1363.04.01: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1363 |نام = 1363.04.01 |نام دیگر= یک تیر |روز=01 تیر 1363 |تاریخ شمسی= 1363.04.01 |تاریخ میلادی=11 ژوئیه 1984 |تاریخ قمری= 11 شوال 1404 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.04.01</div> <div class="bootstrap-btn">[[1361.04.01]...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۵: سطر ۵:
|روز=01 تیر 1363
|روز=01 تیر 1363
|تاریخ شمسی= 1363.04.01
|تاریخ شمسی= 1363.04.01
|تاریخ میلادی=11 ژوئیه 1984
|تاریخ میلادی=22 ژوئن 1984
|تاریخ قمری= 11 شوال 1404
|تاریخ قمری= 22 رمضان 1404
|اسامی عملیات=  
|اسامی عملیات=  
|اسامی شهدا=
|اسامی شهدا=
سطر ۳۱: سطر ۳۱:


==  گزارش- 1 ==  
==  گزارش- 1 ==  
1. امروز هواپیماهای عراقی به حریم هوایی شهرهای پیرانشهر، سقز و پاوه تجاوز و اطراف بوکان را بمباران کردند و در جبهه آبادان نیز در جریان تبادل آتش قوای نظامی دو کشور، خساراتی به چند نقطه مسکونی این شهر وارد آمد.
یک فروند هواپیمای عراقی ساعت 7 صبح امروز، سه کیلومتری روستای کوسه از توابع بوکان را بمباران کرد. این حمله هوایی که صدای مهیب آن در بوکان شنیده شد، خسارت جانی و مالی نداشت.<ref>سند شماره 416930 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه بوکان به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (اطلاعات)، 1/4/1363؛ و - سند شماره 58786 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 1/4/1363.</ref> همچنین امروز، هواپیماهای عراقی از ساعت 7:30 تا 9:15 دقیقه، در چندین نوبت حریم هوایی شهرهای پیرانشهر، سقز و پاوه را نقض کردند، اما قبل از هرگونه اقدام براثر اجرای آتش پدافند هوایی مستقر در این شهرها متواری شدند. <ref>سند شماره 416872 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه پیرانشهر به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (اطلاعات)، 2/4/1363؛ و - سند شماره 314591 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 3/4/1363؛ و - سند شماره 58797 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه7 سپاه به ستاد مرکزی سپاه، 2/4/1363.</ref>
از سوی دیگر در جبهه جنوب، بهویژه در جبهه آبادان نیز تبادل آتش بین نیروهای ایرانی و عراقی بهطور پراکنده ادامه داشت. براثر اصابت گلولههای دشمن به چند نقطه از شهر آبادان، 3 فقره آتشسوزی رخ داد که با تلاش مأموران آتشنشانی مهار شد و فقط 2 ساختمان آسیب دید. در منطقه عملیاتی نیز 2 تن از نیروهای خودی شهید و 15 تن مجروح شدند.<ref>سند شماره 416930 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه بوکان به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (اطلاعات)، 1/4/1363؛ و - سند شماره 58786 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 1/4/1363.</ref>
علاوهبر وقایع مذکور رژیم بعثی عراق امروز نیز مدعی شد نیروهای ایران در دو نوبت مناطق شهری و یک روستای بصره را - که دولت عراق نامی از آن نبرده است - به ترتیب در ساعت 8:40 و 11 گلولهباران کردهاند و در جریان این حملات 4 گلوله به روستای مذکور اصابت کرده است.<ref>سند شماره 58785 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی اطلاعات سماجا (رکن2) به سماجا (رکن3)، 1/4/1363.</ref>
==  گزارش- 2 ==
2. در مناطق کردنشین آذربایجانغربی همزمان با ادامه عملیات پاکسازی در منطقه سرو، عناصر گروههای مسلح غیرقانونی به چند پایگاه در محور مهاباد - پسوه حمله کردند. علاوهبراین حزب دمکرات امروز یکی از اعضای حزب الدعوه عراق را که اسیر بود، آزاد کرد.
عملیات پاکسازی روستاهای منطقه سرو که از روز گذشته در غرب ارومیه، شروع شده بود، امروز نیز ادامه یافت. براساس گزارش قرارگاه عملیاتی شمالغرب ارتش جمهوری اسلامی ایران، قبل از ظهر امروز، روستای دوستان پاکسازی شد و 23 تن از افراد حزب دمکرات خود را تسلیم کردند. در این عملیات تعداد زیادی اسلحه و مهمات به دست نیروهای عملکننده افتاد.<ref>سند شماره 353046 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3) به فرماندهی نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، شماره 96، 3/4/1363، ص2. </ref> روزنامه ملیت (چاپ ترکیه) با اشاره به شروع عملیات پاکسازی روستاهای منطقه سرو، از زخمی و پناهندهشدن تعدادی از اعضای حزب دمکرات کردستان ایران به ترکیه خبر داد و نوشت: «پس از اینکه تعداد کثیری از ایرانیانی که به ترکیه گریختهاند، به شهر باشقلعه (واقع در جنوبغربی ترکیه) آورده شدند، 5 تن از زخمیها که وضع جسمانی آنها بسیار وخیم بود، به بیمارستان دولتی شهر وان انتقال یافتند.» در میان پناهندگان به ترکیه رئیس ایل سمیتکو هم دیده میشود. به نوشته روزنامه ملیت: «طاهرخان سمیتکو رهبر یک ایل کرد در منطقه که علیه دولت ایران دست به قیام مسلحانه زده است، در جریان این حمله به اتفاق 140 تن از نزدیکان خود به ترکیه پناهنده شده است.» این روزنامه درمورد عملیات پاکسازی منطقه سرو افزود: «نیروهای امنیتی ایران از روز گذشته در طول مرز ترکیه در منطقهای به وسعت 100 کیلومتر مربع اقدام به انجام عملیاتی علیه نیروهای تجزیهطلب کردهاند و این عملیات بهطور چندجانبه همچنان ادامه دارد.»<ref>اداره کل مطبوعات خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 577، 26/4/1363، ص32، به نقل از ملیت (چاپ ترکیه).</ref>
در محور مهاباد - پسوه، در جنوب نقده، امروز ضمن تداوم درگیری در پایگاه بیضآباد، عناصر گروههای مسلح غیرقانونی بهطور همزمان به دو پایگاه کانیباغ و سیدآباد حمله کردند. نیروهای پایگاه بیضآباد، در منطقه پسوه از ساعت 20 شب قبل تا ساعت یک و نیم بامداد امروز با اشرار درگیر بودند که با پشتیبانی آتش و اعزام نیروی کمکی از پسوه و سپاه نقده به محل درگیری، مهاجمان متواری شدند و درگیری پایان یافت. در جریان این درگیری 4 سرباز و یک درجهدار مجروح شدند.<ref>سند شماره 353044 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3) به فرماندهی نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، شماره 94، 1/4/1363، صص 2 و 3.</ref>
عناصر گروههای مسلح غیرقانونی ساعت 20 امشب نیز با استفاده از سلاحهای تیربار، دوشکا و خمپارههای 120 و 81 میلیمتری و آر.پی.جی7 به دو پایگاه کانیباغ و سیدآباد حمله کردند. با اجرای آتش متقابل نیروهای مستقر در پایگاههای مذکور و آتش توپخانه پادگان پسوه و شلیک خمپارههای پایگاههای مجاور درگیری با شدت تا ساعت 22 ادامه یافت و مهاجمان متحمل تلفات سنگین شدند. در این حادثه 2 تن از نیروهای خودی شهید و 2 تن دیگر مجروح شدند.<ref>سند شماره 353045 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3) به فرماندهی نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، شماره 95، 2/4/1363، ص3. </ref>
درهمینحال امروز حزب دمکرات کردستان یکی از افراد حزبالدعوه عراق را که قبلاً به اتفاق 2 تن از نیروهای سپاه در مسیر نقده - پیرانشهر به اسارت گرفته شده بود، آزاد کرد. مهدی جبار که یک برگه آزادی صادره ازسوی حزب دمکرات را بههمراه داشت به نیروهای تیپ3 مستقر در سردشت تسلیم شد و برای ادامه تحقیقات و آگاهی بیشتر از موضوع دراختیار سپاه قرار گرفت.<ref>سند شماره 503780 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از تیپ3 مستقر در سردشت (رکن3) به فرماندهی سپاه سردشت، 3/4/1363. </ref>
==  گزارش- 3 ==
3. درحالیکه امروز نیز همچون روزهای گذشته هزاران تن از داوطلبان بسیجی از شهرهای مختلف کشور عازم جبهه های جنگ شدند، رهبر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) مدعی شد ایران نتوانسته نیروی کافی را برای اجرای عملیات در جبهه ها فراهم کند.
روزنامه اطلاعات در گزارش مفصلی، اعزام نیروهای داوطلب مردمی از شهرهای قزوین، اراک، تبریز، مشهد، کازرون، اهواز، سمنان، یزد، بندرعباس، دامغان، شیراز، ایلام، خمینی شهر، سرابله، طبس و اردبیل را تشریح کرد. به نوشته این روزنامه «از شهر قزوین 4 گروهان تحت عنوان رمضان متشکل از برادران سپاهی، نیروهای شرکتکننده در طرح لبیک یا خمینی و داوطلبان نیروهای اعزام مجدد شهرستان قزوین در میان بدرقه گرم و پرشور امت حزبالله عازم جبهه ها شدند.» از تبریز یک اکیپ 40 نفره فنی با تخصصهای گوناگون راننده پایه یک، پایه دو، گریدر، بولدوزر، لودر، سرویسکار و تعمیرکار ازسوی جهاد سازندگی برای پشتیبانی از رزمندگان به جبهه های جنگ اعزام شدند. از اهواز بیش از یکهزار نفر از نیروهای آموزشدیده و متخصص بسیج سپاه و نیروهای طرح لبیک یا خمینی و فتح3 راهی جبهه ها شدند.<ref>روزنامه اطلاعات، 2/4/1363، ص4. </ref>
این درحالی است که مسعود رجوی رهبر سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، که در پاریس مستقر است و در جنگ تحمیلی از رژیم صدام حمایت میکند، مدعی شد ایرانیان نتوانستهاند نیروی لازم را برای اجرای عملیات علیه عراق فراهم آورند. وی با طرح این ادعا که ایرانیان فقط 196 هزار نیرو برای حمله به خاک عراق بسیج کردهاند و گزارشهای موجود درخصوص بسیج 500 هزار نیروی رزمنده نادرست است، افزود: «رژیم جمهوری بهاصطلاح اسلامی نهتنها در جنگ خارجی بلکه در جنگ داخلی نیز دچار بنبست شده است.»<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 95، 2/4/1363، ص29، رادیو صدای آزاد ایران. </ref>
==  گزارش- 4 ==
4. رئیسجمهور در خطبه های نماز جمعه این هفته تهران ضمن تشریح بخشی از زندگی و حکومت امام علی(ع) و تحلیل پیدایش رژیم صهیونیستی و تحولات منطقه، از دولتهای اسلامی خواست به مردم امکان دهند تا مراسم روز قدس را با عظمت هرچه تمامتر علیه امریکا و صهیونیسم برگزار کنند.
آیتالله خامنهای با تشریح حکومت چهار ساله حضرت علی(ع) قاطعیت، سازشناپذیری و پایداری بر اصول اسلامی و سنت حضرت رسول(ص) را از ویژگیهای زمامداری ایشان عنوان کرد و گفت: «امیرالمؤمنین تمام مصلحت اندیشیهای گروهی را زیر پا میگذارد و ما امروز این را باید سرمشق خود قرار دهیم.» امامجمعه تهران با اشاره به جنگهای حضرت علی(ع) و تقسیم بندی مخالفان ایشان به سه گروه قدرتطلبان، فرصتطلبان و مقدسمآبان کوتهفکر، مخالفان جمهوری اسلامی ایران را افراد ضعیف و وابسته خواند و افزود: «کسانی که آن روز در مقابل حضرت علی(ع) ایستادند، خیلی پرمحتواتر از مخالفین فعلی جمهوری اسلامی ایران بودند. امروز یک عده وابسته به شرق و غرب و کمونیست و یک عدهای به نام اسلام با این جمهوری مخالفت میکنند، با قاطعیت امام همه آنها با تمام سازوبرگی که در اختیار داشتند، شکست خوردند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 2/4/1363، ص17.</ref>
رئیس شورایعالی دفاع در خطبه دوم نماز جمعه به روز قدس پرداخت و اظهار کرد: «آن روز که امام امت آخرین جمعه ماه رمضان را بهعنوان روز قدس اعلام کردند، در جوامع اسلامی پاسخ مناسبی داده شد و ملتها فهمیدند که معنای اعلان یک روز به نام روز قدس یعنی چه؛ اما دولتها و مسئولان کشورها آن پاسخ مناسب را ندادند که انتظار هست دولتها با ملتهایشان همصدایی کنند.» آیتالله خامنهای با تأکید بر اهمیت روز قدس از دیدگاه جمهوری اسلامی گفت: «مسئله قدس و فلسطین اشغالی برای ما تنها یک مسئله جغرافیایی نیست، زیرا بهعنوان یک فریضه واجب اسلامی بر همه مسلمانان است که هرگاه دشمنان دین و مشرکین و کفار بر بخشی از سرزمین اسلامی تسلط پیدا کردند، باید برای بازپسگیری آن مبارزه کنند؛ مسئله فلسطین مسئله کاشتهشدن یک نهاد پلید و نامبارک در قلب کشورهای اسلامی و ایجاد یک جای پای محکمی برای سیطره و سلطه امریکاییها است.»
رئیسجمهور با اشاره به تحولات منطقه اضافه کرد: «الآن در همه قضایایی که در افریقا و خاورمیانه اتفاق میافتد، نفوذ سیاست صهیونیستی و بازکردن جای پا برای سیاست امریکا مشاهده میشود. در این جنگ تحمیلی هم تا مدتها حاضر نبودند اعتراف کنند که سیاست امریکا و بهتبع آن سیاست صهیونیستی موافق حمله عراق به کشور انقلابی ایران است.» رئیس شورایعالی دفاع درمورد تأثیر جنگ تحمیلی بر مسئله فلسطین خاطرنشان کرد: «نیروی نظامی عراق مثل نیروهای نظامی سایر کشورهای منطقه موظف به جنگیدن با اسرائیل و صهیونیستهای غاصب هستند. با شروع جنگ تحمیلی اولاً، بهجای اینکه این نیروها بهسوی مرزهای اشغالی باشند، بهسوی دیگری برگردانده شدند. ثانیاً، نیروهای انقلابی ایران را که مبارزه با اسرائیل سرلوحه کارشان بود، مشغول کردند.» رئیسجمهور با اشاره به اظهارات بعضی از محافل صهیونیستی مبنیبر اینکه درصورت تهدید منافع رژیم اسرائیل این رژیم در خلیجفارس مداخله خواهد کرد، افزود: «آن روزی که جمهوری اسلامی بتواند خود را از جنگ تحمیلی خلاص کند و جنگ را با پیروزی به پایان برساند، [مانند] بادی در آن روز انقلاب اسلامی به سراغ صهیونیستها برود و این سرطان را از بیخ و بن برکند.» رئیسجمهور همچنین بر اهمیت بزرگداشت روز جهانی قدس تأکید کرده و از دولتهای اسلامی خواست به مردمان خود کمک کنند تا روز قدس را به شکل مناسبی گرامی بدارند و این امکان را برای آنها فراهم کنند که مراسم روز قدس را با عظمت هرچه تمامتر بهعنوان مشت کوبندهای علیه امریکا و صهیونیسم برگزار کنند.<ref>همان؛ و - روزنامه کیهان، 2/4/1363، ص22.</ref>
==  گزارش- 5 ==
5. هواپیمای فوکر 27 فرندشیپ ایران که چند روز قبل ربوده شده و پس از انتقال به مصر، به فرانسه برده شده بود، امروز در فرانسه تحویل نمایندگان ایران شد. درهمینحال، دولت ایران خواستار استرداد هواپیماربایان به کشور شد.
هنگام تحویل هواپیمای دوموتوره مذکور به فرستادگان ایران، دبیر سفارت ایران در پاریس نیز با حضور در شهر نیس در جریان امور قرار گرفت. هواپیمای مذکور بهسوی ایران پرواز کرده و پس از انجام سوختگیریهای لازم در مسیر، پس از یک روز به تهران میرسد.
یادآوری میشود این هواپیما هنگام ربودهشدن 8 سرنشین داشت که 4 نفر آنها از دولت فرانسه درخواست پناهندگی سیاسی کرده و 4 تن دیگر با هواپیمای فوکر به ایران بازگشتند. دولت ایران امروز با احضار کاردار سفارت فرانسه در تهران به وزارت امور خارجه بار دیگر درخواست رسمی ایران مبنیبر استرداد چهار هواپیماربا را به وی تسلیم کرد.<ref>سند شماره 58782 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 1/4/1363؛ و - روزنامه کیهان، 3/4/1363، ص2. </ref>
==  گزارش- 6 ==
6. دو کشور فرانسه و کره شمالی در سال 1983 به ترتیب بزرگترین تأمینکنندگان سلاح برای عراق و ایران بودند.
خبرگزاری کیودو به نقل از سالنمای اطلاعات نظامی مؤسسه تحقیقات صلح جهانی استکهلم (SIPRI)، ضمن اعلام این خبر در گفتوگویی با یکی از تحلیلگران این مؤسسه نوشت: «اگرچه دستیابی به ارقام دقیق جهانی واردات اسلحه به سبب محرمانهبودن آنها دشوار است، اما موارد تأییدشده نشان میدهد که تعداد منابع تأمین اسلحه دو کشور پس از شروع جنگ افزایش یافته و برای عراق از 3 کشور به 18 مورد و برای ایران از 5 کشور به 17 مورد رسیده است.» در این گزارش کشورهای کره شمالی، لیبی، کره جنوبی، رژیم صهیونیستی، افریقای جنوبی، سوریه و تایوان مهمترین تأمینکنندگان سلاح برای ایران ذکر شده و آمده است: «کره شمالی در سال 1982 با تأمین 40 درصد از کل تسلیحات وارداتی ایران 800 میلیون دلار درآمد داشته است.» این گزارش حاکی است پیش از آغاز جنگ، شوروی تأمینکننده اصلی سلاح برای عراق بوده، اما اکنون فرانسه با صادرکردن 5 میلیارد دلار جنگافزار به این کشور دربرابر دریافت نفت، شوروی را پشتسر گذاشته است.
کیودو به نقل از سالنمای مؤسسه تحقیقات صلح جهانی استکهلم، افزود: رهبران کشورهای عربی حوزه خلیجفارس برای احتراز از تأثیر جنگ ایران و عراق بر کشورهای ضعیف منطقه، بیش از خاتمه جنگ مایل به ادامه آن هستند. مطابق گزارش این سالنامه، گمان میرود حتی درصورت برقراری آتشبس، عراق و ایران با واردکردن سلاحهای جدید رقابت تسلیحاتی خود را تشدید کنند.<ref>خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 95، 2/4/1363، ص7، توکیو - خبرگزاری جمهوری اسلامی. </ref>
==  گزارش- 7 ==
7. درپی توقف بیست روزه حملات عراق به کشتیها در خلیجفارس، روزنامه فایننشال تایمز در گزارشی به بررسی دلایل این امر پرداخت.
این روزنامه با اشاره به اینکه رژیم عراق از 13 خردادماه سال جاری تاکنون، موشک اگزوسه بهسوی کشتیها پرتاب نکرده است، نوشت: دیپلماتها متعجب هستند که چرا عراق پس از حملات موفقیتآمیز به کشتیها در خلیجفارس در دو ماه گذشته، اکنون این حملات را متوقف کرده است. فایننشال تایمز در ادامه درمورد علل توقف حملات عراق به کشتیها افزود: «رژیم عراق به این دلیل حملات در خلیجفارس را متوقف ساخته است که هم میخواهد به کوششهایی که در راه صلح میشود کمک بیشتری کرده و هم ممکن است مشکلاتی در استفاده بیشتر از موشکهای اگزوسه داشته باشد.» پاتریک کوبلد گزارشگر این روزنامه، یادآور شد: «عراق بیشتر از 5 جت سوپراتاندارد ندارد. برای حمل موشکهای اگزوسه هریک از این هواپیماها تنها قادر به حمل 2 موشک هستند و درحالحاضر، کشور فرانسه تنها 6 تا 10 فروند موشک به عراق تحویل داده است.» وی ضمن طرح ظرفیت محدود عراق در استفاده از موشکهای اگزوسه، هدف عراق را کشیدن پای دولتهای حاشیه جنوبی خلیجفارس به جنگ عنوان کرد و نوشت: «حملههای عراق با موشکهای اگزوسه موجب متوقفشدن صادرات نفت ایران از خلیجفارس نشد، اما نیروی هوایی عربستان را به مقابله با هواپیماهای ایران وادار کرد و عراق مدتهاست که میخواهد کشورهای حاشیه خلیجفارس را بهصورت مستقیم در حمایت از خود درگیر جنگ کند.»<ref>همان، صص 25 و 26، رادیو بی‌بی‌سی. </ref>
==  گزارش- 8 ==
8. ترکیه ضمن تأکید بر موضع بیطرفی خود در جنگ ایران و عراق، شایعه موافقت خود با پیشنهاد ایران درمورد بستن تنها خط لوله نفتی عراق به ترکیه را رد کرد.
روزنامه کریستین ساینس مانیتور در شماره امروز خود با اعلام این خبر نوشت: «یک سخنگوی وزارت خارجه ترکیه قاطعانه این شایعه را که ایران در برابر موافقت ترکیه با بستن خط لوله کرکوک به اسکندرون یک میلیارد دلار به آن کشور میپردازد، تکذیب کرده و چنین کاری را برای دولت ترکیه غیرقابل تصور دانسته و اضافه کرد دولت ترکیه مصمم است بیطرفی کامل خود و سیاست بیطرفی خود در مسئله جنگ ایران و عراق را دنبال کند. ترکیه به حفظ مناسبات دوستانه با هر دو همسایهاش علاقهمند است و کوشش زیادی دراینزمینه به عمل میآورد.» گزارشگر این روزنامه امریکایی اضافه کرد: ترکیه ازنظر مالی نیز علاقهمند است که نفت در خط لوله مزبور در جریان باشد. ترکیه 25 تا 30 درصد نفت وارداتی خود را از عراق دریافت میکند و پیوندهای رو به گسترشی با بازارهای هر دو کشور دارد. این روزنامه مدعی شده است که ایران پیشنهادش را پس از حمله عراق به نفتکش ترکیه در نزدیکی جزیره خارک مطرح کرده است. گزارشگر روزنامه کریستین ساینس مانیتور درخصوص دلایل سیاسی ترکیه دراینمورد نوشت: «ترکیه نمیخواهد در نبردی که با خطرهای یک منازعه بزرگتر بین قدرتهای خارجی همراه است، درگیر شود. یکی از هراسهای عمده ترکیه این است که هرگونه دخالت مستقیم امریکا در جنگ خلیجفارس نهتنها ممکن است موازنه قدرت را در منطقه بر هم بزند، بلکه ترکیه را نیز به جنگ بکشاند. ترکها روشن ساختهاند که با هرگونه دخالت خارجی یا هرگونه تقاضای حمایت درصورت دخالت مخالفاند.»<ref>روزنامه اطلاعات، 2/4/1363، ص17.</ref>
==  گزارش- 9 ==
9. خبرگزاری رویتر در گزارش مفصلی از دو کشور ایران و عراق با بررسی پیامدهای جنگ تحمیلی بر مردم دو کشور آثار آن را بر زندگی مردم مشهود برشمرد.
این خبرگزاری در گزارش خود آورده است: «اکنون در چهل وپنجمین ماه جنگ، تأثیر آن را میتوان در هر کسی به صورت ازدستدادن شوهر یا فرزند در جبهه یا افزایش قیمتها یا کمبود مایحتاج ضروری مشاهده کرد. درحالیکه زنهای خانه دار برای خرید گوشت ساعتها در صف میایستند و اغلب هم با تمامشدن آن دست خالی به خانه برمیگردند، مردان و پسران جوان مشتاقاند که داوطلبانه در جبهه های جنگ بجنگند.» در ایران دولت سعی دارد قیمت مواد غذایی را کنترل کند و آن را بهصورت سهمیه بندی به مردم میدهد، اما مواد ضروری با قیمت کنترلشده به انداز کافی نمیباشد. قیمت گوشت در برخی مواقع به سه برابر قیمت کنترلشده میرسد و گاهی با همین قیمت نیز وجود ندارد. در چنین بازاری، هزینه بالای زندگی کاملاً مشهود است. قیمت رسمی پیکان مونتاژشده در ایران یک میلیون ریال میباشد، ولی در بازار آزاد قیمت آن سه برابر است. گزارشگر رویتر علت اصلی این کمبودها و گرانیها را جنگ دانسته و افزوده است: «علت عمده این چیزها جنگ میباشد که یک سوم بودجه دولت را شامل میشود. فعالیتهای صنعتی و کشاورزی در استانهای جنگی کشور عملاً متوقف شده یا به شدت آسیب دیده است. همچنین بودجه ای برای تهیه امکانات دو میلیون ایرانی آواره و بیخانمان که دراثر حمله عراق از شهرهای خود آواره شدهاند، تخصیص داده شده است. به خانواده شهدای جنگ مبلغ دو میلیون ریال داده میشود و حدود صدهزار معلول جنگی وجود دارد که در خرید کالاهای کمیاب و کالاهای دولتی اولویت دارند.»
خبرگزاری رویتر در ادامه گزارش خود با تأکید بر کنترل اوضاع ازسوی دولت اضافه کرد: «علیرغم همه این مسائل و مشکلات، مقامات دولتی سازماندادن هزاران داوطلب برای جنگ در جبهه های جنگ را بهعنوان مسئله روز قلمداد میکنند. به جز داوطلبان مردمی، مردهای بالای 18 سال سن باید دو سال خدمت نظام وظیفه را انجام دهند، ولی همه مشتاق جنگ نیستند. اخیراً گروهی دستگیر شدهاند که کارت معافیت جعلی به قیمت 350 هزار ریال صادر میکردند.»
خبرگزاری رویتر در بخش دیگری از گزارش خود به بررسی تأثیر جنگ بر اوضاع عراق پرداخته و آورده است: اوضاع زندگی در بغداد نیز تحت تأثیر جنگ است. یادبودهای کشته شدگان، ستونهای آبیرنگ به شکل گل لاله در همه جای بغداد دیده میشود. این یادبودها که با پیامهای طلاکوب شده صدام همراه هستند، نشاندهنده آن است که ملت 14 میلیونی عراق حدود 45 ماه است درگیر جنگ است و دولت عراق با دادن خودرو، زمین، شغل و چیزهای دیگر به خانواده قربانیان خاطره آنها را زنده نگه میدارد. این خبرگزاری اضافه کرد: «اطلاعیه های نظامی عراق هرگز تلفات کشور را ذکر نمی کنند و آمار دقیقی دراینمورد وجود ندارد. مردم در خیابانها از بمباران هوایی، سایه سنگین دستگاه امنیتی در هر گوشهای از زندگیشان و امکان فرستادهشدن به جبهه ها شکایت دارند. از مدرسه تا گورستان، جنگ در همه جا هست. برای دانش آموزان از افتخار مردن در راه وطن صحبت میشود و همین که به سن 18 سالگی میرسند، فرصت این کار به آنها داده میشود. دکترها، افراد بالای 37 سال سن و مهندسینی که پستهای کلیدی در اختیار دارند، تنها [کسانی] هستند که از خدمت سربازی معاف میشوند.» مردم شهرهای مرزی و بصره که (به گفته مقامات عراقی) زیر آتش توپخانه ایران قرار دارند، در تلویزیون مورد تعریف و تمجید قرار میگیرند. تأثیرات جنگ در سراسر عراق مشهود است. دینار عراق به طور رسمی 2/3 دلار ارزش دارد و این نرخی است که در هتلها، شرکتهای هوایی و رستورانها تحمیل میشود، ولی در بازار سیاه و خارج دینار عراق یک دلار ارزش دارد. دولت برای جلوگیری از نارضایتی مردم قیمت بسیاری از کالاها را با پرداخت یارانه گزاف ثابت نگه داشته است.
خبرگزاری رویتر به نقل از دیپلماتها چشمانداز اقتصاد عراق بعد از پایان جنگ را مثبت ارزیابی کرده و افزوده است: «درصورت پایان جنگ، اقتصاد عراق به کمک نفت به صورت گذشته برخواهد گشت، گرچه بدهی سنگین خارجی مشکل بزرگی برای عراق خواهد بود، اما آنچه برای عراق بیشتر از موارد مالی گران تمام شده، ازدستدادن جوانانی است که در میدان جنگ کشته شدهاند. جنگی که هیچیک از طرفین در طی چهار سال نبرد بیشتر از چند کیلومتر پیشروی نداشته اند.»<ref>همان، صص 11 و 12، تهران - خبرگزاری رویتر. </ref>




نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۲۸

روزشمار جنگ سال 1363
1363.04.01
نام‌های دیگر یک تیر
تاریخ شمسی 1363.04.01
تاریخ میلادی 22 ژوئن 1984
تاریخ قمری 22 رمضان 1404



1360.04.01
1361.04.01
1362.04.01
1364.04.01
1365.04.01
1366.04.01
1367.04.01




گزارش- 1

1. امروز هواپیماهای عراقی به حریم هوایی شهرهای پیرانشهر، سقز و پاوه تجاوز و اطراف بوکان را بمباران کردند و در جبهه آبادان نیز در جریان تبادل آتش قوای نظامی دو کشور، خساراتی به چند نقطه مسکونی این شهر وارد آمد. یک فروند هواپیمای عراقی ساعت 7 صبح امروز، سه کیلومتری روستای کوسه از توابع بوکان را بمباران کرد. این حمله هوایی که صدای مهیب آن در بوکان شنیده شد، خسارت جانی و مالی نداشت.[۱] همچنین امروز، هواپیماهای عراقی از ساعت 7:30 تا 9:15 دقیقه، در چندین نوبت حریم هوایی شهرهای پیرانشهر، سقز و پاوه را نقض کردند، اما قبل از هرگونه اقدام براثر اجرای آتش پدافند هوایی مستقر در این شهرها متواری شدند. [۲] از سوی دیگر در جبهه جنوب، بهویژه در جبهه آبادان نیز تبادل آتش بین نیروهای ایرانی و عراقی بهطور پراکنده ادامه داشت. براثر اصابت گلولههای دشمن به چند نقطه از شهر آبادان، 3 فقره آتشسوزی رخ داد که با تلاش مأموران آتشنشانی مهار شد و فقط 2 ساختمان آسیب دید. در منطقه عملیاتی نیز 2 تن از نیروهای خودی شهید و 15 تن مجروح شدند.[۳] علاوهبر وقایع مذکور رژیم بعثی عراق امروز نیز مدعی شد نیروهای ایران در دو نوبت مناطق شهری و یک روستای بصره را - که دولت عراق نامی از آن نبرده است - به ترتیب در ساعت 8:40 و 11 گلولهباران کردهاند و در جریان این حملات 4 گلوله به روستای مذکور اصابت کرده است.[۴]

گزارش- 2

2. در مناطق کردنشین آذربایجانغربی همزمان با ادامه عملیات پاکسازی در منطقه سرو، عناصر گروههای مسلح غیرقانونی به چند پایگاه در محور مهاباد - پسوه حمله کردند. علاوهبراین حزب دمکرات امروز یکی از اعضای حزب الدعوه عراق را که اسیر بود، آزاد کرد. عملیات پاکسازی روستاهای منطقه سرو که از روز گذشته در غرب ارومیه، شروع شده بود، امروز نیز ادامه یافت. براساس گزارش قرارگاه عملیاتی شمالغرب ارتش جمهوری اسلامی ایران، قبل از ظهر امروز، روستای دوستان پاکسازی شد و 23 تن از افراد حزب دمکرات خود را تسلیم کردند. در این عملیات تعداد زیادی اسلحه و مهمات به دست نیروهای عملکننده افتاد.[۵] روزنامه ملیت (چاپ ترکیه) با اشاره به شروع عملیات پاکسازی روستاهای منطقه سرو، از زخمی و پناهندهشدن تعدادی از اعضای حزب دمکرات کردستان ایران به ترکیه خبر داد و نوشت: «پس از اینکه تعداد کثیری از ایرانیانی که به ترکیه گریختهاند، به شهر باشقلعه (واقع در جنوبغربی ترکیه) آورده شدند، 5 تن از زخمیها که وضع جسمانی آنها بسیار وخیم بود، به بیمارستان دولتی شهر وان انتقال یافتند.» در میان پناهندگان به ترکیه رئیس ایل سمیتکو هم دیده میشود. به نوشته روزنامه ملیت: «طاهرخان سمیتکو رهبر یک ایل کرد در منطقه که علیه دولت ایران دست به قیام مسلحانه زده است، در جریان این حمله به اتفاق 140 تن از نزدیکان خود به ترکیه پناهنده شده است.» این روزنامه درمورد عملیات پاکسازی منطقه سرو افزود: «نیروهای امنیتی ایران از روز گذشته در طول مرز ترکیه در منطقهای به وسعت 100 کیلومتر مربع اقدام به انجام عملیاتی علیه نیروهای تجزیهطلب کردهاند و این عملیات بهطور چندجانبه همچنان ادامه دارد.»[۶] در محور مهاباد - پسوه، در جنوب نقده، امروز ضمن تداوم درگیری در پایگاه بیضآباد، عناصر گروههای مسلح غیرقانونی بهطور همزمان به دو پایگاه کانیباغ و سیدآباد حمله کردند. نیروهای پایگاه بیضآباد، در منطقه پسوه از ساعت 20 شب قبل تا ساعت یک و نیم بامداد امروز با اشرار درگیر بودند که با پشتیبانی آتش و اعزام نیروی کمکی از پسوه و سپاه نقده به محل درگیری، مهاجمان متواری شدند و درگیری پایان یافت. در جریان این درگیری 4 سرباز و یک درجهدار مجروح شدند.[۷] عناصر گروههای مسلح غیرقانونی ساعت 20 امشب نیز با استفاده از سلاحهای تیربار، دوشکا و خمپارههای 120 و 81 میلیمتری و آر.پی.جی7 به دو پایگاه کانیباغ و سیدآباد حمله کردند. با اجرای آتش متقابل نیروهای مستقر در پایگاههای مذکور و آتش توپخانه پادگان پسوه و شلیک خمپارههای پایگاههای مجاور درگیری با شدت تا ساعت 22 ادامه یافت و مهاجمان متحمل تلفات سنگین شدند. در این حادثه 2 تن از نیروهای خودی شهید و 2 تن دیگر مجروح شدند.[۸] درهمینحال امروز حزب دمکرات کردستان یکی از افراد حزبالدعوه عراق را که قبلاً به اتفاق 2 تن از نیروهای سپاه در مسیر نقده - پیرانشهر به اسارت گرفته شده بود، آزاد کرد. مهدی جبار که یک برگه آزادی صادره ازسوی حزب دمکرات را بههمراه داشت به نیروهای تیپ3 مستقر در سردشت تسلیم شد و برای ادامه تحقیقات و آگاهی بیشتر از موضوع دراختیار سپاه قرار گرفت.[۹]

گزارش- 3

3. درحالیکه امروز نیز همچون روزهای گذشته هزاران تن از داوطلبان بسیجی از شهرهای مختلف کشور عازم جبهه های جنگ شدند، رهبر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) مدعی شد ایران نتوانسته نیروی کافی را برای اجرای عملیات در جبهه ها فراهم کند. روزنامه اطلاعات در گزارش مفصلی، اعزام نیروهای داوطلب مردمی از شهرهای قزوین، اراک، تبریز، مشهد، کازرون، اهواز، سمنان، یزد، بندرعباس، دامغان، شیراز، ایلام، خمینی شهر، سرابله، طبس و اردبیل را تشریح کرد. به نوشته این روزنامه «از شهر قزوین 4 گروهان تحت عنوان رمضان متشکل از برادران سپاهی، نیروهای شرکتکننده در طرح لبیک یا خمینی و داوطلبان نیروهای اعزام مجدد شهرستان قزوین در میان بدرقه گرم و پرشور امت حزبالله عازم جبهه ها شدند.» از تبریز یک اکیپ 40 نفره فنی با تخصصهای گوناگون راننده پایه یک، پایه دو، گریدر، بولدوزر، لودر، سرویسکار و تعمیرکار ازسوی جهاد سازندگی برای پشتیبانی از رزمندگان به جبهه های جنگ اعزام شدند. از اهواز بیش از یکهزار نفر از نیروهای آموزشدیده و متخصص بسیج سپاه و نیروهای طرح لبیک یا خمینی و فتح3 راهی جبهه ها شدند.[۱۰] این درحالی است که مسعود رجوی رهبر سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، که در پاریس مستقر است و در جنگ تحمیلی از رژیم صدام حمایت میکند، مدعی شد ایرانیان نتوانستهاند نیروی لازم را برای اجرای عملیات علیه عراق فراهم آورند. وی با طرح این ادعا که ایرانیان فقط 196 هزار نیرو برای حمله به خاک عراق بسیج کردهاند و گزارشهای موجود درخصوص بسیج 500 هزار نیروی رزمنده نادرست است، افزود: «رژیم جمهوری بهاصطلاح اسلامی نهتنها در جنگ خارجی بلکه در جنگ داخلی نیز دچار بنبست شده است.»[۱۱]

گزارش- 4

4. رئیسجمهور در خطبه های نماز جمعه این هفته تهران ضمن تشریح بخشی از زندگی و حکومت امام علی(ع) و تحلیل پیدایش رژیم صهیونیستی و تحولات منطقه، از دولتهای اسلامی خواست به مردم امکان دهند تا مراسم روز قدس را با عظمت هرچه تمامتر علیه امریکا و صهیونیسم برگزار کنند. آیتالله خامنهای با تشریح حکومت چهار ساله حضرت علی(ع) قاطعیت، سازشناپذیری و پایداری بر اصول اسلامی و سنت حضرت رسول(ص) را از ویژگیهای زمامداری ایشان عنوان کرد و گفت: «امیرالمؤمنین تمام مصلحت اندیشیهای گروهی را زیر پا میگذارد و ما امروز این را باید سرمشق خود قرار دهیم.» امامجمعه تهران با اشاره به جنگهای حضرت علی(ع) و تقسیم بندی مخالفان ایشان به سه گروه قدرتطلبان، فرصتطلبان و مقدسمآبان کوتهفکر، مخالفان جمهوری اسلامی ایران را افراد ضعیف و وابسته خواند و افزود: «کسانی که آن روز در مقابل حضرت علی(ع) ایستادند، خیلی پرمحتواتر از مخالفین فعلی جمهوری اسلامی ایران بودند. امروز یک عده وابسته به شرق و غرب و کمونیست و یک عدهای به نام اسلام با این جمهوری مخالفت میکنند، با قاطعیت امام همه آنها با تمام سازوبرگی که در اختیار داشتند، شکست خوردند.»[۱۲] رئیس شورایعالی دفاع در خطبه دوم نماز جمعه به روز قدس پرداخت و اظهار کرد: «آن روز که امام امت آخرین جمعه ماه رمضان را بهعنوان روز قدس اعلام کردند، در جوامع اسلامی پاسخ مناسبی داده شد و ملتها فهمیدند که معنای اعلان یک روز به نام روز قدس یعنی چه؛ اما دولتها و مسئولان کشورها آن پاسخ مناسب را ندادند که انتظار هست دولتها با ملتهایشان همصدایی کنند.» آیتالله خامنهای با تأکید بر اهمیت روز قدس از دیدگاه جمهوری اسلامی گفت: «مسئله قدس و فلسطین اشغالی برای ما تنها یک مسئله جغرافیایی نیست، زیرا بهعنوان یک فریضه واجب اسلامی بر همه مسلمانان است که هرگاه دشمنان دین و مشرکین و کفار بر بخشی از سرزمین اسلامی تسلط پیدا کردند، باید برای بازپسگیری آن مبارزه کنند؛ مسئله فلسطین مسئله کاشتهشدن یک نهاد پلید و نامبارک در قلب کشورهای اسلامی و ایجاد یک جای پای محکمی برای سیطره و سلطه امریکاییها است.» رئیسجمهور با اشاره به تحولات منطقه اضافه کرد: «الآن در همه قضایایی که در افریقا و خاورمیانه اتفاق میافتد، نفوذ سیاست صهیونیستی و بازکردن جای پا برای سیاست امریکا مشاهده میشود. در این جنگ تحمیلی هم تا مدتها حاضر نبودند اعتراف کنند که سیاست امریکا و بهتبع آن سیاست صهیونیستی موافق حمله عراق به کشور انقلابی ایران است.» رئیس شورایعالی دفاع درمورد تأثیر جنگ تحمیلی بر مسئله فلسطین خاطرنشان کرد: «نیروی نظامی عراق مثل نیروهای نظامی سایر کشورهای منطقه موظف به جنگیدن با اسرائیل و صهیونیستهای غاصب هستند. با شروع جنگ تحمیلی اولاً، بهجای اینکه این نیروها بهسوی مرزهای اشغالی باشند، بهسوی دیگری برگردانده شدند. ثانیاً، نیروهای انقلابی ایران را که مبارزه با اسرائیل سرلوحه کارشان بود، مشغول کردند.» رئیسجمهور با اشاره به اظهارات بعضی از محافل صهیونیستی مبنیبر اینکه درصورت تهدید منافع رژیم اسرائیل این رژیم در خلیجفارس مداخله خواهد کرد، افزود: «آن روزی که جمهوری اسلامی بتواند خود را از جنگ تحمیلی خلاص کند و جنگ را با پیروزی به پایان برساند، [مانند] بادی در آن روز انقلاب اسلامی به سراغ صهیونیستها برود و این سرطان را از بیخ و بن برکند.» رئیسجمهور همچنین بر اهمیت بزرگداشت روز جهانی قدس تأکید کرده و از دولتهای اسلامی خواست به مردمان خود کمک کنند تا روز قدس را به شکل مناسبی گرامی بدارند و این امکان را برای آنها فراهم کنند که مراسم روز قدس را با عظمت هرچه تمامتر بهعنوان مشت کوبندهای علیه امریکا و صهیونیسم برگزار کنند.[۱۳]

گزارش- 5

5. هواپیمای فوکر 27 فرندشیپ ایران که چند روز قبل ربوده شده و پس از انتقال به مصر، به فرانسه برده شده بود، امروز در فرانسه تحویل نمایندگان ایران شد. درهمینحال، دولت ایران خواستار استرداد هواپیماربایان به کشور شد. هنگام تحویل هواپیمای دوموتوره مذکور به فرستادگان ایران، دبیر سفارت ایران در پاریس نیز با حضور در شهر نیس در جریان امور قرار گرفت. هواپیمای مذکور بهسوی ایران پرواز کرده و پس از انجام سوختگیریهای لازم در مسیر، پس از یک روز به تهران میرسد. یادآوری میشود این هواپیما هنگام ربودهشدن 8 سرنشین داشت که 4 نفر آنها از دولت فرانسه درخواست پناهندگی سیاسی کرده و 4 تن دیگر با هواپیمای فوکر به ایران بازگشتند. دولت ایران امروز با احضار کاردار سفارت فرانسه در تهران به وزارت امور خارجه بار دیگر درخواست رسمی ایران مبنیبر استرداد چهار هواپیماربا را به وی تسلیم کرد.[۱۴]

گزارش- 6

6. دو کشور فرانسه و کره شمالی در سال 1983 به ترتیب بزرگترین تأمینکنندگان سلاح برای عراق و ایران بودند. خبرگزاری کیودو به نقل از سالنمای اطلاعات نظامی مؤسسه تحقیقات صلح جهانی استکهلم (SIPRI)، ضمن اعلام این خبر در گفتوگویی با یکی از تحلیلگران این مؤسسه نوشت: «اگرچه دستیابی به ارقام دقیق جهانی واردات اسلحه به سبب محرمانهبودن آنها دشوار است، اما موارد تأییدشده نشان میدهد که تعداد منابع تأمین اسلحه دو کشور پس از شروع جنگ افزایش یافته و برای عراق از 3 کشور به 18 مورد و برای ایران از 5 کشور به 17 مورد رسیده است.» در این گزارش کشورهای کره شمالی، لیبی، کره جنوبی، رژیم صهیونیستی، افریقای جنوبی، سوریه و تایوان مهمترین تأمینکنندگان سلاح برای ایران ذکر شده و آمده است: «کره شمالی در سال 1982 با تأمین 40 درصد از کل تسلیحات وارداتی ایران 800 میلیون دلار درآمد داشته است.» این گزارش حاکی است پیش از آغاز جنگ، شوروی تأمینکننده اصلی سلاح برای عراق بوده، اما اکنون فرانسه با صادرکردن 5 میلیارد دلار جنگافزار به این کشور دربرابر دریافت نفت، شوروی را پشتسر گذاشته است. کیودو به نقل از سالنمای مؤسسه تحقیقات صلح جهانی استکهلم، افزود: رهبران کشورهای عربی حوزه خلیجفارس برای احتراز از تأثیر جنگ ایران و عراق بر کشورهای ضعیف منطقه، بیش از خاتمه جنگ مایل به ادامه آن هستند. مطابق گزارش این سالنامه، گمان میرود حتی درصورت برقراری آتشبس، عراق و ایران با واردکردن سلاحهای جدید رقابت تسلیحاتی خود را تشدید کنند.[۱۵]

گزارش- 7

7. درپی توقف بیست روزه حملات عراق به کشتیها در خلیجفارس، روزنامه فایننشال تایمز در گزارشی به بررسی دلایل این امر پرداخت. این روزنامه با اشاره به اینکه رژیم عراق از 13 خردادماه سال جاری تاکنون، موشک اگزوسه بهسوی کشتیها پرتاب نکرده است، نوشت: دیپلماتها متعجب هستند که چرا عراق پس از حملات موفقیتآمیز به کشتیها در خلیجفارس در دو ماه گذشته، اکنون این حملات را متوقف کرده است. فایننشال تایمز در ادامه درمورد علل توقف حملات عراق به کشتیها افزود: «رژیم عراق به این دلیل حملات در خلیجفارس را متوقف ساخته است که هم میخواهد به کوششهایی که در راه صلح میشود کمک بیشتری کرده و هم ممکن است مشکلاتی در استفاده بیشتر از موشکهای اگزوسه داشته باشد.» پاتریک کوبلد گزارشگر این روزنامه، یادآور شد: «عراق بیشتر از 5 جت سوپراتاندارد ندارد. برای حمل موشکهای اگزوسه هریک از این هواپیماها تنها قادر به حمل 2 موشک هستند و درحالحاضر، کشور فرانسه تنها 6 تا 10 فروند موشک به عراق تحویل داده است.» وی ضمن طرح ظرفیت محدود عراق در استفاده از موشکهای اگزوسه، هدف عراق را کشیدن پای دولتهای حاشیه جنوبی خلیجفارس به جنگ عنوان کرد و نوشت: «حملههای عراق با موشکهای اگزوسه موجب متوقفشدن صادرات نفت ایران از خلیجفارس نشد، اما نیروی هوایی عربستان را به مقابله با هواپیماهای ایران وادار کرد و عراق مدتهاست که میخواهد کشورهای حاشیه خلیجفارس را بهصورت مستقیم در حمایت از خود درگیر جنگ کند.»[۱۶]

گزارش- 8

8. ترکیه ضمن تأکید بر موضع بیطرفی خود در جنگ ایران و عراق، شایعه موافقت خود با پیشنهاد ایران درمورد بستن تنها خط لوله نفتی عراق به ترکیه را رد کرد. روزنامه کریستین ساینس مانیتور در شماره امروز خود با اعلام این خبر نوشت: «یک سخنگوی وزارت خارجه ترکیه قاطعانه این شایعه را که ایران در برابر موافقت ترکیه با بستن خط لوله کرکوک به اسکندرون یک میلیارد دلار به آن کشور میپردازد، تکذیب کرده و چنین کاری را برای دولت ترکیه غیرقابل تصور دانسته و اضافه کرد دولت ترکیه مصمم است بیطرفی کامل خود و سیاست بیطرفی خود در مسئله جنگ ایران و عراق را دنبال کند. ترکیه به حفظ مناسبات دوستانه با هر دو همسایهاش علاقهمند است و کوشش زیادی دراینزمینه به عمل میآورد.» گزارشگر این روزنامه امریکایی اضافه کرد: ترکیه ازنظر مالی نیز علاقهمند است که نفت در خط لوله مزبور در جریان باشد. ترکیه 25 تا 30 درصد نفت وارداتی خود را از عراق دریافت میکند و پیوندهای رو به گسترشی با بازارهای هر دو کشور دارد. این روزنامه مدعی شده است که ایران پیشنهادش را پس از حمله عراق به نفتکش ترکیه در نزدیکی جزیره خارک مطرح کرده است. گزارشگر روزنامه کریستین ساینس مانیتور درخصوص دلایل سیاسی ترکیه دراینمورد نوشت: «ترکیه نمیخواهد در نبردی که با خطرهای یک منازعه بزرگتر بین قدرتهای خارجی همراه است، درگیر شود. یکی از هراسهای عمده ترکیه این است که هرگونه دخالت مستقیم امریکا در جنگ خلیجفارس نهتنها ممکن است موازنه قدرت را در منطقه بر هم بزند، بلکه ترکیه را نیز به جنگ بکشاند. ترکها روشن ساختهاند که با هرگونه دخالت خارجی یا هرگونه تقاضای حمایت درصورت دخالت مخالفاند.»[۱۷]

گزارش- 9

9. خبرگزاری رویتر در گزارش مفصلی از دو کشور ایران و عراق با بررسی پیامدهای جنگ تحمیلی بر مردم دو کشور آثار آن را بر زندگی مردم مشهود برشمرد. این خبرگزاری در گزارش خود آورده است: «اکنون در چهل وپنجمین ماه جنگ، تأثیر آن را میتوان در هر کسی به صورت ازدستدادن شوهر یا فرزند در جبهه یا افزایش قیمتها یا کمبود مایحتاج ضروری مشاهده کرد. درحالیکه زنهای خانه دار برای خرید گوشت ساعتها در صف میایستند و اغلب هم با تمامشدن آن دست خالی به خانه برمیگردند، مردان و پسران جوان مشتاقاند که داوطلبانه در جبهه های جنگ بجنگند.» در ایران دولت سعی دارد قیمت مواد غذایی را کنترل کند و آن را بهصورت سهمیه بندی به مردم میدهد، اما مواد ضروری با قیمت کنترلشده به انداز کافی نمیباشد. قیمت گوشت در برخی مواقع به سه برابر قیمت کنترلشده میرسد و گاهی با همین قیمت نیز وجود ندارد. در چنین بازاری، هزینه بالای زندگی کاملاً مشهود است. قیمت رسمی پیکان مونتاژشده در ایران یک میلیون ریال میباشد، ولی در بازار آزاد قیمت آن سه برابر است. گزارشگر رویتر علت اصلی این کمبودها و گرانیها را جنگ دانسته و افزوده است: «علت عمده این چیزها جنگ میباشد که یک سوم بودجه دولت را شامل میشود. فعالیتهای صنعتی و کشاورزی در استانهای جنگی کشور عملاً متوقف شده یا به شدت آسیب دیده است. همچنین بودجه ای برای تهیه امکانات دو میلیون ایرانی آواره و بیخانمان که دراثر حمله عراق از شهرهای خود آواره شدهاند، تخصیص داده شده است. به خانواده شهدای جنگ مبلغ دو میلیون ریال داده میشود و حدود صدهزار معلول جنگی وجود دارد که در خرید کالاهای کمیاب و کالاهای دولتی اولویت دارند.» خبرگزاری رویتر در ادامه گزارش خود با تأکید بر کنترل اوضاع ازسوی دولت اضافه کرد: «علیرغم همه این مسائل و مشکلات، مقامات دولتی سازماندادن هزاران داوطلب برای جنگ در جبهه های جنگ را بهعنوان مسئله روز قلمداد میکنند. به جز داوطلبان مردمی، مردهای بالای 18 سال سن باید دو سال خدمت نظام وظیفه را انجام دهند، ولی همه مشتاق جنگ نیستند. اخیراً گروهی دستگیر شدهاند که کارت معافیت جعلی به قیمت 350 هزار ریال صادر میکردند.» خبرگزاری رویتر در بخش دیگری از گزارش خود به بررسی تأثیر جنگ بر اوضاع عراق پرداخته و آورده است: اوضاع زندگی در بغداد نیز تحت تأثیر جنگ است. یادبودهای کشته شدگان، ستونهای آبیرنگ به شکل گل لاله در همه جای بغداد دیده میشود. این یادبودها که با پیامهای طلاکوب شده صدام همراه هستند، نشاندهنده آن است که ملت 14 میلیونی عراق حدود 45 ماه است درگیر جنگ است و دولت عراق با دادن خودرو، زمین، شغل و چیزهای دیگر به خانواده قربانیان خاطره آنها را زنده نگه میدارد. این خبرگزاری اضافه کرد: «اطلاعیه های نظامی عراق هرگز تلفات کشور را ذکر نمی کنند و آمار دقیقی دراینمورد وجود ندارد. مردم در خیابانها از بمباران هوایی، سایه سنگین دستگاه امنیتی در هر گوشهای از زندگیشان و امکان فرستادهشدن به جبهه ها شکایت دارند. از مدرسه تا گورستان، جنگ در همه جا هست. برای دانش آموزان از افتخار مردن در راه وطن صحبت میشود و همین که به سن 18 سالگی میرسند، فرصت این کار به آنها داده میشود. دکترها، افراد بالای 37 سال سن و مهندسینی که پستهای کلیدی در اختیار دارند، تنها [کسانی] هستند که از خدمت سربازی معاف میشوند.» مردم شهرهای مرزی و بصره که (به گفته مقامات عراقی) زیر آتش توپخانه ایران قرار دارند، در تلویزیون مورد تعریف و تمجید قرار میگیرند. تأثیرات جنگ در سراسر عراق مشهود است. دینار عراق به طور رسمی 2/3 دلار ارزش دارد و این نرخی است که در هتلها، شرکتهای هوایی و رستورانها تحمیل میشود، ولی در بازار سیاه و خارج دینار عراق یک دلار ارزش دارد. دولت برای جلوگیری از نارضایتی مردم قیمت بسیاری از کالاها را با پرداخت یارانه گزاف ثابت نگه داشته است. خبرگزاری رویتر به نقل از دیپلماتها چشمانداز اقتصاد عراق بعد از پایان جنگ را مثبت ارزیابی کرده و افزوده است: «درصورت پایان جنگ، اقتصاد عراق به کمک نفت به صورت گذشته برخواهد گشت، گرچه بدهی سنگین خارجی مشکل بزرگی برای عراق خواهد بود، اما آنچه برای عراق بیشتر از موارد مالی گران تمام شده، ازدستدادن جوانانی است که در میدان جنگ کشته شدهاند. جنگی که هیچیک از طرفین در طی چهار سال نبرد بیشتر از چند کیلومتر پیشروی نداشته اند.»[۱۸]


منابع و مآخذ روزشمار 1363/04/01

  1. ↑ سند شماره 416930 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه بوکان به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (اطلاعات)، 1/4/1363؛ و - سند شماره 58786 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 1/4/1363.
  2. ↑ سند شماره 416872 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه پیرانشهر به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (اطلاعات)، 2/4/1363؛ و - سند شماره 314591 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 3/4/1363؛ و - سند شماره 58797 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه7 سپاه به ستاد مرکزی سپاه، 2/4/1363.
  3. ↑ سند شماره 416930 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه بوکان به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (اطلاعات)، 1/4/1363؛ و - سند شماره 58786 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 1/4/1363.
  4. ↑ سند شماره 58785 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی اطلاعات سماجا (رکن2) به سماجا (رکن3)، 1/4/1363.
  5. ↑ سند شماره 353046 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3) به فرماندهی نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، شماره 96، 3/4/1363، ص2.
  6. ↑ اداره کل مطبوعات خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 577، 26/4/1363، ص32، به نقل از ملیت (چاپ ترکیه).
  7. ↑ سند شماره 353044 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3) به فرماندهی نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، شماره 94، 1/4/1363، صص 2 و 3.
  8. ↑ سند شماره 353045 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3) به فرماندهی نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، شماره 95، 2/4/1363، ص3.
  9. ↑ سند شماره 503780 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از تیپ3 مستقر در سردشت (رکن3) به فرماندهی سپاه سردشت، 3/4/1363.
  10. ↑ روزنامه اطلاعات، 2/4/1363، ص4.
  11. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 95، 2/4/1363، ص29، رادیو صدای آزاد ایران.
  12. ↑ روزنامه اطلاعات، 2/4/1363، ص17.
  13. ↑ همان؛ و - روزنامه کیهان، 2/4/1363، ص22.
  14. ↑ سند شماره 58782 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 1/4/1363؛ و - روزنامه کیهان، 3/4/1363، ص2.
  15. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 95، 2/4/1363، ص7، توکیو - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  16. ↑ همان، صص 25 و 26، رادیو بی‌بی‌سی.
  17. ↑ روزنامه اطلاعات، 2/4/1363، ص17.
  18. ↑ همان، صص 11 و 12، تهران - خبرگزاری رویتر.






برگرفته از «https://rozshomaredefamoghaddas.ir/index.php?title=1363.04.01&oldid=4543»