1362.08.07: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
سطر ۱۳۶: سطر ۱۳۶:
موسوی درمورد انتقاداتی که از عملکرد دولت در مبارزه با گرانی و جلوگیری از تورم می‌شود ضمن اشاره به "مقاومت‌های زیادی" که دربرابر کنترل دولت بر کالاهای اساسی وجود دارد، گفت: «در مقابل ده‌ها هزار کالای مورد نیاز مردم، اقلام انگشت‌شماری در زیر کلید دولت است و نیز خوب است که آقایانی که استدلال می‌کنند که این روش‌ها سوسیالیستی و امثال آنهاست، نگاهی به شیوه برخورد دولت انگلیس به‌عنوان مهد سرمایه‌داری دررابطه‌با کالاها در زمان جنگ بیندازند و کنترل همه‌جانبه همه دولت‌های سرمایه‌داری درگیر جنگ را دررابطه‌با تولید و توزیع مطالعه کنند و یقیناً این اطلاعات باعث خواهد شد که بیشتر به ضرورت‌های یک جامعه درحال جنگ پی ببرند.»  
موسوی درمورد انتقاداتی که از عملکرد دولت در مبارزه با گرانی و جلوگیری از تورم می‌شود ضمن اشاره به "مقاومت‌های زیادی" که دربرابر کنترل دولت بر کالاهای اساسی وجود دارد، گفت: «در مقابل ده‌ها هزار کالای مورد نیاز مردم، اقلام انگشت‌شماری در زیر کلید دولت است و نیز خوب است که آقایانی که استدلال می‌کنند که این روش‌ها سوسیالیستی و امثال آنهاست، نگاهی به شیوه برخورد دولت انگلیس به‌عنوان مهد سرمایه‌داری دررابطه‌با کالاها در زمان جنگ بیندازند و کنترل همه‌جانبه همه دولت‌های سرمایه‌داری درگیر جنگ را دررابطه‌با تولید و توزیع مطالعه کنند و یقیناً این اطلاعات باعث خواهد شد که بیشتر به ضرورت‌های یک جامعه درحال جنگ پی ببرند.»  
نخست‌وزیر سپس افزود: «بنده صریحاً اعلام می‌کنم که دولت درپی دست‌گذاشتن بر روی کالا و چیزی نیست، جز به اجبار و ضرورت و در چارچوب شرع و قانون. و باز به‌عنوان یک مسئول که باید صریحاً به این سؤال اساسی روزنامه پاسخ دهد عرض می‌کنم باتوجه‌به شرایط جنگی و بودجه جنگی هرنوع تمهیدی اصولی برای مقابله با تورم با طرز فکری که اشاره کردم برخورد دارد.»
نخست‌وزیر سپس افزود: «بنده صریحاً اعلام می‌کنم که دولت درپی دست‌گذاشتن بر روی کالا و چیزی نیست، جز به اجبار و ضرورت و در چارچوب شرع و قانون. و باز به‌عنوان یک مسئول که باید صریحاً به این سؤال اساسی روزنامه پاسخ دهد عرض می‌کنم باتوجه‌به شرایط جنگی و بودجه جنگی هرنوع تمهیدی اصولی برای مقابله با تورم با طرز فکری که اشاره کردم برخورد دارد.»
موسوی همچنین اظهار کرد: «آیا ما می‌خواهیم این جنگ حق علیه باطل را تا پیروزی ادامه دهیم یا نه؟ اگر باید این کار را بکنیم باید به‌‌ طریقی هزینه جنگ را تأمین کنیم.» وی در ادامه ضمن اشاره به مخالفت‌های موجود برای تأمین منابع مالی ازطریق مالیات و کنترل دولت بر قیمت‌ها، خاطرنشان کرد: «تا به‌سمت مالیات می‌رویم صدا بلند می‌شود که مالیات سنگین از مردم می‌گیرند. شما را به خدا ببینید مردم جوانان خود را می‌دهند و این افراد قدرت گذشت از جزئی از اموال خود را در راه اسلام ندارند. می‌گوییم کنترل نرخ‌ها، می‌گویند دخالت دولت است و دولتی‌شدن هرچیز. می‌گوییم باید ارزاق اصلی تا جنگ هست زیر کنترل دولت باشد، می‌گویند سیاست، سیاست چپی و تندروانه است. بنده می‌پرسم آیا امکان دارد ما بودجه جنگ را کم کنیم؟ آیا امکان دارد ساختن جاده‌ای روستایی را متوقف کنیم؟ آیا می‌توانیم برق را به روستاها گسترش ندهیم؟ آیا می‌توانیم پروژه‌هایی چون مبارکه و مجتمع فولاد اهواز و امثال آن را متوقف کنیم؟ آیا می‌شود به مردم گفت که شما دیگر از دولت برق و آب و نان نخواهید؟ امنیت نخواهید؟....»
موسوی همچنین اظهار کرد: «آیا ما می‌خواهیم این جنگ حق علیه باطل را تا پیروزی ادامه دهیم یا نه؟ اگر باید این کار را بکنیم باید به‌‌ طریقی هزینه جنگ را تأمین کنیم.» وی در ادامه ضمن اشاره به مخالفت‌های موجود برای تأمین منابع مالی ازطریق مالیات و کنترل دولت بر قیمت‌ها، خاطرنشان کرد: «تا به‌سمت مالیات می‌رویم صدا بلند می‌شود که مالیات سنگین از مردم می‌گیرند. شما را به خدا ببینید مردم جوانان خود را می‌دهند و این افراد قدرت گذشت از جزئی از اموال خود را در راه اسلام ندارند. می‌گوییم کنترل نرخ‌ها، می‌گویند دخالت دولت است و دولتی‌شدن هرچیز. می‌گوییم باید ارزاق اصلی تا جنگ هست زیر کنترل دولت باشد، می‌گویند سیاست، سیاست چپی و تندروانه است. بنده می‌پرسم آیا امکان دارد ما بودجه جنگ را کم کنیم؟ آیا امکان دارد ساختن جاده‌ای روستایی را متوقف کنیم؟ آیا می‌توانیم برق را به روستاها گسترش ندهیم؟ آیا می‌توانیم پروژه‌هایی چون مبارکه و مجتمع فولاد اهواز و امثال آن را متوقف کنیم؟ آیا می‌شود به مردم گفت که شما دیگر از دولت برق و آب و نان نخواهید؟ امنیت نخواهید؟....»
نخست‌وزیر بسیج همه نیروها برای پیروزی در جنگ، شروع اجرای برنامه پنج‌ساله توسعه با محوریت کشاورزی و اجرای 20 پروژه ملی در طول سه ‌سال نظیر پتروشیمی بندر امام، مجتمع فولاد اهواز و احداث بعضی از سدها و نیروگاه‌ها را مهم‌ترین برنامه‌های آینده دولت برشمرد. وی تأکید کرد: «بنده در یک مصاحبه اعلام کردم دولت آمادگی دارد اگر در کشور براثر جنایات صدام حتی یک آجر روی آجر دیگر نماند، با قوت به تدارک جنگ ادامه دهد.»  
نخست‌وزیر بسیج همه نیروها برای پیروزی در جنگ، شروع اجرای برنامه پنج‌ساله توسعه با محوریت کشاورزی و اجرای 20 پروژه ملی در طول سه ‌سال نظیر پتروشیمی بندر امام، مجتمع فولاد اهواز و احداث بعضی از سدها و نیروگاه‌ها را مهم‌ترین برنامه‌های آینده دولت برشمرد. وی تأکید کرد: «بنده در یک مصاحبه اعلام کردم دولت آمادگی دارد اگر در کشور براثر جنایات صدام حتی یک آجر روی آجر دیگر نماند، با قوت به تدارک جنگ ادامه دهد.»  
موسوی در تحلیل تلاش‌هایی که سعی در مخدوش جلوه‌دادن انتخابات مجلس آینده را دارند گفت: «مسئله لیبرال‌ها روشن است. آنها چون یقین پیدا کرده‌اند که مردم بدان‌ها رأی نخواهند داد برای امریکا غذا تهیه می‌کنند، ولی بنده به حضرات اطمینان می‌دهم که آنها اگر جرئت کنند خود را نامزد کنند رأی خود را خواهند داشت و ما آن را به مردم اعلام خواهیم کرد و اگر واقعاً مردم به آنها رأی دادند، ما به این رأی احترام خواهیم گذاشت. درعین‌حال بنده این اخطار را مجبور هستم بکنم که شعار تأمین آزادی برای انتخابات نمی‌تواند در هنگامه جنگ به‌عنوان وسیله‌ای جهت تضعیف جبهه‌ها به کار گرفته شود و واقعاً بنده از این‌همه پررویی متعجبم.»<ref>همان، ص11.</ref>
موسوی در تحلیل تلاش‌هایی که سعی در مخدوش جلوه‌دادن انتخابات مجلس آینده را دارند گفت: «مسئله لیبرال‌ها روشن است. آنها چون یقین پیدا کرده‌اند که مردم بدان‌ها رأی نخواهند داد برای امریکا غذا تهیه می‌کنند، ولی بنده به حضرات اطمینان می‌دهم که آنها اگر جرئت کنند خود را نامزد کنند رأی خود را خواهند داشت و ما آن را به مردم اعلام خواهیم کرد و اگر واقعاً مردم به آنها رأی دادند، ما به این رأی احترام خواهیم گذاشت. درعین‌حال بنده این اخطار را مجبور هستم بکنم که شعار تأمین آزادی برای انتخابات نمی‌تواند در هنگامه جنگ به‌عنوان وسیله‌ای جهت تضعیف جبهه‌ها به کار گرفته شود و واقعاً بنده از این‌همه پررویی متعجبم.»<ref>همان، ص11.</ref>

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۳۳

روزشمار جنگ سال 1362
1362.08.07
نام‌های دیگر هفت آبان
تاریخ شمسی 1362.08.07
تاریخ میلادی 29 اکتبر 1983
تاریخ قمری 22 محرم 1404


1359.08.07
1360.08.07
1361.08.07
1363.08.07
1364.08.07
1365.08.07
1366.08.07




گزارش- 258

در ادامه مباحث طراحی و اجرای مراحل بعدی عملیات والفجر٤، امروز فرماندهان قرارگاه خاتم (ارتش و سپاه)، ستاد قرارگاه مقدم حمزه و فرماندهان یگان‌های عمل‌کننده در قرارگاه فرماندهی سپاه در دره ‌تفی مریوان، تشکیل جلسه دادند.* در این جلسه، که در دو بخش برگزار شد و بیش از پنج ساعت طول کشید، درباره دو موضوع اساسی طراحی و نحوه اجرای عملیات محدود در بانی‌بنوک و بستن عقبه دشمن در منطقه شانه‌دری و نیز چگونگی طراحی مانور برای تصرف ارتفاعات کانی‌مانگا و رسیدن به شهر نالپاریز در جنوب این ارتفاع گفت‌وگو شد. در ابتدای این جلسه، عزیز جعفری به‌جای شهید علی رضائیان به‌عنوان فرمانده قرارگاه مقدم حمزه (از سپاه) معرفی شد. سپس قاسم سلیمانی فرمانده لشکر٤١ ثارالله(ع)، که مأمور به شناسایی و طرح‌ریزی مانور عملیات برای تصرف بانی‌بنوک* شده بود، پس از بازدید از منطقه گزارش خود را ارائه داد. وی اعلام کرد که در وضعیت فعلی و باتوجه‌به نبود جاده از عقبه خودی به منطقه مورد نظر فقط امکان عملیات انهدامی وجود دارد و چون تدارک نیرو پس از تصرف اهداف میسر نیست، بنابراین نیروهای عمل‌کننده امکان استقرار در منطقه را ندارند و برای احداث جاده از منطقه خودی به منطقه عملیاتی نیز باتوجه‌به برآوردهای انجام‌شده، ٧ تا 10 روز زمان لازم است. قاسم سلیمانی همچنین با اشاره به موقعیت خاص منطقه گفت: «در این منطقه دشمن از همه ‌جهات امکان پاتک دارد و طراحی و ایجاد خط پدافندی در آنجا امکان ندارد.» بدین‌ترتیب مجموع مباحث مطرح‌شده حاکی‌از آن بود که تأمین اصلی‌ترین هدف اجرای عملیات در بانی‌بنوک؛ یعنی بستن عقبه عراق وابسته به وجود جاده‌ای است که احداث آن بیش از یک هفته زمان می‌برد؛ حتی یکی از مسئولان ستاد جنگ‌های نامنظم از قول نیروهای مهندسی جاده اعلام کرد که برای احداث این جاده 12 روز زمان نیاز است، بدین‌ترتیب که ٥ روز کار احداث جاده تا روی ارتفاع سورن و ٧ روز نیز ادامه آن از بالای ارتفاع به‌سمت پایین طول خواهد کشید. در ادامه جلسه، چگونگی طراحی مانور عملیات برای تصرف ارتفاعات کانی‌مانگا و دستیابی به شهر نالپاریز در جنوب مورد بحث قرار گرفت و به‌عنوان مقدمه ورود به این بحث، درباره اقدامات یگان‌های ٣١ عاشورا و ٢٧ حضرت رسول(ص) برای شناسایی روی کانی‌مانگا گفت‌وگو شد. ابتدا مهدی باکری فرمانده لشکر٣١ عاشورا، با بیان اینکه بخشی از شناسایی‌های منطقه واگذارشده به این لشکر در ارتفاع 1877 شیخ ‌گزنشین از ارتفاع کانی‌مانگا انجام شده است، اعلام کرد که این شناسایی‌ها ازسمت شمال و شرق این ارتفاع صورت گرفته است. باکری در پاسخ این سؤال سرهنگ صیاد شیرازی که «چرا ازسمت غرب کانی‌مانگا برای شناسایی اقدام نکرده‌اید؟» طولانی‌بودن راه، حضور مردم محلی و نبود امنیت کافی برای نیروهای شناسایی را علت این امر ذکر کرد. پس از فرمانده لشکر31 عاشورا، نوبت به محمدابراهیم همت فرمانده لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) رسید. وی که از دیدگاه‌های سرهنگ صیاد شیرازی برای اجرای تک ازسمت غرب کانی‌مانگا آگاهی داشت، بنا به دلایلی مخالف این کار بود. محمدابراهیم همت قبل از پرداختن به موضوع شناسایی و طرح مانور به فعالیت‌های روزافزون مهندسی عراق برای تحکیم مواضع بر روی ارتفاع کانی‌مانگا اشاره کرد و گفت: عراقی‌ها بین پایگاه‌هایی که تاکنون سنگر نبوده، مشغول سنگرکنی هستند و فعالیت بسیار شدید مهندسی را شروع کرده‌اند. وی افزود: دشمن قبلاً به کانی‌مانگا حساس نبود، اما به‌تازگی‌ به این منطقه حساس شده و تانک‌های خود را از شرق کانی‌مانگا به‌سمت شمال آرایش داده است. اگر می‌خواهید از پشت کانی‌مانگا (غرب) به عراق بزنید باید یک ماه روی آن کار کرد و ریزه‌کاری‌ها را در نظر گرفت، به حرف بارزانی‌ها خیلی نمی‌توان اعتماد کرد. در میان آنها جاسوس عراقی وجود دارد. وی در ادامه صحبت‌هایش ضمن ذکر نمونه‌هایی دراین‌باره تأکید کرد: «عمل در غرب کانی‌مانگا ظرایفی دارد و اگر به آنها توجه نشود، هر نیرویی که از آنجا عبور کند قتل‌عام می‌شود. قتل‌عام هم نشود، آنها همه را به عراقی‌ها تحویل می‌دهند. ما هنوز فراموش نکرده‌ایم که دو ماه پیش ٢٥ نفر را بردند و به عراقی‌ها تحویل دادند، مگر نه اینکه ٥ پاسدار دیدبان توپخانه در شانه‌دری را به عراق تحویل دادند.» فرمانده لشکر27 حضرت رسول(ص) افزود: «ما تا خودمان به غرب کانی‌مانگا نرویم و شناسایی نکنیم و روستاها و ساکنان آن را نشناسیم، نمی‌توانیم تصمیم بگیریم. صحبت حرکت دو نفر سه نفر که نیست. شما می‌خواهید گردان، گردان نیرو از آنجا عبور بدهید.» همت سپس درباره لزوم سرعت کار و پایان‌یافتن مأموریت نیروهای داوطلب لشکر گفت: «حدود دو ماه و نیم از مأموریت نیروهای ما گذشته [است.] اغلب نیروهای ما معلم و محصل هستند. باید بجنبیم و تا دشمن در این زمین نیروهای خود را آرایش نداده کار را شروع بکنیم.» وی همچنین درباره استقرار نیروهای ستادی و توجیه فرماندهان گردان‌های لشکر برای تصرف کانی‌مانگا توضیحاتی داد.* در پاسخ به اظهارات فرمانده لشکر27 حضرت رسول(ص)، سرهنگ صیاد شیرازی بار دیگر بر طرح‌ریزی مانور از غرب کانی‌مانگا برای تصرف این ارتفاع و رسیدن به نالپاریز تأکید کرد و گفت: محل دور‌زدن دشمن غرب کانی‌مانگا است، جاده هم لازم ندارد بکشیم، جاده دارد.** شیخ ‌گزنشین قابل‌دسترس است، زود هم می‌توان تک کرد. بنابراین جاپای خوبی برای ادامه تک است. لشکر31 عاشورا شیخ ‌گزنشین را عمل کند، سپس از غرب کانی‌مانگا عمل بکنیم، کافی است نیروها را یک شب قبل در لری بخوابانیم و در زمان عملیات تعدادی از نیروها را برای تأمین جاده بگذاریم و عمده نیروها سوار بر ماشین تا نالپاریز بروند. با این طرح نیازی به اجرای عملیات در پنجوین هم نیست، کافی است نیروهای اصلی بروند غرب کانی‌مانگا را شناسایی بکنند و دو، سه شب را برای این کار اختصاص بدهند، سپس عملیات را شروع کنیم. در ادامه جلسه، حسین خرازی و مهدی زین‌الدین فرماندهان لشکرهای١٤ امام حسین(ع) و ١٧ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) درباره مأموریت واگذارشده به این یگان‌ها (تصرف ارتفاع کله‌قندی و سنگ معدن و ارتفاع حساس 1830، یال شاخ ‌شوکت و انتهای شمالی آن که بر تنگه روکان مسلط بود) مطالبی را بیان کردند. مهدی زین‌الدین در گزارش خود به این مهم اشاره کرد که عملیات برای تصرف تنگه ‌روکان، نمی‌تواند توسط دو یگان انجام شود و برای تسلط و اطمینان بیشتر، بهتر است همان یگانی که روی تنگه روکان عملیات می‌کند، ارتفاعات چپ و راست این تنگه را نیز تصرف کند. گفتنی است براساس طرح مانور، تصرف ارتفاعات سمت چپ روکان یعنی ادامه ارتفاع 1830 موسوم به شاخ ‌شوکت برعهده لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) و تصرف ارتفاعات راست این تنگه‌ که بخشی از یال‌های کانی‌مانگا بود، برعهده لشکر27 حضرت رسول(ص) بود. در ادامه گفت‌وگوها، فرماندهان یگان‌ها از جلسه خارج شدند و فرماندهان قرارگاه خاتم و فرماندهان قرارگاه مقدم حمزه سیدالشهدا(ع) درباره موضوع اصلی عملیات در کانی‌مانگا و پنجوین به بحث پرداختند. در این مباحث، موضوع رسیدن به نالپاریز و انصراف از اجرای عملیات در پنجوین به‌طور جدی مورد توجه قرار گرفت، البته برخی فرماندهان زمان‌بر‌بودن این طرح و مسئله نور ماه*را از مشکلات موجود دراین‌رابطه برشمردند. غلامعلی رشید دراین‌باره گفت: ما در این زمین مشکل مانور نداریم، ولی مشکل زمان خواهیم داشت، اگر درمورد گذشت زمان مشکل نداشته باشیم، مانور خوبی خواهیم داشت. سرهنگ صیاد شیرازی نیز در تأیید حرف رشید اضافه کرد: ما در اینجا با مسئله نور ماه، هوا (بارندگی و سرما) و دشمن روبه‌رو هستیم. در ادامه، محسن رضایی پیشنهاد داد: مهدی باکری (لشکر٣١ عاشورا) شیخ ‌گزنشین را بگیرد و آنجا جاپایی باشد برای لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) و این یگان از لشکر31 عاشورا عبور کند. این طرح مورد موافقت سایر فرماندهان قرار گرفت. مورد دیگری که در جلسه طرح شد، احتمال لغو عملیات در محور پنجوین و واگذاری تصرف شمال ارتفاعات سورن ازطریق نالپاریز به لشکرهای ١٤ امام حسین(ع) و ١٧ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) پس از تصرف ارتفاعات کانی‌مانگا توسط لشکر٢٧ و ادامه عملیات در آن منطقه بود، ولی اتخاذ تصمیم نهایی دراین‌باره به رایزنی با فرماندهان این یگان‌ها و به‌نوعی به جلب رضایت آنها موکول شد. پس از آن، فرماندهان یگان‌ها به جلسه فراخوانده شدند و درباره اجرای عملیات در کانی‌مانگا، تصرف نالپاریز و ادامه تک به‌سمت ارتفاعات شمال سورن و چشم‌پوشی از اجرای عملیات در پنجوین بحث و تصمیماتی اتخاذ شد. بدین‌ترتیب مقرر گردید در مرحله اول، بخشی از ارتفاعات کانی‌مانگا، ارتفاع شیخ ‌گزنشین (1877) و دامنه جنوبی آن توسط لشکر٣١ عاشورا و ارتفاع شاخ ‌تارچر (1866) توسط لشکر27 حضرت رسول(ص) تصرف شود و سپس این لشکر در مرحله بعدی ارتفاع 1900 و 1904 کانی‌مانگا را تصرف کند و هم‌زمان لشکر14 امام حسین(ع) و لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) با استفاده از موفقیت لشکر27 حضرت رسول(ص) و ازطریق جاده غرب کانی‌مانگا به‌سمت نالپاریز ادامه تک داده و بخش‌های شمالی ارتفاع سورن را تصرف کنند. علاوه‌براین قرار شد عملیات روی ارتفاعات سنگ معدن و کله‌قندی، پنجوین و تنگه ‌روکان منتفی شود، البته محمدابراهیم همت به این طرح انتقاد و حتی اعتراض داشت، او معتقد بود که با چشم‌پوشی از اجرای تک در پنجوین، عراق ازسمت چپ لشکر27 حضرت رسول(ص) بر روی نیروهای این لشکر تسلط دید و تیر خواهد داشت و مانع پیشروی گردان‌های این یگان در کانی‌مانگا می‌شود. در پایان جلسه باتوجه‌به تغییرات صورت‌گرفته در طرح مانور، به لشکر‌های ١٧ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) و ١٤ امام حسین(ع) ابلاغ شد که برای شناسایی از غرب کانی‌مانگا اقدام کنند و لشکرهای ٢٧ حضرت رسول(ص) و ٣١ عاشورا نیز مأموریت یافتند شناسایی‌های خود را روی کانی‌مانگا تکمیل و مانور خود را طراحی کنند.[۱]

گزارش- 259

امروز ابراهیم راحمی از نیروهای اطلاعات سپاه مریوان که برای دید‌بانی و شناسایی منطقه غرب کانی‌مانگا ‌همراه نیروهای بارزانی به آن منطقه رفته بود، از وضعیت عمومی این منطقه، از چمک تا نالپاریز گزارشی ارائه داد که حاکی‌از حضور قابل‌توجه نیروهای دشمن و نبود جاده مناسب برای آمدوشد نیروهای خودی در این منطقه بود. براساس این گزارش از روستای چمک تا شیخ‌‌المارین جاده‌ مناسب برای عبور خودرو وجود ندارد و جاده موجود بین شیخ‌المارین تا شیخ ‌لطیف نیز مناسب تردد تراکتور است، راحمی گفت: رودخانه قزلجه که از این منطقه عبور می‌کند فاقد پل است، ولی نفر پیاده امکان عبور از این رودخانه را دارد. وی ادامه جاده شنی از شیخ ‌لطیف تا نالپاریز را برای تردد خودرو خوب و مناسب توصیف کرد. ابراهیم راحمی با بیان اینکه دشمن روی ارتفاع کانی‌مانگا استحکامات خوبی دارد و برخی سنگرهای آنجا مثل یک ساختمان مستحکم و دارای چند اتاق است، به بافت جمعیتی و وضعیت امنیتی منطقه اشاره کرد و گفت: از چمک تا شیخ ‌لطیف به پایین، افراد طالبان به‌صورت ده نفره یا بیشتر رفت‌وآمد می‌کنند. عراق هم در منطقه گشت دارد. در جنوب بادانه نیز یک گروهان از نیروهای عراقی مستقر هستند، ما حتی نیروهایی هم که برای انجام پاتک از جنوب بادانه ازسمت کانی‌مانگا به ارتفاع لری می‌رفتند مشاهده کردیم و این موضوع را با بی‌سیم به افراد خودمان در منطقه لری اطلاع دادیم. وی اضافه کرد: در منطقه آرزور چند پاسگاه عراق وجود دارد و ما 200 کامیون ارتش عراق را که در حوالی این روستا تجمع کرده بودند شمردیم. وی درباره مشاهدات خود از منطقه نالپاریز (جنوب منطقه) اظهار داشت: در نالپاریز یک پادگان بزرگ وجود دارد که ساختمان‌های زیادی در آن هست و نیرو، خودرو و تانک فراوانی در داخل این پادگان مستقر می‌باشد علاوه‌براین ٢٠ قبضه توپ و کاتیوشا در سمت راست و چپ شهر موضع دارند و از این منطقه به‌سمت مواضع ایران شلیک می‌کنند* و هلیکوپترها هم زخمی‌های عراقی را از خط مقدم در این شهر تخلیه می‌کنند.[۲] دراین‌حال، گزارش‌های به‌دست‌آمده از اردوگاه دشمن نشان می‌دهد که در جبهه عراق هم باتوجه‌به تداوم عملیات تحولاتی رخ داده است؛ ازجمله فرمانده لشکر٤ که مسئول پدافند منطقه بود برکنار شد** و شخص صدام حسین به‌جای وی سلطان هاشم را به فرماندهی این کشور منصوب کرد. همچنین به‌منظور تقویت کادر فرماندهی منطقه، فرمانده و ستاد لشکر٧ به این منطقه مأمور شد و قرار است ٣ تیپ 605، 29 و 41 که جزء سازمان لشکر٤ هستند و درحال‌حاضر در منطقه عملیاتی حضور دارند، تحت امر این ستاد قرار گیرند.[۳]

گزارش- 260

نیروهای ستاد جنگ‌های نامنظم وابسته به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در شمال‌غرب کشور، امروز، عملیاتی را علیه پاسگاه نظامی عراقی در حوالی شهرک عربت در استان سلیمانیه اجرا کردند. درپی این حمله که با شلیک چند گلوله آر.پی.‌جی٧ به‌سمت این پایگاه صورت گرفت، نیروهای عراق پایگاه را تخلیه کرده و گریختند. نیروهای این ستاد پس از ورود به پایگاه با جنازه ٣ تن از نظامیان عراقی روبه‌رو شدند و 3 قبضه کلاشینکف را که در پاسگاه به ‌جا مانده بود، به غنیمت گرفتند. از سوی دیگر نیروهای ستاد جنگ‌های نامنظم که درحال عزیمت برای اجرای یک عملیات در منطقه خیاره در حوالی شهر شانه‌دری بودند به میدان مین برخورد کردند. براثر انفجار مین یک سرباز و یکی از نیروهای سوسیالیست‌های عراقی زخمی شدند. در گزارش‌ها مصدومیت سرباز شدید و در حد قطع‌ پا از زیر زانو اعلام شده است.[۴]

گزارش- 261

توپخانه‌های عراقی امروز نیز شهرهای آبادان و خرمشهر را هدف قرار دادند. در همین حال تجاوز هواپیماهای عراقی به عقبه منطقه عملیاتی والفجر4 ناکام ماند. براثر حملات توپخانه‌ای امروز عراق به شهر آبادان به ٢ منزل مسکونی، یک مغازه و یک اسکله آسیب‌هایی وارد آمد. در گلوله‌باران خرمشهر نیز مناطق کوت‌شیخ، خیابان امام خمینی و خیابان فردوسی، گمرک، راه‌آهن و پاسگاه زید مورد اصابت چندین گلوله توپخانه‌های دشمن قرار گرفت که به شهادت یک تن و زخمی‌شدن 17 تن دیگر انجامید.[۵] امروز همچنین در عقبه منطقه عملیاتی والفجر4، ٢ فروند از هواپیما‌های عراقی قصد بمباران شهر مریوان را داشتند که با آتش پدافند هوایی مواجه شده و ناچار به ترک فضای این شهر شدند.[۶]

گزارش- 262

مسئول بهداری رزمی سپاه در گفت‌وگو با نشریه ویژه خبرگزاری جمهوری اسلامی - که دارای طبقه‌بندی محرمانه است - ضمن اعلام آمار مجروحان در دو مرحله اول عملیات والفجر٤ و نوع مصدومیت نیروها، درباره چگونگی معالجه آنها توضیحاتی داد. وی با اعلام اینکه تا پنجشنبه هفته گذشته، 3000 تن از رزمندگان مجروح شده‌اند، افزود: از این تعداد 80 درصد به‌طور سرپایی مداوا شده‌اند که ١٠ درصد آنها براثر موج انفجار و بقیه براثر اصابت ترکش از ناحیه دست و پا و شکم آسیب دیده بودند و 20 درصد آنها نیز احتیاج به عمل جراحی داشتند. مسئول بهداری رزمی سپاه خاطرنشان کرد: در ٨ روز اول عملیات، بیش از ٢٥٠ عمل جراحی عروق و ارتوپدی در سطح بیمارستان‌های صحرایی منطقه عملیاتی انجام شده و ٣٧ نفر هم که دچار ضربه مغزی شده بودند در سنندج تحت عمل جراحی قرار گرفتند که ٣٥ مورد آن موفقیت‌آمیز بوده است. وی با اشاره به شهادت ٨ تن از مجروحان در مراکز درمانی، گفت: بقیه مصدومان پس از عمل جراحی به مراکز درنظر گرفته‌شده انتقال یافتند.[۷]

گزارش- 263

طبق اسنادی که خبرگزاری جمهوری اسلامی به آنها دست یافته است، از شروع جنگ تاکنون، یک سپهبد، یک سرلشکر، ٤ سرتیپ، ٦ سرهنگ، ٧ سرگرد و یک فرمانده ارتش خلقی در دادگاه‌های صحرایی ارتش عراق به علل مختلف ازجمله ضعف فرماندهی، تمرد و... محکوم و اعدام شده‌اند. در بخشی‌هایی از گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی دراین‌باره آمده است: آمار ارائه‌شده در این اسناد حاکی است در میان اعدام‌شدگان علاوه‌بر سپهبد ستاد تایه التعیمی قائم‌مقام رئیس ستاد مشترک ارتش عراق، نام یک سرلشکر، ٤ سرتیپ، ٦ سرهنگ، ٧ سرگرد و یک فرمانده به‌اصطلاح ارتش خلقی، به ‌چشم می‌خورد. براساس همین گزارش سرلشکر ستاد صلاح القاصی فرمانده سپاه سوم جنوب، پس از عملیات ظفرمندانه بیت‌المقدس (آزادسازی خرمشهر)؛ سرتیپ ستاد حمید جاسم تریتی فرمانده لشکر یکم، پس از شکست و متلاشی‌شدن کامل این لشکر در منطقه شوش؛ سرتیپ ستاد اسعد شینته فرمانده لشکر زرهی سوم، به‌دنبال عبور لشکریان اسلام از کارون و انهدام کامل این لشکر در غرب کارون؛ سرتیپ ستاد خالد بهلول لعیبی فرمانده نیروهای تکاور لشکر هفتم، پس از به‌هلاکت‌رسیدن نیروهایش در بخش نوسود؛ سرتیپ ستاد عدنان احمد الحجوری فرمانده لشکر ششم زرهی، به‌دلیل سرپیچی از دستور صدام مبنی‌بر تجاوز به اراضی ایران در منطقه سیف سعد؛ سرهنگ ستاد محمد جواد کشیوان فرمانده تیپ سوم پیاده، به‌علت شکست لشکرش در منطقه میمک؛ سرهنگ ستاد نزار خالد نقش‌بندی فرمانده تیپ420، به‌علت شکست و متواری‌شدن نیروهایش در منطقه شلمچه و در جریان آزادسازی خرمشهر؛ سرهنگ٢ ستاد قائم فرمانده گردان سوم لشکر24، به‌علت فرار ارتش متجاوز صدام در عملیات رمضان در شرق بصره؛ سرهنگ٢ ستاد محسن جبوری فرمانده تیپ١٢ زرهی، به‌علت فرار نیروهایش در منطقه طاهری در جریان عملیات بیت‌المقدس؛ سرگرد ستاد عزیز حسون حمدان افسر ستاد، درپی شکست قوای متجاوز صدام در عملیات مسلم‌بن‌عقیل در منطقه مندلی؛ سرگرد واکل فرمانده گردان دوم تیپ26، پس از عملیات رمضان در منطقه مندلی؛ سرگرد علی الثمری فرمانده گردان یکم تیپ یکم، به‌علت انهدام و متلاشی‌شدن این گردان در منطقه کرخه‌نور؛ سرگرد محمد علی عبدالله فرمانده گردان سوم تیپ22، بعد از آزادی خرمشهر به‌علت فرار از جبهه‌ها؛ سرگرد عبدالجبار شیخلی فرمانده گردان هشتم نیروهای مخصوص تیپ٣٣، به‌علت نابودی یگان تحت فرماندهی‌اش در جریان آزادی خرمشهر؛ سرگرد فاضل مجید جانشین فرمانده گردان دوم تیپ10، در جریان آزادی خرمشهر به‌علت نابودی یگان تحت فرماندهی‌اش؛ سرگرد محمد فرمانده گردان دوم تیپ٣٨، به‌علت متواری‌شدن قوایش از سرپل ذهاب به‌همراه 28 تن از افسران و درجه‌داران مدرسه پیاده خانقین و جبار طارش عماری فرمانده به‌اصطلاح ارتشی خلقی در استان عماره، به‌علت به‌هلاکت‌رسیدن قوای تحت فرماندهی‌اش در جریان آزادی بستان به ‌دستور مستقیم صدام به جوخه‌های اعدام سپرده شده‌اند. همچنین سرهنگ ستاد عدنان شریف شهاب یکی از مشاورین نظامی صدام در یک حادثه ساختگی در هنگام عملیات شناسایی هوایی در جبهه‌های نبرد، داخل هلیکوپتر به قتل رسیده است. سرهنگ٢ ستاد علی حمادی فرمانده تیپ34 زرهی نیز به‌دلیل همکاری با جنبش اسلامی در عراق محکوم به اعدام شده است.[۸]

گزارش- 264

باتوجه‌به وضعیت بحرانی منطقه خلیج‌فارس و انفجار مقر تفنگ‌داران امریکایی و فرانسوی در بیروت که بر وخامت اوضاع افزوده است و همچنین اظهارات مقامات این دو کشور مبنی‌بر دست‌داشتن ایران در این انفجارها، فرماندهی کل سپاه در نامه‌ای به فرماندهی منطقه ٩ کشوری سپاه که پدافند از منطقه دریایی خلیج‌فارس را بر عهده‌ دارد، ضمن برشماری اقدامات خصمانه‌ای که ممکن است امریکا علیه ایران در منطقه خلیج‌فارس انجام دهد، از فرماندهی آن منطقه خواست است که با حفظ هوشیاری و آمادگی لازم، طرح‌های مختلف پدافندی را برای مقابله با اقدامات احتمالی امریکا در خلیج‌فارس تهیه و ارسال کند. متن نامه فرماندهی کل سپاه به این شرح است: باتوجه‌به ضربات اخیر استکبار جهانی از نیروهای رزمنده اسلام در عملیات والفجر٤ و عملیات نابودسازی تفنگ‌داران امریکایی و فرانسوی در بیروت، اقدامات زیر ازسوی امریکای دشمن متصور است: ١. محاصره دریایی جمهوری اسلامی در اقیانوس هند؛ ٢. بستن تنگه هرمز؛ ٣. حمله به چاه‌ها و سکوی نفتی؛ ٤. حمله به بنادر صدور نفت؛ ٥. مین‌گذاری گسترده در راه‌های ورودی و خروجی تمامی بنادر جمهوری اسلامی ایران؛ ٦. حمله به جزایر خلیج‌فارس جهت اشغال یا ویران‌سازی جزیره خارک؛ ٧. حمله به بندرعباس، بندر بوشهر، بندر چابهار به‌طور جداگانه یا هم‌زمان جهت اشغال یا مختل‌کردن فعالیت‌های هوایی و دریایی جمهوری اسلامی در این منطقه. لذا باتوجه‌به موارد فوق لازم است ضمن دادن هوشیاری و آمادگی لازم به کلیه نیروهای سپاه در آن منطقه، طرح‌های مختلف خود را دررابطه‌با موارد مذکور تهیه و به ستاد مرکزی واحد اطلاعات عملیات ارسال دارند.[۹]

گزارش- 265

امروز اقدامات گروه‌های مسلح غیرقانونی در مناطق کردنشین به‌ویژه در منطقه آذربایجان‌غربی بیش از روزهای دیگر بود و عملیات مین‌گذاری نیز به‌طور چشمگیری افزایش یافت؛ به‌نحوی که در 4 مورد مین‌گذاری 12 تن از افراد خودی زخمی شدند و 3 خودرو نیز منهدم شد یا آسیب دید. نیروهای خودی نیز در مثلث مهاباد - بوکان - خلیفان عملیات گسترده‌ای را اجرا کردند که دستاوردهای قابل‌توجهی به‌همراه داشت. عوامل حزب دمکرات قصد حمله به پایگاه سپاه در روستای ترکاشه در 26 کیلومتری شرق بوکان را داشتند که نیروهای خودی با هوشیاری و اقدام به‌موقع مانع نفوذ مهاجمان به روستا شدند و درگیری در بیرون روستا و در ارتفاعات ادامه یافت. سرانجام پس از دو ساعت‌ونیم زدوخورد عناصر حزب دمکرات با تحمل ٢ کشته ناچار به عقب‌نشینی از منطقه درگیری شدند.[۱۰] در اقدامی دیگر، مهاجمان به یک پایگاه ژاندارمری روستای زرینه در شمال‌شرقی دیواندره حمله کردند و هم‌زمان با درگیر کردن نیروهای این پایگاه، تمام اموال فروشگاه شرکت تعاونی و بهداری این روستا را غارت و با یک خودروی سرقتی از روستا خارج کردند. مهاجمان همچنین ٣ دستگاه تراکتور و ٢ دستگاه وانت را نیز با خود بردند.[۱۱] در سردشت نیز یکی از افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی نارنجکی را به کوچه پشت مسجد روستای سرچشمه در شمال‌شرقی این شهرستان پرتاب کرد که موجب زخمی‌شدن یک دانش‌آموز شد.[۱۲] علاوه‌بر حوادث مذکور، امروز برخورد نیروهای خودی با مین‌های کاشته‌شده به‌دست عناصر مسلح ضدانقلاب نیز خسارت‌هایی را به بار آورد. در حوالی روستای جونی در جنوب هشتیان (واقع در شمال ارومیه) یک خودروی گشتی نیروهای سپاه که مسلح به تیربار دوشکا بود بر روی مین رفت و منهدم شد. ٦ تن از سرنشینان این خودرو زخمی شدند.[۱۳] در حوالی روستای شاقله در غرب دیواندره نیز، براثر برخورد یک دستگاه تویوتای سپاه با مین ٢ تن از سرنشینان آن زخمی شدند، در این حادثه خودروی مذکور نیز منهدم شد.[۱۴] در جنوب‌شرقی سقز هم درپی برخورد نیروهای پایگاه تازه‌آباد به مین‌های کاشته‌شده در نزدیکی پایگاه، 3 تن زخمی شدند.[۱۵] همچنین در دره شهدا در جنوب‌شرقی ارومیه، یک خودرو روی مین رفت و آسیب دید و یک تن از سرنشینان آن زخمی شد.[۱۶] از سوی دیگر، امروز نیروهای سپاه مهاباد عملیات گسترده‌ای را به‌منظور پاک‌سازی تعدادی از روستاهای واقع در محور مهاباد - بوکان - خلیفان انجام دادند و توانستند چندین روستا ازجمله روستاهای گرده‌بردان، امین‌آباد، قزلجه بالا، قزلجه پایین و بیرم را که محل تردد و تجمع گروه‌های مسلح غیرقانونی به‌ویژه حزب دمکرات کردستان ایران بود، پاک‌سازی کنند. در این عملیات که در برخی مناطق با درگیری‌های سنگین همراه بود، 15 تن از افراد گروه‌های مسلح ضدانقلاب کشته، تعدادی زخمی و ٢ تن از آنان نیز دستگیر شدند. از نیروهای خودی هم ٤ نفر شهید و ٦ تن نیز به‌طور سطحی مجروح شدند. علاوه‌براین یک قبضه تیربار دوشکا، 2 قبضه آر.پی.‌جی٧، یک دستگاه خودروی سیمرغ، تعدادی مین ضدتانک و مقداری اجناس قاچاق به‌دست نیروهای خودی افتاد.[۱۷]

گزارش- 266

به‌دنبال اجرای عملیات والفجر٤ در منطقه عمومی شیلر و همچنین اجرای عملیاتی دومرحله‌ای در منطقه آلان که موجب قطع ارتباط مواصلاتی گروه‌های مسلح غیرقانونی با ارتش عراق و پاک‌سازی بخش وسیعی از منطقه مرزی جنوب‌غربی سردشت شد، شمار تسلیم‌شدگان عضو گروه‌های مسلح غیرقانونی به‌خصوص حزب دمکرات کردستان فزونی یافته است. طبق گزارش‌های مختلف، ٢١ تن از افراد حزب دمکرات کردستان در مناطق سردشت، کامیاران، صائین‌دژ و بوکان خود را به نیروهای سپاه و ارتش تسلیم و درخواست امان‌نامه کردند. این افراد که یکی از آنها از اعضای بلندپایه حزب دمکرات در منطقه سردشت است، ٦ قبضه تفنگ ژ٣، ٢ قبضه تفنگ برنو و ٤ قبضه تیربار سیمینوف را به نیروهای خودی تحویل دادند.[۱۸] در همین حال و به‌دنبال اطلاعیه اخیر ارگان‌های نظامی، انتظامی و قضایی مبنی‌بر فراخوانی افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی به ترک مبارزه مسلحانه و معرفی‌ خود به ارگان‌های ذی‌ربط، امروز بار دیگر دادگاه‌های انقلاب اسلامی استان‌های آذربایجان‌غربی و کردستان با انتشار اطلاعیه مشترکی خطاب به افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی تأکید کردند که قبل از آنکه طرح‌های امنیتی زمستانی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به اجرا درآید از فرصت استفاده کرده و خود را به ارگان‌ها و نهادهای ذی‌صلاح تسلیم نموده و امان‌نامه دریافت دارند.[۱۹] از سوی دیگر، سپاه مهاباد درپی شناسایی‌ها و انجام امور مقدماتی موفق شد ٣٥ تن از افراد تشکیلات شهری حزب دمکرات از کمیته‌های مختلف این حزب همچون کمیته اصناف، کمیته دانش‌آموزی وکمیته ادارات را دستگیر کند. سپاه مهاباد ضمن اعلام این خبر، دستگیری‌های صورت‌گرفته را ضربه سختی به تشکیلات شهری حزب دمکرات عنوان کرد.[۲۰]

گزارش- 267

حضور افراد مسلح وابسته به سازمان کومه‌له و حزب دمکرات کردستان ایران در بعضی از مناطق اطراف شهر بوکان باعث بروز شایعاتی مبنی‌بر تصمیم این گروه‌ها برای حمله به این شهر شده است. بخش درون‌مرزی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در گزارشی ضمن بررسی وضعیت امنیتی این مناطق، حمله به بوکان را محتمل دانسته است. در این گزارش به حضور گروه‌های مسلح غیرقانونی در مناطق مختلف بوکان، تعداد، نوع سلاح‌ها و برخی حواشی ناشی‌از حضور این گروه‌ها اشاره شده است. بخش‌هایی از این گزارش بدین شرح است: 30 نفر از مزدوران حزب دمکرات به سرپرستی فردی به نام قاسم به روستای محمودآباد در غرب بوکان آمده‌اند. حدود 50 نفر از مزدوران حزب دمکرات در روستای طرفه (غرب بوکان) مستقر هستند و (علاوه‌بر سلاح‌های انفرادی) به یک قبضه تیربار کالیبر50 که بر روی تویوتا وانت سوار شده مسلح می‌باشند. تعداد 50 تن از افراد این حزب نیز در روستای نوبار در 19 کیلومتری غرب بوکان، مستقر شده‌اند که مسلح به تفنگ ژ٣، کلاش و ٢ قبضه آر.پی.‌جی7 می‌باشند. تعداد نامعلومی از مزدوران کومه‌له به سرپرستی بایزیدی در منطقه نوبار حضور دارند و قصد حمله به شهر بوکان را دارند. تعداد دیگری از آنها نیز در همین منطقه الکو مستقر و سلاح‌هایی همچون نارنجک‌انداز و آر.پی.‌جی٧ در اختیار دارند. همراه آنان چندین نفر از افراد غیر کرد نیز که احتمالاً از افراد چریک‌های فدایی خلق هستند، حضور دارند و شایع شده است که آنها قصد دارند به پایگاه نیروهای خودی در تکان‌تپه در شرق بوکان، حمله کنند. در روستای اغلوی نیز بیش از 80 نفر از افراد حزب دمکرات که از مریوان به این منطقه آمده‌اند استقرار یافته‌اند. همچنین بین هواداران سازمان کومه‌له شایع شده است که عناصر این سازمان قصد دارند به شهر بوکان حمله کنند.[۲۱]

گزارش- 268

احتمال افزایش حملات ایران در ادامه عملیات والفجر4 و تداوم تهدید عراق به گسترش جنگ، از محورهای اصلی گزارش‌های امروز رسانه‌های خارجی است. خبرگزاری فرانسه با اشاره به آخرین بیانیه ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران گزارش داد: «در ادامه تهاجم روز 20 اکتبر نیروهای ایران به کردستان عراق، تبادل آتش همچنان ادامه دارد و نیروهای ایرانی درصدد تحکیم و تقویت مواضع خود می‌باشند.»[۲۲] روزنامه اینترنشنال هرالد تریبیون نیز اعلام کرد: «به ‌نظر می‌رسد که درحال‌حاضر هر دو کشور درگیر جنگ خود را برای حملات دیگری علیه یکدیگر آماده می‌کنند.» به گزارش رادیو ترکیه، این روزنامه همچنین نوشت: «در آخرین حمله بزرگ جمهوری اسلامی نیروهای عراقی از موشک‌های هوابه‌زمین و راکت‌های روسی به‌طور گسترده‌ای علیه مواضع نیروهای آیت‌الله خمینی استفاده کرده‌اند.»[۲۳] خبرگزاری رویتر هم در گزارشی ضمن آنکه از قول منابع نظامی در بغداد به استفاده عراق از موشک‌های روسی کوتاه‌برد فراگ و اسکاد روسی با برد 270 کیلومتر و موشک‌های اگزوسه فرانسوی «که از هلیکوپتر شلیک می‌شوند» اشاره کرد، به نقل از روزنامه الثوره ارگان حزب بعث عراق افزود: «داخل خاک ایران یک هدف گشوده برای ضربات منهدم‌کننده عراق [است.] ... هیچ چیز در ایران امن نیست.» به نوشته این روزنامه، «عراق بر آن است که ایران را به قبول صلح وادار کرده و به‌علاوه دست تمامی طرف‌هایی که تأمین‌کننده تجاوز آن کشور [ایران] علیه عراق‌اند را قطع نماید.» رویتر یادآور شد: «دیپلمات‌های مقیم بغداد این هشدار را به‌منزله یک تهدید دیگری به اینکه عراق در نظر دارد ترمینال صادرات نفتی ایران در جزیره خارک را مورد حمله قرار دهد، تلقی می‌کنند.»[۲۴] هفته‌نامه انگلیسی اکونومیست نیز در آخرین شماره خود، که امروز منتشر شد، با اشاره به حمله وسیع ایران در عملیات والفجر4 و گزارش‌های متضاد دو طرف درگیر درباره نتایج آن* نوشت: «دست‌کم این مطلب روشن است که ایرانی‌ها قصد دارند شریان اقتصادی عراق؛ یعنی درآمدهای نفتی آنان را هدف تهدید قرار دهند. ایرانی‌ها به ‌نظر می‌رسد در پیش‌بردن نیروهای خود تا 25 مایلی آن‌سوی مرز عراق در شمال موفق شده‌اند و می‌گویند که 270 مایل مربع از اراضی شمال و شرق پنجوین را در تصرف دارند.» این نشریه اضافه کرد: «به نظر می‌رسد که بخشی از هدف این حمله ضربه‌زدن به کردهای ایرانی بوده است که از داخل عراق علیه حکومت ایران دست به انجام عملیات می‌زنند.» اکونومیست در پایان نگران‌کننده‌ترین جنبه عملیات اخیر را تهدید منابع عمده نفت عراق در نزدیکی شهر کرکوک در 75 مایلی شرق پنجوین دانسته و افزود: «تنها راه صدور نفت عراق درحال‌حاضر لوله نفتی است که ازطریق ترکیه و از کرکوک به مدیترانه کشیده شده است.»[۲۵]

گزارش- 269

امام خمینی در دیدار جمعی از نمایندگان سیاسی ایران در خارج از کشور با ایشان، بر اهمیت روشنگری دربرابر تبلیغات سوء علیه جمهوری اسلامی تأکید کردند. علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه به‌اتفاق سفرا و کارداران جمهوری اسلامی ایران در اروپا و امریکای جنوبی امروز با امام خمینی دیدار کردند. در پایان این دیدار ولایتی در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: «امام تأکید فرمودند سفرای ما باید به امور تبلیغاتی اهمیت بدهند و باتوجه‌به اینکه در دنیا اغلب علیه ما تبلیغ سوء می‌شود، لازم است به این تبلیغات سوء پاسخ داده شود.» وی افزود: «حضرت امام دررابطه‌با اقدامات ضدانسانی رژیم عراق با اشاره به اینکه مجامع بین‌المللی هیچ کلمه‌ای راجع به کشتاری که اینها در ایران از مردم غیرنظامی کرده‌اند، نگفته‌اند و خبرهایی که اخیراً رسیده نشان می‌دهد که حکومت عراق پنجوین را با خاک یکسان کرده است، فرمودند دیکتاتورها در اواخر عمرشان نوعاً به این کارها دست می‌زنند.»[۲۶]

گزارش- 270

آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور، تأکید کرد که ابرقدرت‌ها نمی‌توانند نظرهایشان را بر ملت ایران تحمیل کنند. آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با فرانسیسکو مزالاما سفیر ایتالیا، که مأموریتش در ایران به پایان رسیده است، اظهار داشت: «شما در دوران مأموریت خود در ایران تشخیص داده‌اید ما درحال گذراندن یک دوران فوق‌العاده حساس و مهم از تاریخ کشورمان هستیم و حوادث این دوران برای ما تعیین‌کننده است، لذا به آنچه می‌کنیم و هدف می‌گیریم با دقت و تأمل زیاد نگاه می‌کنیم و مایلیم با همه دولت‌ها و کشورهایی که مسائل ما را به‌درستی درک می‌کنند، روابط دوستانه و صمیمانه‌ای داشته باشیم.» رئیس‌جمهور سپس افزود: «ما در مقابل فشاری که قدرت‌های بزرگ دنیا به انقلاب ما وارد می‌کنند قدرت مقاومت خود را ثابت کرده‌ایم و مواضع سیاسی ما این را نشان می‌دهد که هیچ‌یک از دو قدرت بزرگ دنیا نمی‌توانند نظراتشان را بر ملت ما تحمیل کنند.»[۲۷]

گزارش- 271

نخست‌وزیر در مصاحبه اختصاصی با روزنامه جمهوری اسلامی به تشریح عملکرد دولت درزمینه مهار گرانی و تورم، اهداف و اولویت‌های دولت در شرایط جنگ و انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی پرداخت. میرحسین موسوی با اشاره به وضعیت بحرانی سال‌های قبل و خطر تزلزل و فلج‌شدن کامل سیستم اقتصادی و اداری کشور گفت: «ما در آن مقطع از دو سرمایه الهی برخوردار بودیم که بنده یقین دارم این دو سرمایه دراختیار هیچ کشور دیگر تاکنون به این شکل نبوده که اولین آن رهبری پیامبرگونه متکی بر قرآن و اسلام و اهل‌بیت امام امت بود و دومی حضور پرصلابت ملت در صحنه.» نخست‌وزیر با بیان اینکه در دو سال گذشته در تمامی زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی تغییراتی به وجود آمده است، افزود: درعین‌حال دولت با هزاران مسئله روبه‌رو است که «مسائل نان و برنج و سیگار و امثال آن جزئی از آنهاست.» موسوی درمورد انتقاداتی که از عملکرد دولت در مبارزه با گرانی و جلوگیری از تورم می‌شود ضمن اشاره به "مقاومت‌های زیادی" که دربرابر کنترل دولت بر کالاهای اساسی وجود دارد، گفت: «در مقابل ده‌ها هزار کالای مورد نیاز مردم، اقلام انگشت‌شماری در زیر کلید دولت است و نیز خوب است که آقایانی که استدلال می‌کنند که این روش‌ها سوسیالیستی و امثال آنهاست، نگاهی به شیوه برخورد دولت انگلیس به‌عنوان مهد سرمایه‌داری دررابطه‌با کالاها در زمان جنگ بیندازند و کنترل همه‌جانبه همه دولت‌های سرمایه‌داری درگیر جنگ را دررابطه‌با تولید و توزیع مطالعه کنند و یقیناً این اطلاعات باعث خواهد شد که بیشتر به ضرورت‌های یک جامعه درحال جنگ پی ببرند.» نخست‌وزیر سپس افزود: «بنده صریحاً اعلام می‌کنم که دولت درپی دست‌گذاشتن بر روی کالا و چیزی نیست، جز به اجبار و ضرورت و در چارچوب شرع و قانون. و باز به‌عنوان یک مسئول که باید صریحاً به این سؤال اساسی روزنامه پاسخ دهد عرض می‌کنم باتوجه‌به شرایط جنگی و بودجه جنگی هرنوع تمهیدی اصولی برای مقابله با تورم با طرز فکری که اشاره کردم برخورد دارد.» موسوی همچنین اظهار کرد: «آیا ما می‌خواهیم این جنگ حق علیه باطل را تا پیروزی ادامه دهیم یا نه؟ اگر باید این کار را بکنیم باید به‌‌ طریقی هزینه جنگ را تأمین کنیم.» وی در ادامه ضمن اشاره به مخالفت‌های موجود برای تأمین منابع مالی ازطریق مالیات و کنترل دولت بر قیمت‌ها، خاطرنشان کرد: «تا به‌سمت مالیات می‌رویم صدا بلند می‌شود که مالیات سنگین از مردم می‌گیرند. شما را به خدا ببینید مردم جوانان خود را می‌دهند و این افراد قدرت گذشت از جزئی از اموال خود را در راه اسلام ندارند. می‌گوییم کنترل نرخ‌ها، می‌گویند دخالت دولت است و دولتی‌شدن هرچیز. می‌گوییم باید ارزاق اصلی تا جنگ هست زیر کنترل دولت باشد، می‌گویند سیاست، سیاست چپی و تندروانه است. بنده می‌پرسم آیا امکان دارد ما بودجه جنگ را کم کنیم؟ آیا امکان دارد ساختن جاده‌ای روستایی را متوقف کنیم؟ آیا می‌توانیم برق را به روستاها گسترش ندهیم؟ آیا می‌توانیم پروژه‌هایی چون مبارکه و مجتمع فولاد اهواز و امثال آن را متوقف کنیم؟ آیا می‌شود به مردم گفت که شما دیگر از دولت برق و آب و نان نخواهید؟ امنیت نخواهید؟....» نخست‌وزیر بسیج همه نیروها برای پیروزی در جنگ، شروع اجرای برنامه پنج‌ساله توسعه با محوریت کشاورزی و اجرای 20 پروژه ملی در طول سه ‌سال نظیر پتروشیمی بندر امام، مجتمع فولاد اهواز و احداث بعضی از سدها و نیروگاه‌ها را مهم‌ترین برنامه‌های آینده دولت برشمرد. وی تأکید کرد: «بنده در یک مصاحبه اعلام کردم دولت آمادگی دارد اگر در کشور براثر جنایات صدام حتی یک آجر روی آجر دیگر نماند، با قوت به تدارک جنگ ادامه دهد.» موسوی در تحلیل تلاش‌هایی که سعی در مخدوش جلوه‌دادن انتخابات مجلس آینده را دارند گفت: «مسئله لیبرال‌ها روشن است. آنها چون یقین پیدا کرده‌اند که مردم بدان‌ها رأی نخواهند داد برای امریکا غذا تهیه می‌کنند، ولی بنده به حضرات اطمینان می‌دهم که آنها اگر جرئت کنند خود را نامزد کنند رأی خود را خواهند داشت و ما آن را به مردم اعلام خواهیم کرد و اگر واقعاً مردم به آنها رأی دادند، ما به این رأی احترام خواهیم گذاشت. درعین‌حال بنده این اخطار را مجبور هستم بکنم که شعار تأمین آزادی برای انتخابات نمی‌تواند در هنگامه جنگ به‌عنوان وسیله‌ای جهت تضعیف جبهه‌ها به کار گرفته شود و واقعاً بنده از این‌همه پررویی متعجبم.»[۲۸]

گزارش- 272

درپی آغاز بررسی پیش‌نویس قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل درخصوص جنگ ایران و عراق و آزادی کشتیرانی در خلیج‌فارس، جمهوری اسلامی ایران با ارائه طرحی خواستار خارج نگاه‌داشتن منطقه دریایی خلیج‌فارس از جنگ ایران و عراق شد. به گزارش خبرگزاری فرانسه از سازمان ملل، عبدالله صلاح رئیس اردنی شورای امنیت با اشاره به بررسی قطعنامه پیشنهادی غرب در جلسه اخیر این شورا گفت: «انتظار می‌رود که شورا تنها پاسخ‌های داده شده به این پیشنهاد مهم را مورد بررسی قرار دهد.» خبرگزاری فرانسه در ادامه این گزارش افزود: «رهبران ایران در سه روز گذشته گفته‌اند پیشنهاد ارائه‌شده چیز جدیدی ندارد و افزوده‌اند آنها آن را رد می‌کنند. اما تا ساعات آخر دیروز، نماینده ایران هنوز دستورات لازم برای پاسخ‌گویی رسمی را دریافت نکرده بود. برخی دیپلمات‌ها گفته‌اند پیشنهاد مزبور باید صرفاً پس از پاسخ رسمی ایران بررسی شود، اما فرانسه و اردن گفتند این پیشنهاد باید حتی درصورت تأخیر جواب ایران مورد بررسی قرار گیرد.» درعین‌حال به گفته فیلیپ دبوسوه مفسر خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع رسمی سازمان ملل، ایران «طرحی مخالف با طرح غرب مبنی‌بر خارج نگاه‌داشتن منطقه دریایی خلیج‌فارس از جنگ ایران و عراق به شورای امنیت سازمان ملل ارائه کرد.»* گزارش مذکور همچنین حاکی است طرح پیشنهادی ایران «به‌منظور تضمین کشتیرانی آزاد در آب‌های بین‌المللی، تنها دو طرف درگیر در جنگ را به خودداری از هرگونه عملی که منجر به به‌خطرافتادن صلح و امنیت در منطقه خلیج‌فارس بشود دعوت کرده و هیچ اشاره‌ای به ناظران بین‌المللی ندارد. در این بیانیه، ایران همچنین اظهار تأسف کرد از اینکه بعضی از دولت‌ها در ادامه جنگ شرکت کرده‌اند و تمام دولت‌ها و به‌ویژه اعضای دائمی شورای امنیت را به خودداری از هر عملی که منجر به طولانی‌شدن جنگ شود دعوت کرد و به‌نظر ناظران در اینجا به تصمیم فرانسه مبنی‌بر تحویل سوپراتانداردها به عراق و مانورهای احتیاطی امریکا در نزدیک تنگه هرمز و ازسرگیری تحویل سلاح ازسوی شوروی به عراق که از چند ماه پیش صورت می‌گیرد، اشاره شده است.» همچنین درپی ارائه طرح پیشنهادی ایران «اختلافات شدیدی میان اعضای شورای امنیت بروز کرد. بعضی، پیشنهادات ایران را غیرقابل قبول [دانسته] و بعضی دیگر برعکس معتقدند که این پیشنهادات یک تغییر موضع حقیقی ایران است و خواستار بررسی عمیق آن شدند. اگر این موضع رجحان داشته باشد مذاکرات شورا مستلزم وقت بیشتری (چندین هفته یا حتی چندین ماه) خواهد بود. زمان به‌سرعت می‌گذرد، به‌خصوص برای فرانسه. عراق می‌تواند این هواپیماهای مجهز به موشک اگزوست را آسان‌تر علیه هدف‌های اقتصادی در ایران مورد استفاده قرار دهد.»[۲۹] خبرگزاری فرانسه در گزارش دیگری از سازمان ملل با اشاره به اینکه «گفت‌وگوهای شورا اصولاً بسیار فشرده بود»، از انگلیس و هلند به‌عنوان کشورهایی نام برد که «درمورد برقراری این آتش‌بس اشتیاق زیادی نشان نمی‌دادند.»[۳۰] از سوی دیگر، رادیو بی‌بی‌سی در گزارشی درمورد جلسه محرمانه شورای امنیت، شیوه رفتار فرانسه در پیشبرد طرح قطعنامه اخیر را مورد بحث قرار داد. این رادیو گفت: «برای استتار فرانسه شورای امنیت سازمان ملل در جلسه‌ای غیرعلنی به سبک و سنگین کردن قطعنامه دیگری درباره جنگ ایران و عراق پرداخته است تا شاید بتوان از آن طریق به آتش‌بس محدودی دست یافت.» گزارش مذکور همچنین افزود: «دولت ایران، فرانسه را به کوشش به‌منظور تدارک موجبات مداخله ابرقدرت‌ها در خلیج‌فارس متهم کرده است. برخی از اعضای شورای امنیت بی‌آنکه الزاماً هوادار ایران باشند عقیده دارند که ایران دراین‌مورد درست می‌گوید و خاطرنشان می‌سازند درحالی‌که معلوم است ایران آتش‌بس محدود در خلیج‌فارس را نخواهد پذیرفت، پس چرا باید در گذراندن قطعنامه‌ای دراین‌خصوص همت گماشت و آیا منظور [و] سبب آن نیست که فرانسه از مسئولیت عواقب وخیم احتمالی تحویل سلاح‌های پیشرفته‌اش به عراق مبرا شود؟»[۳۱] بی‌بی‌سی در گزارش دیگری با اعلام اینکه قطعنامه جدید روز دوشنبه به رأی گذاشته خواهد شد، گفت: «دولت ایران بار دیگر حاضر به گفت‌وگو دراین‌باره نشده و شرط کرده است که شورای امنیت باید عراق را به‌خاطر شروع جنگ و حمله به مناطق مسکونی ایران محکوم کند.»[۳۲] دراین‌باره علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگویی با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی اظهار کرد: «ما از شورای امنیت خواستیم قبل از هر کار، جنایات و تهاجمات غیرانسانی که رژیم عراق علیه مردم ما به عمل آورده و همچنین بمباران‌های مناطق مسکونی که مخالف نص صریح کنوانسیون چهارم ژنو است و قبل از هر چیز گزارش هیئت اعزامی به ایران را، همچنان‌که تعدادی از نمایندگان کشورهای مختلف در جریان برگزاری مجمع عمومی از دبیرکل سازمان ملل خواسته‌اند، مورد پیگیری و رسیدگی قرار دهد، اما متأسفانه شورای امنیت نشان داد که جهت‌گیری‌هایش یک‌جانبه است.» ولایتی تأکید کرد: «همان‌طورکه ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران دیروز گفتند و وزارت امور خارجه هم بارها تذکر داده درطول مدتی که ایران تحت اشغال نیروهای عراقی بود هیچ حرکت جدی درجهت احقاق حقوقمان از سازمان ملل ندیدیم و اکنون نیز تلاش‌های همه‌جانبه‌ای که می‌شود درجهت نجات حکومت عراق است نه درجهت احقاق حق.»[۳۳]

گزارش- 273

مقامات کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس همچنان با اظهار نگرانی از گسترش جنگ ایران و عراق می‌کوشند بر جریان تلاش‌های دیپلماتیک موجود تأثیر گذارند. حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در یادداشت‌های امروز خود دراین‌باره نوشته است: فهد پادشاه عربستان در پیامی شفاهی به مقامات ایران خواستار "تحسین روابط" با جمهوری اسلامی ایران شده است. وی در این پیام از احتمال بسته‌شدن تنگه هرمز ابراز نگرانی کرده است.[۳۴] رادیو کویت نیز در گزارشی از دیدار اخیر امیر قطر با سردبیران روزنامه‌های این کشور گفت: وی در این دیدار تأکید کرد جنگ ایران و عراق فقط طرفین جنگ را تهدید نمی‌کند بلکه کل منطقه را تهدید می‌کند و از جامعه بین‌المللی خواستار کوشش‌های جدی‌تری برای پایان‌دادن به آن شد. امیر قطر همچنین خاطرنشان کرد: «حفظ امنیت و ثبات منطقه خلیج [فارس] به‌عهده فرزندان منطقه [است] که مخالف هرگونه مداخله بیگانه در امور منطقه و متکی به نیروی ذاتی خود جهت پرداختن به این مسئولیت‌ها به دور از کشمکش‌های ابرقدرت‌ها می‌باشند.»[۳۵] به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، شیخ عیسی بن خلیفه امیر بحرین نیز «ضمن هشدار دراین‌مورد که ممانعت از کشتیرانی در خلیج [فارس] به بروز اوضاع خطرناکی منجر خواهد شد گفت که رهبران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج [فارس] در هفتمین کنفرانس سران برای ‌یافتن راه‌هایی به‌منظور جلوگیری از ایجاد چنان وضعی تلاش خواهند کرد.» شیخ خلیفه که با روزنامه الرای‌العام گفت‌وگو می‌کرد، با اشاره به وابستگی تمامی کشورهای ساحلی خلیج‌فارس به صادرات نفت و واردات مواد غذایی از این آبراه تأکید کرد: «تهدید به ممانعت کشتیرانی ازطریق خلیج [فارس] پیامدها و مداخلات ابرقدرت‌ها را به ‌دنبال خواهد داشت و اثرات گسترده‌ای بر منافع کشورهای مربوطه خواهد داشت.»[۳۶]

گزارش- 274

هم‌زمان با ادامه روند تحقیق و فرضیه‌پردازی‌ درمورد انفجارهای هفته گذشته بیروت، سیاستمداران و رهبران جناح‌های لبنان برای مذاکرات آشتی ملی در ژنو آماده می‌شوند. روزنامه نیویورک تایمز به نقل از یک مقام رسمی ارشد امریکا اعلام کرد: «تمامی اطلاعات به‌دست‌آمده تا این لحظه درمورد حمله به امریکاییان و فرانسویان به‌نحوی به ایران اشاره دارد، ولی ما قبل از دست‌زدن به هر اقدامی می‌خواهیم کاملاً مطمئن شویم.» نیویورک تایمز همچنین نوشت: «گزارش‌های رسیده از بیروت در اوایل هفته حاکی‌از آن بود که مقامات فرانسوی هم حادثه انفجار بمب را با ایرانیان و در مرحله نخست گروه [حسین] موسوی مرتبط می‌دانند.»[۳۷] این روزنامه با بیان اینکه «دولت ریگان نوع اقدام انتقام‌جویانه خود را مورد بررسی قرار داده است»، اضافه کرد: «یکی از اقدامات احتمالی آن است که ایالات متحده از دولت لبنان بخواهد سفارت ایران در بیروت را ... تعطیل کند. اقدام دیگر ممکن است شبیخون نیروهای کماندوی ایالات متحده علیه پاسداران و حزب‌اللهی‌های ایرانی [لبنانی] در شهر بعلبک باشد.» به گزارش رادیو اسرائیل این روزنامه همچنین به نقل از سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا یادآور شد: «از آنجا که هنوز عملیات تروریستی علیه تفنگ‌داران در بیروت ادامه دارد ایالات متحده باید به یک اقدام پیشگیرانه دست بزند.»[۳۸] در همین حال، خبرگزاری یونایتدپرس با استناد به اظهارات منابع امنیتی در بیروت اعلام کرد: مقامات لبنانی «که سرگرم بازجویی از یک مسلمان طرف‌دار ایران هستند، 11 نفر دیگر را دررابطه‌با وقوع انفجارها در مقر نیروهای امریکایی و فرانسوی در بیروت» شناسایی کردند. یونایتدپرس افزود: «مقامات امریکایی درمورد این گزارش اظهارنظر نکرده‌اند، لیکن گفتند با مقامات لبنانی که درمورد این حادثه تحقیق می‌کنند در تماس نزدیک می‌باشند.»[۳۹] از سوی دیگر و درپی اتهام مطرح‌شده علیه شیخ محمد حسین فضل‌الله یکی از رهبران شیعه لبنان، مبنی‌بر دست‌داشتن در سوءقصدهای هفته گذشته بیروت، روزنامه واشنگتن پست در گزارشی مصاحبه خبرنگار خود با شیخ فضل‌الله را درج کرد. در این مصاحبه وی تأکید کرد: «من مردی صلح‌جو هستم و کینه‌ای نسبت به تفنگ‌داران دریایی امریکا و یا سربازان فرانسوی ندارم و همیشه مردم را به عدم خشونت موعظه کرده‌ام.» در ادامه این گزارش آمده است: «شیخ فضل‌الله اتهامات وارده را توطئه‌ای توسط مسیحیان فالانژیست که با اداره ضداطلاعات ارتش لبنان همکاری دارند، می‌داند و می‌گوید که آنها نگران افزایش قدرت او هستند و می‌خواهند آن را از میان بردارند.» به نوشته واشنگتن پست شیخ فضل‌الله «سال گذشته از ورود تفنگ‌داران دریایی امریکا به بیروت حسن استقبال کرد زیرا آنان اسرائیلی‌ها را از فرودگاه بیروت بیرون کردند.»[۴۰] خبرگزاری فرانسه از پاریس گزارش داد: ابوالحسن بنی‌صدر رئیس‌جمهور برکنارشده ایران در گفت‌وگو با رادیو دولتی فرانسه گفت: «روزنامه [لوموند] مطلبی را ازجانب من منتشر کرده که کاملاً خلاف واقع است. من این مطلب را نگفته‌ام. من گفته‌ام اگر او [آیت‌الله خمینی] این عمل را مرتکب شده باشد، با [هماهنگی] گرایشی امریکایی [است] که خواهان تعمیم بحران در جهان و تجاوزات می‌باشد.»[۴۱] امروز درحالی‌که اوضاع لبنان همچنان تحت تأثیر فعل‌وانفعالات مربوط به انفجارهای بیروت قرار دارد، امین جمیل رئیس‌جمهور لبنان، وارد سوئیس شد تا نشست آشتی ملی جناح‌های لبنانی را که خبرگزاری رویتر آن را «آخرین شانس لبنان برای جلوگیری از آغاز دور جدید جنگ داخلی» خواند، در ژنو آغاز سازد. در همین حال، وزیر دفاع ایتالیا که امروز وارد بیروت شد، هشدار داد: «چنانچه در مذاکرات ژنو توافقی صورت نگیرد، ایالات متحده امریکا، فرانسه، ایتالیا و انگلستان ممکن است اجباراً درمورد آینده نیروهای چندملیتی پاسدار صلح در لبنان تجدیدنظر کنند.»[۴۲] همچنین به گزارش خبرگزاری امارات از دوحه پایتخت قطر، شیخ خلیفه بن حمد آل ثانی امیر قطر، امروز ضمن ابراز امیدواری درخصوص تشکیل نشست آشتی ملی در لبنان و خروج نیروهای اسرائیلی از این کشور از تلاش شورای همکاری خلیج‌فارس برای حل اختلافات جناح‌های درگیر در لبنان خبر داد.[۴۳] خبرگزاری آلمان‌غربی از ژنو نیز گزارش داد ولید جنبلاط رهبر دروزی‌های لبنان، در یک مصاحبه تلویزیونی «خواستار تشکیل یک دولت دمکراتیک غیر فدراتیو با تقسیم جدیدی از قدرت، امتیازات کمتر برای رئیس‌جمهوری و یک قانون جدید انتخاباتی در لبنان» شده است.[۴۴]

گزارش- 275

کمیته ویژه جنبش غیرمتعهدها برای رسیدگی به مسئله فلسطین امروز در شرایطی آغاز به کار کرد که گزارش‌ها از تبدیل اختلافات جناح‌های مختلف فلسطینی به یک رویارویی مسلحانه تمام‌عیار حکایت دارد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، کمیته مربوط به فلسطین که توسط ناراسیما رائو وزیر امور خارجه هند در هفتمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم‌تعهد در دهلی‌نو افتتاح شد، در جلسه دوروزه خود درپی «یافتن یک راه‌حل صلح‌آمیز برای مسئله فلسطین است و [این کمیته] خواسته است فعالیت‌هایش با کمیته اعراب دراین‌زمینه که توسط حسن شاه مراکش، پیشنهاد شد و هرگز موفقیتی به دست نیاورده هماهنگ شود.»[۴۵] از سوی دیگر، صلاح خلف ابوایاد مرد شماره 2 جنبش فتح، اعلام کرد: «حدود 10 هزار سرباز نیروهای سوریه و کسانی که علیه رهبری یاسر عرفات شورش کرده‌اند مقرهای یاسر عرفات در شهر طرابلس را به محاصره خود درآورده‌اند.»[۴۶] این درحالی است که گزارش خبرگزاری یونایتدپرس حاکی است: چریک‌های وفادار به عرفات گفته‌اند یک حمله گسترده مخالفان خود را که ازسوی سوریه حمایت می‌شوند در حومه طرابلس دفع کرده‌اند. رادیو بیروت نیز ضمن تأیید درگیری‌ها از گلوله‌باران اردوگاه‌های فلسطینی نهرالبارد و بداوی خبر داد.[۴۷]

ضمیمه گزارش258: مشروح گفت‌وگوهای سرهنگ صیاد شیرازی و محمدابراهیم همت درباره ارزیابی سمت اجرای مانور برای تصرف ارتفاع کانی‌مانگا در مباحث متعددی که درباره سمت اجرای تک برای تصرف کانی‌مانگا و رسیدن به نالپاریز مطرح شد، دو دیدگاه مختلف وجود داشت: فرماندهان ارتش و به‌ویژه سرهنگ صیاد شیرازی بر اجرای عملیات ازسمت راست کانی‌مانگا (غرب) و رسیدن به نالپاریز تأکید داشتند؛ در مقابل دیدگاه دیگری مطرح بود مبنی‌بر اینکه تصرف کانی‌مانگا باید ازسمت چپ آن (شرق) صورت گیرد. حامیان اصلی این نظر محمدابراهیم همت فرمانده لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) و به میزان کمتری مهدی باکری فرمانده لشکر٣١ عاشورا بودند. نقاط ‌قوتی که برای دیدگاه اول (اجرای عملیات در غرب کانی‌مانگا) مطرح می‌شد عبارت بودند از: پرهیز از مقابله رویارو با دشمن (تک جبهه‌ای) و به‌نوعی اجرای مانور دورانی و درنتیجه تحمل تلفات کمتر؛ وجود جاده در بخش‌های زیادی از غرب کانی‌مانگا به‌خصوص بخش جنوبی آن که باعث سهولت حرکت یگان‌ها و دستیابی آسان‌تر به هدف (نالپاریز) می‌شد. از سوی دیگر، دلایل مخالفان این دیدگاه چنین بود: زمان‌بر‌بودن اجرای عملیات در سمت غرب و ازدست‌دادن نور ماه؛ پیشرفت شناسایی‌ها و طراحی کل مانور در سمت شرق کانی‌مانگا؛ بی‌اعتمادی به اطلاعات موجود و به‌ویژه اطلاعات کسب‌شده از افراد بارزانی؛ نبود جاده در بخش شمالی (از چمک که به عقبه خودی وصل می‌شد تا شیخ‌المارین) و نداشتن اطمینان به قول‌های داده‌شده مبنی‌بر احداث دوروزه جاده در این محور و وجود عقبه یگان‌ها در سمت شرق کانی‌مانگا. این اختلاف دیدگاه بحث‌هایی را درپی داشت که بعضاً منجر به مشاجره لفظی بین سرهنگ صیاد شیرازی و محمدابراهیم همت می‌شد. این مشاجرات از یک‌سو نشان‌دهنده مشکلات طراحی مانور و حساسیت‌های موجود دراین‌باره و تعهد فرماندهان به اتخاذ یک تصمیم قابل‌اتکا بود و از سوی دیگر بیانگر فرهنگ موجود آن دوران در میان رده‌های بالای فرماندهی؛ یعنی گفت‌وگو بدون توجه به سلسله‌مراتب و عناوین شغلی بود به‌نحوی‌که به طرف‌های مباحثه مجال می‌داد تا بدون رودربایستی و برخی ملاحظات، دیدگاه‌های کارشناسی خود را طرح و از آن دفاع کنند. البته این فرهنگ بیشتر در میان فرماندهان سپاه رایج بود و اگر خارج از این جو و فرهنگ، این‌گونه مباحث مورد مطالعه قرار گیرد، ممکن است نشانه‌هایی از تلخی، خارج‌بودن از عرف‌های نظامی و حتی جسارت در آن مشاهده گردد. بخش‌هایی از گفت‌وگو‌های سرهنگ صیاد شیرازی و محمدابراهیم همت درباره تعیین جهت اجرای تک برای تصرف کانی‌مانگا بدین شرح است: سرهنگ علی صیاد شیرازی: حمزه١ (لشکر14 امام حسین(ع) و لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)) استفاده از موفقیتی می‌کند که حمزه٤ (لشکر27 حضرت رسول(ص)) می‌آفریند. اگر این استفاده از موفقیت نباشد، اصلاً ما چنین مسئله‌ای را مطرح نمی‌کنیم. یعنی فرض شده که حمزه٤ روی کانی‌مانگا می‌آید و دیگر برای ما اطمینان می‌شود که کانی‌مانگا گرفته شده است. نه اینکه درست تا پایان جاده را بگیرند، بلکه بلندترین نقطه کانی‌مانگا گرفته شده و فرض کنید که ارتفاعات چپ و راست لب تنگه روکان هم سقوط نکرده است. حالا ما این‌طور فرض می‌کنیم که این جاده‌ای که در این طرف کانی‌مانگا هست (چمک تا شیخ المارین) یک جاده‌ای است که باز است و دست خودمان است. وقتی دست خودمان است یعنی ما می‌توانیم به‌طور موتوریزه نیرو را تا نزدیک‌ترین جایی که می‌شود برسانیم. و بعد از آنجا تک [به‌سمت نالپاریز] ادامه پیدا بکند. محمدابراهیم همت: یک نیروی محدود را می‌توانید در شب بیاورید؟ صیاد شیرازی: فرقی نمی‌کند. شب یا روز فرقی نمی‌کند. اول تاریکی بیاورید چه می‌شود؟ همت: چند ساعت طول می‌کشد تا برسد؟ صیاد شیرازی: چقدر راه است؟ آن برادر می‌گفت نیم‌ساعت راه است. همت: جناب سرهنگ! شما ستون‌کشی کرده‌اید؟ باید در شب ستون‌کشی کنید تا ببینید. ستونی را که کمپرسی می‌خواهد و بسیجی گردوخاک روی سرش می‌نشیند، اگر این را راه بیندازید و پشت کانی‌مانگا بیاورید، این که از این جناح در دید دشمن است! نه در روز می‌تواند کار کند و نه در شب می‌تواند.* سرهنگ سروری: شما به من بفرمایید در آنجا که شب شما غافلگیرانه تک کردید، آنجا دشمن بیشتر از چهار پایگاه دارد؟! همت: نه، کافی است یک دیدبان توپخانه، آتش توپخانه را به این سمت هدایت کند. با همین توپخانه پدر ما را درآوردند. کلی گلوله و ترکش روی سر ما می‌ریزد. آقای حسین خرازی شما که یک یال پنجوین را گرفتید، روی آن یک جنبنده می‌تواند پر بزند؟ چهل تا چهل تا گلوله کاتیوشا می‌زند. ... صیاد شیرازی: اگر شما روی کانی‌مانگا بروید قبول دارید که باید بجنگید؟ آیا جنگ [غرب کانی‌مانگا] ساده‌تر است یا جنگ در روی قله‌های کانی‌مانگا؟ همت: غرب کانی‌مانگا جاده ندارد که بشود تخلیه مجروح کرد. یعنی جاده کانی‌مانگا الآن در دید دشمن است. از کانی‌مانگا به پایین هم عمل‌کردن مشکل است. روی آن جاده هست. ولی در دید دشمن است. ما نمی‌توانیم عمل کنیم. ما تنها عمل کنیم، بعد یکی بیاید، اصلاً یک جناح خیلی بدی دارد. بعد جاده‌کشی ندارد. باید جناح ما عمل می‌شد. یعنی یک جناحی بود که دشمن نمی‌گذاشت ما دید داشته باشیم.** محسن رضایی: مانور قبلی خودتان چه بود؟ همت: مانور قبل این بود که تنگه هم عمل می‌شد، جناح چپ تنگه (توسط لشکر١٧ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)) عمل می‌شد، اصلاً مانور به هم خورده. قرار بود روی تنگه عمل شود، ما روی تانک‌ها [در جنوب رودخانه قزلجه] عمل می‌کنیم، اینجا ما الآن به‌تنهایی داریم تکه‌تکه روی کانی‌مانگا می‌آییم و در سمت چپ یک جناح بزرگ به دشمن می‌دهیم. تنگه در دست دشمن هست و یک دید‌بان عراقی می‌تواند این جناح را با آتش بپوشاند. فقط این جاده است که روی کانی‌مانگا می‌آید به‌سمت دشمن هم جاده ادامه دارد. [جاده موجود در جنوب شیخ ‌گزنشین که از وسط کانی‌مانگا می‌گذشت] که به‌سمت ما نیست. یعنی به‌سمت دشمن، در دید خودش هست و برای تدارک‌رسانی و تخلیه مجروح ما مناسب نیست. پس جاده هم که نیست، ما از کجا می‌توانیم تخلیه مجروح کنیم؟ از کجا تدارک‌رسانی کنیم؟ صیاد شیرازی: باید از پشت حمله کنید. همت: نشد. ما الآن می‌گوییم اگر به‌تنهایی روی کانی‌مانگا عمل بشود و روی اینجا [پنجوین و تنگه روکان] عمل نشود، خود کانی‌مانگا هم تهدید می‌شود. یعنی نیرو نمی‌تواند روی آن بایستد. از کدام طرف بایستد؟ دشمن به هر دو سمت دید دارد و می‌زند. صیاد شیرازی: یک چیزی بگویید که منطقی باشد. شما دشمن را چطوری حساب می‌کنید؟ در شیخ گزنشین و 1900 عمل می‌کنید، از چپ و راست آن می‌زنید، آن‌وقت از دشمن که داخل دشت است می‌ترسید؟ همت: بله، می‌ترسیم. یک گروه تانکش هم که باشد شلیک می‌کند. صیاد شیرازی: ما اینجا را جهنمی از آتش می‌کنیم. همت: جناب سرهنگ! ما چهار سال است که می‌جنگیم پس ما تمام جزئیات را حساب می‌کنیم. یک تانک دشمن مرتب تیر می‌زند، تیربار دارد. شما والفجر مقدماتی را یادتان رفت؟ بازی‌دراز را یادتان رفت؟ تیغ بر می‌کند. ما که یادمان نرفته است. ما می‌گوییم روز نرویم. اگر یک جناح دست دشمن باشد ما را اذیت می‌کند. ما فقط یک بار آتش داشتیم و آن‌هم در والفجر١ بود. آن‌هم وقتی‌که حساب کردیم، دیدیم دشمن 20 برابر ما آتش داشته. آن‌قدر گلوله روی سر ما زد که در تهران آمار شهدا را که گرفتیم، دیدیم 80، 90 درصد بچه‌ها از اصابت، از ترکش توپخانه و خمپاره شهید شده‌اند. صیاد شیرازی: شاید صحیح نباشد که من این را بگویم، ولی می‌خواهم بگویم که خداوند ما را به حالتی نرساند که به یک حال خاصی برسیم که ناشکری و ناسپاسی حساب بشود. همت: خدا گفته بکنید ولی باید از روی تدبیر باشد. فرداشب به ما دستور عملیات داده شده است، ولی وقتی‌که همه‌چیز به هم بخورد، دیگر اطمینان ما سلب می‌شود. ما اصلاً دیگر اطمینان نداریم. پیاپی از قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) یا حمزه به ما ابلاغ بشود، دیگر ما اطمینان نداریم که عمل بکنیم. هرشب طرح‌ها تغییر می‌کند. ما به‌خدا قسم خجالت می‌کشیم پیش فرمانده گردان و گروهان و تیپ حرفی بزنیم، از بس به آنها رمز ابلاغ کردیم. آنجا [دربندیخان] هم همین‌طور شد. آنجا هم شما و برادر شمخانی آمدید. تاریخ هشتم را برای عملیات اعلام کردید و ما همه‌چیز برای پای کار آماده کردیم، بعد آمدید نشستید بحث مانور مجدد کردید. الآن ابلاغ شده که فرداشب عملیات کنیم، دوباره می‌آیید همه‌چیز را به هم می‌زنید. صیاد شیرازی: یعنی شما هرطور که می‌خواهید عمل کنید، کسی حق ندارد به شما چیزی بگوید؟ همت: این دخالت در مانور است. شما مگر نمی‌گویید کانی‌مانگا مال مانور فلان لشکر است؟، پس آن لشکر خودش حق دارد که روی کانی‌مانگا بچیند و نباید دخالت در مانور بشود. اگر قرارگاه روی مانور ایرادی دارد، می‌نشیند روی جزئیاتش بحث مانور می‌کند. بحث دیشب این بود که روی جاده آسفالت و تنگه [روکان] دقیقاً عمل بشود ولی الآن تنگه را حذف می‌کنید. جاده آسفالت و قله 1830 را حذف می‌کنید، سنگ معدن را حذف می‌کنید و روی یک یال کانی‌مانگا می‌خواهید عمل بکنید، خب نمی‌شود. بعد می‌گویید وقتی کانی‌مانگا تصرف شد، از پشت آن، روی جاده آسفالت بیاییم. ما می‌گوییم مانور اشتباه شده است. صیاد شیرازی: تا شما به ما اعتمادی نداشته باشید، ما با شما صحبت نداریم. همت: جناب سرهنگ ما شما را دوست داریم. ما می‌گوییم دستورات لوث نشود. صیاد شیرازی: نه، برای شما این‌همه صحبت کردم، هیچ فایده‌ای ندارد و من متأسفم، این‌طوری کار ما پیش نمی‌رود و خداوند عاقبت ما را به خیر کند. همت: من می‌گویم لشکر، پنج ماه است که بیکار است. می‌توانسته تا حالا دو عملیات انجام بدهد. هر دو عملیات را لغو کردند. صیاد شیرازی: یک مقدار خودمحور نباشید، گوش کنید ببینید رده بالا چه می‌گوید. همت: خودمحور نیستم. نمی‌خواهم اختیار من گرفته بشود. هرکس در رده خودش اختیاراتی دارد. صیاد شیرازی: چه کاری از اختیار تو گرفته شده است؟ مگر چه کار می‌خواهید بکنید همه دارند کار خودشان را انجام می‌دهند.[۴۸]




پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/08/07

  1. ↑ سند شماره 6691/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٤، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 7/8/1362، نوار شماره 12838)، داود رنجبر؛ و- سند شماره 278/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر٤، داود رنجبر، از ١/8/1362 تا 9/8/1362، صص 85 و 88.
  2. ↑ سند شماره 3844/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٤، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 7/8/1362، نوار شماره 12835)، داود رنجبر، صص 13 - 8؛ و- سند شماره 2248/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٤، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 7/8/1362، نوار شماره 12968)، داود رنجبر، صص 21 - 16.
  3. ↑ سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٤، گزارش راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، داود رنجبر، ص93.
  4. ↑ سند شماره 180842 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از پاسگاه چناره عراق به ستاد جنگ‌های نامنظم، 11/8/1362؛ و- سند شماره 20805 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مشترک جنگ‌های نامنظم ارتش و سپاه به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 11/8/1362.
  5. ↑ سند شماره 366040 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به استانداری خوزستان، 7/8/1362؛ و- سند شماره 290729 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 7/8/1362.
  6. ↑ سند شماره 3844/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٤، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 7/8/1362، نوار شماره 12835)، داود رنجبر، صص 13 - 8؛ و- سند شماره 2248/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٤، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 7/8/1362، نوار شماره 12968)، داود رنجبر، صص 21 - 16.
  7. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 224، 8/8/1362، ص2.
  8. ↑ سند شماره 6691/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٤، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 7/8/1362، نوار شماره 12838)، داود رنجبر؛ و- سند شماره 278/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر٤، داود رنجبر، از ١/8/1362 تا 9/8/1362، صص 85 و 88.
  9. ↑ سند شماره 126471 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه (معاونت طرح و عملیات) به فرماندهی منطقه٩ سپاه، 7/8/1362.
  10. ↑ سند شماره 364461 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران صائین‌دژ (طرح و برنامه‌ریزی عملیات) به سپاه پاسداران منطقه١١ (طرح و برنامه عملیات)، 9/9/1362.
  11. ↑ سند شماره 341988 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از گروهان ژاندارمری دیواندره به بخشداری دیواندره، 7/8/1362.
  12. ↑ سند شماره 80816 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 8/8/1362.
  13. ↑ سند شماره 359177 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا (رکن٣) به فرماندهی ژاجا (رکن٣ - مرکز فرماندهی)، 13/8/1362؛ و- سند شماره 113188 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، شماره 8، 17/9/1362، ص٣.
  14. ↑ سند شماره 45020 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه١١ قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 25/8/1362.
  15. ↑ سند شماره 339830 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از وزارت کشور (فرمانداری سقز) به استانداری کردستان، 17/8/1362.
  16. ↑ سند شماره 3844/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٤، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 7/8/1362، نوار شماره 12835)، داود رنجبر، صص 13 - 8؛ و- سند شماره 2248/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٤، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 7/8/1362، نوار شماره 12968)، داود رنجبر، صص 21 - 16.
  17. ↑ سند شماره 68822 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (طرح و عملیات) به ستاد مرکزی (طرح و عملیات)، 12/8/1362؛ و- سند شماره 359201 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا (رکن٣) به فرماندهی ژاجا (رکن٣ - مرکز فرماندهی)، 7/8/1362؛ و- سند شماره 355026 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مهاباد به ستاد منطقه١١، 8/8/1362.
  18. ↑ سند شماره 113188 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص٤؛ و- روزنامه جمهوری اسلامی، 10/8/1362، ص٢؛ و- سند شماره 359117 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات صائین‌دژ (ستاد تائبین) به اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (ستاد تائبین)، 9/8/1362.
  19. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 9/8/1362، ص٢.
  20. ↑ سند شماره 113188 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص٤؛ و- سند شماره 359210 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات مهاباد به اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 10/8/1362.
  21. ↑ سند شماره 359196 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (عملیات درون‌مرزی) به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (طرح عملیات)، 9/8/1362.
  22. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، گزارش لحظه‌به‌لحظه از عملیات والفجر4 و بازتاب جهانی آن، شماره 50، 9/8/1362، ص4، تهران - خبرگزاری فرانسه، 7/8/1362.
  23. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، گزارش لحظه‌به‌لحظه از عملیات والفجر4 و بازتاب جهانی آن، شماره 49، 8/8/1362، ص15، رادیو ترکیه، 7/8/1362.
  24. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 224، 8/8/1362، ص3، بغداد - خبرگزاری رویتر، 7/8/1362.
  25. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 226، 10/8/1362، صص 8 و 9، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 9/8/1362.
  26. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 8/8/1362، ص12.
  27. ↑ همان.
  28. ↑ همان، ص11.
  29. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 224، 8/8/1362، صص 7 و 8، سازمان ملل متحد - خبرگزاری فرانسه، 7/8/1362.
  30. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 225، 9/8/1362، ص4، نیویورک - خبرگزاری فرانسه، 7/8/1362.
  31. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 224، 8/8/1362، صص 32 و 33، رادیو بی‌بی‌سی، 7/8/1362.
  32. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 8/8/1362، صص 5 و 6، رادیو بی‌بی‌سی، 6/8/1362.
  33. ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 8/8/1362، ص12.
  34. ↑ اکبر هاشمی رفسنجانی، آرامش و چالش (کارنامه و خاطرات سال 1362)، به اهتمام مهدی هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ سوم 1386، ص271.
  35. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 8/8/1362، صص 3 و 4، رادیو کویت عربی، 5/8/1362.
  36. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 224، 8/8/1362، صص 14 و 15، بحرین - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 7/8/1362.
  37. ↑ همان، صص 30 و 31، رادیو امریکا، 7/8/1362.
  38. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 9/8/1362، ص7، رادیو اسرائیل، 8/8/1362.
  39. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 224، 8/8/1362، صص 17 و 18، بیروت - خبرگزاری یونایتدپرس، 7/8/1362.
  40. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 9/8/1362، صص 10 و 11، رادیو امریکا، 8/8/1362.
  41. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 224، 8/8/1362، ص26، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 7/8/1362.
  42. ↑ روزنامه کیهان، 8/8/1362، ص20.
  43. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 225، 9/8/1362، ص3، دوحه - خبرگزاری امارات، 8/8/1362.
  44. ↑ همان، ص9، ژنو - خبرگزاری آلمان‌غربی، 8/8/1362.
  45. ↑ روزنامه کیهان، 8/8/1362، ص20.
  46. ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 8/8/1362، ص7، رادیو اسرائیل، 6/8/1362.
  47. ↑ روزنامه کیهان، 8/8/1362، ص20.
  48. ↑ سند شماره 6691/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 17 - 12.





برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1362.08.07&oldid=4118»