بر اعزام نیروهای اجنبی به خلیج‌فارس و انعقاد پیمان‌ها و قرارومدارهای محرمانه و مشکوک جز در راه پایمال‌نمودن حقوق مسلمانان و نابودی اسلام نمی‌باشد. ما سلامت منطقه خلیج‌فارس را در دور نگه‌داشتن ابرقدرت‌های شرق و غرب از این حوزه می‌دانیم. ما مشی ثبات منطقه را در عدم وجود پایگاه‌های خارجی و خروج کلیه سربازان بیگانه دنبال می‌کنیم. طرح تشکیل نیروی نظامی چندملیتی و نقشه حفظ و گسترش منافع غرب به خرج ملل محروم مسلمان و ورود نیروهای بیگانه را به منطقه آغازی بر یک دوران جنگ خانمان‌سوز که نهایتاً نتیجه‌ای جز زیان که تمامی ملل مسلمان منطقه را فرا خواهد گرفت و جز به گسترش سلطه استکبار جهانی نخواهد انجامید، می‌دانیم.»**

گزارش- 13

13. اعضای هیئت صلح جنبش غیرمتعهدها که در ایران به سر می‌برند به درخواست رئیس‌جمهور ایران و با هدف آشنایی با ماهیت تجاوزکارانه دولت عراق از مناطق جنگ‌زده دیدن و با مردم این مناطق گفت‌وگو کردند. سپس این هیئت ظهر امروز، به تهران بازگشت و ضمن انتشار بیانیه‌ای درباره مأموریت خود، عازم دهلی‌نو شد. وزرای امور خارجه کشورهای کوبا، هند، زامبیا و نماینده سازمان آزادی‌بخش فلسطین که اعضای هیئت صلح غیرمتعهدها درارتباط‌با جنگ ایران و عراق هستند امروز، همراه سفیران کشور خود در ایران به مدت یک ساعت از مناطق جنگی در شهرهای دزفول و اهواز دیدن و با مردم جنگ‌زده در این مناطق گفت‌وگو کردند. این بازدید درحالی انجام شد که نیروهای عراقی امروز همچنان حملات توپخانه‌ای خود را به شهرهای ایران ادامه دادند. هیئت مذکور پس از بازدید از مناطق جنگ‌زده عازم تهران شد و سپس به دهلی‌نو بازگشت. هیئت صلح غیرمتعهدها که روز جمعه، وارد ایران شده بود، پس از آشنایی با دیدگاه‌های ایران درباره جنگ و بازدید از برخی مناطق جنگ‌زده، ساعت ۱۶:۴۵ امروز، با انتشار بیانیه‌ای فرودگاه مهرآباد را به‌قصد دهلی‌نو ترک کرد. ناراسیمها رائو وزیر امور خارجه هند و عضو هیئت کشورهای غیرمتعهد، در پاسخ به سؤال خبرنگاران در فرودگاه درمورد بازگشت مجدد به تهران یا بغداد گفت: «هنوز معلوم نیست، ولی ظرف امشب یا فردا، نتایج قطعی سفر ما معلوم خواهد شد. آن‌وقت درباره سفر دوباره به بغداد یا تهران تصمیم خواهیم گرفت.» ایزیدورا مالمیرکا وزیر امور خارجه کوبا و سخنگوی هیئت مزبور نیز پس از بازدید از مناطق جنگی و در مسیر بازگشت به تهران بیانیه‌ای را که هیئت صادر کرده بود، قرائت کرد. متن بیانیه بدین‌شرح است: «بنا به دعوت جناب آقای ابوالحسن بنی‌صدر رئیس‌جمهور ایران، هیئت صلح کشورهای غیرمتعهد از شهرهای جنگ‌زده ایران، اهواز و دزفول دیدن کرد. این دیدار هیئت را بر آن داشت جهت برقراری صلح عادلانه و یافتن راه‌حل سیاسی شرافتمندانه برای اختلافات ایران و عراق به تلاش‌های خود بیفزاید.» علاوه‌براین روزنامه استیتسمن (چاپ هند) در گزارشی نوشت: «کوشش‌های هیئت ۴ نفری جنبش غیرمتعهدها برای پایان‌دادن به جنگ عراق و ایران امکان موفقیت دارد.» براساس این گزارش، «طرفین مخاصمه از این جنگ ویرانگر خسته شده‌اند و حساب‌های عراق با توانایی معجزه‌آمیز ایرانیان برای جلوگیری از متجاوز و دفاع سرسختانه آنان غلط از آب درآمده است. هیئت جنبش غیرمتعهدها باید راه‌حلی که سرزنش‌آمیز یا تحقیرکننده نباشد، پیدا کند. نکته‌ای که برای این هیئت امتیازی محسوب می‌شود این است که هیچ‌یک از ۴ عضو هیئت در منطقه خلیج‌فارس ذی‌نفع نیستند.»

گزارش- 14

14. معاون وزارت امور خارجه امریکا امروز، با وزیر امور خارجه عراق درباره چشم‌اندازهای گسترش روابط آینده دو کشور در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی گفت‌وگو کرد. روزنامه امریکایی واشنگتن پست نیز در گزارشی ضمن اشاره به اختلافات دوطرف به بررسی احتمال برقراری مجدد روابط عراق و امریکا و اقدامات دوستانه اخیر امریکا در قبال عراق پرداخت. به گزارش خبرگزاری عراق از بغداد، امروز، سعدون حمادی وزیر امور خارجه این کشور، با موریس دراپر معاون وزارت امور خارجه امریکا، دیدار کرد. در این دیدار درمورد مسائل جهان عرب، ازجمله جنگ اعراب و رژیم اشغالگر قدس و مسائل حاد جهانی بحث و تبادل‌نظر شد. دولت امریکا مأموریت این مقام وزارت امور خارجه خود را به‌عنوان کوششی برای بهبود روابط امریکا با عراق توصیف کرد. سفر دراپر به‌دنبال موافقت غیرمنتظره دولت ریگان با فروش ۵ فروند هواپیمای بوئینگ به عراق انجام شد. موریس دراپر در وزارت امور خارجه امریکا مسئول امور خاور نزدیک و جنوب آسیا است. سفر وی به‌عنوان اولین سفر علنی یک مقام عالی‌رتبه امریکایی به عراق اعلام شد. معاون وزارت امور خارجه امریکا در این سفر مقامات عراقی را در جریان نتایج سفر هیگ وزیر امور خارجه امریکا، به منطقه غرب آسیا قرار داد. روزنامه واشنگتن پست با انتشار مقاله‌ای در شماره اخیر خود درباره برقراری مجدد روابط سیاسی امریکا با عراق نوشت: «به‌دنبال دریافت نشانه‌های تازه‌ای از بغداد که حاکی‌از علاقه عراق نسبت به بهبود و احتمالاً ازسرگیری روابط سیاسی با امریکا می‌باشد، الکساندر هیگ وزیر خارجه امریکا، یکی از مقامات ارشد وزارت امور خارجه را به بغداد اعزام داشته است. منابع موثق می‌گویند نماینده اعزامی الکساندر هیگ، معاون وزارت امور خارجه امریکا است و اکنون با دردست‌داشتن پیامی حاکی‌از علاقه واشنگتن نسبت به برقراری مجدد روابط سیاسی با عراق راهی بغداد است. یکی از مشکلات اساسی در بهبود روابط دو کشور موضع دیرینه عراق در مقابل حمایت امریکا از اسرائیل است؛ عراق مکرراً اعلام داشته است که امریکا باید سیاست حمایت از اسرائیل را تغییر دهد، ولی درحال‌حاضر معلوم نیست که آیا عراق موضع خود را در قبال این موضوع تغییر داده است یا خیر. به عقیده دولت پرزیدنت ریگان، عراق باید نخستین گام را درجهت برقراری مجدد روابط دیپلماتیک با امریکا بردارد چراکه این عراق بود که تقریباً ۱۴ سال پیش، هنگام جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۶۷، روابط خود را با واشنگتن قطع کرد. [بااین‌حال]، چند روز پیش، واشنگتن با پشت‌کردن به سیاست دولت پیشین در امریکا و تصویب فروش ۵ فروند هواپیمای جت بوئینگ به شرکت هواپیمایی ملی عراق حسن نیت خود را نشان داد.» این گزارش در ادامه افزود: «به‌گفته منابع مطلع، در سفر هفته گذشته هیگ به اردن و عربستان سعودی مقامات آن دو کشور وزیر امور خارجه امریکا را در جریان علاقه عراق به تجدید روابط با امریکا قرار دادند. مقامات عرب می‌گویند عراق علاقه خود را درباره چندین مورد ابراز داشته است: مورد اول، برقراری کامل روابط دیپلماتیک بین دو کشور می‌باشد. درحال‌حاضر امور دیپلماتیک توسط دفاتر حفاظت منافع در پایتخت‌های دو کشور انجام می‌شود. مورد دوم، همکاری‌های اقتصادی است که این ظاهراً تشویق‌کردن بازرگانان امریکایی به فروش تجهیزات پیشرفته به عراق و رویه مثبت‌تر امریکا درباره صدور جواز فروش این وسایل را شامل می‌شود. سرانجام هم اینکه عراق مایل است رویه امریکا در قبال برنامه در شرف انجام اتمی آن کشور که به گفته بغداد برای مصارف غیرنظامی است، تغییر یابد، اما واشنگتن به انگیزه نظامی برنامه‌های اتمی عراق شدیداً مظنون است و بدین‌منظور در چند ماه گذشته، دیپلمات‌های امریکایی ضمن آنکه تلاش‌های عراق را برای دریافت تکنولوژی هسته‌ای در سراسر جهان زیر نظر داشته‌اند به کشورهای صاحب تکنولوژی هسته‌ای در سراسر جهان توصیه کرده‌اند که وسایل لازم را برای تکمیل برنامه اتمی عراق به آن کشور نفروشند.»

گزارش- 15

15. روزنامه کویتی الرأی‌العام در گزارشی به تلاش وزیر امور خارجه امریکا برای متقاعدکردن عربستان به مشارکت در تشکیل یک نیروی مرکزی با امریکا برای حفاظت از خلیج‌فارس و پاسخ منفی عربستان دراین‌خصوص اشاره کرد. روزنامه الرأی‌العام نوشت: «کوشش هیگ وزیر خارجه امریکا مبنی‌بر متقاعدساختن عربستان سعودی جهت مشارکت در پیمان آتلانتیک برای حفاظت از امنیت خلیج‌فارس با شکست روبه‌رو شد. عربستان هرگونه مشارکت در نیروی مرکزی با مشارکت امریکا جهت رویارویی با نفوذ شوروی در منطقه را رد کرده است. ولیعهد عربستان در جواب هیگ گفته است شورای همکاری کشورهای خلیج (فارس) گامی است مثبت درجهت تشکیل یک نیروی مشترک قادر به دفاع و حمایت از امنیت خلیج (فارس) و نگه‌داشتن آن به‌دوراز کشمکش‌های ابرقدرت‌ها. وی از امریکا خواست که برای تقویت نیروی مرکزی این کشورها کوشش کند. نامبرده اضافه کرد تا زمانی‌که رژیم اشغالگر قدس حملات خود را علیه دو ملت فلسطین و لبنان ادامه می‌دهد، خطر شوروی در این منطقه وجود دارد و هرچند رژیم صهیونیستی در روش وحشیانه خود اصرار ورزد و به هرگونه پیشنهاد صلح عادلانه پشت کند، خطر نفوذ شوروی در منطقه خلیج‌فارس افزایش می‌یابد.» ضمیمه گزارش ۱۲: چگونگی شکل‌گیری نیروهای واکنش سریع ازنظر سابقه تاریخی، مسئله ایجاد نیروی واکنش سریع به‌طور رسمی در یکی از گزارش‌های مطالعاتی کنگره امریکا در سال ١٩٧٥، درمورد وقوع خطرهای احتمالی در مناطق نفتی عنوان شد. سپس گزارش دیگری در ژوئن ١٩٧٩، به اهمیت نفت منطقه خلیج‌فارس و استفاده از نیروی نظامی برای اطمینان از جریان دائمی آن پرداخت. در گزارش‌های مطالعاتی یادشده تهدیدهایی ازسوی اتحاد جماهیر شوروی علیه مناطق نفتی عربستان سعودی تصویر و لزوم استفاده از نیروی نظامی برای مقابله با چنین تهدیدهایی مطرح شد، ولی در آن زمان اهمیت تهدید ناشی‌از نیروهای منطقه‌ای بیشتر از تهدید شوروی خودنمایی می‌کرد. در اوایل سال ١٩٧٧، شورای امنیت ملی امریکا به یک ارزیابی راهبردی از سیاست امریکا در خارج از محدوده ناتو دست زد. نتیجه این ارزیابی عبارت از صدور دستورالعمل پی.دی١٨ ریاست‌جمهوری امریکا در تاریخ اوت ١٩٧٧، بود. دستورالعمل مذکور نیاز امریکا را به دراختیار داشتن یک نیروی واکنش سریع با لشکرهای سبک با تحرک راهبردی و غیروابسته به پایگاه‌ها و پشتیبانی لجستیکی ماوراء بحار را که بتواند در منطقه غرب آسیا، خلیج‌فارس، کره یا سایر نقاط مورد استفاده قرار گیرد، ضروری دانسته بود. به‌طور اساسی همین امر باعث پیدایش نیروی واکنش سریع و تحولات بعدی در سازمان این نیرو شد. پیرو یک رشته رخدادها و بحران‌های گوناگون و مؤثر در امنیت علایق منطقه‌ای امریکا در خلال سال ١٩٧٩، وزیر دفاع وقت امریکا هارولد براون در ٢٢ اکتبر همان سال، دستور ایجاد یک سازمان فرماندهی واحد و متمرکز نیروی مشترک را به رؤسای ستاد مشترک ارتش این کشور صادر کرد. مسئولیت واحد مذکور عبارت از طرح و برنامه‌ریزی عملیاتی، آموزش و اجرای مانورهای لازم برای نیروی واکنش سریع در سراسر جهان با تأکید اساسی بر منطقه آسیای جنوب‌غربی بود. پیرو آن، ستاد مشترک نیروهای نظامی امریکا در تاریخ اول نوامبر ١٩٧٩، نیروی مشترک واکنش سریع*** را به‌عنوان یکی از اجزای جداگانه و تابع فرماندهی آماده‌باش امریکا در مک‌دیل فلوریدا ایجاد کرد. بدین ترتیب، نیروی واکنش سریع در زمان حکومت جیمی کارتر و به‌دنبال تهاجم شوروی به افغانستان در دسامبر ١٩٧٩، به‌طور عملی و به‌صورت جدی شکل گرفت. درواقع، هدف ایجاد نیروی واکنش سریع عبارت از ایجاد یک ابزار نظامی برای جلوگیری از قطع دسترسی مطمئن و مداوم ایالات متحده و دوستان آن به نفت خلیج‌فارس بود. بنابراین نیروی واکنش سریع یک نیروی واحد به مفهوم واقعی نیست، بلکه بیشتر شامل جمع‌وجور کردن و ترکیب عجولانه واحدهای موجود مستقر در خاک ایالات متحده است. غالب این واحدها تا حدودی برای اجرای عملیات نظامی در منطقه خلیج‌فارس و مناطق دیگر تخصیص یافته‌اند. کل نیروهای وابسته به نیروی واکنش سریع در ابتدای کار حدود ١١٠ تا ١٥٠ هزار نفر بود که در اواسط دهه ١٩٨٠، به ٢٢٠ هزار نفر افزایش یافت. درضمن حدود ١٠٠ هزار نفر دیگر نیز به‌عنوان نیروهای ذخیره پیش‌بینی شدند که در مواقع ضروری نیروهای اصلی را پشتیبانی کنند. گفتنی است که حدود ١٠ تا ١٥ میلیارد دلار نیز برای اجرای عملیات و طرح‌های این نیرو پیش‌بینی شد. اندازه و ترکیب نیروهای واکنش سریع به‌طورکلی به‌منظور مقابله با یک مسئله و بحران خاص در خلیج‌فارس در نظر گرفته شده است که البته باتوجه‌به ضرورت‌های خاص و رخدادهای منطقه‌ای در سایر نقاط نیز مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

________________________________________

• جهت اطلاعات بیشتر درباره این عملیات به روزشمار 15 فروردین 1360، در همین کتاب مراجعه شود.
  • ضمیمه دارد؛ چگونگی شکل‌گیری نیروهای واکنش سریع.
    • Rapid Deployment Joint Task Force

جلسه اعضای کمیسیون حل اختلاف در ساختمان وزارت کشور و انتخاب حجت‌الاسلام یزدی به‌عنوان سخنگوی هیئت از راست: آیت‌الله موسوی اردبیلی دادستان کل کشور، حجت‌الاسلام اشراقی داماد امام و نماینده‌ رئیس‌جمهور، آیت‌الله مهدوی کنی نماینده‌ امام و حجت‌الاسلام محمد یزدی نماینده‌ رؤسای قوه‌ قضائیه، مقننه و دولت

بازدید هیات منتخب اعزامی کشورهای غیرمتعهد از مناطق جنگ‌زده دزفول و آثار حملات توپخانه‌‌ای عراق

منابع و مآخذ روزشمار 1360/01/23