1362.01.01: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
سطر ۱۴: سطر ۱۴:




  <div class="bootstrap-btn">[[1359.01.01]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1360.01.01]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1360.01.01]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1361.01.01]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1361.01.01]]</div>
سطر ۲۱: سطر ۲۱:
   <div class="bootstrap-btn">[[1365.01.01]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1365.01.01]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1366.01.01]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1366.01.01]]</div>
 
  <div class="bootstrap-btn">[[1367.01.01]]</div>





نسخهٔ کنونی تا ‏۲ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۲۱

روزشمار جنگ سال 1362
1362.01.01
نام‌های دیگر یک فروردین
تاریخ شمسی 1362.01.01
تاریخ میلادی 21 مارس 1983
تاریخ قمری 6 جمادی‌الثانی 1403






گزارش - 373

هم‌زمان با تلاش فرماندهان و رزمندگان برای فراهم‏کردن مقدمات اجرای عملیات والفجر1 در ارتفاعات مرزی حمرین و فوقی در استان ایلام، در اولین روز سال، جلسه فرماندهان قرارگاه‌های خاتم، کربلا و نجف با حضور تعدادی از فرماندهان یگان‌های تحت‌ امر این قرارگاه‌ها در منزل فرمانده کل سپاه در شهر شوش برگزار شد.* در این جلسه علاوه‏بر تذکرات محسن رضایی درباره وحدت ارتش و سپاه، نکاتی نیز درخصوص جمع‌بندی عملکرد این دو سازمان و آگاهی از وضعیت کلی نظامی کشور برای ترسیم "نقشه راه" و تصمیم‌گیری درباره عملیات‌های آینده مطرح شد. در ابتدای جلسه، فرمانده کل سپاه پس از اشاره به ضرورت تشکیل این‌گونه جلسات، دلیل وقفه طولانی در برگزاری آن را کنترل وضعیت و کاستن از حساسیت‌ها در ارتباط سپاه و ارتش خواند و گفت: «یکی از دلایل اصلی که باعث شد در جلسات ما با فرماندهان سپا‌ه‌ها و مسئولین قرارگاهی و همچنین لشکرها وقفه به وجود بیاید مسئله کنترل درزمینه برخورد با برادران ارتش بود. احساس می‏کردیم به‏هرحال بوی اختلاف می‏آید‌، لذا برای کنترل بیشتر، جلساتمان را به حال نیمه‏تعطیل درآوردیم. اگر جلساتی هم بود عموماً مقطعی بود و روح جلسات مداوم و شتاب‌دار قبلی را نداشت. اما الآن الحمدلله با برادران ارتش در یک وضعیت خیلی خوبی هستیم و تفاهم برقرار شده و نگرانی‌هایی هم که در تهران به وجود آمده بود، مقدار زیاد آن از بین رفت و [مسئولین] دیده‌اند که واقعاً اختلاف نیست و تفاهم هست و حتی در آخرین جلسه شورای عالی دفاع که رفته بودیم ذهن برادران [مسئول] این بود که مشکلات شما چی هست؟ این اختلافات را نمی‌شود کنار بگذارید؟ و یک جو شدیدی در تهران به وجود آمده بود که الحمدلله با صحبت‌هایی که در جلسه شد مسئولین احساس کردند که آن‌طور که فکر می‌کردند، مشکلی نیست.» وی افزود: «ما برای اینکه بتوانیم برخورد کنترل‏شده‌ای را در بین برادرهایمان داشته باشیم، تقریباً یک مقداری جلو شتاب رشد خودمان را گرفتیم و وقفه‌ای هم در آن به‌ وجود آمد که بتوانیم بهتر همدیگر را کنترل بکنیم، اصلاحاتی هم که در سازمان رزمی سپاه به وجود آمده بود باز لازم بود که یک مدتی جا بیفتد و برادرها هم هرنوع فکر و مشکل و سؤالی که در ذهنشان هست، به وجود بیاید تا یک مقدار مسئله پخته بشود و نوساناتی هم که معمولاً در اکثر برادرهای ما در زمان این اصلاحات و این تغییرات به‏صورت یک امر طبیعی به‏دلیل شتاب‏زدگی به وجود می‌آید، ولی به‏مرورزمان و با فکر بیشتر مسائل جا می‏افتد، خود این باز مسئله‌ای بود که احساس می‏کردیم یک مقدار برادرها را به حال خود بگذاریم تا مسائل حل بشود. البته تماس ما با برادرهای سپاه قطعاً خیلی زیادتر بوده، این فقط برای آن روند عمومی در سپاه بود که مدت زیادی است هنوز با فرمانده لشکرها جلسه نگذاشتیم.» فرمانده کل سپاه پاسداران سپس به‌منظور هم‌گرایی فکری حاضران در جلسه و رسیدن به یک جمع‌بندی متقن برای طراحی عملیات‌های آینده، از غلامعلی رشید خواست تا به تشریح هجوم عراق،‌ عملیات‌های سپاه و ارتش پس از حمله سراسری دشمن، علل پیروزی نیروهای خودی و وضعیت کلی جنگ بپردازد. در ادامه جلسه، غلامعلی رشید مطالب خود را درقالب سه محور کلی بیان کرد: 1. عملیات‌های ایران پس از حمله عراق الف) تک منظم و کلاسیک توسط ارتش در شش‏ماهه اول جنگ (مهر تا اسفند 1359). ب) عملیات‌های نامنظم و پراکنده از اسفند 1359 تا شهریور 1360. ج) چهار عملیات بزرگ دوره آزادسازی (ثامن‌الائمه(ع)، طریق‌القدس، فتح‌المبین و بیت‌المقدس). 2. دلایل موفقیت نیروهای ایرانی الف) داشتن جناح‌های 20 تا 70 کیلومتری از دشمن در مناطق مختلف به‏علت پیشروی ارتش عراق در خاک ایران. ب) در دسترس بودن عقبه یگان‌های عراقی که محاصره نیروهای دشمن را امکان‌پذیر می‏ساخت. ج) ناممکن بودن تمرکز یگان‌های دشمن برای مقابله مؤثر با حمله نیروهای ایرانی (دشمن برای پدافند از سرزمین‌های اشغال‏شده ناچار به حفظ یگان‌های خود در آن مناطق بود.) د) سرعت عمل ایران در اجرای عملیات (خصوصاً در اجرای عملیات بیت‌المقدس). هـ) داشتن خط در مقابل دشمن که حضور نیروهای خودی باعث شناخت کافی از نقاط ضعف و قوت دشمن شده بود. 3. دلایل برخی ناکامی‌ها بعد از عملیات‌های بزرگ دوره آزادسازی: الف) نداشتن جناح از دشمن و ناگزیر‏شدن ایران به اجرای تک جبهه‌ای. ب) وجود موانع متعدد و عمیق. ج) اقدام دشمن به ایجاد رده‌های مستحکم پدافندی جلو خط اول به عمق 1000 تا 1500 متر. د) فراهم‏شدن امکان تمرکز نیرو برای دشمن پس از عقب رانده‏شدن در خوزستان و دور نگه‌داشتن عقبه‌های خود از خط اول. هـ) به روز کشیده‏شدن درگیری‌ها. و) تعیین اهداف در عمق (که دسترسی به آن را ناممکن می‌کرد.)* پس از سخنان غلامعلی رشید فرماندهان حاضر در جلسه به اظهارنظر درخصوص مطالب ارائه‏شده پرداختند، سپس محسن رضایی درباره چند محور اصلی، به‌وی‍‍ژه نقاط قوت و ضعف نیروهای خودی و دشمن سؤالاتی را مطرح کرد و تعدادی از فرماندهان ازجمله احمد کاظمی، ابراهیم همت، حسین خرازی، رحیم صفوی،‌ مرتضی صفار و مصطفی ربیعی در پاسخ‌ مطالبی را بیان کردند و در پایان بار دیگر غلامعلی رشید مطالب را جمع‌بندی کرد. وی مهم‌ترین نکاتی که فرماندهان مطرح کردند را چنین برشمرد:** الف) نقاط قوت دشمن داشتن آتش قوی از ابتدای جنگ تاکنون؛ برخورداری از تحرک بالا به‏علت داشتن تعداد فراوانی یگان‌های زرهی و مکانیزه؛ لجستیک قوی؛ داشتن فرماندهی قوی (با بهره‏بردن از تشکیلات حزبی قوی)؛ عملیات قدرتمند دشمن در روز با اتکا به یگان‌های زرهی و مکانیزه؛ قوی‏بودن اطلاعات و ضداطلاعات دشمن؛ آموزش‏دیده‏بودن نیروهای دشمن؛ داشتن استحکامات قوی و بازدارنده. ب) نقاط قوت خودی ایمان و انگیزه قوی؛ شناسایی قوی با تکیه بر نیروی پیاده؛ نیروی پیاده شجاع (که حتی با آموزش‌های 30 روزه، بسیار خوب‌ می‌جنگند)؛ توانایی اجرای عملیات در شب و نفوذ مؤثر نیروهای پیاده در عمق یگان‌های زرهی دشمن در تک شبانه؛ فرماندهی خاص و شجاع اما توأم با تحلیل نه‏چندان قوی از رفتارها و تاکتیک‌های دشمن. ج) عوامل تأثیرگذار در موفقیت نیروهای خودی در عملیات‌های پیروز داشتن جناح از دشمن؛ در دسترس بودن عقبه‌های دشمن؛ غافلگیری دشمن (تا عملیات بیت‌المقدس)؛ داشتن خط و شناخت قوی از نقاط ضعف خط پدافندی دشمن (البته دشمن پس از عملیات بیت‌المقدس این ضعف را جبران کرد). د) عوامل ناکامی و عدم‌الفتح در عملیات‌های خودی (پس از عملیات بیت‌المقدس): نداشتن جناح از دشمن؛ اقدام دشمن به پوشش‏دادن نقاط ضعف خود در خطوط پدافندی و موانع؛ پیچیده‏ترشدن استحکامات دشمن؛ اقدام دشمن به پوشاندن نقاط ضعف خود ازطریق آموختن جنگ در شب، آرایش نیروهای پیاده در خط اول و عقب‏بردن تانک‌ها و زرهی از خط اول، احداث کانال در خط اول به‏جای احداث خاکریز برای کندکردن پیشروی نیروهای ایرانی؛ ضعف نیروهای خودی در جنگیدن در روز، لجستیک، آتش، اطلاعات و جنگ در دشت؛ کم‌توجهی به استحکامات؛ عدم الحاق و ایجادنکردن مواضع پدافندی مناسب؛ ضعف آموزش در پدافند و دفاع؛ نداشتن خط نزدیک از دشمن (دوری از خط).[۱]

گزارش - 374

بعدازظهر امروز - یک ماه پس از ابلاغ طرح عملیات کربلای11 (عملیات والفجر1) به قرارگاه‌های کربلا و نجف - درحالی‏که آماده‌سازی زمین و جاده‌های عقبه و نقل‏وانتقالات امکانات به منطقه همچنان ادامه دارد، فرماندهان یگان‌ها و قرارگاه‌های سپاه در جلسه‌ای که در منزل فرمانده کل سپاه در شهر شوش تشکیل شد، به بررسی آخرین وضعیت مانور یگان‌ها و نتایج شناسایی‌ها پرداختند. در این جلسه مانور چند یگان سپاه مورد بررسی قرار گرفت.[۲] براساس گزارش اجمالی فرماندهان، اغلب یگان‌ها در شناسایی از خطوط مقدم دشمن و بازکردن معبر برای عبور نیروها، موفقیت چندانی به دست نیاورده‌اند و به همین دلیل درخصوص موفقیت کلی عملیات تردیدهای جدی وجود دارد. براین‏اساس، احمد کاظمی فرمانده قرارگاه کربلا، پیشنهاد تغییر کلی مانور را مطرح کرد. وی در توجیه پیشنهاد خود گفت: «در منطقه ارتفاع 178 که خودم در حد جزئیات در شناسایی آن دخالت کردم، فکر می‏کنم اگر روی آن باشیم، ارتفاعات دیگر سقوط می‏کند.» کاظمی سپس بر شکستن خط دشمن در محدوده قرارگاه کربلای3 به‏جای شکستن هم‌زمان خط در محدوده چهار قرارگاه (کربلای1، 2، 3 و 4) تأکید کرد و افزود: «ما از کل این مانور عملیات صرف‌نظر کنیم و بر روی ارتفاع178 که عقبه ارتفاعات 175 و 165 هستند به‏عنوان جا پا عمل کرده و آن را تصرف کنیم و از این ارتفاع برای عمل‏کردن در جناح چپ و راست استفاده کنیم.»[۳] این پیشنهاد به دلایلی ازجمله باریک‏شدن در مواضع دشمن و اتکا به یک محور، مورد قبول سایر فرماندهان قرار نگرفت.* در خط حد یگان‌های قرارگاه نجف نیز وضعیت نسبتاً مشابهی وجود داشت. به‏ویژه که گزارش‌ها نشان می‌داد که ارتش عراق در اقدامی جدید نیروهای کمینش را به جلوتر از موانع خط اول خود منتقل کرده و درنتیجه دسترسی نیروهای شناسایی یگان‌ها به موانع دشمن با مشکل مواجه شده است. مهدی باکری فرمانده لشکر31 عاشورا، درمورد تأثیر این اقدام دشمن در شب عملیات گفت: «باید در نظر داشت دشمن در شب عملیات به‏هیچ‌وجه قبل از درگیری با کمین‌هایش اجازه رسیدن به خط اولش را به ما نمی‏دهد.»[۴] ابراهیم همت فرمانده قرارگاه نجف، نیز درمورد نحوه فعالیت نیروهای کمین دشمن اظهار کرد: «نیروهای کمین دشمن (از اوایل شب) تا ساعت 7:30 تا 8 صبح در منطقه مستقر هستند، ولی دشمن از ارتفاع145 به چپ، کمین‌ها را در روز عقب می‌برد، اما در سمت راست آن به‏دلیل حساسیت منطقه، نیروهای کمین، روزها را در سنگر می‏خوابند.»[۵] فرمانده کل سپاه در جمع‌بندی وضعیت دشمن براساس اظهارات فرماندهان گفت: «دشمن در عملیات والفجر مقدماتی کمین داشت، اما در اینجا خط تأمین ایجاد کرده است.»[۶] در این جلسه مشخص شد که اهم مشکلات یگان‌ها پس از یک ماه فعالیت در منطقه عبارت‌اند از: 1. پیچیدگی خطوط دفاعی دشمن. 2. تعدد رده‌های موانع. 3. پیچیدگی فراوان زمین منطقه به‏دلیل وجود ارتفاعات و شیارهای متعدد. 4. اقدام جدید دشمن در افزایش‏دادن کمین‏ها قبل از رده‌های موانع، بدین‏ترتیب که کمین‌ها را از حالت نقطه‌ای به‏‏شکل خطی درآورده و درواقع قبل از موانع یک خط سراسری کمین ایجاد کرده است. 5. به نتیجه نرسیدن شناسایی‏ها در نقاط و محورهای مهم به‏دلیل حضور فعال و قوی دشمن. 6. وابستگی شدید مانور یگان‌ها به یکدیگر به‏دلیل موقعیت زمین به‏گونه‏ای که امکان اجرای مانور مستقل و موفق یگان‌ها بعید به نظر می‏رسد.* 7. ناکامی برخی یگان‌ها در بازکردن معبر به‏دلیل پیچیدگی زمین و حضور فعال نیروهای کمین دشمن. علاوه‏بر موارد فوق مانور یگان‌ها در محدوده قرارگاه کربلا به‏نحوی است که مشکل تأمین‏نشدن جناح وجود دارد، لذا پس از تصرف هدف، تضمین کافی برای حفظ منطقه تصرف‏شده وجود ندارد.[۷] در ساعت 22 امروز نیز جلسه‏ای در قرارگاه تاکتیکی خاتم(ص) در عین‌خوش با حضور فرماندهان ارشد سپاه و ارتش تشکیل شد. در این جلسه محسن رضایی، غلامعلی رشید، عزیز جعفری، احمد کاظمی، ابراهیم همت، مصطفی ربیعی، محمد باقری، امین شریعتی، مرتضی صفار، حسن مقدم، علیرضا عندلیب، جوادی و جواد زمان‌زاده راوی قرارگاه خاتم(ص) (از سپاه) و سرهنگ صیاد شیرازی، سرهنگ موسوی قویدل، سرهنگ سلیمانجاه، سرهنگ دژکام، سرهنگ نیاکی و مسئولان رکن2 و 3 قرارگاه‌های ارتش حضور داشتند. در ابتدا، فرماندهان قرارگاه‌های کربلا و نجف جمع‌بندی خود را درمورد اقدامات انجام‏شده به‏ویژه شناسایی‌ها بیان کردند. احمد کاظمی گفت: «ما ازنظر زمان در محدودیتی هستیم که نمی‏توانیم به نتایج مطلوب در شناسایی برسیم. الآن ارتفاع178 (در محدوده مأموریت کربلای3) در منطقه از حساسیت زیادی برخوردار است، ولی دشمن راهکار ما را فهمیده و امکان نفوذ به این ارتفاع را بسته است. ما در منطقه نقطه‏ضعفی از دشمن پیدا نکردیم. یک ماه به ما وقت بدهید تا نقاط ضعف دشمن را بفهمیم و به نیروها آمادگی‌های لازم را بدهیم و البته ارتفاع178 یک قسمت غیرقابل‏عبور ازنظر دشمن دارد که دشمن در آنجا نیرویی نگذاشته است، اگر روی آن کار کنیم می‌شود شاید بشود از وسط، آن را دور زد.»[۸] سرهنگ دژکام فرمانده قرارگاه نجف ارتش نیز درمورد هوشیاری عناصر دشمن گفت: «عراقی‌ها مسیر گشتی‌های ما را شناسایی کرده‌اند و نیروهای ما در برگشت به کمین خوردند و یک درجه‌دار، یک سرباز و 2 پاسدار شهید شدند. دشمن در مسیر ما مین‌گذاری می‏کند که بیانگر هوشیاری اوست. تابه‏حال معبری باز نکرده‌ایم و فقط توانسته‌ایم جلو برویم.»[۹] وی در ادامه، پیشنهاد کرد در یک شب، عملیات برای انهدام خط کمین اجرا شود و در شب بعد تصرف خطوط دشمن و رسیدن به اهداف انجام شود.[۱۰] اما برخلاف نظر احمد کاظمی فرمانده قرارگاه کربلا، درمورد زمان، ابراهیم همت خواهان تسریع در اجرای عملیات شد و گفت: «هرچه دیرتر عمل کنیم به ضرر ماست و دشمن به‏سرعت شروع به مین‌گذاری نموده است. به دشمن نباید فرصت بدهیم. برای مرحله اول باید هرچه زودتر عمل کنیم. به نظر من [برای عملیات] 8/1/1362 خوب است.»[۱۱] سرهنگ دژکام نیز پیشنهاد کرد از آتش پرحجم برای درهم کوبیدن خطوط اولیه و شکستن خط استفاده شود و پیشروی در روز با حمایت آتش صورت بگیرد.[۱۲] مباحث این دو جلسه یک موضوع را به‏خوبی مشخص کرد و آن به‏نتیجه‏نرسیدن شناسایی‌ها و عدم توفیق در بازکردن معابر وصولی مطمئن برای اجرای عملیات در جریان تلاش‌های یک‏ماهه اخیر بود. بنابراین، یافتن راهی برای حل این مشکل به جلسه بعدی موکول شد.

گزارش - 375

یک بالگرد عراقی که عازم شهر ونیز بود در منطقه کوهستانی در نزدیکی یک پایگاه نظامی‌‌ ‌ناتو سقوط کرد و 8 سرنشین آن که همگی از افراد نیروی هوایی عراق بودند، کشته شدند. سخنگوی یک شرکت معروف ایتالیایی به نام "پرونیکا سپا" در رم دراین‏باره گفت: قرار بود تجهیزات دریانوردی نصب‏شده در این بالگرد مورد آزمایش قرار گیرد. آسوشیتدپرس نیز اعلام کرد: تجهیزاتی که قرار بود در بالگرد عراقی نصب شود از مدرن‏ترین تجهیزات جنگی الکترونیکی است که کشورهای عضو ناتو در اختیار دارند. به گفته رادیو لندن، این مسئله در داخل ایتالیا حساسیت‌هایی را برانگیخته است و به گفته برخی نمایندگان، این امر نشان‏دهنده کمک نظامی‌‌ ‌ایتالیا به عراق است.*[۱۳] علاوه‏بر کشورهای غربی، کشورهای عرب منطقه نیز به اشکال گوناگون از رژیم عراق پشتیبانی می‏کنند. به گزارش واحد اطلاعات سپاه، در ماه‌های اخیر تعداد فراوانی از مأموران اطلاعاتی عراق وارد کویت شده و ضمن استخدام نیرو برای ارتش عراق، دست به اقدامات کنترلی شدید و تفتیش عقاید زده‌اند. ازاین‏رو کسانی که از هواداران جمهوری اسلامی‌‌ ‌ایران باشند، حق هیچ‏گونه فعالیت و تبلیغات به نفع ایران را ندارند و مأموران عراقی به‏محض مشاهده چنین افرادی، آنان را دستگیر و با وضع فجیعی به‏طور پنهانی و به‏وسیله هواپیما از کویت خارج می‌‌کنند و به زندان‌های سیاسی در عراق تحویل می‌دهند.[۱۴]

گزارش - 376

روزنامه جمهوری اسلامی‌‌ فهرستی از کمک‌های مردمی‌‌ ‌بخش‌هایی از استان‌های فارس و خراسان را به این شرح منتشر کرد: «سیزدهمین کاروان کمک‏رسانی ازسوی مؤسسه الانصار الحجه(ع) مشهد متشکل از 8 کامیون خواربار، پوشاک و مواد پاک‏کننده و 2 دستگاه آمبولانس و 2 دستگاه وانت به جبهه‌های نبرد حق علیه باطل ارسال شد. میزان اقلام ارسالی و هدایای امت ایثارگر خراسان بدین شرح است: وجه نقد مبلغ 590,608,11 ریال؛ اجاق‏گاز کوره‏ای 10 دستگاه؛ ساتور قصابی و قندشکن 38 عدد؛ کلمن آب 1754 عدد؛ اطاق آمبولانس 3 عدد؛ جرثقیل زنجیری 3 دستگاه؛ فلاکس چای و فانوس 56 عدد؛ صابون و تاید 459 بسته؛ گلاب و عطر 000,16 شیشه؛ رادیو یک‏موج 11 دستگاه؛ باطری قلمی، متوسط و بزرگ 41 کارتن؛ آفتابه و خاک‌انداز 2934 عدد؛ بشقاب و قاشق 5431 عدد؛ برنج و گندم و آرد 356 کیلو؛ آبلیمو 4725 شیشه؛ آجیل 3640 کیلو؛ سیب درختی 000,22 کیلو؛ کمپوت و مربا 1931 قوطی؛ قند و شکر و چای 1926 کیلو؛ شیرینی 600 کیلو؛ نان رضوی 1107 کارتن؛ کلاه، دستکش، شال‏گردن 957 عدد؛ اورکت و لباس گرم 812 عدد؛ پتو 623 تخته؛ شورت و زیرپوش و جوراب 656,25 عدد؛ گالن نفت و لیوان 5348 عدد؛ کفش 4411 جفت و مقادیری زعفران، خاکشیر، کیسه گونی و روپوش و شلوار پزشکی و قرآن و نشریات اسلامی.»[۱۵] به نوشته این روزنامه: «در استان فارس نیز در اولین روز سال ازسوی اهالی فاروق، خفرک علیا، مرودشت، سلطان‏آباد خلیلی، کارکنان شرکت چرمینه، سازمان ملی حفاظت آثار باستانی، امور تربیتی ناحیه2 و دانش‏آموزان مدرسه شهید باهنر شیراز، 137 هزار و 900 ریال وجه نقد و مقدار 41 کارتن انواع کمپوت؛ 2 هزار و 91 بطری آبلیمو و آبغوره؛ یک ‏هزار و 140 کیلو نان؛ 480 کیلو قند و چای و مقدار فراوانی گردو، بادام، برنج، رب انار، صابون، شامپو، پودر لباس‏شویی، حبوبات، شربت، به ستادهای پشتیبانی مناطق جنگی تحویل شد.»[۱۶]

گزارش - 377

افراد حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانی‌ها) در عملیاتی در نزدیکی شهر خرمال عراق، سه پایگاه نظامی‌‌ ‌را تصرف کرده، کلیه سلاح‌‌ها و مهمات موجود در آنها را به غنیمت گرفتند و 3 تن از نظامیان عراقی را نیز به اسارت خود درآوردند. درپی این اقدام، نیروهای عراقی با 2 فروند بالگرد به تعقیب آنها پرداختند، اما یکی از بالگردها سقوط کرد و خلبان و کمک‏خلبان آن نیز به اسارت افراد حزب دمکرات درآمدند.[۱۷]

گزارش - 378

مین‏گذاری، ترور و کمین ازجمله اقدامات امروز افراد وابسته به گروه‏های مسلح غیرقانونی در مناطق شمال‏غرب و غرب کشور بود. یک خودرو باری شخصی که با 3 سرنشین از سلماس به‏سمت روستای حاجی‏خان (در 10 کیلومتری این شهر)، حرکت می‏کرد با مینی که گروه‏های مسلح غیرقانونی در جاده کار گذاشته بودند برخورد کرد و راننده آن کشته شد. 2 سرنشین دیگر نیز زخمی‌‌ ‌شدند.[۱۸] همچنین در حوالی پایگاه جلقران در شمال‏غربی ارومیه براثر برخورد یک خودرو نظامی‌‌ ‌به مین یک سرباز شهید و 2 سرباز دیگر زخمی‌‌ ‌شدند. خودرو نیز متلاشی شد.[۱۹] در سقز، عناصر مسلح غیرقانونی یک پیش‏مرگ مسلمان کرد را در مقابل منزلش به ضرب گلوله به شهادت رساندند. در نقده نیز افراد مسلح برانداز به‏سمت خودرو گشت ژاندارمری تیراندازی کردند که یکی از سرنشینان آن زخمی‌‌ ‌شد.[۲۰] در جاده مهاباد - ارومیه نیز افراد مسلح ضدانقلاب در سه‏راهی محمدیار، بر سر راه نیروهای خودی کمین گذاشتند که درنتیجه یکی از افراد خودی زخمی‌‌ ‌شد.[۲۱] امروز همچنین گروه کومه‌له 25 تن از گروگان‌های ارتشی و ژاندارمری را که قبلاً به اسارت گرفته بود، در منطقه حسن‏آباد در شمال سنندج، آزاد کرد.[۲۲]

گزارش - 379

به‏دنبال عملیات سپاه گیلان علیه نیروهای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در جنگل‌های هشتپر در 27 اسفندماه 1361 و دستگیری یک نفر از آنان، امروز نیروهای خودی با استفاده از اطلاعات به‏دست‏آمده از فرد دستگیرشده، عملیاتی را علیه عوامل سازمان مذکور در جنگل‌های پره‏سر آغاز کردند و در یک اقدام غافلگیرانه محل اختفای افراد این سازمان را به محاصره درآوردند. با شروع درگیری، هر 4 نفری که در آنجا حضور داشتند، کشته شدند و از مخفیگاه آنان 6 قبضه انواع تفنگ، مقدار زیادی فشنگ و مهمات و تعداد فراوانی اسناد و مدارک درون‏گروهی به دست آمد. فرماندهی سپاه منطقه گیلان ضمن اعلام این خبر، گفت که کشته‏شدگان از فعالان نیروهای جنگل سازمان بوده‏اند و در ترور افراد زیادی در منطقه هشتپر و طوالش شرکت داشته‏اند. وی اضافه کرد: این عملیات تأثیر بسیار مثبتی در روحیه مردم روستاهای اطراف داشته است.[۲۳] امروز همچنین یکی از افراد وابسته به سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در تهران خود را به نیروهای سپاه معرفی کرد.[۲۴]

گزارش - 380

امام خمینی در پیامی به مناسبت فرارسیدن سال جدید شمسی ضمن تبریک سال نو به ملت ایران، اظهار امیدواری کردند در این سال، پیروزی برای همه ملت‏های مظلوم جهان مقدر شود.* امروز همچنین رهبر انقلاب در جمع مسئولان عالی‏رتبه جمهوری اسلامی ایران، که به دیدار ایشان آمده بودند، سخنانی بیان کردند. امام خمینی در بخشی از سخنان خود در این دیدار با اشاره به گرایش مقامات ایران به خدمت‏رسانی به مردم و تقدیر از اقدامات انجام‏شده دراین‏زمینه گفتند: «من کراراً به متصدیان امور عرض کرده‏ام که کارهایی که انجام داده‏اید با آن حجم بسیار، به ملت بازگو کنید. خصوصاً می‌‌بینید که تمام رسانه‌های گروهی و تمام اشخاص منحرف دائماً به گوش جهانیان القا می‌‌کنند که این پیروزی برای اسلام تاکنون حاصل نشده است، بلکه این جمهوری رو به زوال است. آنچه که عمل کرده‌اید به مردم بگویید، ممکن است که این تبلیغات در بین یک دسته از مردم که آشنای به مسائل نیستند یک وقت خدای‏نخواسته تأثیر بگذارد. ما آن مقداری که از متصدیان امور شنیدیم، در هر جنبه‌ای از جنبه‌ها، دیدید که حجم کاری که این جمهوری اسلامی‌‌ ‌برای طبقه ضعیف و مستضعفان کرده‌اند، یک حجم بزرگی است که در طول سلطنت این پدر و فرزند خلف حاصل نشده است. می‌‌بینیم که در هرجا اینها می‌‌روند، متصدیان می‌‌روند و عمل می‌‌کنند مردم آنجا تقریباً به آنها می‌‌گویند که ما چه نداریم، چه نداریم. حتی اینها یک راه درست برای این مستمندان و بیچاره‌ها درست نکردند و یک درمانگاه برای این روستا‌ها درست نکردند و این روستا‌ها در کمال مظلومیت به سر بردند. و در این مدت کمی‌‌ ‌که با تمام گرفتاری‌های داخلی و خارجی مبتلا بوده است جمهوری اسلامی، متصدیان امور و خود ملت آن‏قدر کار کردند که متوقع نبود در آن گرفتاری‌ها بتوانند، لکن چون عنایات حق‏تعالی پشت سرشان هست و مردم را همان عنایات وادار کرده است به خدمت، از این جهت توفیق بسیار حاصل شده است.» امام خمینی همچنین بر لزوم زدودن اخلاق کاخ‏نشینی از مردم تأکید کرده، افزودند: «ما باید کوشش کنیم که اخلاق کاخ‏نشینی را از این ملت بزداییم. اگر بخواهید ملت شما جاوید بماند و اسلام را به آن‏طوری که خدای تبارک و تعالی می‌‌‌خواهد در جامعه ما تحقق پیدا کند، مردم را از آن خوی کاخ‏نشینی به پایین بکشید، خود کاخ‏نشینی این خوی را می‌‌‌آورد، ممکن است که در بین آنها هم کسی پیدا بشود لکن نادر است. توجه کنید که ‌- مبادا ‌- این ملتی که الآن کوخ‏نشینانش مشغول فعالیت هستند و مشغول به زحمت هستند در جبهه‌ها و پشت جبهه‌‌ها، این کوخ‏نشینان را زحمت بکشید که به همین حال خوی کوخ‏نشینی و خوی اینکه توجه به کاخ‌ها نداشته باشند، نگه دارید تا بتوانید ادامه بدهید زندگی صحیح اسلامی‌‌ ‌را. آن خوی کاخ‏نشینی مضر است، خودش مضر نیست، خویش مضر است لکن خود او، این خوی را دنبال دارد. کسی که تمام توجهش به دامداری است او نمی‌تواند آدم بشود، کسی که تمام توجهش به باغداری است او نمی‌تواند یک انسان مفید واقع بشود. آنهایی که دامداری‏شان مفید است برای جامعه، آنها توجه به دامداری ندارند، آنهایی که دامداریشان برای حفظ جامعه است آنها جزء همان کوخ‏نشینانند و آنهایی که باغداری‏شان برای حفظ جامعه است آنها هم این‏طور، لکن وقتی خوی زمین‏خواری و باغداری و کاخ‏نشینی در بین مردم باشد، این اسباب این می‌‌شود که انحطاط اخلاقی پیدا بشود. اکثر این خوی‌های فاسد از طبقه مرفه به مردم دیگر صادر شده است.» ایشان در بخش دیگری از بیاناتشان ضمن شکرگزاری از اینکه مقامات جمهوری اسلامی از قشر مرفه و کاخ‏نشین نیستند، درخصوص آغاز انحطاط جمهوری اسلامی درصورت رواج خوی کاخ‏نشینی در بین مسئولان هشدار دادند: «بحمدالله امروز همه دست‌اندرکارهایمان کاخ‌نشین نیستند، دولت ما یک دولت کاخ‌نشین نیست. آن روزی که دولت ما توجه به کاخ پیدا کرد، آن روز است که باید ما فاتحه دولت و ملت را بخوانیم. آن روزی که رئیس‌جمهور ما خدای‏نخواسته از آن خوی کوخ‏نشینی بیرون برود و به کاخ‏نشینی توجه بکند، آن روز است که انحطاط برای خود و برای کسانی که با او تماس دارند پیدا می‌‌شود. آن روزی که مجلسیان خوی کاخ‏نشینی پیدا کنند خدای‏نخواسته و از این خوی ارزنده کوخ‏نشینی بیرون بروند، آن روز است که ما برای این کشور باید فاتحه بخوانیم. ما در طول مشروطیت از این کاخ‌نشین‌ها خیلی صدمه خوردیم، مجلس‌های ما مملو از کاخ‌نشین بود و در بینشان معدودی بودند که آن کوخ‏نشین بودند و همین معدودی که از کوخ‏نشین‌ها بودند از خیلی از انحرافات جلو می‌‌گرفتند و سعی می‌‌کردند برای جلوگیری. آن روزی که توجه اهل علم به دنیا شد و توجه به این شد که خانه داشته باشند چطور و زرق‏وبرق دنیا خدای‏نخواسته در آنها تأثیر بکند، آن روز است که باید ما فاتحه اسلام را بخوانیم. مادامی‌‌‌که این ملت، این حالی که الآن دارند که توجه به معنویات تا یک حدودی و این جوان‌های ما توجه به معنویات دارند و این تحول عظیم پیدا شده است در آنها که شهادت را با جان و دل می‌‌خرند، مادامی‌‌‌که این محفوظ است، این جمهوری اسلامی‌‌ ‌محفوظ است و هیچ‏کسی نمی‌تواند به او تعدی کند. آن روزی که زرق‏وبرق دنیا پیدا بشود و شیطان در بین ما راه پیدا کند و راهنمای ما شیطان باشد، آن روز است که ابرقدرت‌ها می‌‌توانند در ما تأثیر کنند و کشور ما را به تباهی بکشند. همیشه این کشور به‏واسطه این کاخ‌نشین‌ها تباهی داشته است. وقتی‏که کسی احساس نکند که فقر معنایش چی است، گرسنگی معنایش چی است، این نمی‌تواند به فکر گشنه‌ها و به فکر مستمندان باشد. لکن آنهایی که در بین همین جامعه بزرگ شده‌اند و احساس کردند فقر چی است، دیدند، چشیدند فقر را، احساس می‌‌کردند، ملموسشان بوده است که فقر یعنی چه، اینها می‌‌توانند به حال فقرا برسند. کوشش کنیم که این وضعیت در همه ما محفوظ باشد، در مجلس ما، در ارگان‌های دولتی ما، در مجاهدین ما، در ارتش ما در قوای مسلحه، در قوای قضائیه باید این معنویت محفوظ بماند، توجه به خدا محفوظ بماند. توجه به خداست که یک نفر را از این صحرای گرم عربستان و از آن مرکز همه جهالت‌ها منبعث می‌کند و یک همچو بساط عالی و یک همچو انسان‌هایی را تربیت می‌کند و یک همچو ملتی را ایجاد می‌‌‌کند. از شاهنشاهی این چیز‌ها نمی‌آید. شبان است که می‌‌تواند راه بیفتد و در مقابل فرعون بایستد. از یک نفر نظیر خود فرعون این کار نمی‌آید. ما باید آدم تربیت کنیم، نه شکمباره. اسلام می‌‌خواهد انسان درست کند، اسلام می‌‌خواهد که استقلال محفوظ باشد و استقلال باتوجه‏به دنیا ممکن نیست حاصل بشود. اینهایی که الآن هم برای ملت‌های خودشان آن‏طور تباهی ایجاد می‌‌کنند اینهایی‌اند که در کاخ نشسته‌اند و نمی‌دانند گرسنگی یعنی چه، فقط توجه به منافع خودشان دارند و می‌‌بینند که امریکا منافع خودشان را حفظ می‌‌‌کند، منافع خودش را حفظ می‌کند و منافع اینها هم تا آن حدودی که اینها محفوظ باشند برای خودش، حفظ می‌‌‌کند. یک همچو اشخاصی نمی‌توانند به فکر ملت و استقلال ملت باشند.» امام خمینی با تشکر از خدمتگزاری دولت به مردم گفتند: «ما بحمدالله الآن یک مجلسی داریم، که ان‏شاءالله بهتر خواهد شد، لکن مجلسی داریم که خواست اسلام را دارد ایجاد می‌‌‌کند. وقتی‏که ملاحظه مجلس را می‌‌کنیم، ملاحظه شورای نگهبان را می‌‌کنیم، ملاحظه دولت را می‌‌کنیم، ملاحظه قوه قضائیه را می‌‌کنیم، وقتی همه این را ما ملاحظه می‌‌کنیم اینها مورد تشکر است که یک دسته‏ای از همین مردم، نه آن بالانشین‌ها و کاخ‌نشین‌‌ها، از همین مردم متعارف خودمان، متصدی شدند و دارند زحمت می‌‌کشند برای این ملت، این ملت را هم تشکر از او می‌‌کنیم که دارد با کمال قدرت پشتیبانی می‌‌‌کند. ملت باید از این دولت تشکر کند و قدردانی کند و دولت هم باید خدمتگزار این ملت باشد و از او تشکر کند. ملت باید از این قوای مسلح، این جوان‌ها که دارند جان خودشان را برای حفظ نوامیس شما فدا می‌‌کنند، دارند صحت خودشان را از دست می‌دهند و دارند زحمت می‌‌کشند برای حفظ شما، باید قدردانی بکنند و می‌‌کنند ما از شکر خدا نباید غافل باشیم که یک همچو وضعی الآن ما داریم.» ایشان در پایان بر وحدت و انسجام ملی و نقش آن در تضمین پایداری و استقلال کشور تأکید کرده، افزودند: «و همین‏طور مادامی‌‌‌که ما منسجم هستیم باهم، دست‌هایمان تو هم است و دعای وحدت می‌‌خوانیم، هستیم. آن روزی ما از بین خواهیم رفت که این دست‌ها از بین هم بیرون برود، این به او بد بگوید، او به او بد بگوید، او اشکال به او کند، او اشکال به او بکند و ما بحمدالله الآن یک ملتی داریم که دستشان در دست هم است و کسی نمی‌تواند به این ملت آسیب بزند. این پشتیبانی از هم و این کمک‏کردن حوزه‌ها به دولت، به قوه قضائیه، به مجلس کمک کنند، مجلس به آنها کمک کند، دولت به همه کمک کنند، مردم به هم کمک کنند. این باری که الآن به دوش دولت هست نمی‌تواند تنهایی این بار را بردارد. این یک مسئله واضحی است، اگر پشتیبانی این ملت نباشد، اگر پشتیبانی همه قشر‌ها نباشد همه به هم می‌‌خورد و هیچ کاری نمی‌شود کرد. اینکه تا الآن شما پیروز شدید برای این است که پشتیبان شما خود ملت هست و خدای تبارک و تعالی این ملت را بعث کرده است به اینکه پشتیبان شما باشد. وقتی شما خوب کار کنید برای ملت، آنها هم پشتیبانند. وقتی دولت خوب کار کند برای ملت، پشتیبانند. وقتی مجلس خوب کار کند برای مردم، پشتیبان هستند. مردم باید پشتیبان ملت و پشتیبان دولت باشند، پشتیبان مجلس باشند، پشتیبان قوه قضایی باشند و همه به هم خدمت کنند، همه حسن‏نیت داشته باشند برای خدمت‏کردن به هم و بدانند این خدمت عبادتی است که کمتر عبادت به این بزرگی هست. امروز برای حفظ اسلام باید ما از همه چیزهایی که در ذهن‌هایمان هست و کدورت‌هایی که فرض کنید یک وقتی داریم، دست برداریم، برای خدا باهم باشیم. اگر این‏طور شد شما حفظ خواهید شد و اسلام را خواهید صادر کرد به همه دنیا. و من به شما عرض کنم که اگر خدای‏نخواسته، خدای‏نخواسته اسلام در ایران سیلی بخورد، بدانید که در همه دنیا سیلی خواهد خورد و بدانید که به این زودی دیگر نمی‌تواند سرش را بلند کند. این الآن یک تکلیف بسیار بزرگی است که از همه تکالیف بالاتر است، حفظ اسلام در ایران و حفظ اسلام در ایران به وحدت شماهاست. و وحدت روحانی و مردم، مردم و روحانی، ارتشی و ژاندارمری و قوای مسلح با دولت، همه اینها باهم. همه وقتی دست به هم دادیم و همه شدیم "ید واحده علی من سواها" همان‏طوری‏که فرمودند که اینها دست واحد هستند بر سر ایشان، اگر دست واحد شدیم برای "من سواها" هیچ‏کس نمی‌تواند به ما ضرری بزند، آن روز به ما ضرر می‌‌خورد که خللی در وحدت ما پیدا بشود. هیچ‏کس نمی‌تواند در این کشور کودتا کند، با وضع فعلی هیچ‏کس نمی‌تواند. آن روزی که اختلاف پیدا شد بینتان، آن روز بدانید که آن شیاطینی که نشستند آنجا و نگاه می‌‌کنند، آن شیاطین یک کودتاچی درست می‌‌کنند، می‌‌تراشند، اختلاف این کار را درست می‌‌‌کند.»[۲۵]

گزارش - 381

به مناسبت فرارسیدن سال جدید شمسی، رئیس‌جمهور پیامی‌‌ ‌را خطاب به ملت ایران صادر کرد. آیت‌الله خامنه‌ای در این پیام، ضمن یادآوری پیروزی‌های عملیات سال گذشته و آزادی خرمشهر و آرزوی شادکامی‌‌ ‌و تداوم پیروزی در سال پیش رو، خاطر نشان کرد برای رسیدن به جامعه اسلامی‌‌ ‌راهی طولانی در پیش است. در پیام رئیس‌جمهور آمده است: «سال گذشته در پیام نوروزی برای عزیزان هم‏وطن آرزوی شادی و شادمانی کردیم. به فضل الهی این آرزو برآورده شد. از نخستین روزهای فروردین شادمانی‌های بزرگ ملت ما آغاز شد و درمجموع سال گذشته سال پیروزی‌های بزرگ، سال آزاد‏شدن هزاران کیلومتر مربع از سرزمین‌های اشغال‏شده ما در مرزها، سال آزاد‏شدن خرمشهر عزیز بود. درست است که ما در این سال هم مانند یکی دو سال گذشته و مانند سال‌های بعد از انقلاب فداکاری‌‌ها، شهادت‏ها و از این رهگذر بعضی غم‌ها را داشته‌ایم، اما این غم‌ها در کنار دستاوردهایی که برای این کشور، برای این ملت پدید آمده است و می‌‌آید چیز زیاد بزرگی نیست و امیدوارم که خدای متعال همین غم‌های کوچک را هم به فضل و کرم خود جبران کند و به همه شما عزیزان و همه آن کسانی که شهید داده‌اند، جانباز داده‌اند یا خودشان در میدان‌های جنگ به آسیب‌های گوناگون دچار شده‌اند یا در میدان‌های پشت جبهه براثر فعالیت دچار سختی‌ها و مشقت‌هایی شده‌اند اجر وافی عنایت کند. حقیقت این است که برای ملت ما عید واقعی آن روزی شد که سایه شوم طاغوت از سرمان برداشته شد. جبران عیدنداشتن چندین ساله ما آن روز شد. بعد از آنها موفقیت‌های زیادی به دست آورده‌ایم، اما تا موفقیت نهایی هنوز راه طولانی و دشواری داریم. موفقیت نهایی به این نیست که ما در این جنگ پیروز شویم، این بخشی از یک موفقیت بزرگ برای یک ملت انقلابی است. موفقیت نهایی ملت ما در این است که ما بتوانیم جامعه‌مان را یک جامعه صددرصد اسلامی‌‌ ‌بنا کنیم. جامعه اسلامی‌‌ ‌را همیشه تعریف کرده‌ایم که: جامعه‏ای است که در آن هیچ‏گونه ناکامی‌‌ ‌و ناروایی و ظلم وجود ندارد. انسان‌ها با یکدیگر با مهربانی رفتار می‌‌کنند، انسان‌ها تکلیف و سنگینی تحمیل بت‌ها و طاغوت را احساس نمی‌کنند.»[۲۶]

گزارش - 382

رئیس مجلس شورای اسلامی پیامی‌‌ ‌را به مناسبت حلول سال نو صادر کرد. اصلی‏ترین محورهای پیام نوروزی رئیس مجلس و نماینده امام خمینی در شورای عالی دفاع چنین بود: اشاره به پیروزی‌های بزرگ نظامی‌‌ ‌سال گذشته و رانده‏شدن بخش عمده‏ای از نیروهای اشغالگران عراقی به پشت مرزهای بین‏المللی؛ مهار اقدامات تروریستی در داخل کشور درحد بسیار بالا و آشکار‏شدن ماهیت گروه‌های مسلح در صحنه‌های داخلی؛ اشاره به افزایش تولید و بهره‌وری در صنایع و رونق‏گرفتن کارخانه‌‌ها؛ اظهار علاقه به بازگشت ایرانیان خارج از کشور به ایران و شرکت در خدمت‏رسانی به مردم و نیز ابراز امیدواری به ریشه‌کن‏شدن اقدامات تروریستی و فراهم‏شدن زمینه آزادی افرادی که به‏نحوی در خدمت گروه‌های تروریستی بودند و درحال‏حاضر پشیمان هستند. در بخشی از پیام رئیس مجلس آمده است: «به لطف خداوند و در سایه رهبری‌های امام امت ما سال بسیار موفق و پرثمری را پشت سر گذاشتیم و به بسیاری از خواسته‌هایمان رسیدیم و امیدواریم سال آینده هم بر این ملت قهرمان و مجاهد و مبارز مبارک باشد و همراه با توفیقات فراوان. در سال گذشته، ما در ابعاد مختلفی موفقیت‌های چشمگیری به دست آوردیم. درزمینه نظامی‌‌ ‌در چنین روزی هنوز دشمنان اشغالگر تا پشت شهر قهرمان دزفول و اهواز و بسیاری از شهرهای ما بودند و مناطق وسیعی را در اشغال داشتند. روزهای اول سال، فتح‏المبین آغاز شد و تا والفجر صحنه‌های پر از افتخار و حماسه را ما در سایه رشادت‌های رزمندگانمان در ارتش و سپاه و بسیج داوطلبان دیگر به دست آوردیم. امروز دشمن اشغالگر را در بسیاری از نقاط به آن‏طرف مرز رانده‌ایم و وادار به حالت تدافعی کرده‌ایم که ان‏شاءالله قدرت دفاع دشمن هم به‏زودی درهم شکسته خواهد شد. در مبارزه با ضدانقلاب موفقیت‌ها بسیار چشمگیر بوده، علاوه‏بر اینکه امنیت کشور تأمین شد و تروریسم تا نزدیک به صفر مهار شد. ازلحاظ اعتبار و آبرو ضدانقلاب هرچه که داشت از دست داده و کسانی که روزی شعار مبارزه با امپریالیزم و استعمار را می‌‌دادند، امروز برای همه روشن شد که از نوکران امپریالیزم هستند و تاحد جاسوسی برای حزب بعث عفلقی عراق که خودش جاسوس و نوکر دیگری است تنزل کرده‌اند و ریشه آنها ازلحاظ فکری و روحی در جامعه ما بحمدالله سوخته شده. در میدان اقتصادی وضعمان بحمدالله بسیار بهتر شده. کارخانه‌های فراوانی در طول سال گذشته کار نسبتاً موفقی را انجام داده‌اند. تولیدات در بسیاری کارخانه‌ها از ظرفیت اسمی‌‌ ‌هم گذشته‌اند و کارگران و مدیران لایق و متخصصان دلسوز با مایه‏گذاشتن از نیروی خودشان موفق شده‌اند بر بسیاری از مشکلات فایق آیند و امروز ما در کشورمان هزار‌ها کارگاه و کارخانه فعال و درحال تلاش داریم و درمورد مسائل ارزی نسبت به سال گذشته وضع ارزی بسیار رضایت‏بخش است. استحکام وضع ارز کشور ما به‏دنبال یک وضع نابسامانی که در اواخر سال گذشته پیش آمده بود، امروز به برنامه‌ریزان جمهوری اسلامی‌‌ ‌این اعتماد را داده است که بتوانند برای مدت‌های طولانی آینده برنامه‌ریزی اقتصادی کنند و موفق شده‌ایم در بازار جهانی آن‌جوری که میل داشتیم و می‌‌خواستیم بازار فروش نفتمان را درحدی که مصلحت برای کشور ما هست، تأمین و به دلخواه عمل کنیم. امیدواریم در این سال موفق شویم این جنگ طولانی خانمان‏سوز را پیروزمندانه و به نفع محرومان و مستضعفان منطقه و بلکه دنیا خاتمه بدهیم و از خداوند هم در این ساعات تقاضا داریم و دعا می‌‌کنیم که به ما و محرومان محبت بکند و شر حزب بعث عفلقی و صدامیان را از سر منطقه کوتاه کند تا اینکه ملت عراق هم بتواند در هوای آزاد تنفس داشته باشد و همراه و هم‏پای ملت ایران در این راه مقدس اسلامی‌‌ ‌گام بردارند. من به‏خصوص انتظار دارم که در سایه آرامش و سکونی که بر جامعه ما حاکم خواهد شد به‏خاطر یأس ضدانقلاب و به‏خاطر روشن‏شدن و تحکیم موقعیت جمهوری اسلامی‌‌ ‌و حکومت اسلامی‌‌ ‌کسانی که به‏نحوی از انحا نخواسته‌اند در این مملکت باشند، اما علاقه به وطنشان و مردمشان و فامیلشان دارند و در خارج از کشور زندگی می‌‌کنند، این امکان را پیدا کنند که به مملکتشان برگردند و در کنار مردم و در کنار قشرهای محروم جامعه در ساختن کشور اسلامی‌‌ ‌با ما همکاری کنند و یا لااقل در وطنشان بتوانند راحت و دلخوش زندگی کنند. چیزی که بنده و دوستان ما را رنج می‌‌دهد این است که به‏خاطر شرایط تحمیل‏شده بر ما بخشی از نیروهای جوان ما که گمراه شده بودند، در زندان‌ها به سر می‌‌برند که ما راضی به این امر نبودیم و از این پیشامد جداً متأسف هستیم. اما کاری است که خودشان کرده‌اند. امیدواریم با ریشه‏کن ‏شدن تروریسم و ضدانقلاب بتوانیم از امام امت تقاضا کنیم که عفو عمومی‌‌ ‌برای تمام گناهکارانی که ممکن است در این کشور با ما در سلم و صفا زندگی کنند عطا کنند و ما بتوانیم شاهد خالی‏شدن زندان‌ها از تمام کسانی که امکان فعالیت و زندگی شرافتمندانه برایشان هست، باشیم.»[۲۷]

گزارش - 383

میرحسین موسوی نخست‏وزیر در پیام نوروزی خود با اشاره به اجرای موفقیت‏آمیز عملیات‌های فتح‏المبین و بیت‏المقدس در بعد نظامی، شرکت مردم در انتخابات مجلس خبرگان در بعد سیاست داخلی و موفقیت ایران در جلوگیری از برگزاری اجلاس غیرمتعهد‌ها در عراق در عرصه سیاست خارجی، سال 1361 را سال پیروزی‌های بزرگ نظامی‌‌ ‌و سیأسی نامید. پشت‏سرگذاشتن دوران رکود دوساله اقتصادی و رونق‏گرفتن محیط‌های کار و به‏راه‏افتادن چرخه تولید در اقتصاد کشور، افزایش ذخایر ارزی، تأکید بر تلاش بیشتر دولت برای خدمت به اقشار مستضعف ایران و نام‏گذاری سال 1362 به‏عنوان سال "حمایت از مستضعفان" از دیگر محورهای پیام نخست‏وزیر بود که بخش‌هایی از آن چنین است: «سال 61، سال پیروزی‌های بزرگ بود، سال تبدیل خونین‏شهر به خرمشهر بود، سال فتح‏المبین بود، سالی بود که نیروهای رزمنده ما با انسجام عمیق خودشان توانستند ضربات تعیین‏کننده‌ای بر رژیم صدام وارد بیاورند در حالتی که بیشترین کمک‌ها به نیروهای دشمن می‌‌شد و سال گذشته، سال پیروزی در صحنه‌های سیأسی برای کشور ما بود چه در داخل و چه در خارج؛ در داخل شاید بهترین تظاهر این پیروزی‌ها را شرکت همه‏جانبه ملت ما در انتخابات مجلس خبرگان بشود به شمار آورد و همچنین ضربات سختی که ایادی ابرقدرت‌ها در داخل کشور ما خوردند و خشکاندن ریشه‌های خان‏زدگی و خان‏گزیدگی یکی دیگر از این موفقیت‌ها می‌‌تواند باشد که با حرکت منسجم و همه‏جانبه نیروهای انتظامی‌‌ ‌ما نیروهای متعهد ما مواظبت و مراقبت همه ملت، صورت گرفت. در سطح بین‏الملل کافی است به قدرت سیأسی کشور خودمان و تحرک دولت دراین‏زمینه نگاه بکنیم که البته برپایه تحرک نیروهای رزمنده ما در جبهه‌ها صورت گرفته و آن انتقال محل کنفرانس جنبش غیرمتعهد‌ها از بغداد به دهلی و همچنین پیروزی‌های اخیر در سطح کنفرانس است و به این مسئله اضافه کنیم گسترش روابط خودمان را با جهان سوم که حالت روزافزون دارد و اعتبار همه‏جانبه نظام ما در میان همه کشورهای جهان و این مسئله که نظام ما به‏صورت یک فریاد بلند از دهان همه مستضعفان جهان درآمده و به‏صورت یک صدای رسا در جهان امروز مطرح است. درزمینه اقتصادی هم یقیناً شما ملت بزرگ شاهد تحولاتی بوده‏اید، ما موقعیتی که الآن ازنظر ذخایر ارزی داریم، شاید در طول انقلاب تابه‏حال، به این خوبی نبوده و کارخانه‌های ما بعد از رکود ناشی‏از تغییرات و تحولات و شرایط خاص الآن به حرکت درآمدند و ما سال 61 را سال تعیین‏کننده‏ای درزمینه چرخش‌های اقتصادی کشور خودمان می‌‌بینیم و همچنین از همه اینها مهم‏تر سالی که ما از سر گذراندیم، ازنظر برگشت ملت ما برگشت همه ما به‏سمت موازین اسلامی‌‌ ‌یک سال بسیار پراهمیت بود. سالی بود که ارزش‌های اسلامی‌‌ ‌در جامعه ما بیشتر از همیشه مورد حمایت قرار گرفته و گسترده شدند و نظام اجتماع ما بیشتر از همیشه آمیخته با این موازین انسجام خودش را پیدا کرد. امیدوارم این سال جدید به یاری خدا و به فضل خدا، سال برکت و خیر برای ملت ما، سال پیروزی نهایی برای ملت ما باشد که این خیر و برکت و این پیروزی یقیناً فقط برای ملت ما نیست، بلکه این پیروزی‌ها برای همه مستضعفان جهان هست که چشم امیدشان را به انقلاب ما دوخته‌اند و یقیناً دولت خدمتگزار تمام توان خودش را برای پیروزی در این جنگ به کار خواهد برد. همان‏طورکه تمام توان خودش را برای خدمت به مستضعفان جامعه به کار خواهد برد، دولت خدمتگزار شما ملت بزرگ پایبند به اسلام، پایبند به فقاهت و پایبند به آن شعارهایی است که در طول انقلاب شما داده‌اید. طبیعتاً دولت در چارچوبی گام برمی‌‌دارد که آن شعار‌ها را عملی بکند و موازین اسلامی‌‌ ‌را در جامعه پیاده بکند و دراین‏زمینه یقیناً احتیاج به یاری همه شما ملت بزرگ و همه نهادهای کشورمان دارد. مخصوصاً در سال 62 بعد از اینکه نظام استقرار کامل پیدا کرده و ما موفقیت‌های بزرگی در سال 61 داشتیم. فکر می‌‌کنیم که دولت بیشترین توجه خودش را برای حمایت از مستضعفان جامعه به کار برده. در کنار همه نهاد‌ها مستضعفانی که بار اصلی انقلاب روی دوش آنهاست، بیشترین شهدای جبهه‌ها از آنهاست و آنها حامیان اصیل انقلاب هستند، آنها کسانی هستند که به قول امام عزیزمان بر گردن همه ما حق دارند و ما مدیون همه آنها هستیم و طبیعی است که دولت خدمتگزار موقعی بتواند شایسته نظام جمهوری اسلامی‌‌ ‌ما باشد که این دولت افتخار بکند برای خدمت به این قشر عظیم و ملت عزیز و دولت یقیناً در این جهت گام برخواهد داشت و من سال 62 را سال حمایت از مستضعفان اعلام می‌‌کنم و طبیعی است که همه ارگان‌ها و نهادهای دولتی و همه همکاران من در تمام سطوح ادارات باید به این مسئله توجه داشته و یقین داشته باشند اگر هرکسی در هر گوشه‌ای، در هر اطاقی، در پشت هر میزی این مسئله را هدف قرار بدهد که در چارچوب موازین اسلامی‌‌ ‌و با تکیه به رهبری‌های امام امت به محرومان جامعه فکر بکند، به ریشه‏کن کردن استضعاف در جامعه ما فکر بکند، ما خواهیم توانست گام‌های مؤثری در این جهت برداریم.»[۲۸]

گزارش - 384

طه یاسین رمضان فرمانده کل ارتش خلقی عراق، خواستار بهبود آموزش نظامی‌‌ ‌ارتش عراق شد. به گزارش رادیو بغداد، وی در جمع فرماندهان و افسران آموزش منطقه کرخ بغداد گفت: تربیت رزمنده ورزیده و خوب به‏ویژه در برهه کنونی از جنگ ما، یک ضرورت مبرم بوده و همه باید با پرحجم‏کردن آموزش و تمرینات مستمر رزمی‌‌ ‌جهت بالابردن سطح رزمی‌‌ ‌رزمندگان و فراهم‏آوردن مقدمات شرکت فعال آنها در جنگ همکاری کنند، زیرا این امر موجب تقویت روح پیروزی و واردآوردن تلفات و ضایعات سنگین به نیروهای ایرانی می‌‌گردد. فرمانده کل ارتش خلقی تأکید کرد که آموزش و تمرین مستمر و مبتنی‏بر برنامه‌ها و نقشه‌های عملی، عامل اساسی در تحقق پیروزی و نبرد مطلوب می‌‌باشد و بهترین دلیل، نبردهای اخیر در منطقه شیب است که آن آموزش خوب، نقش سرنوشت‏سازی در شکست‏دادن دشمن ایفا کرد. وی در ادامه خاطرنشان ساخت که تماس و هم‏زیستی با رزمندگان در مدت استراحت هم در ارتقای آموزش مهم است، چون موجب آشنایی با نظر‌ها و پیشنهادهای رزمندگان درخصوص بالابردن سطح آموزش می‌‌شود.[۲۹]

گزارش - 385

نعیم حداد رئیس مجلس عراق که به مسکو سفر کرده است، امروز با هیئت همراه خود با صدر هیئت‏رئیسه شوروی دیدار کرد. رادیو بغداد از این دیدار چنین گزارش داد: در این ملاقات درباره مسائل مربوط به جنگ عراق و ایران بحث و تبادل‏نظر شد و مقام مسئول اتحاد جماهیر شوروی مواضع و ابتکارات صلح‏جویانه عراق و همکاری‌اش با تلاش‌های صورت‏گرفته جهت متوقف‏کردن جنگ و یافتن راه‏حل مسالمت‌آمیز برای آن را ستود. مقام مسئول اتحاد جماهیر شوروی همچنین ضمن انتقاد از موضع حکومت ایران، بر لزوم یافتن راه‏حل عادلانه و مسالمت‌آمیز تأکید کرد.[۳۰]

گزارش - 386

پس از گذشت بیست روز از اقدام عراق به بمباران چاه‌های نفتی نوروز و حرکت آرام لکه‌های نفتی به‏سمت سواحل کشورهای جنوب خلیج‏فارس، این مسئله کم‏کم جنبه بین‌المللی پیدا می‌‌‌کند. خبرگزاری فرانسه دراین‏باره گزارش داد: «بنا به اظهار ناظران در منامه، بیم آن می‌‌رود که جنگ ایران و عراق یک مد سیاه‏رنگ به‏وجودآمده در شمال خلیج‏فارس را به یک فاجعه زیستی برای بسیاری از کشورهای ساحلی این خلیج تبدیل کند. منابع آگاه نفتی در منامه خاطرنشان کردند که نشت نفت از دو چاه ساحلی ایران در حوزه نفتی نوروز که علت این آلودگی است هنوز مسدد نشده‏اند و نفت به‏طرف خلیج‏فارس جاری می‌‌باشد. تا امروز، یک سفره از نفت سنگین به‏میزان یک‏صد هزار بشکه روی آب تشکیل شده است. درحقیقت حوزه نفتی نوروز در هشتاد کیلومتری شمال خارک، صد کیلومتری مرز عراق و در حوزه دریایی جزء مناطق ممنوع‏شده ازطرف عراق قرار دارد. بدین سبب کشتی‌های مجهز به دستگاه‌های مسدودکردن چاه‌ها که غالباً در بندر ظهران در عربستان مستقر هستند، نتوانسته‌اند تضمین کافی برای فعالیت در این منطقه به دست آورند. از یکی از این دو چاه از هجدهم بهمن‏ماه، روزانه 2 هزار بشکه نفت به‏طرف خلیج‏فارس سرازیر می‌‌شود. از سوی دیگر، درپی بمباران هواپیماهای عراقی در یازدهم اسفندماه در حوزه نفتی نوروز، دو چاه آتش گرفت و یک چاه دیگر منفجر شد که از آن نیز روزی 2 هزار بشکه نفت جاری شده است.»[۳۱] روزنامه‌های کویتی الوطن و الانباء نیز دراین‏باره واکنش‏هایی نشان دادند. الوطن در شماره امروز خود نوشت: کشورهای حوزه خلیج‏فارس برای مقابله با آلودگی نفتی آب‌های خلیج‏فارس حالت آماده‏باش اعلام کرده‌اند. این روزنامه افزود: درحال‏حاضر 10 میلیون تن نفت به‏سوی سواحل کشورهای عرب حوزه خلیج‏فارس در حرکت است و این امر تصفیه‏‎خانه‌های آب را در معرض خطر آلودگی قرار می‌‌دهد و کویت نیز تاحدودی در معرض خطر قرار گرفته است. الانباء نیز با اشاره به اینکه آلودگی آب‌های خلیج‏فارس براثر بمباران‌های عراق ایجاد شده است، نوشت: یک کشور عربی از عراق خواسته است بمباران منابع نفتی ایران در آب‌های خلیج‏فارس را متوقف کند تا از افزایش آلودگی دریا جلوگیری شود.[۳۲] خبرگزاری کویت هم با اشاره به تلاش کشورهای حوزه خلیج‏فارس برای پایان‏دادن به این فاجعه زیست‏محیطی و مخالفت عراق با آن اعلام کرد: کشورهای حوزه خلیج‏فارس در تلاش برای تشکیل جلسه‏ای ‌با شرکت نمایندگان ایران و عراق بوده‌اند تا بتوانند گروه‌هایی از متخصصان را برای مرمت این چاه‌ها اعزام کنند، ولی عراق تهدید کرده است به هر گروهی که به این چاه‌ها نزدیک شود حمله خواهد کرد.[۳۳]

گزارش - 387

در پایان دیدار شاذلی بن جدید رئیس‌جمهور الجزایر از تونس، این دو کشور با انتشار بیانیه مشترکی ضمن ابراز نگرانی از ادامه جنگ ایران و عراق خواستار دستیابی دو کشور مسلمان به یک راه‏حل مسالمت‌آمیز عادلانه شدند.[۳۴] دراین‏حال، یک نشریه چاپ ترکیه با انتشار مطلبی از حمله نهایی ایران به عراق، موافقت اولیه ایران برای شروع مذاکرات صلح و دریافت غرامت از عراق خبر داد. به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس: «یک روزنامه راست‏گرای اسلامی‌‌ ‌چاپ ترکیه امروز نوشت: انتظار می‌‌رود ایران قبل از تن‏دادن به صلح در هفته جاری به یک حمله عمده علیه عراق دست بزند. روزنامه دیلی ‌میلی ‌گازت که به حمایت از ایران مشهور است، نوشت این حمله هم‏زمان با جشن‌های یک‏هفته‌ای ‌نوروز (سال نو در ایران)، صورت خواهد گرفت. روزنامه مذکور افزود این حمله مقدمه‌ای ‌بر پذیرفتن صلح با عراق ازسوی ایران خواهد بود. این روزنامه نوشت رهبران ایران تصمیم گرفته‌اند 50 میلیارد دلار به‏عنوان غرامت جنگ از عراق دریافت کنند. گزارش‌های قبلی حاکی‏از آن است که ایران خواستار 200 میلیارد غرامت است. به نوشته روزنامه میلی، ایران همچنین موافقت کرده است که عراق غرامت خود را به اقساط بپردازد. این روزنامه هیچ منبعی را برای گزارش خود ذکر نکرده است.»[۳۵]

گزارش - 388

نشریه معتبر میدل ایست اکونومیک دایجست (چاپ لندن) در یک نگاه کلی، وضعیت اقتصادی و اجتماعی ایران را مثبت و رو به رشد ارزیابی کرد. میدل ایست اعتماد به نفس موجود در جو انقلابی ایران را از تأثیرگذارترین مؤلفه‌های این روند رو به رشد خواند. البته به نظر می‌‌رسد برداشت اولیه این مجله آن بوده که نظام جمهوری اسلامی‌‌ ‌ایران می‌‌بایست در چهار سال گذشته و به‏ویژه درپی حمله عراق از هم می‌‌پاشید. میدل ایست در مقاله‌ای تحت عنوان "ایران خمینی نشانگر اعتمادبه‏نفس است" نوشته است: "عادی‏شدن فرایند لیبرالیزه کردن صحنه‌های اقتصادی و اجتماعی ایران، دولت‌ها و شرکت‌های غربی را به ارزیابی مجدد بازار ایران به‏نحو مطلوبی سوق می‌‌دهد. به‏هرحال، تمامی‌‌ ‌گفت‏وگو‌ها درمورد تبدیل‏شدن ایران به کشور جدید مترقی و پیشرفته منطقه باید منحصراً به کوتاه‏مدت محدود شود. آیت‌الله خمینی و مشاوران وی در تلاش برای تطبیق‏دادن عناصر به‏شدت بنیادگرای ایران با پیشرفت اقتصادی و اجتماعی مقرر، باید با دقت و ملاحظات بسیار عمل کنند و با خطرهای بسیاری روبه‏رو شوند. جمهوری اسلامی‌‌ ‌ایران که ظرف چهار سال گذشته غالباً مرده یا درحال مرگ انگاشته شده و تمامی‌‌ ‌امیدهای بسته به آن قطع شده بود، به‏طور فزاینده‌ای ‌ازسوی بازرگانان و دولت‌های غربی امیدبخش‌ترین بازار درحال ترقی و پیشرفت سریع در خاورمیانه توصیف می‌‌شود. هرگونه درگیری در خیابان‌های تهران کاملاً برچیده شده است و به‌اندازه کافی تجار با سفارش‌هایی که انتظارات آنها را در سطح بالا نگاه می‌‌دارد، درحال بازگشت به ایران هستند. ... قراردادهایی که تا پایان سال جاری ایران؛ یعنی تا 20 مارس 1983، منعقد شده است به یک میلیارد و 200 میلیون دلار بالغ می‌‌شود، لکن این فقط بخشی از سفارش‌های سازمان‌های دولتی و خصوصی است. ارقام مربوط به کل واردات که به‏دلیل جنگ خلیج [فارس] به‏عنوان یک راز استراتژیک مخفی نگه داشته می‌‌شوند، به‏میزان 10 تا 12 میلیارد دلار تخمین زده شده است و احتمالاً تا یک‏چهارم این مبلغ به‏صورت معاملات پایاپای صورت می‌‌گیرد؛ رقمی‌‌ ‌که درمورد آن اطلاعی در دست نیست، تجهیزات نظامی‌‌ ‌برای جبهه است. بسیاری از قراردادهای جدید برای نیروگاه‌های برق و تجهیزات مربوط به آن و ابزار تولیدی است. اگرچه سفارش‌ها در اواخر سال 1982 و اوایل سال 1983، افزایش یافت، واردات از آلمان غربی، ژاپن و بعضی از دیگر کشور‌ها درحقیقت در سال 1983 نسبت به سال 1981 شدیداً کاهش پیدا کرده، احتمالاً بخشی از این تغییر و تحولات ناشی‏از حرکت بعد از انقلاب درجهت انجام معاملات پایاپای با جهان سوم و کشورهای بلوک شرقی و اخیراً بازگشت به پرداخت نقدی است. وضعیت کلی اقتصاد از زمان انقلاب، در سال 1983، در بهترین موقعیت خود است. سهم جیره‌بندی که از زمان آغاز جنگ خلیج [فارس] در سپتامبر 1980 برقرار شده بود، هم‏اکنون درمورد تعداد فزاینده‌ای ‌از کالا‌ها لغو شده است، ازجمله اقلام لوکس مانند تلویزیون. ارقام رسمی‌‌ ‌تورم که 15 درصد گزارش داده شده است با شک و تردید مورد ارزیابی قرار می‌‌گیرد. تورم دیگر مشکل عمده‌ای ‌که تا سال 1982 بود، به شمار نمی‌آید. میزان بیکاری مشخص نیست، لکن شاخص‌ها حاکی‏از آن است که رقم بیکاری 2 تا 3 میلیون بوده که این رقم در سال پیش کاهش یافته است. انعکاس اعتمادبه‏نفس دولت را برنامه‌های عمرانی پنج‏ساله و ده‏ساله تشکیل می‌دهند که از 21 ماه مارس (اول فروردین‏ماه) اولویت‌ها و هزینه‌های دولتی را تعیین می‌‌‌کند. تولیدات کشاورزی به‏ویژه درزمینه غلات یکی از معدود نقطه‌های روشن بعد از انقلاب است، لکن در بخش صنعت نیز بالاخره در سال گذشته نشانه‌هایی از بهبود دیده شده است. افزایش ذخایر ارزی بیش از 5 میلیارد دلار تخمین زده شده و واردات گسترده مواد خام، تولید را در بسیاری از کارخانجات افزایش داده و در برخی موارد نیز میزان تولید به بیش از سطح زمان انقلاب رسیده است. بخشی از دلایل این بهبود صنعت مربوط به فشارهای جنگ است که غیرمنتظره نیز نمی‌باشد. کارخانجاتی که به‏شکلی کالاهایی تولید می‌‌کنند که به جنگ مربوط می‌‌شود، بیش از ساعات عادی کار، فعالیت می‌‌کنند. در اوایل سال 1982، به اولیای کسانی که در خارج از کشور تحصیل می‌‌کنند و اکثراً نیز از خانواده‌های ثروتمند هستند اجازه سفر به خارج از کشور داده شد. دولت و رهبران بانفوذ مانند حجت‏الاسلام هاشمی‌‌ ‌رفسنجانی رئیس مجلس، در طول سال گذشته تلاش‏های خود را برای دادن این امتیازات اعمال کردند. اوایل سال 1983، تلاش دیگری درجهت لغو محدودیت برای سفر به خارج صورت گرفت و دولت اقدام احتمالی را [این‌گونه] اعلام کرد که مسافران عادی می‌‌توانند از ارز خارجی استفاده کنند؛ اگرچه این اقدام با اعتراضات افراطیون برای جلوگیری از اجرای کامل آن روبه‏رو شد. تلاش‌ها برای تشویق متخصصان خارج از کشور جهت بازگشت به ایران نیز موجب برانگیزی عکس‏العمل مشابهی شده است. در میان آن عده که برای بازگشت دعوت شده‌اند تجاری که با رژیم شاه همکاری داشته‌اند نیز وجود دارند؛ به یکی از همین تاجران تضمین امنیت و بازگشت به کارخانه قدیمی‌‌‌اش که درپی اعتراضات کارگران موقتاً توقیف شده بود، داده شده است.»[۳۶] ضمیمه گزارش373: گزیده سخنان غلامعلی رشید در جلسه فرماندهان سپاه درباره دو سال و نیم جنگ و جمع‏بندی نقاط قوت و ضعف قوای ایران و عراق گزیده سخنان غلامعلی رشید در جلسه فرماندهان سپاه درباره دو سال و نیم جنگ و جمع‌بندی نقاط قوت و ضعف قوای ایران و عراق به این شرح است: «لازم است درمورد عوامل پیروزی یا اصول موفقیت در کلیه عملیات‌ها صحبت کنیم و بعد هم بگوییم که الآن ما در چه وضعیتی هستیم و دشمن هم چه نقاط ضعفی را از خودش پوشانده که ما نمی‌توانیم الآن آن موفقیت‌های سابق را به‏سادگی به ‌دست بیاوریم. اصول موفقیت ما شامل دو قسمت می‌شود: یک‌ سری از آن، اصول اعتقادی و یک‌ سری هم اصول نظامی ما هست. اصول اعتقادی را که بگذریم از ایمان و اعتقاد رزمندگان به اسلام و رهبریت امام؛ یعنی تسلیم ولی‌فقیه گرفته تا وحدت و هماهنگی که بین نیروهای مسلح است و بقیه مسائلی که از اعتقادات ما ریشه می‌گیرد، برمی‌گردیم به تدابیر و اصول نظامی که باعث موفقیت ما شده. دشمن وقتی از مرزهای ما به داخل خاک ما حمله کرد از هر محور هفتاد کیلومتر، چهل کیلومتر، سی کیلومتر، شصت کیلومتر همین‌طور آمده بود تو.* و شکل مرز تقریباً عوض شده بود. جسر نادری ‍‍[در غرب] که چیزی درحدود 80 کیلومتر می‌شود را به یک لشکر داده بود و از فکه تا خینه تا یازغن جلو [غرب] شوش که چیزی درحدود 60 کیلومتر می‌شود را هم به یک لشکر مکانیزه داده بود و فلش لشکر9 که ابتدا تا ارتفاعات الله‌اکبر آمده بود، یعنی نزدیک 45 کیلومتر آمده بود و این فلش‌ها که از طلائیه و کوشک آمده بودند تا نزدیک دب حردان و (منطقه روستایی) کوهه اهواز و این فلش که از مرز شلمچه آمده بود، از رودخانه کارون عبور کرده و آمده بود که تا از بهمن‌شیر هم عبور کند. دشمن در مهرماه سال 1359، به سرزمین‌های ما حمله کرد و این وضعیت را به وجود آورد و ما در طول یک سال آمدیم دورتادور دشمن آرایش گرفتیم و دست به عملیات‌های محدود و کوچک زدیم تا یاد بگیریم ببینیم جنگ چطور است و چه شکلی باید با دشمن جنگید، دشمن را شناختیم. اما چه موقع دست به عملیات‌های محدود زدیم؟ درست بعد از شش ماه که از جنگ گذشته بود، یعنی از مهرماه تا اسفندماه [سال 1359] ما ‍‍[سپاه پاسداران] هیچ ‌کاری نکردیم و رشته ‌جنگ دست طراحان نظامی بود که بیشتر برادرهای ارتشی ‍[بودند] و آن روز که بنی‌صدر در رأس کار بود، اینها 3 تک منظم، کلاسیک،‌ حساب‏شده و براساس اصول نظامی اجرا کردند: اولین تک که خودم شاهد بودم در جسر نادری اجرا شد که صبح در ساعت 7 درحدود یک ساعت آتش تهیه با توپ 155 [میلی‌متری] و 130 [میلی‌متری] و انواع و اقسام توپ بر سر عراقی‌ها ریختند و درست محوطه سه‌راهی قهوه‌خانه را به شعاع 10 کیلومتر زیر آتش گرفتند و بعد ساعت 8 صبح، یعنی موقعی که هوا روشن و کاملاً آفتاب درآمده بود، 50 دستگاه تانک چیفتن شروع کرد به حرکت، از همین جسر نادری و یک نفر پیاده هم همراهشان نبود، ‌یعنی حدود چیزی درحد 50 الی 60 نفر که بیست سی نفر پاسدار از بچه‌های د‍زفول بودند و بیست سی نفر هم سرباز افتادند دنبال این تانک‌ها و رفتند تا همین یک جایی هست که تانک خورده کنار اتاق خرابه، درست تا اینجا و بیشتر هم نتوانستند بروند، اول عراقی‌ها حدود 10دستگاه تانک پشت این خاکریز داشتند که رها کردند و به عقب رفتند، ولی با موشک‌های بیشتر پی. ام. پی. شروع کردند تانک‌ها را زدند و این حمله شکست خورد و درحدود 23 تا تانک را ما از دست دادیم که 13 تای آن روشن ماند و 11 تا هم منهدم شد و خیلی از این درجه‌دارهای ارتش و اینها هم تو خود تانک‌ها شهید شدند، که 13 تا از آنها حدود سه الی چهار روز روشن بودند تا سوختشان تمام شد و به حساب ماندند و بعد یکی‏یکی کشیدندشان عقب و این حمله حمله‌ای بود که شکست خورد و درست هم نوک این فلش را می‌خواستند بزنند. ‍[اشاره روی نقشه به فلش حمله عراق در جبهه نادری.] حمله دوم در کرخه‌کور و در هویزه [عملیات نصر در 15 دی 1359] بود که این را هم لشکر16 زرهی ‍[قزوین] حمله کرد. در اینجا مواضع تیپ43 زرهی لشکر9 بود و آمدند ازسمت هویزه، این مواضع را بعد از آتش تهیه سنگینی که سر عراقی‌ها ریختند، دور زدند و 85 نفر اسیر هم گرفتند و حدود بیست‏وچهار ساعت طول نکشید که عراق با قدرت به این فلش لشکر16 زد و آنان را تا نزدیکی‌های جاده اهواز ‌- حمیدیه، عقب راند و عراقی‌ها نه‏تنها از مواضعشان عقب‌نشینی نکردند، بلکه حدود هشت کیلومتر در دوازده کیلومتر آمدند جلو در آن‌طرف کرخه و یک زائده هم ایجاد کردند، لذا این حمله شکست خورد. حمله سوم در اینجا [در محور آبادان -‌ ماهشهر و آبادان ‌- اهواز در 20 دی 1359] و به نام طرح توکل بود و تیپ37 زرهی شیراز بود که لشکر77 عهده‌دار طرح بود که آن موقع سرهنگ فروزان بود که از این دوتا قسمت شروع می‌شد و قرار هم بود که فقط این زائده را بگیرند.* و حدود 300 الی 400 نفر از بچه‌های سپاه همکاری کردند که این طرح نیز شکست خورد و 29 دستگاه تانک ام‌60 و ام‌47 ما در اینجا از دست دادیم و تا روزهای بعد از جنگ؛ یعنی پایان عملیات ثامن‌الائمه(ع) هم لاشه تانک‌ها بود. اینجا هم ما 90 دستگاه تانک از دست دادیم [منطقه عملیات لشکر16] اینجا 29 دستگاه و اینجا هم 23 دستگاه، اینجا هم [طرح نصر] تعداد زیادی از ما اسیر و شهید شده، اینجا هم همین‌طور [منطقه عملیاتی جسر نادری]. این سه‏تا حمله نظامی در طول شش ماه صورت گرفت. از دی‏ماه و بهمن 1359 که حملات کلاسیک تمام شد، حدود یک ماه و نیم بود که در جبهه‌ها یک وضعیت یأس‏آلودی حاکم بود تا اینکه برادرهای سوسنگرد که برادرمان عزیز جعفری هم در آنجا بودند یک اقدام امیدوارکننده را شروع کردند [در غرب سوسنگرد] و در 26 اسفند [در عملیات امام مهدی(عج)] به دشمن در دو کیلومتری غرب سوسنگرد، حمله شد و کلاً 26 نفر از برادرهای ما شهید شدند که چندتا از آنها هم داخل خود شهر بودند و ابتدا شهدای ما 17 [نفر] بود که بعداً به 26 نفر رسید و ما حدود 60 الی 70 نفر اسیر گرفتیم و یک گردان کامل [دیر یاسین] عراق هم به‏طور کامل منهدم شد، ‌بعد ما دست به عملیات‌های محدود زدیم که 25 فروردین در جسر نادری بود و 31 اردیبهشت ارتفاعات الله‌اکبر در غرب گرفته شد و سوسنگرد و تپه‌های مدن در آبادان و حمله فرمانده کل قوا که در 23 خرداد صورت گرفت. کلاً جنگ را یاد گرفتیم و یاد گرفتیم که چگونه با دشمن بجنگیم و فهمیدیم که دشمن را چگونه شناسایی کنیم و خط‌ها‌یمان هم تثبیت و در جلو دشمن متوقف شده بود و در 5 مهرماه سال 1360 حمله آبادان شروع شد. انگیزه هم این بود که می‌گفتیم تنها جایی که ما قدرت داریم، در مقابل این زائده‌ها حمله کنیم این است که کوچک‌تر از همه است، حمله شد و اینجا حدود 12 گردان نیرو از سپاه خرج شد: 9 گردان تک‌ور؛ 3 گردان احتیاط غیر از گردان‌های پشتیبانی؛ یعنی 12 گردان. 3 گردان در محور دارخوین، 3 گردان در محور فیاضیه، 3 گردان در محور ایستگاه7 به‏کمک لشکر77 حمله شد که هر سه‏تا تیپ لشکر77 درگیر بودند. سه تیپ حمله کرد. یعنی 9 گردان از ارتش بود و 9 گردان هم از ما بود که درمجموع 18 گردان تک می‌کرد، 3 گردان هم در احتیاط بود که به‌طور کامل تمام شد و 1800 نفر اسیر گرفته شد تا این محوطه [غرب رودخانه کارون] پاک‌سازی شد. اگر بخواهیم حملات را یکی‏یکی شرح بدهیم متوجه می‌شویم که بعد از ثامن‌الائمه(ع) آمدیم جایی را انتخاب کردیم که احتیاج به پدافند ساده داشته باشد، و در اینجا هم می‌توانستیم [می‌دانستیم] وقتی موفق بشویم کناره کارون را باید پدافند کنیم، لذا عملیات طریق‌القدس را شروع کردیم و گفتیم که ما در دو جا باید پدافند کنیم، یکی در اینجا یعنی تنگه چزابه است که 1500 متر، 2 کیلومتر، بعد خود شط نیسان است، که دشمن از رویش رد شده بود [این فلش‌ها از روی شط نیسان عبور کرده بود] و گفتیم خب در حاشیه نیسان پدافند می‌کنیم و در اینجا [بستان] حمله کردیم یک فلش ما هم که عقبه‌اش درست نزدیکی‌های خط جابرحمدان و الله‌اکبر بود رفت و از اینجا به [مناطق رملی شمال بستان، تیپ امام حسین(ع)] پشت دشمن زد [درست عقبه دشمن]. یعنی طوری بچه‌ها سرازیر شدند که اینجا ‍[شمال بستان] مقر تیپ26 زرهی لشکر5 مکانیزه بود و منهدم شد. اما در منطقه جنوبی عملیات، فلش‌های ما که هرکدام به عمق 3 کیلومتر، 4 کیلومتر، 5 کیلومتر رفته بودند و بعضاً حدود مثلاً 50 الی 60 نفر از نیروهای ما یا یک گروه تا نزدیکی پل الوان رسیدند و دوباره برگشتند و ما موفق شدیم تا فقط خاکریز اولیه دشمن را تصرف بکنیم. ما در اینجا (جنوب منطقه عملیات) حواسمان نبود. چی بود و وقتی آمدیم تحلیل کردیم گفتیم آموزش ما ضعیف بود و گفتیم که عجله کردیم، گفتیم نیرو از ما لو رفته و نمی‌دانستیم پنج الی شش مطلب نوشتیم. یعنی نوشتیم ترتیب در نیروها و آموزش ضعیف بود و کیفیت نیروها هم پایین بوده و از این صحبت‌ها. برای اولین‏بار ما طعم تقریباً ناکامی را در اینجا [جنوب منطقه عملیات] چشیدیم، این قضیه گذشت و تمام شد.» در ادامه، غلامعلی رشید گزارش مختصری از عملیات‌های فتح‌المبین و بیت‌المقدس به‏عنوان دو عملیات بزرگ دوره آزادسازی ارائه و برخی جنبه‌های این دو عملیات را ذکر کرد، سپس اشاره مختصری به عملیات رمضان کرد که عملیات موفقی نبوده است. بررسی دلایل موفقیت نیروهای مسلح ایران پس از متوقف‏شدن پیشروی ارتش عراق در خاک ایران، بحث بعدی غلامعلی رشید بود، وی دراین‌باره گفت: «حالا اگر بیاییم و ببینیم که علت موفقیت ما چه بوده است، ما به این مسئله می‌رسیم که دشمن وقتی پیشروی در داخل خاک ما کرده بود، این خط را ما می‌گوییم که صاف است دیگر و این به جناح‌های هفتاد کیلومتر، شصت کیلومتر، سی کیلومتر، بیست کیلومتر تبدیل شده بود و اینکه یک جناح محسوب می‌شد یا این شکل که به این شکل بیست‌و‌دو کیلومتر توی عمق می‌رفت [از کارون عبور می‌کرد]، ما از دشمن جناح داشتیم و جناح هم عامل موفقیت ما بوده است و می‌توانیم بگوییم که اصل را به این شکل تعیین کنیم که ما از دشمن جناح داشتیم و عقبه‌های دور و عقبه‌های دشمن در دسترس ما یا نزدیک ما بود؛ یعنی این لشکر3 زرهی که از مقر لشکر در شرهانی، بگذریم که روزهای اول جنگ مقر لشکر3 زرهی عراق تا حدود دو الی سه ماه پس از جنگ، زیر یکی از این پل‌ها در تپه‌های "علی گره ‌زد" بود و پس از آن آمد جمع کرد و آمدند در شرهانی، مقر اداری لشکر هم اینجا بود، حالا نمی‌دانم که تاکتیکی‌اش کجا بود، و این از این می‌آمد از پل عین‌خوش و تا جسر نادری عبور می‌کردند و به نیروهایش غذا می‌داد و مهمات می‌آورد و.... یعنی درست در عقبه این لشکر ما تا شصت کیلومتر در پشت عقبه می‌توانستیم با ده کیلومتر آمدن پایین هشت کیلومتر، ده کیلومتر پیشروی عقبه‌اش را ببندیم. اینجا دشمن که از اینجا راه افتاده بود و می‌آمد اگر پانزده کیلومتر با قدرت می‌آمدیم عقبه لشکر1 را می‌بستیم. پس عقبه‌هایش در دسترس ما بود، این‌هم مسئله‌ای دیگر است یا در تک طریق‌القدس دشمن هم که از تنگه چزابه می‌آمد تا اینجا دراز می‌شد و ما هم با این فلش راحت عقبه‌اش را بستیم یا با همین فلش‌هایی که لشکر11 آمده بود تا مارد و تا داخل خرمشهر ما با این حرکت می‌توانستیم عقبه این لشکر را ببندیم و جناح از دشمن گرفتیم، یعنی از این‌جا، از نقطه درسه تا اینجا، تا نقطه پاسگاه زید، این یک جناح از لشکر5 و 6 بود و این جناح هم آن‌قدر خطرناک بود که اینها سریع تصمیم گرفتند و برگشتند. زمانی‏که به این محوطه در ثامن‌الائمه(ع) حمله می‌کردیم می‌دانستیم که استعداد دشمن فوقش یک گردان اضافه می‌شود و یا یک تیپ10 زرهی بود که جابه‌جایش می‌کرد، به‏هرحال اینجا استعداد لشکر3 بود، یک تیپ6 زرهی، تیپ 8 مکانیزه و تیپ44 پیاده بود به‌علاوه گردان‌های مستقلی که داشت. یعنی راحت ما می‌دانستیم که با نیروی دیگری از دشمن درگیر نیستیم و فوقش هم تیپ10 می‌آید. ‍[...] فقط یک گردان مکانیزه‌اش آمد، فرستاد که خورد و برگشت. زمانی در طریق‌القدس حمله کردیم و می‌دانستیم هم که لشکر5 و 6 و لشکر11 و لشکر3 که منهدم شده با لشکر1 و 10 از جایشان تکان نمی‌خورند و ما هم عمدتاً با این نیروها درگیر هستیم و به‌علاوه تیپ10 زرهی که آزاد بود، اینکه تمام می‌شد و ما وقتی آمدیم در فتح‌المبین حمله کردیم می‌دانستیم لشکر5 و 6 تکان نمی‌خورند و لشکر11 هم که خرمشهر است و به‌طورکلی قید اینها را می‌زدیم، منطقه بالا هم ازلحاظ سیاسی لشکر9 و 7 و 12 را تکان نمی‌داد، [...] یعنی ما تمرکز نیرو می‌دادیم و دشمن برعکس نمی‌توانست به‌خاطر [...] حفظ زمینی که گرفته بوده اما ما تمرکز نیرو می‌دادیم و در اینجا لشکر24 و 77 و نیروهای سپاه را جمع کردیم آمدیم اینجا زدیم به دشمن در اینجا و دوباره لشکر92 را جمع کردیم آوردیم اینجا زدیم به دشمن، لشکر92، لشکر21، لشکر77، تیپ84، تیپ55 هوابرد و تیپ58 ذوالفقار، یعنی چیزی درحد چهار لشکر فقط از ارتش بود، ما هم تا نیروهایمان را آوردیم اینجا تمرکزی عمل می‌کردیم و باز جمع کردیم اینجا آمدیم. پس تمرکز نیرو برای ما بود اما برای دشمن نبود، چون قادر نبود و الآن هم قضیه عکس است. دیگر اینکه سرعت عمل یکی دیگر از اصول موفقیت ما بود و شاید بتوان گفت سخت‌ترین عملیات و شیرین‌ترین عملیات و بزرگ‌ترین عملیات ما عملیات بیت‌المقدس بود که یکی از عوامل مهمش یا بهتر بگوییم راز موفقیت این عملیات سرعت عمل بود. در طریق‌القدس که حمله کردیم، دشمن احساس کرد که دیگر ما افتادیم روی دور پیروزی و از اینجا بود که مسئله چزابه را روی دست ما گذاشت و در چزابه جز تأخیر هیچ چیز دیگر در روحیه‏دادن به نیروهایش نبود. در چزابه هم به‏خاطر اینکه تأخیر در فتح‌المبین بیندازد، و مشابه فتح‌المبین نرسیم و روحیه به نیروهایش بدهد، درهرصورت، سرعت عمل یکی از عامل‌های موفقیت ما بود. اینجا که برادرها تأکید می‌فرمایند ما این را گفتیم و رد هم نکردیم که خط‏داشتن برای ما شناخت از دشمن به‌وجود می‌آورد، بله ما خط‌هایی که داشتیم باعث می‌شد که گوشه به گوشه دشمن را شناسایی کنیم (برادرهای شوش) ... می‌گفتند ما دیگر دید‌بان عراقی را می‌شناسیم که عوض می‌شود و صبح با یکدیگر سلام علیک می‌کردند، چایی تعارف می‌کردند؛ یعنی هفتاد متری دشمن بودند بله، به‌ هم تعارف می‌کردند، یعنی یک‌ بار فحش داده بودند و یک‌ بارش هم سلام کرده بودند، یک‌ بار هم تعارف کرده بودند که بیایید غذا بخورید! یعنی این‌قدر نزدیک بودند، و ما دشمن را کاملاً می‌شناختیم، برادرهایی که روی تپه [های مدن (در محور آبادان)] بودند تمام تپه‌ها زیر دیدشان بود و ثبت تیر داشتند. ... بله داشتن خط به ما شناخت دقیقی از دشمن داده بود،‌ پس "خط" هم یکی از اصول موفقیت ما بود که به‏راحتی و به‏دلیل اینکه دشمن استحکامات نداشت و حداکثر با یک رده، دو رده، سه رده میدان مین خودش را مشغول کرده بود با یک مقدار سیم‌خاردار روی خاکریز می‌کشید به‏راحتی بچه‌ها می‌رفتند به‏داخل دشمن نفوذ می‌کردند و ما هم می‌توانستیم یک دسته به استعداد ده نفر یا بیست نفر تو همین کوه‌های ابوغریب بفرستیم که بروند. ... مسئله بعدی تکیه دشمن روی نیروی زرهی بود، یگان‌های سازمانی‌اش را می‌آورد و در خط می‌گذاشت و در همه‏جا بهترین تانکش بهترین سربازش و بهترین افسرش و درجه‌دارش را می‌آورد پشت این خط اول می‌گذاشت و چون تکیه دشمن هم بر روی نیروی زرهی بود، آمدیم و نگاه کردیم گفتیم چون برادرهای ما زره ندارند و تنشان لخت است، شب بهترین تأمینی است که برای پیاده وجود دارد، یعنی شب نفر پیاده ما به‏راحتی تا نزدیک دشمن می‌رفت و تانک‌ها زده می‌شد و معلوم هم بود که روحیه دشمن به‏شدت پایین می‌آمد و روحیه برادرهای ما به‏شدت بالا می‌رفت،‌ یعنی بیست‏تا تانک که در شب زده می‌شد شعله اینها بالا می‌آمد. پس این هم یکی دیگر از عامل‌های موفقیت ما بود. ... یک سال ما دشمن و نقاط ضعفش را شناختیم، ولی او ما را نمی‌شناخت و این را قبول داریم، ولی ما خوب شناختیمش؛ یعنی دانستیم که نقاط ضعفش کجاست و فهمیدیم و الآن هم خطی را که ملاحظه می‌فرمایید این خط سبز الآن درست در مقابل ماست درحالی‏که عقبه‌هایش کجاست؟ الآن هیچ‌گونه جناحی هم ما نداریم و هیچ‌گونه جناحی هم ما از دشمن نگرفته‌ایم. الآن [دشمن] هیچ‌گونه جناحی ندارد، جناح‌های مرده‌ای هست که اگر ما روی آنها کار کنیم می‌شود آنها را تبدیل به جناح کرد. دشمنی که از اینجا [جنوب] بلند می‌شود می‌آید از حلفائیه عبور می‌کند و می‌آید [تردد می‌کند] هیچ‌گونه توجهی به این جناح 40 کیلومتری خودش که هورالعظیم است ندارد، ولی ما نتوانستیم هنوز از این هور استفاده کنیم، هور یک جناح مرده‌ای است که این را باید زنده‌اش کرد و اگر ما قادر باشیم از اینجا بیاییم و بزنیم توی کمرش چه‌بسا جناح‌های مرده‌ای است که باید کار کرد، تمرکز نیروی دشمن، ‌دشمن با ایجاد استحکامات و عقب‌نشینی روی ارتفاعات مرز در اینجا که می‌بینیم استعداد سازمانی این سپاه 3 لشکر است: لشکر1، 10 و 14 زمانی‏که ما می‌خواهیم در والفجر تک به این لشکر کنیم شده 9 تا لشکر، ما شمردیم 33 تیپ سه رقمی؛ یعنی 11 لشکر پیاده، 33 تیپ فقط سه رقمی آرایش گرفته بودند تا اینجا مقابل ما به عمق شش الی هفت کیلومتر لشکر1، 10، 14، 6، از لشکر12 دو تیپش هم آمد، از لشکر11 یک تیپش آمد، لشکر9 هم یک تیپش آمده، تیپ10 زرهی، تیپ گارد مکانیزه هم آمد، لشکر3 زرهی هم آمد... یعنی هشت لشکر کامل سازمانی دشمن و چیزی درحد 33 تیپ پیاده جیش‌الشعبی که خود اینها می‌شوند 11 لشکر و مقابل ما آرایش گرفتند، پس دشمن آن موقع که اینجا نمی‌توانست تمرکز نیرو مقابل ما بدهد، در اینجا برعکس تمرکز نیرو مقابل ما داد و آخر سر هم که با او در رمضان درگیر بودیم به 8 لشکر رساند... یعنی ما تمرکز نیرو می‌دهیم این قبول (ما این اصلمان فرق نکرده)، اما دشمن که قادر نبود در اینجاها تمرکز نیرو بدهد بالعکس تمرکز نیرو داد و تک، تک جبهه‌ای شد، گفتیم وقتی ما جناح از دشمن نداشتیم و عقبه‌هایش هم در دسترس ما نبودند تک، تک جبهه‌ای است چراکه ما داریم با دشمن جبهه‌ای می‌جنگیم و جبهه‌ای جنگیدن نه اینکه به‏اصطلاح برادرهای ارتشی، تک طرد شده است، نه تکی است که ما موفق نمی‌شویم، اما با شش کیلومتر هفت کیلومتر و فوقش ده کیلومتر قادر خواهیم بود که داخل برویم اما ما از اینجا هم اگر بخواهیم حمله کنیم (از این جنگل امقر برویم سرپل غزیله را بگیریم [اشاره به عملیات والفجر مقدماتی] می‌شود پنجاه‏وپنج کیلومتر، چهل‏وهشت کیلومتر، پنجاه کیلومتر تک، و این تک جبهه‌ای جنگیدن برای ما... در یک شب کار بیهوده است. پس دشمن تمرکز نیرو می‌دهد و می‌توانیم بگوییم که سرعت عمل هم از ما گرفته شده، چراکه ما از بیت‌المقدس تا الآن که درحدود نه ماه و شاید هم بیشتر است، می‌گذرد، ما دوتا عملیات انجام دادیم؛ محرم و مسلم‌بن‏عقیل و دشمن هم در طول یازده ماه اینجا به شدیدترین استحکامات دست زده، یعنی دیگر روی زمین هیچ‏جا شل نیست، و از شلمچه تا می‌شود گفت چنگوله، (اینهایی که ما می‌شناسیم) یک رودخانه و مین و موانع به عرض هزار الی هزار و پانصد متر درست کرده که ما باید از این رودخانه عبور کنیم، سرپل بگیریم و برویم آن‌طرف و معابری هم که در اینجا داشتیم را شاید بشود گفت که پل بودند، دورکردن یگان‌های سازمانی و احتیاط‌های آزادی که تو منطقه بودند. یعنی درست دشمن از بعد از بیت‌المقدس، یگان‌های سازمانی‌اش را دور از دسترس ما برد و بیشتر نیروهای پیاده را مقابل ما چید که شاید در رمضان به‏دلیل اینکه ما داشتیم سخت بصره را به خطر می‌انداختیم این حرفی را که می‌زنیم تثبیت نباشد؛ چون در آنجا یگان‌های سازمانی مقابل ما بودند، درست است ما با همان یگان‌هایش می‌جنگیدیم، اما دیگر توان از ما رفت؛ یعنی در تجدید مرحله دیگر ما توان نداشتیم. دشمن هم توان نداشت. این اصول موفقیت ما بوده که برادرها نیایند فکر کنند که در اینجا ما دشمن را خوب شناسایی نکردیم، یا اینکه استحکامات را باز نکردیم. نه، جداً اینجا استحکامات باز شده و اینجا عمقی را که رفتیم کم نبود و شب اول هم ما حدود بیست کیلومتر پیشروی داشتیم و شب دوم هم نیرویی که از اینجا (8 نجف) بیاید ببرد پاسگاه حلفائیه که اینجاست و آن را درست حساب کنیم پانزده کیلومتر پیشروی کردند، استحکامات و معبرش صد متر، صدوپنجاه متر باز بود و درست هم است که تو این معبر... به‏هرحال عامل استحکامات و خط نبود، چون اینجا خط و استحکامات هم داشتیم. پس چی بود، که اینجا شکست خوردیم؟ خط داشتیم، استحکامات هم نداشت به آن شکل. درست است پشت رودخانه بود می‌توانیم بگوییم این فرق دارد با این. اما اینجا چی بود؟ اینجا چرا ما شکست خوردیم؟ اینجا که استحکامات به آن شکل نداشت، خط هم داشتیم، بهترین خط را هم اینجا داشتیم، چرا برگشتیم؟ چون تک جبهه‌ای بود.»[۳۷]

ضمیمه گزارش380: متن پیام امام خمینی به مناسبت سال جدید شمسی در بخش‌هایی از این پیام آمده است: «از خداوند تعالی مسئلت می‌‌کنم که این سال جدید را به همه مسلمین جهان و مسلمان‌های ایران و خصوصاً قشرهای مجاهد، بازماندگان شهدا، بازماندگان خود معلولین و متعلقین آنها و بسیجی‌ها و همه قوای مسلح ارتش و غیر ارتشی، سپاه پاسداران و همه اینها مبارک کند و بر ملت ایران ان‏شاءالله این سال مبارک باشد و سالی باشد که پیروزی دنبالش باشد. ان‌شاء‌الله در این سال پیروزی برای ملت‌های مظلوم جهان و مسلمانان جهان مقدر شود و برای ما و برای ملت عزیز ایران این نعمت‌هایی که خدای تبارک و تعالی به آنها عنایت فرموده است قدردانی کنیم، قدردانی کنند. خداوند به همه عالم نعمت فراوان داده است و قابل احصاء نیست و ما هم قدرت بر اینکه احصاء کنیم نعمت‌های خدای تبارک و تعالی را نداریم. لکن "اما بنعمة ربک فحدث" تا آن ‌اندازه‌ای که می‌‌توانیم آن چیزی که به ملت ما خدای تبارک و تعالی عنایت فرموده است بسیار است، از آن جمله نجات از آن انحطاط فرهنگی و اخلاقی و وصول به مراتبی از مراتب اخلاق و فرهنگ و پیروزی در جبهه‌ها و بالاتر از آن پیروزی بر نفس که برای جوان‌های ما در قشر وسیعی حاصل شده است و من امیدوارم که برای همه ما این پیروزی معنوی و این تسلط بر نفس و این تسلط بر شیطان نفس حاصل بشود و ما امروز غرق به نعمت‌هایی هستیم که نمی‌‌‌‌توانیم آن نعمت‌ها را شکرگزاری کنیم الاّ به طور اجمال که از خدای تبارک و تعالی تشکر می‌‌کنیم که به ما یک همچو ملتی عنایت فرموده است که در همه جبهه‌‌ها، در همه صحنه‌ها حاضرند و ما را و جوان‌های ما را و بانوان ما را از آن منجلابی که برای آنها درست کرده بودند خداوند نجات مرحمت فرمود و جوان‌هایی که می‌‌رفت به‏کلی از دست اسلام و از دست مسلمین بروند، خداوند به ما برگرداند و آنها را همچو متعهد کرد که الآن برای شهادت داوطلب می‌‌روند و در جبهه‌ها درحالی که جنگ می‌‌کنند تکبیر می‌گویند، نماز می‌‌خوانند و در شب‌‌ها مناجات با خدا می‌‌کنند و اینها از نعمت‌هایی است که ما باید تشکر کنیم.»[۳۸]





پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/01/01

  1. سند شماره 217/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه‌ ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، 23/12/1361 تا 29/12/1361، صص 191 ‌- 181؛ و- سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه‌ ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، 29/12/1361 تا 7/1/1362، صص 15 ‌- 3؛ و- سند شماره 0133/ پ ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بررسی مانور قرارگاه کربلا ‌(کربلای2 و کربلای3) در عملیات والفجر1، (1/1/1362، قرارگاه خاتم(ص)، نوار شماره 10763)، راوی: زمان‌زاده، صص 23 ‌- 16.
  2. سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص45.
  3. سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 52 ‌- 51.
  4. سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 61 ‌- 60.
  5. سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص45.
  6. سند شماره 217/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه‌ ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، 23/12/1361 تا 29/12/1361، صص 191 ‌- 181؛ و- سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه‌ ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، 29/12/1361 تا 7/1/1362، صص 15 ‌- 3؛ و- سند شماره 0133/ پ ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بررسی مانور قرارگاه کربلا ‌(کربلای2 و کربلای3) در عملیات والفجر1، (1/1/1362، قرارگاه خاتم(ص)، نوار شماره 10763)، راوی: زمان‌زاده، صص 23 ‌- 16.
  7. سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص67.
  8. سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص83 ‌- 82.
  9. سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص84.
  10. سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 86 ‌- 85.
  11. سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص87.
  12. سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص86.
  13. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 4، 4/1/1362، ص13، رادیو لندن، 3/1/1362؛ و- سند شماره 89473 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: خبر‌ها و گزارش‌ها، ستاد خبر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌‌ ‌منطقه3 (گیلان و مازندران)، 10/1/1362، ص13.
  14. سند شماره 103920 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران، شماره 279، 1/2/1362، ص4.
  15. روزنامه‌ جمهوری اسلامی، 6/1/1362، ص4.
  16. سند شماره 217/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه‌ ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، 23/12/1361 تا 29/12/1361، صص 191 ‌- 181؛ و- سند شماره 218/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه‌ ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم(ص) در عملیات والفجر1 (زمان‌زاده)، 29/12/1361 تا 7/1/1362، صص 15 ‌- 3؛ و- سند شماره 0133/ پ ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بررسی مانور قرارگاه کربلا ‌(کربلای2 و کربلای3) در عملیات والفجر1، (1/1/1362، قرارگاه خاتم(ص)، نوار شماره 10763)، راوی: زمان‌زاده، صص 23 ‌- 16.
  17. سند شماره 103939 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه واحد اطلاعات سپاه پاسداران، شماره 276، 22/1/1362، ص5؛ و- سند شماره 272337 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی قرارگاه مقدم نزاجا (رکن2 ) به ناحیه‌ ژاندارمری باختران (رکن2)، 16/1/1362، سند تک‌برگی؛ و- سند شماره 89497 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی واحد اطلاعات ستاد مرکزی سپاه پاسداران، شماره 66، 31/1/1362، ص11.
  18. سند شماره 72184 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره‌ اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، 1/1/1362، سند تک‌برگی؛ و- سند شماره 317952 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی پایگاه سلماس، 1/1/1362، سند تک‌برگی.
  19. سند شماره 357563 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3) به نزاجا معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 218، 2/12/1362، ص4.
  20. سند شماره 347783 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استاندار کردستان، 9/1/1362، سند تک‌برگی؛ - و سند شماره 346216 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری کردستان به مشاور عالی ریاست‏جمهوری، اخبار اسفندماه 1361، هفته‌ اول فروردین 1362 به‏انضمام نمودارهای شهدا و مجروحین درگیری و تلفات دشمن و مین‌گذاری 16/1/1362، سند تک‌برگی؛ و- سند شماره 72210 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره‌ اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، 2/1/1361، سند تک‌برگی.
  21. سند شماره 391960 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه نقده به فرمانده قرارگاه بعثت، 1/1/1362، سند تک‌برگی؛ و- سند شماره 357561 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای ‌عملیاتی، از قرارگاه حمزه سیدالشهدا (رکن3) به فرمانده‌ نزاجا ‌- معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)، شماره 219، 3/1/1362، ص4.
  22. سند شماره 343601 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی استان کردستان به استاندار کردستان، 4/1/1362، سند تک‌برگی.
  23. سند شماره 72376 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از: ستاد منطقه3 (اطلاعات) به ستاد مرکزی (اطلاعات)، 10/1/1362، سند تک‌برگی؛ و- سند شماره 72348 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه3 به فرماندهی کل، 8/1/1362، سند تک‌برگی؛ و- سند شماره 89483 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن اطلاعاتی داخلی، دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، شماره 197، 7/1/1362، ص1؛ و- سند شماره 72318 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه3 (فرماندهی) به ستاد مرکزی (فرماندهی)، 8/1/1362، ص5.
  24. سند شماره 227378 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن خبری دفتر فرمانده‌ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه‌10 ‌(مرکز فرماندهی)، شماره 24، 17/1/ 1362، ص1؛ و- سند شماره 72417 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر فرمانده‌ سپاه منطقه10 به مرکز فرماندهی ستاد مرکزی سپاه، 11/1/1362، ص1.
  25. مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، صحیفه‌ نور (مجموعه رهنمودهای امام خمینی(ره))، جلد 17، تهران: شرکت سهامی‌‌ ‌چاپخانه وزارت ارشاد اسلامی، بهمن 1364، صص 224 - 216.
  26. روزنامه‌ جمهوری اسلامی، 6/1/1362، ص10.
  27. همان.
  28. همان.
  29. خبرگزاری جمهوری اسلامی،‌‌ ‌نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 2، 2/1/1362، صص 16 و 17، رادیو بغداد، 1/1/1362.
  30. همان، ص17، رادیو بغداد، 1/1/1362.
  31. همان، ص5، منامه، خبرگزاری فرانسه، 1/1/1362.
  32. همان، صص 2 و 3، کویت، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/1/1362، به نقل از روزنامه‌های کویتی الوطن و الانباء.
  33. همان، ص3، کویت، خبرگزاری کویت، 1/1/1362.
  34. همان، ص7، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/1/1362، خبرگزاری فرانسه.
  35. همان، ص2، آنکارا، خبرگزاری یونایتدپرس، 1/1/1362، به نقل از روزنامه دیلی میلی گازت؛ و- خبرگزاری جمهوری اسلامی،‌‌ ‌نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 3، 3/1/1362، ص2، آنکارا، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/1/1362، به نقل از نشریه‌ دیلی میلی گازت.
  36. خبرگزاری جمهوری اسلامی‌‌‌، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 7، 7/1/1362، صص 12 - 8، تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 6/1/1362.
  37. سند شماره 0098/پ ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بررسی نظامی‌‌ ‌جنگ از آغاز تا پایان سال 1361 (قرارگاه خاتم(ع)، 1/1/1362، نوار شماره 10759)، راوی: زمان‌زاده، صص 19- 5.
  38. صحیفه نور، پیشین، ص214.